23.12.2012 Views

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Pitit ou nan laj 9 a 12 mwa<br />

Rive nan fen premye ane lavi bebe ou, li pral vin twa fwa pi lou epi<br />

longe kò li pral double. Bebe ki gen laj sa a ap reyisi trè byen pou<br />

yo montre ki jan yo santi yo avèk jèst, avèk bwi yo fè, epi avèk<br />

ekspresyon figi yo. Yo kapab antre nan “konvèsasyon”, pa egzanp, pran<br />

epi remèt yon bagay an plizyè fwa oubyen chare bwi avèk aksyon. Yo<br />

kapab tou konprann “kòz ak efè” – epi yo kapab fè yon bagay rive: “Si<br />

mwen jete manje sa a soti kote m chita a, li pral tonbe atè a,” oubyen “si<br />

m kriye, manman m oubyen papa m ap vin pran mwen.” Si ou swiv yon<br />

woutin konstan, sa pral ede bebe an konnen a kisa pou li atann epi ki<br />

jan pou li konpòte l.<br />

Dòmi. Abitid somèy bebe ki pi gran yo vin diferan. Genyen ki kapab<br />

dòmi tout lannwit epi fè yon syèst oubyen pa fè okèn syèst pandan<br />

lajounen. Genyen lòt ki kapab leve lannwit men fè plizyè syèst nan<br />

jounen an. Rive nan laj 9 mwa, bebe ou kapab dòmi jiska 12 èdtan pou<br />

nwit lan. Sèten bebe kapab sispann dòmi nan la matine epi kòmanse fè<br />

yon syèst ki pi long pi ta nan jounen an.<br />

Pandan etap nan devlopman sa a, se yon bagay nòmal pou bebe kriye lè lè dòmi li rive pase li santi l pè lè yon<br />

paran kite chanm lan. Lè ou etabli yon woutin pou lè dòmi bebe an ki gen ladan l ti aktivite trankil, sa kapab ede<br />

bebe an santi mwens pè avèk strès. Lè wap mete bebe w kouche, bay bebe an yon ti tan pou li kapab gentan dòmi<br />

pou kont li. Si bebe an kontinye kriye, ale gade wè si bebe an byen, men pa pran li. Olye ou fè sa, karese tèt bebe an,<br />

vant li epi pale dousman avè l pou ede bebe an relaks epi dòmi. Pou plis konsèy <strong>sou</strong> ede bebe an nan lannwit, gade<br />

nan seksyon Pou oumenm ak bebe ou dòmi pi byen nan paj 6.<br />

Nitrisyon. Lè bebe yo rive nan laj 9 mwa, pi fò ladan yo kapab pran manje avèk men yo pou yo manje. Yo kapab<br />

tou kòmanse aprann pou yo bwè avèk ti tas ki kouvri yo rele sippy cup. Rive nan premye anivèsè li (oubyen yon ti<br />

tan apre sa) ou kapab sevre li de bibwon an. Nòmalman se pou li tap manje twa repa pa jou, epi bwè lèt manman<br />

oubyen lèt prepare pou bebe an. Si ou pa fè sa deja, se pou ou fè bebe an manje an menm tan ak lòt moun nan<br />

fanmi an. Sèvi manje ki pral fè yo konnen nouvo gou avèk konsistans ; men se pou ou veye pou manje an byen mou,<br />

epi timoun lan kapab manje yo menmsi l pa gen dan epi fasil pou dijere. Ou kapab ba li Cheerios® avèk kèk ti moso<br />

fig ; moso fwomaj epi spageti oubyen makawoni ki kwit byen mou ; legim ki kwit a la vapè tankou zoukini, pwa<br />

Frans ak kawòt. Koupe manje yo an ti moso bebe an kapab manje nan yon bouche epi evite ba l manje ki mande<br />

pou l kraze ak dan. Li enpòtan anpil pou ou sipèvize pitit ou tout tan pandan lap manje yo.<br />

Sèten bebe fè alèji ak sèten manje. Ou kapab wè bebe an ap fè yon reyaksyon alèjik si ou wè li gen bouton leve<br />

<strong>sou</strong> kò li, sentòm ki sanble ak rim dè fwen oubyen pwoblèm pou li respire (sa kapab grav). Si bebe ou montre<br />

sentòm sa yo oubyen lòt sentòm ankò, rele doktè ou oubyen rele 9-1-1 touswit. Men manje pou ou evite anvan bebe<br />

w rive nan laj 1 an:<br />

� Ze<br />

� Pistach oubyen manba<br />

� Bèt lanmè<br />

� Chokola<br />

� Fwi agrim tankou zoranj, chadèk, sitwon jòn ak sitwon vèt<br />

� Ble<br />

� Mayi<br />

Devlopman fizik<br />

� Li rale pa avan <strong>sou</strong> vant li<br />

� Li chita san yo pa <strong>sou</strong>tni li<br />

� Li kenbe mèb pou li leve kanpe<br />

� Li kapab mache 2 oubyen 3 pa san yo pa <strong>sou</strong>tni li<br />

� Li mache pandan lap kenbe mèb nan kay lan<br />

� Li kapab retire objè nan resipyan<br />

� Li kapab pike avèk dwèt majè li<br />

Edikasyon paran bay<br />

timoun epi devlopman<br />

timoun<br />

Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 15<br />

9 a 12 mwa

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!