30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ar SeiZleboda gamartivebuliyo, radgan, winaaRmdeg SemTxvevaSi,<br />

miviRebdiT *Cema, Sen-a, *Cuena, Tquena formebs, romlebSic mimar-<br />

TulebiTobis (an daniSnulebiTobis) amocnoba SeuZlebeli iqneboda~.<br />

msjelobis logika marTalia, oRond, Cveni azriT, am tipis<br />

nacvalsaxelebTan mimarTuleb-daniSnulebiTobis gamomxatveli -d(a)<br />

formamawarmoebeli sufiqsia (-d brunvis niSans mirTulia -a emfatikuri<br />

xmovani) da ara - Tandebuli.<br />

g. klimovis, b. gigineiSvilisa da z. sarjvelaZis azriT, zanurqarTuli<br />

erTianobis xanaSia SesaZlebeli -is-a, -is-ad morfemuli<br />

jgufebis rekonstruqcia (b. gigineiSvili, z. sarjvelaZe 1978:134).<br />

vfiqrobT, ufro argumentirebulia msjeloba, rom saerTo-qarTveluri<br />

enis velSi jer warmoiqmna zanur-svanuri dialeqturi wre, romelmac<br />

Semdgom mogvca zanuri da svanuri kiloebi; Sesabamisad, naklebsavaraudoa<br />

e. w. zanur-qarTuli erTobis xanis arseboba (vrclad ix.,<br />

futkaraZe, 2005:259-297). qarTveluri qvesistemebis monacemTa analizi<br />

safuZvels gvaZlevs, fuZe+is+a, fuZe+is+ad, fuZe+is+d(a) paraleluri<br />

yalibebis arseboba vivaraudoT saerTo-qarTvelurSive 18 .<br />

Zvel werilobiT ZeglebSi warmodgenili -isad, -isa, -isda segmentebi<br />

da maTi dialeqturi variantebi sinqronul doneze samgvarad<br />

SegviZlia ganvixiloT:<br />

• -is segmenti brunvis niSania, romelsac daerTvis meore brunvis<br />

niSani; 19<br />

• -is segmenti axal fuZes awarmoebs, xolo -d/-ad/-da brunvis niSani<br />

daerTvis nawarmoeb fuZes; 20<br />

• -is sufiqsi da momdevno komponenti axal, erTian morfemas qmnian.<br />

rangebis Teoriis mixedviT, sityvaSi Zireul morfemasTan mimarTebiT<br />

mkacradaa gansazRvruli sxva morfemaTa ganlageba (aranJireba); erT<br />

sityvaSi ar SeiZleba iyo warmodgenili erTi rangis ori morfema (qar-<br />

Tuli masalis mixedviT msjelobisaTvis vrclad ix. oniani 1989:50-51).<br />

sityva-formaSi erTi rangis morfemebis povnierebis SemTxvevaSi<br />

gansaxilvelia sami varianti: erT-erTi (fuZesTan axlos myofi) kargavs<br />

funqcias da fuZes erwymis (1); funqciadakarguli afiqsi erwymis axal<br />

sufiqss (2); erTi rangis orive afiqsi inarCunebs Tavis semantikas,<br />

18 Sdr., k. danelia Tvlis, rom samsave qarTvelur enaSi -isad, -isa damoukidebladaa<br />

Camoyalibebuli: am enobriv faqtebs araferi aqvT saerTo (gv. 513).<br />

19 e.w. ormag brunvebad kvalifikacia axali ar aris (ix., mag., SaniZe 1976); kacis-ad<br />

tipis formebSi ormagi brunebis Sesaxeb ix. CantlaZe 1998:120-121.<br />

20 warmodgenil masalas amgvarad ganixilavs al. oniani (1989:142-144).<br />

119

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!