4 - საქართველოს უზენაესი სასამართლო

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებანიადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეებზე2007 №4პ ე ნ ს ი ა1. პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურება2. წელთა ნამსახურების პენსია3. სარჩო- მარჩენალის დაკარგვის გამო სარჩოს დანიშვნა, განსაზღვრა- მომვლელის დანიშვნა4. ორი სახეობის პენსია5. საპენსიო დანამატი6. პენსიის შეწყვეტა‚ შეჩერება1

1.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-526-498(კ-06) 14 თებერვალი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამ შემდეგი შემადგენლობით: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი)‚ნ. ქადაგიძე‚ნ. სხირტლაძესარჩელის საგანი: საპენსიო დავალიანების ანაზღაურება; კანონით გათვალისწინებული შეღავათებისგავრცელება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 9 აგვისტოს მ. ასათიანმა სარჩელით მიმართა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოსმოპასუხეების - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის, სს«ქუთაისგაზისა» და ქუთაისის სტომატოლოგიური პოლიკლინიკის მიმართ და, როგორც პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლმა, მიუღებელი პენსიის - 315 ლარის ანაზღაურება და კანონითგათვალისწინებული შეღავათების გაცემა მოითხოვა.მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ იყო პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული ოჯახის წევრი,რის გამოც 2004წ. 10 ივნისს განცხადებით მიმართა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის ქუთაისის ფილიალს და წარუდგინა სრულყოფილი დოკუმენტაცია პენსიის დანიშვნისმოთხოვნით. მოსარჩელეს შრომის წიგნაკში გაუკეთდა ჩანაწერი პენსიის 2004წ. 10 ივნისიდანდანიშვნის შესახებ, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისუფროსის განმარტებით კი, რეპრესირებულის პენსიას მოსარჩელე მიიღებდა 2005წ. 1 იანვრიდან.მოსარჩელის განმარტებით, «საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის თანახმად, პენსიაინიშნებოდა განცხადებით მიმართვის დღიდან. მოსარჩელეს რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების შესახებდოკუმენტაცია წარდგენილი ჰქონდა 2004წ. 10 ივნისს. ამდენად, მოსარჩელემ უკანონოდ მიიჩნიაფონდის ხელმძღვანელობის მითითება გადიდებული პენსიის 2005წ. 1 იანვრიდან დანიშვნის თაობაზედა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისათვის, 2004წ. 10ივნისიდან იმავეწ. დეკემბრის ჩათვლით, შვიდი თვის გაუცემელი პენსიის - 315 ლარის ანაზღაურებისდაკისრება მოითხოვა.მოსარჩელემ ასევე აღნიშნა, რომ მას «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლისსაფუძველზე მთელი რიგი სოციალური დაცვის გარანტიები ეკუთვნოდა. აღნიშნული გარანტიებისმისაღებად, მან განცხადებით მიმართა სს «ქუთაისგაზს» და ქუთაისის სტომატოლოგიურპოლიკლინიკას, რაზეც უარი მიიღო.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის მიუღებელი პენსიის- 315 ლარის ანაზღაურება და კანონით გათვალისწინებული შეღავათების გაცემა მოითხოვა.მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა სარჩელი არცნო და შესაგებელში აღნიშნა, რომ «საქართველოს 2004წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონისთანახმად, გარდაცვლილ პოლიტრეპრესირებულთა შვილებს, რომლებმაც სოციალური დაზღვევისერთიანი სახელმწიფო ფონდის ფილიალს მიმართეს 2004წ. 1 ივნისამდე, გადიდებული პენსიაენიშნებოდათ მიმართვის რიცხვის გათვალისწინებით, ხოლო 1 ივნისის შემდეგ რეგისტრირებულ პირებსპენსია გადაუანგარიშდებოდათ 2005წ. 1 იანვრიდან.საქმის პირველი ინსტანციის სასამართლოში განხილვისას მოსარჩელემ შეამცირა სასარჩელო მოთხოვნასს «ქუთაისგაზისა» და ქუთაისის სტომატოლოგიური პოლიკლინიკის მიმართ კანონითგათვალისწინებული შეღავათების გაცემის ნაწილში, ხოლო სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისთვის გაუცემელი პენსიის - 315 ლარის ანაზღაურებისდაკისრების თაობაზე მოთხოვნას მხარი დაუჭირა.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 31 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით მ. ასათიანის სარჩელიდაკმაყოფილდა; სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალს მ.ასათიანისათვის 2004წ. 10 ივნისიდან რეპრესირებულის შვილის პენსიის დანიშვნა დაეკისრა.აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დაახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.აპელანტის განმარტებით, მ. ასათიანს პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის პენსია სწორად ჰქონდადანიშნული, ვინაიდან «საქართველოს 2004წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლისთანახმად, გარდაცვლილ პოლიტრეპრესირებულთა შვილებს, რომლებმაც სოციალური დაზღვევისერთიან სახელმწიფო ფონდს მიმართეს 2004წ. 1 ივნისამდე, გადიდებული პენსია ენიშნებოდათ2

მიმართვის რიცხვის გათვალისწინებით, ხოლო 2004წ. 1 ივნისის შემდეგ შეტანილ განცხადებებსითვალისწინებდა «საქართველოს 2005წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონი. მითითებულიკანონის მე-12 მუხლით კი აღნიშნული კატეგორიის პენსიონერთათვის პენსიის მომატება 2005წ. 1იანვრიდან იყო გათვალისწინებული.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 19 მაისისგანჩინებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის სააპელაციოსაჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 31ოქტომბრის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ასათიანმა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლის პენსიის დასანიშნად სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისისფილიალს 2004წ. 10 ივნისს მიმართა, რის შედეგადაც მოსარჩელეს პენსია დაენიშნა 2004წ. 10ივნისს, რომლის გადაანგარიშებაც 2005წ. იანვრიდან მოხდებოდა.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «საქართველოს 2004წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ»კანონის მე-12 მუხლის მე-2 პუნქტით განისაზღვრა 2004წ. 1 ივნისამდე რეგისტრირებულპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირთა და მათი შრომისუუნარო შვილთა პენსიისოდენობა ომის ინვალიდებისთვის დადგენილი პენსიის ოდენობით - 45 ლარით. «საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის თანახმად კი პენსია ინიშნებოდა განცხადებით მიმართვის დღიდან.აღნიშნულის გათვალისწინებით სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ასათიანსპენსია ეკუთვნოდა 2004წ. 10 ივნისიდან, რაც 2005წ. 1 იანვრამდე 315 ლარს შეადგენდა.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 19 მაისის განჩინებასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა საკასაციო წესითგაასაჩივრა და გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.კასატორის განმარტებით, «საქართველოს 2004წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-12მუხლი ითვალისწინებდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლთა შვილებისათვის პენსიის დანიშვნისვადებს, კერძოდ, აღნიშნულ მუხლში მითითებული იყო, რომ, თუ პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებული პირი განცხადებას ყველა საჭირო დოკუმენტთან ერთად წარადგენდა 2004წ. 1ივნისამდე, მას პენსია ენიშნებოდა განცხადების შეტანის თარიღის გათვალისწინებით, ხოლო 2004წ. 1ივნისის შემდეგ შეტანილ განცხადებებს ითვალისწინებდა «საქართველოს 2005წ. სახელმწიფო ბიუჯეტისშესახებ» კანონი.კასატორი მიუთითებს, რომ «საქართველოს 2005წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-12მუხლი ითვალისწინებდა მოცემული კატეგორიის პენსიონერთათვის პენსიის მომატებას 2005წ. 1იანვრიდან.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 21 სექტემბრის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული სოციალური დაზღვევისერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება,2006წ. 21 სექტემბრის განჩინების ჩაბარებიდან 20 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თურამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარი ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით; ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2006წ. 29 ნოემბრამდე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 29 ნოემბრის განჩინებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისისფილიალის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ემუხლის მე-3 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტის შესაბამისად და მისი განხილვა დაინიშნა 2007წ. 31 იანვარს,12.00 საათზე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენის გარეშე გაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებულიგანჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობა დათვლის, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციოსაჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, ვინაიდანკასატორის მიერ წამოყენებული არ არის დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია (შედავება),საკასაციო სასამართლოსთვის სავალდებულოა სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულად ცნობილიშემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: მ. ასათიანმა, რომელიც არის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლისშრომისუუნარო შვილი, 2004წ. 10 ივნისს განცხადებით მიმართა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალს და პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის პენსიის დანიშვნამოითხოვა. მოსარჩელეს რეპრესირებულის პენსიის დანიშვნაზე სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა უარი განუცხადა იმ მოტივით, რომ «საქართველოს 2004წ.3

სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონი 2004წ. 1 ივნისის შემდეგ რეგისტრირებული პირებისათვისგადაანგარიშებული პენსიის მიღებას ამ ბიუჯეტით არ ითვალისწინებდა.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ «საქართველოს 2004წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ»კანონის მე-12 მუხლის მე-2 პუნქტით განისაზღვრა 2004წ. განმავლობაში 2004წ. 1 ივნისამდერეგისტრირებულ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირთა და მათ შრომისუუნაროშვილთა პენსიის ოდენობა ომის ინვალიდებისთვის დადგენილი პენსიის ოდენობით - 45 ლარით.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ აღნიშნული არ ნიშნავს იმას, რომ 2004წ. 1 ივნისის შემდეგრეგისტრირებულ პირებს საერთოდ არ უნდა მიეღოთ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის პენსია.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლზე,რომელიც შეეხება პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის სოციალური დაცვის გარანტიებს, კერძოდ,ხსენებული მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების მიხედვით, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებულ პირს მიეცემა ყოველთვიური პენსია, რომლის ოდენობას და გაცემის წესს ადგენს კანონი,ხოლო ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებული სოციალური დაცვის გარანტიებისუზრუნველყოფა ხდება სახელმწიფო ბიუჯეტიდან.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ 2005წ. 23 დეკემბერს საქართველოს პარლამენტმა მიიღოახალი კანონი «სახელმწიფო პენსიის შესახებ», რომელიც ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან. აღნიშნულიკანონის მე-20 მუხლის თანახმადაც, პენსიის დაფინანსების წყაროა სახელმწიფო ბიუჯეტი.საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ, ვინაიდან პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შრომისუუნაროშვილის პენსია ფინანსდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან, თუ მ. ასათიანი ვერ მიიღებსპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის პენსიის სარჩელით მოთხოვნილ თანხას საქართველოს 2004წ.სახელმწიფო ბიუჯეტიდან, მან აღნიშნული თანხა უნდა მიიღოს საქართველოს 2005წ. სახელმწიფობიუჯეტიდან, რომლის მე-6 მუხლით რეგლამენტირებული იყო სახელმწიფო ბიუჯეტის გადასახდელებისჩამონათვალი, მათ შორის, სახელმწიფო ბიუჯეტის გადასახდელები ღონისძიების ჭრილში, ხოლოხსენებულ გადასახდელებში მოხსენიებული იყო საპენსიო უზრუნველყოფის ღონისძიებები, დანარჩენიპენსიები და დავალიანების დაფარვა, ამასთან, საპენსიო უზრუნველყოფის ღონისძიებებისთვისდამტკიცებული თანხა შეადგენდა 348783,8 000 ლარს, დანარჩენი პენსიებისთვის - 306383,8 000ლარს, ხოლო დავალიანების დაფარვისათვის - 700 000 ლარს, რომელიც «საქართველოს 2005წ.სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე» საქართველოს2005წ. 8 აპრილის კანონით გაიზარდა 1485 ათას ლარამდე, რაც შემდგომშიც უცვლელად დარჩა.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ სოციალური დაზღვევისერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარი უსაფუძვლოა, რის გამოც იგიარ უნდა დაკმაყოფილდეს და უცვლელად დარჩეს გასაჩივრებული განჩინება.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარიარ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის2006წ. 19 მაისის განჩინება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-449-430(კ-06) 4 აპრილი, 2007წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხისანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:4

ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 29 აპრილის გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა ი.ჯუველეკის განცხადება და იგი აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად.2003წ. 25 ნოემბერს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმაახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართახელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს, რომლითაც მოითხოვა ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს1999წ. 29 აპრილის გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე წარმოების განახლება.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 6 იანვრის განჩინებით გაუქმდა 1999წ. 29 აპრილისსასამართლო გადაწყვეტილება, დადგინდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების თაობაზე ი.ჯუველეკის განცხადების ხელახლა განხილვა.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 20 იანვრის განჩინებით ი. ჯუველეკოვას განცხადებაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების თაობაზე დატოვებულ იქნა განუხილველად.2005წ. 25 მაისს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა ი.ჯუველეკმა მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალისმიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მოპასუხისათვის მისსასარგებლოდ 2003წ. ოქტომბრიდან გაუცემელი პენსიის ანაზღაურების დავალება.მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძვლები მდგომარეობდა შემდეგში:ი. ჯუველეკის მშობლები პოლიტიკური მოტივით გადასახლებული იყვნენ საქართველოდანყაზახეთში. ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 29 აპრილის გადაწყვეტილებით ი.ჯუველეკი აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, რის საფუძველზეც დაენიშნა პენსია45 ლარის ოდენობით. პენსია ეძლეოდა 2003წ. ოქტომბრამდე. 2003წ. ნოემბრის თვიდან, მასშემდეგ, რაც სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა ახლადაღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართა ხელვაჩაურისრაიონულ სასამართლოს, მოსარჩელეს პენსია აღარ მიუღია. მოსარჩელის მოსაზრებით, ხელვაჩაურისრაიონული სასამართლოს 1999წ. 29 აპრილის გადაწყვეტილების გაუქმებით დარღვეული იყო«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მოთხოვნები.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 17 აგვისტოს განჩინებით ი. ჯუველეკის სარჩელი არდაკმაყოფილდა შემდეგი საფუძვლებით:რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ი. ჯუველეკის მშობლები - ი.ჯუველეკოღლი და ხ. ჯუველეკოღლი 1944 წელს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე გადაასახლესსაქართველოდან ყირგიზეთში, საიდანაც გათავისუფლდნენ 1956 წელს სსრკ უმაღლესი საბჭოსპრეზიდიუმის 1956წ. 27 აპრილის №134/42 დადგენილების საფუძველზე, წინანდელ საცხოვრებელადგილზე დაბრუნების უფლების გარეშე. ხელვაჩაურის რაიონის არქივის 2003წ. 17 ნოემბრის №3ცნობით დასტურდებოდა, რომ ი. ჯუველეკის დედას - ხ. ჯუველეკოღლის გადასახლებიდანგათავისუფლების შემდეგ, 1958 წლიდან სხვადასხვა წლებში, ნამუშევარი ჰქონდა სალიბაურისმეურნეობაში. მტკიცებულება მისი მშობლების შეზღუდვების შესახებ მოსარჩელეს სასამართლოსათვის არწარუდგენია.რაიონული სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ი. ჯუველეკმა.აპელანტმა მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილებისმიღებით მისი სარჩელის დაკმაყოფილება შემდეგი მოტივებით:ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 16 ივნისის გადაწყვეტილებით აპელანტი აღიარებულიქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად. 2003წ. 19 ნოემბერს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოსახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა. განმცხადებელმახელვაჩაურის საარქივო მასალებიდან სასამართლოში წარადგინა მტკიცებულება, კერძოდ, ცნობა იმისშესახებ, რომ მოსარჩელის დედა - ხ. ჯუველეკი 1960 წლამდე მუშაობდა სალიბაურის ჩაისფაბრიკაში, შემდეგ კი ნებაყოფლობით დაბრუნდა ყაზახეთში საცხოვრებლად, სადაც დაიბადამოსარჩელე ი. ჯუველეკი. აპელანტის განმარტებით, სსკ-ის 426-ე მუხლის პირველი ნაწილისთანახმად, განცხადება უნდა შეტანილიყო ერთი თვის ვადაში და ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელიიყო. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალისათვისწარდგენილი მტკიცებულების შესახებ ცნობილი იყო ჯერ კიდევ განცხადების შეტანამდე, შესაბამისად,სასამართლოს მითითებულ მტკიცებულებაზე არ უნდა ემსჯელა.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 7 აპრილისგანჩინებით ი. ჯუველეკის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა ხელვაჩაურისრაიონული სასამართლოს 2005წ. 17 აგვისტოს გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს განჩინების მოტივები მდგომარეობს შემდეგში:სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, სსკ-ის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის «ვ» ქვეპუნქტისმიხედვით, კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება შეიძლებოდა გასაჩივრებულიყო ახლადაღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით, თუ მხარისათვის ცნობილიგახდა ისეთი გარემოებები და მტკიცებულებები, რომლებიც ადრე რომ ყოფილიყო წარდგენილისასამართლოში საქმის განხილვის დროს, გამოიწვევდა მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილების5

გამოტანას. რამდენადაც ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის სხდომაზე არმონაწილეობდა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალი,მისთვის ახალი გარემოებები ცნობილი გახდა 2003წ. 17 ნოემბერს, ხოლო ამ გადაწყვეტილებისგადასინჯვა მოითხოვა 2003წ. 25 ნოემბერს. სასამართლომ მიიჩნია, რომ ამით დაცული იქნა სსკ-ის426-ე მუხლის პირველი ნაწილის მოთხოვნა განცხადების ერთი თვის ვადაში შეტანის შესახებ. ახლადაღმოჩენილ გარემოებას წარმოადგენდა ის, რომ ი. ჯუველეკის მშობლები გადასახლებიდანგათავისუფლდნენ 1956 წელს, ხოლო ი. ჯუველეკი დაიბადა გადასახლებიდან გათავისუფლებისშემდეგ. მოსარჩელის დედას 1958 წლიდან ნამუშევარი ჰქონდა სოფ. სალიბაურის ჩაის ფაბრიკაში. ი.ჯუველეკის მშობლის ი. ჯუველეკოღლის ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოსადმი განცხადებით დაშინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით, ი. ჯუველეკოღლი გათავისუფლდა 1956 წელს. მოსარჩელედაიბადა მშობლის გადასახლებიდან გათავისუფლების შემდეგ.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მე-3 მუხლის «ბ»ქვეპუნქტის მიხედვით, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნეოდა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლის შვილი, რომელიც მასთან ერთად იმყოფებოდა გადასახლებაში. რამდენადაც ი.ჯუველეკოღლი გათავისუფლდა 1956 წელს, ხოლო მისი შვილი დაიბადა გათავისუფლების შემდეგ,ამდენად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ არ არსებობდა მოსარჩელის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარების საფუძველი.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ი. ჯუველეკის წარმომადგენელმა მ.ძნელაძემ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალიგადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილება.კასატორის მითითებით, სასამართლომ საქმის განხილვისას ყურადღება არ მიაქცია მის მიერწარდგენილ მტკიცებულებებს, რომლებითაც დასტურდებოდა, რომ სსრკ უმაღლესი საბჭოსპრეზიდიუმის 1956წ. 28 აპრილს №135/42 დადგენილების საფუძველზე ი. ჯუველეკის მშობლებიგათავისუფლდნენ სპეცკომენდატურის აღრიცხვიდან. ამის მიუხედავად მათზე კვლავ გრძელდებოდაშეზღუდვები. მხოლოდ 1974წ. 9 იანვრის დადგენილების საფუძველზე გახდა შესაძლებელი ი.ჯუველეკის მშობლებისათვის აღნიშნული შეზღუდვების მოხსნა. საქმის მასალებით დასტურდებოდა,რომ კასატორის მშობლებს თავიანთ პირვანდელ საცხოვრებელ ადგილზე დაბრუნების საშუალება მიეცათმხოლოდ 1974წ. 9 იანვრის დადგენილებით. კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ ასევეყურადღება არ მიაქცია იმ გარემოებას, რომ მხარემ ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმისწარმოების განახლების მოთხოვნით სასამართლოს მიმართა სსკ-ის 426-ე მუხლის პირველი ნაწილითდადგენილი ერთთვიანი ვადის გასვლის შემდეგ.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის განხილვის შედეგად მიიჩნევს, რომ ი. ჯუველეკის საკასაციო საჩივარინაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა პალატის 2006წ. 7 აპრილის განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავესასამართლოს, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო საჩივრის ერთ-ერთი საფუძველია ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28ივნისის გადაწყვეტილებით დამთავრებულ საქმეზე წარმოების არასწორად განახლება იმ მოტივით, რომსოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა საქმეზე წარმოებისგანახლება მოითხოვა სსკ-ის 426-ე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი ერთთვიანი ვადისდარღვევით. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საკასაციო საჩივრის აღნიშნული მოტივი მოცემულშემთხვევაში სრულიად შეუსაბამოა.საქმეზე, რომლითაც გაუქმდა ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 29 აპრილისგადაწყვეტილება და განახლდა ი. ჯუველეკის განცხადებაზე წარმოება, დამთავრებულია წარმოებახელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 20 იანვრის განჩინებით, რომლითაც ი. ჯუველეკოვასგანცხადება პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების შესახებ დატოვებულია განუხილველად. ი.ჯუველეკს აღნიშნული განჩინება კერძო საჩივრით არ გაუსაჩივრებია. მან ხელახლა აღძრა სარჩელიპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობის მოთხოვნით, რომელიც მოცემულ შემთხვევაშიგანსახილველი საქმის დავის საგანია. აქედან გამომდინარე, ი. ჯუველეკი არაუფლებამოსილია,მოცემულ საქმეზე სადავო გახადოს თავდაპირველად აღძრულ თავის განცხადებაზე წარმოებისგანახლება, რამდენადაც ამ შემთხვევაში იხილება არა ი. ჯუველეკის თავდაპირველი განცხადება,რომელზეც განახლდა წარმოება, არამედ - მის მიერ ხელმეორედ აღძრული სარჩელი იმავე მოთხოვნით.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს განჩინება დაუსაბუთებელიამოსარჩელის მოთხოვნაზე არსებითად მსჯელობის ნაწილში.კასატორი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობას ითხოვს «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის საფუძველზე, როგორც პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი. საკასაციო სასამართლოგანმარტავს, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის მოთხოვნიდან6

გამომდინარე, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი იმ შემთხვევაში შეიძლება იქნესაღიარებული პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუკი იგი მშობელთან ერთად იმყოფებოდაგადასახლებაში.სააპელაციო სასამართლომ საქმეზე დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ ი. ჯუველეკი დაიბადამშობლების - ი. ჯუველეკოღლისა და ხ. ჯუველეკოღლის გადასახლებიდან გათავისუფლების შემდეგ1958 წელს. საქმეში არ მოიპოვება ი. ჯუველეკის დაბადების მოწმობა, საიდანაც დადგინდებოდა ი.ჯუველეკის დაბადების ზუსტი თარიღი, ადგილი და მისი მშობლების ვინაობა. ამასთან, სააპელაციოსასამართლოს მიერ გამორკვევას ასევე საჭიროებს, თუ რატომ არის საქმეში ი. ჯუველეკი რიგშემთხვევაში მოხსენიებული ჯუველეკოვას გვარით, ხოლო მისი მშობლების გვარია ჯუველეკოღლი,ყველა ამ შემთხვევაში საქმე შეეხება თუ არა ერთ პიროვნებას - ი. ჯუველეკს.სააპელაციო სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია, რომ ი. ჯუველეკის მშობლები შუა აზიაშიგადასახლებაში იმყოფებოდნენ 1944 წლიდან, საიდანაც გათავისუფლდნენ 1956 წელს, მაშინ როდესაცსაქმეში არ მოიპოვება 1944წ. №6279 დადგენილება, რომლის საფუძველზეც კასატორის მშობლებიგადასახლებულ იქნენ შუა აზიაში და არც 1956წ. №135/42 დადგენილება კასატორის მშობლებისსპეციალური კომენდატურის აღრიცხვიდან მოხსნის შესახებ, ასევე, საქმეში არსებული მასალებითშეუძლებელია იმის დადგენა, თუ რა საფუძვლით იყვნენ კასატორის მშობლები გადასახლებული 1944წელს.სააპელაციო სასამართლომ ისე მიიჩნია, რომ 1956 წლიდან მოსარჩელის მშობლებს მოეხსნათიძულებითი შეზღუდვა და ი. ჯუველეკის დაბადების პერიოდში ასეთ შეზღუდვას არექვემდებარებოდნენ, რომ ამის დამადასტურებელი მტკიცებულება საქმეში არ მოიპოვება. საქმეშიარსებული საარქივო ცნობით დგინდება, რომ ხ. ჯუველეკოღლის სალიბაურის ჩაის საბჭოთამეურნეობაში 1960-1977 წლებში ნამუშევარი არა აქვს.სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიკვლია, ხომ არ ვრცელდებოდა სადავო ურთიერთობაზე სსრკუმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1974წ. 9 იანვრის ბრძანებულება, სადაც საუბარია სსრკ უმაღლესისაბჭოს პრეზიდიუმის 1956წ. 22 სექტემბრის ბრძანებულების ძალადაკარგულად გამოცხადებაზე,რომლითაც იძულებითი შეზღუდვა მოეხსნათ გარკვეულ ეთნიკურ ჯგუფებს მიკუთვნებულ პირებს.მოსარჩელე პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას ითხოვს, როგორც «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-3 მუხლის სუბიექტი. სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისასუნდა გამოარკვიოს, კასატორის მშობლები გადასახლებული იყვნენ თუ არა ეთნიკური ჯგუფისათვისკუთვნილების საფუძველზე, რამდენადაც, ასეთ შემთხვევაში, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 1-ლიმუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, მათზე ვერ გავრცელდება აღნიშნული კანონი, რამდენადაც ეს კანონიარ აწესრიგებს დეპორტირებულ ეთნიკურ ჯგუფებს მიკუთვნებული პირების რეაბილიტაციის წესს.სააპელაციო სასამართლომ ასევე უნდა დაადგინოს, კონკრეტულად, სად იყვნენ გადასახლებულიკასატორის მშობლები და რომელ წლებში, რამდენადაც საქმეში ერთ შემთხვევაში საუბარია მათიყაზახეთში, ხოლო მეორე შემთხვევაში - მათი ყირგიზეთის რესპუბლიკაში იძულებით გადასახლებაშიყოფნაზე.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოსმიერ არ არის დადგენილი შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები, რაც, სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე1»ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია.სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდა გამოიკვლიოს საკასაციო სასამართლოსმიერ მითითებული ზემოაღნიშნული გარემოებები, მოიძიოს შესაბამისი მტკიცებულებები და გამოიტანოსსაქმეზე შესაბამისი გადაწყვეტილება.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სსკ-ის 412-ე მუხლის შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოსაქმეს ხელახლა განსახილველად უბრუნებს სააპელაციო სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ი. ჯუველეკის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 7აპრილის განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.7

პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-454-434(კ-06) 4 აპრილი, 2007წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობით: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხისანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:1999წ. 24 ივნისს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს განცხადებით მიმართა მ. ჯუველეკოვამ დაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და დარღვეული უფლებების აღდგენა მოითხოვა.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის გადაწყვეტილებით მ. ჯუველეკოვასგანცხადება დაკმაყოფილდა და იგი აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად.2003წ. 25 ნოემბერს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმაახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართახელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს, რომლითაც მოითხოვა ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს1999წ. 28 ივნისის გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე წარმოების განახლება.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 6 იანვრის განჩინებით გაუქმდა ამავე სასამართლოს1999წ. 28 ივნისის სასამართლო გადაწყვეტილება, დადგინდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარების თაობაზე მ. ჯუველეკოვას განცხადების ხელახლა განხილვა.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 20 იანვრის განჩინებით მ. ჯუველეკოვას განცხადებაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების თაობაზე დატოვებულ იქნა განუხილველად.2005წ. 25 მაისს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა მ.ჯუველეკოვამ მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალისმიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მოპასუხისათვის მისსასარგებლოდ 2003წ. ოქტომბრიდან გაუცემელი პენსიის ანაზღაურების დავალება.მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძვლები მდგომარეობდა შემდეგში:მ. ჯუველეკოვას მშობლები პოლიტიკური მოტივით გადასახლებულნი იყვნენ საქართველოდანყაზახეთში. ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის გადაწყვეტილებით მ.ჯეველეკოვა აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, რის საფუძველზეც დაენიშნა პენსია45 ლარის ოდენობით. პენსია ეძლეოდა 2003წ. ოქტომბრამდე. 2003წ. ნოემბრის თვიდან, მასშემდეგ, რაც სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა ახლადაღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართა ხელვაჩაურისრაიონულ სასამართლოს, მოსარჩელეს პენსია აღარ მიუღია. მოსარჩელის მოსაზრებით, არაკანონიერ იყოხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის გადაწყვეტილების გაუქმება, რადგანდარღვეული იყო «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მოთხოვნები.ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 17 აგვისტოს განჩინებით მ. ჯუველეკის სარჩელი არდაკმაყოფილდა შემდეგი საფუძვლებით:რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ჯუველეკის მშობლები - ი.ჯუველეკოღლი და ხ. ჯუველეკოღლი 1944 წელს სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე,გადასახლებული იყვნენ საქართველოდან ყირგიზეთში, საიდანაც გათავისუფლებულ იქნენ 1956 წელსსსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1956წ. 27 აპრილის №134/42 დადგენილების საფუძველზე,წინანდელ საცხოვრებელ ადგილზე დაბრუნების უფლების გარეშე. ხელვაჩაურის რაიონის არქივის2003წ. 17 ნოემბრის №3 ცნობით დასტურდებოდა, რომ მ. ჯუველეკის დედას - ხ. ჯუველეკოღლისგადასახლებიდან გათავისუფლების შემდეგ, 1958 წლიდან სხვადასხვა წლებში, ნამუშევარი ჰქონდასალიბაურის მეურნეობაში. მტკიცებულება მისი მშობლების შეზღუდვების შესახებ მოსარჩელესსასამართლოსათვის არ წარუდგენია.რაიონული სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა მ. ჯუველეკმა.აპელანტმა მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილებისმიღებით მისი სარჩელის დაკმაყოფილება შემდეგი მოტივებით:ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 16 ივნისის გადაწყვეტილებით აპელანტი აღიარებულიქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად. 2003წ. 19 ნოემბერს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოსახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა. განმცხადებელმა8

ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 20 იანვრის განჩინებით, რომლითაც მ. ჯუველეკოვასგანცხადება პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების შესახებ დატოვებულია განუხილველად. მ.ჯუველეკს აღნიშნული განჩინება კერძო საჩივრით არ გაუსაჩივრებია. მან ხელახლა აღძრა სარჩელიპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობის მოთხოვნით, რომელიც მოცემულ შემთხვევაშიგანსახილველი საქმის დავის საგანია. აქედან გამომდინარე, მ. ჯუველეკი არაუფლებამოსილია,მოცემულ საქმეზე სადავო გახადოს მის მიერ თავდაპირველად აღძრულ განცხადებაზე წარმოებისგანახლება, რამდენადაც ამ შემთხვევაში იხილება არა მ. ჯუველეკის თავდაპირველი განცხადება,რომელზეც განახლდა წარმოება, არამედ მის მიერ ხელმეორედ აღძრული სარჩელი იმავე მოთხოვნით.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს განჩინება დაუსაბუთებელიამოსარჩელის მოთხოვნაზე არსებითად მსჯელობის ნაწილში.კასატორი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობას ითხოვს «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის საფუძველზე, როგორც პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი. საკასაციო სასამართლოგანმარტავს, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის მოთხოვნიდანგამომდინარე, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი იმ შემთხვევაში შეიძლება იქნესაღიარებული პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუკი იგი მშობელთან ერთად იმყოფებოდაგადასახლებაში.სააპელაციო სასამართლომ საქმეზე დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ მ. ჯუველეკი დაიბადა1970 წელს შუა აზიაში და მისი მშობლები არიან ი. ჯუველეკოღლი და ხ. ჯუველეკოღლი. საქმეშიარ მოიპოვება მ. ჯუველეკის დაბადების მოწმობა, საიდანაც დადგინდებოდა მ. ჯუველეკის დაბადებისზუსტი თარიღი, ადგილი და მისი მშობლების ვინაობა. ამასთან, სააპელაციო სასამართლოს მიერგამორკვევას ასევე საჭიროებს, თუ რატომ არის საქმეში მ. ჯუველეკი რიგ შემთხვევაში მოხსენიებულიჯუველეკოვას გვარით, ხოლო მისი მშობლების გვარია ჯუველეკოღლი, ყველა ამ შემთხვევაში საქმეშეეხება თუ არა ერთ პიროვნებას - მ. ჯუველეკს.საქმეზე ასევე დადგენილია, რომ მ. ჯუველეკის მშობლები შუა აზიაში გადასახლებაშიიმყოფებოდნენ 1944 წლიდან, საიდანაც გათავისუფლდნენ 1956 წელს. საქმეში არ მოიპოვება 1944წ.№6279 დადგენილება, რომლის საფუძველზეც კასატორის მშობლები გადასახლებულ იქნენ შუა აზიაშიდა არც 1956წ. №135/42 დადგენილება კასატორის მშობლების სპეციალური კომენდატურისაღრიცხვიდან მოხსნის შესახებ, საქმეში არსებული მასალებით შეუძლებელია იმის დადგენა, თუ რასაფუძვლით იყვნენ კასატორის მშობლები გადასახლებული 1944 წელს.სააპელაციო სასამართლო ისე მიიჩნევს, რომ 1970 წელს, მ. ჯუველეკის დაბადების პერიოდში, მ.ჯუველეკის მშობლები არ ექვემდებარებოდნენ იძულებით შეზღუდვებს, რომ ამის დამადასტურებელიმტკიცებულება საქმეში არ მოიპოვება. საქმეში არსებული საარქივო ცნობით დგინდება, რომ ხ.ჯუველეკოღლის სალიბაურის ჩაის საბჭოთა მეურნეობაში 1960-1977 წლებში ნამუშევარი არა აქვს.სააპელაციო სასამართლომ არ გამოიკვლია, ხომ არ ვრცელდებოდა სადავო ურთიერთობაზე სსრკუმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1974წ. 9 იანვრის ბრძანებულება, სადაც საუბარია სსრკ უმაღლესისაბჭოს პრეზიდიუმის 1956წ. 22 სექტემბრის ბრძანებულების ძალადაკარგულად გამოცხადებაზე,რომლითაც იძულებითი შეზღუდვა მოეხსნათ გარკვეულ ეთნიკურ ჯგუფებს მიკუთვნებულ პირებს.მოსარჩელე პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას ითხოვს, როგორც «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-3 მუხლის სუბიექტი. სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისასუნდა გამოარკვიოს, კასატორის მშობლები გადასახლებული იყვნენ თუ არა ეთნიკური ჯგუფისათვისკუთვნილების საფუძველზე, რამდენადაც, ასეთ შემთხვევაში, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 1-ლიმუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, მათზე ვერ გავრცელდება აღნიშნული კანონი, რამდენადაც ეს კანონიარ აწესრიგებს დეპორტირებულ ეთნიკურ ჯგუფებს მიკუთვნებული პირების რეაბილიტაციის წესს.სააპელაციო სასამართლომ ასევე უნდა დაადგინოს, თუ კონკრეტულად სად იყვნენ გადასახლებულიკასატორის მშობლები და რომელ წლებში, რამდენადაც საქმეში ერთ შემთხვევაში საუბარია მათიყაზახეთში, ხოლო მეორე შემთხვევაში მათი ყირგიზეთის რესპუბლიკაში იძულებით გადასახლებაშიყოფნაზე.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოსმიერ არ არის დადგენილი შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები, რაც, სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე1»ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია.სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდა გამოიკვლიოს საკასაციო სასამართლოსმიერ მითითებული ზემოაღნიშნული გარემოებები, მოიძიოს შესაბამისი მტკიცებულებები და გამოიტანოსსაქმეზე შესაბამისი გადაწყვეტილება.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სსკ-ის 412-ე მუხლის შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოსაქმეს ხელახლა განსახილველად უბრუნებს სააპელაციო სასამართლოს.10

საცხოვრებელ ადგილზე დაბრუნების უფლების გარეშე. ხელვაჩაურის რაიონის არქივის 2003წ. 17ნოემბრის №3 ცნობით დასტურდებოდა, რომ ხ. ჯუველეკის დედას - ხ. ჯუველეკოღლისგადასახლებიდან გათავისუფლების შემდეგ, 1958 წლიდან სხვადასხვა წლებში, ნამუშევარი ჰქონდასალიბაურის მეურნეობაში. მტკიცებულება მისი მშობლების შეზღუდვების შესახებ მოსარჩელესსასამართლოსათვის არ წარუდგენია.რაიონული სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ხ. ჯუველეკმა.აპელანტმა მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილებისმიღებით მისი სარჩელის დაკმაყოფილება შემდეგი მოტივებით:ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის გადაწყვეტილებით აპელანტი აღიარებულიქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად. 2003წ. 19 ნოემბერს ხელვაჩაურის რაიონულ სასამართლოსახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებით მიმართასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალმა. განმცხადებელმახელვაჩაურის საარქივო მასალებიდან სასამართლოში წარადგინა მტკიცებულება, კერძოდ, ცნობა იმისშესახებ, რომ მოსარჩელის დედა - ხ. ჯუველეკი 1960 წლამდე მუშაობდა სალიბაურის ჩაისფაბრიკაში, შემდეგ კი ნებაყოფლობით დაბრუნდა ყაზახეთში საცხოვრებლად, სადაც დაიბადამოსარჩელე ხ. ჯუველეკი. აპელანტის განმარტებით, სსკ-ის 426-ე მუხლის პირველი ნაწილისთანახმად, განცხადება უნდა შეტანილიყო ერთი თვის ვადაში და ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელიიყო. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალისათვისწარდგენილი მტკიცებულების შესახებ ცნობილი იყო ჯერ კიდევ განცხადების შეტანამდე, შესაბამისად,სასამართლოს მითითებულ მტკიცებულებაზე არ უნდა ემსჯელა.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 14 აპრილისგანჩინებით ხ. ჯუველეკის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა ხელვაჩაურისრაიონული სასამართლოს 2005წ. 17 აგვისტოს გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს განჩინების მოტივები მდგომარეობს შემდეგში:სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, სსკ-ის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის «ვ» ქვეპუნქტისმიხედვით, კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება შეიძლებოდა გასაჩივრებულიყო‚ ახლადაღმოჩენილ გარემოებათა გამო‚ საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით, თუ მხარისათვის ცნობილიგახდა ისეთი გარემოებები და მტკიცებულებები, რომლებიც ადრე რომ ყოფილიყო წარდგენილისასამართლოში‚ საქმის განხილვის დროს, გამოიწვევდა მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილებისგამოტანას. რამდენადაც ხელვაჩაურის რაიონული სასამართლოს 1999წ. 28 ივნისის სხდომაზე არმონაწილეობდა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხელვაჩაურის ფილიალი,მისთვის ახალი გარემოებები ცნობილი გახდა 2003წ. 17 ნოემბერს, ხოლო ამ გადაწყვეტილებისგადასინჯვა მოითხოვა 2003წ. 25 ნოემბერს. სასამართლომ მიიჩნია, რომ ამით დაცული იქნა სსკ-ის426-ე მუხლის პირველი ნაწილის მოთხოვნა განცხადების ერთი თვის ვადაში შეტანის შესახებ.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია ის ფაქტი, რომ ხ. ჯუველეკის მშობლები ი.ჯუველეკოღლი და ხ. ბეხრის ასული ჯუველეკოღლი 1944 წელს სასამართლოს გადაწყვეტილებისგარეშე გადასახლებული იყვნენ საქართველოდან ყირგიზეთში, საიდანაც გათავისუფლდნენ 1956 წელსსსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1956წ. 27 აპრილის №134-42 დადგენილების საფუძველზეწინანდელ საცხოვრებელ ადგილზე დაბრუნების უფლების გარეშე. ხელვაჩაურის რაიონის არქივის მიერ2003წ. 17 ნოემბერს გაცემული №3 ცნობით დასტურდებოდა, რომ ხ. ჯუველეკის დედას - ხ.ჯუველეკოღლის გადასახლებიდან გათავისუფლების შემდეგ, 1958 წლიდან, სხვადასხვა წლებშინამუშევარი ჰქონდა ხელვაჩაურის რაიონში, კერძოდ, სალიბაურის მეურნეობაში. «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალურიდაცვის შესახებ” კანონის მე-3 მუხლის «ბ» პუნქტის მიხედვით, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადმიიჩნეოდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი, რომელიც მასთან ერთად იმყოფებოდაგადასახლებაში. რამდენადაც ი. ჯუველეკოღლი გადასახლებიდან გათავისუფლდა 1956 წელს, ხოლომისი შვილი ხ. ჯეველეკი 1974 წელს დაიბადა, ამდენად, არ არსებობდა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარების საფუძველი.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ხ. ჯუველეკის წარმომადგენელმა მ.ძნელაძემ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალიგადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილება.კასატორის მითითებით, სასამართლომ საქმის განხილვისას ყურადღება არ მიაქცია მის მიერწარდგენილ მტკიცებულებებს, რომლებითაც დასტურდებოდა, რომ სსრკ უმაღლესი საბჭოსპრეზიდიუმის 1956წ. 28 აპრილის №135/42 დადგენილების საფუძველზე ხ. ჯუველეკის მშობლებიგათავისუფლდნენ სპეცკომენდატურის აღრიცხვიდან. ამის მიუხედავად მათზე კვლავ გრძელდებოდაშეზღუდვები. მხოლოდ 1974წ. 9 იანვრის დადგენილების საფუძველზე გახდა შესაძლებელი ხ.ჯუველეკის მშობლებისათვის აღნიშნული შეზღუდვების მოხსნა. საქმის მასალებით დასტურდებოდა,რომ კასატორის მშობლებს თავიანთ პირვანდელ საცხოვრებელ ადგილზე დაბრუნების საშუალება მიეცათმხოლოდ 1974წ. 9 იანვრის დადგენილებით. კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ ასევეყურადღება არ მიაქცია იმ გარემოებას, რომ მხარემ ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის12

შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის სუბიექტი. სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისასუნდა გამოარკვიოს, კასატორის მშობლები გადასახლებული იყვნენ თუ არა ეთნიკური ჯგუფისათვისკუთვნილების საფუძველზე, რამდენადაც, ასეთ შემთხვევაში, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 1-ლიმუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, მათზე ვერ გავრცელდება აღნიშნული კანონი, რამდენადაც ეს კანონიარ აწესრიგებს დეპორტირებულ ეთნიკურ ჯგუფებს მიკუთვნებული პირების რეაბილიტაციის წესს.სააპელაციო სასამართლომ ასევე უნდა დაადგინოს, თუ, კონკრეტულად, სად იყვნენგადასახლებული კასატორის მშობლები და რომელ წლებში, რამდენადაც საქმეში ერთ შემთხვევაშისაუბარია მათი ყაზახეთში, ხოლო მეორე შემთხვევაში მათი ყირგიზეთის რესპუბლიკაში იძულებითგადასახლებაში ყოფნაზე.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოსმიერ არ არის დადგენილი შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები, რაც, სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე1»ქვეპუნქტის თანახმად, გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია.სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდა გამოიკვლიოს საკასაციო სასამართლოსმიერ მითითებული ზემოაღნიშნული გარემოებები, მოიძიოს შესაბამისი მტკიცებულებები და გამოიტანოსსაქმეზე შესაბამისი გადაწყვეტილება.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სსკ-ის 412-ე მუხლის შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოსაქმეს ხელახლა განსახილველად უბრუნებს სააპელაციო სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ხ. ჯუველეკის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 14აპრილის განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-649-616(2კ-06) 18 აპრილი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ნ. ქადაგიძე (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: საშეღავათო პირობების დაწესება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 15 დეკემბერს მ. ასათიანმა სასარჩელო განცხადებით მიმართა ქუთაისის საქალაქოსასამართლოს მოპასუხე ქუთაისის ადგილობრივი თვითმმართველობის ჯანმრთელობისა და სოციალურიდაცვისა და ვეტერანთა საქმეების სამსახურის მიმართ გაზის ღირებულების გადასახადის გადარიცხვისთაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ იგი არის პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებულის შვილი, რის გამოც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ეკუთვნისგარკვეული სახის შეღავათები სახელმწიფოს ხარჯზე, კერძოდ, მოხმარებული გაზის 50%-ისღირებულების გადახდა, რის თაობაზეც მან მიმართა ქ. ქუთაისის მერიას, მაგრამ მიიღო უარი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა ქ. ქუთაისის მერიას დავალებოდა სს«ქუთაისგაზისათვის» გადაერიცხა მის მიერ მოხმარებული გაზის ღირებულების 50%.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 3 თებერვლის განჩინებით მ. ასათიანის შუამდგომლობადაკმაყოფილდა და არასათანადო მოპასუხე ქ. ქუთაისის ადგილობრივი თითმმართველობისჯანმრთელობის, სოციალური დაცვისა და ვეტერანთა საქმეებიის სამსახური შეიცვალა სათანადომოპასუხით - ქ. ქუთაისის მთავრობით.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 17 თებერვლის გადაწყვეტილებით მ. ასათიანისსასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა - ქ. ქუთაისის მერიას დაევალა სს «ქუთაისგაზისათვის»14

გადაერიცხა მ. ასათიანის მიერ 2005წ. განმავლობაში მოხმარებული ბუნებრივი აირის ღირებულების50%, რაც შეადგენდა 111,58 ლარს.საქალაქო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტის «ბ» ქვეპუნქტის შესაბამისად, საცხოვრებელი ფართობისქირისა და საყოფაცხოვრებო კომუნალური მომსახურების (გათბობა, წყალი, საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისგატანა, გაზი და თბოენერგია, რადიოსა და ტელეფონის სააბონენტო გადასახადი, კოლექტიურიანტენა) ფასდაკლება სახელმწიფოს ხარჯზე ღირებულების 50%-ის ოდენობით ხორციელდება, თუ ამმომსახურებას ახორციელებს სახელმწიფო დაწესებულება.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ქ. ქუთაისის მთავრობამ.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12მუხლით, საყოფაცხოვრებო-კომუნალური მომსახურების ფასდაკლებით სარგებლობა ხორციელდება იმშემთხვევაში, თუ მომსახურებას ახორციელებს სახელმწიფო დაწესებულება, სს «ქუთაისგაზი» კი კერძოსამართლის სუბიექტია, ამასთან, სახელმწიფოს წილი სს «ქუთაისგაზში» მხოლოდ 43%-ია,შესაბამისად, სახელმწიფოს წილის ფარგლებში შეღავათი‚ «მეწარმეთა შესახებ» კანონის თანახმად,სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით დგინდება. «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12მუხლის მე-3 პუნქტით კი პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლის სოციალური დაცვის გარანტიებისფინანსური უზრუნველყოფა ხდება სახელმწიფო (და არა ადგილობრივი) ბიუჯეტიდან.აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 17თებერვლის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 27 იანვრის საოქმოგანჩინებით საქმეში მოპასუხეებად ჩაებნენ ფინანსთა სამინისტრო და სს «ქუთგაზი».ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 24 ივლისისგანჩინებით ქუთაისის მთავრობის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩაქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 17 თებერვლის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლო განჩინებაში მიუთითებდა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12მუხლის პირველი პუნქტის «ბ» ქვეპუნქტის შესაბამისად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებული პირის შვილს უწესდება შემდეგი უფლებები და შეღავათები: საცხოვრებელი ფართობისქირისა და საყოფაცხოვრებო კომუნალური მომსახურების (გათბობა, წყალი, საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისგატანა, გაზი და თბოენერგია, რადიოსა და ტელეფონის სააბონენტო გადასახადი, კოლექტიურიანტენა) ფასდაკლება სახელმწიფოს ხარჯზე ღირებულების 50%-ის ოდენობით, თუ ამ მომსახურებასახორციელებს სახელწმიფო დაწესებულება.სააპელაციო პალატის განმარტებით, აპელანტი სადავოდ არ ხდის იმ ფაქტს, რომ სს «ქუთგაზში»სახელმიწფოს წილი შეადგენს 43%-ს‚ რის საფუძველზეც სააპელაციო სასამართლომ ჩათვალა, რომსახელმწიფო დაწესებულება, კერძოდ, ქ. ქუთაისის მერია პასუხისმგებელი (ვალდებული) იყო,განახორციელებინა კანონით დადგენილი სოციალური დაცვის გარანტიები «სოციალური დახმარებისშესახებ» კანონის ამოქმედებამდე.მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს ფინანსთა სამინისტრომ და ქ. ქუთაისისმთავრობამ.ქ. ქუთაისის მთავრობა საკასაციო საჩივრით ითხოვდა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 24 ივლისის განჩინების გაუქმებასა და ახალიგადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 30 ნოემბრის განჩინებით ქ. ქუთაისის მთავრობის საკასაციო საჩივარი, სასამართლოს მიერგანსაზღვრული ხარვეზის გამოუსწორებლობის გამო დატოვებულ იქნა განუხილველად.მეორე კასატორი - ფინანსთა სამინისტრო საკასაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ სააპელაციოსასამართლომ განჩინების გამოტანისას გამოიყენა «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლისპირველი პუნქტის «ბ» ქვეპუნქტი და მიიჩნია, რომ მოსარჩელე მ. ასათიანს, როგორც პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირის შვილს‚ უნდა აუნაზღაურდეს საყოფაცხოვრებო-კომუნალურიმომსახურების, კერძოდ, მოხმარებული ბუნებრივი აირის საფასური 50%, რაც, კასატორისმოსაზრებით, არამართებულია, ვინაიდან «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» (1997წ. 11 დეკემბრის)კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად: «პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარებულ პირს, რომელიც პოლიტიკური რეპრესიის შედეგად იმყოფებოდა თავისუფლების აკვეთისადგილებში, სპეციალურ დასახლებაში, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში, გადასახლებაში გასახლებაში,ხოლო მისი გარდაცვალების შემთხვევაში კი მის, აგრეთვე‚ პოლიტიკური რეპრესიის გამო,15

გარდაცვლილი პირის, შრომისუუნარო ან საპენსიო ასაკს მიღწეულ მეუღლეს, მშობელს და შვილს(ნაშვილებს) უწესდება შეღავათები. კასატორის განმარტებით, მოსარჩელეს სასამართლოსთვის არწარუდგენია მტკიცებულებები, რომლითაც დადასტურდებოდა, რომ იგი წარმოადგენს შრომისუუნარო ანსაპენსიო ასაკს მიღწეულ პირს. ამდენად, დავის გადაწყვეტისას სასამართლოს უნდა ეხელმძღვანელა«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტით.ამასთან, სასამართლოს არ უმსჯელია იმ გარემოებაზე, რომ სს «ქუთ-გაზი» არ წარმოადგენსსახელმწიფო დაწესებულებას, რის გამოც მის მიერ განხორციელებულ მომსახურეობას სახელმწიფო ვერაანაზღაურებს.კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც არ უნდაგამოეყენებინა და არასწორად განმარტა იგი, რამაც გამოიწვია საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილებისგამოტანა.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი ითხოვდა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 24 ივლისის განჩინების გაუქმებასა და ახალიგადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი საფუძვლიანია და ექვემდებარება ნაწილობრივდაკმაყოფილებას, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო სსკ-ის 419-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე დადგენილად მიიჩნევს,რომ მოწინააღმდეგე მხარე მ. ასათიანი არის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირისშვილი.მ. ასათიანი დაბადებულია 1936 წელს, რაც უდავოდ ადასტურებს, რომ მითითებული პირიწარმოადგენს პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირის შრომისუუნარო შვილს.ზემოაღნიშნული ფაქტობრივი გარემოება საკასაციო სასამართლოს აძლევს საფუძველს მიიჩნიოს, რომმ. ასათიანზე სრული მოცულობით ვრცელდება «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონით დადგენილიუფლებები და გარანტიები.მითითებული კანონის მე-12 მუხლის პირველი პუნქტის «ბ” ქვეპუნქტის თანახმად, პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირის შრომისუუნარო შვილს უფლება აქვს‚ ისარგებლოსსაყოფაცხოვრებო-კომუნალური მომსახურების (გათბობა, წყალი, საყოფაცხოვრებო ნარჩენის გატანა,გაზი და თბოენერგია, ტელეფონის სააბონენტო გადასახადი) ფასდაკლებით სახელმწიფო ხარჯზე -ღირებულების 50% ოდენობით, თუ ამ მომსახურებას ახორციელებს სახელმწიფო დაწესებულება.როგორც ზემოაღნიშნული ნორმის ანალიზი ცხადყოფს, მითითებული მუხლი შეიცავს სპეციალურდათქმას, კერძოდ, ნორმით დადგენილი შეღავათის გამოყენების შესაძლებლობას‚ იმ შემთხვევაში, თუმომსახურება წარმოებულია სახელმწიფო დაწესებულების მიერ.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას და თვლის, რომთავისთავად სს «ქუთგაზში” სახელმწიფო წილის არსებობა არ ცვლის მითითებული საზოგადოებისსამართლებრივ სტატუსს და მის მიერ განხორციელებული მომსახურება ვერ ჩაითვლება სახელმწიფოდაწესებულების მიერ განხორციელებულ მომსახურებად. ამასთან, საგულისხმოა, რომ სააპელაციოსასამართლო უდავოდ მიიჩნევს ქ. ქუთაისის მერიის პასუხისმგებლობის საკითხს, თუმცა არ ასაბუთებსრომელი ნორმის საფუძველზე მივიდა ზემოაღნიშნულ მოსაზრებამდე, რაც საკასაციო სასამართლოსართმევს შესაძლებლობას‚ შეამოწმოს გადაწყვეტილების სამართლებრივი საფუძვლები.აქვე საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებაზე, რომ მოსახლეობის ცალკეულიკატეგორიებისათვის, რომელთა რიცხვსაც მიეკუთვნენ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებული პირის შრომისუუნარო შვილები, კომუნალური მომსახურების ხარჯების ადგილობრივიბიუჯეტის ხარჯზე ანაზღაურების წესი დადგენილ იქნა რიგი ქალაქების საკრებულოების მიერ(მაგალითად ქ. თბილისის, ქ. რუსთავის). საკასაციო სასამართლო‚ საქმეზე სრული და ობიექტურიგადაწყვეტილების მიღების მიზნით, საჭიროდ მიიჩნევს, სააპელაციო სასამართლომ გამოიკვლიოს, ხომარ მიიღო ანალოგიური ხასიათის ნორმატიული აქტი ქ. ქუთაისის ადგილობრივმა თვითმმართველობისორგანომ, რაც განსაზღვრავდა ამ უკანასკნელის ვალდებულებას იმ კატეგორიის პირთა მიმართ,რომელთაც მ. ასათიანი მიეკუთვნება და რაც საკასაციო სასამართლოს მისცემდა ქ. ქუთაისის მერიის(სახელმწიფოს) პასუხისმგებლობის ნაწილში სააპელაციო სასამართლოს დასკვნის გაზიარებისშესაძლებლობას.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ საქმე ხელახალიგამოკვლევისათვის უნდა დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს.16

სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. ფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 24ივლისის განჩინება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-885-848(კ-06) 18 აპრილი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ნ. ქადაგიძე (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: საპენსიო დავალიანების ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ.30 სექტემბერს ნ. არსენიძის, თ. ბეჟანიძის, ლ. გენძეხაძის, ნ. თევდორაძის, ო.კომახიძის, მ. კოროშინაძის, ი. მიწიშვილის, ნ. რუსაძის, მ. სიმონიძის, ო. სულუხიას, ნ. ჩაჩუასადა ე. ჯმუხაძის წარმომადგენელმა გ. სოსელიამ სარჩელით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხე - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისმიმართ საპენსიო დავალიანების ანაზღაურების გაცემის თაობაზე.სასარჩელო განცხადების თანახმად, საერთო სასამართლოების გადაწყვეტილებით გ. სოსელიასა დასხვა მოსარჩელეთა მამები ცნობილ იქნენ პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად და შესაბამისად: გ.სოსელია, ნ. არსენიძე, თ. ბეჟანიძე, ლ. გენძეხაძე, ც. გოგორელიანი, ნ. თევდორაძე, მ. სიმონიძე,ლ. სულუხია, ნ. ჩაჩუა და ე. ჯმუხაძე არიან პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულპირთა შვილები.მოსარჩელეები მიუთითებდნენ, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლის მე-2 პუნქტის მიხედვით: «პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირს, რომელიციმყოფებოდა თავისუფლების აღკვეთის ადგილას, გადასახლებაში, აგრეთვე‚ გარდაცვლილირეპრესირებულის შრომისუუნარო მეუღლეს, მშობელსა და შვილს (ნაშვილებს), მიუხედავადდასაქმებისა, მიეცემა ყოველთვიური პენსია, რომლის ოდენობასა და გაცემის წესს ადგენს კანონი». ამკანონით განსაზღვრული გარდაცვლილი პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებული პირისშვილებისათვის გაზრდილი პენსიის მიცემა საქართველოს პარლამენტმა რამდენჯერმე გადაავადა.თავდაპირველად აღსრულება დაწესდა 1998წ. 1 სექტემბრიდან, შემდეგ - 1999წ. 1 ივლისიდან,2000წ. 1 ივლისიდან და ბოლოს 2002წ. 1 იანვრიდან. 2002 წლიდან აღნიშნული საკითხისგადავადება არ მომხდარა. შესაბამისად, გაზრდილი პენსიის (45 ლარი) მიღების უფლება შევიდაკანონიერ ძალაში. აღნიშნულ კანონში 2000წ. 14 ივლისს შეტანილი შესწორებებისა და ცვლილებებისთანახმად, პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირთა შვილებს 2002წ. 1 იანვრიდანდაუწესდათ გაზრდილი პენსია 45 ლარის ოდენობით. მოსარჩელეები ამ ოდენობის პენსიას იღებდნენმხოლოდ 2003წ. 1 ივლისიდან, წელიწად-ნახევრის განმავლობაში დაკავებისა და არმიღების შემდეგ.მოსარჩელეთა განმარტებით, 2002წ. დასაწყისში მიმართეს სახელმწიფო საპენსიო ფონდის რაიონულგანყოფილებებს, რათა პენსიები გადაეანგარიშებინათ და გაეცნოთ და გაზრდილი პენსია, რაზედაცმიიღეს უარი.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელეებმა სასამართლოში აღძრეს სარჩელიმოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ და მოითხოვეს:სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის კრწანისი-მთაწმინდის ფილიალის 2005წ. 8სექტემბრის №3/525, 2 სექტემბრის №3/523, 2 სექტემბრის №3/524, 2 სექტემბრის №3/522,სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ვაკე-საბურთალოს ფილიალის 2005წ. 6სექტემბრის №17/79, 6 სექტემბრის №17/73, 12 სექტემბრის №17/62, 6 სექტემბრის №17/69, 8სექტემბრის №17/64, 5 სექტემბრის №17/76, 5 სექტემბრის №17/75, 6 სექტემბრის №17/60,17

სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის დიდუბე-ჩუღურეთის ფილიალის 2005წ. 15სექტემბრის №10 აქტისა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის გლდანი-ნაძალადევის ფილიალის 2005წ. 14 სექტემბრის №17/31 აქტების გაუქმება და მოპასუხეებისათვის მათსასარგებლოდ 2002წ. 1 იანვრიდან 2003წ. 1 ივლისამდე წარმოქმნილი დავალიანების, კერძოდ: გ.სოსელიასათვის - 810 ლარის, ნ. არსენიძისათვის - 484 ლარის, თ. ბეჟანიძისათვის - 546 ლარის,ლ. გენძეხაძისათვის - 546 ლარის, ც. გოგორელიანისათვის - 546 ლარის, ნ. თევდორაძისათვის -546 ლარის, მ. კოროშინაძისათვის - 675 ლარის, ი. მიწიშვილისათვის - 546 ლარის, ნ.რუსაძისათვის - 546 ლარის, მ. სიმონიძისათვის - 810 ლარის, ლ. სულუხიასათვის - 810 ლარის,ნ. ჩაჩუასათვის - 546 ლარის, ე. ჯმუხაძისათვის - 720 ლარის ანაზღაურება.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგის 2005წ. 10 ნოემბრისგადაწყვეტილებით სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ნ. არსენიძის, თ. ბეჟანიძის, ლ.გენძეხაძის, ც. გოგორელიანის, ნ. თევდორაძის, ო. კომახიძის, მ. კოროშინაძის, ი. მიწიშვილის, ნ.რუსაძის, მ. სიმონიძის, ლ. სულუხაიას, ნ. ჩაჩუასა და ე. ჯმუხაძის წარმომადგენელმა გ. სოსელიამ,რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით მათისასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილება.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 3 ივლისისგანჩინებით სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ქ. თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 10 ნოემბრის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლომ საქმეში წარმოდგენილი სასამართლო გადაწყვეტილებებით დადგენილადმიიჩნია, რომ მოსარჩელეები არიან პოლიტიკური რეპრესირებულების შვილები, მემკვიდრეები,რომლებიც სოციალური უზრუნველყოფის ორგანოებში რეგისტრირებული არიან 2002წ. 1 იანვრამდე.სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ «2003წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-12მუხლი ჩამოყალიბდა შემდეგნაირად:1. განისაზღვროს 2003წ. განმავლობაში ომის ვეტერანთა პენსიების ოდენობა: ომისინვალიდობისათვის - 45 ლარით, ომის მონაწილეებისათვის - 40 ლარით, მათთან გათანაბრებულიპირებისათვის - 35 ლარით. ეს პენსიები გაიცეს ომის ვეტერანებთან გათანაბრებულ იმ პირებზე,რომლებიც სოციალური უზრუნველყოფის ორგანოებში რეგისტრირებულნი არიან 2003წ. 1 იანვრამდე.განისაზღვროს 2003წ. განმავლობაში პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირთაპენსია ომის ინვალიდებისათვის დადგენილი პენსიის ოდენობით - 45 ლარით, ხოლო 2002წ. 1აპრილამდე რეგისტრირებულ პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირთა შრომისუუნაროშვილებისათვის (ნაშვილებისათვის) იმავე ოდენობით 2003წ. 1 ივლისიდან.«2002წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-13 მუხლის შესაბამისად კი განისაზღვრა 2002წ. 1 იანვრიდან ომის ვეტერანთა პენსიების ოდენობა, კერძოდ, ომის ინვალიდებისათვის - 45ლარით, ომის მონაწილეებისათვის - 40 ლარით, მათთან გათანაბრებული პირებისათვის - 35 ლარით,პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირთა პენსია 2002 წელს განისაზღვრა ომისინვალიდობისათვის დადგენილი პენსიის ოდენობით - 45 ლარი. სააპელაციო სასამართლოს აღნიშვნით,პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებულ პირთა შრომისუუნარო შვილისათვის(ნაშვილებისათვის) პენსიის მომატება არ არის გათვალისწინებული ზემომითითებულ კანონში.აღნიშნული გათვალისწინებულ იქნა მხოლოდ «2003წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ» კანონის მე-12 მუხლით.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო პალატა დაეთანხმა საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას და მიიჩნია, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის მიერ გამოცემული გასაჩივრებული წერილების გაუქმების არანაირი სამართლებრივი საფუძველიარ არსებობდა.ამასთან, სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ, ვინაიდან არ არსებობდა არანაირი პირობა იმისა, რომმოსარჩელებს გაზრდილი პენსია დანიშვნოდათ 2002წ. 1 იანვრიდან, აქედან გამომდინარე, არ უნდადაკმაყოფილდეს მათი მოთხოვნა დავალიანების ანაზღაურების შესახებ.საპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო საჩივრით გაასაჩივრეს ნ. არსენიძის, თ. ბეჟანიძის,ლ. გენძეხაძისა და სხვათა წარმომადგენლებმა რ. მჭედლიშვილმა და თ. გაბისონიამ, რომლებმაცმოითხოვეს გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილება.კასატორები მიუთითებდნენ, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მე-14 მუხლის მე-3 პუნქტისთანახმად, ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-2 პუნქტი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულიშვილის, ნაშვილების მიმართ ამოქმედდა 2002წ. 1 იანვრიდან. გარდა ამისა, კასატორის მითითებით2002წ. ბიუჯეტის შესახებ კანონით არ გადავადებულა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებულ პირთა შვილების მიმართ გაზრდილი რაოდენობის პენსიის გაცემა და, შესაბამისად,აღნიშნული კანონი გაზრდილი ოდენობის პენსიის გაცემის თაობაზე შევიდა ძალაში.18

სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, სასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლიასა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ნ.არსენიძის, თ. ბეჟანიძისა და სხვათა საკასაციო საჩივარი უსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდესშემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის საფუძველზე დადგენილად მიიჩნევს,რომ კასატორები: ნ. არსენიძე, თ. ბეჟანიძე, ლ. გენძეხაძე, ც. გოგორელიანი, ნ. თევდორაძე, ო.კომახიძე, მ. კოროშინაძე, ი. მიწიშვილი, ნ. რუსაძე, მ. სიმონიძე, ლ. სულუხია, ნ. ჩაჩუა და ე.ჯმუხაძე არიან პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირთა შრომისუუნარო შვილები,რომლებზეც სრული მოცულობით ვრცელდება «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” საქართველოს კანონოთდადგენილი შეღავათები და გარანტიები.კასატორები თავიანთ მოთხოვნას აფუძნებენ ზემოაღნიშნული კანონის მე-12 მუხლის მე-2 პუნქტზედა ითხოვენ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის 2002წ. 1 იანვრიდან 2003წ.ივლისამდე არსებული დავალიანების, კერძოდ, გაზრდილი ოდენობით პენსიის დაკისრებას. ამასთან,კასატორები მიიჩნევენ, რომ სააპელაციო სასამართლოს უარი მათი მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე,ემყარება კანონის ნორმათა არასწორ განმარტებას.საკასაციო სასამართლომ კასატორთა პრეტენზიის საფუძველზე შეამოწმა სააპელაციო სასამართლოსგანჩინების კანონიერება და მიაჩნია რომ გასაჩივრებული განჩინება არსებითად სწორია და არ არსებობსმისი გაუქმების კანონისმიერი საფუძველი.«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მე-12 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირს, რომელიც იმყოფებოდა თავისუფლების აღკვეთის ადგილას,გადასახლებაში, გასახლებაში, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში, სპეციალურ დასახლებაში, მიუხედავადასაკისა, შრომის სტაჟისა, დასაქმებისა, აგრეთვე გარდაცვლილი რეპრესირებულის შრომისუუნარომეუღლეს, მშობელსა და შვილს (ნაშვილებს), მიუხედავად დასაქმებისა, მიეცემა ყოველთვიური პენსია,რომლის ოდენობასა და გაცემის წესს ადგენს კანონი.იმავე კანონის მე-14 მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად, ზემოაღნიშნული მე-12 მუხლის მე-2პუნქტის ამოქმედება პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირის შრომისუუნაროშვილების მიმართ განისაზღვრა 2002წ. 1 იანვრიდან.საგულისხმოა, რომ მიუხედავად ზემოაღნიშნული ნორმის 2002წ. 1 იანვრიდან ამოქმედებისა,საქართველოს 2002წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის მე-13 მუხლით პენსიის ოდენობადადგინდა მხოლოდ ომის ინვალიდების, ომის მონაწილეების, მათთან გათანაბრებული პირებისა დაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებული პირებისათვის. რაც შეეხება პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებულ პირთა შრომისუუნარო შვილებს, რომელთაც კასატორები მიეკუთვნებიან,მათზე პენსიის გაცემის წესი და ოდენობა განისაზღვრა 2003წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებკანონით, რომლის შესაბამისადაც, მითითებული სტატუსის მქონე პირებისათვის პენსიის ოდენობადადგინდა 45 ლარის ოდენობით, ხოლო გაცემის ვადად განისაზღვრა 2003წ. 1 ივლისი.საკასაციო სასამართლო ადასტურებს ორ საკანონმდებლო აქტს შორის გარკვეული წინააღმდეგობისარსებობის ფაქტს, რისი გათვალისწინებითაც საკასაციო სასამართლო არსებითად მიიჩნევს იმ ნორმებისლოგიკური სტრუქტურისა და ანალიზის განხილვას, რომლითაც განისაზღვრა კასატორთა უფლებასაშეღავათო ხასიათის პენსიის მიღებაზე.როგორც ზემოთ არის მითითებული, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მე-12 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, «პენსიის ოდენობასა და გაცემის წესს ადგენს კანონი”.ამდენად, მითითებული ნორმის სახით საქმე გვაქვს ბლანკეტური ხასიათის ნორმასთან, რომელიცშეიცავს განკარგულებას ამ ნორმასთან დაკავშირებულ საკითხზე შესაბამისი ნორმის გამოყენებისსავალდებულობის თაობაზე. საგულისხმოა, რომ, მიუხედავად უფლების აღიარებისა კანონმდებელმაიმთავითვე განსაზღვრა აღიარებული უფლების რეალიზების მექანიზმი, რომელიც დადგენილი დაგანსაზღვრული უნდა ყოფილიყო სხვა კანონით, ასეთად კი კანონმდებლის მიერ მიჩნეულიასახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონი, რომელმაც პენსიის ოდენობისა და გაცემის წესი დაადგინამხოლოდ 2003წ. 1 ივლისიდან.აქვე საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს «ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის 48-ემუხლს, რომლის მე-2 ნაწილიც დასაშვებად მიიჩნევს საკანონმდებლო აქტით დადგენილი ნორმისგანხორციელებაზე უარის თქმას, თუ იმავე აქტში მითითებულია მის შესასრულებლად საჭირო სხვააქტის მიღების სავალდებულობის თაობაზე. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულშემთხვევაში ადგილი აქვს სწორედ ზემოაღნიშნულ გარემოებას, რისი გათვალისწინებითაც საკასაციოსასამართლო კანონშესაბამისად მიიჩნევს მოწინააღმდეგე მხარის უარს 2002წ. 1 იანვრიდან 2003წ.ივლისამდე პერიოდისათვის პენსიის გაცემაზე უარის თქმის შესახებ და თვლის, რომ არ არსებობსსაკასაციო საჩივრის გაზიარების კანონისმიერი საფუძველი.19

სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. ნ. არსენიძის, თ. ბეჟანიძისა და სხვათა საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის2006წ. 3 ივლისის განჩინება;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-155-145(კ-07) 1 აგვისტო, 2007წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ლ. ლაზარაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 5 სექტემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიასსასარჩელო განცხადებით მიმართა ტ. ხანიშვილმა მოპასუხე საქართველოს პარლამენტის მიმართ.მოსარჩელემ მოითხოვა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №726დადგენილებით მისი, როგორც უზენაესი საბჭოს მაჟორიტარი დეპუტატის უფლებამოსილების ვადამდეშეწყვეტის უკანონოდ ცნობა, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და დარჩენილი,უკანონოდ შეწყვეტილი სადეპუტატო უფლებამოსილების 4 წლის პერიოდში მიუღებელი ფულადიგასამრჯელოს ანაზღაურება.2005წ. 23 სექტემბერს ტ. ხანიშვილმა იმავე სასამართლოში განცხადება წარადგინა, სადაც საქმეზემოპასუხედ საქართველოს პარლამენტთან ერთად დაასახელა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდი. ამასთან, მოსარჩელემ უკანონოდ შეწყვეტილი სადეპუტატო უფლებამოსილების 4წლის განმავლობაში გასამრჯელოს მიუღებლობის გამო მიყენებული ზიანის ოდენობა განსაზღვრა 213235 ლარით.სარჩელის საფუძვლები მდგომარეობდა შემდეგში:ტ. ხანიშვილი იყო საქართველოს უზენაესი საბჭოს წევრი 1990-1991 წლებში. 1991წ. 8ოქტომბერს საქართველოს უზენაესმა საბჭომ მიიღო №726 დადგენილება - «საქართველოს რესპუბლიკისსახელმწიფო ხელისუფლების წარმომადგენლობით ორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეულიდეპუტატების უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ». აღნიშნული დადგენილების საფუძველზე1991წ. 8 ოქტომბერს მას ვადამდე შეუწყდა უფლებამოსილება. საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესისაბჭოს დეპუტატობის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა პოლიტიკური მოტივების საფუძველზეუხეშად არღვევდა «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკისკანონს, გარდამავალ პერიოდში მოქმედი დროებითი კონსტიტუციის 102-ე მუხლს, აგრეთვე‚ ამჟამადმოქმედი კონსტიტუციის 52-ე მუხლის პირველ ნაწილს, 54-ე მუხლის მე-2 პუნქტს. მითითებულიდადგენილება არ შეესაბამებოდა არც «საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს წევრის სტატუსისშესახებ» კანონის მე-5 მუხლისა და «საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს წევრის გაწვევისშესახებ» 1991წ. 27 თებერვლის კანონის მოთხოვნებს. დადგენილების უკანონობაზე მიუთითებდა«მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა დადამატებების შეტანის თაობაზე საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 9 ოქტომბრისკანონის მე-2 პუნქტი. მითითებული დადგენილებით იგნორირებულ იქნა საერთაშორისო სამართლისპრინციპები, დაირღვა მოქალაქეობრივი და პოლიტიკური უფლებები. ამგვარ უკანონობათა მოწესრიგებისმიზნით მიღებულ იქნა «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებებისშეტანის შესახებ 2005წ. 24 ივნისის კანონი. სადავო დადგენილება, ზოგადი ადმინისტრაციულიკოდექსის 62-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, უკანონოდ უნდა ყოფილიყო ცნობილი მხოლოდიმ ნაწილში, რომელიც მოსარჩელეს შეეხო, რაც მას საშუალებას მისცემდა, მოეთხოვა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარება.20

თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 7 თებერვლისგანჩინებით ტ. ხანიშვილის სარჩელი პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარების თაობაზედასაშვებად იქნა ცნობილი, ხოლო სარჩელი პოლიტიკური მოტივის საფუძველზე საქართველოსრესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №726 დადგენილებით ტ. ხანიშვილის, როგორცუზენაესი საბჭოს მაჟორიტარი დეპუტატის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის უკანონოდ ცნობის,ასევე‚ მატერიალური ზიანის სახით 213 235 ლარის ანაზღაურების ნაწილში წარმოებით შეწყდადაუშვებლობის გამო.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 16 მარტისგანჩინებით საქართველოს პარლამენტი საქმეში ჩაბმულ იქნა მესამე პირად.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 27 მარტისგადაწყვეტილებით ტ. ხანიშვილის სარჩელი პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარების შესახებარ დაკმაყოფილდა.საქალაქო სასამართლომ გადაწყვეტილება შემდეგნაირად დაასაბუთა:«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე2005წ. 24 ივნისის კანონის მე-2 მუხლის თანახმად, პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულებისსხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობის დაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა,გადასახლება, გასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში იძულებითმოთავსება, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონების ჩამორთმევა და განადგურება, სამუშაოდან უკანონოდდათხოვნა, სპეციალური დასახელების ადგილებში საცხოვრებლად გამწესება, საცხოვრებელი სადგომიდანგამოსახლება, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლების ანთავისუფლების სხვაგვარი შეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივითსასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებულია პირის პოლიტიკურშეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობისგაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებით, სოციალურ, წოდებრივ ან რელიგიურ კუთვნილებასთან.ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-17 მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მოსარჩელევალდებული იყო‚ დაესაბუთებინა თავისი სარჩელი და წარედგინა შესაბამისი მტკიცებულებები, რასაცმას არ გაუკეთებია. ამასთან, როგორც «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატებისუფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8ოქტომბრის №726 დადგენილება და საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის№28-II-ს დადგენილება დღემდე არ გაუქმებულა და კანონიერ ძალაშია.საქალაქო სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ტ. ხანიშვილმა,რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და მისი სარჩელის დაკმაყოფილება.აპელანტი არ დაეთანხმა საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილებას იმასთან დაკავშირებით, რომ მანვერანაირი მტკიცებულება ვერ წარადგინა მის მიმართ პოლიტიკური რეპრესიის განხორციელებისდასადასტურებლად. სადავო დადგენილების პოლიტიკური გადაწყვეტილების საფუძველზე მიღებასაყოველთაოდ ცნობილ ფაქტს წარმოადგენდა, უზენაეს საბჭოს მისი პიროვნების მიმართ არანაირიინტერესი არ გააჩნდა.აპელანტის მითითებით, «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატებისუფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს №726დადგენილება მიღებულ იქნა «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ 1991წ. 9 ოქტომბრის კანონის მიღებამდე ერთი დღითადრე. აღნიშნული ცვლილებით «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ» კანონის მე-11მუხლს დაემატა შემდეგი შინაარსის მე-4 ნაწილი: «საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი სასამართლოსმიერ მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების აკრძალვის ან მისი თვითლიკვიდაციის შემთხვევაშიპოლიტიკური გაერთიანების ლეგალიზაცია, იურიდიულ პირად რეგისტრაცია და საარჩევნო რეგისტრაციაუქმდება, ხოლო მისი პარტიული სიით (მაჟორიტარული, პროპორციული) სახელმწიფო ხელისუფლებისყველა წარმომადგენლობით ორგანოში არჩეული დეპუტატების უფლებამოსილება წყდება».აპელანტის მოსაზრებით, 1991წ. 9 ოქტომბრის კანონით «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებებისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის ფაქტი ადასტურებდასაქართველოს უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №726 დადგენილების უკანონობას შესაბამისისაპროცედურო კანონის გარეშე დეპუტატთა უფლებამოსილების შეწყვეტასთან დაკავშირებით.აპელანტი მიუთითებდა, რომ «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატებისუფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8ოქტომბრის №726 დადგენილება უკანონო იყო, რის გამოც იგი ბათილად ცნობას ექვემდებარებოდა.მითითებული საკითხის გადაწყვეტისას, საქმის განმხილველ სასამართლოს უნდა ეხელმძღვანელაზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 193-ე მუხლის მე-2 ნაწილით, რომლის მიხედვით, თუშეუძლებელია გადაწყვეტილების მიღება ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მხოლოდ21

გასაჩივრებული ნაწილის მიმართ, ადმინისტრაციული საჩივრის განმხილველი ორგანოადმინისტრაციული საჩივრის წარმდგენი პირის თანხმობით გადაწყვეტილებას იღებს მთლიანადადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ფარგლებში.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 დეკემბრისგანჩინებით ტ. ხანიშვილის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა თბილისისსაქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 27 მარტის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა პირი,რომლის მიმართ განხორციელდა «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლსა და ამავე კანონისმე-4 მუხლში ჩამოთვლილი სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული იძულების ფორმები. ამ ნორმებშიარ იყო დასახელებული სადეპუტატო უფლებამოსილების შეწყვეტა და იგი არც იყო გათვალისწინებულიდასახელებული კანონით ნაგულისხმევ სახელმწიფო იძულებაში. ამგვარი დასკვნის მართებულობასადასტურებდა ის გარემოებაც, რომ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის№726 დადგენილება «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლების წარმომადგენლობითორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატების უფლებამოსილების ვადამდეშეწყვეტის შესახებ» და საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №28დადგენილება არ გაუქმებულა და კანონიერ ძალაშია. ამასთან, მოსარჩელეს არ წარუდგენია მის მიმართსხვა ფორმით განხორციელებული პოლიტიკური რეპრესიის დამადასტურებელი მტკიცებულება.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ტ. ხანიშვილმა, რომელმაცმოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით მისი სარჩელისდაკმაყოფილება.კასატორის მოსაზრებით, სასამართლომ არასწორად განმარტა «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონი. მართალია, აღნიშნული კანონის მე-2 მუხლში პირდაპირ არ არის მითითებული, რომსადეპუტატო უფლებამოსილების შეწყვეტა წარმოადგენს პოლიტიკურ რეპრესიად მიჩნევის საფუძველს,მაგრამ კანონის აღნიშნული ნორმის შესაბამისად, პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა თანამდებობიდან ანსხვა სამუშაო ადგილიდან პირის უკანონოდ დათხოვნა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელაპოლიტიკური მოტივით სასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით დადაკავშირებულია პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონოქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან.კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ საერთოდ არ გაამახვილა ყურადღება იმგარემოებაზე, რომ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №726დადგენილება «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლების წარმომადგენლობითორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატების უფლებამოსილების ვადამდეშეწყვეტის შესახებ» მიღებულია «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ» საქართველოსკანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ 1991წ. 9 ოქტომბრის კანონის მიღებამდეერთი დღით ადრე. აღნიშნული ცვლილებით «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ»კანონის მე-11 მუხლს დაემატა შემდეგი შინაარსის მე-4 ნაწილი: «საქართველოს რესპუბლიკისუზენაესი სასამართლოს მიერ მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანების აკრძალვის ან მისითვითლიკვიდაციის შემთხვევაში პოლიტიკური გაერთიანების ლეგალიზაცია, იურიდიულ პირადრეგისტრაცია და საარჩევნო რეგისტრაცია უქმდება, ხოლო მისი პარტიული სიით (მაჟორიტარული,პროპორციული) სახელმწიფო ხელისუფლების ყველა წარმომადგენლობით ორგანოში არჩეულიდეპუტატების უფლებამოსილება წყდება». კასატორის აზრით, 1991წ. 9 ოქტომბრის კანონით«მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა დადამატებების შეტანა ადასტურებდა საქართველოს უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის №726დადგენილების უკანონობას შესაბამისი საპროცედურო კანონის გარეშე დეპუტატთა უფლებამოსილებისშეწყვეტასთან დაკავშირებით.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, ტ. ხანიშვილის საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგადმიიჩნევს, რომ საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, უცვლელად დარჩეს თბილისისსააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 დეკემბრის განჩინება შემდეგგარემოებათა გამო:დადგენილია, რომ მოსარჩელე ტ. ხანიშვილი 1990 წელს არჩეულ იქნა საქართველოს რესპუბლიკისუზენაესი საბჭოს წევრად; «საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში საქართველოს კომპარტიისაგან არჩეული დეპუტატებისუფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ» საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8ოქტომბრის დადგენილებით შეწყვეტილ იქნა საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში, მათ შორის, საქართველოს რესპუბლიკის უზენაეს საბჭოშისაქართველოს კომპარტიის საარჩევნო სიებით (პროპორციული და მაჟორიტარული წესით) არჩეულიდეპუტატების უფლებამოსილება; საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს აღნიშნული22

დადგენილების საფუძველზე ტ. ხანიშვილს 1991წ. 8 ოქტომბერს შეუწყდა სადეპუტატოუფლებამოსილება.კასატორი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას ითხოვს, როგორც «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-2 მუხლის სუბიექტი, იმ საფუძვლით, რომ მის მიმართ განხორციელდათანამდებობიდან უკანონოდ დათხოვნა პოლიტიკური მოტივით. საკასაციო სასამართლო განმარტავს,რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის მოთხოვნიდან გამომდინარე, პირის მიმართთანამდებობიდან და სამუშაო ადგილიდან დათხოვნის სახით განხორციელებული იძულების ფორმისპოლიტიკურ რეპრესიად მიჩნევისათვის აუცილებელია, აღნიშნული დათხოვნა აღიარებულ იყოსუკანონოდ.მოცემულ შემთხვევაში საქართველოს რესპუბლიკის უზენაეს საბჭოში საქართველოს კომპარტიისსაარჩევნო სიებით (პროპორციული და მაჟორიტარული წესით) არჩეული დეპუტატებისუფლებამოსილების შეწყვეტა უკანონოდ არ არის აღიარებული სახელმწიფოს მიერ. შესაბამისად, არარსებობს კასატორის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ცნობის კანონით გათვალისწინებული ერთ-ერთი აუცილებელი პირობა.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის არგუმენტს სადეპუტატო უფლებამოსილებისშეწყვეტის უკანონოდ მიჩნევის თაობაზე იმის გამო, რომ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს1991წ. 8 ოქტომბრის დადგენილება გამოცემულია «მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ»კანონის მე-11 მუხლში 1991წ. 9 ოქტომბრის ცვლილების შეტანამდე, რომლითაც საკანონმდებლოდონეზე მოწესრიგდა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი სასამართლოს მიერ მოქალაქეთაპოლიტიკური გაერთიანების აკრძალვის შემთხვევაში პარტიული სიით სახელმწიფო ხელისუფლებისწარმომადგენლობით ორგანოებში არჩეული დეპუტატების უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხი.საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის დადგენილება გამოცემულიასაქართველოს უზენაესი სასამართლოს 1991წ. 26 აგვისტოს გადაწყვეტილების საფუძველზე, რომლითაცსაქართველოს რესპუბლიკაში აიკრძალა საქართველოს კომპარტია და შეწყდა მისი, როგორცორგანიზაციის, არსებობა და საქმიანობა, კომპარტიის პოლიტიკური საქმიანობის ძირითად ფორმას კიწარმოადგენდა სახელმწიფო ხელისუფლების წარმომადგენლობით ორგანოებში მოქალაქეთა ამპოლიტიკური გაერთიანების საარჩევნო სიებით არჩეული დეპუტატების მოღვაწეობა. ამდენად,საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1991წ. 8 ოქტომბრის დადგენილება გამოცემულიასამართლებრივი საფუძვლით, ამასთან, აღნიშნული დადგენილება წარმოადგენს მოქმედ სამართლებრივაქტს და იგი უკანონოდ არავის უცნია.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი არ წარმოადგენს «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის სუბიექტს, რის გამოც მისი მოთხოვნა არ ექვემდებარება დაკმაყოფილებას.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოსმიერ საკითხი არსებითად სწორად არის გადაწყვეტილი, რის გამოც გასაჩივრებული განჩინებაუცვლელად უნდა დარჩეს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ტ. ხანიშვილის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის2006წ. 22 დეკემბრის განჩინება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ბს-153-143(კ-07)19 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობა: ნ. ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძე23

დავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარება.აღწერილობითი ნაწილი:2006წ. 17 თებერვალს თ. კვანტალიანმა სასარჩელო განცხადებით მიმართა ქ. თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხეების: სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის, ფინანსთა სამინისტროს, გენერალური პროკურატურისა და შინაგან საქმეთასამინისტროს მიმართ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ 1990წ. ნოემბერში საქართველოს უზენაესისაბჭოს სესიამ იგი დაამტკიცა ტელერადიოკომიტეტის თავმჯდომარის თანამდებობაზე და ამუფლებამოსილებას ახორციელებდა 1992წ. 6 იანვრამდე.1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვარში საქართველოში განხორციელდა შეიარაღებულიგადატრიალება, რის შედეგადაც ფუნქციონირება შეწყვიტა სახელმწიფო ხელისუფლებისა დათვითმმართველობის ორგანოებმა. მან ფიზიკური განადგურებისაგან თავის დაღწევის მიზნით, 1992წ.თებერვლაში დატოვა სამშობლო და გაემგზავრა ქ. გროზნოში. 1994 წლიდან 2001 წლამდე კიცხოვრობდა ლიტვის რესპუბლიკაში, სადაც მიიღო პოლიტიკური თავშესაფრი. საქართველოშიდაბრუნდა 2001 წელს.1992წ. თებერვალში საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში მის მიმართ აღიძრა სისხლისსამართლის საქმე სახელმწიფო ქონების დიდი ოდენობით დატაცების ფაქტზე, მოგვიანებით კიაღნიშნული საქმე შეწყდა, მის ქმედებაში დანაშაულებრვი ნიშნების არარსებობის გამო. 1992წ.აგვისტოში მის მიმართ კვლავ აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე, ამჯერად ბრალდება მოიცავდა ისეთგანსაკუთრებით მძიმე დანაშაულებს, როგოროცაა: ტერორისტული აქტი, ბანდიტიზმი, სამშობლოსღალატი, განზრახ მკვლელობა დამამძიმებელ გარემოებებში და ა.შ. მოსარჩელის მოსაზრებით, მასზესისხლისამართლებრივი დევნა ხორციელდებოდა იმ მიზეზით, რომ იგი იყო კანონიერი პრეზიდენტის -ზვიად გამსახურდიას მთავრობის წევრი.2005წ. 11 მარტს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო №1104 დადგენილება «1991-92 წლებისდეკემბერ-იანვრის მოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ». ამ დადგენილებით საქართველოსპარლამენტმა დაადასტურა 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული საქართველოს უზენესი საბჭოსა და 1991წ.26 მაისს - საქართველოს პრეზიდენტის, აგრეთვე მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურებისლეგიტიმურობა სათანადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში.ამასთან, რეპრესირებულ პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონში შეტანილიცვლილების შესაბამისად, რეპრესირებულად ითვლებოდა ის პირიც, ვინც განიცადა დევნა-შევიწროვება1991-92 წლების მოვლენებთან დაკავშირებით და ეს დევნა გამოწვეული იყო მისი პოლიტიკურიმრწამსით.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელის მოსაზრებით, საქართველოს პარლამენტისმითითებული დადგენილება და კანონში განხორციელებული დამატება პირდაპირ ეხებოდა მისპიროვნებას, ვინაიდან 1990წ. ნოემბრიდან 1992წ. 6 იანვრამდე იგი იყო საქართველოს მინისტრთაკაბინეტის წევრი, ხოლო 1992წ. 6 იანვრის შემდეგ კი იქცა დევნილად და იძულებული გახდადაეტოვებინა სამშობლო.მოსარჩელის განმარტებით, სამხედრო გადატრიალების შემდეგ მისი სამუშაო კაბინეტიდან დაწყნეთის სამთავრობო აგარაკიდან საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და საინფორმაციოსადაზვერვო სამსახურის თანამშრომლების მიერ ნაწარმოები ჩხრეკის დროს ამოღებულ იქნა დაუკვალოდ გაქრა მისი კუთვნილი სრულმეტრაჟიანი მხატვრული ფილი «თამაშის» კინოფირები, რაცგამზადებული იყო გაქირავებისათვის. ასევე‚ ეჭვი აქვს, რომ საქტელერადიო დეპარტამენტისტელეფილმების არქივიდან გატაცებულ იქნა მის მიერ გადაღებული და ტელევიზიის ბალანსზერიცხული მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული ფილმი «ბიძინა». ამგვარი ეჭვის საფუძველს აძლევს ისგარემოება, რომ იგი 14 წლის. მანძილზე არც ერთხელ არ გასულა ტელეეკრანზე.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა რეპრესირებულ პირად აღიარებას,ვინაიდან მისი სამშობლოდან დევნილობაში გაძევება მოხდა ძალადობრივი, ანტისახელმწიფოებრივიგადატრიალების გზით, დევნილობა კი დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურ მრწამსთან. სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის, მისთვის როგორც რეპრესირებულისათვის, კანონითგათვალისწინებული ყოველთვიური პენსიის გადახდასა და სხვა სოციალური შეღავათების გავრცელებისდაკისრება-დავალდებულებას. სრულმეტრაჟიანი მხატვრული ფილმის - «თამაშის» ღირებულებისსრული მოცულობით 5000000 ევროს ეკვივალენტი ლარებში, ხოლო მოკლემეტრაჟიანი ფილმი«ბიძინას» ღირებულების კი, ნაწილობრივ - 500 000 ევროს ეკვივალნეტი ლარის, მიუღებელიხელფასის ყოველთვიურად ანაზღაურებას მის მიერ დაკავებული თანამდებობის დღევანდელი შესაბამისითანამდებობის პირის ხელფასის - 1500 ევროს ეკვივალენტი ლარის გადახდას. დევნილობაშიგატარებული წლებისათვის 14-წლიანი მორალურ-ფსიქოლოგიური ტანჯვისათვის, მორალური ზიანისკომპენსაციის სახით 15 200 000 ევროს გადახდასა და პირვანდელ თანამდებობაზე დანიშვნას.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 14 მარტისგანჩინებით ადმინისტრაციული საქმე თ. კვანტალიანის სარჩელის გამო სოციალური დაზღვევის ერთიანი24

სახელმწიფო ფონდისა და ფინანსთა სამინიტროს მიმართ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარების, მასზე სოციალური შეღავათების გავრცელებისა და მორალური ზიანის ანაზღაურებისნაწილში მიჩნეულ იქნა დასაშვებად, ხოლო სასარჩელო მოთხოვნაზე შინაგან საქმეთა სამინისტროს,საქართველოს გენერალური პროკურატურისა და სსიპ საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლობისმიმართ და ასევე სახელფასო განაცდურის ანაზღაურების ნაწილში შეწყდა საქმის წარმოებადაუშვებლობის მოტივით.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 19 აპრილისგადაწყვეტილებით თ. კვანტალიანის სასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; თ.კვანტალიანი აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, პოლიტიკური მოტივითთანამდებობიდან უკანონოდ დათხოვნის გამო, ხოლო მოსარჩელეს დანარჩენ სასარჩელო მოთხოვნებზეეთქვა უარი უსაფუძვლობის მოტივით.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს თ. კვანტალიანმა და ფინანსთასამინისტრომ.აპელანტი თ. კვანტალიანი სააპელაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 19 აპრილის გადაწყვეტილების ნაწილობრივ გაუქმებასსარჩელის დაუკმაყოფილებლობის ნაწილში და ამ ნაწილში ახალი გადაწყვეტილებით მისი სარჩელისსრულად დაკმაყოფილებას.Mმეორე აპელანტი ფინანსთა სამინისტრო სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალურიდაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად: «პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულებისსხვადასხვა ფორმა – სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობის დაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა,გადასახლება, გასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში იძულებითმოთავსება, მოქალაქეობის ჩამორთმევა, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონების ჩამორთმევა დაგანადგურება, თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილებიდან უკანონო დათხოვნა, საცხოვრებლადგამწესება სპეციალური დასახლების ადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდან გამოსახლება, აგრეთვესაქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლებების ან თავისუფლებების სხვაგვარიშეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივით სასამართლოს ან სხვასახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყო დანაშაულის ჩადენაში ყალბბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურ შეხედულებასათან, ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონოქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებებით, სოციალურ, წოდებრივ, ანრელიგიურ კუთვნილებასთან, აგრეთვე ამ კანონის მე-4 მუხლში ჩამოთვლილი სახელმწიფოს მიერგანხორციელებული იძულების ფორმები.» საქმეში წარმოდგენილი საქართველოს რესპუბლიკისტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის 1992წ. 6 იანვრის №4-კ ბრძანების შესაბამისად, მოსარჩელე თ.კვანტალიანი დაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლებულ იქნა საქართველოს რეპუბლიკის შრომითიკანონმდებლობის 32-ე მუხლის საფუძველზე, აღნიშნული ბრძანება არ გაუქმებულა უკანონობისმოტივით და ის დღესაც კანონიერ ძალაშია.ამასთან, აპელანტის განმარტებით, საქმეში წარმოდგენილი არ არის მტკიცებულებები, რომლითაცდადასტურდებოდა მოსარჩელის მიმართ განხორციელებული პოლიტიკური რეპრესიების ფაქტი.შესაბამისად, თ. კვანტალიანის მიმართ არ არსებობს «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2მუხლით გათვალიწინებული შემთხვევა.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 19 აპრილის გადაწყვეტილების გაუქმებას სარჩელისდაკმაყოფილების ნაწილში და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზეუარის თქმას.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 26 დეკემბრისგანჩინებით თ. კვანტალიანისა და ფინანსთა სამინისტროს სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა;უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 19აპრილის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლო განჩინებაში მიუთითებდა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირესპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონისპირველი მუხლის მე-2 ნაწილის, ამავე კანონის მე-2 მუხლისა და მე-3 მუხლის «ა» პუნქტისშესაბამისად და ასევე საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულების საფუძველზე მოსარჩელე სწორედ იქნააღიარებული პოლიტიკური რესპრესიების მსხვერპლად. თეიმუარზ კვანტალიანის სამსახურიდანდათხოვნა დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, რაც გამოიხატებოდა ლეგიტიმურიხელისუფლების მხარდაჭერაში, ამასთანავე, სამსახურიდან დათხოვნა მოხდა არა მოქმედიკანონმდებლობის შესაბამისად, არამედ არალეგიტიმური ორგანოს - სამხედრო საბჭოს განკარგულებისსაფუძველზე.«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთადაცვის შესახებ» საქართველოს კანონის მე-8 მუხლის პირველი ნაწილი განსაზღვრავს არა მხოლოდმსხვერპლად აღიარების წესს, არამედ ადგენს შესაბამის სამართლებრივ შედეგებსაც, ხოლო ამავე25

მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად, რეაბილიტირებული პირის ქონებრივი უფლებების აღდგენის წესიგანისაზღვრება ცალკე კანონით.საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის შესაბამისად, არაქონებრივი ზიანისათვისშეიძლება მოთხოვნილ იქნეს ფულადი ანაზღაურება, მაგრამ აღნიშნული ხორციელდება კანონითზუსტად განსაზღვრულ შემთხვევებში გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების სახით. სააპელაციოსასამართლოს განმარტებით, მოსარჩელემ განსაზღვრა მხლოდ არაქონებრვი (მორალური) ზიანისოდენობა და არ მიუთითა, თუ რომელ საკანონმდებლო ნორმაზე დაამყარა მოთხოვნა და შესაბამისიმტკიცებულებებით არ დაადასტურა აღნიშნული.სააპელაციო პალატის მითითებით, მოსარჩელე ზიანის ანაზღაურების ნაწილის ფაქტობრივადუკავშირებს 14 წლის განმავლობაში სისხლის სამართლებრივი დევნის გამო სამშობლოსაგან მოშორებით,საზღვარგარეთ, ცხოვრების ფაქტს. მოსარჩელის მიმართ აღძრულ სისხლის სამართლის საქმეზეარამარეაბილიტირებელი საფუძვლით მიღებული სისხლის სამართლის საქმის შეწყვეტის დადგენილება,როგორც უკანონო, მარეაბილიტირებელი საფუძვლით შეწყვეტის მოთხოვნით გასაჩივრებული აქვსსასამართლოში და წარმოებაშია თბილისის საქალაქო სასამართლოს სისხლის სამართლის საქმეთაკოლეგიაში. სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი კი ითვალისწინებს ზიანის სრული ანაზღაურებისპრინციპს, სწორედ ადამიანის უფებათა დარღვევის გამო, რასაც შედეგად მოსდევს არაქონებრვი ზიანიდა ამდენად, მოცემული მოთხოვნის გადაწყვეტა კონკრეტულ შემთხვევაში განხორციელებული უნდაიქნეს სისხლის სამართალწარმოების წესით.მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს თ. კვანტალიანმა და ფინანსთა სამინისტრომ.კასატორი თ. კვანტალიანი საკასაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ სასამართლომ არასრულიშეფასება მისცა პოლიტიკურ რეპრესიას, რომელიც უშუალოდ განიცადა, კერძოდ, «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალურიდაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად, პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა აგრეთვესაქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლებების ან თავისუფლებების სხვაგვარადშეზღუდვაც. სააპელაციო სასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია იმ გარემოებაზე, რომანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული სამხედრო გადატრიალების დროს, შეიზღუდა არა მარტო მისიშრომითი უფლება ან მრწამსის თავისუფლება‚ შეიზღუდა, არამედ სიცოცხლე, ჯანმრთელობა დაპირადი თავისუფლება იდგა საფრთხის ქვეშ. საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისოსამართლით კი სიცოცხლე, თავისუფლება და პირადი ხელშეუხებლობა გარანტირებული ბუნებითიუფლებებია, რაზეც არც სააპელაციო სასამართლოს უმსჯელია.სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, «საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 412-ე მუხლისთანახმად, მართალია, არაქონებრივი ზიანისათვის შეიძლება მოთხოვილ იქნეს ფულადი ანაზღაურება,მაგრამ აღნიშნული ხორციელდება მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულ შემთხვევაში გონივრულიდა სამართლიანი ანაზღაურების სახით. მოცემულ შემთხვევაში კი მოსარჩელემ მხოლოდ განსაზღვრაარაქონებრივი (მორალური) ზიანის ოდენობა, თუმცა არ მიუთითა, თუ რომელ საკანონმდებლონორმაზე დაამყარა თავისი მოთხოვნა და შესაბამისი მტკიცებულებებით არ დაადასტურა აღნიშნული»,რაც, კასატორის განმარტებით, არამართებულია, ვინაიდან, მისი განმარტებით, მან სააპელაციოსასამართლოს სწორედ ეროვნულ და საერთაშორისო საკანონმდებლო ნორმებზე მიუთითა.სასამართლომ სავალდებულოდ ჩათვალა რა საქართველოს პარლამენტის მიერ 1991-92 წლებისდეკემბერ-იანვრის მოვლენების სამართლებრივი შეფასების ხასიათი, არ გაითვალისწინა ის გარემოება,რომ ანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება სხვა არაფერია, თუU არასაქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 315-ე მუხლის მე-2, მე-3 ნაწილებითგათვალისწინებული შემადგენლობა. საქართველოს სსკ-ის 315-ე მუხლის მე-2 ნაწილი დასჯადადაცხადებს ამბოხებას, საქართველოს კონსტიტუციური წყობილების ძალადობით შესაცვლელად,სახელმწიფო ხელისუფლების დასამხობად ან ხელში ჩასაგდებად. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილი კიამკაცრებს პასუხისმგებლობას იმ შემთხვევაში, როდესაც ამბოხებას მოჰყვა ადამიანის სიცოცხლისმოსპობა ან სხვა მძიმე შედეგი. შესაბამისად, იგი არის არა მარტო პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლი, არამედ განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისაგან დაზარალებული. იგი პირდაპირდაზარალდა აღნიშნული დანაშაულებრივი ქმედების შედეგად. საქართველოს სისხლის სამართლისკოდექსის 68-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად: «დაზარალებული არის სახელმწიფო, ფიზიკურიან იურიდიული პირი, რომელსაც მორალური, ფიზიკური თუU ქონებრივი ზიანი მიადგა უშუალოდდანაშაულის შედეგად». გარდა ამისა, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 992-ე მუხლის შესაბამისად,«პირი, რომელიც სხვა პირს მართლსაწინააღმდეგო, სამოქალაქო კოდექსის 992-ე მუხლის მიხედვითმიაყენებს ზიანს, ვალდებულია აუნაზღაუროს მას ეს ზიანი». კანონმდებელი «პირის» ცნებაშიგულისხმობს როგორც ფიზიკურ პირს, ასევე სახელმწიფოც, მით უფრო, რომ ანტიკონსტიტუციურიშეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალების ორგანიზატორებისა და აქტიური მონაწილეებისუმრავლესობა სახელმწიფოს უმაღლესი თანამდებობის პირები იყვნენ.კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლოს არავითარი შეფასება არ მიუცია გაერთიანებულიერების ორგანიზაციის 1995წ. 29 ნოემბრის დეკლარაციისათვის «მართლმსაჯულების ძირითადიპრინციპები დანაშაულთა და ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების მსხვერპლთათვის». აღნიშნულიპრინციპები სავალდებულოა საქართველოსათვის, როგორც გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წევრი26

