30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

lic axasiaTebs mimReobebs da sawyisebs. vfiqrobT, rom qarTul-zanur<br />

sufiqss emateba svanuri -il sufiqsic, Sdr. beqT-il, pox-il `sapoxi,<br />

(Roris) qoni~, jÊmil `Zma~, Stam-il `kviristavi~, firR-il `Zrwola,<br />

caxcaxi, kankali~, pirp-il `satyuara~ da a.S., ase rom, *-il sufiqsi<br />

SeiZleba aRvadginoT qarTveluri fuZe-enis doneze.<br />

*TurqarT.<br />

sityva TrTvil-i gaorkecebuli formaa: *Tvir-Tvir > Tvir-<br />

Tvil- (meore nawilis disimilaciiT) > Tr-Tvil-. Tvir-Tvil-i dadasturebulia<br />

CrdiloaRmosavlur kiloebSi: fSaurSi, xevsurulSi, TuSursa<br />

da mTiulurSi (Rlonti 1974:248). qarTuli Tvir- Ziri SeiZleba<br />

gaumlautebuli iyos: *Tur- >Tvir. aseT varauds gvaiZulebs svan. forma<br />

T–ir/T–Òr/Tór `orTqli, oxSivari~, romelic, marTalia, semantikurad<br />

SesamCnevad Sordeba qarTuli sityvis mniSvnelobisagan, magram enaTa<br />

ojaxebSic gvxvdeba aseTi saxis semantikuri gadasvla.<br />

*fir-<br />

qarT. ferfl-i formac SeiZleba miviCnioT gaorkecebul formad:<br />

*fir-fir- > *fir-fil- (meore nawilis disimilaciiT) > fir-fl-<br />

(xmovnis dakargviT) > fer-fl-. svan. fil `ferfli~ (< *fir-, Sdr.<br />

qarT. pir-i: svan. pil `tuCi~ (gamyreliZe, maWavariani 1965:14)) qarTuli<br />

Ziris zusti Sesatyvisia (Cuxua 2000-2003:227).<br />

*Seb-<br />

gurul kiloSi dasturdeba ga-Sp-ob-a zmna, romelsac `mosxletiT<br />

uceb gaqcevis~ mniSvneloba aqvs (Rlonti 1974:143). vfiqrobT, rom<br />

guruli Sp- Ziri SeiZleba davukavSiroT svanur Sgeb-/Sgb- Zirs [li-Sgeb<br />

`movardna, mixdoma, Tavdasxma~, x-o-Sgb-en-i `gamouvardeba~ (Tofuria,<br />

qaldani 2000:458, 659)]. gurulSi Sp- < *Sb- (asimilaciiT) *Seb-<br />

(xmovnis dakargviT), fonemaTSesatyvisobebi regularul xasiaTs atarebs.<br />

*Sib-<br />

msgavsi Ziri gurulSivea mocemuli: Sp- (da-Sp-ob-a `daZroba tyavisa~<br />

(Rlonti 1974:195)). am SemTxvevaSic svanuri ena gvaZlevs Sesadarebel<br />

masalas: Sgib-/Sgb- [li-Sgb-e `amoZraveba, amogleja~, a-x-Sgib<br />

`amoaZro, amoaglija~ (Tofuria, qaldani 2000:123, 457)], romlis safuZvelze<br />

aRdgeba qarTveluri Zireuli morfema *Sib-.<br />

*WuWk-<br />

qarTuli WuWk- Ziri gvxvdeba fSaur, gurul da aWarul dialeqtebSi:<br />

fSav. WuWk-v-a `gaTbobis an damalva-dafarvis mizniT tanze Casacmelis<br />

mtkiced Semoxveva, Semokecva~, gur., aWar. WuWk-v-a `lamazad, erTi<br />

108

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!