30.01.2013 Views

levan berZeniSvili: `qarTuli ocneba prezidents uflebebs SeuzRudavs!~

levan berZeniSvili: `qarTuli ocneba prezidents uflebebs SeuzRudavs!~

levan berZeniSvili: `qarTuli ocneba prezidents uflebebs SeuzRudavs!~

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

@)!#7 % 2 ^ bfydfhb7 1#<br />

nona cabaZe<br />

interviu eqspertTan kavkasiis sakiTxebSi<br />

mamuka areSiZesTan<br />

_ batono mamuka, TqvenTvisac cnobilia, rom dReidan<br />

sazogadoebis garkveuli nawili saprotesto aqciebs iwyebs<br />

prezident saakaSvilis gadadgomis moTxovniT. cnobilia,<br />

rom misi saprezidento vada dRes iwureba. rogoria Tqveni<br />

damokidebuleba am sakiTxTan dakavSirebiT, ramdenad aris<br />

imis Sansi, rom mizani miRweuli iyos?<br />

_ axali xelisufleba winaaRmdegia aqciebisa politikuri<br />

moTxovnebiT Tavisi Tanagundelebis mxridan da im adamianebis<br />

mxridan, vinc maT mxars uWers. es, pirvel rigSi,<br />

exeboda zogierTi raionis mcxovrebTa iniciativas, rom SeecvalaT<br />

adgilobrivi xelmZRvaneloba. magaliTad, rac martvilSi<br />

moxda, rac zogierT sxva raionSi moxda. rac Seexeba<br />

TviTon am aqcias, romelic igegmeba prezidentis gadadgomis<br />

moTxovniT, inicirebuli iyo ufro metad sazogadoebis mxridan<br />

da zogierTi arasamTavrobo organizaciis mxridan. es<br />

gulisxmobs samarTlianobis aRdgenas, vinaidan sazogadoebis<br />

erTi nawili Tvlis, rom mixeil saakaSvils ara aqvs<br />

ufleba, iyos saqarTvelos prezidenti oqtombramde. mas<br />

konstituciuri vada gasdis 5 ianvars. me ver vityvi, rom am<br />

vadebTan dakavSirebiT yvelaferi naTlad aris, imitom rom<br />

maT imdenjer cvales konstitucia, Cveulebrivi adamiani ver<br />

gaigebs, bolos da bolos, rodis iwureba misi prezidentobis<br />

vada. amitom es stiqiuri movlena, rac axla xdeba, SeiZleba<br />

vinmem CaTvalos, rom marTulic aris, yovel SemTxvevaSi,<br />

is Signidan aris marTuli da es aris sazogadoebis erTi<br />

sakmaod mozrdili jgufis iniciativa. am aqcias aqvs Tavisi<br />

moraluri ufleba, rom iyos. rac Seexeba imas, Tu rogor<br />

ganviTardeba movlenebi, rTuli saTqmelia. yvelasTvis cnobilia,<br />

rom nacionalebis mxridan xdeba Zalauflebaze mobRauWeba<br />

da, aqedan gamomdinare, eWvi mepareba, rom am aqciebma<br />

rame Secvalos. Tumca es sazogadoebis erTi nawilis survilis<br />

gamoxatulebaa da es dafiqsirdeba.<br />

_ Sedegs ramdenad gamoiRebs?<br />

_ ramdenad gamoiRebs Sedegs es, rTuli saTqmelia,<br />

imitom rom Cven unda gadaveCvioT imas, rom aqciebiTa da<br />

xalxis protestiT icvlebodes xelisufleba. Tumca am formasac<br />

