Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola
Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola
Ara Pjan tar-4 Sena - Studji Soċjali Primarja - Skola
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
A: Guidelines STUDJI SOĊJALI GĦAR-RABA’ SENA PRIMARJA<br />
Dan id-dokument:<br />
1. inħadem minn Tony Pace, Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong><br />
2. inħadem fuq stedina tal-Kulleġġ San Benedittu li xtaq jikkoordina aħjar l-eżamijiet ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong><br />
3. ġie immodifikat wara li diversi għalliema <strong>tar</strong>-Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong> taw ir-reazzjonijiet tagħhom<br />
JEKK JOGĦĠBOK INNOTA LI DAN ID-DOKUMENT MHUWIEX POLICY UFFIĊJALI TAD-<br />
DCMeL jew l-EDUCATION ASSESSMENT UNIT IMMA QIEGĦED JITPOĠĠA GĦAD-<br />
DISPOŻIZZJONI TAL-KULLEĠĠI KOLLHA LI JITĦAJRU JAGĦMLU UŻU MINNU.<br />
Code: U: Ambjent Uman; Ġ: Ambjent Ġeografiku; S: Ambjent Storiku<br />
Il-Miri ta’ Tagħlim (Sillabu 2006) li jridu jiġu Il-Miri ta’ Tagħlim (Sillabu 2006) li jridu jiġu<br />
mgħallma sal-Eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong> tal-<strong>Primarja</strong> mgħallma sal-Eżami Annwali tal-<strong>Primarja</strong> Ġunju<br />
Frar 2011<br />
2011<br />
AMBJENT UMAN<br />
U 4.1.1 Rwoli differenti fil-grupp ”<br />
U 4.1.2 Konflitti ta’ rwoli fil-grupp ”<br />
U 4.1.3 Rwoli differenti tan-nies fil-lokalità, fil-<br />
”<br />
pajjiż, fl-Ewropa u fid-dinja<br />
U 4.2.1 Xi tfisser ‘tikkomunika’ ”<br />
U 4.2.2 Modi differenti ta’ komunikazzjoni soċjali ”<br />
U 4.2.3 Komunikazzjoni timplika drittijiet u dmirijiet ”<br />
U 4.2.4 Kif il-mezzi ta’ komunikazzjoni jressquna<br />
lejn l-oħrajn fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-Ewropa, fiddinja<br />
”<br />
////////////////////////////// U 4.3.1 Regoli ta’ mġiba u sigurtà fit-triq<br />
////////////////////////////// U 4.3.2 L-aspetti soċjali tat-triq<br />
////////////////////////////// U 4.3.3 l-ambjent soċjali fi stazzjonijiet ċentrali tattrasport<br />
u tal-komunikazzjoni<br />
/////////////////////////// U 4.3.4 Iwessgħu l-idea ta’ ambjent ġeografiku u<br />
uman: il-lokalità, Malta, l-Ewropa, id-dinja<br />
AMBJENT STORIKU<br />
S 4.1 Personalitajiet Maltin: Dun Mikiel Xerri u Dun<br />
Karm Psaila<br />
S 4.3 (l-ewwel parti) Il-Festi u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />
popolari Maltin marbuta mal-festi<br />
(bejn Settembru u Frar isir ix-xogħol marbut malfesti<br />
tal-Milied, il-festa ta’ Santa Marija u l-festa <strong>tar</strong>-<br />
raħal)<br />
/////////////////////////// S 4.3 (ikompli) Il-Festi u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />
popolari Maltin marbuta mal-festi<br />
(bejn Frar u Ġunju jsir ix-xogħol marbut mal-festi<br />
tal-Għid u tal-Imnarja)<br />
/////////////////////////// S 4.2 Il-Miġja tan-Normanni f'Malta<br />
/////////////////////////// S 4.4 Il-Ħin Liberu<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 1<br />
Ġunju 2010<br />
”<br />
”
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
AMBJENT ĠEOGRAFIKU<br />
Ġ 4.4.1 L-ilbies skont it-temp jew l-istaġun f’Malta ”<br />
