You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Silveria</strong> <strong>Gonzato</strong> Passarelli<br />
CARNEVÀL<br />
IN GIÀLO
Verona ottobre 2011<br />
Personaggi:<br />
Arturo: capofamiglia.<br />
Rita: sua moglie.<br />
Ernestina: madre di Arturo.<br />
Felice: padre di Arturo e marito di Ernestina.<br />
Teresina: figlia di Rita e Arturo.<br />
Gigi: fidanzato di Teresina.<br />
Suor Redenta, sorella di Ernestina<br />
Mariano: figlio di Rita e Arturo.<br />
Norma: moglie di Mariano.<br />
Bambina 1 e Bambina 2: figlie di Mariano e Norma.<br />
Don Tarcisio: il curato.<br />
Dott.Surla: il medico.<br />
Pina: vicina<br />
Lattaia<br />
2<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ATTO PRIMO<br />
L’interno di una cucina. Sulla tavola c’è una macchinetta a mano per preparare la sfoglia.<br />
SCENA PRIMA<br />
PERSONAGGI: RITA<br />
Rita è seduta su una sedia. È molto agitata e continua a guardare l’orologio appeso alla parete. Si<br />
alza, gira per la stanza con passo nervoso e poi si risiede.<br />
SCENA SECONDA<br />
PERSONAGGI: RITA, FELICE.<br />
Entra Felice che si dirige con il giornale in mano verso la poltrona. Vede un coriandolo sul pavimento<br />
e lo raccoglie.<br />
FELICE<br />
Toh, Rita, buta sto coriandolo ne la sgauiàra.<br />
RITA<br />
G’alo paura de scapussàrghe drénto?<br />
FELICE<br />
Me tóghito par el dedrìo o èlo ‘n schèrso de carnevàl?<br />
RITA<br />
Stamatìna no ghe n’ò proprio vóia de schersàr!<br />
FELICE<br />
Mi, del carnevàl ghe n’ò fin sóra ai cavèi. No vedo l’óra che scomìnsia la Quaresima.<br />
RITA<br />
Sì, parché in sta casa gh’è sempre e solo aria da funeràl. Guai a gòdarse ‘na s-ciànta!<br />
Qua se laóra e basta.<br />
FELICE<br />
G’ò da star tuto el giorno col coriandolo in man?<br />
Rita prende il coriandolo e lo ributta per terra.<br />
FELICE<br />
Me fèto anca i dispèti adesso?<br />
RITA<br />
Mi no ghe fago dispèti a nissùni, ma el coriandolo el resta lì, parché l’è l’unico segno de<br />
festa che gh’è in sta casa de malcunà.<br />
FELICE<br />
Contenta ti….Contenti anca i malcunà. Dai, Rita, sémo sempre andà dacòrdo,<br />
scomissiémo a becàrse adesso che sémo vèci?<br />
RITA<br />
Vèci?! El varda che no l’è mia drio a parlar con so moiér. Mi són la so nuora e gh’è ‘na<br />
bèla difarènsa de età tra mi e me suocera!<br />
FELICE<br />
No te sì più ‘na buteléta gnanca ti!<br />
3
RITA<br />
Ma gnanca ‘na vècia! Par le madòne!<br />
FELICE<br />
L’è mèio che tasa e che me lésa el giornàl.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Èco, brao. El dovéa farlo prima.<br />
Felice apre il giornale. Rita continua a guardare l’orologio camminando avanti e indietro per la<br />
stanza.<br />
PERSONAGGI: RITA, FELICE, ERNESTINA<br />
Entra Ernestina.<br />
ERNESTINA<br />
È vansà del cafè?<br />
RITA<br />
La varda ne la cógoma! Ghe vól tanto?<br />
SCENA TERZA<br />
ERNESTINA<br />
Te me pari rabioséta stamatìna. Sito rabià o stèto mal? Fame védar se te gh’è i calamàri.<br />
Tira fóra la léngua e fa: aaaaaaa.<br />
RITA<br />
