enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

30.01.2013 Views

gakecil furcelze; es orfurcela mogvianebiT, roca etrati xelmeored gamouyenebiaT sawerad, daupataravebiaT – gareSemo SemouWriaT; amis gamo sruliad dakargulia Zveli gadarecxili naweris xuTi striqoni (svetebis Tavsa da boloSi). danarCeni nawili striqonebisa xeluxlebeli darCa mxolod yuis mxares nawer sam svetSi, aSiis mxares nawer sam svetSi ki teqsti CamoWrilia ise, rom TiToeul striqonze darCenilia 3-4 aso. am bolo nawilSi gamomcemelma teqstis aRdgena-Sevseba SeZlo udabnos mravalTavis mixedviT, sadac moiZia igive Txzuleba (gamocemaSi 139-142 gverdebze gamoxazulia CamoWrili furclebis konturebi). samwuxarod, danarCeni daklebuli teqstis aRdgena udabnos mravalTavis mixedviT SeuZlebeli iyo, radgan mas- Si, furcelTa klebis gamo, am homiliisa mxolod bolo nawilia SemorCenili. udabnos mravalTavis dabeWdil teqstSi am Txzulebas – usaTaurod – erT gverdze cota meti adgili uWiravs (SaniZe, WumburiZe 1994:182-183). m. van esbroki Tavis kapitalur naSromSi qarTuli mravalTavebis Sesaxeb agreTve aRniSnavs, rom am teqstis saTauri qarTulSi arsad Cans, garda xanmeti mravalTavisa (van esbroki 1975: 145). Txzuleba ar aris arc sinur mravalTavSi. sabednierod, sxva, ufro gviandel xelnawerebSi, sadac mravlad gvxvdeba homiletikuri Txzulebani, SesaZlebeli gaxda saTanado masalis mikvleva. qarTuli xelnaweri, romelic amJamad ekuTvnis berZnuli sapatriarqos biblioTekas ierusalimSi (# 4 r. bleikis katalogis mixedviT, # 18 n. maris katalogiT), xelis mixedviT XIV-XV saukunisa aris (r. bleiki mas XIV saukuniT aTariRebs, n. mars TariRi ara aqvs aRniSnuli). Tavnakluli xelnaweri, romelsac TavSi 10 rveuli aklia, Seicavs ramdenime homiletikuri xasiaTis „sityvas~. r. bleiks xelnaweris 65r-66v-ze miTiTebuli aqvs ioane oqropiris avtorobiT Txzuleba, romlis dasawyisi („ravdenni xarT eliaÁs mowafeni~) xanmeti mravalTavisas emTxveva (bleiki 1922-23). n. maris katalogSi xelnawerSi amave furclebze miTiTebulia Иоанна, константинопольского архиепископа, слово, сказанное в великую среду о ревности фарисеев, dasawyisi sityvebis gareSe (mari 1955:48). unda SeiniSnos, rom xanmeti mravalTavis gamoqveynebis dros dawvrilebiTi cnobebi am xelnaweris Sesaxeb ar moipoveboda: a. cagarlis katalogSi es SeiZleba iyos #129 an #130 (TiToeuli or striqonSia Cateuli) (cagareli 1889:38). r. bleikis katalogi ufro gvian daibeWda, xolo 1902 welSi Sedgenili katalogi n. marisa mxolod 1955 wels gamoqveynda; ierusalimis xelnawerTa fotopirebi ki xelmisawvdomi qarTvel mecnierTaTvis gaxda 1956 wels. ierusalimuri xelnaweris Seswavlam gamoavlina Semdegi: zemoaRniSnuli homilia am xelnawerSi Tavisi teqstiT TiTqmis sityvasityviT emTxveva rogorc xanmeti, ise udabnos mravalTavebisas maT SemorCenil nawilebSi. es xelnaweri saSualebas gvaZlevs SevavsoT is daklebuli adgilebi xanmet mravalTavSi, romlebic a. SaniZis gamocemaSia. rogorc qvemoT Cans, teqsti ierusalimur xelnawerSi ise axlo misdevs xanmetisas, rom am ukanasknelis cariel adgilebSi zustad jdeba Tavis adgilze. es gansakuTrebiT TvalsaCinoa iq, sadac calkeul sityvebSi mxolod TiTo-orola aso iyo amokiTxuli. 234

