28.02.2013 Views

Cartulaire de l'abbaye de Moissac

Cartulaire de l'abbaye de Moissac

Cartulaire de l'abbaye de Moissac

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

93.<br />

[1073]<br />

Réforme canoniale <strong>de</strong> Saint-Etienne <strong>de</strong> Toulouse.<br />

A. Original perdu.<br />

B. Copie <strong>de</strong> la fin du XIV e siècle, d’après “quadam pulcherrima littera”, dans la Chronique<br />

d’Aymeric <strong>de</strong> Peyrac, f. 168va-169vb.<br />

C. Copie partielle fin XIV e siècle dans la Chronique d’Aymeric <strong>de</strong> Peyrac, f. 53rb-va.<br />

C. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 148r-153v.<br />

Indiqué: Bernard-Bruel, t. 4, n. 3513.<br />

Editions: GC 13, Instrumenta, col. 7-9; Migne, PL 159, col. 981-983; Magnou.<br />

NOTE: Il existe au moins quatre versions différentes <strong>de</strong> cet acte. Elles ont été publiées sous forme<br />

synoptique par Elisabeth Magnou, L’Introduction <strong>de</strong> la réforme grégorienne à Toulouse (fin XI e -début XII e<br />

siècle) (Toulouse 1958 = Cahiers <strong>de</strong> l’Association Marc Bloch <strong>de</strong> Toulouse. Etu<strong>de</strong>s d’histoire méridionale,<br />

3), Annexe n° 1.<br />

NOTE: datation <strong>de</strong> l’acte d’après Magnou.<br />

B.<br />

Omne quod secundum carnem cogitatur et instabili varietate sepissime , quoad rectitudinis<br />

statum minus in altum quemlibet consolidat: quidquid vero e regione spirituali specculacione<br />

gerendum <strong>de</strong>liberatur, tanto alicuius concussionis manu minime queritur, quanto velle et perficere pro<br />

bona voluntate ab illius illabitur dignacione, qui heri et hodie i<strong>de</strong>m continet esse. Quare interioris<br />

hominis contemplacionis specculam ad ipsius nostrarum sudor actionum estuat necessario gloriam;<br />

cujus perveniente nos gracia et subsequente illuminamur in tenebris, firmamur in lubricis. Tantis vero<br />

ac talibus ab ipsius pene crepundis infancie super aquam reffectionis educatus educacionibus, sed<br />

actenus torpentis servi indulgens <strong>de</strong>sidie, divini tan<strong>de</strong>m amoris servili <strong>de</strong>pulso timore perfusus<br />

ebrietate, minimus servorum Dei servus, Tholosane urbis indignus ego Ylsarnus episcopus, sexta licet<br />

<strong>de</strong>i hora excollandam Domini vineam tardus aggredior operarius.<br />

Est quippe in prefata civitate, divino nutu, sine quo nec <strong>de</strong>ffluit ab arbore folium, quedam ecclesia<br />

prothomartiris Stephani, tropheis insignita, sub pastorali provisioni mee exiguitati contraditta. Que<br />

olim vario laquearum et parietum rutilo expolito fulgore, dominice mense ornamentorum vernans<br />

<strong>de</strong>core, copiosis prediorum facultatibus, censuumve oppinus exuberans redditibus, ecclesiis admodum<br />

circumcirca positis populari supereminabat concursione, ut prima earum mater et se<strong>de</strong>s cunctorum<br />

vocaretur astippullacione. Nunc autem <strong>de</strong>ffensorum, pro dolor ! incuria, a tante dignitatis non ad<br />

modicum exinanita gloria, ad tantam ecclesiastice gravem <strong>de</strong>populacionem suorumque inoluta et<br />

filiorum orbacionem, omnimodo <strong>de</strong> perpesa parietum magna ex parte conqueratur ruina, verum eciam<br />

lugeat, quod divini cultus religio ac totius, nisi fallor, Dei excesserit memoria, ut merito illud sibi<br />

qoabtetur vaticinium spiritualem, plangens ita Iherusalem <strong>de</strong>stitucionem filiorum :<br />

quomodo obscuratum est aurum, mutatus est color obtimus, dispersi sunt lapi<strong>de</strong>s sanctuarii in capite<br />

omnium platearum ? 1 Volens ergo ultimus prenominate ecclesie ego prefatus filius ejus<strong>de</strong>m<br />

con<strong>de</strong>scen<strong>de</strong>re <strong>de</strong>solacioni, obtentu et immunitate gloriosissimi nostri comitis domni Guillermi,<br />

consultu eque monastice discipline propagatoris Cluniesensis abbatis Hugonis, auxiliante quoque et<br />

cooperante reverendo Hunaldo abbate Moyssiaci [Moyssiaci], voluntate nec minus quorundam inibi<br />

cohabitancium et spontanea <strong>de</strong>dicione clericorum, asensum vero primatum et principum prefati<br />

comitis dicioni militancium, <strong>de</strong>liberavi divina inspiracione, non tamen sanctissimas ejus<strong>de</strong>m sedis<br />

1 Lamentations 4,1.<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!