23.01.2013 Views

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Vischnaunca <strong>Sumvitg</strong> <strong>Rapport</strong> annual Pag<strong>in</strong>a 7<br />

Turitg. Ord las experientschas gia fatgas culla politica dil<br />

cantun Turitg, pauc calculabla, eisi stau <strong>in</strong>dicau <strong>da</strong>d esser<br />

fetg precauts e metter en <strong>da</strong>mon<strong>da</strong> <strong>in</strong>a cunt<strong>in</strong>uaziun dils<br />

cuors. El cass ch'ils cuors vegnevan buca cunt<strong>in</strong>uai, havess<br />

la societad stuiu occupar las localitads cun <strong>da</strong>pli events e<br />

cun <strong>da</strong>pli camps <strong>da</strong> vacanzas, gest ella situaziun actuala,<br />

cullas gron<strong>da</strong>s crisas ell'economia, <strong>in</strong>a enorma resca.<br />

La suprastonza communala ed il cussegl d'adm<strong>in</strong>istraziun<br />

<strong>da</strong>lla valischa sa deploreschan fetg ch'il center <strong>da</strong> scolaziun<br />

e vacanzas a Rabius ha buca saviu vegnir realisaus, <strong>in</strong> center<br />

che havess menau bia giuventetgna en nossa regiun,<br />

scolaras e scolars turitges che fussen pli tard lu forsa puspei<br />

turnai cun lur famiglias sco hosps <strong>da</strong> vacanzas en nossa<br />

regiun.<br />

Il november <strong>2011</strong> ei la societad la valischa sa vegni<strong>da</strong> sligia<strong>da</strong>.<br />

Il project la valischa cuosta alla vischnaunca alla f<strong>in</strong><br />

rodund 200'000 francs. Tgei che schabegia ussa cun igl<br />

areal dil camp turistic a Rabius che appartegn alla banca<br />

cantunala grischuna ei buca enconuschent.<br />

La suprastonza communala engrazia al president Mathias<br />

Bundi ed als ulteriurs commembers dil cussegl d’adm<strong>in</strong>istraziun,<br />

sco era a tut tgi che ei s’engaschaus per la realisaziun<br />

dil project la valischa.<br />

4 Sana<strong>da</strong>d<br />

4.1 Spital regiunal Surselva<br />

La statistica <strong>da</strong> nies spital a Glion muossa pigl onn <strong>2011</strong><br />

2'420 (2'566) cass staziunars e 7'910 (7'618) cass ambulonts.<br />

Duront igl onn vargau ei vegniu prestau total 13'258<br />

(15'298) dis <strong>da</strong> tgira a Glion. Per nossa vischnaunca muntan<br />

ils cuosts pil spital el <strong>quen</strong> <strong>2011</strong> 186'887 francs, rodund<br />

40'000 francs pli bia ch'igl onn 2010. Sco la statistica<br />

muossa sesm<strong>in</strong>ueschan ils cass staziunars ed ils dis <strong>da</strong><br />

tgira a Glion. La purschi<strong>da</strong> dils cass ambulonts ha denton<br />

saviu vegnir augmenta<strong>da</strong>. Il spital a Glion ei v<strong>in</strong>avon sut<br />

grond squetsch ella concurrenza cun auters spitals e mo<br />

cun nies sustegn activ sa nies spital era egl avegnir ademplir<br />

ses pensums culla necessaria professiunalitad en favur<br />

dils pazients.<br />

4.2 Casas <strong>da</strong> tgira<br />

Mi<strong>da</strong><strong>da</strong> dil tgamun en Casa s. Mart<strong>in</strong><br />

Igl 1. <strong>da</strong> schaner 1995 ha Thomas Bieler entschiet sia nova<br />

<strong>in</strong>cumbensa sco me<strong>in</strong>acasa <strong>da</strong>lla Casa s. Mart<strong>in</strong> e <strong>da</strong>lla casa<br />

<strong>da</strong> tgira Sutsassiala che vegnan mena<strong>da</strong>s omisduas sut<br />

il medem tetg. Gia tier la realisaziun <strong>da</strong>lla casa <strong>da</strong> tgira Sutsassiala<br />

era il Thomas staus engaschaus ella cumissiun <strong>da</strong><br />

baghegiar, aschia ch’el enconuscheva empauet il menaschi.<br />

Culla f<strong>in</strong> d'avrel <strong>2011</strong> ei il Thomas ius ella be<strong>in</strong>merita<strong>da</strong><br />

pensiun ed ha sur<strong>da</strong>u il tgamun <strong>da</strong>lla Casa s. Mart<strong>in</strong> a siu<br />

successur, Robert Cajacob <strong>da</strong> Mustér.<br />

Il rapport annual 2010 <strong>da</strong>lla Casa s. Mart<strong>in</strong> <strong>da</strong>t <strong>in</strong>a fetg buna<br />

ed impressiunonta survesta dil fritgeivel operar dil me<strong>in</strong>acasa<br />

