You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Kupinga</strong> <strong>ya</strong> <strong>Kiprotestanti</strong><br />
kidogo. Katika fito za chuma za chumba chake kidogo Tausen akazungumza na wenzake<br />
maarifa <strong>ya</strong> kweli. Kama mababa wema wale wa Danois wangalipatana katika shauri la kanisa<br />
juu <strong>ya</strong> uzushi, sauti <strong>ya</strong> Tausen haingalisikiwa tena kamwe; lakini badala <strong>ya</strong> kumzika hai kwa<br />
gereza la chini <strong>ya</strong> udongo, wakafukuzwa kwa nyumba <strong>ya</strong> watawa.<br />
Amri <strong>ya</strong> mfalme, ikatangazwa, ikatolea ulinzi kwa elimu <strong>ya</strong> mafundisho map<strong>ya</strong>. Makanisa<br />
<strong>ya</strong>kafunguliwa kwa ajili <strong>ya</strong>ke, na watu wakajaa tele kusikiliza. Agano Jip<strong>ya</strong> katika Kidanois<br />
kikaenezwa mahali pengi. Juhudi <strong>ya</strong> kuangusha kazi ikaishia kwa kuitawan<strong>ya</strong>, na kwa hiyo<br />
Danemark ikatangaza ukubali wake wa imani <strong>ya</strong> matengenezo.<br />
Maendeleo katika Uswedi<br />
Katika Uswedi vilevile vijana kutoka Wittenberg wakachukua maji <strong>ya</strong> uzima kwa watu<br />
wa kwao. Waongozi wawili wa Matengenezo katika Swede, Olaf na Laurentius Petri,<br />
walijifunza chini <strong>ya</strong> Luther na Melanchton. Kama mtengenezaji mkuu, Olaf akaamsha watu<br />
kwa ufundi wake wa kusema, hivyo Laurentius, sawasawa na Melanchton, alikuwa na<br />
uangalifu na utulivu. Wote wawili walikuwa na uhodari imara. Mapadri wakikatoliki<br />
wakasukuma watu wajinga na wa ibada <strong>ya</strong> sanamu kwa n<strong>ya</strong>kati nyingi. Olaf Petri kwa shida<br />
akaokoka na maisha <strong>ya</strong>ke. Watengenezaji hawa walikuwa, basi, wakilindwa na mfalme,<br />
aliyekusudia juu <strong>ya</strong> Matengenezo na akakaribisha hawa wasaidizi hodari katika vita <strong>ya</strong><br />
kupinga Roma.<br />
Mbele <strong>ya</strong> mfalme na watu waliojifunza wa Swede, Olaf Petri kwa uwezo mkubwa akatetea<br />
imani <strong>ya</strong> matengenezo. Akatangaza kwamba mafundisho <strong>ya</strong> mababa <strong>ya</strong>napaswa kukubaliwa<br />
tu kama <strong>ya</strong>kipatana na Maandiko; akatangaza kwamba mafundisho mhimu <strong>ya</strong> imani<br />
<strong>ya</strong>nayofundishwa katika Biblia kwa hali <strong>ya</strong> wazi ili wote waweza ku<strong>ya</strong>fahamu.<br />
Shindano hili linaonyesha watu wa namna gani wanaokuwa katika jeshi la Watengenezaji.<br />
Hawakuwa wajinga, watu wa kujitenga, wenye mabishano wa fujo--mbali <strong>ya</strong> ile. Walikuwa<br />
watu waliojifunza Neno la Mungu na waliojua vizuri kutumia silaha walizozipata kwa gala<br />
<strong>ya</strong> silaha <strong>ya</strong> Biblia. (Walikuwa) wanafunzi na wanafunzi wa elimu <strong>ya</strong> tabia na sifa za Mungu<br />
na dini (Theologie), watu wakamilifu waliozoea mambo <strong>ya</strong> ukweli wa injili, na walioshinda<br />
kwa urahisi wenye kutumia maneno <strong>ya</strong> ovyo <strong>ya</strong> uongo wa vyuo na wakuu wa Roma.”<br />
Mfalme wa Swede akakubali imani <strong>ya</strong> Waprotestanti, na baraza la taifa likatangaza<br />
ukubali wake. Kwa matakwa <strong>ya</strong> mfalme ndugu hawa wawili wakaanza utafsiri wa Biblia<br />
nzima. Ikaagizwa na baraza kwamba po pote katika ufalme, wachungaji walipashwa kueleza<br />
Maandiko, na kwamba watoto katika vyuo walipashwa kufundishwa kusoma Biblia.<br />
Walipookoka na magandamizo <strong>ya</strong> Roma, watu wa taifa la Uswedi wakafikia hali <strong>ya</strong> nguvu<br />
na ukubwa wasiofikia mbele. Baada <strong>ya</strong> karne moja, taifa hili ndogo na zaifu likawa la kwanza<br />
katika Ula<strong>ya</strong> lililosubutu kutoa mkono wa usaada--kwa ukombozi wa Ujermani mda wa<br />
shindano ndefu la Vita <strong>ya</strong> miaka makumi tatu. Ula<strong>ya</strong> yote <strong>ya</strong> Kaskazini ilionekana kuwa tena<br />
chini <strong>ya</strong> ukorofi wa Roma. Majeshi <strong>ya</strong> Swede ndiyo <strong>ya</strong>liwezesha Ujeremani kupata uhuru wa<br />
95