enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
qciis TvalsazrisiT da vlindebian identur an urTierTgamomricxvel poziciebSi. mocemuli brunvis niSnis alomorfebad miiCneva rogorc fonologiurad, aseve morfologiurad Sepirobebuli alternatebi (termin `alomorfs~ viyenebT i. naidas mixedviT). Tanamedrove qarTvelur idiomebSi (qvesistemebSi, saxesxvaobebSi, kiloebSi) dadasturebuli segmentebis: -isa, -sa, -iSa, -Sa, -iSe, -iSen, -isad, -isda, -izda, -iza, -izan, -za (Cem-za), -ize, -iS-d, -aSd, -Sd, -iSEd (svan. dev-iS-E-d)... Sesaxeb mdidari samecniero literatura arsebobs. kvlevis am etapze sakamaTo ar aris warmodgenili formantebis pirveli komponentis warmomavloba da funqcia: -is/-iS _ naTesaobiTi brunvis niSania, romelsac saderivacio funqciac aqvs. samecniero literaturaSi diskusiis Temaa meore komponentTa warmomavloba da funqcia, -isa formantis formirebis dro (arsebobda saerTo-qarTvelurSi? Ee.w. zanur-qarTuli erTianobis periodSi?), alomorfTa identifikaciis sakiTxi da sxv. qvemoT msjelobas warvmarTavT 5 ZiriTadi kiTxvis mixedviT, kerZod: • ra warmomavlobisaa meore komponenti? • ZiriTadi morfemebi: -is-a, -is-ad mxolod arqauli qarTulis monacemebia, e.w. zanur-qarTuli erTianobis xanisaa Tu saerTo-qarTveluria? • sinqronul doneze, -is segmenti fuZeSi Sedis, damoukidebeli sufiqsia Tu momdevno komponentTan erTad erTian morfemas qmnis? • megrul-Wanuri -iS-e formantSi -e -iSa sufiqsis a-s transformaciaa Tu -de Tandebulis naSTi? • ramdenadac saerTo-qarTvelursa da qarTvelur qvesistemebSi (saxesxvaobebSi) paralelurad arsebuli segmentebi (-isa, - sa, -iSa, -Sa, -iSe, -iSen, -isad, -isda, -izda, -iza, -izan, - za (Cem-za), -ize, -iS-d, -aSd, -Sd, -iSvd... -isTvis, -isTvin, - iTvin, -Tvin, -ad...) funqciebs inawileben an ufunqciobis gamo pasiurad rCebian, erTi enobrivi sistemis farglebSi isini ramden morfemad SeiZleba ganvixiloT? ra warmomavlobisaa - a, -d, -ad, -da komponentebi? sakiTxis istoria vrclad aris warmodgenili samecniero literaturaSi (gigineiSvili, sarjvelaZe 1978; lomTaZe 1987:65-102; danelia 1998:501-514), amitom aq kritikulad aRar ganvixilavT gansxvavebul mosazrebebs. 112
-a. mkvlevarTa erTi nawili (a. SaniZe, c. qurcikiZe, a. WinWarauli...) Tvlis, rom -isa/-iSa formantiseuli -a emfatikuri xmovnia; Sdr., emfatikuri -a ucxoa zanuri kiloebisTvis (arn. Ciqobava). st. Cxenkelis, v. Tofurias, h. fogtis, i. imnaiSvilis, a. martirosovis, a. kizirias, a. onianis, k. danelias... azriT (masalisa da sakiTxis mimoxilvisaTvis ix.: imnaiSvili 1957:380; danelia 1998:509-512), -a aris -ad brunvis niSnis gamartivebuli saxe: -is-ad > -isa. 3 a. lomTaZis mixedviT (1987:77), -a miRebulia -ad-a segmentis gamartivebiT: -isada > isda > isa. Cveni azriT, ufro argumentirebulia arn. Ciqobavas, T. SaraZeniZis, b. gigineiSvilis, z. sarjvelaZis, b. jorbenaZis... msjelobani, romlis mixedviTac -a segmenti aris mimarTulebiTi brunvis uZvelesi niSani, romelic daculia arqaul samwignobro enaSi: saberZneT-a, ToSeT-a, kuxeT-a... salocvel-a, sadidebel-a... arqaul qarTulSi mimarTulebiTi brunvis niSnis -a alomorfi realizdeba -is, -Ás, -T, -eT 4 , -el segmentTa momdevnod. vfiqrobT: arqaul samwignobro qarTulSi mimarTulebiTisa da gardaqceviT-viTarebiTis funqciiT jer kidev iyo saerTo-qarTvelurisTvis damaxasiaTebeli martivi -a alomorfi (sadidebel-a), romelmac