enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

30.01.2013 Views

Nino Doborjginidze From the History of Old Georgian Philology (The Role of the Kingdom of Antioch in the Political and Cultural-Educational Processes of XI-XII cc.) Summary The article deals with the political and cultural preconditions preceding the systematization of philological activity in the Antioch Georgian translation school. It also discusses Medieval Latin chronicles connected with Antioch. It turned out that the relationship with Antioch was not only of religious-educational nature but also of great historical-political importance. On the basis of researches made by the European scholars and the Latin sources created in Antioch, it is shown that in XI- XII centuries Antioch played the mediating role between Georgia and Europe. The article discusses Latin sources reflecting these relations: 1.The chronicle by Oliver, a scholastic from Keln, written after the Fifth Crusade. 2. The chronicle under the name of Bella Antiochena by Valterius, a Chancellor of Roger from Antioch, a ruler of Antioch. The article analyses the process of systematization of Old Georgian philological activity on the basis of research results achieved by P. Halfter, K.P. Todt and foreign language (Latin, Persian, Arabic) sources describing the history of the Caucasus. 194

valerian kvantriSvili enaTmecnierebis sakiTxebi _ I-II, 2009 sinonimuri paralelizmi qarTuli oTxTavis or Zvel da or bolo redaqciebSi sinonimia enis leqsikur-semantikuri sistemis Semadgeneli nawilia, romelic erTi da imave Sinaarsis sxvadasxva niSniT gamoxatvas gulisxmobs da misi arsi mniSvnelobaTa srul an nawilobriv damTxvevaSi mdgomareobs (lingvisturi enciklopediuri leqsikoni 1990:446). sinonimTa warmoqmnis sxvadasxva meqanizmTa Soris mniSvnelovani adgili uWiravs sityvaTa sesxebas. `ucxouri sityvisa da misi `damxvduri~ ekvivalentis erToblioba qmnis sinonimebs~ (ZiZiguri 1982:51). umravles Sem- TxvevaSi amgvari sinonimuri wyvilebi erTi winadadebis farglebSi ixmareba, rac lingvistikaSi `sinonimuri paralelizmis~ saxeliT aris cnobili (ZiZiguri 1941:57). erT garkveul konteqstSi erTmaneTis gverdigverd naxmari sinonimur wyvilTa calebi xSir SemTxvevaSi damazustebel rols asruleben da mravalmxriv axasiaTeben cnebas (danelia 1998:472; gamyreliZe 1979:367). amitom, maTi gamoyeneba teqstSi umeteswilad mxatvruli mizniT aris ganpirobebuli, rac gadmosacemi Sinaarsis gaZlierebas da emociur gamoxatvas emsaxureba (danelia 1998:473). saxarebis teqstSi sinonimur wyvilebSi umeteswilad nasesxebi leqsemebi SeiniSneba da maTi fardi qarTuli ekvivalentebi erTgvari ganmmarteblis rolSi gamodian, rac ucxouri sityvis danergvis erTgvar saSualebad miiCneva (ZiZiguri 1941:57). sinonimuri paralelizmis xmarebis ramdenime SemTxveva gamoiyofa. kerZod: a) sinonimur wyvilTagan erTi wevri ucxouri warmomavlobisaa, xolo meore sakuTari enis fondis kuTvnilebas warmoadgens, b) sinonimuri wyvilis orive wevri nasesxebia, g) sinonimuri wyvilis orive wevri sakuTriv qarTuli warmoSobisaa. aRniSnulis gaTvaliswinebiT, ganvixilavT sinonimur wyvilTa xmarebis SemTxvevebs qarTuli oTxTavis ori Zveli da ori bolo redaqciebis masalis mixedviT, romlebic warmodgenilia DEC da GHIK redaqciebiT (SaniZe 1945:9). a) sinonimur wyvilTa Soris erTi wevri nasesxebia, meore ki saku- Tari enis leqsikuri fondidan aris. sanTeli _ lampari: movida mun sanTlebiTa, lamprebiTa da saWurveliTa, l. 8, 16 DECFGHIK. ix. agreTve: i. 18, 3. sa-nT-el-i qarTveluri *naT- Ziridan momdinareobs. qarTul naT- Zirs Seesatyviseba megr. noT- da laz. noT-. Sesatyvisobebi vlindeba 195

