30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tanxmovnebis Tavmoyras (gudava, gamyreliZe 1981); aseve, cal-calke iqna<br />

Seswavlili fuZis damaboloebel TiToeul TanxmovanTan -q da -s sufiqsebis<br />

Sexamebis sakiTxi, romlis mixedviT warmoiqmneba kanonikuri (sonori+q/s),<br />

meryevi (fq, cq, Tq, Cq) da arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebi.<br />

ivaraudeba, rom rRveva swored meryev TanxovanTkompleqsebTan daiwyo<br />

(danelia 1986).<br />

relatiuri qronologiis sakiTxisaTvis. tendencia. Tanamedrove viTareba.<br />

qronologiurad, rogorc Cans, arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis<br />

superaciis sxva saSualebebi (asimilacia, gardaqmna, gamartiveba) win<br />

uswrebda i-s CarTvas, anu i TanxmovanTgamyaris gaCena gviandeli, meoreuli<br />

procesia. 3 es gansakuTrebiT kargad Cans calkeuli leqsikuri<br />

erTeulebis paraleluri formebis (koCq||koCiq `kacma~) da auslautSi<br />

erTi da imave TanxmovanTkompleqsebis gansxvavebuli dawerilobis magaliTze<br />

(duTq `Tavma~, RarTiq `Coxam~), rac `sxvadasxva qronologiuri<br />

donis faqtebis aRrevis Sedegia~ (dawvr. msjeloba ix. gudava,<br />

gamyreliZe, gv. 211; danelia, 1986). formaTa siWreles iwvevs adre da<br />

gvian nasesxebi leqsikac: 4 CaquCiq `CaquCma~, xarjiq `xarjma~, darajiq<br />

`darajma~, magram arwivq `arwivma~, flavq `flavma~ da sxva.<br />

paraleluri formebi uxvad dasturdeba rogorc gamocemul megrul<br />

teqstebSi, aseve Tanamedrove megruli metyvelebis nimuSebSi: dudis<br />

`Tavs~ (xub. 20930), jinjis `Ziras~ (xub. 20826), xojis `xars~ (28329),<br />

qomonjis `qmars~(xub. 22710), magram qomons `qmars~ (xub. 4833), simindiq<br />

(xub. 484), magram iqve: siminq (xub. 4731), maWirxoliq (xub. 24115), magram<br />

maWirxolq (xub. 24120); magaliTebi saeqspedicio Canawerebidan: koCq||<br />

koCiq, simins || simindis, Rorons || RoronTis, obuc || obujis (sofeli<br />

walenjixis raionSi, sax-Si obuji). miuxedavad paraleluri formebis<br />

arsebobisa, enis ganviTarebis Sinagani logikidan gamomdinare, unifikaciis<br />

Tu paradigmatuli gasworebis tendencia SeiniSneba.<br />

leqsikuri erTeulebi arakanonikuri daboloebiT. rac Seexeba<br />

arakanonikuri daboloebis formebs _ boSq (ix. i. yifSiZis paradigma, gv.<br />

029, teqstSi ar dasturdeba), toronjqG(yif. 8617) `mtredma~, Rejq<br />

(yif. 1075) `Rorma~, dudqu (yif. 5725) `Tavma~, dudsG (yif. 8614) `Tavs~,<br />

borc [borjis] `dros~, borcGTi [borjisiTi] `droiT~ (qajaia 2000, t.<br />

I:254) _ ar aris bunebrivi megruli metyvelebisTvis. amitomac, TiToeuli<br />

maTgani mxolod ramdenjermea gamoyenebuli, rac SeiZleba Janruli<br />

(mag., borc `dros~ leqsis enaSi) TaviseburebiT an informatoris mier,<br />

qvecnobierad, gramatikuli wesis erTgulebiTac aixnas.<br />

3 gansxvavebuli TvalsazrisisTvis ix. klimovi 1962:17, 115; lomTaZe 1986:135.<br />

4 formaTa sesxebisas qronologiis ugulebelyofam SeiZleba mcdar Sedegamde<br />

miiyvanos mkvlevari: ix. msjeloba megrulSi vq mimdevrobis kanonikurobis Sesaxeb:<br />

gigiberia 1958:473, Sdr.: lakviq `lekvma~)<br />

67

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!