SoTa rusTavelis saxelobis saxelmwifo universiteti

SoTa rusTavelis saxelobis saxelmwifo saxelmwifo universiteti 

universiteti 

universiteti 

ganaTlebisa da mecnierebaTa fakulteti 

istoriis, arqeologiisa da eTnologiis departamenti 

sofio sofio sanikiZe 

sanikiZe 

vizualuri reklamis Teoriuli da praqtikuli 

aspeqtebi 

specialoba - xelovnebis istoria da Teoria 

(xelovnebis istoriisa da Teoriis doqtoris akademiuri 

xarisxis mosapoveblad) 

disertacia 

isertacia 

mecnier xelmZRvanelebi: Tbilisis saxelmwifo samxatvro 

akademiis mediaxelovnebis fakultetis asocirebuli 

profesori nodar sumbaZe 

baTumis xelovnebis saswavlo universitetis sruli 

profesori, xelovnebaTmcodneobis doqtori 

baTumi 2011 

maia WiWileiSvili 

1

sarCevi 

sarCevi 

Sesavali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 

Tavi Tavi Tavi 1. 1. vizualuri reklamis saxeobebi. warmoSoba da ganviTarebis 

dinamika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 

§ Ι. vizualuri reklamis ganviTareba antikur periodSi. . . . . . . . . . . . 15 

§ ΙΙ. Sua saukuneebis reklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 

§ ΙΙΙ. sareklamo saqmianobis axali etapi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 

Tavi Tavi Tavi 2. 2. 2. reklama reklama reklama da da da xelovneba. 

xelovneba. 

xelovneba. 

§ Ι. plakatis (baneris) ganviTareba da gamosaxvis specifika. . . . . . . . . 31 

§ ΙΙ. mxatvrul-stilisturi tendenciebi XIX-XXss-is vizualur reklamaSi 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 

Tavi Tavi 3. 3. sareklamo sareklamo saqme saqme saqme saqarTveloSi 

saqarTveloSi. 

saqarTveloSi 

§ Ι. vizualuri reklamis ganviTarebis istoriuli mimoxilva. . . . . . . . 53 

§ ΙΙ. telereklamis fsiqologiuri da mxatvruli aspeqtebi . . . . . . . . . 68 

§ ΙΙΙ. Tanamedrove teqnologiuri reklamis fsiqologiuri aspeqtebi . . 86 

§ ΙV. feris fsiqologiis gamoyeneba reklamaSi da feri, rogorc 

qarTuli korporatiuli /safirmo /stilis ZiriTadi elementi . . . . . . . 91 

§ V. simbolos mniSvneloba reklamaSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 

§ VΙ. gare reklama saqarTveloSi. (realoba da perspeqtivebi). . . . . . . 107 

§ VΙΙ. kreativis mniSvneloba vizualur reklamaSi. . . . . . . . . . . . . . . . 114 

daskvna- rekomendaciebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 

gamoyenebuli literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 

vizualuri masala. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138…… 

2

Sesavali 

Temis Temis aqtualoba. 

aqtualoba. reklama- informacia fizikur an iuridiul pirze, 

produqciaze, ideebze, wamowyebebze da sxvadasxva tipis momsaxurebaze 

gavrcelebuli nebismieri formiT da saSualebebiT, mimarTuli 

sazogadoebis farTo masebisTvis (samizne auditoriaze). igi 

orientirebulia fizikuri, iuridiuli pirisadmi interesis formirebaze. 

xels uwyobs produqciisa da momsaxurebis popularizacias, gavrcelebas, 

realizacias, samomxmareblo standartebis danergvas da konkurenciis 

gaZlierebas. es Tavis mxriv, dadebiTad moqmedebs fasebis regulirebaze. 

dRes reklamis gareSeE warmoudgenelia yoveli biznessaqmianobis 

winsvla da warmateba. reklama warmoSva cxovrebiseulma moTxovnebma da 

misi mniSvneloba yovelwliurad izrdeba. 

Tanamedrove sainformacio teqnikis epoqaSi reklama gabatonebulia 

sazogadoebrivi cxovrebis yvela sferoSi da warmoadgens samomxmareblo 

auditoriis faruli marTvis erT-erT yvelaze mZlavr saSualebas. 

Tanamedrove reklama ukve zemoqmedebas axdens sazogadoebrivi sistemis 

faseulobebze da, kerZod, TiToeuli individis msoflmxedvelobaze. is 

qvecnoburad moqmedebs adamianis fsiqikaze, wamebSi SeuZlia gamowvios 

masSi garkveuli ganwyoba, emociuri mdgomareoba da aRZras moqmedebis 

survili (iqneba es reklama komerciuli, socialuri, politikuri Tu 

sxva). masStaburobis da Tanxebis brunvis TvalsazrisiT reklamas ukve 

aTanabreben Sou-biznesTan (yovelwliurad reklamaze msoflioSi 

daaxloebiT 400 miliard dolarze meti ixarjeba), zemoqmedebis Zalidan 

gamomdinare ki reklamas hipnozs adareben. 

gamoiyofa reklamis ramdenime ZiriTadi funqcia: 

informaciuli informaciuli funqcia funqcia - momxmareblisMMinformireba produqtis, firmis 

Tu momsaxureobis Sesaxeb. 

ekonomikuri ekonomikuri funqcia funqcia - produqciis, momsaxurebis popularizacia da 

gayidvebis stimulireba. 

socialuri socialuri funqcia funqcia funqcia - mizanmimarTulia sazogado cnobierebis 

formirebaze, komunikaciuri kavSirebis gaZlierebasa da cxovrebis 

donis gaumjobesebaze. 

saganmanaTleblo saganmanaTleblo funqcia funqcia - iTvaliswinebs siaxleebis an garkveuli 

3

ideebis propagandas cxovrebis sxvadasxva sferoSi. 

esTetikuri esTetikuri funqcia funqcia funqcia - mizanmimarTulia adamianis gemovnebis da 

silamazis aRqmis unaris ganviTarebaze. 

TanamedroveobaSi vizualur aRqmas gansakuTrebuli prioriteti 

mieniWa. teqstur informaciaze metad, yuradReba daeTmo gamosaxulebebs 

da simboloebs. vizualiuri reklamis zemoqmedebis efeqturoba aisneba 

imiT, rom vizualuri aRqma gaucnobierebeli procesia. adamianis tvini 

Tavdapirvelad informacias aRiqvams rogorc realobas, iwvevs Sesabamis 

emociebs da mxolod Semdeg axdens mis logikur analizs. vizualur 

aRqmas pasuxobs adamianis Tavis tvinis marjvena naxevarsfero, romelic 

uzrunvelyofs emociur impulsebs, maSin roca beWdviT informacias 

pasuxobs marcxena- racionaluri (pendikova. . .2008:276). reklamis erT-erTi 

mTavari mizanic swored emociebis gamowvevaSi mdgomareobs. aqedan 

gamomdinare vizualur reklamas meti SesaZlebloba aqvs moaxdinos 

adamianis cnobierebiT manipulireba. viziarebT v. rozinis azrs imis 

Sesaxeb, rom dRes, samomxmareblo bazars ipyrobs ara TviT sagani, 

aramed misi gamosaxuleba e.w. vizualuri xati (rozini 2004:203). 

dRes, konkurenciis zrda xels uwyobs reklamis saxeobebis swrafi 

tempiT ganviTarebasac. is rac reklamaSi efeqturi iyo guSin, aRar 

moqmedebs dRes. gamudmebiT icvleba sareklamo gzavnilebis formebi da 

mxatvrul-esTetikuri gadawyvetis principebi, amitom reklamis Seqmnis 

procesi dizainer-grafikosebisgan moiTxovs informaciis vizualizaciis 

axali xerxebis, ideebis, formebis Ziebas da iseT aucilebel Tvisebebs, 

rogoricaa: metaforiuli azrovnebis da fantaziis unari, mxatvruli 

xedva, feris da kompoziciis grZnoba. 

vizualuri reklama grafikuli dizainis erT-erTi produqtia. 

grafikuli dizainis obieqtebis mniSvnelovan maxasiaTeblebs warmoadgens 

esTetikuroba da silamaze. aqedan gamomdinare reklamaSi marketinguli 

motivaciis da ekonomikuri funqciis gverdiT gansakuTrebul 

mniSvnelobas iZens mxatvrul-esTetikuri funqcia. komerciuli 

daniSnulebis garda reklama emsaxureba esTetikis kanonebs, sargeblobs 

imave mxatvrul-gamomsaxvelobiTi saSualebebiT, riTac xelovneba. 

vizualuri reklama ar iqneba efeqturi da maRalproduqtiuli Tu 

4

emyareba mxolod marketingul da fsiqologiur safuZvlebs. 

aucilebelia SemoqmedebiTi midgoma, rac ganapirobebs adamianze 

efeqturi zemoqmedebis xarisxs. reklamis Teoretikosi p. ovCinikova 

sruliad marTebulad aRniSnavs: ,,SemoqmedebiTi miznis realizacia, 

produqtis an momsaxurebis reklamis koncefciis saxiT, reklamis 

funqciis Sesrulebis aucilebeli pirobaa”. cneba dizainSi farTo 

mniSvnelobiT igulisxmeba ideis, Canafiqris gadmocemis originaloba da 

silamaze” (ovCinikova 2009:340). 

sityva reklama warmoiSva laTinuri sityvisgan _,,reclamare”,rac 

wamoyvirebas (xmamaRla Setyobinebas, gaprotestebas), niSnavs. reklamam 

kacobriobis istoriaSi didi gza gaiara. Tixis firfitaze amokveTili 

ubralo gancxadebidan dawyebuli, damTavrebuli – giganturi sareklamo 

korporaciebiT. 

saqarTveloSi, vizualuri reklamis kvali XIXs-is Sua wlebidan 

Cndeba. evropis qveynebTan mWidro ekonomikurma urTierTobebma da 

konkurenciis ganviTarebam biZgi misca reklamis iseTi saxeobebis 

ganviTarebas rogoricaa: gazeTis reklama da Tanamedrove gare reklamis 

winapari - mxatvruli abra. miuxedavad evropuli stilis mkafio 

gavlenisa da rusuli TviTmpyrobelobis mier erovnuli Cagvrisa, XIXs-is 

bolo aTwleulebSi, qarTulma reklamam rusuli Sriftis miRma 

warmoaCina sakuTari individualoba da SeimuSava erovnuli stili. 

rogorc cnobilia XIXs-is bolosa da XXs-is pirvel meoTxedSi qarTul 

mxatvrobas da poezias ar daukargavs Tavisi damoukidebloba da 

erovnuli skolis Rirseba. sareklamo abrebs ki iseve rogorc evropaSi, 

ZiriTadad qmnidnen mxatvrebi, romlebic abrebis weris Taviseburebebs 

swavlobdnen specialur ferwerul amqrebSi. am periodis meabreTa Soris 

yvelaze cnobili gaxda niko firosmanaSvili. mxatvrebma erovnuli 

Tematikis da SemoqmedebiTi niWis Serwymis safuZvelze qveyanaSi 

daamkvidres qarTuli reklamis individualuri saxe. XIX-XXss-is 

sareklamo abrebi gamoirCeoda mxatvrul-stilisturi gadawyvetis 

mravalferovnebiT, specifikuri eniT, iumoriT, uSualobiT da aRiqmeboda 

rogorc qalaqis erT-erTi RirsSesaniSnaoba. 

5

sabWoTa xelisuflebis periodSi konkurenciis ararsebobam didi 

xniT Seaferxa saqarTveloSi reklamis saxeobebis ganviTareba da, 

gamoiwvia sagrZnobi CamorCena msoflioSi mimdinare ekonomikuri da 

sareklamo procesebTan SedarebiT. am periodSi viTardeba mxolod 

politikur-saagitacio plakati, romlis meSveobiT sabWoTa xelisufleba 

zemoqmedebda sazogadoebriv azrze. 

Tanamedrove vizualuri reklamis ganviTareba ukavSirdeba 

saqarTveloSi socialisturi ekonomikis demontaJis periods. am 

periodidan ganviTarebas iwyebs reklamis yvelaze masStaburi, 

sanaxaobiTi, ZviradRirebuli da zemoqmedebis TvalsazrisiT Zlieri 

saxeoba - telereklama. telereklamis Sesaxeb cnobili iaponuri 

komiqsebis ,,mangas” kreatiuli direqtori akira kagami sruliad 

marTebulad aRniSnavs: ,,namdvili talanti Wirdeba imas, rom gayido 

produqti 15 wamSi” (tangeiti 2008:190). satelevizio reklamis 

zemoqmedebis efeqturobas gansazRvravs Semdegi mniSvnelovani faqtorebi: 

1. telereklama, moicavs auditoriis farTo masebs da 2. zemoqmedebs 

kompleqsurad (vizualuri, xmovani, teqsturi, musikaluri komponentebiT). 

samwuxarod, qarTuli televizia jer kidev savsea ucxouri 

warmoebis an stilisturad gaigivebuli telereklamebiT, rac 

garkveulwilad moqmedebs qveynis tradiciebsa da faseulobebze. 

marTebulia mosazreba imis Sesaxeb, rom xSiradreklamirebul saganTan 

erTad xdeba sxva, ucxo qveynis cxovrebis stilis gafetiSeba da SeWra 

mayureblis cxovrebaSi, romelic faqtobrivad gaucnobiereblad iRebs 

sareklamo rgoliT mowodebul informacias (lebaniZe 2008:184). cnobili 

amerikeli sociologis jankarlo buzis azriT reklama, umTavres da 

Seudarebel rols TamaSobs Cvevebisa da adaT-wesebis SemqnaSi, 

kulturuli da esTetikuri normebis gavrcelebasa da gamntkicebaSi. 

(feofanovi: 2000:33). gansakuTrebiT uaryofiTad moqmedebs axalgazrdebis 

msoflmxedvelobasa da qcevis normebze reklamebSi faruli Tu Ria 

erotikuli motivebis gadaWarbebuli gamoyeneba. marTalia, seqsualuri 

motivebis CarTava reklamaSi yuradRebis mipyrobis erT-erTi Zlieri da 

universaluri saSulebaa, magram zomiereba saWiroa yvelaferSi. 

zomiereba sWirdeba agreTve samauwyeblo arxebze reklamebis gaSuqebis 

6

gadaWarbebul xangrZlivobas da sixSires. zomierebis darRveva am 

sferoSi iwvevs mayurebelSi gaRizianebis SegrZnebas. magaliTad: 

iaponiaSi yvelaze grZelformatiani reklama 20 wams grZeldeba, rac 

absoliturad sakmarisia misi aRqmisTvis. damtkicebulia, rom mxolod 

pirveli 5 wamia ganmsazRvreli imisa, dainteresdeba Tu ara mayurebeli 

reklamiT. 

mniSvnelovani adgili ukavia reklamaSi fsiqologiur aspeqtebs. 

reklamis vizualuri organizaciis dros aucilebelia adamianis 

yuradRebis gamomwvevi faqtorebis da mxedvelobiTi aRqmis specifikis 

gaTvaliswineba. 

gansakuTrebuli mniSvneloba vizualur reklamaSi eniWeba feris 

fsiqologiis gamoyenebas. zemoqmedebis TvalsazrisiT, feri erT-erTi 

uZlieresi komponentia. is ipyrobs yuradRebas, didxans rCeba 

mexsierebaSi, iwvevs iluziebs da asociaciebs, qmnis ganwyobas. 

cnobili Sveicareli fsiqologi m. luSeri sruliad marTebulad 

aRniSnavs: ,,rogorc musika iwvevs garkveul grZnobebs da qmnis garkveul 

ganwyobas, ise feric, misi sxvadasxva tonebiT, simkveTriT da sikaSkaSiT, 

iwvevs adamianSi garkveul grZnobebs da qmnis garkveul ganwyobas”. 

(luSeri 2000: mis: http://www.aquarun.ru/psih/ct/ct5.html). mTlianobaSi, ferisgan 

miRebuli STabeWdileba TiTqmis 60%-iT gansazRvravs reklamirebuli 

produqtis an momsaxurebis mowonebas. 

Ddid rols TamaSobs reklamaSi simbolos gamoyeneba. simbolo 

warmoadgens brends. is komunikaciis universaluri saSualebaa - 

momentalurad aRiqmeba da ar saWiroebs Targmans. gaSuqebis sixSiris 

safuZvelze kargad SerCeul efeqtur simbolos, nel-nela eCveva 

adamianis Tvali, amitom garkveuli periodis Semdeg, produqtis 

pirdapiri Cveneba aRar warmoadgens saWiroebas, sakmarisia mxolod 

gamoCndes misi vizualuri simbolo da momxmarebeli imwamsve 

warmoidgens TviT produqts an momsaxurebas. cnobili ingliseli 

grafikos-dizaineris d. oligvis azriT yoveli reklama unda 

ganixilebodes im TvalsazrisiT, Tu rogor qmnis is simboloTa 

kompleqss da rogor aris warmodgenili brendis imiji (oligvi 2007, mis 

http://www.elitarium.ru/2004/03/04/djevid_ogilvi__otkrovenija_reklamnogo_agenta_1963.html 

7

Cvens qveyanaSi vizualuri reklamis mxatvrul-esTetikuri gadawyveta 

jer kidev martivi da sqematuria. unda aRiniSnos, rom gare reklamis 

mxatvrul - esTetikuri gamomsaxvelobis xarisxs didi mniSvneloba aqvs, 

rogorc adresatze zemoqmedebis TvalsazrisiT, aseve, qalaqis 

esTetikuri galamazebis TvalsazrisiTac. (axali sareklamo formatebi 

garkveulwilad cvlian qalaqis iersaxes). samwuxarod am dargSi 

SeiniSneba profesiuli da SemoqmedebiTi midgomis deficiti. sareklamo 

abrebze, bilbordebze, brendmaurebze da gare reklamis sxva formatebze 

jer kidev mravlad vxedavT qarTul enaze Targmnil ucxouri warmoebis, 

an dasavlur reklamebTan stilisturad gaigivebul gamosaxulebebs. Es 

ganpirobebulia imiT, rom qveyanaSi umeteswilad ucxouri warmoebis 

produqciaa, aseve imiT, rom reklama, kerZod ki misi zogierTi saxeoba, 

Cveni qveynaSi jer kidev Camoyalibebis procesSia da jer ar SeumuSavebia 

individualuri saxe, amitom jer naadrevia farTo saubari qarTuli 

kreativis specifikis Sesaxeb. sareklamo gzavnilebze dakvirvebis 

safuZvelze SeiZleba iTqvas, rom xSir SemTxvevaSi ar ikiTxeba kavSiri 

gamosaxulebasa da teqstur informacias Soris, darRveulia kompoziciis 

ganawilebis principebi, SeiniSneba teqsturi informaciis marTlweris 

gaumarTaoba, darRveulia qarTuli sityvis siwminde. es yovlad 

miuRebelia, radgan reklamis enas iseTive erovnuli da mxatvruli 

funqcia akisria, rogorc Teatris scenidan, kino da teleekranidan 

warmoTqmul sityvas. quCebSi damontaJebul sareklamo firniSebze, 

ZiriTadad, vxedavT erTi da imave suraTs - produqtis pirdapir 

fotoreklamas an adamianebis fotogamosaxulebebs, romlebic TavianTi 

momxibvlelobis da statiuri formebis meSveobiT warmoaCenen produqts, 

rac reklamis erT-erT yvelaze primitiul ileTs warmoadgens. 

qveyanaSi vizualuri reklamis martivi saxe, adgilobriv 

pirobebTan da kulturul konteqstTan adaptaciis dabali xarisxi, 

aixsneba ramdenime faqtoriT: 

1. neli tempiT viTardeba qarTuli mrewveloba. qarTuli reklamis 

damkvidrebisTvis ki aucilebel pirobas warmoadgens sakuTari 

produqciis warmoeba. 

8

2. saqarTveloSi sareklamo saagentoebs, ZiriTadad, damkveTebi 

karnaxoben TavianT mosazrebebs da sqemebs. maTi mosazrebebi ki xSir 

SemTxvevaSi, optimaluri gadawyvetidan sakmaod Sors dgas. damkveTi 

Tvlis, rom vinc ,,debs did fuls” reklamaSi, is flobs prioritets 

mis ideur, mxatvrul-esTetikur gamosaxvazec, rac sakmaod amcirebs 

reklamis xarisxs. meore mxriv, es ganpirobebulia imiT, rom 

sareklamo sferoSi jer ar arseboben avtoritetebi (rogorebic arian 

dasavleTis qveynebSi), romelTa Sromebi da rekomendaciebi myar 

niadags Seuqmnis reklamis ganviTarebas. 

3. dRes sareklamo saagentoebSi umeteswilad samuSaod Rebuloben 

adamianebs, romlebic kargad floben garkveul kompiuterul 

programebs, magram ar gaaCniaT specialuri mxatvruli ganaTleba. 

TviT sityva ,,dizaini” gulisxmobs inJinrul-teqnikuri da mxatvruli 

Semoqmedebis erTobliobas, grafikos-dizaineris wodeba ki 

kompiuteruli programebis codnis garda iTvaliswinebs specialur 

mxatvrul ganaTlebas, rac anviTarebs aucilebel profesiul 

unar_Cvevebs da mxatvrul xedvas. marTebulia reklamis Teoretikosis 

r. ovCinikovas azri imis Sesaxeb, rom naxati aris fuZe reklamis 

grafikuli dizainisa im SemTxvevaSic ki, roca is Seqmnilia 

kompiuteruli saSualebebiT (ovCinikova 2009:142). dakvirvebebi aCvenebs, 

rom profesional mxatvrebs SeaqvT reklamaSi individualuri 

mxatvruli xedva, Tavisi periodis mxatvrul-stilisturi tendenciebi 

da gamosaxvis sakuTari meTodebi, rac saboloo jamSi zrdis 

reklamis gamomsaxvelobas da Sesabamisad, aZlierebs zemoqmedebis 

xarisxs. 

4. qveyanaSi jer ar arsebobs specialuri saswavleblebi, sadac 

SesaZlebeli iqneba vizualuri reklamis Teoriis da praqtikis 

Seswavla. specialurad momzadebuli maRalkvalificiuri 

specialistebi momavalSi SeZleben sworad warmarTon sareklamo 

saqmianoba, Seqmnan esTetikurad maRalxarisxovani da Sinaarsobrivad 

saintereso sareklamo gamosaxulebebi. 

Tanamedrove qarTuli reklama axali sociokulturuli movlenaa, 

romelic zemoqmedebas axdens aramarto qveynis ekonomikur, aramed 

9

sazogadoebis politikur da kulturul cxovrebazec. saqarTveloSi am 

dargis Taviseburebebis Seswavla mniSvnelovania erovnuli kulturuli 

fenomenisa da msoflioSi mimdinare esTetikuri procesebis konteqstSi 

gaazrebis TvalsazrisiT. axali dro axal amocanebs wamoWris 

sazogadoebis winaSe, izrdeba praqtikuli interesi gamoyenebiTi 

xelovnebis dargebisadmi, saWiro gaxdeba gamomsaxvelobiTi midgomebisa 

da Ziebebis, problemebis gadawyvetis Rrma codna. aqedan gamomdinare, 

vizualuri xelovnebis am dargis specifikis Teoriuli da praqtikuli 

aspeqtebis Secnoba, misi mecnieruli gaazreba gansakuTrebul 

mniSvnelobas iZens, rac Tavis mxriv, ganapirobebs naSromis aqtualobas. 

Kkvlevis mecnieruli saixle saixle: saixle 

sadisertacio Tema warmoadgens 

saqarTveloSi vizualuri reklamis, rogorc Teoriuli, ise praqtikuli 

aspeqtebis kvlevis pirvel cdas. jerjerobiT CvenSi xelovnebis am 

dargis Sesaxeb Zalze mwiri samecniero literatura moipoveba. ufro 

metic, Tanamedrove xelovnebaTmcodneobiT literaturaSi vizualuri 

reklamis gamomsaxvelobiTi specifikis kvlevis mimarTulebiT 

sicarielea. naSromis mecnieruli siaxle vizualuri reklamis sxvadasxva 

aspeqtebis warmoCenasa da qarTuli profesiuli kreatiuli reklamis 

damkvidrebisTvis saWiro meTodebis ZiebaSi mdgomareobs. 

naSromSi Sedgeba Semdegi Tavebisagan da qveTavebisgan: 

Tavi Tavi 1. 1. 1. vizualuri 

vizualuri reklamis reklamis saxeobebi. saxeobebi. warmoSoba warmoSoba da da da ganviTarebis 

ganviTarebis 

dinamika dinamika. dinamika 

1. vizualuri reklamis ganviTareba antikur periodSi; 

2. Sua saukuneebis reklama; 

3. sareklamo saqmianobis axali etapi; 

Tavi Tavi 2. 2. reklama da da xelovneba. 

1. plakatis specifika; 

2. XIX-XXss-is vizualuri reklamis mxatvrul-stilisturi tendenciebi; 

Tavi Tavi Tavi 3. 3. sareklamo 

1. istoriuli mimoxilva; 

saqme saqme saqarTveloSi. 

saqarTveloSi. 

2. telereklamis fsiqologiuri da mxatvruli aspeqtebi; 

3. Tanamedrove teqnologiuri reklamis fsiqologiuri aspeqtebi; 

10

4. feris fsiqologiis gamoyeneba reklamaSi da feri, rogorc 

korporatiuli /safirmo /stilis ZiriTadi elementi; 

5. simbolos mniSvneloba reklamaSi; 

6. gare reklama saqarTveloSi. realoba da perspeqtivebi; 

7. kreativis mniSvneloba reklamaSi. 

naSromSi Camoyalibebulia vizualuri reklamis Teoriuli da 

praqtikuli maxasiaTeblebi, misi adgili da mniSvneloba. 

kvlevi kvlevis kvlevi s obieqti obieqti: obieqti 

saqarTvelos sareklamo vizualuri xelovneba. 

kvlevis kvlevis kvlevis meTodebi meTodebi: meTodebi sadisertacio naSromze muSaobis dros gamoviyene 

kvlevis Semdeg meTodebi: 

1. literaturis Seswavlisa da kritikuli analizis meTodi. 

2. msoflio reklamis cnobili kreatorebis praqtikuli da Teoriuli 

Sexedulebebis Seswavla-analizi. 

3. saarqivo masalebze muSaobis meTodi. 

4. gazeTebSi, Jurnalebsa da kerZo koleqciebSi moZiebuli vizualuri 

masalis analizis meTodi. 

5. msoflioSi mimdinare Tanamedrove teqnologiuri sareklamo 

procesebze dakvirveba da siaxleebis Seswavlis meTodi. 

6. Cvens qveyanaSi mimdinare sareklamo procesebze da vizualur 

reklamebze dakvirveba da kritikuli analizis meTodi. 

7. qarTuli reklamis gaazreba msoflioSi mimdinare teqnologiur- 

esTetikuri procesebis konteqstSi. problebemis analizi, relobis 

aRwera da perspetivebis gansazRvra. 

8. saubris meTodi televiziasa da sareklamo saagentoebSi. 

F F hipoTeza hipoTeza _ ekonomikis intensifikaciis procesSi reklamis mxatvrul- 

esTetikuri mxare gaZlierdeba Tu reklamis warmoebisas yuradReba 

gamaxvildeba Sedegebze: 

- vizualuri reklamis esTetikuri da fsiqologiuri aspeqtebis 

mecnierul gaazrebaze; 

- feris simbolikis da fsiqologiis gamoyenebaze vizualur reklamaSi; 

- Tanamedrove sawarmoo grafikaSi mimdinare procesebze; 

- vizualuri reklamis sxvadasxva saxeobis gamomsaxvelobiTi sistemis 

specifikurobasa da mxatvrul meTodologiaze. 

11

- reklamis kvalificiuri kadrebis momzadebis daCqarebaze. 

praqtikuli praqtikuli Rirebuleba: Rirebuleba: naSromi gauwevs daxmarebas reklamis dargSi 

specialistebis momzadebas, qveyanaSi moqmedi sareklamo dawesebulebebis 

gamarTul muSaobas, arsebuli sareklamo nimuSebis gaZlierebas. 

sasurvelia xelovnebis universitetSi Seiqmnas grafikuli dizainis 

Semswavleli specialoba, sadac studentebi SeirCevian mxatvruli da 

SemoqmedebiTi niWis mixedviT. aucilebelia vizualuri reklamis 

praqtikuli unar-Cvevebis formireba xdebodes Teoriuli principebis 

SeswavlasTan erTad. sadisertacio naSromi mniSvnelovnad Seavsebs 

codnis banks reklamis istoriis, praqtikuli Rirebulebebisa da 

moTxovnebis Sesaxeb. aqtiurad daexmareba praqtikulad moRvawe 

grafikos-dizainerebs. gamokvleva SeiZleba gamoyenebuli iqnes 

specialuri kursis, leqcia-seminarebis, aseve popularuli gamocemebis 

mosamzadeblad. 

moxsenebis moxsenebis saxiT saxiT warmodgenili iyo iyo sadisertacio 

sadisertacio naSromis naSromis 

naSromis 

Semdegi Semdegi nawilebi: 

nawilebi: 

1. ,,Tanamedrove teqnologiuri reklamis fsiqologiuri aspeqtebi” 

saerTaSoriso konferencia_ ,,axali msoflio da Cven”. gelaTi 2010 w. 

2. ,,telereklamis mxatvruli da fsiqologiuri aspeqtebi” humanitarul 

mecnierebaTa doqtorantTa I samecniero konferencia. miZRvnili b.s.u 

daarsebis 75-e wlisTavisTvis. baTumi 2010w. 

3. feris simbolika da fsiqologia vizualur reklamaSi saerTaSoriso 

konferencia ,,baTumi-gazafxuli 2010”. 

4. ,,gare reklama saqarTveloSi. realoba da perspeqtivebi.” doqtorantTa 

da magistrantTa meore saerTaSoriso konferencia. i. WavWavaZis sax. 

universiteti. Tbilisi 2011. 

5. ,,simbolos mniSvneloba reklamaSi” q. baTumis xelovnebis saswavlo 

universitetis profesor - maswavleblebis samecniero konferencia. 

baTumi 2011. 

sadisertacio sadisertacio naSromis garSemo gamoqveynebuli gvaqvs: 

1. ,,zogierTi fsiqologiuri faqtoris roli Tanamedrove vizualur 

reklamaSi” xelovnabaTmcodneobiTi etiudebi” tomi II. gamomcemloba 

,,universali” 2009w. 

12

2. ,,plakatis (baneris) mxatvruli gadawyvetis zogierTi sakiTxi” 

”xelovnabaTmcodneobiTi etiudebi” tomi III. gamomcemloba 

,,universali” 2011w. 

3. statia ,,feris fsiqologia vizualur reklamaSi” saerTaSoriso 

Jurnali - ,,Homo loquens” , Volume III. 

4. vizualuri reklamis ganviTareba saqarTveloSi (XIX s-is mxatvruli 

abra) saerTaSoriso Jurnali - ,,kulturaTaSoriso komunikaciebi” 

#14. 

5. gare reklama saqarTveloSi. realoba da perspeqtivebi” საერთაშორისო 

ჟურნალი ,,სახელოვნებო მეცნიერება და პრაქტიკა” № 2. gamomc. ,,Performing 

Art” (gadacemulia dasabeWdad) ilias sax. saxelmwifo universiteti. 

6. ,,simbolos mniSvneloba reklamaSi” xelovnabaTmcodneobiTi etiudebi” 

tomi ΙV. ,,xelovnebis universitetis gamomcemloba.” 2011w. 

7. ,,telereklamis mxatvruli da fsiqologiuri aspeqtebi” saerTaSoriso 

samecniero Jurnali ,,inteleqti” #1 (39) 2011w. 

13

Tavi I. vizualuri reklamis reklamis saxeobebi. saxeobebi. warmoSoba warmoSoba da 

da 

ganviTarebis ganviTarebis dinam dinamika dinam ika 

reklama reklama - ekonomikuri sistemis Semadgeneli nawilia. igi xels 

uwyobs produqciisa da momsaxurebis popularizacias, gavrcelebas, 

realizacias, samomxmareblo standartebis danergvas da konkurenciis 

gaZlierebas. es Tavis mxriv, dadebiTad moqmedebs fasebis regulirebaze. 

(SevCuki 2007:3; sabWoTa. . . 1982:1128). 

reklamis reklamis reklamis mizania mizania mizania - konkretuli pirisgan (damkveTisgan) mowodebuli 

informaciis gavrceleba xalxis masebSi, sazogadoebis yuradRebis 

mipyroba da interesis gaRviveba. 

reklamis reklamis reklamis amocana amocanaa amocana -konkretul auditoriasa Tu erTob sazogadoebaSi 

gamoiwvios moqmedebis survili damkveTisgan dagegmili miznis 

Sesasruleblad. iqneba es reklama komerciuli, socialuri, politikuri 

Tu kerZo. 

reklamis reklamis yvelaze yvelaze gavrcelebuli gavrcelebuli formebi formebia: formebi a: 

1. 1. 1. reklama reklama presaSi: sareklamo gancxadeba, statia, mimoxilva. 

2. 2. beWd beWdviTi beWd 

viTi reklama: reklama: reklama: sareklamo katalogi; prospeqti; bukleti; 

broSura, plakati; afiSa; kalendari; mosaloci baraTi da sxva. 

3. 3. satelevizio reklama: sareklamo kinofilmebi, , rgolebi, , 

teletixari, telereportaJebi. 

4. 4. radioreklama: sareklamo radio gancxadebebi; rgolebi, gadacemebi. 

5. sareklamo gamofenebi: 

gamofenebi: saerTaSoriso, nacionaluri, mudmiv 

moqmedi. 

6. 6. gare gare gare reklama: reklama: reklama: sareklamo abra, baneri (plakati), transparanti, 

maniSnebeli, manaTobeli firniSebi, sxvadasxva saxis eleqtro tabloebi 

da ekranebi, vitrinis reklamebi, saxuravis konstruqciebi, reklama 

satransporto saSualebebze. 

7. 7. internet internet internet reklama: reklama: kompiuteruli sareklamo informacia; internet 

banerebi da a.S. 

sityva reklama warmoiSva laTinuri sityvisgan _ ,,reclamare”, rac 

wamoyvirebas (xmamaRla Setyobinebas) niSnavs. gamomdinare reklamis 

arsidan SeiZleba iTqvas, rom reklamis principebi jer kidev 

14

pirvelyofil adamianTa sazogadoebaSi SeiniSneboda. qvis xanis 

adamianebi erTmaneTs informacias gadascemdnen bgerebis, Sromis 

iaraRebis da sacxovrebeli adgilebis saSualebiT. paleoliTis xanis 

adamiani (40-25 w. Cv.w.-mde) sxvebTan SedarebiT sakuTar upiratesobas 

amtkicebda gamorCeuli Zalis, moxerxebulobis da simamacis 

demonstrirebiT, rac TviTreklamis erTgvar formas warmoadgens. 

rogorc cnobilia gviani paleoliTis dasawyisSi (Cv.w.-mde 40-35ww.) 

SeimCneva adamianis azrovnebisa da gonebis intensiuri ganviTareba. 

adamiani viTardeboda da masSi matulobda TviTgamoxatvis survili. 

swored am periodSi SeiniSneba sxvadasxva saxis gamomsaxvelobiTi 

formebis Casaxva, razec metyvelebs _ gamoqvabulebis kedlebis 

moxatuloba, patara mrgvali qandakebebi, gravirebuli naxatebi qvaze da 

sxva (sazRvargareTis. . . 1961:9). magaliTad: am periodis kedlis naxatebis 

amsaxveli foto masalidan Cans vizualuri reklamis formebis - 

piqtogramis da logos Casaxvis niSnebi (suraTi 1, 2). aqedan gamomdinare 

SeiZleba iTqvas, rom reklamis formebis daarseba iwyeba qvis xanis 

periodidan. 

§ Ι. vizualuri vizualuri reklamis reklamis ganviTareba ganviTareba antikur antikur periodSi 

periodSi 

reklamis istoriuli ganviTarebis Semdgomi etapi antikur antikur xanas 

(laTinuri satyvisgan -antiqus-uZvelesi) ukavSirdeba. rogorc cnobilia, 

antikuri periodi monaTmflobeluri wyobilebis formirebis, kulturisa 

da xelovnebis ayvavebis xanaa. xelovnebis mniSvnelovani nimuSebi 

aRmoCenili iyo Zveli saberZneTisa da romis teritoriebze. Cvenamde 

moRweuli dokumenturi masalis mixedviT (xelnawerebi, Tixis da qvis 

abrebi, papirusze damwerloba, kedlis mxatvroba), SesaZlebelia saubari 

am periodis reklamis saxeobebis ganviTarebaze. Zveli romSi da 

saberZneTis teritoriis axlomdebare kunZulebze, kerZod, kretasa da 

mikenis midamoebSi, arqeologebis mier aRmoCenili iqna Tixis abrebi, 

romlebic Seswavlis Semdeg Cv.w-mde XIV saukunes miakuTvnes. erT-erT 

aseT abraze sxvadasxva profesiebis CamonaTvalTa Soris aRmoaCines 

macnis profesiac. aseTi profesia gulisxmobda qalaqis centralur 

15

moedanze Sekrebili xalxis masebisTvis informaciis miwodebas. 

mauwyebels evaleboda gaevrcelebina informacia gladiatorTa 

brZolebis, omSi miRwevebis, moqalaqeebs sasamarTloSi gamoZaxebis, 

gamotanili ganaCenebis, saeklesio da sxva dResaswaulebis Sesaxeb. 

mauwyeblebi xmaRla gayvirodnen sxvadasxva saxis informacias. xmis 

intensivobis gasaZliereblad da xalxis yuradRebis misapyrobad maT Tan 

dahqondaT cxovelis rqa an zanzalaki. aseTi tipis ,,wamoyvirebebi” 

warmoadgenda antikur periodSi informaciis gavrcelebis ZiriTad 

saSualebas (kumanecki (kumanecki 1990:27). 1990:27). 

vizualuri reklamis ganviTarebis TvalsazrisiT sainteresoa Zveli 

romidan da saberZneTidan Cvenamde moRweuli sareklamo gancxadebebi. 

aRsaniSnavia qalaqPpompeiSi (Cv.w.aR.79ww.) aRmoCenili sareklamo 

saSualebaTa siuxve da mravalferovneba. saguldagulod iyo 

reklamirebuli Termebi (antikuri abanoebi, romaelebis sayvareli 

dasasvenebeli adgili) sastumroebi, duqnebi, samikitnoebi da 

sacxovrebeli vilebi. arqeologebma gaTxrebis Sedegad, pompeis mxolod 

centralur quCaze, romelsac ,,stabievos gzas~ daarqves aRmoaCines 20 

duqani, mTlianad pompeiSi ki daiTvales daaxloebiT 140 aseTi 

dawesebuleba (uConova. uConova. . . 2008:44 2008:44). 2008:44 

). gasarTobi dawasebulebebis simravle 

). 

mianiSnebs imaze, rom isini erTmaneTSi eweodnen konkurencias. aqedan 

gamomdinare, yoveli duqnis mepatrone ecdeboda imas, rom misi sareklamo 

abra yofiliyo efeqturi, TvalSisacemi da sxvaze metad miepyro 

gamvlelis yuradReba. nimuSisTvis sainteresoa fotomasala gaTxrebis 

Sedegad napovni ramdenime abrisa, romlebic asaxavs imdroindel 

reklamebs. Cvenamde moaRwia ori tipis abram - reliefurma da 

mxatvrulma. reliefuri abris magaliTs warmoadgens oqrosmWedelis 

saxelosnos sareklamo abra (suraTi (suraTi 3) 3). 3) kompozicia qvazea amokveTili. 

abraze gamosaxulia saxelosnos interieri da iq momuSave ostatebi. 

abraze Cans, rom saxelosnoSi muSaobs ramdenime oqromWedeli. figurebSi 

saocari gulmodgineoba igrZnoba. avtorma mSvenivrad gadmosca 

saxelosnoSi arsebuli saqmiani atmosfero. 

sainteresoa reliefuri abrac, romelic mexorcis maRazias uwevda 

reklamas. (suraTi (suraTi 4) 4)M 4) masze gamosaxulia welSi moxrili xandazmuli 

16

mamakaci, romelic mihyveba bargiT datvirTul kameCs. zemoqmedebis 

TvalsazrisiT reklama sustia, radgan adamianis aseT pozaSi gamosaxva 

iwvevs mnaxvelSi Secodebis gancdas, riTac abra kargavs mizidulobis 

Zalas. 

mxatvruli abrebidan sainteresoa pompeiSi napovni Rvinis duqnis 

reklama (suraTi 5). masze gamosaxulia sami romaeli qali, romelTa 

Soris erTi TiTqos sTavazobs danarCen ors sasmels. kompozicia 

romaelebisTvis sayvarel wiTel da mwvane ferebSia gadawyvetili. 

antikur periodSi farTo gamoyenebaFhpova simbolurma gamosaxulebebmac. 

yvelaze xSirad mimarTavdnen mcenareebidan - gvirgvinis, yvavilebis, xis 

totis simbolur gamosaxulelebs, cxovelebidan - xaris, cxenis, lomis, 

spilos, ZaRlis gamosaxulelebs da sxva (uConova. . . 2008:45). 

Zvel saberZneTSi xelosnebi TavianT namuSevrebze sakuTrebis 

amsaxvel niSnebs tvifravdnen. magaliTad: napovnia gvelis formis majis 

samkauli, romelzec safirmo warweraa amotvifruli. (suraTi (suraTi 6). 

6). 

sameTuneo nawarmis siuxvis mixedviT, am periodSi, keramikis warmoebis 

centrs qalaqi xersonesi (dRevandeli yirimis yirimis teritoria) warmoadgenda. 

Cvenamde moaRwia Tixis WurWlisa da larnakebis fragmentebma, 

nelsacxeblebisTvis gankuTvnilma WinWilebma, sxvadasxva saxis 

samkaulebma, romlebsac savaraudod sameTuneo saxelosnoebsa da 

duqnebisAwin yiddnen. reklamis funqcias TviT SeTavazebuli saqoneli 

asrulebda. produqciis reklamis aseTma meTodmaDdRevandelobaSi 

maRaziis vitrinebsa da daxlebze gadainacvla. dRemde arsebobs quCaSi 

produqciis SeTavazebis meTodic. antikur periodSi produqcize 

amotvifruli sakuTrebis niSnebi, warmoadgens Tanamedrove qarxnuli 

markis- e.w safirmo safirmo safirmo markis markis uZveles uZveles prototips. 

prototips. 

prototips. 

rogorc cnobilia Zvel romSi xSirad imarTeboda gladiatorTa 

brZolebi, aseT brZolebze da sxva saxis sanaxaobiT warmodgenebze 

mayurebelTa mozidvis moTxovnam warmoSva saWiroeba mayurebelTa 

informirebisa am sanaxaobis Sesaxeb, misi reklamirebisa, amitom 

romaelebma sareklamo gancxadebebis gakvra specialurad agebul 

kedlebze (ambusebze) daiwyes. aRsaniSnavia is, rom sareklamo gancxadebis 

esTetikur mimzidvelobaze pasuxs agebdnen specialurad mowveuli 

17

kaligrafiis ostatebi, romlebsac kedlis TeTr fonze ZiriTadad 

wiTeli feris saRebaviT amoyavdaT lamazi asoebi, aseve, reklamis 

efeqturobisTvis mimarTavdnen sxvadasxva gamomsaxvelobiT xerxebs. 

magaliTad: aTavsebdnen warwerebs daxatul CarCoSi, rac qmnis iseT 

vizualur efeqts, romlis saSualebiT warwera TiTqos cildeba kedels, 

win gamodis da ufro advilad xvdeba adamianis TvalTaxedvis areSi. 

aqedan gamomdinare reklamis efeqturobisTvis adamianebi ukve eZiebdnen 

misi vizualizaciis axal-axal gzebsa da xerxebs. informaciis 

gasavrceleblad iyenebdnen aseve, xis dafebs da spilenZis firfitebsac. 

magaliTad cnobilia romis imperatoris iulius keisaris brZaneba imis 

Sesaxeb, rom sazogado adgilebSi agebul sareklamo kedlebze 

periodulad ganeTavsebinaT senatis mier miRebuli gadawyvetilebebi da 

sxva (aqsenova2005:5). antikuri periodis kedlis reklamam safuZveli 

Cauyara reklamis iseT saxeobas rogoricaa - afiSa. 

reklamis arqiteqturasTan kavSiris uZveles nimuSs warmoadgens Zvel 

egviptis qalaq memfisSi napovni qvis sareklamo abra (Cv.w.-mdeIIIs.), 

romelic sizmrebis amxsnels ekuTvnoda (suraTi 7) 7). 7) 

abraze moTavsebulia 

warwera: ,,me, rino, krites kunZulidan, RmerTebis nebiT avxsni sizmrebs”. 

warweris qvemoT moTavsebulia RvTaebrivi xaris- ,,apisis” gamosaxuleba, 

romelic Zvelegviptur miTologiaSi keTilSobilebis gardasaxul 

RmerTad da memfisis mfarvelad moixsenieba. RvTaebriv xars imqveyniur 

samyarosTanac akavSirebdnen, romlis arsebobisac sjerodaT egviptelebs. 

aqedan gamomdinare gamoikveTa gamosaxulebis kavSiri warwerasTan_ 

azrobrivad maT amoucnobi, mistikuri samyaro aerTianebT. abra 

sainteresoa mxatvrul-esTetikuri gadawyvetis TvalsazrisiTac. 

sizmrebis amxsnelis reklama moTavsebulia qvis dekoratiul CarCoSi, 

romlis gverdebs amSvenebs ionuri orderis msgavsi svetebis forma. 

abras Tavze vxedavT akroterionebiT (mcenareuli ornamentebi) 

gaformebul frontons. CarCos qveda nawili kibisebri formisaa, rac 

antikuri periodis arqiteqturisTvis damaxasiaTebel elements 

warmoadgenda. aseTi kibisebri misadgomi qmnis perspeqtivis efeqts da 

TiTqos avyavarT memfisis RvTaebrivi xaris - ,,apisis” gamosaxulebamde. 

18

SeiZleba iTqvas, rom mxatvrul- esTetikuri TvalsazrisiT abra 

sainteresod aris gadawyvetili. 

antikur periodSi safuZveli Caeyara politikur reklamasac, ramac 

Tavis mxrivs xeli Seuwyo reklamaSi karikaturis ganviTarebas. 

gaTxrebis Sedegad aRmoCenil erT-erT winasaarCevno mowodebas Tan 

axlda warwera: ,,Tu Sen SegSurdeba da amas gaanadgureb, gisurveb rom 

avad gaxde” (uConova . . .2008:53-54). 

Zveli romis kedlebze xSirad 

SexvdebodiT romael politikosTa winasaarCevno urTierTpaeqrobis 

amsaxvel grafitebs, karikaturebs, politikuri saxis mowodebebs, aseve 

warwera-miTiTebebs monebisa da vilebis yidva-gayidvis Sesaxeb. 

aRsaniSnavia is faqtic, rom antikur periodSi, kerZod Zvel saberZneTsa 

da romSi qalaqis xelisuflebis mxridan daiwyo sareklamo procesis 

regulireba, magaliTad: aTenSi dainiSna ori Tanamdeboba _ agoranomis 

da astinomis. Aam Tanamdebobebze dakavebuli adamianebi amyarebdnen 

wesrigs sabazro teritoriebze, sakmaod mkacrad akontrolebdnen 

reklamebis ganTavsebis adgils da esTetikuri gamomsaxvelobis xarisxs. 

(uConova. . .2008:60). sareklamo procesebis regulireba dResac Zalze 

mniSvnelovania. 

aqedan gamomdinare, antikur periodSi iwyeba reklamis mxatvrul- 

esTetikuri gamomsaxvelobis mniSvnelobis gacnobiereba da sareklamo 

procesebis kontroli. macneTa tradiciuli wamoyvirebebis gverdiT ki 

ganviTarebas iwyebs vizualuri reklamis iseTi mniSvnelovani saxeobebi 

rogoricaa Aabra da afiSa. ganviTarebas iwyebs politikuri reklama. 

§ ΙΙ. Sua Sua saukuneebis saukuneebis saukuneebis reklama 

reklama 

MmauwyebelTa instituti Sua saukeneebSic gadadis. Aadreuli Sua 

saukuneebis periodidan (V-Xss.) sareklamo teqstebs Cvenamde ar 

mouRwevia, rac garkveulwilad ganapiroba am periodSi ekonomikis neli- 

tempiT ganviTarebam. saqonlis brunva xdeboda feodaluri Temebis 

lokalur CarCoebSi da bazirebuli iyo pirovnul urTierTobebze. Aam 

periodSi, wina planze gamodis religiuri msoflmxedveloba - kerZod 

qristianuli ideologia. mosaxleobis farTo wreebis yuradReba miipyro 

19

sasuliero pirTa swavleba_darigebebma. qadagebis gansakuTrebiT 

damajerebel formad iqca samagaliTo swavlebebi_ ,,exempla”. aseTi 

swavlebebi mWermetyvelebis niWs moiTxovda. mqadagebelTa mizans 

warmoadgenda sazogadoebis dajereba swored am religiis umaRles 

RirebulebaSi da masebis azrovnebaSi Sesabamisi ideologiis Canergva. 

(qadagebis aseTi meTodi mTeli Sua saukuneebis ganmavlobaSi 

vrceldeboda). gamoikveTa religiuri reklamis niSnebi. zepir-sityvieri 

mowodebebiT xalxis masebeze gavlenas axdendnen ara marto eklesiis 

msaxurni, aramed am periodis politikosebi da vaWrebic. 

XIs-dan iwyeba urbanuli kulturis intensiuri ganviTareba. qalaqebis 

zrdasTan dakavSirebiT, sazogadoebaSi gaCnda matad informirebis 

moTxovna, rac Tavis mxriv warmoadgens biZgs komunikaciuri 

saSualebebis axali formebis Ziebisadmi. nel-nela iwyeba reklamis 

gacnobiereba, rogorc calke sazogadoebrivi kavSiris gansxvavebul 

formad. sagrZnoblad gaizarda moTxovna mauwyebelTa institutze. 

magaliTad: XIIs-Si safrangeTSi, Seiqmna mauwyebelTa pirveli 

profesiuli gaerTianeba. 100 wlis Semdeg, 1258w. mefe filipe avgustma 

gamosca ordonansi (kanoni), romelic avaldebulebda qalaqis 

mauwyeblebs gaerTianebuliyvnen korporaciaSi. XVIIs-is pirvel naxevarSi 

monarqma ludoviko XIII ufro daakonkreta da daxvewa mauwyebelTa 

movaleobebi. mauwyeblebma miiRes garkveuli administraciuli uflebebiT 

sargeblobis SesaZlebloba, ris gamoc sakmaod amaRlda maTi 

TviTSefaseba sazogadoebaSi. magaliTad: 1368 wlis inglisis statutebSi 

(kanonmdebloba) ewera: ,,aravis aqvs ufleba daukiTxavad, TviTneburad, 

Tavisi yviriliT gaukeTos reklama raimes. Tu vinme dainteresebulia 

risime reklamirebiT, man unda Seatyobinos mauwyebels. wesis damrRvevs 

daeniSneba jarima an gadaecema sasamarTlos” (samfsoni. . .1874:47). 

