12.07.2015 Views

“Ban sigui traha huntu” - Rijksdienst Caribisch Nederland

“Ban sigui traha huntu” - Rijksdienst Caribisch Nederland

“Ban sigui traha huntu” - Rijksdienst Caribisch Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

“Ban <strong>sigui</strong> <strong>traha</strong> huntu”Enkuesta di Opinion Hulanda Karibense—Midishon UnuSiguiente estudio di opinion di e siudadanonan di HulandaKaribense tokante e kambionan ku a bini komo resultado di estruktura estatal nobo den ReinoCurconsult, òktober 2012


CurconsultResearch & management consultantsKontenidoResúmen ehekutivo........................................................................................................... 21 Introdukshon ............................................................................................................ 72 Método di Enkuesta di Opinion .................................................................................... 93 RCN i e servisionan di Reino riba e islanan...................................................................113.1 Kontakto ku Servisionan di Reino i familiaridat ku Representante di Reino ...................113.2 Kuido médiko .......................................................................................................123.3 Seguridat i polis ...................................................................................................143.4 Duana i servisio di impuesto ..................................................................................163.5 Enseñansa hulandes karibense ...............................................................................183.6 Servisio di Imigrashon i Naturalisashon (IND) ..........................................................204 Desaroyo di entrada i forsa di kompra.........................................................................225 Opinion tokante Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense ..............................................246 Situashon aktual i futuro di e isla ...............................................................................257 Konklushonnan ........................................................................................................27I. Formulario di enkuesta (vershon na papiamentu) .........................................................29II. Apoyo di e sondeo ....................................................................................................342 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>1


CurconsultResearch & management consultantsResúmen ehekutivoE relashonnan estatal nobo den Reino a trese hopi kambio riba e tres islanan di HulandaKaribense. For di 10 di òktober 2010 (’10-10-10’) Gobièrnu di Reino hulandes ta brinda esiudadanonan un kantidat di servisio via su Ministerionan, bou di nòmber di <strong>Rijksdienst</strong> <strong>Caribisch</strong><strong>Nederland</strong> (RCN).Kon e siudadanonan di Boneiru, St.-Eustatius i Saba mes a eksperensiá e kambionan akí for didia 10 di òktober 2010 (‘10-10-10’), anto kiko nan ta opiná di e servisio ku Gobièrnu di Reino tabrinda. Ademas, e servisio ei ta kumpli ku e espektativanan ku tabata biba riba e islanan tempuku nan a bira parti di Hulanda?Ya ta dos aña ku e islanan akí a bira parti di Hulanda. Aña pasá a tene e promé enkuesta diopinion, ora e islanan tabatin un aña komo parti di Hulanda. Awor, despues di dos aña, a tene edi dos enkuesta di opinion. Kiko a kambia, drecha òf bai atras na komparashon ku 10-10-10?Anto kon a bai ku e servisionan ku Gobièrnu di Reino a brinda e aña ku a pasa? Nan a bai dilantiòf atras?E enkuesta di opinion ta kontestá e <strong>sigui</strong>ente pregunta:”Kon e siudadanonan di Hulanda Karibense ta persibí e kambionan ku a tuma lugá komoresultado di e relashonnan estatal nobo den Reino i ki desaroyo tabatin den e servisio kue Servisionan di Reino ta brinda?”Den tur e enkuestanan di opinion akí, e temanan ku ta keda bini padilanti ta: familiaridat ku RCN iku Representante di Reino, informashon tokante e servisio brindá, kuido médiko, impuesto,enseñansa, e problemátika di imigrashon, desaroyo di entrada i forsa di kompra, i tambe esituashon aktual i futuro riba e islanan.E <strong>sigui</strong>ente resultadonan ta basá riba e asina yamá ‘éénmeting’, esta, ‘midishon unu’. A komparáe resultadonan di e midishon akí ku esnan di e midishon sero, di 2011. Na tur dos okashon, aenkuestá mas di 650 siudadano.RCN i Representante di Reino<strong>Rijksdienst</strong> <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong> (RCN) ta konosí pa 83% di e personanan enkuestá. Pa esiudadanonan, e terenonan di maneho mihó konosí di Gobièrnu di Reino ta kuido médiko, polis,enseñansa, impuesto i kuido sosial.Generalmente, familiaridat di e servisionan di Reino akí ta dependé di kuantu e siudadano ta usaòf bishitá nan. Por ehèmpel, e servisionan di mas usá ta kuido médiko (86%), servisio diimpuesto (65%) i enseñansa (46%).Un minoria di e siudadanonan (27%) so sa ken Representante di Reino ta. Banda di esei, 8% di esiudadanonan sa mas o ménos ken Representante di Reino ta.Informashon tokante terenonan di maneho di Gobièrnu di ReinoA puntra e siudadanonan di e islanan si nan tin sufisiente informashon tokante kuido, impuesto iimigrashon. E kuadro general a base di nan kontestanan ta ku tin hopi mas siudadano ta bisa kunan tin sufisiente informashon riba e tereno akí, na komparashon ku esnan ku no tin sufisienteinformashon. Kompará ku 2011, e kantidat di siudadano bon informá riba e temanan akí naHulanda Karibense a oumentá (mira e tabèl).Te na ki grado e siudadanonan ta sinti ku nan tin sufisiente informashon na 2012 (denparéntesis, 2011) tokante:Servisio di RCN Insufisiente SufisientePakete di kuido médiko 20% (26%) 58% (54%)Kambionan fiskal despues di 1-10-2011 27% (22%) 61% (49%)Prosedimentunan di imigrashon (IND) *) 27% (21%) 57% (42%)N=669, *) N=99Kuido médikoDen bista di siudadania, kuido médiko ta e ‘produkto’ di mas importante di Gobièrnu di Reino.Despues di 10-10-10 tabatin hopi krítika riba kuido médiko, entre otro relashoná ku introdukshondi e formulario pa remedi, mandamentu di pashènt Colombia i Guadeloupe, trámitenan finansiero2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>2


CurconsultResearch & management consultantsdi e gastunan ku e pashènt paga di su mes saku i e tempu di espera pa spesialista i dentistaatendé bo.Na 2012, e nivel di satisfakshon tokante kuido médiko bou di e siudadanonan a subi: 61% ta bisa ku kuido médiko a bai dilanti na komparashon ku 10-10-10 (na 2011tabata 36%); ku kalidat di kuido médiko, 56% ta satisfecho i 14% ta insatisfecho; na 2011, 38%tabata satisfecho i 36% insatisfecho.Seguridat i polisNa 2011, tabatin mas siudadano insatisfecho ku satisfecho tokante funshonamentu di polis. Na2012, e opinion tokante polis a bira mas positivo. E resultadonan di e enkuesta ta mustra kuvisibilidat di polis a oumentá (oumentá: 41%; baha 28%) i funshonamentu di polis a bai dilantina komparashon ku 10-10-10 (43% mehorá, 18% bai atras).E funshonamentu mas positivo akí ta keda reflehá tambe den e sentido di seguridat ku esiudadanonan di Hulanda Karibense tin. E sentido di ku despues di 10-10-10 seguridat a oumentáriba e islanan ta biba serka 48% di e siudadanonan; un aña pasá tabata 31%. Un 18% di esiudadanonan ta opiná ku ta reina un situashon insigur riba nan isla; te ku aña pasá, ta 37%tabata sinti asina.Generalmente, riba e islanan ta reina un opinion positivo tokante kuerpo di bombero. E opinionakí a mehorá tambe na komparashon ku 2011.ImpuestoDia 1 di yanüari 2011 a introdusí un sistema fiskal nobo pa Hulanda Karibense i dia 1 di òktober2011 a hasi sierto modifikashonnan na esaki (pa aliviá e karga di impuesto). Aproksimadamente3/5 parti di e siudadanonan ta bisa ku nan a risibí sufisiente informashon tokante esaki.Pa loke ta kalidat di e servisionan ku Servisio di Impuesto ta brinda, 67% tin un opinion positivo i11% negativo. Na 2011, e siudadanonan tabata un poko ménos positivo tokante funshonamentudi Servisio di Impuesto: e tempu ei, 39% tabata positivo i 24% negativo.Tambe a puntra e enkuestadonan spesífikamente tokante kalidat di servisio di duana, te asina leuku nan tabatin di haber ku esei. Un mayoria di 61% ta satisfecho, 23% ta neutral anto 15% tainsatisfecho ku servisio di duana.EnseñansaA puntra e siudadanonan di e islanan (den 46% porshento di kaso nan ta mayor di mucha diskol) si enseñansa a mehorá riba e islanan (òf nò) despues di 10-10-10. Un mayoria amplio(56%) ta opiná ku enseñansa hulandes karibense a mehorá; na 2011, ta 40% a pensa asina. Un8% di e personanan enkuestá ta haña ku el a bai atras; un aña pasá, 22% tabata pensa asina.E opinion di e siudadanonan, ku den ‘grandes rasgos’ enseñansa a bai dilanti, ta keda reflehátambe den e opinion di siudadania riba kalidat di enseñansa: 60% ta positivo i 9% tin un opinionnegativo riba kalidat di enseñansa na Hulanda Karibense. Pa loke ta futuro di enseñansa riba eislanan, 70% ta positivo i 4% ta negativo na 2012. Un aña pasá, 57% a ekspresá nan mes na unmanera positivo i 13% negativo riba futuro di enseñansa riba e islanan.Imigrashon i INDUn 15% di esnan ku a partisipá tabatin di haber ku IND (Servisio di Imigrashon i Naturalisashon).Mas di mitar di nan (57%) a bisa ku e informashon ku nan a risibí tokante e trámitenan pa hañapèrmit di estadia tabata bon òf sufisiente; 14% no a haña ku ta asina.Un 56% di e klientenan di IND tin un opinion positivo di IND su servisio. Di otro banda, 19% tinun opinion sea mas moderá òf malu al respekto.Un mayoria amplio (61%) ta opiná ku, kompará ku 10-10-10, servisio di IND ta mihó ku di eServisio di Imigrashon òf Ofisina di Senso di ántes. Un grupo chikitu di siudadano (9%) ta opinánèt lo kontrario.Entrada i forsa di kompraE reakshonnan spontáneo ku tabatin den e enkuestanan di opinion di 2011 i 2012 ta mustra kusiudadania ta preokupá ku e desaroyo di entrada i poder di kompra.Un 47% di tur esnan ku a respondé na e enkuesta ta bisa ku, kompará ku 10-10-10, nan entradaneto a bai atras, miéntras ku 16% ta bisa ku nan entrada neto a subi.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>3