aqvs arsebobis ufleba. amaze sakonstitucio sasamar-<br />

Tlom unda imsjelos, unda imsjelos xelisuflebam da, yvelafers<br />

Tavi rom davaneboT, uzenaesma mTavarsardalma Tvi-<br />

Ton unda gadadgas iseTi nabiji, romelic sazogadoebis<br />

udidesi nawilis nebis gamomxatvelia.<br />

_ batono mamuka, albaT, Tqvenc dameTanxmebiT, rom<br />

sazogadoebaSi Zalian didi agresiaa saakaSvilTan dakavSi-<br />

rebiT. rogor fiqrobT, xom ar aris imis saSiSroeba, rom<br />

masStaburi xasiaTi miiRos am aqciebma<br />

da umarTav procesebSi gadaizardos?<br />

_ ai, eg maSinebs yvelaze metad<br />

da magitom var TavSekavebuli Sefasebis<br />

dros. me vici, rom SeiZleba<br />

bevris guliswyroma gamoviwvio barikadis<br />

orive mxares, magram meSinia,<br />

umarTav procesebSi ar gadaizardos<br />

es yvelaferi da amas ar<br />

mohyves Tundac iseTi gagrZeleba,<br />

rogoric iyo vardebis revoluciis<br />

wina dReebSi. me minda, saqarTvelo-<br />

Si yvelafers erTxel da samudamod<br />

mieces konstituciuri forma. meore<br />

sakiTxia is, rom konstitucia<br />

iseT mdgomareobaSia, ra forma unda<br />

mieces, am kiTxvaze pasuxis gacemac rTulia.<br />

_ albaT, isic sakiTxavia, Tuki umarTavi procesebi<br />

daiwyo, es vis wisqvilze daasxams wyals?<br />

_ ai, eg aris saqme, es aris sakiTxavi, rogor ganviTardeba<br />

movlenebi, vin gamoiyenebs amas, vin rogor Sefasebebs<br />

miscems. rasakvirvelia, es yvelaferi gasaTvleli da gasaTvaliswinebelia.<br />

amitom didi sifrTxilea saWiro. saqarTvelos<br />

uaxlesi istoriis magaliTebi me optimizmis uflebas ar<br />

maZlevs, amitom vfiqrob, Cemi xangrZlivi politikuri cxovrebidan<br />

da im gamocdilebidan gamomdinare, romelic damigrovda,<br />

vfiqrob, Zalian didi mniSvneloba aqvs imas, rogori<br />

formiT warimarTeba saprotesto aqciebi da saprotesto<br />

ganwyobebi. darwmunebuli var, nacionaluri moZraoba Seecdeba,<br />

saTavisod gamoiyenos es situacia da provokaciaze<br />

wamoagos sazogadoeba, raTa saTqmeli hqondes, rom Zaladobrivi<br />

gziT moxda maTi Secvla. swored amaze iqneba apelireba,<br />

rom Cven demokratiulad gadavabareT xelisufleba da<br />

eseni sityvas ar asruleben. aucileblad iqneba amaze laparaki.<br />

_ imedia, es ar moxdeba.<br />

_ diax, ar unda moxdes. me vfiqrob, rom protestis<br />

gamoxatvis ufleba yvelas aqvs, yvelas aqvs Tavisi azris<br />

gamoxatvis ufleba da amas unda mieces ubralod normaluri<br />

forma da araviTar SemTxvevaSi eqscesSi ar unda gadaizardos.<br />

_ batono mamuka, saparlamento umravlesobis wevrebi<br />

acxadeben, rom maT sakonstitucio cvlilebebisTvis sakmarisi<br />