a Tqma unda, sasurveli iqneboda gadarecxili teqstis amokiTxva Tanamedrove meTodebiT da saTanado teqnikuri aparaturis gamoyenebiT (risi saSualeba Cven amJamad ar gvaqvs). magram ierusalimur xelnawers mainc aqvs erTi upiratesoba: mxolod masSia Semonaxuli am homiliis mTliani teqsti: xanmet mravalTavSi naxevarze naklebia (daaxloebiT ori mexuTedi), udabnos mravalTavSi ki mxolod erTi meoTxedia boloSi DdarCenili. ierusalimuri xelnaweris teqstis Sedareba berZnulTan agreTve adasturebs, rom es nusxa homiliis mTlian teqsts Seicavs (PG, 61, 705-710). marTalia, a. SaniZe adreve gamoTqvamda eWvs, rom xanmet mravalTavSi Sesuli Txzulebebi berZnulidan ar unda yofiliyo naTargmni: „qarTuli Targmani xanmeti mravalTavis Semadgeneli nawilebisa (yvelasi Tu ara, didi umravlesobisa mainc) berZnulidan uSualod ar unda momdinareobdes~. konkretulad am homiliisaTvis ki igi aRniSnavs, rom es Txzuleba `TavSi kargad udgeba berZnul teqsts, magram boloSi didi gansxvavebaa~ (SaniZe 1927:119). es sxvaoba Cans homiliis Sua nawilSic (PG, 31,705-710). magaliTad, qarTul teqstSi sul ar aris berZnulis is fraza, romelSic Suri Sedarebulia mwvane xvlikTan (η σαυρα χλωρα). qarTuls aklia momdevno frazac, sadac naTqvamia, rom Suri iseve RrRnis da Srets moSurneTa guls, rogorc matli xravs da axmobs xis guls (PG, 708,24-28). es danaklisi SeiZleba gadamweris uyuradRebobas mivaweroT, magram sxvaobebi orive teqstisaTvis saerTo nawilebSic aris: magaliTad, berZnulSi naTqvamia, rom saulis gulidan Suri ver aRxoca xuTma qvam (πεντε λιθοι) (anu qvebma, romlebic man akrifa SurdulisaTvis, goliaTis dasamarcxeblad. Sdr. I mef. 17,40), xolo qarTulSi zogadad naxsenebia daviTis „erTgulebiT msaxurebani~. Cvens mizans ar warmoadgens qarTuli Targmanis warmomavlobis kvleva; berZnuli teqsti amjerad CvenTvis sxva mxriv aris saintereso: miuxedavad sxvaobisa, orive (berZnuli da qar- Tuli) teqstis erTiani Sinaarsisa da Txrobis Tanmimdevrobis msgavseba erTxel kidev adasturebs, rom ierusalimur xelnawerSi am homiliis teqsti mTlianad aris daculi (ff. 65,67,66; arc erT aRmwers ar SeuniSnavs, rom xelnawerSi furclebi areulad aris akinZuli). homilia „farisevelTa SurisaTÂs~ ioane oqropirs miewereba rogorc xanmet mravalTavSi, ise ierusalimur xelnawerSic. berZnuli teqsti dabeWdilia saeWvo avtorobis TxzulebaTa ganyofilebaSi Spuria. m. van esbrokic miuTiTebs, rom es homilia fsevdoqrizostomeulia (van esbroki 1975:145). imaves ambobs Txzulebis avtorobis Sesaxeb n. meliqiSvili (meliqiSvili 2000:102). oRond teqstis Semcvelad asaxelebs mxolod xanmet da udabnos mravalTavebs. e. gabiZaSvilis bibliografiul cnobarSi, xanmet da udabnos mravalTavebSi Sesuli homilia da is teqsti, romelic ierusalimur xelnawerSia, SecdomiT or sxvadasxva nawarmoebad aris miCneuli (## 1496 da 1497, meore nomriT dasaxelebuli teqsti ki xelaxla aris miTiTebuli, rogorc # 1728). rogorc zemoT aRvniSneT, ierusalimur xelnawerSi homiliis teqsti TiTqmis sityvasityviT emTxveva xanmeti mravalTavisas orive- 235