Ma la me fassa ‘na carità!<br />
ERNESTINA<br />
Maria Vergine! No parlo più!<br />
Toh, sa gh’è qua? Rita, no èto gnancóra spassà stamatìna?<br />
RITA<br />
Parché?<br />
ERNESTINA<br />
Gh’è ‘n coriandolo par tèra.<br />
RITA<br />
No èla mia stà éla a far la domanda par la pensión dei orbi?... Mi quel coriandolo lo<br />
magno!<br />
Rita raccoglie il coriandolo e lo ingoia.<br />
ERNESTINA<br />
Ma che estri fèto? L’èto magnà sul serio?<br />
RITA<br />
Sì, l’ò magnà.<br />
ERNESTINA<br />
Te l’ò dito mi, Felice, che quéla de la sgaiuàra l’è stà ‘na spesa fata par gnénte.<br />
4
RITA<br />
Són mi la sgauiàra de casa!<br />
ERNESTINA<br />
Varda che te l’è dito ti, nò mi.<br />
RITA<br />
Basta! Basta! Basta! No vói più sentir gnénte!<br />
ERNESTINA<br />
Ultimamente, t’è sucèsso ancora de far de sti tiri?<br />
RITA<br />
Basta!<br />
ERNESTINA<br />
Buteléta, date ‘na calmàda parché fasso presto a andar su de giri anca mi.<br />
FELICE<br />
Par carità! Fasìla finìa!<br />
ERNESTINA<br />
Se te démo fastidio, va a farte ‘n giro.<br />
FELICE<br />
Andè voàltre a farve ‘n giro, così ve sorè!<br />
RITA<br />
Qua la va a finir che me fasì vegnér ‘na crisi de nervi.<br />
ERNESTINA<br />
A mi me pàr che la te sia za vegnùa!<br />
Suonano il campanello.<br />
SCENA QUARTA<br />
PERSONAGGI: quelli della scena precedente ai quali si aggiunge Pina<br />
Felice va ad aprire ed entra Pina.<br />
PINA<br />
Avìo scomissià?<br />
RITA (urlando)<br />
Nooo! Pina, senza parlare si affretta ad uscire chiudendosi la porta alle spalle.<br />
SCENA QUINTA<br />
PERSONAGGI: quelli della scena precedente, tranne Pina.<br />
ERNESTINA (guardando se c’è ancora del caffè)<br />
Te paréa? Gnanca ‘na góssa de cafè i m’à lassà.<br />
FELICE<br />
Varda che mi no ghe n’ò beù gnanca ‘na làgrima.<br />
5<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO
ERNESTINA<br />
E ci èlo, alóra, che se l’à beù tuto?<br />
RITA (urlando)<br />
Mi!<br />
ERNESTINA<br />
E se vede!... Andóe èla la Teresina?<br />
RITA<br />
In malora! L’ò mandà a far la spesa e no l’è gnancóra tornà.<br />
ERNESTINA<br />
Èlo par quel che te sì ‘na s-ciànta nervosa?<br />
RITA (urlando)<br />
Sì.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA (dopo aver sobbalzato per lo spavento)<br />
Te me fè morir, cagna da l’òstrega! L’avarà catà qualche amìga par la strada. Andóe vuto<br />
che la sia andà?!<br />
RITA<br />
A reméngo l’è andà. E se no la gh’è andà, apéna la riva, ghe la mando.<br />
SCENA SESTA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE TERESINA.<br />
Entra Teresina carica di borse per la spesa cantando una canzone moderna. La madre, in piedi e<br />
con le mani sui fianchi, la guarda seria senza parlare. Teresina appoggia i sacchetti, tira fuori una<br />
trombetta e comincia a suonare saltellando <strong>atto</strong>rno al tavolo. Gli altri la seguono stupiti sempre in<br />
silenzio. Finalmente si ferma e getta per aria una manciata di coriandoli.<br />
TERESINA<br />
Evviva! Gh’è ‘na confusión fóra che no podì gnanca imaginàrve. G’ò la testa piena de<br />
