30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

niSnavs, TviTon gansazRvrebiT nacvalsaxelTan avlens semantikur siaxloves,<br />

xolo naTesaobiTsa da daniSnulebiT, mimarTulebiT, daSorebiT<br />

brunvebSi nawilobriv faravs Tavi nacvalsaxelis semantikas; srulad ki<br />

am funqcias Tavi nacvalsaxelis analogiiT gaCenili dudi forma asrulebs.<br />

miuxedavad amisa, Tavisi ukuqceviTi kuTvnilebiTi nacvalsaxelis<br />

semantikis gadmosacemad enam mu (da ara dudi) nacvalsaxels mimarTa,<br />

rac kidev erTxel miuTiTebs mis (mu-s) refleqsur bunebaze.<br />

am TvalsazrisiT sainteresoa, rom mu arasdros aRniSnavs usulo<br />

sagans, yovelTvis sulieri sagnis aRmniSvnelia (rogorc es ukuqceviT<br />

nacvalsaxelebs axasiaTebs zogadad. Sdr.: qarT. ukuqceviTi Tavi, gansazRvrebiTi<br />

TviTon). usulo saganTa gasulierebis, gapirovnebis SemTxvevebi,<br />

TavisTavad cxadia, ar ewinaaRmdegeba gamoTqmul mosazrebas. Sdr.:<br />

eTina//Tina//ina, aTena//Tena//ena Tanabrad aRniSnaven rogorc sulier, ise<br />

usulo sagnebs:<br />

muq aTena qoTqu do uZirafuo gorTG (yifSiZe 1914:11) `TviTon es<br />

Tqva da unaxavad (uCinarad) gadaiqca~; muaCqimi milajanG calke karesG,<br />

geudgG Taure boseli do milajanG mu calke (d. Ciqovani) `mamaCemi wevs<br />

calke karavSi, boseli aqeT udgas da TviTon calke wevs~. vagaigonebuno,<br />

koCi muSi dudis, cocxali reni TeSi, mu ingarsGni? (n. xazalia) `ar<br />

gsmenia, rom kaci Tavis Tavs, cocxali rom aris ise, TviTon tiris?~...<br />

Sdr.: aTena zalasG oko dgGdasG, Te stoli (n. xazalia) `es darbazSi<br />

unda idges, es magida~; Tena mafu ma gGnagona (m. anTia) `es maqvs me<br />

mosmenili~; Tina goxolG WGniSG facxa (i. akobia) `is gaxlavT wnelis<br />

facxa~... vaqiminesG ena TenenqG (m. anTia) `ar qnes es amaT~...<br />

mu nacvalsaxelis ukuqceviToba TvalsaCinoa ara mxolod Serwymul<br />

da rTul, aramed martiv winadadebaSic. rodesac mu martivi winadadebis<br />

wevria (da aseTi SemTxveva iSviaTia), uSualod wina winadadebiT an<br />

mTeli konteqstiT igulisxmeba, rom am nacvalsaxeliT aRniSnuli piris<br />

moqmedeba gadadioda sxvaze, amjerad ki Tavad aris moqmedebis ganmcdeli,<br />

an TviTon mas exeba am moqmedebis Sedegi.<br />

dabolos, qarTulis Tavi, TviTon da megrulis dudi nacvalsaxelebisgan<br />

gansxvavebiT, mu mxolod mesame pirs miemarTeba: mu mus orTG?<br />

`TviTon is ras Svreba?~, muq ZirG `TviTon man naxa~, mus oko `TviTon<br />

mas unda~, rac ganpirobebulia imiT, rom mu warmomavlobiT mesame piris<br />

nacvalsaxelia (`man~) da ukuqceviTobis semantika misTvis meoreulia<br />

(Sdr. qarT.: Tavi < ars. sax. Tavi; TviTon < TviTvan < TviT (Tavi sityvis<br />

moqm. br.) + man, SaniZe 1953:43).<br />

rac Seexeba aTena//Tena, eTina//Tina formebs, maT vrclad ganixilaven<br />

rogorc CvenebiT nacvalsaxelebs, maTi brunebis paradigmac, rogorc<br />

wesi, mohyavT CvenebiT nacvalsaxelebTan da ganasxvaveben SemTxvevebs,<br />

rodesac CvenebiTi nacvalsaxeli gamoiyeneba damoukideblad da gansa-<br />

134

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!