adreve dakarga formamawarmoeblis funqcia; Tumca, SemogvrCa –isa/-iSa formantis Semadgenel elementad arqaul samwignobro enaSi, dasavlur SiSina kiloebsa (megrul-lazursa) da fxour kiloebSi (moxeur-xevsurul-fSaur-TuSurSi); Sdr.: sxvagvari istoriisa da funqciisaa dasavlur qarTvelur sisina kiloebSi gamovlenili -iz-a formantis -a: isda > iza: gulisda > guliza; kacisda > kaciza... analogiiT: Cem-za, Sen-za... gasaziarebeli Cans n. marisa da arn. Ciqobavas mosazrebac, rom istoriulad -a Sedioda micemiTi brunvis niSnis SemadgenlobaSic: `Zir-a-s, napir-a-s~... 3 Sdr.: i. imnaiSvilis azriT, saberZneT-a tipis formebSi -a aris sxva dialeqturi wris arqauli niSani (viTarebiTi brunvisa), romelic -d-s paralelurad realizdeba garkveuli tipis saxelebSi (iqve, gv. 408-411). 4 h. fogts miaCnia (1968:274-275), rom TuS-eT-a tipis saxelebSi -eT- aris egris- tipis formebis -is- tolfardi: naTesaobiTis -is, instrumentalisis -T da viTarebiTis -ad sufiqsebi sinamdvileSi arian derivaciuli sufiqsebi. isini qmnian axal fuZeebs, romlebic, Tavis mxriv, isev SeiZleba vabrunoT. toponimTa mawarmoebeli -eT-/-aT (TuS-eTi, kax-eT-i, gel-aT-i, Tekl-aT-i...) zog SemTxvevaSi krebiTobis funqciis mqone Cans, zogSi – kuTvnilebiTobisa; Sdr.: somx-iT-i. 113
- Page 62 and 63: arTi orkoli Rvini qofCuni, arTi pap
- Page 64 and 65: Guram Kartozia The Formation of the
- Page 66 and 67: • arakanonikuri TanxmovanTkompleq
- Page 68 and 69: TanxmovanTgamyar `i~-sTan dakavSire
- Page 70 and 71: literatura gigiberia 1958: e. gigib
- Page 72 and 73: qeTevan margiani-subari enaTmecnier
- Page 74 and 75: q. xecxEpiE (`albaT {mo}etacebina~)
- Page 76 and 77: pirobiT-SedegobiTi I áÄÌóÒÉ _
- Page 78 and 79: damana meliqiSvili enaTmecnierebis
- Page 80 and 81: Cveni kvleva emyareba qarTuli enis
- Page 82 and 83: #2. seriebis istoriuli urTierTmimar
- Page 84 and 85: I vnebiTi gvari 1. Tu davtovebT say
- Page 86 and 87: esiyvaruleba eamxanageba,.. da sxva
- Page 88 and 89: zmnebisa da maTi konversiuli formeb
- Page 90 and 91: usrulaspeqtiani myofadis gamoxatva
- Page 92 and 93: amisobis sqema, xolo gvari _ gramat
- Page 94 and 95: saklasifikacio principad aRebulia m
- Page 96 and 97: Damana Melikishvili On the Grammati
- Page 98 and 99: mentebi arc erTi interpretaciis sas
- Page 100 and 101: z s Z c w zי sי Zי cי wי _ S j
- Page 102 and 103: leqsikaSi /J/ gvxvdeba yvela dialeq
- Page 104 and 105: amrigad, SeiZleba davaskvnaT, rom s
- Page 106 and 107: place in Georgian - *J > z and *sib
- Page 108 and 109: lic axasiaTebs mimReobebs da sawyis
- Page 110 and 111: Ciqobava 1938: a. Ciqobava, Wanur-m
- Page 114 and 115: mimarTulebiT-micemiTis -a 5 SeiZleb
- Page 116 and 117: warmoudgenelia -ad > -d procesi. 10
- Page 118 and 119: erTi elia~sad~~ (qarTuli oTxTavis o
- Page 120 and 121: magram maTi SerwymiT miiReba Tvisob
- Page 122 and 123: Sdr., aseve: a. lomTaZe Tvlis (1987
- Page 124 and 125: 468). ufro adre gamoiTqva mosazreba
- Page 126 and 127: viTarebis, mimarTulebisa da daniSnu
- Page 128 and 129: Tariel Putkaradze On the Historical
- Page 130 and 131: en ukuqceviTi nacvalsaxelis funqcii
- Page 132 and 133: moqmedebis ganmcdelia ara is TviTon
- Page 134 and 135: niSnavs, TviTon gansazRvrebiT nacva
- Page 136 and 137: 12) `Tavis saxlSi movida es kaci~;