Ġ 4.4.2 L-ilbies skont il-klima (sħuna, temperata,<br />
kiesħa)<br />
”<br />
Ġ 4.4.3 It-tibdil li jseħħ mar-ritmu tal-ħajja: il-lejl u<br />
n-nhar, il-vaganzi, l-iskola<br />
”<br />
Ġ 4.1.1 Nosservaw l-elementi prinċipali tat-temp: ittemperatura,<br />
ix-xita u r-riħ<br />
”<br />
Ġ 4.1.2 strumenti li jkejlu t-temp: it-termometru, irraingauge,<br />
il-pinnur u l-anemometru<br />
”<br />
Ġ 4.1.3 Nifhmu eżempji ħfief ta’ riżultati ta’ kejl tattemp;<br />
”<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.1 It-tliet biomi ewlenin: id-deżert, il-mergħa u<br />
l-foresta<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.2 It-tibdil tal-pajsaġġ skont l-istaġuni<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.2.3 Tibdil tal-pajsaġġ fuq medda twila ta’ snin<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.1 mapep u pjanti<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.2 <strong>Pjan</strong>ta ak<strong>tar</strong> komplikata: il-pjanta tal-pjazza<br />
<strong>tar</strong>-raħal jew belt; it-toroq ewlenin; bini ewlieni<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.3 X’inhi Mappa: Malta, Għawdex, Mediterran<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.3.4 Valletta, ir-Rabat(Victoria), ir-raħal/belt<br />
tagħna<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.4.5 Fuq il-mappa tal-Mediterran nimmarkaw lart<br />
u l-baħar<br />
/////////////////////////////////////// Ġ 4.4.6 Fuq il-mappa tal-Mediterran nimmarkaw 10<br />
pajjiżi u l-bliet kapitali tagħhom<br />
////////////////////////////////////// Ġ 4.4.4 Kif insebbħu l-ambjent tal-iskola<br />
B: Żvilupp tal-Miri ta’ Tagħlim<br />
Code: U: Ambjent Uman; Ġ: Ambjent Ġeografiku; S: Ambjent Storiku<br />
Websajt: http://schoolnet.gov.mt/socialstudies<br />
Assessjar: żomm is-sezzjoni KUN AF fil-websajt bħala l-bażi għall-assessjar; is-sezzjoni TAĦRIĠ<br />
u s-sezzjoni RIŻORSI ma għandhomx jintużaw b’mod indiskriminat għall-assessjar.<br />
AMBJENT UMAN<br />
Miri Topik Il-proċess / noti bażiċi Riżorsi ekstra<br />
U<br />
4.1.1<br />
Jagħrfu u jifhmu r-rwoli<br />
differenti fil-grupp<br />
� hemm relazzjoni bejn ir-rwoli differenti<br />
tal-membri tal-grupp;<br />
� jista’ jkun hemm konflitt bejn dawn irrwoli;<br />
� jifhmu li d-differenzi u l-konflitti ma<br />
jfissrux bilfors ġlied.<br />
<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />
fil-websajt<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 2<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
U<br />
4.1.2<br />
Konflitti ta’ rwoli filgrupp<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
� jitgħallmu jaħdmu fuq id-differenzi u lkonflitti<br />
ta’ rwoli billi jsemmu<br />
sitwazzjonijiet ta’ konflitti u kif ġabu<br />
ruħhom fihom;<br />
� jieħdu sehem f’role plays li juru konflitti<br />
bejn il-ħbieb<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />
fil-websajt<br />
U Jibdew jagħrfu u jifhmu � Isemmu rwoli ta’ nies li jgħinuna fil- <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />
4.1.3 r-rwoli differenti tan-nies lokalità (it-tabib, il-pulizija, persuni powerpoint:<br />
fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-<br />
Ewropa u fid-dinja<br />