coriandoli. I g’à tuti vóia de far festa.<br />
Vedendo l’espressione degli altri, Teresina si fa seria.<br />
Ma voàltri nò, èra?<br />
RITA<br />
I conti i fémo domàn parché adesso no g’ò mia tempo.<br />
TERESINA<br />
Iè qua sui scontrini i conti. Ma ti no te te intendi mia questi, èra?<br />
RITA (urlando)<br />
Nò.<br />
TERESINA<br />
Tranqui, mamy, te fè morir la nòna dal spaènto!<br />
RITA<br />
Sa èto crompà?<br />
Teresina comincia a tirar fuori la spesa dai sacchetti.<br />
6
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
TERESINA<br />
Farina de soia, òio de sòia, buro de sòia, sùcaro giàlo, óvi de galìna giàla, limoni….<br />
ERNESTINA<br />
Giàli.<br />
TERESINA<br />
Nò, verdi. Pómi co’ la scòrsa giàla….. qua g’ò dó botìlie de roba che i m’à dito che l’è vin,<br />
‘na botìlia de roba che l’è come la graspa ma che la fà setànta gradi, ‘n sachéto de ua<br />
passa importà da la Grecia e confessionà in Cina e…e basta. El resto te m’è dito che te<br />
ghe l’è.<br />
Rita, senza parlare, comincia a lavorare freneticamente.<br />
ERNESTINA<br />
Ma sa ghe ne fasìo de quéla roba lì che no ò gnanca mai sentìo nominar? G’avìo da<br />
invelenàr qualchedùn?.....Rita, sa sito drio far?<br />
RITA (a voce alta)<br />
Le frìtole!<br />
Spavento.<br />
ERNESTINA<br />
Sacranón, mancomàl ch’el late el m’è andà via da ‘n bel pèsso!....Ma va a finir che me<br />
vien le bróse…..Varda, Rita, che, secondo mi, t’è sbali ricèta…<br />
RITA<br />
No sbalio gnénte! Èlo l’ultimo de carnevàl?<br />
ERNESTINA<br />
Credo de sì, ma…<br />
RITA<br />
Volìo le frìtole?<br />
FELICE (scattando in piedi)<br />
Sì! Sì!<br />
ERNESTINA (perplessa)<br />
Te lo sè, Rita, che mi no g’ò mai apetìto. Ghe ne tastarò fòrsi una…una e mèsa, tanto par<br />
farte contenta, ma…<br />
TERESINA (tra sé)<br />
Sì, ‘na terìna….e la ghe bée drio anca l’òio.<br />
ERNESTINA<br />
Ma adesso, sa sito drio far?<br />
RITA<br />
Le frìtole coi pómi, dopo fasso le sòssole e se fasso in tempo, dato che giòvedi no ò mia<br />
podù farli, impasto anca ‘n póchi de gnòchi. Tra póchi giorni, Suor Redenta, so sorèla, la<br />
tornarà in Africa. Lo fago anca par éla: cissà, poaréta, quando la podarà magnàr ancora<br />
de la roba italiana.<br />
7
ERNESTINA<br />
Ma dròpito quéla merce lì, par far la roba italiana?<br />
RITA<br />
Sì.<br />
ERNESTINA<br />
Èla roba moderna?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Roba piassè moderna de questa no ghe n’è….e la sarà moderna ancora par tanti ani.<br />
RITA<br />
Teresina, spassa via quei coriandoli, se nò te li fasso magnàr.<br />
TERESINA<br />
Pól darsi che i sia bòni!<br />
RITA<br />
No i sà da gnénte.<br />
ERNESTINA<br />
Teresina, andóe sito andà a crompàrla sta roba qua?<br />
TERESINA<br />
Dai cinesi!<br />
ERNESTINA<br />
Ma Rita, se magnémo quéle frìtole lì, morémo tuti! Se sassinémo el carnevàl! Parché no<br />
èto crompà roba italiana?<br />
RITA<br />
Parché la costa massa e, in sti tempi de crisi, bisogna tór quel che costa de manco.<br />
ERNESTINA<br />
