30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

vfiqrobT, am mcenaris aRmniSvnel qarTul-zanur saxelTa rigSi<br />

unda ganvixiloT svanuri fuZec: gowxir- (-iS, -Žl bz., lnt., -ar bq.,<br />

-al laSx.) _ kowaxuri. S–Žns x–Žy gowxir w–a (bz.) _ svaneTSi bevri<br />

kowaxuria. cxekisga mÊnwird xag gowxir (bq. 70) _ tyeSi blomadaa<br />

kowaxuri. gowxir (laSx., xor. 7) _ kowaxuri (Tofuria, qaldani 2000).<br />

gowxir leCx. `kvawaxuri~, барбарисъ. Сваны употребляют въ ѣдѣ<br />

зерна, а также листья изъ-за кислоты. gowxir gimaS (lenjŠrs), al balaxs<br />

dambal kel xÀr kelleJa Txumólar i Cuba– bal’lar – kowaxuri miwisa<br />

(mcenarea erTgvari), am balaxs dabali Rero aqvs, Reroze Tavebi gamosdis<br />

da qvemoT – foTlebi (oniani 1917).<br />

aRsaniSnavia, rom svanurSi gowo visg _ maJalo vaSli (mayaSvili<br />

1961) am Ziris `mkvaxe~, `mJave~ cnebasTan kavSirs miuTiTebs.<br />

svanuris Tavkiduri mJReri g- velari qarTulis mkveTri k- velaris<br />

Sesabamisad svanurisTvis damaxasiaTebeli fonetikuri movlenaa (Sdr.<br />

qarT. kak- svan. gak-), iseve rogorc fuZis SekumSuli saxiT warmodgena.<br />

qarTvelur enaTa fonotaqtikis TvalsazrisiT or yru Tanxmovan-<br />

Tagan erTs SeiZleba disimilacia mouvides da gamJRerdes, rasac g.<br />

axvledianma disimilaciuri gamJRereba uwoda. yru bgeraTagan SeiZleba<br />

orive erTnairi iyos (krko – grko), SeiZleba – sxvadasxva (patara –<br />

batara dialeqt.). istoriulad cnobilia agreTve kaparWi-c da kabarWi-c<br />

(k-p > k-b); Wapuki-c da Wabuki-c (p-k > b-k). disimilaciuri gamJRerebis<br />

Sedegia pat(r)on-isgan warmomdgari baton-i (p-t > b-t).<br />

amave movlenam svanurSi kowaxur-isgan gowx-is mogvca (k-w > g-w),<br />

da la-kurka-sagan la-gurka miviReT (k-k > g-k). Sdr. lagurka wm.<br />

kvirikes saydari kalaSi (SaniZe 1973:§27a). svanuri fonotaqtika uZveles<br />

viTarebas asaxavs (meliqiSvili 1999; 2000). vfiqrobT, dasaxelebul<br />

qarTul da zanur fuZeebs unda daematos svanuri gowxir- fuZec da<br />

saerTo-qarTvelur doneze am mcenaris saxelis arqetipad aRvadginoT ara<br />

*kowaxur-, aramed *gowaxur- fuZe.<br />

amrigad, qarT. kowaxur-: megr. korwoxul-: svan. gvawxir-, gowxir-<br />

fuZeebis Sepirispirebis safuZvelze saerTo-qarTvelur doneze aRdgeba<br />

*gowaxur- `kowaxuri~ fuZe.<br />

literatura<br />

g. axvlediani, zogadi fonetikis safuZvlebi, <strong>Tbilisi</strong> 1994.<br />

T. gamyreliZe, g. maWavariani, sonantTa sistema da ablauti qarTvelur enebSi,<br />

<strong>Tbilisi</strong> 1965.<br />

t. gudava, o-s u-Si gadasvlis zogierTi SemTxveva zanur (megrul-Wanur) enaSi,<br />

saq. mecn. akad. moambe t. XXV, 1, <strong>Tbilisi</strong> 1960.<br />

44

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!