responsabbli mill-indafa pubblika);<br />
� ir-rwol li tkun mexxej fi grupp (kappillan,<br />
mexxej ta’ grupp ta’ twemmin reliġjuż,<br />
sindku, Prim Ministru, Membru tal-<br />
Parlament Ewropew) f’Malta, fl-Ewropa<br />
u fid-dinja.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
NIES LI JGĦINUNA<br />
(websajt)<br />
U<br />
4.2.1<br />
Jifhmu xi tfisser<br />
‘tikkomunika’<br />
� It-tfal jifhmu aħjar l-aspetti soċjali talkomunikazzjoni:<br />
kif il-komunikazzjoni<br />
tibni r-relazzjonijiet bejn il-ħbieb, ilmembri<br />
tal-familja, in-nies tal-komunità.<br />
� Jifhmu kif nistgħu nibagħtu messaġġi<br />
<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />
fil-websajt<br />
mingħajr kliem: bil-ħars, tbissima,<br />
espressjoni tal-wiċċ eċċ........<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
U Jifhmu l-modi differenti � Isemmu l-modi differenti ta’ <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />
4.2.2 ta’ komunikazzjoni<br />
soċjali<br />
komunikazzjoni: kliem, ġesti, toroq,<br />
mezzi ta’ trasport, il-mass media, itteknoloġija<br />
tal-informatika;<br />
� Jiddeskrivu bil-kitba l-modi differenti ta’<br />
kif huma jikkomunikaw b’dawn il-mezzi.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
powerpoint:<br />
IL-<br />
KOMUNIKAZZJONI<br />
(websajt)<br />
U Jifhmu li komunikazzjoni Jitkellmu u jiktbu fuq esperjenzi tagħhom <strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />
4.2.3 timplika drittijiet u<br />
dmirijiet<br />
(hobbies, skola, logħob, familja, għaqdiet,<br />
ġrajjiet sbieħ/koroh) biex juru li għandhom<br />
powerpoint:<br />
MEZZI TA’<br />
dritt li jesprimu ruħhom kif jidhrilhom laħjar<br />
u d-dmir li jisimgħu lill-oħrajn<br />
jitkellmu<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
KOMUNIKAZZJONI<br />
(websajt)<br />
U Jifhmu kif il-mezzi ta’ Jitkellmu dwar kif il-gazzetti, il-kotba, ir- Isemmu xi esperjenzi ta’<br />
4.2.4 komunikazzjoni<br />
radju, it-televixin, l-email, l-Internet komunikazzjoni bħal dawn<br />
jressquna lejn l-oħrajn qegħdin iressqu n-nies f’Malta, fl-Ewropa u fil-familja tagħhom eż.<br />
fil-lokalità, fil-pajjiż, fl-<br />
Ewropa, fid-dinja<br />
Ambjent STORIKU<br />
fid-dinja ak<strong>tar</strong> qrib xulxin.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
telefonati, emails lil zijiet<br />
u ħbieb imsifrin.<br />
Miri Topik Il-proċess / noti bażiċi Riżorsi ekstra<br />
S Ikollhom tagħrif dwar � It-tfal għandhom ikunu jafu li �Dun Karm � (Dun Karm) Id-Denfil<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 3<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
4.1.1 dawn il-personalitajiet<br />
Maltin:<br />
Dun Mikiel Xerri u Dun<br />
Karm Psaila<br />
S<br />
4.1.2<br />
S<br />
4.1.3<br />
S<br />
4.3.1<br />
S<br />
4.3.2<br />
S<br />
4.3.3<br />
S<br />
4.3.4<br />
Jifhmu l-importanza ta'<br />
dawn in-nies fl-istorja ta'<br />
Malta<br />
Jifhmu l-effett li kellhom<br />
dawn in-nies fuq il-ħajja<br />
tan-nies ta' madwarhom<br />
Tagħrif dwar dawn ilfesti<br />
u d-drawwiet u ttradizzjonijiet<br />
marbuta<br />
magħhom<br />
Jifhmu kif dawn ittradizzjonijiet<br />
u<br />
drawwiet kienu<br />
importanti fil-ħajja tal-<br />
Maltin<br />