Sua saukeneebis periodis gamomsaxvelobiTi reklamis nimuSebze 

saubari SesaZlebelia Cvenamde moRweuli gerbebis (ganmasxvavebeli 

niSani, romelsac irCevdnen raindebi da gadascemdnen memkvidreobiT), 

samrewvelo da savaWro emblemebis (savaWro gaerTianebebis, ostatTa 

saxelosnoebisa da kerZo pirebis ganmasxvavebeli Asimboluri 

gamosaxuleba) da AafiSebis mixedviT. 

20

XI-XIVss-Si gansakuTrebuli popularoba moipova raindTaAgerbebma, 

romelTa daarseba ganapiroba erTi mxriv, im dros gavrcelebulma 

jvarosnulma laSqrobebma da, meore mxriv, adamianebis survilma 

raRaciT gamorCeuliyvnen sxvebisgan. aqedan gamomdinare, adamianebma 

sakuTari Tanrigis, statusis Tu gvariSvilobis warmoCena daiwyes 

simboloebis da gerbebis demonstrirebiT. 

XIIIs-Si dasavleT evropaSi sagrZnoblad imata sxvadasxva saxis 

saxelosnoebis ricxvma. yoveli axali saxelosno cdilobda sakuTar 

nawarmze sxvebisgan gansxvavebuli simbolo gamoesaxa. swrafvam 

TviTgamoxatvisken ganapiroba sawarmoo emblemis ganviTareba. Semdgom, 

xelosnebma TavianT nakeTobebs devizebic daurTes. erT-erTi pirveli 

sareklamo devizi ekuTvnis safrangeTis mefes filipe IV-is periods (XIII- 

XIVss). mefis oqroTi gaformebul gerbs, emblemasTan erTad axlda 

warwerac: ,,wminda fialebi da gvirgvinebi- Cveni nakeTobaa”. aseTi 

warwerebi sareklamo sareklamo sloganis sloganis sloganis ganviTarebis winapirobaa. 

XIVs-is dasawyisSi, italiaSi, ostatebi TavianT produqciaze 

sakuTar gvars tvifravdnen. magaliTad: cnobilia am periodis qaRaldis 

mwarmoebeli sagvareulo sawarmo ,,fabriano”, romelTa produqcia didi 

popularobiT sargeblobda konstantinopolSi. sainteresoa amonaweri 

londonis noxebis mwarmoebelTa gildiis debulebidanac: (1331 w.) ,,noxs 

ar eqneba gerbi, Tu is ar aris sufTa Salis, aseve ar eqneba gerbi 

baliSs, Tu is ar aris sufTa Salis” (uConova. . . 2008:89). msgavsi azri 

aqvs daafiqsirebuli erT-erT italiel Tanamdebobis pirsac. is wers: ,,Tu 

romelime profesionali ostati svams Tavis xanjlebze an sxva nawarmze 

garkveul niSans, xalxi cnobs mis nawarms da, aqedan gamomdinare 

produqcia ukeTesad saRdeba. vfiqrob, sxva romelime ostatis mier 

aseTive niSnis gamoyeneba unda aikrZalos, radgan amiT zaraldeba 

xalxi. adamianebs erTi xelosnis nawarmi erevaT meoreSi” (uConova. . . 

2008:87). 

XV-XVIss-Si dasavleT evropaSi sagrZnoblad gaizarda reklamis 

gamomsaxvelobiTi saSualebebi da misi gavlena sazogadoebriv 

cxovrebaze. am periodis Sesaxeb cnobili holandieli kulturologi 

da istorikosi i. xeizinga wers: ,,mTavari Tavisebureba gviani Sua 

21

saukeneebis kulturisa _ misi metismetad vizualuri xasiaTia” (xeizinga 

1988:318). metismeti vizualizaciis erT-erTi mizezi gaxldaT is, rom 

sazogadoebis umravlesoba gaunaTlebeli iyo,Aamitom cota vinme Tu 

SeZlebda abraze teqstis amokiTxvas. Aam faqtoridan gamomdinare 

gaizarda moTxovna mxatvrebze da nalbandebze, romelTa naxatebi da 

amokveTili gamosaxulebebi abrebze, exmareboda adamianebs swori 

orientacia moexdinaT uamravi samikitnoebis, duqnebis da sxva 

dawesebulebebis labirinTebSi. im periodis Aabrebis simravles da 

saWiroebas naTlad aRwers xelovnebaTmcodne J. fovie. is wers: ,,abrebi 

_ miamiti naxatebia amoWrili SeRebili xisgan an mooqrovili tilosgan, 

maT didi adgili ukaviaT Sua saukuneebis socialur cxovrebaSi, isini 

arqmeven Senobas saxels, reklamas uweven duqnebsa da samikitnoebs. 

qalaqSi, sadac quCebi ar aris daniSnuli, xolo saxlebi ara ris 

danomrili, abrebi mTavari orientiria qalaqis cxovrebaSi” (uConova . . . 

2008:98). 

am periodis vizualur reklamaze saubari SeiZleba Cvenamde 

moRweuli mxatvruli da moculobiTi abrebis mixedviT. magaliTad: 

sainteresoa Rvinis duqnisken gzis maniSnebeli moculobiTi abra 

(suraTi (suraTi 8). 8). 8). abraze, maniSnebel isars warmoadgens dekoratiuli liTonis 

ornamenti, romelzec Rvinis kasria mimagrebuli. abra Zalian lamazi da 

originaluria. aseTi moculobiTi abrebi yovelTvis xvdeba adamianis 

TvalTxedvis areSi da ipyrobs yuradRebas Tavisi naturaluri 

formebiT da SesaZlebeli yovelmxrivi vizualuri aRqmiT. moculobiTi 

tipis Sua saukunovan sareklamo abrebi dResac aqtualuria, rac 

TanamedroveobaSi vizualurad asaxavs cnobil gamonaTqvams: ,,axali _ 

zogjer kargad daviwyebuli Zveliao.” 

XVs-is dasawyisSi evropaSi ganviTarebas iwyebs graviura (xis, 

liTonis, qvis, minis da sxva Ggluv zedapirze amokveTili naxati). am 

periodis graviurebSi ZiriTadad gamosaxvdnen religiur scenebs. 

Semdgom, graviuris ostatebma iswavles beWdviTi meTodis msgavsad 

dednidan gamosaxulebis qaRaldebze gadatana. aseTma winsvlam Zalze 

gaaxara imdroindeli xelisufalni, radgan warmoiSva informaciis 

gavrcelebis SedarebiT swrafi saSualeba. xelisufalni graviorebs 

22

ukveTavdnen sakuTari politikuri miznebisTvis sasurvel Temebs, 

romelTac Semdgom sareklamo furclebis saxiT avrcelebdnen xalxis 

masebSi da axdendnen zemoqmedebas sazogadoebriv azrze. gravirebulma 

mfrinavma furclebma sagrZnoblad gaaiola informaciis gavrceleba 

sazogadoebaSi. gravirebuli meTodiT mfrinavi furclebis (dRevandeli 

flaierebi) gavrceleba, tipografiuli tiraJirebis da beWdviTi 

reklamis sawyisia. politikuri xasiaTis naxatebis daxatvas Senobebis 

kedlebze avalebdnen mxatvrebsac. aseTi tipis naxatebma safuZveli 

Cauyara reklamis erT-erT yvelaze mxatvrul saxeobas - plakats, kerZod 

politikur plakats. G 

Sua saukuneebis bolos izrdeba moTxovna ganaTlebul, moazrovne 

adamianebze, xelnawer wignebze, mfrinav furclebze, afiSebze, rac, Tavis 

mxriv iqca beWdviTi saSualebebis gamogonebis stimulad. am periodSi 

mTavrobam daiwyo quCebSi xmauriani reklamirebis SezRudvebi, amitom 

sxvadasxva saxis teqsturma Setyobinebebma afiSebis saxiT Senobebis 

kedlebze gadainacvla. informaciis gavrcelebis aseT formas yvelaze 

adre moxetiele msaxiobebis jgufebma mimarTes. isini TavianT sanaxaobiT 

afiSebs sacxovrebeli saxlebis ezoebSi, umetesad ki safosto 

sadgurebSi akravdnen, swored aqedan warmoiSva saxelwodeba _ 

fosteri fosteri fosteri (afiSa, plakati). 

amrigad, am periodSi viTardeba, reklamis iseTi saxeobebi, 

rogoricaa: samrewvelo emblema, gerbi, mxatvruli da moculobiTi abra, 

afiSa. saTaves iRebs reklamis yvelaze mxatvruli saxeoba- plakati. 

§ ΙΙΙ. sareklamo sareklamo sareklamo saqmianobis saqmianobis saqmianobis axali axali axali etapi etapi 

etapi 

M XVs-Si germaneli ostatis iohanes gutenbergis mier sabeWdi 

sabeWdi 

manqanis manqanis gamogonebam gamogonebam komunikaciis sferoSi teqnikuri revolucia 

moaxdina. am mniSvnelovani gamogonebiT iwyeba sareklamo saqmianobis 

axali etapi, romelic vrceldeba mTel dasavleT evropaSi. 

beWdviTi tiraJirebis sawyisidan Kkomerciuli da politikuri 

reklamis sayvareli Janri xdeba mfrinavi mfrinavi furceli furceli, furceli zomiT 15X23, rasac 

im droidan flaiers uwodeben, (dRevandeli flaieris zoma ZiriTadad 

23

Seadgens 10X7_20X10 sm.). Tavidan es iyo dabeWdili mokle teqsti, 

ZiriTadad wignebis CamonaTvaliT an sxvadasxva saxis komerciuli Tu 

politikuri operatiuli SetyobinebebiT. teqsts xSirad gravirebul 

dekoratiul CarCoSia Tavsebdnen. mogvianebiT informacias grafikuli 

ilustraciac daurTes, ramac sareklamo mfrinav Ffurcels mxatvruli 

saxe SesZina. 

XVs-Si gavrcelebulma mfrinavma furclebma Tavis mxriv 

warmoSves beWdviTi beWdviTi reklamis reklamis iseTi iseTi saxeobebi saxeobebi rogoricaa: rogoricaa: katalogi, 

katalogi, 

(gasayidad dagegmili produqciis CamonaTvali), prospeqti (wignebis an 

sxvadasxva saxis gamomcemlobis cnobari) da preiskuranti. (fasebis 

cnobari sxvadasxva produqciaze) am ukanasknels didi gasaqani misca 

cnobilma venecielma tipografma da mecnierma aldo manucim, romelmac 

1498 wels dabeWda Tavisi pirveli 15 wigni berZnul enaze da Tan daurTo 

am wignebis fasebis katalogi (uConava . . . 2008:108). amave saukunis 

dasasrul germanelma gamomcemelma erhard ratdoltma gamoigona 

satitulo satitulo furceli. furceli. cnobili istorikosi_ vladimer lublinski wers: 

,,gutenbergis Sedevris - beWdviTi manqanis gamogonebidan saukunis 

meoTxedic ar gava, rom 1476 wels veneciaSi erhartd ratdolti Seqmnis 

msoflioSi pirvel satitulo furcels, romelSic informacia leqsiviT 

aris mowodebuli da galamazebulia ornamentiT” (suraTi (suraTi (suraTi 9) (uConava uConava . . . 

2008:109) 2008:109). 2008:109) XVs-Si gamosuli uamravi wignis, maTi avtorebisa da 

gamomcemlobebis simravlem satitulo furclis arseboba 

aucilebelobad aqcia. misi meSveobiT sazogadoebas SeeZlo 

erTmaneTisgan gaerCia wignebi. satitulo furceli warmoadgenda 

Tavisebur safirmo niSans, romelic reklamas uwevda wignis avtorsa da 

gamomcemlobas. aRsaniSnavia is, rom am periodSi satitulo furcels 

ZiriTadad qmnidnen cnobili mxatvrebi, ris safuZvelzec bevri maTgani 

xelovnebis nimuSs uTanabrdeba. magaliTad: aRsaniSnavia didi mxatvris- 

hans holbein uncrosis mier wignebis reklamisTvis Seqmnili satitulo 

furceli, romelic mxatvruli TvalsazrisiT xelovnebis nimuSs 

warmoadgens (suraTi (suraTi 10). 10). satitulo furcels ZiriTadad alamazebdnen 

ornamentebiT, mxatvruli SriftebiT da gravirebuli dekoratiuli 

CarCoTi. Semdgom, satitulo furceliFnel-nela kargavs mxatvrul 

faseulobas, risi mizezic gaxda is, rom masze aRar muSaobdnen 

24

mxatvrebi. TanamedroveobaSi, satitulo furceli moklebulia 

dekoratiulobas da mxolod dokumentis xasiaTs atarebs. 

XV saukunidan dawyebuli sagrZnoblad izrdeba moTxovna beWdviT 

reklamaze da mis tiraJirebaze. reklamiT dainteresdnen ara marto 

wignebis da sxvadasxva saxis produqciis vaWrebi, aramed eklesiis 

msaxurnic. mravlad ibeWdeboda broSurebi, romlebSic asaxuli iyo 

fasebi sxvadasxva saxis dokumentebsa da momsaxurebaze, aseve, uwyebebs 

fasebis Sesaxeb, romlebsac adgendnen romis papis kancelariis 

warmomadgenlebi. (lublinski 1972:120). reklamas masobrivad mimarTavdnen 

satransporto saSualebaTa, sastumroTa mepatroneebi da Teatraluri 

sanaxaobebis organizatorebi. am ukanasknelTa dakveTiT, mfrinavi 

furcelis garda, ibeWdeboda Teatralur 

Teatraluri Teatralur 

afiSebi. afiSebi. afiSebi. (XVI-XVIIss.) 

pirveli afiSebi formatiT, SriftiT da ilustraciuli masaliT 

identuri iyo mfrinavi furclisa. gansxvaveba mdgomareobda mxolod 

gavrcelebis wesSi. afiSebs akravdnen Senobebis kedlebze, mfrinavi 

furceli ki ZiriTadad vrceldeboda kafeebis, samikitnoebis da 

,,xelidan_ xelSi” gadacemis meSveobiT. MmagaliTad: 1563 wlis inglisis 

erT-erT samefo debulebaSi ewera: ,,msaxiobebma afiSa unda gaakran 

fostasTan axlos warmodgenamde ramdenime dRiT adre, imisTvis, rom 

xalxi winaswar iyos informirebuli sanaxaobis Sesaxeb” (uConava. . . 

2008:118). sainteresoa aseve is, rom XVI-XVIIss-is evropul afiSebSi 

Zalian gulmodgined iyo aRwerili sanaxaobebis programa, programebSi 

ki detalurad konkretdeboda yoveli msaxiobis roli da moqmedeba. erTi 

mxriv, imdroindeli afiSebis teqsti iyo Zalian grZeli da 

mosabezrebeli, meore mxriv ki adamians SeeZlo detalurad gacnoboda 

programas - Tu ris naxvas sTavazobdnen da aqedan gamomdinare 

gakeTebina arCevani. aseTi tipis afiSebi vrceldeba XIX saukunis meore 

naxevramde. maTi warmoeba wydeba reklamis erT-erTi yvelaze 

mravalferovani da mxatvruliA saxeobis - plakatis asparezze gamosvlis 

Semdeg. 

wignis beWdvis logikuri gagrZeleba gaxda reklamis iseTi 

saxeobebis daarseba, rogoricaa sagamomc sagamomcemlo 

sagamomc emlo niSani niSani /emblema/, 

/emblema/, 

eqslibrisi eqslibrisi da da savizito savizito baraTi. 

baraTi. 

25

yvelaze pirvel sagamomcemlo emblemad cnobilia gamosaxuleba 

saxelwodebiT ,,ormagi fari”, romlis avtorebia: gutenbergis mimdevrebi 

iohan fusti da petera Seferi. (suraTi (suraTi 11). 11). namuSevarSi gamosaxulia 

faris ori nawili, romlebic erTmaneTSi bantiseburad aris gadabmuli. 

,,ormag farze” metad cnobili gaxda venecieli gamomcemlis ald manucis 

sagamomcemlo marka - gemis vRuzaze Semoxveuli delfinis gamosaxulebiT 

da deviziT: ,,festina lente”- ,,iCqare nela”. (1503w.) (suraTi 12). (uConava . . . 

2008:118). 2008:118). 2008:118). tipografiuli xanis dawyebidan orasi wlis Semdeg wignis 

avtorebma da gamomcemlebma mimarTes gravirebul eblemebs, romlebsac 

eqslibrisi eqslibrisi eqslibrisi / /laTinuridan / / 

ex libris _wignebidan / ewoda. . . eqslibrisi 

(sakuTrebis gamomsaxveli niSani) ar warmoadgens reklamas pirdapiri 

gagebiT, magram yoveli eqslibrisi Seicavs reklamis elementebs, radgan 

am patara miniaturebis mxatvruli gadawyveta simbolurad gamoxatavs 

wignis mflobelebis individualobas da socialur mdgomareobas. 

XVI-XVIIss-Si eqslibrisebs qmnidnen iseTi gamoCenili mxatvrebi, 

rogorebic arian: albrext diureri, lukas kranaxi -ufrosi, uiliam 

hogarti da sxvebi. mag: cnobilia albrext diureris Svidi proeqti da 13 

tiraJirebuli wignis simbolo. erT-erTi pirveli maTgani daTariRebulia 

1500 wliT da Seqmnilia mecnierisa da humanistis _ vilibelda 

pirkhaimerisaTvis (suraTi (suraTi 13) eqslibrisze gamosaxulia mecnieris 

sagvareulo gerbi, romelsac Tan axlavs devizi: ,,sibi et amicis”_ ,,CemTvis 

da megobrebisTvis.” (uConava. uConava. . . 2008:121 2008:121) 2008:121 

gamomdinare iqedan, rom am 

miniaturebze muSaobdnen didi mxatvrebi, bevri eqslibrisi warmoadgens 

namdvil grafikul Sedevrs. TanamedroveobaSi, sagamomcemlo /sastambo/ 

emblema da eqslibrisi Sinaarsobrivi datvirTvis TvalsazrisiT ar 

Secvlila, Seicvala mxolod maTi Sesrulebis teqnikuri mxare. 

eqslibrebis Semdeg, yofacxovrebaSi Semodis reklamis axali saxeoba 

e.w. ,,savaWro savaWro baraTi” baraTi” (trade card), rac dRevandeli savizito savizito baraTis baraTis 

winamorbedia. aseTi savaWro baraTebi gansakuTrebulad popularuli 

xdeba XVIII s-Si. Tavidan es iyo didi zomis sareklamo furclebi 

romelime maRaziis emblemiT an raime saxeobis savaWro markiT. am 

periodidan SemorCenilia ingliseli mxatvris uiliam hogartis mier 

Seqmnili savaWro baraTi, romlis saSualebiTac mxatvari 

26

popularizacias ukeTebs Tavis saxelosnos. baraTze - warweraa: 

,,graviori _ uiliam hogarti” (suraTi 14), (uConava. . . 2008:121). 

sainteresoa hogartis mier Seqmnili sakmaod originaluri graviura- 

,,kolumbi texs kvercxs”, romelic mosawvev baraTs warmoadgenda da 

gansazRvruli iyo naxatebis auqcionze xalxis dasapatiJeblad (saraTi 

(saraTi 

15) 15). 15) 

sabeWdi manqanis gamogonebam sareklamo saqmianobaSi warmoSva axal- 

axali SesaZleblobebi, magram reklamis reklamis Semdgomi Semdgomi ganviTarebisTvis 

ganviTarebisTvis 

udides udidesi udides i roli roli iTamaSa iTamaSa perioduli perioduli presis presis da da Sesabamisad Sesabamisad Jurnalistikis 

Jurnalistikis 

daarsebam. 

daarsebam. daarsebam. swored am socialuri institutis Camoyalibebam XVIIs-is 

pirvel naxevarSi, xeli Seuwyo reklamis winsvlas da srulyofas. 

sagazeTo reklamis ganviTarebaSi mniSvnelovani adgili ukavia 

frang mwerals, eqims, moazrovnes da Jurnalists _ teofrast teofrast renodos 

saxels. 1631 631 wlis wlis 30 30 30 maiss maiss renodom renodom gamosca gamosca istoriaSi istoriaSi istoriaSi pirveli pirveli pirveli gazeTi 

frangul frangul enaze, enaze, saxelwodebiT saxelwodebiT _,, _,,la _,, gazette” (suraTi suraTi 16). 16). 16). saxelwodeba man 

gadaiRo italiuri moneta _ gazzetta- dan (gaseta, XVIs.). gazeTi 

gamodioda kviraSi erTxel. renodo gaxda pirveli frangi Jurnalisti, 

romlis meSveobiTac presaSi gaCnda kerZo sareklamo gancxadebebi 

(tangeiti (tangeiti 2008:20) 2008:20). 2008:20) Arenodom, ludoviko XIII-isa da kardinal riSelies 

TanadgomiT, gaxsna pirveli saagentoc, romlis saxelwodeba JRerda 

Semdegnairad: ,,misamarTebisa da Sexvedrebis saagento”. es iyo Taviseburi 

pirveli sainformacio - sareklamo centri, sadac yovel adamians 

Tavisuflad SeeZlo Sesvla, informaciis miReba raimes Sesaxeb, 

sakuTari gancxadebis gamoqveyneba, risime gayidva da yidva. aRsaniSnavia 

is faqti, rom Mmefis brZanebis Tanaxmad saagento sruliad ufasod 

muSaobda. mefis brZanebaSi ewera: ,,sainformacio saagento unda unda iyos 

Suamdgomi Suamdgomi Raribsa Raribsa da da mdidars mdidars Soris, Soris, avadmyofsa avadmyofsa da da eqims eqims Soris Soris da, 

da, 

ramdenadac ramdenadac SesaZlebelia, SesaZlebelia, SesaZlebelia, unda unda muSaobdes muSaobdes muSaobdes ufasod”. ufasod”. fizika-maTematikis 

mecnierebaTa doqtori, profesori iuri popovi wers: ,,SeiZleba iTqvas, 

rom renodom safuZveli daudo sareklamo saagentoebis daarsebas” 

(popovi (popovi (popovi 1978:38). 1978:38). 

1978:38). 

safrangeTis magaliTis mixedviT Jurnalistikis ganviTareba daiwyo 

inglisSi, germaniasa da amerikaSi, magram yvelaze metad swrafi 

27

ganviTareba sareklamo saqmianobam hpova inglisSi. qveyanaSi arsdeboda 

axal-axali gazeTebi, romlebSic nel-nela izrdeboda sareklamo 

gancxadebaTa raodenoba. magaliTad: istoriuli wyaroebis mixedviT, 

pirveli pirveli reklama reklama daibeWda daibeWda gazeT gazeT -,,Mercurius Politiqus”_Si (,,politikuri 

cnobari”) 1652 1652 1652 wels, wels, wels, gazeTi daarsa ingliselma Jurnalistma merCmont merCmont 

merCmont 

nidxemma nidxemma (samfsoni (samfsoni 1874:72 1874:72). 1874:72 aseve, londonSi, 1786 wels, vinme uiliam 

teilorma 

teilorma teilorma gaxsna pirveli sareklamo saagento saxelwodebiT_ ,,Tailor and 

Newton” (,,teilori da niutoni”) es saagento gaxda erT-erTi pirveli, 

romelmac daiwyo Suamdgomlis funqciis Sesruleba reklamis damkveTsa 

da stambas Soris (uConava . . . 2008:129). 

amerikaSi pirveli sareklamo saagento 1842 wels gaxsna volni 

palmerma palmerma. palmerma saagentoOakontrolebda cnobil gamomcemlobebs amerikasa da 

kanadaSi. 

inglisSi, sareklamo xelovnebis mniSvnelovan figurad miCneulia 

jon jon jon hhoutoni 

hh 

utoni utoni. utoni aRsaniSnavia, rom ganaTlebiT farmacevtma gamosca 

yovelkvireuli Jurnali saxlwodebiT ,,A Collection for Improvement of 

Husbandry and Trade” (krebuli saqmosnobisa da vaWrobis ganviTarebisTvis). 

am krebulis pirveli nomeri gamovida 1692 wels da ibeWdeboda 1703 

wlamde. aRsaniSnavia is, rom masobrivi komunikaciis sferoSi hiutoni 

iyo pirveli, romelmac Tavis krebulSi gamoaqveyna kerZo, intimuri 

gancxadebebi. aseTi tipis sareklamo gancxadebebma swrafad miizida 

sazogadoebis didi nawili da savaraudod hiutons kargi finansuri 

sargebelic moutana. magaliTad: krebulSi gamoqveynebul erT-erT 

sareklamo gancxadebaSi ewera: ,,30 ,,30 wlis wlis jentlmens, jentlmens, romelsac aqvs kargi 

mamuli mamuli, mamuli mamuli , surs surs daqorwineba daqorwineba axalgazrda axalgazrda qalbatonze, qalbatonze, romlis romlis piradi 

piradi 

qoneba qoneba Seadgens Seadgens 3000 3000 funts. funts. funts. jentlmeni jentlmeni mzad mzad aris aris garigeba garigeba garigeba sabuTiT 

sabuTiT 

daakanonos” 

daakanonos” daakanonos” (samfsoni 1874:131).Ggancxadeba namdvilad iumoristulad 

JRers, magram aseTi gancxadebebi warmoadgenda siaxles da rogorc 

yvelafers axals, maTac interesiT daewafa xalxi. unda aRiniSnos, rom 

kerZo xasiaTis intimuri gancxadebebi TanamedroveobaSic iwvevs interess 

da am kuTxiT XVII saukunesTan SedarebiT araferi Secvlila. 

erTaderTi cvlileba mdgomreobs imaSi, rom gancxadebebis reklamirebas 

hiutonis yovelkvireuli Jurnalis nacvlad dRes yvelaferze ukeT 

28

interneti asrulebs. TanamedroveobaSi, adamianebi masobrivad mimarTaven 

internets, romelic savsea, rogorc intimuri gancxadebebiT, aseve 

sxvadasxva saxis gasacnobi programebiT. 

XVIII saukunis bolos, sareklamo xelovneba sakmaod ganviTarda da 

momgebiani saqmianobad iqca. SeiZleba iTqvs, rom am periodis reklama 

Tavisi saxeobebis simdidriTa da variantebis simravliT TiTqmis 

utoldeba Tanamedrove dones, magram jer kidev mwiri rCeba misi 

vizualuri mxare. evropaSi pirveli ilustrirebuli reklamebi gazeTebSi 

gaCnda 1680 wels, magram Zalian iSviaT da SemTxveviT xasiaTs atarebda. 

aRsaniSnavia is faqtic, rom XVIII s-is meore naxevrSi reklamas miaqcies 

yuradReba am periodis iseTma seriozulma mkvlevarebma, rogorebic 

iyvnen: jorj edisoni, jorj svifti, samuel jonsoni da ukve daiwyes 

saubari reklamis zemoqmedebis negatiur mxareebzec.M magaliTad 

samuel jonsoni 1761 welSi gamocemul Jurnal ,,The idler”_Si (,,usaqmuri”) 

wers: ,,reklama ukve ukve imdenad bev bevria, bev 

ria, rom rom uaryofiTad uaryofiTad moqmedebs 

moqmedebs 

sazogadoebaze, sazogadoebaze, is is is ipyrobs ipyrobs yuradRebas yuradRebas gadametebuli gadametebuli dapirebebiT dapirebebiT da 

da 

mWermetyvelebiT mWermetyvelebiT _ _ ZiriTadad ZiriTadad paTetiuri. paTetiuri. Ddidi Ddidi dapirebebi 

dapirebebi- dapirebebi sulia sulia 

reklamis” reklamis” (uConava . . . 2008:144). jonsonis es mSvenieri mosazreba Tavidan 

bolomde esadageba Tanamedrove reklamasac, romelic dResac zedmetad 

bevria da realobaze bevrad ufro mets gvpirdeba. 

XVIII saukunis bolos da XIX s-is dasawyisSi sxva qveynebTan 

SedarebiT, sareklamo saqmianobis centri xdeba inglisi, rac ganapiroba 

qveyanaSi ekonomikis swrafma ganviTarebam. qveyanaSi yalibdeba 

warmatebul da mdidar mrewvelTa wre, romelTa Soris gaimarTa mwvave 

konkurencia. produqciis gasaRebis mizniT da xalxis misazidad isini 

eZebdnen reklamis gavrcelebis axal gzebsa da ideebs, aman, Tavis mxriv 

metad ganaviTara sareklamo xelovneba da saqmianoba. Jurnal-gazeTebSi 

miniaturuli sareklamo ilustraciebi Secvala didi zomis sareklamo 

gamosaxulebebma.Aam dargSi novatoruli midgomiT gamoirCeoda 

inglisuri Jurnali ,,Fermer” (1774w.), romlSic reklamirebuli iyo 

fermerebis meurneobisTvis saWiro manqanebis suraTebi, aseve, 

yovelTviuri ilustrirebuli Jurnali ,, ,,la ,, 

Belle Assemble” (1790w), romelSic 

ibeWdeboda produqcia susti sqesis warmomdgenlebisTvis. xolo masobriv 

29

mkiTxvelze gaTvlili pirveli ilustrirebuli evropuli Jurnali gaxda 

inglisuri Jurnali- ,, ,,Peni ,, Megezin” (Jurnali kapikad), romelic gamoica 

1824 wels. Uufro gamomsaxvelobiTi gaxda am periodis gare reklamac. 

frangi istorikosi fernard fernard brodel brodeli brodel 

wers: iglisis quCebi 

gadatvirTuli iyo moZravi etlebiT, romlebzec damagreuli iyo 

sxvadasxva HSinaarsis sareklamo abrebi manaTobel SuqurebTan erTad. 

etlebi moZraobdnen dRisiTac da RamiTac” (brodeli 1988 1988t.II:56). 

1988 t.II:56). aseTi 

,,mosiarule reklamebis” simravle aferxebda moZraobas, ramac gamoiwvia 

ukmayofileba mosaxleobaSi da inglisis parlamenti iZulebuli Seiqmna 

1835 wels aekrZala reklamis gavrcelebis aseTi meTodi. Semdgom iwyeba 

sareklamo teqstebis da sareklamo suraTebis masiuri xatva specialur 

dadgmul mrgval tumboebze, umetesad ki trotuarebsa da kedlebze. 

reklamis gavrcelebis aseTi ,,trotuaruli” meTodi gagrZelda XIXs-is 

Sua periodamde. swored swored swored trotuarebze trotuarebze da da kedlebze kedlebze xatva xatva gaxda gaxda biZgi, 

reklamis reklamis yvelaze yvelaze mravalferovani mravalferovani da da mxatvruli mxatvruli saxeobis saxeobis- saxeobis plakatis 

ganviTarebis 

ganviTarebisTvis. 

ganviTarebis Tvis. (uConova uConova . . . . . . 2008:.206 2008:.206-208). 

2008:.206 

208). 208). 

XIXs-Si, amerikasa da evropaSi ganviTarda reklamis erT_erTi 

saintereso saxeoba _ vitrinis vitrinis reklama reklama, reklama 

rasac XIXs-is Sua perodSi 

gansakuTrebuli mniSvneloba gazis, mogvianebiT ki eleqtro ganaTebis 

gamogonebam mianiWa. vitrinis gaformebis xelovneba metad saxasiTo 

gaxda germaniaSi (germenulidan -,,schaufensrter” niSnavs ,,fanjaras 

daTvalierebisTvis“). Tvdapirvelad sareklamod gamiznul produqcias 

vitrinis Taroebze aTavsebdnen. saWiro xdeba sagnis esTeTikuri 

miwodeba, raTa vitrinam miipyros yuradReba. evropaSi evropaSi evropaSi Cndeba vitrinis vitrinis 

dekoratoris dekoratoris dekoratoris profesia. profesia. reklamis mkvlevarebi v. uConava da n. starix 

TavianT wignSi ,,reklamis istoria” aRniSnaven: “dinamiuri CvenebisTvis 

vitrinebSi iyenebdnen aramarto manekenebs, aramed cocxal adamianebsac” 

(uConova. . . 2008:246-247). Semdgom, vitrinis sareklamo funqcias itvirTavs 

abra. 

Aamrigad, XVIII saukunis bolos, sareklamo saqmes gansakuTrebuli 

mniSvneloba mieniWa. is momgebian saqmianobad iqca, radgan tiraJirebis 

saSualebiT SesaZlebeli gaxda informaciis gamravleba da swrafi 

gavrceleba. ganviTareba daiwyo reklamis iseTma saxeobebma, rogoricaa: 

30

gazeTis da Jurnalis reklama, vitrinis reklama, daarsda sareklamo 

saagentoebi. saxeobebis simdidriT da formebis simravliT XVIII saukunis 

reklama TiTqmis ar Camovardeboda Tanamedroveobas. mwiri rCeboda 

mxolod misi gamomsaxvelobiTi mxare. reklamis mniSvnelobis zrdaze 

metyvelebs is faqtic, rom mas yuradReba miaqcies am periodis cnobilma 

mkvlevarebma. 

31

Tavi II II. II 

reklama reklama da da xelovneba 

xelovneba 

§ Ι. plakatis (baneris) ganviTareba da gamosaxvis specifika 

plakatis (baneris) ganviTareba da gamosaxvis specifika 

XIXs-is meore naxevarSi reklamis saxeobebma (mfrinavma furcelma, 

afiSam) metad mravalferovani saxe SeiZina, rac ganapiroba germaneli 

gamomgoneblis iohan aloiz zeneferdelis mier 1798 wels dazguri 

beWdvis teqnikis liTografiis (warmosdgeba berZnuli sityvisgan- litho- 

niSnavs qvas, grapho –vwer, vxatav) gamogonebam. liTografiis meSveobiT 

SesaZlebeli gaxda feradi beWdva (tatievi… mis: http://bse.sci- 

lib.com/article070814.html). pirveli liTografiuli saxelosno gaixsna 

miunxenSi 1806 wels, 1816 wels, aseTive saxelosno daarsda safrangeTSi, 

1822 wels ki londonsa da ruseTSi. litografiuli beWdvis teqnika 

gaxda plakatis xelovnebis ganviTerebis erT_erTi umniSvnelovanesi 

biZgi. 1862 wels inglisSi daarsda plakatistTa asociacia, romelic 

miznad isaxavda reklamis am yvelaze mxatvruli saxeobis 

popularizacias (uConova uConova . . . 2008:211 2008:211). 2008:211 

MXIXs-is 80-ani wlebSi inglisur 

reklamaSi aqtualuri xdeba devizebis (sloganebis) gamoyeneba. 1893 

wlisTvis ki istoriuli wyaroebis mixedviT qveyanaSi sareklamo 

gzavnilebi imdenad bevri iyo, rom inglisis mTavrobis iniciativiT 

daarsda nacionaluri gaerTianeba, romelsac evaleboda quCebSi 

sareklamo gancxadebaTa gadaWarbebuli raodenobis kontroli. 

safrangeTSi sareklamo xelovnebis ganviTareba XIX saukunis meore 

naxevridan iwyeba.Aam periodis frangul reklamas gansakuTrebuli 

aRiareba moutana reklamis yvelaze mxatvrulma saxeobam - plakatma. 

plakati- laTinurad ,,placatum”- gancxadebas niSnavs. warmoiSva sityva 

plaguar-idan (mikvra, miwepeba). inglisSi da amerikaSi mas uwodeben foster-s, 

(posteri) germaniaSi das Plakat-s (plakati), safrangeTSi affich-s (afiSa) 

(basialaia (basialaia 2010:40). 2010:40). saqarTveloSi plakats (Tanamedrove terminologiiT- 

baners). daniSnulebis da funqciis mixedviT ansxvaveben plakatis 

ramdenime ZiriTad saxeobas: 

1. politikurs (agitaciuri, propagandistuli tipis plakatebi); 

32

2. sareklamos (plakatebi Seqmnili sxvadasxva saxis produqciis da 

sanaxaobebis reklamisTvis); 

3. saswavlos (plakati Seicavs informacias codnis sxvadasxva sferos 

Sesaxeb); 

4. instruqciuls (plakatebi informaciiT teqnikuri usafrTxoebis, san. 

dasufTavebis da higienis Sesaxeb); 

5. monografiuls (informaciuli cnobebi gamoCenili moRvaweebis 

saiubileo TariRebis Sesaxeb); 

6. informaciuls (siaxleebi latareebis da gaTamaSebebis Sesaxeb); 

(ivanovi (ivanovi (ivanovi 1963:5 1963:5-8). 1963:5 1963:5 8). 8). Tumca unda aRiniSnos, rom sityva informaciuli 

miesadegeba plakatis yvela saxeobas, radgan yvela saxis plakati iseve, 

rogorc mTlianad reklama aris garkveuli siaxlis da informaciis 

matarebeli. 

teqnikuri Sesrulebis TvalsazrisiT plakati aris nabeWdi da 

xeliT naxati. plakatSi informacia mowodebulia ZiriTadad feradi 

gamosaxulebis meSveobiT, rac stilisturad ganasxvavebs mas afiSasagan. 

plakatisgan gansxvavebiT, afiSaSi did rols TamaSobs teqsturi 

Setyobineba, mis gamomsaxvelobiT saSualebas warmoadgens mxolod 

Srifti. plakatSi ki datvirTva eniWeba gamosaxulebas, mas SeuZlia 

,,aCvenos”, amitom sargeblobs metad damajerebeli SesaZleblobiT. 

gamomdinare reklamis principebidan (miipyros yuradReba, moaxdios 

StabeWdileba da daajeros), plakats aqvs gamosaxvis specifika: is 

momentalurad unda xvdebodes adamians TvalTaxedvis areSi, ikiTxebodes 

Sori manZilidan, axdendes emociur zemoqmedbas, vizualurad da 

Sinaarsobrivad aRiqmebodes martivad da gasagebad. specifikidan 

gamomdinare plakati, garkveulwilad, zRudavs mxatvars weris im 

TavisuflebaSi, romelic SesaZloa mas qondes sxva saxis mxatvruli 

namuSevris Seqmnis procesSi, mxatvarma-plakatisma unda Seqmnas suraTi, 

romelSic, xSir SemTxvevaSi, SeZlebs ramdenime ideis, siuJetis, dayvanas 

da gamosaxvas erTian lakonur, martivad aRsaqmel vizualur formad, - 

TiTqmis TiTqmis TiTqmis simbolomde. simbolomde. rusi plakatisti v. ivanovi savsebiT marTebulad 

aRniSnavs: ,,plakatistebma xandaxan swrafad unda gamosaxon is, rac jer 

arc ki unaxavT, Tanac unda gamosaxon es damajereblad” (ivanovi (ivanovi,1963:10) 

(ivanovi 1963:10) 1963:10). 

1963:10) 

33

plakati gaurbis siRrmis iluzias, zedmet plastikurobas, masSi 

upiratesoba eniWeba lakonur kompoziciur gadawyvetas. is aramarto 

axdens ideis demonstrirebas, aramed itacebs, ancvifrebs da arwmunebs 

adamians. axdens masze emociur zemoqmedebas. aqedan gamomdinare reklamis 

es saxeoba mxatvr-plakatistisgan moiTxovs garkveul Tvisebebs, 

ZiriTadad: fantaziis unars, dekoratiulobas da feris grZnobas. 

gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs plakatSi Tanmxleb teqstsac. teqsti 

gamosaxulebis Semadgeneli nawilia, rogorc azrobrivi aseve 

kompoziciuri TvalsazrisiT. is harmoniulad erwymis gamosaxulebis 

sibrtyes da aRiqmeba gamosaxulebis informaciul, emociur da 

amavdroulad dekoratiul danamatad. teqstis lakonurobas udidesi 

mniSvneloba aqvs plakatis gamomsaxvelobis misaRwevad. Teqsturi 

informacia aris ideis mokle sityvieri ganmarteba Hharmoniulad 

Sekruli gamosaxulebasTan. teqsts SeuZlia gaamZafros adamianSi 

plakatisgan miRebuli emociuri STabeWdileba, gansakuTrebul 

mniSvnelobas iZens teqsti politikur plakatSi, igi, amZafrebs plakatis 

ideur-mxatvrul datvirTvas. plakatebSi ki, romlebic Seqmnilia 

sxvadasxva saxis sanaxaobiTi warmodgenebisTvis, momentaluri vizualuri 

aRqmis TvalsazrisiT teqsti warmoCndeba, rogorc gamosaxulebis 

dekoratiuli elementi, rac ganapirobebs plakatis kompoziciaSi 

mxatvruli Sriftebis gamoyenebas. magaliTad: Tu plakati asaxavs 

romelime istoriul periods SesaZlebeli iqneba epoqisTvis 

damaxasiaTebeli stilisturi formis Sriftis gamoyeneba. Tu rogori 

Sriftis gamoyeneba jobs ama Tu im plakatSi damokidebulia 

gamosaxulebis Janrul da stilistur Taviseburebebze, dizainer- 

grafikosis SemoqmedebiT gamocdilebaze, romelic kopiraiterTan 

(adamiani romelic adgens sareklamo teqstebs) erTad fiqrobs plakatis 

mxatvrul gamosaxvaze. 

cnobilia plakatSi feris, gamosaxulebis da Sriftis ramdenime 

ZiriTadi funqciebi (anisimova (anisimova 2003:61 2003:61-63). 2003:61 63). 63). Sriftis funqciebidan 

ganasxvaveben atraqciul, azrobriv - gamomsaxvelobiT, eqspresiul, 

saxasiaTo, simbolur, iumoristul da esTetikur funqciebs. 

Sriftis Sriftis atraqciuli atraqciuli (mimzidveli) (mimzidveli) funqcia mdgomareobs SemdegSi: 

34

P teqstis yvela detali muSaobs adresatis yuradRebis misapyrobad, 

rac gulisxmobs asoebis sidides, zomas, manZils maT Soris, simkveTres, 

moxazulobas, wakiTxvis garkveul ritms da a. S. Srifti arCeuli unda 

iyos ise, rom adamianma plakatis warwera SeamCnios Sori manZilidan, 

swrafad da martivad amoikiTxos Sinaarsi. 

Aazrobriv Aazrobriv gamomsaxvelobiTi gamomsaxvelobiTi funqcia funqcia gulisxmobs SriftiSi azrobrivad 

mniSvnelovani nawilebis gamokveTas. magaliTad: calkeuli sityva, 

winadadeba, abzaci, rac xels Seuwyobs adresatis yuradRebis 

aqcentirebas teqstis mniSvnelovan nawilze. 

E E E eqspresiuli eqspresiuli eqspresiuli funqcia funqcia funqcia dafuZnebulia Sriftis sxvadasxva emociur- 

gamomsaxvelobiT Tvisebebze, rac gulisxmobs SriftSi plastikuri 

formebis gamoyenebas da ferTa tonebis varirebas. Aanisimova Tvlis, rom 

asoebis ornamentuli moxazuloba adamianSi iwvevs simCatis da sinatifis 

SegrZnebas, daxrili asoebi ki iwvevs daZabulobis da aRelvebis 

SegrZnebas. plakatSi xelnawer Sriftebs ki mimarTaven maSin, roca 

avtors surs gamowvios ndoba da gaamZafros plakatis emociuri 

zemoqmedeba 

(anisimova 2003:62). maSasadame, Sriftis formas, daxras, 

moxazulobas, iseve, rogorc fers SeuZlia gamowvios adamianSi 

garkveuli grZnobebi. 

Sriftis Sriftis saxasiaTo saxasiaTo funqcia adamianSi garkveuli asociaciebis 

gamowvevis SesaZleblobas da mayureblis dakavSirebas garkveul 

istoriul epoqebTan, erebTan, socialur garemosTan, calkeul 

politikur moRvaweebTn. magaliTad: mimarTaven cnobili politikuri 

moRvaweebis xelweris imitacias e.w. ,,optikur citatebs” an romelime 

istoriuli epoqisTvis damaxasiaTebel Srifts. 

Sriftis Sriftis simboluri funqcias, saxasiaTo funqciis msgavsad, gaaCnia 

Tviseba gamoiwvios sxvadasxva saxis asocoaciebi. magaliTad: otto fon 

bismarkis epoqaSi garmaniaSi SeiniSneboda goTuri Sriftebis 

mravalferovneba. TanamedroveobaSi aseTi Sriftebis gamoyenebam SeiZleba 

gamoiwvios adamianSi, rogorc dadebiT asociaciebi_ germaniis istoriul 

tradiaciebTan, kulturasTan dakavSrebiT. aseve, uaryofiTi asociaciebi_ 

faSizmTan dakavSirebiT. 

iumoristuli iumoristuli funqcia efuZneba Sriftis iseT Tvisebebs, romelic 

35

gamosaxulebasTan erTad, an sxva saSualebebTan kompleqsSi SesZens 

plakats iumoristul gamomsaxvelobas. 

esTetikuri esTetikuri funqcia funqcia Sriftisa ki ganisazRvreba plakatis teqstis 

mxatvrul gadawyvetasa da esTetikur gamomsaxvelobaSi, riTac is 

zemoqmedebas axdens adamianis esTetikur grZnobebze. teqstis Sedgenis 

dros kopiraiterisTvis da dizainer-grafikosisTvis gasaTvaliswinebelia 

aseve, sxvadasxva kulturul sivrceSi suraTis aRqmis lingvisturi 

Taviseburebebic - kiTxvis Tavisebureba, mimarTuleba, asoTa wyobis 

xasiaTi da sxva. 

vizualur reklamis specialistebisTvis aucilebelia Sriftis feris 

da fonis erTmaneTSi kombinirebis codnac, ris safuZvelzec teqsti iZens 

gansakuTrebul simkveTres da advilad ikiTxeba. reklamis cnobil 

Teoretikosis p. ovCinikovas mier Seqmnili sqema, daexmareba reklamis 

specialists fonis da Sriftis erTmaneTTan marTebulad gadawyvetis 

gansazRvraSi (ovCinikova 

ovCinikova 

ovCinikova 2009:187). 

(teqstis (teqstis xilvadobis xilvadobis klebadoba klebadoba zevidan zevidan qveviT). 

qveviT). 

Srifti Srifti Ffoni foni 

Savi yviTeli 

mwvane TeTri 

wiTeli TeTri 

lurji TeTri 

TeTri lurji 

Savi TeTri 

yviTeli wiTeli 

TeTri wiTeli 

TeTri mwvane 

TeTri Savi 

wiTeli yviTeli 

mwvane wiTeli 

wiTeli wiTeli 

36

Sriftis funqciebis msgavsad plakatSi ansxvaveben gamosaxulebis 

ramdenime ZiriTad funqciasac: atraqciuls, eqspresiuls da esTetikur 

funqciebs. 

gamosaxulebis atraqc atraqciuli 

atraqc atraqciuli 

iuli funqcia msgavsad Sriftis funqciisa 

mdgomareobs imaSi, rom gamosaxulebam momentalurad miipyros adamianis 

yuradReba, rac gamoixateba gamosaxulebis zomebisa da formebis 

maStaburobaSi, feriT gadawyvetasa da simkveTreSi, Canafiqris 

gadmocemis originalobaSi da sxva. 

eqspresiuli eqspresiuli funqcia gamoixateba gamosaxulebis daniSnulebaSi- 

zemoqmedeba moaxdinos adamianis emociebze. 

esTetikuri esTetikuri funqcia gulisxmobs Canafiqris mxatvrul - esTeTikur 

gamosaxvas, riTac gamosaxuleba zemoqmedebas moaxdens adamianis 

esTetikur grZnobebze A(anisimova anisimova 2003:51). 2003:51). gamosaxuleba warmoadgns, 

rogorc teqstis vizualur damatebas, aseve, reklamis damoukidebel 

elements. gamosaxulebis amocanaa: 

1. miizidos yuradReba, 

2. gamoiwvios interesi, 

3. moaxdinos produqtis demonstrireba- Seqmnas produqtis vizualuri 

xati. 

4. ganmartos reklamis teqsti, 

5. gaxados teqsti metad dasamaxsovrebeli (SevCuki 2007:20). 

plakatis mxatvruli gadawyvetis TvalsazrisiT mniSvnelovania is, 

rom teqsti naxatis an ilustraciis Tavisebur kompoziciur, 

dekoratiul, mxatvrul gagrZelebad aRiqmebodes. Ggamosaxulebis da 

teqstis mxatvrul- kompoziciuri sinTezis warmoCenis TvalsazrisiT, 

sainteresoa plakati, romelic Seiqmna mxatvr qeTi matabelis mier S. 

rusTavelis nawarmoebis ,,vefxistyaosnis” Temaze Seqmnili kolaJebis 

gamofenisTvis (suraTi suraTi 17). plakatSi teqsti Tavis formiT qmnis figuris 

gamosaxulebis siluets, gamosaxuleba ki aRiqmeba teqstis mxatvrul 

gagrZelebad. unda aRiniSnos, rom plakatSi kargad aris moRweuli, 

formaTa lakonuroba, rac gamoixateba SemoqmedebiTi Canafiqris 

maqsimalurad gaerTianebul da lakonur gadmocemaSi. plakati 

sainteresoa im TvalsazrisiTac, rom masSi igrZnoba nawarmoebisTvis, 

37

kerZod ki misi gmirebisaTvis damaxasiaTbeli dimanamika. TviT gmiris 

mxatvrul- simbolur gamosaaxulebaSi, mis moZraobaSi, Cans eqspresia. 

plakatSi ikiTxeba gamosaxulebis eqspresiuli funqcia. namuSevari 

garkveulwilad, naxulobs saerTos frangi mxatvar-plakatistis tuluz 

lotrekis afiSebis gmirebTan. Sesrulebis TvalsazrisiTAki lotrekis 

plkatebis msgavsad tovebs simartivis moCvenebiT iluzias. swored es 

moCvenebiTi vizualuri simartive-ase aucilebeli plakatis aRqmisTvis, 

miiReba fiqris da Ziebis Sedegad.A plakatSi - ,,Cven da vefxistyaosani” 

simartivis iluzias qmnis figuris formebis ganzogadoebuli gadmocema, 

romelic gamosaxulia sxeulis formebis gamoxatvis lakonuri xerxebiT. 

gamosaxulebaSi ZiriTadi aqcenti gakeTebulia figuris siluetis 

kidurebze (xelebsa da fexebze), romelTa eqspresiuli moZraoba qmnis 

emociur datvirTvas. figuris formebis gadmosacemad gamoyenebuli Savi 

laqebi, warweris ganTavsebis xasiaTi da Tanmimdevroba xazs usvams 

figuris moZraobas, siluetis warmoCenas, warweris da gamosaxulebis 

Tanabar mniSvnelovnebas kompoziciaSi. Mmxatvruli TvalsazrisiT 

plakati- ,,Cven da vefxistyaosani” aris teqstisa da gamosaxulebis 

sinTezis SesaniSnavi magaliTi. Ateqstis da gamosaxulebis Serwymis 

TvalsazrisiT. 

teqstis da gamosaxulebis Serwymis TvlsazriT sainteresoa 

qarTuli radio _ ,,Fm ucnobi”- sTvis Seqmnili plakatic (suraTi suraTi 18). 

