14.12.2012 Views

Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola

Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola

Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

A: Guidelines STUDJI SOĊJALI GĦAR-RABA’ SENA PRIMARJA<br />

Dan id-dokument:<br />

1. inħadem minn Tony Pace, Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong><br />

2. inħadem fuq stedina tal-Kulleġġ San Benedittu li xtaq jikkoordina aħjar l-eżamijiet ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong><br />

3. ġie immodifikat wara li diversi għalliema <strong>tar</strong>-Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong> taw ir-reazzjonijiet tagħhom<br />

JEKK JOGĦĠBOK INNOTA LI DAN ID-DOKUMENT MHUWIEX POLICY UFFIĊJALI TAD-<br />

DCMeL jew l-EDUCATION ASSESSMENT UNIT IMMA QIEGĦED JITPOĠĠA GĦAD-<br />

DISPOŻIZZJONI TAL-KULLEĠĠI KOLLHA LI JITĦAJRU JAGĦMLU UŻU MINNU.<br />

Code: U: Ambjent Uman; Ġ: Ambjent Ġeografiku; S: Ambjent Storiku<br />

Il-Miri ta’ Tagħlim (Sillabu 2006) li jridu jiġu Il-Miri ta’ Tagħlim (Sillabu 2006) li jridu jiġu<br />

mgħallma sal-Eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong> tal-<strong>Primarja</strong> mgħallma sal-Eżami Annwali tal-<strong>Primarja</strong> Ġunju<br />

Frar 2011<br />

2011<br />

AMBJENT UMAN<br />

U 4.1.1 Rwoli differenti fil-grupp ”<br />

U 4.1.2 Konflitti ta’ rwoli fil-grupp ”<br />

U 4.1.3 Rwoli differenti tan-nies fil-lokalità, fil-<br />

”<br />

pajjiż, fl-Ewropa u fid-dinja<br />

U 4.2.1 Xi tfisser ‘tikkomunika’ ”<br />

U 4.2.2 Modi differenti ta’ komunikazzjoni soċjali ”<br />

U 4.2.3 Komunikazzjoni timplika drittijiet u dmirijiet ”<br />

U 4.2.4 Kif il-mezzi ta’ komunikazzjoni jressquna<br />

lejn l-oħrajn fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-Ewropa, fiddinja<br />

”<br />

////////////////////////////// U 4.3.1 Regoli ta’ mġiba u sigurtà fit-triq<br />

////////////////////////////// U 4.3.2 L-aspetti soċjali tat-triq<br />

////////////////////////////// U 4.3.3 l-ambjent soċjali fi stazzjonijiet ċentrali tattrasport<br />

u tal-komunikazzjoni<br />

/////////////////////////// U 4.3.4 Iwessgħu l-idea ta’ ambjent ġeografiku u<br />

uman: il-lokalità, Malta, l-Ewropa, id-dinja<br />

AMBJENT STORIKU<br />

S 4.1 Personalitajiet Maltin: Dun Mikiel Xerri u Dun<br />

Karm Psaila<br />

S 4.3 (l-ewwel parti) Il-Festi u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />

popolari Maltin marbuta mal-festi<br />

(bejn Settembru u Frar isir ix-xogħol marbut malfesti<br />

tal-Milied, il-festa ta’ Santa Marija u l-festa <strong>tar</strong>-<br />

raħal)<br />

/////////////////////////// S 4.3 (ikompli) Il-Festi u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />

popolari Maltin marbuta mal-festi<br />

(bejn Frar u Ġunju jsir ix-xogħol marbut mal-festi<br />

tal-Għid u tal-Imnarja)<br />

/////////////////////////// S 4.2 Il-Miġja tan-Normanni f'Malta<br />

/////////////////////////// S 4.4 Il-Ħin Liberu<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 1<br />