Jifhmu kif dawn iddrawwiet<br />
antiki għadhom<br />
isiru sal-lum<br />
Jipprattikaw xi wħud<br />
minn dawn id-drawwiet<br />
jew tradizzjonijiet u<br />
jimmaġinaw kif setgħet<br />
kienet il-ħajja<br />
f'dawk iż-żminijiet<br />
imbiegħda<br />
Psaila jissejjaħ il-poeta nazzjonali għax<br />
kiteb L-Innu Malti.<br />
� L-istorja tal-qlubija ta' Dun Mikiel Xerri<br />
li ta ħajtu għal art twelidu.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Jifhmu l-importanza ta' dawn in-nies fissoċjetà<br />
Maltija u l-ġid li għamlu għal<br />
pajjiżhom<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Jifhmu li dawn in-nies taw spinta kbira lillpatrijottiżmu<br />
Malti b'għemilhom u b'hekk<br />
ak<strong>tar</strong> ’il quddiem Maltin oħra tħajru milleżempju<br />
tagħhom u ddistingwew ruħhom<br />
fil-ġlieda għal pajjiżhom.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
It-tfal għandhom jingħataw tagħrif dwar ilfesti<br />
prinċipali u kif kienu jiġu iċċelebrati<br />
f'pajjiżna fl-imgħoddi: il-Milied, l-Għid, l-<br />
Imnarja, Santa Marija u l-festa <strong>tar</strong>-raħal.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Jifhmu kif il-preparazzjoni tal-presepju, ilfigolli,<br />
il-ħarġa sal-Buskett, wirjiet agrikoli<br />
bħala parti mill-festi ta' Santa Marija u tal-<br />
Imnarja, l-għana, il-logħob tan-nar u ttlielaq<br />
taż-żwiemel fil-festi kienu parti<br />
integrali mill-ħajja Maltija.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Jifhmu kif dawn id-drawwiet antiki<br />
għadhom isiru sal-lum, b'mod differenti,<br />
minkejja li ż-żminijiet inbidlu.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Jagħmlu fil-prattika xi wħud minn dawn iddrawwiet<br />
jew tradizzjonijiet eż. ilpreparazzjoni<br />
tal-presepju u l-figolli; tista'<br />
tiġi organizzata xi ħarġa sal-Buskett;<br />
jimmaġinaw kif kienet il-ħajja f'dawk iżżminijiet<br />
imbiegħda bl-għajnuna ta’ sorsi<br />
viżwali.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
4 paġni 9, 110-111<br />
� (Dun Mikiel Xerri) Id-<br />
Denfil 4 paġna 87<br />
� <strong>Ara</strong> wkoll<br />
preżentazzjonijiet u<br />
features fuq il-websajt<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjoni<br />
<strong>Ara</strong> diversi<br />
preżentazzjonijiet fuq ilwebsajt<br />
Referenza: Id-Denfil 4<br />
paġni 36-37, 40-41<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet<br />
<strong>Ara</strong> s-sezzjoni TAĦRIĠ<br />
fil-websajt<br />
AMBJENT ĠEOGRAFIKU<br />
Miri topik il-proċess / noti bażiċi riżorsi websajt<br />
Ġ<br />
4.1.1<br />
Nosservaw l-elementi<br />
prinċipali tat-temp,<br />
jiġifieri t-temperatura, ixxita<br />
u r-riħ<br />
� Ix-xita: ikollhom idea ħafifa taċ-ċiklu talilma;<br />
� Ir-riħ u l-pinnur: ikunu jafu ddirezzjonijiet<br />
primarji u sekondarji:<br />
Tramuntana, Grigal, Lvant, Xlokk,<br />
ara<br />
ċarts/preżentazzjonijiet:<br />
� Iċ-Ċiklu tal-Ilma<br />
(ċarts)<br />
� L-Ilma<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 4<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
Ġ<br />
4.1.2<br />
Ġ<br />
4.1.3<br />
Ġ<br />
4.2.1<br />
Ġ<br />
4.2.2<br />
Ġ<br />
4.2.3<br />
Ġ<br />
4.3.1<br />
Nagħrfu nużaw xi<br />
