ganmarteba - MAMULI

ganmarteba - MAMULI ganmarteba - MAMULI

11.01.2013 Views

imarTeboda, da imarTeba dResac, maT ojaxSi, yoveli coli fexi-fexze gadadebuli zis, winsafarafarebuli paskali ki samzareuloSi trialebs. is bevrjer yofila saqarTveloSi, ukanasknelad SarSandeli zafxuli Tavis ojaxTan da megobrebTan erTad kvariaTSi gaatara, Cvens mier amorCeul saxlSi, iqidan viRacis dayenebuli Rvinoc Camoitana, romelsac dRemde gansakuTrebiT ufrTxildeba da aravis asmevs. saqarTveloSi man kidev erTi Cveva aiTvisa - sadRegrZeloebis warmoTqma, da unda naxoT, ra ostaturad daeufla am xelovnebas. ai, am paskal- Tan vxvdebodi anies vardas, iseve, rogorc im drois franguli kinos sxva cnobil warmomadgenlebs... da Tumca maSin aniesic garegnulad sxvanairi iyo, albaT, ubralod axalgazrda da Txeli, me ekranze dResac zustad is adamiani davinaxe - cocxali, ironiuli da yvelafrisadmi interesiT savse. da CemTvis kidev erTxel gamovitane daskvna, rom `drois msaxvrali xeli~ arcTu aucileblad swvdeba yvela adamians, ufro zustad, SeiZleba ise waxvide am qveynidan 80 Tu 90 wlis asakSi, rom moxucis stereotipad ar iqce. * * * dRes ramdenime saaTi konkordze, anu `Tanxmobis moedanze~ gavatare. davdiodi, vkiTxulobdi, vfiqrobdi... konkordi - es mTeli samyaroa, da is yovelTvis axlad mxiblavs - Tavisi gansakuTrebuli sinaTliT, SadrevnebiTa da skulpturebiT, mwvanisa da oqrosferis SexamebiT, xedebiT - triumfaluri TaRisa da madlenisaken, da, rac mTavaria, sivrcis usazRvrobiT, rasac, Turme, sruliad garkveuli axsna aqvs: is er- TaderTi moedania msoflioSi, romelic ar aris SenobebiT SemozRuduli da Riaa sami mxriv, Sanzelizes, tiuilris baRebisa da senis mimarTulebiT. da swored es gaxsnilobaa misi mTavari Tviseba, misi xibli. aq yovelTvis meufleba harmoniulobisa da simSvidis gancda... magram warsuli? magram giliotina? 1793 wlis 16 oqtomberi. maSin am moedans `revoluciis moedani~ erqva. mis SuagulSi giliotina idga. 16 oqtombris dRe iyo naTeli, magram civi. 11 saTze maria-antuaneta gamoiyvanes konsierJeridan `maisis ezo- Si~ sadac mas talaxiani etli elodeboda. jalaTma miuTiTa adgili, sadac unda damjdariyo. TviTon mis ukan dajda. etli nela migoravda 14 konkordisken, gzaze uamravi xalxi xvdeboda, magram ar ismoda arc yvirili, arc lanZRva, CurCulic ki. 30000 jariskaci qmnida mTel gzaze cocxal Robes. mxolod sent-onores misasvlel- Tan gaisma siZulvilis SeZaxilebi. luvris pirispir dedis xelSi mokalaTebulma bavSvma kocna gaugzavna. dedofals Tvalebi cremlebiT aevso. etli revoluciis moedanze Semogorda. maria-antuaneta adioda eSafotis kibeze, asvlisas SemTxveviT fexi daabija jalaTs xelze, misi bolo sityvebi iyo: `mapatieT, batono, me es gangeb ar gamikeTebia~. mere yvelaferi Cveuli TanmimdevrobiT moxda. 12 saaTsa da 15 wuTze rituali damTavrebuli iyo. jalaTma TmebSi Caavlo xeli maria-antuanetas Tavs da aCvena brbos, romelmac SesZaxa: `gaumarjos respublikas!~ igive gza ramdenime TviT adre ludoviko me-16-m gaiara. 