Cartulaire de l'abbaye de Moissac
Cartulaire de l'abbaye de Moissac Cartulaire de l'abbaye de Moissac
87. 1073, 2 novembre, samedi Donation par Odalric du fief presbytéral qu’il possède dans l’église de Saint-Fructueux. A. Original: ADTG, G 570 (Andurandy 6284). Parchemin, h. 121 mm, l. 230 mm. Notice: Dufour 1972, p. 100. B. Copie du XVII e siècle d’après une “copie en parchemin”: Doat 128, f. 112r-113v. C. Analyse du XVIII e siècle: Andurandy 6284 et 6285. D. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 604. Edition: Cabié, Chartes de Ségur, B. A. AETERNI judicii timore compunctus et amore æternę vitę roboratus, ego in Dei nomine dictus ODALRICVS et uxor mea, necnon filii mei BERNARDVS videlicet Ysarni et VGO atque Willelmus, similiterque Deusdet cognomine Cabocud, clericus etiam vocabulo Deusdet de Bormaco, et filii sui, omnes uno animo unaque voluntate, cedimus Domino Deo et sanctis apostolis PETRO et Paulo ac sanctis locis ipsius, Moysyaco scilicet atque Cluniacho, totum fevum presbiterale, quod habemus in ecclesia sancti Fructuosi, 1 ab integro, quantum nos sive per nos hactenus possedit vel possidere visus est aliquis in ęlemosina, pro animabus nostris omniumque parentum nostrorum, jure perpetuo possidendum. Sepulturam vero quam ego Deusdet cognomine Cabocud in domino meo tenui, simul cum dono, quod jam suprascriptum est, dono imperpetuum. Bego etiam Adalbertus, et filii ejus quorum medietas fevi ipsius erat ęcclesie scilicet sancti Fructuosi, quantum habere potuit in ęlemosina DOMINO obtulit. Raimundus vero Deusdet cum omni auctoritate sine aliqua tortura quicquid in hoc honore justum habere potuit in fęvo scilicet memorato concessit, atque confirmavit. Sepulture ętiam medietatem, quam inibi videbatur habere totam tribuit. Partitores autem Bego de Monte Irato, 2 et Bernardus frater ejus, totum servitium et receptum quod ibi habebant, dimittunt sancto PETRO. Simili modo ętiam fecit Bego Stephanus, donans quod habere potuit in ipso honore. Et ut hec nostra donatio firma permaneat, signamus et presentes subscribere facimus. Sig+ Odolrici et filiorum ejus. Sig+ Deusdet et alterius Deusdet Begonis pariter atque Raimundi, necnon aliorum quorum hic nomina scripta habentur, (la phrase qui suit a été interpolée par une autre main) ea fide et spe, ut ipsi in suis benefactis et orationibus nobis nostrisque partem et societatem tribuant. Facta carta IIII nonas novembris, die sabbati, anno Incarnationis Domini M LXX.III., regnante Philippo rege, in manu Guidberti monachi et reliquorum fratrum. 1 Saint-Fructueux de Mirandol, dépendance du prieuré de Ségur: commune de Mirandol-Bourgnounac (Tarn, arr. Albi, canton Pampelonne). 2 Montirat, à 6,5 km au nord-est de Ségur. 128
88. 1073, 5 novembre Donation à Cluny, par les moines et les nobles de la région, de l’abbaye de Lézat. A. ADTG, G 722 (charte marquée n° 1) (inconnu chez Müssigbrod). B. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment de cartulaire perdu: Andurandy 604. C. Analyse du XVIII e siècle dans un relevé d’actes d’un cartulaire perdu : ADTG G 588 (Andurandy 1663). Edition: HGL, t. 5, col. 599-600; Bernard-Bruel, t. 4, n. 3454. A. Mention dorsale ancienne: LESATENSIS MONASTERII Notum sit omnibus hominibus, tam presentibus quam futuris, quod Lesatense monasterium quondam ab Atone Benedicti constructum, atque sancto apostolorum principi Petro ab eodem Atone Benedicti contraditum, cum succedentibus adversitatibus pene jam ad ultimam secularitatis, que bonorum locorum destructionis indicium maxime esse solet, profunditatem devenisset, nos ejusdem loci monachi, iuncti nobilibus terre viris, comiti videlicet Rogerio, necnon et Raimundo Willelmi, insuper et Berengario de Alta Ripa et Bernardo de Marca Fava, in quibus una nobiscum abbatis constabat electio, venerabilem virum Hugonem, Cluniacensem videlicet abbatem, adivimus et ut supra memorato cenobio sua ordinatione et consilio, qualiter ad Dei iterum servitium restauraretur, subveniret rogavimus. Igitur ipse in primis nullomodo nostræ assentiens peticioni nequaquam se de causa ista intromissurum asseruit, nisi ei electionem seu ordinationem abbatis ita traderemus, quatenus per succedentia tempora ipse atque ejus in perpetuum successores, quamdiu Cluniacensis locus in religione monastica vigeret, jam dictum monasterium Lasatense sine alicuius justa impeditionis querela ordinare debuissent. Hoc autem ideo se facere dicebat, ne et ipse in vacuum laborare videretur, et semel recuperatus locus iterum ad peiora laberetur. Quapropter nos ejusdem loci monachi, necnon et clarissimi viri superius scripti, comes scilicet Rogerius et ceteri ad quos abbatis electio seu monasterii ordinatio pertinere videtur, damus et concedimus eidem reverentissimo viro et sepe memorando domno HUGONI abbati, ejusque in perpetuum successoribus omnibus, quamdiu Cluniacensis locus religionem monasticam secutus fuerit, electionem seu ordinationem abbatis monasterii Lesatensis, ut ordinent et provideant ipsum locum secundum regulam sancti Benedicti, ad laudem et honorem Domini nostri Ihesu Christi, qui nunc et semper regnat et vivit et in omnibus seculis. Hanc autem donationem nostram, sicut optamus, ita et rogamus, ut isdem domnus abbas Cluniacensis auctoritate apostolica confirmare et roborare faciat, quatenus amodo et deinceps nullus hæc temerario ausu audeat infringere. Quod si quisquam presumserit, iram Omnipotentis Dei incurrat, et quod temtaverit non eveniat, insuper perpetuo anathemati, nisi resipuerit, subiaceat, atque suam in parte sinistra, cum reprobis, portionem accipiat. Facta est autem hæc carta die IIIII post festivitatem Omnium Sanctorum, anno Incarnationis Dominice M.LXX.III., indictione XI, presidente domno Hugone abbate Cluniacense, et domno Hunaldo, abbate Moisiacense, necne et Auxiense episcopo Willelmo, sedem vero apostolicam domno papa Gregorio VII tenente, regnante Philippo, Francorum rege, insuper Domino nostro Ihesu Christo, cui est honor et imperium per omnia secula seculorum. Amen. Signum Rogerii comitis. Signum Raimundi. Signum Berengerii. Signum BERNARDI. C. 129
- Page 77 and 78: 47. [..-1048 ?] Donation par Rainal
- Page 79 and 80: 49. [1047], 17 juin Bulle du pape C
- Page 81 and 82: 51. 1052 Donation par Bernard et Gu
- Page 83 and 84: (Texte original, d’après l’éd
- Page 85 and 86: 53. [vers 1053] Notice sur la donat
- Page 87 and 88: 54. 1056, septembre Approbation par
- Page 89 and 90: 56. 1059, juin, dimanche Notice sur
- Page 91 and 92: 57. [1059], mercredi Donation par l