სახელმწიფოსათვის, ასევე სსრკ-ს სამართალმემკვიდრისათვის (სსრკ-ის წარმომადგენელმა ხელი მოაწერააღნიშნულ დეკლარაციას), რომლის რამდენიმე ძირითადი პრინციპის შესაბამისად:ტერმინი «მსხვერპლი» გულისხმობს პირს, ვისაც ინდივიდუალურად ან კოლექტიურად მიადგაზიანი, რომელიც მოიცავს ჯანმრთელობის დაზიანებას ან მორალურ ზიანს, ემოციურ განცდებს,მატერიალურ ზარალს ან ძირითად უფლებათა არსებით დარღვევებს ისეთი ქმედებების (მოქმედება ანუმოქმედობა) შედეგად, რომლებიც არღვევს გაეროს წევრი სახელმწიფოების სისხლის სამართლისკანონმდებლობას».წინამდებარე დეკლარაციის შესაბამისად, ესა თუ ის პირი ითვლება «მსხვერპლად»,მიუხედავადიმისა, იქნება თუ არა დადგენილი, დაპატიმრებული ან გასამართლებული სამართალდამრღვევი.«მსხვერპლი» იმსახურებს ჰუმანურ მოპყრობას, მისი ღირსების პატივისცემას. მათ აქვთ უფლება,მიმართონ სასამართლოს და უსწრაფესად მიიღონ კომპენსაცია განცდილი ზიანისათვის ნაციონალურიკანონმდებლობის შესაბამისად.აუცილებლობის შემთხვევაში, უნდა შეიქმნას და განმტკიცდეს სასამართლო და ადმინისტრაციულიმექანიზმები, რომელთა საშუალებითაც «მსხვერპლს» ეძლევა საშუალება, მიიღოს კომპენსაციაოფიციალური ან არაოფიციალური პროცედურების მეშვეობით. აღნიშნული პროცედურები უნდა იყოსოპერატიული, სამართლიანი, იაფი და ხელმისაწვდომი.ტერმინი «მსხვერპლი»‚ აგრეთვე‚ გულისხმობს პირს, ვისაც ინდივიდუალურად ან კოლექტიურადმიადგა ზიანი, რომელიც მოიცავს ჯანმრთელობის დაზიანებას ან მორალურ ზიანს, ემოციურ განცდებს,მატერიალურ ზარალს ან ძირითად უფლებათა არსებით დარღვევებს ისეთი ქმედებების (მოქმედება ანუმოქმედობა) შედეგად, რომლებიც ჯერ არ წარმოადგენს ნაციონალური სისხლის სამართლისკანონმდებლობის დარღვევას, მაგრამ წარმოადგენს ადაიანის უფლებათა სფეროში საერთაშორისოსამართლის ნორმების დარღვევას.სახელმწიფოებმა უნდა განიხილონ საკითხი, ნაციონალურ კანონმდებლობაში ისეთი ნორმებისშეტანის შესახებ, რომლებიც კრძალავს ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას და ითვალისწინებს«მსხვერპლისათვის» დაცვის საშუალებებს. ასეთ საშუალებათა რიცხვს განეკუთვნებოდა რესტიტუციისუფლება და/ან კომპენსაცია, აგრეთვე აუცილებელი მატერიალური, სამედიცინო, ფსიქოლოგიური დასოციალური დახმარება, რაზედაც სააპელაციო სასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია.კასატორის განმარტებით, თუ სასამართლო პირს აღიარებს პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, ესნიშნავს, რომ პირმა დაუსაბუთებლად, პოლიტიკური ნიშნით განიცადა დევნა-შევიწროვება, როდესაცსახელმწიფო გმობს ანტიკონსტიტუციურ, შეიარაღებული სახელმწიფოს გადატრიალებას, ხოლო პირმარეპრესია განიცადა სახელმწიფო გადატრიალების შედეგად. მაშინ, ბუნებრივია, გადატრიალებისშედეგად სამსახურიდან (უმაღლესი რანგის თანამდებობიდან) იარაღის ძალით გამოძევებულპიროვნებასაც მიადგებოდა ზიანი, ასევე მორალური ზიანი მიადგებოდა ადამიანს, რომელიციძულებული იყო‚ სამშობლოდან გახიზნულიყო სიცოცხლის მოსპობის შიშით. აქედან გამომდინარე,სააპელაციო სასამართლოს მიერ სრულად გაზიარებული საქალაქო სასამართლოს არგუმენტი, რომ:«მორალური ზიანის ანაზღაურების საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლით განსაზღვრულსაკანონმდებლო წესრიგში მოქცევა სასამართლოს ზღუდავს მისი მოქმედების ფარგლებისდაუსაბუთებელი გაფორმებისაგან», აბსოლუტურად უსაფუძვლოა.კასატორის მითითებით, მისი სამშობლოდან გამგზავრება მოხდა მას შემდეგ, რაც ლეგალურიცხოვრება შეუძლებელი გახდა დევნასა და ჩასაფრებების, დაპატიმრებისა და მკვლელობის შიშით.სისხლისსამართლებრივი დევნა მის მიმართ აღიძრა საქართველოს დატოვებიდან 6 თვის შემდეგ.მორალური ზიანის ანაზღაურების მთხოვნა უკავშირდება მხოლოდ და მხოლოდ სახელმწიფოგადატრიალებას, ხოლო სისხლისამართლებრივი დევნა, ამ გადატრიალების თანმდევი და მისგანგამომდინარე შედეგია.კასატორის მოსაზრებით, მასზე უნდა გავრცელდეს ის სოციალური შეღავათები, რომლებიცგათვალისწინებულია კანონით «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ».აღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი ითხოვდა, თბილისის სააპელაციო სასამართლოსადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2006წ. 26 დეკემბრის განჩინების ნაწილობრივგაუქმებას და ახალი გადაწყვეტილებით მისი სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებას.მეორე კასატორი - ფინანსთა სამინისტრო საკასაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის სააპელაციოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 26 დეკემბრის განჩინების გაუქმებასა დაახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.კასატორი საკასაციო საჩივარს აფუძნებდა იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდა სააპელაციოსაჩივარში.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ თ.კვანტალიანისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივრები უსაფუძვლოა და არ უნდადაკმაყოფილდეს, შემდეგ გარემოებათა გამო:27

საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორთა მითითებას სააპელაციო სასამართლოს მხრიდანკანონის არასწორი გამოყენებისა თუ მისი მცდარი განმარტების თაბაზე და თვლის, რომ სახეზე არარის გასაჩივრებული განჩინებისგაუქმების სსკ-ის 393-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლები.საქმეზე დადგენილადაა ცნობილი, რომ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს 1990წ. 22ნოემბრის დადგენილებით თ. კვანტალიანი დაინიშნა საქართველოს რესპუბლიკის ტელევიზიისა დარადიომაუწყებლობის სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარედ. 1992წ. 6 იანვარს შესასრულებლადმიღებულ იქნა საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოს 1992წ. 3 იანვრის განკარგულება №7, რისსაფუძველზეც საქართველოს რესპუბლიკის ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის დეპარტამენტის1992წ. 6 იანვრის №4-კ ბრძანებით თ. კვანტალიანი გათავისუფლდა სამსახურიდან. დადგენილია, რომმოსარჩელის სამსახურიდან დათხოვნა დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურ შეხედულებებთან, რაცგამოიხატებოდა ლეგიტიმური ხელისუფლების მხარდაჭერაში.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის, ფინანსთა სამინისტროს მოსაზრებას, იმისთაობაზე, რომ თანამდებობიდან უკანონოდ გათავისუფლების გამო თ. კვანტალიანის პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარება უსაფუძვლოა იმ ვითარებაში, როცა ძალაშია მისი სამსახურიდანგათავისუფლების თაობაზე მიღებული ბრძანება.საკასაციო სასამართლო ზემოაღნიშნულ მოსაზრებას მიიჩნევს უსაფუძვლოდ და თვლის, რომ თ.კვანტალიანის დათხოვნა მოხდა არალეგიტიმური ორგანოს - სამხედრო საბჭოს განკარგულებისსაფუძველზე, რაც როგორც აღინიშნა‚ უკავშირდებოდა ხელისუფლების სტრუქტურაში მის მუშაობასა დალეგიტიმური ხელისუფლებისადი მის მხარდაჭერას. აღნიშნული გარემოების მტკიცების საფუძველსსაკასაციო სასამართლოს აძლევს საქართველოს პარლამენტის 2005წ. 11 მარტის დადგენილება «1991-92წლების დეკემბერ-იანვრის მოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ», რომლის საფუძველზეცსახელმწიფომ დაადასტურა 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოსა და 1991წ.26 მაისს არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის, აგრეთვე‚ მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურებისდა ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების ლეგიტიმურობა სათანადოკანონმდებლობით დადგენილ ვადებში. ამავე დადგენილებით გადასინჯვას დაექვემდებარა სისხლისსამართლის საქმეები იმ პირთა მიმართ, რომელთა ბრალდება ემყარებოდა მითითებულ სახელმწიფოსტრუქტურებში მათ მონაწილეობას და მათ პოლიტიკურ მრწამს.ზემოაღნიშნულის საფუძველზე 2005წ. 24 ივნისს «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოსკანონში შეტანილ იქნა ცვლილება, რომლის 1.2 მუხლის შესაბამისადაც, მითითებული კანონისმოქმედება გავრცელდა საქართველოს მოქალაქეებზე, რომლებმაც პოლიტიკური რეპრესია განიცადესყოფილი სსრსკ-ის ტერიტორიაზე 1921წ. თებერვლიდან 1990წ. 28 ოქტომბრამდე და შემდგომ -დამოუკიდებელი საქართველოს ტერიტორიაზე.იმავე კანონის მე-2 მუხლი ჩამოყალიბდა შემდეგი რედაქციით: პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობისდაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა, გადასახლება, გასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება,ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში იძულებით მოთავსება, მოქალაქეობის ჩამორთმევა, შრომაში იძულებითჩაბმა, ქონების ჩამორთმევა განადგურება, თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილიდან უკანონოდათხოვნა, საცხოვრებლად გამწესება სპეციალური დასახლების ადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდანგამოსახლება, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლების ანთავისუფლების სხვაგვარი შეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივითსასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყო დანაშაულისჩადენაში ყალბ ბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკურირეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებით, სოციალურიწოდებრივი ან რელიგიურ კუთვნილებასთან ან კანონის მე-4 მუხლში ჩამოთვლილი, სახელმწიფოს მიერგანხორციელებული იძულების ფორმები.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე და სასამართლოთა მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებზეკასატორს - ფინანსთა სამინისტროს არ წარმოუდგენია დასაბუთებული პრეტენზია, საკასაციოსასამართლო მიიჩნევს, რომ თ. კვანტალიანი «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის საფუძველზემართებულად იქნა აღიარებული პოლიტიკურ რეპრესირებულად.საკასაციო სასამართლო ასევე უსაფუძვლოდ მიიჩნევს მე-2 კასატორის თ. კვანტალიანის საკასაციოპრეტენზიას და თვლის, რომ არ არსებობს მისი გაზიარების კანონისმიერი საფუძველი,საკასაციო სასამართლო ადასტურებს რა საერთაშორისო შეთანხმებების და დეკლარაციებისშიდაკანონმდებლობაში გამოყენების სავალდებულობას, ყურადღებას მიაქცევს თავად კასატორის მიერმითითებული «მართლმსაჯულების ძირითადი პრინციპები დანაშაულთა და ძალაუფლების ბოროტადგამოყენების მსხვერპლთათვის» დეკლარაციის ნორმებს, რომლის მე-4 მუხლის შესაბამისადაც,მსხვერპლს აქვს უფლება მიმართოს სასამართლოს და უსწრაფესად მიიღოს კომპენსაცია განცდილიზიანისათვის ნაციონალური კანონმდებლობის შესაბამისად.ამდენად, ზემოაღნიშნული ნორმა შეიცავს მითითებას ნაციონალურ კანონმდებლობაზე. საქართველოსსამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, არაქონებრივი ზიანისათვის28

ფულადი ანაზღაურება შეიძლება მოთხოვნილ იქნას მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულშემთხვევაში.«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონი, როგორც პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლთა შესახებსპეციალური რეგულაციების შემცველი კანონი, მორალური კომპენსაციის საკითხს არ აწესრიგებს.კომპენსაციის საკითხი მოწესრიგებულია სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 219-228-ემუხლებით. საქმეზე დადგენილადაა ცნობილი, რომ ვითარების შეცვლის გამო თ. კვანტალიანისმიმართ დადგენილებით შეწყვეტილია სისხლისამართლებრივი დევნა. მითითებული დადგენილებამარეაბილიტირებული საფუძვლით შეწყვეტის მოთხოვნით გასაჩივრებულია თ. კვანტალიანის მიერ. მისიმოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ თ. კვანტალიანს ექნებაკანონისმიერი საფუძველი, მოითხოვოს არაქონებრივი ზიანის ანაზღაურება, რა თვალსაზრისითაცსაკასაციო სასამართლო სრულიად იზიარებს ქვემდგომი ინსტანციის სასამართლოთა მსჯელობას დათვლის, რომ მხარეთა მიერ წარმოდგენილი მოსაზრება არ იძლევა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმებისსაფუძველს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ფინანსთა სამინისტროსა და თ. კვანტალიანის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2006წ. 26 დეკემბრის განჩინება;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-399-378(კ-07) 26 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამ შემდეგი შემადგენლობით: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი)‚ნ. ქადაგიძე‚ნ. სხირტლაძესარჩელის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება, მატერიალური და მორალურიზიანის ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 17 ოქტომბერს ე. მგალობლიშვილმა‚ მ. და ქ. ზურაბიშვილებმა სასარჩელო განცხადებითმიმართეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხეების -ფინანსთა და საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროების მიმართდა მოითხოვეს 1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვრის მოვლენების შედეგად პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარება და მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურება, კერძოდ, მატერიალურიზიანის: ე. მგალობლიშვილის სასარგებლოდ - 105960 ლარის (მათ შორის: იძულებითი განაცდურის- 91560 ლარის; 1997წ. 26 მაისს მშვიდობიან მიტინგზე მიყენებული ფიზიკური ზიანის შედეგადსაავადმყოფოში და შემდგომი სამი თვის მანძილზე მკურნალობისათვის გაწეული ხარჯის - 500 ლარის;მშვიდობიან მიტინგზე მიყენებული ფიზიკური ზიანის შედეგად განპირობებული ოპერაციის ჩატარებისადა შემდგომი გამოკვლევა-მკურნალობისათვის - 10000 ლარის; 2002წ. 13 მაისს საცხოვრებელი ბინისდარბევისა და გაძარცვის შედეგად მიყენებული ზარალის - 3900 ლარის), მ. ზურაბიშვილისსასარგებლოდ - 7437 ლარის (მათ შორის: ავტომანქანის წართმევით მიყენებული ზარალის - 6937ლარის და შვილის - ქ. ზურაბიშვილის მკურნალობისათვის გაწეული ხარჯის - 500 ლარის), სულ113397 ლარის, აგრეთვე, მორალური ზიანის - 14 წლის მანძილზე პერმანენტული, სასტიკი,არაჰუმანური, პატივისა და ღირსების შემლახველი მოპყრობისათვის - 300000 ლარის, სულ - 413397ლარის ოდენობით.მოსარჩელეთა განმარტებით, მას შემდეგ, რაც 1991წ. 22 დეკემბრიდან უკანონო შეიარაღებულმადაჯგუფებებმა იერიში მიიტანეს კანონიერ ხელისუფლებაზე, იარაღის ძალით დაამხეს და სამშობლოდანგანდევნეს ხალხის მიერ არჩეული საქართველოს პირველი პრეზიდენტი ზვიად გამსახურდია დასაქართველოს უზენაესი საბჭოს წევრები, ისინი პოლიტიკური მოტივით განიცდიდნენ პერმანენტულდევნა-შევიწროვებას. 1992 წლიდან მათზე ხორციელდებოდა პოლიტიკური რეპრესიების სხვადასხვა29

ფორმა, კერძოდ: ჯანმრთელობის დაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა (მრავალგზის დაპატიმრებები,უსანქციო დაკავებები), ქონების განადგურება, სამუშაო ადგილიდან უკანონო დათხოვნა, საცხოვრებელიბინის უსანქციო ჩხრეკები, ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების სხვადასხვა შეზღუდვები -სასტიკი, არაჰუმანური, პატივისა და ღირსების შემლახველი მოპყრობა და სასჯელის გამოყენება,დაკავებები არაუფლებამოსილი პირების მიერ, სასამართლოსთვის წარდგენა განსჯადობის დარღვევით,ფიზიკური და ფსიქიკური იძულება, სიტყვის, აზრის, სინდისის, რწმენის თავისუფლების, პირადიცხოვრების, პირადი საქმიანობის ადგილის, პირადი ჩანაწერების, სატელეფონო საუბრებისხელშეუხებლობის, საკუთრების უფლებების შეზღუდვა, თავისუფალი მიმოსვლისა და საცხოვრებელიადგილის თავისუფალი არჩევის უფლების შეზღუდვა, ინტელექტუალური შემოქმედების თავისუფლების,ინტელექტუალური საკუთრების, ინფორმაციის გავრცელების, საკუთარი აზრის გამოთქმის უფლებებისადა შრომის თავისუფლების შეზღუდვა, ოჯახის კეთილდღეობის უზრუნველყოფის, დედათა და ბავშვთაუფლებების შეზღუდვა, ჯანმრთელობისათვის უვნებელ გარემოში ცხოვრების, ბუნებრივი დაკულტურული გარემოთი სარგებლობის უფლებების შეზღუდვა, სოციალური, ეკონომიკური,კულტურული და პოლიტიკური, თანასწორი ცხოვრების უფლების შეზღუდვა, სახელმწიფოდაწესებულებებში პიროვნებაზე არსებული ოფიციალური დოკუმენტების, ინფორმაციის გაცნობის, თავისუფლებათა და თავისუფლებათა დასაცავად სასამართლოსადმი მიმართვის უფლებების შეზღუდვა.მოსარჩელეთა მტკიცებით, მათ მიმართ უხეშად დაირღვა საქართველოს კონსტიტუციის მე-16 მუხლი,მე-17 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები, მე-18 მუხლის პირველი, მე-2, მე-3 და მე-4 პუნქტები,მე-19 მუხლის პირველი, მე-2 და მე-3 პუნქტები, მე-20 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები, 21-ემუხლი, 22-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 23-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 24-ე მუხლის პირველიპუნქტი, 25-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 30-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 32-ე მუხლი, 36-ემუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები, 37-ე მუხლის მე-3 პუნქტი, 38-ე მუხლის პირველი პუნქტი,მე-40 მუხლის პირველი პუნქტი, 41-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 42-ე მუხლის პირველი პუნქტი.მოგვიანებით მოსარჩელეებმა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთაკოლეგიაში წარადგინეს განცხადება და აღნიშნეს, რომ სასარჩელო განცხადებაში მათ მიერ დაშვებულიიყო უზუსტობა. მოსარჩელეებმა მატერიალური და მორალური ზიანის ასანაზღაურებლად 413397ლარის ნაცვლად 920080 ლარი მოითხოვეს.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 1 თებერვლისსაოქმო განჩინებით საქმეში მოპასუხედ ჩაერთო საქართველოს მთავრობა.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 31 მარტისსხდომაზე მოსარჩელეებმა საბოლოოდ მოითხოვეს პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარება დამატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურება.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 31 მარტისგადაწყვეტილებით ე. მგალობლიშვილის და მ. და ქ. ზურაბიშვილების სარჩელი დაკმაყოფილდანაწილობრივ; ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი აღიარებულ იქნენ პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად; მოსარჩელეებს უარი ეთქვათ სარჩელში მითითებულ სხვა მოთხოვნათა დაკმაყოფილებაზე.საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ განსახილველ შემთხვევაში მოსარჩელეებმა - ე.მგალობლიშვილმა და მ. ზურაბიშვილმა წარმოდგენილი მტკიცებულებებით დაადასტურეს, რომ ისინიწარმოადგენდნენ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლს და ასეთად უნდა ყოფილიყვნენ აღიარებულისასამართლო გადაწყვეტილებით, ხოლო, რაც შეეხებოდა მათ მოთხოვნებს მათივე მცირეწლოვანიქალიშვილის - ქ. ზურაბიშვილის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების, ასევე იძულებითგანაცდური ხელფასის, მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურების შესახებ, ისინი იყოუსაფუძვლო, სახელდობრ, ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის მიერ სასამართლო სხდომაზემიცემული ახსნა-განმარტებებით დადგენილი იყო, რომ 1991წ. დეკემბრიდან 2003 წლამდე მათზეპერმანენტულად ხორციელდებოდა პოლიტიკური რეპრესიის სხვადასხვა ფორმის ზემოქმედება: პირადითავისუფლების, სიტყვის, აზრის თავისუფლების, შრომითი უფლებების შეზღუდვა, სამსახურიდანუკანონო დათხოვნა, უკანონო დაკავებები, საცხოვრებელი ბინის უკანონო ჩხრეკა, ჯანმრთელობისდაზიანება და საქართველოს კონსტიტუციითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით გარანტირებულიადამიანის უფლებებისა და თავისუფლების სხვადასხვაგვარი შეზღუდვა. მოსარჩელეთა მიერ სარჩელსადა ახსნა-განმარტებებში გადმოცემული, მათზე პოლიტიკური რეპრესიების განხორციელებისკონკრეტული ფაქტობრივი გარემოებების უტყუარობა დადასტურებულ იქნა საქმეზე მოწმის სახითდაკითხული პირების: დ. ზეიკიძის, ს. ჭედიას, თ. მგალობლიშვილის, ბ. დანგაძის, ა. ახალაიას,ი. კვანტალიანისა და ლ. ცომაიას ჩვენებებით, კერძოდ, მოწმე დ. ზეიკიძის მიერ სასამართლოსხდომაზე მიცემული ახსნა-განმარტებით დადგენილი იყო, რომ იგი 1991-1994 წლებში იყო შინაგანსაქმეთა მინისტრის მოადგილე, შემდეგ კი ქ. თბილისის შინაგან საქმეთა სამმართველოს უფროსიც.მისი განმარტებით, მოსარჩელეებთან პირველი შემხებლობა ჰქონდა ჯერ კიდევ 1989-1990 წლებში,როდესაც იყო ნაძალადევის (ყოფილი ლენინის) რაიონის პოლიციის ქვეგანყოფილების უფროსი, რადროიდანაც ე. მგალობლიშვილს იცნობს, როგორც ეროვნული მოძრაობის ერთ-ერთ ყველაზე აქტიურქალბატონს, რომელზედაც გაცემული იყო ბრძანება მიტინგის ჩატარებისას მისი იზოლირების შესახებ,ხოლო 1991წ. შემდგომი პერიოდიდან, დაიწყო რა საქართველოს პირველი პრეზიდენტის მომხრეთა -ე.წ. «ზვიადისტების» მასიური დევნა, ე. მგალობლიშვილი გამოიკვეთა, როგორც ეროვნული30

მოძრაობის ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური წევრი და ამიტომაც იგი არაერთგზის იქნა დაკავებული დაწარდგენილი პოლიციის სხვადასხვა განყოფილებაში. მასთან მიმართებაში ამოღებული იყო ფორმა №1 დადარიგებული ჰქონდა იგი შესაბამის სამსახურებს, რათა მოეხდინათ მიტინგის მსვლელობისას მისიაყვანა და მასისგან იზოლირება. ბუნებრივია, ასეთი დაკავებების დროს მასთან ერთად ხდებოდა მისიმეუღლის დაკავებაც. დ. ზეიკიძის განმარტებით, მას კარგად ახსოვს, რომ ე. მგალობლიშვილი1992წ. 16 სექტემბერს დააკავეს მ. კოსტავას ეზოში ჩატარებულ მიტინგთან დაკავშირებით, ხოლო1993წ. 2 ივნისს - აღმაშენებლის გამზირზე (ყოფილი პლეხანოვი) განთავსებულ ერთ-ერთ ბინაში,«მრგვალი მაგიდის» მიერ ჩატარებული შეკრების დროს. მისივე განმარტებით, ე. მგალობლიშვილისადა მისი მეუღლის დაკავებები არ იყო სამართლებრივად სწორი, რადგან ხშირად არ ხდებოდადაკავებულ პირთა სასამართლოსთვის წარდგენა შესაბამისი ღონისძიებების გასატარებლად იმდენად,რამდენადაც მათი დაკავებები ხდებოდა არა მხოლოდ არასანქცირებული, არამედ სანქცირებულიმიტინგების დროსაც.საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული ს. ჭედიას ჩვენებით დადგენილი იყო, რომ იგი წარმოადგენდა ეროვნულ მოძრაობაში ე.მგალობლიშვილის თანამებრძოლს, რა დროისთვისაც გამოკვეთილი იყო ე. მგალობლიშვილის, როგორცლიდერის სახე, რის გამოც მის მიმართ პოლიციის მუშაკების მხრიდან ხორციელდებოდაგანსაკუთრებული ზემოქმედება, რაც ხშირ შემთხვევაში სრულდებოდა ე. მგალობლიშვილის დაკავებითდა მასზე ფიზიკური ზემოქმედებით. ხსენებული მოწმის ჩვენებით დადგენილი იყო, რომ 1992წ. 16სექტემბერს იგი, ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი დააკავეს მიტინგის მსვლელობისას დაწარდგენილ იქნენ ქ. თბილისის შინაგან საქმეთა სამმართველოში, რამდენიმე საათის შემდეგ ყველადაკავებული პირი გაათავისუფლეს, ხოლო ე. მგალობლიშვილი, როგორც ლიდერი, არგაუთავისუფლებიათ და დაკავებულ იქნა რამდენიმე დღით. მისივე განმარტებით, დადგენილი იყო,რომ 1997წ. 26 მაისს თ. მღებრიშვილის სპეცდანიშნულების რაზმმა დაარბია რა მიტინგი, ე.მგალობლიშვილი დაკარგა მხედველობის არედან და დაიწყო მისი ძებნა პოლიციის განყოფილებებში, რადროსაც იგი აღმოაჩინა გულწასულ მდგომარეობაში მთაწმინდის რაიონის შს განყოფილებასთან მდგარსასწრაფო მანქანაში და რადგან ე. მგალობლიშვილისთვის ადგილზე გაწეული პირველადი სამედიცინოდახმარება არ აღმოჩნდა საკმარისი, იგი გადაყვანილ იქნა ე.წ. «არამიანცის» საავადმყოფოში, რადროსაც თავადაც გაჰყვა სასწრაფო დახმარების მანქანას და გაიღო მის მკურნალობაზე გაწეულიხარჯები.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული თ. მგალობლიშვილის ჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ ეროვნულ მოძრაობაში მისი დისაქტიური მონაწილეობის გამო ისმინებოდა მას და ე. მგალობლიშვილს შორის გამართული სატელეფონოსაუბრები.საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახით დაკითხული ბ. დანგაძისჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ იგი ე. მგალობლიშვილს იცნობდა ეროვნული მოძრაობიდან, როგორცეროვნული მოძრაობის აქტიურ წევრს. მისი განმარტებით, როდესაც იგი 1992წ. 31 მარტს ჩამოვიდაგროზნოდან და დააკავეს, გვერდზე განთავსებული საკნიდან, სადაც, როგორც შემდეგ გაირკვა,დაკავებული იყო ე. მგალობლიშვილი, შეტანილ იქნა ამ უკანასკნელის გამამხნევებელი წერილი. მისივეგანმარტებით, 1993 წელს ქ. თბილისში, გლდანის ტერიტორიაზე ჩატარებული ხალხმრავალი მიტინგისდროს ერთ-ერთმა პოლიციელმა - მეტსახელად «კუკარაჩამ» ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენა ე.მგალობლიშვილს, ხოლო საქართველოს პირველი პრეზიდენტის - ზ. გამსახურდიას საქართველოდანგანდევნამდე, ე. მგალობლიშვილი მასთან ერთად იმყოფებოდა უზენაესი საბჭოს შენობაში, ე.წ.«ბუნკერში» და ასრულებდა თავის სამსახურებრივ მოვალეობას.საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული ა. ახალაიას ჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ 1992წ. 22 დეკემბერს მისი მეუღლე გახდათვითმხილველი, თუ როგორ იტაცებდნენ მ. ზურაბიშვილის კუთვნილ ავტომანქანას მხედრიონელებიიმ მიზნით, რომ მას აღარ ჩაეტარებინა მიტინგი. მ. ზურაბიშვილის ავტომანქანის გატაცება მოხდაშეგნებულად, პოლიტიკური მოტივით, იმ გარემოებიდან გამომდინარე, რომ იგი და მისი მეუღლეწარმოადგენდნენ ე.წ. «ზვიადისტებს». მხედრიონელებმა ზუსტად იცოდნენ, ვისი მანქანაც მიჰყავდათ.მისივე განმარტებით, იგი, როგორც ე. მგალობლიშვილთან და მ. ზურაბიშვილთან დაახლოებულიპირი, თავადაც იქნა დაკავებული პოლიციის მიერ დასაკითხად, რა დროსაც შეკითხვებს ძირითადადუსვამდნენ ე. მგალობლიშვილთან მიმართებაში. ამ დროს მან მოპირდაპირე კაბინეტიდან გაიგონაბავშვის ტირილი, შემდეგ კი დაინახა ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი თავიანთ ქალიშვილთანერთად.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული მ. ზურაბიშვილის ჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ ე. მგალობლიშვილი და მისიბიძაშვილი - მ. ზურაბიშვილი იმყოფებოდნენ რა მუდმივ დევნაში, დროებით ცხოვრობდნენ მ.ზურაბიშვილის დედასთან. 1993წ. 5 ოქტომბერს, როდესაც იგი იმყოფებოდა მათთან სტუმრად, თავადგახდა თვითმხილველი იმისა, თუ როგორ შეცვივდნენ ავტომატიანი პირები სახლში და 2 საათისგანმავლობაში ჩხრეკდნენ ბინას, შემდეგ კი ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი დააკავეს დაწაიყვანეს წლინახევრის შვილთან ერთად, რა დროსაც მათ განუმარტეს, რომ ი. ბათიაშვილს სურდამათთან საუბარი. საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახით დაკითხული ც.31

თოლორდავას ჩვენებით დადგენილი იყო, რომ იგი იყო ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილისუახლოესი მეზობელი და ხშირად მათი დაკავების გამო, მას და მის შვილს უხდებოდათ მათი ბავშვისმოვლა-პატრონობა, თავადაც შეძლებისდაგვარად მონაწილეობდა ეროვნულ მოძრაობაში, რის გამოც იგიდაკავებული და წაყვანილ იქნა დაკითხვაზე უშიშროების იზოლატორში, სადაც, როგორც შემდეგაღმოჩნდა, მასზე ადრე მიყვანილი ჰყავდათ ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი მცირეწლოვანბავშვთან ერთად. ისინი გამთენიისას გამოუშვეს, ე. მგალობლიშვილი კი დატოვეს უშიშროებისიზოლატორში.საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული ნ. დოჭვირის ჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ 1992 წლიდან თბილისში არ ჩატარებულააქციები სამართლიანობის აღდგენისათვის, სადაც მას და ე. მგალობლიშვილს არ მიეღოთ მონაწილეობა.1993წ. 27 ივლისს გამართული მიტინგის დროს ისინი სასტიკად იქნენ დარბეული - მას თავშიმოხვდა პოლიციელის ხელკეტი, ხოლო ე. მგალობლიშვილს კი მკერდში, რამაც შემდეგში ძალზედმძიმე შედეგი გამოიღო, კერძოდ, ე. მგალობლიშვილს მიღებული დაზიანების შედეგად განუვითარდამკერდის სიმსივნე. საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახით დაკითხული გ. ეფრემაძისჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ იგი ე. მგალობლიშვილს იცნობდა უზენაესი საბჭოდან, როგორცეროვნული მოძრაობის აქტიურ წევრს. მისივე განმარტებით დადგენილი იყო, რომ ე. მგალობლიშვილიყოველთვის იყო ლიდერთა შორის, ხოლო მ. ზურაბიშვილი - მის გვერდით, რის გამოც ხშირად ე.მგალობლიშვილთან ერთად ხდებოდა მ. ზურაბიშვილის დაკავებაც. ამასთან, იგი, როგორც ყოფილიუზენაესი საბჭოს დეპუტატი, თვითმხილველია იმ ფაქტისა, რომ ე. მგალობლიშვილი 1991წ.დეკემბერში კანონიერი ხელისუფლების დამხობის მიზნით ხუნტის მიერ პროვოცირებული დაწარმოებული საომარი მოქმედებების დროს იმყოფებოდა უზენაესი საბჭოს შენობაში და აგრძელებდათავის სამსახურებრივ საქმიანობას.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - მოწმის სახითდაკითხული ი. კვანტალიანის ჩვენებით დადგენილი იყო, რომ იგი მუშაობდა რა ქ. თბილისისსატრანსპორტო პოლიციაში, თვითმხილველი იყო იმ ფაქტისა, რომ მისი ცოლისდა ე. მგალობლიშვილიდაკავების შემდეგ არაერთხელ იქნა მოთავსებული მათ შენობაში არსებულ დაკავების საკანში, რომელიცითვლებოდა ყოველგვარი თვალსაზრისით ცუდ საკნად. საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით -მოწმის სახით დაკითხული ლ. ცომაიას ჩვენებით, დადგენილი იყო, რომ იგი მოსარჩელეებს იცნობდაეროვნულ- განმათავისუფლებელი მოძრაობიდან. სახელდობრ, ქ. თბილისში ამ მოძრაობის ერთ-ერთიორგანიზატორი და სულისჩამდგმელი იყო ე. მგალობლიშვილი. ხუნტის რეჟიმის წინააღმდეგგამართული მიტინგების დროს ხდებოდა დარბევები და ხორციელდებოდა რეპრესიები, რაცგამოიხატებოდა მიტინგის ორგანიზატორთა და მათი ოჯახის წევრთა დაპატიმრებებში პოლიტიკურიმრწამსის ნიშნით, რომლის მსხვერპლიც გახდა ე. მგალობლიშვილიც. მას რამდენჯერმე მისჯელიჰქონდა ადმინისტრაციული პატიმრობია. მისივე განმარტებით, იგი თავად ღებულობდა მონაწილეობას1997წ. 26 მაისს რუსთაველის გამზირზე ჩატარებულ გრანდიოზულ მანიფესტაციაში, რომელიცდარბეულ იქნა სპეცრაზმის მიერ, პოლკოვნიკ თ. მღებრიშვილის განკარგულებით, რა დროსაც თავადდაკავებულ იქნა, ხოლო ლიდერები და მათ შორის, ე. მგალობლიშვილიც ფიზიკური ძალისგამოყენებით შეაგდეს სპეცრაზმის მანქანაში და ე. მგალობლიშვილს განსაკუთრებით მძიმე შეურაცხყოფამიაყენეს თავში ხელკეტის ცემით, რის გამოც მან მიიღო მძიმე ფორმის ტვინის შერყევა და გადაყვანილიქნა №1 საავადმყოფოში, სადაც 30 დღე გაატარა. მისივე განმარტებით, სამხედრო საბჭო, შემდეგ კი«ხუნტის მთავრობა», მიმართავდა რეპრესიების სხვადასხვა ფორმებსა და მეთოდებს ზვიადგამსახურდიას ეროვნული, კანონიერი ხელისუფლების მხარდამჭერთა მიმართ. ერთ-ერთი ასეთიმეთოდი იყო ქურდების შეგზავნა მომიტინგეთა საცხოვრებელ ბინებში და მათი დარბევა, რაცგამოყენებულ იქნა ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის ოჯახის მიმართაც, კერძოდ, მ.ზურაბიშვილს მოჰპარეს ავტომანქანა, რომელიც მთლიანად იყო ჩაყენებული ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის სამსახურში. ამ მანქანით ხვდებოდა აეროპორტში უცხოეთიდანჩამოსულ ჟურნალისტებს და ემსახურებოდა მათ. გარდა ამისა, მ. ზურაბიშვილი აღნიშნულიავტომანქანით უშუალოდ ხვდებოდა უცხოელ დიპლომატებს სასტუმრო «მეტეხსა» და საქართველოშიარსებულ საელჩოებში, რაც, ხსენებული მოწმის განმარტებით, მხედველობიდან არ გამორჩენიამაშინდელ უშიშროებას და მოხდა მათი პარალიზება ამ მანქანის გატაცებით, რაც ჯერ კიდევ არ იყოგამოძიებული. ლ. ცომაიას ჩვენებით დადგენილი იყო, რომ თავად სამჯერ იყო თვითმხილველი იმფაქტისა, თუ როგორ იქნა დაკავებული და პოლიციის განყოფილებაში გადაყვანილი მ. ზურაბიშვილით. მღებრიშვილის სპეცრაზმის მიერ, სადაც მას აყენებდნენ სიტყვიერ და ფიზიკურ შეურაცხყოფას,როგორც მისი აქტიურობის, ასევე, მეუღლის გამოც.საქალაქო სასამართლომ აღნიშნა, რომ, გარდა ზემოთ მითითებული მტკიცებულებებისა, ე.მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის მიმართ პოლიტიკური რეპრესიების განხორციელებადადასტურებულ იქნა მოსარჩელეთა მიერ წარმოდგენილი წერილობითი მტკიცებულებებით.სახელდობრ, საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - შსს ქ. თბილისის შინაგან საქმეთასამმართველოს მიერ 1992წ. 9 აპრილს გაცემული №75/1 ცნობით დადგენილი იყო, რომ იმავეწ. 7აპრილიდან 9 აპრილამდე იგი იმყოფებოდა შს სამმართველოს დროებითი მოთავსების საკანში,არასანქცირებულ მიტინგში აქტიური მონაწილეობისათვის. საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით -32

თბილისის ვაკის რაიონის სასამართლოს 1995წ. 11 ივლისის №08 ცნობით, დადგენილი იყო, რომ ე.მგალობლიშვილმა გადაიხადა მთაწმინდის რაიონის სასამართლოს 1994წ. 21 ოქტომბრისდადგენილებით დაკისრებული ადმინისტრაციული სახდელი - ჯარიმა 200000 კუპონის ოდენობით.საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - ქ. თბილისის პირველი კლინიკური საავადმყოფოსთერაპიული კლინიკის ავადმყოფის სტაციონარული სამედიცინო ბარათიდან ამონაწერით დადგენილიიყო, რომ 1997წ. 26 მაისს ავადმყოფი ე. მგალობლიშვილი სასწრაფო დახმარების მანქანით მიყვანილიქნა მთაწმინდის პოლიციის განყოფილებიდან, რა დროსაც ავადმყოფს აღენიშნებოდა გულის რევისშეგრძნება, თავის ტკივილი კეფის, წელის, მარცხენა ბეჭისა და ზედა კიდურის არეში, რაც, მისიგადმოცემით, დაეწყო პოლიციის განყოფილებაში ფიზიკური შეურაცხყოფის მიყენების შემდეგ. იმავეამონაწერში მითითებული ნეიროქირურგის დასკვნით კი დადგენილი იყო, რომ ავადმყოფსაღენიშნებოდა კეფის მიდამოს რბილი ქსოვილების დაჟეჟილობა, ქალის შიდა წნევის მომატებისსინდრომი და დაენიშნა წოლითი რეჟიმი 10 დღის განმავლობაში.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქმეზე წარმოდგენილი მტკიცებულებით - შრომისწიგნაკიდან ამონაწერით, დადგენილი იყო, რომ საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოსპრეზიდიუმის 1991წ. 2 იანვრის №3 ბრძანების პირველი პარაგრაფით ე. მგალობლიშვილი დაინიშნასაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომისიის უფროსკონსულტანტად, ხოლო დაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლდა საქართველოს რესპუბლიკისმინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85 დადგენილების საფუძველზე. საქმეზე წარმოდგენილიმტკიცებულებით - ქ. თბილისის ვაკის რაიონის შინაგან საქმეთა მე-3 განყოფილების სისხლისსამართლის სამძებრო განყოფილების ოპერრწმუნებულის მიერ 1992წ. 16 სექტემბერს შედგენილიჩხრეკის ოქმით, დადგენილი იყო, რომ ე. მგალობლიშვილისა და მისი მეუღლის საცხოვრებელ ბინაშიჩატარებულ იქნა ჩხრეკა, რა დროსაც მათი ბინიდან, გარდა გაზეთების - «აღდგომა» და«საქართველოს ცის ქვეშ» - სხვადასხვა ნომრებისა, ამოღებულ იქნა მათი პირადი წერილებიც.საქალაქო სასამართლომ ყოველივე ზემოთ მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების ამსახველიმტკიცებულებების გარდა, მიიჩნია, რომ ე. მგალობლიშვილსა და მ. ზურაბიშვილზე პოლიტიკურირეპრესიების განხორციელების დამადასტურებელ მტკიცებულებათა მნიშვნელობა ერთობლიობაში უნდამინიჭებოდა საქმეზე მოსარჩელეთა მიერ წარმოდგენილ საგაზეთო პუბლიკაციებსა და ფოტოსურათებს,ხოლო საქმეზე წარმოდგენილ მტკიცებულებათა ანალიზით, უტყუარად დადგენილად მიიჩნია, რომმოსარჩელეები - ე. მგალობლიშვილი და მ. ზურაბიშვილი წარმოადგენდნენ პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლს და ისინი ასეთად უნდა ყოფილიყვნენ აღიარებული. ამასთან, «1991-1992 წლებისდეკემბერ-იანვრის მოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ» საქართველოს პარლამენტის 2005წ.11 მარტის დადგენილების შესაბამისად, სახელმწიფომ გამოხატა რა ნება და დაგმო 1991-1992 წლებისდეკემბერ-იანვრის ანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება, ამასთან,დაადასტურა 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოსა და 1991წ. 26 მაისსარჩეული საქართველოს პრეზიდენტის, აგრეთვე, მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურების დაადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების ლეგიტიმურობა კანონმდებლობითდადგენილ ვადებში, 2005წ. 24 ივნისს «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონშიშეტანილ იქნა ცვლილებები, რომელთა თანახმადაც, ამ კანონის მოქმედება გავრცელდა იმმოქალაქეებზე, რომლებმაც პოლიტიკური რეპრესია განიცადეს არა მხოლოდ ყოფილი სსრკ-ისტერიტორიაზე 1921წ. თებერვლიდან 1990წ. ოქტომბრამდე, არამედ შემდგომ - დამოუკიდებელისაქართველოს ტერიტორიაზეც, რასაც სწორედ განსახილველ შემთხვევაში ჰქონდა ადგილი.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საქალაქო სასამართლომ უტყუარად დადგენილად მიიჩნია, რომმოსარჩელე ე. მგალობლიშვილის სამსახურიდან დათხოვნა დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურშეხედულებასთან, რაც გამოიხატებოდა კანონიერი ხელისუფლების სტრუქტურაში ხელმძღვანელთანამდებობაზე მუშაობასა და ლეგიტიმური ხელისუფლების მხარდაჭერაში. სახელდობრ, ე.მგალობლიშვილის, როგორც საქართველოს უზენაესი საბჭოს სამდივნოს თანამშრომლის, სამსახურიდანდათხოვნა მოხდა საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85დადგენილებით, ხოლო აღნიშნული დადგენილების მე-2 პუნქტის «გ» ქვეპუნქტში მითითებული იყო,რომ უზენაესი საბჭოს სამდივნოს დაკომპლექტება უნდა განხორციელებულიყო სამხედრო საბჭოსთანშეთანხმებით, რაც ასევე ადასტურებდა იმ გარემოებას, რომ კადრების მიღება ხორციელდებოდა არაკანონის, არამედ არალეგიტიმური ორგანოს მიერ პოლიტიკური შეხედულების საფუძველზე.საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სარჩელის მოთხოვნა იმ ნაწილში, რომლითაც მოსარჩელეებიითხოვდნენ მათი შვილის - ქ. ზურაბიშვილის პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებას, იყოუსაფუძვლო, რადგან «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისადა რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის თანახმად,პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლებოდა ყოფილიყოაღიარებული პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუ იგი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლთან(მშობელთან) ერთად იმყოფებოდა თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში, გადასახლებაში, გასახლებაშიან სპეციალური დასახლების ადგილას, რაც სარჩელითა და თანდართული მტკიცებულებებით არდასტურდებოდა და გაზიარებული ვერ იქნებოდა მოსარჩელე ე. მგალობლიშვილის მოსაზრება იმის33

შესახებ, რომ ადმინისტრაციული დაკავებისას მათი შვილის დროის გარკვეული პერიოდის განმავლობაშითანხლება თითქოსდა წარმოადგენდა თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში მის განთავსებას, რადგანასეთი ღონისძიება არათუ მათი შვილის, არამედ თვით მოსარჩელეების მიმართაც არგანხორციელებულა. საქალაქო სასამართლომ განმარტა, რომ თავისუფლების აღკვეთის ადგილებშიგანთავსება ხდებოდა მხოლოდ სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გამამტყუნებელი განაჩენისსაფუძველზე პირის მსჯავრდებისას.საქალაქო სასამართლომ ასევე მიიჩნია, რომ, რაც შეეხებოდა სარჩელის მოთხოვნას იმ ნაწილში,რომლითაც მოსარჩელეები ითხოვდნენ მატერიალური ზიანის ანაზღაურებას იმ საფუძვლებით, რომ,თითქოსდა მშვიდობიან მიტინგზე მიყენებულმა ზიანმა გამოიწვია სიმსივნური დაავადება და აქედანგამომდინარე, საჭირო გახდა ქირურგიული ოპერაცია, შემდგომი მკურნალობა და გამოკვლევები, ასევერეპრესიის საფუძველზე მოხდა საცხოვრებელი ბინის დარბევა, მისი გაქურდვა და მ. ზურაბიშვილისკუთვნილი ავტომანქანის ფარულად გატაცება, აღნიშნული მოკლებული იყო სამართლებრივ საფუძველს,რადგან ვერ დგინდებოდა მიზეზობრივი კავშირი ზემოხსენებულ სარჩელის საფუძველსა და დამდგარშედეგს შორის, ანუ ვერ დგინდებოდა ის ფაქტობრივი გარემოება, რომ უტყუარად სახელმწიფოორგანოთა მხრიდან რეპრესიების განხორციელების თვალსაზრისით იყო მოსარჩელეებთან მიმართებაშიწარმოებული კანონსაწინააღმდეგო ქმედებები, თუ ცალკეული კრიმინალური სუბიექტების მიერ, რაცაუცილებელი პირობა იყო ზიანის განსაზღვრისას. მოსარჩელე ე. მგალობლიშვილის მოთხოვნაიძულებით განაცდური ხელფასის სახით 91560 ლარის ანაზღაურების შესახებ, იყო უსაფუძვლო,ვინაიდან აღნიშნული წარმოადგენდა სამსახურში აღდგენის მოთხოვნის თანმდევ შედეგს, ურომლისოდაცგანცალკევებულად შეუძლებელი იყო ხსენებული მოთხოვნის დაკმაყოფილება. მოცემულ შემთხვევაში კი,მოსარჩელის სამსახურში აღდგენა არ მომხდარა და შესაბამისად, არ არსებობდა ამ მოთხოვნისდაკმაყოფილების სამართლებრივი საფუძველიც, ხოლო, რაც შეეხებოდა სასარჩელო მოთხოვნას პატივისადა ღირსების შემლახავი მოპყრობისათვის მორალური ზიანის სახით 329700 აშშ დოლარისეკვივალენტის ეროვნულ ვალუტაში ანაზღაურების შესახებ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ემუხლის თანახმად, მართალია, არაქონებრივი ზიანისათვის შეიძლებოდა მოთხოვილი ყოფილიყოფულადი ანაზღაურება, მაგრამ აღნიშნული ხორციელდებოდა მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულშემთხვევაში გონივრული და სამართლიანი ანაზღაურების სახით. მოცემულ შემთხვევაში მოსარჩელემმხოლოდ განსაზღვრა არაქონებრივი (მორალური) ზიანის ოდენობა, თუმცა არ მიუთითა, თუ რომელსაკანონმდებლო ნორმაზე დაამყარა თავისი აღნიშნული მოთხოვნა და შესაბამისი მტკიცებულებებით არდაადასტურა იგი.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 თავიგანსაზღვრავდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების არა მხოლოდ წესს, არამედ ასევეადგენდა შესაბამის სამართლებრივ შედეგებსაც. სახელდობრ, ხსენებული კანონის მე-8 მუხლისპირველი პუნქტის თანახმად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირს აღუდგებოდაპოლიტიკური რეპრესიის შედეგად დარღვეული ყველა პოლიტიკური, სამოქალაქო და სხვა სახისუფლება და თავისუფლება, სამხედრო და სპეციალური წოდებები, უბრუნდებოდა პოლიტიკურირეპრესიის შედეგად ჩამორთმეული სახელმწიფო ჯილდოები და მიენიჭებოდა შეღავათები ამ კანონითდადგენილი წესით. იმავე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად კი, რეაბილიტირებული პირის ქონებრივიუფლებების აღდგენის წესი განისაზღვრებოდა ცალკე კანონით. ამდენად, აღნიშნული სპეციალურიკანონი არ აწესრიგებდა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებული პირისათვის მიყენებულიმორალური ზიანის ანაზღაურების წესს, ხოლო მორალური ზიანის ანაზღაურების საქართველოსსამოქალაქო კოდექსის413-ე მუხლით განსაზღვრულ საკანონმდებლო წესრიგში მოქცევა კი,სასამართლოს ზღუდავდა მისი მოქმედების ფარგლების დაუსაბუთებელი გაფართოებისაგან.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 31 მარტისგადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს ე. მგალობლიშვილმა და მ. ზურაბიშვილმა იმნაწილში, რომლითაც არ დაკმაყოფილდა მათი სარჩელი და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ამნაწილში გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება მოითხოვეს.აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ფინანსთა სამინისტრომაც სარჩელისდაკმაყოფილების ნაწილში, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ამ ნაწილში გაუქმება და ახალიგადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე მთლიანად უარის თქმა მოითხოვა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 21 თებერვლისგადაწყვეტილებით ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის სააპელაციო საჩივარი არდაკმაყოფილდა; ფინანსთა სამინისტროს სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 31 მარტის გადაწყვეტილების შეცვლითმიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილისსარჩელი არ დაკმაყოფილდა.სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლომ გადაწყვეტილებისმიღებისას მთავარ მტკიცებულებებად მიიჩნია მოწმეთა ჩვენებები, რომელთა საფუძველზეცდადასტურებულად მიიჩნია მთელი რიგი გარემოებები. სსკ-ის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილისშესაბამისად, საქმის გარემოებები, რომლებიც‚ კანონის თანახმად, უნდა დადასტურებულიყო34

გარკვეული სახის მტკიცებულებებით, არ შეიძლებოდა დადასტურებულიყო სხვა სახისმტკიცებულებებით. სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოსაზრება,რომელმაც მოწმეთა ჩვენებებზე დაყრდნობით დადასტურებულად მიიჩნია, რომ ე. მგალობლიშვილისადა მ. ზურაბიშვილის მიმართ განხორციელდა პოლიტიკური რეპრესიის სხვადასხვა ფორმა - პირადითავისუფლების შეზღუდვა, სიტყვის, აზრის, შრომის უფლების შეზღუდვა, სამსახურიდან უკანონოდდათხოვნა, უკანონო დაკავებები, საცხოვრებელი ბინის უკანონო ჩხრეკა, ჯანმრთელობის დაზიანება დასაქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული სხვა უფლებებისა და თავისუფლებების სხვაგვარიხელყოფა.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ საქმეში წარმოდგენილი მოწმეთა ჩვენებებით,საგაზეთო პუბლიკაციებით, სასამართლოს მიერ გაცემული დოკუმენტებით დგინდებოდა, რომ ე.მგალობლიშვილი აქტიურ მონაწილეობას იღებდა საპროტესტო გამოსვლებსა და მიტინგებში. ამასთან,საქმეში არ იყო წარმოდგენილი იმის დამადასტურებელი მტკიცებულება, რომ აღნიშნული მიტინგებიტარდებოდა კანონის დაცვით და იყო სანქცირებული. სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომსახელმწიფოს მხრიდან არასანქცირებული მიტინგის ჩატარებისათვის ხელის შეშლა არ შეიძლებოდაჩათვლილიყო მოქალაქის კონსტიტუციური უფლების შეზღუდვად და სახელმწიფოს მოქმედებაგანხილული უნდა ყოფილიყო კანონის ჩარჩოებში არსებულ მოქმედებად, რაც დასტურდებოდა იმ დროსმოქმედი საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 24-ე მუხლით, რომლისთანახმადაც, პირი, რომელიც ჩაიდენდა წვრილმან ხულიგნობას ან დაარღვევდა კრების, მიტინგების,ქუჩაში მსვლელობისა და დემონსტრაციების ორგანიზაციისა და ჩატარების წესს, შეიძლებოდადაკავებული ყოფილიყო კანონით დადგენილ ვადაში მოსამართლის ან შინაგან საქმეთა ორგანოსუფროსის (უფროსის მოადგილის) მიერ საქმის განხილვამდე. საქმეში წარმოდგენილი იყოქ. თბილისისშს სამმართველოს 1992წ. 9 აპრილის №75/1 ცნობა, რომლის მიხედვითაც, ე. მგალობლიშვილი 7აპრილიდან 9 აპრილამდე იმყოფებოდა შსს დროებითი დაკავების საკანში არასანქცირებულ მიტინგშიაქტიური მონაწილეობისათვის. ხსენებული კოდექსის 246-ე მუხლის თანახმად, შინაგან საქმეთაორგანოებს უფლება ჰქონდათ განეხორციელებინათ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ჩამდენისდაკავება, რაც ჩადენილ იქნა წვრილმანი ხულიგნობის, კრებების, მიტინგების, ქუჩაში მსვლელობებისდა დემონსტრაციების ორგანიზაციისა და ჩატარების წესის დარღვევის შემთხვევაში.სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ, მართალია, საქართველოს პარლამენტის 2005წ. 11მარტის დადგენილებით დაგმობილ იქნა 1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვრის ანტიკონსტიტუციურიშეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება, მაგრამ აღნიშნული არ ნიშნავდა იმას, რომ ხელისუფლებისმიერ 1992-2003 წლებში კანონის ჩარჩოებში განხორციელებული მოქმედებები მიჩნეულიყო უკანონოდდა ხელისუფლების მიერ წესრიგის უზრუნველსაყოფად განხორციელებული არასანქცირებული მიტინგისჩატარებისათვის ხელის შეშლა - პოლიტიკურ რეპრესიად. საქმეში წარმოდგენილი იყო ქ. თბილისისპირველი კლინიკური საავადმყოფოს მიერ 1997წ. 29 მაისს გაცემული ცნობა - ფორმა №27/ს,რომელშიც აღნიშნული იყო, რომ ე. მგალობლიშვილი მიყვანილ იქნა მიმღებ განყოფილებაში სასწრაფოდახმარების მანქანით მთაწმინდის რაიონის პოლიციის განყოფილებიდან. მას აღენიშნებოდა სხვადასხვასახის დაზიანება და უჩიოდა ტკივილებს. ე. მგალობლიშვილის განცხადებით, აღნიშნული დაზიანებებიშედეგი იყო პოლიციის განყოფილებაში მის მიმართ განხორციელებული ფიზიკური ძალადობისა დაშეურაცხყოფისა, რაც გამოწვეული იყო 26 მაისს რუსთაველის გამზირზე საპროტესტო გამოსვლისდარბევით. საქმეში წარმოდგენილი იყო ასევე ქ. თბილისის მთაწმინდის რაიონის სასამართლოს 1997წ.10 და 20 ივნისის განჩინებები, რომლებიდანაც ირკვეოდა, რომ ე. მგალობლიშვილმა მიმართასასამართლოს და მოითხოვა ქ. თბილისის პოლიციის სამმართველოს სპეცდანიშნულების რაზმისუფროსის - თ. მღებრიშვილის მიერ შელახული პატივისა და ღირსების აღდგენა, ასევე მკურნალობისხარჯის - 500 ლარის ანაზღაურება. აღნიშნული განჩინებებით ე. მგალობლიშვილის განცხადებები არიქნა მიღებული წარმოებაში, ე. მგალობლიშვილს არ მიუმართავს პროკურატურის ორგანოებისათვის დაარც ხსენებული განჩინებები გაუსაჩივრებია და ისინი კანონიერ ძალაში შევიდა, მაშინ, როდესაც მასგანემარტა, რომ შეეძლო მიემართა პროკურატურის ორგანოებისათვის, ხოლო აღნიშნული განჩინებებისგასაჩივრება შეეძლო ქ. თბილისის სასამართლოში.სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ ე. მგალობლიშვილის მიერ არ იქნა ამოწურულისამართლებრივი საშუალებები, რათა დადგენილიყო მის მიმართ განხორციელებული კანონსაწინააღმდეგომოქმედებების კვალიფიკაცია. ამრიგად, სააპელაციო სასამართლო მოკლებული იყო შესაძლებლობას,ემსჯელა კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო აქტების კანონიერებაზე. გარდა აღნიშნულისა, საქმეშიარსებული მასალებით ცალსახად არ შეიძლებოდა მიჩნეულიყო, რომ ე. მგალობლიშვილის მიმართგანხორციელდა პოლიტიკური სახის ძალადობა და საქმეში არ იყო წარმოდგენილი იმისდამადასტურებელი მტკიცებულება, რომ იგი სხვა დროს კანონის მოთხოვნათა დარღვევით იყოდაკავებული ან დაპატიმრებული.სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ე.მგალობლიშვილის სამსახურიდან გათავისუფლება დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურშეხედულებასთან, რაც გამოიხატებოდა კანონიერი ხელისუფლების სტრუქტურაში ხელმძღვანელთანამდებობაზე მუშაობასა და ლეგიტიმური ხელისუფლების მხარდაჭერაში. საქმეში წარმოდგენილისაქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85 დადგენილების თანახმად,35

საქართველოს უზენაესი საბჭოს სამდივნოს უფროსს დაევალა, საქართველოს რესპუბლიკის შრომისკანონთა კოდექსის 34-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, 1992წ. 2 იანვრიდან გაეთავისუფლებინაყოფილი უზენაესი საბჭოს სამდივნოს აპარატის თანამშრომლები, მუდმივი კომისიების მომსახურეპერსონალი და დაეკომპლექტებინა სამდივნოს აპარატი საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოსთანშეთანხმებით. სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ აღნიშნულ შემთხვევაში არ ყოფილაგანხორციელებული რეპრესია მოსარჩელის მიმართ, ვინაიდან მაშინ მოქმედი კანონი ითვალისწინებდამოხელის გათავისუფლებას რეორგანიზაციასთან დაკავშირებით, კერძოდ, საქართველოს რესპუბლიკისშრომის კანონთა კოდექსის 34-ე მუხლის პირველი ნაწილი საწარმოს, დაწესებულებას, ორგანიზაციასაძლევდა უფლებას, აღნიშნული სუბიექტის რეორგანიზაციის ან ლიკვიდაციის, ან მუშაკთარიცხოვნობის, ან შტატების შემცირების გამო, ვადამდე მოეთხოვა ხელშეკრულების შეწყვეტა.საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85 დადგენილების პირველიპუნქტის თანახმად, საქართველოს რესპუბლიკის პარლამენტის არჩევნებამდე უნდა მომხდარიყოსაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს რეორგანიზაცია და ამ რეორგანიზაციასთანდაკავშირებით, უნდა განხორციელებულიყო ხსენებული სამდივნოს აპარატის თანამშრომლებისგათავისუფლება, საქმეში კი არ იყო წარმოდგენილი მტკიცებულებები იმის თაობაზე, შეეზღუდა თუარა ე. მგალობლიშვილს ახალ რეორგანიზებულ სტრუქტურაში დასანიშნად მონაწილეობის მიღება.სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა მოწმის სახით დაკითხული ანჟელა ახალაიას ჩვენება,რომლის შესაბამისად, საქალაქო სასამართლოს მიერ დადგენილად იქნა მიჩნეული ფაქტი, რომ მ.ზურაბიშვილის კუთვნილი ავტომანქანა გაიტაცეს ორგანიზაცია «მხედრიონის» წევრებმა ხელისუფლებისდაკვეთითა და პოლიტიკური მოტივით. სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ საქალაქოსასამართლომ მოწმის ჩვენება საკმარისად მიიჩნია იმის დასადგენად, რომ ხსენებული ავტომანქანისგატაცება განხორციელდა პოლიტიკური ანგარიშსწორების მიზნით და საქალაქო სასამართლოს დასკვნაიყო წინააღმდეგობრივი, ვინაიდან მან მოსარჩელეებს უარი უთხრა მატერიალური ზიანისანაზღაურებაზე და აღნიშნა, რომ ვერ დგინდებოდა ის ფაქტობრივი გარემოება, რომ უტყუარადსახელმწიფო ორგანოთა მხრიდან რეპრესიების განხორციელების თვალსაზრისით იყო წარმოებულიმოსარჩელეებთან მიმართებაში კანონსაწინააღმდეგო ქმედებები, თუ ცალკეული კრიმინალური სუბიექტისმიერ, რაც იყო ზიანის განსაზღვრის აუცილებელი პირობა. საქმეში არსებული მასალებით დაუდგენელიიყო არა მარტო ის, თუ ვინ ჩაიდინა მ. ზურაბიშვილის კუთვნილი ავტომანქანის გატაცება, არამედ ისფაქტიც, ჰქონდა თუ არა საერთოდ ადგილი აღნიშნულ გარემოებას, იყო თუ არა ავტომანქანა მ.ზურაბიშვილის საკუთრება და მოხდა თუ არა მისი გატაცება, ასევე‚ დაუდგენელი იყო, მიმართა თუარა დაზარალებულმა დახმარებისათვის შესაბამის ორგანოებს. აღნიშნულიდან გამომდინარე,დაუსაბუთებელი იყო სასარჩელო მოთხოვნა, რომ ავტომანქანის გატაცება ჩათვლილიყო სახელმწიფოსმხრიდან პოლიტიკური მოტივით ჩადენილად და ზარალის ანაზღაურება დაკისრებოდა სახელმწიფოს.სააპელაციო სასამართლომ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოტივაცია იმის თაობაზე, რომ ქ.ზურაბიშვილი არ შეიძლებოდა მიჩნეულიყო პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად. სააპელაციოსასამართლომ ასევე გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოტივაცია მოსარჩელეთათვის მატერიალური დამორალური ზიანის ანაზღაურებაზე უარის თქმის შესახებ.სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა იმ გარემოებაზეც, რომ მოსარჩელეების მიმართ სახელმწიფოსმხრიდან არ განხორციელებულა ერთიანი მიზნით მოცული რეპრესირების პოლიტიკა და სახეზე იყოცალკეული ფაქტები, რომლებიც პოლიტიკურ რეპრესიად არ შეიძლებოდა მიჩნეულიყო «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალურიდაცვის შესახებ” კანონის შესაბამისად და მოსარჩელეთა მიმართ ასევე არ განხორციელებულა ხსენებულიკანონის მე-4 მუხლით რეგლამენტირებული არც ერთი სახის რეპრესიული ღონისძიება.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 21 თებერვლისგადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს ე. მგალობლიშვილმა და მ. და ქ. ზურაბიშვილებმა,რომლებმაც მოითხოვეს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებისმიღებით სარჩელის დაკმაყოფილება.კასატორთა განმარტებით, გასაჩივრებული გადაწყვეტილება კანონმდებლობის დარღვევით არისგამოტანილი, დაუსაბუთებელია და უნდა გაუქმდეს. სააპელაციო პალატამ გადაწყვეტილებას საფუძვლადდაუდო ის, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოტანისას მთავარმტკიცებულებად მიჩნეული აქვს მოწმეთა ჩვენებები და ამით დადასტურებულად მიიჩნია მთელ რიგიგარემოებები, არ გაიზიარა პირველი ინსტანციის სასამართლოს პოზიცია, რომელმაც მოწმეთა ჩვენებებზედაყრდნობით დადასტურებულად მიიჩნია, რომ მოსარჩელეების - ე. მგალობლიშვილისა და მ.ზურაბიშვილის მიმართ განხორციელდა პოლიტიკური რეპრესიის სხვადასხვა ფორმა - პირადითავისუფლების შეზღუდვა, სიტყვის, აზრის, შრომის უფლების შეზღუდვა, სამსახურიდან უკანონოდდათხოვნა, უკანონო დაკავებები, საცხოვრებელი ბინის უკანონო ჩხრეკა, ჯანმრთელობის დაზიანება დაკონსტიტუციით გათვალისწინებული სხვა უფლებებისა და თავისუფლებების სხვაგვარი ხელყოფა.კასატორები არ ეთანხმებიან აღნიშნულ მსჯელობას, რადგან სსკ-ის 102-ე მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილების თანახმად, თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზედაც იგიამყარებს თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს. ამ გარემოებათა დამტკიცება შეიძლება თვით მხარეთა36

(მესამე პირთა) ახსნა-განმარტებებით, მოწმეთა ჩვენებებით, წერილობითი თუ ნივთიერიმტკიცებულებებითა და ექსპერტთა დასკვნებით.კასატორთა მტკიცებით, პირველი ინსტანციის სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანისას რომ არეყრდნობოდა მხოლოდ მოწმეთა ჩვენებებს, ამის დამადასტურებელია საქმეში არსებული შემდეგიმტკიცებულებები:1. ქ. თბილისის პირველი კლინიკური საავადმყოფოს თერაპიული კლინიკის მიერ გაცემული ფორმა№27. მასში მითითებულია, რომ 1997წ. 26 მაისს ე. მგალობლიშვილმა პოლიციელების მხრიდან მასზეგანხორციელებული ფიზიკური ძალადობის შედეგად მიიღო ჯანმრთელობის დაზიანება, რაც«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის თანახმად, პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა,ასევე, საქართველოს კონსტიტუციის მე-18 მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, დაუშვებელიადაკავებული თუ სხვაგვარად თავისუფლებაშეზღუდული პირის ფიზიკური ან ფსიქიკური იძულება;2. ცნობა, გაცემული საქართველოს რესპუბლიკის შსს ქ. თბილისის შინაგან საქმეთა სამმართველოსმიერ, რომლითაც დასტურდება, რომ ე. მგალობლიშვილი დაკავებული იყო მიტინგშიმონაწილეობისათვის და იმყოფებოდა შს სამმართველოს დროებითი დაკავების საკანში, რაც, ცხადია,დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, არსებული პოლიტიკური რეჟიმის (სამხედროსაბჭო) უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებებით, რაც ზემოთმითითებული კანონის თანახმად, მიიჩნევა პოლიტიკურ რეპრესიად;3. თბილისის ვაკის რაიონის სასამართლოს მიერ 1995წ. 11 ივნისს გაცემული ცნობა, რომლითაცდასტურდება, რომ ე. მგალობლიშვილი დაკავებულ იქნა მთაწმინდის რაიონის პოლიციის მიერ დაწარდგენილ იქნა სასამართლოში, რომელმაც ე. მგალობლიშვილს დააკისრა ადმინისტრაციულისახდელი;4. ჩხრეკის ოქმი, შედგენილი 1992წ. 16 სექტემბერს თბილისის ვაკის რაიონის შს მე-3ქვეგანყოფილების სს ოპერრწმუნებულის, მილიციის კაპიტან მემანიშვილის მიერ. აღნიშნული ოქმიდანდასტურდება შემდეგი: ჩხრეკა ჩატარდა ღამის 12 საათზე, უკანონოდ, ყოველგვარი დადგენილებისგარეშე; ბინიდან ამოღებულ იქნა გაზეთები - «აღდგომა», «საქართველოს ცის ქვეშ» და პირადიწერილები, რაც საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების თანახმად,კანონსაწინააღმდეგოა, ითვლება ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების შეზღუდვად, რადგანყოველი ადამიანის პირადი ცხოვრება, პირადი საქმიანობის ადგილი, პირადი ჩანაწერი, მიმოწერა,საუბარი სატელეფონო და სხვა სახის ტექნიკური საშუალებებით, აგრეთვე, ტექნიკური საშუალებებითმიღებული შეტყობინებანი ხელშეუხებელია. არავის აქვს უფლება, შევიდეს საცხოვრებელ ბინაში დასხვა მფლობელობაში მფლობელ პირთა ნების საწინააღმდეგოდ, აგრეთვე, ჩაატაროს ჩხრეკა, თუ არარის სასამართლოს გადაწყვეტილება ან კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობა.პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა გარანტირებულია ასევე საქართველოს სისხლის სამართლისსაპროცესო კოდექსის მე-13 მუხლით;5. ვაკე-საბურთალოს საგამოძიებო სამსახურის მიერ 2002წ. 16 მაისს გაცემული ცნობა, რომლითაცდასტურდება, რომ 2002წ. 13 მაისს გაიქურდა კასატორთა საცხოვრებელი ბინა - ქ. თბილისში,ნუცუბიძის II მ/რ-ის II კვ-ში, მე-7 კორპუსის ბინა №50. ამ ფაქტის შედეგობრივი კავშირი მათპოლიტიკურ დევნასთან დასტურდება მათ მიერ 2002წ. 13 მაისს ვაკე-საბურთალოს შსს IIIგანყოფილების უფროსის, გ. ალფაიძის სახელზე დაწერილი ახსნა-განმარტებით. ვინაიდან,საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის 43-ე მუხლის თანახმად, საქართველოს ტერიტორიაზე ადამიანისუფლებათა და თავისუფლებათა დაცვას ზედამხედველობას უწევს სახალხო დამცველი, რომელიცუფლებამოსილია, გამოავლინოს ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დარღვევის ფაქტები,შეატყობინოს ამის შესახებ შესაბამის ორგანოებსა და პირებს, თავად-აზნაურთა საკრებულომ 2002წ. 18მაისს, ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ერთად, მიმართა საქართველოსსახალხო დამცველს, რათა საქართველოში შეწყვეტილიყო ტერორი და ადამიანის უფლებათა უხეშიდარღვევები. საცხოვრებელი ბინის ძარცვა-დარბევის შედეგობრივ კავშირს კასატორთა მიმართგანხორციელებულ პოლიტიკურ დევნასთან კიდევ უფრო განამტკიცებს საქართველოს სახალხოდამცველის 2003წ. 15 იანვრის პასუხი თავადაზნაურთა საკრებულოს წინამძღოლისა და საკრებულოსგამგეობის თავმჯდომარისადმი, რომლიდანაც ირკვევა, რომ ქ. თბილისის პროკურატურამ სახალხოდამცველის შუამდგომლობაზე რეაგირება მოახდინა 2003წ. 8 იანვრის№19გ-2002-675-ჩ წერილით დადაადასტურა კასატორთა საცხოვრებელი ბინის გაქურდვის ფაქტი;6. საარქივო ცნობა, რომლითაც დასტურდება, რომ ე. მგალობლიშვილი, რომელიც მუშაობდასაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომისიის უფროსკონსულტანტად, სამსახურიდან გათავისუფლდა 1992წ. 2 იანვრიდან საქართველოს შრომის კანონთაკოდექსის 34-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად.კასატორთა განმარტებით, ზემოთ მითითებული საბუთები მიუთითებს იმაზე, რომ სააპელაციოპალატის განმარტება, თითქოსდა მხოლოდ მოწმეთა ჩვენებების საფუძველზე იქნა დადასტურებულადმიჩნეული მთელი რიგი გარემოებები, არის უსაფუძვლო. საქმის გარემოებებზე პირველი ინსტანციისსასამართლოში დამატებითი მტკიცებულებების წარდგენის მიზნით, «რეპრესირებულთა კავშირმა»წერილობით მიმართა ყველა იმ ორგანოს, სადაც კასატორები იყვნენ დაკავებულნი, გასამართლებულნი37

და ასევე, მათი კუთვნილი ავტომანქანის გატაცების შესახებ აღძრული იყო სისხლის სამართლის საქმე.2005-2006 წლებში მათ მიმართეს შემდეგ სახელმწიფო სტრუქტურებს: მთაწმინდა-კრწანისის შინაგანსაქმეთა სამმართველოს, შინაგან საქმეთა სამინისტროს ადმინისტრაციას, ვაკე-საბურთალოს შინაგანსაქმეთა სამმართველოს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს, საქართველოს იუსტიციის უმაღლესისაბჭოს საერთო სასამართლოების დეპარტამენტს. კასატორთა მტკიცებით, მათი უფლებები ამშემთხვევაშიც დაირღვა, რადგან ყველა სახელმწიფო სტურუქტურამ უარი განაცხადა მათ შესახებარსებული ინფორმაციის მიწოდებაზე. სააპელაციო პალატამ გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაუდო ისგარემოებაც, რომ საქმეში არ იყო წარმოდგენილი იმის დამადასტურებელი მტკიცებულება, რომაღნიშნული მიტინგები ტარდებოდა კანონის დაცვით და იყო სანქცირებული და მიიჩნია, რომსახელმწიფოს მხრიდან არასანქცირებული მიტინგის ჩატარებისთვის ხელის შეშლა არ შეიძლებოდაჩათვლილიყო მოქალაქის კონსტიტუციური უფლებების შეზღუდვად და სახელმწიფოს მოქმედებაგანხილული უნდა ყოფილიყო კანონის ჩარჩოებში არსებულ მოქმედებად.კასატორები არ ეთანხმებიან აღნიშნულ მოსაზრებას, რადგან საქართველოს კონსტიტუციის მე-19მუხლის თანახმად, ყოველ ადამიანს აქვს სიტყვის, აზრის, სინდისის, აღმსარებლობისა და რწმენისთავისუფლება. დაუშვებელია ამ მუხლში ჩამოთვლილ თავისუფლებათა შეზღუდვა, თუ მათი გამოვლენაარ ლახავს სხვათა უფლებებს. საქართველოს კონსტიტუციის 25-ე მუხლის მიხედვით, ყველას, გარდაიმ პირებისა, რომლებიც არიან სამხედრო ძალების, პოლიციისა და უშიშროების სამსახურისშემადგენლობაში, უფლება აქვს, წინასწარი ნებართვის გარეშე შეიკრიბოს საჯაროდ და უიარაღოდ,როგორც ჭერქვეშ, ისე გარეთ. იმის საილუსტრაციოდ, თუ რამდენად კანონიერად ხორციელდებოდასახელმწიფოს მხრიდან კასატორთა დაკავებები, მეტად მნიშვნელოვანია მოწმის სახით დაკითხული,1991-1994 წლებში შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილის, შემდგომში კი იმავე მინისტრისმოადგილისა და ქ. თბილისის შინაგან საქმეთა სამმართველოს უფროს დ. ზეიკიძის მიერ სასამართლოსხდომაზე მიცემული ახსნა-განმარტება, სადაც ის ადასტურებს და აღიარებს იმ გარემოებებს,რომლებზედაც კასატორები ამყარებენ თავიანთ მოთხოვნებს. დ. ზეიკიძე განმარტავს, რომ პირველიშემხებლობა მოსარჩელეებთან ჰქონდა ჯერ კიდევ 1989-1990 წლებში, როდესაც იყო ნაძალადევისრაიონის პოლიციის ქვეგანყოფილების უფროსი, რა დროიდანაც ე. მგალობლიშვილს იცნობს, როგორცეროვნული მოძრაობის ერთ-ერთ ყველაზე აქტიურ ქალბატონს, რომელზედაც გაცემული იყო ბრძანებამიტინგის ჩატარებისას მისი იზოლირების შესახებ, ხოლო 1991წ. შემდგომი პერიოდიდან, დაიწყო რასაქართველოს პირველი პრეზიდენტის მომხრეთა - ე.წ. «ზვიადისტების» მასიური დევნა, ე.მგალობლიშვილი გამოიკვეთა, როგორც ეროვნული მოძრაობის ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური წევრი დაამიტომაც იგი არაერთგზის იქნა დაკავებული და წარდგენილი პოლიციის სხვადასხვა განყოფილებაში,მასთან მიმართებაში ამოღებული იყო ფორმა №1 და დარიგებული ჰქონდათ შესაბამის სამსახურებს,რათა მოეხდინათ მიტინგის მსვლელობისას მისი აყვანა და მასისგან იზოლირება. ბუნებრივია, ასეთიდაკავებების დროს მასთან ერთად ხდებოდა მისი მეუღლის დაკავებაც.კასატორები აღნიშნავენ, რომ დ. ზეიკიძის განმარტებით, მას კარგად ახსოვს, რომ ე.მგალობლიშვილი 1992წ. 16 სექტემბერს დააკავეს მ. კოსტავას ეზოში ჩატარებულ მიტინგთანდაკავშირებით, ე. მგალობლიშვილისა და მისი მეუღლის დაკავებები არ იყო სამართლებრივად სწორი,რადგან ხშირად არ ხდებოდა დაკავებულ პირთა სასამართლოსთვის წარდგენა შესაბამისი ღონისძიებებისგასატარებლად, იმდენად, რამდენადაც მათი დაკავებები ხდებოდა არა მხოლოდ არასანქცირებული,არამედ სანქცირებული მიტინგების დროსაც. მიუხედავად იმისა, რომ სსკ-ის 131-ე მუხლის თანახმად,ერთი მხარის მიერ ისეთი გარემოების არსებობის ან არარსებობის დადასტურება (აღიარება),რომელზედაც მეორე მხარე ამყარებს თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს, სასამართლომ შეიძლებასაკმარის მტკიცებულებად ჩათვალოს და საფუძვლად დაუდოს სასამართლო გადაწყვეტილებას,სააპელაციო პალატამ საერთოდ უგულვებელყო ასეთი მნიშვნელოვანი მტკიცებულება, რაც კანონისდარღვევაა. ამასთანავე, სამართალდარღვევის ფაქტს რომც ჰქონოდა ადგილი, ე. მგალობლიშვილთანმიმართებაში ყველა დაკავება კანონდარღვევით ხორციელდებოდა, რადგან საქართველოსადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 32-ე მუხლის პირველი და მე-3 ნაწილებისთანახმად, ადმინისტრაციული პატიმრობა დადგინდება და გამოიყენება მხოლოდ გამონაკლისშემთხვევაში ცალკეულ სახეობათა სამხედრო სამსახურის წესის დარღვევისათვის და ადმინისტრაციულისამართალდარღვევებისათვის ოცდაათ დღემდე ვადით. ადმინისტრაციული პატიმრობა არ შეიძლებაშეეფარდოთ ორსულ ქალებს, დედებს, რომლებსაც ჰყავთ თორმეტ წლამდე ასაკის ბავშვები. ასევე,საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 34-ე მუხლის მე-5 ნაწილისმიხედვით, ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისათვის პასუხისმგებლობის შემამსუბუქებელგარემოებად ითვლება სამართალდარღვევის ჩადენა ორსული ქალის ან იმ ქალის მიერ, რომელსაც ერთწლამდე ასაკის ბავშვი ჰყავს. როგორც ამას ადასტურებენ მოწმის სახით დაკითხული დ. ზეიკიძე და ს.ჭედია, მ. კოსტავას ეზოში მოხდა ე. მგალობლიშვილის დაკავება და მას შეეფარდა 10 დღითადმინისტრაციული პატიმრობა კანონის დარღვევით, რადგან მას იმ დროს ჰყავდა ოთხი თვის ბავშვი.საქმეში დევს ქ. თბილისის სამხედრო გარნიზონის კომენდატურის გამომძიებელ მ. დიდბერიძის მიერხელმოწერილი საბუთი, რომლითაც დასტურდება, რომ 1993წ. 5 ოქტომბერს კასატორები მიიყვანესსამხედრო კომენდატურაში.38

კასატორთა განმარტებით, სააპელაციო პალატამ გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაუდო ისგარემოებაც, რომ ე. მგალობლიშვილის მიერ არ იქნა ამოწურული სამართლებრივი საშუალებები, რათადადგენილიყო მის მიმართ განხორციელებული კანონსაწინააღმდეგო მოქმედებების კვალიფიკაცია.მოსარჩელემ თავისი მიზეზით არ გაასაჩივრა სასამართლო განჩინებები, რომლითაც მას უარი ეთქვაგანცხადების დაკმაყოფილებაზე. კასატორები არ იზიარებენ აღნიშნულ მსჯელობას, რადგან მას შემდეგ,რაც თბილისის მთაწმინდის რაიონის სასამართლომ წარმოებაში არ მიიღო მათი განცხადება დაგანემარტათ, რომ მიემართათ სასამართლოსათვის მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით,კასატორებმა ვერ მოახერხეს თ. მღებრიშვილის მისამართის გაგება.კასატორთა მტკიცებით, არამცთუ უსაფუძვლო, არამედ ტენდენციურიცაა სააპელაციო პალატისმსჯელობა, რომ საქმეში წარმოდგენილი, საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30იანვრის №85 დადგენილების თანახმად, საქართველოს უზენაესი საბჭოს სამდივნოს უფროსს დაევალასაქართველოს რესპუბლიკის შრომის კანონთა კოდექსის 34-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად,1992წ. 2 იანვრიდან გაეთავისუფლებინა უზენაესი საბჭოს სამდივნოს აპარატის თანამშრომლები დამუდმივი კომისიების მომსახურე პერსონალი, ასევე დაეკომპლექტებინა სამდივნოს აპარატი საქართველოსრესპუბლიკის სამხედრო საბჭოსთან შეთანხმებით. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს პარლამენტმა2005წ. 11 მარტის დადგენილებით დაადასტურა 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული საქართველოსუზენაესი საბჭოსა და 1991წ. 26 მაისს არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის, აგრეთვე, მათდამიდაქვემდებარებული სტრუქტურების ლეგიტიმურობა შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში დაასევე, ამავე დადგენილებით 1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვრის მოვლენები შეფასდა, როგორცანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული გადატრიალება და დაიგმო ყველა სახის რეპრესიულიმოქმედებები, სააპელაციო პალატამ არ ცნო ისეთი საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტი, როგორიცააშეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება და სამხედრო საბჭოს ქმედებები კანონიერად მიიჩნია იმპერიოდშიც კი, როდესაც კანონიერი პრეზიდენტი და კანონიერი ხელისუფლება არა მხოლოდიურიდიულად, არამედ ფაქტობრივადაც კანონიერად მართავდა ქვეყანას. საყოველთაოდ ცნობილია, რომკანონიერმა ხელისუფლებამ, მასზე განხორციელებული შეიარაღებული თავდასხმების გამო, უფრო მეტიმსხვერპლის თავიდან აცილების მიზნით, 1992წ. 6 იანვარს დატოვა უზენაესი საბჭოს შენობა,სააპელაციო სასამართლომ კი კანონიერად მიიჩნია სამხედრო საბჭოს მიერ 1992წ. 2 იანვრიდანუზენაესი საბჭოს აპარატის თანამშრომლების სამსახურიდან გათავისუფლება და სამდივნოს აპარატისსამხედრო საბჭოსთან შეთანხმებით დაკომპლექტება.კასატორები აღნიშნავენ, რომ უადგილო და ტენდენციურია სააპელაციო პალატის მიერ შრომისკანონთა კოდექსის 34-ე მუხლის მოხმობა იმ დროს, როდესაც საყოველთაოდ არის ცნობილი, რომ1992წ. 6 იანვარს სამხედრო საბჭოს მიერ შეჩერებულ იქნა საქართველოს კონსტიტუციის მოქმედება დასაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოში 1992წ. იანვარში განხორციელდაარაკანონიერი რეორგანიზაცია - არა მუშაკთა რიცხოვნობის ან შტატების შემცირება, არამედ, უზენაესსაბჭოზე შეიარაღებული თავდასხმა, რომლის დროსაც ე. მგალობლიშვილი იმყოფებოდა უზენაესისაბჭოს შენობაში და ასრულებდა თავის სამსახურებრივ მოვალეობას. ამის დამადასტურებელია საქმეზეწარმოდგენილი მტკიცებულებები მოწმის სახით დაკითხული უზენაესი საბჭოს წევრების - ბ. დანგაძისადა გრ. ეფრემაძის ახსნა-განმარტებების სახით. ე. მგალობლიშვილს 1992 წლიდან 2006 წლამდე(პენსიაზე გასვლამდე) შრომის უფლება საერთოდ წართმეული რომ ჰქონდა, ამას ადასტურებს საქმეშიარსებული დასაქმების სახელმწიფო სამსახურის ვაკე-საბურთალოს რაიონული განყოფილებისა დასოციალური დახმარებისა და დასაქმების სახელმწიფო სააგენტოს მიერ გაცემული ცნობები. 1992-2000წლებში, კასატორთა მიმართ განხორციელებული პოლიტიკური რეპრესიების დასტურია: უკანონოპერმანენტული დაკავებები, ჯანმრთელობის დაზიანება, უკანონო ჩხრეკები, ბინის დარბევა-გაძარცვა,სამუშაოდან უკანონო დათხოვნა, საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანისუფლებებისა და თავისუფლებების სხვაგვარი შეზღუდვები, რის დამადასტურებელი მტკიცებულებებიცმრავლადაა საქმეში წარმოდგენილი საბუთების, აქტების, საქმიანი და პირადი ხასიათის წერილების,მოწმეთა ჩვენებების, საგაზეთო პუბლიკაციების, ახსნა-განმარტებებისა და ფოტომასალების სახით.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2007წ. 7 მაისის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილისშესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული ე. მგალობლიშვილისა და მ.და ქ. ზურაბიშვილების საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2007წ. 7 მაისის განჩინებისჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველადსაკასაციო საჩივარი ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით;ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულიდასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2007წ. 27 ივნისამდე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2007წ. 27 ივნისის განჩინებით ე. მგალობლიშვილისა და მ. და ქ. ზურაბიშვილების საკასაციოსაჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად და მის განხილვა დაინიშნა 2007წ. 26 სექტემბერს, მხარეთადასწრების გარეშე.39

სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენის გარეშე გაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობადა მიაჩნია, რომ ე. მგალობლიშვილისა და მ. და ქ. ზურაბიშვილების საკასაციო საჩივარი მ. და ქ.ზურაბიშვილების პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და მათთვის მატერიალური დამორალური ზიანის ანაზღაურების, აგრეთვე, ე. მგალობლიშვილისათვის მატერიალური და მორალურიზიანის ანაზღაურების ნაწილში არ უნდა დაკმაყოფილდეს, ხოლო ე. მგალობლიშვილის პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარების ნაწილში უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს მოცემული საქმის მასალებში ასახულ შემდეგ ფაქტობრივგარემოებებზე: ე. მგალობლიშვილის შრომის წიგნაკიდან ამონაწერის მიხედვით, საქართველოსრესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს პრეზიდიუმის 1991წ. 2 იანვრის №3 ბრძანების პირველი პარაგრაფითე. მგალობლიშვილი, საქართველოს დამოუკიდებლობისათვის 1989წ. 9 აპრილს მშვიდობიანი აქციისდროს დაზარალებული, დაინიშნა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომისიის უფროს კონსულტანტად, ხოლო 1992წ. 2 იანვრიდან გათავისუფლდა დაკავებულითანამდებობიდან საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85დადგენილების საფუძველზე. ქ. თბილისის ვაკის რაიონის შინაგან საქმეთა მე-3 განყოფილების 1992წ.16 სექტემბრის ჩხრეკის ოქმის თანახმად, ე. მგალობლიშვილისა და მისი მეუღლის საცხოვრებელბინაში ჩატარებულ იქნა ჩხრეკა, რა დროსაც მათი ბინიდან ამოღებულ იქნა გაზეთების - «აღდგომა»და «საქართველოს ცის ქვეშ» - სხვადასხვა ნომრები. ქ. თბილისის პირველი კლინიკური საავადმყოფოსთერაპიული კლინიკის ავადმყოფის სამედიცინო ბარათიდან ამონაწერის მიხედვით, ე. მგალობლიშვილი1997წ. 26 მაისს მიიყვანეს აღნიშნულ კლინიკაში მთაწმინდის რაიონის პოლიციის განყოფილებიდანთხემ-კეფის მიდამოს რბილი ქსოვილების დაჟეჟილობით, ქალის შიდა წნევის მომატების სინდრომით,არტერიალური ჰიპერტენზიით.საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს მოცემული საქმის მასალებში მოხსენიებულ შემდეგფაქტობრივ გარემოებებზე: ქ. თბილისის შინაგან საქმეთა სამმართველოს 1992წ. 9 აპრილის №75/1ცნობის მიხედვით, ე. მგალობლიშვილი 1992წ. 7 აპრილიდან 9 აპრილამდე იმყოფებოდა იმავესამმართველოს დროებითი დაკავების საკანში არასანქცირებულ მიტინგში აქტიური მონაწილეობისათვის(ს.ფ. 13). საქართველოს ისტორიულ საგვარეულოთა შთამომავლების, თავადაზნაურთა და მათთანამდგომთა საკრებულოსთვის საქართველოს სახალხო დაცველის მიერ 2003წ. 15 იანვარს გაგზავნილი№63/03/675-ჩ წერილის მიხედვით, 2002წ. 13 მაისს დაუდგენელი პირების მიერ გაიქურდა ე.მგალობლიშვილის ბინა, ხოლო თვით დაზარალებულს რაიმე ეჭვი ვინმეს მიმართ თავის ჩვენებაში არგამოუთქვამს და არ დაუკავშირებია მომხდარი მის პოლიტიკურ საქმიანობასთან. ე. მგალობლიშვილისმიერ თბილისის მთაწმინდისა და დიდუბის რაიონების სასამართლოებში წარდგენილი განცხადებებისმიხედვით, 1997წ. 26 მაისს მანიფესტაციის დროს იგი სხვებთან ერთად დაარბიეს, მიაყენეს ფიზიკურიდა სიტყვიერი შეურაცხყოფა, სცემეს, რის გამოც მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუარესდა, იგიქ. თბილისის პირველ კლინიკურ საავადმყოფოში მკურნალობდა 26-დან 30 მაისამდე და აღნიშნულიგანცხადებებით მოითხოვა მისთვის ბოდიშის მოხდა და მატერიალური და მორალური ზიანისანაზღაურება. გაზეთ «აღდგომის» 1992წ. 6 დეკემბრის ნომერში მიტინგების დარბევისასგანსაკუთრებული სისასტიკით ნაცემთა შორის მოხსენიებულია ე. მგალობლიშვილი და მითითებულია,რომ იგი დააპატიმრეს იმავე წლის 7 აპრილს და მიუსაჯეს 30 დღით პატიმრობა, ხოლო იმავეგაზეთის №18-ში აღნიშნულია, რომ 1992წ. 16 სექტემბერს ქ. თბილისში, მ. კოსტავას ეზოშიდაარბიეს მიტინგი და დააპატიმრეს ე. მგალობლიშვილი. გაზეთ «თავისუფალი საქართველოს» 1995წ.31 მარტი-6 აპრილის №7-ში აღნიშნულია, რომ იმავე წლის 20 მარტს პარლამენტის შენობის წინაქციის დარბევისას მთაწმინდის რაიონის პოლიციის განყოფილების მუშაკებმა ლ. ცომაიასთან ერთად,დააკავეს წმინდა ილია მართლის საზოგადოების წევრი ე. მგალობლიშვილი. საქართველოსრესპუბლიკის პრეზიდენტობის კანდიდატის ნდობით აღჭურვილი პირის მოწმობის მიხედვით, ე.მგალობლიშვილი დაინიშნა საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტობის კანდიდატ ზვიად გამსახურდიასნდობით აღჭურვილ პირად რესპუბლიკის ტერიტორიაზე.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» საქართველოს 2005წ. 24 ივნისის კანონით«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტი ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით,კერძოდ, ხსენებული პუნქტის მიხედვით, ამ კანონის მოქმედება ვრცელდება საქართველოსმოქალაქეებზე, რომლებმაც პოლიტიკური რეპრესია განიცადეს ყოფილი სსრკ-ის ტერიტორიაზე 1921წ.თებერვლიდან 1990წ. 28 ოქტომბრადე და შემდგომ დამოუკიდებელი საქართველოს ტერიტორიაზე.ამდენად, აღნიშნული ცვლილებებითა და დამატებებით მითითებული კანონის მოქმედება გავრცელდასაქართველოს იმ მოქალაქეებზეც, რომლებმაც პოლიტიკური რეპრესია განიცადეს 1990წ. 28 ოქტომბრისშემდგომ დამოუკიდებელი საქართველოს ტერიტორიაზე. იმავე ცვლილებებითა და დამატებებითხსენებული კანონის მე-2 მუხლიც ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით, რომლის თანახმად, პოლიტიკურრეპრესიად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობის დაზიანება,40

თავისუფლების აღკვეთა, გადასახლება, გასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულდაწესებულებაში იძულებით მოთავსება, მოქალაქეობის ჩამორთმევა, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონებისჩამორთმევა და განადგურება, თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილებიდან უკანონო დათხოვნა,საცხოვრებლად გამწესება სპეციალური დასახლების ადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდანგამოსახლება, აგრეთვე, საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლების ანთავისუფლების სხვაგვარი შეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივითსასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყო დანაშაულისჩადენაში ყალბ ბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკურირეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებებით,სოციალურ, წოდებრივ ან რელიგიურ კუთვნილებასთან, აგრეთვე, ამ კანონის მე-4 მუხლშიჩამოთვლილი სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული იძულების ფორმები.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» საქართველოს 2005წ. 24 ივნისის ზემოაღნიშნულიკანონით «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-4 მუხლს დაემატა მე-4 პუნქტი, რომლისთანახმად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა პირი, რომელიც რეაბილიტირებულ იქნასაქართველოს სასამართლოების მიერ საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსითდადგენილი წესით, თუ მის მიმართ წაყენებული ბრალდება ემყარებოდა კანონიერი ხელისუფლებისსტრუქტურებში სამსახურს ან ამ სტრუქტურების მხარდაჭერას.საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის «ა»ქვეპუნქტზე, რომლის თანახმად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა პირი, რომელმაცუშუალოდ განიცადა პოლიტიკური რეპრესია.აქედან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ პირი მხოლოდ მაშინ შეიძლება იქნესაღიარებული პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუ საქმის გარემოებებისა და საქმეში არსებულიმტკიცებულებების სრულყოფილი და ამომწურავი გამოკვლევა-შეფასებით დადგინდება, რომსახელმწიფოს მხრიდან მის მიმართ პოლიტიკური მოტივით ნამდვილად იქნა გამოყენებული«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლით განსაზღვრული იძულების რომელიმე ფორმა.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ, როგორც საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, განსახილველშემთხვევაში მოსარჩელეებმა - ე. მგალობლიშვილმა და მ. ზურაბიშვილმა წარმოდგენილიმტკიცებულებებით დაადასტურეს, რომ ისინი წარმოადგენდნენ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლს დაასეთად უნდა ყოფილიყვნენ აღიარებული სასამართლო გადაწყვეტილებით, ხოლო, რაც შეეხებოდა მათმოთხოვნებს მათივე მცირეწლოვანი ქალიშვილის - ქ. ზურაბიშვილის პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარების, ასევე იძულებით განაცდური ხელფასის, მატერიალური და მორალური ზიანისანაზღაურების შესახებ, ისინი იყო უსაფუძვლო.საკასაციო სასამართლო ასევე აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა საქალაქოსასამართლოს მოსაზრება, რომელმაც მოწმეთა ჩვენებებზე დაყრდნობით დადასტურებულად მიიჩნია,რომ ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის მიმართ განხორციელდა პოლიტიკური რეპრესიისსხვადასხვა ფორმა - პირადი თავისუფლების შეზღუდვა, სიტყვის, აზრის, შრომის უფლებისშეზღუდვა, სამსახურიდან უკანონოდ დათხოვნა, უკანონო დაკავებები, ჯანმრთელობის დაზიანება დასაქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული სხვა უფლებებისა და თავისუფლებების სხვაგვარიხელყოფა. საქალაქო სასამართლომ მიუთითა და თავისი გადაწყვეტილება დააფუძნა საქმეში არსებულკონკრეტულ მტკიცებულებებზე, კერძოდ, ე. მგალობლიშვილისა და მ. ზურაბიშვილის მიერსასამართლოს სხდომაზე მიცემულ ახსნა-განმარტებებზე, მოწმეთა ჩვენებებსა და სხვამტკიცებულებებზე.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ ზოგადად იმსჯელა სარჩელისსაფუძვლიანობაზე, კერძოდ, მიიჩნია, რომ საქმეში წარმოდგენილი მოწმეთა ჩვენებებით, საგაზეთოპუბლიკაციებითა და სასამართლოს მიერ გაცემული დოკუმენტებით დგინდებოდა, რომ ე.მგალობლიშვილი აქტიურ მონაწილეობას იღებდა საპროტესტო გამოსვლებსა და მიტინგებში, ამასთან,საქმეში არ იყო წარმოდგენილი იმის დამადასტურებელი მტკიცებულება, რომ აღნიშნული მიტინგებიტარდებოდა კანონის დაცვით და იყო სანქცირებული. სააპელაციო სასამართლომ ასევე განმარტა, რომსაქმეში არსებული მასალებით ცალსახად არ შეიძლებოდა მიჩნეულიყო, რომ ე. მგალობლიშვილისმიმართ განხორციელდა პოლიტიკური სახის ძალადობა და საქმეში არ იყო წარმოდგენილი იმისდამადასტურებელი მტკიცებულება, რომ იგი სხვა დროს კანონის მოთხოვნათა დარღვევით იყოდაკავებული ან დაპატიმრებული.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ მართებულად უთხრა უარიმოსარჩელეებს სარჩელის დაკმაყოფილებაზე იმ ნაწილში, რომლითაც მოსარჩელეები ითხოვდნენ მათიშვილის - ქ. ზურაბიშვილის პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებას. საკასაციო სასამართლომიიჩნევს, რომ ხსენებულ ნაწილში სარჩელი და შესაბამისად, საკასაციო საჩივარიც არის უსაფუძვლო,41

რადგან «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლის «ბ» ქვეპუნქტის თანახმად,პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის შვილი მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლებოდა მიჩნეულიყო, ანუაღიარებული ყოფილიყო პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუ იგი პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლთან (მშობელთან) ერთად იმყოფებოდა თავისუფლების აღკვეთის ადგილებში, გადასახლებაში,გასახლებაში, სპეციალური დასახლების ადგილას. აღნიშნული გარემოებების არსებობა კი ქ.ზურაბიშვილთან მიმართებაში წარმოდგენილი სარჩელითა და თანდართული მტკიცებულებებით არდასტურდება.გარდა ამისა, საკასაციო სასამართლო ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ მოცემულ საქმეში არსებულშესაბამის მტკიცებულებებში ლაპარაკია მხოლოდ ე. მგალობლიშვილის აქტიურ საზოგადოებრივსაქმიანობასა და მის მიმართ განხორციელებულ კონკრეტულ მოქმედებებზე, ხოლო ე. მგალობლიშვილისმეუღლე - მ. ზურაბიშვილი ხსენებულ მტკიცებულებებში განსახილველი კუთხით საერთოდ არ არისმოხსენიებული, რის გამოც სარჩელი და შესაბამისად, საკასაციო საჩივარიც მ. ზურაბიშვილისპოლიტიკური რეპრესიების მსხერპლად აღიარების ნაწილშიც არის უსაფუძვლო.სსკ-ის 105-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისიშინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდეს სასამართლო სხდომაზე მათს ყოველმხრივ, სრულ დაობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მას გამოაქვს დასკვნა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონეგარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად ე. მგალობლიშვილისაღიარების ნაწილში სააპელაციო სასამართლომ სრულყოფილად არ გამოიკვლია მოცემულ საქმეშიარსებული მტკიცებულებები, ყოველმხრივ არ შეაფასა ისინი და შესაბამისად, დაარღვია სსკ-ის 105-ემუხლის მე-2 ნაწილი. კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა საქმეში არსებულ კონკრეტულმტკიცებულებებზე, მაგრამ არ დაუსაბუთებია, თუ რატომ არ უნდა ყოფილიყო მიჩნეული ე.მგალობლიშვილი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, ყურადღება გაამახვილა მიტინგებისსანქციონირების საკითხზე, საერთოდ არ გამოუკვლევია და არ შეუფასებია იმ მოწმეთა ჩვენებები,რომლებიც შეეხება ე. მგალობლიშვილის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას და არდაუსაბუთებია, თუ რატომ არ შეიძლებოდა აღნიშნული ჩვენებების მიხედვით, მსჯელობა იმსაკითხზე, გამოყენებულ იქნა თუ არა ე. მგალობლიშვილის მიმართ პოლიტიკური მოტივით რაიმეკონკრეტული სახის პოლიტიკური ძალადობა.რაც შეეხება ე. მგალობლიშვილისათვის, ისევე, როგორც მ. და ქ. ზურაბიშვილებისათვისმატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურების საკითხს, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ამნაწილში წარმოდგენილი სარჩელი არის უსაფუძვლო, რადგან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, არაქონებრივი ზიანისათვის ფულადი ანაზღაურება შეიძლებამოთხოვილ იქნეს მხოლოდ კანონით ზუსტად განსაზღვრულ შემთხვევებში გონივრული და სამართლიანიანაზღაურების სახით. «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისადა რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-8 მუხლის პირველი პუნქტისმიხედვით, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებულ პირს აღუდგება პოლიტიკური რეპრესიისშედეგად დარღვეული ყველა პოლიტიკური, სამოქალაქო და სხვა სახის უფლება და თავისუფლება,სამხედრო და სპეციალური წოდებები, უბრუნდება პოლიტიკური რეპრესიის შედეგად ჩამორთმეულისახელმწიფო ჯილდოები და მიენიჭება შეღავათები ამ კანონით დადგენილი წესით. იმავე მუხლის მე-3პუნქტის თანახმად კი, რეაბილიტირებული პირის ქონებრივი უფლებების აღდგენის წესი განისაზღვრებაცალკე კანონით. ამდენად, «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონი არ აწესრიგებს პოლიტიკურირეპრესიების მსხვერპლად აღიარებული პირისათვის მიყენებული მორალური ზიანის ანაზღაურების წესს,ხოლო რეაბილიტირებული პირის ქონებრივი უფლებების აღდგენის წესის შესახებ კანონი არ არისმიღებული.ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ მოცემული საქმისხელახლა განხილვისას სრულყოფილად უნდა შეაფასოს საქმეში არსებული მტკიცებულებები, დაადგინოსსაქმის გადაწყვეტისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებები, კერძოდ, განსაზღვროს,რამდენად შეიძლება ჩაითვალოს ე. მგალობლიშვილის მიმართ განხორციელებული კონკრეტულიმოქმედებები «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებულ იძულებისამა თუ იმ ფორმად და შესაბამისად, რამდენად შეიძლება იქნეს მიჩნეული ე. მგალობლიშვილიპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად და განიცადა თუ არა მან უშუალოდ პოლიტიკური რეპრესია,ანუ, რამდენად წარმოადგენს იგი აღნიშნული კანონის მე-3 მუხლის «ა» ქვეპუნქტითგათვალისწინებულ სუბიექტს.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში სახეზეა სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე»ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების აბსოლუტური საფუძველი,ვინაიდან ხსენებული გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ე. მგალობლიშვილისა დამ. და ქ. ზურაბიშვილების საკასაციო საჩივარი მ. და ქ. ზურაბიშვილების პოლიტიკური რეპრესიის42