1793 wlis 21 ianvars is gaxda revoluciis pirveli msxverpli. istoriaSi darCa misi jalaTis, samsonis werili, dawerili 1793 wlis 20 Tebervals: `rodesac mivida giliotinis fex- Tan, ikiTxa, Sewydeboda Tu ara dolebis braxuni. sanam xdeboda misi mibma ficarze, daiyvira: `udanaSaulo var~. mere mogvibrunda jalaTebs: `batonebo, me udanaSaulo var yvelaferSi, rasac mabraleben. visurvebdi, rom Cemma sisxlma SeaduRabos frangebis bedniereba~. mefem aitana es yvelaferi simSvidiT da simtkiciT, romelmac yvela gaakvirva. me mjera, rom es simtkice man ipova religiis principebSi, romel- Tac masaviT aravin Cawvdomia~. ra sainteresoa, ara, rogor da ra sityvebiT laparakobs jalaTi Tavis msxverplze. am werilSi TanagrZnobac ikiTxeba mefis mimarT, mowiwebac da pativiscemac. rogor exameba es grZnobebi TviTon Tavis mokveTis faqts? wlebis mere aleqsandre diuma, mama, romelsac undoda ceremoniis detalebis dazusteba, Sexvda samsonis (jala- Tis) Svils da Semounaxa istorias am saubris Canaweri: `ra moxda mefesa da Tqveni mamis damxmareTa Soris? - diax, me SemiZlia gipasuxoT, me iq viyavi... roca mefe miiyvanes eSafotTan, xelebi Tavisufali hqonda. erTi damxmare eloda TokiT xelSi, meorem uTxra: aucilebelia SegikraT xelebi. - arasodes! - SesZaxa mefem, - arasodes! da Tokian kacs xeli hkra. sami danarCeni mefesTan miiWra. maSin mama- Cemi miuaxlovda da didi mowiwebiT uTxra: mxolod cxvirsaxociT, Tqveno udidebulesobav. am mimarTvaze - Tqveno udidebulesobav, romelic didi xania, aRar gaegona, ludoviko me-16 SekrTa da Tqva, - kargi, iyos ase. RmerTo Cemo, esec! - da gauwoda xelebi dasabmelad~. madam de stali ase afasebs ludoviko me-16-es pirovnebas: `am kacma, romelsac aklda Zalauflebis SenarCunebisaTvis aucilebeli Zala, siTamame - mtrebis mosagerieblad, kacma, romlis bunebrivad morcxvma gonebam verc sakuTari ideebi gaiCina da verc sxvaTa naazrevis aTviseba SeZlo, tanjvisa da Rirseulad sikvdilis gasakviri unari gamoamJRavna~. me es sityvebi bevris mTqmelad mimaCnia da mefisa da dedoflis golgoTas gza kidev erTxel mafiqrebs imaze, ra rTuli da winaaRmdegobrivia adamianis buneba da ramdeni, erTmaneTis gamomricxavi Tvisebis dateva SeuZlia mas. binddeba. me isev konkordis moedanze var... revoluciis dros giliotinis aq aRmarTviT is revoluciis sisxlian Teatrad iqca. am moedanze Tavi mokveTes 1119 adamians. ukanasknelad, 1794 wlis 28 ivliss - robespiersa da mis megobrebs. giliotina... sainteresoa, da raRac gagebiT, Semzaravic am saxelwodebis warmomavloba. 1789 wels cnobilma eqimma Jozef ignas giliotinma parlamentSi orjer xotba Seasxa Tavis mokveTis axlad gamogonebul meqanikur meTods, rogorc ufro humanurs, CamoxrCobasa da najaxiT Tavis mokveTasTan SedarebiT. giliotini Tvlida, rom axali meqanizmi uzrunvelyofda dasjis myisierebas, rac Rirseuli sikvdilis aucilebeli da absoluturi pirobaa; Tavisi humanuri profesiidan gamomdinare, is cdilobda, daerwmunebina kanonmdeblebi, uari eTqvaT najaxiT Tavis mokveTisa da CamoxrCobis tradiciaze, romlebic sikvdilmisjils damatebiT wvalebas ayenebda; is ise damajereblad laparakobda, rom SeZlo kidec deputatTa darwmuneba. axalma meTodma Secvala Zveli, magram sabolood es gamarjveba humanisti eqimis- Tvis paradoqsulad tragikuli SedegiT dasrulda: Tavis mokveTis am axal meqanizms misi saxeli daerqva, ris gamoc, sawyali giliotini mTeli cxovrebis manZilze Rrma sinanuls gamoTqvamda. magram dasrulda teroris bneli epoqa da 1795 wels revoluciis moedanma SeiZina Tavisi bevrismTqmeli saxeli: konkordi. anu Tanxmoba. mere