xmebi aqvT. es rogor unda gavigoT? ras niSnavs maTi<br />

gancxadebebi?<br />

_ prezidentis ramdenime gancxadeba iseT STabeWdilebas<br />

qmnis, rom is ubiZgebs mavans aqtiuri qmedebebisken. es iyo<br />

Sinagan saqmeTa saministros TanamSromlebisadmi mimarTva,<br />

gjkbnbrf<br />

gjkbnbrf<br />

mamuka areSiZe: `2013 wels seriozul kataklizmebs veli~<br />

3<br />

es iyo im tipis qmedebebi, rodesac<br />

umciresobis zogierTi warmomadgeneli<br />

cdilobs, rom sazogadoeba<br />

provokaciaze wamoagos. ai, magaliTad,<br />

rac moxda martvilSi, rac<br />

moxda quTaisSi. aqedan gamomdinare,<br />

iseTi STabeWdileba iqmneba, rom<br />

umciresobis warmomadgenlebi cdiloben,<br />

provokaciuli sivrce Seqmnan<br />

qveyanaSi da samoqalaqo dapirispireba<br />

gamoiwvion. iqmneba ase-<br />

Ti STabeWdileba. me ar daviwyeb<br />

imis mtkicebas, rom ginda Tu ara es<br />

asea. amitom umravlesobis wevrTa<br />

es gancxadebebi aris gamafrTxilebeli,<br />

anu, martivad rom vTqvaT,<br />

laparakia imaze, rom Tu Tqven gaagrZelebT<br />

aseT qmedebas, maSin Cven gamoviyenebT Cvens konstituciur<br />

uflebas da impiCmentis process wamoviwyebT. Tumca<br />

ivaniSvilma da koalicia <strong>`qarTuli</strong> ocnebis~ xelmZRvanelobam<br />

araerTxel ganacxada, rom mas ara aqvs amis survili, is ar<br />

apirebs amis gakeTebas. modiT, ase davarqvaT, es gancxadebebi,<br />

romlebzec axla Tqven gaamaxvileT yuradReba, anu gancxadeba<br />

imis Taobaze, rom `<strong>ocneba</strong>s~ sakonstitucio umravlesoba<br />

aqvs, ufro metad gafrTxilebaa, vidre realuri qmedebebisken<br />

gadadgmuli nabiji.<br />

_ rac Seexeba saakaSvilis iniciativas, TqvenTvisac<br />

cnobili iqneba amis Sesaxeb. man mouwoda umravlesobas konstruqciuli<br />

TanamSromlobisaken, Zveli wyenis daviwyebisaken...<br />

iTqva, rom es SeSinebuli da agoniaSi myofi prezidentis<br />

poziciaa. nawilma ki es ise gaigo, rom saakaSvils es<br />

yvelaferi dasavleTis dasanaxavad sWirdeba. Tqven ras fiqrobT<br />

amis Taobaze?<br />

_ am winadadebis mxolod bolo nawils daveTanxmebodi,<br />

dasavleTis dasanaxavad rom xdeba es yvelaferi. razea<br />

agebuli mTlianad misi qmedebis wesi? agebulia imaze, rom<br />

Cven demokratiulad gadaveciT xelisufleba, xalxis nebas<br />

davemorCileT, gvqonda garkveuli SeTanxmeba da <strong>`qarTuli</strong><br />

<strong>ocneba</strong>~ midis am SeTanxmebis winaaRmdeg. ai, es aris ZiriTadi<br />

motivi nacionaluri moZraobis qmedebisa, anu, martivad rom<br />

vTqvaT, <strong>`qarTuli</strong> <strong>ocneba</strong>~ arRvevs SeTanxmebas, amis Tqma<br />