Ġunju 2010<br />

”<br />


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

AMBJENT ĠEOGRAFIKU<br />

Ġ 4.4.1 L-ilbies skont it-temp jew l-istaġun f’Malta ”<br />

Ġ 4.4.2 L-ilbies skont il-klima (sħuna, temperata,<br />

kiesħa)<br />

”<br />

Ġ 4.4.3 It-tibdil li jseħħ mar-ritmu tal-ħajja: il-lejl u<br />

n-nhar, il-vaganzi, l-iskola<br />

”<br />

Ġ 4.1.1 Nosservaw l-elementi prinċipali tat-temp: ittemperatura,<br />

ix-xita u r-riħ<br />

”<br />

Ġ 4.1.2 strumenti li jkejlu t-temp: it-termometru, irraingauge,<br />

il-pinnur u l-anemometru<br />

”<br />

Ġ 4.1.3 Nifhmu eżempji ħfief ta’ riżultati ta’ kejl tattemp;<br />

”<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.1 It-tliet biomi ewlenin: id-deżert, il-mergħa u<br />

l-foresta<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.2 It-tibdil tal-pajsaġġ skont l-istaġuni<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.3 Tibdil tal-pajsaġġ fuq medda twila ta’ snin<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.1 mapep u pjanti<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.2 <strong>Pjan</strong>ta ak<strong>tar</strong> komplikata: il-pjanta tal-pjazza<br />

<strong>tar</strong>-raħal jew belt; it-toroq ewlenin; bini ewlieni<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.3 X’inhi Mappa: Malta, Għawdex, Mediterran<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.4 Valletta, ir-Rabat(Victoria), ir-raħal/belt<br />

tagħna<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.4.5 Fuq il-mappa tal-Mediterran nimmarkaw lart<br />

u l-baħar<br />

/////////////////////////////////////// Ġ 4.4.6 Fuq il-mappa tal-Mediterran nimmarkaw 10<br />

pajjiżi u l-bliet kapitali tagħhom<br />

////////////////////////////////////// Ġ 4.4.4 Kif insebbħu l-ambjent tal-iskola<br />

B: Żvilupp tal-Miri ta’ Tagħlim<br />

Code: U: Ambjent Uman; Ġ: Ambjent Ġeografiku; S: Ambjent Storiku<br />

Websajt: http://schoolnet.gov.mt/socialstudies<br />

Assessjar: żomm is-sezzjoni KUN AF fil-websajt bħala l-bażi għall-assessjar; is-sezzjoni TAĦRIĠ<br />

u s-sezzjoni RIŻORSI ma għandhomx jintużaw b’mod indiskriminat għall-assessjar.<br />

AMBJENT UMAN<br />

Miri Topik Il-proċess / noti bażiċi Riżorsi ekstra<br />

U<br />

4.1.1<br />

Jagħrfu u jifhmu r-rwoli<br />

differenti fil-grupp<br />

� hemm relazzjoni bejn ir-rwoli differenti<br />

tal-membri tal-grupp;<br />

� jista’ jkun hemm konflitt bejn dawn irrwoli;<br />

� jifhmu li d-differenzi u l-konflitti ma<br />

jfissrux bilfors ġlied.<br />

<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />

fil-websajt<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 2<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

U<br />

4.1.2<br />

Konflitti ta’ rwoli filgrupp<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

� jitgħallmu jaħdmu fuq id-differenzi u lkonflitti<br />

ta’ rwoli billi jsemmu<br />

sitwazzjonijiet ta’ konflitti u kif ġabu<br />

ruħhom fihom;<br />

� jieħdu sehem f’role plays li juru konflitti<br />

bejn il-ħbieb<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />

fil-websajt<br />

U Jibdew jagħrfu u jifhmu � Isemmu rwoli ta’ nies li jgħinuna fil- <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />

4.1.3 r-rwoli differenti tan-nies lokalità (it-tabib, il-pulizija, persuni powerpoint:<br />

fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-<br />

Ewropa u fid-dinja<br />

responsabbli mill-indafa pubblika);<br />

� ir-rwol li tkun mexxej fi grupp (kappillan,<br />

mexxej ta’ grupp ta’ twemmin reliġjuż,<br />

sindku, Prim Ministru, Membru tal-<br />

Parlament Ewropew) f’Malta, fl-Ewropa<br />

u fid-dinja.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

NIES LI JGĦINUNA<br />

(websajt)<br />

U<br />

4.2.1<br />

Jifhmu xi tfisser<br />

‘tikkomunika’<br />

� It-tfal jifhmu aħjar l-aspetti soċjali talkomunikazzjoni:<br />

kif il-komunikazzjoni<br />

tibni r-relazzjonijiet bejn il-ħbieb, ilmembri<br />

tal-familja, in-nies tal-komunità.<br />

� Jifhmu kif nistgħu nibagħtu messaġġi<br />

<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />

fil-websajt<br />

mingħajr kliem: bil-ħars, tbissima,<br />

espressjoni tal-wiċċ eċċ........<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

