Erreaktibo organolitikoak sintesi asimetrikoan, aminen ...

S. Arrasate Doktorego-Tesia
erabiliz, geroxeago beste egile batzuek hasierako lan hori zabalduz dutelarik. 14 Era
honetan, areno-trikarbonilkromo konplexuaren irradiazioak, kelato bat eratzen du eta
metil-litioaren adizioak dagokion amina sortzen du, enantiomeria-soberakina % 94-koa
izanik. Areno-trikarbonilkromo konplexua zuzenean alkil-litio erreaktiboekin tratatzen
bada, amina errazemikoa lortzen da. Horrek, indukzio asimetriko altua lortzeko, imino
taldearen kelazioak duen garrantzia erakusten du.
CH 3
Cr
OC
CO
CO
N Ph
hυ, bentzenoa
Ph
OC
Cr
CO
CH 3
N
Ph
2.2 Eskema
1. MeLi, 20 o C
2. NH 4Cl ur.
Ph
CH 3
H
N
Ph
Ph CH3 % 78, % 94 es
Informazio kirala nukleozaleetan dagoeneko prozedurei dagokienez, aipatzekoa
da, α-sulfoxido kiral eratorrien karbanioien, 15 iminen 16 eta nitronen 17 gaineko adizio-
erreakzioa. Erreakzio honen bidez hainbat produktu interesgarri prestatu dira, hala nola,
(R)-karnegina, 16b (R)-tetrahidropalmatina 16c edo (R)-salsolidina. 17c Kagan-ek 16b eta
Pyne-k 18 frogatu dute amina aromatikoetatik eratorritako iminen gaineko (R)-p-
tolilsulfinilmetil-litioaren adizioak diastereoselektibitate ona erakusten duela baldintza
14 a) Solladié-Cavallo, A.; Suffert, J.; Haesslein, J.-L. Angew. Chem., Int. Ed. Engl. 1980, 19, 1005. b)
Maiorana, S.; Baldoli, C.; Del Buttero, P.; Licandro, E.; Papagni, A.; Lanfranchi, B.; Tiripicchio, A. J.
Organomet. Chem. 2000, 593.
15 Sintesi organikoan erabiltzen diren sulfoxido kiralen erabilera berrikusteko, ikusi: a) Posner, G. H. en
The Chemistry of Sulfones and Sulfoxides; Eds. Patai, S.; Rapoport, Z.; Sirling, C. J. M.; Wiley, New
York, 1988, p. 828. b) Allin, S. M.; Shuttleworth, S. J.; Page, P. C. B. Organosulfur Chemistry 1998, 2,
97.
16 a) Pyne, S. G.; Chapman, S. L. J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1986, 1688. b) Ronan, B.; Marchalin,
S.; Samuel, O.; Kagan, H. B. Tetrahedron Lett. 1988, 29, 6101. c) Pyne, S. G.; Dikic, B. J. Org. Chem.
1990, 55, 1932.
17 a) Annunziata, R.; Cinquini, M. Synthesis 1992, 929. b) Murahashi, S.-I.; Suda, J.; Tsuda, T.
Tetrahedron Lett. 1993, 34, 2645. c) Murahashi, S.-I. Angew. Chem., Int. Ed. Engl. 1995, 34, 2443.
18 a) Pyne, S. G.; Dikic, B. J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1989, 826. b) 16c erref.
24