23.01.2013 Views

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

Rapport da gestiun e quen 2011 - in der Gemeinde Sumvitg

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Vischnaunca <strong>Sumvitg</strong> <strong>Rapport</strong> annual Pag<strong>in</strong>a 10<br />

dils proxims 25 onns munta per la f<strong>in</strong> digl onn vargau<br />

327'239 francs.<br />

Via dil crucifix<br />

La suletta via directa per pedunzs denter Surre<strong>in</strong> e <strong>Sumvitg</strong>,<br />

la via dil crucifix, me<strong>in</strong>a naven <strong>da</strong> Plaun <strong>da</strong> Punt <strong>da</strong>lla spun<strong>da</strong><br />

si encunter <strong>Sumvitg</strong>. Sil tschancun sur la l<strong>in</strong>gia <strong>da</strong>lla viafier<br />

me<strong>in</strong>a ella tras mirs schetgs e sur <strong>in</strong>a sula<strong>da</strong> che ei gia<br />

surcarschi<strong>da</strong> per gron<strong>da</strong> part. Cul project Via dil Crucifix che<br />

vegn tgamunaus <strong>da</strong> Peter Egloff, duei quella, la via veglia<br />

vegnir restaura<strong>da</strong> e manteni<strong>da</strong>. La restauraziun dils mirs<br />

schetgs ha pliras f<strong>in</strong>amiras. Ins vul mantener <strong>in</strong>a ruta historica,<br />

<strong>in</strong> element marcant <strong>da</strong> nossa cuntra<strong>da</strong> culturala tradiziunala.<br />

Sia funcziun sco colligiaziun attractiva denter las<br />

duas fracziuns duei vegnir segira<strong>da</strong> pigl avegnir per <strong>in</strong>digens<br />

e turists. Pl<strong>in</strong>avon less <strong>in</strong>s mantener vegls e scaffir<br />

novs spazis <strong>da</strong> viver per numerusas specias <strong>da</strong> plontas e<br />

<strong>da</strong>d animals pigns (utschals, reptils, tschittas ed auters <strong>in</strong>sects).<br />

Differentas gruppas <strong>da</strong>lla populaziun dueien vegnir<br />

<strong>in</strong>tegra<strong>da</strong>s ellas lavurs, per aschia svegliar igl <strong>in</strong>teress per la<br />

veglia tecnica <strong>da</strong>lla construcziun <strong>da</strong> mirs schetgs.<br />

Il project <strong>quen</strong>ta cun cuosts totals <strong>da</strong> circa 195'000 francs<br />

che serepartan s<strong>in</strong> treis entochen quater onns . Da quella<br />

summa surpren il "Fond Svizzer per la Cuntra<strong>da</strong>" (Fonds<br />

Landschaft Schweiz, FLS) 40 % ni maximal 80'000 francs<br />

ed il cantun <strong>in</strong>a tiarza, ca. 64'000 francs. Il rest e<strong>in</strong> contribuziuns<br />

<strong>da</strong>lla vischnaunca, <strong>da</strong>lla Donaziun Gre<strong>in</strong>a, <strong>da</strong> <strong>Sumvitg</strong><br />

Turissem e <strong>da</strong>lla "Stiftung Landschaftsschutz Schweiz".<br />

Pius Walker <strong>da</strong> Val sogn Pie<strong>der</strong> che me<strong>in</strong>a <strong>in</strong> semegliont<br />

project en sia vischnaunca e Sep Benedetg Cand<strong>in</strong>as e<strong>in</strong> ils<br />

responsabels tecnics per las lavurs che vegnan fatgas <strong>da</strong><br />

persunas <strong>in</strong>teressa<strong>da</strong>s vid la construcziun <strong>da</strong> mirs schetgs,<br />

sco era <strong>da</strong>d uniuns, gruppas, scolas ed aschia v<strong>in</strong>avon. Ils<br />

dus mena<strong>der</strong>s tecnics porschan era la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong><br />

cuors per far mirs schetgs, <strong>in</strong>a tradiziun che va plaunet a<br />

piar<strong>der</strong>.<br />

A tut quels che s’engaschan per la restauraziun <strong>da</strong>lla Via <strong>da</strong><br />

Crucifix engrazie<strong>in</strong> gron<strong>da</strong>me<strong>in</strong> per lur engaschi e giavische<strong>in</strong><br />

v<strong>in</strong>avon bia plascher.<br />

8 Economia publica<br />

8.1 Agricultura<br />

Meglieraziun funsila <strong>Sumvitg</strong><br />

La cumissiun <strong>da</strong> meglieraziun sut il presidi <strong>da</strong> dr. Theo<br />

Maissen ei seraduna<strong>da</strong> tier 2 sedutas ed ha denter auter<br />

approbau il <strong>quen</strong> <strong>da</strong>lla meglieraziun 2010, sur<strong>da</strong>u las lavurs<br />