მსხვერპლად აღიარებისა და მათთვის მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურების, აგრეთვე, ე.მგალობლიშვილისათვის მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურების ნაწილში არ უნდადაკმაყოფილდეს, ხოლო ე. მგალობლიშვილის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისნაწილში დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე, 412-ე მუხლებით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ე. მგალობლიშვილისა და მ. და ქ. ზურაბიშვილების საკასაციო საჩივარი მ. და ქ.ზურაბიშვილების პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და მათთვის მატერიალური დამორალური ზიანის ანაზღაურების, აგრეთვე, ე. მგალობლიშვილისათვის მატერიალური და მორალურიზიანის ანაზღაურების ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს, ხოლო ე. მგალობლიშვილის პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარების ნაწილში დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 21 თებერვლისგადაწყვეტილება უცვლელად დარჩეს მ. და ქ. ზურაბიშვილების პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებასა და მათთვის მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურებაზე, აგრეთვე, ე.მგალობლიშვილისათვის მატერიალური და მორალური ზიანის ანაზღაურებაზე უარის თქმის ნაწილში;3. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 21 თებერვლისგადაწყვეტილება გაუქმდეს ე. მგალობლიშვილისათვის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებაზეუარის თქმის ნაწილში და ამ ნაწილში საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავესასამართლოს;4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-221-209(კ-07) 18 ოქტომბერი, 2007წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემდეგი შემადგენლობით:ნ. სხირტლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ლ. ლაზარაშვილიდავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება.აღწერილობითი ნაწილი:გ. გოლეთიანმა 15.05.06წ. სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქო სასამართლოსმოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის, ფინანსთა სამინისტროსა დასაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიმართ და პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარება მოითხოვა.მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ 28.10.90წ. საქართველოში ჩატარებული პირველი დემოკრატიულიარჩევნების შედეგად, პოლიტიკური ბლოკი «მრგვალი მაგიდა – თავისუფალი საქართველოს» საარჩევნოსიით გახდა უზენაესი საბჭოს დეპუტატი, ასრულებდა უზენაესი საბჭოს სოფლის მეურნეობის,მიწათსარგებლობის, მიწათმფლობელობისა და ეკოლოგიის კომისიის მდივნის მოვალეობას. 22.12.91წ.სამხედრო გადატრიალების შედეგად, სამხედრო საბჭოს უკანონო გადაწყვეტილებით ვადამდე შეუწყდადეპუტატის უფლებამოსილება. «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად,პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნეოდა თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილიდან უკანონოდდათხოვნა, ხოლო ამავე კანონის მე-3 მუხლის «ა» ქვეპუნქტის თანახმად, პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად მიიჩნეოდა პირი, რომელმაც უშუალოდ განიცადა პოლიტიკური რეპრესია. მოსარჩელემმიუთითა აღნიშნული კანონის მე-6 მუხლზე, რომლის შესაბამისადაც რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებადა მისი დარღვეული უფლებების აღდგენა სასამართლო წესით უნდა განხორციელებულიყო.სასამართლოსათვის მისი მიმართვა განაპირობა იმ გარემოებამ, რომ აღნიშნული კანონის მე-12 მუხლისმიხედვით რეპრესირებულთათვის გათვალისწინებულია მთელი რიგი სოციალური შეღავათები, რომელთაგავრცელებაც მოსარჩელემ მის მიმართ მოითხოვა.43

თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 28.06.06წ.გადაწყვეტილებით სასარჩელო მოთხოვნა დაკმაყოფილდა - მოსარჩელე გ. გოლეთიანი აღიარებულ იქნაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად.საქალაქო სასამართლომ მიიჩნია, რომ 1991-1992წწ. დეკემბერ-იანვრის ანტიკონსტიტუციურიშეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება და მის შედეგად საქართველოს უზენაესი საბჭოს საქმიანობისვადამდე შეწყვეტა მიეკუთვნებოდა საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტების კატეგორიას, რომელიც სსკ-ის106-ე მუხლის შესაბამისად მტკიცებას არ საჭიროებდა. საქართველოს მინისტრთა კაბინეტის30.01.92წ. №85 დადგენილებით, სხვა საკითხებთან ერთად განისაზღვრა, რომ საქართველოსრესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს განეხორციელებინა ანგარიშსწორება ყოფილი უზენაესი საბჭოსდეპუტატებთან. საქართველოს პარლამენტის 11.03.05წ. დადგენილებით დადასტურებულია28.10.1990წ. არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოს ლეგიტიმურობა სათანადო კანონმდებლობითდადგენილ ვადებში და დაგმობილ იქნა 1991-1992წწ. დეკემბერ-იანვრის ანტიკონსტიტუციურიშეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება. აღნიშნულიდან გამომდინარე, სასამართლო კოლეგიამმიიჩნია, რომ სამხედრო საბჭოს 02.01.92წ. დადგენილება, რომლითაც შეჩერდა საქართველოსუზენაესი საბჭოს საქმიანობა, წარმოადგენდა უკანონო აქტს, რომელსაც მოცემულ შემთხვევაში შედეგადკანონიერი ხელისუფლების წარმომადგენლის გ. გოლეთიანის უფლებამოსილების ვადამდე უკანონოდშეწყვეტა მოჰყვა.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 28.06.06წ.გადაწყვეტილება 29.08.06წ. სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ფინანსთა სამინისტრომ, რომელმაცაღნიშნული გადაწყვეტილების გაუქმება და მოსარჩელისათვის სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზეუარის თქმა მოითხოვა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 28.11.06წ. განჩინებითფინანსთა სამინისტროს სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა თბილისისსაქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 28.06.06წ. გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 28.10.1990წ. ჩატარებული არჩევნებისშედეგად გ. გოლეთიანი აირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატადპოლიტიკური გაერთიანება «მრგვალი მაგიდა – თავისუფალი საქართველოს» საარჩევნო სიით. 1991-1992წწ. დეკემბერ-იანვარში საქართველოში მოხდა ანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული სახელმწიფოგადატრიალება, რასაც ერთ-ერთ შედეგად მოჰყვა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოსსაქმიანობის ვადამდე შეწყვეტა. 02.01.92წ. გ. გოლეთიანს საქართველოს რესპუბლიკის სამხედროსაბჭოს გადაწყვეტილების საფუძველზე შეუჩერდა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოსდეპუტატის უფლებამოსილება, ხოლო საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 30.01.92წ.№85 დადგენილებით საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს უფროსს დაევალა ყოფილიუზენაესი საბჭოს დეპუტატებთან ანგარიშსწორების განხორციელება. საქართველოს პარლამენტის11.03.05წ. დადგენილებით დადასტურდა 28.10.90წ. არჩეული საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესისაბჭოს ლეგიტიმურობა სათანადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში და დაგმობილ იქნა 1991-1992წწ. დეკემბერ-იანვრის არაკონსტიტუციური შეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება.სააპელაციო პალატამ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება, რომ სასამართლოს საქმე უნდა განეხილაუდავო სამართალწარმოების წესით, რაზეც მიუთითა, რომ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარება მიეკუთვნებოდა აღიარებითი სარჩელების კატეგორიას, ხოლო ადმინისტრაციული საპროცესოკოდექსის 25-ე მუხლის მიხედვით პირს შეეძლო აღეძრა აღიარებითი სარჩელი უფლების ანსამართლებრივი ურთიერთობის არსებობა-არარსებობის დასადგენად, თუ მას ამის კანონიერი ინტერესიგააჩნდა. სააპელაციო სასამართლომ დადასტურებულად მიიჩნია, რომ გ. გოლეთიანი დათხოვნილ იქნასაქართველოს უზენაესი საბჭოს წევრობიდან საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოსა დამინისტრთა კაბინეტის გადაწყვეტილებების საფუძველზე პოლიტიკური მოტივით, ლეგიტიმურიხელისუფლებისადმი მისი კუთვნილების გამო, რაც წარმოადგენდა უკანონო დათხოვნას. «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-2 მუხლის თანახმად, პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნეოდა თანამდებობიდან ან სხვასამუშაო ადგილიდან უკანონო დათხოვნა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკურიმოტივით, სასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყოპირის პოლიტიკურ შეხედულებებთან.ფინანსთა სამინისტრომ 07.05.07წ. საკასაციო საჩივრით მიმართა საქართველოს უზენაესსასამართლოს, რომლითაც თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის28.11.06წ. განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით გ. გოლეთიანისათვის სასარჩელომოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.კასატორმა მიუთითა, რომ «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის თანახმად,პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობისდაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა, გადასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულდაწესებულებაში იძულებით მოთავსება, მოქალაქეობის ჩამორთმევა, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონებისჩამორთმევა და განადგურება, თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილიდან უკანონო დათხოვნა,44

საცხოვრებლად გამწესება სპეციალური დასახლების ადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდანგამოსახლება, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლებების, ანთავისუფლებების სხვაგვარი შეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივითსასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყო დანაშაულისჩადენაში ყალბ ბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, ან არსებული პოლიტიკურირეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებებით,სოციალურ, წოდებრივ ან რელიგიურ კუთვნილებასთან, აგრეთვე‚ ამ კანონის მე-4 მუხლშიჩამოთვლილი სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული იძულების ფორმები. კასატორის აზრით,მინისტრთა კაბინეტის 30.01.92წ. №85 დადგენილება, რომლის საფუძველზეც გ. გოლეთიანისამსახურიდან გათავისუფლდა, უკანონობის მოტივით არ გაუქმებულა და კვლავ კანონიერ ძალაშია.შესაბამისად, მოსარჩელის მიმართ არ დასტურდება «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლითგათვალისწინებული შემთხვევები.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის23.03.07წ. განჩინებაზეფინანსთა სამინისტრომ წარმოადგინა 11.04.07წ. მოსაზრება, რომელშიცაღნიშნა, რომ მისი საკასაციო საჩივრის დასაშვებად ცნობის საფუძველს ქმნის «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-2 მუხლის სწორად განმარტების საჭიროება. კასატორის განცხადებით,მიმდინარეობს სხვა ამდაგვარი დავები და გასაჩივრებული განჩინების ძალაში დატოვება ხელს შეუწყობსარასწორი პრაქტიკის ჩამოყალიბებას, გამოიწვევს სახელმწიფო ბიუჯეტის გაუმართლებელ ხარჯებს.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 05.07.07წ. განჩინებით ფინანსთა სამინისტროს საკასაციოსაჩივარი მიჩნეული იქნა დასაშვებად და სსსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზეგანსახილველად ჩაინიშნა მხარეთა დასწრების გარეშე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომსაქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი უსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდეს,შემდეგ გარემოებათა გამო:სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, საკასაციო პალატისათვის სავალდებულოასააპელაციო სასამართლოს მიერ წარმოდგენილ მტკიცებულებებზე დაყრდნობით დადგენილი ფაქტობრივიგარემოებები, რომ 28.10.90წ. საქართველოში ჩატარებული არჩევნების შედეგად გ. გოლეთიანიაირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს დეპუტატად პოლიტიკური გაერთიანება «მრგვალიმაგიდა – თავისუფალი საქართველოს» საარჩევნო სიით. 1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვარშისაქართველოში მოხდა ანტიკონსტიტუციური შეიარაღებული სახელმწიფო გადატრიალება, რასაც ერთ-ერთ შედეგად მოჰყვა საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს საქმიანობის ვადამდე შეწყვეტა. გ.გოლეთიანს საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭოს 02.01.92წ. დადგენილების საფუძველზეშეუჩერდა საქართველოს უზენაესი საბჭოს დეპუტატის უფლებამოსილება, ხოლო საქართველოსრესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 30.01.92წ. №85 დადგენილებით საქართველოს რესპუბლიკისუზენაესი საბჭოს სამდივნოს უფროსს დაევალა ყოფილი უზენაესი საბჭოს დეპუტატებთანანგარიშსწორების განხორციელება. მოსარჩელის სამსახურიდან დათხოვნა დაკავშირებული იყო მისპოლიტიკურ შეხედულებებთან, რაც გამოიხატებოდა ლეგიტიმური ხელისუფლების მხარდაჭერაში.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის მითითებას სააპელაციო სასამართლოს მხრიდანკანონის არასწორი გამოყენებისა თუ მისი მცდარი განმარტების თაობაზე და მიიჩნევს, რომ სახეზე არარის განჩინების გაუქმების სსკ-ის 393-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლები. ამასთან, საკასაციოპალატა არ იზიარებს ფინანსთა სამინისტროს მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ თანამდებობიდანუკანონოდ გათავისუფლების გამო გ. გოლეთიანის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებაუსაფუძვლოა, ვინაიდან ძალაშია მისი სამსახურიდან დათხოვნის თაობაზე მიღებული მინისტრთაკაბინეტის 30.01.92წ. №85 დადგენილება. აღნიშნულთან დაკავშირებით, საკასაციო სასამართლოიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას, რომ გ. გოლეთიანის დათხოვნა უკავშირდებოდალეგიტიმური ხელისუფლებისადმი მის მხარდაჭერას. გ. გოლეთიანის დათხოვნა მოხდა არალეგიტიმურიორგანოს - სამხედრო საბჭოს დადგენილების საფუძველზე, რომლითაც შეჩერებულ იქნა საქართველოსრესპუბლიკის კონსტიტუციის მოქმედება და შესაბამისად, შეჩერდა საქართველოს უზენაესი საბჭოსდეპუტატთა, მათ შორის - გ. გოლეთიანის უფლებამოსილება. აღნიშნული დასტურდება საქართველოსპარლამენტის 11.03.05წ. დადგენილებით «1991-92 წლების დეკემბერ-იანვრის მოვლენებისსამართლებრივი შეფასების შესახებ», რომლის საფუძველზეც საქართველოს პარლამენტმა დაადასტურა28.10.90წ. არჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოსა და 26.05.91წ. საქართველოს პრეზიდენტის,აგრეთვე მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურების, ადგილობრივი თვითმმართველობისა დამმართველობის ორგანოების ლეგიტიმურობა სათანადო კანონდებლობით დადგენილ ვდებში. ამავედადგენილებით გადასინჯვას დაექვემდებარა სისხლის სამართლის საქმეები იმ პირთა მიმართ, რომელთაბრალდება ემყარებოდა მითითებულ სახელმწიფო სტრუქტურებში მათ მონაწილეობას და მათ45

პოლიტიკურ მრწამს. აღნიშნული დადგენილების საფუძველზე 24.06.05წ. «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვეპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»საქართველოს კანონში შეტანილ იქნა ცვლილება, რომლის 1.2 მუხლის შესაბამისად, მითითებულიკანონის მოქმედება გავრცელდა საქართველოს მოქალაქეებზე, რომლებმაც პოლიტიკური რეპრესიაგანიცადეს ყოფილი სსრკ-ის ტერიტორიაზე 1921წ. თებერვლიდან 1990წ. 28 ოქტომბრამდე დაშემდგომ დამოუკიდებელი საქართველოს ტერიტორიაზე. ამავე კანონის მე-2 მუხლმა დაადგინა, რომპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა და მათგან ერთ-ერთიარის: «თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილებიდან უკანონო დათხოვნა», რომელიც სახელმწიფომგანახორციელა პოლიტიკური მოტივით სასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებითდა დაკავშირებული იყო დანაშაულის ჩადენაში ყალბ ბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურშეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობისგაწევასთან მშვიდბიანი საშუალებით. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქმეზე დადგენილად არისცნობილი და უდავოა, რომ სამხედრო საბჭოს 02.01.92წ. დადგენილება, რომლითაც შეჩერდასაქართველოს უზენაესი საბჭოს საქმიანობა, წარმოადგენდა უკანონო აქტს, რომელსაც შედეგად მოჰყვაკანონიერი ხელისუფლების წარმომადგენლის – გ. გოლეთიანის უფლებამოსილების ვადამდე უკანონოდშეწყვეტა. აღნიშნული გარემოება უნდა შეფასდეს, როგორც თანამდებობიდან უკანონო დათხოვნა,ვინაიდან დეპუტატის უფლებამოსილების შეწყვეტა, სამსახურიდან დათხოვნა, 04.01.92წ. მოქმედიშრომის კანონმდებლობის შესაბამისად უნდა განხორციელებულიყო დეპუტატის უფლებამოსილების ვადისგასვლის ან კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა საფუძვლის არსებობისას.ზემოაღიშნულიდან გამომდინარე და სასამართლოთა მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გამოებებზედაყრდნობით სახეზეა მოსარჩელე გ. გოლეთიანის მიმართ პოლიტიკური რეპრესიის განხორციელება,რაც გამოიხატა მისი, როგორც კანონიერი ხელისუფლების წარმომადგენლის - საქართველოს უზენაესისაბჭოს დეპუტატის პოლიტიკური მოტივით თანამდებობიდან უკანონო გათავისუფლებაში. აღნიშნულიქმედება ქმნის «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა დარეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებულ საფუძველს.კასატორს - ფინანსთა სამინისტროს არ წარმოუდგენია დასაბუთებული პრეტენზია, რის გამოც საკასაციოსასამართლო მიიჩნევს, რომ გ. გოლეთიანი «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის საფუძველზემართებულად იქნა აღიარებული პოლიტიკურ რეპრესირებულად, რის გამოც, საკასაციო სასამართლოსრულიად იზიარებს ქვემდგომი ინსტანციის სასამართლოთა მსჯელობას და მიაჩნია, რომ კასატორისმიერ წარმოდგენილი მოსაზრება არ იძლევა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმების საფუძველს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ემუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის28.11.06წ. განჩინება;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება და მიუღებელი საპენსიო თანხის ანაზღაურებაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-605-575(კ-07) 28 ნოემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობა: ნ. ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 3 ნოემბერს ნ. ყაჯრიშვილმა სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხეების: საქრთველოს პარლამენტისა და46

ფინანსთა სამინისტროს მიმართ პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და ზიანისანაზღაურების თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ დაიბადა 1964წ. 23 ივლისს ქ. თბილისში.ეროვნული მოძრაობის პირველი დღიდან აქტიურად იყო ჩაბმული ეროვნულ მოძრაობაში,მონაწილეობდა სხვადასხვა მიტინგებსა თუ აქციებში. არის 9 აპრილის მონაწილე, II ჯგუფისინვალიდი. 1989 წლიდან იყო «წმინდა ილია მართლის» საზოგადოების წევრი. 1991 წელს დაინიშნასაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოში ინსტრუქტორად. 1991წ. 22 დეკემბრიდან1992წ. 6 იანვრამდე, კანონიერი ხელისუფლების დამხობამდე იმყოფებოდა ე.წ. «ბუნკერში».საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85 დადგენილებითYგათავისუფლდა დაკავებული თანამდებობიდან.მოსარჩელის განმარტებით, იგი აქტიურად მონაწილეობდა კანონიერი ხელისუფლების დაბრუნებისმოთხოვნით მოწყობილ აქციებში, რის გამოც მოყვა მრავალ დარბევასა და სროლაში. მის სახლშისამხედრო ხუნტის წარმომადგენლების მიერ ჩატარდა ჩხრეკა, ასევე‚ იყო მუქარა და დაშინება, რისგამოც იძულებული გახდა გაეყიდა ბინა და გადასულიყო სხვაგან საცხოვრებლად.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას,თანამდებობაზე აღდგენასა და განაცდური ხელფასის - 439 992 ლარისა და ასევე, მორალური დამატერიალური ზიანის - 100 000 ლარის ანაზღაურებას.საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 18 იანვრის მოსამზადებელ სხდომაზე მოსარჩელემ დააზუსტამოთხოვნა და საბოლოოდ მოითხოვა ფინანსთა სამინისტროს მის სასარგებლოდ დაკისრებოდაჯანმრთელობის დაზიანებით მიყენებული ზიანისათვის - 50 000 ლარი, ხოლო მორალურიზიანისათვის - 50 000 ლარის ანაზღაურება.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციული კოლეგიის 2006წ. 18 იანვრის საოქმოგანჩინებით საქართველოს პარლამენტი მხარეთა თანხმობით ამოირიცხა მოპასუხეთა სიიდან.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 30 მარტისგადაწყვეტილებით ნ. ყაჯრიშვილის სასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; ნ.ყაჯრიშვილი აღიარებულ იქნა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად - პოლიტიკური მოტივითთანამდებობიდან გათავისუფლების გამო, სასარჩელო მოთხოვნა იძულებითი განაცდური ხელფასისა დაზიანის ანაზღაურების თაობაზე არ დაკმაყოფილდა.საქალაქო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ «1991-1992 წლების დეკემბერ-იანვრისმოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ» საქართველოს პარლამენტის დადგენილებისშესაბამისად, «საქართველოს პარლამენტი კვლავ ადასტურებს 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული დასაქართველოს უზენაეს საბჭოსა და‚…აგრეთვე‚ მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურებისლეგიტიმურობას სათანადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში.» მოსარჩელეს, როგორც საქართველოსუზენაეს საბჭოს დაქვემდებარებული სტრუქტურის - საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოსსამდივნოს თანამშრომლის ლეგიტიმურობა უნდა განისაზღვროს უზენაესი საბჭოს ლეგიტიმურობისვადით – 4 წლიანი პერიოდით. სასამართლოს განმარტებით, მოსარჩელე გათავისუფლებულ იქნასამსახურიდან არალეგიტიმური ორგანოს – მინისტრთა კაბინეტის მიერ. «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად, «პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა –თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილიდან უკანონო დათხოვნა», მოსარჩელის სამსახურიდანდათხოვნა კი, დაკავშირებული იყო მის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, რაც გამოიხატებოდა კანონიერსტურუქტურაში მუშაობისა და ლეგიტიმური ხელისუფლების მხარდაჭერაში. მინისტრთა საბჭოს 1992წ.30 იანვრის №85 დადგენილებაში მითითებულია, რომ უზენაესი საბჭოს სამდივნოს დაკომპლექტებაგანხორცილდეს სამხედრო საბჭოსთან შეთანხმებით, რაც ასევე ადასტურებს იმ გარემოებას, რომკადრების მიღება ხორციელდებოდა არა კანონის, არამედ არალეგიტიმური ორგანოს მიერ პოლიტიკურიშეხედულების საფუძველზე.ხოლო, რაც შეეხება მოსარჩელის მოთხოვნას, იძულებითი განაცდური ხელფასის ანაზღაურებისთაობაზე, სასამართლოს განმარტებით, უსაფუძვლოა, ვინაიდან, საქართველოს შრომის კანონთაკოდექსის 207-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, იძულებითი განაცდური ხელფასისანაზღაურების საფუძველია გათავისუფლების შესახებ ბრძანების უკანონოდ ცნობა და პირის სამსახურშიაღდგენა. კონკრეტულ შემთხვევაში მოსარჩელის სამსახურში აღდგენა არ მომხდარა, აქედანგამომდინარე, არ არსებობს მოთხოვნის დაკმაყოფილების სამართლებრივი საფუძველიც.მოსარჩელის მიერ ვერ იქნა ასევე წარმოდგენილი ვერანაირი მტკიცებულება იმისა, რომ მის მიმართხორციელდებოდა ლეგიტიმური და არალეგიტიმური ორგანოს წარმომადგენლების მიერ დევნა,შევიწროვება ან საცხოვრებელი სახლის ჩრეკა, რისი გათვალისწინებითაც მოთხოვნა მორალური დამატერიალური ზიანის ანაზღაურების ნაწილში არ დაკმაყოფილდა.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს ნ. ყაჯრიშვილმა და ფინანსთასამინისტრომ.აპელანტი ნ. ყაჯრიშვილი სააპელაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 30 მარტის გადაწყვეტილების სარჩელის47

დაუკმაყოფილებლობის ნაწილში გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მისი სასარჩელო განცხადებისსრულად დაკმაყოფილებას.მეორე აპელანტი - ფინანსთა სამინისტრო სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ «საქართველოსმოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალურიდაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის თანახმად: «პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულებისსხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლის ხელყოფა, ჯანმრთელობის დაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა,გადასახლება, გასახლება, სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში იძულებითმოთავსება, მოქალაქეობის ჩამორთმევა, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონების ჩამორთმევა დაგანადგურება, თანამდებობიდან ან სხვა სამუშაო ადგილებიდან უკანონო დათხოვნა, საცხოვრებლადგამწესება სპეციალური დასახლების ადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდან გამოსახლება, აგრეთვე‚საქართველოს კანონმდებლობით გარანტირებული ადამიანის უფლებების, ან თავისუფლებების სხვაგვარიშეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომ განახორციელა პოლიტიკური მოტივით სასამართლოს, ან სხვასახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებით და დაკავშირებული იყო დანაშაულის ჩადენაში ყალბბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონოქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებებით, სოციალურ, წოდებრივ, ანრელიგიურ კუთვნილებასთან, აგრეთვე ამ კანონის მე-4 მუხლში ჩამოთვლილი სახელმწიფოს მიერგანხორციელებული იძულების ფორმები».საქმეში წარმოდგენილი საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85დადგენილების შესაბამისად, ნ. ყაჯრიშვილი დაკავეული თანამდებობიდან გათავისუფლდა საქართველოსრესპუბლიკის შრომითი კანონმდებლობის 34-ე მუხლის პირველი პუნქტის საფუძველზე და აღნიშნულიდადგენილება არ გაუქმებულა უკანონობის მოტივით, ის დღესაც კანონიერ ძალაშია. ამასთან,აპელანტის განმარტებით, საქმეში წარმოდგენილი არ არის მტკიცებულებები, რომლითაცდადასტურდებოდა მოსარჩელის მიმართ განხორციელებული პოლიტიკური რეპრესია. შესაბამისად, მისმიმართ ადგილი არ ჰქონია «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლითგათვალისწინებულ შემთხვევებს.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 30 მარტის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალიგადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 13 მარტისგანჩინებით ნ. ყაჯრიშვილისა და ფინანსთა სამინისტროს სააპელაციო საჩივრები არ დაკმაყოფილდა;უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 30მარტის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლო განჩინებაში მიუთითებდა, რომ «1991-92 წლების დეკემბერ-იანვრისმოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ» საქართველოს პარლამენტის დადგენილების თანახმად,საქართველოს პარლამენტი კვლავ ადასტურებს 1990წ. 28 ოქტომბერს არჩეული საქართველოსპრეზიდენტის, აგრეთვე მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურების (შეიარაღებული ძალებისჩათვლით) და ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების ლეგიტიმურობასსათანადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში.აღნიშნულ დადგენილებაზე დაყრდნობით, სააპელაციო პალატამ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოსმოსაზრება, რომ მოსარჩელე ნ. ყაჯრიშვილს, როგორც საქართველოს უზენაესი საბჭოსდაქვემდებარებული სტრუქტურის - საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოსთანამშრომლის ლეგიტიმურობა უნდა განისაზღვროს უზენაესი საბჭოს ლეგიტიმურობის ვადით - 4წლიანი პერიოდით.მოსარჩელე დაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლდა არალეგიტიმური ორგანოს - მინისტრთაკაბინეტის მიერ.ზემოაღნიშნულ გარემოებებზე და «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლზე მითითებით,სააპელაციო პალატამ გაიზიარა საქალაქო სასამართლოს მოსაზრება ნ. ყაჯრიშვილის პოლიტიკურირეპრესიის მსხვერპლად აღიარების თაობაზე და აღნიშნული კანონის მე-8 მუხლის მე-3 პუნქტისსაფუძველზე მიიჩნია, რომ ნ. ყაჯრიშვილს მართებულად ეთქვა უარი ჯანმრთელობის დაზიანებითმიყენებული და გადატანილი ტანჯვა-წამებისათვის მატერიალური ზიანის ანაზღაურებაზე, ვინაიდანდასახელებული ნორმით რეაბილიტირებული პირის ქონებრივი უფლებების აღდგენის წესიგანისაზღვრება არა აღნიშნული კანონით, არამედ ცალკე კანონით, ეს უკანასკნელი კი, შესაბამისიორგანოს მიერ მიღებული არ არის.მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ფინანსთა სამინისტრომ.კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა პალატის 2007წ. 13 მარტის განჩინების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებითმოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.კასატორი საკასაციო საჩივარს ძირითადად აფუძნებდა იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდასასარჩელო და სააპელაციო საჩივრებში.48

სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, შემდეგ გარემოებათაგამო:«1991-92 წლების დეკემბერ-იანვრის მოვლენების სამართლებრივი შეფასების შესახებ» საქართველოსპარლამენტის 2005წ. 11 მარტის დადგენილებით სახელმწიფომ დაადასტურა 1990წ. 28 ოქტომბერსარჩეული საქართველოს უზენაესი საბჭოსა და 1991წ. 26 მაისს არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის,აგრეთვე მათდამი დაქვემდებარებული სტრუქტურების და ადგილობრივი თვითმმართველობისა დამმართველობის ორგანოების ლეგიტიმურობა სათანადო კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში. იმავედადგენილებით გადასინჯვას დაექვემდებარა სისხლის სამართლის საქმეები იმ პირთა მიმართ, რომელთაბრალდება ემყარებოდა მითითებულ სახელმწიფო სტრუქტურებში მათ მონაწილეობას და მათპოლიტიკურ მრწამსს.აღნიშნულის საფუძველზე 2005წ. 24 ივნისს «საქართველოს მოქალაქეთაპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ»საქართველოს კანონში შევიდა ცვლილება, რომლის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად,მითითებული კანონის მოქმედება გავრცელდა საქართველოს მოქალაქეებზე, რომლებმაც პოლიტიკურირეპრესია განიცადეს ყოფილი სსრკ-ის ტერიტორიაზე 1921წ. თებერვლიდან 1990წ. 28 ოქტომბრამდედა შემდგომ დამოუკიდებელი საქართველოს ტერიტორიაზე. ამავე კანონის მე-2 მუხლი ჩამოყალიბდაშემდეგი რედაქციით: პოლიტიკურ რეპრესიად მიიჩნევა იძულების სხვადასხვა ფორმა - სიცოცხლისხელყოფა, ჯანმრთელობის დაზიანება, თავისუფლების აღკვეთა, გადასახლება, გასახლება,სახელმწიფოდან გაძევება, ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში იძულებით მოთავსება, მოქალაქეობისჩამორთმევა, შრომაში იძულებით ჩაბმა, ქონების ჩამორთმევა განადგურება, თანამდებობიდან ან სხვასამუშაო ადგილიდან უკანონო დათხოვნა, საცხოვრებლად გამწესება სპეციალური დასახლებისადგილებში, საცხოვრებელი სადგომიდან გამოსახლება, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობითგარანტირებული ადამიანის უფლების ან თავისუფლების სხვაგვარი შეზღუდვა, რომელიც სახელმწიფომგანახორციელა პოლიტიკური მოტივით სასამართლოს ან სხვა სახელმწიფო ორგანოს გადაწყვეტილებითდა დაკავშირებული იყო დანაშაულის ჩადენაში ყალბ ბრალდებასთან, პირის პოლიტიკურშეხედულებასთან ან არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობისგაწევასთან მშვიდობიანი საშუალებით, სოციალური წოდებრივ ან რელიგიურ კუთვნილებასთან, ანკანონის მე-4 მუხლში ჩამოთვლილი, სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული იძულების ფორმები.«საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთასოციალური დაცვის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე»საქართველოს 2005წ. 24 ივნისის კანონით, აღნიშნული კანონის მე-4 მუხლს დაემატა მე-4 პუნქტი,რომლის თანახმად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა პირი, რომელიც რეაბილიტირებულიქნა საქართველოს სასამართლოების მიერ საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსითდადგენილი წესით, თუ მის მიმართ წაყენებული ბრალდება ემყარებოდა კანონიერი ხელისუფლებისსტრუქტურებში სამსახურს ან ამ სტრუქტურების მხარდაჭერას. ამავე კანონის მე-3 მუხლის «ა»ქვეპუნქტის თანახმად, პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად მიიჩნევა პირი, რომელმაც უშუალოდგანიცადა პოლიტიკური რეპრესია.აღნიშნული ნორმებზე დაყრდნობით საკასაციო სასამართლო Mგანმარტავს შემდეგს: პირი მხოლოდ იმშემთხვევაში მიიჩნევა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად, თუ შესაბამისი გარემოებებისა დამტკიცებულებების შეფასების საფუძველზე დადგინდება, რომ სახელმწიფოს მხრიდან მის მიმართპოლიტიკური მოტივით ნამდვილად იქნა გამოყენებული «საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკურირეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2მუხლით განსაზღვრული იძულების რომელიმე ფორმა.საქმის მასალებით დადგენილია, რომ მოსარჩელე ნ. ყაჯრიშვილი 1991 წელს დაინიშნასაქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს სამდივნოს სამეურნეო განყოფილების ინსტრუქტორად,ხოლო საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1992წ. 30 იანვრის №85 დადგენილებისსაფუძველზე, საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსის 34-ე მუხლის შესაბამისად, გათავისუფლდადაკავებული თანამდებობიდან.საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს რა ზემოაღნიშნული ნორმების შინაარსსა და ნ.ყაჯრიშვილის სამსახურიდან დათხოვნის სამართლებრივ საფუძველს, თვლის რომ ნ. ყაჯრიშვილისდაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლების საფუძველი არ იძლევა იმის მტკიცების შესაძლებლობას,რომ მისი დათხოვნა უკავშირდებოდა ხელისუფლების სტრუქტურაში მუშაობასა და ლეგიტიმურიხელისუფლებისადმი მის მხარდაჭერაში. ამასთან, საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტი ვერჩაითვლება არალეგიტიმურ ორგანოდ და შესაბამისად, აღნიშნული ორგანოს მიერ მიღებული აქტისსაფუძველზე პირის სამსახურიდან დათხოვნა ავტომატურ რეჟიმში არ ქმნის პირის რეაბილიტაციისსაფუძველს.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ნ. ყაჯრიშვილის პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლადაღიარების ნაწილში სააპელაციო სასამართლომ სრულად არ გამოიკვლია საქმესთან დაკავშირებული49

მტკიცებულებები და ყოველმხრივ არ შეაფასა ისინი, თუ რამდენად განხორციელდა ნ. ყაჯრიშვილისმიმართ პოლიტიკური რეპრესია. კერძოდ, სააპელაციო სასამართლოს არ მიუთითებია კონკრეტულმტკიცებულებებზე და არ დაუსაბუთებია “საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის რომელიმოთხოვნის საფუძველზე იქნა მიჩნეული ნ. ყაჯრიშვილი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ სსკ-ის 105-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად,სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისი შინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდესსასამართლო სხდომაზე მათ ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მასგამოაქვს დასკვნა საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ.ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-4 მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული საქმისგანხილვისას მხარეები სარგებლობენ სსკ-ის მე-4 მუხლით მინიჭებული უფლება-მოვალეობებით,ამასთან, სასამართლო უფლებამოსილია‚ თავისი ინიციატივით მიიღოს გადაწყვეტილება დამატებითიინფორმაციის ან მტკიცებულებების წარმოსადგენად. ამავე კოდექსის მე-19 მუხლის თანახმად, სსკ-ის103-ე მუხლით მინიჭებული უფლებამოსილების გარდა, სასამართლო უფლებამოსილია‚ საკუთარიინიციატივით შეაგროვოს ფაქტობრივი გარემოებები და მტკიცებულებები. მხარეს უფლება აქვს‚ ამფაქტობრივი გარემოებების გამოყენებამდე და მტკიცებულებების შემოწმებამდე წარადგინოს საკუთარიმოსაზრება მათ თაობაზე.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ არსებობს სსკ-ის 394-ემუხლის “ე” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებისსამართლებრივი საფუძველი, ვინაიდან ხსენებული გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისადდასაბუთებული და სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახლა განხილვისას სრულყოფილად უნდაგამოიკვლიოს და შეაფასოს საქმეში არსებული მტკიცებულებები და დაადგინოს, თუ რამდენადგანხორციელდა ნ. ყაჯრიშვილის მიმართ “საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიებისმსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ” კანონის მე-2 მუხლითგათვალისწინებული იძულების რომელიმე ფორმა პოლიტიკური მოტივით და რამდენად შეიძლება იქნესმიჩნეული ნ. ყაჯრიშვილი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ფინანსთასამინისტროს სააპელაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ და საქმე, ნ. ყაჯრიშვილისპოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების ნაწილში, ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდესიმავე სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. ფინანსთა სამინისტროს საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 13მარტის განჩინება ნ. ყაჯრიშვილის პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარების ნაწილში და საქმეამ ნაწილში ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს.დანარჩენ ნაწილში გასაჩივრებული განჩინება დარჩეს უცვლელად;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.2. წელთა ნამსახურების პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-1494-1069(კ-05) 7 მარტი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),ნ. ქადაგიძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2004წ. 25 მაისს ლ. კუპატაძემ სარჩელი აღძრა ქ. თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რაიონულსასამართლოში სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ და მიუთითა, რომ იგი1971-1976 წლებში სწავლობდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე.50

1975-1982 წლებში მუშაობდა კომკავშირისა და პარტიის რაიკომებში პასუხსაგებ თანამდებობებზე.1982-1991 წლებში მუშაობდა ზესტაფონის რაიონის სასამართლოს თავმჯდომარედ, ხოლო 1994-1999წლებში - ჯერ ახალციხის რეგიონის სამხედრო მოსამართლედ, ხოლო შემდეგ - სამხედროპროკურორად, საიდანაც დათხოვნილ იქნა 1999წ. 27 მაისის №125-პ ბრძანებით, მოსამართლედდანიშვნასთან დაკავშირებით. მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნისპერიოდისათვის ჰქონდა წელთა ნამსახურობის 25 წლისა და 20 დღის სტაჟი, რის გამოც «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის პირველიმუხლის «გ» პუნქტის, მეორე მუხლისა და მე-11 მუხლის «ა» პუნქტის საფუძველზე ეკუთვნის პენსიაწელთა ნამსახურობისათვის.ლ. კუპატაძის მითითებით, მან 2004წ. 26 თებერვალს განცხადებით მიმართა სოციალურიუზრუნველყოფის ერთიან სახელმწიფო ფონდს და მოითხოვა წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა,მაგრამ სოცფონდის 2004წ. 29 მარტის №№17/1579 წერილით უარი ეთქვა წელთა ნამსახურობის პენსიისდანიშვნაზე იმ მოტივით, რომ მას დათხოვნის დღისათვის არ უგროვდებოდა სამხედრო სამსახურშინამსახურობის 20-წლიანი სტაჟი.ლ. კუპატაძემ სოცფონდის უარი მიიჩნია უკანონოდ და მიუთითა, რომ «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლი არითვალისწინებდა, რომ მუშაკს წელთა ნამსახურობის 20 წელი აუცილებლად სამხედრო სამსახურშიჰქონოდა ნამსახური, არამედ აქ საუბარი იყო ზოგადად წელთა ნამსახურობაზე. მისი თქმით, ამავეკანონის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნილ სამხედრომოსამსახურეებს შეიძლება წელთა ნამსახურობაში ჩათვლოდა უმაღლეს სასწავლებელში სწავლისპერიოდი, რის გამოც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში 1971-1976 წლებში სწავლის პერიოდი -5 წელიც უნდა ჩათვლოდა წელთა ნამსახურობაში.მოსარჩელემ მიუთითა, რომ, ვინაიდან 1975-1982 წლებში იგი მუშაობდა კომკავშირისა და პარტიისრაიკომებში პასუხსაგებ თანამდებობებზე, ამიტომ იმ დროს მოქმედი სსრ კავშირის მინისტრთა საბჭოს1982წ. 24 ივნისის №562 და 1983წ. 11 იანვრის №32 დადგენილებებით პასუხსაგებ პარტიულთანამდებობაზე მუშაობა ეთვლებოდა პროკურატურისა და სასამართლო ორგანოების სისტემაში მუშაობისსტაჟში. ამასთან, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, ადრინდელი წელთა ნამსახურობაშეიარაღებულ ძალებსა და სამართალდამცავ ორგანოებში ეთვლებოდა საერთო წელთა ნამსახურობაში.ზემოაღნიშნული გაანგარიშებით, მოსარჩელემ მიიჩნია, რომ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნისას მასჰქონდა წელთა ნამსახურობის 25წლისა და 20 დღის სტაჟი, რაც პენსიის მიღების უფლებას ანიჭებდა.საბოლოოდ, მოსარჩელემ მოითხოვა სოცფონდის 2004წ. 29 მარტის №17/1579 წერილის ბათილადცნობა, მოპასუხის მიერ მის სასარგებლოდ წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა და სარჩელისწარდგენამდე წინა 1 წლის პერიოდის კუთვნილი პენსიის ანაზღაურება.სარჩელი არ ცნო მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა, რომელმაცმიუთითა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის შესაბამისად, ლ. კუპატაძეს არ უგროვდებოდა წელთა ნამსახურობის პენსიისდასანიშნად გათვალისწინებული 20-წლიანი სტაჟი, რის გამოც მას უარი უნდა ეთქვას სასარჩელომოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 9 ივნისის გადაწყვეტილებით ლ.კუპატაძის სასარჩელო მოთხოვნა დაკმაყოფილდა, ბათილად იქნა ცნობილი სოცფონდის 2004წ. 29მარტის №1/1579 წერილი, მოსარჩელეს დაენიშნა პენსია 2004წ. თებერვლიდან და მასვე აუნაზღაურდაერთი წლის მიუღებელი პენსია 4203 ლარისა და 12 თეთრის ოდენობით.რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევისერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა. აპელანტი მიუთითებდა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის თანხმად, წელთა ნამსახურობისპენსია ენიშნებათ მხოლოდ იმ პირებს, რომლებსაც სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის დღეს აქვთსამხედრო სამსახურში წელთა ნამსახურობის 20 და 20-ზე მეტი კალენდარული წელი. აპელანტისგანმარტებით, მოსარჩელეს წელთა ნამსახურობის სტაჟში კიდევაც რომ ჩათვლოდა სახელმწიფოუნივერსიტეტში სწავლის 5 წელი, მას მაინც არ უგროვდებოდა კანონით დადგენილი 20-წლიანისტაჟი, ვინაიდან ზემოაღნიშნული კანონის თანახმად, რაიკომში მუშაობის, შემდეგ რაიონის სახალხომოსამართლედ, რაიონის გამგეობისა და ქონების აღრიცხვისა და პრივატიზების სამმართველოსუფროსად, გამგეობის მრჩევლად მუშაობის პერიოდი მას წელთა ნამსახურობის სტაჟში ვერჩაეთვლებოდა.თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა პალატის2005წ. 28 სექტემბრის ახალი გადაწყვეტილებით სოცფონდის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა,51

გაუქმდა რაიონული სასამართლოს 2004წ. 9 ივნისის გადაწყვეტილება და ლ. კუპატაძის სარჩელს უარიეთქვა დაკმაყოფილებაზე.სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა აპელანტის მოსაზრება იმის თაობაზე, თითქოს ლ.კუპატაძეს უმაღლეს სასწავლებელში სწავლის პერიოდი არ უნდა ჩათვლოდა საერთო სტაჟში.სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სამხედრო სამსახურიდანდათხოვნილ სამხედრო მოსამსახურეებს წელთა ნამსახურობაში შეიძლება ჩათვლოდათ სამხედროსამსახურში ან შინაგან საქმეთა და უშიშროების სამსახურის ორგანოებში, სახელმწიფო დაცვისსპეციალურ სამსახურში ჩარიცხვამდე სამოქალაქო, სპეციალურ და უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლისპერიოდი. ვინაიდან ლ. კუპატაძე წარმოადგენდა სამხედრო სამსახურებიდან დათხოვნილ სამხედრომოსამსახურეს, ამიტომ, ზემოაღნიშნული კანონის საფუძველზე, მას 1971-1976 წლებში თბილისისსახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე სწავლის 5-წლიანი პერიოდი უნდა ჩათვლოდაწელთა ნამსახურობის საერთო სტაჟში.სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა რაიონული სასამართლოს მსჯელობა იმის შესახებ, რომ სსრკმინისტრთა საბჭოს 1982წ. 24 ივნისის №562 და 1983წ. 11 იანვრის №32 დადგენილებებისსაფუძველზე, ლ. კუპატაძის მიერ 1972წ. 1 ოქტომბრიდან 1982წ. 23 ივნისამდე პარტიულთანამდებობებზე მუშაობის პერიოდი ითვლებოდა წელთა ნამსახურობაში. სააპელაციო სასამართლოსგანმარტებით, ზემოაღნიშნული დადგენილებებით გათვალისწინებული იყო პასუხსაგებ პარტიულთანამდებობებზე მუშაობის პერიოდის ჩათვლა პროკურატურის და სასამართლო ორგანოების მუშაობისსტაჟში და არა წელთა ნამსახურობაში.სააპელაციო პალატამ გაიზიარა სოცფონდის მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ლ. კუპატაძის მიერ1982წ. 21 ივნისიდან 1994წ. 30 სექტემბრამდე ზესტაფონის რაიონის სახალხო მოსამართლედ, ამავერაიონის სასამართლოს თავმჯდომარედ, სახელმწიფო ქონების მართვის ზესტაფონის რაიონულიგანყოფილების უფროსად, ზესტაფონის რაიონის ადგილობრივი მმართველობის გამგეობის მრჩევლადმუშაობის პერიოდი არ ჩაითვლებოდა წელთა ნამსახურობის საერთო სტაჟში. სააპელაციო სასამართლომგანმარტა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის 59-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სამხედრო პროკურატურისა და სამხედროსასამართლოების ოფიცრებს ადრინდელი წელთა ნამსახურობა შეიარაღებულ ძალებსა დასამართალდამცავ ორგანოებში ჩაეთვლებათ საერთო წელთა ნამსახურობაში. ხოლო ამავე მუხლისშესაბამისად, სახალხო მოსამართლის, სახელმწიფო ქონების მართვის სამმართველოს რაიონულიგანყოფილების უფროსის, ადგილობრივი მმართველობის გამგეობის მრჩევლის თანამდებობაზე მუშაობისპერიოდის ჩათვლა საერთო წელთა ნამსახურობაში გათვალისწინებული არ იყო.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ლ. კუპატაძეს სამხედროსამსახურიდან დათხოვნის დღისათვის არ გააჩნდა სამხედრო სამსახურში ნამსახურობის 20-წლიანისტაჟი, რის გამოც უსაფუძვლოდ მიიჩნია და არ დააკმაყოფილა მისი სასარჩელო მოთხოვნა სოცფონდის2004წ. 29 მარტის №17/1579 წერილის გაუქმებისა და წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნისთაობაზე.სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ლ. კუპატაძემ იმავე საფუძვლებით საკასაციო წესითგაასაჩივრა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელისდაკმაყოფილება მოითხოვა. კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის59-ე მუხლი იმის თაობაზე, თითქოს შეიარაღებულ ძალებსა და სამართალდამცავ ორგანოებში წელთანამსახურობა არ ითვლებოდა წელთა ნამსახურობაში.სამოტივაციო ნაწილი:საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა გაეცნოსაქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა,წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობა და თვლის, რომ ლ. კუპატაძის საკასაციო საჩივარიარ უნდა დაკმაყოფილდეს და უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციულისამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 28 სექტემბრის გადაწყვეტილებაშემდეგ გარემოებათა გამო:ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, თუ ამკოდექსით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ადმინისტრაციულ სამართალწარმოებაში გამოიყენება სსკ-ისდებულებანი.სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულადცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, სასამართლოს მიერკი დადგენილია შემდეგი:52

მოსარჩელე ლ. კუპატაძე 1971-1976 წლებში სწავლობდა ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისისსახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე. 1975-1982 წლებში მუშაობდა საქართველოსალკკ ზესტაფონის რაიონის ინსტრუქტორად, შემდეგ კი სხვადასხვა კომკავშირულ და პარტიულთანამდებობაზე. 1982 წლიდან არჩეულ იქნა ზესტაფონის რაიონის სახალხო მოსამართლედ, შემდეგ -ამავე სასამართლოს თავმჯდომარედ, საიდანაც რწმუნების ვადის გასვლის გამო, გათავისუფლდა 1991წ.7 აგვისტოდან. 1992 წლიდან მუშაობდა სახელმწიფო ქონების მართვის ზესტაფონის რაიონულიგანყოფილების უფროსად, საიდანაც გათავისუფლდა 1994წ. 1 აპრილიდან და დაინიშნა ზესტაფონისრაიონის ადგილობრივი მმართველობის გამგეობის მრჩევლად. მრჩევლის თანამდებობიდანგათავისუფლდა 1994წ. 30 სექტემბერს. ამავე წლიდან დაინიშნა ახალციხის რეგიონალური სამხედროსამსახურის მოსამართლედ, საიდანაც გათავისუფლდა 1996 წელს. იმავეწ. 10 აპრილიდან დაინიშნაახალციხის რეგიონალურ სამხედრო პროკურორად, საიდანაც დათხოვნილ იქნა 1999წ. 27 მაისს. იმავეწელს დაინიშნა ჯერ ქუთაისის საოლქო სასამართლოს მოსამართლედ, ხოლო შემდეგ არჩეულ იქნასაქართველოს უზენაესი სასამართლოს წევრად.ზემოთქმული ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო სრულადიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმისთაობაზე.საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებას, რომ სააპელაციო პალატამუსაფუძვლობის გამო არ გაიზიარა სოცფონდის მოსაზრება იმის თაობაზე, თითქოს ლ. კუპატაძესუნივერსიტეტში სწავლის პერიოდი არ უნდა ჩათვლოდა წელთა ნამსახურობაში. სააპელაციოსასამართლომ მიიჩნია, რომ, ვინაიდან ლ. კუპატაძე წარმოადგენს სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნილსამხედრო მოსამსახურეს, ამიტომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, მას 1971-1976 წლებშითბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე სწავლის პერიოდი – 5 წელი უნდაჩათვლოდა წელთა ნამსახურობაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ამ ნაწილში საკასაციოწესით არ გაუსაჩივრებიათ მხარეებს და იგი კანონიერ ძალაშია შესული, რის გამოც საკასაციო პალატავეღარ იმსჯელებს ლ. კუპატაძის მიერ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლის პერიოდისწელთა ნამსახურობაში ჩათვლის კანონიერების თაობაზე.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთასოციალური უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის «ა» პუნქტის შესაბამისად, სახელმწიფოკომპენსაცია ენიშნებათ იმ სამხედრო მოსამსახურეებს, რომლებსაც სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნისდღეს აქვთ წელთა ნამსახურობის 20 და 20-ზე მეტი კალენდარული წელი. ამავე კანონის მე-16მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, წელთა ნამსახურობაში პენსიის დანიშვნისათვის ჩაითვლება:«საქართველოს პროკურატურის ორგანოებში სამსახური; სამხედრო სამსახური; შინაგან საქმეთა დასახელმწიფო უშიშროების ორგანოებში სამსახური; სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურშისამსახური; პარტიზანულ რაზმებსა და შენაერთებში სამსახური; სახელმწიფო ხელისუფლებისორგანოებსა და სხვა სახელმწიფო ორგანიზაციებში მუშაობის პერიოდი – სამხედრო სამსახური ანშინაგან საქმეთა და უშიშროების ორგანოებსა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურში კადრებისგანკარგულებაში დატოვებით; ტყვეობაში ყოფნის პერიოდი, თუ ტყვემ არ ჩაიდინა სახელმწიფოსწინააღმდეგ მიმართული დანაშაული. სასჯელის მოხდის და პატიმრობის პერიოდი, თუ სამხედრომოსამსახურეები, რიგითი და უფროსი შემადგენლობის პირები უსაფუძვლოდ იყვნენ მიცემული სისხლისსამართლის პასუხისგებაში ან რეპრესირებულნი». ზემოაღნიშნული მუხლიდან ჩანს, რომ პენსიისდასანიშნად წელთა ნამსახურობის გაანგარიშებისას სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებსა და სხვასახელმწიფო ორგანიზაციებში მუშაობის პერიოდი მხოლოდ მაშინ იქნება მიღებული მხედველობაში, თუპირი ამავე დროს იმყოფებოდა სამხედრო სამსახურის ან შინაგან საქმეთა და უშიშროების ორგანოების,ან სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის კადრების განკარგულებაში.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, მითითებული კანონის საფუძველზე საკასაციო სასამართლოსრულად იზიარებს სააპელაციო პალატის მსჯელობას იმის თაობაზე, რომ სახალხო მოსამართლის,სახელმწიფო ქონების მართვის სამმართველოს რაიონული განყოფილების უფროსის, ადგილობრივითვითმმართველობის გამგეობის მრჩევლის თანამდებობაზე ნამსახურობის ჩათვლა პენსიის დასანიშნადსაჭირო საერთო წელთა ნამსახურობაში გათვალისწინებული არ არის.საკასაციო სასამართლო ასევე ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ1975წ. 1 ოქტომბრიდან 1982წ. 23 ივნისამდე ლ. კუპატაძის პარტიულ თანამდებობაზე მუშაობისპერიოდი ვერ ჩაითვლება წელთა ნამსახურობაში როგორც «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის საფუძველზე, ასევე სსრკ მინისტრთა საბჭოს1982წ. 24 ივნისის №562 და 1983წ. 11 იანვრის №32 დადგენილებების საფუძველზე, ვინაიდანაღნიშნული დადგენილებებით გათვალისწინებულია პასუხსაგებ პარტიულ თანამდებობაზე მუშაობისჩათვლა პროკურატურის და სასამართლო ორგანოებში მუშაობის სტაჟში და არა წელთა ნამსახურობისპენსიის დასანიშნად გათვალისწინებულ სტაჟში.53

საკასაციო პალატა ვერ დაეთანხმება კასატორის მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთადა მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 59-ე მუხლით შეიარაღებულძალებსა და საერთო სასამართლო ორგანოებში მუშაობა ერთმანეთთან არის გათანაბრებული, რის გამოცსასამართლო სისტემაში მუშაობის პერიოდი მას უნდა ჩაეთვალოს წელთა ნამსახურობაში. საკასაციოსასამართლო კასატორის ყურადღებას მიაქცევს იმ გარემოებას, რომ ზემოაღნიშნული კანონის 59-ემუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სამხედრო პროკურატურისა და სამხედრო სასამართლოსოფიცრებს, აგრეთვე საქართველოს პროკურატურის ორგანოების სხვა თანამშრომლებს ადრინდელიწელთა ნამსახურობა შეიარაღებულ ძალებსა და სამართალდამცავ ორგანოებში (პოლიციის სამსახურში)ჩაეთვლებათ საერთო წელთა ნამსახურობაში. სამსახურიდან დათხოვნისას თავიანთი სტატუსით ისინიუთანაბრდებიან სამხედრო მოსამსახურე ოფიცრებსა და პოლიციის მუშაკებს. მითითებულ მუხლშიპირდაპირ არის მითითებული, რომ სამხედრო პროკურატურისა და სამხედრო სასამართლოებისოფიცრებს საერთო წელთა ნამსახურობაში ჩაეთვლებათ ადრინდელი წელთა ნამსახურობა მხოლოდშეიარაღებულ ძალებსა და სამართალდამცავ ორგანოებში (პოლიციის სამსახურში). მოცემულშემთხვევაში კანონი სამართალდამცავ ორგანოებში პირდაპირ გულისხმობს პოლიციის ორგანოებს და არასაერთო სასამართლოებს. შესაბამისად, ერთმანეთთან არის გათანაბრებული ნამსახურობა არაშეიარაღებულ ძალებსა და საერთო სასამართლო ორგანოებში, არამედ შეიარაღებულ ძალებსა დაპოლიციის ორგანოებში. ამრიგად, 59-ე მუხლი არ ითვალისწინებს საერთო სასამართლო ორგანოებშიადრინდელი ნამსახურობის ჩათვლას წელთა ნამსახურობაში.ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, საკასაციო პალატას მიაჩნია, რომ ლ. კუპატაძეს არუგროვდება «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა სოციალური უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-11 მუხლის «ა» პუნქტით გათვალისწინებული წელთა ნამსახურობის 20-წლიანისტაჟი, რის გამოც მისი სასარჩელო მოთხოვნა წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნის თაობაზეუსაფუძვლოა და არ უნდა დაკმაყოფილდეს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ლ. კუპატაძის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 28 სექტემბრის გადაწყვეტილება;3. უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.წელთა ნამსახურების პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-1488-1063(კ-05) 30 მაისი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),ლ. ლაზარაშვილი,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: წელთა ნამსახურობის სტაჟის დადგენა, პენსიის დანიშვნა, მიუღებელი პენსიისანაზღაურება.საკასაციო სასამართლომ საქმის მასალების გაცნობის შედეგადგ ა მ ო ა რ კ ვ ი ა:2004წ. 10 ნოემბერს ი. კობიაშვილმა სარჩელი აღძრა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონულსასამართლოში შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიმართ და მოითხოვა შრომის სტაჟის გაანგარიშებისშესაბამისად წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა და მოპასუხის დავალდებულება 312 თვისმიუღებელი პენსიის - 90339 მანეთის ეკვივალენტის ლარებში ანაზღაურების თაობაზე შემდეგისაფუძვლით:ი. კობიაშვილმა 1947 წელს დაამთავრა ქ. გროზნოს საშუალო სკოლა. 1948წ. 1 სექტემბერს სწავლაგააგრძელა ჩრდილოეთ ოსეთის ქ. ვლადიკავკაზის შეიარაღებული ძალების №2 სამხედრო საავტომობილოსასწავლებელში, რომელიც დაამთავრა 1951წ. 3 დეკემბერს და მიენიჭა ლეიტენანტის წოდება.54

სამხედრო სამსახური გააგრძელა საქართველოს ქართულ დივიზიაში. 1956წ. 22 მაისს ქართულიდივიზიის დაშლასთან დაკავშირებით დათხოვნილ იქნა თადარიგში საბჭოთა არმიის რიგებიდან. სულსამხედრო სასწავლებელსა და ქართულ დივიზიაში იმსახურა 7 წელი, 8 თვე და 22 დღე. 1956წ. 1სექტემბერს სწავლა დაიწყო პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში საავტომობილო ტრანსპორტის სპეციალობით,რომელიც დაამთავრა 1964წ. 22 ივლისს. «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისმე-16 მუხლის შესაბამისად, მოსარჩელის ინსტიტუტში სწავლის პერიოდმა სულ შეადგინა 7 წელი.1965წ. 10 ნოემბერს ი. კობიაშვილმა მუშაობა დაიწყო შინაგან საქმეთა სამინისტროს ავტოინსპექციისსამმართველოში, იმუშავა სხვადასხვა თანამდებობაზე პოლიციის მაიორის წოდებით, საიდანაც 1972წ. 1ივნისს დაითხოვეს თადარიგში. ამრიგად, ავტოინსპექციაში იმუშავა 6 წელი, 6 თვე და 28 დღე.1973წ. 22 ივნისს მოსარჩელე ხელშეკრულების საფუძველზე მუშაობდა შინაგან საქმეთა სამინისტროსშრომა-გასწორების დაწესებულებაში, 1974წ. 22 ივნისს აღუდგინეს მაიორის წოდება და მუშაობადაიწყო ატესტირებული ოფიცრის თანამდებობაზე, სადაც იმუშავა 1978წ. 15 თებერვლამდე, რისშემდეგაც დათხოვნილ იქნა თადარიგში. სულ მოსარჩელემ იმუშავა 5 წელი და 6 თვე. ამდენად,მოსარჩელის მითითებით, შინაგან საქმეთა ორგანოებში მუშაობისა და სწავლის პერიოდმა შეადგინა 27წელი და 20 დღე, რომლის გაანგარიშების შედეგად უნდა დაენიშნოს წელთა ნამსახურობის პენსია.მოსარჩელემ დაზუსტებული სარჩელით მიმართა რაიონულ სასამართლოს და მოითხოვა მუშაობისსტაჟში 27წ.ა და 20 დღის ჩათვლა და 312 თვის მიუღებელი პენსიის ანაზღაურება. მოსარჩელემ ასევემოითხოვა საქმეში მესამე პირად სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ჩართვა.თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 17 ივნისის საოქმო განჩინებითსაქმეში მესამე პირად იქნა ჩართული ფინანსთა სამინისტროს სახაზინო სამსახური.თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 15 თებერვლის გადაწყვეტილებითი. კობიაშვილის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, რაც სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ სამხედრო სასწავლებელში სწავლისა დასაბჭოთა არმიაში სამსახურის პერიოდი შეადგენს 7 წელს, 8 თვესა და 22 დღეს, ხოლო უშუალოდშინაგან საქმეთა ორგანოებში მუშაობის პერიოდი წყვეტილობით – 12 წელსა და 28 დღეს, რაც ჯამშიშეადგენს 19 წელს, 9 თვესა და 20 დღეს. რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ი.კობიაშვილი დათხოვნილია არასრული სტაჟით (20 წელზე ნაკლები), დათხოვნის საფუძვლისმიხედვით - პენსიის უფლების გარეშე. რაიონულმა სასამართლომ შინაგან საქმეთა სამინისტროსკადრებისა და პირად შემადგენლობასთან მუშაობის მთავარი სამმართველოს 2004წ. 13 ნოემბრის№5/38-5121 ცნობის საფუძველზე დადასტურებულად ცნო, რომ ი. კობიაშვილს შს ორგანოებშიმუშაობის სტაჟში ჩათვლილი აქვს მხოლოდ საბჭოთა არმიაში ნამსახურობისა და უშუალოდ შსორგანოებში მუშაობის საერთო ვადა და არა საქართველოს პოლიტექნიკურ ინსტიტუტსა და სამხედრო-საავტომობილო სკოლაში სწავლის პერიოდი. ამდენად, რაიონულმა სასამართლომ «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის საფუძველზე, დაუსაბუთებლად მიიჩნიამოსარჩელის მოთხოვნა წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნის შესახებ, იმ მოტივით, რომმითითებული კანონი წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნის უფლებას ანიჭებს არა შს სამინისტროდანთადარიგში დათხოვნილ ნებისმიერ პირს, არამედ მხოლოდ იმათ, რომლებიც მსახურობდნენ შსსამინისტროს შინაგან ჯარებში, ი. კობიაშვილს კი შინაგან ჯარებში არ უმსახურია და მასზემითითებული კანონის შეღავათები არ ვრცელდება. გარდა აღნიშნულისა, რაიონული სასამართლოსგანმარტებით, ი. კობიაშვილის შს სამინისტროში მუშაობისა და საბჭოთა არმიაში სამსახურის საერთოვადა 20 წელზე ნაკლებია და მას არ გააჩნია «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლით გათვალისწინებული, შეიარაღებულ ძალებში წელთანამსახურობის 10 და მეტი კალენდარული წელი, რადგან ეს ვადა მისთვის შეადგენს მხოლოდ პერიოდს1951 წლიდან 1956 წლამდე, ქართული დივიზიის დაშლამდე.რაიონულმა სასამართლომ არ გაიზიარა მოსარჩელის მოსაზრება, ზემოაღნიშნული კანონის მე-16მუხლის შესაბამისად, სწავლის პერიოდის ჩათვლასთან დაკავშირებით და აღნიშნა, რომ აღნიშნულინორმა მიუთითებს მხოლოდ შესაძლებლობაზე და არა სავალდებულო წესით ამ ვადის ჩათვლაზე.რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ სწავლის პერიოდი სამხედრო მოსამსახურეს ან შინაგან საქმეთასამინსიტროს შინაგან ჯარში მოსამსახურეს ჩაეთვლება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მას შესრულებულიაქვს უშუალოდ ამ სამსახურში ყოფნის მინიმალური ვადა 20 წელი, რასაც შეუძლია გავლენამოახდინოს უკვე პენსიის ოდენობაზე ამ გზით გაზრდილი ნამსახურობის შესაბამისად, რაც ამ კანონითგათვალისწინებული დამატებითი შეღავათია და არა აუცილებელი პირობა.რაიონულმა სასამართლომ სარჩელი ასევე მიიჩნია ხანდაზმულად, რადგან მოსარჩელე შსორგანოებიდან დათხოვნილ იქნა 1978 წლიდან და აღნიშნული დროიდან წარმოიშვა სადავოსამართალურთიერთობა, სარჩელი კი ი. კობიაშვილმა აღძრა 2004 წელს, სამოქალაქო კოდექსის(1964წ. რედაქცია) 75-ე მუხლით განსაზღვრული 3-წლიანი სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადისდარღვევით, დათხოვნიდან 25 წლის ხანდაზმულობით. ამასთან, საქმის მასალებით არ დასტურდება,რომ მოსარჩელე არასასარჩელო წარმოების გზით ცდილობდა სადავო საკითხის გადაწყვეტას.55

რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა ი. კობიაშვილმა დამოითხოვა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმება დაახალი გადაწყვეტილების მიღებით სამხედრო და შს ორგანოებში ნამსახურობის სტაჟში უმაღლესსასწავლებელში სწავლის პერიოდის 7 წლის ჩათვლა, საერთო ნამსახურობის გამოანგარიშებით 26 წელი,9 თვე და 20 დღე და აღნიშნულის შესაბამისად, პენსიის დანიშვნა შემდეგი მოტივით:აპელანტმა არ გაიზიარა რაიონული სასამართლოს მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ი. კობიაშვილზეარ ვრცელდება «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისნორმები და შეღავათები იმის გამო, რომ ი. კობიაშვილს არ უმუშავია შინაგან ჯარებში, რადგანზემოაღნიშნული კანონის პირველი მუხლის «დ» პუნქტის თანახმად, საპენსიო უზრუნველყოფის მქონეპირებს განეკუთვნებიან რიგითი და უფროსი შემადგენლობის პირები, რომლებიც მსახურობდნენსაქართველოს სამხედრო ძალებში, შინაგან საქმეთა და სხვა ორგანოებში. შესაბამისად, სასამართლოს არუნდა გამოეყენებინა მითითებული კანონის პირველი მუხლის «ა» პუნქტი.აპელანტის მითითებით, სასამართლომ არ გაიზიარა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-16 მუხლის მე-2 და მე-4 ნაწილების მოთხოვნები და მიიჩნია,რომ ი. კობიაშვილს ნამსახურობაში არ უნდა ჩაეთვალოს სწავლის პერიოდი, ვინაიდან მოსარჩელესამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოებში ნამსახურები აქვს 19 წელი, 9 თვე, 20 დღე და 20 წლამდეაკლია 2 თვე და 10 დღე, 1956-1964 წლებში სწავლობდა საქართველოს პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში,რომლის ჩათვლის შემთხვევაშიც ნამსახურობა ექნება 26 წელი 9 თვე და 20 დღე, რის მიხედვითაცუნდა დაენიშნოს პენსია. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-11 მუხლის პირველი ნაწილის «ა» ქვეპუნქტი და ამავე კანონის მე-16 მუხლისმე-2 ნაწილი არ მიუთითებს, რომ ი. კობიაშვილს ჯერ უნდა შესრულებოდა სამხედრო და შსორგანოებში ნამსახურობის 20 და მეტი კალენდარული წელი და შემდეგ ჩაეთვლებოდა სწავლისპერიოდი. ამდენად, აპელანტმა მიიჩნია, რომ ი. კობიაშვილს წელთა ნამსახურობაში უნდა ჩეთვალოს26 წელი, 9 თვე და 20 დღე.აპელანტმა არაკანონიერად მიიჩნია სასამართლოს მოსაზრება სარჩელის ხანდაზმულობასთანდაკავშირებით, რადგან «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნლ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-4 მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ხანდაზმულობის ვადა პენსიისდანიშვნაზე არ მოქმედებს. სამოქალაქო კოდექსის (1964წ. რედაქცია) 78-ე მუხლის შესაბამისად,მოთხოვნა დარღვეული უფლების დაცვის შესახებ მიღებულ უნდა იქნეს განსახილველად სასამართლოს,არბიტრაჟის ან სამედიატორო სასამართლოს მიერ სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადის გასვლისმიუხედავად.თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთასააპელაციო პალატის 2005წ. 29 სექტემბრის განჩინებით ი. კობიაშვილის სააპელაციო საჩივარი არდაკმაყოფილდა და უცვლელად დარჩა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს2005წ. 15 თებერვლის გადაწყვეტილება, რაც სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:სსკ-ის 377.1 მუხლის შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლომ რაიონული სასამართლოსგადაწყვეტილების კანონიერებაზე იმსჯელა იმ ნაწილში, რომლითაც არ დაკმაყოფილდა ი. კობიაშვილისმოთხოვნა სამხედრო სამსახურში, შს ორგანოებსა და უმაღლეს სასწავლებელში სწავლის მიხედვითწელთა ნასახურობის დადგენის, სამხედრო და შს ორგანოებში წელთა ნამსახურობის სტაჟში უმაღლესსასწავლებელში სწავლის პერიოდის 7 წლის ჩათვლის შესახებ.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ი. კობიაშვილი 1948-1956 წლებშიმსახურობდა საბჭოთა არმიაში, საიდანაც გათავისუფლდა შტატების შემცირების გამო; 1956-1959წლებში მუშაობდა ბათუმის საშუალო სკოლაში პედაგოგად, 1956-1960 წლებში არ მუშაობდა,მკურნალობდა; 1960-1965 წლებში მუშაობდა ბათუმის საშუალო სკოლაში სასწავლო ნაწილის გამგედ,1965-1969 წლებში - საქართველოს შს სამინისტროს გარდაბნის საის უფროსად, საიდანაცგათავისუფლდა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის გამო; 1972-1973 წლებში არ მუშაობდა; 1973-1978წლებში მუშაობდა რუსთავის შრომა-გასწორების კოლონიაში, 1975 წელს აღდგენილ იქნა შსორგანოებში, ხოლო 1978 წელს გათავისუფლდა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის გამო. 1982-1988წლებში მუშაობდა სამეცნიერო სამრეწველო გაერთიანება «კრასნაია ზარიას» სამეცნიერო-კვლევითიინსტიტუტის თბილისის ფილიალის დირექტორის მოადგილედ, საიდანაც გათავისუფლდა პენსიაზეგასვლის გამო; სააპელაციო სასამართლომ ასევე დადგენილად მიიჩნია, რომ ი. კობიაშვილი 1956 წელსშევიდა და 1964 წელს დაამთავრა ვ.ი. ლენინის სახელობის საქართველოს შრომის წითელი დროშისორდენოსანი პოლიტექნიკური ინსტიტუტი საავტომობილო ტრანსპორტის სპეციალობით. სააპელაციოსასამართლომ გაიზიარა რაიონული სასამართლოს მოსაზრება და დადგენილად მიიჩნია, რომ ი.კობიაშვილის სამხედრო სამსახურის ვადა შეადგენს 7 წელს, 8 თვესა და 22 დღეს, ხოლო შსორგანოებში მუშაობის პერიოდი წყვეტილი შრომის სტაჟით - 12 წელსა და 28 დღეს, ხოლომთლიანობაში - 19 წელს, 9 თვესა და 20 დღეს.56

სააპელაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-16.1 მუხლით და განმარტა, რომ წელთა ნამსახურობის პენსიისდანიშვნისათვის წელთა ნამსახურობაში ჩაითვლება საქართველოს პროკურატურის ორგანოებშისამსახური, სამხედრო შს და სახელმწიფო უშიშროების ორგანოებში სამსახური, სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახური, პარტიზანულ რაზმებსა და შენაერთებში სამსახური, სახელმწიფოხელისუფლების ორგანოებსა და სხვა სახელმწიფო ორგანიზაციებში მუშაობის პერიოდი - სამხედროსამსახური ან შს და უშიშროების ორგანოებსა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურში კადრებშიდატოვებით, ტყვეობაში ყოფნის პერიოდი, თუ ტყვემ არ ჩაიდინა სახელმწიფოს წინააღმდეგმიმართული დანაშაული, სასჯელის მოხდის და პატიმრობის პერიოდი, თუ სამხედრო მოსამსახურეები,რიგითი და უფროსი შემადგენლობის პირები უსაფუძვლოდ იყვნენ მიცემული სისხლის სამართლისპასუხისგებაში ან რეპრესირებული. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, სამხედრო სამსახურიდანდათხოვნილ სამხედრო სამსახურში ან შს და უშიშროების ორგანოებში, სახელმწიფო დაცვის სპეციალურსამსახურში ჩარიცხვამდე სამოქალაქო, სპეციალურ და უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლის პერიოდი 6წ.ზემოთ სწავლის ერთი წელი ჩაეთვლებათ 6 თვედ, ხოლო წელთა ნამსახურობის გამოანგარიშება ხდებასამხედრო მოსამსახურის სამსახურში ბრძანებით ჩარიცხვის დღიდან იმ დღემდე, როდესაც იგიბრძანების თანახმად, თადარიგში იქნა დათხოვნილი ან გადადგა სამსახურიდან. ამდენად, სააპელაციოსასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ი. კობიაშვილი თადარიგში დათხოვნილი არ ყოფილა დასამსახურიდან არ გადამდგარა, ხოლო პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში სწავლის პარალელურად მუშაობდაბათუმის საშუალო სკოლაში.სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ი. კობიაშვილს წელთა ნამსახურობაში არ უნდა ჩაეთვალოსსამოქალაქო სასწავლებელში სწავლის პერიოდი - 7 წელი, რადგან ამავე პერიოდში მუშაობდაპედაგოგად საშუალო სკოლაში, ხოლო «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონი ითვალისწინებს, რომ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნილ სამხედრომოსამსახურეებს პენსიის დანიშვნისათვის წელთა ნამსახურობაში შეიძლება ჩაეთვალოთ საშუალოსკოლაში პედაგოგად მუშაობის სტაჟი.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ი. კობიაშვილმა და მოითხოვათბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციოპალატის 2005წ. 29 სექტემბრის განჩინების გაუქმება და ი. კობიაშვილის წელთა ნამსახურობისგაანგარიშება 28 წლით, 1 თვითა და 10 დღით და აღნიშნულის შესაბამისად, პენსიის დანიშვნაშემდეგი მოტივით:სააპელაციო სასამართლომ უხეშად დაარღვია სსკ-ის 393-ე მუხლის მე-2 ნაწილის «ა», «ბ», «გ»პუნქტების და 394-ე მუხლის «ე» პუნქტის მოთხოვნები, არ გამოიყენა კანონები, რომლებიც უნდაგამოეყენებინა, კერძოდ, იმ დროისათვის მოქმედი საბჭოთა კავშირის კანონები და სხვა ნორმატიულიაქტები, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11მუხლის პირველი ნაწილის «ა» ქვეპუნქტი და მე-16 მუხლის მე-2 და მე-4 ნაწილები, საქართველოსპრეზიდენტის 1997წ. 17 მარტის №139 ბრძანებულებით დამტკიცებული «შინაგან საქმეთა ორგანოებშისამსახურის გავლის წესის შესახებ» დებულების მე-12 მუხლის მე-10 პუნქტი, 78-ე მუხლი,სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა ის გარემოება, რომ უმაღლეს სასწავლებელში სწავლის პერიოდიუნდა ჩაეთვალოს შს ორგანოებში წელთა ნამსახურობის სტაჟში.სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია რა, რომ ი. კობიაშვილი თადარიგში დათხოვნილი არ ყოფილადა სამსახურიდან არ გადამდგარა, ხოლო პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში სწავლის პერიოდშიპარალელურად მუშაობდა ბათუმის საშუალო სკოლაში, არ გაითვალისწინა საქმეში არსებული ი.კობიაშვილის სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის ბრძანება, რომლის თანახმად, 1956წ. 22 მაისს ი.კობიაშვილი სამხედრო სამსახურიდან დაითხოვეს შტატების შემცირების გამო, ქართული დივიზიისდაშლასთან დაკავშირებით. «მუშათა და მოსამსახურეთათვის სოციალური დაზღვევით შემწეობისდანიშვნისას უწყვეტი სამუშაო სტაჟის გამოანგარიშების წესის დამტკიცების შესახებ» ყოფილი საბჭოთაკავშირის მინისტრთა საბჭოს 1973წ. 13 აპრილის №252 დადგენილების მე-4 მუხლის, «შინაგან საქმეთაორგანოების რიგითი და ხელმძღვანელი შემადგენლობის კადრებთან მუშაობის ნორმატიულ დოკუმენტთაკრებულის» მე-2 ტომის მე-2 თავის 1-ლი ნაწილის, მე-5 პუნქტის გათვალისწინებით, კასატორმამიუთითა, რომ სამუშაო სტაჟს უნდა დაემატოს 1956წ. 22 მაისს ი. კობიაშვილის სამხედროსამსახურიდან დათხოვნის დღიდან 1956წ. 1 სექტემბრამდე (უმაღლეს სასწავლებელში მოწყობამდე)გაცდენილი 3 თვე– 19 წელს, 9 თვესა და 20 დღეს. კასატორის მოსაზრებით, სასამართლოებმაშეცდომა დაუშვეს წელთა ნამსახურობის გაანგარიშებაში, რადგან ი. კობიაშვილი შს ორგანოებიდანპირველად დაითხოვეს 1972წ. 7 ივნისს შს მინისტრის №414 პ/შ ბრძანებით და არა 1972წ. 1 ივნისს,როგორც გადაწყვეტილებაშია აღნიშნული, რომ 1965-1972 წლებში იმსახურა 6 წელი, 6 თვე და 20დღე და არა 26 დღე. სასამართლოებმა ასევე არ გაითვალისწინეს ის გარემოება, რომ 1972წ. 7 ივნისსარაკანონიერად იყო დათხოვნილი შს ორგანოებიდან, რის გამოც საჩივრებით მიმართავდა შსსამინისტროს, გენერალურ პროკურატურას და ყოფილი საბჭოთა კავშირის შს სამინისტროს, რის57

შედეგადაც შს მინისტრის 1973წ. 21 ივნისის №81 პ/შ ბრძანებით აღდგენილ იქნა შს ორგანოებში,კერძოდ, შრომა-გასწორების დაწესებულებაში მაიორის წოდებით. ამდენად, კასატორის მითითებით,უკანონოდ დათხოვნის პერიოდი აღდგენამდე, ი. კობიაშვილს უნდა ჩაეთვალოს მუშაობის სტაჟში და19 წელს, 9 თვესა და 20 დღეს დაემატოს 1 წელი და 14 დღე. სულ სამხედრო სამსახურსა და შსორგანოებში წელთა ნამსახურობის გაანგარიშებით იმსახურა 28 წელი, 1 თვე და 10 დღე, რომლისმიხედვითაც უნდა დაენიშნოს პენსია.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის დასაბუთებულობა-საფუძვლიანობისა და გასაჩივრებული განჩინების კანონიერების შემოწმების შედეგად მივიდა იმდასკვნამდე, რომ ი. კობიაშვილის საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს და შესაბამისად,უცვლელად დარჩეს სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება შემდეგ გარემოებათა გამო:სააპელაციო სასამართლოს მიერ გასაჩივრებული განჩინების გამოტანისას დარღვეული არ არის სსსკ-ის 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნები. სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდაგამოეყენებინა, სწორად განმარტა კანონი, საპროცესო ნორმები არ დარღვეულა, სწორი შეფასება მიეცასაქმის მასალებს და დავა გადაწყვეტილია მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.სსსკ-ის 407.2. მუხლის შესაბამისად, საოლქო სასამართლოს კოლეგიის ან პალატის მიერდამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა სასამართლოსათვის, თუწამოყენებული არ არის დამატებითი და დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში ი. კობიაშვილის მიერწარმოდგენილი არ არის დამატებითი და დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია, საკასაციო სასამართლოიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, რომ ი. კობიაშვილი1948-1956 წლებში მსახურობდა საბჭოთა არმიაში, საიდანაც გათავისუფლდა შტატების შემცირებისგამო; 1956-1959 წლებში მუშაობდა ბათუმის საშუალო სკოლაში პედაგოგად, 1956-1960 წლებში არმუშაობდა, მკურნალობდა; 1960-1965 წლებში მუშაობდა ბათუმის საშუალო სკოლაში სასწავლონაწილის გამგედ; 1965-1969 წლებში მუშაობდა საქართველოს შს სამინისტროს გარდაბნის საისუფროსად, საიდანაც გათავისუფლდა სამსახურებრივი შეუთავსებლობის გამო; 1972-1973 წლებში არმუშაობდა, 1973-1978 წლებში მუშაობდა რუსთავის შრომა-გასწორების კოლონიაში, 1975 წელსაღდგენილ იქნა შს ორგანოებში, ხოლო 1978 წელს გათავისუფლდა სამსახურებრივი შეუთავსებლობისგამო; 1982-1988 წლებში მუშაობდა სამეცნიერო სამრეწველო გაერთიანება «კრასნაია ზარიას»სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის თბილისის ფილიალის დირექტორის მოადგილედ, საიდანაცგათავისუფლდა პენსიაზე გასვლის გამო; ი. კობიაშვილი 1956 წელს შევიდა და 1964 წელს დაამთავრასაქართველოს შრომის წითელი დროშის ორდენოსანი პოლიტექნიკური ინსტიტუტი საავტომობილოტრანსპორტის სპეციალობით. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს დადგენილადმიაჩნია, რომ ი. კობიაშვილის სამხედრო სამსახურის ვადა შეადგენს 7 წელს, 8 თვესა და 22 დღეს,ხოლო შს ორგანოებში მუშაობის პერიოდი წყვეტილი შრომის სტაჟით - 12 წელსა და 28 დღეს, ხოლოერთობლიობაში - 19 წელს, 9 თვესა და 20 დღეს, ამასთან დადგენილია, რომ ი. კობიაშვილი იღებსმოხუცებულობის პენსიას შრომის წელთა ნამსახურობის მიხედვით.საკასაციო სასამართლო «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 1-ლი მუხლის საფუძველზე განმარტავს, რომ ამ კანონითდადგენილი პირობებით, ნორმებითა და წესებით საპენსიო უზრუნველყოფას ექვემდებარებიანსამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარგშიდათხოვნილი საქართველოში მუდმივად მცხოვრები საქართველოს მოქალაქეობის მქონე პირები.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ი. კობიაშვილის მიმართ უნდა გავრცელდეს «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონით დადგენილიპირობები, რამდენადაც საკასაციო სასამართლო ზემოაღნიშნული ნორმის საფუძველზე განმარტავს, რომმითითებული ნორმატიული აქტით დადგენილი პირობებით სოციალური შეღავათების გავრცელებისსუბიექტებს წარმოადგენენ მხოლოდ საქართველოში მუდმივად მცხოვრები საქართველოს მოქალაქეობისმქონე მხოლოდ ის პირები, რომლებიც სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფოსპეციალური სამსახურიდან არიან თადარიგში დათხოვნილი, შესაბამისად, კასატორი წარმოადგენსმითითებული ნორმატიული აქტის მოქმედების სუბიექტს.საკასაციო სასამართლო «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 16.1. მუხლის საფუძველზე განმარტავს, რომ მითითებულინორმით განისაზღვრა წელთა ნამსახურობის გადაანგარიშების წესი და პირობები, ხოლო ამავე ნორმისმე-2 ნაწილით დადგენილია, რომ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნილ სამხედრო მოსამსახურეებსწელთა ნამსახურობაში შეიძლება ჩაეთვალოთ სამხედრო სამსახურში ან შინაგან საქმეთა და უშიშროებისსამსახურის ორგანოებში, დაზღვევის სახელმწიფო დეპარტამენტში, სახელმწიფო დაცვის სპეციალურსამსახურში ჩარიცხვამდე სამოქალაქო, სპეციალურ და უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლის პერიოდი,ამასთან, 6წ. ზემოთ სწავლის ერთი წელი მოსამსახურეს ჩაეთვლება 6 თვედ.58

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ სამხედრო მოსამსახურისსწავლის პერიოდის წელთა ნამსახურობაში ჩათვლა წარმოადგენს უფლებამოსილებას, ნაცვლადვალდებულებისა, რადგან მითითებული ნორმა არ ითვალისწინებს ვალდებულებას, აუცილებელ პირობასმოსამსახურის სწავლის პერიოდის ნამსახურობის სტაჟში ჩათვლაზე.საკასაციო სასამართლო «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის «ა» პუნქტის საფუძველზე განმარტავს, რომ წელთანამსახურობის გამო პენსიის დანიშვნის უფლებას მოიპოვებს 1956 წელს ქართული სამხედრო შენაერთის«დივიზიის» დაშლის დროს სამხედრო მოსამსახურე იმ შემთხვევაში, თუ შეიარაღებულ ძალებში წელთანამსახურობა შეადგენს 10 და მეტ კალენდარულ წელს, ხოლო შრომის საერთო სტაჟი - 20 და მეტიკალენდარულ წელს.მოცემულ შემთხვევაში ი. კობიაშვილი ვერ აკმაყოფილებს მითითებული ნორმით დადგენილმოთხოვნებს, კერძოდ, იგი არ წარმოადგენს აღნიშნული ნორმით სოციალური შეღავათების გავრცელებისუფლების მქონე სუბიექტს, რამდენადაც ი. კობიაშვილს არ გააჩნია შეიარაღებულ ძალებში წელთანამსახურობის 10 და მეტი კალენდარული წელი, ამასთან, წელთა ნამსახურობის ვადა 20 წელზენაკლებია.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასაციის მოტივს, რომ საქართველოს პრეზიდენტის 1997წ.17 მარტის №139 ბრძანებულებით დამტკიცებული «შინაგან საქმეთა ორგანოებში სამსახურის გავლისწესის შესახებ» დებულების 78-ე მუხლის საფუძველზე კასატორს უმაღლეს სასწავლებელში სწავლისპერიოდი უნდა ჩაეთვალოს შს ორგანოებში წელთა ნამსახურობის სტაჟში.საკასაციო სასამართლო საქართველოს პრეზიდენტის 1997წ. 17 მარტის №139 ბრძანებულებითდამტკიცებული «შინაგან საქმეთა ორგანოებში სამსახურის გავლის წესის შესახებ» დებულების 78-ემუხლის საფუძველზე განმარტავს, რომ მითითებული ნორმა ადგენს შს ორგანოში აღდგენის შემდეგსამსახურის სტაჟის გამოთვლის წესსა და პირობებს, რომლის თანახმად შს ორგანოებში აღდგენილთანამშრომლებს მუშაობის უწყვეტ სტაჟში ჩაეთვლებათ დათხოვნის ხელმოწერის დღიდან აღდგენამდეგანვლილი პერიოდი.საკასაციო სასამართლო ზემოაღნიშნული ნორმის საფუძველზე განმარტავს, რომ მითითებული ნორმავრცელდება იმ შემთხვევებზე, როცა მუშაკი აღდგება შს ორგანოებში გათავისუფლებამდე დაკავებულთანამდებობაზე; მოსამსახურის სამუშაოზე აღდგენა თავისთავად გულისხმობს მუშაკის სამუშაოზეაღდგენას უფლებამოსილი ორგანოს მიერ, რომლის უფლებამოსილება გააჩნია როგორც თვით ბრძანებისგამომცემ ორგანოს ან ზემდგომ ორგანოს, ასევე სამუშაოზე აღდგენის საფუძველს წარმოადგენსსასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება მუშაკის სამსახურში აღდგენი თაობაზე, მაშინ,როცა მოცემულ შეთხვევაში ი. კობიაშვილი 1972წ. 7 ივნისიდან დათხოვნილ იქნა თანამდებობიდან,ხოლო 1974წ. 22 ივნისიდან კვლავ დაიწყო მუშაობა ატესტირებული ოფიცრის თანამდებობაზე, ანურეალურად განხორციელდა არა მისი აღდგენა გათავისუფლებამდე დაკავებულ თანამდებობაზე, არამედსამსახურში ხელახლი მიღება - დანიშვნა, მით უფრო იმ პირობებში, როცა შს ორგანოდან პირველიდათხოვნიდან შს ორგანოებში კვლავ სამსახურის დაწყების პერიოდამდე, ი. კობიაშვილი, როგორცსაქმის მასალებით ირკვევა, დაქირავებული პირის სტატუსით არაატესტირებულ თანამდებობაზემუშაობდა მექანიკოსად შრომა-გასწორების დაწესებულებაში. ამდენად, ი. კობიაშვილზე ვერგავრცელდება ზემოაღნიშნული ნორმითD დადგენილი პირობა სამუშაოზე აღდგენის შემთხვევაშიგაცდენილი პერიოდის უწყვეტ სტაჟში ჩათვლის თაობაზე, სადავო სამართალურთიერთობაზე მისიშეუსაბამობის გამო.ასევე დაუსაბუთებულია საკასაციო საჩივრის მოტივი, რომ სააპელაციო სასამართლომ შეცდომადაუშვა წელთა ნამსახურობის გაანგარიშებაში, რადგან ი. კობიაშვილი შს ორგანოებიდან პირველადდაითხოვეს 1972წ. 7 ივნისს შს მინისტრის №414 პ/შ ბრძანებით და არა 1972წ. 1 ივნისს, როგორცგადაწყვეტილებაშია აღნიშნული.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ ს.ფ. 7-ზე წარმოდგენილი ა. კობიაშვილის წელთანამსახურობის ნუსხის თანახმად, ი. კობიაშვილი შს ორგანოებიდან პირველად დაითხოვეს 1972წ. 7ივნისის ბრძანებით, მაგრამ თანამდებობიდან გათავისუფლდა 1 ივნისიდან. ამდენად‚ მითითებულიმტკიცებულება სწორად იქნა შეფასებული სააპელაციო სასამართლოს მიერ, შესაბამისად, სწორადდადგინდა ფაქტობრივი გარემოება - კასატორის სამსახურიდან გათავისუფლების ზუსტი თარიღი, მითუფრო, რომ ამგვარის არსებობის პირობებშიც აღნიშნული გარემოება არსებითად არ ცვლიდა საქმისარსს.საკასაციო სასამათლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს დასკვნას, რომ ი. კობიაშვილს ვერჩაეთვლება წელთა ნამსახურობაში სამოქალაქო სასწავლებელში (საქართველოს პოლიტექნიკურინსტიტუტში) სწავლის პერიოდი 7 წელი და მიაჩნია, რომ, რამდენადაც კასატორი ამ პერიოდშიმუშაობდა პედაგოგად საშუალო სკოლაში, ხოლო «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონით არ არის განსაზღვრული სამხედრო სამსაურიდანდათხოვნილი სამხედრო მოსამსახურის პენსიის დანიშვნისათვის წელთა ნამსახურობაში პედაგოგად59

მუშაობის პერიოდის ჩათვლა, რის გამოც ი. კობიაშვილის საკასაციო საჩივარი დაუსაბუთებელია და არექვემდებარება დაკმაყოფილებას.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ წარმოდგენილისაკასაციო საჩივარი არ შეიცავს დასაბუთებულ არგუმენტაციას გასაჩივრებული განჩინებისკანონშეუსაბამობის თაობაზე, შესაბამისად, სსსკ-ის 410-ე მუხლის თანახმად, არ არსებობს ი.კობიაშვილის საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებისა და სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულიგანჩინების გაუქმების სამართლებრივი საფუძვლები.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის I, 26 I .3მუხლებით, სსკ-ის 390-ე, 399-ე, 410-ე მუხლებით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ი. კობიაშვილის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს უსაფუძვლობის გამო;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 29 სექტემბრის განჩინება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.წელთა ნამსახურების პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-311-295(კ-06) 4 ოქტომბერი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ნ. ქადაგიძე (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 4 აგვისტოს ვ. ივახნენკომ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის მიმართ პენსიის დანიშვნის თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ 1970წ. 1 აგვისტოდან 1988წ. 5 მარტამდემსახურობდა სამხედრო ძალების რიგებში, რაც დასტურდება ნამსახურობის ნუსხით და თადარიგშიდათხოვნის ბრძანებით, მათ შორის: 1976წ. 4 მაისიდან 1977წ. 11 მაისამდე, 1977წ. 19 მაისიდან1981წ. 11 მაისამდე და 1981წ. 12 ივნისიდან 1988წ. 5 მარტამდე მსახურობდა განსაკუთრებულპირობებში, რაც კანონით ეთვლება წელთა ნამსახურობაში შეღავათიანი გაანგარიშებით.მოსარჩელის განმარტებით, აღნიშნულის გათვალისწინებით, სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნისდღეს მას ჰქონდა წელთა ნამსახურობის 23 წელზე მეტი, გამომდინარე აქედან, «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 1-ლი, მე-11, 16.3მუხლების შესაბამისად, ჰქონდა პენსიის მიღების უფლება. პენსიის დანიშვნის თაობაზე მან 2005წ. 5აპრილს მიმართა მოპასუხე ორგანიზაციას, საიდანაც მიიღო უარი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა მოპასუხე ორგანიზაციას მის სასარგებლოდდაკისრებოდა წელთა ნამსახურობის პენსია ნამსახურობის შეღავათიანი გაანგარიშებით, «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 48-ე მუხლისმე-3 პუნქტის შესაბამისად, ასევე გასული 12 თვის პენსია.თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 28 სექტემბრის სასამართლო სხდომაზე მოსარჩელე ვ.ივახნენკომ დააზუსტა სასარჩელო მოთხოვნა და ზემოაღნიშნულ მოთხოვნასთან ერთად მოითხოვასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის 2005წ. 28 ივნისის №05/05-1173 წერილისბათილად ცნობა.სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა სასარჩელო განცხადება არ ცნო დამიუთითა, რომ მოსარჩელის მიერ წელთა ნამსახურობის გაანგარიშება არასწორია. მათი განმარტებით,ფონდი სადავოდ არ ხდის იმ გარემოებას, რომ მოსარჩელე 1976წ. 4 მაისიდან 1977წ. 11 მაისამდე,1977წ. 19 მაისიდან 1984წ. 11 მაისამდე მსახურობდა განსაკუთრებულ პირობებში, რაც შეეხება მესამეპერიოდს, მოსარჩელის საბუთებში არ არის აღნიშნული, რომ იგი იმ დროს მსახურობდა60

განსაკუთრებულ პირობებში, 1984 წლიდან 1986 წლამდე მოსარჩელე ვ. ივახნენკო არ მსახურობდა დააქვს წყვეტილი სტაჟი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოპასუხე ითხოვდა მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზეუარის თქმას.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 28 სექტემბრისგადაწყვეტილებით ვ. ივახნენკოს სასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილიმოპასუხის – სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ინდივიდუალურ-ადმინისტრაციულსამართლებრივი აქტი, 2005წ. 28 ივნისის №05/05-1173 წერილი მოსარჩელე ვ.ივახნენკოსათვის წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნაზე უარისYთქმის შესახებ. მოპასუხე სოციალურიდაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს დაევალა ინდივიდუალურ-ადმინისტრაციულსამართლებრივიაქტის გამოცემა, რომლითაც მოპასუხეს დაევალებოდა ვ. ივახნენკოს სასარგებლოდ წელთანამსახურობის პენსიის დანიშვნსა, ასევე, გასული 12 თვის წელთა ნამსახურობის პენსია.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანმასახელმწიფო ფონდმა.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ ფონდმა ვ. ივახნენკოს წელთა ნამსახურობისპენსიის დანიშვნაზე უარი უთხრა იმ მიზეზით, რომ იგი არ აკმაყოფილებდა «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო სპეციალური დაცვის სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის «ა»ქვეპუნქტით განსაზღვრულ 20-წლიან სავალდებულო სტაჟს.აპელანტის განმარტებით, სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ თითქოს იგი1970წ. 1 აგვისტოდან 1988წ. 5 მარტამდე მსახურობდა სამხედრო ძალების რიგებში დამტკიცებულებად მიიჩნია საქმეში წარმოდგენილი ნამსახურობის ნუსხა. სასამართლომ ყურადღება არმიაქცია იმ გარემოებას, რომ ვ. ივახნენკოს ჰქონდა წყვეტილი სტაჟი, რადგან დათხოვნილი იყო«საბჭოთა ოფიცრისთვის უღირსი საქციელის» საფუძვლით. აპელანტის განმარტებით, იგი სადავოდ არხდის იმ გარემოებას, რომ ვ. ივახნენკო 1970წ. აგვისტოდან 1974წ. 25 ივლისამდე სწავლობდათბილისის უმაღლეს საარტილერიო სასწავლებელში (4 წელს); 1974წ. 25 ივლისიდან 1976წ. 4აპრილამდე მსახურობდა სხვადასხვა თანამდებობაზე (1,9 წელი); 1976წ. 4 აპრილიდან 1981წ. 11მაისამდე (5 წელს) მსახურობდა მურმანსკის ოლქში, განსაკუთრებულ პირობებში (7,6 წელი), ხოლო1981წ. 12 ივნისს გადაყვანილ იქნა ახალქალაქის რაიონში, რაც ეთვლება განსაკუთრებულ პირობებშისამსახურად. ნამსახურობის ნუსხაში, განსაკუთრებული აღნიშვნების გრაფაში, მითითებულია მისიქალაქში ჩასვლის თარიღი. ამავე ნუსხის მე-6 გვერდზე აღნიშნულია, რომ 1984წ. დეკემბერსგათავისუფლდა «საბჭოთა ოფიცრისთვის უღირსი საქციელის გამო.» 1986წ. სექტემბრამდე არუმუშავია. საქალაქო სასამართლომ კი ეს ვადა ჩათვალა განსაკუთრებულ პირობებში სამსახურად და მისნამსახურობას არამართებულად დაუმატა 3 წელი. 1986წ. სექტემბერში მოსარჩელე აღდგენილ იქნასამსახურში, ხოლო 18 თვის შემდეგ, 1988წ. მარტში, გათავისუფლდა სამსახურიდან. ნამსახურობისნუსხაში არსად არის აღნიშნული, რომ იგი 1,5წ. განმავლობაში მსახურობდა განსაკუთრებულპირობებში.აპელანტის განმარტებით, საქალაქო სასამართლომ 18 თვე ჩათვალა 27 თვედ, უკანონოდ დაუმატა 9თვე. ნამსახურობის პერიოდად მიიჩნია 20 წელი, როდესაც მოსარჩელის სამსახურის პერიოდირეალურად შეადგენდა 201 თვეს, ანუ, თითქმის 17 წელიწადს.აპელანტის მითითებით, საქალაქო სასამართლო გასცდა კომპეტენციის ფარგლებს და დაიწყონამსახურობის წლების გადაანგარიშება.აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 28 სექტემბრის გადაწყვეტილების გაუქმებასა დამოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 თებერვლისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სააპელაციო საჩივარიდაკმაყოფილდა; თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 28სექტემბრის გადაწყვეტილების გაუქმებით მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ვ.ივახნენკოს სასარჩელო განცხადება არ დაკმაყოფილდა.სააპელაციო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოებისა და სახელმწიფო სპეციალური დაცვის სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის «ა» პუნქტით,სამხედრო სამსახურისათვის სახელმწიფო კომპენსაციის მიღების უფლების განმსაზღვრელი ერთ-ერთიპირობაა ის, რომ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის დღისათვის სამხედრო მოსამსახურეს უნდაჰქონდეს წელთა ნამსახურობის 20 და 20-ზე მეტი კალენდარული წელი, რაც, სააპელაციოსასამართლოს განმარტებით, მოცემულ შემთხვევაში არ დგინდება.მითითებული გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ვ. ივახნენკომ.კასატორი საკასაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ სააპელაციო სასამართლომ გადაწყვეტილებისგამოტანისას არ გამოიყენა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო სპეციალურიდაცვის სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო61

უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 1-ლი, მე-11, 16.3 და 48.3 მუხლები, აგრეთვე, საქართველოსზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 60 1 .1 მუხლი.მითითებული მუხლებით სამხედრო მოსამსახურეს ეძლევა პენსიის მიღების უფლება, თუ მასსამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის დღისათვის აქვს წელთა ნამსახურობის 20 და 20-ზე მეტიკალენდარული წელი, მათ შორის, განსაკუთრებული ვადის გათვალისწინებით და ეს პენსია მიეცემაპენსიის უფლების წარმოქმის დღიდან გასული 12 თვის, რომელიც წინ უსწრებს პენსიის დანიშვნისსაკითხზე მიმართვის დღეს, უკუქცევით.აღნიშნული პირობა დადგენილია საქმის მასალებით, მაგრამ სააპელაციო სასამართლომ არ მიაქციამათ ყურადღება და არასწორად მოახდინა ნამსახურობის წელთა გაანგარიშება. ნამსახურობის ნუსხიდანდგინდება, რომ ვ. ივახნენკო სამხედრო რიგებში მსახურობდა უწყვეტად 1970წ. 1 აგვისტოდან 1988წ.მარტამდე, რაც შეადგენს, განსაკუთრებული ვადის გაუთვალისწინებლად, 17 წელს, 7 თვესა და 4დღეს. აღნიშნული დასტურდება ასევე სახელმწიფო ჯარების მთავარი სარდლის 1988წ. 5 მარტის№0129 საიდუმლო ბრძანებით.კასატორის მითითებით, იმავე ნამსახურობის ნუსხიდან დგინდება, რომ იგი მსახურობდაგანსაკუთრებულ პირობებში 1976წ. 4 მაისიდან 1977წ. 11 მაისამდე (1 წელი, 7 დღე), 1977წ. 9მაისიდან 1981წ. 11 მაისამდე (3 წელი, 11 თვე, 22 დღე) და 1981წ. 12 ივნისიდან 1998წ. 5მარტამდე (6 წელი, 3 თვე, 23 დღე), ანუ აქედან დგინდება, რომ განსაკუთრებულ პირობებშიმსახურობდა 11 წელი, 8 თვეს, 22 დღეს (1 წელი, 7 დღე + 3 წელი, 11 თვე, 22 დღე+ 6 წელი,8 თვე, 22 დღე), ეს წლები შეღავათიანი გაანგარიშებით ეთვლება 1,5 კოეფიციენტად.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, 17 წელი, 7 თვე, 4 დღე წელთა ნამსახურობას(განსაკუთრებული ვადის დანამატის გაუთვალისწინებლად) უნდა დაემატოს განსაკუთრებული ვადისდანამატი - 5 წელი, 10 თვე, 11 დღე (განსაკუთრებულ პირობებში მსახურობის 11 წელი, 8 თვე,22 დღის ნახევარი). ე. ი. კასატორის მოსაზრებით, მისი წელთა ნამსახურობის ჯამი შედგენს 17წელს, 7 თვეს, 4 დღეს+5 წელი, 10 თვე 11 დღე, ანუ 23 წელი 5 თვე, 15 დღე, საიდანაც უნდამოხდეს პენსიის გაანგარიშება.სააპელაციო პალატამ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ სამხედრო სამსახურში წყვეტილი სტაჟიშეიძლება იყოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნა გაფორმებულიასათანადო ბრძანებით და შემდგომი აღდგენა ხდება როგორც «ახლად მიღებულის», რაც ასევეფორმდება ბრძანებით. ასეთი ფორმულირება და ჩანაწერი ხორციელდება ნამსახურობის ნუსხაში. იმშემთხვევაში, თუ ისE სამსახურიდან იყო დათხოვნილი, უნდა არსებობდეს აღდგენის ჩანაწერი, რაცაღინიშნებოდა საბჭოთა კავშირის თავდაცვის მინისტრის ბრძანებაში, მაგრამ ნამსახურობის ნუსხიდანჩანს, რომ ჩანაწერს, 1984 წელს მისი თითქოს დათხოვნის შესახებ, არ აქვს არც თარიღი, არცბრძანების ნომერი და რაც მთავარია, ამ ჩანაწერის შემდეგ არის 405-ე დივიზიის შტაბის უფროსისშენიშვნა, რომ ჩანაწერი შეტანილია შეცდომით და არც დათხოვნის ბრძანება არსებობს, რაც დათხოვნისშემთხევაში უნდა ყოფილიყო.აღნიშნულიდან გამომდინარე, წყვეტილი სტაჟი არ არსებობს და მთელი ეს პერიოდი 1981წ. 12ივნისიდან 1988წ. 5 მარტამდე ვ. ივახნენკო მსახურობდა განსაკუთრებულ პირობებში ქ. ახალქალაქშიმდებარე 147-ე მოტომსროლელ დივიზიაში, რაც დასტურდება ნამსახურობის ნუსხაში არსებულიჩანაწერებით, შესრულებული ერთი ხელით, დადასტურებული სათანადო შტამპით, ხელმოწერითა დაბეჭდით.აღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი ითხოვდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 თებერვლის გადაწყვეტილების გაუქმებას.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენის,საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ ვ. ივახნენკოს საკასაციო საჩივარისაფუძვლიანია და უნდა დაკმაყოფილდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:როგორც საქმეში დაცული მასალებით დასტურდება, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის 2005წ. 28 ივნისის №05/05-1173 წერილით კასატორ ვ. ივახნენკოს წელთა ნამსახურობისპენსიის დანიშვნაზე უარი ეთქვა იმ საფუძვლით, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის მე-11 მუხლით, სამხედრო მოსამსახურეებს წელთანამსახურობით პენსია დაენიშნებათ იმ შემთხვევაში, თუ სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის დღესაქვთ წელთა ნამსახურობის 20 და მეტი კალენდარული წელი. იმის გათვალისწინებით, რომ ვ.ივახნენკოს წელთა ნამსახურობა სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის მომენტისათვის შეადგენდა 17წელს, იგი, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის განმარტებით, ზემოაღნიშნულიკანონის მე-16 მუხლით გათვალისწინებულ წელთა გაანგარიშების შეღავათიან პირობებს ვერმოიპოვებდა.სააპელაციო სასამართლომ კანონშესაბამისად მიიჩნია საქართველოს ერთიანი სახელმწიფო ფონდისუარი შეღავათიანი პირობებით პენსიის დანიშვნაზე და დადგენილად ჩათვალა, რომ ვ. ივახნენკო 198462

წლიდან 1986 წლამდე არ მსახურობდა სამხედრო სამსახურში, ჰქონდა წყვეტილი სტაჟი და,შესაბამისად მისი სტაჟი შეადგენდა 201 თვეს (16 წელს, 3 თვესა და 15 დღეს), რაც, თავის მხრივ,სააპელაციო სასამართლოს მხრიდან იქცა სარჩელის დაუკმაყოფილებლობის მოტივად.კასატორი ვ. ივახნენკო სადავოდ ხდის სააპელაციო სასამართლოს მიერ წარმოდგენილზემოაღნიშნულ დაანგარიშებას და თვლის, რომ მითითებული დაანგარიშება არ ემყარება მის პირადსაქმეში დაცულ მონაცემებს.სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულადცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა სასამართლოსათვის, თუ წამოყენებული არ არისდამატებითი და დასაბუთებული საკასაციო პრეტენზია.მითითებული პრეტენზიის სახით კასატორ ვ. ივახნენკოს მიერ საკასაციო სასამართლოშიწარმოდგენილია ქ. თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონის სამობილიზაციო შტაბში დაცულინამსახურობის ნუსხის დამოწმებული ასლი, რაც საკასაციო სასამართლოს, ზემოაღნიშნული მუხლისდაბულებებიდან გამომდინარე, აძლევს საფუძველს შეამოწმოს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმეზედადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები.მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების შემოწმების საფუძველზე საკასაციო სასამართლო მივიდადასკვნამდე, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებები საჭიროებსდამატებით გამოკვლევას.როგორც საქმის მასალებით დასტურდება, მხარეთა შორის დავის საგანს წარმოადგენს პერიოდი1984წ. 12 ივნისიდან 1988წ. 5 მარტამდე, კერძოდ, სააპელაციო სასამართლომ საქმეში, ს.ფ. 3-8-ზე, დაცული ნამსახურობის ნუსხის საფუძველზე დადგენილად მიიჩნია, რომ ვ. ივახნენკო 1984წლიდან 1986 წლამდე არ მსახურობდა და აქვს წყვეტილი სტაჟი. მითითებული ნუსხის მე-6 გვერდზეგაკეთებული ჩანაწერის შესაბამისად, ვ. ივახნენკო 1984წ. დეკემბერში დათხოვნილ იქნა სამსახურიდან«საბჭოთა ოფიცრისათვის უღირსი საქციელის ჩადენის გამო.”საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს კასატორის მიერ დამატებითი საკასაციო პრეტენზიისსახით წარმოდგენილ ნამსახურობის ნუსხის დამოწმებულ ასლს, რომლიც არ შეიცავს ზემოაღნიშნულჩანაწერს. მითითებული ნუსხის შესაბამისად, კასატორმა ვ. ივახნენკომ 1981წ. 11 მაისს დატოვამურმანსკის ოლქი და იმავეწ. 12 ივნისს გადაყვანილ იქნა ახალქალაქში, სადაც, ამავე ჩანაწერისმიხედვით იმყოფებოდა 1986წ. 23 აგვისტომდე.საკასაციო სასამართლო ითვალისწინებს იმ გარემოებას, რომ საქმეში წარმოდგენილიაურთიერთსაწინააღმდეგო მტკიცებულებები, რომელთა შესწავლა-გამოკვლევასაც არსებითი მნიშვნელობაენიჭება საქმეზე კანონიერი გადაწყვეტილების მისაღებად და თვლის, რომ სააპელაციო სასამართლომუნდა გამოითხოვოს ნამსახურობის ნუსხის დედნები, რომელთა შედარება-შეჯერების საფუძველზეცსასამართლოს ექნება შესაძლებლობა, მიიღოს არსებითად სწორი გადაწყვეტილება, რის გამო საქმეშემდგომი გამოკვლევისათვის უნდა დაუბრუნდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1-ლი მუხლის მე-2 ნაწილით, სსკ-ის 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. ვ. ივახნენკოს საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 20თებერვლის გადაწყვეტილება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.წელთა ნამსახურების პენსიაგადაწყვეტილებასაქართველოს სახელით№ ბს-522-494(2კ-06) 24 იანვარი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამ შემდეგი შემადგენლობით: მ. ვაჩაძე (მომხსენებელი),ნ. ქადაგიე‚ნ. სხირტლაძესარჩელის საგანი: ხელფასზე დამატებული წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა და გაცემა;საპენსიო დანამატის მიუღებელი თანხის ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:63

2005წ. 21 თებერვალს ქ. ხაშურის №9 საშუალო სკოლის მასწავლებლებმა - თ. მახათაძემ, დ.რომელაშვილმა, ლ. ბურნაძემ, ვ. წიქარიშვილმა (იგივე ვ. კუჭაძე), ლ. ტატიშვილმა, მ.ძინძიბაძემ, ქ. კაკიაშვილმა, ნ. აბაშიძემ, ნ. ლომიძემ, თ. ღვალაძემ, ლ. ანდერსონმა, მ.ჩარექოვმა, ვ. მეტრეველმა, ნ. ონოფრიშვილმა, გ. ახალკაცმა და ლ. კიკნაძემ სასარჩელოგანცხადებით მიმართეს ხაშურის რაიონულ სასამართლოს ხაშურის რაიონის განათლების განყოფილებისმიმართ.მოსარჩელეებმა მიუთითეს, რომ გააჩნდათ მასწავლებლად მუშაობის 25 წლის სტაჟი და მოითხოვესწელთა ნამსახურობის პენსიის - ხელფასის განაკვეთის 50%-ის ოდენობით გაცემა, რომელიცმიეცემოდათ მუშაობის პერიოდში, აგრეთვე - აღნიშნული საპენსიო დანამატის მიუღებელი თანხა იმდროიდან, როდესაც კანონის მიხედვით უნდა მისცემოდათ მათ - 41418,92 ლარი. მოსარჩელეებმათავიანთი მოთხოვნა დააფუძნეს «განათლების შესახებ» კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტზე,რომელშიც აღნიშნულია, რომ საპენსიო ასაკამდე 25 წლის პედაგოგიური მუშაობის სტაჟის პედაგოგსენიშნება და ეძლევა წელთა ნამსახურობის პენსია ხელფასის განაკვეთის 50%-ის ოდენობით, რომელიცმას მიეცემა მუშაობის პერიოდში ან მისი შეწყვეტის შემდეგაც საპენსიო ასაკის მიღწევამდე.ხაშურის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 23 მარტის საოქმო განჩინებით მოცემულ საქმეშიმოპასუხეებად ჩაებნენ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის რაიონულიფილიალი და ხაშურის რაიონის საფინანსო განყოფილება.მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის რაიონულმა ფილიალმახაშურის რაიონულ სასამართლოში წარადგინა შესაგებელი, რომლითაც სარჩელი არ ცნო და განმარტა,რომ საბჭოთა კანონმდებლობის შემდეგ საქართველოში საპენსიო უზრუნველყოფა წესრიგდებოდასაქართველოს შრომის კანონთა კოდექსის 234-ე და 235-ე მუხლებით, წელთა ნამსახურობისა დაშეღავათიანი პირობების გათვალისწინებით. 1997წ. 12 ნოემბერს საქართველოს შრომის კანონთაკოდექსში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შემდეგ ამავე კოდექსის 234-ე და 235-ემუხლებიდან ამოღებულ იქნა წელთა ნამსახურობითა და შეღავათიანი პირობებით პენსიის დანიშვნა.ამასთან, ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საინსტრუქციო წერილების დაგზავნის შემდეგ ფონდისგანყოფილებებს 1998წ. 1 აპრილიდან წელთა ნამსახურობითა და შეღავათიანი პირობებით პენსიებიაღარ დაუნიშნავთ.შესაგებლის ავტორის განმარტებით, «განათლების შესახებ” კანონი მიღებულ იქნა 1997წ. 27ივლისს, ხოლო საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებები შეტანილ იქნა 1998წ. 12ნოემბრის კანონით და აქედან გამომდინარე, ამ კანონით, როგორც უფრო გვიან ამოქმედებულით, ძალადაკარგა «განათლების შესახებ» კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტმა, რის გამოც მოსარჩელეთამოთხოვნა განათლების შესახებ» კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტის საფუძველზე წელთანამსახურობის მიხედვით პენსიის დანიშვნის თაობაზე, იყო უსაფუძვლო.ხაშურის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 11 აპრილის საოქმო განჩინებით მოცემული საქმიდანხაშურის რაიონის საფინანსო განყოფილება, როგორც მოპასუხე მხარე, ამოირიცხა.ხაშურის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 11 აპრილის გადაწყვეტილებით ხაშურის №9 სკოლისმასწავლებელთა სარჩელი დაკმაყოფილდა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისხაშურის რაიონულ ფილიალს მოსარჩელეთა სასარგებლოდ დაეკისრა წელთა ნამსახურობისათვისდაწესებული პენსიის, ხელფასის განაკვეთის 50%-ის ოდენობით, თითოეულზე ხელფასის შესაბამისადდანიშვნა და მოსარჩელეთათვის მანამდე მიუღებელი წელთა ნამსახურობისათვის დაწესებული პენსიისთანხის - 41418,92 ლარის გადახდა - თითოეულ მასწავლებელზე სტაჟისა და ხელფასის კუთვნილებისგაანგარიშებით. აღნიშნული გადაწყვეტილებით დადგინდა მისი აღსრულება ხსენებული თანხისბიუჯეტში გათვალისწინების შესაბამისად.აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ხაშურის რაიონულმა ფილიალმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.ხსენებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანმასახელმწიფო ფონდმაც, რომელმაც ასევე მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დაახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005წ. 14 ივლისისგანჩინებით მოცემულ საქმეში ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის მე-2 ნაწილისსაფუძველზე მესამე პირად ჩაება სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდი.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 7 თებერვლისსაოქმო განჩინებით ხაშურის რაიონის განათლების განყოფილება შეიცვალა მისი უფლებამონაცვლეხაშურის საგანმანათლებლო რესურსცენტრით.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 აპრილისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის ფილიალისსააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; გაუქმდა ხაშურის რაიონული სასამართლოს 2005წ.11 აპრილის გადაწყვეტილება და მოცემულ საქმეზე მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება; ხაშურის №9საშუალო სკოლის მასწავლებლების:ვ. წიქარიშვილის, ნ. ონოფრიშვილის, გ. ახალკაცის, თ.მახათაძის, დ. რომელაშვილის, ლ. ბურნაძის, ლ. ტატიშვილის, მ. ძინძიბაძის, ქ. კაკიაშვილის, ნ.64

აბაშიძის, ნ. ლომიძის, თ. ღვალაძის, ლ. ანდერსონის, მ. ჩარექოვის, ვ. მეტრეველისა და ლ.კიკნაძის სარჩელი მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის ფილიალისმიმართ დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურისფილიალს დაევალა მოსარჩელეთა სასარგებლოდ წელთა ნამსახურობისათვის დაწესებული პენსიის,ხელფასის განაკვეთის 50%-ის ოდენობით, დანიშვნა თითოეულზე ხელფასის განაკვეთის შესაბამისად,მათი სასამართლოში მიმართვის დღიდან; სარჩელის მოთხოვნა მანამდე მიუღებელი წელთანამსახურობისათვის დაწესებული პენსიის თანხის - 41418,92 ლარის, თითოეულ მასწავლებელზესტაჟისა და ხელფასის კუთვნილების გაანგარიშებით, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის ხაშურის ფილიალისთვის დაკისრების შესახებ არ დაკმაყოფილდა.სააპელაციო პალატა დაეთანხმა ხაშურის რაიონულ სასამართლოს და დადგენილად ჩათვალა, რომმოსარჩელეებს გააჩნდათ მასწავლებლად მუშაობის 25 წლის სტაჟი, რასაც არც მოწინააღმდეგე მხარე არხდიდა სადავოდ, ხოლო საქართველოს კონსტიტუციის მიღებასთან დაკავშირებით, გაუქმდა ყოფილისაბჭოთა კავშირის კანონმდებლობა და აღნიშნული მოხდა მანამ, ვიდრე მიღებული იქნებოდა კანონი«განათლების შესახებ” და ასევე, ვიდრე ცვლილება იქნებოდა შეტანილი საქართველოს შრომის კანონთაკოდექსის 234-ე და 235-ე მუხლებში. ცვლილების შეტანამდე ხსენებული კოდექსის 234-ე მუხლიგანსაზღვრავდა მუშების, მოსამსახურეებისა და მათი ოჯახის წევრებისათვის საპენსიო უზრუნველყოფისსაკითხს, ხოლო 235-ე მუხლი - მოხუცებულობის პენსიის დანიშვნის საკითხს ასაკისა და სტაჟისმიხედვით, ანუ აღნიშნულით დასტურდებოდა, რომ საქართველოში საპენსიო უზრუნველყოფაცალკეული საკანონმდებლო აქტებით რეგულირდებოდა, რადგანაც ცალკე საკანონმდებლო აქტი, რაცდააწესებდა პენსიის დანიშვნის წესს, არ არსებობდა. სწორედ ერთ-ერთ ასეთ აქტს წარმოადგენდა«განათლების შესახებ” კანონი, რომლის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტი არეგულირებდა აღნიშნულსაკითხს. «ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის 30-ე მუხლის «ბ” პუნქტის თანახმად, ნორმატიულიაქტის პროექტს უნდა დართოდა პროექტი სხვა ნორმატიულ აქტებში იმ ცვლილებებისა ან/დადამატებების შეტანის შესახებ, რასაც გამოიწვევდა წარდგენილი პროექტის მიღება, აგრეთვე - პროექტიშესაბამის კანონში იმ დამატებათა შეტანის შესახებ, რომლებითაც განისაზღვრებოდა ნორმატიული აქტისნორმათა დარღვევისათვის დადგენილი პასუხისმგებლობა. აქედან გამომდინარე, ვინაიდან«საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ»საქართველოს კანონს არ ერთოდა მისგან გამომდინარე «განათლების შესახებ” საქართველოს კანონშიცვლილებებისა ან/და დამატებების შესახებ კანონპროექტი, «განათლების შესახებ” საქართველოს კანონში«საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებებისა და დამატებების შესახებ» კანონითცვლილებები და დამატებები ვერ განხორციელდებოდა.სააპელაციო პალატამ მიიჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია «ნორმატიულიაქტების შესახებ” კანონის 50-ე მუხლის პირველი ნაწილის «ბ” პუნქტით გათვალისწინებულშემთხვევას, რომლის თანახმად, ნორმატიული აქტი ან მისი ნაწილი ძალას კარგავდა იმ შემთხვევაში,თუ მიღებული იყო ნორმატიული აქტი, რომელიც მას ძალადაკარგულად აცხადებდა, ვინაიდანსაქართველოს შრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებების შეტანისას, ცვლილება არ შესულა «განათლებისშესახებ” კანონის ზემოაღნიშნულ ნორმაში. იმას, რომ 2005წ. 23 დეკემბრამდე «განათლების შესახებ”კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტი არ იყო გაუქმებული, ადასტურებდა საქართველოს პარლამენტისგანათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის კომიტეტის თავმჯდომარის 2006წ. 28თებერვლის წერილი, რომლის თანახმად, ზემოთ მითითებული კანონის შესაბამისად, 25 წლისპედაგოგიური მუშაობისათვის პედაგოგებს საპენსიო ასაკის მიღწევამდე ენიშნებოდათ პენსია წელთანამსახურობისას ხელფასის განაკვეთის თანამდებობრივი სარგოს 50%-ის ოდენობით, ამასთან, პენსიისმიღება მათ შეეძლოთ მუშაობის პერიოდში ან მისი შეწყვეტის შემდეგ, საპენსიო ასაკის მიღწევამდე დაამასთან ერთად, ხსენებულ წერილში განმარტებული იყო, რომ აღნიშნული კანონის 43-ე მუხლის მე-4პუნქტის მოქმედება გაუქმდა 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით.სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საინსტრუქციო წერილებთან მიმართებაშისააპელაციო პალატა დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მოსაზრებას და ჩათვალა, რომ ისინიარ წარმოადგენდა ნორმატიულ აქტებს და «განათლების შესახებ” კანონი იერარქიით უფრო მაღლაიდგა, ვიდრე ხსენებული წერილები, ამასთან, არც ერთ ნორმატიულ აქტს არ ჰქონდა გამოცხადებულიძალადაკარგულად «განათლების შესახებ” კანონის 43-ე მუხლი «ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის29-ე მუხლის შესაბამისად.სააპელაციო პალატამ მიუთითა საქმეში წარმოდგენილ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის გენერალური დირექტორის მოადგილის წერილზე ამავე ფონდის სტრუქტურული ერთეულების,აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების ფილიალების დირექტორებისა და ფილიალებისუფროსების სახელზე, რომლის მიხედვითაც, «სახელმწიფო პენსიის შესახებ” და «სახელმწიფოკომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ” საქართველოს კანონების 2006წ. 1იანვრიდან ამოქმედებასთან დაკავშირებით, იმ მომუშავე პენსიონრებს, რომელთაც ეძლეოდათ პენსიებიარსებული კანონმდებლობის საფუძველზე მუშაობის პერიოდში, «სახელმწიფო პენსიის შესახებ” კანონისთანახმად, 2006წ. იანვრიდან შეუწყდებოდათ პენსიის დარიცხვა-გაცემა, გარდა არასაბიუჯეტო დასამეცნიერო-საგანმანათლებლო სფეროში დასაქმებულებისა, რითაც დასტურდებოდა, რომ აღნიშნულისახეობის პენსიის გაცემა არ იყო გაუქმებული და ცვლილებაც, რომელიც შევიდა საპენსიო65

უზრუნველყოფის შესახებ კანონმდებლობაში, არ ვრცელდებოდა სამეცნიერო-საგანმანათლებლო სფეროშიდასაქმებულ პირებზე, რომელთაც მიეკუთვნებოდნენ მოსარჩელეები.სააპელაციო პალატა არ დაეთანხმა ხაშურის რაიონული სასამართლოს მოსაზრებას საპენსიოდანამატის მიუღებელი თანხების მოსარჩელეების სასარგებლოდ, თითოეულზე იმ რაოდენობით, რაცსარჩელში წარმოდგენილი დაანგარიშების ცნობაში იყო აღნიშნული, რაც საერთო ჯამში შეადგენდა41418,92 ლარს, მოპასუხისათვის დაკისრების თაობაზე, ვინაიდან აღნიშნული თანხის მისაღებადაუცილებელ პირობას წარმოადგენდა საპენსიო დანამატის დანიშვნა, ხოლო ვერც საქმეში წარმოდგენილიმტკიცებულებებით და ვერც მოსარჩელეთა განმარტებით, ვერ დასტურდებოდა მოსარჩელეების მიმართაღნიშნული დანამატის დანიშვნის ფაქტი.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 აპრილისგადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრეს თ. მახათაძემ, ლ. ბურნაძემ, ვ. წიქარიშვილმა, ლ.ტატიშვილმა და სხვებმა (სულ 16 ფიზიკური პირი), რომელთაც მოითხოვეს გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება იმ ნაწილში, რომლითაც არ დაკმაყოფილდა მათი მოთხოვნა 41418,92ლარის ანაზღაურების თაობაზე და სარჩელის ამ ნაწილშიც დაკმაყოფილება.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 აპრილისგადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმაც,რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილებაზემთლიანად უარის თქმა.კასატორების - თ. მახათაძის, ლ. ბურნაძის, ვ. წიქარიშვილის, ლ. ტატიშვილისა და სხვების(სულ 16 ფიზიკური პირის) განმარტებით, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილისმე-5 პუნქტის, რომლითაც სარჩელის მოთხოვნა მანამდე მიუღებელი წელთა ნამსახურობისათვისდაწესებული პენსიის თანხის - 41418,92 ლარის, თითოეულ მასწავლებელზე სტაჟის გათვალისწინებითდა ხელფასის კუთვნილების გაანგარიშებით, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისხაშურის ფილიალისთვის დაკისრების შესახებ არ დაკმაყოფილდა, დასაბუთება არ არის ასახული ამავეგადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში, რომელშიც მითითებულია გაუგებარ საპენსიო დანამატზე, რაცმათ სასარჩელო მოთხოვნას არ წარმოადგენდა, რის გამოც გასაჩივრებული გადაწყვეტილება საკმაოდდაუსაბუთებელია და დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ შეუძლებელია ამ გადაწყვეტილებისსამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება.კასატორები - თ. მახათაძე, ლ. ბურნაძე, ვ. წიქარიშვილი, ლ. ტატიშვილი და სხვები (სულ 16ფიზიკური პირი) მიუთითებენ, რომ სააპელაციო პალატამ საქმის განხილვისას დაარღვიაინკვიზიციურობის პრინციპი და საქმე ყოველმხრივ არ გამოიკვლია - ყურადღება არ გაამახვილა იმაზე,თუ რა წარმოადგენდა მიუღებელი წელთა ნამსახურობისათვის დაწესებული პენსიის თანხის - 41418,92ლარის მოთხოვნის სამართლებრივ საფუძველს, ხოლო აღნიშნული თანხა არის ის თანხა, რომელიც მათუნდა მიეღოთ იმ დღიდან, როდესაც კანონის მიხედვით უნდა დანიშნოდათ იგი, რომ არა მოპასუხესოცფონდის მიერ უფლებამოსილების განუხორციელებლობა, მათთვის მიყენებული ზიანი კიექვემდებარება ანაზღაურებას საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 207-208-ე მუხლებისშესაბამისად, რომლებიც არ გამოიყენა სააპელაციო პალატამ და უკანონოდ არ დააკმაყოფილა მათიმოთხოვნა 41418,92 ლარის ანაზღაურების თაობაზე - დაარღვია ხსენებული კოდექსის იმპერატიულიმოთხოვნები.კასატორების - თ. მახათაძის, ლ. ბურნაძის, ვ. წიქარიშვილის, ლ. ტატიშვილისა და სხვების(სულ 16 ფიზიკური პირი) განმარტებით, მიუღებელი წელთა ნამსახურობისათვის დაწესებული პენსიისთანხა - 41418,92 ლარი წარმოადგენს იმ ზიანს, რომელიც მათ მიაყენათ სოცფონდმამასწავლებლებისათვის სათანადო ინფორმაციის მიუცემლობით ამ სახის პენსიით სარგებლობის უფლებისშესახებ, რაც ევალებოდა საქართველოს რესპუბლიკის მთAვრობის 1991წ. №241 დადგენილებითდამტკიცებული შესაბამისი დებულების მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის «ბ» ქვეპუნქტით, საქართველოსპრეზიდენტის 2000წ. 7 მაისის №181 ბრძანებულებით დამტკიცებული შესაბამისი დებულების მე-9მუხლის «თ» ქვეპუნქტით, საქართველოს პრეზიდენტის 2002წ. 31 დეკემბრის №558 ბრძანებულებითდამტკიცებული შესაბამისი დებულების მე-3 მუხლის პირველი პუნქტის «ვ» ქვეპუნქტით, ხოლო ისფაქტი, რომ სოცფონდმა არ მოახდინა ზემოაღნიშნულის თაობაზე მოსახლეობის ინფორმირება,დასტურდება საქმეში არსებული მეთოდური წერილებით, რომელთა მიხედვითაც, მასწავლებელთაწელთა ნამსახურობის პენსია თითქოს გაუქმდა 1997წ. 12 ნოემბრიდან.კასატორი - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდი აღნიშნავს, რომ სააპელაციოპალატამ დაარღვია «ნორმატიული აქტების შესახებ» კანონის ნორმები უპირატესი იურიდიული ძალისშესახებ - საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსის XVII თავის ნორმების ნაცვლად, გამოიყენა«განათლების შესახებ» კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტი, კერძოდ, 1997წ. 27 ივნისს მიღებული«განათლების შესახებ» კანონით განსაზღვრული პირობების არსებობისას, გათვალისწინებულ იქნაპედაგოგთათვის წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა, შრომის კანონთა კოდექსის XVII თავისიმჟამად მოქმედი რედაქცია კი, რომელიც განსაზღვრავდა მუშებისა და მოსამსახურეების პენსიისსახეებს, ითვალისწინებდა მათი გარკვეული კატეგორიისათვის წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნას,თუმცა შრომის კანონთა კოდექსში 1997წ. 12 დეკემბერს შეტანილი ცვლილებით, წელთა ნამსახურობისპენსია, როგორც პენსიის სახე, გაუქმდა.66

კასატორის - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის განმარტებით, სააპელაციოპალატამ საერთოდ არ იმსჯელა «ნორმატიული აქტების შესახებ» კანონის 25-ე და 26-ე მუხლებზე,რომელთა თანახმად, ერთი და იმავე სახის ნორმატიულ აქტებს შორის წინააღმდეგობის არსებობისასსახელმწიფო ორგანო ან თანამდებობის პირი ვალდებული იყო გამოეყენებინა უფრო გვიან მიღებულინორმატიული აქტი, ხოლო თვითონ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდმაიხელმძღვანელა უფრო გვიან გამოცემული კანონით (ცვლილებები საქართველოს შრომის კანონთაკოდექსში) და შეაჩერა პედაგოგებისათვის წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა «განათლების შესახებ»კანონის შესაბამისად. კასატორის - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მტკიცებით,სააპელაციო პალატამ ცალსახად უკანონო გადაწყვეტილება მიიღო, რადგან საქართველოში არც ერთპედაგოგს არა აქვს დანიშნული წელთა ნამსახურობის პენსია.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 25 ივლისის განჩინებებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული თ. მახათაძის, ლ.ბურნაძის, ვ. წიქარიშვილის, ლ. ტატიშვილისა და სხვების (სულ 16 ფიზიკური პირი), აგრეთვე,სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივრები; მხარეებს მიეცათ უფლება,2006წ. 25 ივლისის განჩინებების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თურამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივრები ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით; ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2006წ. 25 ოქტომბრამდე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 25 ოქტომბრის განჩინებით, თ. მახათაძის, ლ. ბურნაძის, ვ. წიქარიშვილის, ლ.ტატიშვილისა და სხვების (სულ 16 ფიზიკური პირი), აგრეთვე, სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნა დასაშვებად ადმინისტრაციული საპროცესოკოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტით და მათი განხილვა მხარეთა დასწრებითდაინიშნა 2007წ. 17 იანვარს, 11.00 საათზე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრების საფუძვლიანობისშესწავლის, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმებისა და მხარეთაახსნა-განმარტებების მოსმენის შედეგად მიიჩნევს, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდისა და ფიზიკური პირების - ვ. წიქარიშვილისა და სხვათა საკასაციო საჩივრები უნდადაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «განათლების შესახებ” კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტიითვალისწინებდა წელთა ნამსახურობის პენსიას, კერძოდ, დასახელებული პუნქტის მიხედვით, 25წლის პედაგოგიური მუშაობისათვის პედაგოგს ენიშნებოდა და ეძლეოდა წელთა ნამსახურობის პენსიახელფასის განაკვეთის (სარგოს) 50%-ის ოდენობით, რომელიც მას მიეცემოდა მუშაობის პერიოდში ანმისი შეწყვეტის შემდეგაც საპენსიო ასაკის მიღწევამდე.სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის ფილიალის მოსაზრებით, საბჭოთაკანონმდებლობის შემდეგ საქართველოში საპენსიო უზრუნველყოფა წესრიგდებოდა საქართველოს შრომისკანონთა კოდექსის 234-ე და 235-ე მუხლებით, წელთა ნამსახურობისა და შეღავათიანი პირობებისგათვალისწინებით, ხოლო 1997წ. 12 ნოემბერს საქართველოს შრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებებისადა დამატებების შეტანის შემდეგ ამავე კოდექსის 234-ე და 235-ე მუხლებიდან ამოღებულ იქნა წელთანამსახურობითა და შეღავათიანი პირობებით პენსიის დანიშვნა, რის გამოც სოციალური დაზღვევისერთიანი სახელმწიფო ფონდის ფილიალებს 1998წ. 1 აპრილიდან წელთა ნამსახურობის პენსიები აღარდაუნიშნავთ, რასაც საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს და განმარტავს, რომ «საქართველოსშრომის კანონთა კოდექსში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ» საქართველოს 1997წ. 12ნოემბრის კანონის მიღებას არ მოჰყოლია «განათლების შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებებისან/და დამატებების შეტანა, რის გამოც «განათლების შესახებ” კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტიაღნიშნულის შემდეგაც დარჩა იმავე რედაქციით, რაც დასტურდება საქმეში წარმოდგენილი საქართველოსპარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის 2006წ. 16 იანვრის №5/4-10/13 წერილით. ამასთან,საკასაციო სასამართლო მიუთითებს იმ გარემოებაზეც, რომ «განათლების შესახებ» კანონიმასწავლებელთათვის სპეციალურ კანონს წარმოადგენს.საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, მართალია, «განათლების შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებების შეტანის თაობაზე» საქართველოს 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით «განათლების შესახებ»კანონის 43-ე მუხლის მე-4 პუნქტი ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით და დასახელებულ პუნქტში აღარარის მითითებული წელთა ნამსახურობის პენსიაზე, მაგრამ აღნიშნული გარემოება გავლენას ვერმოახდენს იმ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფაზე, ვინც კანონით დადგენილი წესით გამოხატა ნება დამოითხოვა წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა ზემოთ მითითებული პუნქტის ძველი რედაქციისმოქმედების პერიოდში.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ საქართველოს პარლამენტმა 2005წ. 23 დეკემბერს მიიღო«სახელმწიფო პენსიის შესახებ» ახალი კანონი, რომელიც ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან და67

არეგულირებს სახელმწიფო პენსიასთან დაკავშირებულ საკითხებს. აღნიშნული კანონის 23-ე მუხლიითვალისწინებს იმ პენსიონერთა უფლებებს, რომლებიც არ არიან გათვალისწინებული ამ კანონით,კერძოდ, მასში პირდაპირ არის ჩაწერილი, რომ სხვა საფუძვლით პენსიის მიმღებ პირებსუგრძელდებათ დანიშნული პენსიის მიღება პენსიის გაცემის შეწყვეტის საფუძვლების წარმოშობამდე,რომლებიც გამომდინარეობს ამ კანონის ამოქმედებამდე მოქმედი საპენსიო კანონმდებლობიდან.ამასთან, საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორების - თ. მახათაძის, ლ. ბურნაძის, ვ.წიქარიშვილის, ლ. ტატიშვილისა და სხვების (სულ 16 ფიზიკური პირი) მოსაზრებას, რომმიუღებელი წელთა ნამსახურობისათვის დაწესებული პენსიის თანხა - 41418,92 ლარი არის ის თანხა,რომელიც მათ უნდა მიეღოთ იმ დღიდან, როდესაც კანონის მიხედვით უნდა დანიშნოდათ იგი, რომარა მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიერ უფლებამოსილებისგანუხორციელებლობა. საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ აღნიშნული თანხის სრულად მოთხოვნისნაწილში დასახელებულ კასატორთა სარჩელი არის უსაფუძვლო. ამასთან დაკავშირებით, საკასაციოსასამართლო ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ პირმა პენსიის დასანიშნად განცხადებით უნდა მიმართოსშესაბამის ორგანოს, ანუ თვითონ გამოხატოს ნება პენსიის მიღებაზე. მოცემულ შემთხვევაში საქმეშიწარმოდგენილი მტკიცებულებებით არ დასტურდება, რომ მოსარჩელეებმა ხსენებული კანონისმიღებისთანავე მიმართეს შესაბამის ორგანოს წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნის მოთხოვნით.საკასაციო სასამართლო დამატებით მიუთითებს, რომ მოქმედი კანონმდებლობა, გარდა ზოგიერთიგამნაკლისებისა, არ ითვალისწინებს პენსიის დანიშვნასა და გაცემას უკუსვლით - წინანდელითარიღით, ანუ შესაბამისი ორგანოსათვის მიმართვამდე პერიოდისათვის.საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ იმ საკითხის გადასაწყვეტად, თუ როდიდან უნდა მიეცეთმოსარჩელეებს წელთა ნამსახურობის პენსია, არსებითი და გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს იმას, თუოფიციალურად შესაბამისი ორგანოსაგან როდის მოითხოვეს მათ აღნიშნული პენსიის დანიშვნა, ანუროდის გამოხატეს ნება ხსენებული პენსიის მიღებაზე. საკასაციო სასამართლო თვლის, რომმოსარჩელეებს, კერძოდ, თ. მახათაძეს, ლ. ტატიშვილს, მ. ძინძიბაძეს, ქ. კაკიაშვილს, ნ. აბაშიძეს,ნ. ლომიძეს, თ. ღვალაძეს, ლ. ანდერსონს, მ. ჩარექოვს, ვ. მეტრეველს,ნ. ონოფრიშვილს, გ.ახალკაცსა და ლ. კიკნაძეს უნდა დაენიშნოთ და მიეცეთ წელთა ნამსახურობის პენსია თითოეულზეხელფასის განაკვეთის (სარგოს) 50%-ის ოდენობით 2004წ. 19 ნოემბრიდან საპენსიო ასაკისმიღწევამდე, ვინაიდან საკასაციო სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია, რომ მათ წელთა ნამსახურობისპენსიის დანიშვნის მოთხოვნით საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიმართეს2004წ. 19 ნოემბერს, ანუ სწორედ მაშინ გამოხატეს ნება ხსენებული პენსიის დანიშვნაზე. აღნიშნულზემიუთითებს საქმეში წარმოდგენილი საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს 2004წ. 2დეკემბრის №01-13-20-1/6289 პასუხიც.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მე-12მუხლზე, რომლის პირველი ნაწილის თანახმად, ნებისმიერ პირს აქვს უფლება მიმართოსადმინისტრაციულ ორგანოს ამ უკანასკნელის უფლებამოსილებას მიკუთვნებული იმ საკითხისგადასაწყვეტად, რომელიც უშუალოდ და პირდაპირ ეხება პირის უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებს.აღნიშნული კოდექსის მე-80 მუხლის პირველი და მე-5 ნაწილების მიხედვით, თუ განცხადებითმოთხოვნილი საკითხის გადაწყვეტა მიეკუთვნება სხვა ადმინისტრაციული ორგანოს უფლებამოსილებას,ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია არა უგვიანეს 5 დღისა გადაუგზავნოს განცხადება და მასზედართული საბუთები უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოს, ხოლო განცხადების წარდგენისათვისკანონმდებლობით დადგენილი ვადა დაცულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაშიც, თუ პირმა კანონითდადგენილ ვადაში განცხადება წარადგინა არაუფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოში.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ თუ პირმა არ იცოდაზუსტად კონკრეტულ საკითხზე კომპეტენტური ორგანოს თაობაზე და შესაბამისი განცხადებით მიმართაარაუფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოს, აღნიშნული მიმართვა, იურიდიული თვალსაზრისით,ჩაითვლება უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოსათვის მიმართვად არაუფლებამოსილიადმინისტრაციული ორგანოსთვის მიმართვის დღიდან.საკასაციო სასამართლო ეთანხმება სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურისფილიალის წარმომადგენლის მიერ საკასაციო სასამართლოს 2007წ. 17 იანვრის სხდომაზე გაკეთებულგანმარტებას, რომ პენსია არ არის ვალდებულება, არამედ იგი არის პენსიონერის უფლება, რომლისრეალიზაციაც მან უნდა მოახდინოს შესაბამის ორგანოში განცხადების შეტანით, მოსარჩელეებს კი 1997წელს საპენსიო ფონდისთვის არ მიუმართავთ.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ კასატორ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის წარმომადგენელმა საკასაციო სასამართლოს 2007წ. 17 იანვრის სხდომაზე განმარტა, რომ დ.რომელაშვილს (დაბადებული 26.02.1940 წ.), ლ. ბურნაძეს (დაბადებული 28.12.1938 წ.), ვ.წიქარიშვილს (დაბადებული 26.03.1942 წ.), მ. ძინძიბაძეს (დაბადებული 04.09.1945 წ.) და ვ.მეტრეველს (დაბადებული 14.01.1945 წ.) შესაბამისი ორგანოსადმი მიმართვამდე შეუსრულდათსაპენსიო ასაკი და ამ შემთხვევაში მათ არ უნდა დაენიშნოთ წელთა ნამსახურობის პენსია.საკასაციო სასამართლო ნაწილობრივ იზიარებს კასატორ სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის წარმომადგენლის ზემოხსენებულ განმარტებას. მოცემული საქმის მასალებით,კერძოდ, წარმოდგენილი სასარჩელო განცხადებით უდავოდ დასტურდება, რომ ვ. წიქარიშვილი (იგივე68

ვ. კუჭაძე) დაბადებულია 1942წ. 26 მარტს და 2004წ. 19 ნოემბრისათვის უკვე იყო 60 წელზე(ქალის საპენსიო ასაკი) მეტი ხნის, კერძოდ, 63 წლის, დონარი რომელაშვილი დაბადებულია 1940წ.26 თებერვალს და 2004წ. 19 ნოემბრისათვის უკვე იყო 65 წლის, ლ. ბურნაძე დაბადებულია 1938წ.28 დეკემბერს და 2004წ. 19 ნოემბრისათვის უკვე იყო 66 წლის. რაც შეეხება მ. ძინძიბაძეს, იგიდაბადებულია 1945წ. 4 სექტემბერს და 2004წ. 19 ნოემბრისათვის ჯერ არ იყო 60 წლის, ხოლო ვ.მეტრეველი დაბადებულია 1945წ. 14 იანვარს და 2004წ. 19 ნოემბრისათვის ჯერ არ იყო 65 წლის(მამაკაცის საპენსიო ასაკი). აღნიშნულიდან გამომდინარე, ზემოთ დასახელებული კონკრეტულიმოსარჩელეების - ვ. წიქარიშვილის (იგივე ვ. კუჭაძე), დონარი რომელაშვილისა და ლ.ბურნაძისსარჩელი უსაფუძვლოა, ხოლო მ. ძინძიბაძისა და ვ. მეტრეველის, ისევე, როგორც დანარჩენი 11მოსარჩელის სარჩელი 2004წ. 19 ნოემბრიდან საპენსიო ასაკის მიღწევამდე წელთა ნამსახურობისპენსიის დანიშვნისა და გაცემის ნაწილში არის საფუძვლიანი.გარდა ამისა, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ მოცემულ საქმეში წარმოდგენილია მოპასუხეხაშურის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის განცხადება თბილისის სააპელაციო სასამართლოსადმი,რომლითაც მან ცნო სარჩელი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდისა და ფიზიკური პირების - ვ. წიქარიშვილისა და სხვათა საკასაციო საჩივრებიუნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნესახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ფიზიკური პირების: თ. მახათაძის, ლ. ტატიშვილის, მ.ძინძიბაძის, ქ. კაკიაშვილის, ნ. აბაშიძის, ნ. ლომიძის, თ. ღვალაძის, ლ. ანდერსონის, მ.ჩარექოვის, ვ. მეტრეველის, ნ. ონოფრიშვილის, გ. ახალკაცისა და ლ. კიკნაძის სარჩელიდაკმაყოფილდება ნაწილობრივ და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურისფილიალს დაევალება ამ პირთა სასარგებლოდ წელთა ნამსახურობის პენსიის დანიშვნა და გაცემათითოეულზე ხელფასის განაკვეთის (სარგოს) 50%-ის ოდენობით 2004წ. 19 ნოემბრიდან საპენსიოასაკის მიღწევამდე, ზემოაღნიშნულ პირთა სარჩელი დანარჩენ ნაწილში კი არ დაკმაყოფილდება, ასევე,ფიზიკური პირების: დ. რომელაშვილის, ლ. ბურნაძისა დავ. წიქარიშვილის (იგივე ვ. კუჭაძე)სარჩელი არ დაკმაყოფილდება.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისა და ფიზიკური პირების - ვ.წიქარიშვილისა და სხვათა საკასაციო საჩივრები დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ფიზიკური პირების: თ. მახათაძის, ლ. ტატიშვილის, მ. ძინძიბაძის, ქ. კაკიაშვილის, ნ.აბაშიძის, ნ. ლომიძის, თ. ღვალაძის, ლ. ანდერსონის, მ. ჩარექოვის, ვ. მეტრეველის, ნ.ონოფრიშვილის, გ. ახალკაცისა და ლ. კიკნაძის სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ; სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ხაშურის ფილიალს დაევალოს ამ პირთა სასარგებლოდ წელთანამსახურობის პენსიის დანიშვნა და გაცემა თითოეულზე ხელფასის განაკვეთის (სარგოს) 50%-ისოდენობით 2004წ. 19 ნოემბრიდან საპენსიო ასაკის მიღწევამდე;4. ზემოაღნიშნულ პირთა სარჩელი დანარჩენ ნაწილში არ დაკმაყოფილდეს;5. ფიზიკური პირების: დ. რომელაშვილის, ლ. ბურნაძისა და ვ. წიქარიშვილის (იგივე ვ.კუჭაძე) სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;6. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.წელთა ნამსახურების პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-165-154(კ-07) 12 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ნ. ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პენიის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:69

2005წ. 30 აგვისტოს გ. ხუროშვილმა სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის მიმართ საპენსიო უზრუნველყოფის თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ 1972 წლიდან 2004წ. ივლისამდემსახურობდა შინაგან საქმეთა ორგანოებში და მინიჭებული ჰქონდა პოლკოვნიკის სპეციალური წოდება.2004წ. 27 ივლისს პირადი პატაკის საფუძველზე იგი დათხოვნილ იქნა შინაგან საქმეთასამინისტროს ორგანოებიდან და იმავე დღეს დაინიშნა ფინანსთა სამინისტროს ფინანსურ პოლიციაშიუფროსი ოპერატიული თანამშრომლის თანამდებობაზე.2005წ. 13 მაისს №8/9 პ/შ ბრძანებით (პირადი პატაკის საფუძველზე), «ფინანსური პოლიციისშესახებ» კანონის მე-20 მუხლის «ა» პუნქტის (წელთა ნამსახურობით) შესაბამისად, იგი დათხოვნილიქნა სამსახურიდან. სამსახური, რომელიც ჩაეთვალა წელთა ნამსახურობაში შეადგენდა: 34 წელს, 7თვესა და 14 დღეს;მოსარჩელის განმარტებით, მან 2005წ. 2 ივნისს საპენსიო უზრუნველყოფისათვის საჭირო ყველადოკუმენტი წარადგინა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ძალოვანი სტრუქტურებისსაპენსიო უზრუნველყოფის დეპარტამენტში, საიდანაც ჯერ სიტყვიერად, შემდეგ კი 2005წ. 29აგვისტოს №05/05-1468 წერილით აცნობეს, რომ მისი საპენსიო უზრუნველყოფის საკითხი ჯერ ვერგადაწყდებოდა, ვინაიდან «ფინანსური პოლიციის შესახებ» კანონით არ იყო განსაზღვრული ფინანსურპოლიციაში სამსახურის ზღვრული ასაკის ოდენობა და წელთა ნამსახურობით პენსიის დანიშვნისპირობები.აღნიშნულ კანონში ხარვეზის აღმოფხვრის მოთხოვნით 2005წ. 3 აგვისტოს მან განცხადებითმიმართა ფინანსთა სამინისტროს, საიდანაც აცნობეს, რომ «ფინანსური პოლიციის შესახებ»საქართველოს კანონში მითითებული ხარვეზის გამოსასწორებლად ფინანსურ პოლიციაში მიმდინარეობდამუშაობა და იგი გაგრძელდებოდა რამდენიმე თვეს. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გამო, 3 თვისა და 15დღის განმავლობაში მის ოჯახს არ გააჩნდა საარსებო წყარო.მოსარჩელის მითითებით, ფინანსურ პოლიციაში მუშაობის დროს მას შეუნარჩუნდა იგივე წოდება დაისევე, როგორც შინაგან საქმეთა ორგანოებში, ყოველთვიურად ხელფასის სახით ღებულობდათანამდებობრივი და სპეციალური წოდებისათვის დადგენილ განაკვეთს, პროცენტულ დანამატებს წელთანამსახურობისთვის და კვების ულუფის ფინანსურ კომპენსაციას.ფინანსური პოლიცია იყო ფინანსთა სამინისტროს საგანგებო ლეგიონის სამართალმემკვიდრე,საგანგებო ლეგიონის თანამშრომელთა საპენსიო უზრუნველყოფის საკითხი კი ხორციელდებოდა«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონით.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის შესაბამისად პენსიის დანიშვნას.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 27 თებერვლისგადაწყვეტილებით გ. ხუროშვილის სასარჩელო განცხადება არ დაკმაყოფილდა.საქალაქო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ «ფინანსური პოლიციის შესახებ»2004წ. 25 თებერვლის კანონი ამოქმედდა 2005წ. 15 მარტიდან. აღნიშნული კანონის 23-ე მუხლისთანახმად, პოლიციის თანამშრომელს, რომელიც გათავისუფლდა სამსახურიდან ზღვრული ასაკისმიღწევის ან შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირად გახდომის გამო, საქართველოსკანონმდებლობის თანახმად, უფლება ჰქონდა მიეღო შესაბამისი სახელმწიფო კომპენსაცია და პენსია.ამავე კანონის მე-20 მუხლის შესაბამისად, პოლიციის თანამშრომლის სამსახურიდან დათხოვნისსაფუძველს წარმოადგენდა განსაზღვრული ასაკის მიღწევა ან წელთა ნამსახურობა პოლიციაშისამსახურის გავლის წესის მიხედვით.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქალაქო სასამართლოს განმარტებით, მოქმედი კანონმდებლობით არიყო განსაზღვრული ფინანსურ პოლიციაში სამსახურისათვის ზღვრული ასაკი ან საპენსიოუზრუნველყოფისათვის საჭირო წელთა ნამსახურობა.საქალაქო სასამართლოს მოსაზრებით, ასევე უსაფუძვლო იყო მოსარჩელის მოთხოვნა პენსიისდანიშვნის თაობაზე «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის შესაბამისად, ვინაიდან მასში პირდაპირ იყო მითითებული იმ პირთა წრე,რომელზედაც ვრცელდებოდა აღნიშნული კანონი, მათ შორის კი არ იყვნენ ფინანსური პოლიციისთანამშრომლები.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა გ. ხუროშვილმა.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის 2005წ. 4 ნოემბრის №01გდ/07-2178 წერილის შესაბამისად, ფინანსური პოლიციიდანთადარიგში დათხოვნილ მუშაკთა საპენსიო უზრუნველყოფის საკითხის გადასაწყვეტად სავალდებულოიყო ცვლილებების შეტანა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში ან დამატების შეტანა «ფინანსური პოლიციის შესახებ»70

კანონის 23-ე მუხლში, ისე, როგორც ეს იყო გათვალისწინებულია საქართველოს საგადასახადოკოდექსის 269-ე და საბაჟო კოდექსის 168-ე მუხლებით, ასევე «პოლიციის შესახებ» კანონის 31.13-ემუხლით.აპელანტის განმარტებით, საქალაქო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების დროს კანონიერძალაში იყო შესული «სახელმწიფო კომპენსაციის და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ»კანონიც, რომელიც არეგულირებდა ფინანსური პოლიციის მუშაკების საპენსიო უზრუნველყოფისსაკითხს. აღნიშნული კანონი ფინანსური პოლიციის მუშაკებზე ვრცელდებოდა მხოლოდ იმ შემთხვევაში,თუ მათ ნამსახურობის 20 წელი ჰქონდათ (მათ შორის 4 წელი ფინანსურ პოლიციაში). აქედანგამომდინარე, ვერც აღნიშნული კანონით გადაწყდებოდა მისი საპენსიო უზრუნველყოფის საკითხი,ვინაიდან ფინანსური პოლიცია შეიქმნა 2004წ. 15 მარტს და იგი ითვლიდა თავისი არსებობის მხოლოდ2 წელს.ფინანსური პოლიციიდან გათავისუფლების დროს «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის შესაბამისად, პენსიის დანიშვნის მოთხოვნა,აპელანტის მოსაზრებით, საფუძვლიანი იყო, ვინაიდან მისი კატეგორიის პირთათვის პენსიითუზრუნველყოფა არ წესრიგდებოდა მხოლოდ «ფინანსური პოლიციის შესახებ» კანონით, არამედ - ისეთკანონთა ერთობლიობით, როგორებიცაა: საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისოხელშეკრულებები და შეთანხმებები, კერძოდ: «ეკონომიკური, სოციალური და კულტურულიუფლებების შესახებ» საერთაშორისო პაქტი და «ევროპის სოციალური ქარტია», შრომის კანონთაკოდექსი «პოლიციის შესახებ» და «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონი«ნორმატიული აქტების შესახებ» კანონის 25-ე მუხლის თანახმად, ნორმატიულ აქტებს შორისწინააღმდეგობის წარმოქმნისას უპირატესობა უნდა მინიჭებოდა იერარქიის უფრო მაღალ საფეხურზემდგომ ნორმატიულ აქტს. ამდენად, პენსიის დანიშვნისას უპირატესობა უნდა მინიჭებოდა არა«ფინანსური პოლიციის შესახებ» კანონს, არამედ, ზემოაღნიშნულ ხელშეკრულებებსა და შრომისკანონთა კოდექსს.აპელანტის მითითებით, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის პირველი, «ნორმატიული აქტებისშესახებ» კანონის 27-ე და სსკ-ის მე-7 მუხლების შესაბამისად, თუ არ არსებობდა სადავოურთიერთობის მომწესრიგებელი კანონი, სასამართლოს უნდა გამოეყენებინა კანონის ანალოგია,კონკრეტულ შემთხვევაში - «პოლიციის შესახებ» და «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონები.სასამართლოს არ ჰქონდა უფლება სასამართლო გადაწყვეტილებისა და სარჩელის დაკმაყოფილებაზეუარის თქმის სამართლებრივ საფუძვლად მიეჩნია აღნიშნული ურთიერთობის მომწესრიგებელი ნორმისთითქოსდა არარსებობა, რაც ფაქტობრივად, მართლმსაჯულების განხორციელებაზე უარის თქმასნიშნავდა.აპელანტის განმარტებით, კანონის ანალოგიის გამოყენების საფუძველი იყო ის გარემოება, რომ«ფინანსური პოლიციის შესახებ» კანონის 26.4-ე მუხლისა და ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებოდეპარტამენტის, საბაჟო დეპარტამენტისა და საგადასახადო დეპარტამენტის ოპერატიული სამსახურისსალიკვიდაციო კომისიის 2004წ. 11 მარტის სხდომის №1 ოქმის დადგენილების «გ» პუნქტისგათვალისწინებით, ფინანსური პოლიცია იყო ფინანსთა სამინისტროს ყოფილი საგამოძიებოდეპარტამენტისა და საგადასახადო დეპარტამენტის ოპერატიული სამსახურის სამართალმემკვიდრე დაპოლიციას და ფინანსურ პოლიციას გააჩნდათ ერთი და იგივე სამართლებრივი საფუძვლები:ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განხორციელების დროს ხელმძღანელობდნენ ერთი და იმავე კანონით- «ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ». ანალოგიური იყო სამსახურში მიღებისა დასამსახურიდან დათხოვნის წესი, სამსახურის გავლის წესი, ფიზიკური იძულების, სპეციალურისაშუალებების, ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენების უფლება და სოციალური დაცვის პირობები ერთიგამონაკლისის გარდა, - 2006წ. 1 იანვრამდე მოქმედ საქართველოს კანონში «ფინანსური პოლიციისშესახებ» გამოტოვებული იყო «პოლიციის შესახებ» კანონის 31.13-ე მუხლით გათვალისწინებულიპოლიციის თანამშრომლის საპენსიო უზრუნველყოფის საფუძველი.პოლიციის სამსახურის ზღვრული ასაკის ოდენობა და წელთა ნამსახურობის პირობები არ იყოგანსაზღვრული არც ერთი სხვა კანონით, გარდა 2005წ. 31 დეკემბრამდე მოქმედი «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისა. აღნიშნული კანონითპენსია დაენიშნა ფინანსური პოლიციიდან 2004-2005 წლებში თადარიგში დათხოვნილ არა-ერთ მუშაკს,რაც ნიშნავს იმას, რომ არსებობდა კანონის ანალოგიის გამოყენების პრეცედენტი.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 27 თებერვლის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალიგადაწყვეტილებით მისი სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებას.71

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 27 დეკემბრისგანჩინებით გ. ხუროშვილის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა თბილისისსაქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 27 თებერვლის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლო განჩინებაში მიუთითებდა, რომ 2004წ. 24 თებერვლის კანონი «ფინანსურიპოლიციის შესახებ» ამოქმედდა 2005წ. 15 მარტიდან. აღნიშნული კანონის 23-ე მუხლის თანახმად,პოლიციის თანამშრომელს, რომელიც გათავისუფლდა სამსახურიდან ზღვრული ასაკის მიღწევის ანშეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირად გახდომის გამო, საქართველოს კანონმდებლობისთანახმად, უფლება ჰქონდა‚ მიეღო შესაბამისი სახელმწიფო კომპენსაცია და სახელმწიფო პენსია. იმავეკანონის მე-ე20 მუხლის თანახმად, პოლიციის თანამშრომლის სამსახურიდან დათხოვნის საფუძველსწარმოადგენდა განსაზღვრული ასაკის მიღწევა ან წელთა ნამსახურობა პოლიციაში სამსახურის გავლისწესის მიხედვით და მოქმედი კანონმდებლობით არ იყო განსაზღვრული ფინანსურ პოლიციაშისამსახურისათვის ზღვრული ასაკი ან საპენსიო უზრუნველყოფისათვის საჭირო წელთა ნამსახურობა.სააპელაციო პალატის განმარტებით, უსაფუძვლო იყო მოსარჩელის მოთხოვნა პენსიის დანიშვნისთაობაზე «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისშესაბამისად, ვინაიდან მასში პირდაპირ იყო მითითებული იმ პირთა წრე, რომელზედაც ვრცელდებოდააღნიშნული კანონი, მათ შორის კი არ იყვნენ ფინანსური პოლიციის თანამშრომლები.სააპელაციო სასამართლომ ასევე არ გაიზიარა, აპელანტის მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ფინანსურიპოლიციიდან გათავისუფლების დროს «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის შესაბამისად, პენსიის დანიშვნის მოთხოვნა საფუძვლიანი იყო,ვინაიდან, მისი კატეგორიის პირთათვის პენსიით უზრუნველყოფა არ წესრიგდებოდა მხოლოდ«ფინანსური პოლიციის შესახებ» კანონით, არამედ - ისეთ კანონთა ერთობლიობით, როგორებიცაა:საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები და შეთანხმებები.ვინაიდან, «ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების შესახებ» საერთაშორისო პაქტისმე-9 მუხლის შესაბამისად, მონაწილე სახელმწიფოების მიერ აღიარებულია თითოეული ადამიანისუფლება სოციალურ უზრუნველყოფაზე. მოცემულ შემთხვევაში, სააპელაციო პალატის განმარტებით, გ.ხუროშვილს უარი ეთქვა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონით პენსიის დანიშვნაზე, რაც სრულებითაც არ გამორიცხვას იმას, რომმან პენსია (ანუ სოციალური უზრუნველყოფა) მიიღოს შესაბამისი ასაკის (65 წლის) მიღწევისას (ანინვალიდობით), როგორც ეს საქართველოს ათეულ ათასობით მოქალაქის მიმართ ხდება. რაც შეეხება«ევროპის სოციალური ქარტიის» 24-ე მუხლს, აღნიშნულით გათვალისწინებულია არასაპატიო მიზეზითდასაქმების შეწყვეტის შემთხვევაში მუშაკის უფლება, საჩივარი შეიტანოს მიუკერძოებელ ორგანოში (24-ე მუხლის «გ» პუნქტი) და მიიღოს სათანადო კომპენსაცია (24-ე მუხლის «ბ» პუნქტი). მოცემულშემთხვევაში კი სააპელაციო პალატის მითითებით, დავის საგანს არ წარმოადგენს გ. ხუროშვილისსამსახურიდან გათავისუფლების კანონიერება. უფრო მეტიც, 2006წ. 20 დეკემბრის სასამართლოსხდომაზე გ. ხუროშვილმა, რაც საქმის მასალებითაც დასტურდება, განაცხადა, რომ მან თავად დაწერაპატაკი სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ, თუმცა მოქმედი კანონმდებლობით მას არ ეკუთვნოდაპენსია ასაკის გამო ვინაიდან იგი არ იყო 65 წელს მიღწეული.«სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ» კანონის მე-5.1მუხლის «ა» ქვეპუნქტის შესაბამისად, კომპენსაციის (პენსიის) დანიშვნის ერთ-ერთ საფუძველსწარმოადგენს კანონით დადგენილი ნამსახურობის ვადის ამოწურვა. ამავე კანონის მე-8.3 მუხლისშესაბამისად კი ფინანსური პოლიციის მოსამსახურეებზე ხსენებული უფლება ვრცელდებოდა მხოლოდ იმშემთხვევაში, თუ მათ ნამსახურობის 20 წელი ჰქონდათ, მათ შორის 4 წელი ფინანსურ პოლიციაში.აღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო პალატის მითითებით, თუკი გ. ხუროშვილიგააგრძელებდა სამსახურს ფინანსურ პოლიციაში, იგი მიიღებდა კიდევაც ხსენებული სახის პენსიას(ნამსახურობის ვადის ამოწურვის გამო) აღნიშნული კანონის შესაბამისად, თუკი მისი ნამსახურობისვადა ფინანსურ პოლიციაში იქნებოდა 4 წელი. კონკრეტულ შემთხვევაში კი აპელანტმა – გ.ხუროშვილმა თავად დაწერა განცხადება სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ, რის გამოც«სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ» კანონის მე-8.3მუხლით გათვალისწინებული პრივილეგია მასზე ვერ გავრცელდება.ამასთან, სააპელაციო პალატის განმარტებით, უსაფუძვლოა აპელანტის მოსაზრება კანონისანალოგიის, კონკრეტულად კი, «პოლიციის შესახებ» და «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონების გამოყენების თაობაზე, ვინაიდან, თუკიკანონმდებლის ნება იქნებოდა, იგი მოაწესრიგებდა აღნიშნულ საკითხებს იმგვარად, როგორც ამასაპელანტი უთითებს. მოცემულ შემთხვევაში კი, როგორც ზემოთ აღინიშნა, გ. ხუროშვილი არ არისდარჩენილი სოციალური უზრუნველყოფის გარეშე, რადგან «სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფოაკადემიური სტიპენდიის შესახებ» კანონის მე-5 მუხლის «ბ» პუნქტის შესაბამისად, მას მიეცემაშესაბამისი პენსია 65 წლის ასაკის მიღწევისთანავე.72

აღნიშნულიდან გამომდინარე, როდესაც არსებობს «სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფოაკადემიური სტიპენდიის შესახებ» კანონი, არ არსებობს სამართლის ანალოგიის (და არა კანონისანალოგიის, როგორც ამას შეცდომით უთითებს აპელანტი) გამოყენების საჭიროება.მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა გ. ხუროშვილმა.კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა პალატის 2006წ. 27 დეკემბრის განჩინების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მისისასარჩელო განცხადების დაკმაყოფილებას.კასატორი საკასაციო საჩივარს აფუძნებდა ძირითადად იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდასასარჩელო და სააპელაციო საჩივრებში.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული განჩინების კანონიერება-დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს, რომ გ.ხუროშვილის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, შემდეგ გარემოებათა გამო:«ფინანსური პოლიციის შესახებ” კანონის 31-ე მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად, პოლიციისთანამშრომელს, რომელიც გათავისუფლდა სამსახურიდან ზღვრული ასაკის მიღწევის ან შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირად გახდომის გამო, მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად უფლება აქვსმიიღოს ხელფასის ოდენობის პენსია (საუბარია სარჩელის შეტანის მომენტისათვის მოქმედრედაქციაზე).საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს ზემოაღნიშნული მუხლის შინაარსს და განმარტავს,მითითებული ნორმა სახელმწიფოს მხრიდან ფინანსური პოლიციის თანამშრომლის საპენსიოუზრუნველყოფის ვალდებულებას უკავშირებს ორ მომენტს: ზღვრული ასაკის მიღწევას და შეზღუდულიშესაძლებლობების მქონე პირად გახდომას.დადგენილია, რომ კასატორის გ. ხუროშვილის სამსახურიდან დათხოვნა დაუკავშირდა წელთანამსახურობას. კერძოდ, ფინანსთა სამინისტროს ფინანსური პოლიციის 2005წ. 13 მაისის №8/9პშბრძანებით, ფინანსთა სამინისტროს ფინანსური პოლიციის ოპერატიული დეპარტამენტის უფროსიოპერატიული თანამშრომლის მოვალეობის შემსრულებელი, პოლკოვნიკი გ. ხუროშვილი გათავისუფლდადაკავებული თანამდებობიდან 2005წ. 13 მაისიდან წელთა ნამსახურობის გამო.იმავე «ფინანსური პოლიციის შესახებ” კანონის მე-20 მუხლის «ა” პუნქტის საფუძველზე,პოლიციის თანამშრომლის სამსახურიდან გათავისუფლების საფუძველია განსაზღვრული ასაკის მიღწევაან წელთა ნამსახურობა პოლიციაში სამსახურის გავლის წესის მიხედვით.საკასაციო სასამართლო იზიარებს რა სააპელაციო სასამართლოს მიერ მითითებულ საფუძვლებს,ზემოაღნიშნული მუხლების დამატებითი ანალიზის შედეგად დაასკვნის შემდეგს: მართალია,კანონმდებელმა წელთა ნამსახურობა მიიჩნია ფინანსური პოლიციიდან პირის დათხოვნის საკმარისსაფუძვლად, მაგრამ იმავე «ფინანსური პოლიციის შესახებ” კანონის 31-ე მუხლის მე-7 ნაწილისშესაბამისად, ფინანსური პოლიციის თანამშრომლის საპენსიო უზრუნველყოფა, როგორც ზემოთაღინიშნა, დაუკავშირა ორ მომენტს: ზღვრული ასაკის მიღწევას ან შეზღუდული შესაძლებლობებისმქონე პირად გახდომას.ამდენად, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ «ფინანსური პოლიციის შესახებ” კანონის ნორმები არიძლევა გ. ხუროშვილის სარჩელის დაკმაყოფილების კანონისმიერ საფუძველს.საკასაციო სასამართლო ასევე ვერ გაიზიარებს კასატორის მითითებას სააპელაციო სასამართლოს მიერკანონის ანალოგიის გამოყენების სავალდებულობის თაობაზე და თვლის, რომ კასატორის მხრიდანმითითებული არცერთი საკანონმდებლო აქტი არ ადასტურებს კანონმდებლის ნებას, ფინანსურიპოლიციის თანამშრომელთა საპენსიო უზრუნველყოფის საკითხი მოაწესრიგოს იმგვარად, როგორც ამასმოითხოვს კასატორი.საკასაციო სასამართლო უსაფუძვლოდ მიიჩნევს კასატორის მოსაზრებას ფინანსური პოლიციისთანამშრომელთა მიმართ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონის გამოყენების თაობაზე და აღნიშნავს, რომ მითითებული კანონის პირველი მუხლიიძლევა იმ პირთა ამომწურავ ჩამონათვალს, რომლებზეც დასაშვებია აღნიშნული კანონის მოქმედებისგავრცელება. კერძოდ, კანონის პირველი მუხლის შესაბამისად, ამ კანონით დადგენილი პირობებით,ნორმებით და წესებით საპენსიო უზრუნველყოფას ექვემდებარებიან საქართველოს სამხედრო ძალებიდან,სახელმწიფო საზღვრის დაცვის სახელმწიფო დეპარტამენტის სასაზღვრო ძალებიდან, შინაგან საქმეთა,სახელმწიფო უშიშროების ორგანოს სამსახურიდან და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილი საქართველოში მუდმივად მცხოვრები საქართველოს მოქალაქეობის მქონეპირები. ამავე მუხლში პუნქტობრივადაა წარმოდგენილი იმ პირთა ჩამონათვალი, რომლებიცმითითებული კანონის რეგულირების ფარგლებში ექცევიან. საგულისხმოა, რომ კანონის მიღებისმომენტიდან განხორციელებულ იქნა თექვსმეტამდე საკანონმდებლო ცვლილება, რომელთაგან არცერთმაფინანსური პოლიციის თანამშრომელი მითითებული კანონის რეგულირების ფარგლებში არ მოაქცია.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო73

უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის ნორმები მიეკუთვნება სპეციალურ ურთიერთობათა მომწესრიგებელნორმებს, რომელთა ანალოგიით გამოყენება «ნორმატიული აქტების შესახებ” კანონის 27-ე მუხლის მე-3 ნაწილის საფუძველზე დაუშვებელია.ამასთან, საკასაციო სასამართლო ყურადღებას მიაქცევს საქმეში დაცულ წელთა ნამსახურობის ნუსხას,რომლითაც დასტურდება, რომ პოლკოვნიკი გ. ხუროშვილი 30 წელზე მეტი მსახურობდა საქართველოსშს სამინისტროს ორგანოებში.საკასაციო სასამართლო გამორიცხავს რა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” კანონის ანალოგიით გამოყენების შესაძლებლობას, იმავდროულად კასატორის(მოსარჩელის) უფლებების სრულად რეალიზების მიზნით, საჭიროდ მიიჩნევს, სააპელაციოსასამართლოს მხრიდან დადგინდეს და გამოკვლეულ იქნას გ. ხუროშვილზე, როგორც შს სამინისტროსუფროსი შემადგენლობის პირზე და არა როგორც ფინანსური პოლიციის თანამშრომელზე «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის გავრცელებისშესაძლებლობის საკითხი. საგულისხმოა, რომ მითითებული კანონის მე-11 მუხლი აღნიშნულიკატეგორიის პირთა მიმართ ადგენდა წელთა ნამსახურობის პენსიის განსაზღვრისა და დანიშვნისპირობებს. ასეთივე გარანტიები განისაზღვრა «სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიურისტიპენდიების შესახებ” კანონის მე-8 მუხლით.საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ზემოაღნიშნული ორი კანონის ერთობლიობაში სააპელაციოსასამართლომ მსჯელობის საგნად უნდა აქციოს აღნიშნული კანონების გ. ხუროშვილზე, როგორც შსორგანოებში ნამსახურებ პირზე, გამოყენების შესაძლებლობა, რითიც გამოირიცხება კასატორისუფლებების შესაძლო შელახვის ფაქტი და რა მიზნითაც საკასაციო სასამართლო საჭიროდ მიიჩნევსსაქმის ხელახალი განხილვისათვის იმავე სასამართლოში დაბრუნებას.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. გ. ხუროშვილის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 27დეკემბრის განჩინება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს.3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.3. სარჩომარჩენალის დაკარგვის გამო სარჩოს დანიშვნა, განსაზღვრაგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახელით№ ბს-83-80(კ-06) 25 ივლისი, 2006წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპული მეომრისოჯახის წევრის სტატუსით რეგისტრაციაში გატარება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 31 მარტს თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონულ სასამართლოს სასარჩელო განცხადებითმიმართა ნ. უთურგაულმა მოპასუხე საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის მიმართ.მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის მისი რეგისტრაციაში გატარების დავალება «საქართველოსტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპული მეომრის ოჯახის წევრის» სტატუსით.მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძვლები მდგომარეობდა შემდეგში:მოსარჩელის ვაჟიშვილი გ. უთურგაული 1991წ. 1 დეკემბრიდან სამხედრო სამსახურს გადიოდასაქართველოს შსს შინაგანი ჯარების საპატრულო პოლკის №2054 სამხედრო ნაწილში. შსს ჯარებისსარდლის 1992წ. 19 მარტის №4 ბრძანებით გ. უთურგაული მივლინებულ იქნა აფხაზეთში74

საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დასაცავად. 1992წ. 12 მაისს სამსახურებრივი მოვალეობისშესრულების დროს, ერთ-ერთი შეტაკებისას, იგი დაიღუპა. «საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობისათვის ბრძოლის დროს საომარი მოქმედებისათვის გამოჩენილი მოქმედებისა დათავგანწირვისათვის» საქართველოს პრეზიდენტის 2003წ. 23 დეკემბრის №1657 განკარგულებით გ.უთურგაული დაჯილდოვდა მედლით «მხედრული მამაცობისათვის». 1996 წელს საქართველოსვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტმა მოსარჩელეს მიანიჭა ომში დაღუპულის ოჯახის წევრის სტატუსიდა მისცა სათანადო მოწმობა. ამჟამად მიმდინარეობდა ხელახალი რეგისტრაცია. «ომისა და სამხედროძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-9, მე-16 მუხლებისა და «საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის, უგზო-უკვლოდ დაკარგული, მიღებულიჭრილობებისგან გარდაცვლილი ოჯახების სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის თანახმად, მოსარჩელეხელახლა უნდა გაეტარებინათ რეგისტრაციაში, რაზედაც მოპასუხე უარს ეუბნებოდა იმ მოტივით, რომმის შვილს არ ჰქონდა მონაწილეობა მიღებული საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვისბრძოლაში.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 7 ივნისისგადაწყვეტილებით ნ. უთურგაულის სარჩელი დაკმაყოფილდა, გ. უთურგაული აღიარებულ იქნასაქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის მიმდინარე ბრძოლის დროს დაღუპულად დასაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებოდაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტს დაევალა ნ. უთურგაულისათვის დაღუპულივეტერანის ოჯახის წევრის შესაბამისი მოწმობის გაცემა.საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარებისსაპატრულო პოლკის №2054 სამხედრო ნაწილის რიგითი გ. უთურგაული გარდაიცვალა 1992წ. 21მაისს ქ. ზუგდიდში, გულმკერდის მიდამოს მრავლობითი ცეცხლსასროლი ჭრილობების გამო. ამასთან,საქართველოს პრეზიდენტის 2003წ. 22 დეკემბრის №1657 განკარგულებით საქართველოსტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს საომარი მოქმედებისათვის გამოჩენილი მამაცობისადა თავგანწირვისათვის გ. უთურგაული სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა მედლით «მხედრულიმამაცობისათვის».საქალაქო სასამართლომ გაიზიარა მოპასუხის განმარტება, რომ საბრძოლო მოქმედებები უშუალოდშიდა ქართლისა და აფხაზეთის ტერიტორიებზე მიმდინარეობდა შესაბამისად 1990წ. 11 დეკემბრიდან1992წ. 1 ივლისამდე და 1992წ. 14 აგვისტოდან 1993წ. 27 სექტემბრამდე, რაც ასევედასტურდებოდა საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს 2003წ. 29 იანვრის №5-16/285 დათავდაცვის სამინისტროს კადრების დეპარტამენტის 2003წ. 1 ივლისის №2631 მიწერილობებით.იმავდროულად, სასამართლომ გაიზიარა მოსარჩელის მოსაზრება იმის შესახებ, რომ «ომისა დასამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-9 მუხლის «გ» ქვეპუნქტით განსაზღვრული«საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, აფხაზეთსა და შიდა ქართლში თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვის ბრძოლაში მონაწილეობა» განმარტებული უნდა ყოფილიყო არამარტო როგორც საბრძოლო მოქმედებებში მონაწილეობა ხსენებულ ტერიტორიებზე, არამედსაქართველოს ნებისმიერ ტერიტორიაზე, რაც მიზნად ისახავს საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნებას.საქალაქო სასამართლომ მიუთითა, რომ «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონისმე-16 მუხლის პირველი პუნქტის «ა» ქვეპუნქტის თანახმად, აღნიშნული კანონით დადგენილისოციალური დაცვის ღონისძიებები ვრცელდებოდა დაღუპული ვეტერანების შრომისუუნარო მშობლებზემიუხედავად მათი ასაკისა, ამასთან, ხსენებული კანონის მე-3 მუხლის თანახმად, ვეტერანებისა დამათი ოჯახის წევრების სოციალური დაცვის უზრუნველყოფა და აღნიშნული კანონის დებულებებისშესრულების სისტემატური კონტროლი ევალებოდა ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურს, ხოლოამავე კანონის 24-ე მუხლის თანახმად, ვეტერანების უფლებები და შეღავათები ხორციელდებოდასაქართველოს პრეზიდენტის მიერ ვეტერანებისათვის დადგენილი ერთაინი ნიმუშის მოწმობის წარდგენისშემთხვევაში, რის გამოც სასარჩელო მოთხოვნა ექვემდებარებოდა დაკმაყოფილებას.საქალაქო სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრასაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებოდაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით მოსარჩელისათვის სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.აპელანტის განმარტებით, «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-9 მუხლის«გ» პუნქტის მიხედვით, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის საბრძოლო მოქმედებებიმიმდინარეობდა მხოლოდ აფხაზეთსა და შიდა ქართლში. შიდა ქართლში აღნიშნული საბრძოლომოქმედებები მიმდინარეობდა 1990წ. დეკემბრიდან 1992წ. 1 ივლისამდე, ხოლო აფხაზეთში - 1992წ.14 აგვისტოდან 1993წ. 27 სექტემბრამდე, რაც დასტურდებოდა თავდაცვისა და საგარეო საქმეთასამინისტროების მოწერილობებით. შესაბამისად, ზემოაღნიშნული კანონით გათვალისწინებული პირები,რომლებიც მონაწილეობდნენ აღნიშნულ დროსა და ტერიტორიაზე საბრძოლო მოქმედებებში,ითვლებოდნენ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის საბრძოლო მოქმედებებისმონაწილეებად, ხოლო მათი დაღუპვის შემთხვევაში მათი ოჯახის წევრებს ენიჭებოდათ საქართველოს75

ტერიტორიული მთლიანობისათვის საბრძოლო მოქმედებებში დაღუპულ პირთა ოჯახის წევრის სტატუსი.მოსარჩელე ნ. უთურგაული სასარჩელო განცხადებაში აღნიშნავდა, რომ მისი შვილი გ. უთურგაულიშსს ჯარების სარდლის 1992წ. 19 მარტის №4 ბრძანებით მივლინებულ იქნა აფხაზეთში საქართველოსტერიტორიული მთლიანობის დასაცავად. აღნიშნული ბრძანება სარჩელს თან არ ერთვოდა დამოსარჩელის განცხადება არასწორი იყო, რადგან აფხაზეთში საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო 1992წ. 14აგვისტოს. გ. უთურგაული დაიღუპა 1992წ. 21 მაისს ქ. ზუგდიდში სამსახურებრივი მოვალეობისშესრულების დროს, შესაბამისად, იგი ვერ ჩაითვლებოდა საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობისათვის საბრძოლო მოქმედებების დროს დაღუპულად, ხოლო მისი მშობელი - «ომისა დასამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის სუბიექტად.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005წ. 10 ნოემბრისგანჩინებით საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფოსაქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის სააპელაციო საჩივარი არდაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთაკოლეგიის 2005წ. 7 ივნისის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს განჩინების მოტივები მდგომარეობს შემდეგში:სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მოსარჩელე ნ. უთურგაული არის შინაგანსაქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარების საპატრულო პოლკის №2054 სამხედრო ნაწილის რიგითი გ.უთურგაულის დედა. გ. უთურგაული გარდაიცვალა 1992წ. 21 მაისს ქ. ზუგდიდში და საქართველოსპრეზიდენტის 2003წ. 22 დეკემბრის №1657 განკარგულებით საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობისათვის ბრძოლის დროს საომარი მოქმედებისათვის გამოჩენილი მამაცობისა დათავგანწირვისათვის სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა მედლით «მხედრული მამაცობისათვის».სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ»კანონის მე-9 მუხლის «გ» ქვეპუნქტის თანახმად, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის,თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედებების ვეტერანებს და მათთანგათანაბრებულ პირებს მიეკუთვნებოდნენ: საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, აფხაზეთსა დაშიდა ქართლში თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვის ბრძოლის მონაწილენი;თავდაცვის, შინაგან საქმეთა და უშიშროების სამინისტროების, აგრეთვე დაზვერვის სახელმწიფოდეპარტამენტის მოსამსახურეები და მუშაკები, მათ შორის, თადარიგში დათხოვნილნი (გადამდგარნი),საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამხედრო ფორმირებაში ჩარიცხული სამოქალაქო პირები,მოხალისეები.სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარების საპატრულოპოლკის №2054 სამხედრო ნაწილის რიგითი, აწ გარდაცვლილი გ. უთურგაული იყო «ომისა დასამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონით გათვალისწინებული სუბიექტი და მიეკუთვნებოდასაქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლომოქმედებებთან გათანაბრებულ პირს, როგორც შინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარისმოსამსახურე და საქართველოს თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედებებისმონაწილე. ამდენად, საქართველოს თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლომოქმედებებში მონაწილეობა არ შემოიფარგლებოდა მხოლოდ აფხაზეთსა და შიდა ქართლში მიმდინარესაბრძოლო მოქმედებებში მონაწილეობით.სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ»კანონის 16.1 მუხლის «ა» ქვეპუნქტის მიხედვით, ამ კანონით დადგენილი სოციალური დაცვისღონისძიებები ვრცელდებოდა დაღუპული (გარდაცვლილი) ვეტერანის ოჯახის წევრებზე, შრომისუუნარომშობლებზე მიუხედავად ასაკისა. «საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისადა დამოუკიდებლობისათვის დაღუპულ, უგზოუკვლოდ დაკარგულ, მიღებული ჭრილობების შედეგადგარდაცვლილთა ოჯახების სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 1.1 მუხლით განისაზღვრასაქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვისდაღუპულ, უგზოუკვლოდ დაკარგულ, მიღებული ჭრილობების შედეგად გარდაცვლილ პირთა ოჯახებისსოციალური დაცვის ორგანიზაციული, ეკონომიკური და სამართლებრივი საფუძვლები მათთვისკეთილდღეობის და აქტიური საქმიანობის პირობების შესაქმნელად. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილისმიხედვით, კანონის მოქმედება ვრცელდებოდა იმ პირთა ოჯახებზეც, რომლებიც იყვნენ თავდაცვის,შინაგან საქმეთა და უშიშროების სამინისტროების, დაზვერვის სახელმწიფო დეპარტამენტის, საზღვრისდაცვის სახელმწიფო დეპარტამენტის, აგრეთვე მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნილისამხედრო ან გასამხედროებული ორგანიზაციების მოსამსახურეები და მუშაკები, მათ შორის, თადარიგშიდათხოვნილი (გადამდგარნი), საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამხედრო ფორმირებებში ჩარიცხულისამოქალაქო პირები - მოხალისეები (1.2»ა» მუხლი), რომლებიც დაიღუპნენ საქართველოსთავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის (1.2 «ბ» მუხლი), საბრძოლო მოქმედებების პერიოდშიასრულებდნენ მათზე დაკისრებულ სამსახურებრივ მოვალეობას (1.2.»გ» მუხლი), ხოლო ამავე კანონისმე-4 მუხლის «ა» ქვეპუნქტის შესაბამისად, ამ კანონით დადგენილი სოციალური დაცვის ღონისძიებებივრცელდებოდა საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში დაღუპულ, უგზო-უკვლოდ დაკარგულ, მიღებული ჭრილობებისშედეგად გარდაცვლილ მებრძოლთა ოჯახის წევრებზე, მათ შორის, მშობლებზე, მიუხედავად მათი76

ასაკისა. აღნიშნული კანონის მე-6 მუხლით ოჯახის წევრების სოციალური დაცვის უზრუნველყოფაევალებოდა ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურს, რაც ამავე კანონის 7.2 მუხლითგულისხმობდა საპენსიო უზრუნველყოფას, კანონმდებლობის შესაბამისად დახმარების მიღებას.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა საქართველოს შრომის,ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებავეტერანთა საქმეების დეპარტამენტმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებადა საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარისთქმა.კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა მის მიერ წარდგენილიმტკიცებულებები იმის თაობაზე, რომ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედებები მიმდინარეობდა: შიდა ქართლში 1990წ. 11დეკემბრიდან 1992წ. 1 ივლისამდე, ხოლო აფხაზეთში - 1992წ. 14 აგვისტოდან 1993წ. 27სექტემბრამდე. კასატორი არ ეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას იმასთან დაკავშირებით,რომ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის აფხაზეთსა და შიდა ქართლში თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვის ბრძოლაში მონაწილეობა განმარტებულ უნდა იქნეს არა მარტოსაბრძოლო მოქმედებებში მონაწილეობად ხსენებულ ტერიტორიებზე, არამედ საქართველოს ნებისმიერტერიტორიაზე, რაც მიზნად ისახავს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობის შენარჩუნებას. ამგვარი განმარტებით სასამართლომ მიიჩნია, რომ ზუგდიდისტერიტორიაზე შეიარაღებულ ბანდ-ფორმირებებსა და შინაგანი ჯარის მოსამსახურეებს შორისდაპირისპირება საქართველოს თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედებაა.აღნიშნული მსჯელობით საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობისათვის დაღუპულად უნდა ჩაითვალოს ნებისმიერი პირი, რომელიც დაიღუპასაქართველოს ტერიტორიაზე მიმდინარე შეიარაღებულ კონფლიქტებში (მაგალითად, ქ. თბილისში,სამტრედიაში, პანკისში და ა.შ. მიმდინარე შეიარაღებულ კონფლიქტებში).კასატორის განმარტებით, გ. უთურგაული, რომელიც სამხედრო სავალდებულო სამსახურს იხდიდაშინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგან ჯარში, ქ. ზუგდიდის ტერიტორიაზე ასრულებდა თავისსამსახურებრივ მოვალეობას და დაიღუპა სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების დროს. აქედანგამომდინარე, კასატორი მიიჩნევს, რომ გ. უთურგაულის ოჯახის წევრების სოციალური დაცვაგანისაზღვრება არა «საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობისათვის დაღუპულ, უგზოუკვლოდ დაკარგულ, მიღებულ ჭრილობების შედეგადგარდაცვლილთა ოჯახების სოციალური დაცვის შესახებ» და «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანთაშესახებ» კანონებით, არამედ საქართველოში მოქმედი სხვა სოციალური კანონმდებლობით, რომელიცითვალისწინებს სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების დროს დაღუპულთა ოჯახის წევრებისსოციალურ დაცვას (ს.ფ. 67-68).საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 19 ივნისის განჩინებით საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის საკასაციოსაჩივარი დასაშვებად იქნა ცნობილი ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილის «ა» და «გ» ქვეპუნქტების საფუძველზე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, მხარეთა ახსნა-განმარტებების მოსმენის,საკასაციო საჩივრის საფუძვლების გამოკვლევის შედეგად მიიჩნევს, რომ საქართველოს შრომის,ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებავეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდესთბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005წ. 10 ნოემბრისგანჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, ნ. უთურგაულისსარჩელი დაკმაყოფილდეს, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტს დაევალოს,რეგისტაციაში გაატაროს ნ. უთურგაული როგორც საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვისბრძოლის დროს დაღუპული მეომრის ოჯახის წევრი, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმეზე დადგენილ ფაქტობრივგარემოებებს, რომ მოსარჩელე ნ. უთურგაული არის შინაგან საქმეთა სამინისტროს შინაგანი ჯარებისსაპატრულო პოლკის №2054 სამხედრო ნაწილის რიგითი გ. უთურგაულის დედა. გ. უთურგაულიგარდაიცვალა 1992წ. 21 მაისს ქ. ზუგდიდში და საქართველოს პრეზიდენტის 2003წ. 22 დეკემბრის№1657 განკარგულებით საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს საომარიმოქმედებისათვის გამოჩენილი მამაცობისა და თავგანწირვისათვის სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდამედლით «მხედრული მამაცობისათვის».იმავდროულად, საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მიერ «ომისა დასამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-9 მუხლის «გ» ქვეპუნქტის განმარტებას დასამართლებრივ შეფასებას იმგვარად, რომ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის აფხაზეთსა77

და შიდა ქართლში თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვის ბრძოლაში მონაწილეობაგანმარტებულ უნდა იქნეს არა მარტო საბრძოლო მოქმედებებში მონაწილეობად ხსენებულტერიტორიებზე, არამედ საქართველოს ნებისმიერ ტერიტორიაზე.«ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-9 მუხლის «გ» ქვეპუნქტისაქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლომოქმედების ვეტერანებს და მათთან გათანაბრებულ პირებს მიაკუთვნებს საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობის, აფხაზეთსა და შიდა ქართლში თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვისბრძოლის მონაწილეებს: თავდაცვის, შინაგან საქმეთა და უშიშროების სამინისტროების, აგრეთვედაზვერვის სახელმწიფო დეპარტამენტის მოსამსახურეებსა და მუშაკებს, მათ შორის, თადარიგშიდათხოვნილებს, საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამხედრო ფორმირებაში ჩარიცხულ სამოქალაქოპირებს, მოხალისეებს. აღნიშნული ნორმა საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისადა დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედების მონაწილეებს მიაკუთვნებს შინაგან საქმეთასამინისტროს მხოლოდ იმ მოსამსახურეებს, რომლებიც მონაწილეობდნენ საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობის, აფხაზეთსა და შიდა ქართლში თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნებისათვისბრძოლაში. ამასთან, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის შენარჩუნებისათვის ბრძოლადაუშვებელია განმარტებულ იქნეს როგორც ქვეყნის შიგნით არსებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებებთანსაბრძოლო მოქმედებებში მონაწილეობა ქვეყნის ნებისმიერ ტერიტორიაზე.ამდენად, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმე განხილულიაკანონის არასწორი გამოყენებისა და განმარტების გზით, რის გამოც სახეზეა სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე»ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების გაუქმების აბსოლუტური საფუძველი.იმავდროულად, მოცემულ საქმეზე გვაქვს ისეთი ვითარება, როდესაც საქართველოს პრეზიდენტის2003წ. 22 დეკემბრის №1657 განკარგულებით გ. უთურგაული აღიარებულია საქართველოსტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპულად და საომარი მოქმედების დროსგამოჩენილი მამაცობისა და თავგანწირვისათვის სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოებულია მედლით«მხედრული მამაცობისათვის». ამდენად, ძალაში მყოფი, საქართველოს პრეზიდენტის ინდივიდუალურიადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით გ. უთურგაული უკვე აღიარებულია საქართველოსტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპულ პირად. შესაბამისად, გ. უთურგაულისდედა ნ. უთურგაული ითვლება საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის, თავისუფლებისა დადამოუკიდებლობისათვის დაღუპული პირის ოჯახის წევრად და «საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობისათვის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის დაღუპულ, უგზო-უკვლოდდაკარგულ, მიღებულ ჭრილობების შედეგად გარდაცვლილთა ოჯახების სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის სუბიექტად.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ნ. უთურგაულის სარჩელიექვემდებარება დაკმაყოფილებას და საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტს უნდადაევალოს, რეგისტაციაში გაატაროს ნ. უთურგაული როგორც საქართველოს ტერიტორიულიმთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპული მეომრის ოჯახის წევრი, მისგან გამომდინარესამართლებრივი შედეგებით.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო საქვეუწყებოდაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005წ. 10ნოემბრის განჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ნ. უთურგაულის სარჩელი დაკმაყოფილდეს;4. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფოსაქვეუწყებო დაწესებულება ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტს დაევალოს, რეგისტაციაში გაატაროს ნ.უთურგაული როგორც საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის ბრძოლის დროს დაღუპულიმეომრის ოჯახის წევრი;5. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.78

მარჩენალის დაკარგვის გამო სარჩოს დანიშვნა, განსაზღვრაგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახელით№ ბს-778-744(კ-06) 4 აპრილი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი),ნ. ქადაგიძე‚ნ. სხირტლაძესარჩელის საგანი: სარჩოს დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2004წ. 23 აპრილს ნ. და ბ. ბელიაშვილებმა სარჩელით მიმართეს თბილისის კრწანისი-მთაწმინდისრაიონულ სასამართლოს მოპასუხე საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულებისდეპარტამენტის მიმართ და მარჩენლის დაკარგვის გამო სარჩოს დანიშვნა მოითხოვეს.მოსარჩელეებმა აღნიშნეს, რომ 2001წ. 29 სექტემბერს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსსასჯელაღსრულების დეპარტამენტის კუთვნილი ავტომანქანა, რომელსაც მართავდა მძღოლი ნ.ითაშვილი, დაეჯახა ქვეითად მოსიარულე მათ შვილს - ა. ბელიაშვილს, რის შედეგადაც იგიგარდაიცვალა.მოსარჩელეთა განმარტებით, მათ დაკარგეს მარჩენალი, ვინაიდან იმყოფებოდნენ აწ გარდაცვლილიშვილის კმაყოფაზე.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელეებმა, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1006-ე მუხლისსაფუძველზე, თითოეული მათგანისათვის ყოველთვიურად 50 ლარის ოდენობით სარჩოს დანიშვნამოითხოვეს.თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 6 ივლისის გადაწყვეტილებით ნ.და ბ. ბელიაშვილების სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა; საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსსასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ნ. ბელიაშვილის სასარგებლოდ ყოველთვიურად 25 ლარის გადახდადაეკისრა; დანარჩენ ნაწილში სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.2004წ. 25 ოქტომბერს ნ. ბელიაშვილმა განცხადებით მიმართა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდისრაიონულ სასამართლოს და აღნიშნა, რომ ხსენებული სასამართლოს მიერ მიღებულ ზემოაღნიშნულგადაწყვეტილებას არ გაასაჩივრებდა.თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 6 ივლისის გადაწყვეტილება ნ.და ბ. ბელიაშვილებმა სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებადა ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება მოითხოვეს.თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთასააპელაციო პალატის 2005წ. 2 აგვისტოს განჩინებით მოცემულ საქმეში ადმინისტრაციული საპროცესოკოდექსის მე-16 მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ მესამე პირად ნ. ითაშვილი ჩაება.საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტმა თბილისის საოლქოსასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატაშიწარადგინა შესაგებელი და აღნიშნა, რომ სამოქალაქო კოდექსის 1006-ე მუხლის მე-2 ნაწილშიცალსახად მითითებულია, რომ სარჩოს სანაცვლოდ დაზარალებულს შეუძლია მოითხოვოს ერთჯერადიანაზღაურება, თუკი არსებობს ამის მნიშვნელოვანი საფუძველი, მოცემულ შემთხვევაში კი, თბილისისკრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2003წ. 8 აპრილის გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდან. ბელიაშვილის სასარჩელო მოთხოვნა ერთჯერადი ანაზღაურების შესახებ და სასჯელაღსრულებისდეპარტამენტს დაეკისრა 8365 ლარი, რაც უცვლელად დარჩა ზემდგომი სასამართლოს განჩინებით.ამდენად, ნ. ბელიაშვილმა მოითხოვა და მიიღო ერთჯერადი ანაზღაურება სარჩოს სანაცვლოდ.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 ივნისისგადაწყვეტილებით ნ. ბელიაშვილის სააპელაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა; გაუქმდათბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2004წ. 6 ივლისის გადაწყვეტილება დამიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ნ. და ბ. ბელიაშვილების სარჩელი ნაწილობრივდაკმაყოფილდა; საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ნ. და ბ.ბელიაშვილებისათვის სარჩოს სახით ყოველთვიურად თითოეულისათვის 33 ლარის გადახდა დაეკისრა.სააპელაციო სასამართლომ თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს 2003წ. 8აპრილის კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების საფუძველზე დადგენილად მიიჩნია, რომ 2001წ.29 სექტემბერს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის კუთვნილიავტომანქანა, რომელსაც ნ. ითაშვილი მართავდა, დაეჯახა ქვეითად მოსიარულე ა. ბელიაშვილს, რისშედეგადაც იგი გარდაიცვალა. აღნიშნული გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა ნ. ბელიაშვილის სარჩელიდა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ზარალისასანაზღაურებლად მოსარჩელის სასარგებლოდ 8365 ლარის გადახდა დაეკისრა.79

სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ნ. და ბ. ბელიაშვილები 1973 წლიდანრეგისტრირებულ ქორწინებაში იმყოფებიან. საქმეზე წარმოდგენილი საპენსიო მოწმობის თანახმად, ნ.აკოფიანი (ბელიაშვილი) პენსიონერია, ხოლო მის მეუღლეს - ბ. ბელიაშვილს აღენიშნება ადაპტაციისდარღვევები და ფაქტობრივად ლოგინადაა ჩავარდნილი. ქ. ქუთაისის მთავრობის «ავტოქარხნის”მართვის ტერიტორიული ორგანოს 2004წ. 5 მარტის №640 ცნობის თანახმად, ნ. და ბ. ბელიაშვილებიშვილის - აწ გარდაცვლილი ა. ბელიაშვილის კმაყოფაზე იმყოფებოდნენ.აღნიშნულის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ საქართველოს სამოქალაქოკოდექსის 1006-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, დაზარალებულის გარდაცვალების შემთხვევაშიზიანის მიმყენებელმა სარჩოს დაწესებით უნდა აუნაზღაუროს ზიანი იმ პირებს, რომელთა რჩენაცდაზარალებულს ევალებოდა. ეს ვალდებულება ძალაშია, ვიდრე დაზარალებული ვალდებული იქნებოდაეხადა სარჩო.რაც შეეხებოდა სარჩოს ოდენობას, სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ვინაიდან საქართველოშიპენსიის მინიმალური ოდენობა 33 ლარს შეადგენდა, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსსასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ნ. და ბ. ბელიაშვილების სასარგებლოდ ყოველთვიური სარჩოსსახით თითოეულისათვის 33 ლარის გადახდა უნდა დაკისრებოდა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22 ივნისისგადაწყვეტილება საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტმა საკასაციოწესით გაასაჩივრა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად გამოიყენა საქართველოს სამოქალაქოკოდექსის 1006-ე მუხლის პირველი ნაწილი, ვინაიდან აღნიშნული მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად,სარჩოს სანაცვლოდ დაზარალებულს შეუძლია მოითხოვოს ერთჯერადი ანაზღაურება, თუკი არსებობსამის მნიშვნელოვანი საფუძველი, კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილებით კი დაკმაყოფილდა ნ. დაბ. ბელიაშვილების მოთხოვნა ზარალის ანაზღაურების თაობაზე და საქართველოს იუსტიციისსამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტმა გადაუხადა მათ ერთჯერადი ფულადი თანხა - 8365ლარი.საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარზეშეგებებული საკასაციო საჩივარი წარადგინეს ნ. და ბ. ბელიაშვილებმა და მოითხოვეს ხსენებულიდეპარტამენტის საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა, გასაჩივრებული გადაწყვეტილებისიმ ნაწილში გაუქმება, რომლითაც მათი სარჩელი არ დაკმაყოფილდა და ახალი გადაწყვეტილებითსარჩელის სრულად დაკმაყოფილება.შეგებებული საკასაციო საჩივრის ავტორთა განმარტებით, ამჟამად პენსიის მინიმალური ოდენობაშეადგენს 38 ლარს, თუმცა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1006-ე მუხლის პირველი ნაწილი არითვალისწინებს იმას, რომ სარჩოს ოდენობა ზუსტად განისაზღვროს პენსიის მინიმალური ოდენობისშესაბამისად, რის გამოც არსებობს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების სსკ-ის 393-ე მუხლისმე-2 ნაწილის «გ» ქვეპუნქტითა და 394-ე მუხლის «ე 1 » ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლები,ხოლო საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს მათ სასარგებლოდთითოეულისათვის თვეში 50 ლარის გადახდა უნდა დაეკისროს.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 25 ოქტომბრის განჩინებებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნაწილის შესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებულისაქართველოსიუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტისა და ნ. და ბ. ბელიაშვილების საკასაციოსაჩივრები; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2006წ. 25 ოქტომბრის განჩინებების ჩაბარებიდან 14 დღისვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივრებიადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით. ადმინისტრაციულისაპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება 2007წ.31 იანვრამდე განისაზღვრა.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2007წ. 31 იანვრის განჩინებით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულებისდეპარტამენტისა და ნ. და ბ. ბელიაშვილების საკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნა დასაშვებადადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» ქვეპუნქტით და მათიგანხილვა დაინიშნა 2007წ. 4 აპრილს მხარეთა დასწრების გარეშე.სამოტივაციო ნაწილი:საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა გაეცნოსაქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა,წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრების საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ საქართველოს იუსტიციისსამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, ხოლონ. და ბ. ბელიაშვილების შეგებებული საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ შემდეგგარემოებათა გამო:80

