Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg
Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg
Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vischnaunca <strong>Sumvitg</strong> <strong>Rapport</strong> annual Pag<strong>in</strong>a 10<br />
dils proxims 25 onns munta per la f<strong>in</strong> digl onn vargau<br />
327'239 francs.<br />
Via dil crucifix<br />
La suletta via directa per pedunzs denter Surre<strong>in</strong> e <strong>Sumvitg</strong>,<br />
la via dil crucifix, me<strong>in</strong>a naven <strong>da</strong> Plaun <strong>da</strong> Punt <strong>da</strong>lla spun<strong>da</strong><br />
si encunter <strong>Sumvitg</strong>. Sil tschancun sur la l<strong>in</strong>gia <strong>da</strong>lla viafier<br />
me<strong>in</strong>a ella tras mirs schetgs e sur <strong>in</strong>a sula<strong>da</strong> che ei gia<br />
surcarschi<strong>da</strong> per gron<strong>da</strong> part. Cul project Via dil Crucifix che<br />
vegn tgamunaus <strong>da</strong> Peter Egloff, duei quella, la via veglia<br />
vegnir restaura<strong>da</strong> e manteni<strong>da</strong>. La restauraziun dils mirs<br />
schetgs ha pliras f<strong>in</strong>amiras. Ins vul mantener <strong>in</strong>a ruta historica,<br />
<strong>in</strong> element marcant <strong>da</strong> nossa cuntra<strong>da</strong> culturala tradiziunala.<br />
Sia funcziun sco colligiaziun attractiva denter las<br />
duas fracziuns duei vegnir segira<strong>da</strong> pigl avegnir per <strong>in</strong>digens<br />
e turists. Pl<strong>in</strong>avon less <strong>in</strong>s mantener vegls e scaffir<br />
novs spazis <strong>da</strong> viver per numerusas specias <strong>da</strong> plontas e<br />
<strong>da</strong>d animals pigns (utschals, reptils, tschittas ed auters <strong>in</strong>sects).<br />
Differentas gruppas <strong>da</strong>lla populaziun dueien vegnir<br />
<strong>in</strong>tegra<strong>da</strong>s ellas lavurs, per aschia svegliar igl <strong>in</strong>teress per la<br />
veglia tecnica <strong>da</strong>lla construcziun <strong>da</strong> mirs schetgs.<br />
Il project <strong>quen</strong>ta cun cuosts totals <strong>da</strong> circa 195'000 francs<br />
che serepartan s<strong>in</strong> treis entochen quater onns . Da quella<br />
summa surpren il "Fond Svizzer per la Cuntra<strong>da</strong>" (Fonds<br />
Landschaft Schweiz, FLS) 40 % ni maximal 80'000 francs<br />
ed il cantun <strong>in</strong>a tiarza, ca. 64'000 francs. Il rest e<strong>in</strong> contribuziuns<br />
<strong>da</strong>lla vischnaunca, <strong>da</strong>lla Donaziun Gre<strong>in</strong>a, <strong>da</strong> <strong>Sumvitg</strong><br />
Turissem e <strong>da</strong>lla "Stiftung Landschaftsschutz Schweiz".<br />
Pius Walker <strong>da</strong> Val sogn Pie<strong>der</strong> che me<strong>in</strong>a <strong>in</strong> semegliont<br />
project en sia vischnaunca e Sep Benedetg Cand<strong>in</strong>as e<strong>in</strong> ils<br />
responsabels tecnics per las lavurs che vegnan fatgas <strong>da</strong><br />
persunas <strong>in</strong>teressa<strong>da</strong>s vid la construcziun <strong>da</strong> mirs schetgs,<br />
sco era <strong>da</strong>d uniuns, gruppas, scolas ed aschia v<strong>in</strong>avon. Ils<br />
dus mena<strong>der</strong>s tecnics porschan era la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong><br />
cuors per far mirs schetgs, <strong>in</strong>a tradiziun che va plaunet a<br />
piar<strong>der</strong>.<br />
A tut quels che s’engaschan per la restauraziun <strong>da</strong>lla Via <strong>da</strong><br />
Crucifix engrazie<strong>in</strong> gron<strong>da</strong>me<strong>in</strong> per lur engaschi e giavische<strong>in</strong><br />
v<strong>in</strong>avon bia plascher.<br />
8 Economia publica<br />
8.1 Agricultura<br />
Meglieraziun funsila <strong>Sumvitg</strong><br />
La cumissiun <strong>da</strong> meglieraziun sut il presidi <strong>da</strong> dr. Theo<br />
Maissen ei seraduna<strong>da</strong> tier 2 sedutas ed ha denter auter<br />
approbau il <strong>quen</strong> <strong>da</strong>lla meglieraziun 2010, sur<strong>da</strong>u las lavurs<br />