CurconsultResearch & management consultantsNa final di kuenta, ta e siudadano su forsa di kompra ta determiná kon e kambionan ta afektá supòtmòni: 67% a duna di konosé ku nan forsa di kompra a bai atras kompará ku 10-10-10; forsadi kompra di 18% a keda meskos i 8% ta bisa ku nan forsa di kompra a bai dilanti. Kompará ku2011, por mira un oumento leve di forsa di kompra di e kasnan di famia. Aña pasá, 81% a bisaku nan forsa di kompra a bai atras, i awor 67%.Di otro banda, e optimismo ku tabatin na 2011 tokante desaroyo di e entrada neto disponibel difamia pa e próksimo añanan, e tempu ei 57%, a baha te 38%.Opinion tokante Gobièrnu di Reino na Hulanda KaribenseA pidi e personanan enkuestá duna Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense un punto, di 1 te 10.Pa 2012, e promedio di e punto akí a sali 6,1, esta, 0,7 punto mas haltu ku na 2011. Riba tur eislanan, na 2012 Gobièrnu di Reino a haña un punto un tiki mas haltu ku na 2011. Na Boneiru takaminda e punto a subi mas.Punto di Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense, 2011, 20122011 2012Boneiru 5,3 6,2St.-Eustatius 5,5 5,7Saba 5,8 6,1Hulanda Karibense 5,4 6,1Apesar ku e punto promedio a subi i e opinion tokante funshonamentu di kuido médiko, servisiodi impuesto, enseñansa i IND a mehorá, na 2012 e opinion tokante funshonamentu di Gobièrnudi Reino a keda mas o ménos meskos ku un aña (12 luna) promé: 27% di esnan ku a respondéna e enkuesta ta haña ku Gobièrnu di Reino su funshonamentu a bai dilanti, miéntras ku 22% tabisa nèt lo kontrario. Un parti supstansial di esnan ku a kontestá e pregunta (42%) a bisa ku el akeda mas o ménos meskos.Situashon aktual riba e islaSituashon riba e islanan a drecha, òf ta atras el a bai for di dia ku nan a bira parti di Hulanda? Ahasi e pregunta akí tantu na 2011 komo 2012. E kontestanan ta indiká ku ta reina un ambienteménos alegre na Hulanda Karibense. Na 2011, 38% di siudadania a opiná ku kos a drecha riba eisla; na 2012 e kantidat ei a baha te 21%. Miéntras ku na 2011, 58% di e siudadanonan riba eislanan tabata pensa ku den futuro kos lo drecha p’e isla, na 2012 e porsentahe akí a baha te na41%.Den e midishon unu, a puntra e personanan enkuestá si, na nan opinion, den futuro kos lo drechaòf bai atras riba nan isla. E kontestanan riba e pregunta akí ta duna un bista masha kla: kos lodrecha riba tereno di enseñansa i kuido di salú; forsa di kompra lo bai atras.KonklushonE resultadonan di e enkuesta di opinion 2012 ta mustra ku den hopi di e áreanan ku a risibí krítikaden e midishon sero awor tabatin progreso. Riba tereno di kuido di salú, enseñansa i seguridat, kuta áreanan importante di maneho, a logra un progreso supstansial na komparashon ku 10-10-10.Kompará ku e promé enkuesta di opinion na 2011, por mira ku servisio riba tereno di kuido disalú, servisio di impuesto i IND a mehorá.Falta di informashon òf informashon insufisiente a bira un asuntu ménos urgente den bista di esiudadanonan.E punto di atenshon di mas importante pa e siudadanonan na Hulanda Karibense ta, i ta keda,desaroyo di forsa di kompra despues di 10-10-10.Podisé ta e bahada di forsa di kompra ei ku mayoria di e siudadanonan riba e islanan a konfrontáta afektá e opinion ku ta reina tokante e servisionan di Reino na Hulanda Karibense. Esei lo porsplika dikon, apesar di e gran grado di satisfakshon ku tin tokante funshonamentu di Gobièrnu diReino, tòg el a haña un 6,1 so riba rapòrt.Otro punto di atenshon ta e desaroyonan riba e isla despues di 10-10-10 i futuro di e isla, temananku generalmente e siudadania tin un opinion negativo tokante dje.E adelantonan den funshonamentu di Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense ta bisto, i ta den edirekshon ei mester <strong>sigui</strong> <strong>traha</strong> tambe. Pero e siudadano ta sinti ku tin ku hasi mas sí, antoprinsipalmente riba tereno di drecha forsa di kompra i krea mihó perspektiva pa futuro di e isla.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>4


CurconsultResearch & management consultants"'0-";:'Q)"'0Q)z..c:u.!!!..c·;:u"'-"'Q)0Q)"'0"0"0..c:"a'.Q)Q)0..5


CurconsultResearch & management consultants“Ban <strong>sigui</strong> <strong>traha</strong> huntu”E n k u es t a d i O p i n i on H ul a n d a K a ri b en s e — Mi d i s h o n Un uS ig uie n te e s t ud io d i o p ini o n d i e s iud ad ano n an d i Hul and a K ar ib e ns e to k an t e ekamb io n an k u a b in i ko mo r e s ultad o d i e s tr ukt ur a e s tata l no b o d e n R e ino2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>6


CurconsultResearch & management consultants1 IntrodukshonNa sèptèmber 2011 tabatin e promé enkuesta di opinion, e asina yamá ‘midishon sero’, tokantefunshonamentu di e servisionan di Reino na Boneiru, St.-Eustatius i Saba. Na sèptèmber 2012 ahasi e di dos enkuesta di opinion, e ‘midishon unu’. Meta di e midishon unu akí ta di midi konpersepshon di e siudadanonan di e islanan ta kambiando.Riba enkargo di Representante di Reino pa Boneiru, St.-Eustatius i Saba, Curconsult a hasi un didos estudio pa sa kon e siudadanonan riba e tres islanan di Hulanda Karibense ta persibí ekambionan ku ta tumando lugá. Mas presis, e meta di e estudio ta lo <strong>sigui</strong>ente:”kon e siudadanonan di Hulanda Karibense ta persibí e kambionan ku a tumalugá komo resultado di e kambionan estatal den Reino i ki desaroyo tabatinden e servisio ku e Servisionan di Reino ta brinda?”Forma di e estudioEnkuesta di Opinion Hulanda Karibense ta konsistí di un enkuesta bou di poblashon di HulandaKaribense pa haña sa nan persepshon. A enkuestá un total di mas di 650 habitante di e islananpa sa kon nan ta persibí e kambionan ku tabatin 1 . A ten’é pa promé bes den e periodo disèptèmber 2011, i awor despues di un aña atrobe, na sèptèmber 2012. Tur dos estudio a tokatemanan ku siudadania mes a bisa ku nan ta haña importante i ku tin di haber direkta- iindirektamente ku Gobièrnu di Reino riba e islanan, entre otro: kalidat di kuido médiko riba e isla; funshonamentu di enseñansa; seguridat i funshonamentu di kuerpo polisial riba e isla; introdukshon di impuesto nobo i funshonamentu di Servisio di Impuesto; funshonamentu di Servisio di Imigrashon i Naturalisashon (IND); konsekuensianan di 10-10-10 riba entrada i forsa di kompra; situashon aktual i futuro di e isla.E enkuestanan di opinion ta duna un bista di e persepshon ku e siudadanonan tin di e kambionanku e posishon estatal nobo di e islanan komo parti di Hulanda a trese kuné.Kontenido di e informe di e enkuesta di opinionE informe akí ta tokante e persepshon ku e siudadanonan tin, na 2011 i 2012, di e kambionan kua tuma lugá. Den e informe akí ta presentá e resultadonan di e midishon unu i kompará nan ku eresultadonan di e midishon sero di 2011, kaminda esei ta posibel i relevante.E informe ta strukturá di e <strong>sigui</strong>ente manera:KapítuloKontenido1 Den e introdukshon ta duna un splikashon breve di e ‘background’ di e enkuesta diopinion, su meta i e temanan ku ta bini padilanti den e midishonnan sero i unu.2 E kapítulo akí, tokante e metodologia ku a usa pa e estudio akí, ta deskribí e métodoku a <strong>sigui</strong> pa produsí e resultadonan.3 Servisio di RCN na e siudadanonan: Na promé lugá ta toka e tema di familiaridat kue servisionan di Reino i e Representante di Reino (3.1). Despues ta trata eservisionan di Gobièrnu di Reino, esta: kuido médiko (3.2), seguridat i polis (3.3),duana i servisio di impuesto (3.4), enseñansa hulandes karibense (3.5) i Servisio diImigrashon i Naturalisashon (3.6).4 Desaroyo di entrada i forsa di kompra despues di 10-10-10. E kapítulo akí ta trata ekontesta riba e pregunta: ‘Kon a bai ku e entrada neto i e forsa di kompra di esiudadanonan?’5 E kapítulo akí ta splika ki punto e siudadanonan a duna Gobièrnu di Reino riba eislanan pa kalifiká su funshonamentu, i ta kontesta pa e pregunta si, na opinion di esiudadano, Gobièrnu di Reino a kuminsá funshoná mihó awor.6 E siudadano ta duna su opinion riba e desaroyonan ku a tuma lugá riba e isladespues di 10-10-10 i bisa kon e ta mira futuro.1 Estudio di persepshonson Hulanda Karibense, Resultadonan di e enkuesta bou di residentenan di HulandaKaribense, Curconsult, òktober 20112 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>7


