02.02.2013 Views

codnis Sefaseba da testuri gamocda. testis dizaini da misi Sedgenis ...

codnis Sefaseba da testuri gamocda. testis dizaini da misi Sedgenis ...

codnis Sefaseba da testuri gamocda. testis dizaini da misi Sedgenis ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

gamodis 1957 wli<strong>da</strong>n<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino universitetis gamocema #2 (234) Tebervali 2010<br />

prezidentis granti<br />

axalgazr<strong>da</strong> mecniers<br />

mniSvnelovani sityva<br />

samecniero azrovnebaSi<br />

qarTuli wiTeli yurZnis antioqsi<strong>da</strong>nturi<br />

eqstraqtis antiaTerogenuli<br />

efeqturobis<br />

<strong>da</strong>dgena gaxl<strong>da</strong>T axalgazr<strong>da</strong><br />

mecnieris, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis<br />

doqtorantis, levan ratianis,<br />

erTi wlis ganmavlobaSi warmoebuli<br />

kvlevis sagani.<br />

Tssu-is biblioTekis cisfer<br />

<strong>da</strong>rbazSi proeqtis prezentaciaze<br />

mowveulma stumrebma <strong>da</strong><br />

profesor-maswavleblebma ma-<br />

Rali <strong>Sefaseba</strong> misces aRniSnul<br />

naSroms.<br />

gv.2<br />

pediatris profesia<br />

pediatris profesiaze <strong>da</strong> pediatriuli<br />

ganaTlebis axal<br />

gamowvevebze gvesaubreba profesori<br />

irakli favleniSvili.<br />

gagrZeleba.<br />

<strong>da</strong>sawyisi wina nomerSi.<br />

gv.8<br />

moqmedi silabusis<br />

Sefasebis principebi<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />

universitetis xarisxis<br />

uzrunvelyofis samsaxuri<br />

gvacnobs silabusis struqturas<br />

<strong>da</strong> <strong>misi</strong> Sefasebis principebsa<br />

<strong>da</strong> kriteriumebs.<br />

gv.7<br />

siaxle:<br />

saxelmZRvaneloebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis<br />

Seqmnis, <strong>dizaini</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong>mtkicebis procedura<br />

gv. 11<br />

RirsSesaniSnavi Sexvedra<br />

xelSekrulebebi studentTa <strong>da</strong>sasaqmeblad <strong>da</strong> klinikuri swavlebisaTvis...<br />

cxovrebis jansaRi wesis <strong>da</strong>samkvidreblad<br />

26 Tebervals, 12 saaTze,<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />

universitetis saaqto<br />

<strong>da</strong>rbazSi Sexvedra amaRlebuli<br />

ganwyobiT <strong>da</strong>iwyo... samedicino<br />

universitetisa <strong>da</strong> Tbilisis<br />

meriis mxar<strong>da</strong>WeriT un<strong>da</strong> ganxorcieldes<br />

proeqti Tbilisis<br />

klinikebSi studentTa <strong>da</strong>saqmebis<br />

Sesaxeb, romelsac iwyebs<br />

samedicino universitetis<br />

`studentTa <strong>da</strong> axalgazr<strong>da</strong><br />

specialistTa profesiuli integraciis<br />

ganyofileba~.<br />

proeqti iTvaliswinebs 500-mde<br />

studentis <strong>da</strong>saqmebas. pirvel<br />

etapze CarTuli iqneba 200 studenti,<br />

romelTa Soris warmatebulebs<br />

Tbilisis meriisgan<br />

<strong>da</strong>eniSneba honorari 100 laris<br />

odenobiT. amasTanave, dRes aq,<br />

samedicino universitetsa <strong>da</strong><br />

kidev 8 klinikas Soris, xeli<br />

moewereba studentebisa <strong>da</strong><br />

rezidentebis <strong>da</strong>xelovnebis<br />

mizniT urTierTTanamSromlobis<br />

memorandums. agreTve,<br />

urTierTTanamSromlobis memorandumi<br />

gaformdeba samedicino<br />

universitetsa <strong>da</strong> kompania<br />

`IDS borjomi saqarTvelos~<br />

Soris iseT mniSvnelovan sakiTxze,<br />

rogoricaa sazogadoebaSi<br />

cxovrebis jansaRi wesis<br />

<strong>da</strong>mkvidreba.<br />

Sexvedras eswrebodnen q. Tbilisis<br />

meriis socialuri momsaxurebisa<br />

<strong>da</strong> kulturis saqalaqo<br />

samsaxuris ufrosi, batoni<br />

mamuka qacarava, im klinikaTa<br />

xelmZRvanelebi, romlebic<br />

mzad arian staJirebasa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebaze studentebisa <strong>da</strong><br />

rezidentebis misaRebad.<br />

`rom ara Tqveni mxar<strong>da</strong>Wera,<br />

didi problemebi Seeqmnebo<strong>da</strong><br />

diplomisSemdgom momzadebas.<br />

swored sazRvargareT Tu aq myofi<br />

Cveni kurs<strong>da</strong>mTavrebulebis,<br />

klinikis xelmZRvanelebis<br />

Tanadgomam ganapiroba is maRali<br />

reitingi, rac sxva umaRles saswavleblebTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT, aqvs<br />

samedicino universitets~, _ aRni-<br />

Sna universitetis reqtorma,<br />

profesorma zurab va<strong>da</strong>Wkoriam<br />

<strong>da</strong> didi madloba gamoxata<br />

Tbilisis m. iaSvilis saxelobis<br />

bavSvTa centraluri saavadmyofos<br />

xalmZRvanelobis mimarT,<br />

sa<strong>da</strong>c SromiTi xelSekruleba<br />

gauform<strong>da</strong> 57 students; Tbilisis<br />

saswrafo samedicino <strong>da</strong>xmarebis<br />

centris xelmZRvanelo<br />

bisadmi, sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>saqmebulia 122<br />

studenti. aseve, reqtorma gulwrfeli<br />

madloba ga<strong>da</strong>uxa<strong>da</strong> yvelas,<br />

vinc mxarSi udgas samedicino<br />

universitets momavali eqim-<br />

Ta Taobis maRalprofesionale-<br />

rima beriaSvili<br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong> <strong>da</strong> <strong>testuri</strong><br />

gamoc<strong>da</strong>. <strong>testis</strong> <strong>dizaini</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>misi</strong> <strong>Sedgenis</strong> wesebi.<br />

gv.3<br />

bad Camoyalibebis saqmeSi. isaubra<br />

zafxulis skolis praqtikis<br />

aucileblobaze, romlis Casatareblad<br />

erT-erT mniSvnelovan<br />

bazad, rogorc Tanamedrove doneze<br />

aRWurvili <strong>da</strong> maRalprofesionali<br />

kadrebiT <strong>da</strong>kompleqtebuli,<br />

<strong>da</strong>asaxela saCxeris raionuli<br />

klinika. profesorma zurab<br />

va<strong>da</strong>Wkoriam universitetis Rvi-<br />

Zli Svili <strong>da</strong> moamage uwo<strong>da</strong> baton<br />

mamuka qacaravas im mxar<strong>da</strong>Weris,<br />

zrunvisa <strong>da</strong> TanadgomisaTvis,<br />

rasac igi iCen<strong>da</strong> <strong>da</strong> iCens<br />

mSobliuri umaRlesi saswavleblis<br />

mimarT. aRsaniSnavia, rom<br />

samedicino universitetis studentebisa<br />

<strong>da</strong> rezidentebis <strong>da</strong>xelovnebis<br />

mizniT urTierTTanamSromlobis<br />

memorandumi ukve<br />

gaformebuli <strong>da</strong> ZalaSia 122<br />

samedicino <strong>da</strong>wesebulebasTan,<br />

romelTa Soris 45 _ specializebulia,<br />

17 _ mravalprofiliani, 8<br />

_ samecniero-kvleviTi instituti,<br />

29 _ samedicino centri <strong>da</strong> 23<br />

_ stomatologiuri klinika.<br />

am Sexvedraze STambemW<strong>da</strong>vi<br />

iyo baton mamukas mier samedicino<br />

universitetisadmi gamoxatuli<br />

siTbo <strong>da</strong> siyvaruli,<br />

radgan igi studentobi<strong>da</strong>n moyolebuli<br />

<strong>da</strong> Semdgom aq, mrava-<br />

wignis Taro<br />

gazeTi gamodis 1957 wli<strong>da</strong>n.<br />

`samedicino gazeTis~ re<strong>da</strong>qcia: vaJa-fSavelas 33, oTaxi 600 tel. 54-24-64<br />

re<strong>da</strong>qtori <strong>da</strong>li gabeSia. korespondentebi: manana fxalaZe, <strong>da</strong>rejan komlaZe, nato bolqvaZe, nino giorgaZe. Semosuli masalebi ar recenzirdeba <strong>da</strong> avtorebs ar ubrundeba.<br />

www.tsmu.edu<br />

saeklesio kalen<strong>da</strong>ri<br />

gv.2<br />

rubrikas<br />

uZRveba<br />

profesori<br />

vadim saakaZe<br />

wamalTa teqnologia<br />

a. bakuriZe.<br />

Tbilisi.: iri<strong>da</strong>.-2009.-310gv.<br />

saxelmZRvaneloSi ganixileba<br />

samkurnalwamlo preparatebis<br />

warmoebis Teoriuli safuZvlebi,<br />

konkretuli samkurnalwamlo<br />

formis teqnologia. aRwerilia<br />

teqnologiuri procesebis<br />

Tanamedrove manqana _<br />

aparaturiT aRWurvis mdgomareoba,<br />

am <strong>da</strong>nadgarebis muSaobis<br />

principebi, avtomatizaciisa <strong>da</strong><br />

meqanizaciis xvedriTi wona<br />

warmoebis procesSi. <strong>da</strong>xasiaTebulia<br />

mineraluri, mcenareuli<br />

<strong>da</strong> cxoveluri nedleulis ga<strong>da</strong>muSavebis<br />

Taviseburebani.<br />

samkurnalwamlo preparatebis<br />

ganxilva warmodgenilia<br />

tradiciuli TanamimdevrobiT:<br />

istoriuli mimoxilva, zogadi<br />

<strong>da</strong>xasiaTeba, klasifikacia, upiratesobis<br />

maxasiaTeblebi, naklovani<br />

mxareebi, teqnologiis<br />

sakiTxebi, stan<strong>da</strong>rtizaciis<br />

Taviseburebani, SefuTvis sakiTxebi,<br />

markirebisa <strong>da</strong> Senaxvis<br />

wesebi.<br />

saxelmZRvanelo Sedgenilia<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />

universitetis farmacevtuli<br />

fakultetis sakredito<br />

<strong>da</strong>sasruli gv.10 <strong>da</strong>sasruli gv.12


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.2<br />

qronika<br />

pirveli gverdi<strong>da</strong>n<br />

mniSvnelovani sityva samecniero azrovnebaSi<br />

dRes medicinaSi did yuradRebas iqcevs<br />

bunebrivi antioqsi<strong>da</strong>nturi naerTebi,<br />

romlebic antiradikaluri <strong>da</strong> antioqsi<strong>da</strong>nturi<br />

TvisebebiT xasiaTdeba <strong>da</strong><br />

swored araerTi Tanamedrove kvleviT<br />

<strong>da</strong>sturdeba antioqsi<strong>da</strong>nturi Terapiis<br />

efeqturoba aTerosklerozis mkurnalobis<br />

paTogenezSi _ preparatebs, romelTac<br />

SeswevT unari imunuri ujredebis<br />

modulaciisa, mniSvnelovani efeqturoba<br />

axasiaTebT aTerosklerozis<br />

prevenciasa <strong>da</strong> mkurnalobaSi.<br />

proeqtis grantiT <strong>da</strong>finanseba<br />

saqarTvelos erovnulma samecniero<br />

fondma ga<strong>da</strong>wyvita, romlis erT-erTi<br />

yvelaze popularuli programa axalgazr<strong>da</strong><br />

mecnierTaTvis prezidentis<br />

samecniero grantebis miniWebaa <strong>da</strong> am<br />

konferencia<br />

profesiuli janmrTeloba -<br />

problemebi <strong>da</strong> perspeqtivebi<br />

farglebSi, sakmaod did konkursSi,<br />

SeirCa axalgazr<strong>da</strong> medikosis proeqti.<br />

doqtorantma <strong>da</strong> Tssu-is epr laboratoriis<br />

xelmZRvanelma, profesorma<br />

Tamar sanikiZem, codna, gamocdileba<br />

<strong>da</strong> energia ar <strong>da</strong>iSures aRniSnuli kvlevis<br />

maRalefeqtur doneze Casatareblad.<br />

proeqtis mizani qarTuli warmoebis<br />

antioqsi<strong>da</strong>nturi preparatis - fenovinis<br />

- imunomodulatoruli Tvisebis<br />

<strong>da</strong>dgena gaxl<strong>da</strong>T Jurkat-ujredebis modelur<br />

sistemaSi.<br />

proeqtis farglebSi ganxorciel<strong>da</strong><br />

viziti aSS-Si, gamoica monografia - `apoptozis<br />

regulacia Jurkat-ujredebis modelur<br />

sistemaSi~, <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> samecniero<br />

statiebi, miRebuli masalebi moxsen<strong>da</strong><br />

Tebervlis <strong>da</strong>sawyisSi saqarTvelos universitetma mniSvnelovan<br />

konferencias _ `erTad <strong>da</strong>vicvaT profesiuli janmrTeloba~ _<br />

umaspinZla, romelic mieZRvna saxelmwifo programis _ `profesiul<br />

<strong>da</strong>avadebaTa prevenciisa <strong>da</strong> monitoringis~ farglebSi Sesrulebuli<br />

samuSaos angariSs.<br />

konferencia gaxsna <strong>da</strong> programis<br />

farglebSi Catarebuli samuSaos mniSvnelobaze<br />

isaubra medicinis doqtorma,<br />

Sromis medicinisa <strong>da</strong> ekologiis<br />

samecniero-kvleviTi institutis generalurma<br />

direqtorma, programis<br />

koordinatorma, q-nma rusu<strong>da</strong>n javaxaZem.<br />

konferenciis monawileebs miesalmnen<br />

<strong>da</strong> problemis aqtualobaze gaamaxviles<br />

yuradReba saqarTvelos Sromis, janmrTelobis<br />

<strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministrma,<br />

b-nma aleqsandre kvitaSvilma,<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino universitetis<br />

reqtorma, profesorma<br />

zurab va<strong>da</strong>Wkoriam, Tssu-is kurortologiis<br />

<strong>da</strong> samkurnalo turizmis departamentis<br />

xelmZRvanelma, profesorma<br />

nikoloz saakaSvilma <strong>da</strong> sxvebma.<br />

profesiul <strong>da</strong>avadebaTa prevenciisa<br />

<strong>da</strong> monitoringis koncefciis <strong>da</strong> realizaciis<br />

meqanizmebi, profesiuli riskfaqtorebis<br />

higienuri <strong>Sefaseba</strong> cementis,<br />

manganumisa <strong>da</strong> Tambaqos warmoeba-<br />

Si, epidemiologiuri kvlevis Sedegebi,<br />

<strong>da</strong>saqmebulTa qimiuri usafrTxoebis<br />

sistemis erovnuli modeli, qimiuri usafrTxoebis<br />

sistemis informaciuli<br />

uzrunvelyofa, <strong>da</strong>saqmebulTa reproduqciuli<br />

janmrTelobis programa,<br />

momuSaveTa janmrTelobaze mZime<br />

metalebis zemoqmedebis <strong>Sefaseba</strong>, Sro-<br />

mis medicinis saerTaSoriso erovnuli<br />

modeli, profesiuli janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvis sferos samarTlebrivi aspeqtebi<br />

<strong>da</strong> sazogadoebrivi jan<strong>da</strong>cvis problemebi,<br />

saqarTvelos mosaxleobis profesiuli<br />

janmrTelobis gaumjobesebis<br />

saxelmwifo programis mimarTulebebi<br />

2010-2015 wlebSi, _ aseTi gaxl<strong>da</strong>T konferenciaze<br />

warmodgenili moxsenebebis<br />

Tematika, razec isaubres momxseneblebma:<br />

r. javaxaZem, m. arabiZem, n.<br />

CxaiZem, i. Rvineriam, m. Jurulma, x.<br />

CigogiZem, T. svaniZem, g. CidraSvilma,<br />

T. lobJaniZem.<br />

gamomsvlelTa mier aRiniSna, rom<br />

Sromis pirobebis higienuri Sefasebis<br />

aucileblobas ganapirobebs momuSave-<br />

Ta janmrTelobis <strong>da</strong>cva profesiiT ganpirobebuli<br />

riskebisgan <strong>da</strong> efeqturi<br />

gamajansaRebeli RonisZiebebis<br />

SemuSaveba_realizacia; warmoebebSi<br />

Catarebuli higienuri kvlevebis mizani<br />

_ momuSaveTa Sromis pirobebis kompleqsuri<br />

higienuri <strong>Sefaseba</strong> Sromis<br />

pirobebis higienuri klasifikaciis<br />

moTxovnebis mixedviT.<br />

yuradReba gamaxvil<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva<br />

faqtorebis zemoqmedebiT gamowveuli<br />

reproduqciuli janmrTelobis <strong>da</strong>r-<br />

Rvevebis naadrev gamovlenasa <strong>da</strong> prevenciaze.<br />

gamoikveTa, rom Catarebuli<br />

kvlevebis mixedviT sxva<strong>da</strong>sxva warmoe-<br />

saerTaSoriso konferenciebs.<br />

kvlevis SedegebiT <strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong> fenovinis<br />

gamoyenebis maRalefeqturoba _<br />

preparatma gaamarTla!<br />

rogorc prezentaciaze profesorma<br />

no<strong>da</strong>r gogebaSvilma aRniSna, qarTvel<br />

mkvlevarTa mier warmodgenili modeluri<br />

cdebi maRal donezea Sesrulebuli,<br />

rac, zoga<strong>da</strong>d, Znelad misaRwevia,<br />

gansakuTrebiT saqarTveloSi.<br />

Jurkat -ujredebis kultura samecniero<br />

praqtikaSi aprobirebuli modelia apoptozis<br />

meqanizmebis, sxva<strong>da</strong>sxva antisimsivnuri<br />

<strong>da</strong> imunomodulatoruli preparatis<br />

<strong>da</strong> radiaciis sxva<strong>da</strong>sxva dozis zemoqmedebis<br />

apoptozze mastimulirebuli <strong>da</strong><br />

mainhibirebeli efeqtebis kvlevisaTvis, T<br />

limfocitebis aqtivaciis pirobebis SeswavlisaTvis<br />

<strong>da</strong> is faqti, rom Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis laboratoriis<br />

bazaze SesaZlebelia am mimarTulebiT<br />

aseTi maRalkvalificiuri kv-<br />

baSi avadobis maRali done aRiniSna im<br />

samuSao adgilebze, sa<strong>da</strong>c, higienuri<br />

TvalsazrisiT, ara<strong>da</strong>makmayofilebeli<br />

Sromis pirobebia, rac a<strong>da</strong>sturebs<br />

<strong>da</strong>saqmebulTa profilaqtikuri samedicino<br />

gasinjvebis Catarebis aucileblobas;<br />

programis farglebSi pirveladi<br />

jan<strong>da</strong>cvis doneze SemuSav<strong>da</strong><br />

saqarTveloSi gavrcelebuli uxSiresi<br />

profesiuli <strong>da</strong>avadebebis _ silikozis<br />

<strong>da</strong> vibraciuli <strong>da</strong>avadebebis protokolebi<br />

<strong>da</strong> gaidlainebi.<br />

rogorc programis koordinatorma,<br />

Sromis medicinisa <strong>da</strong> ekologiis samecniero-kvleviTi<br />

institutis generalurma<br />

direqtorma, q-nma rusu<strong>da</strong>n<br />

javaxaZem CvenTan saubrisas aRniSna,<br />

programis mizani gaxl<strong>da</strong>T profesiul<br />

<strong>da</strong>avadebaTa prevencia, <strong>da</strong>saqmebuli<br />

mosaxleobis janmrTelobis <strong>da</strong>cva,<br />

epidze<strong>da</strong>mxedvelobiTi <strong>da</strong> monitoringis<br />

sistemis formireba. miRebuli<br />

Sedegebis safuZvelze SemuSav<strong>da</strong> kompleqsuri<br />

profilaqtikuri RonisZiebebi,<br />

romelic mimarTulia Sromis<br />

pirobebis gasaumjobeseblad. programis<br />

farglebSi ganxorcielebuli<br />

higienuri, toqsikologiuri, epidemiologiuri<br />

<strong>da</strong> klinikuri kvlevebis monacemebis<br />

<strong>da</strong>muSavebis mizniT Seiqmna<br />

servisuli sistema _ kompiuterul programaTa<br />

paketi, romelsac pirobiTad<br />

ewo<strong>da</strong> `profesiul <strong>da</strong>avadebaTa prevenciisa<br />

<strong>da</strong> monitoringis saxelmwifo<br />

programis kompiuteruli momsaxurebis<br />

sistema~. Catarebuli kvlevebis Sedegebi<br />

<strong>da</strong> miRebuli monacemebi safu-<br />

Zvlad <strong>da</strong>edeba Sromis medicinis stan<strong>da</strong>rtebis<br />

SemuSavebas.<br />

nato bolqvaZe<br />

levebis Catareba, friad mniSvnelovania.<br />

fenovini saqarTveloSi wiTeli yurZnis<br />

kani<strong>da</strong>naa sinTezirebuli <strong>da</strong> registrirebuli<br />

cnobili preparatia, romelic didi<br />

xania gamoiyeneba samedicino praqtikaSi.<br />

warmodgenil naSromSi gamovlenilia<br />

fenovinis sruliad axali, dRemde ucnobi<br />

Tvisebebi, rac kidev erTxel a<strong>da</strong>sturebs<br />

yurZnis eqstraqtebis maRalefeqturobas.<br />

saeqsperimento-sakvlevi samuSaoebi<br />

isev grZeldeba. grantma sadoqtoro<br />

programis mxolod mcire fragmenti <strong>da</strong>afinansa,<br />

naSromis srulyofisaTvis ki<br />

aranaklebia gasakeTebeli.<br />

starti, romelic warmatebiT iqna<br />

aRebuli, aseTive warmatebiT miva sasurvel<br />

finiSamde; Tanamedrove moTxovnebis<br />

Sesabamisad warmoebuli qarTvel mecnierTa<br />

kvleva samecniero azrovnebis<br />

mniSvnelovan miRweva<strong>da</strong>a miCneuli <strong>da</strong><br />

aRiarebuli.<br />

<strong>da</strong>rejan komlaZe.<br />

saintereso gamocema<br />

saeklesio<br />

samedicino<br />

kalen<strong>da</strong>ri<br />

2010<br />

axlaxan sruliad kaTolikos patriarqis,<br />

uwmindesisis <strong>da</strong> unetaresis,<br />

ilia II-is locva kurTxeviT gamovi<strong>da</strong><br />

2010 wlis saeklesio samedicino kalen<strong>da</strong>ri,<br />

romlis avtori <strong>da</strong> Semdgenelia<br />

arqimandriti a<strong>da</strong>mi (axalaZe).<br />

wigni gamoica saqarTvelos sapatriarqos<br />

wmin<strong>da</strong> Tamar mefis saxelobis medicinis<br />

institutis <strong>da</strong> sulieri <strong>da</strong> socialur-kulturuli<br />

ganviTarebis fondi<br />

`Tamaris droSis~ xelSewyobiT.<br />

kalendris megzurSi avtori yurad-<br />

Rebas amaxvilebs wignSi warmodgenili<br />

sakiTxebis aqtualobaze: `rogori un<strong>da</strong><br />

iyos Cveni <strong>da</strong>mokidebuleba janmrTelobisadmi?<br />

ra aris avadmyofoba <strong>da</strong> sikvdili<br />

<strong>da</strong> sai<strong>da</strong>n <strong>da</strong>edo mas <strong>da</strong>sabami? rogor<br />

urTierTmimarTebaSia rwmena <strong>da</strong> mecniereba?<br />

ra sulier-zneobrivi problemebis<br />

winaSe dgas dRevandeli medicina? am<br />

<strong>da</strong> kidev mraval sxva SekiTxvas pasuxobs<br />

Cveni kalen<strong>da</strong>ri...~<br />

wignSi warmodgenili sxva<strong>da</strong>sxva rubrika<br />

werilebs, receptebs, uwmindesis<br />

<strong>da</strong> unetaresis sxva<strong>da</strong>sxva dros warmo-<br />

Tqmuli qa<strong>da</strong>gebi<strong>da</strong>n amonaridebs, klasikos<br />

mweralTa Tu poetTa Sedevrebs,<br />

sasargeblo rCevebs aerTianebs: warmodgenilia<br />

tropar-kon<strong>da</strong>kni, wmin<strong>da</strong><br />

xatebis istoria, moTxrobilia maTi saswaulmoqmedi<br />

Zalis Sesaxeb, moyvanilia<br />

citatebi Zveli <strong>da</strong> axali aRTqmis wignebi<strong>da</strong>n,<br />