საკასაციო სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: 2001წ. 29სექტემბერს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის კუთვნილიავტომანქანის მძღოლი ნ. ითაშვილი დაეჯახა ქვეითად მოსიარულე ნ. და ბ. ბელიაშვილების შვილს -ა. ბელიაშვილს, რის შედეგადაც იგი გარდაიცვალა (2001წ. 1 ოქტომბრის გარდაცვალების მოწმობა -ს.ფ. 4). მოსარჩელეებმა დაკარგეს მარჩენალი, ვინაიდან იმყოფებოდნენ გარდაცვლილი შვილისკმაყოფაზე (ქ. ქუთაისის მთავრობის «ავტოქარხნის» მართვის ტერიტორიული ორგანოს 2004წ. 5მარტის №640 ცნობა - ს.ფ. 5). 2002წ. 25 ნოემბერს ნ. ბელიაშვილმა სარჩელი აღძრა თბილისისკრწანისი-მთაწმინდის რაიონულ სასამართლოში მოპასუხე საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსსასჯელაღსრულების დეპარტამენტის მიმართ და სატრანსპორტო საშუალების ექსპლუატაციის შედეგადმიყენებული ზიანის ანაზღაურება მოითხოვა. თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონული სასამართლოს2003წ. 8 აპრილის კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილებით ნ. ბელიაშვილის სარჩელიდაკმაყოფილდა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ნ.ბელიაშვილის სასარგებლოდ 8365 ლარის გადახდა დაეკისრა. აღნიშნულ გადაწყვეტილებაში, რომელიცსაბოლოოდ უცვლელად დარჩა თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2003წ. 16 ოქტომბრის განჩინებით, მითითებულია, რომთბილისის ისანი-სამგორის რაიონული სასამართლოს 2002წ. 28 ივნისის განაჩენით ნ. ითაშვილიცნობილ იქნა დამნაშავედ და დაზარალებულ ნ. ბელიაშვილის სასარგებლოდ დაეკისრა ზარალის -8365 ლარის გადახდა, ხოლო ნ. ბელიაშვილმა აღნიშნა, რომ ნ. ითაშვილი აღნიშნულ თანხასუქონლობის გამო, ვერ იხდიდა, რის გამოც ხსენებული თანხის გადახდა უნდა დაკისრებოდაავტომანქანის მფლობელს - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს.ნ. ბელიაშვილი არის პენსიონერი (საპენსიო მოწმობა №080037), ხოლო მის მეუღლე ბ. ბელიაშვილს,რომლებიც რეგისტრირებულ ქორწინებაში იმყოფებიან 1973 წლიდან (ქორწინების მოწმობა) აღენიშნებაადაპტაციის დარღვევები და რეაქცია უბედურ შემთხვევაზე (ქუთაისის სარაიონთაშორისოფსიქონევროლოგიური დისპანსერის 2002წ. 21 მაისის შემოწმების აქტი). ნ. ბელიაშვილმა გაიღოშვილის - ა. ბელიაშვილის დაკრძალვის ხარჯი (ქ. ქუთაისის მთავრობის «ავტოქარხნის» მართვისტერიტორიული ორგანოს 2003წ. 22 ივლისის ცნობა). დამატებით სააპელაციო საჩივარშიმითითებულია, რომ ბ. ბელიაშვილი არის ფსიქიკურად დაავადებული.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსსასჯელაღსრულების დეპარტამენტის მოსაზრებას, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად გამოიყენასაქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1006-ე მუხლის პირველი ნაწილი, ვინაიდან აღნიშნული მუხლისმე-2 ნაწილის თანახმად, სარჩოს სანაცვლოდ დაზარალებულს შეუძლია მოითხოვოს ერთჯერადიანაზღაურება, თუკი არსებობს ამის მნიშვნელოვანი საფუძველი, კანონიერ ძალაში შესულიგადაწყვეტილებით კი დაკმაყოფილდა ნ. და ბ. ბელიაშვილების მოთხოვნა ზარალის ანაზღაურებისთაობაზე და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტმა გადაუხადა მათზარალი - 8365 ლარი და არა სარჩოს სანაცვლო ერთჯერადი ანაზღაურება.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ თბილისის ისანი-სამგორის რაიონული სასამართლოს2002წ. 28 ივნისის განაჩენით ნ. ითაშვილს დაზარალებულ ნ. ბელიაშვილის სასარგებლოდ დაეკისრამის მიერ ა. ბელიაშვილის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯის - 8365 ლარისგადახდა. ამასთან, საქმეში წარმოდგენილია ა. ბელიაშვილის დაკრძალვასთან დაკავშირებული ხარჯებისდაწვრილებითი ჩამონათვალი.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემულ შემთხვევაში სახეზე არ არის საქართველოსსამოქალაქო კოდექსის 1006-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევა, ვინაიდან ნ. დაბ. ბელიაშვილებს არ მოუთხოვიათ ხსენებული ნაწილის შესაბამისად, სარჩოს სანაცვლოდ ერთჯერადიანაზღაურება, არამედ მათ შესაბამისი სარჩელით სარჩოსაგან დამოუკიდებლად მოითხოვეს ა.ბელიაშვილის დაკრძალვასთან დაკავშირებული ხარჯის - 8365 ლარის ანაზღაურება, რაც საერთოდ არარის კავშირში იმავე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით მათთვის სარჩოს დანიშვნასთან.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ 2004წ. 25 ოქტომბერს ნ. ბელიაშვილმა განცხადებითმიმართა თბილისის კრწანისი-მთაწმინდის რაიონულ სასამართლოს და უარი განაცხადა ხსენებულისასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრებაზე. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მიუხედავადსასამართლო გადაწყვეტილების სააპელაციო წესით გასაჩივრებაზე უარის თქმის შეუქცევადი ხასიათისა,სააპელაციო სასამართლომ მიიღო და განიხილა ნ. და ბ. ბელიაშვილების სააპელაციო საჩივარი, რისგამოც საკასაციო სასამართლო ვეღარ იმსჯელებს აღნიშნულ საკითხზე, რომელიც სადავოდ არცკასატორს - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს არ გაუხდია.ამასთან, სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში მიუთითა,რომ განიხილა ნ. და ბ. ბელიაშვილების სააპელაციო საჩივარი, თუმცა ხსენებული გადაწყვეტილებისსარეზოლუციო ნაწილში დაუშვა მექანიკური შეცდომა და მიუთითა, რომ არ დაკმაყოფილდა ნ.ბელიაშვილის სააპელაციო საჩივარი.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლზე, რომლისთანახმად, ამ კანონის ამოქმედების შემდეგ პენსიების ოდენობებში ცვლილებები აისახება შესაბამისიწ.სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონში. დასახელებული კანონი ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან.81

საკასაციო სასამართლო ასევე მიუთითებს «საქართველოს 2007წ. სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ»კანონის 52-ე მუხლის (საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო)მე-5 პუნქტის «ა» ქვეპუნქტზე, რომლის თანახმად, მინიმალური პენსიის ოდენობა განისაზღვრა 38ლარით. აღნიშნული კანონი ამოქმედდა 2007წ. 1 იანვრიდან. მაშასადამე, ამჟამად საქართველოშიმინიმალური პენსიის ოდენობა შეადგენს 38 ლარს.ამდენად, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ნ. და ბ. ბელიაშვილების სარჩელი მხოლოდნაწილობრივ არის საფუძვლიანი, კერძოდ, თითოეულ მათგანს უნდა დაენიშნოს სარჩო ამჟამადსაქართველოში არსებული პენსიის მინიმალური ოდენობის მიხედვით - 38 ლარი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ საქართველოს იუსტიციისსამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, ხოლონ. და ბ. ბელიაშვილების შეგებებული საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.საკასაციო სასამართლო თვითონ მიიღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე, რადგან არ არსებობს საქმისსააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად დაბრუნების სსკ-ის 412-ე მუხლითგათვალისწინებული საფუძვლები. შესაბამისად, მოცემულ საქმეზე მიღებულ უნდა იქნეს ახალიგადაწყვეტილება, რომლითაც ნ. და ბ. ბელიაშვილების სარჩელი დაკმაყოფილდება ნაწილობრივ.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის საკასაციო საჩივარიარ დაკმაყოფილდეს, ხოლო ნ. და ბ. ბელიაშვილების შეგებებული საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდესნაწილობრივ;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22ივნისის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ნ. და ბ. ბელიაშვილების სარჩელი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;4. დაეკისროს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ნ. და ბ.ბელიაშვილებისათვის სარჩოს სახით ყოველთვიურად თითოეულისათვის 38 ლარის გადახდა;5. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.მომვლელის დანიშვნაგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახელით№ ბს-170-159(კ-07) 13 დეკემბერი, 2007წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ლ. ლაზარაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: თანხის ნაზღაურება, მომვლელის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 11 მარტს ვ. ბერიამ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთისრაიონულ სასამართლოს მოპასუხეების - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის, ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობისა და საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს მიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალურიდაცვის სამინისტროსა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის 2001წ.ნოემბრიდან 2005წ. თებერვლის ჩათვლით საერთო მომვლელის თანხის - 115 ლარის, 2005წ.მარტიდან მდგომარეობის შეცვლამდე, ყოველთვიურად საერთო მომვლელის თანხის - 141 ლარის,ყოველთვიურად მედიკამენტების შესაძენი თანხის - 99 ლარისა და სავარძელ-ეტლის შესაძენი თანხისგადახდა, ამ უკანასკნელის ღირებულების დამადასტურებელი დოკუმენტის წარდგენისთანავე.მოსარჩელემ ასევე მოითხოვა თბილისის ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობისთვის მის სასარგებლოდსურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარების საგნების შესაძენი თანხის - 2001წ. ნოემბრიდანმდგომარეობის შეცვლამდე ყოველთვიურად 141 ლარისა და დახმარების თანხის - 300 ლარისდაკისრება.82

მოსარჩელის მითითებით, 2001წ. 6 ნოემბერს სახლის მშენებლობაზე სიმაღლიდან ჩამოვარდნისშედეგად მიიღო ხერხემლის ტრავმა, გულმკერდის მე-10 მალის სხეულისა და მორჩების დამსხვრეულიმოტეხილობა ძვლოვანი ფრაგმენტის ცდომით ხერხემლის არხში და ზურგის ტვინის კომპრესიით.გულმკერდის მე-9 მალის წვეტიანი, განივი მოტეხილობა. მიუხედავად ჩატარებული ოპერაციისა დამკურნელობისა, პარალიზებული აქვს კიდურები. 2001წ. 12 დეკემბერის სამედიცინო-სოციალურიექსპერტიზის ბიუროს დასკვნით განესაზღვრა ინვალიდობის პირველი ჯგუფი უვადოდ, საერთომომვლელის საჭიროებით. ჯანმრთელობის მდგომარეობა თანდათან უუარესდება, აქვს ტკივილები,საჭიროებს მუდმივ მედიკამენტოზურ მკურნელობას, რისი შესაძლებლობაც არ აქვს; ჰყავს მეუღლე დაშვილები; იმყოფება მძიმე მატერიალურ მდგომაორებაში. მიუხედავად არაერთგზის თხოვნისა,არავითარი დახმარება არ მიუღია.მოსარჩელის მითითებით, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის მე-3 მუხლის შესაბამისად, სახელმწიფო უზრუნველყოფს ინვალიდთა სოციალურ დაცვას, ხელსუწყობს ინვალიდთა რეაბილიტაციას და უზრუნველყოფს სამედიცინო მომსახურებით. ამავე კანონის 24-ე მუხლის შესაბამისად, ინვალიდებს ეხმარებიან როგორც ფინანსებით და ტექნიკური საშუალებებით,ისე საყოფაცხოვრებო პირობებით. ამავე კანონის 26-ე მუხლის თანახმად, ინვალიდებს, რომლებსაცმომვლელი ან დამხმარე სჭირდებათ, სოციალური მომსახურების ორგანოები უნიშნავენ სამედიცინო დასაყოფაცხოვრებო მომსახურებას ბინაზე. «საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალურიდაცვის სამინისტროს დებულების» მე-2 მუხლის შესაბამისად, სამინისტროს ძირითად ამოცანებსგანეკუთვნება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირების სოციალური დახმარების პროგრამებისშემუშავება და მათი განხორციელების ზედამხედველობა, ხოლო მე-13 მუხლის თანახმად -შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის სფეროში სახელმწიფოს მიერკანონმდებლობით ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების მექანიზმების შემუშავება. «სავალებულოსოციალური დაზღვევის შესახებ» კანონის მე-8 და 30-ე მუხლების შესაბამისად, სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდი წარმოადგენს მზღვეველს, ხოლო მე-15 მუხლის შესაბამისად,სავალდებულო სოციალური დაზღვევის სადაზღვევო შემთხვევებია: შესაძლებლობის შეზღუდვისდადგომა, ჯანმრთელობის დაცვა. «სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის დებულების»მე-3 მუხლის შესაბამისად, ფონდი ახორციელებს მოქალაქეთა სავალდებულო სოციალური დაზღვევის,სამედიცინო დახმარების, სოციალური დაცვის, დასაქმების სახელმწიფო პროგრამებს, ხოლო მე-4მუხლის შესაბამისად, ვალდებულია უზრუნველყოს დახმარებების და სხვა სოციალური სადაზღვევოგასაცემლების გადარიცხვა. «საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროს დებულების» მე-4 მუხლისა და «სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისდებულების» მე-8 მუხლის შესაბამისად, საქართველოს ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საქმიანობისსახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტრო. სამედიცინო მომსახურების ბაზისური პაკეტი არის სამედიცინო დახმარების იმ მოცულობისჩამონათვალი, რომლის საფასურის ანაზღაურებას სახელმწიფო ახდენს სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის მეშვეობით. «შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის მე-11 მუხლის შესაბამისად, ინვალიდების სურსათ-სანოვაგითა და სახალხომოხმარების საგნებით უზრუნველყოფა ხდება ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობისორგანოების მიერ განსაზღვრული წესით და პირობებით. საქართველოს სტატისტიკის დეპარტამენტის2005წ. 28 მარტის №713.03.10 ცნობის თანახმად, საშუალო მომხმარებლის საარსებო მინიმუმი 2005წ.მარტისათვის 141 ლარს შეადგენს.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 19 აგვისტოსსაოქმო განჩინებით საქმეში მესამე პირად ჩაბმულ იქნა ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-16 მუხლის 1-ლი ნაწილი საფუძველზე.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 3 ოქტომბრისგადაწყვეტილებით ვ. ბერიას სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა და სოციალური დაზღვევის ერთიანსახელმწიფო ფონდს დაევალა მოსარჩელის სავარძელ-ეტლით უზრუნველყოფა, ხოლო თბილისის ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობას - ერთჯერადი ფულადი დახმარების, 300 ლარის, გაცემა.საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ 2001წ. 12 დეკემბრიდან ვ. ბერია მიყენებულიტრავმის საფუძველზე არის პირველი ჯგუფის ინვალიდი უვადოდ და «შეზღუდული შესაძლებლობისმქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-2 მუხლით გათვალისწინებული შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირი. ამავე კანონის მე-3 მუხლის თანახმად, სახელმწიფო უზრუნველყოფსშეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალურ დაცვას და უქმნის მათ საჭირო პირობებსინდივიდუალური განვითარების, შემოქმედებითი და საწარმოო შესაძლებლობების რეალიზაციისათვის.ამავე კანონის 24.3 მუხლის შესაბამისად, აღნიშნული კატეგორიის პირების პენსიებითა დადახმარებებით უზრუნველყოფის წესი განისაზღვრება საპენსიო და სოციალური დაზღვევისკანონმდებლობით. «სავალდებულო სადაზღვევო პენსიების შესახებ» კანონის მე-3 თავითგანსაზღვრულია შესაძლებლობის შეზღუდვის სავალდებულო სდაზღვევო პენსიის დანიშვნის პირობები,ოდენობა და ვადები, ხოლო «სავალდებულო სოციალური დაზღვევის შესახებ» კანონი განსაზღვრავსშეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სამართლებრივ მდგომარეობას, მათი უფლებებისა დამოვალეობების განხორციელების წესსა და პირობებს. აღნიშნული კანონის ამოქმედების ვადა83

განსაზღვრულია 2006წ. 1 იანვრით. აღნიშნულიდან გამომდინარე, მართალია, მოსარჩელე არის«შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-3 მუხლითგათვალსიწინებული სუბიექტი, მაგრამ, ვინაიდან ნორმის შეფარდებისათვის აუცილებელია,ნორმატიული აქტი მოქმედებდეს დროში, სივრცესა და პირთა წრის მიხედვით, ანუ არსებობდეს სამივეპირობა ერთდროულად, რასაც მოცემულ შემთხვევაში ადგილი არ აქვს, შესაბამისად, აღნიშნულკანონზე მითითება უსაფუძვლოა.მოსარჩელის მოთხოვნა მოპასუხეთათვის 2001წ. ნოემბრიდან 2005წ. თებერვლის ჩათვლითყოველთვიური სერთო მომვლელის თანხის, 115 ლარისა და 2005წ. მარტიდან სარჩელით მიმართვისდღემდე და მომავალში მდგომარეობის შეცვლამდე ყოველთვიურად საერთო მომვლელის თანხის - 141ლარის ოდენობით დაკისრების ნაწილში საქალაქო სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია, ვინაიდან«შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლიგანსაზღვრავს მხოლოდ სოციალური მომსახურების გაწევას აღნიშნული პირთა მიმართ და არითვალისწინებს მომვლელისათვის თანხის გადახდის ვალდებულებას. ამასთან, ამავე კანონის მე-11მუხლის შესაბამისად, ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოთა მიერგანსაზღვრული წესითა და პირობებით ხდება აღნიშნული კატეგორიის პირთა სოციალურ-საყოფაცხოვრებო დახმარება. «უმწეო მდგომარეობაში მყოფ მოქალაქეთა და მათი ოჯახის წევრთათვისერთჯერადი ფულადი დახმარების გაცემის წესის შესახებ» ქ. თბილისის საკრებულოს 2005წ. 11მარტის №5-1 გადაწყვეტილებით ერთჯერადი ფულადი დახმარების ოდენობა ოჯახის თითოეულ წევრზეგაანგარიშებით არ უნდა იყოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული მინიმალური ხელფასისოდენობაზე ნაკლები და მთლიანობაში არ უნდა აღემატებოდეს 300 ლარს. მართალია, მოსარჩელეთავისი ეკონომიკური და ფიზიკური მდგომარეობის გათვალისწინებით განეკუთვნება აღნიშნულ პირთაკატეგორიას, ხოლო «შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის 24-ე მუხლის შესბამისად, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებს სოციალურადეხმარებიან სავარძელ-ეტლებით, მაგრამ აღნიშნული, სასამართლოს მოსაზრებით, გულისხმობს იმას,რომ სახელმწიფომ აიღო ვალდებულება მომსახურების გაწევაზე და არა ფულად კომპენსაციაზესავარძელ-ეტლის შესაძენად.აღნიშნულ გადაწყვეტილებაზე სააპელაციო საჩივარი შეიტანა ვ. ბერიამ, რომელმაც გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით შემდეგი მისი მოთხოვნებისდაკმაყოფილება მოითხოვა: საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროსა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის სოლიდარულადყოველთვიურად 2001წ. ნოემბრიდან 2005წ. თებერვლის ჩათვლით საერთო მომვლელის თანხისდაკისრება 115 ლარის ოდენობით, ყოველთვიურად 2005წ. მარტიდან მდგომარეობის შეცვლამდესაერთო მომვლელის თანხის გადახდა 141 ლარის ოდენობით; თუ სასამართლო მივა იმგადაწყვეტილებამდე, რომ მოქმედი კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს გარეშე მომვლელის თანხისგადახდას, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა დასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის სოლიდარულად მომვლელის დანიშვნისდაკისრება; ყოველთვიურად მედიკამენტების შესაძენი თანხის გადახდა 99 ლარის ოდენობით;თბილისის ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობისათვის სურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარებისსაგნების შესაძენი თანხის დაკისრება 2001წ. ნოემბრიდან მდგომარეობის შეცვლამდე ყოველთვიურად141 ლარის ოდენობით.აპელანტის მითითებით, «შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის მე-3 მუხლის შესაბამისად, სახელმწიფო უზრუნველყოფს ინვალიდთა სოციალურ დაცვას, ხელსუწყობს ინვალიდთა რეაბილიტაციას და უზრუნველყოფს სამედიცინო მომსახურებით, ხოლო 24-ემუხლის შესაბამისად, ინვალიდებს ეხმარებიან როგორც ფინანსებითა და ტექნიკური საშუალებებით, ისესაყოფაცხოვრებო მომსახურებით. ამავე კანონის 26-ე მუხლის შესაბამისად, ინვალიდებს, რომლებსაცმომვლელი ან დამხმარე სჭირდებათ, სოციალური მომსახურების ორგანოები უნიშნავენ სამედიცინო დასაყოფაცხოვრებო მომსახურებას ბინაზე. ამდენად, ვ. ბერიას, როგორც შეზღუდული შესაძლებლობისპირის, უფლებები აღიარებულია და უზრუნვეყოფილია სახელმწიფოს მიერ, რაც დადგენილად ცნოსასამართლომაც, მაგრამ უარი განაცხადა კანონით დადგენილი უფლებების განხორციელებაზე იმმოტივით, რომ სამართლებრივი ნორმა არ მოქმედებდა დროში, რადგან «სავალდებულო სოციალურიდაზღვევის შესახებ» და «სავალდებულო სადაზღვევო პენსიების შესახებ» საქართველოს კანონებისმოქმედება 2005წ. იანვრამდე იყო შეჩერებული. ამავე დროს აღნიშნულ არგუმენტს სასამართლოსათვისხელი არ შეუშლია, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის24-ე მუხლზე მითითებით დაეკმაყოფილებინა სასარჩელო მოთხოვნა სავარძელ-ეტლის ნაწილში და,ასევე, ამავე კანონზე მითითებით არ დაეკმაყოფილებინა სასარჩელო მოთხოვნა საერთო მომვლელისნაწილში იმ მოტივით, რომ კანონის 26-ე მუხლი განსაზღვრავს მხოლოდ სოციალური მომსახურებისგაწევას აღნიშნულ პირთა მიმართ და არ ითვალისწინებს მომვლელისათვის თანხის გადახდისვალდებულებას. ამდენად, სასამართლოს გადაწყვეტილება წინააღმდეგობრივია.აპელანტის მოსაზრებით, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონი აკმაყოფილებს სამივე პირობას, რომელზეც სასამართლო მიუთითებს, ანუ აღნიშნულინორმატიული აქტი მოქმედებს დროში, სივრცეში და პირთა წრის მიხედვით. საქართველოში84

შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სამართლებრივი მდგომარეობა განისაზღვრება სწორედ«შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონით, რომელიცგანსაზღვრავს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მიმართ სახელმწიფოზე დაკისრებულვალდებულებებს. არასწორია სასამართლოს მიერ «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთასოციალური დაცვის შესახებ» კანონის ნორმების ამოქმედების დაკავშირება «სავალდებულო სოციალურიდაზღვევის შესახებ» და «სავალდებულო სადაზღვევო პენსიების შესახებ» საქართველოს კანონებისამოქმედებასთან. «სავალდებულო სადაზღვევო პენსიების შესახებ» კანონის მე-2 მუხლის შესაბამისად,ეს კანონი ადგენს სავალდებულო სადაზღვევო პენსიაზე უფლებათა წარმოშობის საფუძველს, მისიდანიშვნის და გაცემის წესს. ამავე კანონის მე-8 მუხლი განსაზღვრავს შესაძლებლობის შეზღუდვის გამოსავალდებულო სადაზღვევო პენსიის დანიშვნის პირობებს, რომელთაც ვ. ბერია არ აკმაყოფილებს დაშესაბამისად, მასზე ვერ გავრცელდება აღნიშნული კანონი. მასზე ვერც «სავალდებულო სოციალურიდაზღვევის შესახებ» კანონი გავრცელდება, რადგან ვ. ბერია არც ამ კანონის მე-10 მუხლითგანსაზღვრულ სავალდებულო სოციალურ დაზღვევას დაქვემდებარებულ ფიზიკურ პირთა ჩამონათვალსგანეკუთვნება. სარჩელის დაკმაყოფილების სამართლებრივ საფუძვლებად მითითებული იყოსაერთაშორისო ხელშეკრულებები, კერძოდ: ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის 25.1მუხლის თანახმად, ყველა ადამიანს აქვს უფლება, უზრუნველყოფილი იყოს უმუშევრობის,ავადმყოფობის, ინვალიდობის, ქვრივობის, მოხუცებულობის ან მისგან დამოუკიდებელ გარემოებთაგამო არსებობის საშუალებათა დაკარგვის სხვა შემთხვევაში. «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთაუფლებების შესახებ» გაეროს 1975წ. 9 დეკემბრის დეკლარაციის მე-6 მუხლი შეიცავს ამ კატეგორიისპირთა უფლებების ფართო ჩამონათვალს, მათ შორისაა სამედიცინო და ფსიქოლოგიური მკურნალობა,სოციალური რეაბილიტაცია, ფუნქციონალური მომსახურებით სარგებლობა, კერძოდ, პროთეზებით დასხვა სახის მომსახურებით, რომელიც მისცემს მათ შესაძლებლობას, მაქსიმალურად განავითარონთავიანთი უნარ-ჩვევები და ხელს შეუწყობს მათ სოციალური ინტეგრაციას. ვ. ბერიას, როგორცშეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირის უფლებები უზრუნველყოფილია და აღიარებულიასახელმწიფოს მიერ, რაც სასამართლო გადაწყვეტილებით უარყოფილ იქნა. აპელანტის მითითებით,დაუშვებელია, როდესაც უფლება აღიარებულიცაა და იმავდროულად, უარყოფილიც. ასევედაუშვებელია კანონით აღიარებული უფლების უარყოფა იმის გამო, რომ არ არის მიღებული შესაბამისიკანონქვემდებარე აქტი. «ნორმატიული აქტების შესახებ» კანონის 48-ე მუხლის შესაბამისად,დაუშვებელია საკანონმდებლო აქტით დადგენილი ნორმის განხორციელებაზე უარის თქმა იმ მოტივით,რომ მის შესასრულებლად არ არის მიღებული შესაბამისი კანონქვემდებარე აქტი. იმ შემთხვევაშიც, თუსამართლის ნორმა არ არსებობს, ან იგი ბუნდოვანია, სახელმწიფოს არა აქვს უფლება, უარი თქვასმართლმსაჯულების განხორციელებაზე, სახელმწიფოს არ აქვს უფლება საკანონმდებლო ხელისუფლებაგამოიყენოს იმგვარად, რომ ამით ხდებოდეს საყოველთაოდ აღიარებული სამართლებრივი პრინციპებისუარყოფა, ვინაიდან სახელმწიფო შეზღუდულია სამართლით.აპელანტის მოსაზრებით, ასევე არასწორია საერთო საერთო მომვლელის თანხის დაკისრებაზე უარისთქმა იმ საფუძვლით, რომ «შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის 26-ე მუხლი განსაზღვრავს მხოლოდ სოციალური მომსახურების გაწევას აღნიშნული პირთმიმართ და არ ითვალისწინებს მომვლელისათვის თანხის გადახდის ვალდებულებას. მიუხედავად ვ.ბერიას არაერთგზისი წერილობითი თუ ზეპირი მიმართვისა, სოციალური დაცვის ორგანოებმა მას არდაუნიშნეს მომვლელი. ტრავმის მიღების დღიდან მას უვლის მეუღლე, რომელიც ტრავმის სიმძიმიდანგამომდნიარე (ვ. ბერიას წართმეული აქვს ოთხივე კიდური და ის დახმარების გარეშე საწოლშიც კივერ გადაადგილდება, ვერ მოძრაობს), იძულებული გახდა მიეტოვებინა სამსახური და მთელი დროდაეთმო ვ. ბერიას მოვლისათვის, ანუ მეუღლე უბედური შემთხვევის დღიდან ასრულებს მომვლელისმოვალეობას, შესაბამისად, მას უნდა დაენიშნოს მომვლელის თანხა. სასამართლოს საერთოდ არუმსჯელია და გადაწყვეტილება არ მიუღია მედიკამენტების, სურსათ-სანოვაგის და სახალხო მოხმარებისსაგნების შესაძენ თანხებთან დაკავშირებით, რის თაობაზეც მათ მიერ წარდგენილი იყომტკიცებულებები.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 28 დეკემბრისგანჩინებით ვ. ბერიას სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილებადარჩა უცვლელად.დადგენილად იქნა მიჩნეული, რომ ვ. ბერია არის პირველი ჯგუფის შეზღუდული შესაძლებლობისმქონე პირი 2001 წლიდან უვადოდ და მას არ უტარდება რაიმე სახის მედიკამენტოზური მკურნალობა,თუმცა აღნიშნულის აუცილებლობის შესახებ საქმეშიც არ მოიპოვება რაიმე სახის მტკიცებულება. ვ.ბერიამ მიმართა განცხადებებით როგორც საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალურიუზრუნველყოფის სამინისტროს, ასევე სოციალური უზრუნველყოფის ერთიან სახელმწიფო ფონდს დადახმარება მოითხოვა, მაგრამ აღნიშნული განცხადებების განხილვის შედეგი სასამართლოსათვისცნობილი არ იყო საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებებიდან გამომდინარე. სსკ-ის მე-3 მუხლშიმოცემული დისპოზიციურობის პრინციპის თანახმად, მხარეები იწყებენ საქმის წარმოებას სასამართლოშიამ კოდექსში ჩამოყალიბებული წესების შესაბამისად, სარჩელის ან განცხადების შეტანის გზით. ისინიგანსაზღვრავენ დავის საგანს და თვითონვე იღებენ გადაწყვეტილებას სარჩელის (განცხადების) შეტანისშესახებ. სააპელაციო საჩივრით, საქმეში არსებული სასარჩელო განცხადებით, ასევე სასამართლო85

სხდომის ოქმებით დადგენილად იქნა მიჩნეული, რომ აპელანტმა გაზარდა თავისი მოთხოვნასააპელაციო სასამართლოში, რაც სსკ-ის 381-ე მუხლის თანახმად, დაუშვებელია. აღნიშნულიდანგამომდინარე სასამართლომ მიიჩნია, რომ იგი ვერ იმსჯელებდა საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისადა სოციალური უზრუნველყოფის სამინისტროსა და სოციალური უზრუნველყოფის ერთიან სახელმწიფოფონდისათვის სოლიდარულად მომვლელის დანიშვნის დაკისრების თაობაზე.სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, საქართველოს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთასამართლებრივი მდგომარეობა განისაზღვრება საქართველოს კონსტიტუციით, შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ კანონით, სახელმწიფო პენსიების შესახებკანონით და სხვა სამართლებრივი აქტებით. «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალურიდაცვის შესახებ» კანონით რეალიზებულია აღნიშნული კატეგორიის პირების სოციალური, სამედიცინო,პროფესიული, განათლების, შრომითი და სხვა სახის გარანტიების შექმნა. აღნიშნული კანონის 26-ემუხლის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს, რომელთაც მომვლელი ან დამხმარესჭირდებათ, სოციალური მომსახურების ორგანოები უნიშნავენ სამედიცინო და საყოფაცხოვრებომომსახურებას ბინაზე ან სტაციონალურ დაწესებულებებში. სახელმწიფო ხელს უწყობს სოციალურიდახმარების სტაციონალურ დაწესებულებების ქსელის განვითარებას. კანონის მიხედვით, სახელმწიფოუზრუნველყოფს სამედიცინო და საყოფაცხოვრებო მომსახურებას თავისი სოციალური მომსახურებისორგანოების საშუალებით, მაგრამ როგორც პირველი ინსტანციის სასამართლო თავის გადაწყვეტილებაშისწორად მიუთითებს, კანონი არ ითვალისწინებს მომვლელის თანხების გადახდის ვალდებულებას.საქმეში წარმოდგენილი მტკიცებულებებითა და აპელანტის წარმომადგენლის მიერ სასამართლოსათვისმიცემული ახსნა-განმარტებით ვერ დადასტურდა ვ. ბერიას სააპელაციო საჩივარში მოყვანილი მოთხოვნამედიკამენტების შესაძენი თანხის თაობაზე. ამასთან, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთასოცილაური დაცვის შესახებ» კანონის 24.4 მუხლის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონეპირთა სამკურნალო, ტექნიკური და სხვა სახის საშუალებებით უზრუნველყოფა, აგრეთვესაყოფაცხოვრებო მომსახურება ხორციელდება უფასოდ ან შეღავათიანი პირობებით საქართველოსკანონმდებლობით დადგენილი წესით, რაც ადსტურია იმისა, რომ სახელმწიფო ეხმარება შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირს მედიკამენტების შეძენაში, მაგრამ მისი შესაძენი თანხების ანაზღაურებისვალდებულებას კანონი არ ცნობს. რაც შეეხება აპელანტის მოთხოვნას ისანი-სამგორის რაიონულიგამგეობის მიმართ სურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარების საგნების შესაძენი თანხის გადახდისნაწილში, სასამართლომ მიიჩნია, რომ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვისშესახებ კანონის მე-11 მუხლის თანახმად შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სარსათ-სანოვაგისადა სახალხო მოხმარების საგნებით უზრუნველყოფა ხორციელდება ადგილობრივი თვითმმართველობისადა მმართველობის ორგანოების მიერ განსაზღვრული წესითა და პირობით და კანონი სურსათ-სანოვაგისთანხების ანაზღაურებას არ ითვალისწინებს სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან. ამასთან, თბილისისისანი-სამგორის რაიონულმა გამგეობამ ვ. ბერიას მისცა ფულადი ერთჯერადი დახმარება 300 ლარისოდენობით, რაც სადავო არ გამხდარა.სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალურიდაცვის შესახებ» კანონის 24.3 მუხლის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთაპენსიებითა და დახმარებებით უზრუნველყოფის წესი განისაზღვრება საპენსიო და სოციალურიდაზღვევის კანონმდებლობით. «სახელმწიფო პენსიების შესახებ» საქართველოს კანონმა, რომელიც2006წ. პირველ იანვარს ამოქმედდა, გააუქმა კანონი «სავალდებულო სადაზღვევო პენსიების შესახებ»ისე, რომ აღნიშნული კანონი ძალაში არ შესულა. «სახელმწიფო პენსიების შესახებ» კანონის თანახმად,სახელმწიფო პენსიების დაწესებით ადგენს ასაკის, შესაძლებლობის შეზღუდვისა და მარჩენალისდაკარგვის გამო პირის მინიმალური საარსებო საშუალებით უზრუნველყოფის საყოველთაო უფლებას დაამ უფლების რეალიზებას ახდენს ეტაპობრივად, არსებული რესურსების ფარგლებში. აღნიშნული კანონიადგენს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა პენსიის დანიშვნის პირობებს, ოდენობას და სხვა.ამდენად, სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, სახელმწიფომ აღნიშნული კანონით აღიარაშეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა უფლება უზრუნველყოფილი იყვნენ მინიმალური საარსებოპირობებით.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ვ. ბერიამ, რომელმაცგასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის სრულადდაკმაყოფილება მოითხოვა, კერძოდ: საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვისსამინისტროსა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის სოლიდარულადყოველთვიურად 2001წ. ნოემბრიდან 2005წ. თებერვლის ჩათვლით საერთო მომვლელის თანხისდაკისრება 115 ლარის ოდენობით, ყოველთვიურად 2005წ. მარტიდან მდგომარეობის შეცვლამდესაერთო მომვლელის თანხის გადახდა 141 ლარის ოდენობით; თუ სასამართლო მივა იმგადაწყვეტილებამდე, რომ მოქმედი კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს გარეშე მომვლელის თანხისგადახდას, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა დასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის სოლიდარულად მომვლელის დანიშვნისდაკისრება; ყოველთვიურად მედიკამენტების შესაძენი თანხის გადახდა 99 ლარის ოდენობით;თბილისის ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობისათვის სურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარების86

საგნების შესაძენი თანხის დაკისრება 2001წ. ნოემბრიდან მდგომარეობის შეცვლამდე ყოველთვიურად141 ლარის ოდენობით.კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად მიიჩნია, რომ საქმეში არმოიპოვებოდა მტკიცებულება ვ. ბერიასთვის მედიკამენტოზური მკურნალობის აუცილებლობის თაობაზე,რადგან საქმეში არსებობს აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა პოლიკლინიკის მიერგაცემული ფორმა №27, სადაც გარკვევით აღნიშნულია, რომ ვ. ბერია ამჟამად საჭიროებსმედიკამენტოზურ მკურნალობას. ამრიგად, სასამართლომ სსსკ-ის 105-ე მუხლის შესაბამისადყოველმხრივად, სრულად და ობიექტურად არ იმსჯელა და შეფასების გარეშე დატოვა საქმეშიარსებული მტკიცებულებები, საერთოდ არ გამოუკვლევია, არ უმსჯელია და შეფასების გარეშე დატოვააპელანტის მიერ მითითებული გარემოებები, სსსკ-ის 249-ე მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისადგანჩინების სამოტივაციო ნაწილში არ აღნიშნა დასკვნები და მოსაზრებები, რომლებითაც სასამართლომუარყო მხარის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებები და კანონები, რომლებითაც სასამართლოხელმძღვანელობდა. საპროცესო ნორმების ამგვარმა უხეშმა დარღვევამ გამოიწვია არასწორი ფაქტობრივიგარემოებების დადგენა და არასწორი სამართლებრივი შეფასება, რომელსაც შედეგად საქმეზე უკანონო,დაუსაბუთებელი განჩინების მიღება მოჰყვა.კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ არასწორად დაადგინა, რომ არ დასტურდებოდასააპელაციო საჩივარში მოყვანილი მოთხოვნა მედიკამენტების შესაძენი თანხის თაობაზე, მაშინროდესაც, საქმეში წარმოდგენილი ანგარიშ-ფაქტურით დასტურდება ფორმა №27-ში ჩამოთვლილიმედიკამენტების შესაძენად საჭირო თანხის ოდენობა. ამრიგად, სასამართლომ სსკ-ის 105-ე მუხლისმოთხოვნათა საწინააღმდეგოდ ყოველმხრივად, სრულად და ობიექტურად არ იმსჯელა და შეფასებისგარეშე დატოვა აპელანტის მიერ წარდგენილი და საქმეში არსებული მტკიცებულებები, მხარის მიერმითითებული გარემოებები, ამავე კოდექსის 249-ე მუხლის მე-4 ნაწილის შესაბამისად, განჩინებისსამოტივაციო ნაწილში არ აღნიშნა დასკვნები და მოსაზრებები, რომლებითაც სასამართლომ უარყოაპელანტის მიერ წარდგენილი მტკიცებულებები და კანონები, რომლებითაც სასამართლოხელმძღვანელობდა.კასატორის მითითებით, სააპელაციო საჩივარში აღნიშნული იყო, რომ თბილისის საქალაქოსასამართლოს საერთოდ არ უმსჯელია და გადაწყვეტილება არ მიუღია მედიკამენტების, სურსათ-სანოვაგის და სახალხო მოხმარების საგნების შესაძენ თანხებთან დაკავშირებით, რის თაობაზეცწარდგენილი იყო მტკიცებულებები და მიცემული იყო ახსნა-განმარტებები, მაგრამ სააპელაციოსასამართლომ არ იმსჯელა აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით.კასატორის მითითებით, «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ»კანონის მე-3 მუხლის შესაბამისად, სახელმწიფო უზრუნველყოფს ინვალიდთა სოციალურ დაცვას,სახელმწიფო ვალდებულია ხელი შეუწყოს ინვალიდთა რეაბილიტაციას და უზრუნველყოს სამედიცინომომსახურებით. ამავე კანონის 24-ე მუხლის შესაბამისად, ინვალიდებს ეხმარებიან, როგორცფინანსებით (პენსია, დახმარება და სხვა), ტექნიკური საშუალებებით (სავარძელ-ეტლი, საპროთეზო-ორთოპედიული ნაკეთობები), ისე საყოფაცხოვრებო მომსახურებით. «შეზღუდული შესაძლებლობისმქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლის შესაბამისად, ინვალიდებს,რომლებსაც მომვლელი ან დამხმარე სჭირდებათ, სოციალური მომსახურების ორგანოები უნიშნავენსამედიცინო და საყოფაცხოვრებო მომსახურებას ბინაზე. ვ. ბერიას მიღებული ტრამვის გამოწართმეული აქვს ოთხივე კიდური და დახმარების გარეშე საწოლშიც კი ვერ გადაადგილდება.მიუხედევად არაერთგზის წერილობითი თუ ზეპირი მიმართვისა, სოცილაური მომსახურების ორგანოებმამას მომვლელი არ დაუნიშნეს. ტრამვის მიღების დღიდან მას უვლის მეუღლე, რომელიც, ტრამვისსიმძიმიდან გამომდინარე, იძულებული გახდა მიეტოვებინა სამსახური. მეუღლე უბედური შემთხვევისდღიდან ასრულებს მომვლელის მოვალეობას, შესაბამისად, მას უნდა დაენიშნოს მომვლელის თანხა.მიუხედავად იმისა, რომ შეზღუდული შესაძლებლობის პირების უფლებები აღიარებულია დაუზრუნველყოფილია სახელმწიფო მიერ, რასაც სასამართლოც მიუთითებს თავის განჩინებაში,სასამართლომ უარი თქვა კანონით დადგენილი უფლებების განხორციელებაზე იმ მოტივით, რომ«შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლიგანსაზღვრავს მხოლოდ სოციალური მომსახურების გაწევას აღნიშნულ პირთა მიმართ და არითვალისწინებს მომვლელისთვის თანხის გადახდის ვალდებულებას. კანონის ამგვარ განმარტებას ხელიარ შეუშლია სასამართლოსთვის, «შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური დაცვისშესახებ» კანონის 24-ე მუხლზე მითითებით დაეკმაყოფილებინა სასარჩელო მოთხოვნა სავარძელ-ეტლისნაწილში. სააპელაციო სასამართლომ თავის განჩინებაში გაიზიარა საქალაქო სასამართლოსგადაწყვეტილება მედიკამენტების შესაძენი თანხების ანაზღაურებაზე უარის თქმის თაობაზე იმმოტივით, რომ სახელმწიფო უზრუნველყოფს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირს მედიკამენტებისშეძენაში, მაგრამ მისი შესაძენი თანხების ანაზღაურების ვალდებულებას კანონი არ იცნობს.სასამართლო, ერთი მხრივ, ცნობს სახელმწიფოს ვალდებულებას, უზრუნველყოს შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირი მედიკამენტების შესაძენი თანხებით, ხოლო, მეორე მხრივ, ამისსაპირისპიროდ აღნიშნავს, რომ სახელმწიფო არ ეხმარება მედიკამენტების შესაძენი თანხებისანაზღაურებაში. კასატორის აზრით, გაუგებარია, რა განსხვავებაა მედიკამენტების შეძენასა დამედიკამენტების შესაძენი თანხის ანაზღაურებაში. სწორედ იმის გამო, რომ არ ხდება მედიკამენტების87

შეძენა ან შესაბამისი თანხების ანაზღაურება, ირღვევა «შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთაშესახებ» კანონის 24-ე მუხლით მინიჭებული უფლება. 2001 წლიდან დღემდე, სახელმწიფოსოციალური მომსახურების ორგანოებს არ გაუღიათ არანაირი დახმარება, მათ შორის, არც შეღავათიანპირობებში.კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლომ განჩინების სამოტივაციო ნაწილში აღნიშნა, რომსაქალაქო სასამართლომ თბილისის ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობას დააკისრა ვ. ბერიასსასარგებლოდ ფულადი ერთჯერადი დახმარების გადახდა 300 ლარის ოდენობით, რაც მოპასუხის მიერუკვე შესრულებულია და აღნიშნული საკითხი სადაოდ არ გამხდარა. სინამდვილეში სასარჩელომოთხოვნას ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობის მიმართ წარმოადგენდა როგორც სურსათ-სანოვაგისა დასახალხო მოხმარების საგნების შესაძენი თანხების 141 ლარის ოდენობით დაკისრება «შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის მე-11 მუხლის შესაბამისად, ისე,ერთჯერადი კომპენსაციის სახით 300 ლარის დაკისრება «უმწეო მდგომარეობაში მყოფი მოქალაქეებისადა მათი ოჯახის წევრებისათვის ერთჯერადი ფულადი დახმარების გაცემის წესის შესახებ» თბილისისსაკრებულოს 2005წ. 11 მარტის №5-1 გადაწყვეტილების საფუძველზე. სააპელაციო სასამართლომყოველგვარი დასაბუთების გარეშე არ დააკმაყოფილა მოთხოვნა ისანი-სამგორის რაიონის გამგეობისთვისსურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარების საგნის შესაძენი თანხის 141 ლარის ოდენობითდაკისრებაზე.კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლო თავის განჩინებაში მიუთითებს, რომ«სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის შესაბამისად სახელმწიფომ უზრუნველყო შეზღუდულიშესაძლებლობის მქონე პირები საარსებო მინიმუმით. «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონისრეგულირების სფერო და საგანია პენსიის დანიშვნის, გაცემის, შეჩერებისა და განახლების წესისა დაპირობების განსაზღვრა. კანონის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს უფლება აქვთ,მიიღონ სახელმწიფო პენსია დადგენილი ოდენობითა და წესით. არც სარჩელში და არც სააპელაციოსაჩივარში «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» საქართველოს კანონზე, როგორც სამართლებრივ საფუძველზე,მითითებული არ ყოფილა. სასარჩელო მოთხოვნების დაკმაყოფილების საფუძვლად მითითებული იყო«შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონი. ვინაიდანმოთხოვნები შეეხება საერთო მომვლელის თანხის, მედიკამენტების შესაძენი თანხების, სურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარების საგნების შესაძენი თანხების გადახდას.კასტორის მოსაზრებით, მცდარია სააპელაციო სასამართლოს მითითება მოთხოვნის გაზრდისთაობაზე, ვინაიდან სააპელაციო საჩივარში, ისევე როგორც, საქალაქო სასამართლოში, იგი ითხოვდაშრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსა და სოცილაური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდისთვის სოლიდარულად 2001წ. ნოემბრიდან 2005წ. თებერვლის ჩათვლითყოველთვიურად საერთო მომვლელის თანხის - 115 ლარის, 2005წ. მარტიდან უვადოდყოველთვიურად საერთო მომვლელის თანხის - 141 ლარის, ყოველთვიურად მედიკამენტების შესაძენითანხის - 99 ლარისა და სავარძელ-ეტლის შესაძენი თანხის დაკისრებას. სააპელაციო საჩივარშიმითითებულია, რომ თუ სასამართლო მივა იმ გადაწყვეტილებამდე, რომ გარეშე მომვლელის თანხისგადახდას არ ითვალისწინებს მოქმედი კანონმდებლობა, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა დასოციალური დაცვის სამინისტროს და სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდსსოლიდარულად დაეკისროთ მომვლელის დანიშვნა. ამასთან, არ შეცვლილა სარჩელის ფაქტობრივი დაიურიდიული საფუძვლები, რაც ვერ ჩაითვლება მოთხოვნის გაზრდად. ამასთან, სამოქალაქო პროცესშიაღნიშნული ცვლილებები განხორციელდა 2006წ. 13 ივლისს, ანუ სააპელაციო საჩივრის შეტანის დასასამართლოს მიერ სააპელაციო საჩივრის დაშვების შემდეგ. სსკ-ის 381-ე მუხლის ცვლილებამდეარსებული რედაქციით მოსარჩელეს უფლება ჰქონდა, არა მხოლოდ სააპელაციო საჩივარში, არამედსააპელაციო სასამართლოში საქმის განხილვის დროსაც გაედიდებინა დავის საგანი. ვინაიდან სააპელაციოსაჩივრის შეტანა და სასამართლოს მიერ სააპელაციო საჩივრის დაშვება მოხდა კანონის სრული დაცვით,უსაფუძვლოა სააპელაციო სასამართლოს მითითება, რომ ის ვერ იმსჯელებდა გაზრდილ მოთხოვნაზე.უფრო მეტიც, სსკ-ის 374-ე მუხლის შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლო იხილავს შეტანილისააპელაციო საჩივრის დასაშვებობის საკითხს 10 დღის განმავლობაში. სააპელაციო საჩივრისდასაშვებობის განხილვის მიზანია, შემოწმდეს, პასუხობს თუ არა სააპელაციო საჩივარი კანონისმოთხოვნებს. აქედან გამომდინარე, თუნდაც ადგილი ჰქონოდა სააპელაციო სასამართლოში სასარჩელომოთხოვნის გაზრდას, ამის შესახებ თვითონ სასამართლოს უნდა ემსჯელა საჩივრის მიღების დროს.სააპელაციო სასამართლოს საქმის არსებითი განხილვის ეტაპზე, ე.ი. საქმის ფაქტობრივი გარემოებებისადა მოთხოვნების საფუძვლიანობის შემოწმების დროს არ აღუნიშნავს სასარჩელო მოთხოვნების გაზრდისთაობაზე. თუ იგი მიიჩნევდა, რომ სასარჩელო მოთხოვნა გაზრდილია, ასეთ შემთხვევაში უნდაემსჯელა სასარჩელო მოთხოვნების გაზრდის დასაშვებობაზე და მიეღო შესაბამისი განჩინება.საკასაციო სასამართლოში საქმის განხილვისას საქართველოს უზენაესი სასამართლოსადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2007წ. 11 ოქტომბრის საოქმო განჩინებითსოციალური სუბსიდიების სააგენტოს უფლებამონაცვლედ ჩაბმულ იქნა საქართველოს შრომის,ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს საქვეუწყებო დაწესებულება ჯანმრთელობისა დასოციალური პროგრამების სააგენტო.88

სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების გამოკვლევის შედეგადმიიჩნევს, რომ ვ. ბერიას საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს თბილისისსააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 28 დეკემბრის განჩინება ვ.ბერიასათვის მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნაზე უარის თქმის ნაწილში და ამ ნაწილში საკასაციოსასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, ვ. ბერიას სარჩელი მომვლელის დანიშვნისმოთხოვნის ნაწილში დაკმაყოფილდეს, დაევალოს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა დასოციალური დაცვის სამინისტროს ვ. ბერიასათვის მომვლელის დანიშვნა, დანარჩენ ნაწილშიუცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება, შემდეგგარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მედიკამენტების შესაძენი თანხის, სურსათ-სანოვაგისა დასახალხო მოხმარების საგნების შესაძენი თანხისა და მომვლელის თანხის ყოველთვიურად ანაზღაურებისმოთხოვნის ნაწილში სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინება არსებითად სწორია და არარსებობს აღნიშნული განჩინების გაუქმების საპროცესო საფუძველი.«შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 24-ე მუხლისმე-4 პუნქტის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სამკურნალწამლო, ტექნიკური დასხვა საშუალებებით უზრუნველყოფა, აგრეთვე საყოფაცხოვრებო მომსახურება ხორციელდება უფასოდ ანშეღავათიანი პირობებით საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ამავე კანონის მე-11მუხლის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სურსათ-სანოვაგისა და სახალხომოხმარების საგნებით უზრუნველყოფა ხორციელდება ადგილობრივი თვითმმართველობისა დამმართველობის ორგანოების მიერ განსაზღვრული წესითა და პირობებით. კანონის აღნიშნული ზოგადიმოწესრიგების პირობებში საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას, რომზემოაღნიშნულ ნაწილში სარჩელი დაუსაბუთებელია. სსკ-ის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილისთანახმად, თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზეც იგი ამტკიცებს თავისმოთხოვნებსა და შესაგებელს. სააპელაციო სასამართლომ გასაჩივრებული განჩინებით დადგენილადმიიჩნია, რომ ამჟამად ვ. ბერიას არ უტარდება რაიმე სახის მედიკამენტოზური მკურნალობა და ამისაუცილებლობის შესახებ არც საქმეში მოიპოვება რაიმე სახის მტკიცებულება. საკასაციო საჩივარიაღნიშნულ საკითხზე არ შეიცავს დასაბუთებულ პრეტენზიას. კასატორი კონკრეტულ მტკიცებულებებზედაყრდნობით ვერ ასაბუთებს, საჭიროებს თუ არა და რომელ კონკრეტულ მედიკამენტებს საჭიროებს ამეტაპზე და ყოველთვიურად. იგივე შეეხება მოთხოვნას სურსათ-სანოვაგისა და სახალხო მოხმარებისსაგნების შესაძენ თანხებთან დაკავშირებით. კასატორი ვერ ასაბუთებს, თუ რომელი კონკრეტული დარა ღირებულების ნივთები სჭირდება მას აუცილებლობით ამ შემთხვევაში.საკასაციო სასამართლო ასევე აღნიშნავს, რომ საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა დასოციალური დაცვის მინისტრის მიერ ეტაპობრივად მტკიცდება ჯანმრთელობის დაცვის სხვადასხვაპროგრამა, მაგალითად, «2007წ. ჯანმრთელობის დაცვის პროგრამების დამტკიცების შესახებ»საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2007წ. 7 თებერვლის№40/ნ ბრძანებით დამტკიცებულია სამედიცინო დახმარების რამდენიმე პროგრამა, მათ შორის,მოსახლეობის სპეციფიკური მედიკამენტებით უზრუნველყოფის შესახებ. კასატორს შეუძლია, მოითხოვოსასეთ პროგრამებში მონაწილეობა დადგენილი წესით.რაც შეეხება კასატორის მოთხოვნას მომვლელის ხარჯების ანაზღაურების შესახებ, საკასაციოსასამართლო მიიჩნევს, რომ აღნიშნული თანხების ნაწილში საკასაციო საჩივარი ასევე დაუსაბუთებელია.კასატორი ითხოვს მომვლელის თანხებს 2001 წლიდან ყოველთვიურად. კასატორი, იმავდროულად, ვერასაბუთებს, რომ მან აღნიშნულ პერიოდში მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნით მიმართა მოპასუხეებს დამისი მოთხოვნა არ დაკმაყოფილდა. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ კანონი სახელწიფოს, მისისოციალური მომსახურების ორგანოების სახით, ავალდებულებს, მომვლელის დანიშვნაზე. იმშემთხვევაში, თუკი სახელმწიფო აღნიშნული ვალდებულების შესრულებაზე გაუმართლებლად აცხადებსუარს და შეზღუდული ქმედუნარიანობის მქონე პირის მიერ მომვლელზე გაწეული ხარჯები სახეზეა,ასეთ შემთხვევაში დგება საკითხი მომვლელის ხარჯების ანაზღაურებაზე. მოცემულ შემთხვევაშიკასატორი პირდაპირ ითხოვს მომვლელის თანხების ანაზღაურებას, ისე, რომ ვერ ასაბუთებსსოციალური მომსახურების ორგანოებისადმი მანამდე მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნით მიმართვას.საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს სააპელაციო საამართლოს მსჯელობას იმის თაობაზე, რომმომვლელის დანიშვნის ნაწილში აპელანტმა საპელაციო საჩივარში გაზარდა სარჩელის მოთხოვნა. ამშემთხვევაში აპელანტს მოთხოვნა მომვლელის თანხის ანაზღაურების შესახებ ჩამოყალიბებული ჰქონდაალტერნატიული სახით, კერძოდ, ითხოვდა ან აღნიშნული თანხის ანაზღაურებას, ან მომვლელისდანიშვნას. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ამ შემთხვევაში ვ. ბერიას სარჩელი არ გაუზრდია დაადგილი არ აქვს სსკ-ის 83-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად სარჩელის შეცვლას. ამ შემთხვევაში ვ.ბერიამ მითითებული ნორმის საფუძველზე სარჩელის დააზუსტე - მომსახურების ღირებულებისნაცვლად მომსახურების გაწევა მოითხოვა.საკასაციო სასამართლო იიჩნევს, რომ მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნის ნაწილში საქმეზე არარსებობს დამატებითი ფაქტობრივი გარემოებების დადგენის საჭიროება და ამ ნაწილში საკითხისგადაწყვეტა მხოლოდ სამართლებრივ შეფასებას საჭიროებს.89

საქმეზე დადგენილია, რომ მოსარჩელე ვ. ბერია 2001წ. 12 დეკემბრიდან არის პირველი ხარისხისშეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირი უვადოდ, მიყენებული ტრავმის საფუძველზე. ვ. ბერიასმიღებული ტრავმის გამო წართმეული აქვს ოთხივე კიდური და დახმარების გარეშე ვერგადაადგილდება.«შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლისპირველი პუნქტის თანახმად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს, რომლებსაც მომვლელი ანდამხმარე სჭირდებათ, სოციალური მომსახურების ორგანოები უნიშნავენ სამედიცინო დასაყოფაცხოვრებო მომსახურებას ბინაზე ან სტაციონალურ დაწესებულებაში. ამ შემთხვევაში კანონიკონკრეტულად არ განსაზღვრავს, თუ რომელი სახელმწიფო ორგანო განეკუთვნება მომვლელისდანიშვნის კომპეტენციის მქონეს. საქმეში მონაწილე მოპასუხეები - საქართველოს შრომის,ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო, აღნიშნული სამინისტროს საქვეუწყებოდაწესებულება ჯანმრთელობისა და სოციალური პროგრამების სააგენტო, ისანი-სამგორის რაიონისგამგეობა არ ცნობენ აღნიშნულ მოთხოვნას და უარს აცხადებენ, რომ რომელიმე მათგანი წარმოადგენსასეთ ორგანოს. ასეთ ვითარებაში, როდესაც კანონი ამ საკითხზე არ შეიცავს კონკრეტულ მოწესრიგებას,საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ აღნიშნული ვალდებულების უზრუნველყოფა უნდა დაეკისროსსაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს საქართველოს მთავრობის2005წ. 31 დეკემბრის დადგენილებით დამტკიცებული დებულების თანახმად მისი კომპეტენციებიდანგამომდინარე, რომელიც უზრუნველყოფს შრომის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სფეროშისახელმწიფო მმართველობასა და სახელმწიფო პოლიტიკის განხორციელებას, მით უფრო, რომ«შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ» კანონის 26-ე მუხლისპირველი პუნქტის ზემოაღნიშნული ნორმა მომვლელის დანიშვნას უკავშირებს არამარტოსაყოფაცხოვრებო, არამედ სამედიცინო მომსახურებას ბინაზე.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო იღებს ახალ გადაწყვეტილებას სსკ-ის411-ე მუხლის საფუძველზე.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 410-411-ე მუხლებით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. ვ. ბერიას საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 28დეკემბრის განჩინება ვ. ბერიასათვის მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნაზე უარის თქმის ნაწილში და ამნაწილში საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ვ. ბერიას სარჩელი მომვლელის დანიშვნის მოთხოვნის ნაწილში დაკმაყოფილდეს. დაევალოსსაქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ვ. ბერიასათვისმომვლელის დანიშვნა;4. დანარჩენ ნაწილში უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულიგანჩინება;5. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.4. ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-1503-1078(კ-05) 3 აპრილი, 2006წ.‚ქ .თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთასაკასაციო პალატაშემადგენლობა: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: ომის ინვალიდისათვის მეორე სახეობის პენსიისა და დანამატის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 13 აპრილს ოზურგეთის რაიონულ სასამართლოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა შ.დანელიამ მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალისმიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა:90

ა. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონითგათვალისწინებული შეღავათის მასზე გავრცელება, კერძოდ, უკვე დანიშნულ ომის ინვალიდობისპენსიასთან ერთად მოხუცებულობის გამო მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა მოხუცებულობის პენსიაზეორი მინიმალური პენსიის დანამატის ოდენობით;ბ. ერთი წლით მიუღებელი პენსიის - 672 ლარის ანაზღაურება.მოსარჩელემ სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა შემდეგი საფუძვლებით:დაბადებულია 1923 წელს, არის დიდი სამამულო ომის მონაწილე, სადაც მიიღო მძიმე ჭრილობამარჯვენა ფეხის არეში. აღნიშნულის გამო მიენიჭა ინვალიდობის მეორე ჯგუფი და იღებდაინვალიდობის პენსიას ყოველთვიურად 45 ლარის ოდენობით. მოსარჩელის მითითებით, მას, როგორცპენსიონერს და სამამულო ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდს, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის შესაბამისად, გააჩნია ორი სახეობის - ომისინვალიდობისა და მოხუცებულობის გამო - პენსიის ერთად მიღების უფლება. ამასთანავე, ეკუთვნისმოხუცებულობის პენსიაზე ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით დანამატიც. მოსარჩელემ მოთხოვნისდაკმაყოფილება მოითხოვა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის საფუძველზე.ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 20 ივნისის გადაწყვეტილებით შ. დანელიას სარჩელიდაკმაყოფილდა, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალს დაევალაშ. დანელიასათვის 2005წ. 13 აპრილიდან, მოხუცებულობის პენსიის მასზე დაწესებული ორიმინიმალური პენსიის დანამატით (84 ლარი) სამამულო ომის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად (45ლარი) გაცემა, ყოველთვიურად სულ 129 ლარის დანიშვნა, მასვე დაევალა მოსარჩელისათვის წინაერთი წლის მიუღებელი პენსიის - 672 ლარის ანაზღაურება. რაიონულმა სასამართლომ დადგენილადმიიჩნია, რომ შ. დანელია იყო 1941-45 წლების დიდი სამამულო ომის მონაწილე, 75 წელსგადაცილებული პირი, რომელიც ომში მიღებული ჭრილობის შედეგად დაინვალიდდა. იგი იღებდაინვალიდობის პენსიას თვეში 45 ლარის ოდენობით. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის საფუძველზე რაიონულმასასამართლომ მიიჩნია, რომ შ. დანელიას უფლება ჰქონდა, მიეღო მეორე სახის პენსია მასზედაწესებული ორი მინიმალური პენსიის დანამატით. სასამართლომ ასევე საფუძვლიანად მიიჩნიამოსარჩელის მოთხოვნა წინა ერთი წლის პენსიის ანაზღაურების თაობაზე, ვინაიდან «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 50-ე მუხლისთანახმად, თუ პენსიონერმა მიიღო პენსიის მომატების უფლება და დროულად არ მიმართა სათანადოორგანოებს პენსიის მისაღებად, მაშინ ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის სხვაობა შეიძლებოდაგაცემულიყო წარსული დროისათვის, მაგრამ არა უგვიანეს 12 თვისა, რომელიც წინ უძღოდა პენსიისგადასაანგარიშებლად მიმართვის დღეს.რაიონული სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალმა, რომელმაც მოითხოვაგასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა. აპელანტის მოსაზრებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლი მოსარჩელის მიმართ არ უნდაგავრცელებულიყო, ვინაიდან სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის 2001წ. №05/10-1364 წერილის თანახმად, აღნიშნული კანონის არც ერთი მუხლით არ იყო გათვალისწინებული ვადიანსამხედრო სამსახურში გაწვეულ ომის ინვალიდებზე, რომლებიც არ იყვნენ ოფიცრები, მონაწილეებსა დამათთან გათანაბრებულ პირებზე ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად დანიშვნა. აღნიშნული მუხლიეხებოდა მხოლოდ იმ პირებს, რომლებსაც პენსია დანიშნული ჰქონდათ ძალოვან უწყებებში ოფიცრად,ზევადიან სამსახურში ან ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურში ხელშეკრულებით საჭირო წელთანამსახურობის შესაბამისად. ამასთან, კანონის მითითებული ნორმა უნდა ამოქმედებულიყო 2006წ. 1იანვრიდან.ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა პალატის2005წ. 4 ოქტომბრის განჩინებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთისფილიალის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა ოზურგეთის რაიონულისასამართლოს 2005წ. 20 ივნისის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-4 მუხლისა და მოქმედი საპენსიო კანონმდებლობის მიხედვით,სამხედრო მოსამსახურეებს, მათი ოჯახის წევრებსა და სხვა პირებს, რომლებსაც ერთდროულადრამდენიმე სახეობის პენსიის მიღების უფლება ჰქონდათ, მათი სურვილის შესაბამისად ენიშნებოდათ91

ერთი სახეობის პენსია. ამდენად, მოქმედი საპენსიო კანონმდებლობა, როგორც წესი, ადგენდა მხოლოდერთი სახეობის პენსიის დანიშვნას, მაგრამ კანონმდებელი «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლში, გამონაკლისის სახით,განსაზღვრავდა მეორე სახეობის პენსიის - მოხუცებულობის გამო მიღების უფლებას ორი მინიმალურიპენსიის დანამატით. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატის 2002წ. 25 ნოემბრისა და28 დეკემბრის განმარტებების მიხედვით, აღნიშნული ნორმით გათვალისწინებული საპენსიო შეღავათისგავრცელებისათვის პირი უნდა ყოფილიყო: 1941-45 წლების დიდი სამამულო ომის მონაწილე, 75წ.,ოფიცერი და/ან სამხედრო სამსახურის დროს დაინვალიდებული პირი. სააპელაციო სასამართლომ არგაიზიარა აპელანტის მოსაზრება მე-60 მუხლის 2005წ. 1 იანვრიდან ამოქმედებასთან დაკავშირებით დამიუთითა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონში 2003წ. 31 დეკემბრის კანონით შეტანილი დამატების თანახმად, მართალია, კანონსდაემატა გარდამავალი დებულებების შემცველი თავი, რომლის 63-ე მუხლის თანახმად, კანონის მე-60მუხლი უნდა ამოქმედებულიყო 2005წ. 1 იანვრიდან, მაგრამ 2004წ. 29 დეკემბერს აღნიშნულ 63-ემუხლში შეტანილ იქნა ცვლილება, რომლის მიხედვით‚ ამ კანონის მე-60 მუხლის ამოქმედებაგანისაზღვრა 2006წ. 1 იანვრიდან. 2004წ. 29 დეკემბერს შეტანილი ცვლილებების ძალაში შესვლამდემოქმედებდა მე-60 მუხლის თავდაპირველი რედაქცია, რომელიც 1997წ. 1 იანვრიდან ამოქმედდაკანონის ამოქმედებასთან ერთად და რომლის მოთხოვნებსაც აკმაყოფილებდა შ. დანელია.სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალმა, რომელმაც მოითხოვაგასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით მოსარჩელისათვისსარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.კასატორის მოსაზრებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლი მოსარჩელეზე არ უნდა გავრცელებულიყო, ვინაიდანსოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის 2001წ. №05/10-1364 წერილის თანახმად,აღნიშნული კანონის არც ერთი მუხლით გათვალისწინებული არ იყო ვადიან სამხედრო სამსახურშიგაწვეულ ომის ინვალიდებზე, მონაწილეებსა და მათთან გათანაბრებულ პირებზე (რომლებიც არ იყვნენოფიცრები) ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად დანიშვნა. აღნიშნული მუხლი ეხებოდა მხოლოდ იმპირებს, რომლებსაც პენსია დანიშნული ჰქონდათ ძალოვან უწყებებში ოფიცრად, ზევადიან სამსახურშიან ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურში ხელშეკრულებით საჭირო წელთა ნამსახურობის შესაბამისად.ამასთან, საგულისხმო იყო, რომ ვადიანი სამხედრო მოსამსახურე ომის ინვალიდების, მონაწილეებისადა მათთან გათანაბრებული პირების მიერ სარჩელი შეტანილ იქნა საკონსტიტუციო სასამართლოში,რომელმაც 1997წ. 4 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სარჩელი არ დააკმაყოფილა. გარდა ამისა, კასატორისმითითებით, კანონის მითითებული ნორმა უნდა ამოქმედებულიყო 2006წ. 1 იანვრიდან.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების გამოკვლევის შედეგადმიიჩნევს, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალისსაკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, უცვლელად დარჩეს ქუთაისის საოლქო სასამართლოსადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 4 ოქტომბრისგანჩინება, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოსარჩელე შ. დანელიას მოპოვებული ჰქონდა «სამხედრო დაშინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებული ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღებისუფლება, რაც სწორად დაადგინა სააპელაციო სასამართლომ. აღნიშნული მუხლის თანახმად, ორისახეობის პენსია ენიშნებოდა 1941-45 წლების დიდი სამამულო ომის მონაწილეს, რომელიც უნდაყოფილიყო 75 წელს მიღწეული და დიდი სამამულო ომის პირველი ან მეორე ჯგუფის ინვალიდი ანოფიცერი. საქმის მასალებით დადგენილია და სადავო არ არის, რომ მოსარჩელე შ. დანელიადაბადებულია 1923 წელს, მონაწილეობდა დიდ სამამულო ომში, სადაც მიღებული ჭრილობის გამომინიჭებული აქვს ინვალიდობის მეორე ჯგუფი. აქედან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს,რომ სააპელაციო სასამართლომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის სწორი განმარტებისა დაგამოყენების საფუძველზე მართებულად დააკმაყოფილა მოსარჩელის მოთხოვნა ორი სახეობის პენსიისდანიშვნის შესახებ. ასევე კანონშესაბამისია მოსარჩელისათვის წინა ერთი წლის პენსიის თანხისანაზღაურება «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 50-ე მუხლის საფუძველზე.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოსარჩელის მიმართ ზემოაღნიშნულ საპენსიო შეღავათისგავრცელებაზე გავლენას ვერ მოახდენს ის გარემოება, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოებისსამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს92

კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით ამოღებულია «სამხედრო დაშინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-7 და მე-8 თავები და, შესაბამისად, გაუქმებულია მე-60 მუხლიც, რომელიცაღნიშნული მე-7 თავის შემადგენელ ნორმას წარმოადგენდა. იმავდროულად, მიღებულია «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» 2005წ. 23 დეკემბრის კანონი, რომლის გარდამავალი დებულებების 22-ე მუხლშიმოწესრიგებულია ამ კანონის ამოქმედებამდე მოპოვებული უფლებების შენარჩუნების საკითხი.აღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით განსაზღვრულია ომის მონაწილეთა პენსიისგანსხვავებული ოდენობები იმისდა მიხედვით, პირი განეკუთვნება მხოლოდ ომის მონაწილეს, ომისმონაწილე პირველი და მეორე ჯგუფის ინვალიდს თუ ომის მონაწილე მესამე ჯგუფის ინვალიდს, მათშორის, ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდებისათვის დადგენილია 84 ლარის ოდენობის პენსია.იმავდროულად, «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტში განსაზღვრულია,რომ ამ მუხლით გათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამ კანონის ამოქმედების მომენტიდანავტომატურად ვრცელდება მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროის მიუხედავად, თუდანიშნული პენსია ამ კანონით გათვალისწინებულ პენსიის ოდენობაზე ნაკლები ან მისი ტოლია.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოსარჩელე უნდა გაუთანაბრდეს «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული, ძველი კანონით მინიჭებულიუკეთესი საპენსიო შეღავათის შენარჩუნების უფლების მქონე პირთა კატეგორიას და უცვლელად დარჩესსააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით მისთვის დადგენილია პენსიის ოდენობა - 129 ლარი.მოსარჩელემ, რომელსაც ძველი კანონის - «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმადმინიჭებული ჰქონდა აღნიშნული საპენსიო შეღავათის მიღების გარანტია, ხოლო საპენსიო ფონდიარამართლზომიერად ეუბნებოდა მასზე უარს, ჯერ კიდევ ახალი კანონის - «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» კანონის ამოქმედებამდე, ძველი კანონის საფუძველზე მოითხოვა სასამართლო წესითაღნიშნული უფლების რეალიზაცია. ამდენად, ძველი კანონის მოქმედების პირობებში მოსარჩელესგამოხატული ჰქონდა ნება კუთვნილი უფლების განხორციელებაზე, რაც შეფერხდა საპენსიო ფონდისარამართლზომიერი ქმედებით, ხოლო «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» ახალი კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტი კი ითვალისწინებს ძველი კანონის საფუძველზე კუთვნილი გარანტიების შენარჩუნებას.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო არ აკმაყოფილებს საკასაციო საჩივარს დაუცვლელად ტოვებს სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულ განჩინებას.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალის საკასაციოსაჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 4 ოქტომბრის განჩინება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-1554-1128-კ-05 18 აპრილი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემდეგი შემადგენლობით: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),ლ. ლაზარაშვილი,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა.საკასაციო სასამართლომ საქმის მასალების გაცნობის შედეგადგ ა მ ო ა რ კ ვ ი ა:2005წ. 13 აპრილს ვ. ანთიძემ სარჩელი აღძრა სამტრედიის რაიონულ სასამართლოში მოპასუხესოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალის მიმართ, რომლითაცმოითხოვა ორი სახეობის პენსიის დანიშვნა.93

სარჩელის ფაქტობრივი საფუძვლები:მოსარჩელე არის სამამულო ომის მონაწილე, რესპუბლიკური მნიშვნელობის პერსონალურიპენსიონერი, პირველი რიგის უსინათლო ინვალიდი. პრეზიდენტის 2003წ. 23 ივლისისგანკარგულებით დაუკანონდა სამამულო ომის მონაწილეთათვის მოხუცებულობის პენსია ორმაგიდანამატით. პრეზიდენტმა განკარგულების ამოქმედების ვადა განსაზღვრა 2004წ. 1 იანვრიდან, ანუ 6თვის შემდეგ. მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ მოპასუხემ უარი განუცხადა ორი სახეობის პენსიისდანიშვნაზე, რის გამოც მოითხოვა კანონით გათვალისწინებული ყოველთვიური საპენსიო დანამატის დამიუღებელი საპენსიო დანამატის ანაზღაურება.სარჩელის სამართლებრივი საფუძვლები:«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, მოსარჩელესმიაჩნია, რომ უფლება აქვს მიიღოს ომის ინვალიდობისა და მოხუცებულობის გამო ორი სახეობისპენსია, სულ ყოველთვიურად 129 ლარი, ამავე კანონის 50-ე მუხლის შესაბამისად, მას ეკუთვნის წინა12 თვის საპენსიო დანამატის ანაზღაურება, რაც შეადგენს 1134 ლარს.მოპასუხემ - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალისწარმომადგენელმა ლ. ახობაძემ რაიონული სასამართლოს სხდომაზე სარჩელი ცნო პენსიის დანიშვნისნაწილში და განმარტა, რომ ვ. ანთიძის მოთხოვნა საფუძვლიანია, შემდეგი მოტივით:2004წ. 29 დეკემბერს «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონშიშეტანილი ცვლილების თანახმად, აღნიშნული კანონის მე-60 და 50-ე მუხლების ამოქმედებაშეჩერებულია 2006წ. 1 იანვრამდე, შესაბამისად, სარჩელის დაკმაყოფილების შემთხვევაში ვ. ანთიძესორი სახეობის პენსია და მიუღებელი საპენსიო დანამატი ეკუთვნოდა 2006წ. 1 იანვრიდან .სამტრედიის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 25 მაისის გადაწყვეტილებით ვ. ანთიძის სარჩელიდაკმაყოფილდა, სოცუზრუნველყოფის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალს დაევალა ვ.ანთიძისათვის ორი სახეობის პენსიის დანიშვნა ომის ინვალიდობისა და ასაკის გამო, სულ 129 ლარისოდენობით, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალს დაეკისრა ვ.ანთიძის სასარგებლოდ 12 თვის მიუღებელი საპენსიო დანამატის - 630 ლარის ანაზღაურება, რაცრაიონულმა სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:ვ. ანთიძე განეკუთვნება «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონითგანსაზღვრულ საპენსიო უზრუნველყოფის მქონე პირთა კატეგორიას, კერძოდ: იგი იყო 1941-45წლების დიდი სამამულო ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანი, ომის III ჯგუფის ინვალიდი,ამასთან, 75 წელს გადაცილებული (80 წლის). ვ. ანთიძეს დანიშნული ჰქონდა პენსია 45 ლარისოდენობით.რაც შეეხება სარჩელის მოთხოვნას საპენსიო დანამატის 1134 ლარის ანაზღაურების თაობაზე,რაიონულმა სასამართლომ დაასკვნა, რომ ამ ნაწილში ვ. ანთიძეს უნდა ანაზღაურებოდა მხოლოდ ერთიწლის მიუღებელი დანამატი - 630 ლარის ოდენობით.რაიონული სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრასოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალმა, რომლითაც მოითხოვარაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმება შემდეგი მოტივით:«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში 2003წ. 23 ივლისის №2561დადგენილებით, ამ კანონის მე-60 მუხლი, რომელიც ითვალისწინებს «ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-45წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებს, რომლებსაც შეუსრულდათ 70 წელიან/და არიან I და II ჯგუფის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, ეძლევათ ორი სახეობისპენსია - ომის ინვალიდობის მიხედვით და ასაკის გამო, თუ საქართველოს კანონმდებლობით მათ აქვთამ პენსიების დანიშვნის უფლება. პენსიაზე მათ აგრეთვე დაერიცხებათ დანამატი ასაკის გამო,მინიმალური პენსიის ორმაგი ოდენობით‚‚, ხოლო 2004წ. 29 დეკემბერს აღნიშნულ კანონში ისევშევიდა ცვლილება, რომლის მიხედვით 50-ე და მე-60 მუხლები ამოქმედდება 2006წ. 1 იანვრიდან.აღნიშნულიდან გამომდინარე, რაიონულ სასამართლოს უფლება არ ჰქონდა გამოეყენებინა შეჩერებულინორმები და ამ ნორმების საფუძველზე გამოეტანა გადაწყვეტილება.გადაწყვეტილებაში მითითებული გარემოება, რომ მოპასუხე მხარის წარმომადგენელმა ლ. ახობაძემსარჩელი ცნო პენსიის დანიშვნის ნაწილში, არასწორია, რამდენადაც ეს არ გამომდინარეობდამოწინააღმდეგე მხარის პოზიციიდან, არამედ ფონდი დაეთანხმა იმ გარემოებას, რომ ვ. ანთიძეაკმაყოფილებდა «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლისმოთხოვნებს.მოსარჩელე ვ. ანთიძემ სააპელაციო საჩივართან დაკავშირებით წარმოადგინა შეპასუხება და აღნიშნა,რომ სააპელაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს შემდეგი მოტივით:94

მოსარჩელემ განცხადება სათანადო საბუთებთან ერთად შეიტანა 12 დეკემბერს, ვინაიდან პენსიისდანიშვნის საკითხი მისი მიზეზით არ შეჩერებულა, აქედან გამომდინარე, მას პენსია უნდა დანიშვნოდაარა სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების დღიდან, არამედ განცხადების შეტანის დღიდან,რასაც უნდა დამატებოდა5 თვის დანამატი კანონის მიღებიდან განცხადების შეტანამდე, რაც შეადგენს1134 ლარს, ხოლო, რაც შეეხება სააპელაციო საჩივარს, ის არ ექვემდებარებოდა დაკმაყოფილებასუსაფუძვლობის გამო.ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთასააპელაციო პალატის 2005წ. 19 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის სამტრედიის ფილიალის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, შესაბამისად,გაუქმდა რაიონული სასამართლოს 2005წ. 25 მაისის გადაწყვეტილება, რაც სააპელაციო სასამართლომდაასაბუთა შემდეგნაირად:სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:ვ. ანთიძე დაბადებულია 1925 წელს, ე.ი არის 75 წელს გადაცილებული პირი, ამასთან, ფაშიზმისწინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომის მონაწილე. ვ. ანთიძე არ იყო ომში დაინვალიდებული პირი,მაგრამ 2000წ. აპრილიდან იგი არის მხედველობით პირველი ჯგუფის ინვალიდი და მასზე უნდაგავრცელდეს ზემოხსენებული კანონის მე-60 მუხლით დადგენილი შეღავათი მეორე სახეობის პენსიისდანიშვნის შესახებ.სააპელაციო სასამართლომ ჩათვალა, რომ რაიონულმა სასამართლომ არასწორად განმარტა «სამხედროდა შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთასაპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლი, რომლის თანახმად, «ფაშიზმის წინააღმდეგ1941-45 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებს, რომლებსაც შეუსრულდათ75 წელი ან/და არიან I და II ჯგუფის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, ეძლევათ ორისახეობის პენსიის – ომის ინვალიდობის მიხედვით და ასაკის გამო (წელთა ნამსახურობისათვის)ერთდროულად მიღების უფლება. ამასათან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზე დაენიშნებათ დანამატიმოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით. ვინაიდან ვ, ანთიძე იყო 75წელს გადაცილებული, სამამულო ომის მონაწილე, მაგრამ არ იყო ომში დაინვალიდებული პირი, მასზევერ გავრცელდებოდა ზემოხსენებული ნორმით დაწესებული საპენსიო შეღავათი.სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისმე-60 მუხლი იმ რედაქციით, რომლის საფუძველზეც სააპელაციო პალატამ მიიღო გადაწყვეტილება,დღემდე ძალაშია.სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა ვ. ანთიძემ,რომლითაც მოითხოვა სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმება, შემდეგი მოტივით:კასაციის საფუძვლები:ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ არასწორად განმარტა «სამხედრო და შინაგან საქმეთაორგანოების სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლი.«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლში ორმაგი პენსიისა და ასაკისგამო მინიმალური პენსიის ორმაგი დანამატის უფლების მოსაპოვებლად შემდეგი მოთხოვნებიადაყენებული: 1) «ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-45 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვებისმონაწილეები, რომლებსაც შეუსრულდათ 70 წელი; 2) არიან I და II ჯგუფის ინვალიდები; 3) თუსაქართველოს კანონმდებლობით მათ აქვთ ამ პენსიების დანიშვნის უფლება. კასატორი მიიჩნევს, რომიგი აკმაყოფილებს ზემოაღნიშნული კანონის ყველა მოთხოვნას.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრებისმოტივების დასაბუთებულობა-საფუძვლიანობის, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერებისშემოწმების შედეგად მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ ვ. ანთიძის საკასაციო საჩივარი არ უნდადაკმაყოფილდეს, შესაბამისად, უცვლელად უნდა დარჩეს ქუთაისის საოლქო სასამართლოსადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 19 ოქტომბრისგადაწყვეტილება, შემდეგ გარემოებათა გამო:სააპელაციო სასამართლოს მიერ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების მიღებისას დარღვეული არ არისმატერიალური და საპროცესო სამართლის ნორმები, კერძოდ, სსკ-ის 393.2 და 394 «ე» მუხლებისმოთხოვნები. სასამართლომ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, არ გამოიყენა კანონი,რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა, სასამართლომ სწორად განმარტა კანონი და გადაწყვეტილებაიურიდიულად თვალსაზრისით დასაბუთებულია.საკასაციო სასამართლო სსსკ-ის 407.2. მუხლის შესაბამისად იზიარებს სააპელაციო სასამართლოსმიერ დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს, კერძოდ: ვ. ანთიძე დაბადებულია 1925 წელს, ე.ი არის75 წელს ასაკს გადაცილებული პირი, 1941-1945 წლების ფაშიზმის წინააღმდეგ ომის მონაწილე, Iჯგუფის ინვალიდი მხედველობით საერთო დაავადების საფუძველზე.95

საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოებისსამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-60/კანონის 2003წ. 23 ივლისის რედაქცია/ მუხლით დადგენილი საპენსიოშეღავათების მოპოვებისათვის პირი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს: ა) უნდა იყოს 1941-45 წლების ომის მონაწილე; ბ) შესრულებული უნდა ჰქონდეს 70 წელი; გ) უნდა იყოს ომის I ან IIჯგუფის ინვალიდი.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ»საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» 2003.წ.23.07. კანონისახალი რედაქციით ჩამოყალიბდა კანონის მე-17, 21-ე, 22-ე, 25-ე, 34-ე, 36-ე, 50-ე, მე-60მუხლები, კანონის 48-ე მუხლს დაემატა მე-4 პუნქტი, ხოლო «სამხედრო და შინაგან საქმეთაორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში 31.12.03წ. შეტანილი დამატებების თანახმად, კანონსდაემატა გარდამავალი დებულებების შემცველი მერვე თავი, რომლის 63-ე მუხლის თანახმად კანონისმე-60 მუხლის განახლებული რედაქცია უნდა ამოქმედებულიყო 2005წ. 1 იანვრიდან. 29.12.04წ.კანონით შეტანილი ცვლილების თანახმად ამ კანონის მე-60 მუხლის ამოქმედების ვადამ გადაიწია2006წ. 1 იანვრამდე.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ»საქართველოს კანონში 21.12.03 /მე-60 მუხლის ამოქმედების 2005წ. 1 იანვრამდე გადატანა/ და29.12.04 /მე-60 მუხლის ამოქმედების 2006წ. 1 იანვრამდე გადატანა/ შეტანილი ცვლილებებითგანისაზღვრა 2003წ.23.07. კანონით ჩამოყალიბებული მე-60 მუხლის განახლებული რედაქციის ძალაშიშესვლის თარიღი, რომლითაც ორი სახეობის პენსიის დანიშვნის უფლება ომის მონაწილეები მოიპოვებენ2006წ. 1 იანვრიდან.საქმის მასალებით და სააპელაციო სასამართლოს მიერ დადგენილი ფაქტობრივი გარემოებებისთანახმად, ვ. ანთიძე არ პასუხობს 2003წ.23.07. კანონით ჩამოყალიბებული მე-60 მუხლისგანახლებული რედაქციით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს, კერძოდ: იგი დაბადებულია 1925 წელს,ე.ი არის 70წ. ასაკს გადაცილებული პირი, 1941-1945 წლების ფაშიზმის წინააღმდეგ ომის მონაწილე,მაგრამ არ არის ომის ინვალიდი, ის არის I ჯგუფის ინვალიდი მხედველობით საერთო დაავადებისსაფუძველზე, რის გამოც საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ არსებობს ვ. ანთიძის საკასაციოსაჩივრის დაკმაყოფილების ფაქტობრივი და სამართლებრივი საფუძვლები.ამასთან, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ 2006წ. 1 იანვრიდან ძალში შევიდა «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» კანონი, რომლის 22.2. მუხლი შეიცავს იმ საკანონმდებლო აქტების ჩამონათვალს,რომელიც არეგულირებს ამავე აქტებით პენსიების მიმღებ პირთა წრეს, მათი უფლების წარმოშობისსაფუძვლებსა და პენსიის ოდენობას. მითითებული ნორმის «დ» პუნქტით კი განისაზღვრა პენსიისოდენობა როგორც ომის ინვალიდებისათვის, ასევე ომის მონაწილესა და მასთან გათანაბრებულიპირებისათვის. ამავე კანონის 21.1. მუხლის თანახმად ამ კანონის ამოქმედებამდე გაცემული პენსიები,რომელიც დანიშნულია ამ კანონის მე-5 მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლებითა და ამ მუხლისმე-2 პუნქტით განსაზღვრული აქტებით /მათ შორის, 22.2. მუხლის «დ» ქვეპუნქტის თანახმად«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონით/, ამ კანონის ამოქმედების დღიდანგანიხილება, როგორც ამ კანონის თანახმად, დანიშნული და გაცემული პენსიები და მათი გაცემაგაგრძელდება მხოლოდ ამ კანონის შესაბამისად.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ ვ. ანთიძისსაკასაციო საჩივარი არ ექვემდებარება დაკმაყოფილებას, შესაბამისად, სახეზე არ არის საკასაციოსასამართლოს მიერ სსსკ-ის 410-ე მუხლის შესაბამისად სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმების სამართლებრივი საფუძვლები.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 1.2 მუხლით,სსკ-ის 390-ე, 399-ე, 410-ე მუხლებით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ვ. ანთიძის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს უსაფუძვლობის გამო;2. უცვლელად დარჩეს ქუთაისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა სააპელაციო პალატის 2005წ. 19 ოქტომბრის გადაწყვეტილება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.96

ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-293-278(კ-06) 1 აგვისტო, 2006წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: მეორე სახის პენსიის დანიშვნა და ერთი წლის მიუღებელი საპენსიო თანხისანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 12 ოქტომბერს ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა პ.ძნელაძემ მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისმიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის მის სასარგებლოდ მეორე სახის (მოხუცებულობისგამო) პენსიის დანიშვნის, ასევე წინა ერთი წლის მიუღებელი პენსიის ანაზღაურების დავალება.მოსარჩელე სარჩელის დაკმაყოფილებას ითხოვდა იმ საფუძვლებით, რომ წარმოადგენდა სამამულო ომისმე-2 ჯგუფის ინვალიდს, დაბადებული იყო 1921 წელს, იღებდა ინვალიდობის პენსიას 45 ლარისოდენობით. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალი უარსეუბნებოდა მეორე სახის პენსიის დანიშვნაზე.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 24 ნოემბრის გადაწყვეტილებით სარჩელი დაკმაყოფილდა,პ. ძნელაძის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად (45 ლარი) დაენიშნა მეორე სახეობის პენსია -მოხუცებულობის გამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) მოხუცებულობისათვის დაწესებულიმინიმალური დანამატით (84 ლარი) 2005წ. 1 ივლისიდან, მასვე აუნაზღაურდა მიუღებელი საპენსიოთანხა 1008 ლარის ოდენობით.საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება დაეფუძნა შემდეგ მოტივებს:საქალაქო სასამართლომ საქმეზე დადგენილად მიიჩნია, რომ პ. ძნელაძე იყო 85წ. და როგორცსამამულო ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდი, ყოველთვიურად იღებდა პენსიას 45 ლარის ოდენობით.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატის 2002წ. 27 დეკემბრის განჩინებაში განმარტებულიიყო, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლით დადგენილი შეღავათისმოპოვებისათვის ამ კანონის «ა» და «ბ» ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ სამხედრო მოსამსახურესუნდა დაეკმაყოფილებინა შემდეგი პირობები: ა) უნდა ყოფილიყო 1941-45 წლების დიდი სამამულოომის მონაწილე; ბ) უნდა შესრულებოდა 75 წელი; გ) უნდა ჰქონოდა ოფიცრის წოდება ან უნდაყოფილიყო სამხედრო სამსახურის დროს დაინვალიდებული ომის პირველი ან მეორე ჯგუფისინვალიდი. მოსარჩელე პ. ძნელაძე ამ მოთხოვნებს აკმაყოფილებდა, რის გამოც მასზე უნდაგავრცელებულიყო მითითებული მუხლით დადგენილი შეღავათი, კერძოდ, უკვე დანიშნულ ომისინვალიდობის პენსიასთან (45 ლარი) ერთად, მას უფლება ჰქონდა, მიეღო მოხუცებულობის პენსია(28 ლარი) ორი მინიმალური პენსიის დანამატით (56 ლარი), ე.ი. 129 ლარი. გარდა ამისა,სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელის მოთხოვნა მისთვის ინვალიდობის პენსიაზე მოხუცებულობისპენსიის დამატების შედეგად ძველსა და ახალ პენსიებს შორის არსებული სხვაობის წინა 12 თვის (1008ლარის) ანაზღაურების შესახებ საფუძვლიანი იყო და უნდა დაკმაყოფილებულიყო.საქალაქო სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება.აპელანტის განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონში 2005წ. 28 ოქტომბერს შეტანილი ცვლილების შესაბამისად,აღნიშნული კანონის მე-60 მუხლის «ი-ლ» ქვეპუნქტების მოქმედება შეჩერებული იყო 2006წ. 1იანვრამდე, რის გამოც მითითებული ნორმა მოსარჩელეზე ვერ გავრცელდებოდა.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 8 თებერვლისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისსააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, გაუქმდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 24 ნოემბრისგადაწყვეტილება, პ. ძნელაძის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ პ. ძნელაძე წარმოადგენდა დიდი სამამულოომის მონაწილეს და მისი პენსია შეადგენდა თვეში 45 ლარს. სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით,«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონში97

ცვლილებების შეტანის შესახებ 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით გაუქმდა ამ კანონის მე-7 და მე-8თავები და ამდენად, აღარ არსებობდა ორი სახეობის პენსია. ამასთან, «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»კანონის 22-ე მუხლის პირველი პუნქტის «დ-ა» ქვეპუნქტით, ომის მონაწილეებს ეკუთვნოდათ პენსია70 ლარის ოდენობით. ამავე კანონის მე-6 მუხლის მიხედვით, თუ პირს ჰქონდა ორი სახეობისპენსიის მიღების უფლება, შეეძლო აერჩია ერთ-ერთი სურვილის მიხედვით.სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა პ.ძნელაძემ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე საქალაქოსასამართლოს გადაწყვეტილების უცვლელად დატოვება.კასატორის მითითებით, სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას საფუძვლად დაედო«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონშიცვლილებების შეტანის შესახებ 2005წ. 23 დეკემბრის კანონი, რომლითაც გაუქმდა ამ კანონის მე-7 დამე-8 თავები. კასატორის მოსაზრებით, დავის გადაწყვეტისას სასამართლოს აღნიშნული ცვლილება არუნდა გამოეყენებინა, რადგან მან სასამართლოს მიმართა 2005წ. ივლისის თვეში, კანონშიზემომითითებული ცვლილების შეტანამდე. აღნიშნული ცვლილება მის მდგომარეობას აუარესებდა და ამშემთხვევაში კანონს არ ჰქონდა უკუქცევითი ძალა.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 30 ივნისის განჩინებით პ. ძნელაძის საკასაციო საჩივარი დასაშვებად იქნა ცნობილიადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» და «გ» ქვეპუნქტებისსაფუძველზე და მიღებულ იქნა განსახილველად.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების გამოკვლევის შედეგადმიიჩნევს, რომ პ. ძნელაძის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდესქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 8 თებერვლისგადაწყვეტილება, საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს, შემდეგგარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილებაგამოტანილია კანონის არასწორი გამოყენებისა და განმარტების საფუძველზე, ამასთან, საქმისათვისარსებითი მნიშვნელობის მქონე ფაქტობრივი გარემოებების გამოკვლევის გარეშე, რის გამოც არსებობსსსკ-ის 393-ე მუხლის მე-2 და მე-3, 394-ე მუხლის «ე» ქვეპუნქტით გათვალისწინებულიგადაწყვეტილების გაუქმების საფუძვლები.საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს განმარტებას, რომ პირებმა,რომელთაც «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთასაპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის მოქმედების დროს მოითხოვეს კუთვნილისაპენსიო შეღავათის მიღება, თუმცა უფლების რეალიზაცია ვერ მოასწრეს «სამხედრო და შინაგანსაქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე 2005წ. 23 დეკემბრის კანონისა და«სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის ამოქმედებამდე, დაკარგეს აღნიშნული შეღავათის მიღებისუფლება.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებების შეტანის თაობაზე 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით ამოღებულია «სამხედრო და შინაგანსაქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-7 და მე-8 თავები და, შესაბამისად, გაუქმებულია მე-60 მუხლიც, რომელიცაღნიშნული მე-7 თავის შემადგენელ ნორმას წარმოადგენდა. იმავდროულად, მიღებულია «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» 2005წ. 23 დეკემბრის კანონი, რომლის გარდამავალი დებულებების 22-ე მუხლშიმოწესრიგებულია ამ კანონის ამოქმედებამდე მოპოვებული უფლებების შენარჩუნების საკითხი.აღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით განსაზღვრულია ომის მონაწილეთა პენსიისგანსხვავებული ოდენობები იმისდა მიხედვით, პირი განეკუთვნება მხოლოდ ომის მონაწილეს, ომისმონაწილე პირველი და მეორე ჯგუფის ინვალიდს თუ ომის მონაწილე მესამე ჯგუფის ინვალიდს, მათშორის, ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდებისათვის დადგენილია 84 ლარის ოდენობის პენსია. ამასთანავე,«სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტში განსაზღვრულია, რომ ამ მუხლითგათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამ კანონის ამოქმედების მომენტიდან ავტომატურადვრცელდება მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროის მიუხედავად, თუ დანიშნული პენსია ამკანონით გათვალისწინებულ პენსიის ოდენობაზე ნაკლები ან მისი ტოლია. ამდენად, აღნიშნულიმუხლი ითვალისწინებს კანონის ძველი რედაქციის საფუძველზე კუთვნილი გარანტიების შენარჩუნებას.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ პირები, რომლების აკმაყოფილებდნენ «სამხედრო და შინაგანსაქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-60 მუხლის პირობებს, ხოლო საპენსიო ფონდი არამართლზომიერად ეუბნებოდაუარს საპენსიო შეღავათის გავრცელებაზე და მითითებული ნორმის მოქმედების პერიოდში სასამართლო98

წესით მოითხოვეს კუთვნილი საპენსიო უფლებების რეალიზაცია, უნდა გაუთანაბრდნენ «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული, ძველი კანონითმინიჭებული უკეთესი საპენსიო შეღავათის შენარჩუნების უფლების მქონე პირთა კატეგორიას.მოცემულ შემთხვევაში სააპელაციო სასამართლოს არ გამოურკვევია საკითხი, მოსარჩელე პ. ძნელაძესმოპოვებული ჰქონდა თუ არა «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებულიორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღების უფლება. აღნიშნული მუხლის თანახმად, ორი სახეობისპენსია ენიშნებოდა 1941-45 წლების დიდი სამამულო ომის მონაწილეს, რომელიც უნდა ყოფილიყო 75წელს მიღწეული და დიდი სამამულო ომის პირველი ან მეორე ჯგუფის ინვალიდი ან ოფიცერი.სააპელაციო სასამართლოს არ გამოურკვევია, ინვალიდობის მეორე ჯგუფი მოსარჩელე პ. ძნელაძესმინიჭებული ჰქონდა თუ არა დიდ სამამულო ომში მიღებული ჭრილობის გამო. საქმის მასალებიაღნიშნულ საკითხზე არაერთგვაროვანია და წინააღმდეგობრივია თავად სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის წარმომადგენლის პოზიცია. სააპელაციო სასამართლოს2006წ. 8 თებერვლის სასამართლო სხდომის ოქმში დაფიქსირებული, ქუთაისის ფილიალისწარმომადგენლის ბოლო განმარტების თანახმად, მოსარჩელე არის ომის მონაწილე და არა ინვალიდი,თავად მოსარჩელის განმარტების თანახმად, მას ინვალიდობა მიღებული აქვს 1960 წელს. აღნიშნულისაკითხი, კერძოდ, მოსარჩელე პ. ძნელაძეს მეორე ჯგუფის ინვალიდობა დადგენილი აქვს თუ არადიდ სამამულო ომში მიღებული ჭრილობის გამო, საჭიროებს საქმის ფაქტობრივი გარემოებებისდამატებით გამოკვლევას, რაც საკასაციო სასამართლოს მიერ შეუძლებელია საამისოდ შესაბამისიპროცესუალური უფლებამოსილების არქონის გამო.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ვინაიდან საქმეზე საკასაციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილებისმიღება შეუძლებელია, სამოქალქო საპროცესო კოდექსის 412-ე მუხლის თანახმად, საკასაციოსასამართლო აუქმებს გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებას და საქმეს ხელახლა განსახილველად უბრუნებსსააპელაციო სასამართლოს. სააპელაციო სასამართლომ საქმის ხელახალი განხილვისას უნდაგამოარკვიოს, წარმოადგენს თუ არა მოსარჩელე პ. ძნელაძე დიდ სამამულო ომში მიღებული ჭრილობისგამო დაინვალიდებულ პირს. თუკი სააპელაციო სასამართლო დაადგენს, რომ მოსარჩელეაკმაყოფილებდა «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის მოთხოვნებს, აღნიშნული სარჩელისდაკმაყოფილების საფუძველია.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. პ. ძნელაძის საკასაციო საჩივარი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 8თებერვლის გადაწყვეტილება;3. საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;4. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველო სახელით№ ბს-380-364(კ-06) 27 სექტემბერი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძე‚ნ. ქადაგიძესარჩელის საგანი: ომის ინვალიდობისათვის მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 17 მაისს ს. ჩაჩუამ სარჩელი აღძრა თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რაიონულსასამართლოში მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ დაადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი, მე-2, მე-5, მე-9, მე-12, სსკ-ის 243-ე, 250-ე,264-ე და 370-ე მუხლების საფუძველზე, მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო99

ფონდისათვის მის სასარგებლოდ 2005წ. 1 მაისიდან ძირითად პენსიაზე ყოველთვიურად 42 ლარისდაკისრება მოითხოვა. შესაბამისად, მას 98 თვის მიუღებელი საპენსიო დანამატის სახით 4116 ლარიუნდა მიეღო.სარჩელში აღნიშნული იყო, რომ ს. ჩაჩუა იყო სამამულო ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდი დაღებულობდა პენსიას თვეში 45 ლარის ოდენობით. ამასთან, ს. ჩაჩუა ომისა და სამხედრო ძალებისვეტერანს წარმოადგენდა, სარგებლობდა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი უფლებებითა დაშეღავათებით. «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან დათხოვნილ პირთა და მათიოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლისა და «ვეტერანთა შესახებ»კანონის შესაბამისად, მას ეკუთვნოდა დანამატი პენსიაზე 42 ლარის ოდენობით, რასაც მოპასუხე არუნიშნავდა და რითაც მისი კანონიერი ინტერესები ილახებოდა. მოსარჩელის განმარტებით, მას 1997წლიდან სარჩელის აღძვრის დროისათვის მისაღები ჰქონდა 98 თვის მიუღებელი საპენსიო დანამატისსხვაობა 4116 ლარის ოდენობით.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30 სექტემბრისსხდომაზე მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის წარმომადგენელმა სარჩელიარ ცნო.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30 სექტემბრისგადაწყვეტილებით ს. ჩაჩუას სარჩელი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; სოციალური დაზღვევის ერთიანსახელმწიფო ფონდს ს. ჩაჩუას სასარგებლოდ დაეკისრა, ასაკის გამო, მინიმალურ პენსიაზე დანამატის- 56 ლარის გადახდა 2005წ. 1 აგვისტოდან; სასარჩელო მოთხოვნას, ახალ და ძველ პენსიებს შორისსხვაობის გადაანგარიშების თაობაზე, უარი ეთქვა.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30 სექტემბრისგადაწყვეტილება მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა სააპელაციო წესითგაასაჩივრა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და მოსარჩელისათვის სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სხდომაზე აპელანტმა, სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის წარმომადგენელმა, სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნა დააზუსტა და გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების იმ ნაწილის გაუქმება მოითხოვა, რომლითაც ს. ჩაჩუას სარჩელი დაკმაყოფილდანაწილობრივ და სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს ს. ჩაჩუას სასარგებლოდ, ასაკისგამო, მინიმალურ პენსიაზე დანამატის - 56 ლარის გადახდა დაეკისრა 2005წ. 1 აგვისტოდან.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 27 მარტისგადაწყვეტილებით სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება გასაჩივრებულ ნაწილშიდა ამ ნაწილში მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც სარჩელი გასაჩივრებულ ნაწილში არდაკმაყოფილდა.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30 სექტემბრის გადაწყვეტილების ის ნაწილი, რომლითაც მოსარჩელე ს.ჩაჩუას მოთხოვნას ახალ და ძველ პენსიებს შორის სხვაობის გადაანგარიშებაზე უარი ეთქვა, მხარეებსსადავოდ არ გაუხდიათ და იგი კანონიერ ძალაში იყო შესული. სააპელაციო სასამართლოშიგასაჩივრებული იყო გადაწყვეტილების ის ნაწილი, რომლითაც სოციალური დაზღვევის ერთიანსახელმწიფო ფონდს მოსარჩელის სასარგებლოდ, ასაკის გამო, მინიმალურ პენსიაზე დანამატის სახით2005წ. 1 აგვისტოდან 56 ლარის გადახდა დაეკისრა.სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის მიხედვით (2005წ. 23 დეკემბრამდე მოქმედირედაქციით), ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვებისმონაწილეებს, რომლებსაც შეუსრულდათ 75 წელი ან/და იყვნენ I და II ჯგუფის ინვალიდები,ეძლეოდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობის მიხედვით და მოხუცებულობის გამო (შრომისწელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღების უფლება. ამასთან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზედაენიშნებოდათ დანამატი მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით,ანუ სადავო გადაწყვეტილების გამოტანის მომენტისათვის საპენსიო დანამატის სახით 1941-45 წლებისდიდი სამამულო ომის მონაწილე, 75 წელს გადაცილებული ოფიცრების და/ან I და II ჯგუფის ომისინვალიდებისათვის უკვე დანიშნულ ომის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად, კანონმდებლობა დამატებითითვალისწინებდა მეორე სახეობის პენსიის, მოხუცებულობის გამო პენსიის ორმაგი დანამატის დანიშვნისშესაძლებლობას. ამასთან, საქმის მასალებით დადგენილი იყო, რომ მოსარჩელე ს. ჩაჩუას,დაბადებულს 1916წ. 30 ოქტომბერს, მეორე მსოფლიო ომის მონაწილესა და მეორე ჯგუფის ინვალიდს,სარჩელის შეტანის დროისათვის დანიშნული ჰქონდა ომის მონაწილის პენსია 45 ლარის ოდენობით.სააპელაციო სასამართლოს მტკიცებით, მოსარჩელე ს. ჩაჩუა მითითებული კანონის მე-60 მუხლითმოსარგებლე პირს არ წარმოადგენდა და მასზე აღნიშნული მუხლით გათვალისწინებული შეღავათები ვერგავრცელდებოდა.100

სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა, რომ მის მიერ გადაწყვეტილების გამოტანის მომენტისათვისაღარ არსებობდა ის სამართლებრივი ნორმა, რომლის საფუძველზეც მოსარჩელე სასარჩელო მოთხოვნისდაკმაყოფილებას მოითხოვდა.სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ 2006წ. 1 იანვრიდან ამოქმედდა «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» კანონი, რომლითაც სახელმწიფო პენსიების დაწესების, პენსიაზე უფლების წარმოშობისსაფუძვლები მოწესრიგდა. აღნიშნული კანონის 22-ე მუხლის მე-2 პუნქტის «დ.ბ» ქვეპუნქტითგანისაზღვრა, რომ 2006წ. 1 იანვრიდან ომის მონაწილეებს დაენიშნებოდათ პენსია 60 ლარისოდენობით.სააპელაციო სასამართლომ დამატებით მიუთითა, რომ მოსარჩელეს არ ეზღუდებოდა უფლება, ამკანონით გათვალისწინებული საფუძვლებით სახელმწიფო პენსიის გაანგარიშების მოთხოვნით სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისათვის მიემართა.სააპელაციო სასამართლომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სააპელაციოსაჩივარი დააკმაყოფილა, ხოლო საქმეზე მიღებული ახალი გადაწყვეტილებით ს. ჩაჩუას სარჩელიგასაჩივრებულ ნაწილში არ დააკმაყოფილა.სააპელაციო სასამართლოს 2006წ. 27 მარტის გადაწყვეტილება ს. ჩაჩუას წარმომადგენელმა გულიკოჩაჩუამ საკასაციო წესით გაასაჩივრა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის ხელახლაგანსახილველად იმავე სასამართლოსთვის დაბრუნება მოითხოვა. კასატორის განმარტებით, სააპელაციოსასამართლომ არ გამოიყენა სამოქალაქო კოდექსის მე-6 მუხლი და კანონს უკუქცევითი ძალა მიანიჭა,რაც კანონდარღვევას წარმოადგენს და მიღებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 19 ივნისის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილისშესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებულის. ჩაჩუას წარმომადგენელგულიკო ჩაჩუას საკასაციო საჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2006წ. 19 ივნისის განჩინებისჩაბარებიდან 20 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველადსაკასაციო საჩივარი ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით;ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულიდასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2006წ. 19 ივლისამდე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 19 ივლისის განჩინებით ს. ჩაჩუას საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად და მისიგანხილვა დაინიშნა 2006წ. 27 სექტემბერს მხარეთა დასწრების გარეშე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენის გარეშე გაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობადა თვლის, რომ ს. ჩაჩუას საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის მიხედვით (2005წ. 23 დეკემბრამდე მოქმედირედაქციით), ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვებისმონაწილეებს, რომლებსაც შეუსრულდათ 75 წელი ან/და იყვნენ I და II ჯგუფის ინვალიდები,ეძლეოდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობის მიხედვით და მოხუცებულობის გამო (შრომისწელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღების უფლება. ამასთან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზედაენიშნებოდათ დანამატი მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით.საკასაციო სასამართლო ვერ დაეთანხმება სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას, რომ მოსარჩელე ს.ჩაჩუა მითითებული კანონის მე-60 მუხლით მოსარგებლე პირს არ წარმოადგენდა და მასზე აღნიშნულიმუხლით გათვალისწინებული შეღავათები ვერ გავრცელდებოდა.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოსარჩელე ს. ჩაჩუას გააჩნდა «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებულიორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღების უფლება, რის თაობაზეც მიმართა მოპასუხეს, ხოლოსოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა უსაფუძვლოდ უთხრა უარი მეორე სახეობისპენსიის დანიშვნაზე, ვინაიდან საკასაციო სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია, რომ ს. ჩაჩუა არისსამამულო ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდი და სარჩელის შეტანის დროისათვის დანიშნული ჰქონდა ომისმონაწილის პენსია 45 ლარის ოდენობით.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოსარჩელის მიმართ ზემოაღნიშნული საპენსიო შეღავათისგავრცელებაზე გავლენას ვერ მოახდენს ის გარემოება, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე2005წ. 23 დეკემბრის კანონით ამოღებულ იქნა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის101

წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-7 და მე-8 თავები და შესაბამისად, გაუქმდახსენებული კანონის მე-60 მუხლიც, რომელიც ამავე კანონის მე-7 თავში შედიოდა.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ 2005წ. 23 დეკემბერსვე მიღებულ იქნა «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» კანონი, რომლითაც სახელმწიფო პენსიების დაწესებისა და პენსიაზე უფლებისწარმოშობის საფუძვლები მოწესრიგდა. ხსენებული კანონი ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან. აღნიშნულიკანონის 22-ე მუხლით გარანტირებულია ამ კანონის ამოქმედებამდე მოპოვებული უფლებებისშენარჩუნება, კერძოდ, ხსენებული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით განსაზღვრულია ომისმონაწილეთა პენსიის განსხვავებული ოდენობები იმისდა მიხედვით, პირი განეკუთვნება მხოლოდ ომისმონაწილეს, ომის მონაწილე პირველი და მეორე ჯგუფის ინვალიდს თუ ომის მონაწილე მესამე ჯგუფისინვალიდს, მათ შორის, ომის მეორე ჯგუფის ინვალიდებისათვის დადგენილია 84 ლარის ოდენობისპენსია.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3პუნქტით დადგენილია, რომ ამ მუხლით გათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამ კანონისამოქმედების მომენტიდან ავტომატურად ვრცელდება მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროისმიუხედავად, თუ დანიშნული პენსია ამ კანონით გათვალისწინებულ პენსიის ოდენობაზე ნაკლებია ანმისი ტოლია.მართალია, სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანის მომენტისათვისუკვე მოქმედებდა «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონი, მაგრამ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო იზიარებს კასატორისმოსაზრებას, რომ სააპელაციო სასამართლომ არასწორად მიანიჭა «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»საქართველოს კანონს უკუძალა, რაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველია.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოსარჩელე უნდა გაუთანაბრდეს «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული, ძველი კანონით მინიჭებულიუკეთესი საპენსიო შეღავათის შენარჩუნების უფლების მქონე პირთა კატეგორიას, ვინაიდან ამშემთხვევაში ძველი კანონით, ანუ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონით დადგენილი პენსია - 129 ლარი «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»საქართველოს ახალი კანონით გათვალისწინებულ პენსიის ოდენობაზე - 84 ლარზე მეტია.ამასთან, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ მოსარჩელემ, რომელსაც ძველი კანონის -«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, მინიჭებული ჰქონდა აღნიშნული საპენსიოშეღავათის მიღების უფლება, ხოლო მოპასუხე არამართლზომიერად ეუბნებოდა მასზე უარს, ჯერ კიდევახალი კანონის - «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის ამოქმედებამდე, ძველი კანონის საფუძველზემოითხოვა რა სასამართლო წესით აღნიშნული უფლების რეალიზაცია, ძველი კანონის მოქმედებისპირობებშივე გამოხატა ნება კუთვნილი უფლების განხორციელებაზე, რაც შეფერხდა მოპასუხისარამართლზომიერი ქმედებით.გარდა ამისა, საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში საკასაციო საჩივრისმოთხოვნას და შესაბამისად, საკასაციო სასამართლოს განხილვის საგანს წარმოადგენს მხოლოდ ომისინვალიდობისათვის მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა, ვინაიდან ს. ჩაჩუას სააპელაციო წესით არგაუსაჩივრებია თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 30სექტემბრის გადაწყვეტილება, რომლითაც მის მეორე სასარჩელო მოთხოვნას ახალ და ძველ პენსიებსშორის სხვაობის გადაანგარიშების თაობაზე, უარი ეთქვა და შესაბამისად, ამ ნაწილში ხსენებულიგადაწყვეტილება შევიდა კანონიერ ძალაში.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ს. ჩაჩუას საკასაციოსაჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოსადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 15 თებერვლის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნეს ახალიგადაწყვეტილება, რომლითაც მისი სარჩელი ომის ინვალიდობისათვის მეორე სახეობის პენსიისდანიშვნის ნაწილში დაკმაყოფილდება.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. ს. ჩაჩუას საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 27მარტის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ს. ჩაჩუას სარჩელი ომის ინვალიდობისათვის მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნის ნაწილშიდაკმაყოფილდეს; სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს დაევალოს ს. ჩაჩუასათვის2005წ. 17 მაისიდან მოხუცებულობის პენსიის, მასზე დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის102

დანამატით (84 ლარი), სამამულო ომის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად (45 ლარი),ყოველთვიურად სულ - 129 ლარის დანიშვნა;4. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-509-483(კ-06) 8 ნოემბერი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი)‚ნ. სხირტლაძე‚ნ. ქადაგიძესარჩელის საგანი: მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა, საპენსიო დავალიანების ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 15 ნოემბერს ვ. ჩარკვიანმა სარჩელით მიმართა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს მოპასუხესოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის მიმართ და პენსიაზედანამატის დანიშვნა მოითხოვა.მოსარჩელემ აღნიშნა, რომ იყო დიდი სამამულო ომის მონაწილე, შრომის მეორე ჯგუფის ინვალიდიდა იღებდა პენსიას - 45 ლარს.მოსარჩელის განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” კანონის თანახმად, ეკუთვნოდა პენსიაზე დანამატი. აღნიშნულის თაობაზემან განცხადებით მიმართა მოპასუხეს, რომელმაც უარი უთხრა მოთხოვნაზე.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ პენსიაზე დანამატის - 42 ლარისა და მიუღებელი პენსიის- 504 ლარის ანაზღაურება მოითხოვა.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 21 დეკემბრის გადაწყვეტილებით ვ. ჩარკვიანის სარჩელიდაკმაყოფილდა; სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალს ვ.ჩარკვიანის სასარგებლოდ დაეკისრა მეორე სახეობის მოხუცებულობის პენსიის, 42 ლარის, დანიშვნა დამუღებელი საპენსიო დავალიანების, 504 ლარის, გადახდა.საქალაქო სასამართლომ განმარტა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ 2005წ. 17 ივნისისკანონის საფუძველზე, რომელიც 2005წ. 1 აგვისტოდან ამოქმედდა, ომის ინვალიდებსა დამონაწილეებს, შრომის ინვალიდობით გადიდებული პენსიის დანიშვნის უფლება მიეცათ. ამასთან,«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის50-ე მუხლის თანახმად, პირს წარსული დროისათვის, ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის სხვაობისმიღების უფლება ჰქონდა, მაგრამ არა უმეტეს 12 თვისა.საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისქუთაისის ფილიალმა სააპელაციო წესით გაასაჩივრა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დასარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 აპრილისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისსააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; გაუქმდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2005წ. 21 დეკემბრისგადაწყვეტილება და მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, რომლითაც ვ. ჩარკვიანის სარჩელი არდაკმაყოფილდა.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” საქართველოს კანონში 2005წ. 23 დეკემბერს შესული ცვლილების თანახმად,ორი სახეობის პენსიის დანიშვნის შესახებ მე-60 მუხლი საერთოდ გაუქმდა.სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ 2006წ. 1 იანვრიდან ამოქმედდა ახალი კანონი«სახელმწიფო პენსიის შესახებ», რომლის 22-ე მუხლის მე-2 ნაწილის «დ» ქვეპუნქტით განისაზღვრა«ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანთა შესახებ» და «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონით გათვალისწინებულ პირთა წრე. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილის თანახმად, ამ მუხლით გათვალისწინებული პენსიის ოდენობები, ამ კანონის ამოქმედებისმომენტიდან ავტომატურად ვრცელდებოდა მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროის103

მიუხედავად, თუ დანიშნული პენსია ამ კანონით გათვალისწინებული პენსიის ოდენობაზე ნაკლები ანმისი ტოლი იყო.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ვ. ჩარკვიანს აღნიშნული კანონისამოქმედებამდე არ მოუპოვებია ორი სახეობის პენსიის მიღების უფლება და შესაბამისად, მასზე უნდაგავრცელებულიყო «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლი.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 აპრილისგადაწყვეტილება ვ. ჩარკვიანმა საკასაციო წესით იმავე საფუძვლებით გაასაჩივრა, რაზეც მიუთითებდასარჩელში და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და სარჩელის დაკმაყოფილება მოითხოვა.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 25 ივლისის განჩინებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილისშესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული ვ. ჩარკვიანის საკასაციოსაჩივარი; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2006წ. 25 ივლისის განჩინების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაშიწარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყო დასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივარიადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით. ადმინისტრაციულისაპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმებაგანისაზღვრა 2006წ. 6 სექტემბრამდე.2006წ. 6 სექტემბერს მომხსენებელი მოსამართლის საავადმყოფო ფურცელზე ყოფნის გამო, ვ.ჩარკვიანის საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმება გადაიდო 2006წ. 13 სექტემბერს ზეპირიმოსმენის გარეშე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2006წ. 13 სექტემბრის განჩინებით ვ. ჩარკვიანის საკასაციო საჩივარი მიჩნეულ იქნა დასაშვებად დამისი განხილვა დაინიშნა 2006წ. 8 ნოემბერს მხარეთა დასწრების გარეშე.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენის გარეშე გაეცნო საქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა, წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრის საფუძვლიანობადა თვლის, რომ ვ. ჩარკვიანის საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.საკასაციო სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: ვ. ჩარკვიანი არისდიდი სამამულო ომის მონაწილე, შრომის მეორე ჯგუფის ინვალიდი და იღებს პენსიას - 45 ლარს.მოსარჩელემ მიიჩნია, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” კანონის თანახმად, ეკუთვნოდა პენსიაზე დანამატი, რის თაობაზეცგანცხადებით მიმართა მოპასუხეს, რომელმაც უარი უთხრა აღნიშნული მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ სწორად მიუთითა 2006წ. 1იანვრიდან ამოქმედებულ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» ახალ კანონზე და მართებულად აღნიშნა, რომვ. ჩარკვიანს აღნიშნული კანონის ამოქმედებამდე არ მოუპოვებია ორი სახეობის პენსიის მიღებისუფლება და შესაბამისად, მასზე უნდა გავრცელდეს «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ემუხლის მოქმედება.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს კასატორის მოსაზრებას «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის საფუძველზე მისთვის მეორესახეობის პენსიის დანიშვნისა და საპენსიო დავალიანების ანაზღაურების თაობაზე, ვინაიდან,მართალია, მოცემული საქმის მასალების მიხედვით, მოსარჩელემ ჯერ კიდევ «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» ახალი კანონის ამოქმედებამდე, ძველი კანონის საფუძველზე და მოქმედების პირობებშივეგამოხატა ნება კუთვნილი უფლების განხორციელებაზე, მაგრამ «სამხედრო და შინაგან საქმეთაორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ»კანონის მე-60 მუხლის მიხედვით, რომელიც ითვალისწინებდა ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებისთვის ორი სახეობის პენსიისდანიშვნის უფლებას, მას არ ჰქონდა მინიჭებული აღნიშნული საპენსიო შეღავათის მიღების უფლება.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის მიხედვით (2003წ. 23 ივლისამდე მოქმედირედაქცია), ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვებისმონაწილეებს, რომლებსაც შესრულებული ჰქონდათ 75 წელი ან/და იყვნენ I და II ჯგუფისინვალიდები, ეძლეოდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობის მიხედვით და მოხუცებულობისგამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღების უფლება. ამასთან, მათმოხუცებულობის პენსიაზე დაენიშნებოდათ დანამატი მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორიმინიმალური პენსიის ოდენობით.ამასთან, საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოებისსამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» 2003წ. 23 ივლისის104

კანონით ახლებურად ჩამოყალიბდა ამ კანონის მე-60 მუხლი, კერძოდ, ომის მონაწილეთა ასაკი - 75წელი შეიცვალა 70 წლით. აღნიშნული კანონი უნდა ამოქმედებულიყო 2004წ. 1 იანვრიდან. გარდაამისა, «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში 2003წ. 31 დეკემბერსშეტანილი დამატებების თანახმად, ამავე კანონს დაემატა გარდამავალი დებულებების შემცველი მერვეთავი, რომლის 63-ე მუხლის თანახმად, ამ კანონის მე-60 მუხლის ახალი რედაქცია უნდაამოქმედებულიყო 2005წ. 1 იანვრიდან, ხოლო 2004წ. 29 დეკემბრის კანონით შეტანილი ცვლილებისმიხედვით, ამავე კანონის მე-60 მუხლის ახალი რედაქციის ამოქმედების ვადამ გადაიწია 2006წ. 1იანვრამდე.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე 2005წ. 23 დეკემბრისკანონით, რომელიც ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან, ამოღებულ იქნა «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-7 და მე-8 თავები და,შესაბამისად, გაუქმდა ხსენებული კანონის მე-60 მუხლიც, რომელიც ამავე კანონის მე-7 თავშიშედიოდა.ამდენად, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოებისსამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» 2003წ. 23 ივლისისკანონით ახლებურად ჩამოყალიბებული ამავე კანონის მე-60 მუხლის ახალი რედაქციის ამოქმედებამორჯერ გადაიწია და საბოლოოდ ხსენებული მუხლი ისე გაუქმდა (ამავე კანონის მე-7 თავისამოღებით), რომ აღნიშნული ახალი რედაქცია, რომელიც ითვალისწინებდა საპენსიო შეღავათისგავრცელებას - მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნას 70 წლამდე მიღწეული ომის მონაწილეთათვის,საერთოდ არ ამოქმედებულა და, შესაბამისად, ხსენებულ ომის მონაწილეებზე, მათ შორის, ვ.ჩარკვიანზეც, აღნიშნული კანონის მე-60 მუხლის მოქმედება არ გავრცელებულა.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ 2005წ. 23 დეკემბერსვე მიღებულ იქნა «სახელმწიფოპენსიის შესახებ» კანონი, რომლითაც სახელმწიფო პენსიების დაწესებისა და პენსიაზე უფლებისწარმოშობის საფუძვლები მოწესრიგდა. ხსენებული კანონი ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან. აღნიშნულიკანონის 22-ე მუხლით გარანტირებულია ამ კანონის ამოქმედებამდე მოპოვებული უფლებებისშენარჩუნება, კერძოდ, ხსენებული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით განსაზღვრულია ომისმონაწილეთა პენსიის განსხვავებული ოდენობები იმისდა მიხედვით, პირი განეკუთვნება მხოლოდ ომისმონაწილეს, ომის მონაწილე პირველი და მეორე ჯგუფის ინვალიდს თუ ომის მონაწილე მესამე ჯგუფისინვალიდს, მათ შორის, 70 წელს გადაცილებული II მსოფლიო ომის მონაწილეთათვის დადგენილია70 ლარის ოდენობის პენსია.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3პუნქტით დადგენილია, რომ ამ მუხლით გათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამ კანონისამოქმედების მომენტიდან ავტომატურად ვრცელდება მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროისმიუხედავად, თუ დანიშნული პენსია ამ კანონით გათვალისწინებულ პენსიის ოდენობაზე ნაკლებია ანმისი ტოლია.ამასთან, საკასაციო სასამართლო დამატებით მიუთითებს, რომ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტიდან გამომდინარე, ვ. ჩარკვიანზე ავტომატურად ვრცელდება ამავეკანონით გათვალისწინებული პენსიის შესაბამისი ოდენობა - 70 ლარი ამავე კანონის ამოქმედებიდან -2006წ. 1 იანვრიდან (ვინაიდან მისთვის დანიშნული პენსია - 45 ლარი ხსენებული კანონითდადგენილ პენსიის ოდენობაზე - 70 ლარზე ნაკლებია), რამაც ასევე ავტომატურად წარმოშვამოპასუხის ვალდებულება, 70 ლარის ოდენობის პენსია დაენიშნა მოსარჩელისათვის 2006წ. 1იანვრიდან, ამასთან, აღნიშნული ვალდებულება გულისხმობს ხსენებული კანონის საფუძველზე პენსიისსრულად გაცემას და დანიშვნას 2006წ. 1 იანვრიდან.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო თვლის, რომ ვ. ჩარკვიანის სარჩელიუსაფუძვლოა, რის გამოც საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს და უცვლელად დარჩესგასაჩივრებული გადაწყვეტილება.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა :1. ვ. ჩარკვიანის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის2006წ. 18 აპრილის გადაწყვეტილება;105

3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-709-675(კ-06) 7 თებერვალი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ნ. ქადაგიძე (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნის მოთხოვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 2 დეკემბერს შ. სვანიძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა ქ. ქუთაისის საქალაქოსასამართლოს მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისმიმართ საპენსიო დანამატის დანიშვნის თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ იგი არის 1941-1945 წლების ფაშიზმისწინააღმდეგ ომის მონაწილე და II ჯგუფის ინვალიდი, 62 წლის პედაგოგიური მუშაობის სტაჟით,რომელიც ღებულობს ყოველთვიურად პენსიას 45 ლარის ოდენობით. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა დასახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, ეკუთვნისმოხუცებულობის პენსიაზე დანამატი ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით, რის თაობაზეც მანშესაბამისი წესით მიმართა მოპასუხეს, მაგრამ მიიღო უარი.ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნას.მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისწარმომადგენელმა სასარჩელო განცხადება ცნო ნაწილობრივ.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 12 იანვრის გადაწყვეტილებით შ. სვანიძის სასარჩელოგანცხადება დაკმაყოფილდა; მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისისფილიალს დაევალა შ. სვანიძისათვის დანიშნულ პენსიაზე პენსიის ორმაგი ოდენობის დამატება.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ 2005წ. 28 ოქტომბერს ამოქმედდა კანონი«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ»საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის თაობაზე, რომლის შესაბამისადაც 63-ე მუხლის მე-2პუნქტი ჩამოყალიბდა შემდეგნაირად: «63-ე მუხლის მე-2 მ პუნქტი, მე-17 მუხლი, 21-ე მუხლისმე-2 პუნქტი, 22-ე მუხლი, 25-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 34-ე, 35-ე და 36-ე მუხლები, 48-ემუხლის მე-4 პუნქტი, 50-ე და მე-60 მუხლები ამავე კანონის «ი»-დან «ლ»-მდე ქვეპუნქტებითგანსაზღვრულ პირთა მიმართ ამოქმედდეს 2006წ. 1 იანვრიდან». ამავე კანონის მე-2 მუხლით ესკანონი ვრცელდება 2005წ. 1 აგვისტოდან წარმოშობილ ურთიერთობებზე.აპელანტის განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» 2005წ. 23 დეკემბრის კანონის მე-19 პუნქტით საერთოდ გაუქმდააღნიშნული კანონის მე-60 მუხლი, მეორე სახის პენსიის დანიშვნაზე.აღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 12იანვრის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელისდაკმაყოფილებზე უარის თქმას.ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 3 ივლისისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალისსააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; გაუქმდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ.12 იანვრის გადაწყვეტილება და ახალი გადაწყვეტილებით შ. სვანიძის სასარჩელო განცხადებადაკმაყოფილდა ნაწილობრივ. შ. სვანიძე ჩაითვალა «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის 22-ემუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტის «დ.ა» ქვეპუნქტით განსაზღვრულ პენსიის მიმღებ პირად დაყოველთვიური საპენსიო თანხა განესაზღვრა აღნიშნული მუხლით დადგენილი წესით და ოდენობით.სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალს შ. სვანიძის სასარგებლოდდაეკისრა ახლად დანიშნულ და ადრინდელ პენსიებს შორის სხვაობის, წინა 12 თვის – 300 ლარისანაზღაურება.106

სააპელაციო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ «სახელმწიფო პენსიის შესახებ»კანონის 22-ე მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტის შესაბამისად, «ომისა და სამხედრო ძალებისვეტერანების შესახებ» და «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ», საქართველოს კანონების «დ.ა» ქვეპუნქტის შესაბამისად, პენსიის ოდენობამეორე მსოფლიო ომის მონაწილეთათვის არის 70 ლარი, რაც შეეხება წინა 12 თვის მიუღებელ პენსიას,სააპელაციო პალატის განმარტებით, ვინაიდან მოსარჩელემ განცხდებით მიმართა სოცფონდის ქუთაისისფილიალს 2005წ. 27 ოქტომბერს, ხოლო «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონი ძალაში შევიდა2006წ. 1 იანვრიდან, მოსარჩელეს ჰქონდა ორი სახეობის პენსიის მიღების უფლება «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მიხედვით,ასევე, მას უნდა აუნაზღაურდეს წინა 12 თვის მიუღებელი პენისა.მითითებული გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა.კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა პალატის 2006წ. 3 ივლისის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებითმოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.კასატორი საკასაციო საჩივარს აფუძნებდა ძირითადად იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდასააპელაციო საჩივარში.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერებება - დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს,რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარიუნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, შემდეგ გარემოებათა გამო:«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისმე-60 მუხლის თავდაპირველი რედაქციის მიხედვით, ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომშიმოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებს, რომლებსაც შესრულებული ჰქონდათ 75 წელიდა/ან იყვნენ I და II ჯგუფის ინვალიდები, ეძლეოდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობისმიხედვით და მოხუცებულობის გამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღებისუფლება. ამასთან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზე დაენიშნებოდათ დანამატი მოხუცებულობისათვისდაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით. აღნიშნულის შესაბამისად, საქართველოს უზენაესისასამართლოს დიდი პალატის 27.12.02წ. განჩინებით (საქმე №3გ-ად-203-კ-02) განიმარტა, რომ მე-60 მუხლით დადგენილი საპენსიო შეღავათის მოპოვებისათვის კანონის 1-ლი მუხლითგათვალისწინებული სუბიექტი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ პირობებს: უნდა იყოს 1941-45 წლებისომის მონაწილე, შესრულებული უნდა ჰქონდეს 75 წელი, მინიჭებული უნდა ჰქონდეს ოფიცრისწოდება და/ან უნდა იყოს სამხედრო სამსახურის დროს დაინვალიდებული ომის I ან II ჯგუფისინვალიდი.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ წინამდებარე საქმეზე არ არის დადგენილი, მოწინააღმდეგემხარე - შ. სვანიძე პასუხობს თუ არა მე-60 მუხლის საფუძველზე საპენსიო შეღავათის მიღებისათვისდადგენილ პირობას, კერძოდ, ჰქონდა თუ არა მას ოფიცრის წოდება ან იყო თუ არა სამხედროსამსახურის დროს დაინვალიდებული ომის 1-ლი ან მე-2 ჯგუფის ინვალიდი.საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატის27.12.02წ. განჩინების შესაბამისად ჩამოყალიბებული სასამართლო პრაქტიკა არ შეცვლილა ხსენებულიკანონის მე-60 მუხლის შემდგომი რედაქციული ცვლილებების გამო, ვინაიდან «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» 23.07.03წ. კანონით დადგენილი მე-60 მუხლისგანახლებული რედაქციის ამოქმედების თარიღი (01.01.04წ.) 31.12.03წ. და 29.12.04წ. კანონებითშეტანილი ცვლილებების თანახმად, გადაიდო ჯერ 2005წ. 1 იანვრამდე, ხოლო შემდგომ - 2006წ. 1იანვრამდე.საგულისხმოა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე» 28.10.05წ. კანონს, რომლითაცდადგინდა, რომ მე-60 მუხლი ამავე კანონის «ი-ლ» ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ პირთა მიმართ2006წ. 1 იანვრიდან ამოქმედდებოდა, მიენიჭა უკუქცევითი ძალა და იგი გავრცელდა 2005წ. 1აგვისტოდან წარმოშობილ ურთიერთობებზე. ამასთანავე, 23.12.05წ. კანონით შეტანილი ცვლილებებისშედეგად «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო ურუნველყოფის შესახებ» კანონიდან107

ამოღებულ იქნა მე-7 და მე-8 თავები და შესაბამისად ამოღებულ იქნა მე-60 და 63-ე მუხლებიც.აღნიშნულიდან გამომდინარე, კანონის მე-60 მუხლის განახლებული რედაქცია არ ამოქმედებულა.აღნიშნული გარემოების გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო შ. სვანიძისათვის პენსიისდანიშვნას შესაძლებლად მიიჩნევს იმ შემთხვევაში, თუ მითითებული პირი აკმაყოფილებსზემოაღნიშნული მე-60 მუხლის თავდაპირველი რედაქციით დადგენილ მოთხოვნებს. საქმეში,მართალია, დაცულია მასალები შ. სვანიძის ინვალიდობის თაობაზე, მაგრამ აღნიშნულის საფუძველზეარ დასტურდება, რომ ინვალიდობა უკავშირდება სამხედრო სამსახურს, საქმეში ასევე არ მოიპოვებამტკიცებულება მითითებული პირის ოფიცერთა შემადგენლობისადმი კუთვნილების თაობაზე.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ზემოაღნიშნული გარემოებების დადგენა-გამოკვლევის გარეშე,საქმეზე მიღებული ვერ იქნება კანონიერი გადაწყვეტილება, რა მიზნითაც საქმე უნდა დაუბრუნდესიმავე სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით,სსკ-ის 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარიდაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 3ივლისის გადაწყვეტილება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-914-873(კ-06) 7 მარტი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ნ. ქადაგიძე (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნის მოთხოვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 29 დეკემბერს ნ. წკეპლაძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა ქ. ქუთაისის საქალაქოსასამართლოს მოპასუხე სოციალური უზრუნველყოფის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისისფილიალის მიმართ მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნის თაობაზე.მოსარჩელის განმარტებით, იგი არის დიდი სამამულო ომის მონაწილე. 1998 წლიდან შეცდომითმინიჭებული ჰქონდა ომის მონაწილესთან გათანაბრებულის სტატუსი და იღებდა პენსიას 35 ლარისოდენობით, შესაბამისად, ყოველ წელს აკლდებოდა 120 ლარი (თვიურად 10 ლარი). მისი თქმით, ესშეცდომა გამოიწვია ე.წ. სობესის თანამშრომლის გულგრილობამ ან არცოდნამ. ამის გამო, 8 წლისგანმავლობაში დაზარალდა 960 ლარით. 2005 წელს გაიარა ხელახალი კომისია თბილისში, ვეტერანთადეპარტამენტში და საბუთების გაცნობის შემდეგ მიენიჭა ომის მონაწილის სტატუსი. შესაბამისიდოკუმენტი გადაეცა 2005წ. 27 ივნისს, ხოლო ს.დ. ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა ომისმონაწილისათვის განსაზღვრული პენსია 115 ლარის ოდენობით დაუნიშნა 2006წ. ივლისიდან. არ იქნაგათვალისწინებული «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო დაცვის სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლი, რომლის მიხედვითაც‚პენსია უნდა ყოფილიყო 45+84=129 ლარს, რის დანიშვნაზეც ქუთაისის საპენსიო განყოფილებამ უარიგანაცხადა.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა, სოციალური უზრუნველყოფის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალს დავალებოდა 3 წლის განსხვავების ანაზღაურება, რომელიც,მოსარჩელის მითითებით, შეადგენდა 360 ლარს, ასევე, 6 თვის ელექტროენერგიის თანხის განსხვავებისანაზღაურებას (ნაცვლად 16 ლარისა, იღებდა 8 ლარს), რომელიც შეადგენდა 48 ლარს, ე.ი. სულმოითხოვა 408 ლარის ანაზღაურება.ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 2 მარტის გადაწყვეტილებით ნ. წკეპლაძის სარჩელიდაკმაყოფილდა ნაწილობრივ; სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისისფილიალს ნ. წკეპლაძის სასარგებლოდ დაეკისრა 408 ლარის გადახდა. 2005წ. ივნისიდან ნ. წკეპლაძესინვალიდობის პენსიასთან (48 ლარი) ერთად დაენიშნა მეორე სახეობის პენსია - მოხუცებულობის გამო108

(შრომის წელთა ნამსახურობისათვის), მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიადანამატით, სულ 42 ლარი. საქართველოს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისქუთაისის ფილიალს ნანა წკეპლაძის სასარგებლოდ დაეკისრა მიუღებელი საპენსიო თანხის გადახდა 504ლარის ოდენობით.სასამართლომ თავის გადაწყვეტილებაში მიუთითა, რომ საქმეში არსებული, ვეტერანთა საქმეებისდეპარტამენტის თავმჯდომარის 2005წ. 24 ივნისს გაცემული ცნობით და მოპასუხე ორგანიზაციისუფროსის 2005წ. 28 დეკემბრის წერილით დგინდება, რომ ნ. წკეპლაძეს 2005წ. 27 ივნისამდეგააჩნდა ომის მონაწილესთან გათანაბრებულის სტატუსი, რომელიც ხსენებული თარიღის შემდეგ,წარმოდგენილი დოკუმენტების შესაბამისად, შეეცვალა ომის მონაწილის სტატუსით. სტატუსის შეცვლისშემდეგ კი, 35 ლარის ნაცვლად დაენიშნა 45 ლარი.აღნიშნულით სასამართლომ დადასტურებულად მიიჩნია, რომ ნ. წკეპლაძეს 1998 წლიდან შეცდომითმიენიჭა ომის მონაწილესთან გათანაბრებული სტატუსი, რის გამოც იგი ყოველთვიურად ღებულობდა 10ლარით ნაკლებ პენსიას. შესაბამისად, მოსარჩელის მოთხოვნა, სამიწ. განმავლობაში დაკლებულიპენსიისა (360 ლარი) და ექვსი თვის მანძილზე ელენერგიის თანხის ნაწილობრივ დაკლებით (48ლარი) მიღებული ზარალის (სულ 408 ლარი) ანაზღაურების ნაწილში სასამართლომ მიიჩნიასაფუძვლიანად.სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ ნ. წკეპლაძე, გარდა იმისა, რომ არის დიდი სამამულოომის მონაწილე, იმავდროულად არის 88წ..«სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, რომელიცმოსარჩელის მიერ პენსიის დანიშვნაზე მიმართვისას ძალაში იყო, ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-45წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებს, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 75წელი ან არიან I და II ჯგუფის ინვალიდები, ეძლევათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობისმიხედვით და მოხუცებულობის გამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღებისუფლება. ამასთან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზე დაენიშნებათ დანამატი მოხუცებულობისათვისდაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით. შესაბამისად, ნ. წკეპლაძე, სასამართლოსმითითებით, აკმაყოფილებდა ხსენებული მე-60 მუხლის მოთხოვნებს, რის გამოც უკვე დანიშნულინვალიდობის პენსიასთან, 45 ლართან ერთად, მას უნდა მიეცეს მოხუცებულობისათვის პენსია (14ლარი), ორი მინიმალური პენსიის დანამატით (28 ლარი), ე.ი. 42 ლარი.სასამართლომ აღნიშნა, რომ 2003წ. 31 დეკემბერს და 2004წ. 29 დეკემბერს ხსენებულ კანონშიშეტანილ იქნა ცვლილებები, რომელთა მიხედვითაც, ჯერ 2005 წლამდე, ხოლო შემდეგ - 2006წ. 1იანვრამდე გადავადდა ზემომითითებული კანონის 50-ე და მე-60 მუხლებში 2003წ. 23 ივლისსშეტანილი ცვლილების ამოქმედება, მაგრამ «სამხედრო და შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის50-ე და მე-60 მუხლების თავდაპირველი რედაქცია მოქმედებდა კანონის ძალაში შესვლის დღიდან.იმავე რედაქციით მოქმედებდნენ ისინი ნ. წკეპლაძის მიერ მოპასუხისათვის მიმართვისას და 50-ემუხლი იმთავითვე განამტკიცებდა პენსიონერისათვის მეორე სახის პენსიისა და ახალ და ადრინდელპენსიებს შორის სხვაობის მიცემას წარსული დროისათვის, მაგრამ არა უმეტეს 12 თვისა.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ 1998წ. 10 აგვისტოს ნ. წკეპლაძემგანცხადებით მიმართა მას და წარმოადგინა მედალი «1941-1945 წლებში დიდ სამამულო ომშიგერმანიაზე გამარჯვებისათვის», რომლის საფუძველზეც საქართველოს «ომისა და შეიარაღებულიძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად, დაენიშნა სამამულოომის ვეტერანებთან გათანაბრებული პირის პენსია თვეში 35 ლარის ოდენობით. გამომდინარე აქედან,უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოსარჩელის განცხადება, რომ მას ეკუთვნოდა სამამულო ომის მონაწილის პენსიადა შეცდომა გამოწვეული იყო სოცფონდის თანამშრომლის გულგრილობით. შესაბამისად, აპელანტისმიაჩნდა, რომ უნდა გაუქმებულიყო აღნიშნული გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილის მე-3 აბზაცი,სადაც სასამართლო მსჯელობდა დაკლებული პენსიის ანაზღაურებაზე.აპელანტის განმარტებით, 2005წ. 28 დეკემბერს გამოვიდა კანონი «სამხედრო შინაგან საქმეთაორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანისთაობაზე. აღნიშნული ცვლილებების საფუძველზე, მე-19 პუნქტის შესაბამისად, ამოღებულ იქნა მე-7და მე-8 თავები, რომელთა საფუძველზეც გაუქმდა მე-60 მუხლიც, ე.წ. მეორე სახის პენსიისდანიშვნის შესახებ. აქედან გამომდინარე, 2006წ. 2 მარტს სასამართლოს არ ჰქონდა უფლება,დადებითად გადაეწყვიტა ნ. წკეპლაძისათვის მეორე სახის პენსიის დანიშვნის საკითხი.’ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 2მარტის გადაწყვეტილების გაუქმებას.მოწინააღმდეგე მხარემ წარმოადგინა შესაგებელი და მოითხოვა საქალაქო სასამართლოსგადაწყვეტილების უცვლელად დატოვება.109

ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს 2006წ. 18 სექტემბრის განჩინებით ქუთაისის სოცფონდისსააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ.2 მარტის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებდა, რომ ნ. წკეპლაძე არის ომის მონაწილე.«სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო სპეციალური დაცვის ორგანოებიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60მუხლის თანახმად, რომელიც მოსარჩელის მიერ პენსიის დანიშვნისათვის მიმართვის დროისათვისძალაში იყო, მოსარჩელეს ჰქონდა მეორე სახის პენსიის - 42 ლარის მიღების უფლება.ამავე კანონის 48-ე მუხლის მე-3 პუნქტის მიხედვით, მოსარჩელეს ეკუთვნის ბოლო 12 თვისთანხა 504 ლარი. აღნიშნული თანხა მას ეკუთვნოდა იმ გარემოების გამო, რომ სოცფონდს მხარემმიმართა ამ კანონის მოქმედების პერიოდში, კერძოდ, 2005წ. ივნისში.სააპელაციო პალატამ აღნიშნა, რომ სახელმწიფო პენსიის შესახებ კანონის 22-ე მუხლის პირველიპუნქტის მიხედვით, ამ კანონის ამოქმედებამდე გაცემული პენსიები (პენსიის დანამატებთან ერთად),რომლებიც დანიშნულია ამავე კანონის მე-5 მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლებით და მეხუთემუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული ნორმატიული აქტებით, GზემოაღნიშნულიG კანონის ამოქმედებისდღიდან განიხილება, როგორც ამ კანონის თანახმად დანიშნული და გაცემული პენსიები და მათიგაცემა გრძელდება მხოლოდ ამ კანონის შესაბამისად.მართალია, ნ. წკეპლაძეს დაუნიშნეს ზემოაღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ.ა» პუნქტებისსაფუძველზე 70 ლარი, მაგრამ აღნიშნული, სასამართლოს მითითებით, იყო არასწორი, ვინაიდან 70ლარი ნაკლებია «სამხედრო, შინაგან საქმეთა და სახელმწიფო სპეციალური დაცვის ორგანოებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონითდანიშნულ პენსიაზე.სააპელაციო პალატის მითითებით, სახელმწიფო პენსიის შესახებ კანონის 22-ე მუხლის მე-3პუნქტის მიხედვით, ამ მუხლით გათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამავე კანონის ამოქმედებისმომენტიდან ავტომატურად ვრცელდება მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროის მიუხედავად,თუ დანიშნული პენსია ამ კანონით გათვალისწინებული პენსიის ოდენობაზე ნაკლებია ან მისი ტოლია.მოცემულ შემთხვევაში 70 ლარი 87 ლარზე ნაკლებია, ამიტომ ნ. წკეპლაძემ ყოველთვიურად უნდამიიღოს 87 ლარი. მასვე უნდა მიეღო 45 ლარისა და 35 ლარს შორის სხვაობა, რაც შეადგენს 408ლარს.ყოველივე აღნიშნული სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, იქცა გასაჩივრებული განჩინებისუცვლელად დატოვების საფუძვლად.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალმა.კასატორი საკასაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ 1998წ. 10 აგვისტოს ნ. წკეპლაძემ განცხადებითმიმართა მას და წარმოადგინა მედალი «1941-1945 წლებში დიდ სამამულო ომში გერმანიაზეგამარჯვებისათვის, რომლის საფუძველზე საქართველოს «ომისა და შეიარაღებული ძალების ვეტერანებისშესახებ» კანონის მე-7 მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად, დაენიშნა სამამულო ომის ვეტერანებთანგათანაბრებული პირის პენსია - თვეში 35 ლარის ოდენობით. კასატორს უსაფუძვლოდ მიაჩნიამოსარჩელის განცხადება, რომ მას ეკუთვნოდა სამამულო ომის მონაწილისათვის განსაზღვრული პენსია.კასატორის განმარტებით, 2005წ. 27 ივნისს ნ. წკეპლაძემ წარმოადგინა ცნობა №ნ/2464, გაცემული24.06.2005წ. ვეტერანთა საქმეების დეპარტამენტის მიერ, რომლის მიხედვითაც იგი არის დიდისამამულო ომის მონაწილე და არა სამამულო ომის ინვალიდი.კასატორის მითითებით, მას მინიჭებული ჰქონდა საიდენტიფიკაციო კოდი - 2461000198, რისსაფუძველზეც, მოსარჩელეს «სახელმწიფო პენსიების შესახებ» კანონის სრული დაცვით, 2005წ. 1ივლისიდან დაენიშნა სამამულო ომის მონაწილისათვის განსაზღვრული პენსია.კასატორის განცხადებით, 2005წ. 28 დეკემბერს გამოვიდა კანონი «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანისთაობაზე.აღნიშნული ცვლილებების საფუძველზე, რომელიც ძალაში შევიდა 2006წ. 1 იანვრიდან, მე-19პუნქტის შესაბამისად, ამოღებულ იქნა მე-7 და მე-8 თავები, რომელთა საფუძველზეც გაუქმდა მე-60მუხლი, ე.წ. მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნის შესახებ.კასატორის მითითებით, 2006წ. 2 მარტს სასამართლოს არ ჰქონდა უფლება, ნ. წკეპლაძისათვისდადებითად გადაეწყვიტა მეორე სახის პენსიის დანიშვნა.ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, კასატორი ითხოვდა ქუთაისის სააპელაციოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18 სექტემბრის განჩინების გაუქმებასა დაახალი გადაწყვეტილებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების გაცნობის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შესწავლისა დაგასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერებება - დასაბუთებულობის შემოწმების შედეგად მიიჩნევს,110

რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარიუნდა დაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ, შემდეგ გარემოებათა გამო:«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისმე-60 მუხლის თავდაპირველი რედაქციის მიხედვით ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომშიმოპოვებული ისტორიული გამარჯვების მონაწილეებს, რომლებსაც შეუსრულდათ 75 წელი და/ან იყვნენI და II ჯგუფის ინვალიდები, ეძლეოდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობის მიხედვით დამოხუცებულობის გამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) ერთდროულად მიღების უფლება. ამასთან,მათ მოხუცებულობის პენსიაზე დაენიშნებოდათ დანამატი მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორიმინიმალური პენსიის ოდენობით. აღნიშნულის შესაბამისად, საქართველოს უზენაესი სასამართლოსდიდი პალატის 27.12.02წ. განჩინებით (საქმე №3გ-ად-203-კ-02) განიმარტა, რომ მე-60 მუხლითდადგენილი საპენსიო შეღავათის მოპოვებისათვის კანონის 1-ლი მუხლით გათვალისწინებული სუბიექტიუნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ პირობებს: უნდა იყოს 1941-45 წლების ომის მონაწილე, 75წ.მინიჭებული უნდა ჰქონდეს ოფიცრის წოდება და/ან უნდა იყოს სამხედრო სამსახურის დროსდაინვალიდებული ომის I ან II ჯგუფის ინვალიდი.საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ წინამდებარე საქმეზე არ არის დადგენილი, მოწინააღმდეგემხარე - ნ. წკეპლაძე პასუხობს თუ არა მე-60 მუხლის საფუძველზე საპენსიო შეღავათის მიღებისათვისდადგენილ პირობას, კერძოდ, არ არის დადგენილი, ჰქონდა თუ არა მას ოფიცრის წოდება ან იყო თუარა სამხედრო სამსახურის დროს დაინვალიდებული ომის 1-ლი ან მე-2 ჯგუფის ინვალიდი.საკასაციო პალატა აღნიშნავს, რომ საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატის27.12.02წ. განჩინების შესაბამისად ჩამოყალიბებული სასამართლო პრაქტიკა არ შეცვლილა ხსენებულიკანონის მე-60 მუხლის შემდგომი რედაქციული ცვლილებების გამო, ვინაიდან «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური, სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» საქართველოს კანონშიცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე» 23.07.03წ. კანონით დადგენილი მე-60 მუხლისგანახლებული რედაქციის ამოქმედების თარიღი (01.01.04წ.) 31.12.03წ. და 29.12.04წ. კანონებითშეტანილი ცვლილებების თანახმად, გადაიდო ჯერ 2005წ. 1 იანვრამდე, ხოლო შემდგომ - 2006წ. 1იანვრამდე.საგულისხმოა, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო ურუნველყოფისშესახებ» საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე 28.10.05წ. კანონს, რომლითაცდადგინდა, რომ მე-60 მუხლი ამავე კანონის «ი-ლ» ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ პირთა მიმართ2006წ. 1 იანვრიდან ამოქმედდებოდა, მიენიჭა უკუქცევითი ძალა და იგი გავრცელდა 2005წ. 1აგვისტოდან წარმოშობილ ურთიერთობებზე. ამასთანავე, 23.12.05წ. კანონით შეტანილი ცვლილებებისშედეგად «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო ურუნველყოფის შესახებ» კანონიდანამოღებულ იქნა მე-7 და მე-8 თავები და, შესაბამისად, ამოღებულ იქნა მე-60 და 63-ე მუხლებიც.აღნიშნულიდან გამომდინარე, კანონის მე-60 მუხლის განახლებული რედაქცია არ ამოქმედებულა.აღნიშნული გარემოების გათვალისწინებით, საკასაციო სასამართლო ნ. წკეპლაძისათვის პენსიისდანიშვნას შესაძლებლად მიიჩნევს იმ შემთხვევაში, თუ მითითებული პირი აკმაყოფილებსზემოაღნიშნული მე-60 მუხლის თავდაპირველი რედაქციით დადგენილ მოთხოვნებს. საქმეში,მართალია, დაცულია მასალები ნ. წკეპლაძის ინვალიდობის თაობაზე, მაგრამ აღნიშნულის საფუძველზეარ დასტურდება, რომ ინვალიდობა უკავშირდება სამხედრო სამსახურს, საქმეში ასევე არ მოიპოვებამტკიცებულება მითითებული პირის ოფიცერთა შემადგენლობისადმი კუთვნილების თაობაზე.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ ზემოაღნიშნული გარემოებების დადგენა-გამოკვლევის გარეშესაქმეზე მიღებული ვერ იქნება კანონიერი გადაწყვეტილება, რა მიზნითაც საქმე შემდგომიგამოკვლევისათვის უნდა დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლით,სსკ-ის 412-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ქუთაისის ფილიალის საკასაციო საჩივარიდაკმაყოფილდეს ნაწილობრივ;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 18სექტემბრის განჩინება და საქმე ხელახალი განხილვისათვის დაუბრუნდეს იმავე სასამართლოს;3. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.111

ორი სახეობის პენსიაგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-390-369(2კ-07) 11 ივლისი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე‚ მომხსენებელი),ნ. ქადაგიძე‚ნ. სხირტლაძესარჩელის საგანი: მეორე სახეობის პენსიის დანიშვნა, საპენსიო დავალიანების ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 3 ნოემბერს გ. ხაზარაძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიას მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის მიმართ.მოსარჩელის განმარტებით, იგი არის 1941-1945 წლების სამამულო ომის მონაწილე, სარგებლობსომის მე-3 ჯგუფის ინვალიდის უფლებით, 33 წელი მსახურობდა სახელმწიფო უშიშროებისა და შინაგანსაქმეთა ორგანოებში, საიდანაც 1983წ. 1 დეკემბერს გავიდა პენსიაზე, რომელიც დაენიშნა კანონისშესაბამისად. 2003წ. 23 დეკემბერს შეტანილ იქნა ცვლილება «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის მე-60 მუხლში და მეორე სახეობის პენსიისმიღების უფლება მიენიჭათ ომის მონაწილეებს 70 წლიდან, რაც ძალაში იყო 2004წ. 1 იანვრიდან.აღნიშნულის მიუხედავად, სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა მოსარჩელესგანუმარტა, რომ მეორე სახეობის პენსიის მიღების უფლება ჰქონდათ მხოლოდ სამამულო ომის იმვეტერანებს, რომლებიც პენსიას ღებულობდნენ ომის ინვალიდობის მიხედვით, რაც ეწინააღმდეგებოდასაქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონს, რომელიც ვეტერანების პენსიის ოდენობას ომისინვალიდობისთვის განსაზღვრავდა 45 ლარით.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელემ მოითხოვა, როგორც 80 წელს მიღწეულ 1941-1945წლების სამამულო ომის მონაწილისათვის, მეორე სახეობის პენსიის, მოხუცებულობის პენსიაზედაწესებული ორი მინიმალური პენსიის დანამატით, 45 ლარისა და 84 ლარის, სულ - 129 ლარისდანიშვნა, შესაბამისი უფლების წარმოშობის დღიდან - 1997წ. 1 იანვრიდან 2005წ. 1 ნოემბრამდე,ასევე თვეში 129 ლარის ოდენობით საპენსიო დავალიანების, სამუშაოზე მოცდენის, სასამართლოსგარეშე გაწეული ხარჯებისა და ტრანსპორტით მიმოსვლის ხარჯების - 3000 ლარის ანაზღაურებისმოპასუხისათვის დაკისრება.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 13 თებერვლისგადაწყვეტილებით გ. ხაზარაძეს უარი ეთქვა სარჩელის დაკმაყოფილებაზე.აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა გ. ხაზარაძემ, რომელმაც გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის ხელახლა განსახილველად იმავე სასამართლოსთვის დაბრუნებამოითხოვა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 22 თებერვლისგადაწყვეტილებით გ. ხაზარაძის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა; თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2006წ. 13 თებერვლის გადაწყვეტილების შეცვლითმიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება; გ. ხაზარაძის სარჩელი დაკმაყოფილდა; სოციალური დაზღვევისერთიან სახელმწიფო ფონდს დაევალა გ. ხაზარაძისთვის 2006წ. 3 ნოემბრიდან ომის ინვალიდობისმიხედვით მეორე სახეობის პენსიის და მოხუცებულობის პენსიაზე დანამატის დანიშვნამოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით.სააპელაციო სასამართლოს განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” კანონის მე-60 მუხლის (2006წ. 1 იანვრამდე მოქმედი რედაქცია)შესაბამისად, ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების ომში მოპოვებული ისტორიული გამარჯვებისმონაწილეებს, რომლებსაც შესრულებული ჰქონდათ 75 წელი ან/და იყვნენ I და II ჯგუფისინვალიდები, ჰქონდათ ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობის მიხედვით და მოხუცებულობისგამო ერთდროულად მიღების უფლება, ამასთან, მათ მოხუცებულობის პენსიაზე ენიშნებოდათ დანამატიმოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით.სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, სარჩელის შეტანის მომენტისათვის, 1941-1945 წლებისსამამულო ომის მონაწილე, 75 წელს გადაცილებული ოფიცრებისა და/ან I და II ჯგუფის ომისინვალიდებისთვის საპენსიო დანამატის სახით უკვე დანიშნული ომის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად,კანონმდებლობა დამატებით ითვალისწინებდა მეორე სახეობის პენსიის, მოხუცებულობის გამო პენსიისორმაგი დანამატით დანიშვნის შესაძლებლობას და, ამდენად, გ. ხაზარაძეზე, როგორც ზემოხსენებულიკანონის მე-60 მუხლით დადგენილი შეღავათებით მოსარგებლე პირზე, ვრცელდებოდა მითითებული112

კანონით გათვალისწინებული შეღავათები და მას გააჩნდა ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღებისუფლება.სააპელაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ მოსარჩელის მიმართ ზემოაღნიშნული საპენსიო შეღავათისგავრცელებაზე გავლენას ვერ მოახდენდა ის გარემოება, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ»საქართველოს 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით (რომელიც ამოქმედდა 2006წ. 1 იანვრიდან) ამოღებულიქნა ამ კანონის მე-7 და მე-8 თავები, მათ შორის, მე-7 თავში შემავალი მე-60 მუხლი. 2005წ. 23დეკემბერსვე მიღებული «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» კანონის (რომელიც ასევე ამოქმედდა 2006წ. 1იანვრიდან) 22-ე მუხლით გარანტირებული იყო ამ კანონის ამოქმედებამდე მოპოვებული უფლებებისშენარჩუნება. აღნიშნული მუხლის მე-2 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით განისაზღვრა ომის მონაწილეთაპენსიის განსხვავებული ოდენობები, ხოლო იმავე მუხლის მე-3 პუნქტით დადგინდა, რომ ამ მუხლითგათვალისწინებული პენსიების ოდენობები ამ კანონის ამოქმედების მომენტიდან ავტომატურადვრცელდებოდა მათ მიმღებ პირებზე, პენსიის დანიშვნის დროის მიუხედავად, თუ დანიშნული პენსიაამ კანონით გათვალისწინებული პენსიის ოდენობაზე ნაკლებია ან მისი ტოლია.სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელე უნდა გათანაბრებოდა «სახელმწიფო პენსიისშესახებ» კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ, ძველი კანონით მინიჭებულიუკეთესი საპენსიო შეღავათის შენარჩუნების უფლების მქონე პირთა კატეგორიას, ვინაიდან ამშემთხვევაში «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონით დადგენილი პენსია - 129 ლარი «სახელმწიფო პენსიის შესახებ» ახალი კანონითგათვალისწინებულ პენსიის შესაბამის ოდენობაზე - 60 ლარზე მეტი იყო, ხოლო «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთადა მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის მე-60 მუხლის მოქმედებისპერიოდში მოპასუხემ არამართლზომიერად უთხრა უარი მოსარჩელეს მისთვის მინიჭებული უფლებისრეალიზაციაზე.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 22 თებერვლისგადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა,რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილებით სარჩელისდაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.კასატორის განმარტებით, სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია ის გარემოება, რომ გ.ხაზარაძე პენსიას იღებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ხაზით, წელთა ნამსახურობის მიხედვით დასწორედ აღნიშნული გარემოება წარმოადგენს სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრებისსაფუძველს. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონი ითვალისწინებდა სამი სახის საპენსიო უზრუნველყოფას იმავე კანონის პირველ მუხლშიჩამოთვლილ პირთათვის: პენსიას წელთა ნამსახურობით (თავი მეორე); პენსიას ინვალიდობის გამო(თავი მესამე); პენსიას მარჩენლის დაკარგვის გამო (თავი მეოთხე). თითოეული მათგანიწარმოადგენდა პენსიის ცალკე სახეს. იმავე კანონის მე-4 მუხლის მიხედვით, სამხედრომოსამსახურეებსა და მათი ოჯახის წევრებს, რომელთაც ერთდროულად რამდენიმე სახეობის პენსიისმიღების უფლება ჰქონდათ, მათი სურვილის შესაბამისად, ენიშნებოდათ ერთი სახეობის პენსია. კანონიმათ აძლევდა პენსიის სახეობის არჩევის უფლებას. მოსარჩელეს თავისი სურვილით ჰქონდა დანიშნულიპენსია შინაგან საქმეთა სამინისტროდან წელთა ნამსახურობით. ამ კატეგორიის პენსიონერებს,ინვალიდობის შემთხვევაში, ეძლეოდათ პენსიაზე დანამატი და ისინი არ იღებდნენ ცალკე პენსიასინვალიდობის გამო, რადგან ამას კანონი არ ითვალისწინებდა. ერთადერთი გამონაკლისი იყოხსენებული კანონის მე-60 მუხლი, რომელმაც დაუშვა ორი სახეობის პენსიის მიღების შეღავათი ომისინვალიდობის გამო პენსიის მიმღებ სამხედრო ხაზით პენსიონერთათვის, შემდგომში - ასევე სამოქალაქოხაზით ინვალიდობის პენსიის მიმღებ სამამულო ომის მონაწილეთათვისაც. სააპელაციო სასამართლომ არგაითვალისწინა აღნიშნული გარემოება და გ. ხაზარაძეს მისცა სამი სახეობის პენსიის მიღების უფლება:წელთა ნამსახურობის (რაც უკვე დანიშნული ჰქონდა), ინვალიდობის გამო და მოხუცებულობის პენსიაორმაგ დანამატთან ერთად.კასატორი აღნიშნავს, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ საქმისგანხილვის დროს «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონის მე-60 მუხლი ამოღებული იყო იმავე კანონიდან, ხოლო მანამდე ამ მუხლისმოქმედება შეჩერებული იყო 2006წ. 1 იანვრამდე. ამდენად, დასახელებულ კანონში შეტანილმაშესაბამისმა ცვლილებებმა შეაჩერა მეორე სახეობის პენსიისა და დანამატის 2004-2005 წლებშიდანიშვნის შესაძლებლობა, ხოლო შემდგომში მთლიანად გააუქმა იგი.კასატორის განმარტებით, საკასაციო საჩივარი დასაშვებია ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის34-ე მუხლის მე-3 ნაწილის «ა» და «ბ» ქვეპუნქტებით.113

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 22 თებერვლისგადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა გ. ხაზარაძემაც, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება იმ ნაწილში, რომელშიც არ დაკმაყოფილდა სარჩელი და ახალიგადაწყვეტილებით - სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება.კასატორის განმარტებით, გ. ხაზარაძე 1983წ. 1 დეკემბრიდან იღებს პენსიას შინაგან საქმეთასამინისტროს ხაზით, წელთა ნამსახურობით, ხოლო მოპასუხემ უკანონოდ უთხრა უარი მას მეორესახეობის პენსიის დანიშვნაზე. სააპელაციო სასამართლომ სწორად დაადგინა, რომ გ. ხაზარაძესნამდვილად ეკუთვნოდა მეორე სახეობის პენსია და დაუნიშნა იგი, მაგრამ შეცდომა დაუშვა, როდესაცსოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს დაავალა გ. ხაზარაძისათვის მეორე სახეობისპენსიის დანიშვნა მხოლოდ 2006წ. 3 ნოემბრიდან, არ გაითვალისწინა, რომ 2003წ. 23 ივლისისცვლილებით «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონის მე-60 მუხლი ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით, მისი მოქმედება გავრცელდა 70 წელსმიღწეულ 1941-1945 წლების ომის მონაწილეებზე, მათ შორის, მოსარჩელეზეც და აღნიშნული მუხლისახალი რედაქცია ამოქმედდა 2004წ. 1 იანვრიდან, გ. ხაზარაძე კი 70წ. გახდა 1995წ. იანვარში, რისგამოც მას მეორე სახეობის პენსიის მიღების უფლება გააჩნდა და ხსენებული უფლება წარმოეშვა 2004წ.იანვრიდან.კასატორი აღნიშნავს, რომ მოპასუხეს უნდა დაევალოს გ. ხაზარაძეს მეორე სახეობის პენსიადაუნიშნოს 2004წ. 1 იანვრიდან თვეში 129 ლარის ოდენობით, ასევე 2007წ. 1 მაისამდე 40 თვისსაპენსიო დავალიანების - 5140 ლარის მოსარჩელისთვის ერთდროულად გადახდა.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2007წ. 7 მაისის განჩინებებით, ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილისშესაბამისად, დასაშვებობის შესამოწმებლად წარმოებაში იქნა მიღებული გ. ხაზარაძისა და სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივრები; მხარეებს მიეცათ უფლება, 2007წ. 7მაისის განჩინებების ჩაბარებიდან 14 დღის ვადაში წარმოედგინათ მოსაზრება, თუ რამდენად იყოდასაშვები განსახილველად საკასაციო საჩივრები ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლისმე-3 ნაწილის მიხედვით; ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნაწილითგათვალისწინებული დასაშვებობის შემოწმება განისაზღვრა 2007წ. 13 ივნისამდე.საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის2007წ. 6 ივნისის განჩინებით გ. ხაზარაძისა და სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისსაკასაციო საჩივრები მიჩნეულ იქნა დასაშვებად ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლისმე-3 ნაწილის «ბ» ქვეპუნქტით და მათი განხილვა დაინიშნა 2007წ. 11 ივლისს, მხარეთა დასწრებისგარეშე.სამოტივაციო ნაწილი:საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატა გაეცნოსაქმის მასალებს, შეამოწმა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერება-დასაბუთებულობა,წარმოდგენილი საკასაციო საჩივრების საფუძვლიანობა და მიაჩნია, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, ხოლო გ. ხაზარაძის საკასაციოსაჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს.საკასაციო სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები: გ. ხაზარაძედაბადებულია 1925 წელს, არის ფაშიზმის წინააღმდეგ 1941-1945 წლების სამამულო ომის მონაწილე,ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანი. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის 2004წ.9 ივლისის წერილში აღნიშნულია, რომ გ. ხაზარაძეს სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდიდან დანიშნული ჰქონდა პენსია წელთა ნამსახურობისათვის, რის გამოც «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთადა მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის მე-60 მუხლი გ. ხაზარაძეზე ვერგავრცელდებოდა. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის 2004წ. 12 ივლისის წერილშიაღნიშნულია, რომ ორი სახეობის პენსიის მიღების უფლებას მოიპოვებდნენ თადარიგში დათხოვნილიოფიცრები, თუ მათ ძალოვანი სტრუქტურებიდან დანიშნული ჰქონდათ პენსია ომის ინვალიდობით. გ.ხაზარაძე, პოლიციის გადამდგარი პოლკოვნიკი, წელთა ნამსახურობის პენსიას იღებს შინაგან საქმეთასამინისტროს ხაზით, 295,40 ლარის ოდენობით.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებას, რომ ვინაიდანსარჩელის შეტანის მომენტისათვის, 1941-1945 წლების სამამულო ომის მონაწილე, 75 წელსგადაცილებული ოფიცრებისა და/ან I და II ჯგუფის ომის ინვალიდებისთვის საპენსიო დანამატისსახით უკვე დანიშნულ ომის ინვალიდობის პენსიასთან ერთად, კანონმდებლობა დამატებითითვალისწინებდა მეორე სახეობის პენსიის, მოხუცებულობის გამო პენსიის ორმაგი დანამატით დანიშვნისშესაძლებლობას, ამდენად, გ. ხაზარაძეზე, როგორც ზემოხსენებული კანონის მე-60 მუხლითდადგენილი შეღავათებით მოსარგებლე პირზე, ვრცელდებოდა მითითებული კანონითგათვალისწინებული შეღავათები და მას გააჩნდა ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღებისუფლება. საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ ჯერ ერთი, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების114

სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მიხედვით, ომის ინვალიდობის პენსია წარმოადგენდა პენსიის დამოუკიდებელ სახესდა, მეორეც, სააპელაციო სასამართლომ გადაწყვეტილების მიღებისას არ გაითვალისწინა მის მიერვედადგენილად მიჩნეული ფაქტობრივი გარემოება იმის თაობაზე, რომ გ. ხაზარაძე პენსიას იღებს შინაგანსაქმეთა სამინისტროს ხაზით, წელთა ნამსახურობით, 295,40 ლარის ოდენობით და სააპელაციოსასამართლომ არასწორად განმარტა აღნიშნული კანონის მე-60 მუხლი.საკასაციო სასამართლო იზიარებს კასატორის - სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის მოტივაციას, რომ სააპელაციო სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ გ.ხაზარაძე პენსიას იღებს წელთა ნამსახურობის მიხედვით და მას მისცა სამი სახეობის პენსიის მიღებისუფლება, კერძოდ, წელთა ნამსახურობის პენსიისა (რაც უკვე დანიშნული ჰქონდა), ინვალიდობის გამოპენსიისა და მოხუცებულობის გამო პენსიისა ორმაგ დანამატთან ერთად.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ” კანონი ითვალისწინებდა სამი სახის საპენსიო უზრუნველყოფას იმავე კანონისპირველ მუხლში ჩამოთვლილ პირთათვის, კერძოდ, პენსიას წელთა ნამსახურობით, პენსიასინვალიდობის გამო და პენსიას მარჩენლის დაკარგვის გამო. ამასთან, თითოეული მათგანიწარმოადგენდა პენსიის ცალკე სახეს. აღნიშნული კანონის მე-4 მუხლის თანახმად კი, სამხედრომოსამსახურეებსა და მათი ოჯახის წევრებს, რომელთაც ერთდროულად რამდენიმე სახეობის პენსიისმიღების უფლება ჰქონდათ, მათი სურვილის შესაბამისად, ენიშნებოდათ მხოლოდ ერთი სახეობისპენსია, რომლის არჩევის უფლებაც მათვე ჰქონდათ მინიჭებული.საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონისმე-4 მუხლის მიხედვით, ამ კანონით საპენსიო უზრუნველყოფის მქონე პირებს, სურვილისშესაბამისად, ენიშნებოდათ მხოლოდ ერთი სახეობის პენსია, მაგრამ კანონმდებელმა მე-60 მუხლში,გამონაკლისის სახით, გაითვალისწინა ერთდროულად ორი სახეობის პენსიის - ომის ინვალიდობისმიხედვით და მოხუცებულობის გამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) პენსიების მიღების უფლება,მოხუცებულობის გამო დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის დანამატით. «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებული საპენსიო შეღავათისმოპოვებისათვის იმავე კანონის პირველ მუხლში მითითებულ პირს უნდა დაეკმაყოფილებინა შემდეგიპირობები:ა. უნდა ყოფილიყო 1941-45 წლების დიდი სამამულო ომის მონაწილე;ბ. უნდა შესრულებოდა 75 წელი;გ. უნდა ჰქონოდა ოფიცრის წოდება და/ან უნდა ყოფილიყო ომის ინვალიდი.საკასაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ კასატორი გ. ხაზარაძე, მართალია, არის 1941-45 წლებისდიდი სამამულო ომის მონაწილე, 75 წელს გადაცილებული ოფიცერი და, შესაბამისად, «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოების სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთასაპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებული საპენსიო შეღავათისმიღების უფლებაც ექნებოდა, თუ უარს იტყოდა უკვე დანიშნულ წელთა ნამსახურობის პენსიაზე დააირჩევდა ომის ინვალიდობის პენსიას, რაც გ. ხაზარაძეს არ გაუკეთებია.საკასაციო სასამართლო აღნიშნავს, რომ, ვინაიდან «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისსამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის მე-60 მუხლით გათვალისწინებული არ იყო წელთა ნამსახურობისა დამოხუცებულობის პენსიების ერთდროულად მიღების უფლება, მოხუცებულობის გამო დაწესებული ორიმინიმალური პენსიის დანამატით, ამიტომ გ. ხაზარაძის სარჩელი, ისევე, როგორც საპენსიოდავალიანების ანაზღაურების თაობაზე მისი საკასაციო საჩივარი არის უსაფუძვლო.აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ სოციალური დაზღვევისერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, ხოლო გ. ხაზარაძისსაკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, გასაჩივრებული გადაწყვეტილება კი გაუქმდეს.საკასაციო სასამართლო თვითონ მიიღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე, რადგან არ არსებობს საქმისსააპელაციო სასამართლოში ხელახლა განსახილველად დაბრუნების სსკ-ის 412-ე მუხლითგათვალისწინებული საფუძვლები. შესაბამისად, მოცემულ საქმეზე მიღებულ უნდა იქნეს ახალიგადაწყვეტილება, რომლითაც გ. ხაზარაძის სარჩელი არ დაკმაყოფილდება.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :115

1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს,ხოლო გ. ხაზარაძის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 22თებერვლის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. გ. ხაზარაძის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;4. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.ორი სახეობის პენსიაგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახელით№ ბს-350-332(კ-07) 19 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამშემადგენლობა: ნ. ქადაგიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პენსიის დანიშვნა.აღწერილობითი ნაწილი:2006წ. 4 მაისს ა. ცხომელიძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა ოზურგეთის რაიონულსასამართლოს მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალისმიმართ პენსიის დანიშვნის თაობაზე.მოსარჩელე სასარჩელო განცხადებაში მიუთითებდა, რომ მას 2005წ. 7 მარტიდან დაენიშნაინვალიდობის პენსიასთან ერთად მეორე სახის პენსია მოხუცებულობის გამო, მოხუცებულობისათვისპენსიაზე დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის დანამატით თვეში 129 ლარის ოდენობით.მოსარჩელის განმარტებით, მეორე სახის პენსიის და დანამატის შესახებ მისი სარჩელის განხილვისასსასამართლოს გამორჩა მხედველობიდან, მიეცა ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის სხვაობა წარსულიდროისათვის არა უმეტეს 12 თვისა, რომელიც წინ უძღოდა პენსიის გადასაანგარიშებლად მიმართვისდღეს და რომლის უფლებასაც ანიჭებს «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 50-ე მუხლი.აღნიშნულიდან გამომდინარე, მოსარჩელე ითხოვდა ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის სხვაობისანაზღაურებას მეორე სახის პენსიის დანიშვნისათვის მიმართვის დღის წინა პერიოდისათვის 2004წ. 7მარტიდან 2005წ. იანვრამდე.ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2006წ. 9 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით ა. ცხომელიძისსასარჩელო განცხადება დაკმაყოფილდა; მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდისოზურგეთის ფილიალს ა. ცხომელიძის სასარგებლოდ დაეკისრა ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორისსხვაობის 640 ლარის გადახდა.მითითებული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალმა.აპელანტი სააპელაციო საჩივარში მიუთითებდა, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის 25.09.2001წ. №05/10-1364 წერილის შესაბამისად, აღნიშნული კანონის არც ერთი მუხლითგათვალისწინებული არ არის ვადიან სამხედრო სამსახურში (რომლებიც არ იყვნენ ოფიცრები) გაწვეულომის ინვალიდთა, მონაწილეთა და მათთან გათანაბრებულ პირებზე პენსიის დანიშვნა დაგადაანგარიშება. აღნიშნულიდან გამოდმინარე, მათზე არ ვრცელდება მე-60 მუხლი, რომელიც ეხებამხოლოდ იმ პირებს, რომლებსაც პენსია დანიშნული აქვთ ძალოვან უწყებებში ოფიცრად, ზევადიანსამსახურში ან ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურში ხელშეკრულებით (კონტრაქტით) საჭირო წელთანამსახურობის შესაბამისად. ამასთან, ვადიანი სამხედრო მოსამსახურე ომის ინვალიდების,მონაწილეებისა და მათთან გათანაბრებული პირების მიერ სარჩელი შეტანილ იქნა საქართველოსსაკონსტიტუციო სასამართლოში. აღნიშნული კანონი გაუქმებული იყო, რადგან იგი არ ვრცელდებოდაარაოფიცერ ომის ინვალიდებზე, მონაწილეებზე და მათთან გათანაბრებულ პირებზე.საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 1997წ. 4 ნოემბრის №1/5/32 გადაწყვეტილებით მათისარჩელი არ დაკმაყოფილდა და უარი ეთქვათ მეორე პენსიის დანიშვნაზე. ამავე წერილშიმითითებულია, რომ ანალოგიური საკითხის წამოჭრისას უნდა ეხელმძღვანელათ საკონსტიტუციოსასამართლოს გადაწყვეტილებით. ზემოაღნიშნული კანონის მე-60 მუხლი ძალაში შევიდა 2006წ. 1იანვრიდან.116

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, აპელანტი ითხოვდა ოზურგეთის რაიონულისასამართლოს 2006წ. 9 ოქტომბრის გადაწყვეტილების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებითმოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.უთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 29 იანვრისგანჩინებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალის სააპელაციოსაჩივარი არ დაკმაყოფილდა; უცვლელად დარჩა ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2006წ. 9ოქტომბრის გადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს მითითებით, საქმის მასალებით დადგენილია, რომ ა. ცხომელიძესოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 13 ივლისის გადაწყვეტილების მიღების დროს მეორესახის პენსიის და დანამატის დანიშვნასთან ერთად, ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის არსებულისხვაობის ანაზღაურება არ მოუთხოვია და შესაბამისად, სასამართლოს ამ საკითხზე არ უმსჯელია.«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის50-ე მუხლის შესაბამისად, თუ პენსიონერმა მიიღო პენსიის მიღების უფლება და დროულად არმიმართა სათანადო ორგანოებს პენსიის მისაღებად, მაშინ მას ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორისსხვაობა შეიძლება გადაუხადონ წარსული დროისათვის, მაგრამ არა უმეტეს 12 თვისა, რომელიც წინუძღოდა პენსიის გადასაანგარიშებლად მიმართვის დღეს.სააპელაციო პალატის განმარტებით, დადგენილია, რომ ზემოაღნიშნული კანონი მიღებულია 1996წ.16 ოქტომბრიდან და ამავე პერიოდიდან ა. ცხომელიძემ მიიღო მეორე სახის პენსიის დანიშვნის, ანუპენსიის მომატების უფლება. მიუხედავად აღნიშნულისა, მას 2005წ. 7 მარტამდე ამ უფლებისგამოსაყენებლად სათანადო ორგანოებისათვის არ მიუმართავს. ამდენად, მითითებული კანონის 50-ემუხლის შესაბამისად, მოსარჩელე ა. ცხომელიძის მოთხოვნა კანონიერია და მას ჯამში 2005წ. 7მარტიდან 2004წ. 7 მარტამდე უნდა მიეცეს 640 ლარი, რომლის გადახდაც სწორად აქვს დაკისრებულისოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალს.მითითებული განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის ოზურგეთის ფილიალმა.კასატორი საკასაციო საჩივრით ითხოვდა ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულსაქმეთა პალატის 2006წ. 29 იანვრის განჩინების გაუქმებასა და ახალი გადაწყვეტილებითმოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმას.კასატორი საკასაციო საჩივარს ძირითადად აფუძნებდა იმავე გარემოებებზე, რაზეც მიუთითებდასააპელაციო საჩივარში.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლისა და საკასაციო საჩივრის საფუძვლებისგამოკვლევის შედეგად მიიჩნევს, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისოზურგეთის ფილიალის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, შემდეგ გარემოებათა გამო:ოზურგეთის რაიონული სასამართლოს 2005წ. 13 ივლისის გადაწყვეტილებით ა. ცხომელიძისსარჩელი დაკმაყოფილდა. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის რაიონულფილიალს დაევალა ა. კანელიკეს-ძე ცხომელიძისათვის მე-2 სახის, ანუ მოხუცებულობის გამო პენსიისდანიშვნა, ამავე პენსიაზე მოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის დანამატისოდენობით 2005წ. 7 მარტიდან 84 ლარი და სამამულო ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდობისათვის 45ლარი, რამაც ყოველთვიურად ჯამში შეადგინა 129 ლარი, გადაწყვეტილება შესულია კანონიერ ძალაში.2006წ. 4 მაისს ა. ცხომელიძემ კვლავ მიმართა სასარჩელო განცხადებით იმავე რაიონულსასამართლოს და მოითხოვა 12 თვის პენსიის სხვაობის ანაზღაურება ანუ იმ თანხის ანაზღაურება,რომლის თაობაზეც მოთხოვნა არ დაუყენებია წინა სასარჩელო განცხადებაში.საკასაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას ა. ცხომელიძისათვის12 თვის პენსიის უკუქცევით დანიშვნის თაობაზე და თვლის, რომ მოთხოვნის წარდგენისმომენტისათვის არ არსებობს მოთხოვნის დაკმაყოფილების კანონისმიერი საფუძველი.«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის48-ე მუხლი ითვალისწინებდა, რომ პენსიის დასანიშნად დაგვიანებით მიმართვის შემთხვევაში პენსიაგაიცემა არა უმეტეს გასული 12 თვისა, რომელიც წინ უსწრებს პენსიის დანიშვნის საკითხზე მიმართვისდღეს. ამავე კანონის 50-ე მუხლის თანახმად, თუ პენსიონერმა მიიღოს პენსიის მომატების უფლება დადროულად არ მიმართა სათანადო ორგანოებს პენსიის მისაღებად, მაშინ მას ახალ და ადრინდელპენსიებს შორის სხვაობა შეიძლება გადაუხადონ წარსული დროისათვის, მაგრამ არა უმეტეს 12 თვისა,რომელიც წინ უძღოდა პენსიის გადაანგარიშებლად მიმართვის დღეს. «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონში საქართველოს 2005წ. 23 დეკემბრისკანონით განხორციელდა ცვლილებები, რომლითაც კანონის ამოქმედებიდან, კერძოდ 2006წ. 1იანვრიდან, გაუქმდა 48-ე და 50-ე მუხლები. შესაბამისად, ერთი წლის უკანდახევით პენსიის მიღებისუფლების დამდგენი ნორმა – 50-ე მუხლი - მოქმედებდა 2006წ. 1 იანვრამდე.117

განსახილველ შემთხვევაში ა. ცხომელიძეს ორი სახეობის პენსია დაენიშნა სასამართლოს კანონიერძალაში შესული გადაწყვეტილებით 2005წ. 7 მარტიდან. აღნიშნული პენსიის დანიშვნასთან ერთად ა.ცხომელიძემ, უდავოდ, მოიპოვა ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის 12 თვის სხვაობის მიღებისუფლება, მაგრამ მოცემულ შემთხვევაში საკასაციო სასამართლო არსებით ყურადღებას მიაქცევს იმგარემოებას, რომ ა. ცხომელიძეს აღნიშნული უფლების რეალიზაცია არ მოუთხოვია 2006წ. 4აპრილამდე - მოცემული სარჩელის აღძვრამდე. ამდენად, კანონით მინიჭებული უფლება მისიარსებობის მანძილზე (2005წ. 23 დეკემბრის კანონით განხორციელებულ ცვლილებებამდე) მოსარჩელისმიერ რეალიზებული არ ყოფილა. რაც, საკასაციო სასამართლოს ართმევს კანონისმიერ საფუძველს,დაადსტუროს პირის უფლება.საკასაციო სასამართლო ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ 2005წ. 23 დეკემბრის კანონით«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონშიგანხორციელებული ცვლილებებით გაუქმდა კანონის 48-ე და 50-ე მუხლები, შესაბამისად, გაუქმდა 12თვის უკანდახევით პენსიის მიღების უფლებაც, რაც, ნიშნავს ამ უფლების რეალიზაციისშესაძლებლობის გაუქმებას. ამ კანონის მიღებამდე ა. ცხომელიძის უფლება არ ყოფილა რეალიზებული,ხოლო ახალი კანონის მიღების შემდგომ აღნიშნული უფლების საკითხი უკვე რეგულირდება ახალიკანონით, რომელიც ძალადაკარგული ნორმის მოქმედების გაგრძელების შესახებ სპეციალურ დათქმას არშეიცავს. ამდენად, როდესაც მოსარჩელე ითხოვს უკვე გაუქმებული უფლების რეალიზებას, მოთხოვნასგამოცლილი აქვს სამართლებრივი საფუძველი, რაც საკასაციო სასამართლოს მოსაზრებით წარმოადგენსგასაჩივრებული განჩინების გაუქმებისა და ა. ცხომელიძის მოთხოვნაზე უარის თქმის საფუძველს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის ოზურგეთის ფილიალის საკასაციოსაჩივარი დაკაყოფილდეს;2. გაუქმდეს ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 29იანვრის განჩინება და საქმეზე მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. ა. ხცომელიძის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;4. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.5. საპენსიო დანამატიგ ა ნ ჩ ი ნ ე ბ ა№ ბს-1293-868(კ-05) 21 აპრილი, 2006წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთასაკასაციო პალატაშემადგენლობა: მ. ვაჩაძე (თავმჯდომარე),ლ. ლაზარაშვილი (მომხსენებელი),ნ. სხირტლაძედავის საგანი: პენსიაზე დანამატის დანიშვნა, მიუღებელი დანამატის ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2004წ. 5 ოქტომბერს თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონულ სასამართლოს სასარჩელო განცხადებითმიმართა მ. პირტახიამ მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ.მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის მის სასარგებლოდ პენსიაზე დანამატის - 14 ლარის დანიშვნის,ასევე‚ წინა ერთი წლის მიუღებელი საპენსიო დანამატის ანაზღაურების დავალება, შემდეგისაფუძვლებით:მოსარჩელე წარმოადგენდა ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანს, სამამულო ომის მე-2 ჯგუფისინვალიდს, დაბადებული იყო 1924 წელს, იღებდა პენსიას 87 ლარის ოდენობით. მას, როგორცსამამულო ომის მონაწილეს, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «დ» პუნქტის თანახმად, ეკუთვნოდა პენსიაზედანამატი 14 ლარის ოდენობით, ასევე ეკუთვნოდა ერთი წლის მიუღებელი საპენსიო დანამატი 168118

ლარის ოდენობით. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის რაიონული განყოფილებაუარს ეუბნებოდა აღნიშნული დანამატის დანიშვნაზე.თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონული სასამართლოს 2004წ. 27 დეკემბრის გადაწყვეტილებით მ.პირტახიას სარჩელი დაკმაყოფილდა, მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისვაკე-საბურთალოს რაიონულ განყოფილებას მ. პირტახიას სასარგებლოდ დაეკისრა დანამატის დანიშვნაყოველთვიურად 14 ლარის ოდენობით, ასევე ერთი წლის მიუღებელი თანხის - 168 ლარის გადახდა.რაიონული სასამართლოს გადაწყვეტილება დაეფუძნა შემდეგ მოტივებს:რაიონულმა სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. პირტახია იყო ომისა და სამხედროძალების ვეტერანი, სამამულო ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდი, რომელსაც დანიშნული ჰქონდაინვალიდობის გამო პენსია 45 ლარის, ხოლო მეორადი პენსია - 42 ლარის ოდენობით. «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის«დ» პუნქტის თანახმად, დანამატი საქართველოში დადგენილი ასაკის გამო მინიმალური პენსიის 100პროცენტის ოდენობით ენიშნებოდათ მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეებს. აქედან გამომდინარე,რაიონულმა სასამართლომ მიიჩნია, რომ მ. პირტახიას უნდა დანიშვნოდა დანამატი ასაკის გამომინიმალური პენსიის - 14 ლარის ოდენობით და ამავე კანონის 50-ე მუხლის თანახმად,ანაზღაურებოდა ერთი წლის მიუღებელი თანხა 168 ლარი.რაიონული სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრასოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზეუარის თქმა.აპელანტის განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «დ» პუნქტით განსაზღვრული დანამატიგათვალისწინებული იყო მხოლოდ იმ პირებზე, რომლებიც პენსიას იღებდნენ ძალოვანისტრუქტურებიდან. მოცემულ შემთხვევაში მოსარჩელე წარმოადგენდა «ომისა და სამხედრო ძალებისვეტერანების შესახებ» კანონით გათვალისწინებულ სუბიექტს და ამდენად, მასზე ვერ გავრცელდებოდასხვა კანონით გათვალისწინებული შეღავათები.თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთა პალატის2005წ. 19 ივლისის გადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისსააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, გაუქმდა თბილისის ვაკე-საბურთალოს რაიონული სასამართლოს2004წ. 27 დეკემბრის გადაწყვეტილება და მიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, მ. პირტახიასსარჩელი არ დაკმაყოფილდა. სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. პირტახიაწარმოადგენდა დიდი სამამულო ომის მონაწილეს, სამამულო ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდს და მისიპენსია შეადგენდა თვეში 87 ლარს. სააპელაციო სასამართლოს მოსაზრებით, რაიონულ სასამართლოს მ.პირტახიას მიმართ არ უნდა გამოეყენებინა «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «დ» პუნქტი. აღნიშნული ნორმის მიხედვით,დანამატი მინიმალური პენსიის ოდენობით ეკუთვნოდათ მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეებს და სხვასაბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამშობლოს ინტერესების დამცველ პირებს სამხედრო მოსამსახურეთარიცხვიდან. მოსარჩელეზე აღნიშნული ნორმის გასავრცელებლად იგი უნდა ყოფილიყო სამხედრომოსამსახურე, ხოლო მოსარჩელეს მითითებული დანამატის მიღების უფლება არ გააჩნდა, ვინაიდანსამხედრო მოსამსახურეს არ წარმოადგენდა.სააპელაციო სასამართლოს ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა მ.პირტახიამ, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალიგადაწყვეტილების მიღებით მისი სარჩელის დაკმაყოფილება, იმის გათვალისწინებით, რომ მინიმალურიპენსია გაორმაგდა და გახდა 28 ლარი.კასატორის განმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურებიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, იგი იღებდა ორი სახეობის პენსიას.სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მართალია, იგი წარმოადგენდა დიდი სამამულოომის მონაწილეს და სამამულო ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდს, მაგრამ მასზე არ უნდაგავრცელებულიყო ამავე კანონის 41-ე მუხლის «დ» პუნქტით გათვალისწინებული შეღავათი, რომელიცეკუთვნოდა მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეებს და სხვა საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამშობლოსინტერესების დამცველ პირებს სამხედრო მოსამსახურეთა რიცხვიდან. კასატორის მოსაზრებით, თავადგანეკუთვნებოდა სწორედ ასეთი კატეგორიის პირს, ექვს წელზე მეტი ხანი მსახურობდა არმიაში დამონაწილეობდა ბრძოლებში. შემდეგ დაითხოვეს თადარიგში, სადაც 30 წელზე მეტ ხანს იყო პირველიკატეგორიის თადარიგის სამხედრო ვალდებული, ვიდრე ასაკის გამო არ მოხსნეს სამხედროაღრიცხვიდან. თადარიგის სამსახურში ყოფნის პერიოდში რამდენჯერმე იყო სამხედრო შეკრებებზესაბრძოლო მომზადების დონის ამაღლების მიზნით.119

სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, საკასაციო საჩივრის საფუძვლების შემოწმებისშედეგად მიიჩნევს, რომ მ. პირტახიას საკასაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, უცვლელადდარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა და საგადასახადო საქმეთასააპელაციო პალატის 2005წ. 19 ივლისის გადაწყვეტილება, შემდეგ გარემოებათა გამო:დადგენილია, რომ მ. პირტახია დაბადებულია 1924 წელს, არის 1941-45 წლების დიდი სამამულოომის მონაწილე, «ომისა და შეიარაღებული ძალების ვეტერანების შესახებ” კანონის საფუძველზედანიშნული აქვს ინვალიდობის პენსია 45 ლარის ოდენობით. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის მე-60 მუხლის საფუძველზე დანიშნული აქვსმეორე სახეობის პენსია 42 ლარის ოდენობით.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მ. პირტახიას მოთხოვნა «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის 41-ე მუხლის «დ” ქვეპუნქტისსაფუძველზე ომის ინვალიდობის პენსიაზე საქართველოში დადგენილი ასაკის გამო მინიმალური პენსიისოდენობით დანამატის დანიშვნის შესახებ არ ექვემდებარება დაკმაყოფილებას.«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურებიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის41-ე მუხლის «დ” ქვეპუნქტის თანახმად: «ამ კანონის შესაბამისად დანიშნული, მათ შორის,მინიმალური პენსიები გაუდიდდებათ პენსიონერთა შემდეგ კატეგორიებს: ...მეორე მსოფლიო ომისმონაწილეებს და სხვა საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილე სამშობლოს ინტერესების დამცველ პირებსსამხედრო მოსამსახურეთა რიცხვიდან, რომლებიც მსახურობდნენ მოქმედ არმიასა და სამხედროფორმირებებში...» ამდენად, აღნიშნული ნორმა პენსიაზე დანამატის დანიშვნის შესაძლებლობასითვალისწინებს იმ კატეგორიის პენსიონერთათვის, რომელთაც პენსია დანიშნული აქვთ ამ კანონისსაფუძველზე.«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონითგათვალისწინებულ პენსიათა სახეობებს განეკუთვნებოდა: ა. წელთა ნამსახურობის პენსია (თავი მეორე,მუხ. 11-16); ინვალიდობის პენსია (თავი მესამე, მუხ. 17-24); პენსია მარჩენლის დაკარგვის გამო(თავი მეოთხე, მუხ. 25-29).აღნიშნული კანონის მე-60 მუხლი ითვალისწინებდა ამ მუხლით გათვალისწინებული მოთხოვნებისდაკმაყოფილების შემთხვევაში პენსიონერისათვის ომის ინვალიდობის მიხედვით და მოხუცებულობისგამო (შრომის წელთა ნამსახურობისათვის) ორი სახეობის პენსიის ერთდროულად მიღების საპენსიოშეღავათის მინიჭებას, ამასთან, მოხუცებულობის პენსიაზე გათვალისწინებული იყო დანამატიმოხუცებულობისათვის დაწესებული ორი მინიმალური პენსიის ოდენობით. ამდენად, ამ მუხლისსაფუძველზე გავრცელებული საპენსიო შეღავათი უკვე მოიცავდა დანამატს მინიმალური პენსიის ორმაგიოდენობით.მ. პირტახიას ინვალიდობის პენსია (45 ლარი) დანიშნული აქვს როგორც ძირითადი პენსია «ომისადა შეიარაღებული ძალების ვეტერანების შესახებ” კანონის საფუძველზე. უკვე დანიშნულ პენსიასთანერთად «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონისმე-60 მუხლის საფუძველზე მ. პირტახიას მიეცა მეორე სახეობის პენსიის მიღების უფლება, რაცმოიცავს დანამატს მინიმალური პენსიის ორმაგი ოდენობით. ამდენად, მ. პირტახიას აღნიშნულიკანონის საფუძველზე უკვე დანიშნული აქვს დანამატი ორმაგი ოდენობით, რის გამოც იმავე კანონის41-ე მუხლის «დ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანამატის მოთხოვნის უფლება არ აქვს.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით დად ა ა დ გ ი ნ ა:1. მ. პირტახიას საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საოლქო სასამართლოს ადმინისტრაციული სამართლისა დასაგადასახადო საქმეთა პალატის 2005წ. 19 ივლისის გადაწყვეტილება3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.120

საპენსიო დანამატიგანჩინება№ ბს-666-633(კ-06) 28 ივნისი, 2007წ.‚ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ლ. ლაზარაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: საპენსიო დანამატის ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:2005წ. 30 ივნისს თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიასსასარჩელო განცხადებით მიმართა მ. ჩხიკვაძემ მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფოფონდის მიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის მის სასარგებლოდ პენსიაზე 25%-ისოდენობით დანამატის ანაზღაურების დავალება 2002წ. დეკემბრიდან 2004წ. დეკემბრამდე, რაცშეადგენდა 1000 ლარს.მოსარჩელის მოთხოვნის საფუძვლები მდგომარეობდა შემდეგში:მ. ჩხიკვაძე იყო შინაგან საქმეთა სამინისტროს პენსიონერი 2001 წლიდან. საქართველოსპრეზიდენტის 2002წ. 6 ნოემბრის №1384 განკარგულებით იგი დაჯილდოვდა ვ. გორგასლის IIIხარისხის ორდენით, რის საფუძველზეც 2002წ. დეკემბრის თვიდან იღებდა პენსიაზე 25%-იანდანამატს. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2003წ. 12 დეკემბრის გადაწყვეტილებით განიმარტა,რომ ვ. გორგასლის ორდენით დაჯილდოებულ პენსიონერს უნდა მიეღო პენსიის 50%-იანი დანამატი,ნაცვლად 25%-ისა. უზენაესი სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ მოსარჩელისსაპენსიო დანამატი განისაზღვრა 50%-ით. აღნიშნული მოთხოვნით მან მიმართა მოპასუხეს, მაგრამ2005წ. 21 აპრილის წერილით მიიღო უარი. მოსარჩელის აზრით, სოციალური დაზღვევის ერთიანისახელმწიფო ფონდი ვალდებული იყო, აენაზღაურებინა 2002წ. დეკემბრიდან გაუცემელი საპენსიოდანამატი, რაც შეადგენდა დაახლოებით 1000 ლარს.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2005წ. 20 დეკემბრისგადაწყვეტილებით მ. ჩხიკვაძის სარჩელი დაკმაყოფილდა, სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფოფონდს დაევალა მ. ჩხიკვაძისთვის, როგორც ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენოსანისთვის,დანიშნული საპენსიო თანხის 25%-იანი დანამატის 12 თვის დავალიანების მოსარჩელის სასარგებლოდდაანგარიშება და გადახდა შემდეგი საფუძვლებით:სასამართლომ საქმეზე დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ჩხიკვაძე საქართველოს პრეზიდენტის 2002წ.6 ნოემბრის განკარგულებით დაჯილდოვდა ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენით. სასამართლოსგანმარტებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «ა» ქვეპუნქტის მიხედვით, ვ. გორგასლის სამივე ხარისხის ორდენითდაჯილდოებულ პირებს ამ კანონის შესაბამისად დანიშნული პენსიები უნდა გადიდებოდათ პენსიისოდენობის 50%-ით, მაგრამ არანაკლებ საქართველოში დადგენილი ასაკის გამო მინიმალური პენსიის100%-ის ოდენობით. დადგენილი იყო, რომ მ. ჩხიკვაძეს, როგორც ვ. გორგასლის III ხარისხისორდენით დაჯილდოებულ პირს, დანიშნული ჰქონდა პენსია. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 50-ე მუხლის შესაბამისად, თუ პენსიონერმამიიღო პენსიის მომატების უფლება და დროულად არ მიმართა სათანადო ორგანოს პენსიის მისაღებად,მაშინ მას სხვაობა ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორის მიეცემოდა წარსული დროისათვის, მაგრამ არაუმეტეს 12 თვისა, რომელიც წინ უძღოდა პენსიის გადასაანგარიშებლად მიმართვის თვეს. მოსარჩელემსაპენსიო თანხის გადაანგარიშების მოთხოვნით მიმართა მოპასუხე დაწესებულებას, რაზეც მიიღო უარი.სასამართლომ მიიჩნია, რომ ზემოხსენებულ სამართლებრივ ნორმაზე დაყრდნობით მოპასუხე სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდი ვალდებული იყო, მ. ჩხიკვაძისათვის ნაცვლად 25%-იანიდანამატისა, მიეცა ყოველთვიური საპენსიო თანხის 50%-იანი დანამატი და აენაზღაურებინა გასულიდროის გაუცემელი პენსია, კერძოდ, მოთხოვნის აღძვრიდან გასულ 12 თვეზე 25%-იანი დანამატი.საქალაქო სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა მ. ჩხიკვაძემ,რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმეზე ახალი გადაწყვეტილებისმიღებით მისი სასარჩელო მოთხოვნის სრულად დაკმაყოფილება.აპელანტის აზრით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ» კანონის 50-ე მუხლში მითითებული 12-თვიანი ვადა არ შეესაბამებოდა მოცემულ შემთხვევას,რადგან პენსიის გადაანგარიშების მოთხოვნით მან საპენსიო ფონდს მიმართა ჯერ კიდევ 2002წ.ნოემბრის თვეში, როცა მიენიჭა ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენი. მართალია, მისი მოთხოვნა121

დაკმაყოფილდა, მაგრამ კანონის არასწორი განმარტებისა და არასწორი გამოყენების შედეგად, ნაცვლად50%-ისა, დაუნიშნეს 25%-იანი დანამატი. ანალოგიურ საქმეზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოსმიერ 2004 წელს მიღებული გადაწყვეტილების შემდეგ სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფოფონდმა ხელახლა გადაიანგარიშა აპელანტის პენსია და გადაიხადა 50%-იანი დანამატი. მას შემდეგ,რაც მოსარჩელისათვის ცნობილი გახდა უზენაესი სასამართლოს აღნიშნული გადაწყვეტილების შესახებ,მან მიმართა მოპასუხე ორგანიზაციას 2002წ. დეკემბრიდან 2004წ. დეკემბრამდე არსებული სხვაობისანაზღაურების შესახებ, თუმცა ამ მოთხოვნაზე უარი მიიღო.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 19 ივნისისგადაწყვეტილებით მ. ჩხიკვაძის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა, თბილისის საქალაქოსასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2005წ. 20 დეკემბრის გადაწყვეტილების შეცვლითმიღებულ იქნა ახალი გადაწყვეტილება, სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს დაევალამ. ჩხიკვაძისათვის, როგორც ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენოსანისთვის, დანიშნული საპენსიოთანხის 25%-იანი დანამატის დაანგარიშება და გადახდა 2002წ. დეკემბრიდან 2004წ. დეკემბრამდეპერიოდისათვის.სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მოტივები მდგომარეობს შემდეგში:სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. ჩხიკვაძე საქართველოს სახელმწიფომეთაურის 2002წ. 6 ნოემბრის განკარგულებით დაჯილდოვდა ვ. გორგასლის მე-3 ხარისხის ორდენით.სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა ვ. გორგასლის ორდენთან დაკავშირებითმოსარჩელის მიმართ ძირითადი პენსიის 50%-ის ოდენობით გადაანგარიშება განახორციელა 2004წ.დეკემბრიდან. სასამართლოს მოსაზრებით, მ. ჩხიკვაძე წარმოადგენდა «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» 41-ე მუხლის «ა» პუნქტითგათვალისწინებულ სუბიექტს. აღნიშნული ნორმის თანახმად, დ. აღმაშენებლის ორდენითდაჯილდოებულ პირებს, ვ. გორგასლის სამივე ხარისხის ორდენით დაჯილდოებულ პირებს, სსრკავშირის გმირებს, იტალიისა და იუგოსლავიის სახელმწიფო ეროვნულ გმირებს, სამივე ხარისხისდიდების ორდენით დაჯილდოებულ პირებს პენსიის ოდენობის 50%-ით, მაგრამ არანაკლებსაქართველოში დადგენილი ასაკის გამო მინიმალური პენსიის 100%-ისა, გაუდიდდათ აღნიშნულიკანონის შესაბამისად დანიშნული პენსიები. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 52-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით, თუ პენსიონერმა საპენსიოორგანოს მიზეზით დროულად არ მიიღო პენსიის თანხა, მაშინ მას პენსიის მთლიან თანხასშეუზღუდავად მისცემენ. ამ შემთხვევაში მ. ჩხიკვაძისათვის პენსიის გადაანგარიშება არ მოხდა კანონითდადგენილი წესით, რაც გამოწვეული იყო ადმინისტრაციული ორგანოს და არა მ. ჩხიკვაძის მიზეზით,რის გამოც მას უნდა ანაზღაურებოდა მთლიანი თანხა შეუზღუდავად მისი დანიშვნის დღიდან.სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევისერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დასაქმეზე ახალი გადაწყვეტილების მიღებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.კასატორის მოსაზრებით, სააპელაციო სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ ზოგადიადმინისტრაციული კოდექსის 180-ე მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანოს ქმედება უნდაგასაჩივრდეს ერთი თვის ვადაში იმ დღიდან, როდესაც შესაბამისი დაინტერესებული მხარისათვისცნობილი გახდა ამ მოქმედებათა განხორციელების ან განხორციელებისაგან თავის შეკავების შესახებ. მ.ჩხიკვაძემ ორდენზე გათვალისწინებული დანამატის 25%-ის დანიშვნის შესახებ შეიტყო 2002წ.დეკემბრის თვიდან, როდესაც მას დაენიშნა დანამატი, მან კი ფონდს მხოლოდ 2005 წელს მიმართა.კასატორის მოსაზრებით, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოების და სახელმწიფო დაცვისსპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 52-ე მუხლი, რომელსაც დაეყრდნო სასამართლო, ეხება უკვედარიცხულ პენსიას, როდესაც პენსიონერს უკვე შეძენილი აქვს მისი მიღების უფლება, პენსია ირიცხებამის პირად ანგარიშზე და ამა თუ იმ მიზეზით არ ხდება მისი დროული გატანა. ამ შემთხვევაში კიაღნიშნული მუხლის გამოყენება უსაფუძვლოა.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის, საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგადმიიჩნევს, რომ სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი არ უნდადაკმაყოფილდეს, უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთაპალატის 2006წ. 19 ივნისის გადაწყვეტილება, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო არ იზიარებს კასატორის მოსაზრებას სარჩელის ხანდაზმულობის თაობაზე.საპენსიო ორგანოს მიერ პენსიის გაცემა განეკუთვნება პერიოდულად შესასრულებელ ვალდებულებას,რომლის მიმართ ვრცელდება სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლის მე-2 ნაწილით დადგენილიხანდაზმულობის 3-წლიანი ვადა. მოსარჩელე ითხოვს მიუღებელი პენსიის დავალიანების ანაზღაურებას2002წ. დეკემბრიდან, სარჩელი აღძრულია 2005წ. 30 ივნისს, ამდენად, დაცულია პერიოდულადშესასრულებელი ვალდებულების ხანდაზმულობის 3-წლიანი ვადა.122