a Tqma unda, sasurveli iqneboda gadarecxili teqstis amokiTxva<br />

Tanamedrove meTodebiT da saTanado teqnikuri aparaturis gamoyenebiT<br />

(risi saSualeba Cven amJamad ar gvaqvs). magram ierusalimur xelnawers<br />

mainc aqvs erTi upiratesoba: mxolod masSia Semonaxuli am<br />

homiliis mTliani teqsti: xanmet mravalTavSi naxevarze naklebia (daaxloebiT<br />

ori mexuTedi), udabnos mravalTavSi ki mxolod erTi meoTxedia<br />

boloSi DdarCenili.<br />

ierusalimuri xelnaweris teqstis Sedareba berZnulTan agreTve<br />

adasturebs, rom es nusxa homiliis mTlian teqsts Seicavs (PG, 61,<br />

705-710). marTalia, a. SaniZe adreve gamoTqvamda eWvs, rom xanmet mravalTavSi<br />

Sesuli Txzulebebi berZnulidan ar unda yofiliyo naTargmni:<br />

„qarTuli Targmani xanmeti mravalTavis Semadgeneli nawilebisa<br />

(yvelasi Tu ara, didi umravlesobisa mainc) berZnulidan uSualod<br />

ar unda momdinareobdes~. konkretulad am homiliisaTvis ki igi aRniSnavs,<br />

rom es Txzuleba `TavSi kargad udgeba berZnul teqsts, magram<br />

boloSi didi gansxvavebaa~ (SaniZe 1927:119). es sxvaoba Cans homiliis<br />

Sua nawilSic (PG, 31,705-710). magaliTad, qarTul teqstSi sul<br />

ar aris berZnulis is fraza, romelSic Suri Sedarebulia mwvane<br />

xvlikTan (η σαυρα χλωρα). qarTuls aklia momdevno frazac, sadac naTqvamia,<br />

rom Suri iseve RrRnis da Srets moSurneTa guls, rogorc<br />

matli xravs da axmobs xis guls (PG, 708,24-28). es danaklisi SeiZleba<br />

gadamweris uyuradRebobas mivaweroT, magram sxvaobebi orive teqstisaTvis<br />

saerTo nawilebSic aris: magaliTad, berZnulSi naTqvamia, rom<br />

saulis gulidan Suri ver aRxoca xuTma qvam (πεντε λιθοι) (anu qvebma,<br />

romlebic man akrifa SurdulisaTvis, goliaTis dasamarcxeblad.<br />

Sdr. I mef. 17,40), xolo qarTulSi zogadad naxsenebia daviTis „erTgulebiT<br />

msaxurebani~. Cvens mizans ar warmoadgens qarTuli Targmanis<br />

warmomavlobis kvleva; berZnuli teqsti amjerad CvenTvis sxva<br />

mxriv aris saintereso: miuxedavad sxvaobisa, orive (berZnuli da qar-<br />

Tuli) teqstis erTiani Sinaarsisa da Txrobis Tanmimdevrobis msgavseba<br />

erTxel kidev adasturebs, rom ierusalimur xelnawerSi am homiliis<br />

teqsti mTlianad aris daculi (ff. 65,67,66; arc erT aRmwers ar<br />

SeuniSnavs, rom xelnawerSi furclebi areulad aris akinZuli).<br />

homilia „farisevelTa SurisaTÂs~ ioane oqropirs miewereba<br />

rogorc xanmet mravalTavSi, ise ierusalimur xelnawerSic. berZnuli<br />

teqsti dabeWdilia saeWvo avtorobis TxzulebaTa ganyofilebaSi<br />

Spuria. m. van esbrokic miuTiTebs, rom es homilia fsevdoqrizostomeulia<br />

(van esbroki 1975:145). imaves ambobs Txzulebis avtorobis Sesaxeb<br />

n. meliqiSvili (meliqiSvili 2000:102). oRond teqstis Semcvelad asaxelebs<br />

mxolod xanmet da udabnos mravalTavebs. e. gabiZaSvilis bibliografiul<br />

cnobarSi, xanmet da udabnos mravalTavebSi Sesuli<br />

homilia da is teqsti, romelic ierusalimur xelnawerSia, SecdomiT<br />

or sxvadasxva nawarmoebad aris miCneuli (## 1496 da 1497, meore<br />

nomriT dasaxelebuli teqsti ki xelaxla aris miTiTebuli, rogorc<br />

# 1728).<br />

rogorc zemoT aRvniSneT, ierusalimur xelnawerSi homiliis<br />

teqsti TiTqmis sityvasityviT emTxveva xanmeti mravalTavisas orive-<br />

235

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!