<strong>da</strong>beWdilia locvebi <strong>da</strong> rCevebi<br />

locvis dros, aseve, ganmartebani saeklesio<br />

dResaswaulebis Sesaxeb, waikiTxavT<br />

sasargeblo moTxrobebs uvercxlo<br />

mkurnalTa <strong>da</strong> sxva wmin<strong>da</strong>nTa cxovrebi<strong>da</strong>n,<br />

saintereso werilebs Tu faqtebs<br />

medicinis istorii<strong>da</strong>n, moTxrobilia<br />

eqimis profesiis qristianuli arsis Sesaxeb,<br />

ganxilulia evTanaziis, klonirebis,<br />

transplantologiis problemebi <strong>da</strong><br />

Tanamedrove mecnierebis, genuri inJineriis,<br />

fsiqiatriis, reproduqtologiis<br />

mimarTeba eklesiur swavlebasTan, agreTve,<br />

avadmyofobis profilaqtikis,<br />

cxovrebis jansaRi wesis, kvebis (marxvis),<br />

higienis sakiTxebi, Tavmoyrilia<br />

rCevebi sxva<strong>da</strong>sxva Civilisa <strong>da</strong> sneulebis<br />

SemTxvevebisTvis, moTxrobilia sxva<strong>da</strong>sxva<br />

mcenaris samkurnalo Tvisebebis<br />

Sesaxeb, gaecnobiT wmin<strong>da</strong> mamaTa gamonaTqvamebs,<br />

mxatvrul <strong>da</strong> publicistur<br />

nawarmoebebs <strong>da</strong> a. S.<br />

mxatvruli gemovnebiT Sedgenili <strong>da</strong><br />

maRal poligrafiul doneze gamocemuli<br />

wigni sainteresod ikiTxeba <strong>da</strong>, masSi<br />

warmodgenili Temebis aqtualobis<br />

gaTvaliswinebiT, mkiTxvelisTvis mar-<br />

Tlac kargi saCuqaria.


profesori rima beriaSvili<br />

Sefasebis meTodologiis zogadi<br />

mimoxilva<br />

sadReisod, <strong>codnis</strong> Sesafaseblad mravali<br />

Tanamedrove meTodi gamoiyeneba.<br />

maTi gamoyeneba xdeba erTmaneTis CanacvlebiT<br />

an kompleqsurad, imis mixedviT,<br />

Tu romeli maCveneblis <strong>Sefaseba</strong>a ufro<br />

mniSvnelovani. samedicino ganaTlebis<br />

procesSi pirobiTad swavlebis <strong>da</strong> kompetenciebis<br />

SeZenis 4 Tanmimdevrul etaps<br />

gamoyofen:<br />

1. icis<br />

2. icis rogor<br />

3. aCvenebs rogor<br />

4. akeTebs<br />

swavlebis <strong>da</strong>saxelebul etapebze TanmimdevrobiT<br />

an kompleqsurad, Sedegze<br />

orientirebuli konkretuli miznis misaRwevad<br />

mowmdeba Semdegi maCveneblebi:<br />

1. codna<br />

2. problemis ga<strong>da</strong>wyvetis unari<br />

3. klinikuri ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />

unari<br />

4. Cvevebi: avadmyofobis istoriis Sevsebis,<br />

fizikuri gasinjvis, procedurebis<br />

Catarebis <strong>da</strong> sxv.,<br />

5. <strong>da</strong>mokidebuleba: avadmyofTan, kolegebTan<br />

<strong>da</strong> sxv.,<br />

6. TviTganaTlebis <strong>da</strong> resursebis gamoyenebis<br />

unari<br />

mileris piramidi<strong>da</strong>n Cans, rom `icis~<br />

fun<strong>da</strong>menturi, sawyisi kompetenciaa. am<br />

kompetenciis Sesafaseblad ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

gamoiyeneba faqtebisa <strong>da</strong> informaciis<br />

maragis Sesafasebeli testebi, ese, zepiri<br />

gamokiTxva.<br />

mileris piramidis meore etapi `icis<br />

rogor~ kompetenciaa. es kompetencia<br />

problemis ga<strong>da</strong>wyvetis unars <strong>da</strong> klinikuri<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis unars gulisxmobs. <strong>da</strong>saxelebuli<br />

unarebis Sesafaseblad gamoiyeneba<br />

klinikur konteqstze agebuli testebi,<br />

ese, zepiri gamokiTxva.<br />

mileris piramidis mesame etapi `aCvenebs<br />

rogor~ kompetenciaa. es kompetencia<br />

ukve garkveuli klinikuri Cvevebis<br />

flobas gulisxmobs. <strong>misi</strong> <strong>Sefaseba</strong> xdeba<br />

Sesrulebuli samuSaos Sefasebis in vitro<br />

meTodebiT, obieqturad struqturirebuli<br />

klinikuri gamocdiT (OSCE),<br />

simulirebuli pacientebiT.<br />

mileris piramidis ze<strong>da</strong>, umaRlesi kompetencia<br />

aris `akeTebs~. <strong>da</strong>saxelebuli<br />

kompetencia avadmyofobis istoriis<br />

Sevsebis, fizikuri gasinjvis, procedurebis<br />

Catarebis <strong>da</strong> sxva klinikur<br />

CvevebTan erTad, pacientTan swor<br />

<strong>da</strong>mokidebulebasac gulisxmobs. es<br />

Cvevebi fasdeba Sesrulebuli samuSaos<br />

Sefasebis in vivo meTodebiT, simulatorebiT,<br />

video-CanawerebiT.<br />

zemoxsenebuli<strong>da</strong>n Cans, rom pirvel<br />

etapze mniSvneloba aqvs <strong>codnis</strong> Sefasebis<br />

iseTi meTodebis gamoyenebas, rome-<br />

Tebervali 2010 gv.3 samedicino gazeTi<br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong> <strong>da</strong> <strong>testuri</strong> gamoc<strong>da</strong>. <strong>testis</strong> <strong>dizaini</strong> <strong>da</strong> <strong>misi</strong> <strong>Sedgenis</strong> wesebi.<br />

swavleba<br />

swavleba efeqturia, roca:<br />

1. winaswar naTlad aris gansazRvruli<br />

swavlebis procesis konkretuli<br />

Sedegebi<br />

2. swavlebis meTodebi <strong>da</strong> masala Seesabameba<br />

misaRwev Sedegebs<br />

3. swavlebis procesSi gaTvaliswinebulia<br />

studentTa/rezidentTa unari <strong>da</strong><br />

moTxovnilebebi<br />

4. swavleba efuZneba informacias,<br />

romelic aris naTlad Camoyalibebuli,<br />

sarwmuno <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebeli<br />

5. studentebs/rezidentebs periodulad<br />

ecnobebaT maTi miRwevebis Sesaxeb<br />

6. `CamorCenil~ studentebs/rezidentebs<br />

aqvT Sedegebis gamosworebis saSualeba<br />

7. periodulad xdeba swavlebis efeqturobis<br />

<strong>da</strong> konkretuli misaRwevi Sedegebis<br />

ga<strong>da</strong>xedva<br />

lic afasebs faqtebis codnas, movlenis<br />

gaazrebis unars, xolo momdevno etapebze<br />

ki, faqtebis <strong>codnis</strong>a <strong>da</strong> movlenebis<br />

gagebis unarTan erTad, un<strong>da</strong> Semowmdes<br />

problemis ga<strong>da</strong>wyvetis <strong>da</strong> klinikuri ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis unari, avadmyofobis<br />

istoriis Sevsebis, fizikuri gasinjvis,<br />

procedurebis Catarebis Cvevebi,<br />

avadmyofTan, kolegebTan <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

xasiaTi <strong>da</strong> TviTganaTlebis unari.<br />

calke un<strong>da</strong> aRiniSnos pacientTan <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

<strong>da</strong> urTierTobis unari,<br />

kolegebTan urTierTobis <strong>da</strong> gundSi<br />

muSaobis unari. am unarebis obieqturi<br />

<strong>Sefaseba</strong> bevrad ufro rTuli aRmoCn<strong>da</strong>.<br />

<strong>misi</strong> swavlebac Znelia <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianTa<br />

fsiqotipebis codnas <strong>da</strong>, zoga<strong>da</strong>d, fso-<br />

mileris kompetenciebis pirami<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> humanmetriis principebs emyareba.<br />

`<strong>da</strong>mokidebulebaTa~ Sefasebis meTodologiis<br />

ganviTareba Tanamedrove<br />

samedicino ganaTlebis <strong>da</strong> <strong>misi</strong> kvlevis<br />

erT-erTi prioritetuli mimarTulebaa.<br />

rac Seexeba TviT-ganaTlebis <strong>da</strong><br />

resursebis gamoyenebis unars, is <strong>da</strong>kav-<br />

Sirebulia sainformacio teqnikis gamoyenebasTan<br />

<strong>da</strong> gulisxmobs internetiT<br />

sargeblobis Cvevebsac. TviT-ganaTlebis<br />

<strong>da</strong> resursebis gamoyenebis unars didi<br />

mniSvneloba aqvs distanciuri swavlebis<br />

ganviTarebaSi, uwyveti samedicino ganaTlebis<br />

<strong>da</strong> mudmivi profesiuli <strong>da</strong>xelovnebis<br />

procesebSi.<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba swavlebasa <strong>da</strong><br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong>s Soris<br />

studentis (rezidentis, eqimis) sworad<br />

Catarebuli <strong>Sefaseba</strong> swavlebis<br />

xarisxs asaxavs <strong>da</strong>, garkveulwilad, <strong>misi</strong><br />

<strong>Sefaseba</strong>c aris.<br />

Sefasebis meTodis SerCevamde naTlad<br />

un<strong>da</strong> ganisazRvros, ris <strong>Sefaseba</strong>s vapirebT.<br />

amisaTvis saWiroa momzaddes Sesaba<strong>misi</strong><br />

programebi, sa<strong>da</strong>c miTiTebuli<br />

iqneba yvela is sakiTxi, ris Semowmebasac<br />

vapirebT.<br />

<strong>codnis</strong> formaciuli <strong>da</strong> sumaciuri<br />

<strong>Sefaseba</strong><br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong> formaciulia, Tu is<br />

swavlebis yoveldRiuri procesis Semadgeneli<br />

nawilia <strong>da</strong> sumaciuria, Tu saboloo<br />

Sedegebs gansazRvravs. Sefasebis<br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong><br />

<strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong> efeqturia, roca:<br />

1. iTvaliswinebs swavlebis procesis<br />

konkretuli Sedegebis <strong>Sefaseba</strong>s<br />

2. Sefasebis xasiaTi <strong>da</strong> arsi Seesabameba<br />

misaRwev Sedegebs<br />

3. <strong>codnis</strong> Sefasebis meTodi Seesabameba<br />

studentTa/rezidentTa unars <strong>da</strong> esa<strong>da</strong>geba<br />

TiToeul maTgans<br />

4. fasdeba informacia, romelic un<strong>da</strong><br />

iyos naTlad Camoyalibebuli, sarwmuno<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebeli<br />

5. Sefasebis Sedegebis mixedviT maswavlebelsa<br />

<strong>da</strong> students/rezidents Soris<br />

aris ukukavSiri<br />

6. Sefasebis SedegebiT vlindeba `Camor-<br />

Cenis~ mizezebi <strong>da</strong> Taviseburebebi<br />

7. Sefasebis Sedegebi gvaZlevs sasargeblo<br />

informacias swavlebis amocanebis,<br />

meTodebis <strong>da</strong> masalis mizanSewonilobis<br />

Sesaxeb<br />

formaciuli meTodebi gamosacdelebis<br />

erTmaneTTan Se<strong>da</strong>rebas <strong>da</strong> tradiciul<br />

`moniSvnas~ ar un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes. is<br />

TiToeuli maTganis individualuri ganviTarebis<br />

xarisxs un<strong>da</strong> asaxavdes <strong>da</strong> maTi<br />

`miRwevebisa~ <strong>da</strong> `Cavardnebis~ fiqsacias<br />

<strong>da</strong> analizs axdendes. Cven<strong>da</strong> samwuxarod,<br />

swavlebis mimdinare procesSi <strong>Sefaseba</strong><br />

upiratesad sumaciur xasiaTs atarebs <strong>da</strong><br />

formaciuli meTodebi naklebad gamoiyeneba.<br />

formaciuli Sefasebis Taviseburebebs<br />

SemdgomSi detalurad SevexebiT.<br />

<strong>codnis</strong> Sefasebis meTodebis<br />

kriteriumebi<br />

<strong>codnis</strong> Sefasebis meTodebis SerCevis<br />

dros sargebloben iseTi ZiriTadi kriteriumebiT,<br />

rogoricaa validuroba <strong>da</strong><br />

sarwmunoeba.<br />

validuroba (cneba `validuri~ namdvils,<br />

vargisians, moqmeds niSnavs). nebismieri<br />

gamocdis Catarebis dros upirvelesi<br />

mniSvneloba aqvs meTodis validurobas.<br />

yvelaze martivi gagebiT, validuroba<br />

niSnavs, rom meTodi namdvilad<br />

afasebs imas, risi SefasebisTvisac is<br />

SearCies. testebi un<strong>da</strong> iyos validuri –<br />

es niSnavs, rom <strong>misi</strong> <strong>Sedgenis</strong> dros<br />

gaTvaliswinebuli un<strong>da</strong> iyos, Tu risi<br />

Semowmeba gvin<strong>da</strong> <strong>da</strong> namdvilad Seasrulebs<br />

Tu ara testi am mizans. imisaTvis,<br />

rom Sefasebis meTodis validurobas mivaRwioT,<br />

winaswar un<strong>da</strong> vicodeT Sesamowmebeli<br />

<strong>codnis</strong> moculoba, risTvisac un<strong>da</strong><br />

gagvaCndes Sesaba<strong>misi</strong> programa. aseTi<br />

programa Sedgeba samizne elementebisagan<br />

anu e.w. `saswavlo obieqtebisgan~. sadReisod,<br />

aseT programebs kompetenciebis<br />

gaTvaliswinebiT adgenen.<br />

sarwmunooba. meTodis Sefasebis es<br />

kriteriumi `sandoobas~, `<strong>da</strong>majereblobas~<br />

aRniSnavs. gamokiTxvis Sedegi <strong>da</strong>majerebelia,<br />

Tu Sefasebis nebismieri sxva<br />

meTodiT igive Sedegi miiReba. testiT<br />

gamokiTxvis sarwmunoebis maCvenebeli<br />

Zalian maRalia, vinai<strong>da</strong>n nebismieri gamomcdeli<br />

erTi <strong>da</strong> igive qulas <strong>da</strong>wers.<br />

samwuxarod, amas ver vityviT zepir gamoc<strong>da</strong>ze,<br />

roca erTi <strong>da</strong> igive gamosacdelma<br />

sxva<strong>da</strong>sxva gamomcdelTan sruliad<br />

SesaZlebelia, rom sxva<strong>da</strong>sxva <strong>Sefaseba</strong><br />

<strong>da</strong>imsaxuros.<br />

SeniSvna: zepiri gamoc<strong>da</strong>, miuxe<strong>da</strong>vad<br />

imisa, rom mas sarwmunoobis <strong>da</strong>bali ma-<br />

Cvenebeli aqvs <strong>da</strong> garkveuli subieqturobiTac<br />

xasiaTdeba, zog SemTxvevaSi erTaderTi<br />

<strong>da</strong> Seucvlelia. <strong>misi</strong> meSveobiT<br />

sazRvraven iseT kompetenciebs, rogoricaa<br />

azrovnebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis mi-<br />

Rebis Tavisebureba, interpretaciis unari,<br />

komunikaciis, azris Camoyalibebisa <strong>da</strong><br />

gadmocemis unari, intervius aRebis <strong>da</strong><br />

anamnezis Segrovebis unari <strong>da</strong> sxv. subieqturobis<br />

Tavi<strong>da</strong>n asacileblad zepir<br />

gamoc<strong>da</strong>s ko<strong>misi</strong>uri wesiT awarmoeben.<br />

sarwmunoobis maCvenebelze negatiurad<br />

moqmedebs ori faqtori, romelic<br />

<strong>testis</strong> <strong>Sedgenis</strong> dros un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT:<br />

a) sakiTxebis mcire raodenoba, risi<br />

<strong>Sefaseba</strong>c codnaze SezRudul warmodgenas<br />

iZleva;<br />

b) sakiTxebis viwro specifiuroba, rac<br />

mTeli disciplinis codnaze swor warmodgenas<br />

ver gvaZlevs.<br />

Sefasebis meTodis SerCevis dros un<strong>da</strong><br />

gaviTvaliswinoT isic, Tu ramdenad ganxorcielebadia<br />

gamoc<strong>da</strong> resursebis (<strong>da</strong>finanseba,<br />

teqnikuri aRWurva, Sesaferisi<br />

garemo <strong>da</strong> sxv.) TvalsazrisiT. obieqturad<br />

struqturirebadi klinikuri<br />

gamoc<strong>da</strong>, OSCE, romelic klinikuri Cvevebis<br />

Sesafaseblad gamoiyeneba <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>savleT samyaroSi farTo popularobiT<br />

sargeblobs, did xarjebTan <strong>da</strong> ma-<br />

Ral teqnikur SesaZleblobebTan aris<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli. am meTodiT mcire dro-<br />

Si didi raodenobiT gamosacdelebis<br />

miReba SeuZlebelia.<br />

am mimarTebiT <strong>testuri</strong> gamoc<strong>da</strong> yvelaze<br />

iolad gansaxorcielebelia <strong>da</strong> gansakuTrebul<br />

resursebs ar saWiroebs.<br />

weriTi gamokiTxvis <strong>testuri</strong> forma<br />

karga xania <strong>codnis</strong> SefasebisaTvis ixmareba<br />

e.w. testebi. testebi didi raodenobiT<br />

`<strong>codnis</strong> maZiebelTa~ erTdrouli<br />

<strong>da</strong> swrafi gamokiTxvis efeqturi saSualebaa,<br />

romliT miRebuli Sedegebic<br />

raodenobrivad advilia Sesafaseblad.<br />

bolo wlebSi weriTi gamocdis <strong>testuri</strong><br />

formis mimarT araerTi kritikuli<br />

SeniSvna gamoiTqva.<br />

avtorTa erTi nawili Tvlis, rom gamokiTxva<br />

un<strong>da</strong> iyos auTenturi, e.i. realur<br />

cxovrebiseul amocanebTan maqsimalurad<br />

miaxloebuli. avtorTa did nawils<br />

miaCnia, rom <strong>testuri</strong> weriTi gamoc<strong>da</strong><br />

un<strong>da</strong> Canacvldes xolme (nawilobriv<br />

mainc) gamokiTxvis alternatiuli<br />

formebiT <strong>da</strong> faqtobrivi masalis <strong>codnis</strong><br />

Sefasebis gar<strong>da</strong> un<strong>da</strong> Sefasdes studentis<br />

mier Sesrulebuli samuSao Cvevebi,<br />

<strong>da</strong>mokidebulebebi <strong>da</strong> a.S.<br />

vTvliT, rom xSir SemTxvevaSi testebiT<br />

gamokiTxvis SesaZlebloba srulad<br />

gamoyenebuli ar aris. <strong>misi</strong> swori agebis<br />

SemTxvevaSi faqtiuri <strong>codnis</strong> gar<strong>da</strong>,<br />

problemisa <strong>da</strong> klinikuri ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

unaris <strong>Sefaseba</strong>c SeiZleba,<br />

rac gansakuTrebiT mniSvnelovania.<br />

testiT <strong>Sefaseba</strong>s aqvs Tavisi `Zlieri~<br />

<strong>da</strong> `susti~ mxare (ix. cxrili).<br />

testiT Sefasebis `Zlieri~ mxareebis<br />

gamo, romelTa Soris gansakuTrebuli<br />

mniSvneloba mis obieqturobas <strong>da</strong> Sedegebis<br />

swrafad <strong>da</strong>jamebas aqvs, testebi<br />

yvelanairi sadiplomo, sasertifikacio<br />

Tu salicenzio gamocdebis aucilebeli<br />

nawilia.<br />

testebiT efeqturad<br />

Sefasebis skala<br />

(4 qula yvelaze efeqturia)<br />

codna<br />

problemis ga<strong>da</strong>wyvetis<br />

unari<br />

klinikuriga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis unari<br />

Cvevebi: istoriisSevsebis<br />

Cvevebi:fizikurigasinjvis<br />

Cvevebi: procedurebis Catarebis,<br />

urTierTobis, TviTganaTlebis <strong>da</strong><br />

resursebis gamoyenebis<br />

zemoaRniSnuli<strong>da</strong>n Cans, rom <strong>testuri</strong><br />

gamokiTxva maqsimalurad efeqturia<br />

`<strong>codnis</strong>~, rogorc informaciuli maragis,<br />

Sesafaseblad. Tumca, <strong>misi</strong> gamoyeneba<br />

xdeba problemis gaazrebis, klinikuri<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis unarisa <strong>da</strong> garkveuli<br />

Cvevebis Sesafasebla<strong>da</strong>c.<br />

<strong>testis</strong> <strong>dizaini</strong><br />

<strong>da</strong><br />

<strong>misi</strong> <strong>Sedgenis</strong><br />

wesebi<br />

`kiTxva mravlobiTi AarCevaniT~<br />

MCQ<br />

<strong>testuri</strong> kiTxva, anu testi, rogorc mas<br />

SemoklebiT uwodeben, Sedgeba mmarTveli<br />

frazis, RerZisa <strong>da</strong> variantebisagan,<br />

anu pasuxebisagan (ix. magaliTi).<br />

`kiTxva mravlobiTi arCevaniT~ aris<br />

testi, romlis RerZi Sedgeba ramdenime<br />

alternatiuli pasuxisagan, romelTa<br />

Soris:<br />

1. mxolod erTi pasuxia swori (an yvelaze<br />

swori).<br />

2. ramdenime pasuxia swori<br />

4<br />

2<br />

2<br />

2<br />

2<br />

0


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.4<br />

testiT Sefasebis<br />

`Zlieri~ mxare<br />

- advili <strong>da</strong> swrafia <strong>da</strong>sajameblad<br />

- naklebia subieqturoba<br />

- maRalia sarwmunooba (roca<br />

kargad aris agebuli)<br />

- SeiZleba <strong>codnis</strong> didi maragis<br />

erTjeradi, swrafi Semowmeba<br />

- SeiZleba bevri magaliTis<br />

moyvana erTi <strong>da</strong> igive masali<strong>da</strong>n<br />

- advilad iqmneba kiTxvebis<br />

banki<br />

- mizni<strong>da</strong>n gamomdinare, moqnilia<br />

modelirebisaTvis<br />

magaliTi<br />

mmarTveli<br />

fraza<br />

RerZi<br />

gar<strong>da</strong> amisa, arsebobs e.w. `ganvrcobili<br />

Sesatyvisobis kiTxvebic~, romlebsac,<br />

aseve, `mravlobiTi arCevanis MCQ-s~ miakuTvneben.<br />

am tipis testebi sadReisod<br />

farTed gamoiyeneba klinikuri swavlebis<br />

nawilSi ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisa <strong>da</strong><br />

diagnozis <strong>da</strong>smis unaris Sesafaseblad.<br />

testi erTi swori pasuxiT<br />

`testi erTi swori (yvelaze swori) pasuxiT~<br />

Sedgeba mmarTveli frazisa <strong>da</strong><br />

RerZisgan, romelic Tavis mxriv, xuTi<br />

alternatiuli pasuxisagan, variantisagan,<br />

Sedgeba. xuTi pasuxi<strong>da</strong>n, Cveulebriv,<br />

erTia swori, xolo <strong>da</strong>narCeni crua, maT<br />

distraqtorebi (`distraction - <strong>da</strong>bneva, yuradRebis<br />

gafantva) ewodebaT.<br />

<strong>testis</strong> `RerZis~ agebis dros<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT:<br />