U Jifhmu l-modi differenti � Isemmu l-modi differenti ta’ <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />

4.2.2 ta’ komunikazzjoni<br />

soċjali<br />

komunikazzjoni: kliem, ġesti, toroq,<br />

mezzi ta’ trasport, il-mass media, itteknoloġija<br />

tal-informatika;<br />

� Jiddeskrivu bil-kitba l-modi differenti ta’<br />

kif huma jikkomunikaw b’dawn il-mezzi.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

powerpoint:<br />

IL-<br />

KOMUNIKAZZJONI<br />

(websajt)<br />

U Jifhmu li komunikazzjoni Jitkellmu u jiktbu fuq esperjenzi tagħhom <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />

4.2.3 timplika drittijiet u<br />

dmirijiet<br />

(hobbies, skola, logħob, familja, għaqdiet,<br />

ġrajjiet sbieħ/koroh) biex juru li għandhom<br />

powerpoint:<br />

MEZZI TA’<br />

dritt li jesprimu ruħhom kif jidhrilhom laħjar<br />

u d-dmir li jisimgħu lill-oħrajn<br />

jitkellmu<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

KOMUNIKAZZJONI<br />

(websajt)<br />

U Jifhmu kif il-mezzi ta’ Jitkellmu dwar kif il-gazzetti, il-kotba, ir- Isemmu xi esperjenzi ta’<br />

4.2.4 komunikazzjoni<br />

radju, it-televixin, l-email, l-Internet komunikazzjoni bħal dawn<br />

jressquna lejn l-oħrajn qegħdin iressqu n-nies f’Malta, fl-Ewropa u fil-familja tagħhom eż.<br />

fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-<br />

Ewropa, fid-dinja<br />

Ambjent STORIKU<br />

fid-dinja ak<strong>tar</strong> qrib xulxin.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

telefonati, emails lil zijiet<br />

u ħbieb imsifrin.<br />

Miri Topik Il-proċess / noti bażiċi Riżorsi ekstra<br />

S Ikollhom tagħrif dwar � It-tfal għandhom ikunu jafu li �Dun Karm � (Dun Karm) Id-Denfil<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 3<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

4.1.1 dawn il-personalitajiet<br />

Maltin:<br />

Dun Mikiel Xerri u Dun<br />

Karm Psaila<br />

S<br />

4.1.2<br />

S<br />

4.1.3<br />

S<br />

4.3.1<br />

S<br />

4.3.2<br />

S<br />

4.3.3<br />

S<br />

4.3.4<br />

Jifhmu l-importanza ta'<br />

dawn in-nies fl-istorja ta'<br />

Malta<br />

Jifhmu l-effett li kellhom<br />

dawn in-nies fuq il-ħajja<br />

tan-nies ta' madwarhom<br />

Tagħrif dwar dawn ilfesti<br />

u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />

marbuta<br />

magħhom<br />

Jifhmu kif dawn ittradizzjonijiet<br />

u<br />

drawwiet kienu<br />

importanti fil-ħajja tal-<br />

Maltin<br />

Jifhmu kif dawn iddrawwiet<br />

antiki għadhom<br />

isiru sal-lum<br />

Jipprattikaw xi wħud<br />

minn dawn id-drawwiet<br />

jew tradizzjonijiet u<br />

jimmaġinaw kif setgħet<br />

kienet il-ħajja<br />

f'dawk iż-żminijiet<br />

imbiegħda<br />

Psaila jissejjaħ il-poeta nazzjonali għax<br />

kiteb L-Innu Malti.<br />

� L-istorja tal-qlubija ta' Dun Mikiel Xerri<br />

li ta ħajtu għal art twelidu.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Jifhmu l-importanza ta' dawn in-nies fissoċjetà<br />