CurconsultResearch & management consultants7 Ta saka sierto konklushonnan a base di e resultadonan di e midishon unu i ekomparashon ku e midishon sera di un ana pasa.Anekso A. Aki par mira e formulario di enkuesta ku a usa (vershon papiamentu)B. E resultadona n pa kada isla den forma di grafik: Boneiru, St. -Eustatius iSaba susesivamente."0-.":::'Q)"0Q)z..c:u.!!!..c·;:u"'"Q")0Q)"0""00..c:"a'.Q)Q)0..8


CurconsultResearch & management consultants2 Método di e Enkuesta di OpinionE Enkuesta di Opinion ta un estudio kuantitativo. E resultadonan di e estudio ta duna un bistaglobal i total di e opinion-, eksperensia- i ideanan di e siudadanonan relashoná ku e servisionandi Reino na Hulanda Karibense 2 .A dediká hopi atenshon na e formulario di enkuesta. Entre otro, mester a sòru pa por a komparáe resultadonan entre e midishon sero i e midishon unu. Tur e ministerionan di Gobièrnu di Reinona Hulanda Karibense tabata enbolbí den formulashon di e kònsèpt final di e formulario dienkuesta. Finalmente, esei a hiba na un formulario ku 50 pregunta, inkluso 2 pregunta habrí i 9posibilidat pa e partisipantenan reakshoná spontáneamente òf duna nan opinion.Kompará ku e formulario di enkuesta di 2011, tin 7 pregunta ku a kai afó i 19 ku a bini aserka. Epreguntanan ku a disparsé tabatin di haber ku e manera ku e suidadano ta risibí informashon; epreguntanan ku a bini aserka ta trata entre otro polis, duana, tarea di IND i e kambionan kutabatin den e último 12 lunanan. E dos preguntanan habrí ku a bini aserka ta puntra e personaenkuestá kiko na su opinion ta bayendo mihó riba e isla i kiko, segun e, a bai atras.E temanan ku e enkuesta ta trata ta, entre otro, kuido médiko, enseñansa, seguridat, impuesto,imigrashon, forsa di kompra i e desaroyonan riba e islanan.Mayoria di e preguntanan ku a hasi e partisipantenan ta pregunta será. Na kada un di e temananku a puntra e persona enkuestá tokante dje, tabatin posibilidat pa e ekspresá su messpontáneamente òf duna un komentario.A registrá sierto karakterístikanan personal di kada un di esnan ku a partisipá na e enkuesta,esta: sekso, kategoria di edat, e estudio di mas haltu ku e persona a kompletá ku un diploma,kategoria di entrada a base di e entrada familiar neto pa luna, si e persona a nase i krese riba eisla i, den kaso ku no ta asina, kuantu tempu e tin bibá riba e isla.Ta registrá e karakterístikanan personal akí pa por determiná si ta eksistí un relashon entre unsierto karakterístika personal di dje i e kontesta ku el a duna.Por mira e vershon papiamentu di e formulario di enkuesta na anekso I. E ta disponibel napapiamentu, ingles i hulandes. Promé ku a disidí e vershon definitivo di e formulario, a hasi unenkuesta di prueba i a base di esei a hasi sierto kambionan.A tene e enkuestanan telefónikamente. Yamando number fiho i di selular bùrt pa bùrt. Seisenkuestadó a hasi e enkuestanan telefóniko, generalmente den oranan di atardi pa bai kueanochi, di 17:30 te 21:00, i tin biaha den dia tambe, di 10:00 te 17:00. Prinsipalmente naBoneiru a hasi e enkuestanan na papiamentu, na St.-Eustatius i Saba prinsipalmente na ingles, itin bes na hulandes òf spañó, dependiendo di loke e persona enkuestá a preferá.Den e luna di sèptèmber 2012 a hasi 669 enkuesta bou di e siudadanonan di Hulanda Karibensedi 18 aña p’ariba. Na Boneiru a hasi 405, na St.-Eustatius 163 i na Saba 101.E sondeo akí, bou di e habitantenan di 18 aña p’ariba, mester kuadra mas tantu posibel ku ekarakterístikanan di e poblashon total di kada isla. Esei ke men ku e sondeo ku ta parti di eestudio akí mester ta un bon refleho di e proporshon di hende hòmber i hende muhé, e diferentekategorianan di edat, e nivel di formashon i tambe e nivel di entrada riba kada isla, entre otro. Paloke ta e proporshon di hende hòmber i muhé, por kompará e sondeo ku e datonan ku OfisinaSentral di Statistik a kompilá di e poblashon di e islanan. Por mira e resultado den e dos tabèlnan<strong>sigui</strong>ente. Nan ta mustra ku, pa loke ta trata e dos karakterístikanan akí, e sondeo ta un bonrepresentashon di e poblashon di e islanan. (Pa mas apoyo di e sondeo ku dato di statistik, miraanekso II.)2E tipo di estudio akí no ta permití saka konklushon riba funshonamentu di un servisio di Reino na niveldetayá. E estudio akí ta trata solamente nan funshonamentu general di akuerdo ku un sekshon representativodi e siudadanonan di Hulanda Karibense.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>9


CurconsultResearch & management consultantsSekso, komparashon di sondeo ku sifra di poblashon di CBS pa 1-1-2012Boneiru CBS.NLSt.-EustatiusCBS.NL Saba CBS.NLHulandaKaribense CBS.NLHòmber 53.3% 53.1% 53.4% 55.5% 53.5% 52.4% 53.4% 53.4%Muhé 46.7% 46.9% 46.6% 45.5% 46.5% 47.6% 46.6% 46.6%Poblashon total >18 aña 100.0% 100.0% 100.0% 101.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%Kategoria di edat , komparashon di sondeo ku sifra di poblashon di CBS pa 1-1-2012St.-HulandaBoneiru CBS.NL Eustatius CBS.NL Saba CBS.NL Karibense CBS.NL18-29 aña 17% 19% 16% 18% 18% 38% 17% 21%30-39 aña 18% 18% 21% 21% 17% 16% 19% 18%40-49 aña 25% 23% 24% 24% 23% 16% 24% 23%50-59 aña 19% 20% 18% 20% 17% 13% 19% 19%60-69 aña 12% 12% 10% 11% 15% 10% 12% 12%70 aña p’ariba 7% 8% 10% 7% 11% 7% 8% 8%N.a. 2% - 0% - 0% - 1% -Poblashon total >18 aña 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%A base di un nivel di konfiabilidat di 95%, e márgen di eror pa henter Hulanda Karibense ta(±)3,9% 3 . Pa e islanan individual, e márgen ta mas grandi: pa Boneiru ±5,0%; pa St.-Eustatius±7,8% i pa Saba ±9,9% 4 .3A base di un distribushon proporshonal di e sondeo riba henter Hulanda Karibense. Ademas, pa e estudio akí adisidí di <strong>traha</strong> ku kantidatnan fiho di persona enkuestá, esta, 400, 150 i 100 pa Boneiru, St.-Eustatius i Sabarespektivamente. Si a opta pa un distribushon proporshonal pa kada isla, e kantidatnan akí lo tabata 483, 104 i63 respektivamente.4A base di un proporshon di 0,5; esei ke men ku, por ehèmpel, si 50% di esnan ku respondé un siertopregunta a kontestá ku “SI”, nos por ta 95% sigur ku den realidat, si a puntra henter e poblashon di HulandaKaribense, entre 46,1 i 53,9% di nan (sigur) lo a kontestá ku “SI”.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>10