- mniSvneloba mivceT Sinaarss <strong>da</strong> ara<br />

trivialuri faqtebis <strong>da</strong>saxelebas.<br />

- ufro mniSvnelovania <strong>codnis</strong> gamoye-<br />

testiT Sefasebis<br />

`susti~ mxare<br />

-<strong>codnis</strong> maragSi zewola xdeba `sworiaarasworia~-ze<br />

- albaTobis didi SesaZleblobaa (yovelgvari<br />

<strong>codnis</strong> gareSe pasuxebis 20-25% SesaZlebelia<br />

iyos swori)<br />

- testSi moyvanili situaciebi realuri<br />

praqtikisaTvis xSirad ararealuria (TiTqmis<br />

verasdros movxvdebiT situaciaSi, roca<br />

versiebad moyvanili oTxi SesaZleblobi<strong>da</strong>n<br />

un<strong>da</strong> amovirCioT erTi swori)<br />

- ver vgebulobT, ra gziT midis gamosacdeli<br />

swor pasuxamde<br />

- xels uwyobs swavlis Taviseburi stilis<br />

Camoyalibebas, rac emyareba mxolod swori<br />

pasuxebis <strong>da</strong>maxsovrebas<br />

pacients, romelsac aqvs posthepatituri cirozi,<br />

aReniSneba RviZlis zomebis swrafi zr<strong>da</strong> RviZlis funqciebis<br />

<strong>da</strong>qveiTebasTan erTad.<br />

romeli maCveneblis cvlilebaa yvelaze metad mosalodneli<br />

sisxlis laboratoriuli analiziT?<br />

A. α 1 -antitripsini<br />

B. karcinoembrionuli antigeni<br />

C. qorionuli gonadotropini<br />

D. α-fetoproteini*<br />

E. E.gastrini<br />

swori pasuxi<br />

nebis unari, vidre calkeuli faqtebis<br />

<strong>da</strong>maxsovrebis unari (ix. qvemoT blumis<br />

taqsonomiis amsaxveli cxrili).<br />

- <strong>testis</strong> RerZi SeiZleba iyos grZeli,<br />

anu Sedgebodes 5-ze meti variantisgan,<br />

magram variantebi (pasuxebi) un<strong>da</strong> iyos<br />

mokle <strong>da</strong> rac SeiZleba gasagebad formulirebuli.<br />

- klinikuri SemTxvevis aRweris dros<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT Semdegi faqtorebi<br />

(ramdenime mainc): pacientis asaki <strong>da</strong><br />

sqesi; diagnozis <strong>da</strong>smisa <strong>da</strong> mkurnalobis<br />

adgili (mag., ambulatoria, saavadmyofo,<br />

reanimaciuli ganyofileba <strong>da</strong> sxv.); pacientis<br />

Civilebi <strong>da</strong> maTi xangrZlivoba; pacientis<br />

piradi/ojaxuri mdgomareoba;<br />

instrumentuli/laboratoriuli kvlevis<br />

monacemebi; diagnostikuri kvlevis<br />

+/_ Sedegebi; informacia adre Catarebuli<br />

mkurnalobis Sesaxeb <strong>da</strong> SemdgomSi<br />

ganviTarebuli movlenebis Sesaxeb.<br />

- moveridoT Warb <strong>da</strong> usargeblo informacias.<br />

- moveridoT `mzakvrul~ <strong>da</strong> zedmetad<br />

ga<strong>da</strong>tvirTul kiTxvebs.<br />

<strong>testis</strong> `mmarTveli frazis~<br />

agebis dros un<strong>da</strong><br />

gaviTvaliswinoT:<br />

- sa<strong>da</strong>c es SesaZlebelia, CamovayaliboT<br />

pir<strong>da</strong>piri kiTxva, vidre arasruli<br />

mtkicebuleba.<br />

- moveridoT negatiurad agebul mi-<br />

TiTebebs (mag., iseTi sityvebis xmarebas,<br />

rogoricaa `gar<strong>da</strong>~, `ara~). Tu iZulebuli<br />

xarT gamoiyenoT negatiuri frazebi,<br />

ixmareT rac SeiZleba mokle (sjobs erTsityviani)<br />

maTgani.<br />

- pasuxis gacema SesaZlebeli un<strong>da</strong> iyos<br />

mmarTveli frazis mixedviT, variantebis<br />

ga<strong>da</strong>xedvis gareSec.<br />

<strong>testis</strong> `variantebis~<br />

agebis dros<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT:<br />

- <strong>da</strong>vweroT iseTi variantebi, romlebic<br />

gramatikulad erTnairad aris<br />

nawarmoebi, logikurad SeTavsebadia <strong>da</strong><br />

homogenuri.<br />

- variantebi un<strong>da</strong> iyos urTierTgamomricxavi.<br />

- distraqtorebi un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>majerebeli,<br />

ucodinari gamosacdelisaTvis<br />

`mimzidveli~.<br />

- distraqtori <strong>da</strong>axloebiT igive sigrZis<br />

un<strong>da</strong> iyos, rogoric swori varianti.<br />

- pasuxebSi un<strong>da</strong> moveridoT iseTi absolutebis<br />

gamoyenebas, rogoricaa<br />

`yovelTvis~, `arasodes~, `yvela~ <strong>da</strong> iseT<br />

bundovan sityvebs, rogoricaa `Cveulebriv~<br />

<strong>da</strong> `xSirad~.<br />

- un<strong>da</strong> moveridoT variantebs `arcer-<br />

Ti zemoTqmuli~ <strong>da</strong> `yvela zemoTqmuli~.<br />

- cifrebis Semcveli variantebi un<strong>da</strong><br />

iyos logikurad Tanmimdevruli.<br />

- variantebis CamoTvla un<strong>da</strong> xdebodes<br />

logikuri an anbanuri TanmimdevrobiT.<br />

- tests, <strong>Sedgenis</strong> Semdeg, kidev erTxel<br />

ga<strong>da</strong>avleT Tvali <strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmundiT, rom<br />

namdvilad erTi pasuxia swori an yvelaze<br />

swori.<br />

testi ramdenime swori pasuxiT<br />

rogor zemoT aRvniSneT, `kiTxva mravlobiTi<br />

arCevaniT~ (MCQ) aris testi,<br />

romlis RerZi Sedgeba ramdenime alternatiuli<br />

variantisagan, romelTa Soris<br />

SeiZleba ramdenime pasuxi iyos swori (ix.<br />

magaliTi). aseTi tipis testi erTpasuxian<br />

testTan Se<strong>da</strong>rebiT rTulia, gamosacdelis<br />

intuicias naklebad `emor-<br />

Cileba~, ga<strong>da</strong>wyvetilebis met unars moi-<br />

Txovs <strong>da</strong> pasuxis gasacema<strong>da</strong>c meti dro<br />

sWirdeba. ramdenimesworpasuxiani <strong>testis</strong><br />

sarwmunoebis maCvenebeli, iseve<br />

rogorc, saerTod, <strong>testuri</strong> meTodebis<br />

sarwmunoeba maRalia, rac imas niSnavs,<br />

rom nebismieri gamomcdeli erTsa <strong>da</strong><br />

imave testSi erTsa <strong>da</strong> imave <strong>Sefaseba</strong>s<br />

un<strong>da</strong> aZlevdes.<br />

ramdenimesworpasuxiani <strong>testis</strong> Sedgena<br />

rTulia <strong>da</strong> amis gamo mas xSirad eridebian<br />

kidec. <strong>testis</strong> konstruqciis dros<br />

mniSvnelovania distraqtorebis (cru<br />

variantebis) sakmarisi raodenobiT arseboba<br />

<strong>da</strong> kargi balansi, romelic swori<br />

pasuxebisa <strong>da</strong> distraqtorebis ricxvs<br />

Soris iqmneba. amasTanave, Zalian mniSvnelovania,<br />

rom swori variantebi namdvilad,<br />

<strong>da</strong>majereblad iyos swori, xolo<br />

distraqtorebi ki - <strong>da</strong>majereblad cru.<br />

Se<strong>da</strong>rebiT sirTules qmnis aseTi tipis<br />

testebis <strong>da</strong>jamebis procesic.<br />

ramdenimesworpasuxiani testi Sedgeba<br />

mmarTveli frazisa <strong>da</strong> erTi RerZisgan,<br />

romelic Tavis mxriv, oTxi alternatiuli<br />

variantisagan Sedgeba. oTxi varianti<strong>da</strong>n,<br />

SeiZleba erTi an ramdenime iyos<br />

swori, xolo <strong>da</strong>narCeni crua. variantebis<br />

CamoTvla xdeba ricxviTi TanmimdevrobiT,<br />

xolo pasuxis Sedgena – anbanuriT.<br />

mmarTvel frazas win savaldebulod<br />

un<strong>da</strong> uZRvodes miTiTeba, sa<strong>da</strong>c<br />

aRniSnuli iqneba am tipis testiT sargeblobis<br />

wesi (ix. magaliTi A).<br />

rogorc magaliTebi<strong>da</strong>n Cans, ramdenimesworpasuxiani<br />

<strong>testis</strong> variantebis<br />

ricxvi gansxvavdeba pasuxebis ricxvisagan.<br />

kidev erTxel xazs vusvamT, rom variantebi<br />

inomreba, xolo pasuxebs anbanuri<br />

principiT vadgenT.<br />

ramdenimesworpasuxiani <strong>testis</strong><br />

agebis dros un<strong>da</strong><br />

gaviTvaliswinoT:<br />

- mniSvneloba mivceT Sinaarss <strong>da</strong> ara<br />

wvrilmani, umniSvnelo faqtebis <strong>da</strong>saxelebas.<br />

- variantebi un<strong>da</strong> iyos mokle <strong>da</strong> rac<br />

SeiZleba gasagebad formulirebuli.<br />

- klinikuri SemTxvevis aRweris dros<br />

un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT Semdegi faqtorebi<br />

(ramdenime mainc): pacientis asaki <strong>da</strong><br />

sqesi; diagnozis <strong>da</strong>smisa <strong>da</strong> mkurnalobis<br />

adgili (mag., ambulatoria, saavadmyofo,<br />

reanimaciuli ganyofileba <strong>da</strong> sxv.); pacientis<br />

Civilebi <strong>da</strong> maTi xangrZlioba; pacientis<br />

piradi/ojaxuri mdgomareoba;<br />

instrumentuli/laboratoriuli kvlevis<br />

monacemebi; diagnostikuri kvlevis<br />

+/_ Sedegebi; informacia adre Catarebuli<br />

mkurnalobis Sesaxeb <strong>da</strong> SemdgomSi<br />

ganviTarebuli movlenebis Sesaxeb.<br />

zmnebi, romlebic mizanSewonilia gamoviyenoT testebis <strong>Sedgenis</strong> dros mizanmimarTulad, sasurveli Sedegis (<strong>codnis</strong>, unaris) Sesafaseblad<br />

blumis taqsonomia<br />

codna gaazreba gamoyeneba analizi sinTezi <strong>Sefaseba</strong><br />

ganmarte gar<strong>da</strong>qmeni gamoiyene gaaanalize <strong>da</strong>alage Seafase<br />

moniSne aRwere gamoiTvale Seafase <strong>da</strong>ajgufe imsjele<br />

CamoTvale imsjele aCvene <strong>da</strong>iTvale Seagrove Seamowme<br />

<strong>da</strong>asaxele gaarCie aamuSave kategoriebad <strong>da</strong>yavi Seadgine SearCie<br />

gaixsene Seajame ga<strong>da</strong>itane klasifikacia gaakeTe aage Sea<strong>da</strong>re<br />

gamoicani axseni magaliTi moiyvane Sea<strong>da</strong>re Seqmeni gaakritike<br />

gaimeore gamoxate interpretacia moaxdine <strong>da</strong>upirispire gaaforme Gga<strong>da</strong>wyvetileba miiRe<br />

Camowere ganasxvave ga<strong>da</strong>akeTe gaakritike Ddiagnozi <strong>da</strong>usvi Seajame<br />

<strong>da</strong>alage moaTavse imoqmede <strong>da</strong>skvna gamoitane Camoayalibe mniSvneloba gansazRvre<br />

gamoicani Seasrule diagrama Seadgine awarmoe <strong>da</strong>adgine<br />

<strong>da</strong>were awarmoe diferenciaciamoaxdine hipoTeza gamoTqvi <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sture<br />

Camoayalibe ivaraude ganasxvave moifiqre gazome<br />

moyevi moamzade gamoscade marTe Tanafardoba gansazRvre<br />

ga<strong>da</strong>akeTe <strong>da</strong>gegme Seamowme Secvale ga<strong>da</strong>xede<br />

ga<strong>da</strong>Targmne warmoidgine ZiriTadi principebi organizacia gaukeTe <strong>da</strong>ajame<br />

Camoayalibe<br />

moixmare kiTxvebi <strong>da</strong>svi <strong>da</strong>gegme SearCie<br />

<strong>da</strong>ukavSire moamzade<br />

ga<strong>da</strong>wyvite azri gamoTqvi<br />

scade Seajame


magaliTi A<br />

miTiTeba: qvemoT moyvanil kiTxvas Tan axlavs oTxi savaraudo pasuxi,<br />

romelTaganac erTi an ramdenimea swori. SearCieT pasuxi<br />

A. Tu 1, 2, <strong>da</strong> 3 aris swori<br />

B. Tu 1 <strong>da</strong> 3 aris swori<br />

C. Tu 2 <strong>da</strong> 4 aris swori<br />

D. Tu 4 aris swori<br />

E. Tu 1, 2, 3, <strong>da</strong> 4 aris swori<br />

kiTxva 1:<br />

romeli ujredebi monawileobs yvelaze aqtiurad mkvrivi nawilakis<br />

fagocitozis ganxorcielebis procesSi organizmis <strong>da</strong>cvis dros?<br />

1. neitrofilebi<br />

2. limfocitebi<br />

3. makrofagebi<br />

4. bazofilebi swori pasuxia: B (1, 3).<br />

kiTxva 2:<br />

romel qvemoT moyvanil variantSia simsivne <strong>da</strong> gamomwvevi faqtori sworad<br />

<strong>da</strong>wyvilebuli?<br />

1. RviZlis angiosarkoma - arsenikalebi<br />

2. endometriuli karcinoma - ekzogenuri estrogenebi<br />

3. vaginuri karcinoma - dieTilstilbestroli<br />

4. mezoTelioma - beriliumi<br />

swori pasuxia: A (1, 2 ,3).<br />

- moveridoT Warb <strong>da</strong> usargeblo informacias.<br />

- moveridoT `mzakvrul~ <strong>da</strong> zedmetad<br />

ga<strong>da</strong>tvirTul kiTxvebs.<br />

<strong>testis</strong> `mmarTveli frazis~<br />

agebis dros un<strong>da</strong><br />

gaviTvaliswinoT:<br />

- sa<strong>da</strong>c es SesaZlebelia, CamovayaliboT<br />

pir<strong>da</strong>piri kiTxva, vidre arasruli<br />

mtkicebuleba.<br />

- moveridoT negatiurad agebul mi-<br />

TiTebebs (mag., iseTi sityvebis xmarebas,<br />

rogoricaa `gar<strong>da</strong>~, `ara~). Tu iZulebuli<br />

xarT gamoiyenoT negatiuri frazebi,<br />

ixmareT rac SeiZleba mokle (sjobs erTsityviani)<br />

maTgani.<br />

<strong>testis</strong> `variantebis~<br />

agebis dros un<strong>da</strong><br />

gaviTvaliswinoT:<br />

- <strong>da</strong>vweroT iseTi variantebi, romlebic<br />

gramatikulad erTnairad aris nawarmoebi,<br />

logikurad SeTavsebadia <strong>da</strong> homogenuri.<br />

- distraqtorebi un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>majerebeli,<br />

ucodinari gamosacdelisaTvis<br />

`mimzidveli~.<br />

- distraqtori <strong>da</strong>axloebiT igive sigr-<br />

Zis un<strong>da</strong> iyos, rogoric swori varianti.<br />

- pasuxebSi un<strong>da</strong> moveridoT iseTi absolutebis<br />

gamoyenebas, rogoricaa `yovelTvis~,<br />

`arasodes~, `yvela~ <strong>da</strong> iseT bundovan<br />

sityvebs, rogoricaa `Cveulebriv~<br />

<strong>da</strong> `xSirad~.<br />

- un<strong>da</strong> moveridoT variantebs `arcer-<br />

Ti zemoTqmuli~ <strong>da</strong> `yvela zemoTqmuli~.<br />

- tests, <strong>Sedgenis</strong> Semdeg, kidev erTxel<br />

ga<strong>da</strong>avleT Tvali <strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmundiT, rom<br />

swori pasuxi namdvilad sworia <strong>da</strong> distraqtori<br />

- namdvilad cru.<br />

testi ganvrcobili<br />

Sesatyvisobis kiTxvebiT<br />

`ganvrcobili Sesatyvisobis~ testi<br />

aris `mravlobiTi arCevanis~ <strong>testis</strong><br />

(MCQ) nairsaxeoba, romlis drosac<br />

kiTxvebis nakrebi agebulia variantebis<br />

CamonaTvalis irgvliv. nakrebSi arsebul<br />

yovel kiTxvas Seesabameba variantebis<br />

CamonaTvalSi miTiTebuli romelime<br />

pasuxi. ganvrcobili Sesatyvisobis testi<br />

Sedgeba Semdegi elementebisagan:<br />

Tema, variantebis CamonaTvali, mmarTveli<br />

fraza, ori an meti RerZi (ix. magaliTebi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>narTi)<br />

rogorc magaliTebi<strong>da</strong>n Cans, ganvrcobili<br />

Sesatyvisobis testebi sakmaod<br />

rTulia, <strong>misi</strong> gamoyeneba SeiZleba mileris<br />

piramidis meore etapis, `icis rogor~,<br />

kompetenciis Sesafaseblad. es ki,<br />

<strong>codnis</strong> maragTan erTad, ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis unaris <strong>da</strong>, Sesabamisad, klinikuri<br />

diagnozis <strong>da</strong>smis unaris <strong>Sefaseba</strong>sac<br />

gulisxmobs.<br />

ganvrcobili Sesatyvisobis testebis<br />

<strong>Sedgenis</strong> dros un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />

yvela is miTiTeba, romelic zemoT iyo<br />

aRniSnuli `erTi swori pasuxiT~ <strong>testis</strong><br />

SedgenasTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiT<br />

vixelmZRvaneloT Semdegi principebiT:<br />

1. Tema:<br />

un<strong>da</strong> gamovarCioT iseTi Temebi, romlebic<br />

Sinaarsobrivad mravalwaxnagovani<br />

<strong>da</strong> multifaqtorulia. aseTia pacientis<br />

Civilebi, diagnozi, wamalTa<br />

klasebi, procesebi (mag., saerTo sisustis<br />

diagnozi).<br />

2. mmarTveli fraza:<br />

miTiTeba naTlad un<strong>da</strong> ayalibebdes<br />

stimulis (gamomwvevi mizezis) <strong>da</strong> Sedegis<br />

Sesatyvisobis pirobas (mag., TiToeuli<br />

pacientis mdgomareobas, romelTac sar-<br />

To sisuste awuxebT, miusa<strong>da</strong>geT yvelaze<br />

Sesaferisi diagnozi). mmarTveli fraza<br />

gasagebad un<strong>da</strong> miuTiTebdes, SeiZleba<br />

Tu ara variantebis erTze metad gamoyeneba.<br />

3. variantebi:<br />

CamonaTvali un<strong>da</strong> Sedgebodes araumetes<br />

10 homogenuri elementisagan, romlebic<br />

TemasTan arian <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

(mag., diagnozebi, romelTa drosac saer-<br />

To sisustea mosalodneli). variantebi<br />

un<strong>da</strong> iyos mokle <strong>da</strong> CamoTvlili anbanuri<br />

TanmimdevrobiT an sxva logikuri Tanmimdevrobis<br />

<strong>da</strong>cviT. Yyovel miTiTebul<br />

sakiTxs un<strong>da</strong> Seesabamebodes mxolod<br />

erTi swori pasuxi.<br />

RerZebi un<strong>da</strong> iyos erTgvarovani konstruqciis.<br />

aseTi tipis <strong>testis</strong> agebis dros kidev<br />

erTxel SeamowmeT:<br />

- SeiZleba Tu ara Tqven mier miTiTebuli<br />

variantebis ramdenjerme gamoyeneba<br />

- TiToeul sakiTxs namdvilad mxolod<br />

erTi swori varianti Seesabameba<br />

- TiToeuli sakiTxis irgvliv sul<br />

mcire oTxi `cru~ distraqtori mainc<br />

aris gamoyenebuli.<br />

rogorc magaliTebi<strong>da</strong>n Cans, ganvrcobiTi<br />

Sesatyvisobis testebi `amosaxsnelad~<br />

sakmaod rTulia, <strong>misi</strong><br />

gamoyeneba SeiZleba mileris piramidis<br />

meore etapis, `icis rogor~, kompetenciis<br />

Sesafaseblad. es ki, <strong>codnis</strong><br />

maragTan erTad, ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis unaris <strong>da</strong>, Sesabamisad, klinikuri<br />

diagnozis <strong>da</strong>smis unaris <strong>Sefaseba</strong>sac<br />

gulisxmobs.<br />

vTvliT, rom ganvrcobiTi Sesatyvisobis<br />

testebi farTod un<strong>da</strong> <strong>da</strong>inergos<br />

swavlebis procesSi. am tipis testebis<br />

Sedgena rTuli ar aris <strong>da</strong> qulebic <strong>da</strong>sajameblad<br />

iolia. meTodi validuri <strong>da</strong><br />

sarwmunoa. ganvrcobiTi Sesatyvisobis<br />

<strong>testis</strong> nimuSebi SegiZliaT ixiloT qvemoT<br />

(<strong>da</strong>narTi 1).<br />

rac Seexeba, zoga<strong>da</strong>d, klinikur konteqstze<br />

agebuli testebis <strong>Sedgenis</strong> principebs,<br />

qvemoT ufro detalurad SevexebiT.<br />

magaliTi 1<br />

Tema: revmatologia<br />

variantebis CamonaTvali:<br />

A. osteoarTriti<br />

B. revmatoiduli arTriti<br />

C. fsoriazuli arTropaTia<br />

D. sistemuri wiTeli mglura<br />

E. CREST sindromi<br />

F. polimioziti<br />

G. dermatomioziti<br />

H. takaiasus avadmyofoba<br />

I. kvanZovani poliarteriiti<br />

J. vegeneris granulomatozi<br />

Tebervali 2010 gv.5 samedicino gazeTi<br />

qvemoT CamoTvlil simptomebs miusa<strong>da</strong>geT Sesaba<strong>misi</strong> avadmyofoba variantebis<br />

CamonaTvali<strong>da</strong>n<br />

1. telangieqtazia frCxilis falangamde<br />

2. kanis kalcinozi<br />

3. ceris fuZis `kvadratuli~ forma<br />

4. ormosebri CaRrmavebebi frCxilebze<br />

5. cxviris unagirisebri deformacia<br />

6. pulsis gaqroba erT an ramdenime kidurze<br />

swori pasuxebia: 1 - G (dermatomioziti); 2 - E (CREST sindromi);<br />

3 - A (osteoarTriti); 4 - C (fsoriazuli arTropaTia);<br />

5 - J (vegeneris granulomatozi, aseTive deformacias<br />

iwvevs Tan<strong>da</strong>yolili sifilisi <strong>da</strong> varfariniT embriopaTia);<br />

6 - H (takaiasus avadmyofoba).<br />

magaliTi 2<br />

Tema: fiziologiuri maCveneblebi – klinikuri mdgomareoba<br />

variantebis CamonaTvali:<br />

pH PO 2 mm Hg PCO 2 mm Hg HCO 3 m eq/l<br />

A. 7.15 98 33 11<br />

B. 7.15 98 24 8<br />

C. 7.30 56 80 38<br />

D. 7.40 100 40 25<br />

E. 7.50 100 33 25<br />

F. 7.50 100 24 18<br />

G. 7.50 56 33 25<br />

qvemoT aRwerili TiToeuli pacientis mdgomareobas miusa<strong>da</strong>geT arteriuli<br />

sisxlis adeqvaturi maCveneblebi<br />

1. 22 wlis axalgazr<strong>da</strong> mamakaci, 3 kviris manZilze aReniSneba poliuria <strong>da</strong> polidipsia.<br />

AReniSnebo<strong>da</strong> aseve gulisreva, pirRebineba, <strong>da</strong>qveiTebuli reaqciebi ukanaskneli<br />

12 saaTis ganmavlobaSi. Sardis analizma aCvena 4 + glukoza <strong>da</strong> 4 + ketonebi.<br />