Maltija u l-ġid li għamlu għal<br />

pajjiżhom<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Jifhmu li dawn in-nies taw spinta kbira lillpatrijottiżmu<br />

Malti b'għemilhom u b'hekk<br />

ak<strong>tar</strong> ’il quddiem Maltin oħra tħajru milleżempju<br />

tagħhom u ddistingwew ruħhom<br />

fil-ġlieda għal pajjiżhom.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

It-tfal għandhom jingħataw tagħrif dwar ilfesti<br />

prinċipali u kif kienu jiġu iċċelebrati<br />

f'pajjiżna fl-imgħoddi: il-Milied, l-Għid, l-<br />

Imnarja, Santa Marija u l-festa <strong>tar</strong>-raħal.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Jifhmu kif il-preparazzjoni tal-presepju, ilfigolli,<br />

il-ħarġa sal-Buskett, wirjiet agrikoli<br />

bħala parti mill-festi ta' Santa Marija u tal-<br />

Imnarja, l-għana, il-logħob tan-nar u ttlielaq<br />

taż-żwiemel fil-festi kienu parti<br />

integrali mill-ħajja Maltija.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Jifhmu kif dawn id-drawwiet antiki<br />

għadhom isiru sal-lum, b'mod differenti,<br />

minkejja li ż-żminijiet inbidlu.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Jagħmlu fil-prattika xi wħud minn dawn iddrawwiet<br />

jew tradizzjonijiet eż. ilpreparazzjoni<br />

tal-presepju u l-figolli; tista'<br />

tiġi organizzata xi ħarġa sal-Buskett;<br />

jimmaġinaw kif kienet il-ħajja f'dawk iżżminijiet<br />

imbiegħda bl-għajnuna ta’ sorsi<br />

viżwali.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

4 paġni 9, 110-111<br />

� (Dun Mikiel Xerri) Id-<br />

Denfil 4 paġna 87<br />

� <strong>Ara</strong> wkoll<br />

preżentazzjonijiet u<br />

features fuq il-websajt<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />

<strong>Ara</strong> diversi<br />

preżentazzjonijiet fuq ilwebsajt<br />

Referenza: Id-Denfil 4<br />

paġni 36-37, 40-41<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet<br />

<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />

fil-websajt<br />

AMBJENT ĠEOGRAFIKU<br />

Miri topik il-proċess / noti bażiċi riżorsi websajt<br />

Ġ<br />

4.1.1<br />

Nosservaw l-elementi<br />

prinċipali tat-temp,<br />

jiġifieri t-temperatura, ixxita<br />

u r-riħ<br />

� Ix-xita: ikollhom idea ħafifa taċ-ċiklu talilma;<br />

� Ir-riħ u l-pinnur: ikunu jafu ddirezzjonijiet<br />

primarji u sekondarji:<br />

Tramuntana, Grigal, Lvant, Xlokk,<br />

ara<br />

ċarts/preżentazzjonijiet:<br />

� Iċ-Ċiklu tal-Ilma<br />

(ċarts)<br />

� L-Ilma<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 4<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

Ġ<br />

4.1.2<br />

Ġ<br />

4.1.3<br />

Ġ<br />

4.2.1<br />

Ġ<br />

4.2.2<br />

Ġ<br />

4.2.3<br />

Ġ<br />

4.3.1<br />

Nagħrfu nużaw xi<br />

strumenti li jkejlu ttemp:<br />

it-termometru, ilpluvjometru,ir-raingauge,<br />

il-pinnur u l-<br />

anemometru<br />

Nifhmu eżempji ħfief ta’<br />

riżultati ta’ kejl tat-temp;<br />

eżempji: minn 15 o Celsius<br />

sa 0 o Celsius tfisser kesħa;<br />

minn 25 o Celsius ’il fuq<br />

tfisser sħana<br />

Nagħrfu t-tliet biomi<br />

ewlenin: id-deżert, ilmergħa<br />

u l-foresta<br />

relatati mal-pajjiżi tal-<br />

Mediterran;<br />

Elementi fiżiċi ewlenin<br />

It-tibdil tal-pajsaġġ skont<br />

l-istaġuni<br />

Tibdil tal-pajsaġġ fuq<br />

medda twila ta’ snin<br />

L-użu tal-art fuq mapep<br />

u pjanti:<br />

eż: il-pjanta jew mappa<br />

Nofsinhar, Lbiċ, Punent, Majjistral, eċċ..<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Ħiliet: Tajjeb li dawn l-istrumenti tat-temp<br />