- Page 93 and 94: 58. 1059 Notice sur la donation fai
- Page 95 and 96: 59. [1048/1059] Cession par Gauzber
- Page 97 and 98: 61. [1048/1059/1072 ?] Notice sur l
- Page 99 and 100: quamdiu terrę imminet celum, scili
- Page 101 and 102: 64. 1061 (style pisan), 12 novembre
- Page 103 and 104: capitiscole firmavit. Bernardus Gau
- Page 105 and 106: 67. 1062, 12 juin Conversion d’Hu
- Page 107 and 108: dederim post finem meum. Hac de cau
- Page 109 and 110: 69. 1063 Donation par Aiguine de Du
- Page 111 and 112: 71. 1066, mai, vendredi Oblation pa
- Page 113 and 114: 73. 1067, 11 avril Donation par Fou
- Page 115 and 116: 75. 1071 Donation par Guillaume IV,
- Page 117 and 118: 77. 1072, janvier Donation par Segu
- Page 119 and 120: 79. [1060/1072] Notice sur la donat
- Page 121 and 122: 81. [1059/1072] Notice sur la donat
- Page 123 and 124: 83. [1059/1072] Donation par Géral
- Page 125 and 126: ABBATIAT D’HUNAUD DE LAYRAC (1072
- Page 127: D. Attoinard donna au Convent de Mo
- Page 131 and 132: 89. 1073 Achat par Hunaud, abbé de
- Page 133 and 134: a. Raimundus et Siquerius] encre d
- Page 135 and 136: 91. 1073 Donation par Raimond Pierr
- Page 137 and 138: 92. [1073, seconde moitié] Donatio
- Page 139 and 140: 93. [1073] Réforme canoniale de Sa
- Page 141 and 142: adversus magniloquos obloquencium l
- Page 143 and 144: 95. [1072/1073] Donation par le pr
- Page 145 and 146: 97. 1074, septembre, mercredi Donat
- Page 147 and 148: 99a. 1074 Donation par Armand, Adé
- Page 149 and 150: nobiliorum virorum, in manibus et p
- Page 151 and 152: 101. [1072/1074] Notice sur la conf
- Page 153 and 154: 102. 1076, 4 avril Donation par Gui
- Page 155 and 156: 104. 1076 Donation par Arnaud de Br
- Page 157 and 158: W. 1 Petragoricensis ecclesie episc
- Page 159 and 160: 107. 1078 (style de l’Annonciatio
- Page 161 and 162: Testium vocabula qui hoc affirmaver
- Page 163 and 164: 110. 1079, avril Donation par Guill
- Page 165 and 166: 112. [1079] Donation par Hugues Arn
- Page 167 and 168: permansisset. Sed per Prophetam man
- Page 169 and 170: 114. 1081, samedi Donation par Etie
- Page 171 and 172: 116. [1081], 28 mars Bulle du pape
- Page 173 and 174: 118. 1081 Donation par la vicomtess
- Page 175 and 176: Deo misericorditer posse dimitti, e
- Page 177 and 178: 121. [1072/1082] Donation par un gr
88.<br />
1073, 5 novembre<br />
Donation à Cluny, par les moines et les nobles <strong>de</strong> la région, <strong>de</strong> l’abbaye <strong>de</strong> Lézat.<br />
A. ADTG, G 722 (charte marquée n° 1) (inconnu chez Müssigbrod).<br />
B. Analyse du XVIII e siècle, d’après une copie du début du XII e siècle dans un fragment <strong>de</strong><br />
cartulaire perdu: Andurandy 604.<br />
C. Analyse du XVIII e siècle dans un relevé d’actes d’un cartulaire perdu : ADTG G 588<br />
(Andurandy 1663).<br />
Edition: HGL, t. 5, col. 599-600; Bernard-Bruel, t. 4, n. 3454.<br />
A.<br />
Mention dorsale ancienne: LESATENSIS MONASTERII<br />
Notum sit omnibus hominibus, tam presentibus quam futuris, quod Lesatense monasterium quondam<br />
ab Atone Benedicti constructum, atque sancto apostolorum principi Petro ab eo<strong>de</strong>m Atone Benedicti<br />