2. 25 wlis axalgazr<strong>da</strong> qali TviTmkvlelobis mcdelobi<strong>da</strong>n 12 saaTis Semdeg miiyvanes<br />

ga<strong>da</strong>udebeli <strong>da</strong>xmarebis ganyofilebaSi. mas miRebuli hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong>axloebiT<br />

100 500-mg-iani aspirinis tableti.<br />

swori pasuxebia: 1 - B; 2 - F.<br />

<strong>testis</strong> Sedgena<br />

calkeul klinikur saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze<br />

<strong>da</strong>avadebaTa prevencia<br />

<strong>da</strong>avadebaTa prevenciasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

kiTxvebi <strong>da</strong>kavSirebuli un<strong>da</strong> iyos<br />

risk faqtorebis <strong>Sefaseba</strong>sTan, epidemiologiuri<br />

monacemebis gamoyenebasTan,<br />

profilaqtikuri RonisZiebebis <strong>da</strong>gegmvasTan.<br />

am tipis kiTxvebi Cveulebriv iyofa<br />

Semdeg kategoriebad:<br />

1) skrining-testebi;<br />

2) konstruqciuli Careva:<br />

3) imunizacia/mgzavrobasTan <strong>da</strong>kav-<br />

Sirebuli sakiTxebi;<br />

4) ga<strong>da</strong>udebeli Careva.<br />

Cveulebriv, aseTi testi (<strong>da</strong>narTi 2.a)<br />

iwyeba pacientis klinikuri mdgomareobis<br />

aRweriT. avadmyofobis istoriisa <strong>da</strong><br />

fizikuri gasinjviT miRebuli monacemebis<br />

gar<strong>da</strong>, testi SeiZleba Seicavdes informacias<br />

Catarebul imunizaciaze,<br />

risk faqtorebze <strong>da</strong> ojaxis wevrebze. informacia<br />

zoga<strong>da</strong>d, populaciis Sesaxeb<br />

SeiZleba mniSvnelovani iyos <strong>da</strong> Sesabamisad,<br />

tests <strong>da</strong>ematos, magram sakiTxi<br />

konkretulad un<strong>da</strong> iyos fokusirebuli<br />

individualur pacientze. testi ar un<strong>da</strong><br />

Sedgebodes izolirebuli calkeuli<br />

faqtebisagan. magaliTad, moerideT SekiTxvas<br />

sikvdilianobis ZiriTadi<br />

mizezis Sesaxeb ama Tu im subpopulacia-<br />

Si; amis nacvlad, ecadeT iseTi kiTxva<br />

<strong>da</strong>svaT, riTac <strong>codnis</strong> gamoyenebaze<br />

moxdeba fokusireba.<br />

gTavazobT zemo<strong>da</strong>saxelebuli kriteriumebis<br />

Sesaba<strong>misi</strong> mmarTveli frazis<br />

magaliTebs:<br />

- romeli imunizaciis Catarebaa<br />

saWiro am periodSi?<br />

- romelia yvelaze Sesaferisi skrining-testi?<br />

- romeli gamokvleva mogvcems prognozis<br />

saSualebas?<br />

- romelia yvelaze Sesaferisi profilaqtikuri<br />

RonisZieba?<br />

- romel pirobebSi dgeba pacienti yvelaze<br />

didi riskis qveS?<br />

- romeli Semdgomi RonisZiebaa yvelaze<br />

Sesaferisi <strong>da</strong>avadebis/sikvdilis/<br />

uunarobis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad?<br />

- ra rekomen<strong>da</strong>cias miscemdiT invalidobis<br />

Tavi<strong>da</strong>n asacileblad <strong>da</strong>saxelebuli<br />

<strong>da</strong>zianebis/mdgomareobis/<br />

garTulebis dros?<br />

- ra saxis winaswari mkurnaloba moaxdens<br />

pacientis <strong>da</strong>cvas <strong>da</strong>saxelebuli<br />

mdgomareobis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad?<br />

- ra RonisZiebas <strong>da</strong>umatebdiT am mdgomareobis<br />

Tavi<strong>da</strong>n asacileblad?<br />

<strong>da</strong>avadebaTa ganviTarebis<br />

meqanizmebi<br />

<strong>da</strong>avadebaTa ganviTarebis meqanizmebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebulma kiTxvebma un<strong>da</strong> Seafasos<br />

paTofiziologiuri meqanizmebis<br />

codna, maT Soris, etiologia, paTogenezi,<br />

avadmyofobis ganviTarebis istoria,


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.6<br />

<strong>da</strong>narTi 1<br />

`ganvrcobiTi Sesatyvisobis~ testebis nimuSebi klinikuri konteqstiT<br />

SeniSvna: CamonaTvalTa sii<strong>da</strong>n TiToeuli varianti SeiZleba miesa<strong>da</strong>gos erT an<br />

ramodenime sakiTxs an arcerTs!<br />

1. Tema: infeqciuri <strong>da</strong>avadebebi<br />

variantebis CamonaTvali:<br />

A. Treponema pallidum<br />

B. Rubella virus<br />

C. Human papilloma virus<br />

D. Human herpes virus 8<br />

E. Candi<strong>da</strong> albicans<br />

F. Epstein-Barr virus<br />

G. Cytomegalovirus<br />

H. Coxsackie A virus<br />

I. Coxsackie B virus<br />

qvemoT CamoTvlil SemTxvevebs miusa<strong>da</strong>geT Sesaba<strong>misi</strong> gamomwvevi variantebis<br />

CamonaTvali<strong>da</strong>n<br />

1. 16 wlis biWi sunTqvis gaZnelebiT. sisxlis wneva 100/70, taqikardia, wnevis mateba<br />

sauRle venebSi, gulis tonebis moyrueba, filtvebi sufTa.<br />

2. HIV+ mamakaci TeTrkideebiani laqebiT enis gverdiT ze<strong>da</strong>pirze. laqebi Znelad<br />

ifxikeba.<br />

3. HIV+ mamakaci enaze TeTri nadebiT. nadebi advilad scildeba.<br />

4. 32 wlis qali makulo-papularuli gamonayariT tanze, xelis- <strong>da</strong> fexisgulebze,<br />

meWeWisebri gamonayariT vulvaze <strong>da</strong> anusis irgvliv.<br />

5. 11 wlis gogona wvrili vezikuluri gamonayriT xelebze <strong>da</strong> fexebze <strong>da</strong> loyis<br />

lorwovanis <strong>da</strong>wylulebiT.<br />

swori pasuxebia: 1 - I (Coxsackie B virus); 2 - F (Epstein-Barr virus);<br />

3 - E (Candi<strong>da</strong> albicans); 4 - A (Treponema pallidum); 5 - H (Coxsackie A virus)<br />

2. Tema: RviZlis <strong>da</strong>avadebebi<br />

variantebis CamonaTvali:<br />

A. A hepatiti<br />

B. B hepatiti<br />

C. C hepatiti<br />

D. hemoqromatozi<br />

E. vilsonis <strong>da</strong>avadeba<br />

F. avtoimunuri hepatiti<br />

G. pirveladi biliaruli cirozi<br />

H. masklerozebeli qolangiti<br />

qvemoT CamoTvlil aRwerilobebs miusa<strong>da</strong>geT Sesaba<strong>misi</strong> <strong>da</strong>avadeba variantebis<br />

CamonaTvali<strong>da</strong>n<br />

1. saSualo asakis qali uCivis leTargias <strong>da</strong> qavils. gamokvlevisas gamovlin<strong>da</strong><br />

mxolod hepatosplenomegalia. RviZlis fermentebi momatebuli, gansakuTrebiT<br />

ki tute fosfataza <strong>da</strong> g-GT. aris antimitoqondriuli antisxeulebic<br />

2. 13 wlis biWi msubuqi intensivobis mwvave hepatitis niSnebiT. gamoxatulia<br />

tremori <strong>da</strong> swavlis unaris moSla. virusuli <strong>da</strong> avtoimunuri serologia negatiuri.<br />

3. 20 wlis mamakaci anamnezSi wylulovani kolitiT. amJamad saxezea sisuste, wona-<br />

Si kleba, qavili, tkivili marjvena ferdqveSa areSi <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>mavali siyviTle.<br />

4. 30 wlis qali anoreqsiiT, gulisreviTa <strong>da</strong> sisustiT. gamokvleviT gamovlin<strong>da</strong><br />

palmaruli eriTema <strong>da</strong> telangieqtaziebi. RviZlis transaminazebi momatebuli.<br />

aris gluvi kunTis sawinaaRmdego antisxeulebi.<br />

5. 42 wlis mamakaci sisustiT, leTargiiT, impotenciiT <strong>da</strong> xelisa <strong>da</strong> muxlis saxsrebis<br />

tkiviliT. gamokvlevisas SeimCneva kanis gamuqeba-gauxeSeba <strong>da</strong> hepatomegalia.<br />

swori pasuxebia: 1 - G (pirveladi biliaruli cirozi); 2 - E (vilsonis <strong>da</strong>avadeba);<br />

3 - H (masklerozebeli qolangiti); 4 - F (avtoimunuri hepatiti); 5 - D (hemoqromatozi).<br />

3. Tema: dermatologia<br />

variantebis CamonaTvali<br />

A. bulozuri impetigo<br />

B. vulgaruli pemfigusi<br />

C. bulozuri pemfigoidi<br />

D. herpetiformuli dermatiti<br />

E. xelis, fexisa <strong>da</strong> piris Rrus <strong>da</strong>avadeba<br />

F. bulozuri epidermolizi<br />

G. Cutyvavila (varicela)<br />

qvemoT CamoTvlil SemTxvevebs miusa<strong>da</strong>geT Sesaba<strong>misi</strong> diagnozi variantebis<br />

CamonaTvali<strong>da</strong>n<br />

1. axalSobili, romlis kani kontaqtisas ifareba bulozuri buStukebiT.<br />

2. 70 wlis qali fexebze didi zomis <strong>da</strong>Wimuli buStukebiT. buStukebs gaaCniaT<br />

eriTematozuli safuZveli <strong>da</strong> zogierT maTganSi aRiniSneba sisxliani SigTavsi.<br />

3. mozardi intensiuri qavana vezikularuli gamonayriT dunduloebze, i<strong>da</strong>yvebze,<br />

muxlebsa <strong>da</strong> wvivebze. irkveva, rom mas aqvs SeteviTi defekacia.<br />

4. 60 wlis qali sxeulsa <strong>da</strong> piris RruSi dune, advilad <strong>da</strong>zianebadi buStukebiTa<br />

<strong>da</strong> eroziebiT.<br />

swori pasuxebia: 1 - F (bulozuri epidermolizi); 2- C (bulozuri pemfigoidi);<br />

3 - D (herpetiformuli dermatiti); 4 - B (vulgaruli pemfigusi).<br />

klinikuri mimdinareoba, garTulebaTa<br />

meqanizmi, <strong>da</strong>avadebis simZime, samkurnalo<br />

RonisZiebebis winaswar gaTvaliswinebuli<br />

Tu gauTvaliswinebeli efeqtebi.<br />

testebi agebuli un<strong>da</strong> iyos klinikuri<br />

konteqstiT.<br />

zoga<strong>da</strong>d, meqanizmebTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

testi (<strong>da</strong>narTi 2,b) <strong>da</strong>iwyeT klinikuri<br />

suraTis aRweriT: simptomebiT, CivilebiT,<br />

laboratoriuli monacemebis miTi-<br />

TebiT, Semdeg <strong>da</strong>sviT erT-erTi aseTi ki-<br />

Txva:<br />

- riT aixsneba miRebuli <strong>da</strong>kvirvebis/<br />

analizis Sedegebi?<br />

- sad ganviTardeba <strong>da</strong>zianeba?<br />

- romeli paTogenuri agenti gamoiwvev<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>saxelebul movlenebs?<br />

- romeli maCvenebeli gaizrdeba/<br />

<strong>da</strong>qveiTdeba?<br />

- ra cvlilebebi gamovlindebo<strong>da</strong><br />

biofsiiT?<br />

diagnostika<br />

diagnostikasTan <strong>da</strong>kavSirebiT Sedgenilma<br />

testma (<strong>da</strong>narTi 2,g) gamosacdelSi<br />

un<strong>da</strong> gamoavlinos laboratoriuli <strong>da</strong> instrumentuli<br />

kvlevebiT miRebuli<br />

maCveneblebis, avadmyofis Civilebis interpretaciis<br />

<strong>da</strong> diferencialuri diagnostikis<br />

unari. am tipis kiTxvebiT vlindeba<br />

miRebuli <strong>codnis</strong> integraciis unari.<br />

Cveulebriv, aseTi testi iwyeba pacientis<br />

mdgomareobis aRweriT (mieTiTeba<br />

asaki, sqesi, simptomebi, niSnebi, <strong>da</strong>avadebis<br />

xangrZlivoba, garegani <strong>da</strong>TvalierebiT,<br />

laboratoriuli <strong>da</strong> instrumentuli<br />

gasinjviT miRebuli maCveneblebi <strong>da</strong> sxv.)<br />

<strong>da</strong> mTavrdeba SekiTxviT:<br />

- romelia yvelaze Sesaferisi diagnozi?<br />

- ra <strong>da</strong>matebiTi RonisZiebaa saWiro<br />

diagnozisaTvis?<br />

- ra a<strong>da</strong>sturebs <strong>da</strong>saxelebul diagnozs?<br />

pacientis marTva<br />

pacientis marTvasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

testi (<strong>da</strong>narTi 2,d) afasebs mwvave <strong>da</strong><br />

qronikuli SemTxvevebis marTvis principebs<br />

ambulatoriul <strong>da</strong> stacionarul<br />

pirobebSi. am tipis SekiTxvebiT SeiZleba<br />

Sefasdes farmakoTerapiuli ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

unari, mkurnalobis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

meTodis erTdroulad gamoyenebis<br />

unari <strong>da</strong> sxv. <strong>testis</strong> bolos, Cveulebriv,<br />

<strong>da</strong>ismis SekiTxva:<br />

- romeli Semdgomi gziT un<strong>da</strong> warimarTos<br />

mkurnaloba?<br />

- ra mkurnaloba iqneba yvelaze efeqturi?<br />

- romel mkurnalobas <strong>da</strong>uniSnavdiT?<br />

- ra <strong>da</strong>xmarebaa saWiro pirvel rigSi?<br />

<strong>da</strong>narTi 2<br />

calkeul klinikur saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>testis</strong> nimuSebi<br />

a) <strong>da</strong>avadebaTa prevenciasTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>testis</strong> nimuSebi<br />

1. 15 wlis biWs futkris kbenis Semdeg orjer ganuviTar<strong>da</strong> mwvave anafilaqsiuri<br />

Soki. romelia yvelaze Sesaferisi profilaqtikuri RonisZieba?<br />

A. kortikosteroidebis <strong>da</strong>niSvna zafxulis ganmavlobaSi<br />

B. grZelvadiani profilaqtikuri antihistaminuri Terapia<br />

C. <strong>da</strong>mcveli tansacmeli<br />

*D. desesitizacia futkris Sxamis eqstraqtiT<br />

E. zafxulis TveebSi sjobs gaCerdes saxlis pirobebSi<br />

2. 33 wlis qalma, pirveli orsuloba, orsulobis 38-e kviras spontanurad imSobiara.<br />

axalSobili gogona iwonis 2460g-s, aReniSneba hepatosplenomegalia, Ria<br />

ductus arteriosus, kataraqta. orsulobis me-8 kviras de<strong>da</strong>s ganuviTar<strong>da</strong> makulopapuluri<br />

gamonayari, gaudid<strong>da</strong> kisris limfuri kvanZebi, uCio<strong>da</strong> yelis tkivils,<br />

arTralgias. <strong>da</strong>asaxelebuli movlenebi erTi kviris Semdeg spontanurad gaqra.<br />

orsulobis Semdgomi periodi mimdinareob<strong>da</strong> garTulebis gareSe. orsulobis<br />

periodSi Catarebuli romeli gamokvleva mogvcem<strong>da</strong> nayofis mdgomareobis<br />

prognozirebis saSualebas?<br />

A. amniocentezi kariotipis gansazRvriT<br />

B. herpes simplex virusis kultura<br />

*C. wiTuras seriuli titrebi<br />

D. Sardis analizi citomegalovirusze<br />

E. testi sifilisze<br />

b) <strong>da</strong>avadebaTa ganviTarebis meqanizmebTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>testis</strong> nimuSi<br />

10 wlis gogonas yelis tkivilis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n 14 dReSi ganuviTar<strong>da</strong> makrohematuria.<br />

mas aReniSneba sisxlis arteriuli wneva 170/100 mmHg <strong>da</strong> qve<strong>da</strong> kidurebis<br />

SeSupeba. sisxlSi Sardovanas azotis koncentracia aris 3.2 mg/dl. ra mizezi<br />

gamoiwvev<strong>da</strong> <strong>da</strong>saxelebul movlenebs?<br />

A. aortis koarktacia<br />

B. endoTeliumi<strong>da</strong>n warmoqmnili relaqsaciis faqtoris produqciis <strong>da</strong>qveiTeba<br />

C. aldosteronis produqciis gazr<strong>da</strong><br />

D. kateqolaminebis produqciis gazr<strong>da</strong><br />

*E. gazrdili intravaskuluri moculoba<br />

g) diagnostikasTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>testis</strong> nimuSi<br />

52 wlis mamakacs 2 dRea, rac aReniSneba dispnea <strong>da</strong> xvela Cirqovani naxveliT. 30<br />

welia, rac yoveldRiurad eweva <strong>da</strong>axloebiT erT yuT sigarets. sxeulis temperaturaa<br />

37.2 O C. sunTqvis dros distanciazec ismis stvena <strong>da</strong> xixini. leikocitebis<br />

raodenobaa 9000/mm 3 . gramis meTodiT naxvelSi gamovlin<strong>da</strong> didi raodenobiT<br />

neitrofilebi <strong>da</strong> gram-pozitiuri diplokokebi. romelia yvelaze Sesaferisi<br />

diagnozi?<br />

A. asTma<br />

B. bronqoeqtazia<br />

*C. bronqiti<br />

D. filtvis embolia<br />

E. streptokokuli pnevmonia<br />

d) pacientis marTvasTan <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>testis</strong> nimuSi<br />

15 wlis biWs, romelic adre arafers uCio<strong>da</strong>, aReniSneba mwvave movliTi xasia-<br />

Tis tkivilebi periumbilikalur mi<strong>da</strong>moSi; ramdenime saaTSi tkivilebi gax<strong>da</strong><br />

mudmivi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>inacvla marjvena qve<strong>da</strong> kvadrantSi. vadmyofs <strong>da</strong>ewyo pirRebineba<br />

<strong>da</strong> miiyvanes ga<strong>da</strong>udebeli samedicino <strong>da</strong>xmarebis departamentSi. muceli Rrma<br />

palpaciiT mtkivneuli iyo marjvena qve<strong>da</strong> kvadrantSi. sisxlSi leikocitebis<br />

raodenoba - 15 000/mm 3 , SardSi – 3 leikociti/mxedvelobis velSi. ra proceduris<br />

Catarebaa saWiro pirvel rigSi?<br />

A. mkurnaloba saxlis pirobebSi; klinikaSi <strong>da</strong>brundeba, Tu tkivilebi moimatebs<br />

B. bariumis oyna<br />

C. muclis CT-skanireba<br />

D. intravenuri pielografia <strong>da</strong> cistografia<br />

*E. muclis qirurgiuli gamokvleva


test-kiTxvarebis warmodgenis<br />

formati <strong>da</strong> maTi kategorizacia<br />

sferoebis mixedviT<br />

- tests Tan un<strong>da</strong> axldes mokle ganmarteba<br />

swori pasuxis Taobaze.<br />

- testebis kategorizacia un<strong>da</strong> moxdes<br />

<strong>codnis</strong>a <strong>da</strong> klinikur saqmianobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli calkeuli sferoebis<br />

mixedviT. aseTi rekomendebuli sferoebia:<br />

faqtebis <strong>da</strong> informaciis codna;<br />

<strong>da</strong>avadebaTa epidemiologia <strong>da</strong> prevencia;<br />

<strong>da</strong>avadebaTa ganviTarebis meqanizmebi;<br />

diagnostika <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />

unari;<br />

pacientis marTva <strong>da</strong> mkurnaloba.<br />

faqtebisa <strong>da</strong> informaciis codnasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT warmodgenili testebi<br />

un<strong>da</strong> Seadgendes testebis mTeli Semadgenlobis<br />

mxolod 5-7%-s; <strong>da</strong>avadebaTa<br />

epidemiologiasTan <strong>da</strong> prevenciasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli – 10-13% (Tu specialoba<br />

uSualod ar aris <strong>da</strong>kavSirebuli prevenciul<br />

medicinasTan); yvela <strong>da</strong>narCeni<br />

testi sferoebis mixedviT ga<strong>da</strong>nawildeba<br />

Semdegnairad: <strong>da</strong>avadebaTa ganviTarebis<br />

meqanizmebi – 15-20%; diagnostika <strong>da</strong><br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis unari – 30-<br />

40%; pacientis marTva <strong>da</strong> mkurnaloba –<br />

30-40%.<br />

rekomendebuli literatura/wyaroebi<br />

testebis SemuSavebisaTvis<br />

- testebis <strong>Sedgenis</strong>as avtorma (avtor-<br />

Ta jgufma) un<strong>da</strong> ixelmZRvanelos Sesabamis<br />

specialobaSi arsebuli uaxlesi qar-<br />

Tuli saxelmZRvaneloebiT <strong>da</strong> test-krebulebiT,<br />

romelTa CamonaTvali <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos akademiuri sabWos mier<br />

<strong>da</strong> Tan un<strong>da</strong> axldes warmodgenil<br />

test-kiTxvarebs.<br />

- ucxouri wyaroebis Targmnis gziT<br />

miRebuli testebis gamoyeneba <strong>da</strong>saSvebia<br />

mxolod maTi pilotirebis Semdeg.<br />

<strong>testuri</strong> gamocdis savaraudo<br />

xarvezebi <strong>da</strong> maTi prevencia<br />

testebis validurobis anu vargisianobis<br />

TvalsazrisiT testur gamoc<strong>da</strong>s<br />

SeiZleba ZiriTa<strong>da</strong>d ori xarvezi<br />

hqondes:<br />

a)kiTxvebis raodenoba iyos arasakmarisi<br />

ama Tu im sferoSi <strong>codnis</strong> Sesafaseblad;<br />

<strong>da</strong><br />

b) testebi iyos <strong>da</strong>bali xarisxis, arasworad<br />

Sedgenili <strong>da</strong> gaumarTavi.<br />

testebis xarisxi. <strong>da</strong>bali xarisxisaa<br />

testi, Tu is Znelad an saerTod ver ikiTxeba;<br />

Seicavs gaurkvevel an moZvelebul<br />

faqtebs, informacias <strong>da</strong> statistikur monacemebs;<br />

Sedgenilia tendenciurad,<br />

arasamarTlianad, `eSmakurad <strong>da</strong> mzakvrulad~;<br />

Zalian advilia; Zalian rTulia;<br />

Sedgenilia ara<strong>da</strong>majereblad, variantebis<br />

arasakmarisi diferenciaciiT.<br />

test-kiTxvarebis xarisxze pasuxismgebelia<br />

departamentis/mimarTulebis xelmZRvaneli.<br />

man un<strong>da</strong> uzrunvelyos testebis<br />

winaswari pilotireba <strong>da</strong> xarisxis<br />

<strong>da</strong>dgena. igi valdebulia Seqmnas maRali<br />

validurobis test-banki, sai<strong>da</strong>nac moxdeba<br />

sagamocdo variantebis SerCeva.<br />

testebis ganaxleba. testebis gana-<br />

<strong>da</strong>skvna<br />

xleba un<strong>da</strong> moxdes yovelwliurad, xolo<br />

sruli ganaxleba 5 weliwadSi erTxel.<br />

testebis yovelwliuri ganaxleba un<strong>da</strong><br />

moxdes 20%-iT Catarebuli gamocdebis<br />

Sedegebis analizis gaTvaliswinebiT.<br />

swavlebisa <strong>da</strong> Sefasebis axali meTodebis<br />

<strong>da</strong>nergvasTan <strong>da</strong> gamocdebis Catarebis<br />

wesis cvlilebasTan erTad un<strong>da</strong> moxdes<br />

testebis sruli ganaxleba.<br />

testebis ganaxlebis dros, pirvel rigSi,<br />

gamoicvleba Zalian advili <strong>da</strong> Zalian<br />

Zneli testebi.<br />

`Zalian advili~ SeiZleba ewodos<br />

tests, romelze<strong>da</strong>c gamosacdelTa 80%ze<br />

meti pasuxobs. maRali procenti SeiZleba<br />

sagamocdo testebis winaswar gam-<br />

JRavnebis Sedegic iyos, rac kidev erTxel<br />

asabuTebs, rom am tipis testebi amo-<br />

Rebuli un<strong>da</strong> iqnes.<br />

`Zalian Zneli~ SeiZleba ewodos tests,<br />

romelze<strong>da</strong>c gamosacdelTa 10%-ze naklebi<br />

pasuxobs. 10% is maCvenebelia, romelic<br />

SeiZleba gamosacdelTa garkveulma<br />

raodenobam intuiciiT miaRwios,<br />

yovelgvari <strong>codnis</strong> gareSe. am tipis testebSi<br />

SeiZleba moxvdes yvela arasworad<br />

Sedgenili, uxarisxo <strong>da</strong> gaumarTavi testic,<br />

rac kidev erTxel asabuTebs, rom am<br />

tipis testebic amoRebuli un<strong>da</strong> iqnes.<br />

testebis umravlesoba, umetes SemTxvevaSi,<br />

gadmoTargmnilia ucxouri literaturi<strong>da</strong>n.<br />

<strong>testuri</strong> kiTxvis ucxouri<br />

wyaro qarTul saxelmZRvanelos xSirad<br />

ar Seesabameba. testebis umravlesoba<br />

faqtebis codnasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxsovrebis unars<br />

afasebs. testSi moyvanili situaciebi<br />

realuri praqtikisaTvis xSirad ararealuria,<br />

testebSi gamoyenebuli faqtebi<br />

xSirad moZvelebuli <strong>da</strong> araaqtualuria.<br />

yovelive zemoaRniSnuli<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

- aucilebelia Camoyalibdes testkiTxvarebis<br />

banki, sa<strong>da</strong>c testebis raodenoba<br />

sagamocdod gamoyenebuli testebis<br />

raodenobas minimum 5-jer un<strong>da</strong><br />

aRematebodes.<br />

- test-kiTxvarebis banki saWiroebs<br />

mudmiv ganaxlebas, romelic periodulad<br />

un<strong>da</strong> moxdes sxva<strong>da</strong>sxva tipis <strong>testis</strong><br />

gamoyenebiT <strong>da</strong> Sefasebis axali meTodebis<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