ikunu preżenti fl-iskola u jsir użu prattiku<br />

minnhom. Tajjeb ukoll li t-tfal ikollhom<br />

opportunità li jwettqu attività marbuta<br />

magħhom.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Ħiliet: inrawmu lit-tfal biex mill-esperjenzi<br />

jkunu jafu jagħmlu approssimazzjoni; anki<br />

xi eżerċizzji fejn jikkalkulaw huma stess<br />

kemm it-temperatura tkun telgħet f’dak iljum.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: F’din l-età m’għandux isir aċċenn<br />

lit-tfal dwar il-kelma ‘biomi’ li tfisser<br />

habitat fuq skala kbira. L-importanti hi li<br />

jifhmu li l-habitat li ngħixu fih jinfluwenza<br />

ħafna l-ħajja fuq din id-dinja.<br />

Xi elementi fiżiċi ta’ biomi:<br />

� deżert (kiesaħ jew sħun): ramel, ġebel,<br />

silġ jew borra, skont il-każ; likeni u algi<br />

fuq ħamrija fqira;<br />

� mergħa: pjanti baxxi, arbuxelli, xi siġar<br />

fuq ħamrija li tista’ tkun tajba ħafna<br />

� foresta: għadd kbir ta’ siġar u taħthom<br />

pjanti oħra fuq ħamrija ta’ fertilità varjata<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: Prattika fl-osservazzjoni: jista’<br />

jinħadem proġett fejn tkun ossservata<br />

għalqa partikulari (FieldWork) kif tinbidel<br />

skont l-istaġuni; it-tibdil li jsir fis-siġar u<br />

fil-fjuri<br />

(l-għalliema huma mħeġġa jorbtu ma’ mira<br />

4.4.1 f’dan is-Sillabu dwar it-tibdil<br />

staġjunali fl-istil ta’ ħajjet il-bniedem)<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: Riflessjoni li tħares lura fl-istorja<br />

tad-dinja. Il-lezzjoni tieħu forma ta’ rakkont<br />

‘Immaġinattiv’ meta miljuni ta’ snin ilu<br />

mergħat inbidlu f’deżerti u foresti inbidlu<br />

f’mergħat.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: It-tfal jitgħallmu jaraw l-affarijiet<br />

fissi ta’ madwarhom minn perspettiva<br />

vertikali (mill-għoli ’l isfel). Ftit eżempji<br />

ħfief malajr idaħħlu lit-tfal fil-kurżità<br />

� Raindrops<br />

� Warda ta’ Rjieħ<br />

� It-temp<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjoni:<br />

Id-direzzjonijiet<br />

<strong>Ara</strong> websajt – sezzjoni<br />

TAĦRIĠ<br />

<strong>Ara</strong> diversi<br />

preżentazzjonijiet<br />

powerpoint u video clips<br />

fuq il-You-Tube<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet fuq<br />

il-websajt<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 5<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