<strong>da</strong> construcziun per la via nr. 34 (Acla p<strong>in</strong>tga – Aclas su),<br />

fixau il program <strong>da</strong> lavur 2012 e priu diversas decisiuns <strong>da</strong><br />

gener tecnic ed adm<strong>in</strong>istrativ.<br />

Igl 1. d’avrel entochen ils 2 <strong>da</strong> matg <strong>2011</strong> ha l’exposiziun<br />

publica <strong>da</strong>lla bonetaziun <strong>da</strong>llas parcellas giu liug. Ella stanza<br />

<strong>da</strong>lla scoletta a <strong>Sumvitg</strong> han ils proprietaris <strong>da</strong> terren saviu<br />

pren<strong>der</strong> <strong>in</strong>vesta <strong>da</strong>lla bonetaziun <strong>da</strong> lur parcellas. La bonetaziun<br />

sezza ei vegni<strong>da</strong> fatga <strong>da</strong>lla cumissiun <strong>da</strong> schazetg<br />

che vegn presidia<strong>da</strong> <strong>da</strong> Conrad Dalbert <strong>da</strong> Vuorz. Tier<br />

la bonetaziun ha ei <strong>da</strong>u mo paucas protestas che han tuttas<br />

saviu vegnir liqui<strong>da</strong><strong>da</strong>s.<br />

Las lavurs vid la via nr 34, Acla p<strong>in</strong>tga – Aclas su han muort<br />

la serra<strong>da</strong> <strong>da</strong>lla via denter Igniu e Surre<strong>in</strong> saviu vegnir realisa<strong>da</strong>s<br />

mo per part uonn. Ils vials <strong>da</strong> betun vegnan construi<br />

el decuors digl onn 2012.<br />

Entochen la f<strong>in</strong> <strong>2011</strong> ha la meglieraziun funsila <strong>da</strong> <strong>Sumvitg</strong><br />

<strong>in</strong>vestau total rodund 2.836 milliuns francs. Ils detagls leutier<br />

e<strong>in</strong> d’anflar el <strong>quen</strong> <strong>da</strong> meglieraziun en quest rapport.<br />

Project Aventura alp Crapner<br />

Sut il tetg dil project regiunal "center sursilvan d'agricultura"<br />

ei il project "Aventura alp Crapner" vegnius realisaus igl onn<br />

vargau els stabiliments <strong>da</strong>lla alp Glivers <strong>da</strong>dens sut. Ils ulteriurs<br />

projects parzials dil center sursilvan d'agricultura e<strong>in</strong> la<br />

stalla claustrala e la Sennaria Surselva a Mustér/Salaplauna,<br />

sco era il center <strong>da</strong> pomicultura cun la destillaria Cand<strong>in</strong>as<br />

a Surre<strong>in</strong>.<br />

Per la realisaziun dil project e<strong>in</strong> la corporaziun d'alps <strong>Sumvitg</strong>,<br />

la cascha<strong>da</strong> alp Glivers ed Amaren<strong>da</strong> cun David Deplazes<br />

sco me<strong>in</strong>aproject s’engaschai.<br />

Il project preve<strong>da</strong> <strong>da</strong> porscher sper l‘utilisaziun tradiziunala<br />

<strong>da</strong>ll’alp <strong>in</strong>'aventura d'alp autentica en connex cun <strong>in</strong>a purschi<strong>da</strong><br />

turistica empau pli vasta. Aschia duei Aventura alp<br />

Crapner <strong>da</strong>r <strong>in</strong>a <strong>in</strong>vesta el menaschi <strong>da</strong>ll'alp Glivers <strong>da</strong>do ed<br />

era possibilitar <strong>in</strong> sguard viaden ella veta <strong>da</strong> signun e fumeglia<br />

d'alp. F<strong>in</strong>amira dil project ei <strong>da</strong> sensibilisar il hosp per la<br />

veta e la cultura ellas alps e <strong>da</strong> procurar ch'el sappi pren<strong>der</strong><br />

cun el experientschas positivas ed enrihontas. Buca il <strong>da</strong>vos<br />

duei quei project era promover il dialog denter nus, ils muntagnards,<br />

e nos visch<strong>in</strong>s dils marcaus e centers. La devisa<br />

ei: "Svegliar capientscha cun separticipar". Aschia duei il<br />

product Aventura alp Crapner <strong>da</strong>ventar s<strong>in</strong>gulars.<br />

Dalla collaboraziun cul Center Sursilvan d'agricultura spetgan<br />

ils promoturs <strong>da</strong> saver nezegiar s<strong>in</strong>ergias el market<strong>in</strong>g<br />

e <strong>da</strong> ven<strong>der</strong> cummunablame<strong>in</strong> ils products dils s<strong>in</strong>guls projects<br />

parzials e quei era cun offertas cumpletas, nua che<br />

plirs acturs san ven<strong>der</strong> ensemen lur products en <strong>in</strong>a purschi<strong>da</strong><br />

s<strong>in</strong>gula.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!