<strong>da</strong> construcziun per la via nr. 34 (Acla p<strong>in</strong>tga – Aclas su),<br />
fixau il program <strong>da</strong> lavur 2012 e priu diversas decisiuns <strong>da</strong><br />
gener tecnic ed adm<strong>in</strong>istrativ.<br />
Igl 1. d’avrel entochen ils 2 <strong>da</strong> matg <strong>2011</strong> ha l’exposiziun<br />
publica <strong>da</strong>lla bonetaziun <strong>da</strong>llas parcellas giu liug. Ella stanza<br />
<strong>da</strong>lla scoletta a <strong>Sumvitg</strong> han ils proprietaris <strong>da</strong> terren saviu<br />
pren<strong>der</strong> <strong>in</strong>vesta <strong>da</strong>lla bonetaziun <strong>da</strong> lur parcellas. La bonetaziun<br />
sezza ei vegni<strong>da</strong> fatga <strong>da</strong>lla cumissiun <strong>da</strong> schazetg<br />
che vegn presidia<strong>da</strong> <strong>da</strong> Conrad Dalbert <strong>da</strong> Vuorz. Tier<br />
la bonetaziun ha ei <strong>da</strong>u mo paucas protestas che han tuttas<br />
saviu vegnir liqui<strong>da</strong><strong>da</strong>s.<br />
Las lavurs vid la via nr 34, Acla p<strong>in</strong>tga – Aclas su han muort<br />
la serra<strong>da</strong> <strong>da</strong>lla via denter Igniu e Surre<strong>in</strong> saviu vegnir realisa<strong>da</strong>s<br />
mo per part uonn. Ils vials <strong>da</strong> betun vegnan construi<br />
el decuors digl onn 2012.<br />
Entochen la f<strong>in</strong> <strong>2011</strong> ha la meglieraziun funsila <strong>da</strong> <strong>Sumvitg</strong><br />
<strong>in</strong>vestau total rodund 2.836 milliuns francs. Ils detagls leutier<br />
e<strong>in</strong> d’anflar el <strong>quen</strong> <strong>da</strong> meglieraziun en quest rapport.<br />
Project Aventura alp Crapner<br />
Sut il tetg dil project regiunal "center sursilvan d'agricultura"<br />
ei il project "Aventura alp Crapner" vegnius realisaus igl onn<br />
vargau els stabiliments <strong>da</strong>lla alp Glivers <strong>da</strong>dens sut. Ils ulteriurs<br />
projects parzials dil center sursilvan d'agricultura e<strong>in</strong> la<br />
stalla claustrala e la Sennaria Surselva a Mustér/Salaplauna,<br />
sco era il center <strong>da</strong> pomicultura cun la destillaria Cand<strong>in</strong>as<br />
a Surre<strong>in</strong>.<br />
Per la realisaziun dil project e<strong>in</strong> la corporaziun d'alps <strong>Sumvitg</strong>,<br />
la cascha<strong>da</strong> alp Glivers ed Amaren<strong>da</strong> cun David Deplazes<br />
sco me<strong>in</strong>aproject s’engaschai.<br />
Il project preve<strong>da</strong> <strong>da</strong> porscher sper l‘utilisaziun tradiziunala<br />
<strong>da</strong>ll’alp <strong>in</strong>'aventura d'alp autentica en connex cun <strong>in</strong>a purschi<strong>da</strong><br />
turistica empau pli vasta. Aschia duei Aventura alp<br />
Crapner <strong>da</strong>r <strong>in</strong>a <strong>in</strong>vesta el menaschi <strong>da</strong>ll'alp Glivers <strong>da</strong>do ed<br />
era possibilitar <strong>in</strong> sguard viaden ella veta <strong>da</strong> signun e fumeglia<br />
d'alp. F<strong>in</strong>amira dil project ei <strong>da</strong> sensibilisar il hosp per la<br />
veta e la cultura ellas alps e <strong>da</strong> procurar ch'el sappi pren<strong>der</strong><br />
cun el experientschas positivas ed enrihontas. Buca il <strong>da</strong>vos<br />
duei quei project era promover il dialog denter nus, ils muntagnards,<br />
e nos visch<strong>in</strong>s dils marcaus e centers. La devisa<br />
ei: "Svegliar capientscha cun separticipar". Aschia duei il<br />
product Aventura alp Crapner <strong>da</strong>ventar s<strong>in</strong>gulars.<br />
Dalla collaboraziun cul Center Sursilvan d'agricultura spetgan<br />
ils promoturs <strong>da</strong> saver nezegiar s<strong>in</strong>ergias el market<strong>in</strong>g<br />
e <strong>da</strong> ven<strong>der</strong> cummunablame<strong>in</strong> ils products dils s<strong>in</strong>guls projects<br />
parzials e quei era cun offertas cumpletas, nua che<br />
plirs acturs san ven<strong>der</strong> ensemen lur products en <strong>in</strong>a purschi<strong>da</strong><br />
s<strong>in</strong>gula.