Ġ<br />

4.3.2<br />

Ġ<br />

4.3.3<br />

Ġ<br />

4.3.4<br />

Ġ<br />

4.3.5<br />

Ġ<br />

4.3.6<br />

tal-klassi, il-pjanta jew<br />

mappa tal-iskola<br />

<strong>Pjan</strong>ta ak<strong>tar</strong> komplikata:<br />

il-pjanta tal-pjazza <strong>tar</strong>raħal<br />

jew belt, it-toroq<br />

ewlenin li jwasslu<br />

għaliha; bini ewlieni fiha<br />

jew qrib tagħha<br />

X’inhi Mappa: eżempji,<br />

il-mappa ta’ Malta u<br />

Għawdex, il-mappa tal-<br />

Mediterran<br />

Fuq il-mappa ta’ Malta<br />

nimmarkaw: il-Belt<br />

Valletta, ir-Rabat<br />

(Victoria), ir-raħal jew<br />

belt tagħna<br />

Fuq il-mappa tal-<br />

Mediterran nimmarkaw<br />

bl-ikħal il-baħar u<br />

bl-isfar l-art<br />

Fuq il-mappa tal-<br />

Mediterran nimmarkaw<br />

dawn il-pajjiżi u l-bliet<br />

kapitali tagħhom<br />

(ngħidu aħna, kif jidhru kikkra u plattina<br />

minn perspettiva vertikali... imbagħad it-tfal<br />

stess isibu eżempji oħra).<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: L-istess kunċett bħal ta’ fuq, imma<br />

ak<strong>tar</strong> komplikat. L-g'alliema għandhom<br />

jissimplifikaw l-eżempji kemm jista’ jkun.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Fehma: Nuru l-importanza tal-pjanti u talmapep;<br />

sakemm naslu sa dan il-punt it-tfal<br />

ikunu diġà bdew jifhmu l-kunċett ta’<br />

mappa. Nagħtu ftit eżempji dwar il-ħtieġa<br />

tal-mappa u l-użu tagħha.<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Ħiliet: Jitgħallmu jimmarkawhom sewwa<br />

fuq mappa<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Ħiliet: Din hi ħila bażika fl-istudji talmapep.<br />

It-tfal iridu jitgħallmu<br />

jivviżwalizzaw dak li mappa lineari qed<br />

tirrappreżenta b’mod ġenerali<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

Għerf:<br />

1. L-Alġerija – Alġier<br />

2. Franza – Pariġi<br />

3. Il-Greċja – Ateni<br />

4. L-Italja – Ruma<br />

5. Il-Libja – Tripli<br />

6. Malta – Valletta<br />

7. Il-Portugal –Lisbona<br />

8. Spanja – Madrid<br />

9. It-Tuneżija – Tuniż<br />

10.It-Turkija – Ankara<br />

ARA WEBSAJT – KUN AF<br />

<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet fuq<br />

il-websajt<br />

Mappa tal-Gżejjer Maltin<br />

u oħra tal-Mediterran<br />

(websajt)<br />

<strong>Ara</strong> features fuq il-You-<br />

Tube dwar il-Belt<br />

Valletta u r-<br />

Rabat/Ċittadella<br />

(websajt)<br />

<strong>Ara</strong> diversi<br />

preżentazzjonijiet fuq ilwebsajt<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 6<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

Ċ: <strong>Pjan</strong> ta’ ħidma issuġġerit<br />

Ftakar:<br />

� Immaniġġjar tal-Ħin: l-ippjanar kollu huwa bbażat fuq tliet lezzjonijiet, kull ġimgħa, ta’ 45 minuta kull<br />

lezzjoni<br />

� Gwida: dan li ġej huwa biss gwida; kull għalliem għandu jiżviluppa l-iskema tax-xogħol li fl-opinjoni<br />

tiegħu hija l-aħjar għal-livelli differenti li għandu fil-klassi<br />

� Integrazzjoni: l-għalliem għandu jintegra suġġetti differenti kemm jista’; hekk pereżempju, jekk fil-Malti<br />

tingħata comprehension (test il-fehem) bl-istess topik li jkun qed isir fl-Istudji <strong>Soċjali</strong>, tant aħjar.<br />