- winaswar un<strong>da</strong> moxdes testebis pilotireba<br />

<strong>da</strong> maTi sirTulis koeficientis<br />

gansazRvra. sagamocdo bileTi un<strong>da</strong><br />

Sedgebodes sxva<strong>da</strong>sxva sirTulis <strong>testis</strong>agan.<br />

- sagamocdod gamoyenebuli testebis<br />

nimuSebi <strong>da</strong> rekomendebuli literatura<br />

winaswar un<strong>da</strong> ecnobos farTe sazogadoebas.<br />

- Sefasebis axali meTodebis asaTviseblad<br />

gamomcdelebi saWiroeben periodul<br />

ga<strong>da</strong>mzadebas.<br />

- periodulad un<strong>da</strong> moxdes gamocdebis<br />

Catarebis wesis ga<strong>da</strong>xedva <strong>da</strong> Sefasebis<br />

axali meTodebis <strong>da</strong>nergva samedicino ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> profesiuli kompetenciis<br />

Sefasebis Tanamedrove sistemis gaTvaliswinebiT.<br />

- Sefasebis yvela axali meTodi sajarod<br />

un<strong>da</strong> iyos ganxiluli <strong>da</strong> mowonebuli<br />

Sesaba<strong>misi</strong> departamentebis/mimarTulebebis<br />

<strong>da</strong> akademiuri sabWos mier.<br />

<strong>codnis</strong> srulyofili SefasebisaTvis gamokiTxvis mravali sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saSualeba arsebobs. maTi SerCevis dros un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT:<br />

1. Sefasebis mizani winaswar naTlad un<strong>da</strong> iyos gamokveTili.<br />

2. gamosacdeli, gamomcdeli <strong>da</strong> mTeli `gare samyaro~ <strong>da</strong>rwmunebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos, rom gamocdisaTvis obieqturi, sarwmuno <strong>da</strong> vargisiani<br />

meTodia SerCeuli, romelic gamosacdels namdvilad miscems<br />

<strong>codnis</strong> gamovlenis saSualebas.<br />

3. gamoc<strong>da</strong> un<strong>da</strong> iyos gamWvirvale, xolo Sefasebis meTodi <strong>da</strong> kriteriumebi<br />

- sajaro.<br />

4. gamocdis Sedegebis <strong>da</strong>jamebis Semdeg, un<strong>da</strong> gakeTdes analizi,<br />

romelic xelmisawvdomi un<strong>da</strong> iyos gamosacdelisTvis <strong>da</strong> yvela <strong>da</strong>interesebuli<br />

pirisaTvis.<br />

Tebervali 2010 gv.7 samedicino gazeTi<br />

Tssu-is xarisxis uzrunvelyofis samsaxuris macne<br />

Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti<br />

xarisxis uzrunvelyofis samsaxuri<br />

moqmedi silabusis Sefasebis principebi/kriteriumebi<br />

saswavlo kursi/disciplina -<br />

departamenti/mimarTuleba -<br />

fakulteti (romelzec iswavleba) -<br />

saganmanaTleblo safexuri -<br />

moqmedebis va<strong>da</strong> -<br />

I. silabusSi warmodgenili saswavlo kursis aRweriloba<br />

aucilebeli komponentebi:<br />

- kursis xangrZlivoba, formati,<br />

- kursis mizani,<br />

- kursis winapirobebi (prerekvizitebi),<br />

- kursis Sinaarsi,<br />

- studentTa <strong>codnis</strong> Sefasebis sistema,<br />

- saswavlo literatura,<br />

- swavlis Sedegi.<br />

II. silabusSi warmodgenili saswavlo kursis Sesabamisoba akademiur<br />

politikasTan <strong>da</strong> kurikulumTan<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- studentis CarTuloba saswavlo procesSi,<br />

- kursis swavlebis formebi,<br />

- studentTa <strong>da</strong>moukidebeli muSaobisTvis SeTavazebuli formati, <strong>misi</strong> Tavsebadoba<br />

studentTa akademiuri momzadebis donesTan mocemul saganmanaTleblo<br />

safexurze,<br />

- kursis mniSvneloba <strong>da</strong> roli profesiuli momzadebis (maT Soris - uwyveti profesiuli<br />

ganviTarebis) procesSi,<br />

- studentis <strong>codnis</strong> Sefasebis principebi.<br />

III. saswavlo kursis mizani<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- miznis naTlad Camoyalibebis xarisxi,<br />

- miznis Sesabamisoba akademiur <strong>da</strong> meTodologiur stan<strong>da</strong>rtebTan,<br />

- miznis Sesabamisoba momavali saqmianobisaTvis aucilebeli unar-Cvevebis <strong>da</strong><br />

analizuri azrovnebis ganviTarebis interesebTan.<br />

IV. saswavlo kursis winapirobebi<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- Sesabamisoba mocemuli saswavlo kursis SinaarsTan,<br />

- Sesabamisoba fakultetis saganmanaTleblo programasTan (kurikulumTan).<br />

V. saswavlo kursis formati<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- ECTS-is ganawileba, kredit-moculoba,<br />

- leqcia-pratikumebis Tanafardoba,<br />

- auditoriuli (sakontaqto) <strong>da</strong> studentTa <strong>da</strong>moukidebeli muSaobis Tanafardoba<br />

<strong>da</strong> sxv.<br />

VI. saswavlo kursis Sinaarsi<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- Sesabamisoba akademiuri <strong>da</strong> profesiuli ganaTlebis interesebTan,<br />

- Sesabamisoba disciplinis ganviTarebis Tanamedrove donesTan,<br />

- Sesabamisoba kursis mizanTan <strong>da</strong> swavlis SedegebTan,<br />

- Sesabamisoba saswavlo programebis ‘horizontaluri <strong>da</strong> vertikaluri~ integraciis<br />

SesaZleblobasTan (programis dublirebis gamoricxviT).<br />

VII. studentis <strong>codnis</strong> Sefasebis sistema<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- <strong>codnis</strong> Sefasebis formebi,<br />

- <strong>codnis</strong> Sefasebis komponentebi <strong>da</strong> maTi Tanafardoba,<br />

- studentTa individuri saWiroebebis gaTvaliswinebis SesaZlebloba,<br />

- studentis <strong>da</strong>mokidebulebis Sefasebis SesaZlebloba <strong>codnis</strong>a <strong>da</strong> profesiuli<br />

unarebis SeZenisadmi,<br />

- gamoc<strong>da</strong>ze <strong>da</strong>Svebis winapirobebis <strong>da</strong>dgenis kriteriumebi.<br />

VIII. saswavlo literatura (savaldebulo, rekomendebuli, <strong>da</strong>matebiTi)<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- sakmarisoba,<br />

- Tanamedroveoba,<br />

- xelmisawvdomoba.<br />

IX. swavlis Sedegi (Teoriuli codna, praqtikuli unarebi)<br />

ZiriTadi samizne kriteriumebi:<br />

- Sedegebis Camoyalibebis mkafioba,<br />

- Tavsebadoba saswavlo kursis mizanTan <strong>da</strong> SinaarsTan,<br />

- Sesabamisoba validuri, transferuli <strong>codnis</strong> <strong>da</strong> momavali profesiuli kompetenciis<br />

interesebTan.


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.8<br />

specialoba <strong>da</strong> profesionalizmi<br />

pediatris profesia <strong>da</strong> pediatriuli ganaTleba: axali gamowvevebi<br />

irakli favleniSvili<br />

Tssu pediatriis departamentis sruli profesori, sarezidento programis “pediatria”<br />

direqtori, amerikis pediatrTa akademiis wevri, saxelmwifo premiis laureati<br />

I . pediatris profesia<br />

gagrZeleba. <strong>da</strong>sawyisi wina nomerSi.<br />

- skolis pediatri.<br />

saskolo asakis <strong>da</strong> mozardi bavSvebi is<br />

kontigentia, romlebic arasaTanado<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebas iRebs. rogorc<br />

Cans, pediatrTa garkveul nawils isev<br />

mouwevs Tavisi praqtikis didi nawili<br />

gaataros skolis pirobebSi, raTa<br />

uzrunvelyos iseTi samedicino <strong>da</strong>xmareba,<br />

rogoricaa vaqcinaciis Catareba, sqesobrivad<br />

ga<strong>da</strong>mdebi infeqciebis<br />

profilaqtika, orsulobis prevencia,<br />

sxva<strong>da</strong>sxva qimiuri nivTierebebis borotad<br />

gamoyenebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT konsultireba,<br />

moswavlis ganviTarebisa <strong>da</strong><br />

fsiqiuri janmrTelobis mdgomareobis<br />

<strong>Sefaseba</strong>, mozardebSi Zaladobis prevencia<br />

<strong>da</strong> sxv.<br />

- pediatri, rogorc samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebis aRmomCeni binis<br />

pirobebSi.<br />

amJamad SeiniSneba mwvave Tu qronikuli<br />

<strong>da</strong>avadebebis binis pirobebSi e.w. komfortuli<br />

<strong>da</strong> xarjTefeqturi mkurnalobis<br />

tendencia. amitomac, saWiroa im kompetenciebis<br />

Camoyalibeba, romliTac<br />

pediatri Seafasebs, koordinacias<br />

moaxdens <strong>da</strong> gaaadvilebs am saxis samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebas. gar<strong>da</strong> amisa, SesaZlebelia,<br />

rom ufro gafarTovdes binaze<br />

Catarebuli profilaqtikuri Semowmebis<br />

<strong>da</strong> mwvave <strong>da</strong>avadebaTa mkurnalobis<br />

areali.<br />

- pediatri, rogorc populaciaze<br />

<strong>da</strong>fuZnebuli, sazogadoebrivi<br />

medicinis praqtikosi.<br />

axlo momavalSi savaraudoa saxelmwifo<br />

<strong>da</strong> municipalitetebi gamoiyenebs<br />

eqimebs, maT Soris pediatrebs, sazogadoebrivi<br />

jan<strong>da</strong>cvis pirveladi moTxovnilebebisa<br />

<strong>da</strong> SemTxvevaTa marTvis sakiTxebis<br />

integraciis mizniT, sazogadoebrivi<br />

janmrTelobis gaumjobesebisaTvis,<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis xarisxis<br />

Sesafaseblad <strong>da</strong> sxv.<br />

- pediatri administraciul<br />

medicinaSi.<br />

pediatrebi sxva eqimebis msgavsad dResac<br />

saqmdebian jan<strong>da</strong>cvis administraciaSi.<br />

muSaoben sa<strong>da</strong>zRvevo kompaniebisaTvis,<br />

janmrTelobis SemanarCunebeli<br />

organizaciebisaTvis <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>wesebulebebisaTvis.<br />

aRniSnuli karierisTvis<br />

mosamzadeblad sul ufro meti eqimi<br />

ecdeba maRali biznes xarisxis mopovebas.<br />

- pediatri, rogorc pediatriuli<br />

samsaxuris xarisxis mkvlevari.<br />

informaciuli teqnologiebisa <strong>da</strong> pasuxismgeblobebis<br />

mimarT yuradRebis<br />

mosalodnel zr<strong>da</strong>sTan erTad pediatris<br />

kidev erTi mniSvnelovani funqcia iqneba<br />

pediatriuli samsaxuris xelmisawvdomobis,<br />

xarisxisa <strong>da</strong> gamoyenebis sakiTxebis<br />

Seswavla. es kvleva warimarTeba<br />

akademiur samedicino centrebsa <strong>da</strong><br />

polisis jgufebSi CarTuli mkvlevarebis,<br />

aseve kerZo <strong>da</strong>wesebulebebSi momuSave<br />

pediatrebis mier.<br />

- sofelSi momuSave pediatri.<br />

soflis regionSi pediatriuli saqmianoba<br />

kvlavac unikalur sirTules warmoadgens.<br />

sofelSi momuSave pediatrma<br />

zog SemTxvevaSi kvlavac un<strong>da</strong> SeiTavsos<br />

Terapevtis, neonatologis, intensiuri<br />

Terapiis specialistis funqciebi<br />

matransportirebeli jgufis mosvlamde,<br />

rodesac pacientis mdgomareoba kritikulia.<br />

telemedicina saSualebas miscems<br />

sofelSi momuSave pediatrs<br />

saWiroebis SemTxvevaSi miiRos Sesaba<strong>misi</strong>s<br />

subspecialistis konsultacia <strong>da</strong><br />

amgvarad aRmouCinos pacients optimaluri<br />

samedicino <strong>da</strong>xmareba. qronikuli<br />

<strong>da</strong>avadebebis mkurnaloba <strong>da</strong> qcevis<br />

problemebis amocnoba soflis pediatris<br />

kompentenciis is aspeqtebia, romelic<br />

aqtualizebulia <strong>da</strong> saswrafod<br />

ga<strong>da</strong>Wras moiTxovs.<br />

amrigad, pediatriuli samsaxuris profesionalTa<br />

Camoyalibeba <strong>da</strong> maTi<br />

rolebis gafarToeba moiTxovs imas, rom<br />

pediatriulma samedicino ganaTlebam<br />

saTanado yuradReba miaqcios pediatriuli<br />

samsaxuris integracias monaTesave<br />

samsaxurebTan. gansakuTrebiT mniSvnelovania<br />

xazi gaesvas pediatrebis mier<br />

urTierTTanamSromlobis Cvevebis SeZenas,<br />

vinai<strong>da</strong>n maT sul ufro xSirad mouwevT<br />

sxva<strong>da</strong>sxva gundSi muSaoba. samedicino<br />

samsaxuris uzrunvelmyof profesionalTa<br />

rolebisa <strong>da</strong> SesaZleblobeb-<br />

Si garkveva pediatriuli ganaTlebis er-<br />

TerTi mniSvnelovani komponentia. vinai<strong>da</strong>n<br />

xSir SemTxvevaSi pediatriuli pacientisaTvis<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis aRmoCenaze<br />

pasuxismgebeli iqneba arapediatri<br />

eqimi, amitom saWiroa, rom pediatriuli<br />

ganaTlebis dros pediatrebs<br />

Caunergon liderobis SegrZneba <strong>da</strong><br />

gamoumuSavon Cvevebi, romlebic saWiroa<br />

pediatriuli samedicino <strong>da</strong>xmarebis<br />

stan<strong>da</strong>rtebis SesamuSaveblad.<br />

<strong>da</strong> bolos, vinai<strong>da</strong>n pediatrs mravalferovani<br />

rolebis SeTavseba mouwevs momavalSi,<br />

amitom samedicino ganaTlebis<br />

procesSi un<strong>da</strong> moxdes studentTa<br />

gaTviTcnobiereba Tu ra <strong>da</strong> ra mimarTulebiT<br />

SeiZleba moxdes pediatris<br />

karieris ganviTareba.<br />

SeiTavsebs ra axal funqciebs pediatris<br />

<strong>da</strong>saqmeba ukve SesaZlebelia<br />

ara marto rogorc<br />

- pediatri, momuSave poliklinikebSi<br />

- pediatri, momuSave soflis regionebSi<br />

- pediatri, romelic uzrunvelyofs<br />

samedicino momsaxurebas binaze<br />

- pediatri, momuSave saavadmyofoSi<br />

- pediatri, momuSave skolaSi<br />

- pediatri, momuSave baga-baRSi<br />

- pediatri, momuSave saswrafo <strong>da</strong>xmarebis<br />

briga<strong>da</strong>Si<br />

aramed, rogorc<br />

- pediatri, momuSave marTvadi samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebis centrebSi<br />

- pediatri, momuSave sazogadoebriv konsultantad,<br />

- pediatri, populaciaze <strong>da</strong>fuZnebul<br />

sazogadoebriv medicinaSi<br />

- pediatri, administraciul medicinaSi<br />

- pediatri, momuSave saafTiaqo qselSi<br />

- pediatri, momuSave farmacevtul kompaniaSi<br />

- pediatri, momuSave sa<strong>da</strong>zRvevo kompaniaSi<br />

profesionalebi, romlebic bavSvTa<br />

janmrTelobaze zrunvisas pediatrebTan<br />

TanamSromloben, arian nutriciologebi,<br />

socialuri samsaxuris TanamSromlebi,<br />

fsiqologebi, `fizikuri <strong>da</strong>tvir-<br />

Tvis~ specialistebi <strong>da</strong> logopedebi.<br />

marTalia, mentalur janmrTelobaze<br />

zrunva didi xania farTo, multidisciplinaruli<br />

gundis muSaobis Semadgeneli<br />

nawilia, magram pediatriul praqtikaSi<br />

es procesi Senelebuli tempiT mimdinareobs.<br />

vinai<strong>da</strong>n ganviTarebis, qcevisa <strong>da</strong><br />

mentaluri janmrTelobis sakiTxebi<br />

metad mniSvnelovania pirveladi samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebisaTvis, amgvari aliansis<br />

warmateba mniSvnelovan gavlenas<br />

moaxdens pediatriis momavalze. gar<strong>da</strong><br />

amisa, un<strong>da</strong> iTqvas, rom sxva specialobis<br />

eqimebic mniSvnelovani rols asrulben<br />

pediatriuli pacientebis moTxovnilebebis<br />

<strong>da</strong>kmayofilebaSi. magaliTad,<br />

ojaxis eqimebi, ga<strong>da</strong>udebeli <strong>da</strong>xmarebis<br />

eqimebi, nevrologebi, fsiqiatrebi <strong>da</strong> pediatri<br />

subspecialistebi.<br />

bavSvTa <strong>da</strong> mozardTa fsiqikuri janmrTelobis<br />

moTxovnilebebi sakmaod<br />

mniSvnelovania. pediatrs <strong>da</strong>matebiTi<br />

sWirdeba treningebi, raTa man saTanadod<br />

SesZlos bavSvTa fsiqiuri janmr-<br />

Telobis <strong>Sefaseba</strong>. gar<strong>da</strong> amisa, pediatrma<br />

kvlavac un<strong>da</strong> gaagrZelos mWidro<br />

TanamSromloba fsiqiatrebTan, fsiqologebTan<br />

<strong>da</strong> socialuri samsaxuris<br />

TanamSromlebTan, raTa <strong>da</strong>akmayofilon<br />

TavianTi pacientebis fsiqikuri janmrTelobis<br />

moTxovnilebebi. fsiqikuri<br />

paTologiis uyuradRebod <strong>da</strong>toveba<br />

bavSvTa asakSi, populaciasi mentaluri<br />

paTologiis ganviTarebis sixSiris<br />

matebis safrTxes Seicavs.<br />

ojaxis eqimisa <strong>da</strong> pediatris funqciebis<br />

`zeddeba~ konkurentul garemos qmnis,<br />

gansakuTrebiT iseT regionebSi, sa<strong>da</strong>c<br />

eqimTa siWarbea. Tumca aseTi `zeddeba~<br />

kooperatiuli modelebis Camoyalibebis<br />

saSualebas iZleva, gansakuTrebiT<br />

im regionebSi, sa<strong>da</strong>c eqimTa naklebobaa.<br />

magaliTad, pediatrs SeuZlia informacia<br />

miawodos ojaxis eqims <strong>da</strong><br />

gaaumjobesos bavSvTa <strong>da</strong>avadebebis mar-<br />

Tva <strong>da</strong>Sorebul regionebSi. agreTve, pediatrma<br />

SeiZleba <strong>da</strong>makavSirebeli roli<br />

Seasrulos ojaxis eqimsa <strong>da</strong> subspecialists<br />

Soris, riTac <strong>da</strong>zogos pacientis<br />

ojaxi zedmeti xarjebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>adgilebisgan.<br />

zogadi pediatrisa <strong>da</strong> subspecialistis<br />

roli <strong>da</strong> maT Soris urTierToba is<br />

sakiTxia, romelic gansjisa <strong>da</strong> kamaTis<br />

sagania. kvlevebi, romelebic Catar<strong>da</strong><br />

zogadi eqimebisa <strong>da</strong> subspecialistebis<br />

mier aRmoCenili samedicino <strong>da</strong>xmarebis<br />

Sedegisa <strong>da</strong> xarisxis Sesa<strong>da</strong>reblad,<br />

xSirad urTierTagamomricxavia. mozrdil<br />

pacientebze Catarebulma ramdenime<br />

kvlevam aCvena, rom Terapevtis mier aRmoCenili<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis gamosavali<br />

iseTivea, rogoric subspecialistis<br />

mier Catarebuli mkurnalobisa, magram<br />

resursebis xarjva pirvel SemTxvevaSi<br />

ufro naklebia. sxva kvlevebma gamoavlina,<br />

rom <strong>da</strong>avadebis gamosavali<br />

gacilebiT ukeTesia subspecialistebis<br />

mier Caterebuli mkurnalobisas. pediatriuli<br />

pacientebis Sesaxeb msgavsi monacemebi<br />

ar moipoveba.<br />

pediatri subspecialistebi (neonatologi,<br />

bavSvTa pulmonologi, kardiologi,<br />

gastroenterologi alergologi,<br />

nefrologi, nevrologi, onkohematologi<br />

<strong>da</strong> sxv.) uzrunvelyofen samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebas, mTel rig sxva<strong>da</strong>sxva<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi. amasTan, pediatr subspecialistTa<br />

umetesoba Tavis profesiul<br />

saqmianobas, swavlebasa <strong>da</strong> kvlevas<br />

akademiur samedicino centrebSi un<strong>da</strong><br />

eweodes. pediatri subspecialisti profesiuli<br />

mzadebisa <strong>da</strong> gamocdilebis<br />

safuZvelze <strong>da</strong>xelovnebulia imaSi, rom<br />

aRmouCinos samedicino <strong>da</strong>xmareba, aswavlos<br />

<strong>da</strong> Caataros kvleva viwro pediatriul<br />

specialobaSi <strong>da</strong> iyos konsultanti<br />

mZime, kompleqsur <strong>da</strong> iSviaT <strong>da</strong>avadebebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

pediatr-subspecialistTan pacientis<br />

mimarTvianobas pirveladi rgolis<br />

eqimebi, ZiriTa<strong>da</strong>d pediatrebi, ojaxis<br />

eqimebi <strong>da</strong> ufro iSviaTad ki pediatrsubspecialistebi<br />

un<strong>da</strong> uzrunvelyofdnen.<br />

urbanul <strong>da</strong>saxlebaTa umetesobaSi pediatri<br />

subspecialistebi zrunaven<br />

rTuli <strong>da</strong> progresuli <strong>da</strong>avadebis mqone<br />

bavSvebze. vinai<strong>da</strong>n soflebSi Se<strong>da</strong>rebiT<br />

naklebia pediatr-subspecilaistTa<br />

ricxvi, amitomac aucilebelia zogad<br />

pediatrebsa <strong>da</strong> subspecialistebs Soris<br />

swrafi <strong>da</strong> mimdinare kavSiris <strong>da</strong>myareba<br />

telemedicinisa <strong>da</strong> telefonis meSveobiT<br />

an pir<strong>da</strong>pi adgilobriv mozrdilTa<br />

subspecialistis meSveobiT. pediatrs<br />

SeuZlia qronikuli <strong>da</strong>avadebebis marTva<br />

sxva subspecialistebTan erTad, rogorc<br />

xdeba magaliTad bavSvTa simsivneebis<br />

marTvis mraval programaSi.<br />

Tumca arsebobs ramdenime winaaRmdegoba,<br />

rac xels uSlis pediatriuli samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebis TanamSromlobiTi<br />

modelis <strong>da</strong>nergvas. sxva<strong>da</strong>sxva kvlevam<br />

gamoavlina, rom mSoblebi ar arian <strong>da</strong>rwmunebulni<br />

zogadi eqimis kvalifikacia-<br />

Si kompleqsuri, mZime <strong>da</strong> iSviaTi <strong>da</strong>avadebebis<br />

mkurnalobisas. amasTan, ar aris<br />

sruli konsensusi miRweuli imis Taobaze<br />

Tu ra tipisa <strong>da</strong> simZimis problema<br />

un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>iWras pirveladi rgolis pediatris<br />