strumenti li jkejlu ttemp:<br />
it-termometru, ilpluvjometru,ir-raingauge,<br />
il-pinnur u l-<br />
anemometru<br />
Nifhmu eżempji ħfief ta’<br />
riżultati ta’ kejl tat-temp;<br />
eżempji: minn 15 o Celsius<br />
sa 0 o Celsius tfisser kesħa;<br />
minn 25 o Celsius ’il fuq<br />
tfisser sħana<br />
Nagħrfu t-tliet biomi<br />
ewlenin: id-deżert, ilmergħa<br />
u l-foresta<br />
relatati mal-pajjiżi tal-<br />
Mediterran;<br />
Elementi fiżiċi ewlenin<br />
It-tibdil tal-pajsaġġ skont<br />
l-istaġuni<br />
Tibdil tal-pajsaġġ fuq<br />
medda twila ta’ snin<br />
L-użu tal-art fuq mapep<br />
u pjanti:<br />
eż: il-pjanta jew mappa<br />
Nofsinhar, Lbiċ, Punent, Majjistral, eċċ..<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Ħiliet: Tajjeb li dawn l-istrumenti tat-temp<br />
ikunu preżenti fl-iskola u jsir użu prattiku<br />
minnhom. Tajjeb ukoll li t-tfal ikollhom<br />
opportunità li jwettqu attività marbuta<br />
magħhom.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Ħiliet: inrawmu lit-tfal biex mill-esperjenzi<br />
jkunu jafu jagħmlu approssimazzjoni; anki<br />
xi eżerċizzji fejn jikkalkulaw huma stess<br />
kemm it-temperatura tkun telgħet f’dak iljum.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: F’din l-età m’għandux isir aċċenn<br />
lit-tfal dwar il-kelma ‘biomi’ li tfisser<br />
habitat fuq skala kbira. L-importanti hi li<br />
jifhmu li l-habitat li ngħixu fih jinfluwenza<br />
ħafna l-ħajja fuq din id-dinja.<br />
Xi elementi fiżiċi ta’ biomi:<br />
� deżert (kiesaħ jew sħun): ramel, ġebel,<br />
silġ jew borra, skont il-każ; likeni u algi<br />
fuq ħamrija fqira;<br />
� mergħa: pjanti baxxi, arbuxelli, xi siġar<br />
fuq ħamrija li tista’ tkun tajba ħafna<br />
� foresta: għadd kbir ta’ siġar u taħthom<br />
pjanti oħra fuq ħamrija ta’ fertilità varjata<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: Prattika fl-osservazzjoni: jista’<br />
jinħadem proġett fejn tkun ossservata<br />
għalqa partikulari (FieldWork) kif tinbidel<br />
skont l-istaġuni; it-tibdil li jsir fis-siġar u<br />
fil-fjuri<br />
(l-għalliema huma mħeġġa jorbtu ma’ mira<br />
4.4.1 f’dan is-Sillabu dwar it-tibdil<br />
staġjunali fl-istil ta’ ħajjet il-bniedem)<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: Riflessjoni li tħares lura fl-istorja<br />
tad-dinja. Il-lezzjoni tieħu forma ta’ rakkont<br />
‘Immaġinattiv’ meta miljuni ta’ snin ilu<br />
mergħat inbidlu f’deżerti u foresti inbidlu<br />
f’mergħat.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: It-tfal jitgħallmu jaraw l-affarijiet<br />
fissi ta’ madwarhom minn perspettiva<br />
vertikali (mill-għoli ’l isfel). Ftit eżempji<br />
ħfief malajr idaħħlu lit-tfal fil-kurżità<br />
� Raindrops<br />
� Warda ta’ Rjieħ<br />
� It-temp<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjoni:<br />
Id-direzzjonijiet<br />
<strong>Ara</strong> websajt – sezzjoni<br />
TAĦRIĠ<br />
<strong>Ara</strong> diversi<br />
preżentazzjonijiet<br />
powerpoint u video clips<br />
fuq il-You-Tube<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet fuq<br />
il-websajt<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 5<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
Ġ<br />