CurconsultResearch & management consultants3 RCN i e servisionan di Reino riba e islananFor di 10 di òktober 2010 (‘10-10-10’), un gran kantidat di ministerio hulandes tinrepresentashon na Hulanda Karibense. A laga nan funshonnan kai bou di <strong>Rijksdienst</strong> <strong>Caribisch</strong><strong>Nederland</strong> (RCN). Ademas a nombra un Representante di Reino ku tin, entre otro, e tarea disupervisá sierto desishonnan di e teritorionan insular, sirbi komo wowo i orea di e ministerionanna Den Haag i fomentá kooperashon entre e parti europeo i esun karibense di Hulanda.E kapítulo akí lo trata:- familiaridat ku e servisionan di RCN i Representante di Reino (3.1)- kuido médiko (3.2)- seguridat i polis (3.3)- Duana i Servisio di Impuesto (3.4)- enseñansa (3.5)- Servisio di Imigrashon i Naturalisashon (3.6)3.1 Kontakto ku Servisionan di Reino i familiaridat kuRepresentante di ReinoKontakto ku <strong>Rijksdienst</strong> <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong> (RCN)Gran mayoria di e siudadanonan riba e islanan di Hulanda Karibense konosé Gobièrnu di Reino.Di esnan enkuestá, 83% por menshoná un òf mas servisio di RCN. Den sekuensia di mas paménos importante, nan ta menshoná kuido médiko, polis, enseñansa, impuesto, kuido sosial iimigrashon.grafik 3.1E echo ku e servisionan akí ta konosí pa e siudadanonan tin di haber ku e echo ku hopi siudadanodi 18 aña p’ariba ya tabatin hopi kontakto ku un òf mas servisio di Reino, manera: kuido médiko(86% di tur siudadano enkuestá), servisio di impuesto (65%), enseñansa (46%), duana (24%),polis (20%) i IND (15%).Kompará ku 2011, e nivel di familiaridat ku e servisionan i kontakto ku e servisionan di Reino akeda práktikamente meskos.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>11


CurconsultResearch & management consultantsFamiliaridat di Hulanda Karibense ku Representante di ReinoKompará ku aña pasá, familiaridat ku Representante di Reino no a kambia. Aña pasá, 28% a bisaku nan sa ken Representante di Reino ta, i awor na 2012 ta 27% a bisa esei.Na Saba ta kaminda familiaridat ku Representante di Reino ta mas abou (15%). Na St.-Eustatiuse ta 34% i na Boneiru 28%.Algun di esnan ku a partisipá na e enkuesta (8%) a bisa ku nan a yega di tende di Representantedi Reino sí, pero nan no sa presis ta ken e ta ni kiko e ta hasi.grafik 3.23.2 Kuido médikoKuido médiko ta e servisio di Gobièrnu di Reino ku e siudadano tin mas di haber kuné:86% tabatin di haber kuné resientemente. Entre otro debí na esei, manera por mira, kasi tursiudadano tin un opinion tokante kuido médiko riba nan isla.Na 2011 a puntra e siudadanonan si nan tabatin sufisiente informashon relashoná ku kuido ribanan isla. Un 24% a kontestá ku nò. Den e midishon unu, e pregunta a bira un tiki mas spesífiko.A puntra e persona enkuestá si e ta na altura di e pakete di kuido ofresé.Un 20% a bisa ku nan no ta sufisientemente na altura di kiko tin den e pakete di kuido. Den e<strong>sigui</strong>ente grafik a pone e resultadonan di 2011 (sufisientemente informá) i di 2012 (na alturatokante e pakete di kuido) banda di otro.grafik 3.32 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>12


CurconsultResearch & management consultantsNa 2011 tabatin bastante krítika riba e kuido médiko ofresé. E temanan ku a bini mas padilanti etempu ei tabata introdukshon di e formulario pa remedi, mandamentu di pashènt eksterior i etempu di espera largu pa bai dentista i spesialista. Di otro banda, un kos konsiderá komo positivoden kuido médiko ta ku a inkluí kuido dental den e pakete di kuido.Na 2011, 38% di esnan enkuestá a opiná positivo i 36% negativo riba kalidat di kuido médiko. Na2012 e imágen di kuido médiko a bira basta mas positivo: 56% tin un opinion positivo i eporsentahe di suidadano ku krítika a baha te 20%.Si tuma kuido médiko promé ku 10-10-10 komo punto di referensia, por bisa ku 61% ta haña kukuido médiko a mehorá; 13% ta haña ku el a bai atras. Un aña pasá, e opinion general tabatamas negativo: 36% di e siudadanonan a bisa ku el a bira mihó, i 37% ku el a bai atras.grafik 3.4E mesun kuadro akí ta bini padilanti ora puntra tokante e kalidat di kuido médiko ku tinaktualmente riba e isla: 60% ta haña ku e ta adekuá òf mas ku adekuá, siendo ku un aña pasá,ta 38% a opiná asina.grafik 3.5Mientras ku na 2011 ya e espektativanan tokante kuido médiko tabata generalmente positivo(60%), awor na 2012 e porsentahe di siudadanonan ku un opinion positivo tokante kalidat dikuido di salú den futuro ta asta mas haltu: 74%. Di 2011 pa 2012, e porsentahe ku ta mirafuturo di kuido di salú skur a baha di 11% te 6%.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>13


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.6Den e midishon sero di 2011, mayoria di e reakshonnan tokante kuido médiko tabata negativo.Awor, den e midishon unu, e kuadro akí a bòltu den un sentido: mitar tabatin reakshon positivo,un kuartu tabata negativo i un kuartu a bisa ku tin mas espasio pa drecha. E reakshonnanspontáneo ta mustra ku e krítika ta dirigí prinsipalmente riba e falta di spesialista riba e isla,informashon defisiente, tempu di espera promé ku haña sita, e gastunan 5 i e barera di idioma oramanda pashènt eksterior.3.3 Seguridat i polisUn aspekto ku ta influensiá seguridat di e siudadano ta funshonamentu di kuerpo di bombero. Un64% di e siudadanonan ta satisfecho, 5% ta insatisfecho i 20% ta neutral al respekto; 11% notin opinion. E kòmbersashon- i entrevistanan di aña pasá a saka na kla ku funshonamentu dikuerpo di bombero no ta un tema di kòmbersashon di tur dia. E tempu ei, tabatin ménossiudadano satisfecho (51%) i mas insatisfecho (15%). Papiando di e resultadonan akí, ta bon pabisa aserka ku servisio di kuerpo di bombero ta un asuntu difísil pa un suidadano komun ikoriente evaluá.Un 20% di poblashon di Hulanda Karibense tabatin kontakto ku polis aña pasá di un manera òfotro. Ta parse ku e opinion ku siudadanonan tin di polis no ta dependé mashá di si nan tabatinkontakto ku polis òf nò.Tabatin tres pregunta tokante funshonamentu di polis: polis ta funshonando mihó kompará ku10-10-10?; polis a kuminsá funshoná mihó den e último 12 lunanan?; i polis a bira mas visibelriba kaya (‘mas blou riba kaya’)?Un 43% di e siudadanonan enkuestá riba e islanan ta di opinion ku polis ta funshoná mihódespues di 10-10-10; 18% ta di opinion ku polis a kuminsá funshoná mas malu, i 32% no taripará niun diferensia kompará ku dos aña pasá.Ora puntra nan si den e último 12 lunanan polis a kuminsá funshoná mihó òf mas malu, ekontestanan ta duna e mesun kuadro akí (mira e gráfiko).Un 41% ta sinti ku tin mas ‘blou riba kaya’ na komparashon ku un aña promé. Di otro banda,28% ta bisa ku visibilidat di polis a bai atras miéntras ku 26% ta sinti ku tin presis mes tantupolis riba kaya ku 2 aña pasá.5Pa loke ta gastu, ta trata aki prinsipalmente di e formulario i e remedinan ku e pakete no ta kubri. Ta parseku den e último aña akí e reakshonnan negativo riba e formulario a baha. Mas estudio lo ta nesesario pa porverifiká esaki.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>14


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.7Debí ku e aña akí e preguntanan tokante polis den e enkuesta a kambia, ta mas difísil pa komparáe kontestanan ku aña pasá. En bista di e kontestanan duná aki riba i a base di e reakshonnanspontáneo di e siudadanonan tokante funshonamentu di polis riba e isla, ta parse ku na 2012 polista hañando ménos krítika i ta presta mihó tambe. Na 2011, 40% tabatainsatisfecho ku funshonamentu di polis. A base di e preguntanan aki riba, ta parse ku einsatisfakshon di siudadanonan ku funshonamentu di polis a baha: 18% ta bisa kufunshonamentu di polis a bai atras na komparashon ku e periodo promé ku 10-10-10 i 18% taopiná ku polis su funshonamentu a bai atras durante e último 12 lunanan.E persepshon mas positivo akí tokante funshonamentu di polis ta ser reflehá tambe den e sentidodi seguridat ku siudadanonan di Hulanda Karibense tin.Pa 48%, e sentido di seguridat a oumentá kompará ku 10-10-10 i ku 12 luna pasá, i pa 30% el akeda meskos. Aproksimadamente unu di kada sinku siudadano enkuestá ta bisa ku su sentido diseguridat a bai atras.Pa 54% di e siudadanonan, na sentido di seguridat den e bario kaminda nan ta biba a mehorá, pa27% el a keda meskos i pa 11% el a deteriorá.grafik 3.8Kompará ku 2011, por konstatá un adelanto bisto den e sentido di seguridat di siudadanonan fordi 10-10-10. E porsentahe di siudadanonan ku ta sinti nan sigur a subi di 31% na 2011 te 48%na 2012. E porsentahe ku ta sinti nan mas insigur a baha di 37% te 18%. E mesun kuadro akí takonta pa tur e islanan, pero na Saba e adelanto pa loke ta e situashon di seguridat ta mas bistoku riba e otro dos islanan.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>15