Ma se t’è sempre dito che de la roba cinese no se pól mia fidàrse!<br />
RITA<br />
Diséa quel che sentéa dir da la gente, ma adesso vedo che andóe i vende la roba cinese<br />
gh’è sempre la cóa….La varda che anca i cinesi i magna sta roba qua, ma sul giornàl,<br />
andóe gh’è i morti, no la vede nissùni coi òci a màndola.<br />
ERNESTINA<br />
I sarà sui giornài cinesi.<br />
FELICE<br />
No ghe n’è qua in Italia de giornài cinesi.<br />
ERNESTINA<br />
Fòrsi lóri no i usa mia métar i morti sul giornàl.<br />
8
RITA<br />
Ala visto qualche òlta ‘n funeràl cinese?<br />
ERNESTINA<br />
Quando passa ‘n funeràl, mi no vardo mai ci gh’è ne la cassa.<br />
TERESINA<br />
Ghe mancaréa solo quéla!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Da noàltri la farina la se fà coi grani de forménto. E coi grani de forménto no se fà mia<br />
anca l’òio, el buro e el late. Ma la soia èla ‘na pianta o èla ‘na bestia? Se la fà el late….<br />
RITA<br />
L’è ‘na pianta.<br />
ERNESTINA<br />
Te pàr che possa crédarghe a la storia che in Cina gh’è le piante col piéto? Me credìo<br />
rimbambita?<br />
Teresina, andóe i èto crompà sti óvi qua?<br />
TERESINA<br />
Iè de galìna giàla cinese. Iò crompà nel stesso posto de l’altra roba!<br />
ERNESTINA (allarmata)<br />
Tirève tuti in là. No stasì gnanca tocàrli! Iè più pericolosi de le bombe.<br />
TERESINA<br />
Ma nòna, no ò mai sentìo che i óvi de galìna cinese i s-ciòpa!<br />
ERNESTINA<br />
Gnanca mi, sucóna, ma i te taca la viaria.<br />
FELICE<br />
Tuto tacà, Ernestina, tuto tacà. Se dise l’aviaria che no la g’à gnénte a che far co’ le<br />
strade. Suonano il campanello.<br />
Teresina, tira via tuti i scartòssi e anca le botìlie parché se la Pina la vien a scomaràr, no<br />
vói mia che la veda che l’è roba cinese.<br />
Teresina si precipita a nascondere tutto ciò che può svelare l’origine dei prodotti.<br />
Suonano un’altra volta.<br />
Va a vèrzar se nò la ne sfonda el campanèl. No ghe ne posso più de quéla dòna. Vedémo<br />
con che scusa la vien qua, sta òlta.<br />
Teresina apre la porta.<br />
SCENA SETTIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE PINA.<br />
Entra Pina.<br />
TERESINA<br />
Ma che sorpresa! La se comoda, sióra Pina.<br />
9
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
PINA<br />
Bonaséra! No me fasso riguardo a vegnér qua parché sò de èssar sempre ben acèta.<br />
TERESINA<br />
Mama, indovina ci gh’è.<br />
RITA<br />
No stà dirmelo che vói indovinar.<br />
ERNESTINA (tra sé)<br />
Maria vèrgine che busiàre! Cissà quante òlte le m’à menà par el naso anca mi. Mi no ghe<br />
credo più gnanca se le giura.<br />
RITA<br />
Èla ‘na dòna?<br />
TERESINA<br />
Sì.<br />
RITA<br />
Èla zóena o vècia?<br />
TERESINA<br />
Ma dai, mama, che domande me fèto?<br />
RITA<br />
Le domande che serve par indovinar ci l’è. Alóra, èla zóena o vècia?<br />
TERESINA<br />
Mi no zugo più.<br />
ERNESTINA (rivolta a Rita)<br />
Ma bisogna èssar inseminìe par no capir che zóena no la d’è mia! Se no la fósse ‘na<br />