contraditum, cum succe<strong>de</strong>ntibus adversitatibus pene jam ad ultimam secularitatis, que bonorum<br />
locorum <strong>de</strong>structionis indicium maxime esse solet, profunditatem <strong>de</strong>venisset, nos ejus<strong>de</strong>m loci<br />
monachi, iuncti nobilibus terre viris, comiti vi<strong>de</strong>licet Rogerio, necnon et Raimundo Willelmi, insuper<br />
et Berengario <strong>de</strong> Alta Ripa et Bernardo <strong>de</strong> Marca Fava, in quibus una nobiscum abbatis constabat<br />
electio, venerabilem virum Hugonem, Cluniacensem vi<strong>de</strong>licet abbatem, adivimus et ut supra<br />
memorato cenobio sua ordinatione et consilio, qualiter ad Dei iterum servitium restauraretur,<br />
subveniret rogavimus. Igitur ipse in primis nullomodo nostræ assentiens peticioni nequaquam se <strong>de</strong><br />
causa ista intromissurum asseruit, nisi ei electionem seu ordinationem abbatis ita tra<strong>de</strong>remus,<br />
quatenus per succe<strong>de</strong>ntia tempora ipse atque ejus in perpetuum successores, quamdiu Cluniacensis<br />
locus in religione monastica vigeret, jam dictum monasterium Lasatense sine alicuius justa<br />
impeditionis querela ordinare <strong>de</strong>buissent. Hoc autem i<strong>de</strong>o se facere dicebat, ne et ipse in vacuum<br />
laborare vi<strong>de</strong>retur, et semel recuperatus locus iterum ad peiora laberetur. Quapropter nos ejus<strong>de</strong>m loci<br />
monachi, necnon et clarissimi viri superius scripti, comes scilicet Rogerius et ceteri ad quos abbatis<br />
electio seu monasterii ordinatio pertinere vi<strong>de</strong>tur, damus et concedimus ei<strong>de</strong>m reverentissimo viro et<br />
sepe memorando domno HUGONI abbati, ejusque in perpetuum successoribus omnibus, quamdiu<br />
Cluniacensis locus religionem monasticam secutus fuerit, electionem seu ordinationem abbatis<br />
monasterii Lesatensis, ut ordinent et provi<strong>de</strong>ant ipsum locum secundum regulam sancti Benedicti, ad<br />
lau<strong>de</strong>m et honorem Domini nostri Ihesu Christi, qui nunc et semper regnat et vivit et in omnibus<br />
seculis.<br />
Hanc autem donationem nostram, sicut optamus, ita et rogamus, ut is<strong>de</strong>m domnus abbas<br />
Cluniacensis auctoritate apostolica confirmare et roborare faciat, quatenus amodo et <strong>de</strong>inceps nullus<br />
hæc temerario ausu au<strong>de</strong>at infringere. Quod si quisquam presumserit, iram Omnipotentis Dei incurrat,<br />
et quod temtaverit non eveniat, insuper perpetuo anathemati, nisi resipuerit, subiaceat, atque suam in<br />
parte sinistra, cum reprobis, portionem accipiat.<br />
Facta est autem hæc carta die IIIII post festivitatem Omnium Sanctorum, anno Incarnationis<br />
Dominice M.LXX.III., indictione XI, presi<strong>de</strong>nte domno Hugone abbate Cluniacense, et domno<br />
Hunaldo, abbate Moisiacense, necne et Auxiense episcopo Willelmo, se<strong>de</strong>m vero apostolicam domno<br />
papa Gregorio VII tenente, regnante Philippo, Francorum rege, insuper Domino nostro Ihesu Christo,<br />
cui est honor et imperium per omnia secula seculorum. Amen.<br />
Signum Rogerii comitis. Signum Raimundi. Signum Berengerii. Signum BERNARDI.<br />
C.<br />
129