23.12.2012 Views

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Pou konprann yon devlopman nòmal<br />

nan afè sèks: Kisa pou ou atann<br />

a mezi timoun lan ap grandi<br />

epi pran matirite<br />

DEVLOPMAN SEKSYÈL SE YON ELEMAN ENPÒTAN NAN DEVLOP-<br />

MAN KÒ MOUN KI SEN. Si yo konprann yon devlopman nòmal<br />

nan afè sèks, sa kapab ede paran ak responsab timoun yo konprann<br />

epi ankadre timoun yo a mezi yap grandi epi pase nan<br />

divès etap devlopman. Timoun ki resevwa ankadreman epi ki<br />

konprann sa yon devlopman sen ye nan afè sèks ap gen mwens<br />

risk pou yo viktim abi seksyèl.<br />

Ou kapab ankouraje yon devlopman ki sen nan afè sèks si ou:<br />

� Akeyi emosyon avèk konpreyansyon, akseptasyon epi respè<br />

� Ankouraje yon atitid pozitif anfas kò imen an<br />

� Ranfòse fòs avèk kapasite timoun yo<br />

� Fè pwomosyon yon imaj de limenm ki pozitif epi tou respè pou lòt<br />

moun<br />

� Reponn onètman epi korèkteman lè timoun yo poze kestyon<br />

� Bay enfòmasyon <strong>sou</strong> kò an epi <strong>sou</strong> afè sèks<br />

� Fasilite yon kominikasyon ki klè epi ouvè<br />

Timoun ki nan laj ant nesans epi 2 zan pral:<br />

� Aprann <strong>sou</strong> seksyalite lè yo kenbe epi karese yo, epi lè yo manyen pwòp kò yo, menm pati yo<br />

� Aprann lanmou epi konfyans nan lyen yo genyen avèk paran epi responsab ki okipe yo<br />

� Aprann konnen pwòp kò yo epi manyen pati yo kòm fason pou yo kapab rekonfòte tèt yo—yo manyen pati yo osi<br />

<strong>sou</strong>van ke yo rale pwòp zorèy yo, <strong>sou</strong>se dwèt yo ou manyen zotèy yo<br />

� Wè genyen yon diferans ant jan ti gason avèk ti fiy fèt, ant granmoun ak timoun<br />

� Devlope yon imaj ki swa pozitif oubyen negatif <strong>sou</strong> pwòp kò yo<br />

Timoun ki nan lekòl matènèl e ki ant laj 3 epi 5 an pral:<br />

� Aprann di non divès pati nan kò yo—aprann timoun yo di vre non pou pati nan kò yo, sitou pati yo: penis, vilv, ets.<br />

� Vin pi konsyan <strong>sou</strong> zòn pati yo lè yo aprann ale nan twalèt epi yo devlope yon atitid ki pozitif epi/oubyen negatif<br />

<strong>sou</strong> kestyon ale ala sèl epi pipi selon jan yo aprann lan (pou plis enfòmasyon, gade nan seksyon Aprann pitit ou<br />

ale nan twalèt, <strong>sou</strong> paj 21)<br />

� Etabli yon idantite fèm <strong>sou</strong> si yo se fiy oubyen gason<br />

� Kapab gen moman kote yo pran plezi lè yo manyen pati yo, e kapab kòmanse karese tèt yo<br />

� Yon ransèyman ki enpòtan: nan laj sa a, timoun pa pran menm plezi avèk granmoun lè yo karese pati yo.<br />

Paran avèk responsab kapab etabli limit <strong>sou</strong> ki lè avèk ki kote li konvnab pou timoun lan engaje nan aktivite<br />

sa a. Pa egzanp: “Pa gen pwoblèm pou ou manyen penis ou lè ou nan chanm ou men pa nan makèt lan.” Li<br />

enpòtan pou ou pa etabli twòp règ pase sa kapab fè timoun lan wont kò li.<br />

� Montre yo enterese nan diferans ant lè ti gason ak ti fiy ap fè pipi<br />

� Gen kiryozite <strong>sou</strong> diferans fizik ki genyen ant fiy ak gason epi fè kòmantè oubyen poze kestyon <strong>sou</strong> diferans sa yo<br />

� Renmen rete toutouni<br />

� Enterese pou yo gen pwòp espas prive yo, men yo kap enterese nan aktivite lòt moun an twalèt<br />

� Gen kiryozite epi konsyan <strong>sou</strong> nonblit yo<br />

� Gen moman yo kenbe pati yo lè yo <strong>sou</strong> strès oubyen yo bezwen al nan twalèt<br />

� Renmen blag <strong>sou</strong> sa ki gen rapò ak twalèt epi renmen sèvi avèk pawòl ki gen rapò ak twalèt, tankou, “You are a<br />

yucky poo-poo,” (“ou se yon vye poupou”) oubyen “Poopy-head” (“Tèt poupou”).<br />

Zouti avèk konsèy<br />

pou paran ak<br />

responsab timoun<br />

Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 51

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!