Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...
Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...
Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Pitit ou nan laj 9 a 12 mwa<br />
Rive nan fen premye ane lavi bebe ou, li pral vin twa fwa pi lou epi<br />
longe kò li pral double. Bebe ki gen laj sa a ap reyisi trè byen pou<br />
yo montre ki jan yo santi yo avèk jèst, avèk bwi yo fè, epi avèk<br />
ekspresyon figi yo. Yo kapab antre nan “konvèsasyon”, pa egzanp, pran<br />
epi remèt yon bagay an plizyè fwa oubyen chare bwi avèk aksyon. Yo<br />
kapab tou konprann “kòz ak efè” – epi yo kapab fè yon bagay rive: “Si<br />
mwen jete manje sa a soti kote m chita a, li pral tonbe atè a,” oubyen “si<br />
m kriye, manman m oubyen papa m ap vin pran mwen.” Si ou swiv yon<br />
woutin konstan, sa pral ede bebe an konnen a kisa pou li atann epi ki<br />
jan pou li konpòte l.<br />
Dòmi. Abitid somèy bebe ki pi gran yo vin diferan. Genyen ki kapab<br />
dòmi tout lannwit epi fè yon syèst oubyen pa fè okèn syèst pandan<br />
lajounen. Genyen lòt ki kapab leve lannwit men fè plizyè syèst nan<br />
jounen an. Rive nan laj 9 mwa, bebe ou kapab dòmi jiska 12 èdtan pou<br />
nwit lan. Sèten bebe kapab sispann dòmi nan la matine epi kòmanse fè<br />
yon syèst ki pi long pi ta nan jounen an.<br />
Pandan etap nan devlopman sa a, se yon bagay nòmal pou bebe kriye lè lè dòmi li rive pase li santi l pè lè yon<br />
paran kite chanm lan. Lè ou etabli yon woutin pou lè dòmi bebe an ki gen ladan l ti aktivite trankil, sa kapab ede<br />
bebe an santi mwens pè avèk strès. Lè wap mete bebe w kouche, bay bebe an yon ti tan pou li kapab gentan dòmi<br />
pou kont li. Si bebe an kontinye kriye, ale gade wè si bebe an byen, men pa pran li. Olye ou fè sa, karese tèt bebe an,<br />
vant li epi pale dousman avè l pou ede bebe an relaks epi dòmi. Pou plis konsèy <strong>sou</strong> ede bebe an nan lannwit, gade<br />
nan seksyon Pou oumenm ak bebe ou dòmi pi byen nan paj 6.<br />
Nitrisyon. Lè bebe yo rive nan laj 9 mwa, pi fò ladan yo kapab pran manje avèk men yo pou yo manje. Yo kapab<br />
tou kòmanse aprann pou yo bwè avèk ti tas ki kouvri yo rele sippy cup. Rive nan premye anivèsè li (oubyen yon ti<br />
tan apre sa) ou kapab sevre li de bibwon an. Nòmalman se pou li tap manje twa repa pa jou, epi bwè lèt manman<br />
oubyen lèt prepare pou bebe an. Si ou pa fè sa deja, se pou ou fè bebe an manje an menm tan ak lòt moun nan<br />
fanmi an. Sèvi manje ki pral fè yo konnen nouvo gou avèk konsistans ; men se pou ou veye pou manje an byen mou,<br />
epi timoun lan kapab manje yo menmsi l pa gen dan epi fasil pou dijere. Ou kapab ba li Cheerios® avèk kèk ti moso<br />
fig ; moso fwomaj epi spageti oubyen makawoni ki kwit byen mou ; legim ki kwit a la vapè tankou zoukini, pwa<br />
Frans ak kawòt. Koupe manje yo an ti moso bebe an kapab manje nan yon bouche epi evite ba l manje ki mande<br />
pou l kraze ak dan. Li enpòtan anpil pou ou sipèvize pitit ou tout tan pandan lap manje yo.<br />
Sèten bebe fè alèji ak sèten manje. Ou kapab wè bebe an ap fè yon reyaksyon alèjik si ou wè li gen bouton leve<br />
<strong>sou</strong> kò li, sentòm ki sanble ak rim dè fwen oubyen pwoblèm pou li respire (sa kapab grav). Si bebe ou montre<br />
sentòm sa yo oubyen lòt sentòm ankò, rele doktè ou oubyen rele 9-1-1 touswit. Men manje pou ou evite anvan bebe<br />
w rive nan laj 1 an:<br />
� Ze<br />
� Pistach oubyen manba<br />
� Bèt lanmè<br />
� Chokola<br />
� Fwi agrim tankou zoranj, chadèk, sitwon jòn ak sitwon vèt<br />
� Ble<br />
� Mayi<br />
Devlopman fizik<br />
� Li rale pa avan <strong>sou</strong> vant li<br />
� Li chita san yo pa <strong>sou</strong>tni li<br />
� Li kenbe mèb pou li leve kanpe<br />
� Li kapab mache 2 oubyen 3 pa san yo pa <strong>sou</strong>tni li<br />
� Li mache pandan lap kenbe mèb nan kay lan<br />
� Li kapab retire objè nan resipyan<br />
� Li kapab pike avèk dwèt majè li<br />
Edikasyon paran bay<br />
timoun epi devlopman<br />
timoun<br />
Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 15<br />
9 a 12 mwa