30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

• arakanonikuri TanxmovanTkompleqsis gamartiveba fuZiseuli Tanxmovnis<br />

dakargviT: 2 duds_>du-s, xojs_>xos;……<br />

`fuZiseuli d T t j C > 0 (ikargeba) -s micemiTi brunvis niSnis win~<br />

(yifSiZe 1914:022-023);<br />

`gamartiveba winamavali wevris CagdebiT micemiT brunvaSi~ (gudava, gamyreliZe<br />

1981:211). Sdr.: arakanonikuri TanxmovanTmimdevrobis gamartiveba<br />

qarTuli enis dialeqtebSi fuZiseuli Tanxmovnis (saxls > saxs, ZaRls<br />

> ZaRs) dakargvis Sedegad (jorbenaZe 1989).<br />

• fonemis poziciuri cvla, kerZod, fuZiseuli l-s gadasvla r-Si<br />

q-sa da s-s win: lq > rq-Si, ls > rs-Si (yifSiZe 1914:022, gudava,<br />

gamyreliZe 1914:212);<br />

• fuZesa da brunvis niSans Soris i xmovnis gaCena (es aRniSnuli<br />

aqvs yvela mecniers, dawyebuli yifSiZidan).<br />

arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis daZleva (superacia) paradigmaSi<br />

i xmovnis gaCeniT mxolod megrulSi ar xdeba. amgvari tendenciaa<br />

imerul dialeqtSi, kerZod, vanur TqmaSi: yidulobs saxlis, Wams<br />

kitris, gatexavs bludis.. uxuTis metyvelebaSi: kacis, bofSis, qalis...<br />

(ZoweniZe 1948; 1973; kublaSvili 1985).<br />

amrigad, fuZesa da brunvis niSans Soris i-s CarTva ganpirobebulia<br />

arakanonikuri kompleqsebis daZlevis (superaciis) aucileblobiT.<br />

i-s raoba da distribucia. raki fonetikuri garemoa i-s gaCenis Semapirobebeli<br />

faqtori, garkveulia i-s raobis sakiTxic: is aris TanxmovanTgamyari.<br />

maSin logikurad mivdivarT im daskvnamde, rom i-s gaCena, rogorc<br />

TanxmovanTgamyarisa, mosalodnelia iq, sadac arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis<br />

gaCenis albaTobaa, anu moTxrobiTsa da micemiTSi (am<br />

sakiTxze damajerebeli msjeloba ix. e. gigiberiasa da k. danelias naSromebSi).<br />

mecnierTa umravlesoba i-s gaCenis fonetikur garemoze amaxvilebs<br />

yuradRebas, magram maT mier warmodgenil paradigmebSi, miuxedavad gansxvavebuli<br />

morfologiuri segmentaciisa, mkveTrad ar aris gamijnuli i<br />

Sexorcebuli da i Seuxorcebeli fuZeebi. ix. i. yifSiZis (gv. 028-029),<br />

arn. Ciqobavas (gv. 44), a. lomTaZisa (gv. 127) da al. onianis (gv. 83)<br />

mier warmodgenili paradigmebi.<br />

i xmovnis fuZesTan Sezrdis distribuciaze bevri daiwera (g. klimovi,<br />

a. lomTaZe), dadginda sigrZe orwevra, samwevra da oTxwevra TanxmovanTkompleqsebisa,<br />

romlis Tanaxmad, megruli auslautSi gaurbis<br />

2 sxvaTa Soris, Tu metyveli piri TanxmovanTkompleqsebis daZlevis I wess iyenebs<br />

moTxrobiTi brunvisTvis, rogorc wesi, micemiTSi unda mimarTos II wess,<br />

Tumca SeiZleba dafiqsirdes Sereuli paradigmac (koC-q moTxrobiTisTvis, koCi-s<br />

micemiTisTvis) rogorc gamocemul teqstebSi, ise zepirmetyvelebaSi.<br />

66

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!