30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

guram kartozia<br />

<strong>enaTmecnierebis</strong> <strong>sakiTxebi</strong> _ I-II, 2009<br />

natvriTis warmoeba megrulSi<br />

n fonema megruli sityvis (piris nacvalsaxelis, piris saxelis,<br />

zmnis) absolutur boloSi ikargeba.. Sdr. Tqva (< *Tqvan) `Tqven~, xe (<<br />

*xen) `zis~, xena (< *xenan) `sxedan~, leva (< levan): `dadia leva gGmorZgvilq~<br />

(cag. 65, III3, Sen, 3) `gamarjvebulma levan dadianma~.<br />

gamonakliss warmoadgens zmnis kavSirebiTis formebi, sadac bolokiduri<br />

n Tanxmovani an i xmovniT aris gavrcobili, anda palataluri<br />

fonemis saxiT aris warmodgenili: qoxedan(i) `isxdnen!~, Tasan(i)<br />

`Teson!~.<br />

formantiseul n-ze darTuli i, romlis dakargva palatalizebulad<br />

aqcevs am n-s, mavrcobi (emfatikuri) xmovania da ara Tanxmovnuri<br />

elementis dakargviT gamartivebuli enklitikuri ni `rom~<br />

kavSiri, rogorc fiqrobda i. yifSiZe (Кипшидзе 1914:083). okodan(i)<br />

`undodeT~ zmnis okodan-ni formidan miRebas Tu davuSvebT, Znelad<br />

asaxsneli rCeba, Tu ratom ar moxda maxvilis gadaweva erTi marcvliT<br />

sityvis bolosken: ok¢dan + ni-s unda moeca okodÇni, Tumca maxvili<br />

kvlavac o-ze rCeba! aseve TÇsan(i) `Teson~ TÇ- san + ni-dan rom iyos<br />

miRebuli, TasÇni unda gvqonoda.<br />

i. yifSiZes S3 -n miaCnda daculad natvriTSic, romelsac momavlis<br />

natvriTs uwodebda (Кипшидзе 1914:083): dofCouni `dammala~, dorCo-uni<br />

`dagmala~, doCouni `damala [is]~, dofCounani `dagvmala~, dor-Counani<br />

`dagmalaT~, doCounani `damala [isini]~. moviyvan magaliTebs gabmuli<br />

teqstebidan:<br />

axa-vai! coda guri, udardelo qopouni (yif. 129 8) `vai, sacodavo gulo,<br />

udardelad myo!~<br />

Cqimi Semawuxebeli Suri do xorciT doWouni (yif. 129 12) `Cemi Semwuxebeli<br />

suliT da xorciT dawva!~<br />

maTi va macocxlasi do uCa dixas dofCouni (yif. 129 14) `mec ar macocxlos<br />

da Sav miwaSi dammala!~<br />

arTi sumi kakali ki gomoxvatafunia, arTi olontyes qumolontyafunia,<br />

sqani Fvilua mardi renia (xub. 170 23-24) `erTi sami cali rko gamakvnetinao,<br />

erTi wumpeSi magoravao, Seni mokvla madli ariso~<br />

61

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!