Download - ราชวิทยาลัย โสต ศอ นาสิก

่7บทที่ 1-2 หลักการและเหตุผล และการทบทวนวรรณกรรมภาวะนํ้าคั ่งในหูชั ้นกลาง (otitis media with effusion) คือภาวะที ่มีนํ้าในหูชั ้นกลางโดยไม่มีอาการ หรืออาการแสดงของการอักเสบเฉียบพลัน 1,2 เด็กที ่มีอายุตํ ่ากว่า 7 ปี มีโอกาสเป็นโรคหูชั ้นกลางอักเสบได้กว่าร้อยละ 90 3 ภาวะนํ้าคั่งในหูชั ้นกลางนี ้เป็นสาเหตุหลักของการสูญเสียได้ยินของเด็กในประเทศกําลังพัฒนา 4,5ภาวะนํ้าคั่งในหูชั ้น กลาง มีพยาธิกําเนิดหลายสาเหตุด้วยกัน ได้แก่ การติดเชื ้อแบคทีเรีย, การติดเชื ้อไวรัส, การอักเสบจากโรคภูมิแพ้, การสูญเสียหน้าที ่ของ ขนพัดโบกในหูชั ้นกลาง , การสูญเสียหน้าทีของท่อยูสเทเชี ่ยน, และภาวะปากแหว่ง เพดานโหว่5สําหรับสาเหตุจากการติดเชื ้อแบคทีเรียนั ้น เดิมเข้าใจกันว่านํ้าที ่คั ่งในหูชั ้นกลางเป็นนํ้าที ่ปราศจาก6เชื ้อ แต่ภายหลังสามารถเพาะเชื ้อจากนํ้าที ่คั่งในหูชั ้นกลางได้ คือสามารถเพาะเชื ้อจากนํ้าในหูชั ้นกลางได้ร้อยละ 40 5 เชื ้อที ่พบบ่อยสามอันดับแรก ได้แก่ Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae,และ Moraxella catarrhalis 6, 7 พบว่าตรงกับเชื ้อแบคทีเรียที ่พบบ่อยในโพรงหลังจมูกของผู ้ป่ วยหูชั ้นกลางอักเสบ 8, 9เชื ้อแบคทีเรียในโพรงหลังจมูกสามารถก่อให้เกิดภาวะนํ้าคั่งในหูชั ้นกลาง ได้โดยแพร่ผ่านท่อยูสเทเชี ่ยน 10 เข้าสู่หูชั ้นกลางซึ ่งเป็นบริเวณที ่ปราศจากเชื ้อ 11 ดังเช่นการศึกษาของ Ovesen และคณะที ่ตัดกล้ามเนื ้อ Tensor veli palatine ของกระต่าย หลังจากนั ้นพบว่ามีภาวะนํ้าคั ่งในหูชั ้นกลางเกิดขึ ้น เมื่อนํานํ้าจากหูชั ้นกลางมาเพาะเชื ้อ ส่วนใหญ่พบเชื ้อ Pasteurella histolyticum ซึ ่งเป็นเชื ้อประจําถิ่นที ่พบในโพรงหลังจมูกของกระต่าย 12สําหรับการรักษาภาวะนํ้าคั ่งในหูชั ้นกลางประกอบด้วย การทํา middle ear inflation, การใช้ยาปฏิชีวนะ 13, 14 และการใส่ท่อปรับความดันในหูชั้นกลาง 15 แต่ปัจจุบันการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะจะได้ผลดีเฉพาะช่วงแรกของการรักษาเท่านั้น 16 เพราะมีเชื้อแบคทีเรียดื้อยาเพิ่มมากขึ้น 17,18 นําไปสู ่การรักษาด้วยการใส่ท่อปรับความดันในหูชั้นกลาง ที ่พบ ภาวะแทรกซ้อนมากมาย เช่น otorrhea, myringosclerosis, chronicperforation, focal atrophy 13, 19 โดย otorrhea เป็นภาวะแทรกซ้อนที ่พบได้บ่อยที ่สุดระหว่าง 3.4% to74% 20 การเก็บตัวอย่างเชื ้อแบคทีเรียจากหูชั ้นกลางนั ้นมีขั ้นตอนที ่ยุ่งยาก แต่ Gehanno และคณะ พบว่าสามารถทํานายเชื ้อแบคทีเรียที ่พบในนํ้าที ่คั่งในหูชั ้นกลางได้ โดยดูจากเชื ้อแบคทีเรียที ่พบบริเวณโพรงหลังจมูก มีความไว(sensitivity )ร้อยละ 89 ถึงร้อยละ 95 แต่มีความแม่น(positive predictive value)เพียงร้อยละ19 ถึงร้อยละ 50 21 เช่นเดียวกับ Syrjanen และคณะ ที ่พบว่าการทํานายเชื ้อแบคทีเรียที ่พบในนํ้าที ่คั ่งในหูชั ้นกลางโดยดูจากแบคทีเรียที ่พบบริเวณโพรงหลังจมูกนั ้นทําได้ มีความไวร้อยละ 77 ถึงร้อยละ 99 แต่มีความแม่นเพียงร้อยละ 50 ถึงร้อยละ 64 เท่านั้น 22 และจากการศึกษาของ Eldan และคณะ ยังพบว่าสามารถดูความไวต่อยาปฏิชีวนะของเชื ้อแบคทีเรียที ่พบจากนํ้าในหูชั ้นกลาง โดยดูจากความไวต่อยาปฏิชีวนะของเชื ้อแบคทีเรียที ่พบในโพรงหลังจมูกได้อีกด้วย 23ท่อยูสเทเชี ่ยนมีความใกล้ชิดทางกายวิภาคกับหูชั ้นกลางมาก 24 และเป็นทางผ่านของสารคัดหลั่งระหว่างหูชั ้นกลางและโพรงหลังจมูก 10 คณะผู ้วิจัยคิดว่าการเก็บตัวอย่างเชื ้อแบคทีเรียจากรูเปิ ดของท่อยูสเท