30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

esiyvaruleba eamxanageba,.. da sxva (meliqiSvili 2001, paradigma #11(45),<br />

romelSic aseTi 500-ze meti zmnaa) 3 , Tu amaT ricxvs i- prefiqsian e.w.<br />

deponensebs davamatebT (rogorebicaa ilanZReba, iloceba, igrixeba da<br />

sxva, romelTa raodenoba 100-mde aRwevs) aseve, axteba, acxreba (Tavs)<br />

(da)adgeba da sxva aseTebi, amaT emateba aseve, R-eb-i struqturis i-/e-<br />

prefiqsiani ( imaleba/emaleba tipis) zmnebis didi raodenoba, romelTa<br />

subieqti aqtiuria. ase rom, am tipis zmnaTa umravlesoba aqtiursubieqtiania,<br />

e.i. ar aris vnebiTis Sinaarsisa da, aqedan gamomdinare, ver<br />

vityviT, rom i-/e- prefiqsebi vnebiTi gvaris niSnebia: i- prefiqsi<br />

refleqsivis, moqmedebis subieqtisken ukuqcevis, sasubieqto mimarTebis,<br />

versiis niSania, xolo e- prefiqsi ki saobieqto mimarTebisa.…<br />

2. II da III tipi, anu -d sufiqsiani da uniSno dinamikuri zmnebis<br />

formebi ar aris R-0 struqturis konversiuli: piriqiT, `Tbeba~ tipis<br />

fuZe TviTonaa amosavali aqtiursubieqtiani a-Tb-ob tipis kauzatiuri<br />

warmoebisaTvis. amasTan, am tipis zmnebi SinaarsiT refleqsivebia, maTi<br />

subieqti TviTmoqmedia, „avtoaqtiuria~ (moxuci mzeze/RumelTan Tbeba).<br />

am tipis zmnebis fuZidan mxolod m- prefiqsiani mimReoba iwarmoeba,<br />

romelic subieqts miemarTeba, sasubieqto Sinaarsisaa (Tbeba-dan > ga-m-<br />

Tb-ar-i aris is, rac gaTba TviTon. aTbobs > gaTbob-il-i _ rac gaaTbes,<br />

anu gaTbobil iqna sxvis mier). qeTevan lomTaTiZem sagangebo statia<br />

miuZRvna am zmnebs (e.w. III tipis vnebiTebs) da swored imis safuZvelze,<br />

rom maTi fuZidan nawarmoebi mimReoba konversiis gziT miRebuli<br />

zmnebisagan gansxvavebuli warmoebisaa (radganac es ukanasknelni iyeneben<br />

Sesabamisi aqtivis saobieqto mimReobis formebs: malavs > damal-ul-i<br />

axmobs > gaxmob-il-i). arn. Ciqobava am tipis zmnebs istoriulad ugvaro<br />

dinamikur zmnebad miiCnevs, Tumca ki Tanamedrove qarTuli enis sistemaSi<br />

maT vnebiTi gvaris zmnaTa rigSi aTavsebs, radganac R-i struqtura masac<br />

vnebiTis maxasiaTeblad miaCnia.<br />

aseve, konversiis Sedegad ar aris miRebuli -d sufiqsiani dinamikuri<br />

zmnebi. maTi subieqti, iseve, rogorc „Tbeba~ tipis zmnebisa, TviTmoqmedia<br />

(anu misi moqmedeba Tavisi Taviskenaa mimarTuli). isini Ziri-<br />

Tadad saxelisganaa nawarmoebi -d sufiqsis darTviT, romelsac madinami-<br />

3<br />

aRsaniSnavia, rom am R-i struqturis orpirian e- prefiqsian formebs, rogorc<br />

wesi, Seesatyviseba R-0 struqturis erTpiriani refleqsivebi (elaparakeba _<br />

laparakobs, esaubreba _ saubrobs, ejajgureba – jajgurobs, eamxanageba – amxanagobs,<br />

edavba – davobs..), rac kidev erTi argumentia erTi mxriv imis sasargeblod,<br />

rom es e- prefiqsi pirTa relaciis iseTive niSania, rogorc u- da i-<br />

prefiqsebi, xolo meore mxriv, R-0 struqturis erTpiriani (laparakobs,<br />

kankalebs..) formebi istoriulad i- prefiqsiani refleqsivebia: elaparakebi ise<br />

Seefardeba laparakob formas, rogorc e-malebi _ i-malebi formas (magram<br />

amaze cota qvemoT).<br />

86

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!