Thomas Bieler. Ins sa dir ch’il Thomas ei s’engaschaus<br />

per "sia" casa cun tgierp ed olma. El ha menau la<br />

Casa s. Mart<strong>in</strong> digl "asil" s. Mart<strong>in</strong> tier <strong>in</strong>a "dimora sulegliva",<br />

nua ch’il carstgaun stat el center e nua ch’ei vegn fatg tut il<br />

pusseivel che quel hagi leu <strong>in</strong> ver <strong>da</strong>casa. Aschia senumna<br />

era il slogan ch’il Thomas ha sviluppau per sia casa: "La<br />

Casa s. Mart<strong>in</strong> possibilitescha als attempai <strong>da</strong> <strong>da</strong>r senn al<br />

temps restont <strong>da</strong> lur veta".<br />

Nus engrazie<strong>in</strong> al Thomas <strong>da</strong> cor per tut siu prezius engaschi<br />

en favur <strong>da</strong> nos attempai e nus giavische<strong>in</strong> ad el <strong>in</strong>a<br />

biala pensiun cun buna sana<strong>da</strong>d ed avun<strong>da</strong> temps per ses<br />

hobis.<br />

Niev sistem <strong>da</strong> f<strong>in</strong>anziaziun per las casas <strong>da</strong> tgira<br />

Cun igl 1. <strong>da</strong> schaner <strong>2011</strong> ei <strong>in</strong> niev sistem <strong>da</strong> f<strong>in</strong>anziaziun<br />

per la tgira <strong>da</strong> nos attempai ellas casas <strong>da</strong> vegls e <strong>da</strong> tgira<br />

passaus en vigur, il tierz sistem enteifer mo 3 onns.<br />

Quei sistem niev risguar<strong>da</strong> detaglia<strong>da</strong>me<strong>in</strong> tuttas prestaziuns<br />

che vegnan purschi<strong>da</strong>s en nossas casas <strong>da</strong> vegls e<br />

<strong>da</strong> tgira e quei spartiu en pliras spartas. Ils cuosts totals per<br />

cussadent depen<strong>da</strong>n en emprema l<strong>in</strong>gia <strong>da</strong>ll’<strong>in</strong>tensitad <strong>da</strong>lla<br />

tgira e <strong>da</strong>lla medicaziun che quel basegna. Ils cuosts vegnan<br />

f<strong>in</strong>anziai entras contribuziuns tenor lescha <strong>da</strong>vart la<br />

securanza <strong>da</strong>ls malsauns (KVG) ed <strong>in</strong>a part maximala purta<strong>da</strong><br />

dils cussadents sezs. Dils cuosts restonts surpren<strong>da</strong>n il<br />

cantun 25 % e las vischnaunca, ella quala il cussadent steva<br />

avon che pren<strong>der</strong> dimora en casa <strong>da</strong> vegls, 75 %. Tenor<br />

grad <strong>da</strong> tgira e medicaziun muntan ils cuosts per la vischnaunca<br />

per cussadent e per di denter 0 e max. 216.30<br />

francs. Il niev sistem <strong>da</strong> f<strong>in</strong>anziaziun munta per la vischnaunca<br />

<strong>da</strong> <strong>Sumvitg</strong> <strong>in</strong> augment dils cuosts annuals per convisch<strong>in</strong>as<br />

e convisch<strong>in</strong>s en casas <strong>da</strong> vegls e <strong>da</strong> tgira <strong>da</strong> rodund<br />

300 % visavi igl onn 2010. La summa totala pigl onn<br />

<strong>2011</strong> munta 290'604 francs ni ella media 800 francs per di.<br />

Da quella summa van 202'000 francs alla Casa sogn Giusep<br />

a Cumpadials, 55'000 francs alla Casa sogn Mart<strong>in</strong> a<br />

Trun e 33'000 francs allas casas <strong>da</strong> tgira a Mustér e Glion<br />

ensemen.<br />

4.3 Spitex Cadi<br />

Spitex Cadi ha era igl onn vargau adempliu siu pensum per<br />

cumple<strong>in</strong>a cuntentientscha <strong>da</strong>llas vischnauncas. 40 (49)<br />

collaboraturas e collaboraturs han anflau lavur tier la Spitex<br />

Cadi. 191 (213) persunas han retratg prestaziuns <strong>da</strong> tgira e<br />

dil tenercasa. Igl entir team <strong>da</strong> Spitex Cadi ha prestau buca<br />

me<strong>in</strong>s che 23'120 (24'538) uras <strong>da</strong> lavur e tgira. Per far las<br />

visetas necessarias e<strong>in</strong> las collaboraturas ed ils collaboraturs<br />

carrai buca me<strong>in</strong>s che 110'166 (101'444) kilometers. Il<br />

<strong>quen</strong> <strong>da</strong>lla Spitex Cadi ei sesm<strong>in</strong>uius igl onn <strong>2011</strong> per 1 %<br />

visavi igl onn avon. Ils cuosts per las vischnauncas e<strong>in</strong> denton<br />

carschi per 293 % ni per 156'527 francs. Quei carschament<br />

ei d’attribuir al fatg che la Spitex ha buca visau ora <strong>in</strong><br />

<strong>quen</strong> ulivau, mobe<strong>in</strong> <strong>in</strong> gudogn <strong>da</strong> 168'164 francs che duei<br />

vegnir partius tier allas reservas. A tut tgi che s'engascha<br />

ella Spitex Cadi per nos attempai e basignus engrazie<strong>in</strong> <strong>da</strong><br />

cor per la buna e zun prezia<strong>da</strong> lavur.<br />

5 Ovras socialas<br />

5.1 Provediment social<br />

Ils cuosts nets dil provediment social <strong>da</strong> 105'000 francs e<strong>in</strong><br />

stai rodund 14'000 francs pli bass ch'igl onn 2010. Cunquei

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!