<strong>da</strong> romeli - subspecialistis mier.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, Tu subspecialisti ar aris<br />

monawile saxelmwifo programebisa, konsutalciis<br />

fasi xSirad miuwvdomelia<br />

mravali ojaxisaTvis.<br />

amasTan, un<strong>da</strong> iTqvas, rom pacientze<br />

orientirebuli jan<strong>da</strong>cvis mizania, rom<br />

yvela bavSvi, romelic saWiroebs specializebul<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebas, iyos<br />

uzrunvelyofili saukeTesod <strong>da</strong>xelovnebuli<br />

viwro specialistebis mier<br />

uaxles teqnologiebze <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

srulyofili samedicino <strong>da</strong>xmarebiT.<br />

zogad pediatrTa amJamad arsebuli<br />

ricxvis Semcireba saWiro ar iqneba.<br />

bolo 20 wlis ganmavlobaSi eqimTa<br />

ricxvis zr<strong>da</strong>m gaaumjobesa eqimTa<br />

geografiuli ga<strong>da</strong>nawileba, magram<br />

ver aRmofxvra soflis raionebSi arsebuli<br />

deficiti. momavalSi saWiro<br />

iqneba pediatrsa <strong>da</strong> bavSvTa populacias<br />

Soris arsebuli proporciis SenarCuneba.<br />

amasTan, mniSvnelovania<br />

iseTi strategiebis SemuSaveba,<br />

romelic uzrunvelyofs cu<strong>da</strong>d momsaxurebul<br />

regionebSi pediatris momsaxure<br />

bavSvebTan Tanafardobis optimizacias<br />

<strong>da</strong> eTnikuri umciresobis<br />

pediatrTa ricxvis gazr<strong>da</strong>s.<br />

dReisaTvis samedicino skolis studentTa<br />

Soris eTnikuri umciresobis warmomadgenelTa<br />

simcire <strong>da</strong>mafiqrebelia, gansakuTrebiT<br />

imitom, rom samedicino momsaxurebis<br />

SeRwevadoba eTnikuri umciresobis<br />

sazogadoebaSi <strong>da</strong>balia. meti samuSaoa<br />

saWiro erovnuli umciresobis<br />

ricxvis gasazrdelad pediatrTa sarezidento<br />

mzadebis programebSi.<br />

erovnuli umciresobis warmomadgenelTa<br />

ricxvis gazr<strong>da</strong> pediatrTa Soris<br />

gaaumjobesebs erovnuli umciresobebiT<br />

kompaqturad <strong>da</strong>saxlebul regionebSi<br />

maT <strong>da</strong>saqmebasa <strong>da</strong> aqe<strong>da</strong>n gamomdinare<br />

samedicino momsaxurebis xarisxs.<br />

ar SeiZleba xazi ar gaesvas erT garemoebasac.<br />

pediatriul sferoSi aRiniSneba<br />

mdedrobiTi sqesis warmomadgenlebis<br />

mkveTrad gamoxatuli siWarbe. amJamad<br />

samive wlis pediatr-rezidentTa Soris<br />

TiTqmis yvela qalia. amasTan, qali-pediatrebi<br />

ufro mcire dros uTmoben samu-<br />

Saos TavianT mamakac kolegebTan Se<strong>da</strong>rebiT,<br />

rac pirvel rigSi imiT aris ganpirobebuli,<br />

rom isini samuSaos <strong>da</strong> ojaxur<br />

saqmianobas aTavseben erTmaneTTan. Se-


degad SeiZleba aRiniSnos specialobis<br />

`produqtiulobis~ Tan<strong>da</strong>TanobiTi Semcireba.<br />

<strong>da</strong> bolos, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom SeiniSneba<br />

mcdeloba pediatriis <strong>da</strong>rgis viwrospecializaciisa,<br />

aTviTcnobiereben<br />

ra, rom zogadi pediatrebi yvelaze ukeT<br />

arian <strong>da</strong>xelovnebulni bavSvTa kontigentisaTvis<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis aRmoCenaSi,<br />

xolo zr<strong>da</strong>srulTa janmrTeloba<br />

praqtikulad mTliana<strong>da</strong>a <strong>da</strong>mokidebuli<br />

bavSvTa janmrTelobaze, pediatris, rogorc<br />

bavSvTa kontigentisaTvis samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebis roli kvlavac ucvleli<br />

rCeba. amasTan, maT warmatebul saqmianobas<br />

pediatriuli samedicino <strong>da</strong>xmarebis<br />

yvela rgolSi mtkicebiT medicinaze<br />

<strong>da</strong>fuZnebuli gaidlainebi, protokolebi,<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis donis Sesafasebeli<br />

meTodebis implementacia, uwyveti<br />

samedicino ganaTleba <strong>da</strong> profesiuli<br />

ganviTareba uzrunvelyofs.<br />

II . pediatriuli ganaTleba<br />

eqimis profesia, umaRlesi saswavleblis<br />

pirveli kursi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>wyebuli <strong>da</strong><br />

<strong>misi</strong> saqmianobis bolo dRiT <strong>da</strong>mTavrebuli,<br />

ar moiazreba ganaTlebis uwyvetobis<br />

gareSe. sayovelTaod aRiarebul<br />

profesiul <strong>da</strong> eTikur stan<strong>da</strong>rtebze<br />

<strong>da</strong>fuZnebul warmatebul saeqimo saqmianobas<br />

safexureobrivi samedicino ganaTleba<br />

ganapirobebs. am “permanentuli”<br />

ganaTlebis procesi eqim-specialistisTvis<br />

moicavs Semdeg etapebs:<br />

1. diplomamdel samedicino ganaTlebas<br />

- umaRlesi samedicino ganaTleba.<br />

2. diplomisSemdgom samedicino ganaTlebas<br />

- rezidentura;<br />

- ga<strong>da</strong>mzadeba momijnave specialobaSi;<br />

- subspecializacia.<br />

3. uwyvet profesiul ganviTarebas<br />

- uwyveti samedicino ganaTleba;<br />

- uwyveti praqtikuli saqmianoba;<br />

- profesiuli reabilitacia.<br />

zemoaRniSnuli<strong>da</strong>n gamomdinare, pediatriaSi,<br />

rogorc yvela sxva saeqimo specialobaSi,<br />

<strong>da</strong>moukidebeli saeqimo saqmianobis<br />

uflebis mosapoveblad metad<br />

rTuli gzaa gasavleli. kerZod, sajaro<br />

skolis <strong>da</strong>mTavrebisa <strong>da</strong> erTiani erovnuli<br />

gamocdis Cabarebis Semdeg, aucilebelia<br />

6-wliani umaRlesi samedicino<br />

ganaTlebis safuZvelze diplomirebuli<br />

medikosis akademiuri xarisxis mopoveba,<br />

xolo rezidenturaSi mzadebis<br />

gasagrZeleblad ki _ erTiani umaRlesisSemdgomi<br />

sakvalifikacio gamocdis<br />

Cabareba. amis Semdeg, pediatriaSi 3wliani<br />

sarezidento akreditebuli<br />

programiT profesiuli mzadebis <strong>da</strong>sruleba<br />

<strong>da</strong> saxelmwifo sasertifikacio<br />

gamocdebis Cabareba <strong>da</strong>moukidebeli<br />

saeqimo saqmianobis uflebis miniWebiT<br />

mTavrdeba.<br />

dReisaTvis, maT Soris saqarTvelo-<br />

Sic, u<strong>da</strong>vo miRwevad un<strong>da</strong> CaiTvalos is,<br />

rom samedicino ganaTleba amJamad ganisazRvreba<br />

rogorc mravalganzomilebiani<br />

procesi. naTla<strong>da</strong>a gaTviTcnobierebuli<br />

agreTve efeqturi samedicino<br />

ganaTlebis safexureobrioba <strong>da</strong> uwyvetoba.<br />

yoveli saganmanaTleblo programis<br />

ZiriTadi mizani winaswar gansazRvrul<br />

saswavlo amocanebze <strong>da</strong>fuZnebuli kompetenciebis<br />

aTviseba an ganaxlebaa, radganac<br />

es kompetenciebi profesiuli<br />

saqmianobis stan<strong>da</strong>rtia <strong>da</strong> aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

warmatebul programad CaiTvleba<br />

mxolod is, romelic uzrunvelyofs<br />

Sesaba<strong>misi</strong> kompetenciebis srulad <strong>da</strong><br />

yovelmxriv aTvisebas. pediatriaSi mzadebis<br />

yovel safexurze SesaZeni kompentenciebis<br />

sxva<strong>da</strong>sxvaobi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

icvleba rogorc saswavlo midgoma<br />

<strong>da</strong> masala, ise mzadebis done, rac TavisTavad<br />

gansazRvravs saswavlo programebis<br />

diferenciacias samedicino skolis<br />

studentebisTvis, pediatr-rezidentebisTvis<br />

<strong>da</strong> uwyveti profesiuli<br />

ganviTarebisTvis. amasTan, gasaTvaliswinebelia<br />

isic, rom saganmanaTleblo<br />

procesma safuZvlian ganaTlebasTan <strong>da</strong><br />

wvrTnasTan erTad, un<strong>da</strong> uzrunvelyos<br />

momijnave specialobis, subspecialobis<br />

<strong>da</strong>uflebis an specialobis Secvlis Sesa-<br />

Zlebloba, agreTve karieruli zr<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

kompetenturi ganmanaTleblis Camoyalibebac.<br />

Sedegze orientirebuli ganaTleba,<br />

gar<strong>da</strong> saswavlo programebiT gaTvaliswinebuli<br />

kompetenciebis miRwevisa,<br />

risTvisac gamoiyenebulia leqciebi,<br />

formaluri <strong>da</strong> araformaluri saswavlo<br />

sesiebi, klinikuri gamocdileba,<br />

TviTorientirebuli swavleba <strong>da</strong> sxv.,<br />

moicavs iseT aucilebel komponentebs,<br />

rogoricaa: Sefasebis, maT Soris xarisxis<br />

Sefasebis sistemebis (Si<strong>da</strong> <strong>da</strong> gare<br />

auditis) gamoyeneba <strong>da</strong> ukukavSirebis<br />

<strong>da</strong>myareba, kompentenciebis ganxorcielebis<br />

unaris <strong>da</strong>dgena, programebis perioduli<br />

ganaxleba <strong>da</strong> maTi a<strong>da</strong>ptacia<br />

<strong>da</strong> implementacia.<br />

studentis swavlebis safuZveli Teoriul<br />

codnasTan erTad, un<strong>da</strong> iyos Sem-<br />

Txvevebze <strong>da</strong> problemaze <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

ganaTleba. amitomac, saWiroa iseTi kurikulumis<br />

gamoyeneba, romelic saSualebas<br />

miscems momaval pediatrs gaecnos<br />

<strong>da</strong>avadebis bunebriv mimdinareobas,<br />

Sexeba hqondes rTul fsiqo-socialur<br />

sakiTxebTan. kurikulumi un<strong>da</strong> moicavdes<br />

wvrTnas iseT sakiTxebSi, rogoricaa<br />

jgufis lideroba, konsultaciuri<br />

kavSirebi, klinikuri praqtika, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />

faqtebze <strong>da</strong>yrdnobiT mi-<br />

Reba, moqmedeba kritikul mdgomareobebSi,<br />

resursebis, maT Soris finansuris<br />

gamoyeneba, sainformacio sistemebis<br />

menejmenti <strong>da</strong> sxv. bavSvTa kontingentis<br />

unikalobi<strong>da</strong>n gamomdinare, sa-<br />

Wiroa pediatriuli ganaTlebis gafar-<br />

Toeba imisaTvis, raTa praqtikosma eqimma<br />

SeZlos amoicnos <strong>da</strong> marTos mTeli<br />

rigi qceviTi <strong>da</strong> socialuri problemebi,<br />

romlebic bavSvis normalur zr<strong>da</strong>ganviTarebas<br />

aferxebs. gar<strong>da</strong> amisa, gansakuTrebuli<br />

aqcenti un<strong>da</strong> gakeTdes im<br />

saganmanaTleblo midgomis mniSvnelobaze,<br />

romliTac pediatr-rezidents gaacnobierebinebs<br />

ganaTlebis procesis<br />

uwyvetobas mTeli saeqimo saqmianobis<br />

manZilze.<br />

dReisaTvis evropaSi samedicino ganaTlebis<br />

xarisxis gaumjobeseba mimarTulia:<br />

- samedicino ganaTlebis Sesabamisobaze<br />

socialur pasuxismgeblobasTan<br />

(arsi/Sedegi/kompetencia);<br />

- samedicino programebSi problemaze<br />

<strong>da</strong>fuZnebuli swavlebis <strong>da</strong> <strong>misi</strong> msgavsi<br />

meTodebis <strong>da</strong>nergvaze;<br />

- fun<strong>da</strong>menturi biomedicinisa <strong>da</strong><br />

klinikuri disciplinebis integraciaze;<br />

- kvlevasTan integrirebuli komunikaciebisa<br />

<strong>da</strong> klinikuri Cvevebis ganvi-<br />

Tarebaze;<br />

- fokusirebaze uwyvet samedicino ganaTlebisadmi.<br />

diplomamdeli samedicino<br />

ganaTleba<br />

pediatriaSi, rogorc disciplinaSi,<br />

diplomamdeli samedicino ganaTlebis<br />

mizania aswavlos students pacientisadmi<br />

empaTiiT mopyroba <strong>da</strong> gamoumuSavos<br />

samedicino azrovnebis unari. studentma<br />

un<strong>da</strong> iswavlos anamnezis Segroveba,<br />

pediatriuli pacientis fizikuri<br />

gamokvleva, bavSvis normaluri<br />

zr<strong>da</strong>-ganviTarebis procesi, garemos<br />

gavlena bavSvis janmrTelobasa <strong>da</strong> <strong>misi</strong><br />

SenarCunebis principebi, aiTvisos praqtikuli<br />

unar-Cvevebi.<br />

ramdenime aTwleulis ganmavlobaSi<br />

samedicino skolaSi swavleba ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

jer di<strong>da</strong>qtikur xasiaTs atareb<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> pacientTan nakleb kontaqts gulisxmob<strong>da</strong>,<br />

xolo Semdgom Teoriuli <strong>da</strong> klinikuri<br />

ganaTlebis aspeqtebis kombinirebas<br />

moicav<strong>da</strong>. bolo dromde saswavlo<br />

kursi pirveli 2 wlis ganmavlobaSi<br />

gankuTvnili iyo sabaziso sagnebis aTvisebisaTvis,<br />

rac klinikuri medicinis<br />

swavlebis winapirobac iyo. amasTan,<br />

swavlebis wamyvan formas leqcia warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

Semdgom kursebze ki leqciebs,<br />

klinikebSi (ZiriTa<strong>da</strong>d stacionareb-<br />

Si) akademiuri personalis ze<strong>da</strong>mxedvelobiT<br />

klinikuri ganaTlebis miReba<br />

enacvlebo<strong>da</strong>. samedicino skolaSi pediatriuli<br />

ganTleba 6-8 kviriani rotaciiT<br />

Semoifarglebo<strong>da</strong>, romlis ganmavlobaSic<br />

studenti saleqcio kursTan<br />

erTad muSaobis gamocdilebas Ziri-<br />

Ta<strong>da</strong>d stacionaris pirobebSi iZen<strong>da</strong>,<br />

xolo klinikuri muSaobis ganmtkiceba<br />

ki xdebo<strong>da</strong> specifikuri di<strong>da</strong>qtikuri<br />

sesiebis saSualebiT.<br />

dReisaTvis samedicino skolebis kurikulumebSi<br />

saleqcio kursi kvlavac wamyvania.<br />

Tumca, bolo periodSi SemecnebiT,<br />

mxolod informaciis miwodebaze <strong>da</strong>myarebul,<br />

studentTa pasiuri monawileobiT<br />

di<strong>da</strong>qtikuri tipis leqciebs sul<br />

ufro enacvleba interaqtiuri swavlebis<br />

formebi, rac xels uwyobs Teoriuli<br />

<strong>codnis</strong> praqtikuli ganzogadebis unaris<br />

Camoyalibebas. gar<strong>da</strong> amisa, yuradRebaa<br />

gamaxvilebuli iseTi kurikulimis<br />

gamoyenebaze, romelic upiratesad<br />

moicavs miznebze <strong>da</strong>fuZnebul sistemur,<br />

sabaziso, klinikur <strong>da</strong> socialuri disciplinebis<br />

integrirebul modulebs.<br />

klinikuri saqmianobis swavleba xorcieldeba<br />

pirvelive kursebi<strong>da</strong>nve samecniero<br />

konteqstSi aqcentebiT sabaziso<br />

meqanizmebze, eTikur mosazrebebsa <strong>da</strong><br />

mecnierul mtkicebulebebze <strong>da</strong>fuZnebul<br />

multidisciplinur klinikur praqtikaze,<br />

pacientis mkurnalobaSi studentis<br />

uSualo monawileobiT. samedicino<br />

skolis farglebSi aucilebelia zogadpediatriul<br />

departamenTTan erTad,<br />

mozardTa medicinisa <strong>da</strong> neonatologiis<br />

departamentebSi klinikuri praqtikis<br />

miReba. mniSvnelovania agreTve, arCevi-<br />

Ti (eleqtiuri) modulebis SeTavazeba,<br />

rogorc sabaziso, aseve klinikuri disciplinebSi.<br />

metad aqtualuria SemTxvevaze <strong>da</strong>fu-<br />

Znebuli ganaTlebis unikaluri midgoma,<br />

romelic saSualebas aZlevs students<br />

sabaziso <strong>da</strong> klinikuri sagnebis<br />

codna gamoiyenos pacientis problemebis<br />

ga<strong>da</strong>sawyvetad. kerZod, akademiuri<br />

personalis xelmZRvanelobiT mcire<br />

jgufebSi diskusiebi imarTeba sailustracio<br />

SemTxvevis garSemo. amasTan,<br />

students eZleva <strong>da</strong>mxmare literatura<br />

<strong>da</strong> masalebi, SemTxvevaze <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

leqciebi, demonstraciebi <strong>da</strong> sxv. diskusiaSi<br />

aqtiuri monawileobisTvis. am<br />

meTodiT swavleba metad efeqturi aRmoCn<strong>da</strong><br />

iseTi Cvevebis gamosamuSaveblad,<br />

rogoricaa varaudis Camoyalibeba,<br />

deduqciuri <strong>da</strong>sabuTeba <strong>da</strong> sxva<br />

profesionalebTan TanamSromloba.<br />

metad mniSvnelovania sabaziso <strong>da</strong> klinikuri<br />

sagnebis saswavlo programebSi<br />

kompiuteruli teqnologiebis gamoyeneba,<br />

romelic <strong>da</strong>avadebaTa SemTxvevebis<br />

simulirebis, manipulaciebis Catarebis,<br />

sadiagnostiko Cvevebis aTvisebis<br />

<strong>da</strong> samedicino ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />

miRebaSi wrTobis saSualebas iZleva.<br />

tradiciulad, samedicino skolis<br />

studentebisTvis klinikuri ganaTlebis<br />

misaRebad umTavresi adgili saavadmyofoa.<br />

avadmyofis sawolTan Catarebuli<br />

swavleba araCveulebrivi SesaZleblobaa<br />

klinikuri <strong>da</strong>kvirvebisa <strong>da</strong> diskusiisTvis.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, studentebs SesaZlebloba<br />

eZlevaT iswavlon diagnostikuri<br />

<strong>da</strong> Terapiuli teqnika akademiuri<br />

personalis <strong>da</strong> rezidentebis ze<strong>da</strong>mxedvelobis<br />

qveS. Tumca, dReisaTvis<br />

stacionarSi ZiriTa<strong>da</strong>d Tavsdebian mZime<br />

paTologiis mqone pacientebi, romelTac<br />

intensiuri mkurnaloba <strong>da</strong> meTvalyureoba<br />

esaWiroebaT, rac pirveladi<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis, avadobis xasiaTis<br />

Secvlisa <strong>da</strong> samedicino teqnologiebisa<br />

<strong>da</strong> mkurnalobaSi miRweuli<br />

progresis Sedegia. gar<strong>da</strong> amisa, Tanxebis<br />

<strong>da</strong>zogvis mizniT mcirdeba pacientis<br />

mier saavadmyofoSi gatarebuli dro <strong>da</strong><br />

hospitalizebul avadmyofTa mxolod<br />

mcire nawili rCeba saavadmyofoSi srul<br />

gajanmrTelebamde, xolo diagnos-<br />

Tebervali 2010 gv.9 samedicino gazeTi<br />

specialoba <strong>da</strong> profesionalizmi<br />

tikuri procedurebis didi nawili <strong>da</strong><br />

mkurnalobis gagrZeleba, avadmyofis<br />

Semdgomi movla ZiriTa<strong>da</strong>d ambulatoriul<br />

pirobebSi xorcieldeba. aqe<strong>da</strong>n<br />

gamomdinare, students, romelic swavlebas<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d stacionaris pirobeb-<br />

Si gadis, Sexeba aqvs kompleqsuri <strong>da</strong>avadebebis<br />

Se<strong>da</strong>rebiT viwro speqtrTan,<br />

romlebic bavSvTa populaciis mxolod<br />

mcire nawils uviTardeba.<br />

amitomac, ambulatoriul garemoSi<br />

swavleba samedicino skolis klinikuri<br />

ganaTlebis kurikulumis nawili un<strong>da</strong><br />

gaxdes <strong>da</strong> mas akademiuri personali un<strong>da</strong><br />

axorcielebdes, radgan studentma un<strong>da</strong><br />

gaiTavisos bavSvTa zrdisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />

Taviseburebebi <strong>da</strong> am procesebis gavlena<br />

janmrTelobasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>avadebebze.<br />

aseve un<strong>da</strong> gaacnobieros bavSvTa kontingentis<br />

janmrTelobis problemebis unikaloba<br />

<strong>da</strong> SeiZinos maTTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />

samedicino problemebis mogvarebis<br />

gamocdileba. treningi sazogadoebriv<br />

garemoSi, rogorc klinikuri samedicino<br />

ganaTlebis erT-erTi komponenti,<br />

pirveladi samedicino <strong>da</strong>xmarebis specialobebis<br />

m.S. pediatriisTvis, metad<br />

wonadi <strong>da</strong>matebaa. imisaTvis ki, rom studenti<br />

ar CamorCes pirveladi samedicino<br />

<strong>da</strong>xmarebis axal tendenciebs, ufro<br />

meti dro un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos pediatriuli<br />

ga<strong>da</strong>udebeli samedicino <strong>da</strong>xmarebis<br />

praqtikas.<br />

zemoaRniSnuli midgomiT, erTi mxriv<br />

studentis swavlebaSi gamoyenebul iqnebian<br />

pacientebi, romelTa problemebi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>avadebaTa speqtric bevrad warmomadgenlobiTia<br />

<strong>da</strong> ufro meta<strong>da</strong>a gavrcelebuli<br />

bavSvTa populaciaSi, xolo<br />

meore mxriv students eZleva saSualeba<br />

gaiTavisos <strong>da</strong> <strong>da</strong>afasos sazogadoebrivi<br />

jan<strong>da</strong>cvis principebi.<br />

dReisaTvis samedicino skolebis umetesobaSi<br />

pediatriul ganaTlebaSi aqcentirebulia<br />

iseT sakiTxebze, rogoricaa:<br />

codna<br />

- janmrTelobaze ze<strong>da</strong>mxedveloba;<br />

- zr<strong>da</strong>-ganviTareba;<br />

- populaciuri janmrTeloba;<br />

- <strong>da</strong>avadebaTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>zianebaTa mkurnaloba<br />

<strong>da</strong> prevencia;<br />

- samedicino genetika <strong>da</strong> ganviTarebis<br />

Tan<strong>da</strong>yolili anomliebi;<br />

- gavrcelebuli pediatriuli paTologiebi;<br />

- wyal-eleqtrolituri balansis mar-<br />

Tva;<br />

- pediatriuli ga<strong>da</strong>udebeli mdgomareobebi;<br />

- qceva;<br />

- kveba;<br />

- mozardTa jan<strong>da</strong>cvisaTvis specifikuri<br />

problemebi;<br />

- axalSobilTa jan<strong>da</strong>cvisaTvis specifikuri<br />

problemebi;<br />

- mowamvlebis prevencia/mkurnaloba;<br />

- Zaladoba bavSvebSi;<br />

- bavSvTa uflebebis <strong>da</strong>cva.<br />

Cvevebi<br />

(klinikuri problemebis ga<strong>da</strong>wyveta)<br />

- detaluri anamnezis Sekreba pediatriuli<br />

pacientebisa <strong>da</strong> maTi ojaxis<br />

wevrebisgan;<br />

- klinikuri diagnostikis problemebi;<br />

- axalSobilTa, bavSvTa <strong>da</strong> mozardTa<br />

fizikuri gasinjva;<br />

- praqtikuli unar-Cvevebi;<br />

- kritikuli azrovneba;<br />

- informaciis menejmenti;<br />

- komunikaciuri unar-Cvevebi.<br />

amrigad, samedicino skolis upirvelesi<br />

mizania sazogadoebis samsaxurSi<br />

Caayenos kurs<strong>da</strong>mTavrebuli, romelic<br />

Tavisi kompetenciis farglebSi iqneba<br />

mzad efeqturi, humanuri <strong>da</strong> eTikuri<br />

samedicino <strong>da</strong>xmarebis miwodebaSi, momzadebuli<br />

diplomisSemdgomi ganaTlebisTvis<br />

<strong>da</strong> motivirebuli uwyveti<br />

profesiuli ganviTarebisTvis mTeli<br />

Tavisi karieris ganmavlobaSi.<br />

<strong>da</strong>sasruli Semdeg nomerSi.