18). 

sityva- ,,ucnobis” pirveli aso ,,u” gardaisaxeba mxatvrul formad, 

riTac gamosaxulebis Semadgenel detalad warmodgeba. sainteresod 

aris gadawyvetili adamianis profilis gamosaxuleba, romelSic teqstis 

pirveli aso ,,u”-s grafikuli moyvaniloba erTi mxridan simbolurad 

qmnis adamianis profilSi Tvalebs, meore mxridan ki aRiqmeba rogorc 

Savi niRabi, riTac gamosaxuleba pasuxobs plakatis Sinaars. 

mTlianobaSi, plakatSi –F,,FM ucnobi”, kargad aris miRweuli formaTa 

da ferTa lakonuroba da gamoirCeva Canafiqris originaluri da 

sazriani gadmocemiT. 

aqedan gamomdinare, plakatSi ilustracia asaxavs reklamis 

umniSvnelovanes momentebs, teqsti ki gadmogvcems avtoris azrobriv 

miniSnebebs. vizualuri aRqmis TvalsazrisiT teqsti gamosaxulebis 

38

Semadgenel elemantsac warmoadgens, romelic harmoniulad erwymis 

kompoziciis sibrtyes da aRiqmeba gamosaxulebis rogorc emociur 

azrobriv- emociur, aseve mxatvrul da dekoratiul danamatad. 

§ΙΙ. mxatvrul 

mxatvrul-stilisturi mxatvrul stilisturi tendenciebi XIX_XX XIX_XXss 

XIX_XX 

ss ss-is ss is 

vizualur vizualur reklamaSi. 

,,xelovneba aris da rCeba im mxatvrul 

ujredad, saidanac reklama sesxulobs 

mxatvrul saSualebebs, saxes ucvlis maT da 

xSirad impulss aZlevs TviT xelovnebis 

ganviTarebas misive saxeSecvlili formebis 

wyalobiT.” 

(esTetikuri. . . 1986:165) 

mxatvrul-stilisturi TvalsazrisiT sainteresoa XIX-XX saukunis 

afiSebi da plakatebi. 1889-90wlebSi gansakuTrebuli popularobiT 

evropaSi sargeblobda plakati. cnobili frangi mwerli anri peruSo 

wers: ,,axali plakatis mosaZieblad koleqcionerebi arafris winaSe ar 

Cerdebodnen, isini xsnidnen plakatebs quCaSi kedlebidan, yidulobdnen 

gamkvrelebisgan. TiTqmis yvela qalaqSi ixsneboda franguli an 

saerTaSoriso plakatebis gamofena” (peruSo peruSo 1990:123) 1990:123). 1990:123) 

plakatiT 

dainteresdnen XIX-XX saukunis iseTi gamoCenili mxatvrebi, rogorebic 

arian: onore domie, Jiul Sere, tuluz lotreki, Teofil steinlei, 

alfons muxa, obri berdslei, pier bonari, bernar vilmo, salvador 

dali, adolf kasandri, endi uorxoli da sxvebi. aRsaniSnavia is, rom 

swored XIXs-is plakatis gamomsaxvelobiTi sistemis saSualebaTa 

mravalferovnebam, ganapiroba grafikuli dizainis sxvadasxva 

teqnologiebis daarseba. aRsaniSnavia isic, rom am periodSi, sareklamo 

xelovneba, rogorc dizaini, jer ar iyo gamoyofili mxatvrobisgan, 

amitom plakatebs ukveTavdnen im periodis yvelaze cnobil mxatvrebs, 

romlebic TavianTi mxatvruli xedvisa da SemoqmedebiTi niWis 

safuZvelze ubralo sareklamo gancxadebas gardasaxavdnen xelovnebis 

maRalmxatvrul nawarmoebad. 

39

eklamis am saxeobaSi pirvel grafikos -karikaturistad cnobilia 

mxatvari onore domie domie. domie 

domies politikuri xasiaTis namuSevrebi 

ZiriTadad parizis komunis Temas exeboda (1871 w), amitom domie umetesad 

politikuri plakatis ganmaviTareblad gvevlineba. misi karikaturebi 

vrceldeboda mfrinavi furclebis saxiT da ibeWdeboda sxvadasxva 

ilustrirebul gamomcemlobebSi. sainteresoa domies erT-erTi 

karikatura- axalgazrda mamakacis gamosaxulebiT, romelic kedelze 

gakrul afiSaze warweras kiTxulobs (suraTi 19). es namuSevari 

sainteresoa imiT, romH mxatvars masSi aRbeWdili aqvs im droindeli 

afiSebis vizualuri saxe, rogorc namuSevridan Cans, Savi feris teqsti 

ZiriTadad ibeWdeboda ferad furclebze domies karikaturebi plakatis 

erT-erT saxeobas politikuri plakats anviTarebs. 

plakatis xelovnebis ganviTarebis sawyis etapze mniSvnelovan 

figurad aris miCneuli frangi mxatvari Jiul Sere. Sere. cnobili rusi 

xelovnebaTmcodne tugenholdi Seres Sesaxeb wers: ,,mis plakatebSi 

xazis da laqis dinamika akrZelebs TviT quCis dinamikas, xolo 

gamosaxulebis haerovneba erwymis quCis garemos da amave dros matebs mas 

sadResaswaulo atmosferos” (tugenholdi (tugenholdi 1987:158 1987:158-159). 

1987:158 159). 159). tugenholdis es 

sityvebi mniSvnelovania plakatis mxatvruli xarisxis SefasebisTvis. 

rogorc avRniSneT plakati warmoadgens Tavbisebur kedlis mxatvrul 

nawarmoebs, romelic QZiriTadad quCaSi kedlebze ikvreba. aqedan 

gamomdinare is erwymis arqiteqturul ansambls da garkveulwilad 

aRiqmeba, rogorc arqiteqturis Semadgeneli elementi. 

Seres mravalferovani plakatebi haerovani da amavdroulad 

dinamikuria. mis namuSevrebSi ikiTxeba monasmebis, Jestebis, moZraobebis 

Tavisufleba da figurebis gamomwvevi pozis xatvis manera. Olotrekis 

plakatebisgan gansxvavebiT, Seres plakatebis koloriti da ferTa 

kontrastuli Serwyma, metad pasuxobs reklamis principebs. mxatvari 

SesaniSnavad qmnida namuSevarSi kontrasts (ase aucilebels reklamis 

dinamiuri gamomsaxvelobisTvis), riTac plakati udavod Sori manZilad 

moxvdeboda adamians TvalTaxedvis areSi. mag: ganvixiloT misi erT-erTi 

plakati- ,,saxsoleine“ (su (suraTi (su (suraTi 

raTi 20), 20), romelic navTis lampas uwevs 

reklamas. Aam Temaze Seres Seqmnili aqvs ramdenime plakati. sainteresoa 

40

is, rom namuSevrebis am seriaSi, mxatvari ar cvlis arc mTavar gmirs_ 

momomxiblavi da xalisiani qalis saxiT da ra Tqma unda ar cvlis 

mTavar sareklamo sagans _ navTis lampas. miuxedavd amisa, yvela misi 

namuSevari gansxavavebulia erTmaneTisgan. mxatvari cvlida mxolod 

ferTa gamas, Jestebs da umeteswilad moZraobebs. civi da Tbili ferebis 

SerwymiT namuSevarSi Seres kargad aqvs miRweuli kontrasti, mxatvari 

lurj fonze, gamosaxavs mkveTr yviTel kabaSi Semosil mimzidvel qals, 

romelsac xelSi mowiTalo-narinjisfer ferebSi gadawyvetili navTis 

lampa uWiravs. wiTel da yviTel ferebs muqi lurji foni aniWebs 

gansakuTrebuli simkveTres, rac Tavis mxriv suraTs matebs efeqtur 

gamomsaxvelobas. namuSevrebidan Cans, rom Seres gaaCnda feris kargi 

grZnoba, rac Tandayolili niWia da ar iswavleba. 1866 wels, parizSi 

Serem daarsa liTografiuli saxelosno. aRsaniSnavia is faqtic, rom man 

pirvelma daiwyo mis namuSevrebze sakuTari inicialebis dasma.Hmasve 

ekuTvnis pirveli afiSa, romelic im dros cnobili kabare ,,mulen ruJis” 

sezonis gaxsnas iuwyeboda. Seres plakatebi Sinaarsobrivad xalisiani da 

vizualurad vizualurad martivad martivad aRsaqmelia, aRsaqmelia, rac rac sareklamo sareklamo plakatis plakatis aucilebel 

aucilebel 

pirobas pirobas warmoadgens. misi namuSevrebi erTi mxriv aRiqmeba rogorc 

reklama, xolo meore mxriv rogorc xelovnebis maRalmxatvruli 

nawarmoebebi. 

mxatvrul-stilisturi TvalsazrisiT, sainteresoa aseve didi 

frangi mxatvris tuluz-lotrekis afiSebi (plakatebi). lotreks, rogorc 

plakatists, aRiareba kabare - ,,mulen ruJis” sezonis gaxsnasTan 

dakavSirebiT Seqmnilma afiSam moutana, romelmac SeZlo Seres amave 

Temaze Seqmnili mSvenieri plakatis Semdeg daemsaxurebina sazogao 

mowoneba. ganvixiloT misi afiSa saxelwodebiT ,,jein avrili” (1893w) 

(suraTi (suraTi 21). 21). sainteresoa is, rom lotrekma jein avrilis figura, Tamamad 

moaTavsa formatis marcxena mxares, kompoziciis proporciuli wyoba ki 

gaaTanabra formatis marjvena kuTxeSi originalurad gamosaxuli 

musikosis xelis da simebiani sakravis- violonCelis detaliT, romelic 

aseve, garkveulwilad namuSevris dekoratiul CarCodac aRiqmeba. am am 

am 

afiSaSi afiSaSi lotreks lotreks miRweuli miRweuli aqvs aqvs reklamis reklamis am am saxeobis saxeobis erT-erTi erT 

erTi 

mTavari mTavari komponenti komponenti - 

formaTa da ferTa lakonuroba 

lakonuroba. lakonuroba 

lotrekis 

41

afiSebs gaaCniaT gansakuTrebuli mizidulobis Zala. imisaTvis, rom 

plakatma miiqcios yuradReba, garda sworad mignebuli kompoziciur- 

mxatvruli aspeqtebisa, aris sxva mxatvruli meTodebic, rac naTlad 

gamovlinda mis namuSevrebSi da ramac ganapiroba didi frangi mxatvris 

warmateba konkretulad reklamis am saxeobaSi. unda aRiniSnos, rom 

yvela saxis mxatvrul namuSevarSi naturis xasiaTis, adgilis ganwyobis 

da ganaTebis gadmocema ,,gadmotana tiloze”. aris is erT-erTi 

umniSvnelovanesi mxatvruli meTodi, riTac namuSevarSi iqmneba garkveul 

emociuri datvirTva da rac Tavis mxriv iwvevs mnaxvelSi garkveul 

ganwyobas. magaliTad: yovel profesional mxatvars SeuZlia daxatos 

portreti, magram yvela maTgans ver miakuTvneben mxatvar- portretists. 

Ees aixsneba imiT, rom yvela mxatvars ar gaaCia im uxilavi xasiaTis 

gadmocemis niWi, rac gaaCnia yovel konktretul adamians. Aanri peruSo 

Tavis wignSi- ,,tuluz lotrekis cxovreba” aRniSnavs, rom mxatvari 

saguldagulod swavlobda adamianTaA saxeebs da gansakuTrebiT 

xasiaTs. (peruSo (peruSo (peruSo 1990:123). 1990:123). swored adamianis xasiaTis, adgilis 

atmosferos da ganwyobis gadmocemis gansakuTrebuli niWiT gamoirCeoda 

didi frangi postimpresionisti mxatvari. lotrekis afiSebSi 

SesaniSnavad aris gadmocemuli is Tavisufali da garkveulwilad 

gamomwvevi atmosfero, romelic sufevs aseTi tipis dawesebulebebSi. 

aseve lotrekis xelweras axasaTebs: Jestebis, moZraobebis, pozebis 

Tavisufali uSualo gadmocema, figurebis wera yovelgvari gaidealebis 

gareSe, rac advilad gasagebs xdis mnaxvelisTvis mis Semoqmedebas. anri 

peruSo lotrekis Sesaxeb sruliad marTebulad wers: ,,lotreks gaaCnda 

plakatistisTvis aucilebeli yvela monacemi _ monumeturoba, 

dekoratiuloba, eqspresiuloba, moqnili xazi, lotreki dabadebuli iyo 

plkatisTvis” (peruSo (peruSo 1990:125). 1990:125). peruSos mier lotrekis monacemebis 

CamonaTvals SeiZleba davamatoT iumoris grZnobac, rac misi 

namuSevrebidan gamomdinare uTuod gaaCnda frang mxatvars. iomori 

erT-erT umniSvnelovanes rols TamaSobs reklamis adamianze 

zemoqmedebis TvalsazrisiT, iumori adamians ayenebs karg gunebaze. Tumca 

isic unda aRiniSnos, rom is rac acinebs erTs, SeiZleba ar mowondes 

meores, amitom iumoris gamoyenebasac reklamaSi sifrTxile Wirdeba. 

42

saWiroa Semowmdes ra reaqcias gamoiwvevs konkretuli iumori 

adamianebSi da gayidis Tu ara is raimes. (sxvaTaSoris Uunda aRiniSnos, 

rom iumori SesaniSnavad iyo gamoyenebuli XIX-XXss-is Zveli Tbilisis 

sareklamo abrebis warwerebSic). 

amrigad, Mlotrekis namuSevrebi eqvemdebareba plakatis specifikis 

TiTqmis yvela moTxovnas. isini gmoirCevian formaTaA da ferTa 

lakonurobiT, naturis xatvis uSualobiT da amave dros Sinagani 

eqspresiiT da, rac mTavaria, reklamisTvis aucilebeli Sinaarsis 

aRqmisTvis siadviliT. xelovnebaTmcodne tiu viirandi marTebulad 

aRniSnavs: ,,tuluz lotrekis damsaxureba mdgomareobs imaSi, rom man, 

Tavisi Teatraluri plakatebiT safuZveli Cauyara Tanamedrove 

sareklamo grafikas” (viirandi 1990:149). 

unda aRiniSnos, rom lotrekis weris uSualoeba da ubraloeba 

garkveulwilad saerTos naxulobs didi qarTveli mxatvaris firosmanis 

SesaniSnav abrebTan. lotrekis afiSebsa da plakatebSi gamoxatuleba 

hpova postimpresionizmisTvis damaxasiaTebelma niSan-Tvisebebma: xazis 

saxviTi mniSvnelobis da rolis gazrda (swored moqnili da mkveTri 

xazis meSveobiT qmnis lotreki mis namuSevrebSi eqspresias). feradovani 

laqis wamyvani mniSvneloba, realobis garkveuli transformireba. 

mxatvris plakatebSi ikveTeba modernis stilisTvis damaxasiaTebeli 

niSnebic- gamosaxulebis Casma CarCoSi, dekoratiuloba, xazis meSveobiT 

siluetis gamovlena. 

modernistuli stilis niSan-Tvisebebi aisaxa warmoSobiT Cexi 

mxatvris alfons muxas muxas (1860-1939) plakatebSi, romelic 1887 wlidan 

cxovrobda da miRvaweobda safrangeTSi. gansakuTrebiT cnobilia 

mxatvris Teatraluri plakatebi msaxiobis sara bernaris gamosaxulebiT, 

sasmelebis reklamebi da sxva. Mmuxas plakatebis mTavar Temas 

momxibleli da graciozuli qalis figura warmodgens, romelic 

produqcias uwevs reklamas. magaliTisTvis ganvixiloT muxas erT-erTi 

plakati_ ,,latrappistine”, romelic alkoholur sasmels uwevs reklamas. 

(suraTi (suraTi 22) 22) lotrekis afiSebis Tavisufali da uSualo weris 

manerisgan gansxvavebiT muxas namuSevarSi Cans figuris gaidealebuli 

mowodeba da kompoziciis metad dekoratiul_ornamentuli 

43

gadawyveta.Mmis namuSevrebSi aisaxa ar nuvosaTvis damaxasiaTebeli iseTi 

niSan - Tviseba rogoricaa: mcenareuli motivebis Serwyma dekoratiul 

da konstruqciul elementebTan. 

P gansakuTrebiT gvinda gamovyoT XX saukunis didi frangi mxatvari- 

plakatisti bernar bernar vilmo vilmo (1930-1989ww). MaRsaniSnavia am plakatistis 

mxatvruli xedva, sazrianoba, azrovnebis da weris masStaburoba, feris 

grZnoba da gemovneba. Mmisi plakatebi izidavs Dmxatvruli meTodebiT, 

ideis originaluri da saintereso gamosaxviT. mis namuSevrebSi aisaxa 

plakatis xelovnebis yvela principi. didi profesionalizmiT aris 

Sesrulebuli gamagrilebeli sasmel - ,,oranginas” da fexsacmelebis 

firmis _,,bally”-s reklamirebisTvis Seqmnili plakatebi. Nmag: davakvirdeT 

firma ,,bally”-s sareklamo plakatebs: ideurad originalurad aris 

Sesrulebuli plakati, romelSic gamosaxulia mamakaci fexsacmlis 

samoselSi (saraTi 23). unda aRiniSnos am plakatis Taviseburi 

eleganturoba da kultura, Canafiqris araCveulebrivi gonebamaxviluri 

da saintereso gamosaxva. sainteresoa ,,bally”- sadmi Seqmnili meore 

plakatic _ ori gogonas gamosaxulebiT, romelebic zRvis sanapiroze 

laRad miiswrafian win (saraTi (saraTi 24). 24). am namuSevarSi vilmos ar aqvs 

gamoyofili fexsacmeli calke gamosaxulebad. is saerTod ar 

akeTebs datvirTvas produqciaze, vilmo umetesad mimarTavs 

adamianebis grZnobaTa samyaros. Ggamosaxulebas plakatSi metad 

simboluri datvirTva aqvs, man Seqmna gzavnili, romelic fexsacmlis 

simCatis, haerovnebis da komfortis SegrZnebis garda, qmnis SegrZnebas 

adamianis swrafvisa Tavisuflebisken. sayovelTaod cnobilia ZveliM 

gamonaTqvami: ,,yvelaferi ,,yvelaferi ,,yvelaferi genialuri genialuri _ _ ubraloa” 

ubraloa”. ubraloa” swored es sityvebi 

miesadageba vilmos ,,orangina”-s fexsacmlisTvis Seqmnil or plakats. 

Ppirvel plakatSi mxatvarma gamosaxa qvafenilze TiTqos mitovebuli an 

dakarguli erTi cali wiTeli qalis fexsacmeli, romlis gverdiT 

qvafenilidan ucnaurad amozrdila yvavili ia (suraTi 25). vilmo isev 

akeTebs simbolur miniSnebebs: fexsacmlis wiTeli feriT da formis 

natifi moyvanilobiT is mianiSnebs qalis kekluc, gamomwvev da 

graciozul arsebaze. yvavilis gamosaxulebiT ki qalis naz da sust 

arsze. meore plakati, erTi SexedviT metad gvagonebs Canaxats an eskizss. 

44

(suraTi (suraTi (suraTi 26) 26) 26) kompoziciaSi, figura, romelic ikravs fexsacmels 

gadmocemulia xazobrivi naxatis meSveobiT. am plakatSi gansakuTrebiT 

ikveTeba vilmosaTvis Cveuli namuSevris Sesrulebis simartivis iluzia, 

romlis ukan dafarulia Semoqmedis didi Canafiqri. Pplakati martivad 

aRiqmeba da advili gasagebia. originalurad aris Sesrulebuli 

forToxlis aromatis gamagrilebeli sasmelis - ,,oranginas” plakatebic 

(suraTi (suraTi 27) 27). 27) magaliTad: erT-erT plakatSi mxatvarma forToxlis forma 

sombolurad gamosaxa 3 qolgis saxiT, romlebic Serwymulia adamianebis 

gamosaxulebebTan da namuSevarSi erTian mxatvrul formas qmnian. vilmos 

SesaniSnavi reklmebi gaxda ,,oranginas” firmis savizito baraTi da Seuwyo 

xeli am sasmelis popularizacias da gayidvas. mis plakatebs axasiaTebs 

ideis originaluri gamosaxva, formaTa lakonuroba, msuye monasmebi, 

mkveTri kontrastuli ferebi. vilmo, minimaluri formebis, xazebis da 

ferebis gamoyenebiT qmnisEefeqtur, TvalSisacem, sazrian da saintereso 

kompoziciebs, rac udidesi profesionalizmis Sedegia. vilmos 

namuSevrebSi aisaxa plakatis Seqmnis yvela aucilebeli niSan-Tviseba, 

rasac emateba aucilebeli Tandayolili Tvisebebi: mxatvruli niWi, 

kargi gemovneba, metaforiuli azrovneba da feris grZnoba. swored 

Tavisi udidesi niWis safuZvelze aRwevs mxatvari plakatSi minimaluri 

xerxebiT maqsimalurs. 

modernizmis periodis mxatvrebidan sainteresoa avstrieli mxatvris 

gustav klimtis (1862-1918) zogierTi namuSevari, romelic aseve cnobilia, 

rogorc venis secesionis (ar-nuvos periodis mxatvarTa gaerTianeba) 

damarsebli, prezidenti da Jurnal ,,ver saqrum”-is (RvTaebrivi 

gazafxuli) redaqtori. klimtis naxatebi garda kompoziciis 

originaluri gadawyvetis da koloritis mravalferovnebisa, ipyrobs 

mnaxvelis yuradrebas Ria erotizmiTac, magaliTad: namuSevari ,,SiSveli 

simarTle” (suraTi 28) 28) masSi gamosaxulia SiSvel wiTura qali, 

romelsac xelSi simarTlis sarke uWiravs, naxatis Tavze ikiTxeba 

Semdegi sityvebi: ,,Tu ,,Tu Sen, Sen, Seni Seni saqmiT saqmiT da da xelovnebiT xelovnebiT ar ar SegiZlia 

SegiZlia 

moewono moewono yvelas, yvelas, moewone moewone ramdenimes”. ramdenimes”. mowonde mowonde yvelas yvelas _ _ borotebaa.” 

borotebaa.” 

(klimti klimti klimti 1899:24 1899:24). 1899:24 namuSevari ). garkveulwilad warmoadgens reklamas, masSi 

ismis mowodeba, romelic teqstis mixedviT mimarTulia Semoqmedi 

45

adamianebisTvis. vizualuri TvalsazrisiT, namuSevari mnaxvels izidavs 

Tavdapirvelad qalis SiSveli sxeulis gamosaxulebiT, Semdeg 

saintereso teqstiT da bolos- originaluri da garkveulwilad, 

ucnauri TematikiT, romlis gacnobiereba teqstis wakiTxvis Semdeg xdeba. 

tuluz lotrekis da Jiul Seres plakatebisgan gansxvavebiT, romelTa 

vizualuri suraTi martivia aRsaqmelad da naklebad moTxovs rogorc 

damxmare teqsts, aseve suraTis Temis gaazrebas. klimtis suraTi metad 

rTulia, amitom adamiani Sori manZilidan erTbaSad mis Sinaarss srulad 

ver aRiqvams. namuSevari moiTxovs teqstis wakiTxvas, dakvirvebas da 

mimarTavs mnaxvelis azrobriv impulsebs. dakvirvebam gviCvena, rom quCaSi 

mimavali adamiani, xSir SemTxvevaSi Cqarobs da iSviaTad midis axlos 

kedelze gakrul plakatTan (banerTan). raTa mSvidad daaTvalieros 

gamosaxuleba. Aaqedan gamomdinare klimtis magaliTze SeiZleba iTqvas, 

rom ramdenadac azrobrivad saintereso da Rrma ar unda iyos sareklamo 

gamosaxuleba, misi adamianze zemoqmedebis efeqti dabali iqneba, Tu 

adamiani momentalurad da martivad ver SeZlebs misi Sinaarsis aRqmas da 

gagebas. 

aRsaniSnavia safrangeTSi moRvawe warmoSobiT rusi mxatvris, 

ilustratoris, scenografis da dizaineris leon baqstis (1886-1924) 

namuSevrebi. baqstis Teatraluri kostiumebi gamoirCeoda 

dekoratiulobiT, sinatifiT da koloritis mravalferovnebiT. riTac 

misma modelebma parizuli modis saxlis didi mowoneba daimsaxura. 

unda aRiniSnos, rom baqstis kostumebis dizaini es iyo axali modis 

pirveli niSnebi. is iyo erT-erTi pirvelTagani, romelmac reklamireba 

dauwyo modas. reklama Zalian Zalian mWidro kavSirSia modasTan. reklama reklama 

momentalurad momentalurad momentalurad ,,isrutavs” ,,isrutavs” da da awodebs awodebs mayurebels mayurebels mayurebels msoflio msoflio modis 

modis 

mimdinare mimdinare siaxlebs siaxlebs siaxlebs cxovrebis cxovrebis yvela yvela yvela sferoSi. sferoSi. aRsaniSnavia baqstis 

mier Seqmnili plakati - saintereso saxelwodebiT ,,Tojinebis didi 

saqvelmoqmedo bazari” (suraTi 29), 29), aseve, sainteresoa kostumis dizaini, 

romelic mxatvarma Rvinis boTlis sareklamo etiketad aqcia da amiT 

sakmaod originalurad da sazrianad gauwia reklama, rogorc sakuTar 

Semoqmedebas, aseve sasmelsac (suraTi (suraTi (suraTi 30). 30). 

30). 

46

eklamis istoriaSi mniSvnelovan figuras warmoadgens xarkovSi 

dabadebuli, magram safrangeTSi moRvawe mxatvari _ adolf kasandric. 

(1901-1968) kasandris mniSvneloba mdgomareobs imaSi, rom mis mier Seqmnil 

plakatebSi gamoikveTa kavSiri xelovnebis Tanamedrove mimdinareobebsa 

da komerciul dizains Soris, aseve, man erT-erTma pirvelma aRwera 

reklamis momentaluri zemoqmedebis efeqti momxmarebelze. (pendikova. . . 

2008:152 2008:152-153) 

2008:152 2008:152 153) 153) mxatvris STagonebis wyaros warmoadgenda modernistuli da 

avangarduli mimdinareobebi xelovnebaSi. gatacebuli iyo kubizmiT- p. 

pikasos da J.brakis SemoqmedebiT, rac aisaxa mis sareklamo plakatebSic- 

kasandrma gansakuTrebuli yuradReba dauTmo kopmoziciis geometriuli 

formebiT Seqmnis principebs. mxatvris namuSevrebis Tavisebur ritms 

gansazRvravs kompoziciis agebis dekoraciuli struqtura, formis 

plastikuri metyvelebis da sivrcis gadmocemis pirobiTi xasiaTi. 

magaliTad Rvinis barisTvis Seqmnili plakati (saraTi (saraTi 31). 31). aqedan 

gamomdinare kasandris plakatebi esTetikuri TvalsazrisiT mimzidvelia 

da eqvedebareba plakatis principebs, mxatvruli gadawyvetis 

Tavisuflebis TvalsazrisiT ki SezRudulia. 

aRsaniSnavia cnobili espaneli siurrealisti mxatvris- salvador 

dalis dalis reklamebic. magaliTad sainteresoa avtomanqana ,,Lexus”-is 

popularizaciisTvis Seqmnili reklama, romelic warmodgens 1931 wels 

Seqmnili misive namuSevris - ,,rbili saaTis” interpretacias. (suraTi 

(suraTi 

32) 32) 32) mxatvari misTvis Cveuli maneriT- naturalisturad asaxuli sagnebis, 

skurpulozurad gamoweril detalebis paradoqsul, uCveulo montaJs 

gTavazobs. is avtomanqanis reklamas mxolod misi ramdenime detalis 

irealuri, simbuluri, plastikurad daklaknili formebis meSveobiT 

warmoadgens. swored plastikuri formebi qmnis mayurebelSi garkveuli 

moqnilobis da moxerxebulobis SegrZnebas, rac reklamaSi simbolurad 

warmogvidgens avtomanqana ,,Lexus”-is gamosaxulebas, Semdgom ki 

asociaciurad akavSirebs mayurebel mis monacemebTan. mxatvrma Seqmna 

suraTi, romelSic WeSmariteba gadmosca misi mdidari fantaziis da 

qvecnobierebis siRrmidan. dalis- ,,Lexus”-is reklama ar aris martivad 

aRsaqmeli misi kompoziciebi rTulad gasagebia da umetesad mimarTuli 

mayureblis gonebisken, riTac is metad saintereso xdeba. dalis xels 

47

ekuTvnis aseve, tkbileulis cnobili firma- ,,Chupa-Chups”-is logosTvis 

yvavilis formis mofiqreba, romelic dRemde warmoadgens firma- ,,Chupa- 

Chups”- is vizualur xats, (1969w) (suraTi (suraTi 33) 33) aseve, musikaluri konkursi- 

evroviziis logos Seqmna, didi mxatvari siamovnebiT TviTon qmnida 

sareklamo rgolebs da xSirad Tavad Rebulobda maTSi monawileobas. 

dalis Semoqmedebam didi gavlena moaxdina Tanamedrove reklamis 

ganviTarebaze. man man Semoitana Semoitana siaxle siaxle reklamaSi, reklamaSi, rac rac gulisxmobs 

gulisxmobs 

gamogonili, gamogonili, irealuri, irealuri, personaJis personaJis da da sagnis sagnis gamoyenebas, gamoyenebas, am am meTods 

meTods 

dResac dResac mimarTaven mimarTaven grafikos grafikos-dizainere 

grafikos dizainere 

dizainerebi. 

dizainere bi. aseve, xSirad iyeneben 

sxvadasxva saxis reklamebSi TviT dalis uCveulo iersaxesac, 

gansakuTrebiT ki, mimarTaven simbolur miniSnebas did espanel mxatvarze 

grZeli da wvrili ulvaSebis gamosaxulebis meSveobiT. 

grafikos- dizainerisTvis saWiro niWiT aris dajildovebuli 

SesaniSnavi siurrealisti mxatvri rene magritic (1898-1967). salvador 

dalis msgavsad mis namuSevrebSi sagnebi, detalebi gansakuTrebuli 

gulmodginebiT aris gamowerili da absurdul aspeqtSia warmodgenili 

realuri sinamdvilis calkeuli elementebi. mxatvris namuSevrebis 

mTavar ideas warmoadgens is, rom SeuTanxmebeli sagnebis da elementebis 

mezobloba, SesaZlebels xdis yoveli maTganis arsis da bunebis 

gansakuTrebiT konkretul aRqmas da gagebas. magritis es meTodi 

efeqturad imoqmedebs vizualur reklamaSic, sadac sagnebs da garkveul 

elementebs eniWeba gansakuTrebuli mniSvneloba. mxatvris namuSevrebi 

gamorCeva formaTa da ferTa lakonurobiT, kontrastulobiT, 

Canafiqris originalobiT. r. magritis namuSevrebSi naTlad Cans 

avtoris mdidari fantazia, arastandartuli azrovneba, mxatvruli xedva. 

mxolod mokle sloganis damatebaa saWiro imisTvis, rom misi TiTqmis 

yvela namuSevari gadaiqces Zalian risime efetur reklamad, romelTa 

ideis originaluri gamosaxva da ferTa magiuri kontrastuloba 

miizidavda da daafiqrebda mayurebels. magaliTad: r. magritis 

namuSevari - molbertis gamosaxulebiT, sloganis damatebiT karg 

reklamas gauwevda romelime samxatvro galereas, saxelosnos an 

naxatebis gamofenas (suraTi 34). aseve, sainteresoa r. magritis mier 

Seqmnili boTlebis grafikuli dizainic, romelic warmoadgens magaliTs 

48

imisa, rom mxatvarma Tavisi SemoqmedebiTi niWis safuZvelze sami ubralo 

sagani aqcia xelovnebis nimuSad - SesZina yovel maTgans sxvadasxva 

elferi, gamomsaxveloba da xasiTi (suraTi 35). 

XIX saukunis pirvel aTwleulSi sareklamo procesis intensiuri 

ganviTareba iwyeba amerikis SeerTebul StatebSic, rac gamoiwvia qveynis 

politikur-ekonomikurma aRmavlobam, es ukanaskneli ki samoqalaqo omis 

dasrulebas da monobis gauqmebas mohyva. Uukve saukunis bolos sareklmo 

saqmianobis mixedviT aSS sayovelTaod aRiarebul msoflio liderad 

iqca. amerikeli istorikosiDpiter beida Tavis wignSi ,,reklamis mokle 

istoria” wers: ,,reklamam ,,reklamam ,,reklamam amerikelTa amerikelTa amerikelTa gonebasa gonebasa gonebasa da da da cnobierebaSi cnobierebaSi cnobierebaSi daivana. daivana. 

daivana. 

Tumca, Tumca, ver ver gavixsenebT gavixsenebT rodis rodis vnaxeT vnaxeT an an mov movismoneT mov ismoneT igi pirvelad. pirvelad. pirvelad. mTeli 

mTeli 

Cveni Cveni cxovreba cxovreba reklamiT reklamiT aris aris garemoculi garemoculi da da Cvenc Cvenc bavSvobidanve bavSvobidanve ise 

ise 

veCveviT veCveviT mas, mas, mas, rogorc rogorc balaxs, balaxs, balaxs, haers haers da da mzes”. mzes”. (beida (beida 1991:21). 1991:21). 1991:21). swored XIX 

saukunis bolos aSS-Si daarsda iseTi cnobili brendi, rogoricaa ,,koka- 

kola” (1886w) brendis saxelwodeba moifiqra profesiiT buRalterma 

frenk robinsonma. sainteresoa am periodis ,,koka-kolas” 

popularizaciisTvis Seqmnili sareklamo plakatebi. MmagaliTad: 1800 

wlis plakatSi ,,koka-kola 5-centad” (suraTi (suraTi (suraTi 36) 36), 36) gamosaxulia 

momxibvleli momRimari qali, romelsac xelSi sasmeliT savse Wiqa 

ukavia. Aam periodis TiTqmis yvela plakatSic igivea gamosaxuli_ 

(sasmels ZiriTadad reklamas ukeTebs momxibvleli qali) plakatebi, 

ideis gamosaxvis originalobis TvalsazrisiT, metad martivia, magram 

Cvens yuradRebas izidavs misi mxatvruli gadawyveta. Semdgom etapze 

,,koka-kolas” sareklamo suraTebi metad saintereso da mxatvrul saxes 

Rebulobs. Mmag: SevadaroT XIX-XXss-is mijnaze Seqmnili sasmelis 

reklama _ ,,adamianebi da daTvebi”, romelic ekuTvnis amerikel mxatvars 

fred fred mizens mizens da Tnamedrove fotoreklama, romelic yoveli fexis 

nabijze gvxvdeba. pirveli sareklamo suraTi, ,,adamianebi da daTvebi” 

(suraTi (suraTi 37). 37). warmoadgens ferwerul nawarmoebs, Sesrulebuls mxatvris 

mier. meore reklama ,,Coca-Cola as Asi” (suraTi suraTi 38) 38) (momxibvleli gogonas 

gamosaxulebiT, romelic keklucad uwevs reklamas samels) Tanamedrove 

fotoreklamas warmoadgens. ideur- mxatvruli TvalsazrisiT reklama 

Zalze primitiulia- TanamedroveobisTvis damaxasiTebeli faruli 

49

erotizmis niSnebiT. aseTi tipis fotoreklamebis Seqmna SeuZlia 

garkveuli kompiuteruli programebis mcodne adamians. Ppirveli 

reklamis Seqmna ki SeuZlia mxolod profesional mxatvrs. 

reproduqciebze dakvirvebiT naTlad ikveTeba didi sxvaoba reklamis 

mxatvruli Sesrulebis da siuJetis originalobis TvalsazrisiT. udavoa 

pirveli reklamis metad saintereso, amasTanave uSualo da mimzidveli 

suraTi, romelic garda reklamisa aRiqmeba, rogorc maRalmxatvruli 

nawarmoebi da warmoadgens xelovnebis nimuSs. 

XIX-XX ss-is aSS-s vizualur reklamaze saubrisas Jurnalisti 

ekaterine tukvaZe statiaSi ,,reklamis socialuri roli sazogadoebaSi- 

aSS magaliTi” sruliad marTebulad aRniSnavs: ,,reklamis ilustraciebis 

SeqmnaSi aqtiurad monawileoben profesionali mxatvrebic, romlebmac 

mniSvnelovnad gaaumjobeses sareklamo gancxadebebis esTetikuri mxare” 

E(tukvaZe E(tukvaZe 2008:226). 2008:226). XX saukunis pirvel naxevrSi amerikaSi vizualuri 

reklama, teqnikuri SesaZleblobebis TvalsazrisiT sakmaod maRal 

dones aRwevs. reklamebis is vizualuri saxe da saxeobebi, romlebic 

ukve arsebobda aSS-Si XXs-is 50-60- ian wlebSi, saqarTveloSi jer kidev 

ganviTarebis procesSia. amerikis gare reklamebis vizualuri saxe Tavis 

namuSevarSi asaxuli aqvs XX saukunis 50-iani wlebis amerikel 

hiperrealist mxatvars riCard estess. j. gogdoni wers: ,,1960 welSi 

daarsebulma fotorelizma moiTxova axali midgoma xelovnebis 

amocanebisadmi. estesi da sxva mxatvrebi TavianT SemoqmedebaSi 

cdilobdnen realobis da iluziis Serwymas” (gogdoni (gogdoni 1997:151) estesis 

namuSevrebis mixedviT SeiZleba vimsjeloT am periodis amerikaSi 

vizualuri reklamis ganviTarebis doneze. estesma yoveldRiuroba 

saxviTi xelovnebis obieqtad gardaqmna, is gamosaxavda samyaros, 

romelic cnobili iyo molionobiT amerikelisTvis. magaliTisTvis 

sainteresoa namuSevari ,,quCa reklamebiT” (suraTi 39). namuSevarSi 

asaxulia amerikis erT-erTi quCa, romelic ,,gadaWedilia sxvadasxva saxis 

reklamebiT. unda aRiniSnos, rom sakmaod sainteresod da maSstaburad 

aris reklamirebuli alkoholuri sasmeli ,,gordoni”, rac mianiSnebs 

amerikaSi monumenturi da ZviradRirebuli sareklamo konstruqciebis, 

50

abrebis da Stenderebis (patar zomis erT an ormxrivi gasaSleli 

sareklamo abra) arsebobas. 

reklamaSi sruliad axal mxatvrul stilis gvTavazobs XX 

saukunis 50-iani wlebSi aRmocenebuli Tanamedrove xelovnebis erT-erTi 

mimdinareoba pop-artis warmomadgeneli _ amerikeli mxatvari da 

reJisori endi uorxoli (1930-1987). mxatvarma Tavisi kariera reklamidan 

daiwyo, aformebda vitrinebs, xatavda plakatebs, riTac male gaiTqva 

saxeli. uorxolis xelweras axasiaTebs kompoziciis kvadratebad dayofa, 

romlebSic riTmulad meordeba erTi da igive gamosaxuleba. marTebuli 

azri imis Sesaxeb, rom mravaljer gameorebul gamosaxulebas, SeuZlia 

magiuri zemoqmedeba iqonios mayurebelze” (msoflio 

(msoflio . . .2009:335). 

kompoziciis agebis am sistemam SesZina uorxols weris sakuTari manera 

da ganasxvava sxva mxatvrebisgan. mag: ,,koka-kola”-s, da ,,Cempbell.s” reklamebi 

da sxva (suraTi suraTi 40, 40, 41 41 ). uorxols Seqmnili aqvs plakati cnobili 

Sveicariuli arayisTvis -,,Absolute”, garda ourxolisa, arayis reklamaze 

muSaobdnen iseTi cnobili xelovnebis moRvaweebi rogorebi arian: keiT 

keiT 

xeringi, xeringi, keni keni Sarfi, Sarfi, deniel deniel xersti xersti da sxvebi. 

avtoris fanrtaziis unaris da Canafiqris originalurad 

gamosaxvis magaliTad sainteresoa uorxolis mier Seqmnili tomatis 

mwarmoebeli firma- ,,cempbell,s” -sTvis Seqmnili reklama (suraTi 42). 

namuSevarSi mxatvarma gamosaxa sakuTari Tavi, romelic tomatis 

pastaSi iZireba. reklama Zalzed sainteresod aris mofiqrebuli, misi 

zemoqmedebis efeqtianobas aZlierebs isic, rom sakuTari Tavis 

warmoCeniT uorxoli aCvenebs mayurebels, rom 

Tavadac sargeblobs am 

produqtiT (am SemTxvevaSi, moqmedebs ndobis faqtoric avtoritetuli 

adamianis mimarT), riTac aseve, cdilobs daajeros momxmarebeli 

produqciis maRal xarisxSi. 

aqedan gamomdinare, XIX-XXss-is evropasa da amerikaSi reklamebze 

ZiriTadad muSaobdnen mxatvrebi, romlebmac TavianTi SemoqmedebiTi 

niWis da mxatvruli profesionalizmis safuZvelze, pragmatuli da 

komerciuli Sinaarsis reklama gardsaxes maRali xelovnebis nimuSad. 

unda aRiniSnos, rom am periodis mxatvrebi reklamis komerciul mxareze 

metad, yuradrebas amaxvilebdnen mis mxatvrul-esTetikur 

51

gamomsaxvelobaze, iswrafodnen mSvenierebisken da realobis 

galamazebisken. didi mniSvneloba aqvs aseve imas, Tu vin Seqmna reklama. 

Tu is Seqmnilia tuluz lotrekis, salvador dalis an endi uorxolis 

mier, is ukve warmoadgens xelovnebis nimuSs. dakvirvebebi aCvenebs, rom 

profesionali mxatvrebis mier samyaros mxatvruli xedva, SemoqmedebiTi 

niWi da daxvewili esTetikuri gemovneba amdidrebs reklamis 

gamomsaxvelobas. maT SeaqvT reklamaSi individualuri mxatvruli stili, 

gamosaxvis sakuTari meTodebi da SeuZliaT aiyvanon komerciuli 

Sinaarsis reklama maRali xelovnebis donemde. 

reklamis zemoqmedebis Zalidan gamomdinare SesaZloa, xalxis 

garkveuli nawilisTvis reklamaSi pirvelad nanaxi siuJeti an vizualuri 

simbolo gaxdes gzamkvlevi xelovnebis samyaroSi, literaturasa da 

mecnierebaSi, riTac is garkveulwilad itvirTavs saganmanaTleblo 

funqciasac. a. malcevi sruliad marTebulad wers: ,,miuxedavad Tavisi 

pragmatizmisa, reklamas SeuZlia gaanaTlos xalxis masebi, igulisxmeba 

reklama, romelic ar Camouvardeba maRali xelovnebis nimuSs. maRal 

xelovnebas SedarebiT naklebi Sansi aqvs miaRwios farTo auditoriamde 

vidre sareklamo gzavnils Seqmnils maRal doneze” (malcevi. (malcevi. 17.11.2008). ). ). 

amrigad, xelovneba amdidrebs reklmas.Ddakvirvebebi aCvenebs, rom 

SemoqmedebiTad mowodebuli reklama, gacilebiT efeturad zemoqmedebs 

adamianze. Tanamedrove amerikeli publicisti vens pavardi reklamis 

Sesaxeb sruliad marTebulad aRniSnavs: ,,xelovneba xelovneba xelovneba daumizne daumizne saTaveSi da da 

moartyav moartyav safuleSi” safuleSi” (grigolia (grigolia (grigolia 22011 

2 011 #29:47). 

#29:47). 

Ta Tavi Ta 

vi III III. III 

. . sareklamo sareklamo saqme saqme saqarTveloSi. 

§ Ι. vizualuri re reklamis re 

klamis ganviT ganviTarebis ganviT 

arebis istoriuli istoriuli mimoxilva 

mimoxilva 

52

XIXs-is dasawyisidan ekonomikuri cxovrebis gaumjobesebasTan 

dakavSirebiT saqarTveloSi, kerZod ki TbilisSi gaCnda uamravi 

saxelosnoebi, duqnebi da sxva savaWro dawesebulebebi, qveyanaSi 

damyarda mWidro ekonomikuri kavSiri evropis qveynebTan. rogorc 

cnobilia 40-iani wlebidan saqarTveloSi evropis qveynebidan mravlad 

Camodiodnen vaWrebi da xelosnebi, romlebic xsnidnen sxvadasxva saxis 

maRaziebs, evropuli tansacmlis samkerveloebs, da sxva dawesebulelebs. 

cnobilia, rom am periodSi mravali sadarbazo kedlis Rumelis 

meSveobiT Tbeboda, romlebisTvisac keramikis filebs italiasa da 

safrangeTSi ukveTavdnen (Tbilisuri. (Tbilisuri. . . . . . . 2008: 2008: 9). 9). TbilisSi gaCnda cneba- 

,,evropuli sazogadoeba”. cnobili mwerali CuJbinski wers: ,,Tbilisis 

evropuli sazogadoeba Zalian ganaTlebulia. es aris umaRlesi klasisi 

ojaxebi, romelTac aqvT TavianTi saRamoebi, yrilobebi, mejlisebi, 

modebi, ekipaJebi, vizitebi, isini gamoirCevian parizuli CacmulobiT da 

varcxnilobiT” (CuJbinski 1844:3). evropasTan kavSirs asaxavs Zveli foto 

suraTic, romelzec gamosaxulia baTumis zrvispira quCaze mdebare 

sastumro sareklamo warweriT ,,hotel de franse” (sastumro safrangeTi) 

(suraTi (suraTi 43). 43). iyo aseve, sastumro londonic msgavsi inglisuri warweriT, 

romelic TbilsSi axlandeli saxeliT aTonelis q. # 31-Si mdebareobda. 

im droindel Tbilss asaxavs 1847 wlis gazeT ,,zakavkazski vestnikic”, 

romelSic weria: ,, ...Tbilisi erTgvari ianusia, romelic erTi saxiT 

aziisken aris mimarTuli, meoreTi - evropisken” (zakavkazski . . . 1847:#6) 

aqedan gamomdinare, am periodSi, evropasTan farTo ekonomikurma 

kavSirma saqarTveloSi ganaviTra konkurencia, romlis zrdasTan erTad 

ganviTareba daiwyo reklamis saxeobebmac. 

vizualuri reklamis ganviTarebis kvali ZiriTadad XIXs-is Sua 

wlebidan Cndeba, romlis Sesaxeb msjeloba SesaZlebelia arqivebSi 

moZiebuli foto masalis da Zveli gazeTebSi mopovebuli informaciis 

safuZvelze. aRsaniSnavia am periodis gazeTebSi gamoqveynebuli 

reklamebis da sareklamo abrebis - specifikuri ena da mxatvrul- 

stilisturi gadawyveta. gazeTebSi mravlada gvxvdeba arailustrirebuli 

mwiri sareklamo gancxadebebi, ZiriTadad iseTebi, rogoric aris 

53

gamoqveynebuli 1900 wlis gazeT ,,iveriaSi”, romelic iuwyeba: ,,pirveli 

kerZo samkurnalo eqim navasardianisa. avadmyofT iRebnen eqimni yovel 

dRe, kvira dRis garda” (,,iveria” (,,iveria” 1900,#182 1900,#182). 1900,#182 aseve, mravladaa gancxadebebi 

sxvadasxva warmodgenebis an Sekrebebis Sesaxeb. magaliTad: ,,qalaqis 

TeatrSi, kviras 10 seqtembers b. safarovis TaosnobiT jon morisi 

gahmarTavs gundovan suraTebs ,,vefxis tyaosnidan” (,, (,,iveria (,, iveria iveria” iveria ” 1900, 1900, #196 #196). #196 

da sxva. gazeTis ilustrirebuli reklamebidan sainteresoa 1880 wlis 

,,droebaSi” gamoqveynebuli gancxadeba, romelic iuwyeba: ,,inglisis 

maRaziaSi Tmis amomyvani mak-masteri amagrebs Tmebs da adrindel fers 

aZlevs, fasi aTi SuSisa 2 maneTi, gagzavniT 2 maneTi da 28 kap. aseve 

iyideba qinis pomada, sCotkebi Tavis tkivilis mosaspoblad, tualetis 

saponi, duxebi da sxva.” (suraTi 44). 44).Ggancxadebas 44). 

Tan axlavs inglisur 

stilSi Cacmuli grZelTmiani qalbatonis gamosaxuleba. (,, ,, ,,droe ,, droe droeba 

ba” ba 1880 

1880 

#231). #231). ilustrirebuli reklamis magaliTs warmoadgens aseve reklama 

imave gazeTSi, romelic iuwyeba: ,,gustav keppenis maSinebis maRaziaSi 

moipoveba Semdegi maSinebi: (moyveba CamonaTvali). ilutraciaze 

gamosaxulia erT-erTi imdroindeli saamqro manqanis gamosaxuleba 

(suraTi (suraTi 45 45). 45 45 . aseve, sainteresoa, ilustrirebuli sareklamo gancxadeba, 

romelzec cxenze amxedrebuli meomaria gamosaxuli. reklama iuwyeba: 

,,am kviridam daibeWdeba da 6 aprilidam gaiyideba yaramaniani. mecamete 

kari. iyideba meliqiSvilis stambaSi da wignis maRaziebSi. Ffasi 2 abazi” 

(suraTi suraTi 46 46). 46 (,, (,,droeba (,, droeba droeba” droeba 1880 #231 #231). #231 

sainteresoa XIX-XX saukunis qarTuli mxatvruli abrebi, romlebic 

Tbilisis RirsSesaniSnaobas warmoadgendnen. mwerali giorgi evangulovi 

aRniSnavs: abrebi asaxavdnen yoveli qalaqis suls, gonebriv 

SesaZleblobebs da upirveles yovlisa gemovnebas, Tu adre abras ar 

aqcevdnen yuradRebas, axla Cven vxedavT, rom abra Tavis ganviTarebaSi 

gardaisaxa reklamis sxva saxeobad- plakatad” (ev (evangulovi (ev 

angulovi angulovi 1917: 1917:#104:4) 

1917: #104:4) #104:4). #104:4) . 

