enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

30.01.2013 Views

fal Targmansac, Tandebulis Sinaarsi ki kompensirebulia zmnis semantikiT, ufro zustad rom vTqvaT, swored zmnis semantika ganapirobebs Tandebulis gamotovebas (ix. me-4, me-5 da me-6 magaliTebi). mag., 1) 108.2 evla,lhsan katV evmou/ glw,ssh| doli,a|] ityodes CemTÂs bagiTa (eniTa u) zakuliTa f,u; 2) 40.9 lo,gon para,nomon kate,qento katV evmou/] sityuaÁ us(Su)juloebisaÁ damdves Cem zeda f,u; 3) 40.8 katV evmou/ evlogi,zonto kaka, moi] da (> u) Cemdamo (CemTvis u) zraxvides borotsa f,u; 4) 108.20 kai. tw/n lalou,ntwn ponhra. kata. th/j yuch/j mou] da romelni ityodes ZÂrsa sulisa Cemisasa f,u; 5) 108.5 kai. e;qento katV evmou/ kaka. avnti. avgaqw/n] momages me boroti keTilisa wil f,u; 6) 31.5 evxagoreu,sw katV evmou/ th.n avnomi,an mou tw/| kuri,w|] uTxra (aRuvaro u) brali Cemi ufalsa f,u. 2) ficis dadeba vinmes mimarT, amis mxolod erTi magaliTi gvxvdeba da kata, windebuls -damo(//-dami) Tandebuli Seesabameba: 1) 101.9 kai. oi` evpainou/nte,j me katV evmou/ w;mnuon] da maqebelni Cemni Cemdamo fucvides f,u; 3) kata, windebuli xSiradaa gamoyenebuli drosTan dakavSirebul konstruqciebSi da gamoxatavs: a) moqmedebis dros (mag., 138.9 eva.n avnala,boimi ta.j pte,ruga,j mou katV o;rqron] aR-Tu-vipyrne Ãelni (frTeni u) Cemni ganTiad f,u.) an b) dros, roca moqmedeba daiwyo (mag., 118.152 katV avrca.j e;gnwn evk tw/n marturi,wn sou] dasabamiTgan vicnode me wamebanni Senni f,; dasabamiTgan vcan me wamebaTagan SenTa u.), g) gamoyofs drois Tanabar periodebs (mag., 67.20 euvloghto.j ku,rioj h`me,ran kaqV h`me,ran] kurTxeul ars RmerTi dRiTi-dRed (dRiTi-dRe ,u) f,u.) da a.S. 4) aRniSnavs moqmedebis dawyebis adgils (mag., 67) 34 tw/| evpibebhko,ti evpi. to.n ouvrano.n tou/ ouvranou/ kata. avnatola,j] romel-igi (romeli-igi u) amaRlda casa caTasa aRmosavaliT f,u). 5) moqmedebis mizezs (mag., 9.25 kata. to. plh/qoj th/j ovrgh/j auvtou/ ouvk evkzhth,sei/] mravliTa guliswyromiTa misiTa ara gamoiZia (gamoiZois u) igi f,u). 6) kata, windebuli karg masalas iZleva dakvirvebisTvis, roca gamoxatavs Sesabamisad Sinaarss. uCa cindelianma mefeTa wignebis qarTuli Targmanebis magaliTze gaarkvia, rom am windebulis Targmnis procesSi sami qronologiur-stilisturi etapi gamoiyofa: 1) Ø, viTarca, -iTa; iSviaTad: egre, egreTve, egeviTari. 2) msgavsad. 3) -ebr. am sami jgufidan mefeTa III da IV wignebSi SeiZleba iTqvas, mxolod II da III gvaqvs (I Zalian iSviaTia da naSTis saxiT vlindeba, ZiriTadad kontaminirebul magaliTebSi). uCa cindelianis statiaSi naCvenebia, Tu raoden mniSvnelovania stilisturi kriteriumis gamoyeneba bibliis Targmna-recenzirebasTan dakavSirebuli sakiTxebis kvlevisas. mefe- 206

