30.01.2013 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

hainc fenrixi<br />

<strong>enaTmecnierebis</strong> <strong>sakiTxebi</strong> _ I-II, 2009<br />

zogierTi qarTveluri leqsikuri erTeulisaTvis<br />

*biqarTuli<br />

xis saxelwodeba ne-kerCx-al-i g. klimovma daukavSira<br />

megrul saxelwodebas la-kinCx-a `nekreCxali~ da aRadgina qarTulzanuri<br />

praforma *nekerCxa- (klimovi 1985:20). v. Tofurias da m. qaldanis<br />

mier Sedgenili svanuri leqsikonis gamocemis Semdeg (Tofuria,<br />

qaldani 2000:153) am masalas daemata svan. bi-kenCx-al `nekerCxali~<br />

(feinrixi 2000:27).<br />

zemoT moyvanili formebidan Cans, rom isini darTulia sxvadasxva<br />

prefiqsebiT: qarTul-zanurSi gvaqvs *ne-, svanurSi bi-. prefiqsi bi- svanurSi<br />

iSviaTad gvxvdeba. gamoricxuli araa, rom igive prefiqsi mocemulia<br />

svanur sityvebSi bi-yronC-Ž-J `veeberTela~ da bi-y–r‘nC `korZebiani<br />

jirki~.<br />

prefiqsi bi- megrulSic dasturdeba, Sdr. bi-rk-ul-i `rikuli,<br />

moajiri~ (qajaia 2001:244), romelic birkvil-i/birkil-is saxiT dasavleTqarTul<br />

dialeqtebSia (imerulsa da gurulSi) nasesxebi (Rlonti<br />

1974:75). megruli sityvis regularuli qarTuli Sesatyvisia rik-ul-i<br />

(qegl 1960:435), romelSic qarTuli Zireuli morfema *rik- srulxmovnian<br />

safexurzea warmodgenili.<br />

prefiqsi bi- sxva megrul sityvaSic Cans: bi-cik-e `cikani~ (qajaia<br />

2000: 246), romelic SeiZleba daukavSirdes qarTul cik-an fuZes. orive<br />

fuZe Seicavs *cik- Zirs.<br />

ver gamovricxavT, rom bi- prefiqsi qarTulSic aris Semonaxuli.<br />

amis magaliTi SeiZleba sityva birTv-i iyos, romelsac saerTod burTformas<br />

ukavSireben, Tumca maTi gaerTianeba problemuria. qarT. birTv-i<br />

(Zv. qarT. birTW) (sarjvelaZe, fenrixi 2005:103) SeiZleba iyos nawarmoebi<br />

*rT–- zmnuri Zirisagan. igive prefiqsi bi- TiTqos sxva qarTul<br />

sityvebSi (bi-Cver-i, bi-lik-i/bi-lig-i) Cans.<br />

*-il<br />

qarT. -il sufiqsi (wer-il-i, kb-il-i, fqv-il-i, dum-il-i), megr.<br />

-ir sufiqsi (kib-ir-i `kbili~, mq-ir-i `fqvili~) da laz. -ir sufiqsi<br />

(kib-ir-i `kbili~, kiTx-ir-i `kiTxva~) erTmaneTs daukavSires g. deetersma<br />

da g. klimovma (deetersi 1930:217; klimovi 1964:101). am masalis<br />

safuZvelze g. klimovma aRadgina qarTul-zanuri praforma *-il, rome-<br />

107

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!