SegviZlia vTqvaT, rom Zveli abrebi vizualurad TiTqmis arafriT 

gansxvadebian sareklamo plakatisgan. maTSic msgavsad plakatis 

specifikisa didi adgili eTmoboda gamosaxulebas, Tanmxlebi teqsti ki 

mokle da lakonuria. aqedan gamomdinare plakatis winamorbeds 

ilustrirebuli abra warmoadgens. Zveli abrebi, aseve, Tanamedrove gare 

54

eklamis winapradac gvevlinebian. magaliTisTvis sainteresoa 1894 wlis 

imeruli Sampanuris reklama (suraTi suraTi 47 47), 47 

romelic mxatvrul- 

stilisturad gvaxsenebs franguli plakatis skolas, aseve, amerikuli 

gamagrilebeli sasmelis ,,koka-kolas” imave periodis reklamebs, 

romlebSic sasmels gvTavazobs momxibvleli qali WiqiT xelSi. 

reklamaSi ar ikiTxeba qarTuli individualoba. is, umeteswilad 

ucxouri warmoebis reklamis STabeWdilebas tovebs, Tumca sainteresoa 

misi mxatvruli gadawyveta. namuSevari kamerul-lirikuli xasiaTisaa, 

gamoirCeva sinatifiT, daxvewili formebiT, akademiuri SesrulebiT, 

kargadaa SerCeuli feradovani gama - mSvidi da idumali lurji 

erTdroulad gamokveTs da amasTanave romantikul intonacias aniWebs 

qalis centralur gamosaxulebas, romlis Tavis da xelis graciozulad 

gamoweril moZraobas gadaaqvs mayureblis mzera sasmelze. 

mxatvruli TvalsazrisiT sainteresoa Semdegi reklamac (1894w), 

romelic vinme g. gozalovis kamfetebis mwarmoebel qarxnas uwevs 

popularizacias (suraTi suraTi 48). namuSevarSi gamosaxulia patara gogona, 

romelic telefonis meSveobiT ukveTavs qarxanas misTvis sasurvel 

tkbileuls. imisTvis, rom mayurebelisTvis advilad gasagebi gaxdes 

reklamis Sinaarsi, avtorma gogonas xelSi gamosaxa furceli teqstiT, 

romlezec weria moTxovna (Требование). aRsaniSnavia, is, rom abraze teqsti 

ramdenime enazea dawerili- rusulad, qarTulad, somxurad da arabulad, 

rac naTlad metyvelebs im faqtze, rom saqarTveloSi cxovrobdnen da 

moRvaweibdnen sxvadasxva juris adamianebi. reklamaSi didi adgili 

uWiravs rusul Srifts, rac mis mniSvnelobaze metyvelebs. sainteresoa 

gamosaxulebis da Sriftis kompoziciuri ganawilebac: kompoziciurad 

gamosaxuleba moTavsebulia formatis marcxena mxares, ris safuZvelzec 

aqcenti gadadis formatis marjvena mxares moTavsebul warweraze 

(rogorc cnobilia adamianis Tvali suraTs advilad aRiqvams 

marcxnidan-marjvniv). namuSevris ferTa gama ZiriTadad Sedgeba 

lurjis, narinjisferis da TeTri tonebisgan, lurji foni metyvelebas 

aniWebs TeTrs da narinjisfers, riTac TvalSisacems xdis mTavar 

detalebs: warweras- ,,Конфетная фабрика” da gogonas figuras. 

55

aRsaniSnavia sakeravi manqanebis ,,zingeris” kompaniis reklamac (1900w) 

(suraTi (suraTi 49 49). 49 reklamaSi gamosaxulia rusul nacionalur samosSi 

Semosili mimzidveli qali, romelic sakerav manqanasTan muSaobs, 

centraluri gamosaxuleba moTavsebulia rusuli aso ,,z”-sgan Seqmnil 

Semorkalul CarCoSi, masSive moTavseblia warwerac. avtorma aqcenti aso 

,,z”-ze gaakeTa, romelic wiTeli feris meSveobiT umalve ipyrobs 

yuradRebas. CarCoSi moqceuli gamosaxulba ki umeteswilad dekoratiul 

danamatad aRiqmeba. unda aRiniSnos, rom sareklamo abra mxatvruli 

TvalsazrisiT karg donezea Sesrulebuli da mxatvrul-stilisturi 

gadawyvetis TvalsazrisiT waagavs modernistuli stilis dasavlur 

mxatvrul plaketebs. 

dekoratiuli TvalsazrisiT sakmaod maRal doneze aris 

gaformebuli kompania ,,zingeris” maRaziis eqsterieric, (1900w.) (suraTi (suraTi 

50). 50). Sesasvleli karis marjvena da marcxena gverdebze moTavsebulia 

kompaniis safirmo abrebi, vitrinebSi warmodgenilia maTi produqcia. 

maRaziis Tavze ki vxedavT reliefuri asoebisgan Sedgenil warweras- 

,,kompania zingeri’. 

sakmaod Tanamedrove doneze aris Seqmnili vinme sosiko 

merkvilaZis wignebis maRaziis sareklamo abrac (suraTi (suraTi 51). maRaziis 

Tavze moTavsebulia Semorkaluli konstruqcia, romelzec reliefuri 

formis asoebia dakruli. formis mixedviT abra, savaraudod Suqreklamas 

warmoadgenda, amitom funqciuri iqneboda sibneleSic. 

Tbilisis abrebi gamorCeodnen formis, Sinaarsis da Janris 

mravalferovnebiT. AZiriTadad maT or jgufad yofen: Sriftul da 

mxatvrul abrebad. Sriftuli abrebis simravle SeimCneoda qalaqis 

aristokratul ubnebSi, mxatvruls ki umeteswilad SevxvdebodiT mis 

Zvel nawilSi da nawilobriv marcxena samnapiroze axlad aSenebul 

raionebSi. Tumca mkacri diferenciacia SeuZlebelia, radgan qalaqSi 

met-neklebad SeiniSneboda orive saxis abrebi. cnobili mwerali gaston 

buaCiZe aRniSnavs: ,,saukunis bolos Tbilisi gvevlineba wvrili 

mevaWreebis, meduqneebis da mravalricxovani abrebis qalaqad. Suqreklama 

da moxatuli farnebi ki RamiTac zemoqmedeben” (buaCiZe (buaCiZe 1981:44) 

xelovnebaTmcodne i. Zucova ki Tavis statiaSi ,,Zveli Tbilisis 

56

mxatvruli iersaxe” wers: ,,Tbilisis quCebi abrebis mravalferovnebiT da 

simravliT sagamofeno galereas Camogavda, es feradi da mimzidveli 

abrebi epatiJebodnen da izidavdnen gamvlelebs”. (Zucova (Zucova (Zucova 1990:2) abrebis 

simravle marTlac kargad Cans Zveli foto masalidan, romelzec 

aRbeWdilia Zvel Tbilisis m. voroncovis moedani da puSkinis quCa (1902- 

1903ww) (suraTi 52, 53). abrebs fons uqmnida mevaWreTa ,,wamoyvirebebi”, 

romlebic yiddnen sxvadasxva saxis produqcias (mwvalis, xils, rZis 

produqtebs da sxva). m. tabataZes aRwerili aqvs TbilisSi, cnobili 

maidanis moedanze arsebuli situacia: ,,aq Tavs iyrida yvelanairi jurisa 

da sxvadasxva enaze molaparake xalxi, ismoda moxetiale musikosTa 

xmebi, muSebisa da mtvirTavebis SeZaxilebi, vaWrebisa da gamyidvelebis 

yvirili, romlebic TavianT saqonels aqebdnen” A(tabataZe (tabataZe 1989:9). 

1989:9). 

marTlac, albaT bevrs axsovs quCis mevaWreTa wamoyvirebebi Zveli 

qarTuli filmebidanac, romlebic asaxavdnen Zvel qalaqur cxovrebas. 

magaliTad cnobili filmi _ ,,rac ginaxavs veRar naxav”, romelSic 

cnobili qarTveli msaxiobi sifiko Wiaureli TamaSobs mawvnis 

gamyidvels da sxva. 

aRsaniSnavia, is rom XIX-XXss-is mijnis TiTqmis yvela abra rusul 

enaze iwereboda (xSir SemTxvevaSi gramatikulad gaumarTavi), rasac 

naTels fens istoria. istorikosi l. sanikiZe XIX s-is bolo periodis 

Sesaxeb wers: ,,1880-iani wlebi saqarTvelosTvis umZimesi wlebi iyo, 

radgan rusxelmwifis samoxeleo-biurokratiuli xrova gansakuTrebuli 

siaSkaraviT cdilobda saqarTveloSi rusifikatoruli politikis 

damkvidrebas _ qarTuli enis, kulturis tradiciebis da znis 

Zirfesvianad amoZirkvas” (sanik sanik sanikiZe sanik iZe 1988:572). 1988:572). miuxedavad ruseTis 

xelisuflebis mxridan politikuri zewolisa, am periodis abreze 

dakvirvebam saintereso ram gviCvena: aRsaniSnavia is, rom abrebis rusul 

teqstebSi Tanamedroveze metad ikiTxeba qarTuli suliskveTeba, 

specifikuri iumori da ena. aseTi erovnuloba, garkveulwilad, aixsneba 

imiT, rom miuxedavad am periodSi Seqmnili rusuli da evropuli stilis 

mkafio gavlenisa (rac Tavis mxriv mniSvnelovani faqtori iyo, axali 

qarTuli xelovnebis ganviTarebaSi, radgan SeuZlebelia saerTo 

mxatvruli procesisgan mowyvetili ganviTareba), XIX saukunis bolosa 

57

da XX saukunis pirvel meoTxedSi qarTul mxatvrobas da poezias ar 

daukargavs Tavisi damoukidebloba da erovnuli skolis Rirseba. 

cnobili mwerali n. janberiZeEaRniSnavs: ,,rusuli TviTmpyrobelobis 

mier erovnuli Cagvris miuxedavad, qveyanaSi mimdinareobs erovnuli 

TviTSegnebis gamoRviZebis procesi, ramac ukve XIXs-is bolo 

aTwleulebSi qarTuli literaturisa da mTlianad kulturis ayvaveba 

ganairoba” (janberiZe janberiZe janberiZe 1989 1989:8 1989 1989:8 

:8). 

). abrebs ki iseve, rogorc evropaSi, 

ZiriTadad, qmnidnen imdroindeli mxatvrebi, romelTa Soris iyo 

TviTnaswavli mxatvari firosmanic. aqedan gamomdinare reklamebSi 

rusuli Sriftis miRma SenarCunebuli iqna qarTuli individualizmi da 

TavisTavadoba. Jurnalisti eka lomiZe wers: ,,XIXs-is 90-ian wlebSi 

evropasa da amerikaSi ,,koka-kolas” sareklamo kampaniis xana idga. 

qarTvelebisTvis kargad iyo cnobili dasavluri reklamis moTxovnebi, 

romelsac uTuod iTvaliswinebdnen, Tumca brendis wardgenisas mTavari 

mniSvneloba mainc erovnul erovnul faqtors eniWeboda eniWeboda” eniWeboda 

(kviris . . 2011:29). 

magaliTad ganvixiloT reklama, romelic im droisTvis popularul 

brends - sarajiSvilis koniaks emsaxureba (suraTi (suraTi 54) 54). 54) reklamaSi 

gamosaxulia XIXs-is erT-erTi pirveli qarTveli fotomodeli barbale 

bagrationi-daviTaSvili. erovnul samosSi sagangebod gamowyobili 

momxibvleli babo, langariT sTavazobs mayurebels sasmels. kompoziciis 

zeda marcxena kuTxeSi gamosaxulia emblema - kavkasiis frialo 

kldeebze Semdgari jixvis gamosaxulebiT, romelic sarajiSvilma 

saerTaSoriso sasaqonlo niSnad aqcia. miuxedavad imisa, rom mTavar 

atributze - boTlze moTavsebulia rusulenovani warwera, yvela detali 

metyvelebs imaze rom reklama aris qarTuli warmoebis. samwuxarod, 

Tanamedrove reklamam dakarga erovnuloba. dRevandeli sareklamo 

gzavnilebi qarTuli sityvebiT umetesad ucxour mentalobas da 

cxovrebis stlis aSuqeben. 

mxatvruli TvalsazrisiT sainteresoa fotomasalaSi aRbeWdili 

vinme xandradzovis musikaluri instrumentebis saxelosnos erT-erTi 

sareklamo abra (suraTi (suraTi 54 54a). 54 ). sainteresod aris mofiqrebuli saxelosnos 

karebze qalis da mamakacis gamosaxulebebi, romlebic musikalur 

instrumentebze ukraven da amiT uweven reklamas saxelosnos. 

58

aRsaniSnavia Zveli abrac, romelic konstruqciiT Tanamedrove manaTobel 

yuTs (,,laiTboqs”) waagavs (suraTi (suraTi 55 55). 55 ). abris qveviT ikiTxeba warwera 

,,l.l.Strexeris kbilis samkurnalo” aRsaniSnavi, is faqti, rom am 

periodis TiTqmis yvela abraze iwereboda dawasebulebis mepatronis 

gvari. magaliTisTvis warmodgenilia ori fotosuraTi Sriftuli tipis 

abrebisa, romlebic reklamas uweven rogorc dawesebulebis, aseve 

mepatroneebis vinaobasac (suraTi (suraTi 56,57) 56,57). 56,57) 

pirvel abraze vxedavT 

saintereso warweras: ,,Semosasvleli saxli, dasalevi dawesebuleba l. 

WeliZis da a. fruiZis”. meoreze ki weria: ,,savaWro saxli Tavad z. 

jorjaZesi”. abra Tavisi Semorkaluri formiT amSvenebs Senobas, 

romelic arafriT Camouvardeba Tanamedrove tipis dizainiT aSenebul 

nagebobas. aseTi Sriftuli tipis Babrebi mravlad iqmneboda Zvel 

qalaqSi. 

aRsaniSnavia am periodis abrebis teqstic, romlebic didi iumoriT 

iyo Sedgenili g. evangulovs da i. Zucovas aRwerili aqvT ramdenime 

Zveli abris teqsti, romlebic izidaven TvianTi specifikuri qarTuli 

iumoriT da uSualobiT (Zucova 1990:3 1990:3; 1990:3 

evangulovi, evangulovi, 1917:#104:4). 1917:#104:4). magaliTad 

erT-erTi cnobili duqnis mepatronis aSugi agzazis duqnis abras ewera: 

,,Ное-Лечебница” (noes samkurnalo), erT-erTi samikitnos abraze 

moTavsebul gamosaxulebas_ taburetze mjdomi kintos saxiT Tan axlda 

teqsti, romelic gamvlels amcnobda: ,,Здесь живет бедни Сико’’ (aq cxovrobs 

sawyali siko), xolo fexsacmlis saxelosnos abras axlda teqsti: 

,,Несостоятелни Шио поневоль вь подвале животь сапоги и галоши шьеть” (sawyali 

Sio uneburad sardafSi cxovrobs, keravs Ceqmebs da kaloSebsac keravs. 

Aabra CuRureTSi), aseve iumoriT iyo dawerli warwera erT-erTi duqnis 

abraze ,,Салидни обед для Салидни лудеи” (soliduri sadili, soliduri 

xalxisTvis) mag: warwera Rvinis sardafis abraze: ,,Вини погреба 

кахетински Акоба, пиом до гроба и даже в гроба” (Rvinis sardafebi kaxeli 

iakobis, vsvamT kubos karamde da kuboSic. abra klor-taxSi). aseve, ,,В 

духане Гога апетит бога” (gogas duqanSi madaa RmerTiviT. abra sololakSi), 

"Душа рай, двер открывай, не стучай" (suli samoTxesi, kari gaaRe ar 

daakauno. abra avlabarSi) erT-erTi mkeravis saxelosnos Tavze mikrul 

abras ki ewera: ,,Демократически сапожник” (demokratiuli mewaRe) da sxva. 

59

abraTa aseT ,,iumorinaSi” xvdeboda egzotikuri warwerebic: magaliTad: 

momplezir, san-susi, E,,eldorado” da sxva. abrebis ena, maTi teqsti 

Zalian mkafiod, efeqturad iyo Sedgenili da gaTvlili iyo imaze, rom 

gaeCerebina gamvleli. unda iTqvas, rom Tanamedrove reklamebisgan 

gansxvavebiT, Zveli abrebi mnaxvels izidavs Tavisi uSaloebiT, 

ubraloebiT da pirdapirobiT. maTSi adgili ar aqvs sinamdvilis 

gaidealebas, rac imsaxurebda mowonebas da xalxis ndobas. 

XXs-is dasawyisidan qveyanaSi vrceldeba axali kulturuli 

mimdinareoba modernizmi. saqarTvelos sazogadoeba ecnoba da iTavisebs 

msoflioSi popularul mimdinareobas. xelovnebaTmcodne Tea tabataZe am 

periodis Sesaxeb aRniSnavs: ,,XXs-is dasawyisis Tbilisi, kapitalisturi 

tipis qalaqad yalibdeba, sadac iqmneba axali- modernuli kultura. 

Tbilisis modernuli kulturisa da xelovnebis xasiaTi 

,,multikulturuloba”, romelic, rogorc faqti garkveulwilad 

konkretuli istoriuli viTarebiTac iyo ganpirobebuli, magram isev 

Tbilisuri, zogadad ki qarTuli kulturis bunebidan gamomdinare, 1910- 

20-iani wlebis qarTuli xelovnebis arsebiT, mniSvnelovan maxasiaTeblad 

iqca” (tabataZe 2011:62). Mmodernizmis gavrcelebiT, Seicvala reklamebis 

mxatvrul-stilisturi gadawyvetac - maTSi gamovlinda axali 

mimdinareobisTvis damaxasiaTebeli niSan-Tvisebebi. magaliTisTvis 

sainteresoa 1909 welSi Seqmnili reklama ,,Земляничное Молоко” (suraTi (suraTi 

(suraTi 

58) 58), 58) 

romelic saxis kanis mosavlel saSualebas- kosmetikur rZes uwevs 

popularizacias. (zakavkazie (zakavkazie 1909#108). 1909#108). namuSevarSi kompoziciuri da 

mxatvruli gadawyvata (momxibvleli qalis gamosaxuleba, romlis 

Serwyma mcenareul ornamentTan qmnis erTian dekoratiul suraTs) 

uneburad gvagonebs alfons muxas sareklamo plkatebs. reklamaSi Cans 

modernistuli stilisTvis damaxasiTebeli iseTi niSan-Tvisebebi, 

rogoricaa: kompoziciis agebis dekoraciuli struqtura, mcenareuli 

ornamentebis gamoyeneba, gamosaxulebis ornamentuli moCarCoveba. 

modernis stilis niSan-Tvisebebi aisaxa iponuri yavis reklamaSic, 

(suraTi (suraTi 59) 59) (tifliski. . . . . 1912:#139), esaa- xazis wamyvani mniSvneloba, 

gamosaxulebis ornamentuli Serwyma garkveul datalebTan da fonTan. 

swrafva dekoratiulobisken. namuSevarSi SeiniSneba ornamentis riTmuli 

60

gameorebis gamoyenebac, reklama mxatvrul–esTetikuri TvalsazrisiT 

mimzidvelia, magram Tu SevxedavT mas rogorc mxolod reklamas 

produqciis arsis aRqmis TvalsazrisiT, unda aRiniSnos, rom sustia 

kavSiri teqstsa da gamosaxulebas Soris- teqstis gareSe iaponeli qalis 

gamosaxuleba ufro metad aRiqmeba tradiciuli iaponuri samosis an 

varcxnilobis reklamad. 

kompoziciurad sainteresoa fexsacmelis ,,galoSebisTvis” Seqmnili 

reklamac, romelic sakmaod detalurad iZleva informacias produqciaze 

(suraTi (suraTi 60). 60). (zakavkazie 1911:#20). masSi kargad aris gamoyenebulia 

miniSnebebi, romlebic metyveleben: gamomSvebi qarxnis solidurobaze, 

produqciis raodenobaze, gamoyenebul masalaze. Mmxatvruli kuTxiT 

sareklamo gamosaxuleba cotaTi gadatvirTulia da moklebulia 

lakonurobas, magram amavdroulad gamarTulia kompoziciuri agebis 

TvalsazrisiT.K kargad aris mofirebuli TviT fexsacmlis _ galoSis 

gamosaxuleba, romlis ,,myarad dabijebuli” Ziris anabeWdi reklamaSi 

simbolurad aRniSnavs mis gamZleobas da maRal xarisxs, rac 

Sinaarsobrivad akavSirebs gamosaxulebas teqstur SetyobinebasTan. 

am periodSi abrebs xatavdnen mxatvrebi, romelTa umravlesoba 

gaerTianebuli iyo spacialur saswavlo mxatvar-mRebavTa amqarebSi, 

cnobili mxatvris iv. vefxvaZis mogonebebiT ,,TbilisSi bevr saqmosanas 

hqonda gaxsnili samxatvro safirniSo saxelosno, maT daqiravebuli 

hyavdaT namdvili xelosani mxatvrebi, Segirdebi” (Tbilisuri 

Tbilisuri . . . 2008:17). 

2008:17). 

amqruli Semoqmedeba gansakuTrebiT ganviTarda XIX saukunis meore 

naxevarSi, rac qalaqis ganviTareba-mSeneblobam gamowvia. Sroma amqarebSi 

diferencirebuli yofila. erTni oTaxebsa da sadarbazoebs amkobdnen, 

meoreni saeklesio Tu samxedro droSebs, sxvebi xatavdnen abrebsa da 

qmnidnen fonebs fotoateliebisTvis. fermwerTa amqari msxvil da wvril 

baWrebs, maRaziaTa restornebis, duqnebis da sastumroebis mflobelebs 

emsaxureboda (Tbilisuri. . . 2008:12). yovel amqars hqonda Tavisi droSa, 

romelic maTi gaerTianebis reklamas warmoadgenda. saineresoa erT-erTi 

amqris droSa, romelic 1911wliT aris daTarigebuli (suraTi suraTi suraTi 61). droSis 

SuagulSi gamosaxula macxovari, gverdebze ki oqros ornamentebSi 

Caxatulia angelozebi, romelTac xelSi uWiravT palitra. rogorc 

61

fotosuraTidan Cans droSa gadawyvetilia modernis stilSi. kompozicia 

gamoirCeva datelebis da ornamentuli motivebis siuxviT, sinatifiT da 

solidurobiT, am ukanasknels mas aniWebs oqros feri. aseTi tipis 

amqarebi arsebobda XX saukunis 20 wlebamde. 1914 wels amqarSi Sedioda 

109 kaci. mxatvar-mRebavTa muSaoba saerTo nawarmad iTvleboda, amitomac 

Tavis namuSvrebs iSviTad awerdnen xels, aqedan gamomdinare cota ram 

aris cnobili abrebis avtorebis Sesaxeb. marTebulia azri imis Sesaxeb, 

rom swored amqaris ostatebi qmnidnen qalaqis dizains, mis mxatvrul 

gaformebas da garegan saxes. aRsaniSnavia m tabataZis gamonaTqvamic: 

,,amqaris fermwerTa Semoqmedeba gamorCeva originalobiT da TviTmyofadi 

ostatobiT, xelosnobasTan Serwymuli naivuri xelovnebiTa da 

daxvewili faqizi gamovnebiT” (tabataZe (tabataZe 1989:74). 1989:74). cnobilia abrebis 

ramdenime ostati mag: g. zazaSvili, iv. vefxvaZe, k. grigolianci, b. 

telingateri da sxvebi (Zucova 1990:15), 1990:15), magram yvelaze metad aRiareba 

moipova didma qarTvelma TviTnaswavlma mxatvarma niko firosmanaSvilma. 

is xatavda abrebs Rvinis sardafebis da duqnebis mepatroneebisTvis, 

Tbilisis bohemuri cxovrebis amsaxvel scenebs, naturmortebs, 

cxovelebs. Mmxatvari namuSevrebSi gamosaxvda samyaros uSualod, 

bavSvuri miamiturobiT yovelgvari gaidealebis gareSe. kuznecovi Tavis 

wignSi ,,firosmanis Semoqmedeba” wers: ,,firosmanis abrebi pirvel rigSi 

dekoratiul xasiaTs atarebda. yvela maTgani mowodebuli iyo 

gaelamazebina intereierebi- samikitnoebi, ludis da Rvinis sardafebi, 

duqnebi. adgilebi, sadac yvelaze xSirad muSaobda firosmani, amitomac 

Searqves mas ,,duqnis fermweri” (kuznecovi (kuznecovi 983:116). 983:116). xatvis procesSi 

firosnmaniM iyenebda sakuTar ferwerul sistemas da saxviT saSualebebs, 

ar misdevda stils da modas. T jafariZe sruliad marTebulad 

aRniSnavs: ,,firosmanis mxatvruli sistemis yvelaze TvalSisacemi niSania 

misi esTetikuri Tavisufleba. es Cans formebis interpretaciaSi da 

kompoziciebis xasiaTSic. igi Tavs ar zRudavs mxatvruli kanonebiT, 

magram qmnis axal, mxolod misi pirovnebis gamomxatvel ferwerul 

kanonzomierebebs” (jafariZe 2010: 334). firosmani xatavda imas, rasac 

xedavda da rogorc grZnobda. abrebs werda iseve, rogorc sxva Janrul 

tiloebs, romlebsac reklamad ZiriTadad teqstis meSveobiT 

62

gardasaxavda. misi sareklamo abrebi umeteswilad maRalmxatvrul 

ferwerul nawarmoebebs warmoadgenen, romlebsac dResac eTayvanebian, 

baZaven da Tanamedrove restornebis an duqnebis reklamad iyeneben. 

magaliTad: sainteresoa misi sareklamo abra daxatuli erT-erTi Rvinis 

sardafisTvis (suraTi (suraTi 62) 62). 62) . abraze gamoisaxulia patara qoxisken 

(savaraudod Rvinis sardafisken) mimavali uremi, romelsac ukan yanwiT 

xelSi cxenze amxedrebuli yaraCoReli miyveba. namuSevarSi ar aris 

gamosaxuli arc Rvinis boTlebi, arc qeifi da arc sardafis interieri, 

Mmiuxedevad amisa namuSevari qmnis Rvinis sardafisTvis damaxasiaTebel 

saqeifo ganwyobas.F firosmani, iseve rogorc tuluz lotreki, 

SesaniSnavad gadmoscems adgilis ganwyobas. namuSevris saerTo 

koloriti Camqralia, samagierod warwera ,,Rvinis sardafi” gamosaxulia 

didi asoebiT da moqceulia mkveTr narinjisfer CarCoSi, riTac abras 

mieniWa reklamisTvis saWiro simkveTre da TvalSisacemi ieri. 

sainteresoa forosmanis mier kaxuri Rvinis sawyobisTvis 

daxatuli erT-erTi abra, romelic vinme ozalaSvils ekuTvnoda (suraTi 

(suraTi 

63). 63). Aam abraSi vlindeba modernistuli stilisTvis damaxasiTebeli niSan- 

Tvisebebi: gamosaxulebis moqceva CarCoSi, ovaluri plastikuri formebi, 

dekoratiuloba. aRsaniSnavia firosmanisTvis damaxasiaTebeli rusuli da 

qarTuli Sriftebis Serwyma, rac im droisTvis saerTod miRebuli iyo. 

kerZod am abraze ganTavsebuli qarTul- rusuli warweris Sesaxeb g. 

buaCiZe sainteresod wers: ,,rusuli nawili aRiqmeba, rogorc Setyobineba, 

qarTuli ki rogorc gaformeba” (buaCiZe buaCiZe 1981:47). es sityvebi aseve, 

metyvelebs im periodSi rusuli teqstis mniSvnelobaze. aRsaniSnavia is 

faqtic, rom firosmans Tavis abrebSi daculi aqvs gamosaxulebis da 

teqstis ganlagebis marTebuli Tanmimdevrobac. (adamiani (adamiani pirvel rigSi 

yuradRebas yuradRebas aqcevs aqcevs ilustracias, ilustracias, Semdeg Semdeg saTaurs saTaurs da da bolos bolos damatebiT 

da 

matebiT matebiT 

teqsts, teqsts, rac rac xels xels uwyobs uwyobs reklamis reklamis swraf swraf da da martiv martiv aRqmas). 

aRqmas). 

sainteresoa sareklamo abrac ,,Чай-Пиво”, romelic duqanSi epatiJeba 

gamvlelebs, sadac sTavazoben sxvadasxva saxis sasmelebs - Cais, luds, 

limonaTs da sxva (suraTi 64). 64). es namuSevari Janruli TvalsazrisiT, 

metad warmoadgens naturmots, romelSic Casmulia mamakacis figura 

CaidnebiT xelSi. firosmanma mignebulad daxata yvela is sfecifikuri 

63

sagani, romelic damxmare teqstis gareSec mianiSnebs mnaxvels duqanSi 

arsebul TiToel konkretul sasmelze. g.xoStariaFsruliad marTebulad 

wers: ,,n. firosmanaSvilis naturmortebic reklamis funqcias asruleben 

da amdenad maTSi bevria abriseuli. Aabris damaxasiaTebeli niSnebi ki 

TvalnaTlivoba, mTavari sagnis warmoCena, aqedan gamomdinare detalebis 

simcire, mxatvruli enis simartivea” (xoStaria (xoStaria 1078:32). 1078:32). aRsaniSnavia is, 

rom firosmanis namuSevrebis kompoziciaSi ar igrZnoba reklamisTvis 

saWiro lakonizmi, mkveTrad gamoxatuli kontrasti, miuxedavad amis, misi 

abrebi izidavs mnaxvels, rogorc ferweruli namuSevrebi, romlebic 

gamoirCevian siuJetis ubraloebiT da weris uSualoebiT. aRsaniSnavia is, 

rom mxatvari marTalia mis mier dakanonebuli mxatvruli xerxebiT, 

magram yovelTvis marTebulad gamoyofda reklamaSi mTavars, rac mis 

Tandayolil mxatvrul niWze da gemovnebaze mianiSnebs. firosmanis 

namuSevrebi laparakoben ubralo xalxis enaze, rac advilad gasagebs 

xdis mis Semoqmedebas. 

aqedan gamomdinare, garda funqciuri datvirTvisa XIX-XXs-is 

vizualuri reklama mxatvrul- dekoratiuli xasiaTs atarebda da udides 

rols TamaSobda adgilobrivi nacionaluri koloritis SeqmnaSi. is 

uSualod ukavSirdeboda qalaqur yofas da mis ganumeorebel saxes. am 

periodSi, gansakuTrebiT ganviTrada Tanamedrove gare reklamis winapari 

mxatvruli abra, romelic qalaqis mxatvrul kulturul movlenas 

warmoadgenda.UmniSvnelovania is faqtia, rom iseve rogorc evropaSi, 

abrebs ZiriTadad werdnen mxatvrebi, romlebmac TavianTi mxatvruli 

xedvis, SemoqmedebiTi midgomis da nacionaluri Tematikis safuZvelze 

sareklamo abra aqcies xelovnebis nimuSad da rac yvelaze mTavaria, 

qveyanaSi daamkvidres reklamis erovnuli, individualuri saxe. XIX-XXs- 

is abrebi gamoirCeodnen mxatvrul-stilisturi gadawyvetis 

mravalferovnebiT, spacifikuri eniT, iumoriT da uSualoebiT. 

samwuxarod unda aRiniSnos, rom Tanamedrove qarTulma reklamam 

dakarga is erovnuloba da individualoba, rac XIXs-is bolos SeimuSava 

qarTulma reklamam. 

vizualuri reklama sabWoTa xe xelisuflebis xe 

lisuflebis periodSi. 

(sabWoTa plakati) 

64

XXs-is 20-ian wlebSi, saqarTveloSi damyarda sabWoTa 

xelisufleba. qveyanam yvela sferoSi ganicada cvlileba. Ddaiketa 

Zveli savaWro da administraciuli dawesebulebebi, Camoixsna da 

Semdgom daikarga mSvenieri sareklamo abrebi. sabWoTa xelisuflebis 

mier gatarebulma politikamE qveyanaSi mospo konkurencia da didi xniT 

Seaferxa reklamis ganviTareba. Jele mamuCaZe marTebulad aRniSnavs 

,,saxelmwifo monopoliis pirobebSi ar arsebobda sareklamo 

saqmianobis ZiriTadiAmastimulirebeli _ sabazro konkurencia” (mamuCaZe 

(mamuCaZe 

2005: 2005:4). 2005: 2005: 4). 4). reklama aRar warnmoadgenda saWiroebas. reklamis saxeobebidan 

ganviTarda mxolod sabWoTa politikur- saagitacio plakati, romlis 

mTavar funqcias mosaxleobis ,,swori” mimarTulebiT aRzrda da 

Sesabamisi propaganda warmoadgenda. am periodis plakati ramdenime 

funqcias asrulebda: 1. sainformacio funqcias – misi bolSevikebi 

mosaxleobaSi partiisTvis sasurvel informacias avrcelebdnen. 2. 

komunikaciurs- plakati asrulebda moqalaqeebsa da mTavrobas Soris 

mekavSire (Tumca calmxriv) rgolis funqcias. 3. saimijos- 

uzrunvelyofda saxelmwifosa da mmarTveli aparatis pozitiuri saxis 

damkvidrebas qveyanaSi. Jurnalisti m. basilaia sabWoTa periodis 

plakatis zemoqmedebis Zalaze srulad marTebulad aRniSnavs: 

,,komunistebma plakati iaraRad gadaaqcies, romelsac xSirad qvemexze 

meti Zala hqonda. erTi SexedviT ugemovno plakatebs uzarmazari Zala 

hqondaT. Mmartivi gamosaxuleba yvelasaTvis gasagebi iyo. xolo mokle 

teqsti- igive lozungi, romelic gamosaxulebas Tan axlda, ubralo 

moqalaqes advilad amaxsovrdeboda da mas Sesabamisi moqmedebisken 

ubiZgebda. Pplakatis saSualebiT, komunistebi TiTeul moqalaqes 

cxovrebis wess udgendnen, sadac mkacrad iyo gansazRvruli Wamis, 

Zilis, dasvenebis da muSaobis ganrigi” (basilaia (basilaia 2010 2010:40). 2010 

:40). 

pirveli qarTulenovani sabWoTa plakatebi 30-iani wlebSi Seiqmna, 

romelTa avtorebis gvarebia - busirevi da mirzoevi. maT namuSevrebSi 

aisaxa periodis Sesabamisi suliskveTeba. magaliTad: mirzoevis plakatis 

Tematika mouwodebs kulakebis winaaRmdeg brZolisken da asaxavs 

movlenebs, romlebic 30-iani wlebis dasawyisSi sabWoTa kavSirSi 

65

kolmeurneobis Camoyalibebas da kulakebis (e.w. SeZlebuli glexebis) 

represiebs ukavSirdeba (suraTi suraTi 65). amave periodSia Seqmnili busirevis 

plakatic, romelic mkacrad mouwodebs klasobrivi mtrebis saboloo 

ganadgurebisken (suraTi (suraTi 66). 66). (klasobriv mtrebs- kulakebi aznaurebi da 

Tavadebi warmoadgendnen). sainteresoa am ori plakatis mxatvruli 

gadawyveta mirzoevis plakatSi gamosaxuleba gayofilia 3 nawilad, ar 

ikiTxeba formaTa lakonuroba. Bbusirevis plakati ki ufro pasuxobs 

plakatis principebs, formebi da feriTi gadawyveta lakonuri da 

kontrastulia. Llurj fonze gamosaxuli mTavri centraluri figura 

gadawyvetilia wiTel ferSi da Soridanve ipyrobs yuradRebas. Ffiguris 

masStaburi zomebi, eqspresiuli moZraoba, saxis moRuSuli gamomtyveleba 

da xelSi aRmarTuli uro, qmnis gamosaxulebis eqspresiul funqcias, 

riTac zemoqmedebs adresatis emociebze. pirveli, rac am periodis 

politikur plakatebSi gxvdeba TvalTaxedvis areSi wiTeli feris 

siWarbea. Uunda aRiniSnos, rom am periodis plakatebSi feris gamoyeneba 

dakavSirebuli iyo saxelmwifo, politikur ferTa simbolikasTan. feris 

simboluri funqcia gansakuTrebiT ikveTeba politikur plakatSi da xazs 

usvams xelisuflebis ideolugiur mniSvnelobas. wiTeli feri 

socialisturi moZraobis simbolod gadaiqca. am periodis plakatebze 

dakvirvebiT, Cans, rom maTi ferTa gama gadawyvetilia ZiriTadad ori 

feris_ wiTelisa da Savis kombinirebiT. anisimova wers: ,,Sav da wiTel 

ferTa gama plakatSi qmnis daZabul da dramatul fons, wiTeli da 

yviTelis Serwyma ki piriqiT qmnis naTel da optimistur fons” (anisimova 

(anisimova 

2003:60). 2003:60). aqedan gamomdinare simboluri funqciis garda, sabWoTa 

plakatebSi didi mniSvneloba eniWeboda feris eqspresiul funqciasac. 

30-iani wlebis Semdgom periodSi, germaniasTan dawyebulma omma 

warmoSva axali saagitacio Sinaarsis plakatebi, romlebic 

dampyroblebis winaaRmdeg brZolisken mouwoebdnen. aseve plakatebi, 

romlebzec aRbeWdili iyo sabWoTa beladebis _ leninis da stalinis 

portretebi e.w. ,,optikuri citatebis” gamoyenebiT. MmagaliTad: sabWoTa 

periodis plakatSi beladTa gamosaxulebis gavrcelebuli magaliTia 

vefxvaZis mier Seqmnili plakati _ ,,partia Cveni epoqis goneba, patiosneba 

da sindisia” (suraTi (suraTi 67). 

67). 

66

omis Temaze PSeqmnili pirveli plakati ,,deda samSoblo gixmobs” 

ekuTvnis qarTvel mxatvars irakli ToiZes (suraTi (suraTi 68). 68). namuSevari 

Zalzed eqspresiuli, STambeWdavia da SesaniSnavad eqvemdebareba 

plakatis, kerZod ki politikuri plakatis yvela principebs. 

gamosaxuleba, ferTa gama da Tanmxlebi teqsti lakonurad aris 

gadawyvetili. formatis centrSi gamosaxuli qalis eqspresiuli figuris 

SesaniSnav emociur danamats warmoadgens lozungi ,,deda_ samSoblo 

gixmobs”. teqstSi gaJRerebuli asociaciurad ori Zlieri da amasTanave 

,,Tbili” sityva - ,,deda” da ,,samSoblo”, eqspresiul da masStabur 

gamosaxulebasTan erTad qmnis plakatSi garkveul emociur datvirTvas, 

rac amZafrebs zemoqmedebas adamianis grZnobebeze. sityva ,,dedis” 

gamoyenebiT, gamosaxuleba aRiqmeba ara rogorc ubralod qalis 

mowodeba, aramed rogorc mSobeli dedis mkacr brZanebad, romelic 

Svilebs mtrebis winaaRmdeg brZolisken mouwodebs. aRsaniSnavia, is rom 

omis periodis plakatebSi xSirad mimarTavdnen mebrZoli qalis, umetesad 

ki dedis gamosaxulebas, raTa gaemZafrebinaT zemoqmedeba adamianis 

grZnobebze. 

50-60_ian wlebSi, plakatebSi politikasTan erTad socialuri 

Tematikac gamokveTa. Sroma gamocxadda komunistur Rirebulebad, 

amitomAam periodis plakatebi ZiriTadad mouwodebdnen cxovrebis 

sxvadasxva sferoSi samuSao gegmis Sesrulebisken, siZneleebis 

daZlevisken. Mmravlad iqmneboda plakatebi devizebiT: ,,xuTwledi 

oTxwledSi”, ,,kolmeurneebo gadaWarbebiT SevasruloT samwliani gegma”, 

,,SevasruloT dawesebul vadaSi saxelmwifosTvis puris Cabarebis gegma”, 

(suraTi suraTi 69) 69) da sxva. aqtiurad gamoikveTa aseve, Temebic, romlebic 

exeboda medicinas, cxovrebis jansaR wess, bavSvTa movlas da sxva. Mmag: 

plakati ,,zustad daicaviT Sromis, dasvenebis, kvebis da Zilis reJimi” 

(suraTi (suraTi (suraTi 70) 70). 70) 60-ian wlebSi avtomobilebis ricxvis momravlebasTan 

dakavSirebiT qarTul plakatebSi simTvralesTan brZolis Temac 

gamoCnda. aseT plakatebs akravdnen sazogadoebrivi Tavmoyris adgilebSi. 

mZRolebs afrTxilebden, rom saWesTan mTvral mdgomareobaSi dajdoma 

SesaZloa damRupveli aRmoCndes. mag: plakati_ ,,sxvis janmrTelobas 

adRegrZeleb sasmisiT, sakuTar dRes ki imokleb” (suraTi (suraTi 71) 71) 71) am 

67

periodidan moyolebuli mravlad iqmneboda sadResaswaulo plakatebic, 

magaliTad iseTebi rogoricaa o. jiSkarianis plakati - ,,dila 

mSvidobisa patarebo!” (surTi 72 ) da sxva. 

A aqedan gamomdinare, sabWoTa periodis saqarTveloSi, reklamis 

saxeobebidan ganviTrda mxolod politikur-saagitacio plakati da 

dawyebuli XXs-is 20-iani wlebidan, ganagrZobda asebobas sabWoTa 

kavSiris daSlamde. am periodis plakats didi datvirTva hqonda- misi 

saSualebiT xelisufleba zemoqmedebda sazogadoebriv azrze. sabWoTa 

plakati gamoirCeva realisturobiT, eqspresiulobiT da SesaniSnavad 

eqvemdebareba plakatis Seqmnis principebs _ Sinaarsobrivad advilad 

gasagebi, aRqmis TvalsazrisiT _ lakonuri da martivia. Mmxatvrul- 

stilisturi TvalsazrisiT ki umeteswilad Zalzed primitiuli. 

reklamis ganviTarebis Semdgomi etapi ukavSirdeba 1999- 2000 wlebs. 

am periodidan ganviTarebas iwyebs zemoqmedebis TvalsazrisiT reklamis 

erT-erTi yvelaze Zlieri saxeoba- telereklama. 

§ ΙΙ. telereklamis fsiqologiuri da mxatvruli aspeqtebi. 

telereklamis fsiqologiuri da mxatvruli aspeqtebi. 

,,vizualuri aRqma gaucnobierebeli 

procesia. TV inforcias Tvdapirvelad Tavis 

tvini aRiqvams rogorc realobas da iwvevs 

Sesabamis emociebs. adamians raTqmunda 

SeuZlia ganasxvavos TVsuraTi realuri 

samyarosgan, magram es ukve logikuri 

procedurebis Sedegia.” 

(benjamen benjamen detenberi, bairo bairon bairo 

n rivzi; rivzi; mis: 

http://www.labex.ru/page/usearhetipsvr_6.html). 

reklamis formebidan telereklama yvelaze emociuri, sanaxaobiTi, 

masStaburi, efeqturi da amasTanave ZviradRirebuli saxeobaa. 

satelevizio reklamis zemoqmedebis efeqturobas gansazRvravs ori 

ZiriTadi faqtori: 1. telereklama, moicavs auditoriis farTo masebs da 

2. moqmedebs kompleqsurad (vizualuri, xmovani, teqsturi, musikaluri 

68

komponentebiT). telereklamas sul raRac wamebSi ZaluZs Seqmnas 

garkveuli ganwyoba da emociuri mdgomareoba, romlebic 

gaucnobiereblad fiqsirdeba adamianSi da Semdgom ubiZgebs mas 

garkveuli moqmedebisken. cnobili fsiqologi d. uznaZe aRniSnavs: ,,jer 

Cndeba ganwyoba, rogorc mTliani subieqtis modifikacia, rogorc misi 

fsiqofizikuri funqciebis garkveuli moqmedebisaTvis mzaoba da Semdeg 

ganwyobis safuZvelze realizdeba TviTon qceva.” F(aWara 1996:6). aqedan 

gamomdinare, yvelaze efeqturia reklamebi, romlebic zemoqmedeben 

adamianis emociebze. 

Ytelevizia umniSvnelovanesi arxia msoflio komunikaciis istoriaSi. 

Mmisi zemoqmedebis Zala imdenad didia, rom mosaxleobis garkveuli 

nawili realobas ukve aRiqvams ise, rogorc sTavazobs mas ekranidan 

mowodebuli informacia da suraTebi. garkveuwilad veTanxmebiT n. 

xaxutaSvilis azrs imis Sesaxeb, rom masobrivi komunikaciis saSualbebma 

daisakuTra saganmanaTleblo fuqciebis mniSvnelovani nawili, romlebic 

adre ekuTvnoda ojaxs da skolas (xaxutaSvili (xaxutaSvili (xaxutaSvili 1997:5). 1997:5). 1997:5). Mteleiziis 

rolze adamianis cxovrebaSi metyvelebs 2010 wlis monacemebi, romelSic 

asaxulia sazogadoebis mier TV yurebaze dReSi saSualod daxarjuli 

wuTebis raodenoba (qveynebis mixedviT) (sqema sqema sqema #73). TV yurebaze 

daxarjuli wuTebis raodenobiT pirvel adgilzea somxeTi, meore 

adgilzea azerbaijani, mesameze amerikis SeerTebuli Statebi, xolo 

meoTxe adgilze ki saqarTvelo. irkveva, rom saqarTvelos mosaxleoba 

televizorTan dReSi saSualod 269 wuTs atarebs. (monitoringuli. (monitoringuli. . . . 

. 

2010 2010) 2010 Aaqedan gamomdinare gasagebi xdeba reklamis damkveTebis mxridan 

televiziis ,,Sturmi”. komunikaciur saSualebebs Soris, televiziis 

upiratesoba, maleve daafases komerciulma organizaciebma da gaavses 

samauwyeblo arxebi sxvadasxva saxis reklamebiT. dRes, telereklamas 

ukavia wamyvani adgili msoflio marketinguli bazris struqturaSi. 

telereklama reklamis sxva formebTan SedarebiT mniSvnelovani 

upiratesobiT sargeblobs. misi upiratesoba ganpirobebulia moZravi 

gamosaxulebis demonstrirebiT, sareklamo produqtis momzadebis 

procesis da misi moqmedebis detaluri CvenebiT, aseve telemayureblis 

sxvadasxva ganzomilebaSi, drosa da qveynebSi gadayvanis iluziiT. sxva 

69

saxis sareklamo formebisgan gansxvavebiT telereklama yvelaze metad 

amaxsovrdeba adamians, radgan moZravi suraTi advilad aRibeWdeba 

mayureblis gonebaSi. damaxsovrebis mxriv telereklama 1,2 jer uswrebs 

Jurnalis reklamas, 1,4 1,4 jer gazeTis da 2-jer radioreklamas. (inasariZe 

(inasariZe 

2000: 2000: 2000: 620). 

620). 

pirveli telereklama gaCnda amerikaSi 1931 wels ,,soup operasTan” 

erTad. misi damaarsebeli gaxldaT sentimentaluri serialebis Semqmneli 

frenk frenk ho homerti ho homerti 

merti. merti Tavidan serialebi radioTi gadaicemoda da gaTvlili 

iyo diasaxlisebisTvis. am ,,radioserialebs” afinansebdnen sarecxi 

saSualebebis mwarmoebeli firmebi. M(mag: erT-EerTi aseTi firma iyo 

,,procter&gamble”). swored amitom, aseTi tipis sentimentalur serialebs 

ironiulad daerqva saxelwodeba ,,soup opera”./sapnis opera/ Semdgom 

homerti Tavis kolegasTan da meuRlesTan anna eSenherstTan erTad 

dawers da ganaxorcielebs, e. w. ,,dramebis seriis” dadgmebs, rac mravali 

wlis manZilze gadaicemoda radioTi. am radiodadgmebisgan, kerZod ki, 

maTSi gaxmovanebuli reklamebisgan Semosulma honorarma homerti aqcia 

erT-erTi umdidres adamianad. Mmisma sentimentalurma serialebma ki 

gadainacvla teleekranebze. erT-erTi pirveli seriali ,,jek armstrongis 

Tavgadasavali”, (romelsac afinansebda Svriis RerRilis firma- 

,,wheaties”) SigadaSig CarTuli sareklamo rgolebiT gavida eTerSi 

swored 1931 wels. XX saukunis 50 ian wlebSi amerikelma mayurebelma 

ixila soup opera _ ,,deda parkinsi” (Ma.Parkins), romelSic CarTuli 

iyo sarecxi saSualebis oxsidol-is reklama. 1941 wels, amerikulma 

telekompania ,,NBC”-m daiwyo komerciuli programebis gaSuqeba, romelTa 

saeTero dro meore msoflio omis periodSi SeizRuda. programebi 

ganaxlda omis damTavrebisTanave.U ukve 1946 wlisTvis sxvadasxva saxis 

komerciul proqtebze amerikaSi weliwadSi ixarjeboioda 4 milioni 

dolari. xolo 1949 wlisTvis reklamaze daxarjuli saerToO Tanxa 

weliwadSi Seadgenda 12 milion dolars. (tangeiti 2008:44). mas Semdeg es 

ricxvi mxolod izrdeba. amerikis magaliTze telereklama gavrcelda 

evropaSic. telereklmam ver moikida fexi xolod sabWoTaAkavSiris 

qveynebSi da maT Soris saqarTveloSic. sabWoTa xelisuflebis dros ar 

arsebobda konkurencia, ar iyo kavSiri dasavleTis ganviTarebad 

70

qveynebTan, amitom televiziiT Suqdeboda mxolod politikuri, 

informaciuli tipis mwiri sareklamo gancxadebebi. komerciuli 

telereklamis ganviTareba saqarTveloSi mxolod 1998 wlidan SeimCneva. 

am periodidan daiwyo iseTi ucxouri brendebis sareklamo rgolebis 

gaSuqeba rogoricaa: ,,coca-cola”, ,, ,,stimorol”, ,, 

,,proqter&gamble” da sxva. 

Tanamedrove telereklama eyrdnoba mTel rig fsiqologiur 

faqtorebs. ZiriTadad mimarTavs yuradRebis da mexsierebis xelSemwyob 

fsiqologiur faqtorebs. xelovnebaTmcodne maia lebaniZe wers: 

,,zegavlenis TvalsazrisiT, sareklamo gzavnili SesaZloa iyos 

racionaluri da emociuri. racionaluri (sagnobrivi) telereklamaM 

damajerebel argumentebze dayrdnobiT konkretul informacias awvdis 

myidvels raime produqciis Tu momsaxureobis Sesaxeb. emociuri emociuri 

emociuri 

(asociaciuri) telereklama ki mimarTulia grZnobaTa samyarosadmi, 

emociebisadmi. zemoqmedebs ideis da warmosaxvis saSualebiT” (lebaniZe 

2008:184). telereklama ZiriTadad mimarTavs sareklamo rgolebs, 

romlebic adaminis emociebisadmi aris mimarTuli. Eemociuri tipis 

telereklama aZlierebs saazrovno impulsebs da qvecnobierad aRZravs 

adamianebSiO garkveul asociaciebs maTi codnisa da gamocdilebis 

Sesabamisad. aqedan gamomdinare, fsiqologiuri TvalsazrisiT 

telereklama Taviseburi patara propagandistuli filmia, romelic 

ubiZgebs adamians garkveuli moqmedebisken. 

A arsebobs telereklamis Semdegi mTavari saxeobebi: 

1. sareklamo sareklamo gancxadeba 

gancxadeba_ gancxadeba xorcieldeba ekranze morbenali striqonis an 

uZravi sareklamo teqstis saxiT, romelsac axmovanebs diqtori an 

msaxiobi; 

2. sareklamo 

sareklamo teletixari 

teletixari_ teletixari mokle uZravi sareklamo gamosaxuleba, 

safirmo niSnis an logos saxiT, romelsac aSuqeben raime gadacemis 

dawyebis win. 

3. sareklamo rgoli rgoli_ rgoli 

reklamis yvelaze gavrcelebuli, ZviradRirebuli 

da yvelaze mxatvruli saxeoba. Taviseburi mokle filmi, romelic 

warmoadgens reJisorul_operatorul nawarmoebs msaxiobebis CarTviT, 

musikis TanxlebiT da sxvadasxva saxis specefeqtebiT; 

71

4. telerep telereportaJi 

telerep 

ortaJi ortaJi_ ortaJi satelevizio sareklamo reportaJi movlenis 

adgilidan. mag: gamofenebidan, prezentaciebidan, maRaziebidan da a.S. 

xorcieldeba mowveuli stumrebis da momxmareblebis monawileobiT, 

romlebic konkretuli Temis Sesaxeb gamoTqvamen TavianT azrs da 

amiT reklamas ukeTeben sareklamod gamiznul Temas TuU pruduqcias; 

5. sareklamo telegadacema 

telegadacema_ telegadacema 

specialuri satelevizio gadacema raime 

saxis produqciis Sesaxeb. reklamirebuli produqtis xarisxsa da 

sasargeblo TvisebebSi mayureblis dasarwmunenlad iwveven eqspertebs, 

momxmareblebs, gamyidvelebs, romlebic cdiloben mayureblis 

darwmunebas reklamirebuli produqciis RirsebebSi. 

