Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Pou timoun yo pa antre nan afè dwòg
PARAN YO KAPAB JWE YON WÒL ENPÒTAN NAN CHWA PITIT YO FÈ. Lè timoun yo konnen paran yo pa dakò avèk
afè tabak, alkòl oubyen dwòg, sa diminye anpil risk pou timoun lan eseye bagay sa yo. Eske pitit ou konnen ki opinyon
w sou kestyon sa yo?
Pi fò nan paran yo panse sa difisil pou yo pale ak pitit yo sou kestyon fimen, bwè epi pran dwòg, men edikasyon
sou abi alkòl, tabak ak dwòg dwe pou li kòmanse lakay anvan timoun lan menm antre nan yon sal de klas. Yon
kominikasyon ki lib avèk pitit ou se eleman kle pou kenbe yo andeyò kestyon dwòg. Li enpòtan pou ou kòmanse
pale avèk pitit ou bonè epi kontinye mete aksan sou prensip solid pandan ane adolesan yo. Men kèk konsèy pou ede
w adrese kestyon abi tabak, alkòl ak dwòg avèk pitit ou men lè l piti toujou.
Laj 5 a 8 an
Timoun ki gen laj sa a bezwen règ pou gide konpòtman yo epi enfòmasyon
pou pou ede yo fè chwa ki pi bon yo. Yo vle vle fè plezi epi yo toujou gade sou paran
yo pou opinyon yo. Fè pitit ou konnen kisa ou panse sou afè dwòg.
A mezi timoun yo ap pase plis tan andeyò kay yo, nan lekòl epi avèk
zanmi yo, yo kòmanse twouve mesaj ki soti anpil lòt kote. Yo vin pi
konsyan tou sou sa yo tande epi sa yo li nan pibilisite, sou televizyon,
epi nan sinema. Timoun yo pral bezwen asistans ou pandan yap eseye
konprann tout nouvo enfòmasyon sa yo.
� Montre bon kapasite pou ou tande: prete atansyon, pèmèt pitit ou
pale san ou pa entèwonp li, epi repete pou yo sa w tande pou ou
kapab byen wè si ou konprann.
� Fè repetisyon avèk pitit ou sou fason pou di “non”: fè deskripsyon divès
sityasyon kote li kapab pa santi l alèz, pa egzanp yon moun ki ofri l
monte bisiklèt pou al yon kote ou deja di pitit ou pa ale, oubyen yon moun
ki mande l ede l triche nan yon tèst.
Laj 9 a 11 an
A mezi timoun yo antre nan laj pre-adolesan, yo vin enterese anpil nan enfòmasyon ki presi
epi sou sa ki fè tout bagay mache. Yo bay opinyon zanmi yo anpil valè lè sa a, e yo bezwen santi kamarad yo aksepte
yo. Timoun yo bezwen yon mesaj klè ki di yo pa sèvi ak bagay sa yo, ransèyman ki presi epi anpil motivasyon pou yo
kapab reziste kont presyon kamarad yo. Timoun kopye konpòtman paran yo. Se yon bagay difisil pou timoun koute
paran yo kap di yo pa fimen, pa bwè alkòl, alòske yo wè paran yo menm ap fè sa. Menm si timoun kapab konprann
epi aksepte diferans ki genyen ant sa granmoun kapab fè epi sa ki akseptab epi legal pou timoun, pa kite pitit ou
vin patisipe nan afè bwè alkòl: pa mande l prepare okèn vè alkòl pou ou oubyen pa mande l pote yon byè ba ou. Pa
janm bay pitit ou goute nan alkòl wap bwè.
� Aprann pitit ou kisa pou l di si yo ofri l dwòg oubyen alkòl. “Non mèsi, m pa fè bagay sa yo.”
� Prepare tèt ou avèk enfòmasyon pou ou kapab reponn kestyon sou alkòl, tabak epi dwòg.
Laj 12 a 14 an
Kòm nan laj sa a li enpòtan anpil pou timoun lan santi li gen plas li pami kamarad li yo, timoun lan kapab tonbe
fasil anba enfliyans zanmi yo ki di kisa ki yon konpòtman ki akseptab, epi chak jou yo pral wè kisa dwòg avèk itilize
dwòg ye. Lè ou pale ak pitit ou sou konsekans dirèkt ki genyen lè yon moun sèvi ak tabak epi avèk mariwana epi ki
dezagreyab, tankou pa egzanp, bouch yo santi, cheve oubyen rad yo santi, dan yo jòn, sa pral gen plis valè pase yon
diskisyon sou konsekans ki genyen sou lon tèm. Timoun ki nan gwoup laj sa a gen plis chans pou yo wè timoun ki
pi gran kap pran dwòg san yo pa wè konsekans imedya yo, donk sa pap fasil pou yo aksepte yon deklarasyon “nwa
e blan” ki di dwòg se yon move zafè.
� Alkòl ak dwòg kapab fè yo pran move desizyon ki kapab anpeche yo jwenn yon plas nan inivèsite yo chwazi an,
resevwa akseptasyon nan lame oubyen jwenn sèten djòb.
� Alkòl ak dwòg domaje jijman ak kowòdinasyon ou—bay egzanp ki vre, tankou konsekans si ou gen relasyon seksyèl
san pwoteksyon oubyen fè yon aksidan machin ki fè ou andikape pou lavi.
Edikasyon paran bay
timoun epi devlopman
timoun
Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 35