Download - ราชวิทยาลัย โสต ศอ นาสิก

17บทที่ 5 การอภิปรายผลการติดเชื ้อแบคทีเรียเป็นสาเหตุหนึ ่งของภาวะนํ้าคั่งในหูชั ้นกลาง 5 เมื่อนําตัวอย่างเชื ้อแบคทีเรียจากนํ้าในหูชั ้นกลางมาเพาะเชื ้อ ก็มีโอกาสพบเชื ้อแตกต่างกันไปในแต่ละการศึกษาตั ้งแต่ร้อยละ 10 ถึงร้อยละ 40 5-7 เชื ้อที ่พบบ่อยเป็นสามอันดับแรกได้แก่ Streptococcus pneumoniae, Haemophilusinfluenzae, และ Moraxella catarrhalis 5-7 แต่จากการศึกษานี ้พบเพียง Staphylococcus epidermidisจากนํ้าในหูชั ้นกลาง 2 ตัวอย่าง และเนื่องจาก Staphylococcus epidermidis เป็นเชื ้อแบคทีเรียประจําถิ่นที ่พบได้บ่อยที ่สุดบริเวณช่องหูชั ้นนอกของเด็ก 25,26 เชื ้อที ่พบจึงน่าจะเกิดจากการปนเปื ้ อนจากช่องหูชั ้นนอกอันแสดงให้เห็นว่าวิธีการเก็บตัวอย่างเชื ้อที ่ต่างกันเพียงเล็กน้อยระหว่าง แพทย์ประจําบ้านชั ้นปี ที ่ 2 และแพทย์ใช้ทุนชั ้นปี ที ่ 3 แต่ละคน มีผลต่อผลการวิจัยสาเหตุที ่ไม่พบเชื ้อแบคทีเรียจากนํ้าในหูชั ้นกลาง อาจเป็นเพราะ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์เป็นโรงพยาบาลตติยภูมิ แม้ว่าผู ้เข้าร่วมโครงการทุกคนจะหยุดยาปฏิชีวนะ 4 สัปดาห์ก่อนเข้ารับการใส่ท่อปรับความดันในหูชั ้นกลาง แต่ผู ้ป่ วยกลุ่มนี ้ก็มักได้รับยาปฏิชีวนะติดต่อกันเป็นเวลานานจากโรงพยาบาลใกล้บ้านหรือจากกุมารแพทย์ ซึ ่งทําให้ปริมาณเชื ้อแบคทีเรียที ่มีชีวิตอยู่ในนํ้าที ่คั ่งในหูชั ้นกลาง ลดลง เป็นผลให้เพาะเชื ้อขึ ้นได้ยาก 27 การเพาะเชื ้อแบบเดิมไม่ไวพอที ่จะพบเชื ้อที ่มีอยู่น้อยหากนํานํ้าจากหูชั ้นกลางจากการศึกษานี ้ไปตรวจด้วย Polymerase chain reaction assay (PCR)28,29จะมีโอกาสพบเชื ้อได้มากขึ ้น เพราะปัจจุบันพบว่าการตรวจหาเชื ้อแบคทีเรียโดยวิธี PCR มีความไวกว่าการเพาะเชื ้อแบบเดิม หรือหากตัดเยื่อบุผิวจากหูชั ้นกลางไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็คทรอน ก็อาจพบเชื ้อแบคทีเรีย เพราะปัจจุบันพบว่าในผู ้ป่ วยที ่มีนํ้าคั่งในหูชั ้นกลาง จะพบเชื ้อแบคทีเรียฝังตัวอยู่ในเซลล์เยื่อบุผิวหูชั ้นกลางได้30,31 แต่ปัจจุบันทางโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ยังไม่มีเครื่องมือดังกล่าว การส่งไปตรวจยังต่างสถาบันมีค่าใช้จ่ายสูง ในการศึกษานี ้จึงไม่ได้ตรวจตัวอย่างเชื ้อด้วยสองวิธีดังกล่าวเชื ้อแบคทีเรียที ่อยู่ในนํ้าที ่คั่งในหูชั ้นกลางในการศึกษานี ้ อาจเป็นเชื ้อแบคทีเรียในกลุ่ม anaerobeซึ ่งพบได้ถึงร้อยละ 15 ในบางการศึกษา32 หรืออาจเป็นเชื ้อ Alloiococcus otitidis ซึ ่งจะขึ ้นเฉพาะในอาหารเลี ้ยงเชื ้อพิเศษที ่ผสมเลือดกระต่าย 33,34 แต่ที ่โรงพยาบาลสงขลานครินทร์จํากัดให้ส่งเพาะเชื ้อanaerobe เฉพาะในเวลาราชการเท่านั ้น และไม่มีอาหารสําหรับเชื ้อ Alloiococcus otitidis จึงไม่ได้ส่งตรวจเชื ้อทั ้งสองในการศึกษานี ้จากการศึกษาในต่างประเทศ เชื ้อแบคทีเรียที ่พบบริเวณโพรงหลังจมูกในผู ้ป่ วยหูชั ้นกลางอักเสบมากเป็นสามอันดับแรก เป็นกลุ่มเดียวกับเชื ้อแบคทีเรียที ่พบจากนํ้าในหูชั ้นกลางคือ Streptococcuspneumoniae, Haemophilus influenzae, และ Moraxella catarrhalis 8, 9