CamoTvlili telereklamis saxeobebidan sareklamo rgoli yvelaze 

mxatvruli, efeqturi da zemoqmedebis TvalsazrisiT mniSvnelovani 

saxeobaa. sareklamo samyaros legenda klod hopkinsi wers: ,,Tqven ver 

gamoxvalT raime produqciiT bazris mWidrod dakavebul segmentze 

sityvebiT: iyideT Cemi produqcia!. es gamoiwvevs Tqveni produqciis 

mxolod dawunebas, Tqven unda SesTavazoT mayurebels raRac 

gansakuTrebuli momsaxureba an aRweroT am produqciis raime unikaluri 

Tviseba Tu xarisxi, raTa momxmarebeli gadaerTos misTvis ukve nacnobi 

markis produqciidan Tqvens produqciaze” (tangeiti (tangeiti 2008:.29). 2008:.29). igives 

aRniSnavda cnobili reklamis geniosi devid ologvic is wers: ,,reklamis 

efeqturoba naklebad efuZneba imas, Tu ras dawerT, is efuZneba imas, Tu 

ra arguments moiyvanT sareklamo produqtis an momsaxureobis 

sasargeblod” (oligvi 2006). cnobili reklamistebis es sityvebi friad 

mniSvnelovani da gasaTvaliswinebelia, radgan reklama teleekranze 

ukve imdenad bevria, rom bevri fiqria saWiro, raTa Seiqmnas iseTi 

ideurad originaluri, vizualurad efeqturi da mimzidveli sareklamo 

rgoli, romelic gamoirCeva ukve isedac mravlad arsebuli efeqturi da 

mimzidveli sareklamo rgolebisgan. 

arc erT sareklamo formas ar Wirdeba imdeni gamocdileba da 

profesionalizmi, ramdenic telereklamas. reklamis Teoretikosi a. 

malceva sruliad marTebulad aRniSnavs: ,,maRalmxatvrul sreklamo 

rgolze muSaobis procesi SeiZleba gavaTanabroT moklemetraJiani 

filmis gadaRebasTan xSirad moulodneli da amoucnobi dasasruliT. 

72

golis xangrZlivoba Seadgens saSualod mxolod erTi wuTs da es unda 

iyos iseTive srulyofili da dasrulebuli produqti, rogorc 

nebismieri xelovnebis nimuSi” (malcevi 17.11.2008; mis: http://www.taby27.ru). 

sareklamo rgolis Seqmna rTuli procesia da moiTxovs iseT 

aucilebel Tvisebebs, rogoricaa: sazrianoba, analizis unari, maRali 

gemovneba, SemoqmedebiT niWi da iumoris grZnoba. arc Tu ise advilia 

yvela CamoTvlili Tviseba moZebnoY erT adamianSi, amitom xSirad 

reklamaze muSaobs ramdenime adamiani, romlebic qmnian am TvisebaTa 

erTobliobas. erTi sareklamo rgolis muSaobis procesze dakavebuli 

SeiZleba iyos 3 dan 30-mde kaci (gaaCnia reklamis sirTules da xarisxs). 

scenaristebi, reJisorebi, operatorebi, msaxiobebi, diqtorebi da sxva. 

gamoiyeneba rTuli da ZviredRirebuli teqnika, rac dakavSirebulia did 

danaxarjebTan. stilisturi TvalsazrisiT sareklamo rgolebi 

ramdenime tipisaa. yvelaze xSirad teleekranze vxedavT Semdeg tipis 

sareklamo rgolebs: reJisorul 

reJisorul-- 

reJisorul 

reJisorul-- 

--dadgmiTs, -- dadgmiTs, operatoruls, animaciurs animaciurs da 

informaciuls. 

informaciuls. 

1. reJisorul dadgmiTi saxis sareklamo rgoli moicavs originalur 

scenarul ideebs dafuZnebuls msaxiobebis profesiul TamaSze, 

romelsac dgams reJisori. aseTi rgolisTvis specialurad irCeva an 

iwereba originaluri musika. rgolis montaJis Semdeg mimdinareobs misi 

grafikuli damuSaveba. 

2. operatorul rgols iReben maSin, roca saWiroa raime saxis 

produqtis efeqturi warmoCena. Mmag: kvebis produqtebis ,,gemrielad” 

Cveneba, Tmebis warmoCena Sampunis moxmarebis Semdeg, avtomobilis 

efeqturi gaSuqeba gzaze da sxva. aseTi tipis sareklamo rgolis Seqmna 

rTuli da ZviradRirebuli procesia. YsinamdvileSi ar arsebobs Sampuni, 

romelic moiyvans Tmebs iseT idealur mdgomareobaSi, rogorc 

sareklamo rgolebSia naCvenebi. mag: (,,pantene”, ,,head&shoulders”, 

,,schwarzckopf”-is da sxva sareklamo rgolebi). aseTi gaidealebuli Tmebis 

iluziis Sesaqmnelad iyeneben sxvadasxva kompiuterul efeqtebs, rasac 

gamocdileba da profesionalizmi Wirdeba. asTive meTodiT iReben 

kvebis produqtebsac, romlebsac xelovnurad uqmnian simsuyis, 

simkveTris da madismomgvreli ,,sigemrielis” iluzias. saqarTveloSi, 

73

ogorc wesi, aseTi tipis rgolebi naxevarfabrikatis saxiT Semodis. Aaq 

maT ukeTeben teqstis adaptacias, Targmnian da cvlian ucsour warwerebs 

qarTuliT. 

3. animaciuri 

animaciuri animaciuri rgolebi gansakuTrebulad mravalferovani da efeqturia. 

Aanimacia iZleva warmosaxvis mraval SesaZleblobas. animaciis 

saSualebiT SeiZleba adamiani dafrinavdes, cxoveli laparakobdes da 

sxva. aseTi rgolebis Sesaqmnelad mimarTaven kompiuterul grafikas. 

animaciur reklamebs ZiriTadad iyeneben sabavSvo produqciis 

reklamirebisTvis, Tumca igi efeqturad moqmedebs ufrosi Taobis 

mayurebelzec. sainteresoa dadgmiTi da animaciuri rgolebis Serwymac 

mag: dadgmiTi tipis rgolSi animaciuri personaJis Setana. 

4. informaciuli informaciuli rgoli gamoiyeneba, roca saWiroa raime produqtis an 

momsaxureobis swrafi detaluri aRwera. informaciuli rgoli ori 

saxisaa: 1. slaid slaid-Sou 

slaid Sou Sou (ekranze dinamikurad cvalebadi fotoebi an 

ilustraciebi da maTi swrafi aRwera) 2. informaciuli videorgoli 

(diqtori swrafad da lakonurad yveba mocemuli produqtis an 

momsaxureobis Sesaxeb). informaciuli rgoli yvelaze advilad 

Sesaqmneli sareklamo rgolia, radgan ZiriTadi aqcenti keTdeba 

diqtoris Tanmxleb xmaze da produqciis vizualur iersaxeze. 

telereklamis Seqmnis procesSi friad saintereso da magaliTis 

saxiT gasaTvaliswinebelia klod hopkinsis midgoma sareklamo 

saqmisadmi, (reklamis istoriaSi cnobili rogorc, ,,hopkinsis midgoma”) 

romelic aqvs aRwerli cnobil Jurnalists da mwerals mark tangeits: 

,,yvela ,,yvela reklamirebul reklamirebul produqtSi produqtSi hopkinsi hopkinsi eZebda eZebda raRac raRac gansakuTrebuls, 

gansakuTrebuls, 

unikalur unikalur Tvis Tvisebebs Tvis ebebs da maTze akeTebda aqcents. mag: CikagoSi muSaobis 

periodSi is daiqirava erT-erTma sareklamo saagentom, raTa Seeqmna 

reklama ludis ,,Schlitz”-is safirmo markis popularizaciisTvis. hopkinsma 

gaigo, rom qarxanaSi ludisTvis gamzadebul boTlebs stelirizacias 

ukeTebdnen cxeli orTqliT iseve, rogorc yvela sxva qarxanaSi, magram 

hopkinsisgan gansxvavebiT aravis mofiqrebia gamoeyenebia es TiTqosda 

umniSvnelo detali ludis reklamaSi. hopkinsma reklama swored am 

detalze aqcentirebiT aago. man AaCvena momxmarebels, rom ,,Schlitz”-is 

ludis boTlebi sufTavdeba cxeli orTqliT. momxmarebels gauCnda 

74

STabeWdileba, rom es konkretuli ludis qarxana gansakuTrebiT 

gulmodgined zrunavs Hhigienis da sisufTavis dacvaze. ,,Schlitz”-is 

reklamam gamoiRo didi Sedegi da sasmelis gayidva sagrZnoblad 

gaizarda.” Haqedan gamomdinare, sazrianoba, mofiqreba da Zieba did rols 

TamaSobs am xelovnebaSi da xSirad erTma patara da sworad mignebulma 

detalma SeiZleba sareklamo gzavnils moutanos warmateba. reklamis 

warmateba ki mdgomareobs reklamirebuli produqciisadmi interesis 

gamowvevasa da gayidvebis maCveneblis amaRlebiT. sasrgeblo iqneboda 

klodHhopkinsis midgoma gamogveyenebia qarTuli produqciis, bunebis, 

tradiciebis da niSan-Tvisebebis unikalurobis Ziebis magaliTad. mag: 

Cvens qveyanaSi da sazRvargareTac qmediTunariani da saintereso iqneba 

telereklamebi, romlebic asaxavs qarTuli bunebis, kulturis, Rvinis, 

Cais aromatis, gamagrilebeli sasmelebis, qarTuli kerZebis 

unikalurobas da sxvebisgan ganmasxvavebel niSan-Tvisebebs. 

swored Cveni qveynisaTvis damaxasiaTebeli unikaluri niSan-Tvisebebis 

Zieba cxovrebis yvela sferoSi, maTi warmoCena da popularizacia 

iTamaSebs mniSvnelovans rols qarTuli sareklamo xelovnebis 

gavniTarebisTvis. telereklamebi SesaZlebelia Seiqmnas dasavluri 

gamocdilebis SeswavliT da gaTvaliswinebiT, magram ara yvelaferi 

qarTulis identificirebiT dasavlur kulturasTan. axali 

mimdinareobebi da sxvadasxva stilebi yovelTvis iarsebebs xelovnebaSi. 

TavisTavad aucilebelia maTi miReba da Seswavla, magram ar SeiZleba 

individualobis da tradiciebis dakargva. sakuTaris uaryofas da sxva 

qveynis cxovrebis wesisTan damsgavsebas yovelTvis mivyevarT uaryofiT 

Sedegebamde. 

qarTul telesivrceSi gaSuqebuli sareklamo rgolebi 

umetswilad dasavlur da rusul xasiaTs atarebs. jer kidev mravlad 

Suqdeba qarTul enaze Targmnili ucxouri warmoebis, an dasavlur 

telereklamebTan stilisturad gaigivebuli sareklamo rgolebi, rac 

ganpirobebulia imiT, rom reklama, kerZod ki misi zogierTi saxeoba 

(telereklama, gare reklama, internetreklama) saqrTvelosTvis axali 

xelovnebaa, amitom am xelovnebis Serwyma qveynis kulturasTan 

Camoyalibebis procesSia, aseve imiT, rom neli tempebiT viTardeba 

75

qarTuli ekonomika. Tu ra saxis produqciis warmoeba da ganviTareba 

xdeba Cvens qveyanaSi SegviZlia vimsjeloT swored teleekranze 

gaSuqebuli qarTuli sareklamo rgolebis mixedviT. dakvirvebam gviCvena, 

rom saqarTveloSi am etapze yvelaze metad viTardeba mobiluri 

komunikaciebi, samSeneblo kompaniebi da sabanko saqmianoba, aqedan 

gamomdinare mravlad iqmneba sxvadasxva saxis reklamebi, romlebic maT 

saqmianobas Tu momsaxurebis xarisxs uweven popularizacias. es 

telereklamebi aRsaniSnavia imT, rom qarTuli warmoebisaa da maTze 

dakvirvebiT SegviZlia vimsjeloT Cvens qveyanaSi sareklamo xelovnebis 

ganviTarebazec. mag: kreatiuli midgomiT aris Seqmnili ,,Tbs bankis” 

dadgmiTi saxis sareklamo rgoli (suraTi 74), romelSic msaxiobebi 

TamaSoben quCaSi gamvlel ubralo adamianebs, romlebic bankis 

Senobis vitrinaSi TiTqos xedaven TavianTi survilebis da ocnebebis 

asrulebas. isini xedaven sakuTar Tavs im garemoSi da iseT formaSi, 

rogoric maT warmodgenaSia asaxuli. erTi xedavs sakuTar Tavs Zvirfasi 

avtomobilis saWesTan, meore misTvis sasurvel mogzaurobas da dasvnebas 

ZviradRirebul kurortze, mesame mdidrulad mowyobil saxls da 

a.S.Hsareklamo rgols ar axlavs teqsti da komentari. Amas alamazebs da 

avsebs mxolod musikaluri gaformeba. Mmiuxedavad amisa, sarekmao rgoli 

advilad gasagebi da sasiamovno sayurebelia. aRsaniSnavia isic, rom 

rgolSi sworad aris gaTvlili asakobrivi jgufebic, rac imas niSnavs, 

rom reJisorma gamoiyena yvela asakis msaxiobi da amiT Seqmna sareklamo 

gzavnili gankuTvnili yvela asakis mayureblisTvis. ra Tqma unda yvela 

adamianis ocneba sxavadsxva saxisaa, magram lamaz cxovrebaze, 

komfortze, avtomobilze da mogzaurobaze ocnebobs TiTqmis yvela. 

swored am survilebze aris agebuli am konkretuli bankis sareklamo 

rgoli. sityvierad, rom aRvweroT gaSuqebuli reklamis vizualuri 

suraTi,B amovikiTxavT Semdegs: Cven viciT raze ocnebobT, viciT, rom 

umravlesobisTvis es ocnebebi miuwvdomelia, magram Cven SegviZlia 

vaqcioT Tqveni ocnebebi realobad, ,,Tbs bankTan” erTad yvelaferi 

SesaZlebelia. rgoli izidavs yuradRebas ara Tavisi SinaarsiT, aramed 

Tavisi originalobiT, mxatvruli gadawyvetiT da iumoriT. miuxedavad 

imisa, rom mayurebels kargad esmis reklamis mowodebis gaidealeba, is 

76

ar iwvevs gaRizianebis SegrZnebas da aRiqmeba rogorc patara 

iumoristuli filmi, romlis SigniT damaluli fsiqologiuri 

faqtorebi ubiZgebs mayurebels isargelos konkretuli bankis 

momsaxurebiT. 

qarTuli telereklamis individualobis Ziebis TvalsazrisiT, kargi 

dasawyisia Sokoladi ,,barambos” kreatiuli midgomiT Seqmnili 

sareklamo rgoli, romelic patara Teatralizebul dadgmas warmodgens 

(suraTi (suraTi 75). 75). masSi Teatralur kostiumebSi gamowyobili msaxiobebi 

reklamas uweven tkbil sasusnavs. sareklamo rgoli TiTqos kulisebs 

miRma an TviT scenazea gadaRebuli. ,,barambos”Hreklmis mxatvrul 

gadawyvetaSi igrZnoba kavSiri qarTul TeatrTan, riTac rgoli 

Sokoladis sigemrielis garda, axsenebs mayurebels Teatrs da amiT 

qvecnobierad uwevs mas popularizacias. sareklamo rgoli yuradRebas 

izidavs misi mxatvruli gadawyvetiT, gansxvavdeba dasavluri stiliT 

gadaRebuli standartuli sareklamo rgolebisgan. aqedan gamomdinare, 

,,barambos” reklama misi ideur - mxatvruli gadawyvetiT warmoadgens 

qarTuli kreatiuli reklamis karg magaliTs. 

KqarTuli kreatiuli telereklamis Ziebis TvalsazrisiT sainteresoa 

sarecxi fxvnilis - ,,vardos” popularizaciisTvis Seqmnilia sareklamo 

rgoli, romelic warmoadgens kargi donis mcire qoreografiul dadgmas 

_ miuzikls. reklamisTvis siuJeti aRebilia poplaruli Zveli qarTuli 

filmidan, rac damatebiT emociur elfers aniWebs sareklamo rgols. 

aRsaniSnavia aseve, gasarTobi gadacema- ,,iumorina”-sTvis Seqmnili 

sxvadasxva wlis sareklamo rgolebi, romlebic warmoadgens mcire 

iumoristul- musikalur dadgmebs. 

zemoqmedebis TvalsazrisiT mniSvnelovani faqtoria reklamaSi 

sazogadoebisTvis cnobili saxeebis CarTva. yovelTvis efeqturi da 

qmediTunariania tereklamebi, romlebSic monawileoben xalxisTvis 

sayvareli da cnobili adamianebi, radgan amESTxvevaSi moqmedebs ndobis 

faqtori avtoritetuli adamianis mimarT. aseTi telereklamebis 

magaliTebia: afTiaqi ,,psp”-s reklma momRerali nani bregvaZis 

monawileobiT, kaxuri Rvinis ,,badagonis” SesaniSnavi sareklamo rgoli, 

romelSic monawileobda didi msaxiobi sofiko Wiaureli, 

77

gamagrilebebli sasmelis ,,nataxtaris” reklama msaxiobisa da poetis 

niko gomelauris monawileobiT, ,,iumorina”-s sareklamo rgolebi, 

romlebSic tradiciulad monawileoben iseTi cnobili msaxiobebi, 

rogorebic arian kaxi kavsaZe da givi berikaSvili. da sxva. A 

friad mniSvnelovania reklamaSi iumoris gamoyeneba, iumori uqmnis 

sareklamo rgols saintereso da originalur saxes, ayenebs adamians 

karg gunebaze. cnobili argentineli reJisori da iumoristuli reklamis 

erT-erTi saukeTeso specialisti endi endi fogvili fogvili wers: ,,iumori yvelaze 

metad muSaobs reklamaSi, is yvelaze marTebulad gadmogvcems 

informacias, Tan ucbadve SeiZleba Tqma moqmedebs Tu ara reklama 

mayurebelze, xalxi icinis _ e.i. yvelaferi kargadaa” (fogvili (fogvili 2007, 2007, mis: 

mis: 

http://www.adme.ru/kreativnyj-obzor/rezhisser-endi-fogvill-odin-iz-luchshih-specialistov-v-mire-po- 

smeshnoj-reklame-20599/). iumoris grZnobiT Seqmnili telereklamebi 

yovelTvis sasiamovno sayurebeli da efeqturia zemoqmedebis mxriv. Mmag: 

ucbad gaxda popularuli mobiluri kavSirebis kompaniis ,,bilainis” 

dadgmiTi saxis sareklamo rgoli, romelic warmoadgens mcire 

iumoristul- musikalur dadgmas (suraTi (suraTi (suraTi 76). 76). 76). Tumca, isic unda 

aRiniSnos, rom is rac acinebs erTs, SeiZleba ar mowondes meores, 

amitom iumoris gamoyenebasac reklamaSi sifrTxile Wirdeba. saWiroa 

Semowmdes ra reaqcias gamoiwvevs konkretuli iumori adamianebSi da 

gayidis Tu ara is produqts. 

mniSvnelovani is faqti, rom qarTul sareklamo rgolebSi 

naklebadaa erotikuli motivebi, racAase mravlad gvxvdeba dasavlur da 

rusul sareklamo rgolebSi. umravlesoba dasavluri warmoebis 

sareklamo rgoli Seicavs seqsis elements. Sokoladis reklamebis (mag: 

,,dove” da ,,корона”-s reklamebi da sxva) da maTi mirTmevis banalur 

scenaSic ki intimis da naxevrad siSiSvlis vizualuri suraTebi ufro 

metia, vidre TviT produqtis vizualuri gamosaxuleba. aseTi saxiT 

mowodebuli Sokoladis an sxva saxis saWmeli produqtis e.w. 

,,sigemriele” qvecnobierad iwvevs mayurebelSi sxvadasxva saxis intimur 

asociaciebsac. sul sxvaa, roca saqme gvaqvs sunamoebis, sayofacxovrebo 

higienuri saSulebebis telereklamebTan. aseT reklamebSi erotikuli 

motivebis gamoyeneba normaluria, Tumca zomiereba aqac saWiroa 

78

gamomdinare iqedan, rom reklama zemoqmedebis Zlieri saSualebaa da mas 

uyurebs yvela asakis mayurebeli. gasaTvaliswinebelia aseve qveynis 

kultura da mentaliteti. viqtor soroCenko Tavis statiaSi ,,seqsi 

reklamaSi” wers: reklama aris ekonomikis mamoZravebeli Zala, 

seqsualuri motivebi ki reklamis mamoZravebeli Zala, isini moqmedeben 

Cvens biologiur instinqtebze, seqsualuri reklama mimarTulia yvelaze 

Zlieri emociebis gamowvevisaTvis. es xels ki uwyobs produqciis 

gayidvas” (soroCenko 

soroCenko 

soroCenko 2004, mis mis: mis 

http://www.dix.ru/4909). erTi mxriv, veTanxmebi 

am azrs, magram aris meore mxarec: teleekranebzeGaseTi tipis reklamebis 

simravle da gaSuqebis sixSire, produqciis gayidvebis ricxvis momatebas 

adamianebis cxoveluri instiqtebis gaZlierebis xarjze aRwevs, rac 

Tavis mxriv garkveulwilad sazogadoebaSi sulierebis dakargvas 

gamoiwvevs. 

aqedan gamomdinare dasavluri stilis reklamebs unda Caenacvlos 

qarTuli individualizmiT Seqmnili telereklamebi, rac mniSvnelovani 

faqtoria Cvens qveyanaSi sareklamo xelovnebis momavali 

ganviTarebisTvis. 

satelevizio reklamis mayurebelze zemoqmedebis efeqturobisTvis 

sasurvelia Semdegi aucilebeli komponentebis da wesebis 

gaTvaliswineba: 

1. rgoli unda gakeTdes ise, rom mayurebelma pirvelive wamebSi gaigos 

sareklamo mowodebis arsi. sareklamo rgoli unda daiwyos raRac 

mniSvnelovaniT, raTa ucbad miipyros yuradReba, amisTvis reklamirebuli 

Temis yvelaze saintereso da mTavari nawili unda warmoCndes 

pirvelsave wamebSi. 

2. damtkicebulia, rom pirveli 5 wami ganmsazRvrelia imisa, 

dainteresdeba Tu ara adamiani reklamiT. 5 wamis Semdeg interesi 

sareklamo rgolis mimarT an moimatebs an daiklebs (gaaCnia 

reklamirebuli produqtis motivacias, sareklamo rgolis vizualuri da 

teqsturi mxaris efeqturobas da originalobas, fsiqologiri 

faqtorebis konstruqcias). 

3. reklamis vizualuri mxare unda iyos saintereso, mkafio da advilad 

dasamaxsovrebeli. 

79

4. didi mniSvneloba aqvs reklamaSi xmis tembrs. auditoriasTan 

kontaqts uzrunvelyofs xmis Tbili toni. 

5. yoveli fraza unda muSaobdes energiulad, lakonurad da efeqturad. 

6. 6. 6. reklama unda iyos Zalian mokle da lakonuri. reklamebis gaSuqebis 

gadaWarbebuli xangrZlivoba iwvevs gaRizianebis SegrZnebas da 

mayurebeli bolomde aRar uyurebs sareklamo mowodebas. magaliTad: 

iaponiaSi yvelaze grZelformatiani sareklamo rgoli 15-20 wams 

grZeldeba. iaponelebi sruliad marTebulad Tvlian, rom es dro 

sakmarisia sareklamo mowodebis aRqmisTvis. cnobili iaponuri komiksebis 

,,mangas” kretiuli direqtori akira akira akira kagami kagami kagami wers: wers: ,,gavyidoT ,,gavyidoT produqti produqti 15 15 

wamSi wamSi- wamSi wamSi marto marto amas amas Wirdeba Wirdeba namdvili namdvili talanti” talanti” (tangeiti tangeiti tangeiti 2008:190). 

dakvirvebam aCvena, rom saqarTveloSi sareklamo rgolebis 

xangrZliboba iSviaTad Seadgens 60-70 wams, rac ganpirobebulia rgolis 

damzadebis, gadaRebis da eTerSi ganTavsebis siZviriT. grZel 

formatiani (60w. da meti) sareklamo rgolebis dakveTa ZiriTadad xdeba 

sxvadasxva politikuri organizaciebis da adgilobrivi msxvili 

kompaniebis mier. mag: mobiluri komunikaciebis ,,magTis”, ,,jeoselis” 

,,bilainis” sareklamo rgolebi, aseve bankebis- ,,Tbs bankis”, 

,,saqarTvelos bankis” sarklamo rgolebi.K aseTi msxvili kompaniebi 

grZelformatian sareklamo rgolebs iyeneben imijis SesanarCuneblad. (e. 

w. imij reklamebi). 

A xarisxiani sareklamo rgolis Sesaqmnelad da mayurebelze 

zemoqmedebis gansaxorcieleblad gasaTvaliswinebelia ramdenime 

mniSvnelovani faqtori: 

1. sareklamo rgolSi mniSvnelovania axali informaciis gaJRereba, 

siaxlis Cveneba. 

2. rgolis dawyebisTanave unda dasaxeldes brendis saxeli, 

3. saWiroa pruduqciis TvalsaCino demonstrireba (produqtis 

momzadeba, moqmedebaSi Cveneba da moxmareba). 

4. saWiroa problemis mogvarebis Cveneba (iqamde da Semdeg). 

5. efeqturia cxovrebidan aRebuli scenebis Cveneba. 

6. efeqturad moqmedebs reklamirebuli produqciis momxmarebelTa 

rekomendaciebis gaSuqeba. 

80

7. saWiroa produqciis saukeTeso mxareebis Cveneba da gansakuTrebuli 

qeba. 

8. aucilebelia mizezis Cveneba, Tu ratom Rirs am konktretuli 

produqciis Yyidva. 

9. saWiroa rgolSi saxasiaTo personaJebis CarTva. 

10. kargia iumoris gamoyeneba. 

11. aucilebelia ndobis aRZvra mayurebelSi. 

reklama televiziisTvis Semosavlis erT-erTiO yvelaze xelsayreli 

wyaroa. komunikaciuri saSualebebi ZiriTadad finansdebian reklamebis 

saSualebiT. MmagaliTad: saSualod 30 30 wamiani wamiani rgolis fasi 2009 wels 

saqarTvelos televiziis ZiriTad arxebze _ rusTavi2-sa da imedze prais 

listiT, daaxloebiT 519.60 amerikul dolars Seadgenda (sareklamo (sareklamo . . . . . . 

2009 2009).Epatara 2009 

arxebsa da regionalur televiziebSi reklamis fasi 

gacilebiT naklebia.MmagaliTad: aWaris televiziaSi erTwuTiani 

sareklamo rgoli, sul raRac, 180 lari Rirs. aWaris televiziis 

sareklamo saagento ukmayofilebas gamoTqvams imis Taobaze, rom rom 

2005 wlidan moyolebuli aRar SeiniSneba aqtiuroba damkveTebis mxridan 

da mizezad asaxeleben qveyanaSi Seqmnil ekonomikur krizissK (aWaris. aWaris. . . . 

. 

2009 2009). 2009 krizisi, ra Tqmaunda, moqmedebs reklamaze, magram am SemTxvevaSi 

krizisi ar TamaSobs mTavar rols. sinamdvileSi mizezi mdgomareobs 

maSi, rom aWaris televizias uyurebs sazogadoebis mxolod mcire 

nawili da Semoifargleba regionis auditoriiT, swored es aris 

damkveTis mxridan susti dainteresebis mTavari mizezi. damkveTs urCevnia 

ganaTavsos Tavisi reklama saqarTvelos televiziis ,,titan” arxebze, 

romelTac uyurebs sazogadoebis 80%. muxedavad siZvirisa damkveTi 

mzadaa gaiRos uzarmazari Tanxebi telereklamaze, radganNNdroulad da 

xarisxianad gakeTebul telereklamas imdenad didi mogeba moaqvs, rom 

damkveTi inazRaurebs sareklamo rgolze da misi Cvenebis sixSireze 

gaweul xarjebs. sareklamo rgolis gaSuqebis sixSire friad 

mniSvnelovania reklamis zemoqmedebisTvis. amisTvis iyeneben yuradRebis 

da mexsierebis erT-erT fsiqologiur faqtors _ ganmeorebas, romlis 

meSveobiT reklama aiZulebs daajeros informacia iseT mayurebelsac ki, 

romelmac Tavidan ar gamoTqva mzadyofna daejerebina reklamirebuli 

81

informacia. cnobili amerikeli marketologi, kompania _ ,,hipnozuri 

marketingis prezidenti” da mwerali jo jo vital vitale vital (avtori wignisa 

,,hipnuzuri sareklamo tqstebi”) mivida daskvnamde, rom darwmunebis erT- 

erTi yvelaze Zlieri instrumenti _ ganmeorebaa. is wers: ,,ganmeoreba 

,,ganmeoreba 

,,ganmeoreba 

moqmedebs, moqmedebs, rogorc rogorc rogorc hipnozi, hipnozi, kargi kargi hipnoziorebi hipnoziorebi iyeneben iyeneben ganmeorebas, 

ganmeorebas, 

rogorc rogorc zemoqmedebis zemoqmedebis saSualeba 

saSualebas, saSualeba 

s, magaliTad: isini isini imeoreben: imeoreben: ,,Tqven 

,,Tqven 

iZinebT”. iZinebT”. iZinebT”. Tu Tu Tqven Tqven gaigonebT gaigonebT am am frazas frazas ramdenjerme ramdenjerme Tqven Tqven marTlac 

marTlac 

daiZinebT” daiZinebT” (vitale 2009 mis: http://prochtenie.ru/index.php/docs/3076). TiTqmis 

igive xdeba reklamaSic, rac metad xSirad meordeba reklamis mTavari 

momentebi, miT metad moqmedebs adamianze sareklamo gzavnili. 

damkveTi did yuradRebas aqcevs Tavisi produqciis reklamis gaSuqebis 

sixSires. reglametis mixedviT ganmeorebis sixSire saaTSi ar unda 

aRematebodes 15 wuTs. saqarTvelos samauwyeblo arxebze es reglamenti 

darRveulia. reklamis gaSuqebis gadaWarbebuli xangrZlivoba da 

gaSuqebis sixSire iwvevs mayurebelSi gaRizianebis SegrZnebas, rac 

uaryofiTad aisaxeba reklamis popularobaze. 50 gamokiTxuli 

adamianidan 42-ma aRniSna rom telereklamebis gaSuqebis sixSire maTSi 

iwvevs gaRizianebis SegrZnebas. aRizianebs mayurebels reklamebSi 

produqciis gadaWarbebulad gaidealebuli suraTic. reklama unda iyos 

odnav gaidialebuli da unda warmoaCendes reklamirebul produqcias 

saukeTeso mxridan es reklamis erT-erTi wesia, magram araviTar 

SemTxvevSi ar SeiZleba suraTis gaidealeba imdenad, rom is ar 

Seesabamebodes sinamdviles. am problemebis mosagvareblad aucilebelia 

Seiqmnas iseTi sakanonmdeblo institutebi, romlebic gaakontroleben 

reklamis Sesabamisobas realobasTan. 

reklamaze msoflioSi zarmazari Tanxebi ixarjeba. is biujetis 

Sevsebis erT-erT sariozul saSualebad iqca. 

daxarjuli Tanxebis raodenobas da maT zrdas wlebis mixedviT 

gviCvenebs Semdegi sqema: (sqema #77), (monitoringuli. . . 2010). sqemidan 

Cans, rom telereklamaze danaxarjebi yovelwliurad izrdeba. 

magaliTad: 2006 wels reklamaze daixarja _ 54 000 000 dolari, 2007 

wels _ 62 000 000 dolari, 2008 wels _ 79 000 000 dolari, 2009 wels 

90000 000 dolari, xolo 2010 wels, wina welTan SedarebiT 

82

telereklamaze moTxovna gaizarda 20%, da danaxarjebma Seadgina 109 000 

000 dolari. aqedan gamomdinare televiziis erT-erT umniSvnelovanes 

Semosavlis wyaros warmoadgens damkveTi. aseve, unda aRiniSnos, rom 

uzarmazari Tanxebis brunvis safuZvelze, reklama iqca saxelmwifo 

biujetis Sevsebis erT-erT seriozul saSualebadac. cnobili ingliseli 

Jurnalisti da sareklamo saqmianobis mkvlevari mark mark tangeiti tangeiti aRniSnavs: 

,,satelivizio arxebis swrafma raodenobrivma zrdam gamoiwvia is, rom 

damkveTs uWirs Tavisi produqciis mimarT momxmareblis yuradRebis 

mizidva, dRes sareklamo kampaniis warmateba mdgomareobs ara imaSi rac 

SeiZleba met arxze ganaTavsos Tavisi reklama da ganuwyvetliv imeoros, 

aramed imaSi, rom ganaTavsos reklama saWiro adgilas da saWiro dros” 

(tangeiti tangeiti 2009) 2009). 2009) . sruliad veTanxmebiT tangeitis mosazrebas, radgan 

reklamis gansaTavseblad friad mniSvnelovania aramarto ZiriTadi 

arxebis gaTvaliswineba, aramed im maRal reitinguli gadacemebis 

codnac, romlebic am arxebze Suqdeba. gasaTvaliswinebelia aseve, TV 

yurebis yvelaze aqtiuri saaTebic. reklamis gavrceleba yvelaze 

efeqturia: dilis saaTebSi, samuSao saaTebis dasrulebis Semdeg, 

dasvenebis dReebSi (SabaT_kviras) da dResaswaulebis dros. es is droa, 

roca adamiani saxlSia da telegadacemebis yurebis meti SesaZlebloba 

aqvs. reitinguli gadacemebis daDTV. yurebis yvelaze aqtiuri saaTebis 

codna reklamis QqmediTunarianobisTvis da efeqturobisTvis aucilebeli 

faqtoria. Tu damkveTi Tavisi pruduqciis (momsaxurebis) reklamas 

ganaTavsebs iseT gadacemebSi, romelTa mimarT sazogadoebis interesi 

naklebia an ganaTavsebs dRis im saaTebSi, roca sazogadoebis umetesi 

nawili samuSaozea, reklama moutans mas dabal Sedegs. 

sainteresoa im gadacemebis codna, romlebic am etapze saqarTveloSi 

yvelaze reitingul gadacemebad iTvleba da, aqedan gamomdinare, 

xelsayrelia reklamis gansaTavseblad. yvelaze reitingul gadacemebs 

warmoaCens sqema, romelSic mokvleulia 2010 wlis 20-dan 10 yvelaze 

maRalreitinguli gadacemebi (sqema sqema #78 #78). #78 

rogorc sqemidan Cans reitingiT 

pirveli adgili ukavia programa ,,niWiers” (rusTavi2), meore adgilzea 

saaxalwlo koncerti Sua qalaqSi (imedi), mesameze gadacema ,,profili” 

(rusTavi 2) da a.S. aqedan gamomdinare, reklama qmediTunariani iqneba Tu 

83

damkveTi ganaTavsebs Tavisi produqciis reklamas sqemaSi naCveneb 

yvelaze reitingul gadacemebSi da am gadacemebis Cvenebis saaTebSi. 

mniSvnelovania aseve, imis gaTvaliswineba, Tu romel gadacemebs uyureben 

umeteswilad Zlieri sqesis warmomadgenlebi da romels susti sqesis 

warmomadgenlebi, aseve mozardebi da bavSvebi, mag: serialebs 

umeteswilad uyureben mandilosnebi, amitom efeqturia iseTi produqciis 

reklamebis ganTavseba, romlebic gankuTvnilia susti sqesis 

warmomadgenlebiTvis. magaliTad: saxlis atributebi, sarecxi 

saSualebebi, sayofacxovrebo nivTebi da sxva. sportuli saxis 

gadacemebSi ki ufro qmediTunariani iqneba reklamebi, romlebSic 

warmoCenilia produqciaZlieri sqesis warmomadgenlebisTvis. 

Mmarketinguli motivaciis, sazogadoebis moTxovnebis Seswavlis 

Semdeg, iqmneba reklama ama Tu im produqtze an momsaxurebaze. 

warmodgenil sqemaSi asaxulia 2010 wlis 20 yvelaze reklamirebadi 

kategoria saqarTveloSi (sqema (sqema #79). #79). #79). (saerTaSoriso. saerTaSoriso. . . 2010 2010). 2010 

yvelaze 

reklamirebadi kategoriis oceulSi I adgilzea mobilur kavSirTa 

komunikaciebi, II. sxvadasxva saxis socialuri reklamebi, III. Sokoladis 

produqcia, IV. sabanko operaciebi da a.S. rogorc vxedavT, reklama 

moicavs cxovrebis TiTqmis yvela sferos. televiziis saSualebiT is 

warmarTavs Cvens interesebs da gvbiZgulobs garkveuli moqmedebisken. 

samwuxarod Tanamedrove televizia savsea sazRvargareTidan da 

ruseTisdan gadmoRebuli telereklamebiT, primitiuli dasavluri 

teleserialebiT, skandaluri da sensaciuri SouebiT, rac, Tavis mxriv, 

qmnis Tavisebur simulaciur realobas da garkveulwilad zians ayenebs 

qarTul tradiciebs da faseulobebs.Y dasavluri cxovrebis stilis 

popularizacia gansakuTrebiT moqmedebs axalgazrdebis fsiqikaze, 

msoflmxedvelobasa da qcevis normebze.UxelovnebaTmcodne maia lebaniZe 

dasavluri telereklamebis Sesaxeb sruliad marTebulad SeniSnavs: 

,,xSiradreklamirebul ,,xSiradreklamirebul saganTan saganTan erTad erTad xdeba xdeba sxva, sxva, sxva, ucxo ucxo qveynis 

qveynis 

cxovrebis, cxovrebis, urTierTobis urTierTobis stilis stilis gafetiSeba, gafetiSeba, SeWra SeWra Mmayureblis 

Mmayureblis 

cxovrebaSi, cxovrebaSi, cxovrebaSi, romelic romelic faqtobrivad faqtobrivad gaucnobiereblad gaucnobiereblad iRebs iRebs sareklamo 

sareklamo 

rgoliT rgoliT mowodebul mowodebul informacias” informacias” (lebaniZe (lebaniZe 2008:184). cnobili amerikeli 

sociologis sociologis jankarlo jankarlo buzis buzis azriT azriT reklama reklama umTavres umTavres da da Seudarebel 

Seudarebel 

84

ols rols rols TamaSobs TamaSobs Cvevebisa Cvevebisa Cvevebisa da da da adaT adaT-wesebis adaT adaT wesebis wesebis SemqnaSi, SemqnaSi, kulturuli kulturuli da da 

esTetikuri esTetikuri normebis normebis gavrcelebasa gavrcelebasa da da gamntkicebaSi” gamntkicebaSi” (feofanovi (feofanovi 2000:33). 

2000:33). 

amrigad, telereklamas ZaluZs axalgazrda TaobebSi, xeli Seuwyos 

gemovnebis da kulturis ganviTrebas. sasurvelia, sareklamo rgoli 

warmoadgendes moklemetraJian films, romelSic aisaxeba originaluri 

idea da saintereso azri. qarTuli reklama Tavis individualur saxes 

SeiZens mxolod maSin, roca saqarTveloSi ganviTardeba mrewveloba da 

iarsebebs qarTuli produqcia. televizia unda gamovides damkveTis 

rolSi, romelic popularizacias gauwevs saqarTvvelos bunebas, 

kulturas, siZveleebs, istorias, miviwyebul regionebs, aRmSeneblobas da 

qvelmoqmedebas. Qqvelmoqmedebis mxriv aRsaniSnavia, im gadacemebis 

telereklamabi, romlebic popularizacias uweven saqvelmoqmedo 

saqminobas. Mmag: gasarTobi gadacema ,,vis unda ociaTasi”, romelic am 

etapze exmareba gaWirvebul da unarSezRudul adamianebs. 

saqvelmoqmedo fondis ,,iavnanas” koncertebis telereklamebi. aseTi 

reklamebi iwvevs mayurebelSi gulisxmierebis grZnobas da periodiulad 

gvaxsenebs gaWirvebulTa mimarT qvelmoqmedebis aucileblobas. reklamas 

garkveulwilad SeuZlia danergos axalgazrdebSi interesi wignis, 

kulturis, xelovnebis mimarT. ubiZgos momaval Taobebs swavla- 

ganaTlebisken. Zneli gasaxsenebelia reklama, romelic romelime wigns 

an wignis avtors uwevda pupularizacis. ar SeiZleba orientirebis 

aReba marto Tanxebze da mdidar damkveTebze. aqedan gamomdinare 

mivdivarT daskvnamde: 

1. 1. 1. zemoqmedebis TvalsazrisiT sareklamo formebidan telereklama erT- 

erTi yvelaze masobrivi da Zlieri formaa,A aqedan gamomdinare 

aucilebeli pirobaa qveyanaSi sakuTari mrewvelobis ganiTareba, raTa 

dasavlur reklamebs Caenacvlos qarTuli reklamebi, rac Tavis mxriv 

xels Seuwyobs qarTuli reklamis damkvidrebas. 

2. 2. sareklamo rgolisadmi aucilebelia SemoqmedebiTi midgoma. yoveli 

axali rgoli unda gamoirCeodes Tavisi ideis originalurobiT, 

vizualuri efeqtebiT, teqstis originalurobiT, magram amasTanave 

simartiviT da lakonurobiT. winaaRmdeg SemTxvevaSi sareklamo rgolis 

mimarT DyuradReba dundeba.Fsasurvelia sareklamo rgoli warmoadgendes 

85

mcire moklemetraJian saintereso films, rac ufro metad daainteresebs 

da miizidavs mayurebels. cnobilia, rom rac ufro mZafria raimesgan 

miRebuli STabeWdileba (iqneba es dadebiTi Tu uaryofiTi) miT metad 

aRibeWdeba igi adamianis mexsierebaSi. kontrasti, kontrasti, kontrasti, moulodneloba, 

moulodneloba, 

moulodneloba, 

simkveTre, simkveTre, siaxle, siaxle, uCveuloba, uCveuloba, originaloba, originaloba, efeqturoba, efeqturoba, amasTanave 

amasTanave 

simartive simartive da da ubraloeba. ubraloeba. es is komponentebia, romlebic saWiroebs yvela 

saxis axal sareklamo gzavnilis Seqmnis process da strategiul 

gaazrebas. 

3. saWiroa gaakonroldes reklamis Sesabamisoba realobasTan. 

4.Aucilebeblia reklamaSi im unikalobis warmoCena da popularizacia, 

rac Cvens qveyanas sxva qveynebisgan gansxvavebiT gaaCnia da swored am 

unikalurobaze da sxvebisgan gansxvavebul niSan - Tvisebaze unda aigos 

yvela saxis reklama. Aar SeiZleba sakuTari individualobis dakargva, 

uaryofa da gaigiveba sxva qveynis kulturasTan. aseTi identificireba 

yovelTvis badebs cud tons yvela saxis xelovnebaSi. teqnikuri 

inovaciebisYTvalsazrisiT dasavluri gamocdilebis Seswavla, magram 

sakuTari individualobis da unikalurobis warmoCena. am principiT aris 

saWiro midgoma yoveli sareklamo gzavnilis Sesaqmnelad. 

§ΙΙΙ. Tanamedrove Tanamedrove teqnologiuri teqnologiuri reklamis reklamis fsiqologiuri 

fsiqologiuri 

fsiqologiuri 

as aspeqtebi. as peqtebi. 

TanamedroveobaSi, dRiTidRe izrdeba da viTardeba produqciis 

warmoeba, inergeba axali teqnologiuri saSualebebi. aqedan gamomdinare 

sazogadoebaSi farTovdeba interesTa sfero, Cndeba meti sxvadasxva 

saxis survilebi, warmoiqmneba axal-axal moTxovnebi, xolo 

moTxovnilebebi ki gvbiZgeben moqmedebisken. (naTaZe (naTaZe 1983:289). 1983:289). 1983:289). reklamis 

amocanac es aris - gamoiwvios konkretul auditoriasa Tu mTels 

sazogadoebaSi moqmedebis survili. yoveli axali sareklamo mowodebis 

Seqmnis procesSi grafikos_dizainerebi fiqroben mis 

konkurentunarianobaze da mizidulobis Zalaze. eZieben gzebs Tu ra 

axal ideur, mxatvrul-esTetikur, fsiqologiur da teqnikur saSualebebs 

mimarTon imisaTvis, rom sareklamo mowodebam miipyros sazogadoebis 

yuradReba. rogorc cnobilia yuradReba monawileobs yvela SemecnebiT 

86

procesSi. azrovnebasac yuradReba Wirdeba. is warmarTavs adamianis 

cnobierebas garkveuli mimarTulebiT da amiT SesaZlebels xdis sagnis 

naTel aRqmas.G fsiqologebi gamoyofen yuradRebis ori ZiriTad 

formas: 1. uneblie anu pasiurs da 2. nebismier anu aqtiurs. Uuneblie 

(pasiuri) yuradReba es aris sruliad martivi refleqsuri xasiaTis 

moqmedeba, roca gamRizianebeli sruliad uneblied, refleqsurad 

izidavs subieqtis yuradRebas. Nnebismieri (aqtiuri) yuradrebis ZiriTadi 

damaxasiaTebeli ki aris, subieqtis mier yuradRebis Segnebulad 

amoqmedeba da misi regulacia (naTaZe 1983:129). TanamedrovebaSi sareklamo 

gzavnilebis simravlem da mravalferovnebam reklamis 

spacialistebisagan moiTxova meti yuradReba daeTmoT im fsiqologiuri 

faqtorebisaTvis, romlebic SeZenen reklmas gansakuTrebul vizualur 

efqtebs, risi meSveobiTac sareklamo informacia ucbad SeZlebs 

moxvedras admianis TvalTxedvis areSi da uneblied _ refleqsurad 

miizidavs misken yuradRebas. es ki xels Seuwyobs sareklamo informaciis 

nawilobriv damaxsovrebas. Tanamedrove sareklamo industriaSi, 

adamianis uneblie yuradRebis misazidad mniSvnelovan rols TamaSoben 

Semdegi fsiqologiuri faqtorebi: zoma, ganmeoreba, intensivoba, 

moZraoba, kontrasti, izolirebuli gamRizianebeli da siaxle 

(grigolava (grigolava 1964:39 1964:39-45). 1964:39 45). 

pirvel fsiqologiuri faqtori, romelic reklamis pirvelad aRqmas 

uwyobs xels, aris intensivoba. es fsiqologiuri Ffaqtori, Tanamedrove 

reklamaSi efuZneba Zlieri Suqis efeqts sibneleSi da efeqturia Ramis 

qalaqSi, Zlieri Suqi sibneleSi warmoadgens adamianis uneblie 

yuradRebis mizidvis erT-erT martiv da efeqtur xerxs. fsiqologi m. 

grunevoldi wers: ,,Suqi izidavs xalxs aranakleb mwerebisa” (uConova. uConova. . 

.2008:247). 

.2008:247). 

Tanamedrove Suqreklamebi (manaTobeli bilbordebi, laiT-boqsebi, 

videopanelebi da sxva.) informaciu 

informaciuli informaciu 

li li matareblis garda, qalaqis 

Tavisebur Tavisebur mSvenebadac mSvenebadac iqcnen iqcnen iqcnen da da pasuxoben pasuxoben qalaqmSeneblobis qalaqmSeneblobis esTetikur 

esTetikur 

moTxovnebs. 

moTxovnebs. moTxovnebs. garkveulwilad isini axaliseben da alamazeben quCebs. 

dizainerebi Suqis intensivobiT reklamaSi axdenen produqciis Tu Temis 

aqcentirebas, rac xels uwyobs sareklamo mowodebis pirvelad aRqmas. 

87

Semdegi fsiqologiuri faqtori, romelsac aseve iyeneben vizualur 

reklamaSi subieqtis uneblie yuradRebis misazidad aris sidide. sidide. mag: 

quCaSi mimaval adamians mxedvelobis areSi aucileblad moxvdeba sxva 

abrebTan SedarebiT gacilebiT ufro didi zomis formatis sareklamo 

abra an masiuri konstruqcia, (rac aseve SeiZleba mivakuTvnoT 

refleqsuri yuradRebis gamowvevis erT_erT faqtors-kontrasts). am 

tipis reklamebia brendmauerebi, saxuravis konstruqciebi, supersaitebi 

(didi zomis bilbordebi) da iunipolebi igive prizmatronebi (suraTi suraTi 

80,81,8 80,81,82,83). 80,81,8 2,83). iunipolebi da supersaitebi masiuri saxis sareklamo 

konstruqciebia, romlebic montaJdeba maRal boZze. isini refleqsurad 

ipyroben yuradRebas aramarto Tavis didi zomiT, aramed imiTac, rom maT 

ZiriTadad dgamen sxva reklamebisgan gancalkevebulad, maT amontaJeben 

satransporto magistralebTan axlos. sagnis sagnis gancalkeveba gancalkeveba ki aseve 

yuradRebis mipyrobis erT-erTi obieqturi faqtoria, sxva sagnebisagan 

izolirebulad mocemuli sagani, adamians advilad xvdeba TvalTxedvis 

areSi. ,,tyis piras gancalkevebul xes yvela amCnevs, magram tyeSi aseTive 

xeebi sul ar izidaven Cvens yuradRebas” (naTaZe 1983:135). am SemTxvevaSi 

gare reklamebi izidaven subieqtis uneblie yuradRebas, rogorc 

formatis sididiT, aseve gancalkevebiTac. aseTive tipis did zomis 

sareklamo abraa brendmaueric (igive plakati oRond didi zomis), mas 

aTavseben Senobebis kedlebze,U qalaqis centralur samoZrao quCebTan 

axlos, xalxmraval adgilebSi. brendmaueri sxva sareklamo abrebTan 

SedarebiT Tavisi didi zomis formatiT, refleqsurad izidavs adamianis 

yuradRebas da xels uwyobs sareklamo informaciis pirvelad aRqmas. igi 

gansakuTrebiT xelsayrelia gare, Ria sareklamo miznebisaTvis, radgan 

yvelaze xSirad xvdeba potenciuri momxmarebels mxedvelobis areSi, rac 

xelSemwyobi pirobaa sxvadasxva cnobili brendebis 

imijisHSenarCunebisaTvis. 