.<br />

Ġim Miri ta’ Tagħlim<br />

SETTEMBRU 2010<br />

1 U 4.1.1,<br />

OTTUBRU 2010<br />

2 U 4.1.2,<br />

3 U 4.1.3,<br />

4 S 4.1.1, S 4.1.2, (21 t’Ottubru huwa Jum Dun Karm)<br />

5 S 4.1.3,<br />

NOVEMBRU 2010<br />

6 U 4.2.1, U 4.2.2,<br />

7 U 4.2.3, U 4.2.4,<br />

8 Ġ 4.4.1, Ġ 4.4.2, Ġ 4.4.3<br />

9 Ġ 4.1.1, Ġ 4.1.2, Ġ 4.1.3<br />

DIĊEMBRU 2010<br />

10 S 4.3.1, S 4.3.2,<br />

11 S 4.3.3,<br />

12 S 4.3.4, (Huwa issuġġerit li matul Diċembru l-emfasi tkun fuq il-Milied, il-festa ta’ Santa Marija u<br />

l-festa <strong>tar</strong>-raħal )<br />

JANNAR 2011<br />

13 Preżentazzjonijiet marbuta mal-proġetti<br />

14 Preżentazzjonijiet marbuta mal-proġetti<br />

15 Reviżjoni u / jew tkomplija tas-sillabu<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 7<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

D: PROĠETT -<br />

agħżel PRĠETT WIEĦED minn dawn; il-proġett għandu jitlesta sal-ewwel ġimgħa ta’ Jannar 2011. Ilproġett<br />

ikollu 20% tal-marka finali tal-eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong>. Il-kitba jkollha 80% tal-marka.<br />

1. KONFLITTI FL-GĦAQDA LI TATTENDI (Mużew, Scouts, Abbatini, Każin tal-Banda) – Intervista<br />

lil wieħed mill-mexxejja tal-għaqda li tattendi; staqsi dwar kif il-mexxejja jippruvaw isolvu l-konflitti<br />

meta dawn jinqalgħu fil-għaqdiet..<br />

2. OSSERVAZZJONI TAT-TEMP – Irrekordja l-osservazzjonijiet tiegħek dwar it-temp mifruxa fuq<br />

ġimgħa (sebat ijiem); ikteb rapport qasir dwar dak li osservajt.<br />

3. IN-NIES LI JGĦINUNA – aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar in-nies li jgħinuna fil-komunità;<br />

inkludi lill-għalliem, il-pustier, tal-indafa pubblika, is-Sindku, il-kunsillier, tal-ħanut, il-qassis, il-pulizija<br />

u t-tabib.<br />

4. FESTI F’MALTA (kitba) – Aħdem proġett dwar waħda mill-festi ġejjin: il-Milied, l-Għid, l-Imnarja,<br />

Santa Marija jew Il-festa <strong>tar</strong>-raħal. Ikteb dwar il-festa li għażilt u semmi xi drawwiet marbuta ma’ din ilfesta.<br />

Għid għaliex din il-festa hija importanti għall-poplu Malti. Sib ritratti adattati u inkludihom fil-proġett.<br />

5. FESTI F’MALTA (preżentazzjoni powerpoint) – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar mill-inqas<br />

TLIETA mill-festi ġejjin: il-Milied, l-Għid, l-Imnarja, Santa Marija jew Il-festa <strong>tar</strong>-raħal. Semmi xi<br />

drawwiet marbuta mal-festi li għażilt. Għid għaliex dawn il-festi huma importanti għall-poplu Malti.<br />

6. It-TLIET BIOMI PRINĊIPALI (foresta, deżert, mergħa) – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar ittliet<br />

biomi. Il-preżentazzjoni għandha tinkludi stampi u kitba.<br />

7. IL-PAJJIŻI TAL-MEDITERRAN – Aħdem mappa tal-Mediterran u fiha inkludi l-għaxar pajjiżi<br />

msemmija fil-mira 4.3.6. Agħżel TNEJN minn dawn il-pajjiżi, sib stampi interessanti dwarhom u ikteb<br />

dwar xi postijiet ta’ nteress u/ jew drawwiet marbuta ma’ dawn il-pajjiżi. Il-proġett ma’ għandux ikun<br />

ik<strong>tar</strong> minn 10 paġni A4.<br />

8. IL-PAJJIŻI TAL-MEDITERRAN – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar TLIETA mill-pajjiżi<br />

msemmija fil-mira 4.3.6. Il-preżentazzjoni għandha tinkludi stampi u kitba. Mill-inqas 10 slides, mhux<br />

ik<strong>tar</strong> minn 30 slide.<br />

E: ASSESSJAR<br />

Għall-eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong> (Frar 2011), huwa issuġġerit li l-marki jitqassmu hekk:<br />

