GAVARO - Cindy

4.22 Vomkapeco
Naturalismo estis artoskolo, kiu sekvas kaj ekstremigas realismon en la
19-a jarcento de Eŭropo. Ĝi celis esprimi la realan naturon de ĉio, analizante
la ĉirkaŭaĵon laŭ donitaĵoj de la ekzaktaj sciencoj, kaj la homan
internaĵon laŭ tiuj de psikologio. Elvenis percepto pri la homo kaj la
homa socio, determinatan de la medio kaj de la heredeco, pelatan de
malvirtoj kaj pasioj kiuj samtempe turmentas kaj katenas, kaj fine kreas
ĥaoson kaj pereon. Tiu-ĉi stilo estis kompleta opono de la bela kaj
ordoplena klasikismo kun ties alte ŝvebaj literaturo kaj ornamita envortigado;
pro tio ĝi esprimas sin prefere per dialektaj kaj slangaj elementoj.
Centra persono kaj instiganto de tiu skolo estis la franca ĵunalisto kaj
verkisto Émile Zola (1840-1902), aŭtoro precipe de la dudekvoluma
romanaro “Les Rougon-Macquart”, kiu pentras la historion de fikcia
dinastio, jen kun sukcesplena branĉo — kio permesis eksponi la
korupton de gvidantaj socitavoloj — jen kun fiaska branĉo — kio
permesis reliefigi la fiecon kaj malvirtecon de burĝoj kaj proletoj.
Pri tiu-ĉi lasta (grandurba) kasto traktas inter aliaj “l’Assommoir” (La
Trinkuĵo) el kiu mi ĉerpis la postan fragmenton.
182
Coupeau estas kuraĝa kaj laborema tegolisto, kiu riparas tegmentojn.
Unu tagon li glitas de tegmento, falas, kaj iĝas iom kripla. Ek-de tiu
fatala tago li perdas sian energion, migras de unu metio al alia sensukcese,
kaj komencas pli kaj pli pezi sur sia edzino Gervaise
Macquart. Por vivteni sian familion, tiu-ĉi fondas lavejon per pruntita
kapitalo, sed la edzo fordrinkas ĉion kion ŝi sukcesas enspezi. Ambaŭ
rolantoj finas sian vivon kiel plej fiaj kaj aĉaj mizeruloj, Coupeau
freneza kaj Gervaise kiel prostituitino.
En la postmateno de beberado, la plumbisto havis vomkapecon,
teruran vomkapecon, kiu tenis al li dum la tuta tago la perukon
malfrizita, la faŭkon haladza, la tungon ŝvelinta kaj malrekta. Li
ellitiĝis malfrue, deskuis siajn pulojn nur ĉirkaŭ la oka; kaj li
kraĉis, sin trenaĉis en la butiko, ne decidis ekiri al la laborejo. La
taglaboro ja estis perdita. En la mateno, li plendis pri pjernoj de
vato, li taksis sin tro maltaŭga por tiele jaŝrabi, ĉar tio ja nur
kaputigas al oni la sanstaton.