valerian kvantriSvili<br />

<strong>enaTmecnierebis</strong> <strong>sakiTxebi</strong> _ I-II, 2009<br />

sinonimuri paralelizmi qarTuli oTxTavis<br />

or Zvel da or bolo redaqciebSi<br />

sinonimia enis leqsikur-semantikuri sistemis Semadgeneli nawilia,<br />

romelic erTi da imave Sinaarsis sxvadasxva niSniT gamoxatvas gulisxmobs<br />

da misi arsi mniSvnelobaTa srul an nawilobriv damTxvevaSi<br />

mdgomareobs (lingvisturi enciklopediuri leqsikoni 1990:446). sinonimTa<br />

warmoqmnis sxvadasxva meqanizmTa Soris mniSvnelovani adgili uWiravs<br />

sityvaTa sesxebas. `ucxouri sityvisa da misi `damxvduri~ ekvivalentis<br />

erToblioba qmnis sinonimebs~ (ZiZiguri 1982:51). umravles Sem-<br />

TxvevaSi amgvari sinonimuri wyvilebi erTi winadadebis farglebSi ixmareba,<br />

rac lingvistikaSi `sinonimuri paralelizmis~ saxeliT aris cnobili<br />

(ZiZiguri 1941:57). erT garkveul konteqstSi erTmaneTis gverdigverd<br />

naxmari sinonimur wyvilTa calebi xSir SemTxvevaSi damazustebel<br />

rols asruleben da mravalmxriv axasiaTeben cnebas (danelia 1998:472;<br />

gamyreliZe 1979:367). amitom, maTi gamoyeneba teqstSi umeteswilad mxatvruli<br />

mizniT aris ganpirobebuli, rac gadmosacemi Sinaarsis gaZlierebas<br />

da emociur gamoxatvas emsaxureba (danelia 1998:473).<br />

saxarebis teqstSi sinonimur wyvilebSi umeteswilad nasesxebi leqsemebi<br />

SeiniSneba da maTi fardi qarTuli ekvivalentebi erTgvari ganmmarteblis<br />

rolSi gamodian, rac ucxouri sityvis danergvis erTgvar<br />

saSualebad miiCneva (ZiZiguri 1941:57).<br />

sinonimuri paralelizmis xmarebis ramdenime SemTxveva gamoiyofa.<br />

kerZod: a) sinonimur wyvilTagan erTi wevri ucxouri warmomavlobisaa,<br />

xolo meore sakuTari enis fondis kuTvnilebas warmoadgens, b) sinonimuri<br />

wyvilis orive wevri nasesxebia, g) sinonimuri wyvilis orive<br />

wevri sakuTriv qarTuli warmoSobisaa. aRniSnulis gaTvaliswinebiT, ganvixilavT<br />

sinonimur wyvilTa xmarebis SemTxvevebs qarTuli oTxTavis<br />

ori Zveli da ori bolo redaqciebis masalis mixedviT, romlebic warmodgenilia<br />

DEC da GHIK redaqciebiT (SaniZe 1945:9).<br />

a) sinonimur wyvilTa Soris erTi wevri nasesxebia, meore ki saku-<br />

Tari enis leqsikuri fondidan aris.<br />

sanTeli _ lampari:<br />

movida mun sanTlebiTa, lamprebiTa da saWurveliTa,<br />

l. 8, 16 DECFGHIK.<br />

ix. agreTve: i. 18, 3.<br />

sa-nT-el-i qarTveluri *naT- Ziridan momdinareobs. qarTul naT-<br />

Zirs Seesatyviseba megr. noT- da laz. noT-. Sesatyvisobebi vlindeba<br />

195

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!