Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...
Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ... Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...
� Akspete desizyon pitit ou pou li jwe oubyen pa jwe. Yon fwa pitit ou fini sezon an, li kapab deside pou li eseye yon lòt spò oubyen pa jwe nan ekip ankò ditou. Aktivite spò se bagay ki kapab pote anpil strès epi se pa tout timoun ki pwofite de aktivite sa yo. Kòm paran ou kapab bay pitit ou sipò nan desizyon li si ou jwenn yon lòt aktivite ki andeyò lekòl epi ki ankouraje devlopman sosyal epi travay ann ekip. Anpil timoun reyisi trè byen nan pwogram skout oubyen nan club ki pi ann akò ak enterè pa yo (fotografi, liv, jwèt echèk oubyen lòt jwèt sosyete, koleksyon tenb oubyen pyès mònè, mizik, teyat, koral, travay atistik ak travay manyèl, ets.) Pou bay antrenè pitit ou sipò � Evalye yon antrenè anvan ou mete pitit ou nan yon ekip. Antrènman yo kapab kenbe oubyen kase enterè timoun lan nan spò an. Jwenn yon antrenè ki fè yon antrènman ki amizan epi enteresan. Yon fason senp pou teste sa se gade figi ti spòtif yo pou ou wè si yap amize yo. � Etabli yon kontak pozitif depi kòmansman an avèk antrenè an. Prezante tèt ou, epi veye pou kenbe liy kominikasyon pozitif ant oumenm, pitit ou epi antrenè an pandan tout sesyon an. Si gen yon pwoblèm ki prezante, lè sa a, sa ap pi fasil pou ou pale sou sa avèk antrenè an. � Rekonèt angajman antrenè an pran. Antrenè yo mete anpil èdtan travay anplis de antrènman avèk match yo; lè yon moun se yon antrenè, sa montre li angaje ak spò an epi ak pitit ou. � Ede antrenè an. Pandan sezon an, pa ezite pou ou travay kòm volontè. Antrenè an kapab bezwen yon moun ede l rele lòt paran yo pou avèti orè an chanje, oubyen pote yon glasyè ak bwason ladan l pou match lan, oubyen pou rasanble materyèl lan apre match lan. Efò ou pral montre pitit ou oumenm tou w enterese pou w kreye yon eksperyans ki pozitif. � Plen tank emosyonèl antrenè an. Lè antrenè yo fè yon bagay ou renmen, fè yo konnen sa. Djòb antrenè an se yon djòb difisil li ye epi pi fò nan antrenè yo tande paran yo sèlman lè yo gen yon pwoblèm ak yon bagay. Yon konpliman sensè kapab bay anpil epi sa ap ede antrenè an kenbe angajman li bay ekip lan. Pou plis enfòmasyon sou edikasyon paran bay pitit yo nan spò, vizite: www.youthsportspsychology.com 68 • Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 MEN KOTE OU KAPAB JWENN MOUN EDE OU Sèvi ak Gid sou Resous pou fanmi yo ki nan paj 79–82 pou kapab jwenn plis enfòmasyon sou divès sèvis sipò pou fanmi ki disponib nan kominote w.
Espesyalman pou papa Papa yo jwe yon wòl enpòtan nan devlopman pitit yo depi timoun lan konsevwa nan vant manman l e pandan tout vi timoun lan. Relasyon ti gason genyen ak papa yo ede yo idantifye kiyès yo ye epi ki kote yo soti. Relasyon ti fiy ak papa yo ede yo santi yo an sekirite epi aprann sou respè yo ba yo. Men konsèy ki adrese a papa sèlman e ki soti nan National Fatherhood Initiative (Inisyativ nasyonal pou patènite). 1. Respekte manman pitit ou Youn nan pi bon bagay yon papa kapab fè pou pitit li se respekte manman yo. Si ou marye, kenbe maryaj ou an fòs epi bal lavi. Si ou pa marye, sa enpòtan toujou pou ou respekte manman pitit ou epi bal sipò. Yon papa ak yon manman ki youn respekte lòt, epi ki montre pitit yo sa, bay yon anviwònman ki fè yo santi yo an sekirite. Lè timoun yo wè paran yo ap aji ak respè youn pou lòt, yo gen plis chans pou yo santi yomenm tou yo aksepte yo epi respekte yo. 2. Pase tan ak pitit ou Jan yon papa pase tan li se sa ki montre timoun yo kisa ki enpòtan pou li. Si ou toujou sanble ou twò okipe pou pitit ou, yap santi ou neglije yo, kèlkeswa sa ou di yo. Lè ou bay pitit ou anpil valè, souvan sa pral vle di ou sakrifye lòt bagay, men se yon bagay esansyèl pou w pase tan ak pitit ou. Timoun grandi rapid. Si ou manke yon opòtinite li pap janm tounen. 