Ta III da IV wignebSi gamoiyo ara mxolod ori stilisturad gansxvavebuli teqsti (pirobiTad, `msgavsad stili~ da `-ebr stili~), aramed dadginda, rom sxvadasxva stilisturi jgufi sxvadasxva ucxoenovan wyarosTanaa dakavSirebuli da sxvadasxva qronologiur etaps gviCvenebs: `msgavsad stilis~ teqsti ufro arqaulia, vidre `-ebr stilisa~, hegzapluri tradiciis teqsts Seicavs da somxurTanaa axlos, xolo -ebr stilisturi fena lukianuri recenziis teqstia da aSkarad berZnuls ukavSirdeba. unda aRiniSnos, rom msgavsad ekvivalenti ufro myaria, xolo ebr stilisturi fena met siWreles gviCvenebs, ara mxolod mefeTa III da IV wignebSi, aramed saxarebis teqstSic. I jgufis ekvivalentebi Targmna-recenzirebis im safexurs unda asaxavdes, roca ena eZebs kata, windebulis optimalur Sesatyviss da ekvivalentTa siWrelec amiTaa ganpirobebuli. es stilisturi fena ufro arqaulia msgavsad da -ebr stilistur fenebTan SedarebiT (uCa cindeliani 1967:171-183). am TvalsazrisiT SeviswavleT kata, windebulis ekvivalentebi fsalmunTa wignis Zvel qarTul versiebSi. rogorc cnobilia, fsalmunTa wignis mcxeTuri da sinuri recenziebi ufro Zvelia, yvelaze bolos ki fsalmunis teqsti giorgi mTawmindelma Caaswora. am recenziaTa mixedviT ekvivalentebi ase ganawilda: LXX kata, qarTuli ekvivalentebi f (mcxeTuri) 207 , (sinuri) u (giorgi) zeda 1 1 1 -gan (naT.-Tan) 1 1 0 -TÂs 0 0 1 -ebr 4 4 24 -iTa 33 34 17 msgavs 1 1 1 Ø 3 3 0 ravden (raoden) 2 2 2 viTarca 1 1 1 sul rogorc vxedavT, fsalmunis teqsti or stilistur-qronologiur jgufad daiyo. I jgufs (yvelaze arqauls) ganekuTvneba sinuri da mcxe- Turi, xolo II-s (yvelaze gviandel `-ebr stilis~ fenas)_ giorgiseuli. msgavsad stilisturi etapi fsalmunebSi ar gvaqvs. I etapze kata, windebulis ZiriTadi ekvivalenti aris moqmedebiTi brunva. Targmna-recenzirebis amave etapze gamoyenebulia msgavsad da -ebr ekvivalentebic, rac miuTiTebs maTi, rogorc enobrivi movlenis, arqaulobaze, romelime maTganis dominireba ki gviCvenebs ara samwerlobo enaSi momxdar cvlilebas, 47

Ta III da IV wignebSi gamoiyo ara mxolod ori stilisturad gansxvavebuli<br />

teqsti (pirobiTad, `msgavsad stili~ da `-ebr stili~), aramed<br />

dadginda, rom sxvadasxva stilisturi jgufi sxvadasxva ucxoenovan wyarosTanaa<br />

dakavSirebuli da sxvadasxva qronologiur etaps gviCvenebs:<br />

`msgavsad stilis~ teqsti ufro arqaulia, vidre `-ebr stilisa~, hegzapluri<br />

tradiciis teqsts Seicavs da somxurTanaa axlos, xolo -ebr<br />

stilisturi fena lukianuri recenziis teqstia da aSkarad berZnuls<br />

ukavSirdeba. unda aRiniSnos, rom msgavsad ekvivalenti ufro myaria, xolo<br />

ebr stilisturi fena met siWreles gviCvenebs, ara mxolod mefeTa<br />

III da IV wignebSi, aramed saxarebis teqstSic. I jgufis ekvivalentebi<br />

Targmna-recenzirebis im safexurs unda asaxavdes, roca ena eZebs kata,<br />

windebulis optimalur Sesatyviss da ekvivalentTa siWrelec amiTaa ganpirobebuli.<br />

es stilisturi fena ufro arqaulia msgavsad da -ebr stilistur<br />

fenebTan SedarebiT (uCa cindeliani 1967:171-183).<br />

am TvalsazrisiT SeviswavleT kata, windebulis ekvivalentebi<br />

fsalmunTa wignis Zvel qarTul versiebSi. rogorc cnobilia, fsalmunTa<br />

wignis mcxeTuri da sinuri recenziebi ufro Zvelia, yvelaze bolos ki<br />

fsalmunis teqsti giorgi mTawmindelma Caaswora. am recenziaTa mixedviT<br />

ekvivalentebi ase ganawilda:<br />

LXX<br />

kata,<br />

qarTuli<br />

ekvivalentebi<br />

f<br />

(mcxeTuri)<br />

207<br />

,<br />

(sinuri)<br />

u<br />

(giorgi)<br />

zeda 1 1 1<br />

-gan (naT.-Tan) 1 1 0<br />

-TÂs 0 0 1<br />

-ebr 4 4 24<br />

-iTa 33 34 17<br />

msgavs 1 1 1<br />

Ø 3 3 0<br />

ravden (raoden) 2 2 2<br />

viTarca 1 1 1<br />

sul<br />

rogorc vxedavT, fsalmunis teqsti or stilistur-qronologiur<br />

jgufad daiyo. I jgufs (yvelaze arqauls) ganekuTvneba sinuri da mcxe-<br />

Turi, xolo II-s (yvelaze gviandel `-ebr stilis~ fenas)_ giorgiseuli.<br />

msgavsad stilisturi etapi fsalmunebSi ar gvaqvs. I etapze kata, windebulis<br />

ZiriTadi ekvivalenti aris moqmedebiTi brunva. Targmna-recenzirebis<br />

amave etapze gamoyenebulia msgavsad da -ebr ekvivalentebic, rac<br />

miuTiTebs maTi, rogorc enobrivi movlenis, arqaulobaze, romelime maTganis<br />

dominireba ki gviCvenebs ara samwerlobo enaSi momxdar cvlilebas,<br />

47

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!