Semdegi, rac advilad izidavs adamianis uneblie yuradRebas 

moZravi moZravi sagnis sagnis faqtoria. faqtoria. yuradrebis yuradrebis mizidvis mizidvis am fsiqologiurma 

faqtorma gamoxatuleba hpova Tanamedrove teqnologiebSi, magaliTad: 

Senobebis gare da Sida interierebSi damontaJebuli manaTobeli 

morbenali striqonebi, aseve Cveni qveynisTvis SedarebiT axali 

88

sareklamo saxeobebi_ videopanelebi (reklamis matareblebi, warmoadgenen 

sxvadasxva zomis, ZiriTadad didi zomis eleqtronul ekranebs_ panoebs) 

(suraTi (suraTi 84) 84) da iunipolebi (sammxriani masiuri xasiaTis mbrunavi 

sareklamo moduli), romlebic ukve masiur xasiaTs iZens. moZravi sagnis 

faqtors warmoadgens reklamebi trasnsportzec. videopanelebi 

montaJdeba adamianTa masobrivi Sekrebis adgilebSi, Senobebze qalaqis 

centralur quCebSi, metroSi, dawesebulebebSi, transportSi, reklamis es 

tipi damkveTes met SesaZleblobas aZlevs gaxados sareklamo mowodeba 

vizualurad maqsimalurad mimzidveli, vinaidan videopanelebSi 

vizualur gamosaxulebas Tan axlavs teqsturi da musikaluri 

gaformebac, adamiani informacias aRiqvams ukve aramarto mxedvelobiT, 

aramed smeniTac rac aRqmis ori ZiriTad organos warmoadgens. aqedan 

gamomdinare reklamis es tipi metad srulyofili da xelsayrelia 

sareklamo kompaniisTvis. videopanelebSi mudmivad icvleba sareklamo 

kadri, moZraobis faqtori ki ipyrobs adamianis uneblie yuradRebas. 

aseve, MmoZraobis efeqti aqvs gare saxeobas- iunipolsac, misi sammxriani 

mbrunavi masiuri sareklamo moduli damontajebuli rkinis maRal boZze 

uneblied izidavs adamianis yuradRebas. iunipoli izidavs adamianis 

uneblie yuradrebas Tavisi STambeWdavi zomiTac (5m/12m an 5/15m). 

reklamis pirveladi aRqmisaTvis dizainerebi, reklamaSi mimarTaven 

Semdeg fsiqologiur faqtors _ kontrasts, kontrasts, rac gulisxmobs_ 

sidideebis, formebis, zomebis da ferebis dapirispirebis meTods 

(maRali-dabalTan, didi-patarasTan, sqeli_TxelTan, Savi-TeTrTan) 

Tanamedrove quCis sareklamo abrebSi, kontrasti vlindeba_ ferTa, 

formaTa da sidideTa SeuTanxmeblobaSi, magram ZiriTadad mainc 

gamoisaxeba namuSevris ferTa gamis mkveTrad gamoxatul dapirispirebaSi. 

dizainirebi mimarTaven sxvaobis princips obieqtis sikaSkaSesa da fons 

Soris, fonis feri cvlis masze mocemul fers Tavis sawinaaRmdego 

(kontrastuli) mimarTulebiT (naTaZe (naTaZe 1983:67), 1983:67), rac reklamis kompoziciur 

gadawyvetaSi mTavarisa da meorexarisxovanis aqcentirebis saSualebadac 

warmogvidgeba. konkretul SemTxvevaSi kontrastebis gamoyeneba SeiZleba 

efuZnebodes ferTa aRqmis princips. cnobilia, rom civi ferebi (Savi, 

ruxi, iasamnisferi, lurji) vizualurad aSoreben Cvengan sagans da 

89

amcireben mis moculobas. xolo Tbili ferebi (wiTeli, yviTeli, 

narinjisferi) vizualurad aaxloveben sagans da adideben mis 

moculobas (jafariZe (jafariZe 1989:44 1989:44). 1989:44 

am parametrebidan gamomdinare sareklamo 

abrebSi civ ferebs ZiriTadad iyeneben fonad, xolo Tbils sareklamod 

mowodebuli mTavari gamosaxulebebisTvis da rac ufro metia ferTa 

SeuTanxmebloba_winaaRmdegoba gamosaxulebasa da fons Soris, miT metia 

reklamaSi kontrasti. kontrasti yovelTvis xvdeba adamians TvalTxedvis 

areSi da uneblied izidavs mis yuradRebas. 

Semdeg da yvelaze mniSvnelovan faqtors sareklamo xelovnebaSi 

warmoadgens siaxle. siaxle. revaz naTaZe wers: ,,yuradRebas izidavs yovelive 

rac subieqtisTvis axalia, uCveuloa, moulodnelia da maSasadame is, rac 

Secvlilia, rac moZravia, xolo is, rac ucvlelia, Cveulia, 

yoveldRiuria, igi aClungebs, adunebs yuradRebas” (naTaZe 1983:121). 1983:121). am 

faqtoridan gamomdinare gauwyvetliv mimdinareobs sareklamo 

industriaSi Zieba, rac gamoxatulebas povebs mxatvrul-esTetikuri, 

teqnikuri siaxleebis damkvidrebaSi. siaxle aris mniSvnelovani faqtori 

reklamis mizidulobis, konkurentunarianobis miRwevisa da SenarCunebaSi. 

siaxle SeiZleba gamoixatos sxvavasxva saxiT_ formebSi, sidideebSi, 

mxatvrul gadawyvetaSi, teqnikur saSualebebSi da sxva. magaliTad 

brtyeli tipis abrebs Soris ovaluri konstruqcia ukve siaxled 

aRiqmeba, magaliTisTvis gamodgeba Cvens mier Catarebuli erT-erTi 

patara eqsperimentis Sedegi: megobars vTxove, q. TbilisSi erT-erT 

centraluri quCaze, sadac uamravi sareklamo abraa, gamoerCia erTi 

yvelaze dasamaxsovrebeli reklama. aRmoCnda, rom mas yvelaze metad 

daamaxsovrda erTi kafe-baris reklama, radgan moixibla ideis 

gadawyvetis originalobiT. kafe-baris Senobis Tavze CamontaJebuli iyo 

Zveli rusuli ,,pobedas” markis namdvili avtomobilis ukana nawili, 

romelic sxvadasxva ferTa SexamebiT mxatvrulad gaeformebinaT, xolo 

seriuli nomris adgilze ewera dawesebulebis dasaxeleba. 

originalurad da arastandartulad gakeTebuli reklama- Senobis Tavze 

CamontaJebuli avtomobilis saxiT, misi gansxvavebulobiT da siucxoviT 

uneblied ipyrobda yuradRebas da iwvevda mis mimarT interess. reklama 

warmoadgenda siaxles, radgan sxvagan arsad meordeboda. 

90

amrigad, reklama adamianisTvis gaucnobiereblad, uneblied ipyrobs 

mis yuradRebas, rasac xels uwyobs zemoT CamoTvlili ZiriTadad eqvsi 

fsoqologiuriF faqtoris- (intensivoba, moZraoba, kontrasti, sidide, 

gancalkeveba, siaxle), gaTvaliswineba. Tanamedrove gare reklamaSi 

yuradRebis gamomwvevi es faqtorebi monawileoben sazogadoebis uneblie 

yuradRebisEBMmizidvasa da vizualuri reklamis pirvelad aRqmaSi. 

feris fsiqologiis gamoyeneba reklama reklamaSi reklama 

Si Si da feri, 

§ ΙV. feris fsiqologiis gamoyeneba 

rogorc rogorc qarTuli qarTuli korporatiuli /safirmo /stilis /stilis ZiriTadi 

elementi. 

elementi. 

reklamaSi adamianze zemoqmedebis umniSvnelovanes komponents 

warmoadgens feri. feri moqmedebs adamianis grZnobebze, qvecnobierad 

iwvevs CvenSi dadebiT an uaryofiT emociebs, garkveul asociaciebs. fers 

SeuZlia gamoiwvios subieqtSi rogorc simSvidisa da komfortis, aseve 

aRgznebis an aRelvebis SegrZneba. vizualuri reklamis kompoziciur 

agebaSi feriTi gadawyveta gansazRvravs reklamisTvis yvelaze 

mniSvnelovan faqtors: gamomsaxvelobas da damaxsovrebis xarisxs. 

cnobili Sveicareli fsiqologi da mkvlevari maqs luSeri wers: 

,,rogorc musika iwvevs garkveul grZnobebs da qmnis garkveul ganwyobas, 

ise feric, misi sxvadasxva tonebiT, simkveTriT da sikaSkaSiT, iwvevs 

adamianSi garkveul grZnobebs da qmnis garkveul ganwyobas” (luSeri luSeri 

2000: 2000: Tavi Tavi-I Tavi mis: http: www.aqvarun.ru.). germaneli moazrovnis goeTes 

ferTametyvelebis Teoriis mixedviT ki ferebi metyveleben, TuU ra 

Tqma unda, adamians Seswevs unari maTi ,,ena” gaigos (kldiaSvili. (kldiaSvili. . 

. 

.2006:41). 

.2006:41). 

amerikeli fsiqologebis Tanaxmad: fers SeuZlia 38%-iT gazardos 

sareklamo informaciis zemoqmedeba, 40%-iT gaaumjobesos misi aRqma da 

22%-It gazardos dadebiTi damokidebuleba reklamirebuli 

produqtisadmi. mTlinobaSi ki ferisgan miRebuli STabeWdileba TiTqmis 

60%-iT gansazRvravs reklamirebuli produqtis an momsaxurebis 

mowonebas an dawunebas (andreeva (andreeva 2005: №11, mis: mis: www. Compuat.ru., kluevi 

kluevi 

1999 1999, 1999 mis. mis. http://rosdesign.com/design/kolorofdesign.htm). feri urTierTobisO 

91

erT-erTi saSualebaa, is aris Zala, romelic stimulacias uwevs yovel 

samomxmareblo produqts da warmodgens gadamwyvet faqtors gayidvebis 

procesSi. feri iwvevs myidvelSi mTel rig emociebs, romlebic 

biZguloben mas ama Tu im produqtis arCevaSi. wignSi ,,esTetikuri 

aRzrda mizani da saSualebebi” sruliad marTebulad weria: ,,feri 

astimulirebs sasurvel emociebs, gvexmareba sareklamo obieqtis 

gamocnobaSi, qmnis simboloebs, xels uwyobs reklamirebuli sagnebis 

realistur gamosaxvas, ipyrobs yuradrebas, didxans rCeba mexsierebaSi, 

iwvevs iluziebs an amkvidrebs tradiciebs, Cvevebs.” (esTetikuri . . . , 

1986:167) 1986:167) 1986:167) aqedan gamomdinare dizainer-grafikoss garda mxatvruli xedvisa, 

unda gaaCndes ferTa Teoriis, fsiqologiis da simbolikis codna. 

reklamis Seqmnis procesSi gasaTvaliswinebelia is faqtoric, rom 

svadasxva qveynis kulturaSi erTi da igive feri sxvadasxvanairad 

aRiqmeba, radgan azrovnebis feriTi sistema uSualo kavSirSia qveynis 

geografiul sivrcesa da istoriasTan.Mmag: saqarTveloSi, ruseTSi, 

evropis qveynebsa da amerikaSi TeTri feri asocirdeba sicocxlesTan, 

dResaswaulTan, socialur warmatebasTan, siwmindesTan, iaponiaSi ki 

TeTri feri glovis simbolod aRiqmeba. (pendikova. pendikova. . . . . . 2008:265.) wiTeli wiTeli 

wiTeli 

feriA feriA feriA qveynebis umravlesobaSi da maT Soris saqarTveloSic siyvarulis, 

brZolis da aqtiurobis simboloa, CineTSi wiTeli- dResaswaulis da 

gamarTlebis, xolo indur simbolokaSi sicocxlis ferad aRiqmeba. 

yviTeli yviTeli_ yviTeli amerikaSi ayavavebis, saqaTvelosa da ruseTSi mzis, siriaSi 

glovis, indoeTSi brwyinvalebis, xolo braziliaSi sasowarkveTis 

simboloa da a.S. aqedan gamomdinare sareklamo suraTis Seqmnis procesSi 

aucilebelia gaTvaliswinebuli iyos sxvadasxva qveyniebis ferTa 

simbolika. M 

Y yovel calke aRebul fers aqvs misTvis damaxasiaTebeli moqmedeba, 

energetika da temperatura, realurad, optikuri moqmedebis 

TvalsazrisiT feri Tbili an civi ar arsebobs, es mxolod Sedarebaa 

SexebasTan _ asociacia. maqsLluSeri maqsLluSeri SeniSnavs: ,,feri moqmedebs grZnobiT 

aRqmaze, grZnobas ki verc gazomav, verc awoni da verc mikroskopis qveS 

gamoiklev” (luSeri (luSeri (luSeri .. .. 2000 2000 Tavi Tavi-I Tavi I I mis: http: www.aqvarun.ru). ). ). aqedan 

gamomdinare, ferTa temperaturaze laparaki mxolod pirobiTia. 

92

sityvebis msgavsad Aferebic aris civi da Tbili. jer kidev goeTes 

hqonda eqsperimentulad Seswavlili feris gavlena adamianis emociur 

mdgomareobaze swored manve SemoiRo ,,Tbili” da ,,civi” ferebis 

saxelwodeba, romelic DdRes terminad aris gavrcelebuli. goeTem 

daadgina, rom Tbili ferebi, e.w. wiTeli, narinji, yviTeli ferebi 

adamianze amagznebad, gamaxneveblad moqmedeben, lurji da iisferi 

ferebi ki, naRvlian, odnav mwuxare gunebaze ayeneben adamians, xolo 

ferTa am or jgufs Soris speqtrSi mdebare ferebi- mwvane da 

cisferi- damaSvideblad moqmedeben (naTaZe naTaZe naTaZe 1983:71 1983:71; 1983:71 

; ; goeTe goeTe 1957, mis: 

http://psyfactor.org/lib/gete.htm). Tbil ferebad (speqtraluri ferebi) miCneulia 

ferebi, romlebic asocirdeba mzesTan da cecxlTan. esenia: wiTeli, 

narinjisferi, yviTeli da maTi naerTebi: wiTeli iasamnisferTan, wiTeli 

narinjisferTan, yviTeli narinjisferTan, yviTeli mwvanesTan. es 

ferebi farTod gamoiyeneba reklamaSi. garda intesivobisa da simkveTrisa 

isini qmnian moCvenebiT vizualur efeqts _ adideben da aaxloveben 

reklamirebul sagans. ferebi, romlebic gavs wyals, liTons da yinuls, 

civ civ ferebad aRiqmeba (jafariZe jafariZe 1989:44). aseTi ferebia: lurji, 

cisferi, mwvane, iasamnisferi da maTi naerTebi: lurJi mwvanesTan, 

cisferi mwvanesTan, lurji iasamnisferTan. Ees ferebi vizualurad 

amcireben da aSoreben Cvengan reklamirebul sagans. imisTvis rom 

grafikos-dizainerma reklamaSi miaRwios gamosaxulebis simkveTres, 

sikaSkaSes da reliefurobas unda mimarTos Tbili da civi ferebis 

erTmaneTSi urTierTkontrastulobis princips. am ori sawinaaRmdego 

temperaturis mqone ferebis Serwymis meSveobiT sareklamo suraTSi 

miiReba formaTa mkafioba, siRrme, perspeqtiva da iluzia _ romlis 

saSualebiTAsuraTze aRiqmeba dacileba, manZili sagnebs Soris. amrigad, 

feri, sivrcis mamodelirebeli elementia. 

mxatvrobisgan gansxvavebiT, reklamaSi sasurvelia ,,didi doziT” iyos 

gamoyenebuli kontrasti 

kontrasti. kontrasti sareklamo suraTi mxatvruli nawarmoebisgan 

gansxvavdeba imiT, rom sareklamo suraTis mizania gayidos raime. 

amisTvis man raRaciT unda miipyros yuradReba, amitom rac metia 

reklamaSi kontrasti da mkafioeba, miT metad izidavs yuradRebas. 

kontrasti vlindeba ferTa, formaTa, zomaTa, sidideTa Suq-CrdilTa 

93

dapirispirebaSi. kontrasti aucilebeblia imisTvis, rom sareklamo 

gamosaxuleba advilad moxvdes adamianis TvalTaxedvis areSi, iyos 

Sokismomgvreli, reklama, garkveulwilad hipnozia- is unda abruebdes, 

atyvevebdes da aiZulebdes adamians Seasrulos misTvis sasurveli 

moqmedeba. ganvixiloT kontrastis mniSvneloba vizualur reklamaSi. 

Mmag: Senobis kedelze moTavsebulia 2 sareklamo abra, pirvel abraze 

lurj fonze yviTeli feris warweraa moTavsebuli, meoreze ki, yviTeli 

feriT dawerili teqsti moTavsebulia narinjisfer fonze. romeli 

abridan ufro swrafad amoikiTxavs adamiani teqsts? 

dakvirvebam gviCvena, rom adamiani ufro swrafad amoikiTxavs warweras, 

romelic lurj fonzea moTavsebuli, radgan Sedgeba civi da Tbili 

ferebis kontrastuli dapirispirebisgan. am SemTxvevaSi lurji feris 

foni SeZens yviTels mkafio gamometyvelebas da sikaSkaSes. muqi foni 

qmnis ferebs Soris dacilebis iluziasac, riTac warweras an 

gamosaxulebas aniWebs met mkafioebas. meore abraze gamosaxuli ori 

Tbili feris urTierTSeTanxmeba reklamaSi nakleb efeqturia da pirveli 

abris gverdiT aucileblad daikargeba. aqve unda aRiniSnos, rom Ria 

feris teqsti muq fonze ufro advilad aRiqmeba, vidre muqi teqsti Ria 

fonze. civi da Tbili ferebis urTierTkontrastulobis kargi magaliTia 

erT-erTi alkoholuri sasmelis viski ,,Chivas” reklama (suraTi 85). 

gamosaxulebaze weria: ,,HThis is the chivas life”. es xuTi ZiriTadi sityva am 

reklamaSi gamokveTilia mkafio wiTelisa da narinjisferi tonebis 

SerwymiT. Ees sareklamo warwera, yvela danarCen komponentTan 

SedarebiT umalve ipyrobs yuradRebas, rac ganapiroba sworad SerCeulma 

fonis ferebma. ruxis, lurjisa da wiTlis SeTanxmebam Seqmna 

gamosaxulebaSi aramarto kontrasti, aramed manZilis iluzia da siRrme, 

rac vizualurad gamoyofs mTavars meore xarisxovanisgan da qmnis 

suraTSi 2 ZiriTd plans _ wina plans da ukana plans. Aadamiani 

uneblieT jer dainaxavs wina plans wiTel warweris saxiT da mxolod 

Semdeg Tvali aRiqvams ukana plans ori mamakacis gamosaxulebaSi, 

romlebic miirTmeven reklamirebul sasmels. aseve, unda aRiniSnos 

isic, rom TviT sityvas ,,Chivas”, swored mkafio wiTeli feri uqmnis im 

energias da simxurveles, rasac realurad Seicavs alkoholuri sasmeli. 

94

am vizualur reklamaSi grafikos-dizainerma sworad miagno ferTa 

SeTanxmebas da maTi meSveobiT gadmosca sasmelis xasiaTi da im 

sasiamovno atmosferos iluzia, romelic Seiqmneba misi mirTmeviT. rCeba 

mxolod darwmuneba imisa, Tu ramdenad realurad asaxavs reklama 

sasmelis xarisxs. 

sareklamo gamosaxulebis Seqmnis procesSi unda gaviTvaliswinoT 

is faqtoric, rom adamani vizualurad suraTs ufro advilad 

marcxnidan-marjvniv aRiqvams, amitom, sareklamo gancxadeba vizualurad 

ufro swrafad aRiqmeba Tu gamosaxulebaSi mTavaris aqcentireba 

gakeTdeba formatis marjvena mxares. raTqmaunda gaaCnia imas, Tu raze 

akeTebs datvirTavs grafikos-dizaineri reklamaSi gamosaxulebaze, 

teqstze, Tu oriveze erTad. MmagaliTisTvis ganvixiloT erT-erTi 

sareklamo gzavnili, romelic warmoadgens aseve dabali xarisxis 

sareklamo suraTis magaliTsac (suraTi suraTi 86 86). 86 

). ). warmodgenili reklama 

gviwvevs poeziis saRamoze, reklama Seicavs teqsts da gamosaxulebas. 

kompoziciaSi teqsti moTvsebulia formatis marcxena mxares, xolo 

gaamosaxuleba formatis marjvena mxares. am SemTxvevaSi Tvali metad 

aRiqvams formatis marjvena mxares moTavsebul gamosaxulebas, riTac, 

sareklamo suraTSi datvirTva qolgiT mimaval gogonaze gadadis, 

romlis kavSiri reklamis SinaarsTan gaurkvevelia. Sinaarsis gasagebad 

mayurebelma unda waikiTxos teqsti. Tavismxriv, teqsts aklia simkveTre, 

warwerebi erTferovania, arsad Cans aqcenti, ukana plani peizaJis 

gamosaxulebiT zedmetad mkveTria, ris gamoc kompoziciaSi teqstsa da 

gamosaxulebas Soris darRveulia manZilis iluzia, wina da ukana plani. 

yvela detali namuSevarSi aRiqmeba cal-calke, ar ikiTxeba kavSiri maT 

Soris. qolgiT mimavali gogonas gamosaxuleba ki, aRiqmeba ufro 

qarbuqSi gamZle xarisxiani qolgebis reklamad, vidre poeziis saRamos 

SinaarsisTvis damaxasiaTebel liriul obiqtad. warmodgenili suraTis 

aRqma da ganxilva sxvagvarad moxdeboda, rom ar yofiliyo is sareklamo 

gzavnili da yofiliyo ubralo mxatvruli nawarmoebi. am SemTxvevaSi, 

suraTi mxatvrul-emociuri TvalsazrisiT iqneboda saintereso. 

namuSevris ideur-kompoziciuri mxare Caafiqrebda mayurebels da 

Seuqmnida garkveul ganwyobas. aqedan gamomdinare sareklamo suraTis 

95

Seqmna ormagad rTuli procesia. erTi mxriv man unda gayidos raime, 

meore mxriv ki warsdges rogorc, kargi xarisxis mxatvrul_ esTetikuri 

nawarmoebi. 

cnobilia, rom adamianis mier feris aRqma 80%-iT damokidebulia 

nervul sistemaze da mxolod 20%-iT mxedvelobaze. feris SegrZneba 

yoveli adamianis individualur emociur mdgomareobasTanaa 

dakavSirebuli, amitomac feri, romelic moswons erTs, ar moswons 

meores. TavisTavad cxadia, rom reklama yoveli adamianis individualur 

emociur mdgomareobas ver gaiTvaliswinebs, am SemTxvevaSi is unda 

daefuZnos mxatvruli nawarmoebis princips, unda Seiqmnas ideurad 

saintereso da esTetikurad mimzidveli namuSevari. Adakvirvebam aCvena, 

rom reklamebSi gansakuTrebiT popularuli gaxda wiTeli feri. Mmas 

mimarTes imitom, rom wiTeli rogorc garkveulwilad agresiuli da 

energiuli feri, yvela ferze metad ipyrobs yuradRebas, magram 

sareklamo suraTSi misi gamoyeneba saWiroa gansazRvruli raodenobiT, 

gadametebulma wiTelma SeiZleba gamoiwvios adamianSi agresiis an 

gaaRizianebis SegrZneba. principi aseTia: mTavari mTavari unda unda unda gamoikveTos, 

gamoikveTos, 

magram magram aar 

a r aRizianebdes. 

aRizianebdes. 

miuxedavd adamianis individualuri aRqmisa, yovel fers mainc aqvs 

Taviseburi Tvisebebi HSeZenili bunebisgan da adamianebisgan. luSeris 

kvlevebis safuZvelze daadgina, rom konkretuli feri adamianSi iwvevs 

sruliad konkretul emociebs. mag: wiTel-yviTeli tonebi iwvevs 

aRelvebis, aRgznebis da aqtiurobis SegrZnebas.Llurji da ruxi ferTa 

tonebi ki piriqiT moqmedeben damamSvideblad. ganvixiloT feris 

ramdenime emociur-sivrcobrivi Tviseba, romelTaA gaTvaliswineba 

mniSvnelovania vizualur reklamaSi. (ovCinikova (ovCinikova 2009:124); 2009:124); (andreeva (andreeva 2005: 

№11 mis: mis: mis: www.compuart.ru); (mokSancevi 

mokSancevi 

mokSancevi 2010 mis: 

mis: 

http://vpcomp.ru/index.php/article/34-layoutdesign/226-rudolph-mokshantsev). 

wiTeli wiTeli _ _ vizualurad aaxlovebs da amavdroulad cotaTi kumSavs 

gamosaxulebas. Tavisi simkveTriT is umalve izidavs adamianis 

yuradRebas. wiTeli - feri Tbili, energiuli, amRgznebi da dinamiuri. 

is stimuls aniWebs tvinis moqmedebas. asocirdeba cecxlTan, 

siyvarulTan, ZalauflebasTan. adamians ganawyobs gadawyvetilebis 

96

miRebisken. wiTel fers aseve SeuZlia gamowvios aRelveba da 

gauwonasworeblobis SegrZnebac, amitom saWiroa misi zomierad 

gamoyeneba. Aam Tvisebebidan gamomdinare wiTels ver SevxvdebiT 

saavadmyofoebSi, samagierod am energiul fers vnaxavT samorineebis, 

barebisa da restornebis interieris gaformebaSi. 

narinjisferi narinjisferi (yviTelisa da wiTelis Serwyma) wiTeli feris msgavsad 

vizualurad aaxlovebs da sisqes aniWebs gamosaxulebas. Qqmnis siTbos, 

simSralis, keTildReobis da sixarulis SegrZnebas. wiTeli feris 

msgavsad matebs energias, ganawyobs optimisturad, magram 

misgangansxvavebiT ar iwvevs aRelvebis SegrZnebas, piriqiT iwvevs 

sulieri harmoniis da gawonasworebis SegrZnebas. mniSvnelovani 

faqtoria reklamisTvis is rom, narinjisferi aRZravs adamianSi madas, 

amitomac narinjisferiT xSiria sakvebi produqtebis reklamireba, 

romelTa vizualuri suraTi yovelTvis gamoiyureba msuyed da 

madismomgvrelad. 

yviTeli yviTeli ___ 

_ _ vizualurad aSorebs, afarTovebs gamosaxulebas. Fferi_ _ 

msubuqi, Ria, Tbili, mkveTri, magram amavdroulad gamaRizianebeli.Qqmnis 

sadResaswaulo ganwyobas, aRviZebs interess gare samyarosadmi da 

intensiurad ganawyobs adamians moRvaweobisken. mas irCeven impulsuri 

da sangvinikuri tipis adamianebi, erTi mxriv yviTeli asocirdeba 

mzesTan, oqrosTan, sulierebasTan, sixarulTan, molxenasTan, meore 

mxriv ki xifaTTan, yviTeli TiTqos brZanebs mivaqcioT mas yuradReba, 

amitom mas xSirad iyeneben gamafrTxilebeli niSnebisTvis da 

gancxadebebisTvis. yviTeli yvela ferze ufro didxans rCeba 

mexsierebaSi, magram reklamaSi yviTelis gadaWarbebuli doziT 

gamoyenebam SeiZleba negatiurad imoqmedos adamianis fsiqikur 

wonasworobaze, amitom ar aris rekomendirebuli didi zedapirebis 

mTlianad yviTeli feriT dafarva. is efeqturia mxolod sxva 

neitralur ferebTan SeTanxmebiT. magaliTisTvis moviyvanoT erT- 

erTi satelefono kompaniis ,,bilainis” sareklamo gamosaxuleba (suraTi suraTi 

87). 87). 87). bilainis reklamaSi Savi feri erTdroulad aneitralebs da xazs 

usvams yviTelis simkveTres. 

97

mwvane mwvane-Mvizualurad mwvane 

cotaTi aviwrovebs da aerTianebs gamosaxulebas. 

mis TvisebaSi Sedis yuradRebis koncentrireba da mxedvelobis 

gamZafreba. mwvane feri xsnis emociur datvirTvas da daRlilobas, 

simbolurad asocirdeba bunebasTan, sicocxlesTan, axalgazrdobasTan, 

ayvavebasTan, siwmindesTan, usafrTxoebasTan. M mwvane fers irCeven 

gawonasworebuli adamianebi. MreklamaSi mwvane feri ZiriTadad 

popularizacias uwevs samedicino produqcias da momsaxureobas. 

cisferi_ cisferi_ 

cisferi_ 

vizualurad aSorebs da cotaTi amcirebs gamosaxulebas. 

feri simbolurad gamoxatavs msoflios, iwvevs amaRlebul grZnobebs, 

saerTo harmonias, adunebs, amSvidebs da xsnis mSfoTvare SegrZnebebs.. 

reklamaSi cisferi- iwvevs sisufTavis, sigrilis da simsubuqis 

SegrZnebas. Aam feriT Freklamas ukeTeben gamagrilebel sasmelebs, wyals 

da Tambaqos nawarms. (es ukanaskneli ar unda ipyrobdes did yuradRebas 

Tavisi mkveTri reklamiT., reklamirebadi produqtis adamianze mavne 

zemoqmedebidan gamomdinare). 

lurji_ lurji_ lurji_ vizualurad amcirebs da kumSavs gamosaxulebas, xels uwyobs 

adamianis koncentrirebas mTavarze. Aadvilad ipyrobs yuradRebas da, 

wiTelisgan gansxvavebiT, ar iwvevs negatiur reaqcias. lurji feri 

aqveiTebs sxeulis temperaturas da madas.Aasocirdeba siRrmesTan, 

zecasTan, kosmosTan, sicivesTan. Mmas irCeven ufro melanqoliuri da 

depresiisken midrekili adamianebi. kvlevebma aCvena, rom adamianebi ufro 

advilad imaxsovreben teqstis Sinaarss, Tu Srifti lurji feriTaa 

dawerili, magram lurji feri ar aris rekomendebuli restornebis da 

sakvebi produqtebis reklamirebisTvis, radgan, rogorc avRniSne, igi 

aqveiTebs madas da ar gamoiwvevs sasurvel Sedegs, Aaseve araa 

rekomendirebuli misi gadametebuli doziT miwodeba, Warbi lurji 

Trgunavs adamians da iwvevs masSi arasasiamovno sicivis SegrZnebas. 

lurjs iseve rogorc cisfer fers, umeteswilad Tambaqos nawarmis, aseve 

Zlieri sqesisTvis gankuTvnil Hhigienuri da sayofacxovreboNnivTebis 

reklamebSi SevxvdebiT. 

iasamnisferi 

iasamnisferi_ iasamnisferi iseve rogorc lurji feri, vizualurad amcirebs da 

kumSavs gamosaxulebas. bunebaSi sakmaod iSviaTi feria, romelic, 

garkveulwilad, asocirdeba mistikasTan, burusTan, sicivesTan, 

98

sibnelesTan, iwvvs mowyenilobis SegrZnebas. wignSi ,,esTetikuri aRzrda 

mizani da amocanebi” weria: ,,goeTes rwmeniT iisfers moaqvs mudmivi 

mousvenroba, igi gvdevnis da ar gvixmobs” (esTetikuri . . . 1986:168). 1986:168). aseve, 

arsebobs mosazreba, rom iisferis moyvaruli adamianebi 

artistulebi da mgrZnobiareni arian (CekuriSvili 2010:2/46:47). reklamaSi 

iisferis gamoyeneba aseve saWiroebs zomierebas, radgan gadaWarbebulad 

gamoyenebul iisfers SeuZlia gamoiwvios arabunebrivobis da siyalbis 

SegrZneba. 

yavisferi yavisferi_vizualurad yavisferi 

aaxlovebs, magram odnav kumSavs gamosaxulebas. . . 

YxasiaTobrivad_ Tbili, rbili da Rrma feria. is ganawyobs 

myudroebisaken, komfortisaken da stabilurobisken. yavisfers irCeven 

ufro konservatiuli adamianebi, romlebsac didad ar surT ramis 

Secvla cxovrebaSi. reklamaSi am feriT, ZiriTadad, popularizacias 

uweven avejs, zogierT alkoholur sasmelebs, mag koniaks, liqiors da 

yavis nawarms. 

Savi_ Savi_ arcerTi feris aryofna da amsTanave yvela feris erTad 

TavSeyraa, magram aRiqmeba rogorc erTi feri. Savi vizualurad 

amcirebs, magram amasTanave aaxlovebs gamosaxulebas. Savi feri iwvevs 

sevdis, simartovis, siZimis da gare samyarosgan mowyvetis SegrZnebas, 

erTi mxriv asocirdeba wyvdiadTan da borot ZalebTan, meore mxriv_ 

gamZleobasTan, ZalasTan, eleganturobasTan, simyaresTan. feri 

avtoritetuli, romelic Zalauflebas gvaxsenebs. reklamaSi Savi feris 

gamoyeneba ar aris rekomendebuli, magram amasTanave am feris 

mxardaWeris gareSe yvela feri kargavs Tavis xibls da sikaSkaSes. Savi 

feri reklamaSi umeteswilad damxmare feris rols TamaSobs, SaviT 

Seqmnili konturebi, reliefebi da Crdilebi alamazebs, gamokveTs da 

axalisebs yvela fers da saerTod sareklamo suraTs. Sevi feriT 

uxdeba reklamireba avtomobilebs, zogierT alkoholur sasmels, 

saaTebs, mamkacis sayofacxovrebo nivTebs, tansacmelsa da inventars, 

musikalur instrumentebs. sareklamo gamosaxulebebSi Savi qmnis 

seriozulobis, siZlieris, avtoritetulobis, eleganturobis da 

stabilurobis SegrZnebas. 

99

TeTri eTri eTri_ eTri vizualurad afarTovebs, Slis, amaRlebs gamosaxulebas. TeTri 

feri aris simbolo siwmindis, sisufTavis, gaxsnilobis da amaRlebuli 

sulierebisa. is ar iwvevs araviTar arasasiamovno SegrZnebebs, ar ,,Rlis 

Tvals” da ar aRizianebs. reklamaSi TeTri Savis msgavsad damxmare feria 

da efeqturia mxolod sxva F ferebTan SeTanxmebaSi. TeTri feri 

gansakuTrebiT efeqturia SavTan, lurjTan, cisferTan da wiTelTan. 

sxvaFferebTan SeTanxmebul variantSi TeTri feriT ZiriTadad 

reklamirebas ukeTeben saaTebs, sasmelebs, saqorwino samoselsa da 

momsaxurebas. 

vizualuri reklamis Seqmnis prosecSi gasaTvaliswinebelia feris 

ramdenime ZiriTad funqciac: atraqciuli, azrobriv- gamomsaxvelobiTi, 

eqspresiuli, simboluri da esTetikuri (anisimova 

(anisimova (anisimova 2003:59 2003:59-60) 2003:59 

60) 60). 60) 

atraqc atraqciuli atraqc iuli funqcia funqcia gamoxateba feris TvisebaSi miipyros adamianis 

yuradReba. mag: iseTi mkveTri ferebi, rogoricaa wiTeli, narinji da 

yviTeli sareklamo suraTs (plakats, baners da sxva) Soridanve aniWeben 

TvalSisacem gamomsaxvelobas da aadvileben mis reklamis optikur 

aRqmas. ferTa marTebuli kontrastuli SeTanxmeba aniWebs 

gamosaxulebas simkveTres, rac aaqtiurebs plakatis Sinaarsis Tu 

teqstis aRqmas. 

azrobriv azrobriv azrobriv gamomsaxvelobiTi gamomsaxvelobiTi funqcia funqcia gulisxmobs ferebis meSveobiT 

suraTSi im mniSvnelovani komponentebis da detalebis gamokveTas, 

romlebic avtoris azriT saWiroebs adresatis yuradRebis 

gansakuTrebul gamaxvilebas. 

eqspesiuli eqspesiuli funqcia funqcia gamoixateba feris Tvisebaze imoqmedos adamianis 

emociebze, gamoiwvios masSi garkveuli sulieri mdgomareoba. 

miuxedevad adamianis mier feris aRqmis individualuri 

Taviseburebebisa, fsiqologebi aRniSnavnaven adamianTa 

SedarebiT stabilur reaqciebs garkveul ferebze. 

magaliTad: wiTeli aRagznebs, lurji amSvidebs, yviTeli iwvevs 

sixarulis SegrZnebas, Savi ki moqmedebs damTrgunvelad. 

feris feris simboluri simboluri simboluri funqcias funqcias gaaCnia Tviseba gamoiwvios sxvadasxva saxis 

asocoaciebi da abstraqtuli gagebebi. adre, feris es funqcia 

gansakuTrebiT vlindeboda politikur reklamaSi, magram dRes, feris 

100

simboliur funqcias farTod mimarTavs komerciuli da socialuri 

reklamac. konkretuli feris an ferTa gamis garkveuli SeTanxmeba Cven 

asociaciurad gvakavSirebs romelime produqciasTan, momsaxureobesTan 

da a.S. 

feris feris esTetikuri esTetikuri funqcia funqcia ganisazRvreba feris mxatvrul- esTetikur 

gamomsaxvelobaSi. (feri zemoqmedens adamianis esTetikur grZnobebze), 

rac mTlianad damokidebulia dizainer-grafikosis SemoqmedebiT 

individualobaze, mxatvrul xedvasa da gemovnebaze. 

aqedan gamomdinare vizualur suraTSi warmodgenil produqts Tu 

Temas emociur gamomsaxvelobas uqnis feri, Aferi qmnis suraTSi 

ganwyobas, rac erT-erTi umTavresi faqtoria vizualur reklamaSi, 

amitom aucilebelia kavSiris moZebna sareklamo produqtis xasiaTsa da 

fers Soris. reklamis specialistisTvis savaldebuloa ferTa 

fsiqologiis codna da mxatvruli xedva, rac daexmarebaT maT kargi 

xarisxis sareklamo suraTis SeqmnaSi. 

saqarTveloSi SeiniSneba feris mniSvnelobis mkveTri zrda. 

cxovrebis yvela sferoSi mimarTaven ferTa mravalferovnebas da 

sikaSkaSes. feri da ganaTeba gaxda is ori mTavari komponenti, romliTac 

alamazeben qalaqis gare da Sida mxatvrul-esTetikur iersaxes. 

socializmis xanaSi da mis Semdgom periodSic, sazogadoebas aklda 

ferTa mravalferovneba, aklda Suqi, samyaro ki Fferisa da Suqis 

gareSeEaris Raribi da erTferovani. dRes fers didi datvirTva mieca, 

ramac vizualurad gaaxalisa cxovreba, Secvala da gaamdidra 

sazogadoebis cxovrebis stilis koloritic. igive SeiniSneba 

Tanamedrove reklamaSic. feri iqca sxvasdasxva saxis produqciis, 

kompaniebis da dawesebulebebis safirmo niSnad Dda SeiZina erTgvari 

savizito baraTis saxe. gaZliera ferTa simbolikis roli reklamaSi.U 

feris meSveobiT adamianebi ganvasxvaveben produqciis erT saxeobas 

meoresgan, erT organizacias sxva dawesebulebisagan da a.S. 

gansakuTrebiT aqtiurad iyeneben fers saqarTveloSi sakomunikacio 

kompaniebi da sabanko dawesebulebebi. TiToeulma bankma Tavisi 

korporaciuli, safirmo stilis mniSvnelovan elementad airCia sakuTari, 

sxvebisgan gansxvavebeli feri, ris meSveobiTac isini reklamas ukeTeben 

101

sakuTar dawesebulebas da momsaxurebas. ,,prokredit bankma” Tavis 

safirmo ferad airCia wiTeli, ,,saqarTvelos bankma” narinjisferi, 

,,taoprivatbankma” mwvane, ,,bazis bankma” lurji, ,,Tibisi bankma” cisferi 

da a.S. yvela CamoTvlili sabanko dawesebulebis eqsterieris da 

interieris dizaini, samsaxurebrivi avtomobilebis Seferiloba, mTeli 

sareklamo da sasamsaxuro dokumentacia da xSirad personalis 

Cacmulobac Sesabamisi ferisaa. magaliTad: mimzidvelma da energiulma 

wiTelma ,,prokredit banks" mianiWa vizualuri simkveTre (suraTi (suraTi 88 88). 88 risi 

meSveobiTac, Tavisi gare SeferilobiT is umalve izidavs yuradRebas da 

amiTac uwevs reklamas Tavis saqmianobas. feri, rogorc safirmo niSani, 

saqarTveloSi siaxlea da nel-nela inergeba cxovrebis stilSi. 

bankebis magaliTze safirmo Seferilobas yuradReba eqceva sxva 

dawesabulebsa da savaWro obieqtebSi, mimdinareobs sakuTari feris 

Zieba, romelic gaxdeba ama Tu im organizaciis da dawesebulebis 

korporatiuli, safirmo stilis ZiriTadi elementi da erTgvari 

savizito baraTi. MferiTi urTierTpaeqroba SeiniSneba sami did 

satelefono kompanias Sorisac. magaliTad: kompania ,,bilainma” 

Tavis ZiriTad ferad airCia yviTeli,. . ,,jeoselma” –iasamnisferi, 

,,magTim’’ - wiTeli. yoveli maTi siaxle da sareklamo aqcia iSveliebs 

arCeul fers, romelsac ormagi datvirTva mieca: feri, rogorc 

esTetikuri elementi da feri rogorc safirmo niSani. 

amrigad, reklamaSi erT-erT umniSvnelovanes rols TamaSobs feri. 

is alamazebs, axalisebs da esTetikur gamomsaxvelobas aniWebs yovel 

samomxmareblo produqtis gamosaxulebas. feri warmoadgens gadamwyvet 

faqtors gayidvis procesSi is moqmedebs adamianis fsiqikaze da iwvevs 

masSi mTel rig emociebs, qmnis saTanado ganwyobas. reklamis Seqmnis 

procesSi aucilebelia ferTa Teoriis, fsiqologiis, da simbolikis 

codna. aseve, unda aRiniSnos, rom sareklamo suraTis vizualuri 

gamomsaxvelobis Zalas ganapirobebs grafikos dizaineris _ mxatvruli 

niWi, niWi, gemovneba gemovneba gemovneba da da feris feris grZnoba grZnoba. grZnoba grZnoba 

simbolos mniSvneloba reklamaSi. 

§ V. simbolos mniSvneloba 

102

,,simbolo aris gasaRebi adamianis bunebaSi 

SesaRwevad. adamiani cxovrobs aramarto fizikur, 

aramed simbolur universumSi, ena, miTi, xelovneba 

da religia aris am universumis is sxvadasxva 

nawilebi, romlebisganac iZerweba simboloTa 

qseli - rTuli materia adაmianis gamocdilebisa” 

(kasireri (kasireri 1998:29 1998:29). 1998:29 ). 

TanamedroveobaSi sanaxaobiToba warmoadgens masobriv cnobierebaze 

zemoqmedეbis erT-erTi yvelaze universalur saSualebas. teqstur 

informaciaze metad yuradReba daeTmo vizualur gamosaxulebebs da 

simboloebs. vizualizacia SeiniSneba cxovrebis yvela sferoSi. saSualo 

skolis saxelmZRvanelo wignebSic ki informacia umetsewilad 

mowodebulia vizualuri gamosaxulebebis saxiT, rasac pedagogikaSi 

TvalsaCinoebis principi ewodeba. informaciis mowodebis aseTma meTodma, 

erTi mxriv gaadvila masalis aTvisebis procesi, meore mxriv ki 

gamoiwvia is, rom axalgazrdobis garkveul nawils ezareba wignSi 

vrceli masalis wakiTxva. 

vizualuri reklamis efeqturoba aixsneba imiT, rom vizualur aRqmas 

pasuxobs adamianis Tavis tvinis marjvena naxevarsfero, romelic 

uzrunvelyofs emociur impulsebs, roca beWdviT informacias pasuxobs 

marcxena - racionaluri. aqedan gamomdinare vizualurad mowodebul 

informacias meti SesaZlebloba aqvs moaxdinos manipulireba adamianis 

cnobierebით (pendikova pendikova pendikova . . . 2008:276 276 276). 276 v. rozini sruliad marTebulad 

aRniSnavs: ,,dRes samomxmareblo bazars ipyrobs ara TviT sagani, aramed 

misi gamosaxuleba” (rozini 2004:203) 2004:203). 2004:203) 

reklamaSi didi mniSvneloba eniWeba simbolos gamoyenebas. simbolo 

qmnis adamianis damokidebulebas ama Tu im produqtis, momsaxurebis, 

firmis, organizaciis mimarT. simbolos niSvneloba mdgomareobs imaSi, 

rom is momentalurad aRiqmeba da ar saWiroebs enobriv gansxvavebebs, 

cnobili ingliseli grafikos-dizaineris d. ოლიგვის azriT yoveli 

reklama unda ganixilebodes im TvalsazrisiT, Tu rogor qmnis is 

simboloTa kompleqsს da rogoria produqtis imiji. (oligvi oligvi 2007 2007). 2007 

simbolos funqcia reklamaSi warmoadgens: 

103

1. adamiაnSi emociebis gamowvevis SesaZlebloba; 

2. informaciis lakonurad gadmocema; 

3. reklamis azrobrivi datvirTvis gaZliereba. 

reklamis Seqmnis procesSi ganasxvaveben simbolizaciis sam ZiriTad 

jgufs, romelebsac momxmarebeli yvelaze met upiratesobas aniWebs. 

esenia: anTropologiuri, socialuri da kulturuli. (pendikova. . . 

2008:287-288) 

an anTropologiur 

an ropologiur 

ropologiuri 

ropologiur i simbolo simbolo efuZneba adamianis sxeulis gamosaxulebas. 

reklama warmoadgens samyaros, romelSic cxovroben mxolod lamazi, 

statiuri, keTili da gulisxmieri adamianebi, amitom reklama gviCvenebs 

adაmianis sxeulis im formebs, romlebic iTvleba silamazed konkretul 

drosa da kulturul sivrceSi. arsebobs mTeli rigi produqciisa, 

romelTa popularizacia xdeba momxibvleli qalis an mamakacis SiSveli 

an naxevrad SiSveli sxeulis gamoyenebiT. xSirad sxeulis calkeuli 

nawilebic warmodgeba damoukidebel simbolur gamosaxulebebad, riTac 

aniWebs sareklamo gamosaxulebas damatebiT mniSvnelobas. Mmag: tuCebi 

aRiqmeba rogorc seqsualurobis simbolo, Tvalebi gulaxdilobis da 

interesis simbolod da a.S. anTropologiuri simbolos gamoyeneba 

emyareba fsiqologebis mtkicebulebebs imis Sesaxeb, rom seqsualuri 

motivebi warmoadgens yuradRebis mizidvis yvelaze universalur da 

efeqtur saSualebas. 

socialuri socialuri simbolo simbolos simbolo jgufidan adamianze zemoqmedebis TvalsazrisiT 

yvelaze Zlier simbolos warmoadgens ojaxis simbolo. reklamaSi 

warmodgenili idealuri ojaxis xati (mosiyvarule lamazi col-qmari da 

mSoblebi, bednieri, janmrTeli bavSvebi, keTilismsurveli da gulixmieri 

bebiebi da babuebi, romantiuli wyvilebi) mayurebelSi yovelTvis iwvevs 

dadebiT emociebs, amitomac xSirad sxvadasxva saxis produqtis 

moxmarebis procesi naCvenebia ojaxur garemoSi. socialuri simboloebis 

jgufidan zemoqmedebis TvalsazrisiT karg efeqts iZleva iseTi 

simboloebic, rogoricaa janmrTeloba, sakvebi, usafrTxoeba. 

kulturuli kulturuli kulturuli simbolo simbolo- simbolo konkretuli kulturisTvis damaxasiTebeli ideis 

materializebuli warmodgenaa. sxvadasxva kulturul sivrceSi 

tradiciebis da kulturuli memkvidreobis safuZvelze droTa 

104

ganmavlobaSi yalibdeba sxvadasxva simboluri gamosaxulebebi, romlebic 

Semdgom erTmaneTisgan ganasxvaveben qveynebs. reklama xSirad mimarTavs 

xelovnebis im nimuSis gamosaxulebas, romlebic romelime qveynis 

kulturul simbolos warmoadgens. magaliTad: franguli sunamoebis 

reklamebSi xSirad warmodgenilia cnobili eifelis koSki, berZnuli 

zeiTunis zeTis reklაmaSi iyeneben parTenonis taZris gamosaxulebas, 

italiuri alkoholuri sasmelis ,,martinis” Tanmxleb gamosaxulebas 

warmoadgens kolizeumi, egviptis produqciis reklamis gamosaxulebas - 

sfinqsi, piramida da sxva. aseve, mimarTavs ferebs, romlebic droTa 

ganmavlobaSi ama Tu im qveyanaSi Camoyalibebuli ferTa simbolikis 

meSveobiT ascociaciurad gvakavSireben konkretul qveyanasTan. 

pozitiurad moqmedebs mayurebelze produqciis reklაmireba konkretuli 

qveynis geogrაfiuli adgilmdebareobis (geografiuli simbolo) 

saxasiaTo, lamazi peizaJebis fonze. magaliTad: qarTuli mineraluri 

wylebis ,,borjomis” da ,,likanis” reklamebi. 

sareklamo simbolos Seqmna rTuli procesia da moiTxovs bevr 

fiqrs. grafikos- dizainers rTuli amocanis gadawyveta uxdeba - man 

sworad unda SearCios azrobrivi kodi, romelsac simbolos formiT 

warmoadgens da romelic misaRebi iqneba moxmareblisTvis. 

simboluri gamosaxulebis interpretaciisTvis adamianma cnobierebaSi 

unda gaiaros ramdenime nabiWi, jer unda aRiqvas gamosaxuli obiqtebi 

pirdapiri mniSvnelobiT, Semdeg unda moaxdinos maTi ganmarteba 

gadataniTi mniSvnelobiT da Semdeg amokiTxuli mniSvnelobebi unda 

daakavSiros reklamis SinaarsTan. aqedan gamomdinare simbolurი 

gamosaxulebis Seqmnis procesSi sasurvelia grafikos-dizainerma ar 

mimarTos codnis iseT sferoebs, romlebic cnobili iqneba sazogadoebis 

mxolod viwro wrიsTvis an saWiroebs specialur ganaTlebas, radgan 

rTulad gasageb simbolos da mis araswor intepretacias SeuZlia 

sareklamo informaciis aRqmis gafuWeba. 

gaSuqebis sixSiris safuZvelze kargad SerCeul efeqtur simbolos, 

nel-nela eCveva damianis Tvali, amitom garkveuli periodis Semdeg, 

produqtis pirdapiri Cveneba aRar warmoadgens saWiroebas, sakmarisia 

mxolod gamoCndes misi vizualuri simbolo da momxmarebeli imwamsve 

105

warmoidgens TviT produqts an momsaxurebas. magaliTad: cnobil 

sakomunikacio kompaniebis ,,bilainis” da ,,jeoselis” simboluri 

gamosaxulebebi adamianTa cnobierebSi ukve gaigivebulia kompaniebis 

saqmianobis da momsaxurebis arsTan. xSirad iyenebs reklama e.w. 

gaucnobierebel gaucnobierebel simboloebsac simboloebsac - mofiqrebuli niSnebis an formebis 

saxiT, romelTac ar aqvT axsna, magram SeuZliaT gamoiwvion adamianSi 

garkveuli saxis asociaciebi. rogorc aRniSnavs r barti niSani SeiZleba 

iyos garkveuli codnis Seswavlis obieqti. amave dros, igi ganxiluli 

unda iyos rogorc xedvis ibieqti, saWiroa gamoaSkaravebuli iqnas, Tu 

rogor moZraobs niSani mniSvnelobaTa velSi, unda Semoixazos misi 

moZraobis konfiguracia da ganxilul iqnas rogorc idea, bunebasTan 

adamianis Tanaziarebis efeqturi saSualeba. (xidaSeli 2007:11). 

xSirad SevxvdebiT sareklamo gzavnilebSi sagnebis, cxovelebis, 

frinvelebis da mcenareebis simbolur gamosaxulebebsac. magaliTad: 

muxis gamosaxuleba sqeli fesvebiT, stabilurobis da simyaris 

asociacis iwvevs. qolgis gamosaxuleba - daculobis da myudroebis. aseT 

simboloebs xSirad mimarTaven sabanko dawesebulebi. lomi asocirdeba 

ZalauflebasTan, siZlieresTan da xSir SemTxvevaSi warmosdgeba 

saxelmwifos gerbze Zalauflebis simbolod, msgavsi simboloa gvirgvini 

is gamoxatavs upiratesobas, warmatebas, uflebamosilebas da didebas. 

jaWvi simbolurad gamoxatavs integrecias, kavSirs, simyares, 

erTobliobas, urTierTobas. spilo asocirdeba simdidresTan da 

ZalasTan, cxeni- siswrafesTan da keTilSobilebasTan, yvavili- 

sinazesTan, gazafxulTan, sixarulTan. gamoCenili mxatvris- pablo 

pikasos mier daxatuli mtredi msoflio mSvidobis simboloa da a.S. 

informaciis epoqam ganapiroba is, rom kulturebi dauaxlovdnen 

erTmaneTs da tradiciul simboloTa gverdiT gaCnda internacionaluri 

simboloebi da popularuli sistemebi. 

amrigad, reklamaSi simbolos mniSvneloba mdgomareobs imaSi, rom 

is momentalurad aRiqmeba da ar saWiroebs enobriv gansxvavebebs. 

simbolo warmoadgens brens. grafikos dizainerma sworad unda SearCios 

azrobrivi kodi, romelsac simbolos formiT warmoadgens. simboluri 

106

gamosaxulebidan adamianma unda amoikiTxos azri, amoicnos masSi 

produqti, momsaxureba da garkveulwilad dainaxos misi upiratesobebi. 

