Erreaktibo organolitikoak sintesi asimetrikoan, aminen ...

S. Arrasate Doktorego-Tesia
(1R,2R) izango litzateke, 1,2-difenil-2-aminoetanoletatik eratorritako eta erlazionaturiko
konposatuekin konparatuz. 57 Oraindik ez dago argi, kiralak diren bentzil litiodun
konposatuen ordezkapen elektroizalearen bilakaera estereokimikoa. Hala eta guztiz ere,
lehen adierazi dugunez, elektroizale batzuk estereoinbertsioz erreakzionatzen dute (alkil
eta azil haluroak, CO2-a, karbono disulfuroa, silil eta estanil kloruroa) eta beste batzuk
ordea, konfigurazioa mantenduz erreakzionatzen dute (alkoholez edo azidoz protonatuz,
aldehido edo esterrekin erreakzionatuz). 34a Azkenengo kasuan, erreaktiboa eta katioia
aurretik elkartzen dira. 16a Momentuz, imina prokiralen gaineko α-oxikarbanioi kiralen
adizioa argitaratu ez den arren, Beak-ek frogatu du, N-Boc-N-(p-
metoxifenil)bentzilaminatik sortutako α-amino bentzil litioak, konfigurazioa mantenduz
erreakzionatzen duela N-bentziliden-p-anisidinarekin. 12c
Era berean, zenbait saiakuntza egin genituen, diisopropil taldea dietil taldeagatik
aldatuz. Honela, adizio-erreakzioan, iminen gaineko 26 o-bentzil karbamatoen
egituraren eragina aztertu genuen (3.24 Eskema).
Kasu honetan ere, treo β-aminoalkohol eratorria, diastereoisomero bakar bat
bezala lortu genuen. Etekina erdi-mailakoa izan zen, (−)-esparteina erabili genuenean,
etekina handitzea lortu genuen arren, enantiomeria-soberakina oso baxua izan zen.
57 a) 46. erref. b) 51. erref. c) Aoyagi, Y.; Agata, N.; Shibata, N.; Horiguchi, M.; Williams, R. M.
Tetrehedron Lett. 2000, 41, 10159. d) Yaozhong, J.; Guilan, L.; Jingen, D. Synth. Comm. 1988, 18 1291.
e) Davis, F. A.; Haque, S.; Przeslawski, R. M. J. Org. Chem. 1989, 54, 2021. f) Jackson, W. R.; Jacobs,
A.; Matthews, B. R.; Jayatilake, G. S. Tetrahedron Lett. 1990, 31, 1447. g) Chang, H. T.; Sharpless, B.
Tetrahedron Lett. 1996, 37, 3219. h) Burton, R. D.; Bartberger, M. D.; Zhang, Y.; Eyler, J. R.; Schanze,
K. S. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, 5655. i) Shimizu, M.; Tsukamoto, K.; Fujisawa, T. Tetrahedron Lett.
1997, 38, 5193. j) Gunderson, K. G.; Shapiro, M. J.; Doti, R. A.; Skiles, J. W. Tetrahedron: Asymmetry
1999, 10, 3263. k) Cho, G. Y.; Ko, S. Y. J. Org. Chem. 1999, 64, 8745.
96