surs dasavleTisTvis saakaSvils. vinmes Tu hgonia, rom sityva<br />

`kohabitacia~ imitom aris naxmari, rom axali reJimi<br />

Seqmniliyo politikur ZalTa Soris urTierTobis, Zalian<br />

cdeba. yvela nabiji, romelsac dgams nacionaluri moZraoba,<br />

orientirebulia pirvel rigSi ara sakuTar sazogadoebaze,<br />

aramed maT partniorebze da Cveni qveynis partniorebze<br />

dasavleTSi. es sityvac amisTvis SeirCa, ratom ar aris misi<br />

qarTuli Sesatyvisi gamoyenebuli, magaliTad, TanamSromloba?<br />

zustad imitom aris, rom es sityva ufro advilad<br />

aRqmadia dasavleli partniorebisTvis. maT ufro iolad<br />

esmiT, raSia saqme. amitom aris, rom am sityvis brunva xdeba<br />

sxvadasxva formaSi. mTlianad es qmedeba aris orientirebuli<br />

dasavleTze. SeiZleba sazogadoebas gamorCa am sadResaswaulo<br />

dReebSi, me araerTxel miTqvams da axlac vimeoreb,<br />

saqme ise ar aris, rogorc bevrs warmoudgenia.<br />

_ amaSi ra igulisxmeba?<br />

_ nacionalurma moZraobam Tadarigi Tavidanve daiWira<br />

da rodesac dainaxa, rom agebda da wagebis Semdegac<br />

yvelaferi gaakeTa imisTvis, rom sxvadasxva rgolSi Tavisi<br />

warmomadgenloba gaeZlierebina. es aris pirvel rigSi adgilobriv<br />

xelisuflebaSi da meore rigSi _ Zalovan uwyebebSi.<br />

maqsimalurad Seecada, gaeZlierebina. Zalovan struqturebSi<br />

ise gaakeTes, rom maTi warmomadgenloba qveda rgolebSi<br />

yofiliyo Zlieri. maT specialurad Seqmnes aseTi<br />

formati, rom Sinagan saqmeTa saministroSi maRali Cinis<br />

oficrebi gadaiyvanes qveda rgolebSi. operebad aqcies. es<br />

gaTvlili iyo imaze, rom axali xelmZRvanelobis mosvlis<br />

SemTxvevaSi operebs aravin gaagdebda. dRes am `operebis~<br />

erTi didi nawili aris maTi ZiriTadi dasayrdeni. yovel<br />

SemTxvevaSi, ase unda yofiliyo. axla rogor ganviTarda<br />

movlenebi, ramdenad arian es `operebi~ Zveli xelisuflebis<br />

erTgulni, es sxva sakiTxia. yovel SemTxvevaSi, gaTvla amaze<br />

iyo. aqedan gamomdinare, me minda giTxraT, rom erTnairi<br />

principiT moqmedebs nacionaluri moZraoba rogorc saer-<br />

TaSoriso asparezze, ise qveynis mmarTvelobiT sistemebSi<br />

da, rac yvelaze mniSvnelovania, regionul donezec, anu<br />

yvelgan qmnis provokaciul sivrces.<br />

_ saakaSvilis avRaneTSi Casvlaze ras fiqrobT?<br />

_ rodesac provokaciaze vsaubrobdi, vidre is avRaneTSi<br />

wavidoda, Casuli iyo gardabnis raionSi, mamedovebis<br />

ojaxSi, sadac marTla vandaluri faqti moxda. rodesac<br />

ojaxs daesxa Tavs yaCaRTa jgufi, daauToves ojaxis erTerTi<br />

wevri da bavSvs moaWres TiTi, rom daeSinebinaT danar-<br />

Ceni ojaxis wevrebi da 16 aTasi lari waiRes. es faqti Tavisi<br />

barbarosobiT aRniSvnis Rirsia, magram aq sul sxva ramea<br />

mTavari. mTeli arCevnebis periodSi qvemo qarTlSi ismoda<br />

erTi da igive fraza, roca nacionaluri moZraobis liderebi<br />

mosaxleobas xvdebodnen, isini iqaur mosaxleobas eubneodnen,<br />

rom Tu Cven davmarcxdiT, aq dabrundeba is dro,<br />

rodesac Tqven svanebi gayaCaRebdnen. am frazas mniSvneloba<br />

aqvs. aq xazgasmuli iyo sityva `svanebi~. amas mohyva is, rom<br />

azerbaijanulma mosaxleobam nacionalur moZraobas dauWira<br />

mxari, Tumca ara im raodenobiT, rogorc maT warmoedginaT.<br />

amjerad mxardaWera gamoixata daaxloebiT 65/35-ze,<br />

roca isini iq 90%-s iRebdnen yovelTvis. Tumca paralelurad<br />

xdeba Semdegi Zalian mniSvnelovani faqti, arCevnebis<br />

Semdeg adgilobrivi azerbaijanuli mosaxleobis raRaca<br />

nawili iwyebs kanonieri gziT iaraRis SeZenasa da gaformebas.<br />

sxvaTa Soris, am gaformebis samsaxurebma yuradReba<br />

miaqcies, rom azerbaijanel mosaxleobaSi uecrad gaizarda<br />

iaraRis SeZenis msurvelTa ricxvi. es yvelaferi kanonierad<br />

xdeboda. Cven davinteresdiT, raSi iyo saqme da gavarkvieT,<br />

rom xalxi aris ubralod SeSinebuli. miuxedavad imisa, rom<br />

isini axal xelisuflebas endobian, sjeraT maTi, Tavs mainc<br />

izRveven. es yvelaferi ki nacionaluri moZraobis propagandis<br />

Sedegia da es arc gaCerebula. arCevnebis merec imaves<br />

ufuh'tkt,f vt-^ udthlpt

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!