დადგენილია, რომ მოსარჩელე მ. ჩხიკვაძე საქართველოს პრეზიდენტის 2002წ. 6 ნოემბრის №1384განკარგულებით დაჯილდოებულია ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენით. აღნიშნულის გამო მას2002წ. დეკემბრიდან დაენიშნა პენსიაზე 25%-იანი დანამატი. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისდა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის იმ დროისათვის მოქმედი 41-ე მუხლის «ა»ქვეპუნქტი ითვალისწინებდა, რომ ვ. გორგასლის სამივე ორდენით დაჯილდოებულ პირებს პენსიებიგაუდიდდებათ პენსიის ოდენობის 50%-ით. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ დასხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის 2003წ. 12 დეკემბრის გადაწყვეტილებით განიმარტა, რომზემოაღნიშნული 41-ე მუხლის «ა» ქვეპუნქტის ნამდვილი შინაარსი გულისხმობს ვ. გორგასლის ერთ-ერთი ორდენით დაჯილდოებულ პირს და შესაბამისად, ვ. გორგასლის ერთ-ერთი ორდენითდაჯილდოებულმა პენსიონერმა უნდა მიიღოს პენსიის 50%-იანი დანამატი, ნაცვლად 25%-ისა.მოსარჩელე ვ. ჩხიკვაძეს პენსიაზე 50%-იანი დანამატი დაენიშნა 2005წ. იანვრიდან.საკასაციო სასამართლო იზიარებს სააპელაციო სასამართლოს მსჯელობას, რომ მოსარჩელეს, როგორცვ. გორგასლის ორდენოსანს, პენსიაზე 50%-იანი დანამატი უნდა დანიშვნოდა 2002წ. დეკემბრიდან -პენსიაზე დანამატის დანიშვნისთანავე. ის გარემოება, რომ საპენსიო ორგანომ მოსარჩელეს თავიდანვე არდაუნიშნა 50%-იანი დანამატი, განპირობებული იყო იმით, რომ იმ დროისათვის საპენსიო ორგანო«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის41-ე მუხლის «ა» ქვეპუნქტს განმარტავდა მისი სიტყვასიტყვითი მნიშვნელობით და არა მისი ნამდვილიშინაარსით, როგორც ეს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიისსაქმეთა პალატის 2003წ. 12 დეკემბრის გადაწყვეტილებით იქნა ინტერპრეტირებული. საქართველოსუზენაესმა სასამართლომ ნორმის განმარტება მოახდინა იმის შემდგომ, რაც მოსარჩელე მ. ჩხიკვაძესდაენიშნა საპენსიო დანამატი. მიუხედავად ამისა, აღნიშნული არ გულისხმობს, რომ მოსარჩელესპენსიაზე 50%-იანი დანამატი 2002წ. დეკემბრიდან არ ეკუთვნის. «სამხედრო, შინაგან საქმეთაორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა დამათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «ა» ქვეპუნქტს ისშინაარსი, რომელიც საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2003წ. 12 დეკემბრის გადაწყვეტილებითიქნა განმარტებული, ჰქონდა თავიდანვე, აღნიშნული შინაარსი მითითებულ ნორმას არ შეუძენიაუზენაესი სასამართლოს მიერ ნორმის სწორი განმარტების მომენტიდან.საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში სარჩელის საფუძვლიანობისათვისმნიშვნელობა არა აქვს იმ გარემოებას, თუ როდის მიმართა მ. ჩხიკვაძემ საპენსიო ორგანოს ნაცვლადშეცდომით დანიშნული 25%-იანი დანამატისა, 50%-იანი დანამატის გაცემის მოთხოვნით. დადგენილია,რომ მოსარჩელეს, როგორც ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენოსანს, პენსიაზე დანამატი 2002წ.დეკემბრიდან დაენიშნა მისი განცხადების საფუძველზე. ამდენად, მოსარჩელისათვის ვ. გორგასლისორდენთან დაკავშირებით დანამატის დანიშვნის საფუძველი უკვე არის საპენსიო ორგანოსათვის მისიმიმართვა. რაც შეეხება კანონის სწორი განმარტების საფუძველზე დასანიშნი საპენსიო დანამატისოდენობის სწორად განსაზღვრას, აღნიშნული საპენსიო ორგანოს ვალდებულებას წარმოადგენდათავიდანვე, მოსარჩელისათვის დანამატის დანიშვნის მომენტიდან. გასაცემი პენსიის ოდენობის სწორადგანსაზღვრის ვალდებულება საპენსიო ორგანოს წარმოეშობა პენსიის დანიშვნისთანავე და არაპენსიონერის მიერ აღნიშნულთან დაკავშირებით შეცდომის გასწორებისათვის მიმართვის მომენტიდან.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მ. ჩხიკვაძეს, როგორც ვ.გორგასლის III ხარისხის ორდენოსანს, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფოდაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიოუზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 41-ე მუხლის «ა» ქვეპუნქტის საფუძველზე პენსიაზე 50%-იანიდანამატი ეკუთვნოდა ვ. გორგასლის ორდენთან დაკავშირებით პენსიაზე დანამატის დანიშვნისმომენტიდან - 2002წ. დეკემბრიდან. მოცემულ შემთხვევაში მოსარჩელეს უკვე რეალიზებული აქვსუფლება, მიიღოს საპენსიო დანამატი, შეცდომაა მხოლოდ გასაცემი დანამატის ოდენობაში. აქედანგამომდინარე, მართებულია სააპელაციო სასამართლოს მიერ «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისადა სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახისწევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ» კანონის 52-ე მუხლის მე-2 ნაწილის გამოყენება, რომლისთანახმად, თუ პენსიონერმა საპენსიო ორგანოს მიზეზით დროულად არ მიიღო პენსიის თანხა, მაშინმას პენსიის მთლიან თანხას შეუზღუდავად მისცემენ. კანონის აღნიშნული ნორმა შეეხება საპენსიოორგანოს მიერ პენსიის მიმღებზე დარიცხული თანხის არამარტო დროულად გაუცემლობას, არამედდასანიშნი პენსიის ოდენობის არასწორად განსაზღვრასაც, როგორც ეს სადავო შემთხვევაშია.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომსწორად გადაწყვიტა სადავო საკითხი, რის გამოც არ არსებობს საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებისა დაგასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნაწილით, 410-ე მუხლით და123

დ ა ა დ გ ი ნ ა :1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;2. უცვლელად დარჩეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის2006წ. 19 ივნისის გადაწყვეტილება;3. საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.საპენსიო დანამატიგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახილით№ ბს-1006-960(კ-06) 12 ივლისი, 2007წ.‚ ქ.თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატაშემადგენლობა: ლ. ლაზარაშვილი (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. სხირტლაძედავის საგანი: გადიდებული პენსიის გაცემა.აღწერილობითი ნაწილი:2004წ. 8 იანვარს რუსთავის საქალაქო სასამართლოს სასარჩელო განცხადებით მიმართა რ.მირუაშვილმა მოპასუხე სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის რუსთავის ფილიალისმიმართ. მოსარჩელემ მოითხოვა მოპასუხისათვის 45 ლარის ოდენობის პენსიის დანიშვნისა და 2001-2003 წლების მიუღებელი პენსიის თანხის - 1620 ლარის გადახდის დაკისრება.მოსარჩელე მიუთითებდა, რომ 1962 წელს გაწვეულ იქნა სავალდებულო სამხედრო სამსახურში.1964წ. 3 თებერვალს, როდესაც ასრულებდა თავისზე დაკისრებულ სამხედრო მოვალეობას - იდგასაგუშაგოზე, მოულოდნელად მოხვდა გაურკვეველი ადგილიდან გასროლილი ტყვია. მოსარჩელე თავისინების საწინააღმდეგოდ დათანხმდა ნაწილის ხელმძღვანელობას, რომ ჭრილობა, რომელიც მიიღო,დაფიქსირებულიყო თითქოსდა მასზე სატაბელოდ გაპიროვნებული ავტომატის წმენდისას შემთხვევითგასროლის შედეგად მიღებული ჭრილობა. აღნიშნულმა ჭრილობამ შედეგად გამოიწვია მისი მეორეჯგუფის ინვალიდობა, რაც დღემდე უგრძელდება. მოსარჩელის მითითებით, აღნიშნული ჭრილობაშეუძლებელია მიყენებული იყოს იარაღის - ავტომატის წმენდის შედეგად გასროლით, რამდგომარეობაშიც არ უნდა ეჭიროს ავტომატი პირს წმენდის დროს. ზემოაღნიშნული ჭრილობითმოსარჩელე დაინვალიდდა სამხედრო მოვალეობის შესრულების დროს, რაც მოქმედი კანონმდებლობისშესაბამისად, უფლებას აძლევდა, მიეღო გაზრდილი პენსია.რუსთავის საქალაქო სასამართლოს 2004წ. 18 თებერვლის გადაწყვეტილებით რ. მირუაშვილისსარჩელი დაკმაყოფილდა, სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის რუსთავის ფილიალსდაევალა რ. მირუაშვილისათვის გადიდებული პენსიის გაცემა 45 ლარის ოდენობით სარჩელისშეტანიდან - 2004წ. იანვრიდან ყოველთვიურად, მასვე დაევალა სარჩელის აღძვრამდე ბოლო სამიწ. -2001-2003 წლების საპენსიო თანხის ანაზღაურება 1620 ლარის ოდენობით.საქალაქო სასამართლოს განმარტებით, «ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონისმე-5 მუხლის თანახმად, ეს კანონი ვრცელდება საქართველოს მოქალაქეებზე, რომლებიც ცნობილნიარიან ვეტერანებად აღნიშნული კანონის შესაბამისად. მითითებული კანონის მე-6 მუხლის «დ»ქვეპუნქტის თანახმად, ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანთა კატეგორიას მიეკუთვნება სამხედროძალების ვეტერანები.საქალაქო სასამართლოს მოსაზრებით, სოციალური უზრუნველყოფის ერთიანი სახელმწიფო ფონდისრუსთავის ფილიალის უარი მოსარჩელისათვის გაზრდილი პენსიის მიცემაზე უკანონოა, ვინაიდან«ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-10 მუხლის თანახმად, სამხედროძალების ვეტერანებს მიეკუთვნებიან ყოფილი საბჭოთა კავშირის სამხედრო მოსამსახურეები, რომლებიცდაინვალდდნენ სამხედრო სამსახურის დროს მიღებული ჭრილობის, კონტუზიის, დასახიჩრების ანდაავადების შედეგად, ხოლო საქმეში არსებული მასალებით, რ. მირუაშვილის ავადმყოფობის დასკვნითკი დასტურდება, რომ იგი არის სამხედრო მოსამსახურე, რომელიც დაინვალიდდა სამხედროსამსახურის დროს მიღებული ჭრილობის შედეგად. აქედან გამომდინარე, საქალაქო სასამართლომმიიჩნია, რომ რ. მირუაშვილს, რომელიც დაინვალიდდა სამხედრო სამსახურში სამსახურებრივიმოვალეობის შესრულების დროს მიღებული ჭრილობით, უნდა მიეცეს გადიდებული პენსია 45 ლარისოდენობით, ასევე უნდა აუნაზღაურდეს სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლის მე-2 ნაწილითგათვალისწინებული ხანდაზმულობის ვადაში - ბოლო სამიწ. განმავლობაში მისაღები გადიდებულიპენსიის თანხა 1620 ლარის ოდენობით.124

საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევისერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დამოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი საფუძვლებით:საქმეში არსებული მასალებიდან გარკვევით ჩანს, რომ რ. მირუაშვილი არის სამხედრო სამსახურისგავლის დროს მიღებული საერთო დაავადების საფუძველზე დაინვალიდებული პირი, რომელსაცსამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის ორგანოებიდან წარმოდგენილი აქვს შესაბამისი დასკვნა.«სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის შესახებ» კანონის პირველი მუხლის თანახმად, სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის ორგანო წარმოადგენს ერთადერთ კომპეტენტურ ორგანოს, რომელიცგანსაზღვრავს შესაძლებლობების შეზღუდვის სტატუსს, ამასთან დაკავშირებით ადგენს მიზეზობრივკავშირს. აღნიშნული კანონის მე-16 მუხლში სავსებით ნათლადაა გამიჯნული ინვალიდობის ორისხვადასხვა მიზეზი: «ე» ქვეპუნქტში მითითებულია, რომ ინვალიდობის დადგენის საფუძველიშეიძლება იყოს შესაძლებლობების შეზღუდვა, რომელიც დაკავშირებულია სამხედრო ვალდებულებისშესრულებისას მიღებულ ტრავმასთან ან დაავადებასთან, «ვ» ქვეპუნქტში კი მოცემულიაშესაძლებლობების შეზღუდვა, რომელიც დაკავშირებული არ არის სამხედრო მოვალეობის შესრულებისასმიღებულ ტრავმასთან ან დაავადებასთან. რ. მირუაშვილს ინვალიდობა დადგენილი აქვს სწორედ «ვ»ქვეპუნქტში მითითებული საფუძვლით, რომელიც არ შეიძლება გახდეს მისთვის ომის ვეტერანთათვისგათვალისწინებული პენსიის - 45 ლარის დანიშვნის საფუძველი.აპელანტის მოსაზრებით, საქალაქო სასამართლომ თავისი გადაწყვეტილებით, ფაქტობრივად,დაადგინა ახალი იურიდიული ფაქტი იმის შესახებ, რომ რ. მირუაშვილის შესაძლებლობის შეზღუდვაუკავშირდება სამხედრო მოვალეობის შესრულებას, მაშინ როდესაც იურიდიული ფაქტის დადგენასსასამართლო ახორციელებს მხოლოდ მაშინ, როდესაც კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს მისიდადგენის სხვა წესს.აპელანტის მითითებით, საქალაქო სასამართლომ არასწორად განმარტა კანონი, კერძოდ, «ომისა დასამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ» კანონის მე-10 მუხლი. აღნიშნულ მუხლში მითითებულია,რომ სამხედრო ძალების ვეტერანებს მიეკუთვნებიან ყოფილი საბჭოთა კავშირის სამხედრომოსამსახურეები, რომლებიც დაინვალიდდნენ სამხედრო სამსახურის დროს მიღებული ჭრილობისდასახიჩრების ან დაავადების შედეგად. კონკრეტულ ურთიერთობაში სასამართლო წინააღმდეგობაშიმოდის საქმეში არსებულ მტკიცებულებასთან იმის შესახებ, რომ რ. მირუაშვილი არ წარმოადგენსსამხედრო სამსახურის შესრულებისას დაინვალიდებულ პირს.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 25 სექტემბრისგანჩინებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სააპელაციო საჩივარი არდაკმაყოფილდა, უცვლელად დარჩა რუსთავის საქალაქო სასამართლოს 2004წ. 18 თებერვლისგადაწყვეტილება.სააპელაციო სასამართლოს განჩინების მოტივები მდგომარეობს შემდეგში:სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ რ. მირუაშვილი წარმოადგენს მეორე ჯგუფისინვალიდს, რისი მიზეზიც სამხედრო სამსახურის გავლის პერიოდში მიღებული ტრავმაა. სააპელაციოსასამართლოს მითითებით, ამ მიმართებით ძირითადს წარმოადგენს საკითხი, სამხედრო მოვალეობისშესრულების დროს იქნა თუ არა დაზიანება მიღებული. საქართველოს ფსიქიატრიული სამედიცინო-საექსპერტო ბიუროს 2005წ. 15 ივლისის ცნობით რ. მირუაშვილის ინვალიდობის მიზეზია სამხედროსამსახურის გავლის დროს მიღებული ტრავმა. მართალია, შემდგომ ცნობა შესწორდა და მოსარჩელისინვალიდობა დაკავშირებული იქნა სამხედრო სამსახურის გავლასთან და არა სამხედრო მოვალეობისშესრულებასთან, მაგრამ სსკ-ის 105-ე მუხლის შესაბამისად, არც ერთ მტკიცებულებას არა აქვსსასამართლოსათვის წინასწარ დადგენილი ძალა. სააპელაციო სასამართლოს სხდომაზე დაკითხულმაექსპერტმა დამაჯერებლად ვერ ახსნა მის მიერ გაცემული ცნობის შეცვლის მიზეზი.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლომ მართებულად მიიჩნია რუსთავისსაქალაქო სასამართლოს დასკვნა მოსარჩელის მიერ ინვალიდობის გამომწვევი დაზიანების სამხედრომოვალეობის Aშესრულებისას მიღებულად მიჩნევის შესახებ.სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევის ერთიანმასახელმწიფო ფონდმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული განჩინების გაუქმება და საქმეზე ახალიგადაწყვეტილების მიღებით მოსარჩელისათვის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა.კასატორის მითითებით, საქმის მასალებით ირკვევა, რომ რ. მირუაშვილი არის სამხედროსამსახურის გავლის დროს მიღებული საერთო დაავადების საფუძველზე დაინვალიდებული პირი,რომელსაც სამედიცინო სოციალური ექსპერტიზის ორგანოებიდან წარმოდგენილი აქვს შესაბამისიდასკვნა. «სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის შესახებ» კანონის პირველი მუხლის თანახმად,აღნიშნული ორგანო ერთადერთი კომპეტენტური ორგანოა, რომელიც განსაზღვრავს შესაძლებლობისშეზღუდვის სტატუსს, ამასთან დაკავშირებით ადგენს მიზეზობრივ კავშირს. ამ კანონის მე-16 მუხლშიგამიჯნულია ინვალიდობის ორი სხვადასხვა მიზეზი, «ე» ქვეპუნქტში მითითებულია, რომინვალიდობის დადგენის საფუძველი შეიძლება იყოს შესაძლებლობების შეზღუდვა, რომელიცდაკავშირებულია სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებულ ტრავმასთან ან დაავადებასთან,«ვ» ქვეპუნქტში კი მოცემულია შესაძლებლობების შეზღუდვა, რომელიც დაკავშირებული არ არისსამხედრო მოვალეობის შესრულებისას მიღებულ ტრავმასთან ან დაავადებასთან. რ. მირუაშვილს125

ინვალიდობა დადგენილი აქვს სწორედ «ვ» ქვეპუნქტში მითითებული საფუძვლით, რომელიც არშეიძლება გახდეს მისთვის ომის ვეტერანთათვის გათვალისწინებული პენსიის დანიშვნის საფუძველი.სამოტივაციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლო საქმის შესწავლის, საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მიიჩნევს, რომსოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს,გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 25სექტემბრის განჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება, რ.მირუაშვილის სარჩელი არ უნდა დაკმაყოფილდეს, შემდეგ გარემოებათა გამო:საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინებაგამოტანილია საქმის გარემოებების არასწორი სამართლებრივი შეფასების საფუძველზე, რაც, სსკ-ის394-ე მუხლის «ე» ქვეპუნქტის თანახმად, განჩინების გაუქმების საფუძველია.საქმეზე დადგენილია, რომ მოსარჩელე რ. მირუაშვილი წარმოადგენს მეორე ჯგუფის ინვალიდს.აღნიშნული ინვალიდობა გამოწვეულია სავალდებულო სამხედრო სამსახურის გავლის დროს მიღებულიჭრილობით და ეს გარემოება საქმეზე სადავო არ არის. სადავოა, სავალდებულო სამხედრო სამსახურისგავლის დროს მიღებული აღნიშნული ჭრილობა წარმოადგენს თუ არა სამხედრო მოვალეობისშესრულებისას მიღებულ დაზიანებას, რასაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს რ. მირუაშვილისშეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის სწორად განსასაზღვრად და შესაბამისად, მოსარჩელისათვისსამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებული ტრავმის გამო ინვალიდობის პენსიის გაცემისსაფუძვლის არსებობის დასადგენად.სააპელაციო სასამართლომ დაადგინა, რომ მოსარჩელის შესაძლებლობის შეზღუდვა გამოწვეულიასამხედრო მოვალეობის შესრულებისას მიღებული ტრავმის შედეგად. სააპელაციო სასამართლოაღნიშნული დასკვნის საფუძვლად უთითებს იმ გარემოებას, რომ საქართველოს ფსიქიატრიულისამედიცინო-საექსპერტო ბიუროს 2005წ. 15 ივლისის ცნობაში რ. მირუაშვილის ინვალიდობისმიზეზად სამხედრო სამსახურის გავლის დროს მიიღებული ტრავმა იყო მითითებული, ხოლოშემდგომში აღნიშნული ცნობის შესწორება სააპელაციო სასამართლომ არ მიიჩნია საქმისათვისმნიშვნელობის მქონე ფაქტად და არ გაიზიარა. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციოსასამართლოს აღნიშნული მსჯელობა დაუსაბუთებელია.დადგენილია, რომ რ. მირუაშვილს ჭრილობა მიღებული აქვს სავალდებულო სამხედრო სამსახურისგავლის დროს 1964წ. 3 თებერვალს. აღნიშნულ ფაქტზე 1964 წელსვე სამხედრო-სამედიცინო კომისიისმიერ შედგენილია ავადმყოფობის მოწმობა, სადაც მითითებულია, რომ რ. მირუაშვილმა ჭრილობამიიღო ავტომატის წმენდის დროს შემთხვევითი გასროლის შედეგად, სამხედრო სამსახურის გავლისპერიოდში. საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სწორედ აღნიშნული მოწმობაა ის ძირითადიდოკუმენტი, რომლის საფუძველზეც დგინდება, თუ რა ვითარებაში მიიღო ჭრილობა რ. მირუაშვილმა.სამხედრო-სამედიცინო კომისიის აღნიშნული ავადმყოფობის მოწმობა ნამდვილია და მისი სიყალბედადგენილი არ არის. სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა სამხედრო-სამედიცინო კომისიის 1964წ.აღნიშნული მოწმობა და მასზე მეტი მტკიცებულებითი ძალა მიანიჭა სამედიცინო-საექსპერტო ბიუროს2005წ. 15 ივლისის ცნობას, მაშინ როდესაც სამხედრო-სამედიცინო კომისიის მოწმობა განხილულუნდა იქნეს როგორც საფუძველი სამედიცინო-საექსპერტო ბიუროს ცნობის მიმართ, ხოლო ესუკანასკნელი, თავის მხრივ, არ შეიძლება ეწინააღმდეგებოდეს საფუძველ დოკუმენტს.«სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის შესახებ» კანონის მე-16 მუხლის 1-ლი პუნქტის თანახმად,შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსის დადგენის განმსაზღვრელია შესაძლებლობის შეზღუდვის მიზეზი.აღნიშნული ნორმის «ე» და «ვ» ქვეპუნქტები შესაძლებლობის შეზღუდვის მიზეზთა შორის, ერთიმხრივ, გამოყოფს შესაძლებლობის შეზღუდვას, რაც დაკავშირებულია სამხედრო ვალდებულებისშესრულებისას მიღებულ ტრავმასთან ან დაავადებასთან და მეორე მხრივ, შესაძლებლობის შეზღუდვას,რაც არ არის დაკავშირებული სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებულ ტრავმასთან ანდაავადებასთან. ამავე მუხლის მე-6 და მე-7 პუნქტებში განმარტებულია, თუ რა შემთხვევაშიდგინდება თითოეული სტატუსი. მე-6 პუნქტის თანახმად, შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსისამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებული ტრავმით ან დაავადებით დგინდება იმშემთხვევაში, თუ იგი უკავშირდება საქართველოს და ყოფილი სსრკ ინტერესების, მათი ტერიტორიულიმთლიანობისა და სუვერენიტეტის დაცვას ან სხვა სამხედრო ან ოპერატიულ მოვალეობათა შესრულებას,აგრეთვე სხვა ქვეყნების ლოკალურ ომებში მიღებულ ჭრილობას, დასახიჩრებას, კონტუზიას ანდაავადებას. ამავე კანონის მე-7 პუნქტის თანახმად, შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსი, რომელიცდაკავშირებული არ არის სამხედრო ვალდებულების შესრულებასთან, დგინდება იმ შემთხვევაში,როდესაც ტრავმა ან დაავადება მიღებულია სამხედრო სამსახურის გავლისას და არ უკავშირდებასამხედრო ვალდებულების შესრულებას.ავტომატის წმენდის დროს შემთხვევით მომხდარი გასროლა არ შეიძლება შეფასდეს როგორც ყოფილისსრკ ინტერესების, მისი ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის დაცვის ან სხვა სამხედრო ანოპერატიულ მოვალეობათა შესრულებისას მიღებული დაზიანება, რაც ზემოაღნიშნული მე-6 პუნქტისსაფუძველზე მოსარჩელისათვის სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებულ ტრავმითგამოწვეული შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსის მინიჭების საფუძველი იქნებოდა და რაც,126

ფაქტობრივად, სააპელაციო სასამართლომ დაადგინა. აღნიშნული დაზიანება მოსარჩელეს მიღებული აქვსსავალდებულო სამსახურის გავლის დროს, მაგრამ არა სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას, რაცზემოაღნიშნული მე-7 პუნქტის რეგულირებაში ექცევა. სააპელაციო სასამართლომ ისე დაადგინაშესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსი სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებული ტრავმით,რომ არ გამოუყენებია ზემოაღნიშნული ნორმები და არ მოუხდენია მათ საფუძველზე საქმისგარემოებების სამართლებრივი შეფასება.ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, რ. მირუაშვილის შესაძლებლობის შეზღუდვის სტატუსი არუკავშირდება სამხედრო ვალდებულების შესრულებისას მიღებულ ტრავმას, რაც მისთვის შესაბამისიპენსიის დანიშვნის საფუძველი შეიძლებოდა ყოფილიყო. ამდენად, რ. მირუაშვილის სარჩელი არექვემდებარება დაკმაყოფილებას.სარეზოლუციო ნაწილი:საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის პირველი მუხლისმე-2 ნაწილით, სსკ-ის 411-ე მუხლით დაგ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა :1. სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის საკასაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს;2. გაუქმდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2006წ. 25სექტემბრის განჩინება და საკასაციო სასამართლოს მიერ მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;3. რ. მირუაშვილის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;4. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ საჩივრდება.საპენსიო დანამატიგ ა დ ა წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ ასაქართველოს სახელით№ ბს-310-293(კ-07) 11 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისაქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთაპალატამ შემდეგი შემადგენლობით: ნ. წკეპლაძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი),მ. ვაჩაძე,ნ. ქადაგიძედავის საგანი : საპენსიო დანამატის ანაზღაურება.აღწერილობითი ნაწილი:ხ. მიდელაშვილმა სარჩელი აღძრა თბილისის საქალაქო სასამართლოში მოპასუხის – სოციალურიდაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მიმართ, რომლითაც მოითხოვა საპენსიო დანამატისანაზღაურება.სარჩელის ფაქტობრივი საფუძვლები:მოსარჩელის განმარტებით, იგი არის აფხაზეთის ომის მონაწილე, სადაც დაინვალიდდა და არის მე-2 ჯგუფის ინვალიდი, დაჯილდოებულია ვ. გორგასლის მე-3 ხარისხის ორდენით. «სამხედრო,შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგშიდათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის თანახმად,1997 წლიდან მას გადაუანგარიშდა პენსია და მიეცა 25%-იანი დანამატი, როგორც ვ. გორგასლის მე-3ხარისხის ორდენოსანს, თუმცა სოციალური დაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა არასწორადგადაიანგარიშა საპენსიო დანამატი – ნაცვლად 50%-ისა, 25%. 2005წ. 11 მაისს ხ. მიდელაშვილმაგანცხადებით მიმართა სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს, რის შემდგომაც მას პენსიაგადაუანგარიშდა 50%-იანი დანამატით და მიეცა 25%-იანი სხვაობა 2004წ. 1 ივნისიდან. შესაბამისად,მოსარჩელემ მოითხოვა პენსიაზე დანამატის 25%-იანი სხვაობის ანაზღაურება 1997წ. 1 იანვრიდან2004წ. 1 ივნისამდე.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიაში მოპასუხემ – სოციალურიდაზღვევის ერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა არ ცნო სარჩელი და მოითხოვა მის დაკმაყოფილებაზე უარისთქმა უსაფუძვლობის გამო.თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 14 ნოემბრის გადაწყვეტილებით ხ. მიდელაშვილისსარჩელი დაკმაყოფილდა; მოპასუხეს – სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს ხ.მიდელაშვილის სასარგებლოდ დაეკისრა პენსიაზე 50%-იანი დანამატის 25%-ის სხვაობით ანაზღაურება1997წ. 1 იანვრიდან 2004წ. 1 ივნისამდე, რაც საქალაქო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:საქალაქო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:127

ხ. მიდელაშვილი არის ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდი, საქართველოს სახელმწიფოს მეთაურის1994წ. 18 აპრილის განკარგულებით დაჯილდოებულია ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენით და1997წ. 1 იანვრიდან ძირითად პენსიაზე ერიცხება პენსიის 25%-იანი დანამატი. სასამართლომდადგენილად მიიჩნია, რომ მოსარჩელემ 2005წ. 11 მაისს განცხადებით მიმართა სოციალურიდაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს საპენსიო დანამატის გაზრდის შესახებ. მისი მოთხოვნადაკმაყოფილდა და ხ. მიდელაშვილს ძირითად პენსიაზე 50%-იანი დანამატი გადაუანგარიშდა, მასმიეცა ასევე 25%-იანი სხვაობა სოცფონდისათვის განცხადებით მიმართვიდან 12 თვის უკან დახევით –2004წ. 1 ივნისიდან.სასამართლომ არ გაიზიარა სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის მოსაზრება, რომ«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონის41-ე მუხლის «ა” პუნქტის თანახმად, პენსიაზე 50%-იანი დანამატი უნდა მიეცეს ვ. გორგასლის სამივეხარისხის ორდენით დაჯილდოებულ პირებს და განმარტა, აღნიშნული მუხლით გათვალისწინებულპირთა კატეგორიას მიეკუთვნებიან ის პირები, რომლებიც დაჯილდოებულნი არიან ვ. გორგასლის ერთ-ერთი რომელიმე ხარისხის ორდენით და ამ მუხლით დაწესებული პენსიის მომატების აუცილებელპირობას არ წარმოადგენს პირის ვ. გორგალის სამივე ხარისხის ორდენით დაჯილდოება. ვინაიდან,ამავე მუხლის «ბ” ქვეპუნქტში მითითებულ საქართველოს სხვა ორდენებს არ შეიძლება მიეკუთვნებოდესვ. გორგასლის ორდენი, რადგან «ა‚‚ ქვეპუნქტში ამომწურავადაა ჩამოთვლილი იმ ორდენთა სახეები,რომელთა მიღების შემთხვევაში პირზე ვრცელდება «ა” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შეღავათები,ხოლო «ბ” ქვეპუნქტში საუბარია სხვა ორდენებზე და სხვა ორდენებში არ შეიძლება იგულისხმებოდესის ორდენი, რომელზეც უკვე მითითებულია წინა პუნქტში. ამასთან, «სამივე ხარისხის ორდენში” –სიტყვა «სამივეში” იგულისხმება ხარისხი და არა ორდენთა რაოდენობა.სასამართლომ არ გაიზიარა მოპასუხე მხარის მითითება, რომ, ვინაიდან ხ. მიდელაშვილს 2005წლამდე სადავოდ არ გაუხდია საპენსიო დანამტის ოდენობა და არ მიუმართავს შესაბამისიორგანოებისათვის, «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონის 50-ე მუხლის თანახმად, მას უნდა მიეცეს ახალ და ადრინდელ პენსიებს შორისსხვაობა წარსული დროისათვის, მაგრამ არა უმეტეს 12 თვისა. სასამართლომ განმარტა, რომაღნიშნული ნორმა მოქმედებს მაშინ, როცა პენსიონერმა მიიღო მომატების უფლება და დროულად არმიმართა სათანადო ორგანოს. ხ. მიდელაშვილს კი პენსიის მომატების უფლება წარმოეშვა 1997წ. 1იანვრიდან. სასამართლომ დაადგინა, რომ მოსარჩელემ დროულად მიმართა სათანადო ორგანოს დაპენსიაზე დანამატს ღებულობდა 1997 წლიდან, მაგრამ ნაცვლად 50%-იანი დანამატისა, 25%-იანდანამატს. «სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალურისამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფისშესახებ” კანონის 42-ე მუხლის თანახმად კი პენსია აღნიშნული კანონით დადგენილი დანამატითა დამომატებით გაიცემა სრულად, შეუზღუდავად. შესაბამისად, სასამართლომ ხ. მიდელაშვილის სარჩელიმიიჩნია საფუძვლიანად და დააკმაყოფილა სრულად.საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა სოციალური დაზღვევისერთიანმა სახელმწიფო ფონდმა, რომელმაც მოითხოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება დაახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა შემდეგი მოტივით:ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 180-ე მუხლის თანახმად, ადმინისტრაციული ორგანოსქმედება უნდა გასაჩივრდეს ერთი თვის ვადაში იმ დღიდან, როდესაც შესაბამისი დაინტერესებულიმხარისათვის ცნობილი გახდა ამ მოქმედებათა განხორციელების ან განხორციელებისაგან თავის შეკავებისშესახებ. მოსარჩელისათვის ვ. გორგასლის სახელობის ორდენზე გათვალისწინებული 25%-იანიდანამატის დანიშვნის შესახებ ცნობილი გახდა 1997წ. იანვრიდან, როდესაც მას დაენიშნა დანამატი.მოსარჩელეს ადმინისტრაციული ორგანოს ქმედება დანამატის დანიშვნისას სადავო არ გაუხდია,სასამართლოს კი მიმართა 2006 წელს, ანუ პენსიის დანიშვნიდან მეცხრე წელს.პენსია და მასზე დანამატის დანიშვნას ფონდი ახდენს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტისგამოცემით. ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის 23-ე მუხლის მიხედვით, სარჩელიადმინისტრაციული აქტის გამოცემის თაობაზე სასამართლოს უნდა წარედგინოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემაზე უარი მიღებიდან ერთი თვის ვადაში. აპელანტმა ასევე მიუთითა,რომ სასარჩელო მოთხოვნა ხანდაზმული იყო, რადგან პერიოდულად შესასრულებელი ვალდებულებისხანდაზმულობის ვადას განსაზღვრავს სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლი, რომლის თანახმად,ხანდაზმულობის ვადა იმ მოთხოვნებისა, რომლებიც წარმოიშობა პერიოდულად შესასრულებელივალდებულებებიდან, არის სამი წელი. შესაბამისად, მხარეს გაშვებული ჰქონდა ხანდაზმულობისყველანაირი ვადა.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიაში მოწინააღმდეგე მხარემ –ხ. მიდელაშვილმა არ ცნო სააპელაციო საჩივარი და მოითხოვა მის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმაუსაფუძვლობის გამო.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2007წ. 29 იანვრისგადაწყვეტილებით სოციალური დაზღვევის ერთიანი სახელმწიფო ფონდის სააპელაციო საჩივარი128

დაკმაყოფილდა; გაუქმდა თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2006წ. 14 ნოემბრის გადაწყვეტილება; ხ.მიდელაშვილის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, რაც სააპელაციო სასამართლომ დაასაბუთა შემდეგნაირად:სააპელაციო სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია შემდეგი ფაქტები:ხ. მიდელაშვილი არის ომის მე-2 ჯგუფის ინვალიდი და საქართველოს პრეზიდენტისგანკარგულებით დაჯილდოებულია ვ. გორგასლის III ხარისხის ორდენით. სასამართლომ ასევედაადგინა, რომ მოსარჩელემ სოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს პენსიაზე დანამატის50%-იანი განაკვეთით გაზრდის შესახებ მიმართა 2005წ. 11 მაისს და აუნაზღაურდა პენსიაზედანამატის სხვაობა მიმართვამდე 12 თვის უკან დახევით.სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ 2006წ. პირველი იანვრიდან ძალაში შევიდა «სახელმწიფოკომპენსაციებისა და სახელმწიფო სტიპენდიების შესახებ” კანონი, რომლის 36-ე მუხლის თანახმად,«სამხედრო, შინაგან საქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდანთადარიგში დათხოვნილ პირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონითგათვალისწინებულ პენსიას ეწოდა კომპენსაცია და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდია და მათი გაცემაგაგრძელდა როგორც ამ კანონით დანიშნული კომპენსაციისა. შესაბამისად, სასამართლომ განმარტა, რომ«სახელმწიფო კომპენსაციებისა და სახელმწიფო სტიპენდიების შესახებ” კანონის ამოქმედებამდე უკვედანიშნული კომპენსაცია არ ექვემდებარებოდა გადაანგარიშებას, მათ შორის, «სამხედრო, შინაგანსაქმეთა ორგანოებისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურიდან თადარიგში დათხოვნილპირთა და მათი ოჯახის წევრთა საპენსიო უზრუნველყოფის შესახებ” კანონით გათვალისწინებულიპენსია.სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ, როდესაც მოსარჩელემ 2005წ. 11 მაისს მიმართასაქართველოს საოციალური დაზღვევის ერთიან სახელმწიფო ფონდს პენსიაზე დანამატის 50%-მდეგაზრდის შესახებ, იმ დროს მოქმედი კანონის თანახმად, მას გადაუანგარიშდა და მიეცა პენსიაზედანამატი განცხaდებით მიმaრთვaმდე 12 თვის უკaნ დaხევით. ხოლო 1997წ. 1 იaნვრიდaნ 2004წ. 1ივნისaმდე მიუღებელი თaნხის aნaზღaურების შესaხებ მaნ მოპaსუხეს მიმaრთa 2006წ. 13სექტემბერს, როდესaც «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ” კaნონიდaნ aმოღებული იყო ის მუხლები, რომლებიც წინa პერიოდისპენსიის მიღების სaშუaლებaს იძლეოდa პირის მიერ დaგვიaნებით მიმaრთვის შემთხვევaში. ხოლოსaქმის სaსaმaრთლოში გaნხილვის დროს aღნიშნულ ურთიერთობaს aრეგულირებს «სaხელმწიფოკომპენსaციებისa დa სaხელმწიფო სტიპენდიების შესaხებ” კaნონის 27-ე მუხლი, რომლის თaნaხმaდ,სaთaნaდო ორგaნოს მიერ კომპენსaციის დaნიშვნის თaობaზე გaდaწყვეტილების მიღების შემთხვევaშიკომპენსaციa ინიშნებa გaნცხaდების წaრდგენის დღიდaნ. aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaaპელaციოსaსaმaრთლომ aრ დaaკმaყოფილa ხ. მიდელaშვილის სaრჩელი.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa ხ. მიდელaშვილმa,რომელმaც მოითხოვa სaaპელaციო სaსaმaრთლოს 2006წ. 14 ნოემბრის გaდaწყვეტილების გaუქმებaდa aხaლი გaდaწყვეტილების მიღებით სaრჩელის დaკმaყოფილებa.კaსaციის მოტივები:სaქaრთველოს სaხელმწიფო დaზღვევის ერთიaნმa ფონდმa aრaსწორaდ მისცa მaს სხვaობaსaპენსიო დaნaმaტზე «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ” კaნონის 50-ე მუხლის მიხედვით გaნცხaდებით მიმaრთვaმდე 12 თვისუკaნ დaხევით, ვინaიდaნ aმaვე კaნონის 52.2 მუხლის თaნaხმaდ, თუ პენსიონერმa სaპენსიოორგaნოს მიზეზით დროულaდ aრ მიიღო პენსიის თaნხa, მaშინ პირს უნდa მიეცეს პენსიის მთლიaნითaნხa შეუზღუდaვaდ.კaსaტორის გaნმaრტებით, სaaპელaციო სaსaმaრთლომ გaმოიყენa კaნონი, რომელიც aრ უნდaგaმოეყენებინa დa aრ გaმოიყენa კaნონი, რომელიც უნდa გaმოეყენებინa, კერძოდ, სaaპელaციოსaსaმaრთლომ გaნმaრტa, რომ სaდaვო ურთიერთობის მომწესრიგებელი მუხლები გaუქმებული იყო«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ”კaნონში დa სaსaმaრთლომ aრaსწორaდ გaმოიყენa «სaხელმწიფო კომპენსaციებისa დa სaხელმწიფოaკaდემიური სტიპენდიების შესaხებ” კaნონის 27-ე მუხლი, რომლის თaნaხმaდ, სaთaნaდო ორგaნოსმიერ კომპენსaციის დaნიშვნის თaობaზე გaდaწყვეტილების მიღების შემთხვევaში კომპენსaციa ინიშნებaგaნცხaდების წaრდგენის დღიდaნ. მaგრaმ სaსaმaრთლომ aრ გaმოიყენa aმaვე კaნონის 37-ე მუხლი,რომლის თaნaხმaდ: «aმ კaნონის aმოქმედებaმდე, aმaვე კaნონის 36-ე მუხლში ჩaმოთვლილისaკaნონმდებლო aქტების შესaბaმისaდ დaნიშნული კომპენსaციების გaცემa, რომელთa მიღებaს aრითვaლისწინებს ეს კaნონი, გaგრძელდეს aმ კaნონის aმოქმედებaმდე მოქმედი კaნონმდებლობით მისიმიღების შეწყვეტის სaფუძვლების წaრმოშობaმდე‚‚. შესaბaმისaდ, სaaპელaციო სaსaმaრთლოს უნდaგaმოეყენებინa «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლურისaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფისშესaხებ” კaნონის 41-ე მუხლის «a” ქვეპუნქტი დa 52.2 მუხლი, რომლის მიხედვით, თუპენსიონერმa სaპენსიო ორგaნოს მიზეზით დროულaდ aრ მიიღო პენსიის თaნხa, მaშინ მaს უნდa129

მისცენ პენსიის მთლიaნი თaნხa შეუზღუდaვaდ. შესaბaმისaდ, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნმaსaხელმწიფო ფონდმa მaს უნდa მისცეს პენსიaზე დaნaმaტის 25%-იaნი სხვaობa 1997წ. 1 იaნვრიდaნ(aღნიშნული კaნონის aმოქმედებიდaნ) 2004წ. 1 ივნისaმდე (50%-იaნი დaნaმaტის გaცემისმომეტaმდე).სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს 2007წ. 10 ივლისის გaნჩინებით ხ. მიდელaშვილისსaკaსaციო სaჩივaრი მიჩნეულ იქნa დaსaშვებaდ aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34.3 «a»ქვეპუნქტის შესaბaმისaდ /aბსოლუტური კaსaციa/.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლოს კოლეგიური შემaდგენლობის უმრaვლესობa სaქმის მaსaლების გaცნობის,სaკaსaციო სaჩივრის სaფუძვლების შესწaვლისa დa გaსaჩივრებული გaჩინების კaნონიერებa-დaსaბუთებულობის შემოწმების შედეგaდ მიიჩნევს, რომ ხ. მიდელaშვილის სaკaსaციო სaჩივaრიექვემდებaრებa ნaწილობრივ დaკმaყოფილებaს, შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:დaდგენილიa, რომ კaსaტორი ხ. მიდელaშვილი სaქaრთველოს სaხელმწიფო მეთaურის 1994წ. 18aპრილის ბრძaნებულებით დaჯილდოებულიa ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენით. სaქaრთველოსრესპუბლიკის თaვდaცვის სaმინისტროს I სaaრმიო კორპუსის მეთaურის №5 ბრძaნებით ხ.მიდელaშვილი დaთხოვნილ იქნa სaმხედრო ძaლებიდaნ თaდaრიგში 1993წ. 13 დეკემბრიდaნaვaდმყოფობის გaმო. 1993წ. 14 დეკემბრიდaნ დaენიშნa პენსიa, რომლის გaდaaნგaრიშებa მოხდa1997წ. 1 იaნვრიდaნ, aმaსთaნ, «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 41-ე მუხლის «a» პუქნტის სaფუძველზე დaენიშნa ვ. გორგaსლის ორდენზე პენიისდaნaმaტი, პენსიის ოდენოების 25%-ით.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ყურaდღებaს მიaქცევს «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის იმ დროისaთვის მოქმედი 41-ე მუხლის «a»ქვეპუნქტის შინaaრს, რომელიც ითვaლისწინებდa ვ. გორგaსლის სaმივე ორდენით დaჯილდოებულიპირებისaთვის პენსიების გaდიდებaს პენსიის ოდენობის 50%-ით, რaმaც გaმოწვიa ის გaრემოებa, რომპირებს რომლებსaც მინიჭებული ჰქონდaთ ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ხaრისხის ორდენი პენსიaზედaნaმaტი დaენიშნaთ პენსიის 25%-ის ოდენობით.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის2003წ. 12 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით გaნიმaრტa ზემოaღნიშნულის კaნონის 41-ე მუხლის «a»ქვეპუნქტის შინaaრსი დa დaდგინდa, რომ მითითებული მუხლის ნaმდვილი შინaaრსი გულისხმობდaვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენით დaჯილდოებულ პირს დa შესaბaმისaდ, ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენით დaჯილდოებულმa პირებმa მიიღეს 50%-იaნი დaნaმaტი, ნaცვლaდ 25%-ისa.დaდგენილიa, რომ ხ. მიდელaშვილს პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტი დaენიშნa 2005წ. ივნისიდaნდa პენსიებს შორის სხვaობa aუნaზღaურდa 12-თვიaნი უკaნ დaხევით.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ვერ გaიზიaრებს სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მსჯელობaს დa სaფუძველსმოკლებულaდ მიიჩნევს, სaსaმaრთლოს მითითებaს იმის თaობaზე, რომ სaპენსიო ფონდს aრევaლებოდa ხ. მიდელaშვილისaთვის 50%-იaნი დaნaმaტის aნaზღaურებa.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ხaზს უსვaმს იმ გaრემოებaს, რომ სaპენსიო ორგaნოს მხრიდaნკaსaტორისaთვის 50%-იaნი დaნaმaტის aრ დaნიშვნa, გaნპირობებული იყო იმით, რომ იმდროისaთვის სaპენსიო ორგaნო «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტს გaნმaრტaვდa სიტყვaსიტყვითიმნიშვნელობით დa aრa მისი ნaმდვილი შინaaრსით, როგორც ეს სaქaრთველოს უზენaესისaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის 2003წ. 12 დეკემბრისგaდaწყვეტილებით იქნa გaნმaრტებული. მaრთaლიa, სaქaრთველოს უზენaესმa სaსaმaრთლომ ნორმისგaნმaრტებa მოaხდინa მaს შემდეგ, რaც ხ. მიდელaშვილს დaენიშნa სaპენსიო დaნaმaტი, მaგრaმaღნიშნული aრ ნიშნaვს იმaს, რომ ნორმaმ მითითებული შინaaრსი შეიძინa უზენaესი სaსaმaრთლოსგaნმaრტების შემდგომ ნორმa, სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მოსaზრებით, თaვიდaნვე aტaრებდaaღნიშნულ შინaaრსს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ გaსaცემი პენსიის ოდენობის სწორaდ გaნსaზღვრისვaლდებულებa სaპენსიო ორგaნოს წaრმოეშვa სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნისთaნaვე დa aრaპენსიონერის მიერ, aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით შეცდომის გaსწორებისaთვის მიმaრთვის მომენტიდaნ,რa თვaლსaზრისითaც სaკaსaციო სaსaმaრთლო aრaმaრთებულaდ მიიჩნევს ზემოaღნიშნული კaნონის52-ე მუხლის მე-2 ნaწილის გaმოყენებaსa დa უკუქცევით 12 თვის სხვaობის aნaზღaურებaს.aმaსთaნ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო ყურaდღებaს მიaქცევს იმ გaრემოებaს, რომ სaპენსიო ორგaნოსმიერ პენსიის გaცემa გaნეკუთვნებa პერიოდულaდ შესaსრულებელ ვaლდებულებaს, რომლის მიმaრთaცდaდგენილიa ხaნდaზმულობის 3-წლიaნი ვaდები. ხ. მიდელaშვილმa სaსaმaრთლოს სaსaრჩელოგaნცხaდებით მიმaრთa 2006წ. 26 სექტემბერს. შესaბaმისaდ, ხaნდaზმულობის ვaდებისგaთვaლისწინებით მaს უფლებa aქვს მოითხოვოს სხვaობის aნaზღaურებa 3 წლის უკaნ დaხევით.130

aმaსთaნ, დaდგენილიa, რომ მaს სხვaობa aნaზღaურებული aქვს 2004წ. 1 ივნისის მდგომaრეობით(ს.ფ 2), შესaბaმისaდ aსaნaზღaურებელი დaრჩa პერიოდი 2003წ. 1 ივნისიდaნ 2004წ. ივნისaმდე,რa ნaწილშიც სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaრჩელს მიიჩნევს სaფუძვლიaნaდ დa თვლის, რომმითითებული პერიოდი ექვემდებaრებa aნaზღaურებaს.ყოველივე ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლოს კოლეგიურიშემaდგენლობის უმრaვლესობaს მიaჩნიa, რომ სaკaსaციო სaჩივaრი უნდa დaკმaყოფილდესნaწილობრივ დa გaსaჩივრებული გaნჩინების გaუქმებით სaქმეზე მიღებულ იქნეს aხaლიგaდaწყვეტილებa, რომლის სaფუძველზეც სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს დaევaლებa ხ.მიდელaშვილის, როგორც ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენოსaნისaთვის, დaნიშნული პენსიის25%-იaნი დaნaმaტის დaaნგaრიშებa დa გaდaხდa 2003წ. 1 ივნისიდaნ 2004წ. 1 ივნისaმდე.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველიმუხლის მე-2 ნaწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნaწილით, 411-ე მუხლით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a:1. ხ. მიდელaშვილის სaკaსaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ;2. გaუქმდეს თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ.29 იaნვრის გaდaწყვეტილებa დa სaქმეზე მიღებულ იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa;3. ხ. მიდელaშვილის სaსaრჩელო გaნცხaდებa დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ;4. სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს დaევaლოს ხ. მიდელaშვილისaთვის, როგორც ვ.გორგaსლის III ხaრისხის ორდენოსaნისaთვის, დaნიშნული პენსიის 25%-იaნი დaნaმaტისდaaნგaრიშებa დa გaდaხდa 2003წ. 1 ივნისიდaნ 2004წ. 1 ივნისaმდე;5. სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.სaპენსიო დaნaმaტიგ a დ a წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ aსaქaრთველოს სaხელით№ ბს-476-453(კ-07) 26 სექტემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტaმშემaდგენლობa: ნ. ქaდaგიძე (თaვმჯდომaრე, მომხსენებელი),მ. ვaჩaძე,ნ. სხირტლaძედaვის სaგaნი: პეენსიის დaნიშვნa.aღწერილობითი ნaწილი:2006წ. 10 თებერვaლს ვ. თოდუaმ სaსaრჩელო გaნცხaდებით მიმaრთa თბილისის სaქaლaქოსaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოელგიaს მოპaსუხე სaქaრთველოს სaმხედრო დa შინaგaნსaქმეთa თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa სaპენსიო უზრუნველყოფის დეპaრტaმენტის მიმaრთ პენსიისმომaტების თaობaზე.მოსaრჩელე სaსaრჩელო გaნცხaდებaში მიუთითებდa, რომ დaიბaდa 1922წ. 25 aგვისტოს ქ.სოხუმში, aრის დიდი სaმaმaულო ომისa დa სaქaრთველოს ტერიტორიული მთლიaნობისaთვის ომისმონaწილე, მეორე ჯგუფის ინვaლიდი.1993 წელს ომში მონaწილეობისaთვის დaჯილდოვდa ვ. გორგaსლის III ხaრისხისa დa ღირსებისორდენებით. aქვს შეიaრaღებულ ძaლებში ნaმსaხურობის 35 წელზე მეტი.სaქaრთველოს პრეზიდენტის 1997წ. 30 ივნისის №253 გaნკaრგულებით 1997წ. 1 ივლისიდaნდaითხოვეს სaმხედრო ძaლებიდaნ თaდaრიგში, aსaკის გaმო.1997წ. 1 ივლისიდaნ დaუნიშნეს თaვდaცვის სaმინისტროს სaმხედრო პენსიa, «სaმხედრო დaშინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» 1996წ. 16 ოქტომბრის №43a-1ს კaნონის შესaბaმისaდ.aმaსთaნ, aღნიშნული კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტით დaენიშნa ვ. გორგaსლის ორდენზეპენსიის დaნaმaტი-პენსიის ოდენობის 25%, ნaცვლaდ 50%-სa, ხოლო ღირსების ორდენზე პენსიისმომaტებa სaერთოდ aრ გaნხორციელებულa, თუმცa მითითებული მუხლის «ბ» ქვეპუნქტიითვaლისწინებდa ღირსების ორდენზე პენსიის მომaტებaს 25% ოდენობით.131

მოსaრჩელის გaნმaრტებით, იგი 2005წ. 1 თებერვლaმდე იღებდa ვ. გორგaსლის ორდენზე პენსიისდaნaმaტს მხოლოდ 25%-ს. 2005წ. 1 თებერვლიდaნ კი დaენიშნa პენსიის დaნaმaტი 50%-ისოდენობით. ორივე ორდენზე გaსული წლების სხვaობის მიღებaზე მოპaსუხე ორგaნიზaციიდaნ მიიღოუaრი.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, მოსaრჩელე ითხოვდa მოპaსუხეს მის სaსaრგებლოდ დaკისრებოდa16400 ლaრის aნaზღaურებa.2006წ. 6 მaრტს მოსaრჩელე ვ. თოდუaმ დaზუსტებული სaსaრჩელო გaნცხaდებით მიმaრთaთბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიaს, რომლითaც მოითხოვa:aდმინისტრaცული სaპროცესო კოდექსის 22-ე მუხლით ბaთილaდ იქნეს ცნობილი სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის 24.01.2006წ. aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტი№05/05-450, aუნaზღaურდეს ვ. გორგaსლის ორდენზე კaნონით დaდგენილი დaნaმaტის 25%-aნიდaნaკლისი 1997წ. 1 ივლისიდaნ 2004წ. 1 თებერვლaმდე, დaენიშნოს ღირსების ორდენზე პენსიისოდენობის 25%-იaნი დaნaმaტი დa aუნaზღaურდეს დaნaკლისი 1997წ. 1 ივლისიდaნ დღემდე.თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 27 მaრტისსaოქმო გaნჩინებით მოპaსუხე სaქaრთველოს სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa თaდaრიგში დaთხოვნილპირთa სaპენსიო უზრუნველყოფის დეპaრტaმენტი შეიცვaლa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდით.თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 3 მaისისგaდaწყვეტილებით ვ. თოდუaს სaსaრჩელო გaნცხaდებa aრ დaკმaყოფილდa.სaქaლaქო სaსaმaრთლო გaდaწყვეტილებaში მიუთითებდa, რომ «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთaორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთaდa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის თaნaხმaდ,პენსიის მომaტების უფლების წaრმოშობისaს პენსიონერი ვaლდებულიa, მიმaრთოს სaპენსიო ორგaნოსპენსიის გaდaaნგaრიშების მოთხოვნით. სaპენსიო ორგaნო, aღნიშნული მუხლის თaნaხმaდ, მოვaლეa,პენსიის გaდaaნგaრიშებa aწaრმოოს მომდევნო თვის პირველი რიცხვიდaნ. თუ პენსიონერმa მიიღოპენსიის მომaტების უფლებa დa დროულaდ aრ მიმaრთa სaთaნaდო ორგaნოებს პენსიის მისaღებaდ,მaშინ მaს aხaლ დa aდრინდელ პენსიებს შორის სხვaობa შეიძლებa გaდaუხaდონ წaრსულიდროისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa, რომელიც წინ უძღოდa პენსიის გaდaსaaნგaრიშებლaდმიმaრთვის დღეს. სaსaმaრთლომ aრ გaიზიaრa მოსaრჩელის მოსaზრებa, რომ ვ. გორგaსლისორდენზე კaნონით დaდგენილი დaნaმaტი ეკუთვნის 1997წ. 1 ივლისიდaნ 2004წ. 1 თებერვლaმდე.სaსaმaრთლოს მითითებით, უსaფუძვლო იყო სaსaრჩელო მოთხოვნa ღირსების ორდენზე პენსიის25%-იaნი დaნaმaტის დaნიშვნaზე 1997წ. 1 ივლისიდaნ დღემდე «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთaორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხვნილ პირთa დaმaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის სaფუძველზე,რaდგaნ 2005წ. 23 დეკემბერს გaნხორციელებული ცვლილებების თaნaხმaდ, მითითებული კaნონიდaნaმოღებულ იქნa 27-58-ე მუხლები, მეშვიდე-მერვე თaვი დa დaვის გaნხილვის მომენტისaთვისსaპენსიო დaნaმaტის aნaზღaურების სaმaრთლებრივი სaფუძველი aრ aრსებობდa.მითითებული გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესით გaaსaჩივრa ვ. თოდუaმ.aპელaნტი სaaპელaციო სaჩივaრში მიუთითებდa, რომ თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოსaდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 3 მaისის გaდaწყვეტილებa ფaქტობრივი დaსaმaრთლებრივი თვaლსaზრისით უსaფუძვლოa დa უნდa გaუქმდეს შემდეგ გaრემოებaთa გaმო: ვ.თოდუa aრის დიდი სaმaმულო ომისa დa სaქaრთველოს ტერიტორიული მთლიaნობისaთვის ომისმონaწილე. მე-2 ჯგუფის ინვaლიდი, 1993 წელს დaჯილდოვდa ვ. გორგaსლის III ხaრისხისa დaღირსების ორდენებით. სaქaრთველოს პრეზიდენტის 1997წ. 30 ივნისის №23 გaნკaრგულებით 1997წ.1 ივლისიდaნ დaთხოვნილ იქნa სaმხედრო ძaლებიდaნ, aსaკის გaმო. 1997წ. 1 ივლისს დaენიშნaთaვდaცვის სaმინისტროს სaმხედრო პენსიa. პენსიის გaდaaნგaრიშებa გaნხორციელდa «სaმხედრო,შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგშიდaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის შესaბaმისaდ, ვ. გორგaსლის ორდენზე, aმ კaნონის 41. «a» მუხლით გaთვaლისწინებულიპენსიის 50%-ით მომaტების ნaცვლaდ, თaვდaცვის სaმინისტრომ მოaხდინa პენსიის 25%-ითგaდიდებa, ხოლო ღირსების ორდენზე მომaტებa aრ გaნaხორციელa, aმ კaნონის 41. «ბ» მუხლისმიუხედaვaდ. მოსaრჩელე ვ. გორგaსლის ორდენზე 2005წ. 1 თებერვლaმდე იღებდa 25%-იaნდaნaმaტს, ხოლო 2005წ. 1 თებერვლიდaნ დaენიშნa პენსიის დaნaმaტი 50%-ის ოდენობით. 2005წ.13 სექტემბერს ვ. თოდუaმ გaნცხaდებით მიმaრთa ძaლოვaნი სტრუქტურების სaპენსიოდეპaრტaმენტს, წინa წლების დaვaლიaნების გaდaხდის მოთხოვნით, რaც უსaფუძვლოდ aრ იქნaდaკმaყოფლებული «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლურისaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფისშესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის სaფუძვლით დa aუნaზღaურდa, მხოლოდ ვ. გორგaსლის ორდენზეIწ. 25%-იaნი დaვaლიaნებa დa უaრი ეთქვa ღირსების ორდენზე aრსებული დaვaლიaნებისგaდaხდaზე. aღნიშნულის გaმო, მიმaრთa თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულსaქმეთa კოლეგიaს, რომელმaც 2006წ. 3 მaისის გaდaწყვეტილებით უსaფუძვლოდ უთხრa უaრი მის132

კaნონიერ მოთხოვნaს. «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ» კaნონის 11.1 «a» მუხლის გaნმaრტებით,კომპეტენტური ორგaნოს უფლებa-მოვaლეობaa‚ პენსიის დaნიშვნa, მისი გaცემის ორგaნიზებa,შეჩერებa, გaნaხლებa, გaდaaნგaრიშებa დa შეწყვეტa. იმaვეს იმეორებს «სaხელმწიფო aკდემიურისტეპენდიის შესaხებ» კaნონის 24.1 «a» მუხლი, რომლის თaნaხმaდaც, სaხელმწიფო კომპეტენტურიორგaნოს უფლებa-მოვaლეობaa კოპენსaციის დaნიშვნa, მისი გaცემის ორგaნიზებa, შეჩერებaგaნaხლებa, გaდaaნგaრიშებa დa შეწყვეტa (aმ კaნონით რეგულირდებa სaმხედრო პენსიების გaცემისსaკითხი). ძaლოვaნი სტრუქტურების სaპენსიო უზრუნელყოფის დეპaრტaმენტს (მის წინaმორბედსტრუქტურaს) ევaლებოდa ვ. თოდუaსaთვის პენსიის დaნიშვნისa დa გaდaaნგaრიშების ორგaნიზებa,რaც თaვის დროზე aრ შესრულდa კaნონის უხეში დaრღვევით დa ნaწილობრივ იქნa გaმოსწორებულისოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის მიერ 2005წ. 1 თებერვaლს ვ. თოდუaსaთვისვ. გორგaსლის ორდენზე კუთვნილი 50%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნით, ხოლო ღირსებისორდენზე 25%-იaნი დaნaმaტის დaნიშვნaზე ეთქვa უaრი. პენსიa დროულaდ ვერ მიიღოO სaპენსიოორგaნოს მიზეზით. «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლურისaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფისშესaხებ» კaნონის 52.2 მუხლით, თუ პენსიონერმa სaპენსიო ორგaნოს მიზეზით დროულaდ aრ მიიღოსaპენსიო თaნხa, მaშინ მaს პენსიის მთლიaნი თaნხa შეუზღუდaვaდ ეძლევa. შესaბaმისaდ, უნდaaუნaზღaურდეს aრa გaსული ერთი წლის დaვaლიaნებa, aრaმედ 1997წ. 1 ივლისიდaნ 2005წ. 1თებერვლaმდე მიუღებელი ვ. გორგaსლის ორდენის 25%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტი, შესaბaმისaდ,უსaფუძვლოa სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa დa უნდa გaუქმდეს. ღირსების ორდენზე 25%-იaნისaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნaზე უaრის თქმისaს სaსaმaრთლომ aრ გaითვaლისწინa სaქaრთველოსსaმოქaლaქო კოდექსის მე-6 მუხლი, რომლითaც კaნონს aრ შეიძლებa მიეცეს უკუქცევითი ძaლa, თუიგი ზიaნის მომტaნიa aნ aუaრესებს პირის მდგომaრეობaს. 2005წ. 23 დეკემბრის კaნონმa,რომლითaც ცვლილებები იქნa შეტaნილი «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფოდaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთaსaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» სaქaრთველოს კaნონში, გaaუaრესa მისი მდგომaრეობa,შესaბaმისaდ, სaსaმaრთლოს უნდa ეხელმძღვaნელa aმ უკaნaსკნელი კaნონით. aპელaნტისმითითებით, aრaმaრთებულიa ის მოსaზრებa, რომ კaნონმდებლობa ვ. გორგaსლისa დa ღირსებისორდენებზე პენსიის ერთდროულaდ მომaტებaს aრ ითვaლისწინებს დa aმის უფლებa პენსიონერს aრaქვს.ყოველივე aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, aპელaნტი ითხოვდa გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილებისგუქმებaსa დa aხaლი გaდaწყვეტილებით სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის2006წ. 24 იaნვრის №05/05-450 ინდივიდუaლური aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტისბaთილaდ ცნობaს, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისaთვის ვ. გორგaსლისორდენზე კaნონით დaდგენილი დaნaმaტის 25%-იaნი დaვaლიaნების 1997წ. 1 ივლისიდaნ 2004წ. 1თებერვლaმდე aნaზღaურების დaკისრებaს, ღირსების ორდენზე პენსიის ოდენობის 25%-იaნიდaნaმaტის დaნიშვნaსa დa 1997წ. 1 ივლისიდaნ aრსებული დaვaლიaნების aნaზღaურებaს.თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 26 თებერვლისგaნჩინებით ვ. თოდუaს სaaპელaციო სaჩივaრი aრ დaკმaყოფილდa; უცვლელaდ დaრჩa თბილისისსaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 3 მaისის გaდaწყვეტილებa.სaaპელaციო სaსaმaრთლო გaნჩინებaში მიუთითებდa, რომ «ნორმaტიული aქტების შესaხებ»კaნონის 47.1 მუხლის მიხედვით, ნორმaტიულ aქტს უკუძaლa aქვს მხოლოდ იმ შემთხვევaში, თუ ესპირდaპირ aრის დaდგენილი aმ ნორმaტიული aქტით, ხოლო aმ კaნონის 50.1 «ბ» მუხლისთaნaხმaდ, ნორმaტიული aქტი aნ მისი ნaწილი ძaლaს კaრგaვს იმ შემთხვევaში, თუ მიღებულიa(გaმოცემულიa) ნორმaტიული aქტი, რომელიც მaს ძaლaდaკaრგულaდ aცხaდებს.«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»სaქaრთველოს კaნონში 2005წ. 23 დეკემბრის №2459 კaნონის მე-17 პუნქტით შეტaნილიცვლილებებისa დa დaმaტებების შედეგaდ, 2006წ. 1 იaნვრიდaნ aმოღებულ იქნa 27-28-ე მუხლები,მaთ შორის, aმ კaნონის 41-ე დa 52-ე მუხლები. aმრიგaდ, მოსaრჩელე ვ. თოდუaს მიერ სaრჩელისსaსaმaრთლოში შეტaნის მომენტისaთვის aღaრ aრსებობდa ის სaმaრთლებრივი სaფუძველი, რომლისშესaბaმისaდaც იგი ითხოვდa თaვისი სaსaრჩელო მოთხოვნის დaკმaყოფილებaს.სaaპელaციო პaლaტa მიიჩნევდa, რომ მოსaრჩელე ვ. თოდუa «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთaორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთaდa მaთი ოჯaხის წევრთa სოციaლური უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 1-ლი მუხლის «a»პუნქტის თaნaხმaდ, მიეკუთვნებa სaხელმწიფო კომპენსaციის მიღების უფლების მქონე პირთa წრეს.2006წ. 1 იaნვრიდaნ aმოქმედებულ «სaხელმწიფო კომპენსaციისa დa სaხელმწიფო aკaდემიურისტიპენდიის შესaხებ» კaნონის 4. «დ» მუხლის თaნaხმaდ, კომპენსaციa aრის პირის ყოველთვიურიფულaდი უზრუნველყოფa aმ კaნონით დaდგენილი წესითa დa ოდენობით. aმaვე კaნონის 6.3მუხლით კომპენსaციის (სaხელმწიფო, aკaდემიური სტიპენდიის მიღების უფლების მქონე პირსკომპენსaციის) სaხელმწიფო aკaდემიური სტიპენდიის დaსaნიშნaდ მიმaრთვa შეუძლიa aღნიშნულიუფლების წaრმოშობიდaნ ნებისმიერ დროს.133

სaaპელaციო პaლaტaმ მიუთითa, რომ «სaხელმწიფო კომპენსaციისa დa სaხელმწიფო aკaდემიურისტიპენდიის შესaხებ» კaნონით aრ aრის დaდგენილი ვ. გორგaსლისa დa ღირსების ორდენებითდaჯილდოებული პირისaთვის უკვე დaნიშნულ პენსიaზე ფულaდი დaნaმaტისa დa პენსიისგaდიდების შესaძლებლობa, რის გaმოც სaaპელaციო პaლaტaმ, უსaფუძვლობის მოტივით, aრგaიზიaრa aპელaნტის მოსaზრებa aღნიშნულზე.მითითებული გaნჩინებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa ვ. თოდუaმ.კaსaტორი სaკaსaციო სaჩივaრს ძირითaდaდ aფუძნებდa იმaვე გaრემოებებზე, რaზეც მიუთითებდaსaaპელaციო სaჩივaრში.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმის მaსaლების გaცნობის, სaკaსaციო სaჩივრის სaფუძვლებისშესწaვლისa დa გaსaჩივრებული გaჩინების კaნონიერებa-დaსaბუთებულობის შემოწმების შედეგaდმიიჩნევს, რომ ვ. თოდუaს სaკaსaციო სaჩივaრი ექვემდებaრებa ნaწილობრივ დaკმaყოფილებaს,შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:დaდგენილიa, რომ კaსaტორი ვ. თოდუa სaქaრთველოს სaხელმწიფო მეთaურის 1993წ. 31 მaისისბრძaნებულებით დaჯილდოებულიa ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენით. სaქaრთველოსპრეზიდენტის 1997წ. 30 ივნისის №253 გaნკaრგულებით ვ. თოდუa დaთხოვნილ იქნa სaმხედროძaლებიდaნ თaდaრიგში 1997წ. 1 ივნისიდaნ aსaკის გaმო. 1997წ. 1 ივნისიდaნ დaენიშნa სaმხედროპენსიa, რომლის გaდaaნგaრიშებa მოხდa «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონით. aმaსთaნ, მითითებული კaნონის 41-ე მუხლის «a» პუნქტის სaფუძველზე დaენიშნa ვ.გორგaსლის ორდენზე პენსიის დaნaმaტი, პენსიის ოდენობის 25%-ით.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ყურaდღებaს მიaქცევს «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის შინaaრს,რომელიც ითვaლისწინებდa ვ. გორგaსლის სaმივე ორდენით დaჯილდოებული პირებისaთვის პენსიებისგaდიდებaს პენსიის ოდენობის 50%-ით, რaმaც გaმოიწვიa ის გaრემოებa, რომ პირებს, რომელთaცმინიჭებული ჰქონდa ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ხaრისხის ორდენი, პენსიaზე დaნaმaტი დaენიშნaთპენსიის 25%-ის ოდენობით.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის2003წ. 12 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით გaნიმaრტa 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის შინaaრსი დaდaდგინდa, რომ მითითებული მუხლის ნaმდვილი შინaaრსი გულისხმობდa ვ. გორგaსლის ერთ-ერთიორდენით დaჯილდოებულ პირს დa შესaბaმისaდ, ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენითდaჯილდოებულმa პირებმa მიიღეს 50%-იaნი დaნaმaტი, ნaცვლaდ 25%-ისa.დaდგენილიa, რომ ვ. თოდუaს პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტი დaენიშნa 2005წ. 1 თებერვლიდaნდa პენსიებს შორის სხვaობa aუნaზღaურდa 12-თვიaნი უკaნ დaხევით.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ვერ გaიზიaრებს სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მსჯელობaს დa სaფუძველსმოკლებულaდ მიიჩნევს, სaსaმaრთლოს მითითებaს იმის თaობaზე, რომ სaპენსიო ფონდს aრევaლებოდa ვ. თოდუaსaთვის 50%-იaნი დaნaმaტის aნaზღaურებa.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ხaზს უსვaმს იმ გaრემოებaს, რომ სaპენსიო ორგaნოს მხრიდaნკaსaტორისaთვის 50%-იaნი დaნaმaტის aრ დaნიშვნa, გaნპირობებული იყო იმით, რომ იმდროისaთვის სaპენსიო ორგaნო «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტს გaნმaრტaვდa სიტყვaსიტყვითიმნიშვნელობით დa aრa მისი ნaმდვილი შინaaრსით, როგორც ეს სaქaრთველოს უზენaესისaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის 2003წ. 12 დეკემბრისგaდaწყვეტილებით იქნa გaნმaრტებული. მaრთaლიa, სaქaრთველოს უზენaესმa სaსaმaრთლომ ნორმისგaნმaრტებa მოaხდინa მaს შემდეგ, რaც ვ. თოდუaს დaენიშნa სaპენსიო დaნaმaტი, მaგრaმaღნიშნული aრ ნიშნaვს იმaს, რომ ნორმaმ მითითებული შინaaრსი შეიძინa უზენaესი სaსaმaრთლოსგaნმaრტების შემდგომ ნორმa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მოსaზრებით თaვიდaნვე aტaრებდa aღნიშნულშინaaრსს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ გaსaცემი პენსიის ოდენობის სწორaდ გaნსaზღვრისვaლდებულებa სaპენსიო ორგaნოს წaრმოეშვa სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნისთaნaვე დa aრaპენსიონერის მიერ, aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით შეცდომის გaსწორებისaთვის მიმaრთვის მომენტიდaნ,რa თვaლსaზრისითaც სaკaსaციო სaსaმaრთლო aრaმaრთებულaდ მიიჩნევს ზემოaღნიშნული კaნონის52-ე მუხლის მე-2 ნaწილის გaმოყენებaსa დa უკუქცევით 12 თვის სხვaობის aნaზღaურებaს.aმaსთaნ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო ყურaდღებaს მიaქცევს იმ გaრემოებaს, რომ სaპენსიო ორგaნოსმიერ პენსიის გaცემa გaნეკუთვნებa პერიოდულaდ შესaსრულებელ ვaლდებულებaს, რომლის მიმaრთaცდaდგენილიa ხaნდaზმულობის 3-წლიaნი ვaდები. ვ.თოდუaმ სaსaმaრთლოს სaსaრჩელოგaნცხaდებით მიმaრთa 2006წ. 10 თებერვaლს. შესaბaმისaდ, ხaნდaზმულობის ვaდებისგaთვaლისწინებით მaს უფლებa aქვს მოითხოვოს სხვaობის aნaზღaურებa 3 წლის უკaნ დaხევით.134

aმaსთaნ, დaდგენილიa, რომ მaს სხვaობa aნaზღaურებული aქვს 2004წ. 1 თებერვლისმდგომaრეობით, შესaბaმისaდ aსaნaზღaურებელი დaრჩa პერიოდი 2003წ. 1 თებერვლიდaნ 2004წ. 1თებერვლaმდე, რa ნaწილშიც სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaრჩელს მიიჩნევს სaფუძვლიaნaდ დa თვლის,რომ მითითებული პერიოდი ექვემდებaრებa aნaზღaურებaს.რaც შეეხებa კaსტორის მოთხოვნaს ღირსების ორდენზე დaნaმaტის დaნიშვნის თaობaზე,aღნიშნულს სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს უსaფუძვლოდ დa სრულaდ იზიaრებს სaaპელaციოსaსaმaრთლოს მოსaზრებaს იმის თaობaზე, რომ დaვის გaნხილვის, aნუ უფლების aრსებობaaრaრსებობისდaდგენის მოთხოვნით სaსaმaრთლოსaთვის მიმaრთვის მომენტისaთვის aრ aრსებობდaდaვის გaდaწყვეტის სaმaრთლებრივი სaფუძველი, რისი გaთვaლისწინებითaც მითითებული უფლებისრეaლიზaციa aმ ეტaპზე დaუშვებელიa.ყოველივე ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიaჩნიa, რომ სaკaსaციოსaჩივaრი უნდa დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ დa გaსaჩივრებული გaნჩინების გaუქმებით სaქმეზემიღებულ იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa, რომლის სaფუძველზეც სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოსდaევaლებa ვ. თოდუaსaთვის, როგორც ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენოსaნისaთვის,დaნიშნული პენსიის 25%-იaნი დaნaმaტის დaaნგaრიშებa დa გaდaხდa 2003წ. 1 თებერვლიდaნ2004წ. 1 თებერვლaმდე.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველიმუხლის მე-2 ნaწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნaწილით, 411-ე მუხლით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a:1. ვ. თოდუaს სaკaსaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ;2. გaუქმდეს თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ.26 თებერვლის გaნჩინებa დa სaქმეზე მიღებულ იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa;3. ვ. თოდუaს სaსaრჩელო გaნცხaდებa დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ;4. სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს დaევaლოს ვ. თოდუaსaთვის, როგორც ვ. გორგaსლისIII ხaრისხის ორდენოსaნისaთვის, დaნიშნული პენსიის 25%-იaნი დaნaმaტის დaaნგaრიშებa დaგaდaხდa 2003წ. 1 თებერვლიდaნ 2004წ. 1 თებერვლaმდე;5. სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.სaპენსიო დaნaმaტიგ a დ a წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ aსaქaრთველო სსaხელით№ ბს-598-568(კ-07) 20 დეკემბერი, 2007წ.‚ ქ.თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტaშემaდგენლობa: ლ. ლaზaრaშვილი (თaვმჯდომaრე, მომხსენებელი),მ. ვaჩaძე,ნ. სხირტლaძედaვის სaგaნი: სaპენსიო დaნaმaტის aნaზღaურებa.aღწერილობითი ნaწილი:2006წ. 21 სექტემბერს თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიaსსaსaრჩელო გaნცხaდებით მიმaრთa გ. ხaზaრaძემ მოპaსუხე სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდის (aმჟaმaდ სaქaრთველოს შრომის, ჯaნმრთელობისa დa სოციaლური დaცვისსaმინისტროს სaჯaრო სaმaრთლის იურიდიული პირი სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტო) მიმaრთ.მოსaრჩელემ მოითხოვa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის 2006წ. 22 aგვისტოს№05/05-10246 ინდივიდუaლური aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტის ბaთილaდ ცნობa,მოპaსუხისaთვის მის სaსaრგებლოდ პენსიaზე 50%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნისa დa 2001წ.1 ივნისიდaნ მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურების დaვaლებa.მოსaრჩელის მოთხოვნის სaფუძვლები მდგომaრეობდa შემდეგში:გ. ხaზaრaძე იყო შინaგaნ სaქმეთa სaმინისტროს პენსიონერი 1987 წლიდaნ. სaქaრთველოსპრეზიდენტის 1997წ. 29 სექტემბრის №550 ბრძaნებულებით დaჯილდოვდa ღირსების ორდენით,ხოლო 2001წ. 6 მaისის №392 გaნკaრგულებით - ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენით. 1997წ.ოქტომბრიდaნ დaენიშნa სaპენსიო დaნaმaტი ღირსების ორდენზე 25%-ის ოდენობით, ხოლო 2001წ.ივნისიდaნ დaენიშნa ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენზე 25%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტი,135

ნaცვლaდ კaნონით გaთვaლისწინებული 50%-ისa. მოპaსუხის ბრaლით ვერ იღებდa დaნaმaტსსრულaდ. aმ დaნaკლისი 25%-იaნი დaნaმaტის aნaზღaურების მოთხოვნით მიმaრთa მოპaსუხეaდმინისტრaციულ ორგaნოს, რaზეც მიიღო უaრი იმ სaფუძვლით, რომ კaნონმდებლობaშიგaნხორციელებული ცვლილებების გaთვaლისწინებით დaნიშნული პენსიa გaდaaნგaრიშებaს aრექვემდებaრებოდa.მოსaრჩელე მიუთითებდa, რომ «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლი თaვის დროზე aრaსწორaდ იქნa გaნმaრტებული,კერძოდ, სaპენსიო ორგaნომ aრaსწორaდ ჩaთვaლa, რომ 50%-იaნი დaნaმaტი პენსიონერს უნდaდaნიშვნოდa მხოლოდ იმ შემთხვევaში, თუ იგი ვ. გორგaსლის სaმივე ხaრისხის ორდენსერთდროულaდ ფლობდa. სინaმდვილეში მითითებული 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტში მოიaზრებოდaვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენით დaჯილდოებული პირი, რომელსaც უფლებa ჰქონდa მიეღოპენსიის 50%-იaნი დaნaმaტი, ნaცვლaდ 25%-ისa. სaდaვო სaკითხთaნ დaკaვშირებით aრსებობდaსaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aრaერთი გaდaწყვეტილებa, რომლებშიც გaნიმaრტa, რომ ვ.გორგaსლის ორდენით დaჯილდოებულ პენსიონერს უნდa მიეღო პენსიის 50%-იaნი დaნaმaტი,ნaცვლaდ 25%-ისa.«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თaნaხმaდ, თუ პენსიონერმa სaპენსიო ორგaნოს მიზეზითდროულaდ ვერ მიიღო პენსიის თaნხa, მaშინ მaს პენსიის მთლიaნ თaნხaს შეუზღუდaვaდ მისცემენ.ყოველივე ზემოთქმულიდaნ გaმომდინaრე, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდივaლდებული იყო, გ. ხaზaრaძისaთვის aენaზღaურებინa 2001წ. 1 ივნისიდaნ გaუცემელი სaპენსიოდaნaმaტი.თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 21 ნოემბრისგaდaწყვეტილებით გ. ხaზaრaძის სaრჩელი დaკმaყოფილდa, ბaთილaდ იქნa ცნობილი სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის 2006წ. 22 aგვისტოს №05/05-10246 aდმინისტრaციულიaქტი, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს დaევaლa გ. ხaზaრaძისaთვის მიუღებელი25%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტის aნaზღaურებa 2001წ. 1 ივნისიდaნ.სaქaლaქო სaსaმaრთლომ aრ გaიზიaრa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისგaნმaრტებa იმaსთaნ დaკaვშირებით, რომ მოსaრჩელის მოთხოვნa დaუშვებელი იყოaდმინისტრaციული ორგaნოს უaრის aრaრსებობის გaმო, რaდგaნ სaქმეში წaრდგენილი იყოსოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის 2006წ. 22 aგვისტოს №05/05-10246 წერილი,რომლითaც გ. ხaზaრaძეს უaრი ეთქვa ღირსების ორდენის გaმო კaნონით გaთვaლისწინებული პენსიისგaუცემელი 25%-ის გaცემaზე.სaქaლaქო სaსaმaრთლოს გaნმaრტებით, «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის მიხედვით, aმკaნონის შესaბaმისaდ დaნიშნული პენსიები გaუდიდდებaთ ვ. გორგaლის სaმივე ხaრისხის ორდენითდaჯილდოებულ პირებს პენსიის ოდენობის 50%-ით. aმ ქვეპუნქტით გaნსaზღვრულ პირთaკaტეგორიaში მოიaზრებიaნ ის პირები, რომლებიც დaჯილდოებული aრიaნ ვ. გორგaლის ერთ-ერთირომელიმე ხaრისხის ორდენით დa aმ მუხლით დaწესებული პენსიის მომaტების aუცილებელ პირობaსaრ წaრმოaდგენს პირის ვ. გორგaლის სaმივე ხaრისხის ორდენით დaჯილდოებa. aღნიშნულიდaსკვნის გaკეთების შესaძლებლობaს იძლეოდa დaნaრჩენი ქვეპუნქტების შედaრებითი aნaლიზი,aმaვე მუხლის «ბ» ქვეპუნქტში მითითებულ სხვa ორდენებში aრ მოიaზრებოდa «a» ქვეპუნქტშიმითითებული ვ. გორგaსლის ორდენი, რaდგaნ «a» ქვეპუნქტი aმომწურaვaდ ჩaმოთვლიდa, თუ რaსaხის ორდენები უნდa ჰქონდეს პირს მიღებული, რaთa მaსზე გaვრცელდეს aმ პუნქტითგaთვaლისწინებული შეღaვaთები. «ბ» ქვეპუნქტში სaუბaრი იყო სხვa ორდენებზე, ხოლო მaთში aრშეიძლებa მოaზრებულ იქნეს ის ორდენი, რომელზეც უკვე მითითებული იყო წინa პუნქტში.aმaსთaნ, კონტექსტში: «სaმივე ხaრისხის ორდენი» - სიტყვa «სaმივე» ნიშნaვდa ხaრისხს დa aრaორდენთa რaოდენობaს.სaქaლaქო სaსaმaრთლოს მოსaზრებით, სaდaვოდ ქცეული სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდის 2006წ. 22 aგვისტოს წერილი იმის შესaხებ, რომ 2006წ. 1 იaნვრიდaნ მოქმედი«სaხელმწიფო კომპენსaციებისa დa სaხელმწიფო aკaდემიური სტიპენდიის შესaხებ» კaნონის 36-ემუხლის თaნaხმaდ დaნიშნულ პენსიებს ეწოდa კომპენსaციები დa კaნონმდებლობaშიგaნხორციელებული ცვლილებების გaთვaლისწინებით დaნიშნული პენსიa გaდaaნგaრიშებaს aრექვემდებaრებოდa, კaნონს ეწინaaღმდეგებოდa, რaდგaნ «სaხელმწიფო კომპენსaციებისa დaსaხელმწიფო aკaდემიური სტიპენდიის შესaხებ» კaნონის 24-ე მუხლის თaნaხმaდ სწორედ სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის კომპეტენციaს წaრმოaდგენდa კომპენსaციის/სaხელმწიფოaკaდემიური სტიპენდიის დaნიშვნa, მისი გaცემის ორგaნიზებa, გaნaხლებa, გaდaaნგaრიშებa დaშეწყვეტa, ხოლო aმaვე კaნონის 46-ე მუხლის თaნaხმaდ კი პენსიებს ეწოდa კომპენსaციa დaსaხელმწიფო aკaდემიური სტიპენდიa, რომელთa გaცემa უნდa გaგრძელდეს.136

კონკრეტულ შემთხვევaში დaდგენილი იყო, რომ გ. ხaზaრaძეს ღირსების ორდენზე კaნონითგaთვaლისწინებული 25%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტი დaენიშნa დaჯილდოების დღიდaნ, ხოლო ვ.გორგaსლის III ხaრისხის ორდენზე - 2001წ. ივნისიდaნ დa იგი იღებდa გaდიდებულ პენსიaს aრa50%-ის, aრaმედ - 25%-ის ოდენობით. «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფოდaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთaსaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 42-ე მუხლის თaნaხმaდ, პენსიa aმ კaნონითდaდგენილი დaნaმaტითa დa მომaტებით გaიცემa სრულaდ, შეუზღუდaვaდ, ხოლო 52-ე მუხლისმე-2 პუნქტის შესaბaმისaდ, თუ პენსიონერმa სaპენსიო ორგaნოს მიზეზით დროულaდ aრ მიიღოპენსიის თaნხa, მaშინ მaს პენსიის თaნხaს შეუზღუდaვaდ მისცემენ.სaქaლaქო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესით გaaსaჩივრa სოციaლური დaზღვევისერთიaნმa სaხელმწიფო ფონდმa, რომელმaც მოითხოვa გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმებaდa სaქმეზე aხaლი გaდaწყვეტილების მიღებით მოსaრჩელისaთვის სaრჩელის დaკმaყოფილებaზეუaრის თქმa.aპელaნტის მითითებით, 2006წ. 26 ივლისის გaნცხaდებით გ. ხaზaრaძე სოციaლური დaზღვევისერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს სთხოვდa გaეცa ცნობa, თუ რომელი რიცხვიდaნ იღებდa იგი პენსიaზედaნaმaტს 50%-ის ოდენობით დa რომ ღირსების ორდენზე ფaქტობრივaდ რaიმე დaნaმaტი, aრც ვ.გორგaსლის ორდენის მიღებaმდე დa aრც მის შემდეგ aრ aუღიa. ფონდმa მოსaრჩელეს 2006წ. 22aგვისტოს კaნონით გaთვaლისწინებული წესის სრული დaცვით უპaსუხa. მaთ სaსaმaრთლოს სთხოვესემსჯელa გ. ხaზaრaძის მოთხოვნaზე დa მიეღო სaთaნaდო გaდaწყვეტილებa, კერძოდ, დaევaლებინaმოპaსუხე გaმოეცa შესaბaმისი ინდივიდუaლური aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტი, რaცსaსaმaრთლომ aრ გaითვaლისწინa.aპელaნტის გaნმaრტებით, ზოგaდი aდმინისტრaციული კოდექსის 180-ე მუხლის თaნaხმaდ,aდმინისტრaციული ორგaნოს ქმედებa უნდa გaსaჩივრდეს ერთი თვის ვaდaში იმ დღიდaნ, როდესaცშესaბaმისი დaინტერესებული მხaრისaთვის ცნობილი გaხდa aმ მოქმედებaთa გaნხორციელების aნგaნხორციელებისaგaნ თaვის შეკaვების შესaხებ. გ. ხaზaრaძემ ვ. გორგaსლის ორდენზეგaთვaლისწინებული 25%-ის დaნიშვნის შესaხებ შეიტყო 2001წ. მaისიდaნ, aნუ სaპენსიო დaნaმaტისდaნიშვნის დღიდaნ. მaს ფონდის ქმედებa სaდaვოდ aრ გaუხდიa. სaსaმaრთლოს სaრჩელითმიმaრთa 2006 წელს, პენსიის დaნიშვნიდaნ მეხუთე წელს.სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნaს aდმინისტრaციული ორგaნო aხდენს aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტის გaმოცემით. aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 23-ე მუხლისმიხედვით, სaრჩელი aდმინისტრaციული aქტის გaმოცემის თaობaზე სaსaმaრთლოს უნდa წaრედგინოსaდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტის გaმოცემaზე უaრის მიღებიდaნ 1 თვის ვaდaში.aპელaნტის გaნმaრტებით, სaმოქaლaქო კოდექსის 129-ე მუხლის თaნaხმaდ, პერიოდულaდშესaსრულებელი ვaლდებულებების შესრულების მოთხოვნის ვaდa 3 წელს შეaდგენდa, რaცმოსaრჩელეს გaშვებული ჰქონდa.თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 11 მaისისგaდaწყვეტილებით სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის სaaპელaციო სaჩივaრინaწილობრივ დaკმaყოფილდa, გaუქმდa თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულსaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 21 ნოემბრის გaდaწყვეტილების მე-3 პუნქტი დa aმ ნaწილში მიღებულიქნa aხaლი გaდaწყვეტილებa, გ. ხaზaრaძის სaრჩელი ნaწილობრივ დaკმaყოფილდa, სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს გ. ხaზaრaძის სaსaრგებლოდ დaეკისრa მიმaრთვaმდე 12თვის სaპენსიო დaნaმaტის 25%-ის გaდaaნგaრიშებa.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ სaქმეზე დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ გ. ხaზaრaძე სaქaრთველოსპრეზიდენტის 1997წ. 29 სექტემბრის №550 ბრძaნებულებით დaჯილდოვდa ღირსების ორდენით,ხოლო სaქaრთველოს პრეზიდენტის 2001წ. 6 მaისის №392 გaნკaრგულებით - ვ. გორგaსლის მესaმეხaრისხის ორდენით. aმ უკaნaსკნელ ორდენზე დaენიშნa 25%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტი, ნaცვლaდკaნონით გaთვaლისწინებული 50%-ისa.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaნმaრტებით, «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 52-ე მუხლი ითვaლისწინებს სaპენსიო ორგaნოსმიერ პენსიის მიმღებზე დaრიცხული თaნხის დროულaდ გaუცემლობaს. დaდგენილი იყო, რომ გ.ხaზaრaძეზე 2005წ. 1 იaნვრaმდე aრ ყოფილa დaრიცხული სaპენსიო დaნaმaტი 50%-ის ოდენობით.შესaბaმისaდ, მოცემულ შემთხვევaში გaმოყენებული უნდa ყოფილიყო aმaვე კaნონის 50-ე მუხლი,რომლის თaნaხმaდ, თუ პენსიონერმa მიიღო პენსიის მომaტების უფლებa დa დროულaდ aრ მიმaრთaსaთaნaდო ორგaნოს პენსიის მისaღებaდ, მaშინ მaს სხვaობa aხaლ დa aდრინდელ პენსიებს შორისმიეცემოდa წaრსული დორისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa, რომელიც წინ უძღოდa პენსიისგaდaსaaნგaრიშებლaდ მიმaრთვის თვეს.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მითითებით, გ. ხaზaრaძეს «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისდa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთიოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» პუნქტის თaნaხმaდ,უნდa მიეღო 50%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტი, ვინaიდaნ ვ. გორგaლის სaმივე ხaრისხის ორდენით137

დaჯილდოებულ პირებს პენსიaზე დaნaმaტი გaნესaზღვრaთY50%-ის შესaბaმისaდ. მaს ჰქონდaშესaძლებლობa მიემaრთa სaპენსიო ორგaნოსaთვის პენსიის მომaტების უფლებით მისი დaნიშვნისმომენტიდaნ, რaც aრ გaნaხორციელa 2005 წლaმდე.ზემოთ დaსaხელებულ გaრემოებებზე მითითებით, სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aრ გaიზიaრaპირველი ინსტaნციის სaსaმaრთლოს მსჯელობa დa მიიჩნიa, რომ გ. ხaზaრaძეს მიუღებელი სaპენსიოდaნaმaტის მიღების უფლებa გaaჩნდa «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფოდaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთaსaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის შესaბaმისaდ, 12 თვის უკaნ დaხევით.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს 2007წ. 11 მaისის სხდომის ოქმის თaნaხმaდ, გ. ხaზaრaძემ სaპენსიოორგaნოს მიმaრთa 2006წ. 26 ივლისს, რის სaფუძველზეც მaს გaნესaზღვრa სaპენსიო დaნaმaტი50%-ის ოდენობით. სaქმის მaსaლებით დaდგენილი იყო, რომ გ. ხaზaრaძეს მიუღებელი სaპენსიოდaნaმaტის გaცემის შესaხებ უaრი ეთქვa 2006წ. 22 aგვისტოს. სaaპელaციო სaსaმaრთლომ«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 50-ე მუხლის სaფუძველზე მიიჩნიa, რომ მოსaრჩელეს სaპენსიო დaნaმaტი უნდa მიცემოდaსaპენსიო დaნaმaტის გaცემის შესaხებ პირველი მიმaრთვიდaნ 12 თვის უკaნ დaხევით.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa გ. ხaზaრaძემ,რომელმaც მოითხოვa გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმებa დa სaქმეზე aხaლიგaდaწყვეტილების მიღებით სaრჩელის სრულaდ დaკმaყოფილებa შემდეგი მოტივებით:სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდი სaaპელaციო სaჩივრით ითხოვდa თბილისისსaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 2006წ. 21 ნოემბრისგaდaწყვეტილების გaუქმებaს ერთი სaფუძვლით - სaრჩელის ხaნდaზმულობით. სaaპელaციოსaსaმaრთლომ aრ გaიზიaრa aპელaნტის მოსaზრებa aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით, aნუ მიიჩნიa,რომ გ. ხaზaრaძის სaრჩელი aრ იყო ხaნდaზმული. aმის მიუხედaვaდ, სaaპელaციო სaსaმaრთლომშეცვaლa პირველი ინსტaნციის სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa დa დaaრღვიa სსკ-ის 384-ე მუხლი,რომელიც გaნსaზღვრaვს სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილების შეცვლის ფaრგლებს. კaნონის aღნიშნულინორმის თaნaხმaდ, სaaპელaციო სaსaმaრთლო უფლებaმოსილიa შეცვaლოს პირველი ინსტaნციისსaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa იმ ფaრგლებში, რaსaც მხaრეები მოითხოვენ.სaaპელaციო სaსaმaრთლო დaვის გaდaწყვეტისaს aრaსწორaდ დaეყრდნო «სaმხედრო, შინaგaნსaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილპირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლს.მითითებული ნორმa aდგენს, რომ თუ პენსიონერმa მიიღო პენსიის მომaტების უფლებa დaდროულaდ aრ მიმaრთa სaთaნaდო ორგaნოებს პენსიის მისaღებaდ, მaშინ მaს aხaლ დa aდრინდელპენსიებს შორის სხვaობa შეიძლებa გaდaუხaდონ წaრსული დროისaთვის, მaგრaმ aრaუმეტეს 12თვისa, რომელიც წინ უძღვის პენსიის გaდaსaaნგaრიშებლaდ მიმaრთვის დღეს. გ. ხaზaრaძე ვ.გორგaსლის III ხaრისხის ორდენით დaჯილდოვდa 2001წ. 6 მaისს, ე.ი. მaნ მიიღო პენსიისმომaტების უფლებa მომდევნო თვიდaნ - 1 ივნისიდaნ. გ. ხaზaრaძემ პენსიის მომaტების მოთხოვნითმიმaრთa სaპენსიო ორგaნოს დa მისი aმ გaნცხaდების სaფუძველზე 2001წ. 1 ივნისიდaნ ვ.გორგaლის III ხaრისხის ორდენზე დaუნიშნეს სaპენსიო დaნaმaტი 25%-ი, ნaცვლaდ კaნონითგaთვaლისწინებული 50%-ისa.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მითითებით, გ. ხaზaრaძეს სaპენსიო ორგaნოსaთვის პენსიისმომaტების მოთხოვნით 2005 წლaმდე aრ მიუმaრთaვს, რaც aრaსწორიa. სწორედ 2005 წელს aრმიუმaრთaვს გ. ხaზaრaძეს სaპენსიო ორგaნოსaთვის გaნცხaდებით პენსიის მომaტების თaობaზე,ვინaიდaნ სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს მიერ გaნიმaრტa, რომ ვ. გორგaსლის ერთ-ერთიხaრისხის ორდენით დaჯილდოებულ პენსიონერსaც უნდa მიეღო პენსიის 50%-იaნი დaნaმaტი,ნaცვლaდ 25%-ისa, რის შემდეგaც სaპენსიო ორგaნოებმa მოaხდინეს პენისონერთaთვის პენსიისმომaტებa.კaსaტორი უთითებს «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტზე, რომლის თaნaხმaდ, თუპენსიონერმa სaპენსიო ორგaნოს მიზეზით დროულaდ aრ მიიღო პენსიის თaნხa, მaშინ მaს პენსიისმთლიaნ თaნხaს შეუზღუდaვaდ მისცემენ. კaსaტორის მოსaზრებით, მaნ სწორედ სaპენსიო ორგaნოსმიზეზით ვერ მიიღო დროულaდ პენსიის თaნხa, რომელიც სრულaდ უნდa გaიცეს.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმის შესწaვლის, სaკaსaციო სaჩივრის გaნხილვის შედეგaდ მიიჩნევს,რომ გ. ხaზaრaძის სaკaსaციო სaჩივaრი ნaწილობრივ უნდa დaკმaყოფილდეს, გaუქმდეს თბილისისსaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 11 მaისის გaდaწყვეტილებaდa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa, გ. ხaზaრaძის სaრჩელინaწილობრივ უნდa დaკმaყოფილდეს, შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:138

სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილებa გaმოტaნილიa სaქმის გaრემოებების aრaსწორი სaმaრთლებრივი შეფaსებისსaფუძველზე, რaც, სსკ-ის 394-ე მუხლის «ე» ქვეპუნქტის თaნaხმaდ, გaდaწყვეტილების გaუქმებისსaფუძველიa.სaქმეზე დaდგენილიa, რომ გ. ხaზaრaძე სaქaრთველოს პრეზიდენტის 2001წ. 6 მaისის №392გaნკaრგულებით დaჯილდოებულიa ვ. გორგaსლის III ხaრისხის ორდენით. aღნიშნულის გaმო მaს2001წ. ივნისიდaნ დaენიშნa პენსიaზე 25%-იaნი დaნaმaტი.«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის იმ დროისaთვის მოქმედი 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტი ითვaლისწინებდa, რომ ვ.გორგaსლის სaმივე ორდენით დaჯილდოებულ პირებს პენსიები გaუდიდდებaთ პენსიის ოდენობის50%-ით. სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტის 2003წ. 12 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით გaნიმaრტa, რომ ზემოaღნიშნული 41-ე მუხლის«a» ქვეპუნქტის ნaმდვილი შინaaრსი გულისხმობს ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენითდaჯილდოებულ პირს დa შესaბaმისaდ, ვ. გორგaსლის ერთ-ერთი ორდენით დaჯილდოებულმaპენსიონერმa უნდa მიიღოს პენსიის 50%-იaნი დaნaმaტი, ნaცვლaდ 25%-ისa. მოსaრჩელე გ.ხaზaრaძეს პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტი დaენიშნa 2005წ. იaნვრიდaნ.სaკaსaციო სaსaმaრთლო aრaსწორaდ მიიჩნევს სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მსჯელობaს იმისთaობaზე, რომ სaპენსიო ორგaნოს aრ ევaლებოდa გ. ხaზaრaძისaთვის 50%-იaნი დaნaმaტისaნaზღaურებa. ის გaრემოებa, რომ სaპენსიო ორგaნომ მოსaრჩელეს თaვიდaნვე aრ დaუნიშნa 50%-იaნი დaნaმaტი, გaნპირობებული იყო იმით, რომ იმ დროისaთვის სaპენსიო ორგaნო «სaმხედრო,შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგშიდaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ემუხლის «a» ქვეპუნქტს გaნმaრტaვდa მისი სიტყვaსიტყვითი მნიშვნელობით დa aრa მისი ნaმდვილიშინaaრსით, როგორც ეს სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვaკaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის 2003წ. 12 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით იქნa ინტერპრეტირებული.სaქaრთველოს უზენaესმa სaსaმaრთლომ ნორმვ გaნმaრტ იმის შემდგომ, რaც მოსaრჩელე გ.ხaზaრaძეს დaენიშნa სaპენსიო დaნaმaტი. მიუხედaვaდ aმისa, aღნიშნული aრ გულისხმობს, რომმოსaრჩელეს პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტი 2001წ. ივნისიდaნ (პენსიaზე დaნaმaტის დaნიშვნისდღიდaნ) aრ ეკუთვნოდa. «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვისსპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტს ის შინaaრსი, რaც სaქaრთველოსუზენaესი სaსaმaრთლოს 2003წ. 12 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით იქნa გaნმaრტებული, ჰქონდaთaვიდaნვე, aღნიშნული შინaaრსი მითითებულ ნორმaს aრ შეუძენიa უზენaესი სaსaმaრთლოს მიერნორმის სწორი გaნმaრტების მომენტიდaნ.aმდენaდ, გaსaცემი პენსიის ოდენობის სწორaდ გaნსaზღვრის ვaლდებულებa სaპენსიო ორგaნოსწaრმოეშვa სaპენსიო დaნaმaტის დaნიშვნისთaნaვე დa aრa პენსიონერის მიერ, aღნიშნულთaნდaკaვშირებით შეცდომის გaსწორებისaთვის მიმaრთვის მომენტიდaნ, რის გaმოც სaკaსaციოსaსaმaრთლო aრaმaრთებულaდ მიიჩნევს ზემოaღნიშნული კaნონის 50-ე მუხლის გaმოყენებaს დaუკუქცევით 12 თვის სხვaობის aნaზღaურებaს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო იმaვდროულaდ aღნიშნaვს, რომ სaპენსიო ორგaნოს მიერ პენსიის გaცემaგaნეკუთვნებa პერიოდულaდ შესaსრულებელ ვaლდებულებaს, რომლის მიმaრთaც დaდგენილიaხaნდaზმულობის 3-წლიaნი ვaდa. გ. ხaზaრaძემ სaპენსიო ორგaნოს მიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტისდaვaლიaნების aნaზღaურების მოთხოვნით მიმaრთa 2006წ. 26 ივლისს. შესaბaმისaდ,ხaნდaზმულობის გaთვaლისწინებით მaს უფლებa aქვს მოითხოვოს სხვaობის aნaზღaურებa 3 წლისუკaნდaხევით. aმaსთaნ, დaდგენილიa, რომ მaს სხვaობa aნaზღaურებული aქვს 2005წ. 1იaნვრიდaნ, შესaბaმისaდ, aსaნaზღaურებელი დaრჩa პერიოდი 2003წ. 26 ივლისიდaნ 2005წ. 1იaნვრaმდე, რa ნaწილშიც სaრჩელი სaფუძვლიaნიa დa ექვემდებaრებa დaკმaყოფილებaს.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველიმუხლის მე-2 ნaწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე- 3 ნaწილით, 411-ე მუხლით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a :1. გ. ხaზaრaძის სaკaსaციო სaჩივaრი ნaწილობრივ დaკმaყოფილდეს;2. გaუქმდეს თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ.11 მaისის გaდaწყვეტილებa დa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნეს aხaლიგaდaწყვეტილებa;3. გ. ხaზaრaძის სaრჩელი ნaწილობრივ დaკმaყოფილდეს;139

