GAVARO - Cindy

4.18 Ruzo de Policestro
François-Eugène Vidocq (Francujo 1775-1857) estis alterne krimulo
kaj policano en sia vivo. Kiel junulo li forlasis la hejmon kun granda
monsumo ŝtelita de sia patro, bakisto. Post elspezado li ekservis en la
franca armeo, dezertis, kaj denove aniĝis. Post vundiĝo li edziĝis sed
por ne longe. Denove en la armeo li akiris fifamon kiel ruzega kaj lerta
trompisto, ŝtelisto, kaj falsigisto, kiuj krimoj kondamnis lin al punlaborado
en fortikaĵo. El tie li tamen eskapis, estis rekaptita, kaj eskapis
denove. Finfine, en 1809, laca pro la ĉiama persekutado, li ekhavis la
brilan ideon oferti siajn spertojn pri la krimomedio al la ministro pri
justico, kiu tiutempe ne sukcesis bridi la ondon de krimfaroj en
Francujo. Oni efektive akceptis lin kiel konsiliston kaj informiston kio
tiel bone fruktis, ke la registaro poste ebligis al li fondi iom sekretan
polic-brigadon — la Sûreté — konsistantan el liberigitaj punlaboristoj,
spertaj pri tiu aŭ alia “metio”, kun Vidocq mem kiel ĉefo. Lia “oficiala
bando” reale bonsukcesis dum multaj jaroj, ne lastinstance pro la
organiza talento de Vidocq, kiu inaŭguris metodojn (ekzemple registrado
sur slipoj) ankorau hodiaù aplikataj de policistoj. Fine la posteno
tamen iĝis al li tro peza kaj li eksiĝis. Per la gajnita kapitalo li starigis
paperfabrikejon, kiu bedaŭrinde ne prosperis. Li bankrotis kaj estis
devigita en 1832 repreni sian rolon kiel brigadestron. Sed lia monavido
igis lin entrepreni kun siaj kompanoj grandegan prirabon, kies farintojn
li poste pretendis serĉadi. Oni tamen malkovris la veron kaj, pro la
skandalo, nur forigis lin el la ŝtatservo. Ekzilita al Bruselo, li ŝajnas esti
mem verkinta faman memuaron pri sia aventurema vivo. Estas ne
mirige ke la Francoj en postaj jaroj realigis plurajn romanojn kaj
filmojn pri tiu legenda kombinaĵo el krimulo kaj heroo. Li certe inspiris
al postaj verkistoj krei similajn ruzajn detektivojn: Raffles, The Saint,
Arsène Lupin, Sherlock Holmes kotopo.
En la ĉi-posta fragmento Vidocq elserĉas bandon, kiu rompoŝtelis en
Parizo amason da valora plumbo. Li jam eksciis ke Hotot, konata
fripono, partoprenis en ĝi, sed li ne konas la kaŝejon de la krimuloj.
Hazarde Hotot ofertas siajn servojn al la polico, kiel perfidanto. Laŭ
unu el siaj kutimoj Vidocq enpenetras koncernan medion, alivestinte
sin tiamaniere, ke neniu plu rekonu la timatan policoficiron kaj
nomante sin Jules.
Pripensinte la konduton de Hotot kontraŭ liaj kamaradoj, mi
konkludis ke ĝi estas tia de ĝisosta krimulo. Eklumis al mi ke tiuĉi
fiulo deziris igi sin mem interesa ĉe la komisaro, denuncante
siajn komplicojn kaj akirante, per tiu rimedo, nepuneblecon por
siaj krimaj agoj. Juĝante laŭ tio, kion mi memoris rilate al li, en
161