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.9E reakshonnan spontáneo di e personanan enkuesta ta indiká ku seguridat riba e islanan ifunshonamentu di polis ta bai den bon direkshon. Mas o ménos 2/3 parti di e reakshonnan tapositivo: ta bai bon, hende ta satisfecho i polis ta mas visibel riba kaya. Mayoria di e otroreakshonnan ta krítiko i ta enfatisá ku falta mas blou riba kaya, ku ta reina insiguridat i ku pormihó. Un aña pasá, e reakshonnan spontáneo a menshoná e mesun puntonan, pero e tempu ei tamas o ménos 2/3 parti tabata negativo i 1/3 positivo.3.4 Duana i servisio di impuestoEntrante 1 di yanüari 2011, a introdusí un sistema fiskal kompletamente nobo pa HulandaKaribense. Na lugá di Omzetbelasting a bini Algemene Bestedings Belasting (ABB), a inkorporá eprimanan fiskal den e impuestonan kobrá, anto a introdusí un ‘flat rate’ di 30,4% (te na un máks.di $ 250.000) pa impuesto riba entrada.Na òktober 2011 a introdusí sierto kambionan na e sistema akí, entre otro pa aliviá e peso fiskalku tabatin riba e siudadano un tiki. Pero tabatin, i ainda tin, hopi habitante ku ta haña ku esistema fiskal nobo a pone nan forsa di kompra bai atras (mira Kapítulo 4 tambe al respekto). Sinembargo, e paragraf akí ta tokante funshonamentu di duana i servisio di impuesto (no tokante esistema fiskal ni e peso fiskal riba e siudadanonan).DuanaDi esnan ku a partisipá na e enkuesta, 24% tabatin kontakto ku duana den e 12 lunanan ku apasa. A puntra e grupo akí kon nan ta haña e kalidat di servisio i si el a mehorá òf bai atras(hopi) den e aña ku a pasa.Un mayoria amplio di 61% ta haña ku kalidat di e servisio ta sea adekuá òf bon. Un 15% no ta diakuerdo. Nan ta kalifiká funshonamentu di duana komo mediokre òf malu.Mas o ménos 2/3 parti di e personanan (67%) ku tabatin kontakto ku duana ta haña ku, den eúltimo 12 lunanan, e servisio a mehorá; 18% ta bisa ku el a keda meskos i 11% ta bisa ku el abai atras. E opinion riba servisio di duana riba e tres islanan ta kasi meskos.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>16


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.10 grafik 3.11Servisio di impuestoPor mira ku den e 12 lunanan ku a pasa, 65% di e grupo di siudadano di 18 aña p’ariba ku apartisipá den e enkuesta di opinion tabatin di haber ku servisio di impuesto por lo ménos un biaha.Di nan, 61% ta bisa ku nan a risibí sufisiente informashon òf ta bon informá tokante e kambionandi impuesto ku a drenta na vigor dia 01-01-2011. Un pregunta similar den e enkuesta di 2011 6 aindiká ku 49% a haña ku nan a risibí sufisiente informashon.grafik 3.12Dia 1 di òktober 2011, a introdusí sierto kambionan na e sistema fiskal: a baha ABB riba servisioku 2 punto porsentual 7 , a subi e eksenshon pa turista te $500, anto pa impuesto riba salario(loonbelasting) a subi e suma liber di impuesto i e pago pa hende di edat i mucha (ouder- enkindertoeslag). Un 62% ta bisa ku nan a haña sufisiente informashon al respekto i 21% ta bisaku nan no tabata sufisientemente bon na altura di e último kambionan fiskal akí.Por lo general, e opinion ku ta reina na Hulanda Karibense tokante kalidat di e servisio brindá paServisio di Impuesto a mehorá. E kantidat di siudadano ku ta ekspresá nan mes na un maneranegativo tokante Servisio di Impuesto a baha di 24% te 11%. Awor, 67% ta positivo tokante ekalidat di servisio ku nan ta haña, siendo ku un aña pasá tabata 39%.6Na 2011, e pregunta tabata: Bo a risibí sufisiente informashon tokante e impuesto?. Na momento di eenkuesta (sèptèmber 2011) e personanan enkuesta no mester a entregá un Formulario di Impuesto ribaentrada ainda.7Un diferensia ekspresá komo punto porsentual ta indiká e kantidat di punto apsoluto ku ta subi òf baha for die sifra di porsentahe, na lugá di un subida òf bahada porsentual.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>17


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.13Por mira ku e diferensianan di persepshon ku tabatin na 2011 entre e islanan pa loke ta e kalidatdi e servisionan ku Servisio di Impuesto ta brinda a práktikamente disparsé i ku awor esiudadanonan riba tur tres isla tin un opinion mas positivo. Esei ta asina prinsipalmente naBoneiru.Negativo (-) Opinion riba kalidat di e servisio brindá Positivo (+)pa Servisio di Impuesto na 2012 (entreparéntesis, 2011)13% (30%) Boneiru 54% (27%)16% (14%) St.-Eustatius 70% (64%)19% (21%) Saba 63% (50%)15% (24%) Hulanda Karibense 61% (39%)E reakshonnan spontáneo di e personanan enkuestá ta indiká ku mayoria ta satisfecho i ta opináku servisio di impuesto riba nan isla ta funshoná mihó ku ántes. Un minoria ta insatisfecho. Ereakshonnan ta mustra ku tin reklamo tambe tokante falta di informashon i ku vários partisipantena e enkuesta ta opiná ku e impuestonan ta muchu haltu.3.5 Enseñansa hulandes karibenseFor di aña eskolar 2010/2011 por papia di enseñansa hulandes karibense. Esaki a trese kunékambionan grandi pa e skolnan, pero tambe pa mayor i alumno.A puntra e siudadanonan di e islanan (46% di nan ta mayor di mucha di edat eskolar) sienseñansa riba e islanan a mehorá despues di 10-10-10 òf si nèt lo kontrario a sosodé.Un mayoria amplio di 56% ta di opinion ku enseñansa karibense ta mihó ku loke tabatin proméku 10-10-10. Te ku 2011, ainda ta 40% so tabata pensa asina. Un 8% di esnan ku a respondé nae pregunta a bisa ku el a bai atras; un aña pasá, 22% tabata pensa asina.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>18


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.14Pa loke ta nan opinion tokante si enseñansa a mehorá òf bai atras despues di 10-10-10, apénaspor ripará diferensia entre e islanan. Na 2011 tabatin ménos entusiasmo na Boneiru (37%, awor54%), miéntras ku na St.-Eustatius 48% (awor 62%) i na Saba 45% (awor 55%) tabata haña kuenseñansa a bai dilanti.E opinion di siudadania di ku ‘en grandes rasgos’ enseñansa a bai dilanti ta ser reflehá tambe dennan opinion riba kalidat di enseñansa: 60% ta positivo i 9% tin un opinion negativo riba kalidat dienseñansa hulandes karibense.grafik 3.15Mayoria di e personanan enkuestá (70%) ta pensa ku lo bai (hopi mas) mihó ku enseñansa denfuturo. Un parti hopi mas chikitu (4%) ta premirá ku e lo bai atras. Aki tambe por mira untendensia klaramente positivo den e opinion ku tin tokante enseñansa na komparashon ku 2011(ántes: 57% positivo i 13% negativo)2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>19