4.3.2<br />
Ġ<br />
4.3.3<br />
Ġ<br />
4.3.4<br />
Ġ<br />
4.3.5<br />
Ġ<br />
4.3.6<br />
tal-klassi, il-pjanta jew<br />
mappa tal-iskola<br />
<strong>Pjan</strong>ta ak<strong>tar</strong> komplikata:<br />
il-pjanta tal-pjazza <strong>tar</strong>raħal<br />
jew belt, it-toroq<br />
ewlenin li jwasslu<br />
għaliha; bini ewlieni fiha<br />
jew qrib tagħha<br />
X’inhi Mappa: eżempji,<br />
il-mappa ta’ Malta u<br />
Għawdex, il-mappa tal-<br />
Mediterran<br />
Fuq il-mappa ta’ Malta<br />
nimmarkaw: il-Belt<br />
Valletta, ir-Rabat<br />
(Victoria), ir-raħal jew<br />
belt tagħna<br />
Fuq il-mappa tal-<br />
Mediterran nimmarkaw<br />
bl-ikħal il-baħar u<br />
bl-isfar l-art<br />
Fuq il-mappa tal-<br />
Mediterran nimmarkaw<br />
dawn il-pajjiżi u l-bliet<br />
kapitali tagħhom<br />
(ngħidu aħna, kif jidhru kikkra u plattina<br />
minn perspettiva vertikali... imbagħad it-tfal<br />
stess isibu eżempji oħra).<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: L-istess kunċett bħal ta’ fuq, imma<br />
ak<strong>tar</strong> komplikat. L-g'alliema għandhom<br />
jissimplifikaw l-eżempji kemm jista’ jkun.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Fehma: Nuru l-importanza tal-pjanti u talmapep;<br />
sakemm naslu sa dan il-punt it-tfal<br />
ikunu diġà bdew jifhmu l-kunċett ta’<br />
mappa. Nagħtu ftit eżempji dwar il-ħtieġa<br />
tal-mappa u l-użu tagħha.<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Ħiliet: Jitgħallmu jimmarkawhom sewwa<br />
fuq mappa<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Ħiliet: Din hi ħila bażika fl-istudji talmapep.<br />
It-tfal iridu jitgħallmu<br />
jivviżwalizzaw dak li mappa lineari qed<br />
tirrappreżenta b’mod ġenerali<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
Għerf:<br />
1. L-Alġerija – Alġier<br />
2. Franza – Pariġi<br />
3. Il-Greċja – Ateni<br />
4. L-Italja – Ruma<br />
5. Il-Libja – Tripli<br />
6. Malta – Valletta<br />
7. Il-Portugal –Lisbona<br />
8. Spanja – Madrid<br />
9. It-Tuneżija – Tuniż<br />
10.It-Turkija – Ankara<br />
ARA WEBSAJT – KUN AF<br />
<strong>Ara</strong> preżentazzjonijiet fuq<br />
il-websajt<br />
Mappa tal-Gżejjer Maltin<br />
u oħra tal-Mediterran<br />
(websajt)<br />
<strong>Ara</strong> features fuq il-You-<br />
Tube dwar il-Belt<br />
Valletta u r-<br />
Rabat/Ċittadella<br />
(websajt)<br />
<strong>Ara</strong> diversi<br />
preżentazzjonijiet fuq ilwebsajt<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 6<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
Ċ: <strong>Pjan</strong> ta’ ħidma issuġġerit<br />
Ftakar:<br />
� Immaniġġjar tal-Ħin: l-ippjanar kollu huwa bbażat fuq tliet lezzjonijiet, kull ġimgħa, ta’ 45 minuta kull<br />
lezzjoni<br />
� Gwida: dan li ġej huwa biss gwida; kull għalliem għandu jiżviluppa l-iskema tax-xogħol li fl-opinjoni<br />
tiegħu hija l-aħjar għal-livelli differenti li għandu fil-klassi<br />
� Integrazzjoni: l-għalliem għandu jintegra suġġetti differenti kemm jista’; hekk pereżempju, jekk fil-Malti<br />
tingħata comprehension (test il-fehem) bl-istess topik li jkun qed isir fl-Istudji <strong>Soċjali</strong>, tant aħjar.<br />
.<br />
Ġim Miri ta’ Tagħlim<br />
SETTEMBRU 2010<br />