sxva mniSvnelovani ambebic moxda: 1831 wels egviptis mefem madlierebis niSnad aCuqa safrangeTs luqsoris taZris obeliski, frangi mecnieris - Sampolionis - mier ieroglifebis gaSifvris aRsaniSnavad; ludoviko-filipe pirvelma ki gadawyvita misi dadgma konkordis moedanze, radganac `is ar gagvaxsenebs arc erT politikur movlenas~. ase aRmoCnda konkordis SuagulSi es 3300 wlis asakis, 23 metris simaRlis, ramzes meores madidebeli ieroglifebiT mokazmuli, vardisferi granitis umSvenieresi monoliTi, romelic isea aq Serwymuli sivrcesTan, TiTqos, Soreul egvipteSi ki ara, aramed pirdapir aq, am adgilas gaCnda, gaCnda imisaTvis, rom samudamod daviwyebas miscemoda revoluciuri teroris avbediTi wlebi da TviTon moedani adamianTa da erTa Soris urTierTgagebis simbolod qceuliyo. da ai, dRes, Sen dgaxar konkordze da SeiZleba arc ici, rom sami saukunis win am moedanze cvioda adamianTa mokveTili Tavebi da amas aTasobiT damswre aRfrTovanebiT xvdeboda; magram Tu saRamoxans, bindSi idgebi didxans, zustad aq, am adgilas, usaTuod igrZnob raRac gaugebar TrTolvas da iqneb mogelandos kidec Tavis mosakveTad mimavali, lamazmani da garTobis moyvaruli dedofali, romelic sikvdilis piras warmoTqvams Tavisi cxovrebis yvelaze gasaocar sityvebs, jala- Tisadmi mimarTuls: `mapatieT, batono, me es gangeb ar gamikeTebia~. magram am molandebas maSinve gadafaravs silamazisa da harmoniulobis gancda. da Sen mTeli arsebiT SeigrZnob mSvenierebas, romelic ase xSirad aris gadajaWvuli tragediasTan, agvirgvinebs mas da iqneb amis gamo TviTonac ufro Rrma, bevris damtevi da mimzidveli xdeba. mSveniereba, rogorc tragediis gvirgvini! * * * am fiqrebSi Cafluli vbrundebodi saxlSi da uecrad Tvalwin damidga Cveni qveynis avbediTi wlebi, Cemi bavSvobis, da marto bavSvobis ki ara, albaT, mTeli cxovrebis umZimesi dRe, raJden-biZas dapatimrebis dRe. maSin 13 wlisa viyavi, da miuxedavad imisa, rom ukve gancdili mqonda mamis da dedis daWera, magram es sul adreul bavSvobaSi moxda, 6 da 7 wlis asakSi, roca am movlenis bolomde gaazrebac ar SemeZlo. da ai, axla, raJden-biZa! - adamiani, romelic umSoblod darCeni- `me vxedav mzes~ gadasaReb moedanze li bavSvis TavdaviwyebiT miyvarda, romelic CemTvis mamac iyo da dedac, da kidev pirovneba, romelsac veTayvanebodi. yovel wuTas masTan erTad mindoda yofna, es iqneb winaTgrZnobac iyo da SiSic, rom masac usaTuod wamarTmevdnen! roca is baTumSi midioda leqciebis wasakiTxad, me mTeli dReebi Cvens patara rkinis aivans vafarebdi Tavs da vtirodi. roca is ijda Tavis uzarmazar (rogorc me meCveneboda ma- Sin) sawer magidasTan da werda, me iqve mivujdebodi da ase vamzadebdi gakveTilebs, an vkiTxulobdi. roca, Tavisi Cveulebisamebr, oTaxSi bolTas scemda, me maSinve fexebze Sevadgebodi da is, yvelasTan mkacri da Seuvali, studentebis risxva, me, mis `Savtuxa gogos~, veraferze meubneboda uars, iZulebuli xdeboda aetana es axireba, Semoexvia Cems mxrebze xelebi, CemTan erTad evlo oTaxis erTi kuTxidan meoreSi da aseT ucnaur mdgomareoba- Si efiqra. efiqra wignebze da fizikis saxelmZRvaneloebze, romlebsac werda. me gvian mivxvdi, rom bavSvuri egoizmiT ubralod sicocxles ar vaclidi, is ki udrtvinvelad itanda yvelafers, vinaidan, albaT, masac hqonda winaTgrZnoba, rom im bnel qveyanaSi es idilia obol bavSvsa da mravalWi- 15

