น้ำยาตรวจหมู่โลหิต โมโนโคลนัลแอนติบอดี้

236 ทัศนีย สกุลดํารงคพานิชกับเซลล A 1และ A 2B สามารถ ตรวจ หมู ยอย A เชนA 3, A x ไดดี ซึ่ง โพ ลีโคลนัลแอนติบอดีจะ ตรวจ A x ไมได แตเมื่อ ทํา ปฏิกิริยา กับ เซลลA 1และA 1B บนslideทําใหเม็ด เลือด แดง จับ กลุม เปน กลุม เล็ก ๆ ( weak intensity) โมโน โคลนัล anti-A จาก บาง โคลน ไมสามารถ ตรวจหมูยอย A ไดเลย แตทํา ปฏิกิริยา กับ เซลลA 1และA 1Bบน slide ทําให เม็ด เลือด แดง จับ กลุม เปน กลุม ใหญ ๆและเกิด รวด เร็ว การ ผสม anti-A จาก2 หรือ3 โคลนที่ ตางกัน เปน oligoclonal antibodies ทําให ได น้ํา ยาโมโน โคลนัล anti-A ที่ มี ความ จําเพาะ สูง มี ความ แรงทําให เม็ด เลือด แดง จับ กลุม รวด เร็ว บน slide เปน กลุมใหญๆ รวม ทั้ง สามารถ ตรวจ หมูยอย ตางๆ ของA ไดโดยtube test ดี กวา น้ํา ยา โพ ลี โคลนัล anti-A และ anti-AB อีก ดวย 7-9โมโน โคลนัล anti-B รายงาน ครั้ง แรก ใน ป 1981 10ภาย หลัง การ ผลิต anti-A 1 ป และ มี รายงาน การ ผลิตโมโน โคลนัล anti-B ใน เวลา ตอมา 6,7,11-13 เชน เดียว กับโมโน โคลนัลanti-A โคลน แตละ โคลน ที่ตางกัน จะ ผลิตโมโน โคลนัล anti-B ที่มีคุณสมบัติตางกัน จึง ไดมีการ นําโมโน โคลนัล anti-B ที่ผลิต จาก2 หรือ3 โคลน มา ผสมกัน ทําใหไดน้ํา ยา โมโน โคลนัล anti-B ที่มีคุณภาพ ดีกวาน้ํา ยา โพ ลี โคลนัล anti-B เหมาะ สําหรับ ตรวจ ทั้ง tubeและ slide test เชน นํา โมโน โคลนัล anti-B ที่ มี ความแรง ดี มาก สามารถ ตรวจ หมู B weak และ B variantได แตทํา ปฏิกิริยา บน slide กับ เซลลB ไดออน ผสม กับโมโน โคลนัล anti-B ที่ทําใหเม็ด เลือด แดง จับ กลุม รวด เร็วบน slide เปน กลุม ใหญๆ กับ เซลล B และ A 1Bจาก การ ประชุม เชิงปฎิบัติการ โมโน โคลนัลแอนติบอดีตอ แอนติเจน ของ เม็ด เลือด แดง ครั้ง ที่ 2 14 ได มี รายงานโมโน โคลนัล anti-A และ โมโน โคลนัล anti-B ที่ ผลิตจาก โคลน เดี่ยว ที่ มี คุณสมบัติ ครบ ถวน ทํา ปฏิกิริยา บนslide ไดดี มีความ แรง ดีมาก สามารถ ตรวจ หมูยอย ตางๆของ หมู A และ Bไดัดี และ ดี กวา น้ํา ยา โพ ลี โคลนัลแอนติบอดี ดังนั้น ปจจุบัน น้ํา ยา โมโน โคลนัลที่ ผลิต ขายจาก บาง บริษัท จึง ผลิต จาก โมโน โคลน เพียง โคลน เดียวใน การ ตรวจ หมูโลหิต ABO ตอง ใชน้ํา ยา โพ ลีโคลนัลanti-AB รวม กับ anti-A และ anti-B เพื่อ ให สามารถชวย ตรวจ หมูยอย ตางๆ เชนA x หรือB weak และ เพื่อชวย เปน น้ํา ยา control ใน การ ตรวจ เลือด cord เนื่อง จากน้ํา ยา โพ ลีโคลนัลanti-AB จะ มีความ แรง ดีกวา น้ํา ยา โพลีโคลนัล anti-A และ anti-Bจาก ที่มีรายงาน การ ผลิต โมโน โคลนัลanti-AB ไมมีโมโน โคลนัล anti-AB ที่ ผลิต จาก โคลน เดี่ยว ที่ ทําปฏิกิริยาไดดีกับ ทั้ง เซลลA และ เซลลB รวม ทั้ง หมูยอยA และ B เหมือน โพ ลี โคลนัล anti-AB เลย โมโนโคลนัล anti-AB สวน ใหญจะ ทํา ปฏิกิริยา ไดดีกับ เซลลAหรือ เซลล B เซลล ใด เซลล หนึ่ง และ ทํา ปฏิกิริยา บวกออนๆกับ อีก เซลล อีก ทั้ง บาง ตัว ทํา ปฏิกิริยา กับ เซลลA xได ออน ดวย ดังนั้น การ ผลิต โมโน โคลนัล anti-AB ที่ มีคุณภาพ ดี จะ ไดจาก การ คัด เลือก โมโน โคลนัลanti-ABจาก 2 หรือ 3 โคลน มา ผสม กัน เชน โมโน โคลนัล anti-AB ที่ ทํา ปฏิกิริยา ได ดี กับ เซลล A รวม ทั้ง หมู ยอย ตางๆของ หมู A แต ทํา ปฏิกิริยา ให ผลบวก ออน ๆ กับ เซลล Bผสม กับ โมโน โคลนัล anti-B ที่ความ จําเพาะ สูง ความ แรงสูง ตรวจ หมู ยอย ตางๆ ของ หมู B ได หรือ อาจ จะ ผสมโมโน โคลนัล anti-A และ โมโน โคลนัล anti-B ที่ มีคุณสมบัติ ครบ ผลิต เปน โมโน โคลนัล anti-A+B ก็ได6,7,8,13,14 และ เนื่อง จาก โมโน โคลนัลanti-A และ โมโนโคลนัล anti-B สามารถ ตรวจ หมูยอย ของ หมูA และBได แลว อีก ทั้ง การ ตรวจ หมู โลหิต ABO ยัง มี การ ทําserumgrouping รวม ดวย ปจจุบัน การ ใชน้ํา ยาanti-AB ใน การ ทดสอบ หมูABO จึง เปน ขอ โตแยง กัน อยูในหลาย ประเทศ วา จําเปน ตอง ใชอยูหรือ ไมแมวา น้ํา ยา โมโน โคลนัลanti-A ,anti-B และ anti-AB ที่ผลิต ขึ้น มา จะ มีประสิทธิภาพ ดีกวา น้ํา ยา โพ ลีโคลนัลทั้ง ดาน ความ แรง ความ ไว ใน การ เกิด ปฏิกิริยา (avidity)ทําให เม็ด เลือด แดง จับ กลุม บน slide เร็ว และ เปน กลุมใหญ รวม ทั้ง ตรวจ พบ หมู ยอย ตางๆ เชน A x, B weakThai Journal of Hematology and Transfusion Medicine Vol. 12 No. 3 June-September 2002