- Page 138 and 139: ogorc Cans, aTena//Tena//ena, eTina
- Page 140 and 141: Winfried Boeder enaTmecnierebis sak
- Page 142 and 143: Die empirische Basis der folgenden
- Page 144 and 145: (4) (a) pirveliTgan iyo sityuaÁ (b
- Page 146 and 147: habe (10c)’ bzw. ‘wovon ich ges
- Page 148 and 149: ‘[(1) Nun sage mir, wie die Welt
- Page 150 and 151: also eine Art "Distanz", aber nicht
- Page 152 and 153: (15) (1) Es war ein König (iyo xel
- Page 154 and 155: aus Diamant, einem Weinkrug aus Rub
- Page 156 and 157: spielt hier offensichtlich keine Ro
- Page 158 and 159: Hinweis auf fehlende Systematizitä
- Page 160 and 161: kontinuität aufheben; eine Diskont
-a.<br />
mkvlevarTa erTi nawili (a. SaniZe, c. qurcikiZe, a. WinWarauli...)<br />
Tvlis, rom -isa/-iSa formantiseuli -a emfatikuri xmovnia; Sdr., emfatikuri<br />
-a ucxoa zanuri kiloebisTvis (arn. Ciqobava).<br />
st. Cxenkelis, v. Tofurias, h. fogtis, i. imnaiSvilis, a. martirosovis,<br />
a. kizirias, a. onianis, k. danelias... azriT (masalisa da sakiTxis<br />
mimoxilvisaTvis ix.: imnaiSvili 1957:380; danelia 1998:509-512), -a aris<br />
-ad brunvis niSnis gamartivebuli saxe: -is-ad > -isa. 3 a. lomTaZis<br />
mixedviT (1987:77), -a miRebulia -ad-a segmentis gamartivebiT: -isada ><br />
isda > isa.<br />
Cveni azriT, ufro argumentirebulia arn. Ciqobavas, T. SaraZeniZis,<br />
b. gigineiSvilis, z. sarjvelaZis, b. jorbenaZis... msjelobani, romlis mixedviTac<br />
-a segmenti aris mimarTulebiTi brunvis uZvelesi niSani, romelic<br />
daculia arqaul samwignobro enaSi: saberZneT-a, ToSeT-a, kuxeT-a...<br />
salocvel-a, sadidebel-a...<br />
arqaul qarTulSi mimarTulebiTi brunvis niSnis -a alomorfi realizdeba<br />
-is, -Ás, -T, -eT 4 , -el segmentTa momdevnod.<br />
vfiqrobT: arqaul samwignobro qarTulSi mimarTulebiTisa da<br />
gardaqceviT-viTarebiTis funqciiT jer kidev iyo saerTo-qarTvelurisTvis<br />
damaxasiaTebeli martivi -a alomorfi (sadidebel-a), romelmac<br />
adreve dakarga formamawarmoeblis funqcia; Tumca, SemogvrCa –isa/-iSa<br />
formantis Semadgenel elementad arqaul samwignobro enaSi, dasavlur<br />
SiSina kiloebsa (megrul-lazursa) da fxour kiloebSi (moxeur-xevsurul-fSaur-TuSurSi);<br />
Sdr.: sxvagvari istoriisa da funqciisaa dasavlur<br />
qarTvelur sisina kiloebSi gamovlenili -iz-a formantis -a: isda<br />
> iza: gulisda > guliza; kacisda > kaciza... analogiiT: Cem-za,<br />
Sen-za...<br />
gasaziarebeli Cans n. marisa da arn. Ciqobavas mosazrebac, rom istoriulad<br />
-a Sedioda micemiTi brunvis niSnis SemadgenlobaSic: `Zir-a-s,<br />
napir-a-s~...<br />
3 Sdr.: i. imnaiSvilis azriT, saberZneT-a tipis formebSi -a aris sxva dialeqturi<br />
wris arqauli niSani (viTarebiTi brunvisa), romelic -d-s paralelurad<br />
realizdeba garkveuli tipis saxelebSi (iqve, gv. 408-411).<br />
4 h. fogts miaCnia (1968:274-275), rom TuS-eT-a tipis saxelebSi -eT- aris egris-<br />
tipis formebis -is- tolfardi: naTesaobiTis -is, instrumentalisis -T da<br />
viTarebiTis -ad sufiqsebi sinamdvileSi arian derivaciuli sufiqsebi. isini<br />
qmnian axal fuZeebs, romlebic, Tavis mxriv, isev SeiZleba vabrunoT. toponimTa<br />
mawarmoebeli -eT-/-aT (TuS-eTi, kax-eT-i, gel-aT-i, Tekl-aT-i...) zog SemTxvevaSi<br />
krebiTobis funqciis mqone Cans, zogSi – kuTvnilebiTobisa; Sdr.: somx-iT-i.<br />
113