imarTeboda, da imarTeba dResac, maT<br />

ojaxSi, yoveli coli fexi-fexze gadadebuli<br />

zis, winsafarafarebuli paskali<br />

ki samzareuloSi trialebs.<br />

is bevrjer yofila saqarTveloSi,<br />

ukanasknelad SarSandeli zafxuli Tavis<br />

ojaxTan da megobrebTan erTad<br />

kvariaTSi gaatara, Cvens mier amorCeul<br />

saxlSi, iqidan viRacis dayenebuli<br />

Rvinoc Camoitana, romelsac dRemde<br />

gansakuTrebiT ufrTxildeba da aravis<br />

asmevs. saqarTveloSi man kidev erTi<br />

Cveva aiTvisa - sadRegrZeloebis warmoTqma,<br />

da unda naxoT, ra ostaturad<br />

daeufla am xelovnebas. ai, am paskal-<br />

Tan vxvdebodi anies vardas, iseve, rogorc<br />

im drois franguli kinos sxva<br />

cnobil warmomadgenlebs... da Tumca<br />

maSin aniesic garegnulad sxvanairi<br />

iyo, albaT, ubralod axalgazrda da<br />

Txeli, me ekranze dResac zustad is<br />

adamiani davinaxe - cocxali, ironiuli<br />

da yvelafrisadmi interesiT savse.<br />

da CemTvis kidev erTxel gamovitane<br />

daskvna, rom `drois msaxvrali xeli~<br />

arcTu aucileblad swvdeba yvela adamians,<br />

ufro zustad, SeiZleba ise waxvide<br />

am qveynidan 80 Tu 90 wlis asakSi,<br />

rom moxucis stereotipad ar iqce.<br />

* * *<br />

dRes ramdenime saaTi konkordze,<br />

anu `Tanxmobis moedanze~ gavatare.<br />

davdiodi, vkiTxulobdi, vfiqrobdi...<br />

konkordi - es mTeli samyaroa, da is<br />

yovelTvis axlad mxiblavs - Tavisi<br />

gansakuTrebuli sinaTliT, SadrevnebiTa<br />

da skulpturebiT, mwvanisa da oqrosferis<br />

SexamebiT, xedebiT - triumfaluri<br />

TaRisa da madlenisaken, da, rac mTavaria,<br />

sivrcis usazRvrobiT, rasac, Turme,<br />

sruliad garkveuli axsna aqvs: is er-<br />

TaderTi moedania msoflioSi, romelic<br />

ar aris SenobebiT SemozRuduli da<br />

Riaa sami mxriv, Sanzelizes, tiuilris<br />

baRebisa da senis mimarTulebiT.<br />

da swored es gaxsnilobaa misi mTavari<br />

Tviseba, misi xibli. aq yovelTvis<br />

meufleba harmoniulobisa da simSvidis<br />

gancda...<br />

magram warsuli?<br />

magram giliotina?<br />

1793 wlis 16 oqtomberi.<br />

maSin am moedans `revoluciis moedani~<br />

erqva. mis SuagulSi giliotina<br />

idga. 16 oqtombris dRe iyo naTeli,<br />

magram civi. 11 saTze maria-antuaneta<br />

gamoiyvanes konsierJeridan `maisis ezo-<br />

Si~ sadac mas talaxiani etli elodeboda.<br />

jalaTma miuTiTa adgili, sadac<br />

unda damjdariyo. TviTon mis<br />

ukan dajda. etli nela migoravda<br />

14<br />

konkordisken, gzaze uamravi xalxi xvdeboda,<br />