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.16Ta remarkabel ku e diferensianan di opinion ku tabatin entre e islanan riba e tema di enseñansana 2012 a disparsé kasi por kompleto. Boneiru su opinion riba enseñansa a bira klaramente maspositivo i na St.-Eustatius i Saba tambe e siudadanonan a bira mas positivo riba e tema akí,aunke un tiki ménos na komparashon. Esei a pone ku awor e opinion di e islanan riba kalidat iadelantonan riba tereno di enseñansa ta kasi meskos.2012Pió (-)2011Enseñansa riba e islanan, mihó òf pióMidishon na 2011 i 2012Mihó (+)2011 20127% 24% Boneiru 35% 55%10% 20% St.-Eustatius 48% 62%15% 21% Saba 45% 55%8% 22% Hulanda Karibense 40% 56%Por lo general, e reakshonnan spontáneo tokante skol i enseñansa hulandes karibense ta positivo.E reakshon di mas komun ta ku hopi kos a drecha den enseñansa. Mas spesífikamente, nan tamenshoná e bukinan grátis, mihó edifisio, mihó kalidat di enseñansa primario i sekundario i mihóposibilidat pa <strong>sigui</strong> studia. Tin ménos reakshon negativo, pero tin sí, entre otro tokante kalidat didosente, muchu hopi dosente di eksterior i e problemátika di idioma. Tin partisipante ta menshonáku ta usa muchu papiamentu na skol, otronan ta bisa ku ta papia muchu poko hulandes. Komparáku aña pasá, ta remarkabel ku e reakshonnan no ta solamente mas positivo sino ku aworaparentemente e mayornan ta mihó informá tambe, pasobra kasi esei no ta bini padilanti meskomo un krítika.3.6 Servisio di Imigrashon i Naturalisashon (IND)For di dia ku a lanta Servisio di Imigrashon i Naturalisashon (IND), anteriormente Servisio diImigrashon òf Departamento di Servisio di Bevolking, tur aña aproksimadamente un 15% diesnan enkuestá tabatin kontakto ku IND.Mas ku mitar (56%) tin un opinion positivo tokante IND su servisio, miéntras ku mas o ménos undi kada sinku (19%) tin un opinion sea moderá òf negativo al respekto. Un mayoria amplio(61%) ta opiná ku na komparashon ku 10-10-10 e servisio di IND ta mihó ku di e Servisio diImigrashon òf Ofisina di Senso di ántes. Un grupito chikitu di e klientenan di IND (9%) ta opiná lokontrario.Generalmente, e siudadanonan ku tabatin di haber ku e servisionan di IND den e último aña akí ahaña un opinion un tiki mas positivo tokante IND: 59% ta haña ku ta bai ‘mihó’ i 13% ‘pió’.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>20


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 3.17Di e diferente reakshonnan spontáneo (un total di 27, di e 99 personanan ku a respondé) tokantefunshonamentu di IND, mayoria a bisa ku awor e servisio ta funshoná mihó. Pero tabatin krítikatambe, esta, ku e servisio no ta funshoná debidamente (no ta fásilmente alkansabel, tindiskriminashon, falta informashon òf informashon no ta muchu kla).A puntra e personanan enkuestá ku tabatin kontakto ku IND si nan ta sufisientemente na alturadi e trámitenan pa regla estadia. Un mayoria amplio (57%) a bisa ku nan ta na altura; 21% tasea mas o ménos òf no bon na altura.A puntra e mesun grupo di 99 persona enkuestá si tin konfushon tokante e tarea di IND di unbanda i, di otro banda, e tarea di por ehèmpel Registro Sivil di e Entidat Públiko i Ministerio diAsuntunan Sosial i Labor, ku ta sòru pa e pèrmit di trabou. A sali na kla ku mas o ménos 1 dikada 5 persona ku a respondé no sa muchu bon ta ken ta responsabel pa kiko; 3 di kada 5 si sa(mira e tabèl).Preguntanan hasí na e klientenan di IND na Hulanda KaribenseBo tin sufisiente informashon tokante e prosedimentunanrelashoná ku permit di estadia?Bo tin sufisiente informashon riba e echo ku IND ta bai tokantee petishon di permit di estadia i ‘Burgerzaken’ tokanteinskripshon den registro sivil i entrega di sédula?Bo tin sufisiente informashon riba e echo ku IND ta bai tokantepèrmit di estadia i SZW ta bai tokante pèrmit di trabou?bon sufisiente neutral +/- malusinkontesta3% 54% 19% 15% 6% 3%3% 59% 19% 11% 5% 3%2% 51% 20% 15% 6% 6%Sondeo n=99; personanan ku tabatin kontakto ku IND2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>21


CurconsultResearch & management consultants4 Desaroyo di entrada i forsa di kompraAlgu ku a bini hopi bon kla padilanti den e midishon sero di 2011 ta ku e kambionan estatal a baikompañá pa un bahada pisá di e entrada familiar neto i e forsa di kompra promedio. A menshonádos kousa prinsipal di esaki:- oumento di preis di un kantidat di produkto i servisio debí na introdukshon di dòlermerikano komo moneda ofisial na Hulanda Karibense;- introdukshon di Impuesto General Riba Konsumo, òf ABB (AlgemeneBestedingsbelasting), ku ademas a hiba na imposishon dòbel riba importashon: naKòrsou i St.-Maarten ta paga omzetbelasting kaba, anto riba dje ta bini ABB namomento ku importá e produkto riba e isla 8 .Introdukshon di impuesto riba propiedat inmueble (vastgoedbelasting) tambe sa ser menshoná,ya ku debí na esei e habitantenan ku tin propiedat inmueble ademas di nan kas propio ta hañanan ta paga impuesto èkstra. Ademas, vários siudadano, i prinsipalmente hende grandi ku takobra penshun, ta di opinion ku e tarifa di impuesto di 30,4% ta pone ku awor nan ta paga masna impuesto ku ántes.Den e enkuesta di opinion di 2012 a bolbe puntra e siudadanonan tokante desaroyo di nanentrada i forsa di kompra. E bista ku e midishon unu ta duna di e situashon finansiero neto di efamianan na komparashon ku 10-10-10 a keda básikamente meskos ku na 2011. E porsentahe dikas di famia ku ta bisa ku nan a bai atras a baha un tiki, di 54% te 47%.grafik 4.1Ta e siudadano su forsa di kompra ta determiná kon e kambionan ta afektá su pòtmòni. Un 67%a sinti ku na 2012 nan forsa di kompra a bai atras kompará ku 2 aña promé; un aña pasá, ta81% a sinti asina. Un 18% ta sinti ku nan forsa di kompra a keda meskos for di 10-10-10 (na2011, 8%). Despues di 10-10-10, forsa di kompra di 8% (na 2011, 6%) di e personananenkuestá a subi.88 Entrante 1-11-2012 lo anulá imposishon dòbel. A hasi palabrashon tokante esei kaba ku e paisnan Kòrsou iSt.-Maarten.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>22


CurconsultResearch & management consultantsgrafik 4.2Manera e <strong>sigui</strong>ente grafik ta mustra, na 2011, e espektativanan pa loke ta trata rekuperashon dientrada i forsa di kompra tabata hopi mas positivo i optimista ku na 2012.Ora a puntra nan kiko nan ta antisipá ku lo pasa ku nan entrada neto disponibel den e <strong>sigui</strong>ente1 pa 2 añanan, 57% tabata positivo aña pasá. Awor e porsentahe ei a baha te na 38%. Na 2011,13% a antisipá un bahada (adishonal) di nan entrada i awor esei a subi te 23%. Na 2011, 23% diesnan ku a respondé na e enkuesta no a antisipá ningun kambio di entrada. Awor na 2012, esifra ei ta 29%.grafik 4.3Pa loke ta entrada familiar neto i forsa di kompra, riba tur tres isla esakinan a bai atras. NaBoneiru, 72% ta sinti e pèrdida di forsa di kompra, na St.-Eustatius 61%, anto na Saba 62%. Engeneral ta parse ku riba kada un di e islanan tabatin un mehoramentu leve pa loke ta e situashondi entrada i forsa di kompra 9 .E reakshonnan spontáneo di e partisipantenan den e midishon unu akí ta meskos ku di emidishon sero di 2011: “Tur kos a bira mas karu i nos forsa di kompra a baha.” Tokante entrada iforsa di kompra, niun hende no tin reakshon positivo; konseho sí nan tin, manera: introdusíkòntròl di preis, subi penshun i AOV.9Den konteksto di e estudio akí, no por bai asina leu di konkluí ku e medidanan di Gobièrnu di Reino, maneraindeksashon di ‘uitkering’, indeksashon di salario di empleado públiko, oumento salarial pa personal dienseñansa i e medidanan di alivio fiskal ku a drenta na vigor dia 1 di òktober 2011 a hiba na un subida leve die forsa di kompra. Sinembargo, sí por asumí ku nan a kontribuí na esei.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>23


CurconsultResearch & management consultants5 Opinion tokante Gobièrnu di Reino na Hulanda KaribenseA pidi e partisipantenan duna Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense un punto di 1 te 10 pa rapòrt.Pa 2012, e punto promedio a sali 6,1. Esaki ta un adelanto di 0,7 punto kompará ku 2011. Un kuartuparti di e partisipantenan na e enkuesta a duna Gobièrnu di Reino un ‘onvoldoende’ (1-5) i 40% di nan a dun’é un 7 òf mas haltu.Riba tur tres isla, Gobièrnu di Reino a skor un tiki mas mihó na 2012; Boneiru tabatin e subida dimas notabel; 0,9 punto.grafik 5.1Punto riba rapòrt pa kada isla 2011 2012BoneiruSt.-Eustatius5,35,56,25,7SabaHulanda Karibense5,85,46,16,1Apesar di e promedio mas haltu riba rapòrt, e opinion tokante funshonamentu di Gobièrnu diReino a keda mas o ménos meskos na 2012 kompará ku un aña (12 luna) promé: 27% di epartisipantenan na e enkuesta ta haña ku Gobièrnu di Reino ta funshoná mihó awor, miéntras ku22% ta bisa nèt lo kontrario. Un gran parti di e partisipantenan (42%) ta indiká ku el a keda maso ménos meskos.grafik 5.22 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>24