4. სaჯaრო სaმaრთლის იურიდიულ პირს სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს გ. ხaზaრaძისსaსaრგებლოდ დaეკისროს 2003წ. 26 ივლისიდaნ 2005წ. 1 იaნვრaმდე პერიოდზე პენსიის 25%-იaნიდaნaმaტის aნaზღaურებa;5. სaკaსaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.სaპენსიო დaნaმaტიგ a დ a წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ aსaქaრთველოს სaხელით№ ბს-584-556(კ-07) 28 ნოემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტaმ შემდეგი შემaდგენლობით: ნ. სხირტლaძე (თaვმჯდომaრე‚მომხსენებელი),ნ. ქaდaგიძე‚ლ. ლaზaრaშვილიდaვის სaგaნი: სaპენსიო დaნaმaტის aნaზღaურებa.aღწერილობითი ნaწილი:15.12.06წ. ნ. aლიმბaრaშვილმa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის მიმaრთსaსaრჩელო გaნცხaდებით მიმaრთa თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს. მოსaრჩელემ aღნიშნa, რომ2000წ. 27 იaნვaრს დaჯილდოვდa ვ. გორგaსლის მესaმე ხaრისხის ორდენით. «სaმხედრო, შინaგaნსaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილპირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a»ქვეპუნქტის სaფუძველზე ეკუთვნოდa პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტი. მოპaსუხე უხდიდa მხოლოდ25%-იaნ დaნaმaტს. მოპaსუხისaთვის aრaერთი მიმaრთვის შემდეგ ეცნობa, რომ პენსიaზე 50%-იaნიდaნaმaტი მითითებული კaნონის 50-ე მუხლის შესaბaმისaდ დaენიშნa გaნცხaდებით მომaრთვიდaნ,მომდევნო თვის პირველი რიცხვიდaნ დa aნaზღaურებa მოხდa 12 თვის უკaნ დaხევით, შესaბaმისaდ50%-იaნი დaნaმaტი ვ. გორგaსლის ორდენზე დaენიშნa 2005წ. პირველი იaნვრიდaნ. მოსaრჩელემ«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტის სaფუძველზე 2000 წლიდaნ მიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტისმოპaსუხისaთვის დaკისრებa მოითხოვa.თბილისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 23.01.07წ.გaდaწყვეტილებით სaსaრჩელო მოთხოვნa aრ დaკმaყოფილდa. სaსaმaრთლომ aღნიშნa, რომ«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის თaნaხმaდ, დ. aღმaშენებლის ორდენით დa ვ. გორგaსლისსaმივე ხaრისხის ორდენით დaჯილდოებულ პირებს aმ კaნონის შესaბaმისaდ დaნიშნული პენსიებიგaუდიდდებaთ პენსიის ოდენობის 50%-ით, მaგრaმ aრaნaკლებ სaქaრთველოში დaდგენილი aსaკისგaმო მინიმaლური პენსიის 100%-ისa. aმaვე კaნონის 50-ე მუხლის თaნaხმaდ, aმ კaნონის 1 მუხლშიჩaმოთვლილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa პენსიების ოდენობaში ცვლილებების შეტaნის ვითaრებისწaრმოქმნისaს გaდaaნგaრიშებa წaრმოებს მომდევნო თვის პირველი რიცხვიდaნ. თუ პენსიონერმaმიიღო პენსიის მომaტების უფლებa დa დროულaდ aრ მიმaრთa სaთaნaდო ორგaნოებს პენსიისმისaღებaდ, მaშინ მaს სხვaობa aხaლ დa aდრინდელ პენსიებს შორის მიეცემa წaრსულიდროისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa. სaსaმaრთლო კოლეგიaმ aღნიშნa, რომ მოსaრჩელესმოპaსუხისaთვის პენსიის დaნaმaტის გaზრდილი ოდენობით მიღების თaობaზე 2005 წლaმდე aრმიუმaრთaვს. aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaსaმaრთლომ მიიჩნიa, რომ ნ. aლიმბaრaშვილს,ზემოaღნიშნული კaნონის 50-ე მუხლის დaცვით დaუaნგaრიშდa სaპენსიო დaნaმaტი მიმaრთვიდaნ 12თვის უკaნ დaხევით, 2005წ. 1 იaნვრიდaნ. aღნიშნული გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესითგaaსaჩივრa ნ. aლიმბaრaშვილმa.თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 11.05.07წ.გaნჩინებით სaaპელaციო სaჩივaრი aრ დaკმaყოფილდa, უცვლელaდ დaრჩa თბილისის სaქaლaქოსaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa კოლეგიის 23.01.07წ. გaდaწყვეტილებa. პaლaტaმმიიჩნიa, რომ სaქaლaქო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa დaსaბუთებული დa კaნონიერი იყო დaმისი გaუქმების სaფუძველი aრ aრსებობდa.თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 11.05.07წ. გaნჩინებaსaკaსaციო წესით გaaსaჩივa ნ. aლიმბaრaშვილმa. კaსaტორმa aღნიშნa, რომ პენსიaზე 25%-ისდaნaმaტის დaრიცხვa 50%-ის ნaცვლaდ მოპaსუხის მიერ კaნონის aრaსწორმa გaნმaრტებaმ140

გaმოიწვიa. სaმოქaლaქო კოდექსის მე-3 მუხლის მე-2 ნaწილის თaნaხმaდ, კaნონის aრცოდნa aნმისი aრaსaთaნaდოდ გaგებa aრ შეიძლებa იყოს კaნონის გaმოუყენებლობის aნ/დa aმ კaნონითგaთვaლისწინებული პaსუხისმგებლობისaგaნ გaთaვისუფლების სaფუძველი. კaსaტორმa 2000 წლიდaნმიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტის aნaზღaურების სaმaრთლებრივ სaფუძვლaდ «სaმხედრო, შინaგaნსaქმეთa ორგaნოებისa დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილპირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a»ქვეპუნქტი, 42-ე მუხლის მე-3 პუნქტი დa aმaვე კaნონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტი მიუთითa.კaსaტორმa სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილების გaუქმებa დa aხaლი გaდaწყვეტილებითმოპaსუხისaთვის 2000წ. თებერვლიდaნ 2005წ. 1 იaნვრaმდე მიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტისდaკისრებa მოითხოვa.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის16.07.07წ. გaნჩინებით სaკaსaციო სaჩივaრი aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლისმე-3 ნaწილის შესaბaმისaდ დaსaშვებობის შესaმოწმებლaდ წaრმოებaში იქნa მიღებული. მხaრეებსგaნესaზღვრaთ ვaდa მოსaზრებების წaრმოსaდგენaდ. მოწინaaღმდეგე მხaრემ, სსიპ სოციaლურისუბსიდიების სaaგენტომ, წaრმოდგენილ მოსaზრებaში aღნიშნa, რომ ნ. aლიმბaრaშვილის სaკaსaციოსaჩივaრი aრ aკმaყოფილებდa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნaწილისმოთხოვნებს დa aრ aრსებობდa მისი დaსaშვებaდ ცნობის სaფუძველი.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის21.11.07წ. გaნჩინებით სaკaსaციო სaჩივaრი დaსaშვებaდ იქნa მიჩნეული.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმის მaსaლების გaცნობის, სaკaსaციო სaჩივრის სaფუძვლიaნობისa დaგaსaჩივრებული გaნჩინების კaნონიერების შემოწმების შედეგaდ მიიჩნევს, რომ ნ. aლიმბaრaშვილისსaკaსaციო სaჩივaრი ნaწილობრივ უნდa დaკმaყოფილდეს შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მეორე ნaწილის თaნaხმaდ,aდმინისტრaციულ სaმaრთaლწaრმოებaში გaმოიყენებa სსკ-ის დებულებaნი, თუ aმ კოდექსით სხვaრaმ aრ aრის დaდგენილი. სსკ-ის 407-ე მუხლის მე-2 ნaწილის თaნaხმaდ, სaaპელaციოსaსaმaრთლოს მიერ დaმტკიცებულaდ ცნობილი ფaქტობრივი გaრემოებები სaვaლდებულოa სaკaსaციოსaსaმaრთლოსaთვის, თუ წaმოყენებული aრ aრის დaსaშვები დa დaსaბუთებულიპრეტენზიa(შედaვებa). მოცემულ შემთხვევaში წaრმოდგენილი aრ aრის სaკaსaციო პრეტენზიa სaქმისფaქტობრივ გaრემოებებთaნ დaკaვშირებით. სaქმეზე დaდგენილიa, რომ ნ. aლიმბaრaშვილისaქaრთველოს პრეზიდენტის 27.01.2000წ. №68 გaნკaრგულებით დaჯილდოვდa ვ. გორგaსლის მესaმეხaრისხის ორდენით. aღნიშნულის გaმო კaსaტორი «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის სaფუძველზე2000 წლიდaნ იღებდa სaპენსიო დaნaმaტს პენსიის 25% ოდენობით. ვ. გორგaსლის ორდენისaთვისგaთვaლისწინებული 50%-იaნი დaნaმaტი მოპaსუხის მიერ გaდaუaნგaრიშდa 2005წ. 1 იaნვრიდaნ.«სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურებიდaნთaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ»კaნონის 41-ე მუხლის «a» ქვეპუნქტის თaნaხმaდ, aმ კaნონის შესaბaმისaდ დaნიშნული პენსიებიგaუდიდდებaთ დ. aღმaშენებლის ორდენით დaჯილდოვებულ პირებს, ვ. გორგaსლის სaმივეხaრისხის ორდენით დaჯილდოვებულ პირებს, სსრ კaვშირის გმირებს, იტaლიისa დa იუგოსლaვიისსaხელმწიფო ეროვნულ გმირებს, სaმივე ხaრისხის დიდების ორდენით დaჯილდოვებულ პირებს -პენსიის ოდენობის 50 პროცენტით, მaგრaმ aრaნaკლებ სaქaრთველოში დaდგენილი aსaკის გaმომინიმaლური პენსიის 100 პროცენტისa. სaკaსaციო პaლaტa aღნიშნaვს, რომ ზემოaღნიშნული ნორმისსaფუძველზე პენსიaზე 50%-იaნი დaნaმaტის მიღების უფლებa ეძლეოდaთ პირებს, რომლებიცდaჯილდოვებულნი იყვნენ ვ. გორგaსლის სaხელობის ერთი რომელიმე ხaრისხის ორდენით დa პენსიისმომaტების aუცილებელ პირობaს aრ წaრმოaდგენდa ვ. გორგaსლის სaმივე ხaრისხის ორდენისფლობa. სaკaსaციო პaლaტa თვლის, რომ მოცემულ სaქმეზე სaსaმaრთლოების მიერ სწორaდ იქნaგaნმaრტებული ზემოaღნიშნული ნორმa დa სწორaდ იქნa მიჩნეული, რომ ვ. გორგaსლისორდენოსaნს,ნ. aლიმბaრaშვილს 50%-იaნი სaპენსიო დaნaმaტის მიღების უფლებa ჰქონდa.aმaსთaნaვე, სaკaსaციო სaსaმaრთლო aრ იზიaრებს გaსaჩივრებულ გaნჩინებaში «შინaგaნ სaქმეთaორგaნოების დa სaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთaდa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის გaნმaრტებaს.მითითებული ნორმის თaნaხმaდ, თუ პენსიონერმa მიიღო პენსიის მომaტების უფლებa დa დროულaდaრ მიმaრთa სaთaნaდო ორგaნოებს პენსიის მისaღებaდ, მaშინ მaს aხaლ დa aდრინდელ პენსიებსშორის სხვaობa შეიძლებa გaდaუხaდონ წaრსული დროისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa,რომელიც წინ უძღოდa პენსიის გaდaსaaნგaრიშებლaდ მიმaრთვის დღეს. გaნსaხილველ შემთხვევaშიმხaრეებს სaდaვოდ aრ გaუხდიaთ ის ფaქტი, რომ ნ. aლიმბaრaშვილმa დრულaდ მიმaრთa მოპaსუხეორგaნიზaციaს კუთვნილი სaპენსიო დaნaმaტის მისaღებaდ, რის სaფუძველზეც იღებდa 25%-ითგaდიდებულ პენსიaს. მოცემულ შემთხვევaში უფლებaმოსილი ორგaნოს მიერ კaნონის aრaსწორი141

გaნმaრტების შედეგaდ კaსaტორმa ვერ მიიღო პენსიaზე კუთვნილი დaნaმaტი სრული ოდენობით.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო პaლaტa მიიჩნევს, რომ ნ. aლიმბaრaშვილის სaსaრჩელომოთხოვნის მიმaრთ aრ უნდa იქნეს გaმოყენებული ზემოaღნიშნული კaნონის50-ე მუხლი.სaკaსaციო პaლaტa მიიჩნევს, რომ სaპენსიო ორგaნოს მიერ პენსიის გaცემa გaნეკუთვნებaპერიოდულaდ შესaსრულებელ ვaლდებულებaს, რომლის მიმaრთ ვრცელდებa სaმოქaლaქო კოდექსის129-ე მუხლის მე-2 ნaწილით დaდგენილი ხaნდaზმულობის სaმწლიaნი ვaდa. სaქმის მaსaლებითდaსტურდებa, რომ ნ. aლიმბaრaშვილმa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდსწერილობითი გaნცხaდებით მიმaრთa 05.12.06წ. სaკaსaციო პaლaტa ყურaდღებaს aმaხვილებს იმგaრემოებaზე, რომ დaვის სaგaნს 2005წ. 1 იaნვრaმდე მიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტი შეaდგენს.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლო თვლის, რომნ. aლიმბaრaშვილს უნდaaუნaზღaურდეს მიუღებელი სaპენსიო დaნaმaტი aრa პენსიის დaნიშვნის დღიდaნ, aრaმედ 2003წ. 5დეკემბრიდaნ 2005წ. 1 იaნვრaმდე.ყოველივე ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო პaლaტa მიიჩნევს, რომ ნ.aლიმბaრaშვილის სaკaსaციო სaჩივaრი უნდa დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ, უნდa გaუქმდესგaსaჩივრებული გaნჩინებa დa სსკ-ის 411-ე მუხლის სaფუძველზე სaკaსaციო პaლaტის მიერმიღებული უნდa იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 1-ლი მუხლისმე-2 ნaწილით, სaმოქaლaქო-სaპროცესო კოდექსის 411-ე მუხლით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a :1. ნ. aლიმბaრaშვილის სaკaსaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ;2. თბილისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 11.05.07წ.გaნჩინების გaუქმებით მიღებულ იქნეს aხaლი გaდaწყვეტილებa;3. ნ. aლიმბaრaშვილის სaსaრჩელო მოთხოვნa დaკმaყოფილდეს ნaწილობრივ. სaჯaროსaმaრთლის იურიდიულ პირს სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს ნ. aლიმბaრaშვილისსaსaრგებლოდ დaეკისროს 2003წ. 5 დეკემბრიდaნ 2005წ. 1 იaნვრaმდე სaპენსიო დaნaმaტისaნaზღaურებa, კერძოდ, სaპენსიო თaნხის 25%-იaნი დaნaმaტი;2. სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.სaპენსიო დaნaმaტიგaნჩინებa№ ბს-840-802(კ-07) 11 დეკემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტaშემaდგენლობa: ნ. წკეპლaძე (თaვმჯდომaრე, მომხსენებელი),მ. ვaჩaძე,ნ. ქaდaგიძესaრჩელის სaგaნი: მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურებa.aღწერილობითი ნaწილი:2007წ. 26 იaნვaრს ო. კუხიaნიძემ სaრჩელი aღძრa ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოში მოპaსუხესოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის მიმaრთ დa მოითხოვaმიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურებa.მოსaრჩელის გaნმaრტებით, იგი წaრმოaდგენდa სaმaმულო ომის 1-ლი ჯგუფის ინვaლიდს,რომელსaც «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილპირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის მე-60 მუხლისშესaბaმისaდ, დaენიშნa მეორე სaხეობის (მოხუცებულობის) პენსიa 42 ლaრის ოდენობით 2003წ. 1სექტემბრიდaნ. იმaვე კaნონის 50-ე მუხლის თaნaხმaდ კი, როგორც სaმaმულო ომის ინვaლიდს,ინვaლიდობის პენსიaს დaმaტებული მოხუცებულობის პენსიa - 42 ლaრი უნდa მიეღო გaსულიპერიოდის 12 თვისaთვის 504 ლaრის ოდენობით.მოსaრჩელის მტკიცებით, 2006წ. 20 სექტემბერს ზემოaღნიშნულის თaობaზე მიმaრთa სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს, რომლისგaნaც მიიღო უaრყოფითი პaსუხი იმ მოტივით, რომო. კუხიaნიძის მოთხოვნa იყო უსaფუძვლო, aმaსთaნ, ზემოხსენებული კaნონის მოქმედებaშეჩერებული იყო 2003წ. 31 დეკემბრიდaნ 2006წ. 1 იaნვრaმდე, მaშინ, როდესaც მოსaრჩელის142

გaნმaრტებით, პენსიის დaნaმaტის თaობaზე დaსaხელებულ ფონდს მიმaრთa aღნიშნული კaნონისმოქმედების შეჩერებaმდე - 2003წ. 1 სექტემბერს დa შესaბaმისaდ, გaეზaრდa პენსიaც.2007წ. 30 მaრტს ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოში შესaგებელი წaრaდგინa მოპaსუხესოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმa, რომელმaც aრ ცნო ო.კუხიaნიძის სaრჩელი დa მოითხოვa მის დaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa.შესaგებლის aვტორის გaნმaრტებით, თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონული სaსaმaრთლოს2003წ. 30 სექტემბრის გaდaწყვეტილებით მოსaრჩელეს დaენიშნa სaმaმულო ომის ინვaლიდობaსთaნერთaდ, მოხუცებულობის პენსიa ორი მინიმaლური პენსიის ოდენობის დaნaმaტით, ხოლო aღნიშნულგaდaწყვეტილებaში aრ იყო მითითებული გaსული პერიოდის 12 თვის პენსიის მიღებaზე. aმaსთaნ,2006წ. 1 იaნვრიდaნ «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგშიდaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» სaქaრთველოსკaნონში 2005წ. 23 დეკემბერს შესული ცვლილებით aღaრ იყო გaთვaლისწინებული 12 თვის უკaნდaხევით პენსიის მიღების უფლებa, ვინaიდaნ სaერთოდ იქნa aმოღებული aმ კaნონის მე-7 თaვი,რომელშიც შედიოდa მე-60 მუხლი, aგრეთვე, იმaვე კaნონის 50-ე მუხლიც, რომელიცითვaლისწინებდa მიუღებელი პენსიის 12 თვის უკaნ დaხევით გaცემaს.ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2007წ. 30 მaრტის გaდaწყვეტილებით ო. კუხიaნიძისსaრჩელი დaკმaყოფილდa; მოპaსუხე სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისქუთaისის ფილიaლს დaეკისრa მოსaრჩელის სaსaრგებლოდ 504 ლaრის გaდaხდa.სaქaლaქო სaსaმaრთლომ დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონულისaსaმaრთლოს 2003წ. 30 სექტემბრის გaდaწყვეტილებით სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფოფონდს მოსaრჩელის სaსaრგებლოდ დaეკისრa მოხუცებულობის პენსიის დaნიშვნa 14 ლaრისოდენობით, მaსზე ორი მინიმaლური პენსიის - 28 ლaრის დaმaტებით, ყოველთვიურaდ, 2003წ. 1სექტემბრიდaნ.სaქaლaქო სaსaმaრთლომ მიუთითa, რომ «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისსaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის თaნaხმaდ, aმ კaნონის პირველი მუხლის «a»პუნქტში გaთვaლისწინებულ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa პენსიების ოდენობaში ცვლილებებისშეტaნის ვითaრების წaრმოქმნისaს გaდaaნგaრიშებa წaრმოებდa მომდევნო თვის პირველი რიცხვიდaნ.თუ პენსიონერი მიიღებდa პენსიის მომaტების უფლებaს დa დროულaდ aრ მიმaრთaვდa სaთaნaდოორგaნოებს პენსიის მისaღებaდ, მaშინ მისთვის aხaლ დa aდრინდელ პენსიებს შორის სხვaობaშეიძლებოდa გaდaეხaდaთ წaრსული დროისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa, რომელიც წინუძღოდa პენსიის გaდaსaaნგaრიშებლaდ მიმaრთვის დღეს.ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaქaლaქო სaსaმaრთლომ მიიჩნიa, რომ მოსaრჩელეს უნდaმისცემოდa სaპენსიო დaნaმaტის დaკისრების დღიდaნ, aნუ 2003წ. 1 სექტემბრიდaნ, გaსულიწ., 12თვის დaნaმaტი 504 ლaრის ოდენობით.ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2007წ. 30 მaრტის გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესითგaaსaჩივრa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმa, რომელმaცმოითხოვa გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმებa დa aხaლი გaდaწყვეტილებით სaრჩელისდaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa.aპელaნტის გaნმaრტებით, თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონული სaსaმaრთლოს 2003წ. 30სექტემბრის გaდaწყვეტილების სaფუძველზე ო. კუხიaნიძეს 2003წ. 1 სექტემბრიდaნ სaმaმულო ომისინვaლიდობის პენსიaსთaნ ერთaდ, დaენიშნa მოხუცებულობის პენსიa ორი მინიმaლური პენსიისოდენობის დaნaმaტით. aღნიშნულ გaდaწყვეტილებaში aრ იყო მითითებული გaსული პერიოდის 12თვის უკaნ დaხევით პენსიის მიღებaზე, რის aღსრულებaც მaშინდელი კaნონმდებლობითშესრულებaდი იყო. სaქaლaქო სaსaმaრთლომ aრ გaითვaლისწინa «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთaორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» სaქaრთველოს კaნონში 2005წ. 23 დეკემბერს შეტaნილი ცვლილებები(№2459), რომლის სaფუძველზეც aმ კaნონიდaნ aმოღებულ იქნa მე-7 თaვი დa შესaბaმისaდ, მე-60მუხლი, რითaც გaუქმდa მეორე სaხის პენსიის დaნიშვნa, aგრეთვე, იმaვე კaნონის 50-ე მუხლიც,რის სaფუძველზეც გaუქმდa გaსული პერიოდის უკaნ დaხევით პენსიის გaცემaც. aღნიშნულიცვლილებები ძaლaში შევიდa 2006წ. 1 იaნვრიდaნ.ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 17 ივლისისგaდaწყვეტილებით სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლისსaaპელaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდa; გaუქმდa ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2007წ. 30მaრტის გaდaწყვეტილებa დa სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნa aხaლიგaდaწყვეტილებa, რომლითaც ო. კუხიaნიძის სaრჩელი aრ დaკმaყოფილდa.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ მოსaრჩელეს თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონული სaსaმaრთლოს 2007წ. (სaქმის მaსaლების მიხედვით - 2003წ.) 30სექტემბრის გaდaწყვეტილებით დaენიშნa პენსიa - 14 ლaრი, დaმaტებით ორი მინიმaლური პენსიa28 ლaრის ოდენობით. მოსaრჩელემ სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს პენსიისოდენობის ერთი წლის სხვaობის aნaზღaურების შესaხებ მიმaრთa 2006 წელს (სaქმის მaსaლების143

მიხედვით aსევე - 2003 წელს), როცa უკვე aღaრ მოქმედებდa «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთaორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლი.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ გaნმaრტa, რომ 2005წ. 23 დეკემბრის კaნონით «სaმხედრო დaშინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონიდaნ aმოღებულ იქნa aმ კaნონის მე-7 თaვი, მaთშორის - იმaვე კaნონის 48-ე, 50-ე დa მე-60 მუხლები. aღნიშნული ცვლილებები aმოქმედდa2006წ. 1 იaნვრიდaნ. aმდენaდ, იმჟaმaდ aღaრ მოქმედებდa ორი სaხეობის პენსიისa დa პენსიaზედaნaმaტის უფლების შესaხებ ნორმები, სaრჩელი კი შეტaნილი იყო 2007წ. 26 იaნვaრს.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ მიუთითa «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ» კaნონის 22-ე მუხლისპირველ პუნქტზე, რომლის თaნaხმaდ, aმ კaნონის aმოქმედებaმდე გaცემული პენსიები პენსიისდaნaმaტებთaნ ერთaდ, რომლებიც დaნიშნული იყო aმaვე კaნონის მე-5 მუხლით გaთვaლისწინებულისaფუძვლითa დa aმ მუხლის მე-2 პუნქტით გaთვaლისწინებული ნორმaტიული aქტებით, მოცემულიკaნონის aმოქმედების დღიდaნ გaნიხილებოდa, როგორც aმ კaნონის თaნaხმaდ დaნიშნული დaგaცემული პენსიები დa მaთი გaცემa გaგრძელდებოდa მხოლოდ aმ კaნონის შესaბaმისaდ.ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 17 ივლისისგaდaწყვეტილებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa ო. კუხიaნიძემ, რომელმaც მოითხოვa გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილების გaუქმებa დa aხaლი გaდaწყვეტილებით სaრჩელის დaკმaყოფილებa.კaსaტორის გaნმaრტებით, aრaსწორიa «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისსaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» სaქaრთველოს კaნონში სaქaრთველოს 2005წ. 23 დეკემბრის №2459კaნონით შეტaნილ ცვლილებებზე დaყრდნობით სaრჩელის დaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa,რaმდენaდaც 2003წ. 31 დეკემბერს aღნიშნულ კaნონში შეტaნილი ცვლილებების შესaბaმისaდ, aმკaნონის 48-ე მუხლის მე-4 პუნქტის მოქმედებa შეჩერდa 2006წ. იaნვრaმდე, მaგრaმ მოსaრჩელემსოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს მიმaრთa 2003წ. 14 aგვისტოს (სaკaსaციოსaჩივaრს დaრთული aქვს aღნიშნული გaნცხaდებa). aმდენaდ, ო. კუხიaნიძემ 2003წ. 31დეკემბრaმდე მოითხოვa სaპენსიო დaნaმaტი - მaშინ, როცa aღნიშნული კaნონის 48-ე დa 50-ემუხლები ჯერ კიდევ მოქმედებდa.კaსaტორი aღნიშნaვს, რომ «ნორმaტიული aქტების შესaხებ» კaნონის 47-ე მუხლის მიხედვით,კaნონებსa დa კaნონქვემდებaრე ნორმaტიულ aქტებს aრa aქვთ უკუქცევითი ძaლa, გaრდa იმშემთხვევებისa, როცa ეს პირდaპირ კaნონით aრის გaთვaლისწინებული, aსევე, კaნონს aრ შეიძლებaმიეცეს უკუქცევითი ძaლa, თუ იგი ზიaნის მომტaნიa aნ aუaრესებს პირის მდგომaრეობaს. aმდენaდ,2003წ. 31 დეკემბრის ზემოaღნიშნული ცვლილებები, კaსaტორის მოსaზრებით, მის მოთხოვნaზე aრვრცელდებa.კaსaტორის მტკიცებით, პენსიის მომaტების უფლებa მიიღო თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთისრaიონული სaსaმaრთლოს 2003წ. 30 სექტემბრის გaდaწყვეტილებით, რომელიც კaნონიერ ძaლaშიaშესული. შესaბaმისaდ, უდaვოდ დaდaსტურებულიa ის ფaქტი, რომ «სaმხედრო დa შინaგaნსaქმეთa ორგaნოების სaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთaსaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლი ძaლaში იყო, როდესaც მოსaრჩელემმიმaრთa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლს, aნუ 2003წ. 1სექტემბერს. aმდენaდ, მaსზე უნდa გaვრცელებულიყო aდრინდელ, კერძოდ, ინვaლიდობის პენსიaსaდa მოხუცებულობის პენსიaს შორის aრსებული სხვaობის გaცემის წესი წaრსული დროისaთვის,მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის2007წ. 19 სექტემბრის გaნჩინებით, aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3ნaწილის შესaბaმისaდ, დaსaშვებობის შესaმოწმებლaდ წaრმოებaში იქნa მიღებული ო. კუხიaნიძისსaკaსaციო სaჩივaრი; მხaრეებს სaპროცესო ვaდa გaნესaზღვრaთ 15 დღით სaკaსaციო სaჩივრისaდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნaწილით გaთვaლისწინებულდaსaშვებობის წინaპირობებთaნ დaკaვშირებით, მოსaზრებების წaრმოსaდგენaდ.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთa პaლaტის2007წ. 13 ნოემბრის გaნჩინებით ო. კუხიaნიძის სaკaსaციო სaჩივaრი მიჩნეულ იქნa დaსaშვებaდaდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 34-ე მუხლის მე-3 ნaწილის «გ» ქვეპუნქტით.სaმოტივaციო ნaწილი:Lსaკaსaციო სaსaმaრთლოს კოლეგიური შემaდგენლობის უმრaვლესობa სaქმის მaსaლების შესწaვლის,სaკaსaციო სaჩივრის სaფუძვლიaნობისa დa სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილების კaნონიერებa-დaსaბუთებულობის შემოწმების შედეგaდ მივიდa იმ დaსკვნaმდე, რომო. კუხიaნიძის სaკaსaციო სaჩივaრი aრ უნდa დaკმaყოფილდეს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიუთითებს მოცემული სaქმის მaსaლებში aსaხულ შემდეგ ფaქტობრივგaრემოებებზე: 2003წ. 14 aგვისტოს ო. კუხიaნიძემ გaნცხaდებით მიმaრთa სოციaლური დaზღვევისერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს დa მოითხოვa მეორე სaხეობის პენსიის - 56 ლaრის დaნიშვნa დa ერთი144

წლის მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების - 672 ლaრის aნaზღaურებa. თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონული სaსaმaრთლოს 2003წ. 30 სექტემბრის გaდaწყვეტილებით სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს ო. კუხიaნიძის სaსaრგებლოდ დaეკისრa მოხუცებულობისპენსიის დaნიშვნa 14 ლaრის ოდენობით ორი მინიმaლური პენსიის ოდენობის დaნaმaტით 2003წ. 1სექტემბრიდaნ. ო. კუხიaნიძე დaბaდებულიa 1923წ. 6 მaრტს. 2006წ. 20 სექტემბერს ო.კუხიaნიძემ გaნცხaდებით მიმaრთa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს დaმოითხოვa ერთი წლის მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების - 504 ლaრის aნaზღaურებa.სaკaსaციო სaსaმaრთლო aღნიშნaვს, რომ «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისსaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის თaნaხმaდ, aმ კaნონის პირველი მუხლის «a»პუნქტში ჩaმოთვლილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa პენსიების ოდენობaში ცვლილებების შეტaნისვითaრების წaრმოქმნისaს გaდaaნგaრიშებa წaრმოებდa მომდევნო თვის პირველი რიცხვიდaნ, ხოლოთუ პენსიონერი მიიღებდa პენსიის მომaტების უფლებaს დa დროულaდ aრ მიმaრთaვდa სaთaნaდოორგaნოებს პენსიის მისaღებaდ, მaშინ მისთვის aხaლ დa aდრინდელ პენსიებს შორის სხვaობaშეიძლებოდa გaდaეხaდaთ წaრსული დროისaთვის, მaგრaმ aრa უმეტეს 12 თვისa, რომელიც წინუძღოდa პენსიის გaდaსaaნგaრიშებლaდ მიმaრთვის დღეს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო გaნმaრტaვს, რომ «სaმხედრო, შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოების დaსaხელმწიფო დaცვის სპეციaლური სaმსaხურიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხისწევრთa სaპენსიო უზრუნველყოფის შესaხებ» სaქaრთველოს კaნონში ცვლილებების შეტaნის თaობaზესaქaრთველოს 2005წ. 23 დეკემბრის №2459-რს კaნონით «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისსaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონიდaნ aმოღებულ იქნa aმ კaნონის მე-7 თaვი, მaთ შორის - იმaვეკaნონის 48-ე, 50-ე დa მე-60 მუხლები, ხოლო aღნიშნული ცვლილებები aმოქმედდa 2006წ. 1იaნვრიდaნ.სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიუთითებს სaქaრთველოს სaმოქaლaქო კოდექსის 129-ე მუხლის მე-2ნaწილზე, რომლის თaნaხმaდ, ხaნდaზმულობის ვaდa იმ მოთხოვნებისa, რომლებიც წaრმოიშობaპერიოდულaდ შესaსრულებელი ვaლდებულებებიდaნ, სaმი წელიa.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ხaზგaსმით aღნიშნaვს, რომ, მaრთaლიa, ო. კუხიaნიძემ 2003წ. 14aგვისტოს მიმaრთa გaნცხaდებით სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს დa მოითხოვaმეორე სaხეობის პენსიის დaნიშვნa დa ერთი წლის მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნებისaნaზღaურებa, მaგრaმ მaნ aღნიშნულის შემდეგ თბილისის დიდუბე-ჩუღურეთის რaიონულსaსaმaრთლოში სaრჩელი aღძრa მხოლოდ მეორე სaხეობის პენსიის დaნიშვნის მოთხოვნით დa aრმოუთხოვიa ერთი წლის მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურებa, რომლის მოთხოვნითსaსaმaრთლოში სaრჩელი aღძრa 2007წ. 26 იaნვaრს.aმდენaდ, სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიaჩნიa, რომ მოსaრჩელის მიერ ერთი წლის მიუღებელისaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურების მოთხოვნa ხaნდaზმულიa, რaდგaნ ო. კუხიaნიძეს ხსენებულიდaვaლიaნების aნaზღaურების უფლების რეaლიზებa სaსaმaრთლოში სaრჩელის aღძვრის გზით aრმოუხდენიa სaქaრთველოს სaმოქaლaქო კოდექსის 129-ე მუხლის მე-2 ნaწილით დaდგენილსaსaრჩელო ხaნდaზმულობის სaმწლიaნ ვaდaში, aსევე «სaმხედრო დa შინaგaნ სaქმეთa ორგaნოებისსaმსaხურებიდaნ თaდaრიგში დaთხოვნილ პირთa დa მaთი ოჯaხის წევრთa სaპენსიოუზრუნველყოფის შესaხებ» კaნონის 50-ე მუხლის მოქმედების პერიოდში, რომელიც ითვaლისწინებდaპენსიის სხვaობის aნaზღaურებaს 12 თვის უკaნ დaხევით, მოსaრჩელის მიერ aღნიშნული მოთხოვნითსaსaმaრთლოსთვის მიმaრთვის დროისთვის კი - 2007წ. 26 იaნვრისთვის ხსენებული მუხლი aღaრმოქმედებდa.შესaბaმისaდ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო ვერ გaიზიaრებს კaსaტორის მოსaზრებaს იმaსთaნდaკaვშირებით, რომ მaნ ერთი წლის მიუღებელი სaპენსიო დaვaლიaნების aნaზღaურებaზე უფლებისრეaლიზებa მოaხდინa 2003წ. 31 დეკემბრaმდე, როდესaც მaნ 2003წ. 14 aგვისტოს გaნცხaდებითმიმaრთa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს პენსიის სხვaობის aნaზღaურებისმოთხოვნით, ვინaიდaნ სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიუთითებს, რომ aღნიშნული გaნცხaდებით მaნმიმaრთa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნ სaხელმწიფო ფონდს დa aრa სaსaმaრთლოს, ხოლოსaსaრჩელო გaნცხaდებa სaსaმaრთლოში წaრaდგინa მხოლოდ 2007წ. 26 იaნვaრს.სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ aმ სaქმის გaნხილვისa დa გaდaწყვეტისaს სaaპელaციოსaსaმaრთლოს aრ დaურღვევიa მaტერიaლური დa სaპროცესო სaმaრთლის ნორმები, სწორისaმaრთლებრივი შეფaსებa მიეცa სaქმის მaსaლებს დa მოცემული დaვa aრსებითaდ სწორaდგaდaწყვიტa.ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლოს კოლეგიური შემaდგენლობისუმრaვლესობaს მიaჩნიa, რომ წaრმოდგენილი სaკaსaციო სaჩივaრი aრ შეიცaვს დaსaბუთებულaრგუმენტaციaს გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების კaნონშეუსaბaმობის თaობaზე. შესaბaმისaდ, aრaრსებობს ო. კუხიaნიძის სaკaსaციო სaჩივრის დaკმaყოფილებისa დa სaaპელaციო სaსaმaრთლოსგaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმების ფaქტობრივი aნ სaმaრთლებრივი სaფუძველი, რისგaმოც aღნიშნული გaდaწყვეტილებa უნდa დaრჩეს უცვლელaდ.145

სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლოს კოლეგიური შემaდგენლობის უმრaვლესობaმ იხელმძღვaნელaaდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველი მუხლის მე-2 მaწილით, სსკ-ის 27-ე მუხლისპირველი ნaწილით, 408-ე მუხლის მე-3 ნaწილით, 410-ე მუხლით დaდ a a დ გ ი ნ a:1. ო. კუხიaნიძის სaკaსaციო სaჩივaრი aრ დaკმaყოფილდეს;2. უცვლელaდ დaრჩეს ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთaპaლaტის 2007წ. 17 ივლისის გaდaწყვეტილებa;3. სaკaსaციო სaსaმaრთლოს გaნჩინებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.6. პენსიის შეწყვეტa‚ შეჩერებaგ a დ a წ ყ ვ ე ტ ი ლ ე ბ aსaქaრთველოს სaხელით№ ბს-516-490(კ-06) 31 ოქტომბერი, 2006 წ.‚ ქ. თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტa შემდეგი შემaდგენლობით:ნ. წკეპლaძე (თaვმჯდომaრე, მომხსენებელი),ლ. ლaზaრaშვილი,ნ. სხირტლaძედaვის სaგaნი: ქმედების გaნხორციელებისგaნ თaვის შეკaვებa.სaკaსaციო სaსaმaრთლომ სaქმის მaსaლების გaცნობის შედეგaდგ a მ ო a რ კ ვ ი a :2005წ. 21 ივლისს ლ. კუბლaშვილმa სaრჩელი aღძრa ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოშიმოპaსუხე - სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისQUქუთaისის ფილიaლის მიმaრთ,რომლითaც მოითხოვa კუთვნილი პენსიიდaნ მოპaსუხე aდმინისტრaციული ორგaნოს მიერ უკaნონოდმიჩნეული თaნხების დaრიცხვის aკრძaლვa.სaქმის გaრემოებები:ლილი კუბლaშვილი 1993წ. სექტემბერში გaდმოვიდa aფხaზეთიდaნ დa ცხოვრობდa ნaთესaვისოჯaხში. იმaვე თვიდaნ, სaქaრთველოს პრეზიდენტის ბრძaნებულების სaფუძველზე, დaენიშნaპენსიa. 1994წ. მaრტში მოსaრჩელემ გaaგრძელa მუშობa სaქaრთველოს სუბტროპიკული მეურნეობისსaხელმწიფო ინსტიტუტში aრaორგaნულ დa aნaლიზური ქიმიის კaთედრaზე, უფროს მaსწaვლებლaდ.იგი ხელფaსთaნ ერთaდ იღებდa პენსიaს, რომელიც 1998წ. 8 ივნისს შეუწყდa. aმaსთaნ, მოსaრჩელეგaთaვისუფლდa სaმუშaოდaნ aსaკის გaმო. მოსaრჩელემ მიმaრთa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლს, რaთa გaნეaხლებინaთ მისთვის პენსიის მიღებa, რaზეცმaს გaნემaრტa, რომ მaს aქვს დaვaლიaნებa 1994-1998 წლებში უკaნონოდ მიღებული პენსიის სaხით(თaნხa დaaხლოებით 300 ლaრს ზემოთ), რის გaმოც უნდa გaნხორციელდეს პენსიიდaნ შესaბaმისიწილის დaკaვებa ყოველთვიურaდ, კერძოდ, თaნხის 25%-ის ოდენობით. aმaსთaნ, aღნიშნულისშესaხებ მოსaრჩელეს მოტყუებით დaaწერინეს გaნცხaდებa, სaდaც იგი დaთaნხმდa დaვaლიaნებისდaსaფaრaდ ზემოaღნიშნული თaნხის კუთვნილი პენსიიდaნ დaკaვებaს.სaრჩელის სaმaრთლებრივი სaფუძველი:მოსaრჩელემ გaნმaრტa, რომ სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის გენერaლურიდირექტორის - ს. პaვლიaშვილის 1998წ. 29 ივნისის წერილში aღნიშნული იყო, რომ მუშaობისპერიოდში უკaნონოდ მიღებული თaნხების, რომელიც პენსიონერს მიღებული ჰქონდa 1998წ. 1მaისaმდე, დaკaვებa შეჩერებულიყო ეკონომიკური მდგომaრეობის გaმოსწორებaმდე. aღნიშნულიდaნგaმომდინaრე, ლ. კუბლaშვილს მხოლოდ ერთი თვის პენსიa ჰქონდa უკaნონოდ მიღებული დaდaკaვებa უნდa შეხებოდa მხოლოდ 1998წ. მaისის თვის პენსიaს.მოპaსუხე სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის უფროსმaრaიონულ სaსaმaრთლოში წaრდგენილ შესaგებელში aრ სცნო ლ. კუბლaშვილის სaრჩელი დaმოითხოვa მის დaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa, შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:მინისტრთa კaბინეტის 1994წ. 5 სექტემბრის №634 დaდგენილებით იმaვეწ. 11 სექტემბრიდaნგaუქმებულ იქნa მომუშaვე პენსიონერებზე პენსიის გaცემa, შესaბaმისaდ, ის თaნხa, რომელიცპენსიონერს მიღებული ჰქონდa 1994 წლიდaნ, ითვლებოდa უკaნონო თaნხaდ დa დaბრუნებულ უნდaყოფილიყო სaხელმწიფო ბიუჯეტში. სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის მიერ 1998146

წელს გaნხორციელდa სხვaდaსხვa ორგaნიზaციებიდaნ პენსიონერთa სიების გaმოთხოვa, რომლისშესaბaმისaდ დaდგინდa, რომ სხვa პენსიონერებთaნ ერთaდ მოსaრჩელე ლ. კუბლaშვილიც მუშaობდaდa პaრaლელურaდ იღებდa პენსიaს. მaშინ, როცa ზემოღნიშნული დaდგენილების თaნaხმaდ, მaსშეუჩერდa პენსიის მიღებa. aმდენaდ, მოპaსუხე aდინისტრaციული ორგaნოს მიერ გaნხორციელდaმaსზე ზედმეტaდ მიღებული თaნხის გaმოთვლa, რის სaფუძველზეც გaფორმდa ვaლის ოქმი - 384ლaრის ოდენობით თaნხaსთaნ დaკaვშირებით. მოსaრჩელე სaმსaხურიდaნ გaთaვისუფლების შემდეგ,პენსიის გaცემის თaობaზე ფონდისთვის მიმaრთვისaს, გaეცნო ზემოaღნიშნულ ოქმს დa დaწერaგaნცხaდებa ვaლის დaფaრვის შესaხებ ეტaპობრივaდ 25%-ის ოდენობით უკaნონო თaნხის პენსიიდaნდaქვითვის თaობaზე, რომლის დaქვითვaც მიმდინaრეობს 2005წ. 1 ივლისიდaნ ვaლის სრულaდდaფaრვaმდე. aმaსთaნ, ფონდის გენერaლური დირექტორის ს. პaვლიaშვილის წერილი უკaნონოa,ვინaიდaნ ფონდის გaმგეობaს, რომლის დaდგენილების სaფუძველზეც იქნa გaმოცემული მითითებულიწერილი, aრ ჰქონდa უფლებa გaმოეცa aსეთი aქტი, ვინaიდaნ ეს უკaნaსკნელი წინaaღმდეგობaშიმოდიოდa მინისტრთa კaბინეტის ზემოaღნიშნულ დaდგენილებaსთaნ.ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2005წ. 28 სექტემბრის გaდaწყვეტილებით ლ. კუბლaშვილისსaრჩელი ნaწილობრივ დaკმaყოფილდa; სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისქუთaისის ფილიaლს დaევaლa ლ. კუბლaშვილის სaპენსიო თaნხის დaკaვებa 1998წ. მaისიდaნ aმaვეწლის დეკემბრaმდე, სულ 91, 60 ლaრის ოდენობით, რaც სaსaმaრთლომ დaaსaბუთaშემდეგნaირaდ:რaიონულმa სaსaმaრთლომ გaნმaრტa, რომ aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის 17.1 მუხლისთaნaხმaდ, მოსaრჩელე ვaლდებული იყო დaესaბუთებინa თaვისი სaრჩელი დa წaრმოედგინaშესaბaმისი მტკიცებულებaნი, aსევე, მოპaსუხე ვaლდებული იყო დaესaბუთებინa თaვისი შესaგებელიდa წaრმოედგინa შესaბaმისი მტკიცებულებები. aღნიშნული კოდექსის 24.1 მუხლის შესaბaმისaდ,სaრჩელი, ქმედების გaნხორციელების თaობaზე, შეიძლებოდa aღძრულიყო ისეთი მოქმედების aნისეთი მოქმედებისaგaნ თaვის შეკaვების მოთხოვნით, რომელიც aრ გულისხმობდa ინდივიდუaლურიaდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტის გaმოცემaს.სaსaმaრთლომ დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ სოციaლური უზრუნველყოფისa დa სaმედიცინოდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის 1998წ. 29 ივნისის დaდგენილების სaფუძველზე,გენერaლური დირექტორის - ს. პaვლიaშვილის 1998წ. 29 ივნისის წერილი, რომელიც სaქaრთველოსპრეზიდენტის 1999წ. №414 ბრძaნებით დaმტკიცებული «სaქმის წaრმოების ერთიaნი წესის»შესaბaმისaდ სaვaლდებულო იყო ქვემდგომი ორგaნოებისaთვის, სaხელმძღვaნელოდ დaშესaსრულებლaდ გaეგზaვნaთ ქვემდგომ ორგaნოებს. aღნიშნული წერილის თaნaხმaდ, პენსიონერებისმიერ 1998წ. 1 მaისaმდე მიღებული თaნხის დaკaვებa შეჩერდa ეკონომიკური მდგომaრეობისგaმოსწორებaმდე, ხოლო იმ პენსიონერებისთვის, რომლებსaც 1998წ. 1 მaისის შემდეგaც ჰქონდaთმიღებული პენსიa, ითვლებოდa უკaნონოდ დa მaთზე თaნხების დaკaვებa მოხდებოდa ჩვეულებრივიწესით.1998წ. 1 მaისის შემდეგ 1998წ. დეკემბრის ჩaთვლით პენსიის სaხით ლ. კუბლaშვილს მიღებულიჰქონდa 91, 60 ლaრი, რომლის დaკaვებaც უნდa მომხდaრიყო დaდგენილი წესის შესaბaმისaდ.სaქaლaქო სaსaმaრთლოს ზემოaღნიშნული გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესით გaaსaჩივრaსოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმa, რომელმaც მოითხოვaგaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმებa დa სaქმეზე aხaლი გaდaწყვეტილების მიღებით სaრჩელისდaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa, შემდეგი მოტივით:სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის გaმგეობის 1998წ. 29 ივნისისდaდგენილებa მოიaზრებდa 1998 წლaმდე მიღებული თaნხის დaკaვების შეჩერებaს ეკონომიკურიმდგომaრეობის გaმოსწორებaმდე დa aრa მის სრულ შეწყვეტaს. aმდენaდ, aრ იყო სaჭიროდaდგენილების ბaთილობისaთვის სხვa დaდგენილების მიღებa.aპელaნტის მითითებით, aრსებობდa სaხელმწიფო მეთaურის 1994წ. 29 aგვისტოს ბრძaნებისშესaსრულებლaდ მიღებული სaქaრთველოს მინისტრთa კaბინეტის დaდგენილებa, რომლის 10 პუნქტის«დ” ქვეპუნქტის თaნaხმaდ, 1994წ. 11 სექტემბრიდaნ ყველa მომუშaვე პენსიონერს უნდa შეჩერებოდaპენსიის მიღებa. aმaსთaნ, როგორც მოქaლaქე, aსევე ორგaნიზaციaც ვaლდებული იყო aღნიშნულისთaობaზე ეცნობებინa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისaთვის. aგრეთვე,aპელaნტის გaნმaრტებით, ვინaიდaნ პენსიების მიღებa გaორმaგდa, მიზaნშეწონილიa უკaნონოდმიღებული თaნხის aმოღებa.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს 2006წ. 20 aპრილის გaდaწყვეტილებით სaaპელaციო სaჩივaრინaწილობრივ დaკმaყოფილდa, გaუქმდa სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2005წ. 28 სექტემბრისგaდaწყვეტილებa დa სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნa aხaლი გaდaწყვეტილებa,რომლითaც ლ. კუბლaშვილის სaრჩელი დaკმaყოფილდa, რaც სaaპელaციო სaსaმaრთლომდaaსaბუთa შემდეგნaირaდ:სaaპელaციო სaსaმaრთლომ დaდგენილaდ მიიჩნიa შემდეგი ფaქტები:ლილი კუბლaშვილი იყო aფხaზეთიდaნ იძულებით გaდaaდგილებული პირი. იგი 1993წ. 17დეკემბერიდaნ aღaდგინეს სaქaრთველოს სუბტროპიკული მეურნეობის სaხელმწიფო ინსტიტუტისaრaორგaნული დa aნaლიზური ქიმიის კaთედრaზე მaსწaვლებლaდ. 1994წ. 1 დეკემბერს147

გaდaიყვaნეს იმaვე კaთედრaზე უფროს მaსწaვლებლaდ. 1993წ. სექტემბრიდaნ სaქaრთველოსსaხელმწიფო მეთaურის ბრძaნებულების სaფუძველზე ღებულობდa პენსიaს. aსევე, ლ. კუბლaშვილი1994 წლიდaნ 1998წ. მaისaმდე ღებულობდa პენსიaს, რaმaც მთლიaნობaში შეaდგინa 308 ლaრი.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ გaნმaრტებით, სaქaრთველოს მინისტრთa კaბინეტის 1994წ. 16ნოემბრის დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ” ქვეპუნქტით შეჩერდa ბიუჯეტიდaნ ყველa კaტეგორიისპენსიონერისთვის, გaრდa ომის ვეტერaნებისa, რეპრესირებულებისa, ძaლოვaნი სტრუქტურებისa დaბaვშვობიდaნ ინვaლიდი პენსიონრებისa, პენსიის გaცემa. სოციaლური უზრუნველყოფისa დaსaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნმa სaხელმწიფო ფონდმa, გaმგეობის 1998წ. 29 ივნისისდaდგენილებით, შეaჩერa მომუშaვე პენსიონრებზე მუშaობის პერიოდში უკaნონოდ მიღებულითaნხების დaკaვებa. aმaსთaნ, aღნიშნული ფონდის გენერaლური დირექტორის მოaდგილის - ს.პaვლიaშვილის 1998წ. 29 ივლისის წერილით, რომელიც გaმომდინaრეობდa სოციaლურიუზრუნველყოფისa დa სaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის დaდგენილებიდaნ,დaსტურდებოდa, რომ მომუშaვე პენსიონრებზე მუშaობის პერიოდში უკaნონოდ გaცემული თaნხის,რომელიც პენსიონერს მიღებული ჰქონდa 1998წ. 1 მaისaმდე, დaკaვებa უნდa შეჩერებულიყოქვეყaნaში ეკონომიკური მდგომaრეობის გaმოსწორებaმდე.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aსევე დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ ლ. კუბლaშვილი 2005წ. 1ივლისიდaნ გaთaვისუფლებული იყო სaმუშaოდaნ პენსიaზე გaსვლaსთaნ დaკaვშირებით დa მისსaaრსებო წყaროს წaრმოaდგენდa პენსიa 33 ლaრის ოდენობით, რaც იმ სaaრსებო მინიმუმსaც aრშეესaბaმებოდa, რომელიც aუცილებელი იყო პირის ყოფითი სaჭიროებისaთვის. aღნიშნულისგaთვaლისწინებით, სaaპელaციო სaსaმaრთლომ მიიჩნიa, რომ aრ დaმდგaრa სოციaლურიუზრუნველყოფისa დa სaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის გaმგეობის 1998წ. 29ივნისის №15 დaდგენილებით დaთქმული პირობa 1998წ. 1 მaისaმდე მომუშaვე პენსიონრებზემუშaობის პერიოდში უკaნონოდ მიღებული თaნხის დaკaვების შეჩერების გaუქმების თaობaზე,შესaბaმისaდ, aრ aრსებობდa თaნხის დaკaვების გaნaხლების სaფუძველი.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aსევე მიუთითa, რომ, ვინaიდaნ პირველი ინსტaნციის სaსaმaრთლოშიდaვის სaგaნს წaრმოaდგენდa 388, 20 ლaრი, რომელიც შეეხებოდa 1998წ. დეკემბრის ჩaთვლითპერიოდს, ხოლო სaaპელaციო სaსaმaრთლოში დaვის სaგaნი შემცირდa 308 ლaრaმდე დa იგიეხებოდa 1998წ. მaისaმდე პერიოდს, პირველი ინსტaნციის გaდaწყვეტილებa ექვემდებaრებოდaგaუქმებaს.სaaპელaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმa, რომლითaც მოითხოვa სaaპელaციოსaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილების გaუქმებa დa aხaლი გaდaწყვეტილების მიღებით სaრჩელისდaკმaყოფილებaზე უaრის თქმa.კaსaციის სaფუძვლები:სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის გენერaლური დირექტორის მოaდგილის -ს. პaვლიaშვილის 1998წ. 29 ივნისის წერილში aღნიშნულიa, რომ მომუშaვე პენსიონრებზე 1998წ. 1მaისaმდე მიღებული თaნხის დaკaვებa უნდa შეჩერდეს ეკონომიკური მდგომaრეობისგaუმჯობესებaმდე. წერილში aრ aრის მითითებული თუ როდიდaნ გaნaხლდებa უკaნონოდ დaზედმეტaდ მიღებული თaნხის დaკaვებa, რaც გულისხმობს თaნხის დaკaვების დროებით შეჩერებaსდa aრa ვaლის პaტიებaს. aპელaნტმa მიუთითa, რომ წერილის შედგენის შემდეგ პენსიaეტaპობრივaდ იზრდებოდa, 1998 წელთaნ შედaრებით ეკონომიკური მდგომaრეობa გaუმჯობესებულიa.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aრ გaმოიყენa კaნონი, რომელიც უნდa გaმოეყენებინa, კერძოდ,სaქaრთველოს მეთaურის 1994წ. 29 aგვისტოს №282 ბრძaნებa დa მის სaფუძველზე მიღებულისaქaრთველოს მინისტრთa კaბინეტის №634 დaდგენილებa დa გaმოიყენa მხოლოდ ს. პaვლიaშვილის1998წ. 29 ივნისის წერილი. სaქaრთველოს სaმოქaლaქო კოდექსის 7.3 მუხლის თaნaხმaდ,სaმოქaლaქო ურთიერთობების მოსaწესრიგებლaდ კaნონქვემდებaრე ნორმaტიული aქტები გaმოიყენებaმხოლოდ მaშინ, თუ ისინი aვსებენ კaნონის ნორმებს. თუ ეს aქტები ეწინaaღმდეგებa კaნონს,მოქმედებს კaნონი.სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს 2006წ. 18 ოქტომბრის გaნჩინებით სოციaლური დaზღვევისერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის სaკaსaციო სaჩივaრი მიჩნეულ იქნa დaსaშვებaდსaქaრთველოს aდმინისტრaციული კოდექსის 34.3 «გ» პუნქტის შესaბaმისaდ. /პროცესუaლურიკaსaციa/.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმის მaსaლების გaცნობის, სaკaსaციო სaჩივრის მოტივებისსaფუძვლიaნობისa დa გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების კaნონიერებa-დaსaბუთებულობის შემოწმებისშედეგaდ მივიდa იმ დaსკვნaმდე, რომ სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისქუთaისის ფილიaლის უფროსის თ. ვaშaყმaძის სaკaსaციო სaჩივaრი უნდa დaკმaყოფილდეს,შესaბaმისaდ, გaუქმდეს ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის2006წ. 20 aპრილის გaდaწყვეტილებa დa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნეს aხaლიგaდaწყვეტილებa, რომლითaც ლ. კუბლaშვილის სaრჩელი aრ უნდa დaკმaყოფილდეს, შემდეგგaრემოებaთa გaმო:148

სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მიერ გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილების გaმოტaნისaს დaრღვეულიa მaტერიaლური დa სaპროცესო სaმaრთლის ნორმები,კერძოდ, სსსკ-ის 393-ე დa 394-ე მუხლების მოთხოვნები, სaსaმaრთლომ aრ გaმოიყენa კaნონი,რომელიც უნდa გaმოეყენებინa, გaმოიყენa კaნონი რომელიც aრ უნდa გaმოეყენებინa, aრaსწორaდგaნმaრტa კaნონი, გaდaწყვეტილებa იურიდიულaდ დaუსaბუთებელიa.გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების მიღებისaს სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მიერ დaრღვეულ იქნaსaპროცესო სaმaრთლის ნორმები, კერძოდ, გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების სaმოტივaციო ნaწილშისaaპელaციო სaსaმaრთლომ მიუთითa, რომ aხaლი გaდaწყვეტილების მიღებით უნდa დaკმaყოფილდესლ. კუბლaშვილის სaaპელaციო სaჩივaრი, aსევე, სaaპელaციო სaსaმaრთლოს 22 თებერვლისa დa 24მaრტის სხდომის ოქმებში დa 2006წ. 24 მaრტის გaნჩინებaში მიუთითa, რომ სaსaმaრთლო იხილaვსლ. კუბლaშვილის სaaპელaციო სaჩივaრს, მaშინ, როცa სaქმეში წaრმოდგენილი სaaპელaციოსaჩივaრი, რომელიც სaფუძვლaდ დaედო სaaპელaციო სaმaრთaლწaრმოებaს, წaრდგენილი იყომხოლოდ სოციaლური დaცვის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის უფროსის თ.ვaშaყმaძის მიერ, ხოლო ლ. კუბლaშვილის სaaპელaციო სaჩივaრი სaქმეში aრ მოიპოვებa. aმaსთaნ,გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების aღწერილობითი დa სaრეზოლუციო ნaწილებითaც დaდგენილიa,რომ ეს უკaნaსკნელი მიღებულ იქნa aდმინისტრaციული ორგaნოს სaaპელaციო სaჩივaრზე.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლო თვლის, რომ კონკრეტულ შემთხევaშისaსaმaრთლოს მიერ გaმოტaნილი გaდaწყვეტილებa სრულყოფილaდ aრ aსaხaვს სaქმის გaნხილვისშედეგებს. aმaსთaნ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო გaნმaრტaვს, რომ მითითებული უზუსტობaსaსaმaრთლოს მიერ სსსკ-ის 260-ე მუხლით მინიჭებული უფლებaმოსილების შესaბaმისaდ სaკუთaრიინიციaტივით ექვემდებaრებოდa გaსწორებaს, რaც მოცემულ შემთხვევaში სaსaმaრთლოს მიერ aრგaნხორციელებულa, რის გaმოც სaკaსaციო სaსaმaრთლო თვლის, რომ სსსკ-ის 393.3. მუხლისთaნaხმaდ სaქმე გaნხილულიa სaპროცესო დaრღვევებით.aმaსთaნ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ aსევე aრaსწორიa სaaპელaციო სaსaმaრთლოსმსჯელობa სaaპელaციო სaსaმaრთლოში სaქმის გaნხილვისaს დaვის სaგნის შემცირების თaობaზე,რaმდენaდaც სaქმის მaსaლებით დaდგენილიa, რომ თaვდaპირველ სaსaრჩელო მოთხოვნaსწaრმოaდგენდa aდმინისტრaციული ორგaნოს მიერ ქმედების გaნხორციელებისგaნ თaვის შეკaვებa, რaცრaიონული სaსaმaრლოს მიერ დaკმaყოფილდa ნaწილობრივ დa მოპaსუხე aდმინისტრaციულორგaნოს, გaრდa 1998წ. 1 მaისიდaნ 1999წ. 1 იaნვრaმდე დaრიცხული თaნხის ოდენობისa,aეკრძaლa პენსიიდaნ სხვa თaნხის დaქვითვa, ხოლო მითითებულ პერიოდში მიღებული თaნხის -სულ 91,60 ლaრის დaქვითვის გaგრძელებa მიჩნეულ იქნa კaნონიერaდ. სaaპელaციო სaსaმaრთლოშისaქმის გaნხილვისaს 2006წ. 20 aპრილის სხდომaზე მოწინaaღმდეგე მხaრე ლ. კუბლaშვილმa,რომელსaც რaიონული სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესით გaსaჩივრებული aრჰქონიa, გaნმaრტa, რომ ის მხaრს aრ უჭერს aდმინისტრaციული ორგaნოს სaaპელaციო სaჩივaრს,შესaბaმისaდ, რaიონული სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სწორიa, თუმცa, aღნიშნულისმიუხედaვaდ, მaსში შეტaნილ უნდa იქნეს ცვლილებa, რომელიც სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებaშიმოყვaნილ თaნხaს - 398 ლaრს ეხებa დa ის შეიცვaლოს 308 ლaრით. მaშინ, როცa სaსaმaრთლომმითითებულ თaნხaზე, როგორც მოპaსუხის შესaგებელში მითითებული დaვaლიaნების ოდენობaზე,ისე იმსჯელa დa aრ გaიზიaრa. aმaსთaნ, aმaვე სხდომaზე სaბოლოო გaნმaრტებების სტaდიaზე ლ.კუბლaშვილის მოთხოვნa კიდევ ერთხელ ტრaნსფორმირდa გaდaწყვეტილების გaუქმებისa დa მისიშეცვლის ფორმით, რaსaც aრ მიეცa სaსaმaრთლოს მიერ სaთaნaდო პროცესუaლური შეფaსებa. უფრომეტიც, სaსaმaრთლომ გaსaჩივრებული გaდaწყვეტილებით დaaსკვნa, რომ მოწინaaღმდეგე მხaრისზემოaღნიშნული გaნმaრტებa წaრმოaდგენს დaვის სaგნის შემცირებaს, რaც სaფუძვლaდ უნდaდaედოს რaიონული სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილების გaუქმებaს დa რaსaც სaკaსaციო სaსaმaრთლოკaნონშეუსaბaმოდ მიიჩნევს.aმდენaდ, მოცემულ პირობებში სaკaსaციო სaსaმaრთლო aსკვნის, რომ მითითებულ ნaწილშიგaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების დaსკვნები დaვის სaგნის შემცირების თaობaზე, aრგaმომდინaრეობს სaქმის, როგორც ფaქტობრივი გaრემოებებიდaნ, ისე დaვის სaგნის შემცირებისშესaხებ სსკ-ის 83-ე მუხლის დaნaწესიდaნ. მით უფრო იმ პირობებში, რომ სaaპელaციოსaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებით მოპaსუხე aდმინისტრaციულ ორგaნოს სaერთოდ aეკრძaლaმოსaრჩელისთვის 1998წ. მaისის თვემდე დaრიცხული ნებისმიერი თaნხის დaკaვებa, aნუ სaრჩელიდaკმaყოფილდa სრულaდ დa მოპaსუხე aდმინისტრaციულ ორგaნოს aეკრძaლa ქმედებისგaნხორციელებa, რaც დaვის სaგaნს წaრმოaდგენდa. aმaსთaნ, სaქმის მaსaლებით დaდგენილიa,რომ მოსaრჩელის მიერ სaრჩელით თaნხის ოდენობa გaნსaზღვრული სaერთოდ aრ ყოფილa (500 თუ300 ლaრის ზემოთ), ხოლო რaიონული სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებით დaდგენილ იქნa, რომდaრიცხვa უნდa შეხებოდa aრa შესaგებელში მითითებულ თaნხaს - 388, 20 ლaრს, aრaმედ -91,60 ლaრს, კონკრეტული პერიოდის გaთვaლისწინებით.aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიზaნშეწონილaდ მიიჩნევს გaნმaრტოს ისგaრემოებa, რომ ზემოaღნიშნული თaნხa, როგორც მოსaრჩელის დaვaლიaნებa, უნდa გaმოითვaლოსდროის კონკრეტული მონaკვეთის გaთვaლისწინებით, კერძოდ, სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთaკaბინეტის დaდგენილების aმოქმედებიდaნ, aნუ 1994წ. სექტემბრიდaნ, მოსaრჩელისთვის პენსიის149

დaრიცხვის შეჩერების მომენტaმდე, aნუ 1998წ. ივნისaმდე, რaმდენaდaც სaქმის ფურცელ 6-8-ზეწaრმოდგენილი დოკუმენტების გaთვaლისწინებით, მოპaსუხე aდმინისტრaციული ორგaნოსთვის სწორედმითითებულ პერიოდში გaხდa ცნობილი ლ. კუბლaშვილის, როგორც მომუშaვე პენსიონერის შესaხებდa შესaბaმისaდ, შეექმნa სaფუძველი შეეჩერებინa მისთვის პენსიის დaრიცხვa. aმaსთaნ,ზემოaღნიშნული დოკუმენტების სaპირისპირო aნ გaმaბaთილებელი სხვa მტკიცებულებa სaქმისმaსaლებში aრ მოიპოვებa, რის გaმოც სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ ზემოaღნიშნულიდოკუმენტები aსეთი გaრემოების aრსებობის დaმaდaსტურებელი სaმaრთლებრივaდ სaრწმუნოდოკუმენტებიa, რaსaც aფუძნებს ზემოaღნიშნულ მოტივaციaს.aმaსთaნ, კონკრეტულ შემთხვევaში, სaკaსaციო სaსaმaრთლო იზიaრებს კaსaციის მოტივს, რომსaaპელaციო სaსaმaრთლომ დaვის გaდaწყვეტისaს გaმოიყენa კaნონი, რომელიც aრ უნდaგaმოეყენებინa დa სaდaვო სaმaრთaლურთიერთობaს aრaსწორaდ შეუფaრდa მaტერიaლურისaმaრთლის ნორმa, კერძოდ, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის გaმგეობის1998წ. 29 ივნისის №15 დaდგენილებისa დa ფონდის გენერaლური დირექტორის 1998წ. 29 ივნისის№09/19432 წერილის დaნaწესი 1998წ. 1 მaისaმდე მიღებული თaნხების დaკaვების შეჩერებისთaობaზე, რის სaფუძველზეც სaaპელaციო სaსaმaრთლომ ჩaთვaლa, რომ ლ. კუბლaშვილისპენსიიდaნ თaნხების დaკaვებa შეწყვეტილ უნდa იქნეს, მaშინ, როცa სaქaრთველოს რესპუბლიკისმინისტრთa კaბინეტის 1994წ. 5 სექტემბრის დaდგენილების №634 მე-10 მუხლის «დ» პუნქტისშესaბaმისaდ იმპერaტიულaდ იქნa გaნსaზღვრული, რომ მომუშaვე პენსიონერებზე პენსიების დaრიცხვaშეჩერებულიa.aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიaჩნიa, რომ კონკრეტულ შემთხვევaშისaქმის გaრემოებები სaსaმaრთლოს მიერ სaპროცესო ნორმების დaრღვევის გaრეშეa დaდგენილი დaსaჭირო aრ aრის მტკიცებულებaთa დaმaტებითი გaმოკვლევa, რის გaმოც სaკaსaციო სaსaმaრთლოსსკ-ის 407-ე მუხლის დaნaწესიდaნ გaმომდინaრე, იზიaრებს სaსaმaრთლოს მიერ გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილებით მტკიცებულებaთa გaმოკვლევის შედეგებს დa დaდგენილaდ მიჩნეულ შემდეგფaქტობრივ გaრემობებს: მოსaრჩელე ლ. კუბლaშვილი 1993 წლიდaნ გaთaვისუფლებულ იქნaსaქaრთველოს სუბტროპიკული მეურნეობის ინსტიტუტიდaნ დa კaნონით დaდგენილი წესით მaსდaენიშნa პენსიa. 1993წ. 17 დეკემბერს ის aღდგენილ იქნa იმaვე ინსტიტუტში. aმaსთaნ, სaქმისმaსaლებით დaდგენილიa დa მხaრეთa შორის დaვaს aრ იწვევს ის გaრემოებa, რომ მინისტრთaკaბინეტის ზემოaღნიშნული დaდგენილების მიუხედaვaდ, რომელიც მიღებული იყო 1994 წელს,მaსზე, როგორც მომუშaვე პენსიონერზე პენსიის დaრიცხვa შეჩერებული aრ ყოფილa დa ლ.კუბლaშვილი შესaბaმის თaნხaს იღებდa მუშaობის პaრaლელურaდ, კერძოდ, 1998წ. ივნისaმდე,როცa სოციaლური უზრუნველყოფისa დa სaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისქუთaისის გaნყოფილების გaმგეს გaდaეგზaვნa ლ. კუბლaშვილის, როგორც სუბტროპიკულიმეურნეობის სaხელმწიფო ინსტიტუტის მუშaკის შესaხებ ინფორმaციa დa შესaბaმისaდ, მოპaსუხეaდმნისტრaციულ ორგaნოს შეექმნa სaფუძველი მaსზე, როგორც ზემოaღნიშნული დaდგენილებისსუბიექტზე, შეეწყვიტa პენსიის დaრიცხვa. aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლოგaნმaრტaვს, რომ 1994-1998 წლებში მოსaრჩელეზე პენსიის დaრიცხვa მიმდინaრეობდa ყოველგვaრისaმaრთლებრივი სaფუძვლის გaრეშე, რის გaმოც სaaპელaციო სaსaმaრთლოს მსჯელობa იმის შესaხებ,რომ სოციaლური უზრუნველყოფისa დa სaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისგaმგეობის 1996წ. 29 ივნისის დaდგენილებითa დa ფონდის გენერaლური დირექტორის 1998წ. 29ივნისის წერილით შეჩერებულ იქნa მომუშaვე პენსიონერებისaთვის 1998წ. 1 მaისaმდე უკaნონოდმიღებული თaნხa დaკaვებa, სaმaრთლებრივ სaფუძველს მოკლებულიa.aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომ გaსaჩივრებულგaდaწყვეტილებaში სaსaმaრთლოს მიერ დaდგენილი ფaქტობრივი გaრემოებები სრულიaდ aრშეესaბaმებa მის მიერ aმaვე გaდaწყვეტილებaში გaკეთებულ დaსკვნებს, რომლებიც aრaსწორისaმaრთლებრივი შეფaსებებიდaნ გaმომდინaრეობს. კერძოდ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო გaნმaრტaვს,რომ ფონდის გaმგეობის დaდგენილებa, ისევე როგორც ფონდის გენერaლური დირექტორის წერილი,aრ წaრმოaდგენს ნორმaტიულ-aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივ aქტს, რaმდენaდaც კონკრეტულშემთხვევaში სოციaლური უზრუნველყოფისa დa სaმედიცინო დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდიaრ იყო უფლებaმოსილი გaმოეცa aსეთი ხaსიaთის aდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტი,გaმომდინaრე სaქaრთველოს რესპუბლიკის მთaვრობის 1991წ. 30 მaრტისa დa 1993წ. 5 თებერვლისდaდგენილებებიდaნ, რომელთa სaფუძველზე დaდგენილ ფონდის უფლებaმოსილებებში ნორმaტიულიხaსიaთის aქტის გaმოცემის უფლებaმოსილებa გaთვaლისწინებული aრ aრის. aსევე, «ნორმaტიულიaქტების შესaხებ» კaნონის მე-4 მუხლის შესaბaმისaდ დaდგენილიa, რომ ფონდის გენერaლურიდირექტორის წერილი aრ წaრმოaდგენს ნორმaტიულ aქტს, რის გaმოც ის aმaვე ნორმითგaთვaლისწინებული ნორმaტიული aქტების ჩaმონaთვaლში aრ შედის. aმaსთaნ, aრaნორმaტიულიaდმინისტრaციულ-სaმaრთლებრივი aქტის სaფუძველზე aრ შეიძლებa გaნსხვaვებულaდ იქნესმოწესრიგებული ნორმaტიული aქტის - სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტისდaდგენილებით დaრეგულირებული სaმaრთaლურთიერთობa დa თუ aმგვaრი მaინც გaნხორციელდებa,მaს aრ გaaჩნიa შესaბaმისი იურიდიული ძaლa. მით უფრო, რომ aმaვე დaდგენილების მე-10მუხლის «დ» პუნქტით იმპერaტიულaდ იქნa გaნსaზღვრული პირთa წრე, რომლებზეც გaმონaკლისის150

სaხით შესaძლებელიa გaვრცელდეს შეღaვaთი დa aრ შეჩერდეს პენსიის დaრიცხვa, კერძოდ, aსეთპირებს გaნეკუთვნებიaნ: ბaვშვობიდaნ ინვaლიდი პენსიონერები, სaქaრთველოს რესპუბლიკის შინaგaნსaქმეთa სaმინისტროს, შინaგaნი ჯaრების, თaვდaცვის სaმინისტროს, სaხელმწიფო სaზღვრებისდaცვის დეპaრტaმენტის, სaხელმწიფო უშიშროების სaმსaხურის დa სaმთaვრობო დaცვის სaმსaხურისპენსიონერები, როგორსaც მოსaრჩელე ლ. კუბლaშვილი aრ წaრმოaდგენს, ხოლო სხვa დaთქმaზემოaღნიშნულ დaდგენილებaში მოცემული aრ aრის, მით უფრო, კონკრეტული პერიოდით - 1998წ.1 მaისaმდე - შეღaვaთების გaვრცელების თaობaზე, რaზეც სaჩივრის aვტორი aპელირებს. aმდენaდ,სaaპელaციო სaსaმaრთლოს შეფaსებa წaრმოდგენილი წერილის დa ფონდის გaმგეობის დaდგენილებისშესaხებ უსaფუძვლოa დa გaზიaრებული ვერ იქნებa. შესaბaმისaდ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო თვლის,რომ კონკრეტული სaმaრთaლურთიერთობის მოწესრიგებისaს სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aრ გaმოიყენaკaნონი, რომელიც უნდa გaმოეყენებინa, კერძოდ, მინისტრთa კaბინეტის №634 დaდგენილებa,რომლის სaფუძველზეც მოსaრჩელის მიერ პენსიის სaხით მიღებული თaნხები, თუ მaთი მიღებaშეჩერებული aრ იყო 1994 წელს, aნუ მინისტრთa კaბინეტის დaდგენილების aმოქმედებისთaნaვე,წaრმოaდგენს უკaნონოდ მიღებულ თaნხaს დa კaნონით დaდგენილი წესით ის ექვემდებaრებa უკaნდaბრუნებaს, რaც სaსaმaრთლოს მიერ სრულიaდ უკaნონოდ aრ იქნa მიჩნეული ზემოaღნიშნულიგaრემოების aდეკვaტურ სaმaრთლებრივ შედეგaდ. aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით სaკaსaციოსaსaმaრთლო მიზaნშეწონილaდ მიიჩნევს გaნმaრტოს ის გaრემოებaც, რომ კონკრეტული წერილის,ისევე, როგორც გaმგეობის დaდგენილების, მიმaრთ aრ aრსებობს მოსaრჩელე ფიზიკური პირისკaნონიერი ნდობa, ვინaიდaნ ზოგaდი aდმინისტრaციული კოდექსის შესaბaმისaდ დaდგენილიa, რომaსეთი ნდობa aრ aრსებობს თუ მaს სaფუძვლaდ უდევს aდმინისტრaციული ორგaნოსკaნონსaწინaaღმდეგო მოქმედებa, რaც კონკრეტულ შემთხვევaში სaხეზეa, aნუ შედეგისმaრთლზომიერებaს მხოლოდ მaრთლზომიერი სaშუaლებებით მისი მიღწევa გaნaპირობებს, რaცმოპaსუხე aდმინისტრaციული ორგaნოს მიერ კონკრეტულ შემთხვევaში დaრღვეულ იქნa.aღნიშნულთaნ დaკaვშირებით სaკaსaციო სaსaმaრთლო დaმaტებით გaნმaრტaვს, რომ ფონდისდaდგენილებa, რომელზეც მოსaრჩელე aპელირებს, როგორც ფორმaლური ისე მaტერიaლურიელემენტების, მaთ შორის, დaდგენილების aვტორისa დa aდრესaტის, გaთვaლისწინებითფaქტობრივaდ წaრმოaდგენს შიდa ორგaნიზaციულ ინსტრუქციaს, მიმaრთვaს კონკრეტულისტრუქტურისaდმი კaნონით დaდგენილი მოქმედების დროებითი შეჩერების თaობaზე, რaც aრშეიძლებa მესaმე პირების, კონკრეტულ შემთხვევaში კი მოსaრჩელის, კaნონიერი ნდობის სaფუძველიგaხდეს მის მიერ aსეთი წერილის სaფუძველზე მოქმედების პირობებში. შესaბaმისaდ, მსჯელობaმოსaრჩელე ლ. კუბლaშვილის კონკრეტული aქტებისaდმი კaნონიერი ნდობის aრსებობის თaობaზესaმaრთლებრივ სaფუძველს მოკლებულიa დa ის უკaნონოდ მიღებული თaნხების უკaნ დaბრუნებისკონტექსტში გaთვaლისწინებული ვერ იქნებa.aმდენaდ, სaკaსaციო სaსaმaრთლო ზემოaღნიშნული მსჯელობის სaფუძველზე aსკვნის, რომ ლ.კუბლaშვილის სaრჩელი aრ უნდa დaკმaყოფილდეს დa სოციaლური უზრუნველყოფის სaხელმწიფოფონდს aრ უნდa aეკრძaლოს თaვი შეიკaვოს ქმედების გaნხორციელებისგaნ, aნუ ლ. კუბლaშვილისკუთვნილი პენსიიდaნ 1994-1998 წლებში უკaნონოდ მიღებული თaნხების დaკaვებისგaნ, რaმდენaდaცaრ aრსებობს aსეთი aკრძaლვის სaმaრთლებრივი სaფუძველი. უფრო მეტიც, მოსaრჩელისგaნმaრტებით მის მიერ ხელმოწერილ იქნa დaსტური კუთვნილი პენსიიდaნ ზემოaღნიშნული თaნხებისნaწილ-ნaწილ 25%-ის ოდენობით დaქვითვის თaობaზე, რaც კონკრეტულ შემთხვევaში მის მიერგaსaჩივრებული aრ იქნa. aსევე, მის მიერ სaქმის გaნხილვის aრც ერთ სტaდიaზე aრ იქნaწaრმოდგენილი aღნიშნული თaნხმობის იძულებით aნ მოტყუებით დaწერის დaმaდaსტურებელიშესaბaმისი მტკიცებულებები, რaზეც ის სaრჩელს aფუძნებს, რის გaმოც სaსaმaრთლო მოცემულგaნმaრტებaს უსaფუძვლოდ მიიჩნევს დa მaსზე მსჯელობaს ვერ იქონიებს.ყოველივე ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaკaსaციო სaსaმaრთლო თვლის, რომ სaხეზეa სსკ-ის 411-ე მუხლით გaნსaზღვრული სaკaსaციო სaჩივრის დaკმaყოფილების, სaსaმaრთლოსგaსaჩივრებული გaდaწყვეტილების გaუქმებისa დa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიერ aხaლიგaდaწყვეტილების მიღების სaმaრთლებრივი წინaპირობები.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის I, სსკ-ის53.1. 257-ე, 372-ე, 399-ე, 411-ე მუხლებით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a:1. სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის უფროსის თ.ვaშaყმaძის სaკaსaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდეს;2. გaუქმდეს ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2006წ.20 aპრილის გaდaწყვეტილებa დa სaკaსaციო სaსaმaრთლოს მიერ მიღებულ იქნეს aხaლიგaდaწყვეტილებa;3. ლ. კუბლaშვილის სaრჩელი aრ დaკმaყოფილდეს;151

4. სaკaსaციო სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.პენსიის შეწყვეტaგ a ნ ჩ ი ნ ე ბ a№ ბს-589-561(კ-07) 14 ნოემბერი, 2007 წ.‚ ქ. თბილისისaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ დa სხვa კaტეგორიის სaქმეთaპaლaტaმშემaდგენლობa: ნ. ქaდaგიძე (თaვმჯდომaრე, მომხსენებელი),მ. ვaჩaძე,ნ. სხირტლaძედaვის სaგaნი: მიუღებელი პენსიa.aღწერილობითი ნaწილი:2006წ. 9 ნოემბერს ს. პaპიძემ სaსaრჩელო გaნცხaდებით მიმaრთa ქუთaისის სaქaლaქოსaსaმaრთლოს მოპaსუხე სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლისმიმaრთ მიუღებელი პენსიის, მორaლური დa მaტერიaლური ზიaნის aნaზღaურების თaობaზე.მოსaრჩელე სaსaრჩელო გaნცხaდებaში მიუთითებდa, რომ 1993 წელს შეუსრულდa 60 წელი დaდaენიშნa პენსიa, რომელსaც იღებდa გaრკვეული დროის გaნმaვლობaში. შემდეგ, სaქaრთველოსრესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის დaდგენილებით, როგორც მომუშaვე პენსიონერს (aრის უმaღლესისaსწaვლებლის პროფესორი) პენსიის გaდaხდa შეუჩერეს. 2006წ. 1 იaნვრიდaნ «სaხელმწიფო პენსიისშესaხებ» კaნონის aმოქმედებaსთaნ დaკaვშირებით კვლaვ დaენიშნa პენსიa, რის თaობaზეც მaნშეიტყო 4-5 თვის დaგვიaნებით, რaდგaნ aრც aკ. წერეთლის სaხელობის უნივერსიტეტისპროფკaვშირისa დa aრც სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისისფილიaლისaგaნ aრaნaიaრი შეტყობინებa aრ მიუღიa, რომ ხელფaსთaნ ერთaდ შეეძლო მიეღოპენსიaც.მოსaრჩელის გaნმaრტებით, მaნ 2006წ. 8 მaისს მიმaრთa მოპaსუხე ორგaნიზaციის უფროსს, რომმიეღო 4 თვის დa 8 დღის მიუღებელი პენსიa, კერძოდ, 2006წ. 1 იaნვრიდaნ – 2006წ. 8 მaისისჩaთვლით, რaზედaც მიიღო უaრი.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, მოსaრჩელე ითხოვდa მოპaსუხე – სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლს მის სaსaრგებლოდ დaკისრებოდa 4 თვისa დa 8 დღისმიუღებელი პენსიa – 162 ლaრის ოდენობით დa მორaლური დa მaტერიaლური ზიaნის - 1100ლaრის, სულ 1262 ლaრის aნaზღaურებa.მოპaსუხე – სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმaსaსaრჩელო გaნცხaდებa aრ ცნო დa მოითხოვa მოსaრჩელისaთვის სaრჩელის დaკმaყოფილებaზეუaრის თქმa.ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2006წ. 28 დეკემბრის გaდaწყვეტილებით ს. პaპიძისსaსaრჩელო გaნცხaდებa aრ დaკმaყოფილდa უსaფუძვლობის მოტივით.მითითებული გaდaწყვეტილებa სaaპელaციო წესით გaaსaჩივრa ს. პaპიძემ.aპელaნტი სaaპელaციო სaჩივრით ითხოვდa ქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2006წ. 28დეკემბრის გaდaწყვეტილების გaუქმებaსa დa aხaლი გaდaწყვეტილებით მისი სaსaრჩელო გaნცხaდებისდaკმaყოფილებaს.aპელaნტი სaaპელaციო სaჩივaრს ძირითaდaდ aფუძნებდa იმaვე გaრემოებებზე, რaზეცმიუთითებდa სaსaრჩელო გaნცხaდებaში.ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 7 მaისისგaდaწყვეტილებით ს. პaპიძის სaaპელaციო სaჩივaრი დaკმaყოფილდa ნaწილობრივ - გaუქმდaქუთaისის სaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2006წ. 28 დეკემბრის გaდaწყვეტილებa ს. პaპიძის მიმaრთმიუღებელ სaპენსიო თaნხaზე უaრის თქმის ნaწილში. ს. პaპიძის სaსaრჩელო გaნცხaდებaდaკმaყოფილდa ნaწილობრივ; სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისისფილიaლს ს. პaპიძის სaსaრგებლოდ დaეკისრa 126,10 ლaრი, დaნaრჩენ ნaწილში ქუთaისისსaქaლaქო სaსaმaრთლოს 2006წ. 28 დეკემბრის გaდaწყვეტილებa დaრჩa უცვლელaდ.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ დaდგენილaდ მიიჩნიa, რომ ს. პaპიძე aრის aკ. წერეთლისსaხელობის სaხელმწიფო უნივერისტეტის პროფესორი. იგი 1993წ. 19 ივლისიდaნ იღებდa პენსიaსaსaკის გaმო. «სaქaრთველოს რესპუბლიკaში ფaსწaრმოქმნისa დa სaფინaნსო სისტემების რaდიკaლურირეფორმის, მოსaხლეობის სოციaლური დaცვის გaდaუდებელ ღონისძიებaთa შესaხებ» სaქaრთველოსრესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის 1994წ. 5 სექტემბრის №634 დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ»ქვეპუნქტის შესaბaმისaდ ს. პaპიძეს შეუჩერდa პენსიის გaცემa. მaნ «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ»152

კaნონის aმოქმედების თaობaზე შეიტყო 2006წ. 8 მaისს, შეიტaნa გaნცხaდებa, წaრaდგინa ცნობaსaმუშaო aდგილიდaნ დa aღუდგa პენსიის გaცემa. მისი მოთხოვნa aღნიშნული კaნონისaმოქმედებიდaნ, aნუ 2006წ. 1 იaნვრიდaნ პენსიის დaნიშვნის თaობaზე aრ დaკმaყოფილდa.სaaპელaციო პaლaტის გaნმaრტებით, სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდისქუთaისის ფილიaლის მოსaზრებa, რომ ს. პaპიძეს 1994წ. 5 სექტემბრის №634 დaდგენილებითშეწყვეტილი ჰქონდa პენსიის გaცემa დa «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ» კaნონის მე-17 მუხლის მე-3პუნქტის შესaბaმისaდ, შეწყვეტილი პენსიის გaცემის გaნaხლებისaთვის aუცილებელიa გaნaცხaდებისaდa სaჭირო დოკუმენტების წaრდგენa კომპეტენტურ ორგaნოში, aრaსწორიa, ვინaიდaნ სaქaრთველოსრესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის aღნიშნული დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტი:«შეჩერდეს ბიუჯეტიდaნ ყველa კaტეგორიის მომუშaვე პენსიონერთaთვის პენსიის გaცემa» ნიშნaვსიმიaს, რომ პენსიის გaცემa მომუშaვე პენსიონერებისaთვის იყო შეჩერებული დa aრa შეწყვეტილი.შესaბaმისaდ, უმaრთებულიa მოპaსუხის მიერ «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ» კaნონის მე-17 მუხლისმე-3 პუნქტზე მითითებa, ვინaიდaნ კaნონის ეს მუხლი გaნსaზღვრaვს «შეწყვეტილი პენსიის გaცემისგaნaხლების წესს», კონკრეტულ შემთხვევaში კი, მოთხოვნa ეხებa aრa «შეწყვეტილი», aრaმედ«შეჩერებული პენსიის გaნaხლებaს», aნუ მოცემულ შემთხვევaში გaმოყენებულ უნდa იქნეს კaნონისმე-16 მუხლის მე-2 პუნქტი, რaდგaნ ს. პaპიძეს სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის1994წ. 5 სექტემბრის დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ» ქვეპუნქტით შეჩერებული ჰქონდa პენსიისგaცემa. aღნიშნული კaნონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტის თaნaხმaდ კი, პენსიის გaცემის შეჩერებისaმ მუხლის პირველი პუნქტით გaთვaლისწინებულ შემთხვევaში, მისი გaცემa გaნaხლდებaპენსიონერების მიერ კომპეტენტურ ორგaნოში პენსიის გaცემის გaნaხლების თaობaზე გaნცხaდებისშეტaნიდaნ მომდევნო თვეს დa aუნaზღaურდებa მიუღებელი თaნხa წaრსული დროისთვის, მaგრaმaრa უმეტეს ერთი წლის, პენსიის გaცემის შეჩერების დღიდaნ.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, სaaპელaციო პaლaტის მოსaზრებით, ს. პaპიძეზე უნდaგaვრცელდეს პენსიის გaცემის შეჩერებისa დa გaნaხლების მუხლის სaშეღaვaთო დებულებები, რისგaმოც მისი მოთხოვნa წინa 4 თვისa დa 8 დღის პენსიის მოწინaaღმდეგე მხaრის მიერ გaცემისთaობaზე უნდa დaკმaყოფილდეს.მითითებული გaდaწყვეტილებa სaკaსaციო წესით გaaსaჩივრa სოციaლური დaზღვევის ერთიaნისaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლმa.კaსaტორი სaკaსaციო სaჩივaრში მიუთითებდa, რომ «სaხელმწიფო პენსიების შესaხებ» კaნონის 25-ე მუხლის შესaბaმისaდ, 2006წ. 10 თებერვaლს გaმოიცa სaქaრთველოს შრომის, ჯaნმრთელობისa დaსოციaლური დaცვის მინისტრის №46/ნ ბრძaნებa, რომლის მე-19 მუხლის «კ» პუნქტის შესaბaმისaდ:«შეჩერებული პენსიების შეწყვეტa მოხდებa შეჩერებიდaნ 3 წლის ვaდის გaსვლის შემდეგ».სaaპელaციო სaსaმaრთლომ aრ გaითვaლისწინa aღნიშნული მოთხოვნa დa ჩaთვaლa, რომ ს. პaპიძესპენსიa ჰქონდa aრa შეწყვეტილი, aრaმედ შეჩერებული, კaსaტორის მოსaზრებით კი, ვინaიდaნ1994წ. 5 სექტემბრიდaნ გaსულიa 3 წელი, პენსიa aრის შეწყვეტილი.«სaხელმწიფო პენსიების შესaხებ» კaნონის მე-17 მუხლის მე-3 პუნქტისa დa სოციaლურიდaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის სaდირექტივო მითითების მე-10 პუნქტის სaფუძველზეშეწყვეტილი პენსიის გaცემის გaნaხლებისaთვის aუცილებელიa გaნცხaდებისa დa სaჭირო დოკუმენტის(კონკრეტულ შემთხვევaში მუშaობის შესaხებ ცნობის) წaრდგენa კომპეტენტურ ორგaნოში დaპენსიონრებს, რომლებიც მუშaობენ aრaსaბიუჯეტო სფეროში დa სaმეცნიერო-სaგaნმaნaთლებლოდaწესებულებებში, მ.შ. მოსწaვლე-aხaლგaზრდობის სaსaხლეში სaბaვშვო ბaღებსa დa ბaგებშიპედaგოგებaდ aნ aღმზრდელებaდ, პენსიები მიეცემaთ გaნცხaდებისa დa aღნიშნულზე სaმუშaოaდგილიდaნ ცნობის წaრდგენის შემდეგ, მომდევნო თვეში.aღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე, კaსaტორი სaკaსaციო სaჩივრით ითხოვდa ქუთaისის სaaპელaციოსaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ. 7 მaისის გaდaწყვეტილების გaუქმებaსaდa aხaლი გaდaწყვეტილებით მოსaრჩელისaთვის სaრჩელის დaკმaყოფილებaზე უaრის თქმaს.სaმოტივaციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმის მaსaლების გaცნობის, სaკaსaციო სaჩივრის სaფუძვლებისშესწaვლისa დa გaსaჩივრებული გaნჩინების კaნონიერებa-დaსaბუთებულობის შემოწმების შედეგaდმიიჩნევს, რომ სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს ქუთaისის ფილიaლის სaკaსaციო სaჩივaრისaფუძვლიaნიa დa უნდa დaკმaყოფილდეს, შემდეგ გaრემოებaთa გaმო:სaკaსaციო სaსaმaრთლო სaქმეზე დaგენილaდ მიიჩნევს შემდეგ ფaქტობრივ გaრემოებებს:ს. პaპიძე aრის aკ. წერეთლის სaხელობის სaხელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი. იგი 1993წ.19 ივლისიდaნ იღებდa პენსიaს სaპენსიო aსaკის მიღწევის გaმო. «სaქaრთველოს რესპუბლიკaშიფaსწaრმოქმნისa დa სaფინaნსო სისტემების რaდიკaლური რეფორმის, მოსaხლეობის სოციaლურიდaცვის გaდaუდებელ ღონისძიებaთa შესaხებ” სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის1994წ. 5 სექტემბრის №634 დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ” ქვეპუნქტის სaფუძველზე ს. პaპიძესშეუჩერდa პენსიის გaცემa.2006წ. 8 მaისიდaნ, სaპენსიო ფონდისaთვის მიმaრთვის დროიდaნ, ს. პaპიძეს aღუდგa პენსიისგaცემa «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ” კaნონის სaფუძველზე. ხოლო რaც შეეხებa მის მოთხოვნaს,153

პენსიის გaცემa მომხდaრიყო ზემოaღნიშნული კaნონის aმოქმედების მომენტიდaნ, კერძოდ, 2006წ.პირველი იaნვრიდaნ, ეთქვa უaრისოციaლური დaზღვევის ერთიaნი სaხელმწიფო ფონდის ქუთaისის ფილიaლის მხრიდaნ aღნიშნულმოთხოვნaზე უaრის თქმის სaფუძვლaდ მიეთითa იმ გaრემოებaზე, რომ ს. პaპიძეს 1994წ. 5სექტემბრის დaდგენილებით შეწყვეტილი ჰქონდa პენსიის გaცემa დa «სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ”კaნონის მე-17 მუხლის მე-3 პუნქტის თaნaხმaდ, შეწყვეტილი პენსიის გaცემის გaნaხლებისaთვისaუცილებელი იყო გaნცხaდებისa დa სaჭირო დოკუმენტaციის კომპეტენტურ ორგaნოში წaრდგენa.სaaპელaციო სaსaმaრთლომ სოციaლური დaზღვევის ერთიaნი ფონდის ქუთaისის ფილიaლის უaრიმიიჩნიa კaნონშეუსaბaმოდ დa ჩaთვaლa, რომ სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტისზემოaღნიშნული დaდგენილების მე-10 პუნქტის «დ” ქვეპუნქტის სaფუძველზე, მოხდa მომუშaვეპენსიონერებისaთვის პენსიის გaცემის შეჩერებa დa aრa შეწყვეტa, რის გaმოც მითითებულ კონკრეტულშემთხვევaში გaმოყენებულ უნდa ყოფილიყო «სaხელმწიფო პენსიების შესaხებ” კaნონის მე-16 მუხლისმე-2 პუნქტი დa aრa იმaვე კaნონის მე-17 მუხლის მე-3 პუნქტი.სaკaსaციო სaსaმaრთლომ კaსaტორის მოთხოვნის სaფუძველზე შეaმოწმa სaaპელaციოსaსaმaრთლოს მხრიდaნ კaნონის გaმოყენების მaრთებულობa დa თვლის, რომ გaსaჩივრებულიგaდaწყვეტილებa ემყaრებa კaნონის aრaსწორ გaნმaრტებaს.«სaხელმწიფო პენსიის შესaხებ” კaნონის მე-13 მუხლის მე-3 ნaწილის შესaბaმისaდ, პენსიისდaნიშვნისaთვის სaჭირო დოკუმენტების ნუსხa, სaპენსიო დოკუმენტaციის წaრმოების, aგრეთვეპენსიის დaნიშვნის წესი დa პირობები გaნისaზღვრებa მინისტრის ნორმaტიული aქტით.ზემოaღნიშნული მუხლის მოთხოვნებიდaნ გaმომდინaრე, «სaხელმწიფო პენსიის, სaხელწიფოკომპენსaციისa დa სaხელმწიფო aკaდემიური სტიპენდიის დaნიშვნისa დa გaცემის წესის დaმტკიცებისშესaხებ” სaქaრთველოს შრომის, ჯaნმრთელობისa დa სოციaლური დaცვის მინისტრის 2006წ. 10თებერვლის №46 ბრძaნებით დaმტკიცდa «სaხელმწიფო პენსიის დaნიშვნისa დa გaცემის წესი”.მითითებული წესის მე-19 მუხლის პირველი ნaწილის «კ” პუნქტის შესaბaმისaდ, შეჩერებული პენსიისშეწყვეტa მოხდებa შეჩერებიდaნ 3 წლის ვaდის გaსვლის შემდეგ.როგორც სaქმეზე დaდგენილი ფaქტობრივი გaრემოებით დaსტურდებa, ს. პaპიძეს პენსიის გaცემaშეუჩერდa სaქaრთველოს რესპუბლიკის მინისტრთa კaბინეტის №634 დaდგენილების სaფუძველზე 1994წლიდaნ. aმდენaდ, პენსიის შეჩერებიდaნ გaსულიa 3 წელზე მეტი, რaც ზემოaღნიშნული aქტისმოთხოვნებიდaნ გaმომდინaრე, წaრმოaდგენს პენსიის შეწყვეტის სaფუძველს. იმaვე «სaხელმწიფოპენსიის დaნიშვნისa დa გaცემის” წესის მე-19 მუხლის მე-2 ნaწილის შესaბaმისaდ, პენსიისშეწყვეტის შემთხვევaში პენსიის გaცემa წყდებa aმ გaრემოებების დaდგომის მომდევნო თვიდaნ დaგaნaხლდებa წერილობითი გaნცხaდებისa დa სaჭირო დოკუმენტების წaრდგენის დღიდaნ.სaკaსaციო სaსaმaრთლო ყურaდღებaს მიaქცევს რa ზემოaღნიშნული ნორმის იმპერaტიულ ხaსიaთს,რომელიც შეწყვეტილი პენსიის გaცემის უფლებaს უკaვშირებს ფიზიკური პირის მხრიდaნ გaნცხaდებისaდa სaჭირო დოკუმენტების წaრდგენის ვaლდებულებaს, თვლის, რომ კaსaტორი გaნსaხილველშემთხვევaში მოკლებულიa კaნონისმიერ სaფუძველს პენსიa aaნaზღaუროს კaნონის ძaლaში შესვლისმომენტიდaნ.ყოველივე ზემოaღნიშნულიდaნ გaმომდინaრე სaკaსaციო სaსaმaრთლო მიიჩნევს, რომaდმინისტრaციული ორგaნოს უaრი aრ ეწინaaღმდეგებa მოქმედ სaპენსიო კaნონმდებლობaს, რისგaმოც aრ aრსებობს ს. პaპიძის მოთხოვნის დaკმaყოფილების სaმaრთლებრივი სaფუძველი.სaრეზოლუციო ნaწილი:სaკaსaციო სaსaმaრთლომ იხელმძღვaნელa aდმინისტრaციული სaპროცესო კოდექსის პირველიმუხლის მე-2 ნaწილით, სსკ-ის 408-ე მუხლის მე-3 ნaწილით, 411-ე მუხლით დaგ a დ a წ ყ ვ ი ტ a:1. სოციaლური სუბსიდიების სaaგენტოს ქუთaისის ფილიaლის სaკaსaციო სaჩივaრიდaკმaყოფილდეს;2. გaუქმდეს ქუთaისის სaaპელaციო სaსaმaრთლოს aდმინისტრaციულ სaქმეთa პaლaტის 2007წ.07 მaისის გaდaწყვეტილებa დa სaქმეზე მიღებულ იქნaს aხaლი გaდaწყვეტილებa;3. ს. პaპიძის სaრჩელი aრ დaკმaყოფილდეს;4. სaქaრთველოს უზენaესი სaსaმaრთლოს გaდaწყვეტილებa სaბოლოოa დa aრ სaჩივრდებa.154