magram ar ismoda arc yvirili,<br />

arc lanZRva, CurCulic ki. 30000 jariskaci<br />

qmnida mTel gzaze cocxal<br />

Robes. mxolod sent-onores misasvlel-<br />

Tan gaisma siZulvilis SeZaxilebi.<br />

luvris pirispir dedis xelSi mokalaTebulma<br />

bavSvma kocna gaugzavna.<br />

dedofals Tvalebi cremlebiT aevso.<br />

etli revoluciis moedanze Semogorda.<br />

maria-antuaneta adioda eSafotis<br />

kibeze, asvlisas SemTxveviT fexi daabija<br />

jalaTs xelze, misi bolo sityvebi<br />

iyo: `mapatieT, batono, me es gangeb<br />

ar gamikeTebia~. mere yvelaferi Cveuli<br />

TanmimdevrobiT moxda. 12 saaTsa<br />

da 15 wuTze rituali damTavrebuli<br />

iyo. jalaTma TmebSi Caavlo xeli maria-antuanetas<br />

Tavs da aCvena brbos,<br />

romelmac SesZaxa: `gaumarjos respublikas!~<br />

igive gza ramdenime TviT adre ludoviko<br />

me-16-m gaiara. 1793 wlis 21<br />

ianvars is gaxda revoluciis pirveli<br />

msxverpli. istoriaSi darCa misi<br />

jalaTis, samsonis werili, dawerili<br />

1793 wlis 20 Tebervals:<br />

`rodesac mivida giliotinis fex-<br />

Tan, ikiTxa, Sewydeboda Tu ara dolebis<br />

braxuni. sanam xdeboda misi mibma<br />

ficarze, daiyvira: `udanaSaulo var~.<br />

mere mogvibrunda jalaTebs: `batonebo,<br />

me udanaSaulo var yvelaferSi, rasac<br />

mabraleben. visurvebdi, rom Cemma sisxlma<br />

SeaduRabos frangebis bedniereba~.<br />

mefem aitana es yvelaferi simSvidiT<br />

da simtkiciT, romelmac yvela<br />

gaakvirva. me mjera, rom es simtkice<br />

man ipova religiis principebSi, romel-<br />

Tac masaviT aravin Cawvdomia~.<br />

ra sainteresoa, ara, rogor da ra<br />

sityvebiT laparakobs jalaTi Tavis<br />

msxverplze. am werilSi TanagrZnobac<br />

ikiTxeba mefis mimarT, mowiwebac da<br />

pativiscemac. rogor exameba es grZnobebi<br />

TviTon Tavis mokveTis faqts?<br />

wlebis mere aleqsandre diuma, mama,<br />

romelsac undoda ceremoniis detalebis<br />

dazusteba, Sexvda samsonis (jala-<br />

Tis) Svils da Semounaxa istorias<br />

am saubris Canaweri: `ra moxda mefesa<br />

da Tqveni mamis damxmareTa Soris? -<br />

diax, me SemiZlia gipasuxoT, me iq<br />

viyavi... roca mefe miiyvanes eSafotTan,<br />

xelebi Tavisufali hqonda. erTi damxmare<br />

eloda TokiT xelSi, meorem<br />

uTxra: aucilebelia SegikraT xelebi.<br />

- arasodes! - SesZaxa mefem, - arasodes!<br />

da Tokian kacs xeli hkra. sami<br />

danarCeni mefesTan miiWra. maSin mama-<br />

Cemi miuaxlovda da didi mowiwebiT<br />

uTxra: mxolod cxvirsaxociT, Tqveno<br />