CurconsultResearch & management consultants6 Situashon aktual i futuro di e islaTantu den e midishon akí komo den e midishon sero a puntra tur esnan enkuestá:- bo ta haña ku ta bayendo (hopi) mas mihó òf (hopi) mas malu ku bo isla awor despuesdi 10-10-10? i- bo ta kere ku den futuro kos lo bira (hopi) mas mihó òf (hopi) mas malu pa bo isla? E<strong>sigui</strong>ente grafiknan ta mustra e resultadonan. A base di esakinan por mira ku ta reina unambiente ménos alegre awor na Hulanda Karibense. Na 2011, 38% di e siudadanonan tabata diopinion ku ta bayendo mihó ku e isla; na 2012 esaki a baha te na 21%.Miéntras ku na 2011, 58% di e habitantenan ainda tabata haña ku den futuro kos lo drecha pa eisla, na 2012 esaki a baha te na 41%.grafik 6.1grafik 6.2Opinionnan tokante si kos a drecha òf bai atras òf si den futuro kos lo drecha òf bai atras ta variaentre e islanan. Na Boneiru, e ambiente ta klaramente un poko ménos positivo, maske hopisiudadano di e isla akí ta antisipá ku den futuro kos lo drecha sí. Sabanonan ta esnan mas positivoi St.-Eustatius ta meimei.Mas malu,awor futuroOpinion tokante si kos a/lo drecha òfbira pió pa e isla, awor i den futuroMihó.awor futuro51% 21% Boneiru 17% 36%37% 18% St.-Eustatius 21% 39%34% 9% Saba 33% 59%45% 19% Hulanda Karibense 21% 41%2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>25


CurconsultResearch & management consultantsE midishon sero bou di e habitantenan di Hulanda Karibense na 2011 a duna indikashon ku ehabitantenan ta haña ku relashon nobo ku Hulanda ta kumbiní e islanan sí, pero ku tin hopi kospa hasi ainda i ku tin hopi asuntu ku no ta kana mes lihé ku a spera. Den e midishon unu apuntra kada partisipante kiko, segun e, ta bai drecha i kiko lo bai atras riba su isla den futuro.E kontestanan riba e pregunta habrí akí ta pinta un kuadro masha kla: enseñansa i kuido di salúlo drecha; forsa di kompra lo bai atras (mira e tabèl).Kiko lo drecha i kiko lo bai atras den futuro riba bo isla?*)Kiko lo drecha?Kiko lo bai atras?1 Enseñansa (46%) 1 Forsa di kompra (40%)2 Kuido di salú (40%) 2 Kriminalidat (13%)3 Forsa di kompra (5%) 3 Ekonomia (8%)4 Ekonomia (5%) 4 Kuido di salú (5%)*) algun partisipante a duna 2 kontesta. E porsentahenan ta kalkulá a base di e kantidat di personaku a kontestá e pregunta akí; na ‘kiko lo drecha’? (n=)546 i na ‘kiko lo bai atras’ (n=)527.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>26


CurconsultResearch & management consultants7 KonklushonnanE midishon unu ta mustra ku e nivel di satisfakshon bou di e siudadanonan di Hulanda Karibensetokante enseñansa, kuido di salú, seguridat i polis a subi basta. E krítikanan riba funshonamentudi e tareanan akí di Gobièrnu di Reino a baha na un manera bisto. Mayoria di e siudadanonan diHulanda Karibense tin un opinion positivo tokante e kalidat di e servisionan. E nivel haltu disatisfakshon akí tokante funshonamentu di diferente servisio ku Gobièrnu di Reino ta ofresé adesaroyá den apénas un aña, un periodo relativamente kòrtiku. I e espektativa di e poblashon taku kalidat di kuido di salú i enseñansa lo <strong>sigui</strong> subi den futuro serkano.E nivel haltu di satisfakshon akí ta ser reflehá tambe den e mihó punto ku nan a duna pafunshonamentu di Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense den su totalidat. E punto akí a subi diun 5,4 na 2011 te na un 6,1 na 2012. Posiblemente, e echo ku e no a subi mas apesar di eopinionnan positivo tokante e servisionan ku Gobièrnu di Reino ta brinda ta debí na e desaroyo diforsa di kompra riba e islanan. Awor na 2012, e porsentahe di poblashon ku ta bisa ku nan forsadi kompra a bai atras despues di 10-10-10 (na 2011, 81%) ainda ta 67%.E siudadanonan a revisá nan espektativanan pa futuro di e islanan i awor nan ta ménosoptimista. Esaki tambe por ta debí na e persepshon negativo ku tin tokante forsa di kompra. Na2011, mayoria tabatin un espektativa positivo tokante e manera ku nan entrada lo desaroyá denfuturo: 57% a premirá un subida di entrada. Awor, na 2012, ta 38% so ta pensa asina. Miéntrasku na 2011, 58% tabatin un opinion positivo tokante futuro di e isla, awor na 2012 esei a baha tena 41%.E <strong>sigui</strong>ente tabèl ta resumí e resultadonan di mas importante di e midishon sero i e midishonunu. A base di nan, por mira ku na Hulanda Karibense: hopi siudadano ta haña ku e servisionan di Gobièrnu di Reino ta mihó ku loke tabatinpromé ku 10-10-10; e servisionan ku Gobièrnu di Reino ta brinda a mehorá bastante na 2012, kompará ku 2011; mayoria di e siudadanonan ta satisfecho ku kalidat di e servisionan ku e diferenteministerionan ta brinda; ta un kantidat limitá di siudadano so a bai dilanti pa loke ta entrada i forsa di kompra, i taun minoria ta haña ku awor ta bai mihó ku nan isla na komparashon ku dos aña pasá.Resúmen breve di e resultadonan di midishon sero (2011) i unu (2012)Indikadó 2011 2012Mihó kuido médiko kompará ku 10-10-10 36% 61%Kalidat di kuido médiko (bon i adekuá) 38% 60%Mihó funshonamentu di polis for di 10-10-10 n.a. 43%Mas sentido di seguridat for di 10-10-10 31% 48%Kalidat di e servisio brindá pa Servisio di Impuesto (bon i adekuá) 39% 67%Kambio positivo den enseñansa hulandes karibense for di 10-10-10 40% 56%Mihó servisio di IND for di 10-10-10 62% 61%Kalidat di servisio di IND (bon i adekuá) 48% 56%Opinion tokante Gobièrnu di Reino na Hulanda Karibense (punto di 1 pa 10)Desaroyo positivo di entrada familiar neto for di 10-10-105,412%6,116%Oumento di forsa di kompra for di 10-10-10Ta bai mihó ku e isla for di 10-10-1010%38%4%21%2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>27


CurconsultResearch & management consultantsAnekso:I. Formulario di enkuesta (vershon na papiamentu)II.Apoyo di e sondeo2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>28


CurconsultResearch & management consultantsI. Formulario di enkuesta (vershon na papiamentu)Naam respondent:Eiland: BON / EUX / SABTelefoonnr. respondent:onderzoeksdoeleinden)0b. Mailadres:(uitsluitend voor1. Bo por menshona mi algu trabounan importante ku Gobierno di Reino/RCN ta maneha? (max. 3belangrijkste)1 Kuido Mediko 2 AOV 3 Belasting/Impuesto 4 Asuntunan Sosial5 Polis 6 Immigrashon 7 Prizon 8 Edukashon98 Otro, nl…… 99 No sa/N.A.2. Bo sa ken ta e representante di reino di <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>?1 SI 2 NO 3 “mas o menos” 9 No sa/N.A.3. Immigrashon den bo isla (Immigratie en neutralisatiedienst, IND)A Bo tin kontakto ku IND? SI NO n.a.Komentario, malu of bon: Pregunta#4BCDEFBo tin sufisiente informashontokante di e procedurananenkuanto di un permit di estadia?Bo tin sufisiente informashon riba eecho ku IND ta bai tokante di epetishon di un Permit di Estadia i“Burgerzaken” tokante diinskripshon na“bevolkingsregister”(Kranshi) i eotorgashon di cedulaBo tin sufisiente informashon riba eecho ku IND ta bai tokante permitdi estadia i SZW ta bai tokantepermit di trabou.Kiko ta bo opinion tokante di ekalidat di servisio di IND?E servicio di IND ta (mas) mihor of(mas) malu kompara ku eVreemdelingendienst di antes(prome ku 10-10-10)?++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.GSi bo ta bezig ta kompara e servisiodi e añanan pasa, ela bira (hopi)mas miho of (hopi) mas malu++ + = - -- n.a.4. Seguridat, polis i kuerpo di bomberoA Bo ta satisfecho ku efunkshonamentu di kuerpo di ++ + = - -- n.a.bombero?BBo tabatin kontakto ku kuerpopolisial den e ultimo 12 lunananSI NO n.a.Komentario, malu of bon:2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>


CurconsultResearch & management consultants29


CurconsultResearch & management consultantsku a pasa?CDEFGHE funshonamentu di kuerpopolisial despues di 10-10-10 a bira(hopi) mas miho of (hopi) masmalu.Bo tin e pensamentu ku efunshonamentu di kuerpo polisialdespues e aña ku a pasa a bira(hopi) mas miho of (hopi) masmalu.Kuerpo polisial ta mas of menosvisibel riba kaya kompara ku eañanan anterior?Bo tin e sintimentu ku e seguridata aumenta of desminui, despuesku bo isla a kuminsa forma parti di<strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>?Bo sintimentu pa ku e seguridat dibo isla a aumenta of desminui(hopi) den e ultimo 12 lunanan kua pasa.Den bo bario; einan e siguridat aaumenta of desminui (hopi) den eultimo 12 lunanan ku a pasa.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.5.1 Duana riba bo islaABo tin kontakto ku servicio diduana den e ultimo 12 lunanan kua pasa?SI NO 5.2 n.a.Komentario, malu of bon:BKiko ta bo opinion tokante di ekalidat di servisio di duana?++ + = - -- n.a.CE servisio di duana e ultimo aña abira (hopi) mas miho of (hopi)mas malu++ + = - -- n.a.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>30