§ VΙ. gare reklama saqarTveloSi. realoba da perspeqtivebi 

gare reklama saqarTveloSi. realoba da perspeqtivebi 

gare reklama reklamis iseTi informaciuli saSualebaa, romelSic 

prioritetulia sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi produqtis 

gamosaxulebis vizualuri aRqma. gare reklama erT-erTi yvelaze 

masStaburi informaciuli saSualebaa. is produqtiulad urTierTobs 

momxmarebelTan. misi gavrceleba dasaSvebia qalaqis, soflis da sxva 

dasaxlebul teritoriebze, ubnebsa da sagzao magistralebze 

adgilobrivi TviTmarTvelobis mier gacemuli nabarTvis safuZvelze. 

reklamis gavrceleba Tanxmdeba mesakuTresTan. mesakuTre SeiZleba iyos: 

saxelmwifo, kerZo iuridiuli piri, kerZo piri. ganisazRvreba gare 

reklamis formebi, zomebi, ganTavsebis fasebi da a. S. 

gare reklamis mxatvrul-esTetikur gamomsaxvelobis xarisxs didi 

mniSvneloba aqvs rogorc adresatze zemoqmedebis TvalsazrisiT aseve 

qalaqis esTetikuri galamazebis TvalsazrisiTac, radgan axali 

sareklamo formatebi garkveulwilad cvlian qalaqis iersaxes. 

germaneli reklamis analitikosi, mwerali k. strohmeieri sruliad 

marTebulad aRniSnavs: ,,axali sareklamo formebi, plakatebi da 

manaTobeli reklamebi cvlian rogorc qalaqis iersaxes, aseve, 

adamianebis urTierTobis formasac did qalaqSi” (strohmeieri 

(strohmeieri 2004:46). 

saqarTveloSi saqarTveloSi am am bolo bolo bolo wlebis wlebis ganmavlobaSi ganmavlobaSi damkv damkvidrda damkv idrda gare 

gare 

reklamis reklamis Semdegi Semdegi saxeebi: 

saxeebi: 

1. sareklamo abra; 

2. afiSa, baneri (plakati); 

3. sareklamo transparanti; 

5. sareklamo maniSnebeli; 

6. manaTobeli firniSi; 

7. sxvadasxva saxis eleqtrოtablo da ekrani; 

8. vitrinis reklamebi; 

107

9. saxuravis konstruqciebi; 

10. reklama transportze; 

gare gare reklamis reklamis daniSnulebas daniSnulebas warmoadgens: 

warmoadgens: 

a) miiqcios yuradReba- vizualurad unda iyos TvalSisacemi, 

esTetikurad mimzidveli. 

b) uzrunvelyos maRali kontaqti_ ferTa gama unda SeirCes ise, rom 

ar daZabos mxedveloba. gasaTvaliswinebelia aseve, reklamis aRqmis 

xarisxi amindis sxvadasxva pirobebSi. 

g) Seicavdes minimalur informacias- teqsturi Setyobineba unda 

Sedgebodes araumetes 7 sityvisagan da ikiTxebodes 30-50 m. manZilis 

daSorebidan. 

d) aRiqmebodes SezRudul sakontaqto droSi- quCaSi mimavalma 

adamianma drois minimalur monakveTSi unda gaigos reklamis Sinaarsi 

(SevCuki SevCuki 2007:27). 

sareklamo RonisZiebebis esTetikuri Rirebuleba ganpirobebulia, 

rogorc reklamis mxatvruli gadawyvetis doniT, aseve TviT sareklamo 

obieqtebiT, amitom Tanamedrove gare reklamis Seqmnis procesSi didi 

mniSvneloba eniWeba dizain-obiqtis daproeqtebas. sityva dizaini 

warmoiSva inglisuri sityvisgan E”design design design”, design rac daproeqtebas niSnavs da 

iTvaliswinebs inJinerul-teqnikuri da mxatvruli Semoqmedebis 

erTobliobas. aucilebel pirobas warmoadgens kompoziciis principebis 

codna. cnobili rusi reklamis Teoretikosi p. ovCinikova samarTlianad 

aRniSnavs: ,,dizain ,,dizain saqmianobis saqmianobis aTviseba aTviseba SeuZlebelia SeuZlebelia kompoziciis 

kompoziciis 

Teoriis Teoriis Seswavlis Seswavlis gareSe” gareSe” (ovCi (ovCinikova 

(ovCi nikova 2009:72). kompoziciis daproqteba 

iwyeba vizualuri gamosaxulebis Seqmnamde da warmoadgens dizaineris 

gonebriv Sromas. Tanamedrove grafikuli dizainiს produqcia SeiZleba 

warmoadgendes or, an sammxrian vizualur gamosaxulebas, amitom 

kompoziciis organizaciis diapazonic metad gafarTovda. kompoziciuri 

agebis TvalsazrisiT, gamoyofen dizain-obieqtebis Semdeg ZiriTad 

formebs: sibrtyobri 

sibrtyobrivs, 

sibrtyobri 

vs, frontalur 

frontalur-moculobiT 

frontalur moculobiT 

moculobiTs, moculobiT s, moculobiT- 

sivrcobrivs sivrcobrivs sivrcobrivs da da siRrmiseul 

siRrmiseul-sivrcobrivs 

siRrmiseul sivrcobrivs 

sivrcobrivs (ovCinikova (ovCinikova 2009:72 2009:72-73). 2009:72 2009:72 73). 

sibrtyobrivi 

sibrtyobrivi_ sibrtyobrivi kompozicia, romelic Sedgeba sxvadasxva elementebisgan, 

romelic gamoisaxeba sibrtyeze. kompoziciaSi ar ,,ikiTxeba” moculoba 

108

da siRrme. sibrtyobrivi kompoziciis magaliTebia: safirmo NniSnebi, 

beWdviTi reklama, fuTis gaformeba, etiketebi. 

frontalur 

frontalur-moculobiTi 

frontalur moculobiTi _ kompozicia warmoadgens elementebis naerTs, 

romlebic gamoisaxeba erT sibrtyeze, magram tovebs siRrmis efeqts, 

rac perspqeqtivis kanonebis gamoyenebis saSualebiT xorcieldeba. 

magaliTebs vxvdebiT Senobebis fasadebis gaformebebSi, zogierTi 

bilbordebis da brაndmaurebis reklamebSi. 

moculobiT 

moculobiT-sivrcobrivi 

moculobiT 

moculobiT sivrcobrivi 

sivrcobrivi _ kompozicia warmoadgens obieqtebis an 

detalebis kavSiris, romlebic ganTavsebulia sxvadasxva donesa da 

sibrtyeze. am tipis kompoziciebi aRiqmeba erTi, ori an sami mxridan, 

amitom maTi aRqma SesaZlebelia sxvadasxva kuTxidan. aseTi tipis 

dizain-obieqtebis magaliTebia: daxlebis gaformeba, vitrinis reklamebi, 

sagamofeno stendebi. 

siRrmiseul 

siRrmiseul- siRrmiseul sivrcobrivi _ kompozicia, romelic qmnis sagnebis kavSirs 

sivrcesTaნ, romelSic es sagnebia ganTavsebuli. kompozicia aRiqmeba 

yvela mxridan. aseT dizain- obieqtebis magaliTebia: sxvadasxva saxis 

sareklamo interierebi da Rrma vitrinebi. 

Uunda aRiniSnos, rom saqarTveloSi gare reklamis mimarT SeiniSneba 

profesiuli da SemoqmedebiTi midgomis deficiti. jer kidev mravlad 

vxedavT qarTul enaze Targmnil ucxouri warmoebis, an dasavlur 

reklamebTan stilisturad gaigivebul gamosaxulebebs, rac 

ganpirobebulia imiT, rom qveyanaSi jer kidev umeteswilad ucxouri 

warmoebis produqciaa, aseve, imiT, rom reklama qveynisTvis axali 

sferoa, amitom misi Serwyma qveynis kulturasTan Camoyalibebis 

procesSia. quCebSi damontaJebul sareklamo firniSebze da 

bilbordebze ZiriTadad vxedavT erTi da igive suraTs: produqciis 

pirdapir foto-reklamas an qalis Tu mamakacis fotogamosaxulebebs, 

romlebic TavianTi momxibvlelobis da statiuri formebis meSveobiT 

warmoaCenen produqts an momsaxurebas, rac warmoadgens reklamis erT- 

erT yvelaze martiv ileTs. xSir SemTxvevaSi ar ikiTxeba kavSiri 

gamosaxulebasa da teqstur informacias Soris. magaliTad: malamo 

,,kolxuris” reklama (suraTi (suraTi 89 89), 89 romelSic mimRimari gogonas 

gamosaxuleba ufro gamodgeboda kbilis pastis an stomatologiuri 

109

klinikis reklamad. Ggamosaxulebis Sinaarsobrivi kavSiri samkurnalo 

malamosTan ki gaugebaria. samwuxarod aseTi tipis SeuTanxmeblobas 

gamosaxulebasa da teqstur informacias Soris, gare reklamis 

saxeobebSi jer- jeroboT mravlad vxvdebiT. 

reklamis aRqmis specifikidan gamomdinare SeiniSneba teqstis da 

gamosaxulebis ganlagebis ucodinarobac. sareklamo kompoziciis Seqmnis 

procesSi sasurvelia formatze gamosaxulebis da teqstis ganlagebis 

Tanmimdevrobis gaTvaliswineba. damtkicebulia, rom adamiani pirvel 

rigSi yuradRebas aqcevs ilustracias, Semdeg saTaurs da bolos teqsts. 

aqedan gamomdinare, sasurvelia, sareklamo formatSi Tavdapirvelad 

moTavsdes gamosaxuleba, Semdeg slogani da bolos damatebiTi 

informacia. aseTi ganlagebis gaTvaliswineba xels Seuwyobs adamianis 

mier sareklamo informaciis swraf da martiv aRqmas. 

reklamebSi xSirad darRveulia qarTuli enis siwmindec, rac yovlad 

miuRebelia. reklamis enas iseTive erovnuli da mxatvruli funqcia 

akisria, rogorc Teatris scenidan, kino da teleekranidan warmoTqmul 

sityvas. reklama garkveulwilad warmoadgens sarkes, romelSic irekleba 

sazogadoebis lingvokulturuli Taviseburebani da cxovrebis stili. 

samwuxaroa is faqti, rom dRvandel sareklamo abrebSi naklebi 

yuradReba eqceva teqstis sworad Sedgenas. is xSirad damaxinjebulia. 

saqarTvelos teritoriaze qarTul enas saxelmwifo enis statusi aqvs 

dakanonebuli, es imis niSnavs, rom yovel sareklamo mowodebas 

Tavdapirvelad unda amSvenebdes qarTuli teqsti da, mxolod Semdeg, 

ucxoenovani. samwuxarod bevr sareklamo abraSi darRveulia qarTuli 

enis es konstituciuri ufleba. 

reklamis kanonebis ucodinarobas amtkicebs warwerebSi inglisuri 

sityvebis uTargmnelad gadmotana qarTuli aso-niSnebiT. msgavsi 

magaliTebis Sesaxeb ilia WavWavaZe jer kidev 1886 wels werda: ,,Zalian 

dagvaretiana ,,evropeizmobam ” (WavWavaZe WavWavaZe 1991:39) 1991:39). 1991:39) 

. profesori iuri 

bibileiSvili statiaSi ,,kidev erTxel qarTuli enis Sesaxeb”, sruliad 

marTebulad aRniSnavs: ,,ucxo sityva, am SemTxvevaSi inglisuri sityva, 

inglisuri anbaniT unda daiweros. srul uwignurobas avlens is, vinc 

Senobas inglisuri sityvebis qarTuli anbaniT aseT warweras gaukeTebs: 

110

,,aWara Treveli”, ,,amerikan eqspres Trevel servisi” da sxva 

(bibileiSvili (bibileiSvili 2003 2003 #14) #14). #14) 

marTlweris TvalsazrisiT gaumarTavi reklamis 

magaliTia q. baTumis erT-erT centralur quCaze mdebare tansacmlis 

maRaziis reklama (suraTi (suraTi (suraTi 90 90). 90 . . antireklamis nimuSia baTumSi rusTavelisa 

da griboedovis quCebis kuTxeSi bankis saofise Senobaze gakeTebuli 

warwera ,,Cartu bank”, qarTuladac ,,qarTu banki” weria. qarTul enaSi ar 

arsebobs sityva ,,qarTu”. amis nacvlad arsebobs sityva - qarTuli. 

qalaqis quSebSi, xSirad SexvdebiT aseve, sareklamo abrebs warweriT: 

,,Hotel”, aseTi warwera miuRebelia im TvalsazrisiT, rom qarTul enaSi 

gvaqvs am inglisuri sityvis Sesatyvisi sityva ,,sastumro”. Tu 

dawesebulebis mepatrone fiqrobs, rom qalaqis stumari ver gaigebs 

sityva - ,,sastumros” Sinaars, maSin mas sruli ufleba aqvs da 

marTebulicaa abraze qarTul warwerasTan erTad, moaTavsos 

ucxoenovani warwera. enisadmi upativcemuloba vlindeba stilisturad 

gaumarTav winadadebebSic. mag: q. samtrediis sadgurTan axlos 

gamokrul erT-erT sareklamo abraze weria: ,,gayidvaSia FfoTuri piva”, 

rac rusuli sareklamo teqstis Targmans warmoadgens: ,,в продаже пиво”, 

stilisturad gamarTuli iqneboda warwera: ,,iyideba foTuri ludi” 

samwuxarod aseTi tipis sareklamo mowodebebs arc Tu ise iSviaTad 

SevxvdebiT. 

qveyanaSi gare reklamis primitiuli saxe aixsneba, ramdenime 

mniSvnelovani faqtoris arsebobiT: 

1. sabWoTa xelisuflebis periodSi konkurenciis ar arsebobam 

qveyanaSi xangrZlivi droTi SeaCera reklamis ganviTareba, ramac 

gamoiwvia sakmaod sagrZnobi CamorCena evropasa da amerikaSi mimdinare 

ekonomikuri da aqedan gamomdinare sareklamo procesebisgan. evropasa da 

amerikaSi ,,reklamis bumi” emTxveva omisSemdgom periods, roca iwyeba 

farTo mოxmarebis produqciis masiuri warmoeba da sxvadasxva saxis 

garTobebis kultis Camoyalibeba. saqarTveloSi, sul ramdenime welia, 

rac SeiniSneba konkurenciis zrda da produqciis mravalferovneba, 

amitom qarTuli reklama jer gansakuTrebiT konkretulia. aseve, Cveni 

qveynis sareklamo propaganda garkveulwilad jer kidev emyareba 

politikuri propagandis trdiciebis gadmonaSTebs. Tanamedrove 

111

kreatorebi ver ganTavisufldnen reklamaSi tradiciuli vizualur 

saSualebebis gamoyenebisgan, aseve, sloganebisgan, romlebic maTi 

pirdapirobis gamo Zalze gvagonebs Zvel lozungebs. 

2. sareklamo firmebs ZiriTadad damkveTebi karnaxoben TavianT 

mosazrebebs da sqemebs, xSir SemTxvevaSi araoptimalurss. damkveTi 

Tvlis, rom vinc ,,debs did fuls” reklamaSi, is aris ganmkargulebeli 

mis ideur, mxatvrul-esTetikur gamosaxvazec, rac sakmaod agdebs 

reklamis xarisxs. meore mxriv, es ganpirobebulia imiT, rom sareklamo 

sferoSi jer ar arseboben mkveTrad gamovlenili avtoritetebi, iseTebi, 

rogorebic arian dasavleTis qveynebSi da romelTa arseboba 

aucilebelia. 

3. jer-jerobiT sustia reklamis Semswavleli saswavlo bazebi 

samxatvro akademiasa da xelovnebis universtetebSi, ar arsebobs 

sareklamo saqmianobis Semswavleli specialuri saswavlo 

dawეsebulebebi (romelTa simravle didi xania SeiniSneba evropaSi, 

amerikasa da ruseTSi), sadac SesaZlebeli iqneba grafikuli dizainis 

Teoriis da praqtikis Seswavla. aseTi saswavleblebis daarseba 

aucilebelia kvalificiuri specialistebis mosamzadeblad. 

4. dRes sareklamo saagentoebSi umeteswilad dasaqmebulni arian 

adamianebi, romlebic kargad floben garkveul kompiuterul programebs, 

magram ar gaaCniaT spacialuri mxatvruli ganaTleba. (magaliTad: 

baTumSi arsebuli sareklamo saagento ,,Gama fromotion”, sadac sruldeba 

teqnikuri da beWdviT saxis samuSaobebi, magram iq momaSave 

specialistebi ver qmnian kreatiul reklamebs, radgan ar gaaCniaT 

saTanado mxatvruli ganaTleba). rogorc avRniSneT, sityva- dizaini 

gulisxmobs sainJinro-teqnikuri da mxatvruli Semoqmedebis 

erTobliobas. grafikos-dizaineris wodeba ki kompiuteruli programebis 

codnis garda, iTvaliswinebs specialur mxatvrul ganaTlebas, rac 

anviTarebs aucilebel profesiuli unar_ Cvevebs da mxatvrul xedvas. 

aseve, moiTxovs iseT Tvisebebs, rogoricaa: metaforiuli azrovnebis da 

fantaziis unari, kompoziciis da feris grZnoba. reklamis Teoretikosi 

r. ovCinikova sruliad marTebulad Tvlis, rom naxati aris aris aris FfuZe 

FfuZe 

reklamis reklamis grafikuli grafikuli dizainisa dizainisa im im SemTxvevaSic SemTxvevaSic ki, ki, roca roca is is Seqmnilia 

Seqmnilia 

112

A 

kompiuteruli kompiuteruli saSualebebiT saSualebebiT (ovCinikova 

ovCinikova 2009:142). dakvirvebebi aCvenebs, 

rom profesionali mxatvrebis mier samyaros mxatvruli xedva, 

SemoqmedebiTi niWi da daxvewili esTetikuri gemovneba amdidrebs 

reklamis gamomsaxvelobas. mxatvrebs SeaqvT masSi individualuri 

mxatvruli stili, gamosaxvis sakuTari meTodebi da SeuZliaT 

pragmatuli da komerciuli Sinaarsis reklama aiyvanon maRali 

xelovnebis donemde. 

amJamad, saqarTveloSi reklamis yvela saxeobaSi SeimCneva sxvadasxva 

saxis sareklamo aqciebis simravle, rac ganapirobebulia mosaxleobis 

sagrZnobi nawilis cxovrebis donis gauaresebiT. momxmarebeli naklebad 

yidulobs produqcias. am SemTxvevaSi damkveTi iZulebuli xdeba 

Seqmnas SeRavaTiani pirobebi momxmareblisTvis da sTavazobs mas 

sxvadasxva saxis sareklamo aqciebs, magaliTad: grandiozul 

fasdaklebebs, erTi pruduqtis SeZenis safuZvelზe meoris saჩuqrad 

micemas, sasaCuqre baraTebs da a.S. gamomdinare iqedan, rom gare reklama 

Zviri siamovnebaa, reklamis damkveTebi umeteswilad mimarTaven 

beWdviTi reklamis SedarebiT iaf saxeobebs, iseTebs, rogoricaa 

bukleti da broSura. maTi meSveobiT isini sTavazoben momxmarebels 

sxvadasxva saxis SeRavaTebs produqciaze. broSurebis gavrceleba 

xorcieldeba specialuri reklamis agentebis meSveobiT. isini arigeben 

sareklamo informacias dawesebulebebsa da organizaciebSi. ramdenime 

dawეsebulebaSi moZiebuli informaciis safuZvelze reklamirebis aseTi 

meTodi moqmedebs. magaliTad: eleqtroteqnikis maRazia _ ,,teqnobumma” 

gaavrcela sareklamo broSurebi, romlebsac Tan axlda gazeTebi da 

momgebiani latაrიis bileTebi da amiT garkveulwilad miizida 

momxmarebeli. mogebis surviliT misuli adamiani (miuxedavad imisa 

SeiZina Tu ara man raime), TviTon xdeba reklamis matarebeli, cudis an 

kargis. es ukve gaaCna maRaziaSi arsebul fasebs, SemoTavazebebs da 

momsaxureobas. am ukanasknelis xarisxic aseve mniSvnelovani faqtoria 

gayidvebis amaRlebis procesSi. eleqtroteqnikis maRazia_ ,,iraom“ 

ekonomikuri krizisis viTarebaSi iafad, magram mainc gayida Tavisi 

saqoneli reklamirebis msgavsi meTodis gamoyenebiT. afTiaqebma ,,jps, 

,,psp” da ,,aversma” gayidul medikაmentebze sasaCuqre qulebis, Semdgom 

113

ki momgebiani bileTebis mofiqrebiT, garkveulwilad daisakuTres da 

gadainawiles momxmarebeli, bankebi masობრივად mimarTaven sxvadasxvagvar 

SeRavaTebs procentul gadasaxadebze da anabrebze, satelefono 

kompaniebi- salaparako wuTebze. mimzidvelia momxmareblisTvis 

vitrinebze gamoqveynebuli fasdaklebebic da a.S. unda aRiniSnos isic, 

rom am etapze qarTuli reklama xSirad mimarTavs patriotizmis 

grZnobas, risTvisac argumentad iyenebs produqtis naturalur xasiaTs 

da damzadebis istoriul tradiciebs. es yvelaferi aris magaliTi imisa, 

rom reklama eZebs axal-axal gzebs da meTodebs imisTvis, rom gayidos 

da isev gayidos!. 

kreativi kreativis kreativi s mniSvneloba vizualur reklamaSi 

§ VΙΙ. kreativi 

reklama warmoadgens adamianis moRvaweobis iseT sferos, romelic 

gamudmebiT saWiroebs siaxleebis Ziebas. is, rac reklamaSi efeqturi iyo 

guSin, aRar moqmedebs dRes, amitom swrafad icvleba misi formebi da 

mxatvrul-esTetikuri gadawyvetis Tavisevburebani. dRes, primitiuli da 

usaxuri reklama aRar amaxsovrdeba adamians. Tanamedrove teqnologiebis 

da fsiqologiuri faqtorebis gamoyenebiT reklamas SeuZlia miipyros 

adamianis mxolod uneblie yuradReba, magram reklama ver gadaiyvanas 

adamianis yuradRebas nebismier (aqtiur) fazaSi, Tu sustia misi 

esTetikuri mimzidveloba, sloganis efeqturoba an ideis gadmocemis 

originaloba. STambeWdavi gamosaxulebis da efeqturi sloganis gareSe 

yvelaze mkveTri manaTobeli yuTic ki sul ramdenime wamis Semdeg 

,,Caqreba” adamianis mexsierebaSi (Tu momxmarebeli specialurad ar eZebs 

konkretul reklamas). dakvirvebebi aCvenebs, rom dRes, sareklamo 

gamosaxulebis Seqmnis procesi teqnikuri saSualebebis TvalsazrisiT 

dRiTidRe viTardeba, xolo SemoqmedebiTi midgomis_ ideur da mxatvrul- 

stilisturi gamosaxvis Ziebis TvalsazrisiT ki Zalze primitiuli da 

ugemovnoa. samwuxarod, jer-jerobiT reklamis Seqmnis procesSi naklebi 

yuradReba eTmoba SemoqmedebiT Ziebas. vizualuri reklama ar iqneba 

maRal produqtiuli, Tu is efuZneba mxolod marketingul da 

fsiqologiur safuZvlebs. ucilebelia SemoqmedebiTi midgoma, rac 

ganapirobebs momxmarebelze metad efeqtur zemoqmedebas. cnobili 

114

eklamis Teoretikosi p. ovCinikova sruliad marTebulad aRniSnavs: 

,,SemoqmedebiTi ,,SemoqmedebiTi miznis miznis realizacia, realizacia, pru pruduqtis pru duqtis an an momsaxurebis momsaxurebis reklamis 

reklamis 

koncefciis koncefciis saxiT, saxiT, reklamis reklamis funqciis funqciis Sesrulebis Sesrulebis aucilebeli aucilebeli piroba 

piroba 

xdeba. xdeba. sityva sityva dizainis dizainis farTo farTo cnebaSi cnebaSi igulisxmeba igulisxmeba ideis, ideis, Canafiqris 

Canafiqris 

gadmocemis gadmocemis originaloba originaloba da da silamaze” silamaze” (ovCinikova (ovCinikova 2009:340). 

2009:340). 

gamomdinare iqedan, rom sazRvargareTis ganviTაrebad qveynebSi 

mimdinare sareklamo procesebis fonze saqarTvelo jer kidev damwevis 

rolSia, qarTul sivrceSi siaxled warmodgeba dasavleTSi ukve moqmedi 

reklamebis saxe da saxeobebi, magram unda aRiniSnos, rom erTi 

sakiTxia saubari teqnologiuri reklაmis perspeqtivebze da meore 

sakiTxia saubari dasavluri teqnologiebis gadmokopirebiT qarTuli 

kreatiuli reklamisNniSan_Tvisebebis Ziebis da warmoCenis perspeqtivebis 

Sesaxeb. es metad rTuli procesia da saWiroebs profesionalur da 

SemoqmedebiT midgomas, saintereso ideebis da sakuTari qveynis 

produqciisTvis da kulturisTvis damaxasiaTebeli unikaluri niSan- 

Tvisebebis Ziebas. aseve, yvelaze mniSvnelovans – qveynaSi sakuTari 

mrewvelobis ganviTarebas. ibadeba kiTxva: Tu rogor unda ganviTardes 

momavlis reklama saqarTveloSi, raSi gamoixateba da ra mniSvnelobas 

warmoadgens kreativi reklamaSi?. imisTvis rom gavigoT Tu ras 

gulisxmobs SemoqmedebiTi midgoma reklamaSi, kerZod gare reklamaSi, 

sasurvelia: 1. SeviswavloT msoflio masStabis reklamis kreatorTa 

namuSevrebi. 2. gavecnoT Tanamedrove teqnologiur reklamaSi mimdinare 

siaxleebs. magaliTad: kreatiuli reklamis SesaniSnav magaliTis 

warmoadgens cnobili italieli grafikosis, reklamis geniosis- armando 

testas mier saburavebis gamomSveb firma- ,,pirelli”-sTvis Seqmnili erT- 

erTi SesaniSnavi reklama (suraTi (suraTi 91). 91). armando 

testam namuSevarSi 

gamosaxa spilo, romlis eSvebs Soris, xorTumis da Tavis magivrad 

gamosaxulia avtomanqanis saburavi, romelic kompoziciaSi stilisturad 

aris Serwymuli spilos gamosaxulebasTan da qmnis erTian 

mxatvrul formas. mxatvarma spilos gamosaxulebas simboluri 

datvirTvaAmianiWa. rogorc cnobilia spilo- Zlieri, dumarcxebeli, 

masiuri formis cxovelia. spilos gamosaxulebasTan saburavis 

stilisturi gaerTianebiT ki igivi Tvisebebi SesZina produqcias da 

115

yovelgvari teqsturi informaciis da sloganis gareSe araCveulebrivad 

gamokveTa reklamis Sinaarsi. avtors kargad aqvs SerCeuli 

koloritic, SesaniSnavad aqvs miRweuli formaTa da ferTa lakonuroba, 

rac erTi SexedviT gamosaxulebas Sesrulebis simartivis moCvenebiT 

iluzias uqmnis. armando testas saburavebis reklama gamorCeva ideis 

originaluri, saintereso gamosaxviT da warmodgenili pruduqciis 

Zalzed efeqturi reklamiT. 

sainteresoa cnobili germanuli brendi ,,adidas”-is sportuli 

bucebisTvis Seqmnili sareklamo firniSic (suraTi 92 92). 92 

namuSevarSi 

fexsacmelis gamosaxuleba Tavisi moyvanilobiT qmnis avtomanqana- 

limuzinis formas. avtorma ori erTmaneTisgan gansxvavebuli 

sagnisgan Seqmna erTi mxatvruli forma, ris safuZvelzec, mayurebeli 

garkveuli saerTo maxasiaTeblebis warmodgeniT, uneblied akavSirebs am 

or gansxvavebul sagans erTmaneTTan. avtomanqanis gamosaxuleba 

adamianSi iwvevs iseT asociaciebs, rogoricaa komforti, siswrafe, 

gadaadgilebis Tavisufleba. avtoris mier Cadebuli kodis mixedviT 

avtomanqana warmoaCens sportuli bucis igive Tvisebebs da aqedan 

gamomdinare aRiqmeba reklamis Sinaarsic. namuSevarSi kargad aris 

SerCeuli ferTa gamac- kompoziciis Sav-TeTri koloriti xazs usvams 

cnobili brendis solidurobas. udavoa ideis originaloba da mxatvrul- 

esTetikuri gadawyvetis momxibvleloba. reklamis Sinaarsi ki, msgavsad 

armando testas namuSevrisa, Zalzed martivad aRiqmeba. 

Canafiqris originalobiT gamorCeva erT-erTi dasavluri warmoebis 

reklama transportzec (suraTi 93). 93). avtobusis ukana nawilze 

warmodgenilia Sewuxebuli mamakacis saxe, romlic gamosaxulia 

avtobusze ise, rom piris adgili avtobusis mayuCis adgilmdebareobas 

emTxveva. mayuCidan gamonabolqvi sawvavis kvamli adamianis gamosaxulebis 

piradan amosunTquli Tambaqos kvamlis imitacias tovebs. Ggamosaxulebas 

gverdiT axlavs warwera: ,,feel like quitting?-ganwyobilni xarT rom 

daaneboT?. warweris qveviT ki Tambaqos sawinaaღmdego medikაmenturi 

saSualebis suraTia moTavsebuli. reklama gamoirCeva ideis originaluri 

gamosaxviT. 

116

K kreatiuli reklamis Seqmnis mcdelobis magaliTs warmoadgens q. 

baTunSi, 26 maisis quCaze arsebuli meltalo-plasmasis kar-fanjris 

damamzadebeli erT-erTi saamqros sareklamo firniSi,romelsac aweria: 

,,XX XX XXs-Si XX fanjrebs xatavda salvador dali, XXΙs-Si ki, fanjrebs vxatavT 

Cven” (suraTi suraTi suraTi 94) 94). 94) 94) reklamaSi Cans ideis originalurad gadmocemis 

mcdeloba, magram reklama sustia rogorc teqsturi, aseve mxatvruli 

TvalsazrisiTac. unda aRiniSnos, rom Tu gamoCenili mxatvari s. dali 

xatavda kidec fanjaras namuSevarSi, is xatavda mas, rogorc 

kompoziciis Semadgenel erT-erT elements, amitom arasworia winadadebis 

aqcentireba Semdegnairad: ,,XXs-Si fanjrebs xatavda salvador dali”. 

garda amisa, konkretul saamqroSi ar mimdinareobs SemoqmedebiTi 

saxis samuSaobebi magaliTad: fanjris dizaini an moxatva, amitom 

gadataniTi mniSvnelobiTac ki ,,xmamaRali” naTqvamia: ,,XXΙs-Si fanjrebs 

vxatavT Cven”. azrobrivi TvalsazrisiT sustadaa Sedgenili 

Tanamedroveobaze mimaniSnebeli gamosaxulebac.M magaliTad: gaugebaria 

kompoziciis centraluri figuris _ naxevrad SiSveli qalis 

gamosaxulebis kavSiri reklamis SinaarsTan. mxatvrobaze da 

Semoqmedebaze mianiSnebs mxolod kompoziciaSi meore planze, 

gancalkevebiT mdgomi molbertis gamosaxuleba, romlis kavSiri 

kompoziciis danarCen detalebTan Zalze sustad aris gamovlenili. 

gavaanalizoT dasavleTis qveynebSi kreatiuli midgomiT Seqmnili 

Tanamedrove gare teqnologiuri reklamebi. magaliTad: san-franciskoSi 

avtobusis gaCerebeze daidga manaTobeli firniSebi e.w. ,,siti 

formatebi”, romelSic CamontaJebulia interaqtiuli TamaSebi (suraTi (suraTi 

(suraTi 

95). reklama gaTvlilia imaze, rom transportis molodinis 

periodSi adamiani gaerTos. es konkretuli reklama aris kargi magaliTi 

ormxrivi urTierTkavSirisa- reklamis adamianTan. erTi mxriv reklama 

qmnis adamianisTvis komfortul da azartul garemos, more mxriv aseTi 

meTodiT efeqturad zemoqmedebas masze, radgan mowonebis 

SemTxveveSi adamians uCndeba am konkretuli TamaSebis gagrZelebis 

survili da azarti. reklamis vizualur aRqmas emateba SexebiT 

aRqmac, rac Zalian efeqturia reklamis zemoqmedebisTvis. 

117

axali zelandiis sareklamo saagento ,,DDB “-m turistuli telearxi_ 

,,Travel Channel” – sTvis SeimuSva sakmaod saintereso reklama. (suraTi 96). 96). 

96). 

sareklamo ideis demonstrirebisTvis 2010 wlis ivlisSi, qveynis savaWro 

centrebSi damontaJda siti-formatebi, romelTa erT mxares gamosaxuli 

iyo sxvadasxva qveynebsa da kontinentebze mcxovrebi mosaxleobis 

fotoebi sloganiT: ,,bringing the world to you” (mogawodebT msoflios) 

qveviT ki ewera: ,,Semouare meore mxridan”. sitiformatis meore mxares 

ganlagebuli iyo ori patara fanjara- CamontaJebuli stereoskopiuli 

saTvaleebiT. fanjaraSi gaxedvis dros, saTvaleebis meSveobiT, 

adamianis Tvalwin iSleboda sxvadasxva kulturis mqone qveynebis 

ulamazesi peizaJebi daxedebi. iqmneba sxvadasxva qveyanebSi 

mogzaurobis iluzia. reklama aRZravs adamianSi survils 

mogzaurobisken, exmareba mas qveynis arCevanSi. 

kargi Sedegi gamoiRo braziliis sareklamo saagento- ,,Artplan” -is 

originalurma reklamam braziliis turistuli saagentos ,,Embratur”-is 

gamokvlevam aCvena, rom qveyanas yovelwliurad stumrobda turistebis 

mxolod 20%. turistebis mosazidad sareklamo saagentom moifiqra da 

SeimuSava originaluri idea: 2011 wlis 1 ianvars milanSi, Semdeg ki 

evropis yvela udides qveynebSi avtobusis gaCerebebze daidga siti- 

formatebi - braziliis peizaJebis da kaSkaSa mzis gamosaxulebiT, 

romelsac axlda slogani - ,,igrZeni braziliis siTbo” (suraTi suraTi 97). 

konstruqciaSi mzis gamosaxulebis ukan CamontaJebuli iyo specialuri 

infrawiTeli gamaTbobeli, romelic aTbobda adamians transportis 

molodinis periodSi. reklama gaTvlilia imaze, rom Seqmnas braziliSi 

arsebuli Tbili da mziani garemo. zemoqmedebis TvalsazrisiT reklama 

Zalzed efeქturi aRmoCnda. kompaniis Sedegebis mixedviT braziliaSi 

gamgzavrebis msurvelTaTvis gayiduli bileTebis raodenoba 36%-iT 

gaizarda. 

SemoqmedebiTi midgomis TvalsazrisiT, sainteresoa aseve, erT-erTi 

ucxouri sareklamo saagentos ,,Colle+mcvoy” –is mier yavis kafeebis 

,,Caribou Coffee” qselisTvis Seqmnili funqciuri gare reklama, romlebic 

aseve, damontaJebulia avtobusis gaCerebebze (suraTi (suraTi (suraTi 98). 98). avtobusis 

gaCerebis ექსტერიერი და ინტერიერი gadawyvetilia ise, rom vizualurad 

118

waagavs gazis quras. konstruqciis Sida nawilSi Camontaჟebulia 

eleqtrოspirali, romelic gamoscems siTbos. gverdiT kedelze ki 

moTavsebuli sareklamo firniSi, romelzec cxeli yava da hoT-dogia 

gamosaxuli. gamosaxulebas uZRvis slogani – Hot, n Vholesome,, (,,cxeli 

da sasargeblo”), reklama gaTvlilia, imaze, rom civ amindSi Seqmnas 

konkretul kafeSi arsebuli Tbili da sasiamovno garemo. udavoa 

avtoris sazrianoba da SemoqmedebiTi niWi. 

avtoris fantaziis unaris kargi magaliTia erT-erTi saRebavebis 

firmis ,,coops paints” reklama, romelic warmoadgens reklamas, rogorc 

arqiteqturis Semadgenel elements da garkveulwilad aRiqmeba, 

monumenturi ferweris magaliTad (suraTi (suraTi (suraTi 99). 99). 99). avtors SesaniSnavad aqvs 

mofiqrebuli qilidan gadmoRvrili saRebavis vizualuri efeqti. 

efeqturad aqvs SerCeuli ferebic. reklama masStaburia, moculi aqvs 

didi teritოria, umalve ipyrobs gamvlelelis yuradRebas da udavod 

moxiblavs mas ideur da mxatvrul-esTetikuri gadawyvetis originalobiT. 

Aavtoris sazrianobas warmoCens kairoSi Seqmnili Semdegi reklamac, 

romelic cnobili Cais mwarmoebel firma -,,lipton”-s emsaxureba (suraTi 

(suraTi 

100). 100). dafnis buCqebi SeWrili da damuSavebulia ise, rom Cais Wiqis da 

lambaqis imitacias qmnis. maTze wamocmuli liptonis safirmo emblema 

ki WiqaSi Cadebul Cais pakets gvagonebs. reklama masStaburia da ipyrobs 

gamvlelis yuradRebas Sori manZilidan. 

rogorc cnobilia adamianis kavSiri gare samyarosTan xorcieldeba 

grZnobaTa organoebis meSveobiT. TanamedroveobaSi reklაmis 

efeqtურobis amaRlebis mizniT 

msoflio kreatorebi qmnian 

reklamebs, romlebic mizanmimarTulad zemoqmedeben adamiაnis aRqmis 

Sinaarsze _ xuT ZiriTad grZnobis organoze. iqmneba reklamebi romelTa 

aramarto danaxva da mosmena, aramed gasinjva, daynosva da SexebiT 

aRqma SeiZleba. Tavdapirvelad iqneboda reklamebi, romlebsac mxolod 

movismendiT da davinaxavdiT, Semdeg reklamireba SesaZlebeli gaxda 

ynosvis orgაnოs meSveobiTac. magaliTad: kosmetikur saSualebaTa 

cnobili ucxouri Jurnalebi - ,,Oriflame”, ,,Faberlik”, ,,Eivon”. Jurnalebis 

gverdebze SemoTavazebuli sunamos boTlis an sxva saxis parfiumeriuli 

119

saSualebebis vizualur gamosaxulebas Tan dahyveba surnelic, ris 

safuZvelzec SesaZlebelia reklamis aramarto vizualuri, aramed 

ynosviTi aRqmac, am SemTxvevaSi reklama metad damajereblad 

moqmedebs adamianze, radgan radgan aromati zemoqmedebs zemoqmedebs adamianis adamianis 

qvecnobierebaze qvecnobierebaze da da ubiZgebs ubiZgebs mas mas ufro ufro emociuri emociuri da da impulsuri 

impulsuri 

gadawyvetilebebisken gadawyvetilebebisken (reklamis reklamis reklamis. reklamis . . 2010, mis: mis: http://www.adme.ru/creative). 

dasavleTis qveynebSi arsebobs cneba aromarketingi, romelic gamiznulia 

aramarto kosmetikuri Jurnalebis surnelovan reklamebze, aramed 

surnelovani bilbordebis, internet-banerebis, kიnoTeatrebSi 

surnelovani sareklamo rgolebis (ekranze sareklamo rgოlიs 

gaSuqebis procesSi xdeba surnelis gavrcleba darbazSi, riTac 

warmodgenili produqtis reklama ufro damajereblad aRiqmeba) 

daproeqtebasa da SemuSavebaze.A aromarketingi სaqაrTvelosTvis jer- 

jerobiT axali cnebaa, magram reklamirebis aseTi meTodi axlo momavalSi 

dainergeba gare reklamis saxeobebSi. aromarketinguli reklamis magaliTs 

warmoadgens sareklamo kompania ,,Scent Air”-is mier aSS-Si - CrdiloeT 

kაrolinaSi, sagzao magistralze damontaJebuli bilbordi, romelzec 

gamosaxuli iyo Cangalze wamocmuli biფSteqsis naWeri (suraTi (suraTi 101). 

101). 

(sareklamo aqcia gaatara maRaziebis qselma ,,bloom”–ma). bilbordi 

gamoyofda Semwvari xorcis surnels (dilis 7 sT- dan 10 saaTamde da 

saRamos 16.00 sT-dan 19.00 saaTamde). aseTi reklama aRiqmeba aramarto 

vizualurad, aramed ynosvis meSveobiTac, ris safuZvelzec ufro 

damajereblad imoqmedebs adamianze. 

Aaromarketinguli reklamis magaliTs warmoadgens germaniis 

sareklamo saagento ,,Studio Funk”-is mier kosmetikuri firma ,,Nivea”-s 

popularizaciisTvis Seqmnili e.w. surnelovani reklamac. (suraTi suraTi 102). 

rgoli Suqdeboda kinoTeatrebSi. reklama iwyeboda lamazi sanapiros 

xedis CvenebiT. Kkadri rCeboda ucvleli 55 wamis ganmavlobaSi. am 

periodSi, darbazSi, კონდიcioneruli sistemis meSveobiT gavrcelebas 

iwyebda ,,Nivea Sun”-is parfiumeruli surneli, romelic rgolis 

msvlelobis procesSi TandaTan mZafrdeboda. reklama mTavrdeboda 

firmis logos da sloganis - ,,zafxulis aromati”-is warnoCeniT ekranze. 

120

SemoqmedebiTi reklamis TvalsazrisiT aRsaniSnavia ingliseli 

mxatvris julian biveris mier Seqmnili trotuaris samganzomilebiani 

fsevdo sareklamo gamosaaxulebebi e.w. 3D-iluzia, romelsac meorenairad 

quCis xelovnebas uwodeben. . . magaliTad: sainteresoa mis mier Seqmnili 

alkoholuri sasmelis viskis reklama (suraTi suraTi suraTi 103,104). 103,104). unda aRiniSnos 

is, rom j. biveris namuSevrebSi garkveulwilad SeiniSneba Taviseburi 

dabruneba im fuZisadmi, riTac daiwyo arseboba vizualurma reklamam 

- es aris naxati. j. Bbiveris namuSevrebi mxatvrul-esTetikuri 

TvalsazrisiT STambeWdavi, sainteresoa da mianiSneben imaze, rom 

reklama nel-nela kvlav saxviTi xdeba. 

amrigad, marketinguli motivaciis Semdeg, adamanze zemoqmedebis 

TvalsazrisiT gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba sareklamo 

gzavnilebis ideur da mxatvrul-esTetikuri gamomsaxvelobis xarisxs. 

ucilebelia SemoqmedebiTi midgoma, rac ganapirobebs momxmarebelze 

metad efeqtur zemoqmedebas. SemoqmedebiTi reklamis mniSvnelobas 

amtkicebs kreatiuli reklamis yovelwliuri saerTaSoriso festivalic 

,,kanis lomebi”. 2011 wels monawileTa raodenobam wina wlebTan 

SedarebiT rekorduls miaRwia- festivalSi monawileoba miiRo 28 000 

adamianma 90 qveynidan. msoflios sxvadasxva qveynebSi ki daigegma 

kreatiuli reklamis master-klasebis da seminarebis Catareba. 

(kreatiuli. . .18.06.2011;mis: http://www.oreklame.by/novosti/2011/festival-kreativnoy- 

reklami-v-kannah/). 

Tanamedrove grafikuli teqnologiebis etapobriv ganviTarebaze 

dakvirvebis safuZvelze, SeiZleba vivaraudoT qveyanaSi gare reklamis 

teqnikuri ganviTarebis axlo da Sori perspeqtivac. momavalSi, 

saqarTveloSi dainergeba axali saxis teqnologiuri da Semdgom 

cifruli reklamebi, romlebic zemoqmedebas ganaxorcieleben adamianis 

grZnobis yvela organoze kompleqsurad moqmedebis saSualebiT. 

reklamebis ganTavsebas aRar daWirdeba rkinis konstruqciebi da 

formatebi. axali modulis mqone cifruli reklamebis saSualebiT, 

gamosaxuleba TiTqos realur vizualur formad, sagnad, adamianad 

da suraTad warmogvidgeba, romelic gagvesaubreba, gvaCvenebs, 

migviTiTebs gamoyofs surnels da sruliad SesaZlebelia, rom 

121

CamonaJebuli programebis saSualebiT garkveul kiTxvebzec ki gagvces 

pasuxi. aseTi tipis reklamebis Seqmna did TanxebTan iqneba 

dakavSirebuli, amitom maTi danergvis dro da ganviTarebis tempi 

pirdapir kavSirSi iqneba qveynis ekonomikur mdgomareobasTan. 

qveyanaSi reklamis erovnuli stilis damkvidrebisTvis ki saWiroa: 

1. mrewvelobis ganviTareba da sakuTari produqciis warmoeba. 

2. reklamaSi erovnuli faqtoris wina planze wamoweva. 

3. sareklamo saagentoebis ganTavisufleba SemTxveviTi pirebisgan, 

saagentoebSi mxatvruli ganaTlebis mqone specialistebis dasaqmeba da 

adamianebis SerCeva SemoqmedebiTi niWis mixedviT. 

4. specialuri saswavleblis daarseba, sadac SesaZlebeli iqneba 

vizualuri reklamis saxeobebis Teoriisa da praqtikis Seswavla. 

specialurad momzadebuli maRalkvalificiuri spacialistebi SeZleben 

momavalSi sworad warmarTon sareklamo saqmianoba. 

daskvna daskvna- daskvna 

rekomendaciebi 

1. reklama_ ekonomikis mamoZravebel Zala da adamianTa cnobierebaze 

da qcevaze zemoqmedebis specifikuri da mizanswrafuli sistemaa. 

reklama batondeba sazogadoebrivi cxovrebis yovel sferoSi da 

zemoqmedebas axdens aramarto qveynis ekonomikur, aramed sazogadoebis 

politikur da kulturul cxovrebazec. dRes reklamas didi mniSvneloba 

aqvs, rogorc ekonomikisa da mrewvelobisaTvis, aseve misi mwarmoeblisa 

da masobrivi informaciis saSualebebis ganviTarebisTvisac. Tanamedrove 

sareklamo industria sazogadoebis gemovnebis, esTetikuri orientaciis 

Camoyalibebis erT-erT mZlavr saSualebad gvevlineba. saqarTveloSi am 

farTod ganviTarebul sferos Taviseburebebis analizi friad 

mniSvnelovania erovnuli kulturuli fenomenisa da msoflioSi 

mimdinare teqnologiuri da esTetikuri procesebis konteqstSi gaazrebis 

TvalsazrisiT. 

122

TanamedroveobaSi sareklamo saqmianoba sakmaod swrაfi tempiT 

viTardeba, rac dizainer-grafikosebisgan moiTxovs informaciis 

vizualizaciis axal xerxebis da saSualebebis Ziebas. is, rac reklamaSi 

efeqturi iyo guSin, aRar moqmedebs dRes, amitom gamudmebiT icvleba 

reklamebis formebi da mxatvrul-esTetikuri gadawyvetis 

Tavisevburebani. primitiuli, usaxuri reklama aRar amaxsovrdeba 

adamians. Tanamedrove teqnologiebis da fsiqologiuri faqtorebis 

gamoyenebiT reklamas SeuZlia miipyros adamianis mxolod uneblie 

yuradReba, magram reklama ver gadaiyvanas adamianis yuradRebas 

nebismier (aqtiur) fazaSi, Tu sustia misi esTetikuri mimzidveloba, 

sloganis efeqturoba an ideis gadmocemis originaloba. 

2. sityva reklama warmoiSva laTinuri sityvisgan _,,reclamare”,rac 

wamoyvirebas (xmamaRla Setyobinebas, protestis gamoTqmas), niSnavs. 

reklamam kacobriobis istoriaSi didi gza gaiara. misi saxeobebis Casaxva 

jer kidev qvis xanis (gviani paleoliTis) periodidan iwyeba. 

paleoliTis xanis adamiani (40-25 w. Cv.w.-mde) sxvebTan SedarebiT sakuTar 

upiratesobas amtkicebda gamorCeuli Zalis, moxerxebulobis da 

simamacis demonstrirebiT, rac TviTreklamis erTgvar formas 

warmoadgens. am periodis gamoqvabulebis kedlis naxatebis amsaxvel 

foto masalaSi SeiniSneba piqtogramis da logos Casaxvis niSnebic. 

antikur xanaSi, mauwyebelTa mier informaciis zepir-sityvieri 

(wamoyvirebebis) gavrcelebis gverdiT, ganviTarebas iwyebs vizualuri 

reklamis iseTi saxeobebi rogoricaa safirmo marka, abra da afiSa. Zvel 

saberZneTsa da romSi, sareklamo saSualebaTa siauxvis gamo, 

xelisufleba aqtiurad iwyebs sareklamo procesebis regulirebas. 

mkacrad kontrolirdeba reklamebis adgilmdebareoba da mxatvrul- 

esTetikuri gamomsaxvelobis xarisxi. 