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.10<br />

iubile<br />

Rirseuli pirovneba,<br />

mecnieri, aRiarebuli<br />

eqimi<br />

80 wlisaa<br />

80 weli Seusrul<strong>da</strong> did mecniersa <strong>da</strong><br />

sasiqadulo pe<strong>da</strong>gogs, medicinis mecnierebaTa<br />

doqtors, profesor <strong>da</strong>viT<br />

tvildians.<br />

Cemi pirveli Sexvedra baton <strong>da</strong>viT-<br />

Tan 40 wlis win, 1970-ian wlebSi, Sedga.<br />

am periodSi man gaakeTa udidesi mniSvnelobis<br />

mqone aRmoCena. cxrawyaroze,<br />

bakurianTan, sa<strong>da</strong>c ganlagebulia<br />

saqarTvelos mecnierebaTa akademiis<br />

geofizikis institutis msoflioSi<br />

erT-erTi uZlieresi mudmivi magniti,<br />

moaTavsa baWiebi <strong>da</strong> gamoiwvia eqsperimentuli<br />

miokardiumis infarqti. am<br />

dros <strong>da</strong>emTxva movlena, rodesac profesori<br />

gaioz vasaZis iniciativiT,<br />

Tbilisis kvleviT institutebSi Seiqmna<br />

gamoTvliTi teqnikis laboratoria<br />

<strong>da</strong> 1978 wels mec Cavudeqi saTaveSi<br />

saqarTvelos kurortologiisa <strong>da</strong> fizioTerapiis<br />

samecniero-kvleviTi institutis<br />

samedicino kibernetikisa <strong>da</strong> informatikis<br />

ganyofilebas. sadoqtoro<br />

disertaciisaTvis mecnierebaSi axali<br />

mimarTulebis Ziebam <strong>da</strong>makavSira baton<br />

li wlis manZilze sapasuxismgeblo Tanamdebobaze<br />

myofi, erTgulad, Tav<strong>da</strong>uzogavad<br />

ixarjebo<strong>da</strong> universitetis ke-<br />

TildReobisa <strong>da</strong> warmatebis mosapoveblad,<br />

rasac dResac didi mondomebiT<br />

agrZelebs. amitomac <strong>misi</strong> sityvebi gulwrfeli<br />

iyo, roca Tqva: `aq gavlac ki<br />

Zalian did siyvaruls magrZnobinebs.<br />

samedicino universiteti WeSmaritad<br />

alma-materia. <strong>da</strong>Zabuli saqmianobis gamo<br />

iSviaTad miwevs Tqveni naxva, magram maxarebs,<br />

rom samedicino universiteti sazogadoebaSi<br />

maRal avtoritets inar-<br />

Cunebs. aq uamravi saxelovani samedicino<br />

kadri gazrdila, magram dRevandeloba<br />

ufro mets moiTxovs. gansakuTrebiT<br />

es exeba klinikuri bazebis sakiTxs, rasac<br />

mTavari roli ekisreba studentis eqimad<br />

Camoyalibebis saqmeSi. qalaqis merisa<br />

<strong>da</strong> Cemi Txovnaa yvelaferi viRonoT<br />

samedicino universitetis studentisTvis<br />

im SesaZleblobis Sesaqmnelad,<br />

rogoricaa klinikebSi <strong>codnis</strong> miReba.<br />

amisTvis kadrebi gvyavs, magram mosawesrigebelia<br />

infrastruqtura, Sesaqmnelia<br />

garemo. pira<strong>da</strong>d maqsimalurad<br />

vecdebi, rom Cems universitets hqondes<br />

sakuTari klinikuri baza, manamde ki es<br />

saqme arsebulma klinikurma bazebma un<strong>da</strong><br />

ikisron <strong>da</strong>, rogorc vxe<strong>da</strong>v, es ukve asea,<br />

rasac aRfrTovanebiT mivesalmebi.<br />

udidesi bedniereba<strong>da</strong>uflebuli uRrmes<br />

madlobas gixdiT ara marto samedicino<br />

universitetisTvis, aramed Cveni qveynis<br />

sasikeTod ga<strong>da</strong>dgmuli am nabijisTvis.~<br />

batonma mamukam yuradReba gaamaxvila<br />

<strong>da</strong>viT tvildianTan <strong>da</strong> geofizikis institutis<br />

direqtoris moadgile i. avazaSvilTan.<br />

gamoviyeneT ra respublikur<br />

saavadmyofoSi arsebuli gamoTvliTi<br />

teqnika, Cvenma jgufma Seiswavla gulsisxlZarRvTa<br />

sistemis garTulebaTa<br />

saswrafo-samedicino gamoZaxebisa <strong>da</strong><br />

sikvdilianobis dReebisa <strong>da</strong> saaTebis<br />

dinamika 1972 wels, sul 150 000 SemTxveva.<br />

aRniSnulma kvlevebma <strong>da</strong>asabuTa is<br />

faqti, rom Tu hipertonuli krizebiT<br />

garTulebebi metwilad emTxveva amindis<br />

frontalur procesebs, gansakuTrebiT<br />

civi frontis SemoWrisas,<br />

stenokardiuli Setevebi <strong>da</strong> infarqtis<br />

ricxvi matulobs geomagnituri qariSxlebis<br />

aRmocenebis dros.<br />

batoni <strong>da</strong>viTis inciativiT, Seiqmna<br />

magnitur-biologiuri kvlevis laboratoria,<br />

romelsac saTaveSi TviTon Caudga.<br />

teqnikur universitetTan TanamSromlobis<br />

Sedegad, profesori o. xomerikis<br />

xelmZRvanelobiT, <strong>da</strong>muSav<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>montaJ<strong>da</strong><br />

magnitokompensirebuli pultebi.<br />

TbilisSi, respublikuri saavadmyofos<br />

meriis axalgazrduli ganyofilebisa <strong>da</strong><br />

umaRlesi saswavleblebis studenturi<br />

TviTmmarTvelobebis urTierTobebze;<br />

staJirebaze, sazRvargareT studentTa<br />

gagzavnaze <strong>da</strong> maTTvis gamoyofili Tanxebis<br />

swor, gamWvirvale, orientirebul<br />

xarjvaze. `students un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vanaxoT,<br />

rom <strong>misi</strong> swavla <strong>da</strong> codna aris qveynisTvis<br />

mniSvnelovani, maqsimumi gavake-<br />

ToT universitetisTvis!~ _mowodebasaviT<br />

gaisma batoni mamukas es sityvebi.<br />

Semdeg <strong>da</strong>iwyo memorandumis gaformeba...<br />

samedicino <strong>da</strong>wesebulebasTan<br />

gaformebul urTierTTanamSromlobis<br />

xelSekrulebas kidev <strong>da</strong>emata: S.p.s. `de<strong>da</strong>Ta<br />

<strong>da</strong> bavSvTa samkurnalo profilaqtikuri<br />

centri~ (direqtori lali gujabiZe);<br />

yel-yur-cxviris sneulebaTa<br />

erovnuli centri, `jafariZe-qevaniSvilis<br />

klinika~ (direqtori, profesori<br />

SoTa jafariZe); stomatologiuri<br />

kabineti `galadenti~<br />

(direqtori vaxtang konjaria); `diagnostikuri<br />

servisi~ (direqtori giorgi<br />

xabeiSvili); S.p.s. q. Tblisis #2 sam-<br />

Sobiaro saxli (direqtori m.m.d. devi<br />

tabiZe); S.p.s.`alss~ saswrafo <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>udebeli<br />

<strong>da</strong>xmarebis saavadmyofo<br />

(direqtori qeTevan beJaniSvili); Tvalis<br />

mikroqirurgiis javriSvilis klinika<br />

`ofTalmiji~ (direqtori giorgi<br />

javriSvili); onkoprevenciis centri<br />

(direqtori rema RvamiCava).<br />

memorandumis gaformebis Semdeg<br />

aRniSnuli klinikebis xelmZRvanelTa<br />

survilebi ase JRer<strong>da</strong>: nebismieri samed-<br />

kardiologiur ganyofilebaSi, saqarTvelos<br />

kurortologiisa <strong>da</strong> fizioTerapiis<br />

samecniero-kvleviT institut-<br />

Si, qalaq soWis erT-erT sanatoriumSi,<br />

SesaZlebeli gax<strong>da</strong> magnitolabilur<br />

pirTa profilaqtika <strong>da</strong> mkurnaloba. aRniSnuli<br />

sakiTxebis irgvliv gamoqveyn<strong>da</strong><br />

100-ze meti samecniero Sroma <strong>da</strong> monografia,<br />

<strong>da</strong>culi iqna sadoqtoro <strong>da</strong><br />

sakandi<strong>da</strong>to disertaciebi.<br />

didia batoni <strong>da</strong>viTis Rvawli samedicino<br />

kadrebis aRzr<strong>da</strong>Si. jer kidev oci<br />

wlis win, man mniSvnelovnad miiCnia medicinaSi<br />

integrirebuli swavlebis upiratesoba,<br />

sagnobrivTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

amasTan, Tvli<strong>da</strong>, rom momavali eqimis<br />

aRzr<strong>da</strong>Si udidesi mniSvneloba adreul<br />

profesiul orientaciasa <strong>da</strong> fun<strong>da</strong>menturi<br />

sagnebis <strong>da</strong>mamTavrebel klasebSi<br />

Seswavlas eniWeba. gamomdinare aRniSnuli<strong>da</strong>n,<br />

Seiqmna umaRlesi samedicino<br />

skola `aieti~ <strong>da</strong> <strong>misi</strong> koleji, Semdeg _<br />

gimnazia. inglisurenovani swavlebis<br />

Taviseburebam studentebs saSualeba<br />

misca, de<strong>da</strong>nSi gacnobodnen saxelmZRvaneloebs<br />

maTi gamocemisTanave <strong>da</strong> ara<br />

<strong>da</strong>gvianebul Targmnil variantebs. fun<strong>da</strong>menturi<br />

sagnebi (anatomia, fiziologia,<br />

bioqimia, histologis, farmakologia)<br />

pirvel kursze integrirebulad<br />

Seiswavlebo<strong>da</strong>. aman SesaZlebloba misca<br />

studentebs, mieRoT Rrma Teoriuli<br />

codna.<br />

didia batoni <strong>da</strong>viTis Rvawli saxelmZRvaneloebis<br />

gamocemaSi, rac yvela<br />

eqimisTvis samagido wignad iqca.<br />

icino <strong>da</strong>wesebulebisTvis saamayo un<strong>da</strong><br />

iyos samedicino universitetTan urTierToba.<br />

studentTa <strong>da</strong>saqmebis programa am<br />

SexvedrisTanave Sevi<strong>da</strong> ZalaSi _ Rudu-<br />

Sauris saxelobis klinikis direqtorma,<br />

batonma zaza sinauriZem 50 studentis<br />

<strong>da</strong>saqmebis survili gamoTqva.<br />

batonma mamukam, studentTa <strong>da</strong>saqmebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT, TxovniT mimarTa<br />

studentur TviTmmarTvelobas, rom<br />

gamWvirvaled moxdes <strong>da</strong>sasaqmebel<br />

studentTa SerCeva, aqcenti un<strong>da</strong> gakeTdes<br />

karg studentze <strong>da</strong> am sakiTxSi<br />

saWiroa mizanmimarTuleba.<br />

Sexvedris meore nawili mieZRvna sazogadoebaSi<br />

cxovrebis jansaRi wesis<br />

<strong>da</strong>mkvidrebis sakiTxs. swored am mizniT<br />

gaerTiandnen Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universiteti <strong>da</strong> kompania<br />

`IDS borjomi saqarTvelo~. TanamSromlobis<br />

Sesaxeb memorandums xeli moaweres<br />

samedicino universitetis reqtorma,<br />

profesorma zurab va<strong>da</strong>Wkoriam<br />

<strong>da</strong> `IDS borjomi saqarTvelos~ generalurma<br />

direqtorma, batonma zaza<br />

kikvaZem, rac gulisxmobs mxareebs Soris<br />

grZelvadian TanamSromlobas sazogadoebisaTvis<br />

saintereso <strong>da</strong> sasargeblo<br />

proeqtebis gasaxorcieleblad, romlis<br />

mizania cxovrebis jansaRi wesis mxar<strong>da</strong>Wera<br />

<strong>da</strong> waxaliseba.<br />

xelmoweris ceremonias eswrebodnen<br />

samedicino universitetis klinikebisa<br />

<strong>da</strong> saxelSekrulebo klinikuri bazebis<br />

xelmZRvanelebic.<br />

vulocavT baton <strong>da</strong>viT tvildians<br />

<strong>da</strong>badebis dRes <strong>misi</strong> megobrebis, kolegebisa<br />

<strong>da</strong> naTesavebis saxeliT. xangrZliv<br />

sicocxles gisurvebT, idRegrZeleT<br />

samedicino sazogadoebis, megobrebisa<br />

<strong>da</strong> axloblebis sabednierod.<br />

profesori aleqsandre cibaZe<br />

RirsSesaniSnavi Sexvedra<br />

xelSekrulebebi studentTa <strong>da</strong>sasaqmeblad <strong>da</strong> klinikuri swavlebisaTvis...<br />

cxovrebis jansaRi wesis <strong>da</strong>samkvidreblad (pirveli gverdi<strong>da</strong>n)<br />

samedicino universitetis reqtorma,<br />

profesorma zurab va<strong>da</strong>Wkoriam, sruli<br />

mzadyofna gamoxata aRniSnuli kompaniis<br />

mier warmoebuli mineraluri<br />

wylebis popularizaciis saqmeSi, radgan<br />

jansaRi cxovrebis wesis <strong>da</strong>mkvidreba<br />

SeuZlebelia jansaRi produqtebis<br />

gareSe. aRniSnul saqmianobaSi ki<br />

saWirod CaTvala partniori klinikebisagan<br />

aqtiuri monawileoba.<br />

`IDS borjomi saqarTvelos~ generalurma<br />

direqtorma, batonma zaza<br />

kikvaZem, <strong>da</strong>mswre sazogadoebas ganucxa<strong>da</strong>,<br />

rom am proeqtis farglebSi<br />

mouwevT metad saintereso aqciebis<br />

ganxorcieleba. mineraluri wyali<br />

`borjomi~ jansaRi produqtia <strong>da</strong> ar<br />

iqneba gasakviri swored <strong>misi</strong> saxeliT<br />

rom moxdes cxovrebis jansaRi wesis<br />

popularizacia. baton zazas miaCnia,<br />

rom samedicino universitetTan TanamSromloba,<br />

pirvel rigSi, nayofieri<br />

iqneba maTi saerTo strategiis aqcentebisa<br />

<strong>da</strong> mimarTulebebis sworad gansasazRvrad.<br />

amasTanave, aRniSna, rom<br />

2010 weli saiubileo welia rogorc<br />

samedicino universitetisTvis (usruldeba<br />

<strong>da</strong>arsebi<strong>da</strong>n 80 weli), ise<br />

`borjomisTvis~, romlis pirveli<br />

boTli qarxnuli wesiT 120 wlis win<br />

Camoisxa.<br />

metad STambeW<strong>da</strong>vi <strong>da</strong> mravlismomcveli<br />

Sexvedra <strong>da</strong>srul<strong>da</strong>, rac, ueWvelad,<br />

saqmiT <strong>da</strong>gvirgvindeba.<br />

gisurvebT warmatebebs.<br />

<strong>da</strong>li gabeSia.


Tanamedrove saxelmZRvaneloebisa <strong>da</strong> sxva saxis saswavlo-sainformacio<br />

literaturis Seqmna Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis umTavres strategiul<br />

mimarTulebas warmoadgens, rac Tavis mxriv, universitetSi<br />

swavlebisa <strong>da</strong> swavlis xarisxis gaumjobesebis<br />

aucilebeli winapirobaa. samwuxarod, arcTu iSviaTad<br />

saxelmZRvanelos grifiT mtkicdeba uxarisxo,<br />

moZvelebuli <strong>da</strong> xSirad urTierTsapirispiro Sinaarsis<br />

saswavlo literatura, monografiebi, leqciebis <strong>da</strong><br />

testebis krebulebi, rac ara mxolod saswavlo literaturis<br />

tipologiur aRrevas iwvevs, aramed mniSvnelovnad<br />

aqveiTebs studentebis <strong>codnis</strong> xarisxs.<br />

wlebis manZilze <strong>da</strong>grovilma gamocdilebam cxadyo, rom<br />

saxelmZRvanelos Seqmnis, <strong>dizaini</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong>mtkicebis procesi<br />

specialur regulacias <strong>da</strong> garkveul CarCoSi moqcevas<br />

moiTxovs.<br />

1. ganmartebebi<br />

saxelmZRvanelo – kurikulumiT gansazRvruli<br />

konkretuli sagnis Sesaswavlad Sedgenili savaldebulo<br />

saswavlo masala, warmodgenili nabeWdi <strong>da</strong>/an<br />

eleqtronuli formiT. saxelmZRvanelo srulad un<strong>da</strong><br />

moicavdes sagnis silabusiT gansazRvrul sakiTxebs.<br />

saxelmZRvanelo SeiZleba iyos originaluri an Sedgenili<br />

ukve arsebuli saxelmZRvaneloebis safuZvelze.<br />

originaluri saxelmZRvanelo - moicavs rogorc<br />

cnobil, aseve uaxles, mecnierebis Tanamedrove miRwevebis<br />

amsaxvel, faqtebze <strong>da</strong>myarebul informacias,<br />

romlis garkveuli nawili aRniSnuli sagnis Sesaswavlad<br />

ukve arsebul saxelmZRvaneloebSi mocemuli ar<br />

aris, an saxelmZRvanelo Sedgenilia imgvari formatiT,<br />

romelic adre gamoyenebuli ar yofila. am<br />

SemTxvevaSi saxelmZRvanelo Seqmnilia avtoris an<br />

avtorTa jgufis mier.<br />

umravles SemTxvevaSi saxelmZRvanelo warmoadgens<br />

ukve arsebuli saxelmZRvaneloebis safuZvelze axali<br />

re<strong>da</strong>qciiT warmodgenil saswavlo masalas. am SemTxveva-<br />

Si saxelmZRvanelo Sedgenilia re<strong>da</strong>qtoris <strong>da</strong>/an sare<strong>da</strong>qcio<br />

jgufis mier. aseTi saxelmZRvanelos avtorobis<br />

mcdeloba CaiTvleba plagiatobad <strong>da</strong> SeiZleba<br />

gaxdes <strong>da</strong>vis sagani inteleqtualuri sakuTrebis<br />

uflebis <strong>da</strong>cvis gamo.<br />

<strong>da</strong>mxmare literatura – sagnis Sesaswavlad rekomendebuli<br />

saswavlo masala, romelic Seesabameba mxolod<br />

silabusiT gansazRvrul calkeul sakiTxs/ebs.<br />

<strong>da</strong>mxmare saswavlo resursi SeiZleba Seiqmnas nabeWdi,<br />

cifruli an multimediis saxiT.<br />

2. saxelmZRvenelos Seqmnisas gasaTvaliswinebeli<br />

moTxovnebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

saxelmZRvanelos Seqmnis procesSi gaTvaliswinebuli<br />

un<strong>da</strong> iqnes mTeli rigi moTxovnebi, saxeldobr:<br />

2.1. zogadi moTxovnebi<br />

1. saxelmZRvanelos Sinaarsi srulad un<strong>da</strong> Seesabamebodes<br />

universitetis ZiriTad kurikulums (Core Curriculum)<br />

<strong>da</strong> gamomdinareobdes im kompetenciebi<strong>da</strong>n, romlebsac<br />

un<strong>da</strong> flobdes kurs<strong>da</strong>mTavrebuli.<br />

2. saxelZRvaneloSi <strong>da</strong>saSvebia mxolod faqtebze<br />

<strong>da</strong>myarebuli monacemebis gamoyeneba. <strong>da</strong>uSvebelia<br />

mxolod piradi gamocdilebis, Sexedulebebis<br />

an sakuTari kvlevis safuZvelze miRebuli<br />

arasarwmuno monacemebis an sakamaTo<br />

sakiTxebis saxelmZRvaneloSi moyvana.<br />

3. saxelmZRvanelos Targmnisas aucilebelia<br />

originalis gamomcemlobisgan<br />

Targmnis nebarTvis Sesaxeb saTanado<br />

licenziis aReba.<br />

4. saxelmZRvaneloSi adre gamoqveynebul<br />

literaturaSi moyvanili<br />

sailustracio masalis (cxrilebis,<br />

suraTebis, sqemebis, testebis)<br />

gamoyenebisas aucilebelia maTi<br />

avtorebis citireba.<br />

5. saxelmZRvaneloSi pacientebis fotosuraTebis <strong>da</strong><br />

avadmyofobis istoriis ganTavsebisas <strong>da</strong>uSvebelia<br />

moxdes pacientis identifikacia.<br />

6. saxelmZRvanelos gansazRvruli un<strong>da</strong> hqondes ISBN.<br />

2.2. saxelmZRvanelos Sinaarsi<br />

1. mizanSewonilia saxelmZRvanelo moicavdes garkveul<br />

informacias momijnave disciplinebi<strong>da</strong>n, rac uzrunvelyofs<br />

sxva<strong>da</strong>sxva disciplinaSi miRebuli informaciis<br />

integracias, momavalSi <strong>codnis</strong> efeqtur gamoyenebas<br />

<strong>da</strong> fragmentuli <strong>codnis</strong> Tavi<strong>da</strong>n acilebas.<br />

2. saxelmZRvanelo ise un<strong>da</strong> iyos Sedgenili, rom students<br />

gauCndes sagnis ufro Rrmad Seswavlis motivacia.<br />

am mizniT rekomendebulia miTiTebuli iqnes wyaroebi<br />

(publikaciebi, veb-misamarTebi), romelTa meSveobiT<br />

SesaZlebeli iqneba <strong>da</strong>matebiTi informaciis miReba.<br />

3. mizanSewonilia saxelmZRvaneloSi mocemuli iqnes<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sirTulis testebi, klinikuri SemTxvevebi,<br />

raTa studentebma SeZlon Tavisi <strong>codnis</strong> <strong>Sefaseba</strong> <strong>da</strong><br />