udidebulesobav. am mimarTvaze - Tqveno<br />

udidebulesobav, romelic didi xania,<br />

aRar gaegona, ludoviko me-16 SekrTa<br />

da Tqva, - kargi, iyos ase. RmerTo Cemo,<br />

esec! - da gauwoda xelebi dasabmelad~.<br />

madam de stali ase afasebs ludoviko<br />

me-16-es pirovnebas:<br />

`am kacma, romelsac aklda Zalauflebis<br />

SenarCunebisaTvis aucilebeli<br />

Zala, siTamame - mtrebis mosagerieblad,<br />

kacma, romlis bunebrivad morcxvma gonebam<br />

verc sakuTari ideebi gaiCina da<br />

verc sxvaTa naazrevis aTviseba SeZlo,<br />

tanjvisa da Rirseulad sikvdilis<br />

gasakviri unari gamoamJRavna~. me es<br />

sityvebi bevris mTqmelad mimaCnia da<br />

mefisa da dedoflis golgoTas gza<br />

kidev erTxel mafiqrebs imaze, ra rTuli<br />

da winaaRmdegobrivia adamianis<br />

buneba da ramdeni, erTmaneTis gamomricxavi<br />

Tvisebis dateva SeuZlia mas.<br />

binddeba. me isev konkordis moedanze<br />

var... revoluciis dros giliotinis<br />

aq aRmarTviT is revoluciis<br />

sisxlian Teatrad iqca. am moedanze<br />

Tavi mokveTes 1119 adamians. ukanasknelad,<br />

1794 wlis 28 ivliss - robespiersa<br />

da mis megobrebs.<br />

giliotina... sainteresoa, da raRac<br />

gagebiT, Semzaravic am saxelwodebis<br />

warmomavloba. 1789 wels cnobilma<br />

eqimma Jozef ignas giliotinma parlamentSi<br />

orjer xotba Seasxa Tavis<br />

mokveTis axlad gamogonebul meqanikur<br />

meTods, rogorc ufro humanurs, CamoxrCobasa<br />

da najaxiT Tavis mokveTasTan<br />

SedarebiT. giliotini Tvlida, rom<br />

axali meqanizmi uzrunvelyofda dasjis<br />

myisierebas, rac Rirseuli sikvdilis<br />

aucilebeli da absoluturi pirobaa;<br />

Tavisi humanuri profesiidan<br />

gamomdinare, is cdilobda, daerwmunebina<br />

kanonmdeblebi, uari eTqvaT najaxiT<br />

Tavis mokveTisa da CamoxrCobis tradiciaze,<br />

romlebic sikvdilmisjils<br />

damatebiT wvalebas ayenebda; is ise<br />

damajereblad laparakobda, rom SeZlo<br />

kidec deputatTa darwmuneba. axalma<br />

meTodma Secvala Zveli, magram sabolood<br />

es gamarjveba humanisti eqimis-<br />

Tvis paradoqsulad tragikuli SedegiT<br />

dasrulda: Tavis mokveTis am axal<br />

meqanizms misi saxeli daerqva, ris gamoc,<br />

sawyali giliotini mTeli cxovrebis<br />

manZilze Rrma sinanuls gamoTqvamda.<br />

magram dasrulda teroris bneli<br />

epoqa da 1795 wels revoluciis moedanma<br />

SeiZina Tavisi bevrismTqmeli saxeli:<br />

konkordi. anu Tanxmoba. mere

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!