1 U 4.1.1,<br />
OTTUBRU 2010<br />
2 U 4.1.2,<br />
3 U 4.1.3,<br />
4 S 4.1.1, S 4.1.2, (21 t’Ottubru huwa Jum Dun Karm)<br />
5 S 4.1.3,<br />
NOVEMBRU 2010<br />
6 U 4.2.1, U 4.2.2,<br />
7 U 4.2.3, U 4.2.4,<br />
8 Ġ 4.4.1, Ġ 4.4.2, Ġ 4.4.3<br />
9 Ġ 4.1.1, Ġ 4.1.2, Ġ 4.1.3<br />
DIĊEMBRU 2010<br />
10 S 4.3.1, S 4.3.2,<br />
11 S 4.3.3,<br />
12 S 4.3.4, (Huwa issuġġerit li matul Diċembru l-emfasi tkun fuq il-Milied, il-festa ta’ Santa Marija u<br />
l-festa <strong>tar</strong>-raħal )<br />
JANNAR 2011<br />
13 Preżentazzjonijiet marbuta mal-proġetti<br />
14 Preżentazzjonijiet marbuta mal-proġetti<br />
15 Reviżjoni u / jew tkomplija tas-sillabu<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 7<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
D: PROĠETT -<br />
agħżel PRĠETT WIEĦED minn dawn; il-proġett għandu jitlesta sal-ewwel ġimgħa ta’ Jannar 2011. Ilproġett<br />
ikollu 20% tal-marka finali tal-eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong>. Il-kitba jkollha 80% tal-marka.<br />
1. KONFLITTI FL-GĦAQDA LI TATTENDI (Mużew, Scouts, Abbatini, Każin tal-Banda) – Intervista<br />
lil wieħed mill-mexxejja tal-għaqda li tattendi; staqsi dwar kif il-mexxejja jippruvaw isolvu l-konflitti<br />
meta dawn jinqalgħu fil-għaqdiet..<br />
2. OSSERVAZZJONI TAT-TEMP – Irrekordja l-osservazzjonijiet tiegħek dwar it-temp mifruxa fuq<br />
ġimgħa (sebat ijiem); ikteb rapport qasir dwar dak li osservajt.<br />
3. IN-NIES LI JGĦINUNA – aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar in-nies li jgħinuna fil-komunità;<br />
inkludi lill-għalliem, il-pustier, tal-indafa pubblika, is-Sindku, il-kunsillier, tal-ħanut, il-qassis, il-pulizija<br />
u t-tabib.<br />
4. FESTI F’MALTA (kitba) – Aħdem proġett dwar waħda mill-festi ġejjin: il-Milied, l-Għid, l-Imnarja,<br />
Santa Marija jew Il-festa <strong>tar</strong>-raħal. Ikteb dwar il-festa li għażilt u semmi xi drawwiet marbuta ma’ din ilfesta.<br />
Għid għaliex din il-festa hija importanti għall-poplu Malti. Sib ritratti adattati u inkludihom fil-proġett.<br />
5. FESTI F’MALTA (preżentazzjoni powerpoint) – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar mill-inqas<br />
TLIETA mill-festi ġejjin: il-Milied, l-Għid, l-Imnarja, Santa Marija jew Il-festa <strong>tar</strong>-raħal. Semmi xi<br />
drawwiet marbuta mal-festi li għażilt. Għid għaliex dawn il-festi huma importanti għall-poplu Malti.<br />
6. It-TLIET BIOMI PRINĊIPALI (foresta, deżert, mergħa) – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar ittliet<br />
biomi. Il-preżentazzjoni għandha tinkludi stampi u kitba.<br />
7. IL-PAJJIŻI TAL-MEDITERRAN – Aħdem mappa tal-Mediterran u fiha inkludi l-għaxar pajjiżi<br />
msemmija fil-mira 4.3.6. Agħżel TNEJN minn dawn il-pajjiżi, sib stampi interessanti dwarhom u ikteb<br />
dwar xi postijiet ta’ nteress u/ jew drawwiet marbuta ma’ dawn il-pajjiżi. Il-proġett ma’ għandux ikun<br />
ik<strong>tar</strong> minn 10 paġni A4.<br />
8. IL-PAJJIŻI TAL-MEDITERRAN – Aħdem preżentazzjoni powerpoint dwar TLIETA mill-pajjiżi<br />
msemmija fil-mira 4.3.6. Il-preżentazzjoni għandha tinkludi stampi u kitba. Mill-inqas 10 slides, mhux<br />
ik<strong>tar</strong> minn 30 slide.<br />
