H Σύνθεση με Î”ÎµÏƒÎ¼ÎµÏ Î¼Î­Î½Î¿ Θέμα στην Αγγλική και τη Νέα ... - Nemertes

Κεφάλαιο 3 ο[[ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ΜΕΔΕΣΜΕΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ]]δεσµευµένου θέµατος, είτε αυτός είναι η µετάπλαση, η µετάπτωση ή η εµφανήςεπιθηµατοποίηση. Για παράδειγµα, η δοµή της σύνθετης λέξης νοµοθέτης, πουπεριέχει το δεσµευµένο θέµα –θέ-τη(ς), που έχει σχηµατιστεί µέσα από τη διαδικασίατης επιθηµατοποίησης στη βάση του ρήµατος τίθηµ(ι) µε την προσθήκη τουπαραγωγικού προσφύµατος –τη(ς), σύµφωνα µε την προτεινόµενη δοµή [ΘέµαΘέµα], διαµορφώνεται δενδρικά ως εξής:Σχήµα 5νοµοθέτη(ς)νοµοθέτηςνοµ--θετηΣτη δοµή αυτή, το δεσµευµένο θέµα –θετη, συντίθεται µε το θέµα νοµσχηµατίζονταςτο σύνθετο ονοµατικό θέµα νοµοθετη-, το οποίο λαµβάνει το κλιτικόεπίθηµα (ς) και µετατρέπεται σε ανεξάρτητη λέξη. Παρά την οµοιότητά τουδεσµευµένου θέµατος –θετη µε τα ρηµατικά παράγωγα, αφού φέρει το παραγωγικόεπίθηµα –τη(ς), η δοµή του εν λόγω συνθέτου διαφέρει από αυτή που είδαµε στοΣχήµα 5, καθώς δεν περιέχει πληροφορίες για την εσωτερική δοµή του δεσµευµένουθέµατος, αφού πλέον αποτελεί ξεχωριστό λήµµα του λεξικού. Ωστόσο, το α΄συνθετικό (νοµ-) ικανοποιεί ένα θεµατικό ρόλο του ρήµατος από το οποίοδηµιουργήθηκε το δεσµευµένο θέµα και έχει τη θέση προσαρτήµατος στην κεφαλή –θετη- εφόσον είναι τοποθετηµένο πριν από αυτή. Το δεσµευµένο θέµα -θετη-, όπωςκαι τα υπόλοιπα δεσµευµένα θέµατα, αν και δεν παράγεται συγχρονικά, φέρειεγγενώς αυτές τις ρηµατικές ιδιότητες, οι οποίες επηρρεάζουν σηµαντικά τουςσυνδυασµούς του επιβάλλοντας την ικανοποίηση ενός θεµατικού ρόλου από τοστοιχείο σε αρχική θέση.Αντίστοιχες είναι και οι δοµές των συνθέτων µε δεσµευµένα θέµατα που έχουνπροκύψει µε µετάπλαση ή µετάπτωση, δηλαδή χωρίς την παρουσία εκπεφρασµένουπαραγωγικού επιθήµατος. Για παράδειγµα, στη λέξη γλωσσολόγος, όπου τοδεσµευµένο θέµα –λόγ- έχει σχηµατιστεί µε µετάπτωση από το ρήµα λέγ(ω), ηπροτεινόµενη δοµή διαµορφώνεται ως εξής:118