Sua saukenebSi, viTardeba reklamis iseTi saxeobebi, rogoricaa: 

samrewvelo emblema, gerbi, mxatvruli da moculobiTi abra. iqmneba 

sareklamo sloganis ganviTarebis winapiroba, arsebobas iwyebs reklamis 

yvelaze mxatvruli saxeoba – plakati. 

XVs-Si germaneli ostatis i. gutenbergis mier sabeWdi manqanis 

gamogonebam komunikaciis sferoSi teqnikuri revolucia moaxdina. 

123

SesaZlebeli gaxda informaciis gamravleba da swrafi gavrceleba, ramac 

sareklamo saqmes gansakuTrebuli mniSvneloba mianiWa. XVs-Si warmoiSva 

beWdviTi reklamis iseTi saxeoba, rogoricaa: mfrivnavi furceli 

(flaeri), ganviTareba hpova Teatralurma afiSam. 

XVΙ-XVΙΙss-Si ganviTarda beWdviTi reklamis iseTi saxeobebi, rogorica: 

savizito baraTi, eqslibrisi, katalogi, prospeqti, preiskuranti. 

sazogadoebaSi Cndeba moTxovna sareklamo saagentoebis gaxsnisadmi. 

XVIIIs-Si reklamisadmi interesi sagrZnoblad izrdeba.Aam periodSi 

viTardeba reklamis iseTi mniSvnelovani saxeobebi rogoricaa: gazeTis 

da Jurnalis reklama, vitrinis reklama, plakati, ixsneba sareklamo 

saagentoebi, reklamiT interesdebian cnobili mkvlevarebi. 

XIXs-Si reklamis saxeobebs Soris gansakuTrebuli popularobiT 

gamoirCeva mxatvruli plakati. plakatiT interesdebian XIX-XXss-is 

iseTi cnobili mxatvrebi, rogorebic arian: t. lotreki, J.Sere, a. muxa, s. 

dali, b. vilmo, e. uorxoli, n. firosmani da sxvebi, romlebmac TavianTi 

SemoqmedebiTi niWis safuZvelze pragmatuli da komerciuli Sinaarsis 

reklama gardasaxes maRali xelovnebis nimuSad. 

XXs-is dasawyisSi amerikaSi, sentimentaluri serialebis ,,soup 

operasTan” erTad Suqdeba pirveli telereklama. mas Semdeg, 

telereklama dRemde gvevlineba reklamis erT-erT yvelaze masStabur, 

masobriv da zemoqmedebis TvalsazrisiT Zlier saSualebad. 

3. saqarTveloSi vizualuri reklamis ganviTarebis kvali XIXs-is 

dasawyisidan Cndeba. am periodSi saqarTveloSi, rogorc ruseTis 

imperiis Semadgenel qveyanaSi, damyarda mWidro ekonomikuri kavSiri 

evropis qveynebTan, rogorc cnobilia XIXs-is 40-iani wlebidan 

saqarTveloSi ucxoeTidan mravlad Camodiodnen vaWrebi da xelosnebi, 

romlebic xsnidnen samkervaloebs, sagalanterio, tansacmlis maRaziebs 

da sxva dawesebulelebs. farTod ganaviTarda konkurencia, ramac biZgi 

misca reklamis iseTi saxeobebis ganviTarebas rogoricaa: gazeTis 

reklama da mxatvruli abra. unda aRiniSnos, rom XIX-XXs-is vizualuri 

reklama mxatvrul-dekoratiul xasiaTs atarebda da did rols 

TamaSobda nacionaluri koloritis SeqmnaSi. is uSualod ukavSirdeboda 

qalaqur yofas, mis egzotikur da ganumeorebel saxes. am periodis abrebi 

124

gamoirCeodnen mxatvrul-stilisturi gadawyvetis mravalferovnebiT, 

spacifikuri eniT, iumoriT da uSualoebiT. am periodis sareklamo 

abra, qalaqis mxatvrul kulturul movlenas warmoadgenda. 

mniSvnelovania is faqtic, rom am periodSi, iseve rogorc evropaSi, 

abrebze ZiriTadad muSaobdenen mxatvrebi, romlebic abrebis weris 

specifikas swavlobdnen specialur ferwerul amqrebSi. mebreTa Soris 

yvelaze metad aRiareba moipova n. firosmanaSvilma. miuxedavad ruseTis 

mxridan politikuri zewolisa, am periodis mxatvrebma SemoqmedebiTi 

midgomis da nacionaluri Tematikis safuZvelze, rusuli Sriftis miRma 

SeimuSaves da warmoaCines reklamaSi erovnuli stili da xasiaTi. 

4. XXs-is 20 iani wlebis dasawyisSi, saqarTveloSi damyarda sabWoTa 

xelisufleba. qveyanam yvela sferoSi ganicada cvlileba. daiketa yvela 

Zveli savaWro da administraciuli dawesebulebebi, Camoixsna da Semdgom 

daikarga mSvenieri sareklamo abrebi. sabWoTa xelisuflebis mier 

gatarebulma politikamE qveyanaSi mospo konkurencia, ramac, Tavis mxriv 

didi xniT Seaferxa sareklamo saqmianobis ganviTareba.G reklamam 

dakarga ekonomikuri funqcia. am periodSi reklamis saxeobebidan 

SeiniSneba mxolod sabWoTa politikuri da saagitacio plakatis 

ganviTareba. 

5. reklamis ganviTarebis Semdgomi etapi ukavSirdeba 1999- 2000 wlebs. 

sabWoTa kavSiris daSlisa da saqarveloSi socialisturi ekonomikis 

demontaJis Semdeg ganviTarebas iwyebs reklamis erT-erTi yvelaze 

emociuri, sanaxaobiTi, masStaburi, efeqturi da amasTanave 

ZviradRirebuli saxeoba-telereklama. satelevizio reklamis 

zemoqmedebis efeqturobas gansazRvravs ori ZiriTadi faqtori: 1. 

telereklama, romelic moicavs auditoriis farTo masebs da 2. moqmedebs 

kompleqsurad (vizualuri, xmovani, teqsturi, musikaluri komponentebiT). 

telereklama mniSvnelovan rols TamaSobs Cvens cxovrebaSi da moTxovna 

masze Zalian didia, zemoqmedebis TvalsazrisiT sareklamo formebidan 

telereklama erT-erTi yvelaze masobrivi da Zlieri formaa. 

telereklamis efeqtianobis safuZvelia: 

1) qveyanaSi sakuTari mrewvelobis ganviTareba, raTa dasavlur 

reklamebs Caenacvlos qarTuli reklamebi. 

125

2) SemoqmedebiTi midgoma. sareklamo rgoli unda warmoadgendes 

Tavisebur moklemetraJian saintereso films, romelic metad 

daainteresebs da miizidavs mayurebels. rac ufro mZafria raimesgan 

miRebuli STabeWdileba (iqneba es dadebiTi Tu uaryofiTi) miT metad 

aRibeWdeba igi adamianis mexsierebaSi. kontrasti, moulodneloba, 

simkveTre, siaxle, uCveuloba, originaloba, efeqturoba, amasTanave 

simartive da ubraloeba. es is ZiriTadi komponentebia, romlebsac 

saWiroebs yvela saxis sareklamo gzavnilis Seqmnis procesi. 

3) yovel sareklamo produqtSi gansakuTrebuli, unikaluri niSan- 

Tvisebebis Zieba da warmoCena. 

6. sareklamo sistemaSi erT-erT yvelaze masStabur informaciul 

saSualebas warmoadgens gare reklama. sxva saxeobebTan SedarebiT 

reklamis am saxeobis mxatvrul-esTetikur funqcias da gamosaxvelobiT 

xarisxs didi mniSvneloba aqvs, rogorc adresatze zemoqmedebis 

TvalsazrisiT, aseve qalaqis galamazebis TvalsazrisiTac. sareklamo 

formatebi garkveulwilad cvlian qalaqis iersaxes. 

7. saqarTveloSi am etapze vizualuri reklama Zalzed konkretuli da 

primitiulia. SeiniSneba profesiuli da SemoqmedebiTi midgomis 

deficiti, Ziebas da dafuZnebas moiTxovs qarTuli kreatiuli reklama. 

problemebi umeteswilad gamovlinda reklamis iseT masobriv, masStabur 

da zemoqmedebis TvalsazrisiT Zlier formebSi rogoricaa: gare reklama 

da telereklama. 

qveyanaSi reklamis da kerZod vizualuri reklamis primitiuli saxe 

aixsneba, ramdenime ZiriTadi faqtoris arsebobiT: 

1) sabWoTa xelisuflebis periodSi konkurenciis ararsebobam qveyanaSi 

xangrZlivi droiT Seaferxa reklamis ganviTareba, ramac gamoiwvia 

sakmaod sagrZnobi CamorCena msoflioSi mimdinare sareklamo 

procesebisgan. 

2) saqarTveloSi umeteswilad damkveTebi karnaxoben sareklamo firmebs 

TavianT mosazrebebs da sqemebs, romlebic xSir SemTxvevaSi 

optimalurisagan sakmaod Sors dgas. Tavis mxriv, es ganpirobebulia 

imiT, rom am sferoSi jer ar arian mkveTrad gamovlenili avtoritetebi. 

126

3) neli tempiT viTardeba qarTuli mrewveloba. Jer kidev mravlad 

vxedavT ucxouri warmoebis, an dasavlur reklamebTan stilisturad 

gaigivebul reklamebs. Ees metyvelebs imaze, rom qveyanaSi Warbobs 

ucxouri warmoebis produqcia. dasavluri reklamebis masiurad gaSuqebam 

ki gamowvia is, rom sazogadoebam garkveulwilad gaiTavisa sxvisi 

cxovrebis stili. 

4) sareklamo saagentoebSi ar xdeba specilaistebis SerCeva mxatvruli 

ganaTlebisa da SemoqmedebiTi niWis mixedviT, rac garkveulwilad 

ganapirobebs dabalxarisxiani, araesTetikuri reklamebis warmoebas. didi 

mniSvneliba aqvs imas Tu vin qmnis reklamas. samwuxarod, dRes reklamaze 

umeteswilad muSaoben adamianebi, romlebic kargad floben kompiuterul 

programebs, magram ar gaaCniaT specialuri mxatvruli, dizainer- 

grafikosisTvis aucilebeli ganaTleba. TviT sityva ,,dizaini” 

gulisxmobs inJinrul-teqnikuri da mxatvruli Semoqmedebis 

erTobliobas. grafikos-dizaineris wodeba ki kompiuteruli programebis 

codnis garda iTvaliswinebs specialur mxatvrul ganaTlebas, rac 

anviTarebs aucilebel profesiul unar_ Cvevebs, mxatvrul xedvas da 

gemovnebas. marTebulia reklamis Teoretikosis r. ovCinikovas azri imis 

Sesaxeb, rom naxati aris FfuZe reklamis grafikuli dizainisa im 

SemTxvevaSic ki, roca is Seqmnilia kompiuteruli saSualebebiT 

(ovCinikova 2009:142). dakvirvebebma aCvenebs, rom profesionali mxatvrebis 

mier samyaros mxatvruli xedva da esTetikuri gemovneba amdidrebs 

reklamis gamomsaxvelobas, rac zrdis reklamis produqtiulobas da 

zemoqmedebis xarisxs. aqedan gamomdinare friad mniSvnelovania, rom 

vizualur reklamaze muSaobdnen SemoqmedebiTi profesiebis niWieri, da 

maRalkvalificiuri specialistebi. 

8. reklamis produqtiulobis amaRlebisTvis, qveyanaSi qarTuli 

kreatiuli reklamis damkvidrebisTvis aucilebelia: 

1) daarsdes specialuri reklamis Semswavleli saswavleblebi, 

(iseTebi, rogoric didi xania arsebobs dasavleTis qveynebsa da 

ruseTSi). gaZlierdes samxatvro akademiaSi arsebuli saswavlo bazebi. 

xelovnebis universitetebSi ki daiSvas grafikuli-dizainis Semswavleli 

specialoba, sadac SeirCevian mxatvruli ganaTlebis mqone axalgazrdebi. 

127

specializirebul saswavlebelSi SasaZlebeli iqneba reklamis praqtikis 

da Teoriis Seswavla. es ukanaskneli aucilebelia iseTi mniSvnelovani 

sakiTxebis Sesaswavlad rogoricaa: reklamis fuqnciebi, istoria, 

vizualuri reklamis sxvadasxva saxeobebSi muSaobis da 

gamomsaxvelobiTi sistemis specifika, ferTa simbolokis da fsiqologiis 

gamoyeneba, teqnologiuri reklamis fsiqologiuri aspeqtebi, simbolos 

Seqmna, kreativi reklamaSi da sxva. am sakTxebis codna savaldebuloa 

Semdgom ukve praqtikuli saqmianobisTvis. specialurad momzadebuli 

reklamis spacialistebi momavalSi SeZleben sworad warmarTon 

sareklamo saqmianoba. 

2) aucilebelia saswavlebelma an universitetma daamyaros kavSiri 

dasavleTis qveynebis wamyvan sareklamo saagentoebTan da 

korporaciebTan, raTa SesaZlebeli gaxdes niWieri studentebis 

perioduli mivlineba sazRvargareT maTi saqmianobis gacnobis da 

gamocdilebis gaziarebis mizniT. 

3) saWiroa qveyanaSi Camoyalobdes saxelmwifo instituti, romelic 

gaakontrolebs sareklamo gzavnilebis siaxloves realobasTan, gare 

reklamebis gamomsaxvelobiT xarisxs da esTetikur kavSirs 

qalaqmSeneblobasTan. 

4) reklama xalxis lingvisturi kulturis amaRlebazec muSaobs, amitom 

reklama saukeTeso saliteraturo eniT unda amyarebdes kontaqts 

momxmarebelTan. aqedan gamomdinare sareklamo firniSebi unda iqmnebodes 

qarTuli enis siwmindis kanonebis gaTvaliswinebiT. dauSvebelia 

ucxoenovani teqstis qarTuli aso-noSnebiT gadmotana. 

4) aucilebel pirobad miviCnevT reklamis erovnuli formis, stilis 

Ziebas da wina planze wamowevas. dasavluri warmoebis an stilisturad 

gaigivebul reklamebs unda Caenacvlos qarTuli specifikiT 

Sesrulebuli reklamebi. 

5). Aaucilebel pirobad miviCnevT sareklamo saqmisadmi SemoqmedebiT 

midgomas. SemoqmedebiTi reklama yovelTvis sainteresoa, mimarTavs 

saazrovno impulsebs da gacilebiT ufro efeqturad zemoqmedebs 

adaminze. reklamis efeqtianobis kvlevebis Sedegad damtkicebulia, rom 

128

auditoria ukeT aRiqvams, igebs da imaxsovrebs im informacias, romelsac 

SemoqmedebiTad awodeben (yuraSvili 2009:161). 

9. qveyanaSi vizualuri reklamis etapobriv ganviTarebaze da 

msoflioSi mimdinare sareklamo procesebze dakvirvebis safuZvelze 

SesaZlebelia saubari vizualuri reklamis perspeqtivebzec: 

saqarTveloSi momavalSi dainergeba axali saxis teqnologiuri da 

cifruli saxis reklamebi, romlebic zemoqmedebas ganaxorcieleben 

adamianis grZnobis yvela organoze kompleqsurad moqmedebis saSualebiT. 

aseTi tipis reklamebis Seqmna sakmaod did TanxebTanaa dakavSirebuli, 

amitom maTi danergvis dro da ganviTarebis tempi pirdapir kavSirSia 

qveynis ekonomikur mdgomareobasTan. 

10. xalxis garkveuli nawilisTvis reklamaSi pirvelad nanaxi siuJeti an 

vizualuri simbolo SesaZloa gaxdes gzamkvlevi xelovnebis samyaroSi, 

literaturasa da mecnierebaSi, riTac is garkveulwilad itvirTavs 

saganmanaTleblo funqciasac. a. malceva sruliad marTebulad aRniSnavs: 

,,miuxedavad Tavisi pragmatizmisa, reklamas SeuZlia gaanaTlos xalxis 

masebi, igulisxmeba reklama, romelic ar Camouvardeba maRali 

xelovnebis nimuSs” (malcevi 2008 2008; 2008 mis: http://www.taby27.ru/). ). 

vizualuri reklama emsaxureba, rogorc ekonomikas, aseve esTetikis 

kanonebs da SeuZlia xeli Seuwyos adamianSi gemovnebis da silamazis 

aRqmis unaris ganviTarebas. Aaqedan gamomdinare, komerciuli motivaciis 

gverdiT didi mniSvneloba eniWieba sareklamo gzavnilebis ideur da 

mxatvrul-esTetikuri gamomsaxvelobis xarisxs. 

129

gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebuli literatura: 

literatura: 

1. anisimova anisimova 2003 2003: 2003 anisimova Eelena, ,,teqstis ligvistika da 

kulturaTaSoriso komunikacia” gamomcemloba ,,akadema” moskovi. 

anisimova anisimova 2003 2003: 2003 

Анисимова Е.Е ,,Лингвистика текста и межкультурная 

комуникация” Изд.: ,,ACADEMA” Москва. 

2. 2. 2. aqsenova aqsenova 2005 2005: 2005 aqsenova k. a. ,,reklama da sareklamo saqmianoba” 

gamomcemloba ,,prior-izdat” moskovi. 

aqsenova aqsenova aqsenova 2005 2005: 2005 2005 Аксенова К.А. ,,Реклама и рекламная деятельность”. Изд. 

,,Приор-издат”, Москва. 

3. brodeli brodeli brodeli 1988: 1988: 1988: brodeli fernan, ,,materialuri civilizacia, 

ekonomika da kapitalizmi XV- XVIII ss-Si”. tomi II. gamomcemloba 

,,progresi”, moskovi. 

brodeli 

brodeli 

1988: 1988: Бродель Ф. ,,Материальная Цивилизация, Економика и 

Капитализм, XV—XVIII вв.” Т.2 Изд. ,,Прогрес” Москва. 

4. buaCiZe buaCiZe 1981 1981: 1981 

FbuaCiZe gaston, ,,firosmani an irmis gaseirneba” 

gamomcemloba ,,xelovneba” Tbilisi. 

buaCiZe buaCiZe 1981 1981: 1981 

Буачидзе Г. ,,Пиросмани или прогулка оленя” изд. ,,Хеловнеба” 

Тбилиси. 

5. grigolava grigolava 1964: grigolava vladimir, ,,gamoyenebiTi fsiqologiis 

6. 

6. 

zogierTi sakiTxi” gamomcemloba ,,mecniereba”, Tbilisi. 

gogdoni gogdoni gogdoni 1997: 1997: 1997: gogdoni jin, ,,riCard estess” krebulidan ,,500 

Sedevri” gamomcemloba ,,slovo” moskovi. 

gogdoni 

gogdoni 

,,Слово”, Москва. 

1997: 1997: Гогдон Дж., ,,Ричард Естесс” Из Книги ,,500 Шедевров” изд. 

7. 7. viirandi viirandi viirandi 1990 1990: 1990 1990 : viirandi tiu, ,,xelovneba axalgazrdebisTvis” 

gamomcemloba ,,kunsti”, talini. 

viirandi viirandi 

viirandi 

1990: 1990: Вийранд Тиу, ,,Искусство Для Молодежи” Изд. ,,Кунст” Талин. 

8. inasariZe… inasariZe… 2000: 2000: inasriZe karlo, ,,telemetyvelaba” miunxeni. 

9. 9. ivanovi ivanovi 1962: 1962: ivanovi viqtor, ,,rogor iqmneba plakati” samxatvro 

ivanovi ivanovi 

ivanovi 

akademiis gamomcemloba. moskovi. 

СССР. Москва. 

1962: 1962: Иванов В, ,,Как Создается Плакат” Изд. Академии художеств 

129 

130

10. 10. 10. ku kuznecovi ku kuznecovi 

znecovi 1983: kuznecovi erasti, ,,niko firosmanaSvilis xelovneba, 

rogorc mesame kulturis movlena”, wignidan: ,,primitivi da misi 

adgili mxatvrul kulturaSi axal da uaxles droSi” gamomc. ,,nauka” 

moskovi. 

kuznecovi 

kuznecovi kuznecovi 1983: 1983: Кузнецов Е. ,,Искусство Нико Поросманашвили как явление третей 

культуры”, Из книги: ,,Примитив и его место в художественной культуре Нового и 

Новейшего времени” Изд. ,,Наука”, Москва. 

11. 11. 11. kas kassir kas kassir 

sireri 

eri 1988: 1988: kassireri ernsti, ,,gamocdileba adamainis Sesaxeb” 

wignidan- ..adamianis problema dasavleT filosofiaSi” (i. popovis 

redaqtorobiT). Ggamomcemloba ,,progresi” moskovi. 

kassireri 

kassireri 

1998: 1998: Кассирер Е. ,,Опыт о человеке” Из книги ,,Проблема человека 

в западной философии” Изд. ,,Прогрес” Москва. 

12. 12. kumanecki kumanecki 1990: 1990: kumanecki kazimir, ,,Zveli saberZneTis da romis 

kulturis istoria”. Mmoskovi. 

kumanecki kumanecki 1990: 1990: Куманецкий К. ,,История культуры Древней Греции и Рима” 

Москва. 

13 13. 13 . lebaniZe lebaniZe 2008: 2008: 2008: lebaniZe maia, ,,telereklama” krabulidan ,,saxelovnebo 

mecnierebaTa Ziebani # 4. Tbilisi. 

14 14. 14 . lublinski 1972: lublinski vladimiri, ,,wigni adamianTa sazogadoebis 

istoriaSi” gamomcemloba ,,kniga”. Mmoskovi. 

lublinsk 

lublinski lublinsk 1972: Люблинский В. ,,Книга в истории человеческого общества” Изд. 

,,Книга”, Москва. 

15. 15. mmamuCaZe 

m amuCaZe 2005: mamuCaZe Jele, ,,nominaciur-informaciuli struqturebi 

reklamis poziciaSi” disertacia. baTumis S. rusTavelis saxelobis 

universiteti. 

16. 16. naTaZe naTaZe 1983 1983: 1983 

naTaZeE revazi, ,,fsiqologiis mokle kursi” Tbilisis 

universitetis gamomcemloba. Tbilisi. 

17. 17. ovCinikova 2009: ovCinikova raisa, ,,dizaini reklamaSi” gamomc. 

,,iuniti”, moskovi. 

ovCinikova ovCinikova 2009: 2009: Овчиникова Р. ,,Дизайн в рекламе” Изд. ,,Юнити ”, Москва. 

130 

131

18. 18. 18. peruSo peruSo 1990: 1990: peruSo anri ,,tuluz lotrekis cxovreba” gamomc. 

,,raduga” moskovi. 

peruSo 1990: Перушо А. ,,Жизнь Тулуза Лотрека” изд.: ,,Радуга”, Москва. 

19 19. 19 19. 

. rozini rozini rozini 2004 2004: 2004 

rozini vadim, ,,vizualuri kultura da aRqma” rogor 

esmis da aRiqvams adamiani samyaros.” wigni #2, gamomc. ,,editorial urss” 

moskovi. 

rozini rozini 2004 2004: 2004 

Розин В. ,,Визуальная культура и восприятие. Как человек видит и 

понимает мир”. 2-е Издание. Изд. ,,Едиториал УРСС”, Москва. 

20. 20. 20. samfsoni samfsoni 1874: 1874: samfson henri, ,,adreuli drois reklamis istoria” 

gamomc: Cato-vindus”, londoni. 

samfsoni samfsoni samfsoni 1874: 1874: Sampson H. ,,histori of adversting from the Earliest Time, ,,chatto end 

windus”, London. 

21 21. 21 

. sa sanikiZe sa 

nikiZe 1988: sanikiZe levan, ,,wigni mowameTa”. gamomc. ,,ganaTleba”, , 

Tbilisi. 

22 22. 22 

. strohmeieri strohmeieri 2004: strohmeieri klaus, ,,vaWrobis etapebi” krebulidan 

,,sareklamo xelovnebis strategiebi 1850 1933 ww”. berlini. 

strohmeieri strohmeieri 2004: Strohmeyer k. ,,Die bühne des handels”/strategien der 

werbekunst von 1850-1933. Berlin. 

23 23. 23 

. tukvaZe tukvaZe 2008 2008: 2008 tukvaZe ekaterine, ,,reklamis soc. roli 

sazogadeobaSi: aSS-is magaliTi” ,,amerikis Seswavlis sakiTxebi”, i. 

javaxiSvilis universitetis gamomcemloba Tbilisi. 

24 24. 24 

. tabataZe 1989: tabataZe maia, ,,Tbilisuri abrebi” sadiplomo naSromi. 

Tbilisis samxatvro akademia. Tbilisi. 

25 25. 25 

. tabataZe tabataZe 2011: 2011: 2011: tabataZe Tea, ,,artistuli kafe qimeroni da misi 

moxatuloba. tfilisi, 1919 weli” samxatvro akademiis gamomcemloba. 

Tbilisi. 

26. 26. tangeiti 2008: tangeiti mark, ,,reklamis msoflio istoria” gamomc: 

kogan feij”. Llondoni, filadelfia. 

tangeiti tangeiti 2008 2008: 2008 

Tungate Mark ,, Adland a global history of advertising”, ,,kogan 

pege”, London end Fhiladelphia. 

132

27 27. 27 

. feofanovi feofanovi 2000: 2000: feofanovi olegi, ,,reklama: axali teqnologiebi 

ruseTSi”, gamomc: ,,piter”. Mmoskovi. 

feofanovi 

feofanovi feofanovi 2000 2000: 2000 

: Феофанов О. ,,Реклама: Новие технологии в россии” Изд. 

,,Питер” Москва. 

28. . yuraSvili yuraSvili 2009 2009: 2009 

yuraSvili nino, ,,reklamis efeqtianobis kvleva” 

krabulidan:,,saxelovnebo mecnieruli Ziebani #4, gamomc. ,,kentavri”, 

Tbilisi. 

29. 29. 29. SevCuki SevCuki 2007: SevCuki denis, ,,sareklamo saqme” gamomc. ,,feniksi” 

rostovi/d. 

SevCuki 2007: Шевчук Д. ,,Рекламное Дело” Изд. ,,Феникс”, Ростов н /Д. 

30 30. 30 

xeizinga xeizinga 1988: xeizinga iohan, ,,Sua saukuneebis Semodgoma” Targmani d. 

silvestrovis. gamomc. ,,progresi” moskovi. 

xeizinga 1988 1988: 1988 

Хейзинга Й. ,,Осень Средневековья” перевод Д. Сильвестрова. Изд 

,,Прогрес”, Москва. 

31. xaxutaSvili xaxutaSvili 1997: xaxutaSvili nana, ,,sagazeTo da satelevizio 

reklamis enis struqturuli da semantikuri Taviseburebani” Tbilisis 

universitetis gamomcemloba. Tbilisi. 

32. jafariZe jafariZe 1989: 1989: jafariZe vaxtang, ,,mxatvis Canawerebi” gamomc. 

,,xelovneba”, Tbilisi. 

jafariZe jafariZe jafariZe 1989 1989: 1989 

Джапаридзе В. ,,Записки Художника,, Изд. ,,Хеловнева”, Тбилиси. 

33. 33. janberiZe 1989: janberiZeEnodar ,,Zieba da tradiciebi” gamomc: 

,,mecnereba”, Tbilisi. 

34. 34. 34. jafariZe 2010: jafariZe Temo, ,,naxatis siCume” gamomc: ,,kavkasiuri 

saxli”, Tbilisi. 

35. WavWavaZe WavWavaZe 1991: 1991: WavWavaZeEilia, ,,Txzulebebi” tomi V. Ggamomc. 

,,mecniereba” Tbilisi. 

წიგნი ავტორის გარეშე: 

36. 36.Kklimti 

36. Kklimti 1899: ,,klimti gustav“ gamomcemloba ,,tandem verlag“, inglisi. 

klimti klimti 1899: 

1899: 

klimt gustav ,,klimt” ,,tandem verlag“, inglend. 

131 131 

131 

132 

133

37. sazRvargareTis sazRvargareTis . . . . . . 1961: 1961: ,,sazRvargareTis qveynebis istoria” tomi 1. 

sssr. samxatvro akademiis gamomcemloba, moskovi. 

sazRvargareTis sazRvargareTis sazRvargareTis . . . . . . . . 1961: 1961: 1961: ,,История искусства зарубежных стран” Т. 1. 

Издательство Академии Художеств СССР, Москва. 

ყოველთვიური ჟურნალის ან სხვა ტიპის პერიოდული გამოცემის 

სტატია: 

38. 38. basialaia basialaia 2010: 2010: basilaia mixeil, ,,amxanagi plakati” gazeTi ,,vikendi” 

(Veekend) #23 (159). 

39 39. 39 

. . bibileiSvili bibileiSvili bibileiSvili 2003: 2003: 2003: bibileiSvili iuri, ,,kidev erTxel qarTuli enis 

Sesaxeb”, gazeTi aWara, ivnisi, #14. 

40. beida beida 1991: 1991: beida piter, ,,reklamis mokle istoria” Jurnali 

,,amerika” .oqtomberi. 

beida beida 1991: Ьейда П. ,,Краткая итория рекламы” Журнал ,, Америка” ,,Октябрь 

41. 41. popovi popovi popovi 1978: popovi iuri, ,,teofrast rondo_ franguli Jurnalistikis 

damaarsebeli” ,,vestniki”, seria ,,Jurnalistika” #4. moskovis 

lomonosovis saxelobis saxelmwifo univeritetis gamomcemloba. 

popovi popovi 1978: 1978: Попов Ю. ,,Теофраст Рондо_- Основатель Французкой 

Журналистики”,,Вестник’’ изд. МГУ. 

42 42. 42 . xoStaria xoStaria 1978: 1978: xoStaria giorgi, ,,niko firosmanaSvilis 

naturmortebi” Jurnali ,,sabWoTa xelovneba” #10. 

43 43. 43 . xidaSeli xidaSeli xidaSeli 2007 2007: 2007 xidaSeli manana, feris simbolika maxlobeli 

aRmosavleTis adresamiwaTmoqmedo kulturebsa da qarTul xelxur 

kulturaSi. Jurnali ,,saqarTvelos siZveleni” #11. 

44. CekuriSvili CekuriSvili 2010: 2010: 2010: CekuriSvili bela, ,,Cven kacTa mogvca qveyana. . .” 

Jurnali ,,mudmivi kavSiris samyaro” 2/48. 

საგაზეთო სტატია: 

45. 45. aWara aWara 1996: 1996: statia ,,fsiqologiis klasikosi” avtori nodar baramiZe 

21 dekemberi, 1996w. 

46. 46. droeba droeba droeba 1880: 1880: ,,inglisis maRaziaSi” gazeTi ,,droeba” #231. 

133 

134

47. 47. droeba droeba droeba 1880: 1880: ,,yaramaniani” gazeTi ,,droeba ”#231. 

48 48. 48 evangulovi evangulovi evangulovi 1917: 1917: 1917: evangulovi giorgi, ,,Tbilisuri Canaxatebi”, 

gazeTi ,,respublika” #104. 

evangulovi evangulovi 1917: 1917: Евангулов Г. ,,Тбилиские Зарисовки” Газета ,,Ресрублика” 

#104. 

49. 49. zakavkazski vestniki 1847: gazeTi ,,zakavkazski vestniki” #6. 

P zakavkazski zakavkazski zakavkazski vestniki vestniki vestniki 1847: 1847: 1847: PГазета ,,Закавказский Вестник” #6. 

50. 50. 50. iveria iveria 1900: 1900: ,,Tbilisis pirveli kerZo samkurnalo” gazeTi ,,iveria” 22 

agvisto, #182. 

51. 51. iveria iveria 1900: 1900: gancxadebani: ,,q. quTaisi”. gazeTi ,,iveria” #196. 

52 52. 52 

. . kviris. kviris. kviris. . . . . . 2011 2011 2011 st. P,,pirveli qarveli fotomodeli”, gazeTi ,,kviris 

palitra” #36 (892) 

გამოუქვეყნებელი ინტერვიუ ან საავტორო ხელნაწერი: 

53 53. 53 

. grigolia grigolia grigolia 2011: 2011: ,,saidumlo kunZulze didxans vicxovrebdi” Tamuna 

kvinikaZis interviu nika grigoliasTan Jurnali ,,gza” #29,. 

54 54. 54 

Zucova Zucova 1990: Zucoca irina ,,Zveli Tbilisis abrebis analizi” 

xelnaweri. 

დაწესებულება, ასოციაცია 

55 55. 55 

. aWaris aWaris. aWaris . . . .2009 aWaris tele-radio meuwyeblobasTan arsebuli 

sareklamo saagento. 

56 56. 56 

. monitoringuli…. . . . 2010: 2010: monitoringuli kompania ,,IPM –GE” -is 

monacemebi (sqema) Tbilisi. 

57 57. 57 

. . monitoringuli. monitoringuli. . . . . 2010 2010: 2010 monitoringuli kompania ,,AGB Nielsen” -is 

monacemebi (sqema) Tbilisi. 

58 58. 58 

. sareklamo 

sareklamo. sareklamo . . 2011: sareklamo saagento ,,Gama Fromotion”, baTumi. 

eleqtronuli eleqtronuli dokumenti dokumenti internetidan: 

internetidan: 

59 59. 59 59. 

. andreeva 2005: andreeva irina, ,,msoflio reklama: feris irgvliv” 

Jurnali -,,kompiuart” #11. mis: www.compuart.ru 

135

andreeva andreeva andreeva 2005: 2005: Андреева И. ,,МИРОВАЯ РЕКЛАМА: ПРАВИЛА ХОРОШЕГО ТОНА. ВОКРУГ ЦВЕТА” 

Ж. ,,КОМПЬЮ АРТ” , www.compuart.ru. 

60. 60. 60. goeTe goeTe 1957: 1957: goeTe iohan, ,,feris swavlebis Sesaxeb. qromatika” mis: 

http://psyfactor.org/lib/gete.htm 

goeTe goeTe 1957: Гете. И. В. ,,Избранные сочинения по естествознанию. К учению о цвете. 

Хроматика”. http://psyfactor.org/lib/gete.htm; 

61. detenberi detenberi . . . 2010 detenbergi benjamen, rivz bairon, ,,arqetipebis 

efeqturi gamoyeneba komunikaciuri procesebis agebis praqtikaSi’’ 

ganTavsebulia 6.04.2010w mis: http://www.labex.ru/page/usearhetipsvr_6.html. 

detenberi 

detenberi detenberi . . . . . . 2010 2010 Детенбер Бенджамин, Байрон Ривз, ст. ,, ,,ЭФФЕКТИВНОЕ 

,, 

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ АРХЕТИПОВ В ПРАКТИКЕ ПОСТРОЕНИЯ КОММУНИКАЦИОННЫХ ПРОЦЕССОВ 

http://www.labex.ru/page/usearhetipsvr_6.html. 

62 62. 62 . vitale vitale 2009: 2009: vitale jo ,,hipnozuri sareklamo teqstebi” mis: 

http://prochtenie.ru/index.php/docs/3076 

vitale 

vitale 

2009: 2009: Витале Джо ,,Гипнотические рекламние тексты” 

http://prochtenie.ru/index.php/docs/3076 

63 63. 63 . kluevi…1999: kluevi…1999: Semdgeneli kluevi mixail. ,,kiloristika, feris aRqmis 

fsiqologia, feri da adamiani” mis: http://rosdesign.com/design/kolorofdesign.htm 

kluevi kluevi…1999: 

kluevi …1999: Клюев М. ,,Колористика, психология восприятия цвета, цвет и человек”, 

http://rosdesign.com/design/kolorofdesign.htm 

64. 64. krilovski 

krilovski 2008 2008: 2008 

krilovski konstantine, ,,reklamis fsiqologia” 

2004-2008, mis: www.ideaura.com 

krilovski krilovski 2008: 2008: Криловски К. ,,Психология Рекламы” 

http://www.ideaura.com/psychology/introduction.php 

65 65. 65 kreatiuli. kreatiuli. . . . . 2011: 2011: st. ,,kreatiuli reklamis festivali gaixsneba 

kannSi”, ganTavsebulia 18.06.2011. mis: 

http://www.oreklame.by/novosti/2011/festival-kreativnoy-reklami-v-kannah/). 

kreatiuli. kreatiuli. . . . . 2011: 2011: Ст. ,,Ведущий Фестиваль Креативной Рекламы Откривается в 

Каннах” 18.06.2011. http://www.oreklame.by/novosti/2011/festival-kreativnoy-reklami-v- 

kannah/). 

134 

136

66 66. 66 . luSeri 2000: luSeri maqs, ,,feris fsiqologia” Tavi- 1 mis: http: 

http://www.aquarun.ru/psih/ct/ct5.html 

luSeri 200 2000: 200 

0: Люшер М. ,,Психология цвета” Глава 1. 

http://www.aquarun.ru/psih/ct/ct5.html 

67. 67. 67. malcevi malcevi 

malcevi 

2008: 2008: 2008: malcevi a. ,,reklamis saganmanaTleblo funqcia” 

ganTavsebuli 17.11.2008. ekaterinburgi. mis: http://www.taby27.ru 

malcev malcevi malcev 2008: Мальцев А. ,,Просветительская функция рекламы”, 17.11.2008. 

Екатеринбург. http://www.taby27.ru/) 

68. 68. 68. mokSancevi 

mokSancevi mokSancevi 2010: 2010: mokSancevi rudolf, ,,feris fsiqologia” mis: 

http://vpcomp.ru/index.php/article/34-layoutdesign/226-rudolph-mokshantsev. 

mokSancevi 2010: Мокшанцев Р. ,,Психология цвета” 

http://vpcomp.ru/index.php/article/34-layoutdesign/226-rudolph-mokshantsev. 

69. 69. oligvi oligvi 2004: 2004: oligvi devid, ,,reklamis agentis gulaxdiloba” mis: 

http://www.elitarium.ru/2004/03/04/djevid_ogilvi__otkrovenija_reklamnogo_agenta_1963.html 

70. 70. 70. reklamis. reklamis. reklamis. . . . . 2010 2010 ,,reklamis eqvsi grZnoba” gamoqveynebulia 18.11.2010w. 

Mmis: http://www.adme.ru/kreativnyj-obzor/shest-chuvstv-reklamy-214955/ 

rek reklamis rek reklamis 

lamis. lamis . . . . 2010 ,,Шесть чувств рекламы” 18.11.2010. http://www.adme.ru/kreativnyj- 

obzor/shest-chuvstv-reklamy-214955/ 

71. soroCenko soroCenko 2004: soroCenko viqtor. ,,seqsi reklamaSi” gamoqveynebulia 

2004 wlis 16 ianvars. mis: http://www.dix.ru/4909 

soroCenko soroCenko 2004: Сороченко В. ,,Секс в рекламе” Оп. 16.01.2004. 

http://www.dix.ru/4909 

72. 72. tatievi tatievi …d …d: …d ,,liTografia- sityvis mniSvneloba” mis: http://bse.sci- 

lib.com/article070814.html 

tatievi tatievi tatievi …d: Татиев Д. ,,Значение слова Литография” http://bse.sci- 

lib.com/article070814.html 

73. fogvili fogvili fogvili 2007: 2007: 2007: ,,reJisori endi fogvili” gamaqveynebulia 12 

oqtombers. mis: http://www.adme.ru/kreativnyj-obzor/rezhisser-endi-fogvill-odin-iz-luchshih- 

specialistov-v-mire-po-smeshnoj-reklame-20599/) 

135 

137

fogvili fogvili fogvili 2007 2007: 2007 

Фогвил Е. Режиссер Енди фогвилл Оп. 12.10.2007 

http://www.adme.ru/kreativnyj-obzor/rezhisser-endi-fogvill-odin-iz-luchshih-specialistov-v-mire-po- 

smeshnoj-reklame-20599/) 

redaqtori an kompilatori 

74 74. 74 

. esTetikuri. esTetikuri. . . . . 1986 1986 ,,esTetikuri…aRzrda mizani da saSualebebi” a. 

redaqtori a tyemelaZe, gamomcemloba ,,ganaTleba”, Tbilisi. 

75 75. 75 

Tb Tbilisuri. Tb ilisuri. . . 2008: ,,Tbilisuri sadarbazoebi”, redaqtori dimirti 

TumaniSvili, gamomcemloba Sps. ,,sezani”, Tbilisi. 

76. 76. msoflio . . . 2009 2009: 2009 

,,msoflio ferweris atlasi XI- XX ss”. Wignis 

Semdgeni getaSvili nino. gamomc. ,,olma-presi”, moskovi. 

msoflio msoflio. msoflio . . . 2009: ,,Атлас Мировой Живописи XI- XX ВВ”. Составитель Геташвили 

Н. Изд.: ,,Олма- прес , Москва. 

ენციკლოპედია, ლექსიკონი: 

77. . sabWoTa sabWoTa. sabWoTa . . . 1982: sabWoTa enciklopediuri leqsikoni, Sedgenilia 

mecnierul-redaqtoruli sabWos mier. Tavmjdomare a.Pproxorovi. gamc. 

,,sovetskaia enciklopedia” 

sabWoTa sabWoTa. sabWoTa . . . 1982: 1982: Советский Енциклопедический Словарь, Научно-редакционный 

совет, Председатель А. Прохоров, Изд. ,,Советская Енциклопедия” Москва. 

ორი ან მეტი ავტორის წიგნები: 

78. 78. kldiaSvili 

kldiaSvili. kldiaSvili 

. . . . . 2006: 2006: kldiaSvili ana, RaRaniZeE nino, ,,xelovneba 10” 

gamomcemloba ,,logos presi”, Tbilisi. 

79. 79. 79. pendikova. pendikova. . . . . 2008: 2008: 2008: pendikova irina, rakitina lubov, ,,arqetipi da 

simbolo reklamaSi” gamomcemloba: ,,iuniti” moskovi. 

80. 80. pendikova pendikova. pendikova . . . . . . . 2008: 2008: 2008: Пендикова И. Ракитина Л. ,,Архетир и Символ в Рекламе” 

,,Юнити”, Москва 2008. 

81. 81. uConova. uConova. . . . . . 2008 2008: 2008 uConova viqtoria, starix nina, ,,reklamis ostoria” 

wigni 3. gamomc: ,,iuniti”, moskovi. 

uConova uConova. uConova uConova . . . . 2008 2008: 2008 

Ученова В., Старых Н. ,,История Рекламы”, 3-е Издание, Изд. 

,,Юнити”, Москва. 

136 

138

139

vizualuri vizualuri masala. 

masala. 

#1. #1. paleoliTis periodis gamoqvabulis #2. #2. paleoliTis periodis 

kedlis moxatuloba kedlis nakawrebi. 

#3 #3 

antikuri periodis reliefuri abrebi #4 

#4 

#5. #5. antikuri periodis mxatvruli abra #6. antikuri periodis majis samkauli 

138

#7 #7. #7 sizmris amxsnelis sareklamo abra #8 #8. #8 

Sua saukuneebis periodis gzis 

(antikuri periodi) maniSnebeli moculobiTi abra 

#9. #9. XVs-is satitulo furceli #10. #10. hans holbein uncrosi, 

satitulo furceli 

#11 #11. #11 

. . XVs-is sagamomcemlo marka #12 #12. #12 . XVΙs-is sagamomcemlo marka 

A 

139

#13. #13. a. diureri. eqslibrisi. 

#14. u. hogarti. savaWro baraTi. 

#15. #15. u. hogarti, , mosawvevi baraTi. #16. #16. #16. franguli gazeTiG,,Gazette” 

#17. #17. plakati Cven da ,,vefxistyaosani” #18. plakati ,,Fm ucnobi” 

140

#19. o. domie, , karikatura. #20. J.Sere, , plakati. 

#21. #21. t. lotreki, plakati. A #22 #22. #22 

a. muxa, plakati. 

#23 #23. #23 

b. vilmo, plakati. #24 24 24. 24 b. vilmo, plakati 

141

. 

#27 

#27 

#25 #25. #25 . b. vilmo. plakati. #26 b. vilmo. plakati 

b. vilmo. plakati. 

#29 #29. #29 . l. baqsti. plakati 

#28 #28. #28 #28 g. klimti. plakati 

#30 l. baqsti. Rvinis boTlis etiketi 

. 

142

#31. #31. a. kasandri. plakati 

#33 #33. #33 

s. dali, logo 

#35 #35 r. magriti, ,,boTlebi” 

#32 #32 s. dali. plakati 

#34 #34. #34 . r. magriti, kompozicia 

143

#36. #36. ,,koka-kolas” reklama. #37 f. mizeni, ,,koka-kola” 

#38 #38. #38 

. fotoreklama, ,,koka-kola” 

#40 #40. #40 

. e. uorxoli, ,,koka-kola” 

#39 #39. #39 

r. estessi, Q,,quCa reklamebiT” 

144

#41 #41. #41 e. uorxoli, tomatis pastis reklama 

#43. #43. sastumro safrangeTi, Zveli baTumi. 

#45 #45 sagazeTo reklamebi, arqivis foto 

#42 #42. #42 e. uorxoli, tomatis reklama 

#44. #44. sagazeTo reklama, arqivis foto 

#46 #46 

#46 

145

#47. #47. Sampanuris reklama, 

#49 #49 komp. ,,zingeris” sareklamo abra 

#51 #51 wignebis maRaziis abra 

#48. kanfetebis mwarmoebeli qarxnis reklama 

#50. maRazia ,,zingeris” eqsterieri 

#52. #52. m. voroncovis moedani, Zveli Tbilisi 

146

#54. #54. sarajiSvilis koniakis reklama 

#53 #53 puSkinis quCa, Zveli Tbilisi. 

#53 #53 

#54 a. a. musikaluri instrumentebis saxelosno 

#55 ,,kbilis samkurnalo”, sareklamo abra. . 

147

#56 #56 dasalevi dawesebuleba, sareklamo abra 

#58. #58. kosmetikuri rZis reklama 

#57 Tavad jorjaZis savaWro saxli 

#59 iaponuri yavis reklama 

148

#60 #60 ,, ,,galoSebi”, ,, 

sareklamo abra 

#62 n. firosmani, sareklamo abra 

#61 ferwerul-samRebvro amqaris droSa 

149

#63 #63 n. firosmani, sareklamo abra. 

#64 n. firosmani, sareklamo abra. 

150 50

#65 #65 #65 

sabWoTa periodis plakatebi 

#67 #67 #67 vefxvaZe, plakati 

#68 

#68 

#66 

#66 

i.ToiZe, plakati 

151 

151

#69 #69 sabWoTa periodis plakatebi 

#71 #71 sabWoTa plakati 

#70 

#72 #72 o. jiSkariani, plakati 

152 152

Average TV watching minutes by country 

USA 

Japan 

Germany 

Norway 

UK 

Russia 

Europe Average 

Azerbaijan 

Georgia 

Armenia 

Uzbekistan (Tashkent) 

#73. #73. TV yurebaze dReSi saSualod daxarjuli wuTebis raodenoba 

168 

205 

240 

228 

228 

252 

264 

#74. ,, ,,Tbs ,, bankis” sareklao rgoli 

278 

269 

300 

#75. #75. firma ,,barambos” sareklamo rgoli 

316 

153

100.00 

80.00 

60.00 

40.00 

20.00 

0.00 

#77 #77 

#77 

#76 #76 kompania ,,bilainis” sareklao rgoli 

5 

$ (milUSD) 

+63% 

13 

danaxarjebi TV reklamazeLUME 

+51% 

27 

+25% 

35 

+64% 

54 

+43% 

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 

62 

+28% 

79 

+63 

90 

+20% 

109 

*Tanxa *Tanxa fasdak fasdaklebis 

fasdak fasdaklebis 

lebis 

gareSe.E 

gareSe.E 

154

Top 20 programs 2010 

(yvelaze maRalreitinguli gadacemebi ’10) 

# Channel Program 

1 Rustavi2 NICHIERI 

2 Imedi 

#78 

#78 

NEW YEAR CONCERT 

SHUA QALAQSHI 

3 Rustavi2 PROFILI 

4 Imedi SHUA QALAQSHI SITCOM 

5 Rustavi2 BRAVO 

6 Rustavi2 COMEDY SHOW CONCERT 

7 Rustavi2 GEOSTARI 2010 

8 Rustavi2 PATRULI 

9 Rustavi2 COMEDY SHOW 

10 Imedi IUMORINA 2009 CONCERT 

11 Imedi SIMARTLIS DRO 

12 Rustavi2 MAITA NASOSI FILM 

13 Rustavi2 GEOSTARI 2010 

14 Rustavi2 LOTO 

15 Rustavi2 KURIERI 21:00 

16 Rustavi2 VA BANKI 

17 Rustavi2 

VANO JAVAKHISHVILI 

SHOW 

19 Imedi MEMKVIDREOBA FILM 

20 Imedi 

GOGONA GAREUBNIDAN 

SERIAL 

Top 20 programs 2010 

(yvelaze reklamirebadi kategoria’10) 

Year 

Category 

Total TV 

mobile communication 

social advertisement (mix) 

chocolate products 

bank operations 

mass performance 

shampoos and soaps 

detergent 

politics 

beer 

shops 

remedy against influenza 

drinks 

cultural performing enterprises 

remedy for oral hygiene 

medical services 

means of payment 

coffee 

tv shop 

large-scale household equipment 

milk products 

#7 #79 #7 

155 

155

#80 #80 (bilbordi) (bilbordi) #81 #81 (brandmaueri) 

(brandmaueri) 

#82 #82 (saxuravis (saxuravis konstruqcia) konstruqcia) #83 #83 (iunipoli) 

(iunipoli) 

#84 #84 (videopanel 

videopanel 

videopaneli-videoreklama) 

videopanel videoreklama) 

videoreklama) 

156 

156

#85 viskis ,,chivas” reklama. 

(kontrastis mniSvneloba reklamaSi) 

#86. #86. #86. poeziis saRamos ,,leqsebis gamofena”, reklama 

157

#87 #87 komp. ,,bilainis” reklama 

#89. #89. Mmalamo ,,kolxuri”-s reklma 

. 

#88. ,,prokredit bankis” feri 

#90. maRaziis sareklamo abra, baTumi. 

158

#91 #91 a. testa, saburavebis reklama 

#92 #92 #92 adidasis firmis bucebis reklama 

#93 #93 reklama trasnsportze #94 #94 fanjrebis saamqros reklama 

159 

159

#95. #95. #95. interaqtiuli TamaSebis reklama 

#96 #96. #96 

reklama ,,mogawvdiT msoflios” 

#97 #97. #97 reklama ,,igrZeni braziliis siTbo” #9 #98. #9 

yavis kafes reklama 

160

#9 #99 #9 

saRebavebis firma ,,coops paints”-is reklama 

#101. maRazia ,,bloom”- is aromatuli reklama 

#100. mwvane Cai ,,lipton”-is reklama 

#102. firma ,,Nivea”-s aromatuli reklama 

161

#104 

#103. j. biveri, alkoholuri sasmelis 3D reklamebi 

(e.w. quCis xeloneba) 

162

SoTa rusTavelis saxelobis saxelmwifo universiteti

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?