E: ASSESSJAR<br />
Għall-eżami ta’ Nofs is-<strong>Sena</strong> (Frar 2011), huwa issuġġerit li l-marki jitqassmu hekk:<br />
� 20% fuq il-proġett<br />
� 80% fuq karta bil-kitba<br />
� Fir-riżultati tinħareġ marka waħda globali minn mija.<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 8<br />
Ġunju 2010
<strong>Pjan</strong> ta’ Ħidma <strong>Studji</strong> <strong>Soċjali</strong> Raba’ <strong>Sena</strong> <strong>Primarja</strong><br />
F: KRITERJI għall-Assessjar tal-Proġett<br />
Marki Kwalità tal-Proġett<br />
17 – 20 Xogħol eċċellenti; l-istudent jagħti prova ċara li l-proġett inħadem minnu u<br />
l-konklużjonijiet li wasal għalihom huma validi<br />
13 – 16 Xogħol tajjeb ħafna; l-istudent juri li huwa kapaċi jitkellem b’konvinzjoni fuq ilkontenut<br />
tal-proġett<br />
9 – 12 Xogħol tajjeb; l-istudent juri li fehem is-suġġett u tgħallem mir-riċerka, imma lprodott<br />
finali jkollu xi nuqqasijiet<br />
6 – 8 Xogħol mhux ħażin; għalkemm il-proġett juri nuqqasijiet serji, l-isforzi tal-istudent<br />
ikun ħaqqhom xi kunsiderazzjonijiet<br />
0 – 5 Xogħol fqir jew sinjali ċari li l-istudent ippreżenta xogħol li mhuwiex tiegħu personali;<br />
l-istudent jew jippreżenta xogħol ta’ kwalità fqira, jew xogħol barra mis-suġġett<br />
magħżul<br />
Ġ: Ik<strong>tar</strong> dwar il-Proġett<br />
� Kemm-il-proġett għandu / jista’ jaħadem mill-istudenti? Mhemmx dubju li meta student jirriċerka u<br />
jaħdem sew fuq proġett, ikun qed jieħu benefiċċji edukattivi kbar. Għalhekk filwaqt li proġett wieħed<br />
għandu jifforma parti mill-assessjar tal-eżami ta’ nofs is-sena, l-għalliema għandhom iħeġġu lill-istudenti<br />
tagħhom biex jaħdmu ik<strong>tar</strong> minn proġett wieħed.<br />
� Il-proġetti jistgħu jinħadmu fi gruppi? Billi x-xogħol fi gruppi fih kemm vantaġġi kif ukoll żvantaġġi,<br />
id-deċiżjoni jekk dan isirx jew le hija fid-diskrezzjoni tal-għalliem/a taħt il-gwida tal-SMT tagħhom.<br />
Huwa l-għalliem li jkun jaf lill-istudenti tiegħu sew u għalhekk huwa qiegħed f’pożizzjoni li jieħu<br />
deċiżjoni għaqlija dwar dan.<br />
� Kif issir sample moderation? Rappreżentant tal-SMT jista’ jintervista lit-tfal dwar il-proġetti fil-klassi<br />
stess, jistgħu jsiru preżentazzjonijiet fejn għalihom jattendi xi ħadd mill-SMT, eċċ....<br />
� L-għalliema għandhom jieqfu meta jlestu t-topiks li jridu jsiru sa Nofs is-<strong>Sena</strong>? Ċertament li le. Lgħalliema<br />
għandhom ikomplu l-ħidma tagħhom biex ikomplu jiżviluppaw is-sillabu indikat għall-eżami<br />
annwali. Però l-eżami ta’ nofs is-sena għandu jkun kollu ibbażat fuq it-topiks indikati.<br />
� Jagħmel sens li l-istudenti jaħdmu fuq proġetti li l-lezzjoni dwarhom tkun se ssir wara l-eżamijiet<br />
ta’ nofs is-sena? Ċertament li IVA. Għall-proġetti l-istudenti huma mistennija jirriċerkaw. L-għerf<br />
miksub mill-istudenti waqt ir-riċerka żgur li għandu jservi ta’ għajnuna waqt id-diskussjonijiet li<br />
normalment isiru waqt l-iżvilupp tal-lezzjonijiet fl-Istudji <strong>Soċjali</strong>.<br />
Tony Pace<br />
Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong><br />
Ġunju 2010<br />
Tony Pace – Uffiċjal Edukattiv <strong>Primarja</strong> paġna 9<br />
Ġunju 2010