� 20% fuq il-proġett<br />

� 80% fuq karta bil-kitba<br />

� Fir-riżultati tinħareġ marka waħda globali minn mija.<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 8<br />

Ġunju 2010


<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />

F: KRITERJI għall-Assessjar tal-Proġett<br />

Marki Kwalità tal-Proġett<br />

17 – 20 Xogħol eċċellenti; l-istudent jagħti prova ċara li l-proġett inħadem minnu u<br />

l-konklużjonijiet li wasal għalihom huma validi<br />

13 – 16 Xogħol tajjeb ħafna; l-istudent juri li huwa kapaċi jitkellem b’konvinzjoni fuq ilkontenut<br />

tal-proġett<br />

9 – 12 Xogħol tajjeb; l-istudent juri li fehem is-suġġett u tgħallem mir-riċerka, imma lprodott<br />

finali jkollu xi nuqqasijiet<br />

6 – 8 Xogħol mhux ħażin; għalkemm il-proġett juri nuqqasijiet serji, l-isforzi tal-istudent<br />

ikun ħaqqhom xi kunsiderazzjonijiet<br />

0 – 5 Xogħol fqir jew sinjali ċari li l-istudent ippreżenta xogħol li mhuwiex tiegħu personali;<br />

l-istudent jew jippreżenta xogħol ta’ kwalità fqira, jew xogħol barra mis-suġġett<br />

magħżul<br />

Ġ: Ik<strong>tar</strong> dwar il-Proġett<br />

� Kemm-il-proġett għandu / jista’ jaħadem mill-istudenti? Mhemmx dubju li meta student jirriċerka u<br />

jaħdem sew fuq proġett, ikun qed jieħu benefiċċji edukattivi kbar. Għalhekk filwaqt li proġett wieħed<br />

għandu jifforma parti mill-assessjar tal-eżami ta’ nofs is-sena, l-għalliema għandhom iħeġġu lill-istudenti<br />

tagħhom biex jaħdmu ik<strong>tar</strong> minn proġett wieħed.<br />

� Il-proġetti jistgħu jinħadmu fi gruppi? Billi x-xogħol fi gruppi fih kemm vantaġġi kif ukoll żvantaġġi,<br />

id-deċiżjoni jekk dan isirx jew le hija fid-diskrezzjoni tal-għalliem/a taħt il-gwida tal-SMT tagħhom.<br />

Huwa l-għalliem li jkun jaf lill-istudenti tiegħu sew u għalhekk huwa qiegħed f’pożizzjoni li jieħu<br />

deċiżjoni għaqlija dwar dan.<br />

� Kif issir sample moderation? Rappreżentant tal-SMT jista’ jintervista lit-tfal dwar il-proġetti fil-klassi<br />

stess, jistgħu jsiru preżentazzjonijiet fejn għalihom jattendi xi ħadd mill-SMT, eċċ....<br />

� L-għalliema għandhom jieqfu meta jlestu t-topiks li jridu jsiru sa Nofs is-<strong>Sena</strong>? Ċertament li le. Lgħalliema<br />

għandhom ikomplu l-ħidma tagħhom biex ikomplu jiżviluppaw is-sillabu indikat għall-eżami<br />

annwali. Però l-eżami ta’ nofs is-sena għandu jkun kollu ibbażat fuq it-topiks indikati.<br />

� Jagħmel sens li l-istudenti jaħdmu fuq proġetti li l-lezzjoni dwarhom tkun se ssir wara l-eżamijiet<br />

ta’ nofs is-sena? Ċertament li IVA. Għall-proġetti l-istudenti huma mistennija jirriċerkaw. L-għerf<br />

miksub mill-istudenti waqt ir-riċerka żgur li għandu jservi ta’ għajnuna waqt id-diskussjonijiet li<br />

normalment isiru waqt l-iżvilupp tal-lezzjonijiet fl-Istudji <strong>Soċjali</strong>.<br />

Tony Pace<br />

Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong><br />

Ġunju 2010<br />

Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 9<br />

Ġunju 2010

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!