TviTkontroli.<br />

2.3. struqtura<br />

saxelmZRvanelos tradiciuli struqtura moicavs:<br />

1. sarCevs<br />

2. Sesavals<br />

3. Tavebs/qveTavebs saTanado cxrilebiT, sqemebiT <strong>da</strong><br />

ilustraciebiT<br />

4. sityvars/sagnobriv saZiebels<br />

5. bibliografias<br />

rekomendebulia saxelmZRvanelo moicavdes, agreTve,<br />

winasityvaobas, TviTSefasebis testebs, klinikur Sem-<br />

Txvevebs <strong>da</strong> <strong>da</strong>narTebs, gamoyenebuli abreviaturebis<br />

ganmartebebs.<br />

sasurvelia yoveli Tavis Semdeg gakeTdes mokle reziume,<br />

sa<strong>da</strong>c yuradReba gamaxvildeba sakvanZo sakiTxebze,<br />

rac students naswavli masalis gameorebis <strong>da</strong> Tvi-<br />

Tkontrolis saSualebas miscems.<br />

avtoris survilisamebr, saxelmZRvanelo SeiZleba<br />

mieZRvnas Sesabamis sferoSi moRvawe gamoCenil pirovnebebs,<br />

axloblebs, kolegebs.<br />

2.4. saxelmZRvanelos <strong>dizaini</strong><br />

miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sadReisod saxelmZRvanelos<br />

<strong>dizaini</strong>s universaluri stan<strong>da</strong>rtebi SemuSavebuli ar<br />

aris, igi un<strong>da</strong> akmayofilebdes Semdeg minimalur moTxovnebs,<br />

rac gaTvaliswinebuli un<strong>da</strong> iyos saxelmZRvanelos<br />

<strong>da</strong>mtkicebisas:<br />

1. saxelmZRvanelos xarisxi un<strong>da</strong> uzrunvelyofdes<br />

mis gamoyenebas, sul mcire, 6 wlis manZilze;<br />

2. saxelmZRvanelo <strong>da</strong>beWdili un<strong>da</strong> iyos xarisxian<br />

qaRaldze (70 gr/m 2 )<br />

3. saxelmZRvanelos un<strong>da</strong> hqondes magari an rbili<br />

laminirebuli y<strong>da</strong> (minimum 240 gr/m 2 );<br />

Tebervali 2010 gv.11 samedicino gazeTi<br />

saxelmZRvaneloebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis<br />

Seqmnis, <strong>dizaini</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong>mtkicebis procedura<br />

metad mniSvnelovani ga<strong>da</strong>wyvetileba miiRo Tbilisis saxelmwifo samedicino universitetis axalma xelmZRvanelobam _ dRis wesrigSi <strong>da</strong>ayena saxelmZRvaneloebisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis rogorc Sinaarsis, ise <strong>dizaini</strong>s Tanamedrove doneze Seqmnis sakiTxi. aravisTvis iqneba gasaocari Tu aRvniSnavT, rom aqamde gamocemuli<br />

saxelmZRvaneloebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis arcTu mcire wili gaumarTavi qarTuli eniTa <strong>da</strong> terminologiiTaa gajerebuli, arc <strong>dizaini</strong>Taa gamorCeuli, SeimCneva<br />

plagiatic, razec TviT studentebi gamoTqvamen ukmayofilebas.<br />

axlaxan samedicino universitetis akademiurma sabWom procedurulad <strong>da</strong>amtkica reqtoris moadgilis, profesor rima beriaSvilisa <strong>da</strong> samedicino ganaTlebis, kvlevebis<br />

<strong>da</strong> strategiuli ganviTarebis centris ufrosis, profesor gaiane simonias mier SemuSavebuli proeqti _ saxelmZRvaneloebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis rogorc<br />

Sinaarsobrivi, ise <strong>dizaini</strong>s Tanamedrove doneze Seqmnis Sesaxeb. aRniSnulma proeqtma akademiur sabWoze wardgenamde gaiara yvela procedura, ganxiluli iqna yvela safakulteto<br />

sabWoze.<br />

gTavazobT proeqtis teqsts, romelic, Cveni azriT, did <strong>da</strong>xmarebas gauwevs saxelmZRvaneloTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare literaturis avtorebs.<br />

avtorebo! pasuxebs Tqvens SekiTxvebze saxelmZRvanelos, monografiis <strong>da</strong> sxva<br />

sagamomcemlo produqciis momzadebis <strong>da</strong> gamocemis Taobaze miiRebT Tssu-is<br />

gamomcemlobaSi. t. 54-24-68<br />

4. saxelmZRvanelos furclebi un<strong>da</strong> gaikeros <strong>da</strong> myarad<br />

un<strong>da</strong> iyos mimagrebuli yuaze;<br />

5. saxelmZRvanelos kiTxvisas mxedvelobis ga<strong>da</strong>Zabvis<br />

Tavi<strong>da</strong>n asacileblad Sriftis zoma ar un<strong>da</strong> iyos 10-ze<br />

naklebi;<br />

6. saxelmZRvanelos gamocemisas sasurvelia gamoyenebuli<br />

iyos ramdenime feri; ilustraciebi sasurvelia<br />

iyos feradi.<br />

Sefasebis savaldebulo kriteriumebi:<br />

- Seesabameba kurikulums<br />

- srulad asaxavs sagnis silabuss<br />

- Seicavs uaxles informacias<br />

- <strong>da</strong>culia saavtoro uflebebi<br />

- <strong>da</strong>culia momijnave sagnebTan integraciis principi<br />

- gaTvaliswinebulia studentis saganmanaTleblo<br />

safexuris Sesaba<strong>misi</strong> <strong>codnis</strong> done<br />

- <strong>da</strong>werilia gasagebi eniT<br />

- stili <strong>da</strong> marTlwera <strong>da</strong>culia<br />

Sefasebis sasurveli kriteriumebi<br />

- mocemulia <strong>da</strong>matebiTi informaciis wyaroebi<br />

- Tan<strong>da</strong>rTulia TviTSefasebis testebi <strong>da</strong>/an klinikuri<br />

SemTxvevebis aRwera<br />

- aqvs sagnobrivi saZiebeli<br />

- Tan<strong>da</strong>rTuli aqvs bibliografia<br />

- <strong>da</strong>ibeWdeba xarisxian qaRaldze (warmodgenili nimu-<br />

Sis Sesabamisad)<br />

- <strong>da</strong>ibeWdeba feradi poligrafiiT (warmodgenili nimuSis<br />

Sesabamisad)<br />

- Sriftis zoma <strong>da</strong>culia<br />

kriteriumebis mixedviT <strong>Sefaseba</strong><br />

moxdeba Semdegnairad:<br />

- naSromi ar akmayofilebs saxelmZRvanelosadmi wayenebul<br />

moTxovnebs<br />

- naSromi nawilobriv akmayofilebs saxelmZRvanelosadmi<br />

wayenebul moTxovnebs <strong>da</strong> saWiroebs <strong>da</strong>xvewas<br />

- naSromi srulad akmayofilebs moTxovnebs <strong>da</strong> rekomendebulia<br />

<strong>misi</strong> saxelmZRvanelod gamocema <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />

saxelmZRvaneloze miTiTebuli un<strong>da</strong> iyos, rom igi<br />

<strong>da</strong>mtkicebulia Tbilisis saxelmwifo samedicino universitetis<br />

akademiur sabWoze. <strong>da</strong>dgenili moTxovnebis<br />

<strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi akademiuri sabWo uflebamosilia<br />

saxelmZRvanelo amoiRos Tssu-is saswavlo procesi<strong>da</strong>n.<br />

Tssu-Si moqmedi wesiT ukve <strong>da</strong>mtkicebuli, gamocemuli<br />

<strong>da</strong> Sesabamis silabusebSi asaxuli saxelmZRvaneloebis<br />

revizia zemo<strong>da</strong>saxelebuli kriteriumebis mixedviT<br />

moxdeba am saxelmZRvaneloebis meored gamocemis dros,<br />

Tu amis saWiroeba <strong>da</strong>dgeba<br />

gamocemis <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis sakiTxebi<br />

kriteriumebis <strong>da</strong>kmayofilebis, procedurebis<br />

gavlis <strong>da</strong> saxelmZRvanelod <strong>da</strong>mtkicebis Semdeg,<br />

avtorTan SeTanxmebiT, ganixileba gamocemis<br />

sakiTxic:<br />

versia 1. avtors winaswar ga<strong>da</strong>exdeba<br />

Sesaba<strong>misi</strong> Tanxa. amis Semdeg universiteti<br />

Tavis Tavze iRebs gamocemis<br />

<strong>da</strong> realizaciis yvela proceduras,<br />

maT Soris, biblioTekis<br />

saxelmZRvaneloebiT<br />

uzrunvelyofis sakiTxs.<br />

versia 2. avtori Tavis Tavze<br />

iRebs gamocemis xarjebs, <strong>da</strong> Sesabamisad,<br />

axdens realizacias.<br />

amave dros, 50 egzemplars usasyidlos<br />

aZlevs universitetis<br />

biblioTekas.<br />

versia 3. xdeba pasuxismgeblobebis <strong>da</strong> mogebis Tanabrad<br />

ga<strong>da</strong>nawileba, maT Soris universitetis biblioTekis<br />

saxelmZRvaneloebiT uzrunvelyofis valdebulebac<br />

Tanabrad nawildeba.<br />

yvela <strong>da</strong>narCeni versia avtorisa <strong>da</strong> universitetis<br />

SeTanxmebis sagans warmoadgens.


samedicino gazeTi Tebervali 2010 gv.12<br />

wignis Taro<br />

saswavlo gegmis mixedviT,<br />

gankuTvnilia Tssu farmacevtuli<br />

fakultetis studentTa <strong>da</strong><br />

praqtikosi farmacevtebisaTvis.<br />

Ria <strong>da</strong> laparaskopiuli<br />

proTezirebadi<br />

Tiaqarplastika<br />

T. CarTolani.<br />

Tbilisi.:<br />

favorite.-2009.-195gv.<br />

monografia qarTul enaze pirveli<br />

fun<strong>da</strong>menturi naSromia,<br />

romelic efuZneba msoflios<br />

wamyvani qirurgiuli centrebis<br />

monacemebsa <strong>da</strong> avtoriseul<br />

mravalwlian gamocdilebas <strong>da</strong><br />

exeba erT-erT Tanamedrove yvelaze<br />

gavrcelebuli zogadqirurgiuli<br />

operaciis problemas _<br />

Torakoplastikas, romlis ZiriTad<br />

princips warmoadgens plastika<br />

qsovilebis <strong>da</strong>Wimvis gareSe.<br />

monografiis pirveli nawili<br />

exeba sazardulis Tiaqrebs: aRwerilia<br />

Ria proTezirebadi<br />

Tiaqarplastikis meTodebi <strong>da</strong><br />

teqnikuri detalebi, romelic<br />

amJamad gamoiyeneba msoflios<br />

wamyvan qirurgiul centrebSi.<br />

meore nawilSi detalura<strong>da</strong>a<br />

ganxiluli pirveladi <strong>da</strong> operaciisSemdgomi<br />

ventraluri<br />

Tiaqrebis proTezirebis taqtika<br />

<strong>da</strong> teqnika, aseve postoperaciuli<br />

garTulebebis prevencia <strong>da</strong><br />

mkurnaloba. mesame nawilSi aRweriliaendo-videoTorakoplastikis<br />

meTodebi, laparaskopiuli<br />

aparatura <strong>da</strong> iaraRebi.<br />

teqsti uxva<strong>da</strong>a ilustrirebuli<br />

maRali xarisxis feradi avtoriseuli<br />

fotosuraTebiT,<br />

grafikuli masaliT, aseve ganmartebiTi<br />

cxrilebiT.<br />

gankuTvnilia qarTvel rezidentebis,<br />

<strong>da</strong>mwyeb <strong>da</strong> axalgazr<strong>da</strong><br />

qirurgebisaTvis.<br />

baqteriuli infeqciebi<br />

b. nanuaSvili<br />

Tbilisi.:<br />

Sps saqarTvelos macne.-<br />

2009.-313gv.<br />

monografiaSi warmodgenilia<br />

Tanamedrove infeqtologiis<br />

yvelaze farTe nawili _ baqteriuli<br />

<strong>da</strong>avadebebi. pirvel nawilSi<br />

aRwerilia baqteriebis<br />

zogadi adgili infeqciuri <strong>da</strong>avadebebis<br />

genezisSi, maTi morfo<br />

_ toqsonomiuri maxasiaTeblebi,<br />

ganxilulia a<strong>da</strong>mianis normaluri<br />

mikroflora; aRwerilia<br />

a<strong>da</strong>mianisaTvis klinikurad<br />

mniSvnelovani baqteriebis yvela<br />

gvari (berjis Tanamedrove klasifikaciaze<br />

<strong>da</strong>yrdnobiT). meore,<br />

kerZo nawilSi moyvanilia yvela<br />

potenciurad paTogenuri baqteria;<br />

TiToeuli saxeoba <strong>da</strong>xasiaTebulia<br />

zogad mikrobiologiur,<br />

epidemiologiur, paTogenezur,<br />

klinikur aspeqtSi, aRwerilia<br />

diagnostikisa <strong>da</strong> antimikrobuli<br />

rezistentobis Taviseburebani.<br />

TiToeuli gvarisaTvis<br />

konspeqtura<strong>da</strong>a Tan<strong>da</strong>rTuli<br />

toqsonomiuri adgili, klinikurad<br />

yvelaze mniSvnelovani<br />

saxeoba <strong>da</strong> ZiriTadi klinikuri<br />

gamovlineba.<br />

wigns Tan erTvis baqteriaTa<br />

saxeobis anbanuri saZiebeli, rac<br />

mniSvnelovnad gauadvilebs<br />

mkiTxvels konkretuli saxeobis<br />

baqteriis Sesaxeb swrafi informaciis<br />

miRebas.<br />

monografia gankuTvnilia nebismieri<br />

specialobis eqimTaTvis,<br />

<strong>da</strong>exmareba klinikur mikrobiologebs,<br />

epidemiologebsa <strong>da</strong><br />

umaRlesi samedicino saswavleblebis<br />

studentebs.<br />

respiratoruli mxar<strong>da</strong>Wera<br />

zogadi anesTeziis<br />

pirobebSi<br />

n. lebaniZe, s. qajaia,<br />

g. grigolia, g. SaiSmelaSvili<br />

Tbilisi.-2009.-171gv.<br />

saxelmZRvaneloSi aRwerilia<br />

garegani sunTqvis fiziologiis,<br />

gazTacvlis, monitoringis <strong>da</strong><br />

respiraciuli mxar<strong>da</strong>Weris aqtualuri<br />

sakiTxebi, romlis<br />

codna Tanamedrove pirobebSi<br />

metad mniSvnelovania anesTeziolog<br />

_ reanimatologisaTvis;<br />

aRwerilia rogorc iZulebiTi,<br />

aseve <strong>da</strong>mxmare sunTqvis Tanamedrove<br />

reJimebi.<br />

saxelmZRvanelos eqvs ZiriTad<br />

TavSi Tanmimdevrula<strong>da</strong>a gaSuqebuli<br />

sunTqvis sistemis anatomia,<br />

fiziologia, garegani sunTqvis<br />

meqanika, gazTa cvla, filtvebis<br />

statikuri moculobebi, sunTqvis<br />

ukmarisoba. specialuri<br />

yuradReba eTmoba anesTeziis<br />

uzrunvelyofis sistemas, vitalur<br />

monitorings, pulsoqsimetrias<br />

<strong>da</strong> kapnometrias.<br />

gaSuqebulia avadmyofTa sasunTq<br />

gzebTan respiraciis mierTebis<br />

wesebi, traqeis intubaciis<br />

meTodebi, aRwerilia mar-<br />

TviTi sunTqvis reJimebi, respiraciuli<br />

mxar<strong>da</strong>Weris usafrTxoebis<br />

koncefcia, aseve anesTeziis<br />

uzrunvelyofis sistemis dekontaminacia<br />

<strong>da</strong> sunTqviTi filtrebi.<br />

wignSi moyvanilia SesaZlo Secdomebi<br />

<strong>da</strong> garTulebebi marTvi-<br />

Ti sunTqvis procesSi.<br />

teqsti ilustrirebulia feradi<br />

<strong>da</strong> Sav-TeTri suraTebiT,<br />

ganmartebiTi cxrilebiT <strong>da</strong><br />

grafikebiT. warmodgenilia 90ze<br />

meti literaturis wyaro,<br />

romelic exeba problemis Ziri-<br />

Tad aspeqtebs.<br />

saxelmZRvanelo gankuTvnilia<br />

anesTeziolog _ reanimatolog-<br />

TaTvis, agreTve respiraciuli<br />

mxar<strong>da</strong>Weris sakiTxebiT <strong>da</strong>interesebul<br />

sxva<strong>da</strong>sxva specialobis<br />

eqimebisTvis.<br />

farmacevtul<br />

<strong>da</strong>wesebulebaTa<br />

menejmenti<br />

n. gorgasliZe<br />

Tbilisi.-2009.-181gv.<br />

monografiis SesavalSi avtori<br />

aRniSnavs, rom farmacevtuli<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis<br />

marTva sabazro ekonomikis<br />

pirobebSi gacilebiT rTulia,<br />

vidre centralizebul administraciul<br />

sistemaSi, radgan adgili<br />

aqvs specialistebis uflebebis<br />

gafarToebas, rac moiTxovs<br />

swraf <strong>da</strong> moqnil a<strong>da</strong>ptacias.<br />

iqmneba axali sameurneo<br />

kavSirebis aucilebloba, yalibdeba<br />

sabazro marTvis Sesaba<strong>misi</strong><br />

meqanizmebi, romelTa swori<br />

warmarTva SeuZlebelia Tanamedrove<br />

profesiuli menejmentis<br />

gareSe.<br />

wignSi gaSuqebulia sakiTxebi,<br />

romelnic interess warmoadgenen<br />

farmacevtuli sazogadoebisaTvis.warmodgeniliafarmaciaSi<br />

integrirebuli specialobebi:sociologia,<br />

ekonomika, sareklamo saqme, specialistisa<br />

<strong>da</strong> momxmareblis<br />

fsiqologia <strong>da</strong> sxv.<br />

Tanmimdevrula<strong>da</strong>a gaSuqebuli<br />

menjmentis safuZvlebi <strong>da</strong><br />

marTvis meTodologia, farmacevtuli<br />

menejmenti; organizacuili<br />

sturqturebi <strong>da</strong> maTi<br />

proeqtireba. aRwerilia <strong>da</strong>wesebulebebis<br />

marTva uflebamosilebis<br />

delegirebis safuZvelze<br />

<strong>da</strong> marTvis komunikaciebi<br />

farmacevtul <strong>da</strong>wesebulebebSi,<br />

SesaZlo konfliqtebi <strong>da</strong> maTi<br />

marTva, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miReba<br />

farmacevtul <strong>da</strong>wesebulebebis<br />

marTvis procesSi, SromiTi<br />

koleqtivis marTvis stili.<br />

moyvanilia afTiaqSi sakadro<br />

menejmentis safuZvlebi,<br />

sakadro politika, SromoTi<br />

resursebis marTva. specialuri<br />

yuradReba eTmoba farmacevtul<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi saqmis warmoebas,<br />

marketingis marTvas, xarisxis<br />

menejmentis arssa <strong>da</strong><br />

amocanebs, aseve farmacevtul<br />

informaciasa <strong>da</strong> mis marTvas<br />

(farminformaciul menejments),<br />

safinanso menejments, biznes –<br />

gegmis <strong>Sedgenis</strong> arssa <strong>da</strong> meTodi-<br />

kas, menejmentSi saqmianobis kontrols.<br />

teqsti ilustrirebulia<br />

cxrilebiTa <strong>da</strong> suraTebiT.<br />

wigni gankuTvnilia farmacevtuli<br />

fakultetis studentebisaTvis<br />

<strong>da</strong> farmacevtul<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi momuSave<br />

specialistTaTvis.<br />

bronquli asTma<br />

b. maWavariani<br />

Tbilisi.: Tssu gamomcemloba.-2009.-320gv.<br />

re<strong>da</strong>qtori -<br />

prof. v. saakaZe<br />

monografia eZRvneba Tanamedrove<br />

qronikuli paTologiis<br />

erT – erT yvlaze gavrcelebul<br />

nozologiis <strong>da</strong>xasiaTebas.<br />

gaSuqebulia bronquli asTmis<br />

gavrceleba, ganviTarebisa <strong>da</strong><br />

aRmocenebis sadReisod mignebuli<br />

mizezebi.<br />

moyvanilia sxva<strong>da</strong>sxva klasifikacia,<br />

maT Soris uaxlesi,<br />

Tanamedrove _ <strong>da</strong>avadebis kontrolis<br />

donis mixedviT.<br />

<strong>da</strong>wvrilebiTaa aRwerili bronquli<br />

asTmis diagnostikis sadReisod<br />

aRiarebuli meTodebi,<br />

romelnic xels uwyoben <strong>da</strong>avadebebis<br />

mizezebisa <strong>da</strong> simZimis gansazRvras.<br />

prof.<br />

vadim saakaZis mier monografiaSi<br />

<strong>da</strong>werilia specialuri Tavi,<br />

romelic eZRvneba profesiuli<br />

bronquli asTmis problemas. detalura<strong>da</strong>a<br />

moyvanili bronquli<br />

asTmis mkurnalobis Tanamedrove<br />

principebi: imunTerapia,<br />

medikamenturi mkurnaloba,<br />

safexurovani Terapia pa-<br />

Tologiis simZimis Sesabamisad.<br />

specialuri yuradRebaa gamaxvilebuli<br />

antiasTmuri saSualebebis<br />

moqmedebis meqanizmebze_<br />

maT Cvenebebsa <strong>da</strong> winaaRndegCvenebebze.<br />

moyvanilia aSS gulis, filtvebis<br />

<strong>da</strong> sisxlis nacionaluri institutis<br />

<strong>da</strong> GINA mier SemuSavebuli<br />

safexurovani mkurnalobis<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi pacientTa gansxvavebul<br />

asakovan jgufebSi; ganxilulia<br />

bronquli asTmis mar-<br />

Tvis principebi konkretuli<br />

SemTxvevis gaTvaliswinebiT.<br />

monografias axlavs ganmartebiTi<br />

cxrilebi, diagramebi, aseve<br />

mravalricxovani samamulo <strong>da</strong><br />

ucxouri Tanamedrove literaturis<br />

wyaroebi.<br />

monografia gamiznulia umaRlesi<br />

samedicino saswavleblebis<br />

studentTaTvis, aseve bronquli<br />

asTmis problemiT <strong>da</strong>interesebul<br />

pirTaTvis (rezidentebi,<br />

alergologebi, pulmonologebi,<br />

Terapevtebi, pediatrebi,<br />

ojaxis eqimebi <strong>da</strong> sxv.).<br />

farmacevtuli saqmianobis<br />

menejmenti<br />

n. nemsiwveriZe<br />

Tbilisi.-2008.-123gv.<br />

saxelmZRvaneloSi gaSuqebulia<br />

menejmentis Teoriuli safuZvlebi;<br />

farmacevtuli sistemis organizaciebi,<br />

rogorc marTvis subieqti,<br />

menejmenti <strong>da</strong> warmatebuli<br />

marTva, menejmenti <strong>da</strong> mewarmeoba,<br />

biznes –gegma, marTvis procesebis<br />

funqciebi, ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis procesis marTva, <strong>da</strong>makav-<br />

Sirebeli procesebi marTvaSi <strong>da</strong><br />

komunikaciebi. aRwerilia saqmeTwarmoeba<br />

farmacevtuli profilis<br />

sawarmoebSi, SromiTi resursebis<br />

marTva <strong>da</strong> farmacevtuli kadrebis<br />

marTvis sistema; konfliqtebis,<br />

stresebis <strong>da</strong> organizaciuli<br />

cvlilebebis marTva.<br />

specialuri yuradReba eTmoba<br />

farmacevtuli eTikisa <strong>da</strong> deontologiis<br />

principebs, jgufur<br />

dinamikas _ xelmZRvanelobasa<br />

<strong>da</strong> liderobas. <strong>da</strong>xasiaTebulia<br />

menejmentisa <strong>da</strong> informatikis<br />

ZiriTadi principebi.<br />

saxelmZRvanelo gankuTvnilia<br />

farmaciis fakultetis studentTaTvis.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!