3. Fè sa ou gen pou fè pou ou gen dwa pou yo koute ou Jan sa rive twò souvan, sèl fwa yon papa pale ak pitit li se lè timoun lan fè yon bagay ki pa sa. Se pou sa anpil timoun santi yo malalèz lè manman yo di, “Papa ou di w vin pale w.” Kòmanse pale ak pitit ou lè yo jèn anpil pou sa pi fasil lè w gen pou ou pale sou sijè ki difisil yo a mezi timoun yo ap grandi. Pran tan epi koute ide yo epi pwoblèm yo. 4. Disiplin avèk lanmou Tout timoun bezwen yo gide yo epi ba yo disiplin: pa tankou yon pinisyon, men pou etabli limit ki rezonab. Raple pitit ou ki konsekans aksyon li kapab genyen, epi ba l rekonpans ki gen yon sans lè li konpòte l byen. Papa ki bay disiplin avèk tout kalm yo epi avèk jistis tou ap montre pitit yo yo renmen yo. 5. Bay yon bon egzanp Papa se yon egzanp yo ye pou pitit yo, kit yon konn sa oubyen yo pa konn sa. Yon ti fiy ki pase tan li ak yon papa ki ba l afeksyon grandi avèk konesans li merite pou ti gason trete l ak respè, epi li wè a kisa pou l atann li nan yon mari. Papa kapab aprann pitit gason yo kisa ki enpòtan nan lavi si yo montre onète, imilite epi respon- sabilite. “Tout la tè an se sèn yon teyat….”e yon papa jwe youn nan wòl ki pi enpòtan yo. 6. Aksepte wòl anseyan an Twòp papa panse wòl anseyan an se pou lòt moun li ye. Men yon papa ki aprann pitit li sou sa ki byen e sa ki mal, epi ankouraje li fè tout efò li pou l nan le byen, ap wè pitit li fè chwa ki bon yo. Papa ki patisipe nan vi pitit yo sèvi ak egzanp ki soti nan lavi kotidyen pou yo aprann pitit yo leson ki fondamantal nan lavi. 7. Manje ansanm kòm fanmi Lè nou pataje yon repa ansanm (manje maten, midi oubyen soupe) sa kapab vin yon pati enpòtan nan lavi fanmi an. Non sèlman sa mete yon strikti nan yon jounen ki kapab chaje, sa bay timoun yo yon chans tou pou yo pale sou sa yap fè epi sa yo vle fè. Se yon bon moman tou pou papa yo koute epi bay konsèy. Sa ki pi enpòtan an, se yon moman pou fanmi an pase ansanm chak jou. Zouti avèk konsèy pou paran ak responsab timoun Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 69
- Page 24 and 25: u ou Devlopman sosyal ak emosyonèl
- Page 27 and 28: Pitit ou nan laj 18 a 24 mwa Imitas
- Page 29 and 30: Pitit ou nan laj 24 a 36 mwa Timoun
- Page 31 and 32: Pitit ou nan laj 3 zan Lè twazyèm
- Page 33 and 34: Pitit ou nan laj 4 an Devlopman fiz
- Page 35 and 36: Pitit ou nan laj 5 an Devlopman fiz
- Page 37: Metòd pozitif pou elve timoun epi
- Page 40 and 41: Timoun ki entimide lòt timoun kapa
- Page 42 and 43: Kisa paran yo dwe konnen Si paran y
- Page 44 and 45: Lòt konsèy � Chita ansanm regil
- Page 46 and 47: Konsèy sou sa paran kapab fè nan
- Page 48 and 49: • Istwa sit Entènèt Gade nan is
- Page 50 and 51: Metòd pozitif pou elve timoun epi
- Page 52 and 53: LÈ LI PRAL NAN YON NOUVO LEKÒL OU
- Page 54 and 55: RASIRE timoun yo ke manm fanmi a ki
- Page 57 and 58: Pou konprann yon devlopman nòmal n
- Page 59: � Kòmanse enterese sou detay pw
- Page 62 and 63: Konsantre sou sans ki afebli an. Na
- Page 64 and 65: 22. ☐ Wi ☐ Non Eske tout pwodwi
- Page 66 and 67: Gouvènant epi jèn fiy o pè Paran
- Page 68 and 69: Apre ou fin plase pitit ou nan yon
- Page 71 and 72: Kilè pou ou kite pitit ou pou kont
- Page 73: Pou ankouraje pitit ou lè ou nan m
- Page 77 and 78: Pou kolabore nan edikasyon timoun y
- Page 79 and 80: Pou jere strès Li enpòtan pou ou
- Page 81 and 82: Pou jwenn yon ekilib ant vi fanmi o
- Page 83 and 84: Konsèy pou yon relasyon ki sen Nou
- Page 85 and 86: Resous pou fanmi ak kominote a Nime
- Page 87 and 88: The Covenant House Nineline Li bay
- Page 89 and 90: List referans fasil pou Paran ak Re
- Page 91: Pou fè pwòp jiwèt ou! Kisa wap b
- Page 94: 88 • Jiwèt pou prevansyon® Gid