CurconsultResearch & management consultants5.2 Impuesto riba bo islaA Bo tin kontakto ku servisio diimpuesto (belastingdienst) den eultimo 12 luna ku a pasaSI NO 6 n.a.Komentario, malu of bon:BKiko ta bo opinion tokante di ekalidat di servisio di impuesto?++ + = - --n.a.CDEE servisio di impuesto e ultimoaña a bira (hopi) mas miho of(hopi) mas maluBo tabata sufisiente informa for diden prinsipio enkuanto ekambionan ku a ser hasi denimpuesto des de 2011..Bo ta (hopi) bon informa/ (hopi)mal informa enkuanto ekambionan den e struktura diimpuesto.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.6. EnseñansaA Bo tin yu ku ta bai skol?SI NO n.a.Komentario, malu of bon:(sigi ku pregunta 6-b)BCDEKon bo ta deskribi nos enseñanza,(hopi) bon of (hopi) maluBo tin e sintimentu ku enseñansadi <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong> a bira(hopi) mas bon of (hopi) masmalu kompara ku prome ku 10-10-10Bo tin e pensamentu ku e kalidatdi enseñansa a bira (hopi) masmiho of (hopi) mas malu den eaña (di skol) ku a pasaBo ta kere ensenansa den futurolo bira (hopi) mas miho of (hopi)mas malu++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.7. Kuido mediko riba bo islaA Bo tin kontakto ku instituto di kuidomediko (dokter, spesialista,hospital)?BCDBo ta sufisientemente informatokante kiko presis ta kai bo kuidomedikoKiko ta bo opinion tokante kuidomedico (kalidat i servisio)?Bo tin e sintimentu ku kuido medikoa bira (hopi) mas miho of (hopi) masmalu kompara ku prome ku 10-10-10SI NO n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.Komentario malu of bon, reakshon op 7C/E:2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>31


CurconsultResearch & management consultantsEFE kalidat di kuido mediko e ultimoaña a bira (hopi) mas miho of (hopi)mas maluKiko ta bo espektativa pa ku kuidomediko den un future serkano?++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.8. Kon lo bo mira e imagen di “Rijksoverheid” den un sifra 1-10: | |8-B Si bo ta pensando tokante di“Rijksoverheid” komparando kuaña pasa. Bo ta pensa ku ela bira(hopi) mas positivo of (hopi) masnegativoToelichting vraag 8:++ + = - -- n.a.9. Entrada personalA Bo entrada personal netto na US$of di bo famia ne momentunan aki(2012) a bira mehora kompara kuprome ku 10-10-10?++ + = - -- n.a.Aklarashon/motibunan importanteB Bo famia su poder di kompra adrecha (hopi) of a bira (hopi) masmalu ku na aña 2010++ + = - -- n.a.C Kiko bo ta spera di bo entrada di bofamia neto pa loke ta tratadesaroyonan den e proksimo 1 pa 2ana?++ + = - -- n.a.10. Mas miho of mas malu ku HulandaA Bo ta haña ku despues di 10-10-10awor aki ta bayendo (hopi) masmiho of (hopi) mas malu ku e isla?BCBo ta kere ku den futuro bo isla lobira (hopi) mas mihor of (hopi) masmalu?Na bo opinion kiko lo bai mas miho?++ + = - -- n.a.++ + = - -- n.a.Aklarashon/motibunan importante2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>32


CurconsultResearch & management consultantsDNa bo opinion kiko lo bai mas malu?11. Bo a nase riba e isla aki?1 SI 2 NO12. Semper bo a biba riba e isla aki?1 Nase i biba 3 >10 aña biba riba e isla 5 2-5 aña 9 N.a.2 Nase i biba na otro isla/pais 4 5-10 aña biba riba e isla 6 < 2 aña biba riba e isla13. Mi por puntra den kua kategoria bo edat ta? (Menshona e kategorianan un pa un).1 18 – 29 aña 3 40-49 aña 5 60-69 aña 9 N.a.2 30 – 39 aña 4 50-59 aña 6 >70 aña14. Kua ta e edukashon di mas haltu ku bo a termina?1 Basis onderwijs (funderend 3 MBO, HAVO, CXC, VWO 5 Universidat 9 N.a.onderwijs)/Skol basiko2 MAVO, LBO/LTS, BVO, VSBO 4 HBO, Bachelor 6 Otro: …15. Mi tin mag di puntra den kua kategoria bo salario mensual neto di famia ta kai? (Menshona e salarionan unpa un. Aksentua ku e entrada ta Neto,anto ta e entrada di HINTER e kas huntu)1 < US$ 1000 3 US$ 2000-3000 8 Priva2 US$ 1000-2000 4 > US$ 3000 9 No sa/N.a.16. (NO PUNTRA) E persona ta hende homber of hende muhe?1 Homber 2 MuheMasha Danki pa bo partisipashon!2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>33


CurconsultResearch & management consultantsII. Apoyo di e sondeoE <strong>sigui</strong>ente tabèlnan ta mustra e diferente karakterístikanan di e sondeo i ta kompará nan ku edatonan di poblashon total di Boneiru, St.-Eustatius i Saba, i di Hulanda Karibense den sutotalidat. E sondeo na Boneiru, ku tin un poblashon di 17.522 persona di 18 aña p’ariba, akonsistí di 403 persona. Pa St.-Eustatius, ku un poblashon di 2981 persona di 18 aña p’ariba, aenkuestá 163 partisipante, i na Saba a enkuestá 101 di e 1662 personanan. A kompará e sondeoku e datonan di Ofisina Sentral di Statistik hulandes, a base di sekso, edat i lugá di nasementu 10 .SeksoBoneiru CBS.NLSt.-EustatiusCBS.NL Saba CBS.NL HulandaKaribenseCBS.NLHende hòmber 53,3% 53,1% 53,4% 55,5% 53,5% 52,4% 53,4% 53,4%Hende muhé 46,7% 46,9% 46,6% 45,5% 46,5% 47,6% 46,6% 46,6%100,0% 100,0% 100,0% 101,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%EdatBoneiru CBS.NLSt.-Eustatius CBS.NL Saba CBS.NLHulandaKaribenseCBS.NL18-29 aña 17% 19% 16% 18% 18% 38% 17% 21%30-39 aña 18% 18% 21% 21% 17% 16% 19% 18%40-49 aña 25% 23% 24% 24% 23% 16% 24% 23%50-59 aña 19% 20% 18% 20% 17% 13% 19% 19%60-69 aña 12% 12% 10% 11% 15% 10% 12% 12%70 aña p’ariba 7% 8% 10% 7% 11% 7% 8% 8%N.a. 2% 0% 0% 1%100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%Bo a nase riba e isla akí?St.-HulandaBoneiru Eustatius Saba Karibense CBS-NLsí 55% 66% 54% 57% 59%nò 45% 34% 46% 43% 41%100% 100% 100% 100% 100%Alóktono, outóktonoSt.-HulandaBoneiru Eustatius Saba Karibensenasé i kriá riba e isla 47% 53% 47% 48%nasé riba e isla, pero a biba afó tambe 8% 13% 8% 9%> 10 aña riba e isla 35% 24% 33% 32%5-10 aña riba e isla 7% 6% 7% 7%2-5 aña 1% 2% 1% 1%ménos di 2 aña riba e isla 1% 2% 5% 2%n.a. 1% 1% 0% 1%100% 100% 100% 100%St.-HulandaBoneiru Eustatius Saba KaribenseSkol básiko 11% 9% 10% 10%MAVO, MULO, LBO, BVO 38% 36% 32% 36%MBO, HAVO, VWO 29% 30% 27% 29%HBO 16% 19% 12% 16%Universidat 3% 5% 10% 4%Otro 1% 1% 6% 2%N.a. 2% 1% 4% 2%100% 100% 100% 100%Entrada familiar neto pa lunaSt.-HulandaBoneiru Eustatius Saba Karibenseménos di US$ 1000 21% 23% 17% 21%entre US$ 1000-2000 29% 38% 29% 31%entre US$ 2000-3000 13% 11% 14% 13%mas di US$ 3000 10% 4% 8% 8%konfidensial 20% 19% 24% 20%no sa 7% 4% 9% 7%100% 100% 100% 100%10Na Saba, a enkuestá ménos persona den e kategoria di edat di 20 pa 30 aña. A hasi esaki konsientemente.Den e grupo ei, CBS a registrá aproksimadamente 300 pa 350 studiante di medisina ku ta kedandotemporalmente riba e isla, mayoria di nan, pa 4 semèster.2 e Persepshonsonderzoek <strong>Caribisch</strong> <strong>Nederland</strong>


CurconsultResearch & management consultants34

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!