volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
489 COMMENTARIUS IN GENESIN. 490<br />
fuisse Ioseph. Quum vero a Madianitis neglecta<br />
fuisset emptio, fuisse Ismaelitis venditum. Porro<br />
quum merito possent suspectos habere plagii venditores,<br />
fecit tarnen lucri cupiditas ne inquirerent.<br />
Adde quod probabile est, in itinere saltern fuisse<br />
sciscitatoB quisnam esset Ioseph. Sed tanti apud<br />
eos non fuit commune genus, quin ex eo quaestum<br />
cupide facerent. Oaeterum docet hie locus quanto<br />
praestiterint carnales Abrahae filii electae stirpi, in<br />
qua tarnen spes futurae ecclesiae inclusa erat. Videmus<br />
ex duobus filiis Abrahae sic propagatam esse<br />
sobolem, utindehucilluc commeent negotiatores : pars<br />
autem quam sibi Dominus elegerat, adhuc exigua<br />
est. Sed ita filii saeculi, perinde ac fruetus praecoces,<br />
cito ad summas opes et felicitatis eulmen perveniunt:<br />
quum ecclesia per maximas difficultates<br />
sensim reptando, ad mediocrem statum longo tempore<br />
vix perveniat.<br />
30. Et reversus est Beuben. Colligere hinc licet<br />
Ruben, simulate aliquo negotio, furtim elapsum<br />
esse a fratribus, ut inseiis omnibus fratrem e cisterna<br />
eduetum patri redderet, ideoque tunc abfuisse quo<br />
tempore venditus est Ioseph. Nee vero mirum est,<br />
ipsum fuisse praeventum, quum se in diversum iter<br />
vertisset, ut per ambages ad cisternam tenderet.<br />
Nunc vero demum Ruben, spe ablata, consilium<br />
suum aperit fratribus : quod prius fateri ausus non<br />
fuerat, ne statim iugularetur puer.<br />
31. Et tulerunt tunicam Ioseph. Redeunt iam<br />
ad primum illud commentum. Ne quid de ipsorum<br />
crimine suspicetur pater, sanguinolentam tunicam<br />
mittunt, unde coniieiat laniatum fuisse ab aliqua<br />
bestia. Quanquam autem breviter hoc perstringit<br />
Moses, ego tarnen existimo aliquos potius misisse<br />
ex servis, qui sceleris conscii non essent, quam e<br />
suo numéro. Dicet enim paulo post filios et filias<br />
venisse ut aliquid solatii moerenti afferrent. Quanquam<br />
autem in verbis aliqua videtur subesse insultatio,<br />
mihi tarnen verisimilius est hoc mandasse, ut<br />
suspicionem a se avortèrent. Fingunt enim sibi<br />
confusum esse animum, ut in rebus trepidis fieri<br />
sole t. Quidquid. tarnen excogitent, hue eos adigit<br />
suum scelus, ut nunc patris animum lethali dolore<br />
vulnerent. Hoc scilicet proficiunt suis integumentis<br />
hypocritae, dum culpam unam effugere volunt, ut<br />
coacervent peccatum peccato. Quod ad Iacob spectat,<br />
postquam tot modis tentatus semper victor<br />
emerserat: mirum est nunc dolori succumbere. Certe<br />
mortem filii plus illi moeroris afferre quam incestuosum<br />
uxoris stuprum, et Sichimae cladem cum<br />
filiae raptu coniunctam, nimis absurdum est. Ubi<br />
invictum illud robur, quo etiam contra angelum<br />
praevaluit? ubi tot patientiae documenta quibus eum<br />
subinde exercuerat Deus ne unquam deficeret? Hie<br />
profecto luctus nos admonet, neminem tarn heroica<br />
virtute instructum, in quo non resideat carnis in-<br />
firmitas, quae se interdum in rebus non magnis<br />
prodit: unde etiam accidit, ut qui longo tractu<br />
assuefacti sunt ad crucem, ac tanquam veterani milites,<br />
quosvis insultus fortiter excipere debebant, instar<br />
tyronum labascant in levi aliqua pugna. Quis<br />
ergo nostrum sibi non timeat, ubi videmus sanctum<br />
Iacob post innumera patientiae documenta diffluere?<br />
35. Et surrexerunt omnes filii eius. Clarius hac<br />
circumstantia exprimitur tristitiae moles, quod ad<br />
earn levandam conveniunt omnes filii et filiae. Surgendi<br />
enim verbo communis deliberatio notatur,<br />
quod ex compacto venerint, quia urgebat nécessitas.<br />
Sed hinc patet quam multiplex hominibus ingenita<br />
sit simulatio: filii Iacob personam suscipiunt minime<br />
sibi congruentem: pietatis enim, a qua alienissimi<br />
sunt, officio funguntur. Si Deum respicerent,<br />
agnita culpa, etiamsi nullum occurreret mali remedium,<br />
poenitentiae tarnen fructum aliquem proferrent:<br />
nunc inani satisfactione non secus ac vento<br />
pascuntur. Hoc exemplo docemur quantopere fugienda<br />
sit nobis simulatio, quae homines novis subinde<br />
laqueis implicat.<br />
Et noluit consolationem admittere. Quaeritur an<br />
prorsus a tolerantiae virtute exciderit Iacob: hoc<br />
enim videntur sonare eius verba. Adde quod gravius<br />
peccat, quando sciens et volens dolori indulget,<br />
hoc enim est quasi data opera dolorem, qui<br />
plus satis est rebellis Deo, exacerbare: sed ego hoe<br />
ad levationem doloris, quae poterat humanitus afferri,<br />
restringo. Nihil enim minus consentaneum<br />
est quam sanctum virum, qui tanta animi mansuetudine<br />
iugum Dei tota vita tulerat, nunc instar<br />
equi indomiti, fraenum mordendum arripere, ut dolorem<br />
sponte alendo, se adindomitam ferociam confirmet.<br />
Ego itaque non dubito quin se Domino<br />
nunc quoque submiserit, quam vis humana solatia<br />
respuat. Videtur etiam odiose perstringere filios,<br />
quorum invidiam et malevolum animum erga Ioseph<br />
cognoverat, ac si exprobret, pluris sibi unum hunc<br />
esse illis omnibus: quia mortui sepulcrum magis<br />
appetat quam frui consuetudine decern vivorum<br />
quos habebat superstites: nam parvulum Beniamin<br />
excipio, interea non excuso doloris excessum quern<br />
nuper damnavi. Et certe obrutum se tristitia demonstrat,<br />
de sepulcro perinde loquens ac si morte<br />
non concédèrent filii Dei ad meliorem vitam. Atque<br />
hinc discimus quam caeca sit doloris intempéries<br />
quae fidei lumen fere in Sanctis suffocat: quo<br />
diligentius ad earn fraenandam nos eniti convenit.<br />
lob excelluit summa pietate: videmus tarnen, postquam<br />
magnitudine doloris oppressus est, quam profano<br />
more homines non seeus ac pecudes in morte<br />
permisceat. Si tristitia usque adeo obtenebratae<br />
fuerunt angelicae illorum sanctorum virorum mentes,<br />
quanto densior caligo nobis incumbet, nisi earn<br />
Dominus verbi et spiritus sui fulgore discutiat, et