Espesyalman<br />
pou papa<br />
Papa yo jwe yon wòl enpòtan nan devlopman pitit yo depi<br />
timoun lan konsevwa nan vant manman l e pandan tout vi<br />
timoun lan. Relasyon ti gason genyen ak papa yo ede yo idantifye<br />
kiyès yo ye epi ki kote yo soti. Relasyon ti fiy ak papa yo ede yo<br />
santi yo an sekirite epi aprann <strong>sou</strong> respè yo ba yo. Men konsèy ki<br />
adrese a papa sèlman e ki soti nan National Fatherhood Initiative<br />
(Inisyativ nasyonal pou patènite).<br />
1. Respekte manman pitit ou<br />
Youn nan pi bon bagay yon papa kapab fè pou pitit li se respekte<br />
manman yo. Si ou marye, kenbe maryaj ou an fòs epi bal lavi. Si<br />
ou pa marye, sa enpòtan toujou pou ou respekte manman pitit ou<br />
epi bal sipò. Yon papa ak yon manman ki youn respekte lòt, epi ki<br />
montre pitit yo sa, bay yon anviwònman ki fè yo santi yo an sekirite. Lè timoun yo wè paran yo ap aji ak respè youn<br />
pou lòt, yo gen plis chans pou yo santi yomenm tou yo aksepte yo epi respekte yo.<br />
2. Pase tan ak pitit ou<br />
Jan yon papa pase tan li se sa ki montre timoun yo kisa ki enpòtan pou li. Si ou toujou sanble ou twò okipe pou pitit<br />
ou, yap santi ou neglije yo, kèlkeswa sa ou di yo. Lè ou bay pitit ou anpil valè, <strong>sou</strong>van sa pral vle di ou sakrifye lòt<br />
bagay, men se yon bagay esansyèl pou w pase tan ak pitit ou. Timoun grandi rapid. Si ou manke yon opòtinite li pap<br />
janm tounen.<br />
3. Fè sa ou gen pou fè pou ou gen dwa pou yo koute ou<br />
Jan sa rive twò <strong>sou</strong>van, sèl fwa yon papa pale ak pitit li se lè timoun lan fè yon bagay ki pa sa. Se pou sa anpil<br />
timoun santi yo malalèz lè manman yo di, “Papa ou di w vin pale w.” Kòmanse pale ak pitit ou lè yo jèn anpil pou sa<br />
pi fasil lè w gen pou ou pale <strong>sou</strong> sijè ki difisil yo a mezi timoun yo ap grandi. Pran tan epi koute<br />
ide yo epi pwoblèm yo.<br />
4. Disiplin avèk lanmou<br />
Tout timoun bezwen yo gide yo epi ba yo disiplin: pa tankou yon pinisyon, men pou<br />
etabli limit ki rezonab. Raple pitit ou ki konsekans aksyon li kapab genyen, epi ba l<br />
rekonpans ki gen yon sans lè li konpòte l byen. Papa ki bay disiplin avèk tout kalm<br />
yo epi avèk jistis tou ap montre pitit yo yo renmen yo.<br />
5. Bay yon bon egzanp<br />
Papa se yon egzanp yo ye pou pitit yo, kit yon konn sa oubyen yo pa konn sa. Yon<br />
ti fiy ki pase tan li ak yon papa ki ba l afeksyon grandi avèk konesans li merite pou<br />
ti gason trete l ak respè, epi li wè a kisa pou l atann li nan yon mari. Papa kapab<br />
aprann pitit gason yo kisa ki enpòtan nan lavi si yo montre onète, imilite epi respon-<br />
sabilite. “Tout la tè an se sèn yon teyat….”e yon papa jwe youn nan wòl ki pi enpòtan yo.<br />
6. Aksepte wòl anseyan an<br />
Twòp papa panse wòl anseyan an se pou lòt moun li ye. Men yon papa ki aprann pitit li <strong>sou</strong> sa ki<br />
byen e sa ki mal, epi ankouraje li fè tout efò li pou l nan le byen, ap wè pitit li fè chwa ki bon yo. Papa ki patisipe nan<br />
vi pitit yo sèvi ak egzanp ki soti nan lavi kotidyen pou yo aprann pitit yo leson ki fondamantal nan lavi.<br />
7. Manje ansanm kòm fanmi<br />
Lè nou pataje yon repa ansanm (manje maten, midi oubyen <strong>sou</strong>pe) sa kapab vin yon pati enpòtan nan lavi fanmi<br />
an. Non sèlman sa mete yon strikti nan yon jounen ki kapab chaje, sa bay timoun yo yon chans tou pou yo pale <strong>sou</strong><br />
sa yap fè epi sa yo vle fè. Se yon bon moman tou pou papa yo koute epi bay konsèy. Sa ki pi enpòtan an, se yon moman<br />
pou fanmi an pase ansanm chak jou.<br />
Zouti avèk konsèy<br />
pou paran ak<br />
responsab timoun<br />
Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 69
Change language