vècia, la Teresina la t’ avaréa za risposto, nò! No capìssito gnénte? (Alzando il tono di<br />
voce) L’è vècia!<br />
RITA<br />
Èla bèla o bruta nefanda?<br />
ERNESTINA<br />
Mah! Sa vuto che te diga? No savaréa gnanca mi.<br />
PINA<br />
Ma no ghe n’avìo altre de bèle?<br />
ERNESTINA<br />
Come éla, nò.<br />
RITA<br />
G’avéela bisogno de qualcosa, sióra Pina?<br />
10
PINA<br />
No me lo ricordo più.<br />
Pina se ne va senza salutare e sbattendo la porta.<br />
SCENA OTTAVA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE TRANNE PINA.<br />
RITA<br />
Ma s’ala rabià?<br />
TERESINA<br />
E sì che g’ò fato ‘n bel acèto!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Se l’è così permalosa, che la staga a casa sua. Teresina, impìssa el fornèl e méti su l’òio.<br />
ERNESTINA<br />
Sperémo che no ‘l sàpia ‘n bruto odor.<br />
RITA<br />
Sa èlo che dovaréa spussàr?<br />
ERNESTINA<br />
L’òio cinese. Ma, ne l’impasto, gh’èto messo drénto i óvi de galìna giàla?<br />
RITA<br />
G’ò messo quei che g’avéa.<br />
ERNESTINA<br />
E la viaria?<br />
RITA<br />
Ma la me fassa ‘na carità! Iè tute bale che méte in giro i giornalisti!<br />
ERNESTINA<br />
Sa dìsito ti, Felice?<br />
FELICE<br />
Mi digo che i sióri giornalisti l’è ora che i le finìssa de spaentàrne, órco can! Se quel che ià<br />
scrito in sti ultimi ani el fósse stà verità, su la fàcia de la Tèra no ghe saréa più gnanca ‘n<br />
òmo.<br />
ERNESTINA<br />
E le dòne?<br />
FELICE<br />
Sa èla quéla luce de sperànsa che te vedo nei òci?<br />
RITA<br />
Le cataràte!<br />
11
FELICE<br />
Quando se dise “òmo” se se intende anca la dòna!<br />
ERNESTINA<br />
Questa no l’ò mai capìa!<br />
TERESINA<br />
Mi no són mia d’acòrdo.<br />
FELICE<br />
Ma tasi ti! Te gh’è ancora i penòti tacà al dedrìo!<br />
TERESINA<br />
Nòno, varda che iè za vintissìnque ani che són vegnùa fóra da l’óvo.<br />
ERNESTINA<br />
Érelo ‘n óvo italiàn o cinese?<br />
TERESINA<br />
Nòna, varda che émo cambià<br />
discorso. No se trata mia de óvi de galìna.<br />
ERNESTINA<br />
Gh’è ‘na roba che no capìsso mia….<br />
FELICE<br />
Solo una?<br />
ERNESTINA<br />
Vilanàsso! Ghe n’è de robe che ti no te sè!<br />
TERESINA<br />
Sa èlo, nòna, che no te capissi?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Se la se ciamàsse aviaria, come dise Felice, la saréa ‘na malatìa de le ave. Ma mi, a la<br />
televisión, ò visto che se trata de galìne e de osèi.<br />
FELICE<br />
Teresina, ti che t’è studià piassè de noàltri te dovaréssi savérlo.<br />
TERESINA<br />
Mi?<br />
RITA<br />
Ma sa volìo che la sàpia?! A le Medie, l’è stà bocià dó òlte!<br />
ERNESTINA<br />
Casomài, la dovaréa ciamàrse ovària…..G’avénti torto o resón?<br />
12
FELICE<br />
No sò mia parché, ma sò che te gh’è torto.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Te paréa ch’el me la dasésse vinta almànco ‘na òlta?! Se g’ò torto, dime parché.<br />
FELICE<br />
Parché te sì solo ti a volérghe ciamàr ovària, cagna da l’òstrega!<br />
ERNESTINA<br />
E alóra dime sa ghe c’entra le ave.<br />
TERESINA<br />
Parché l’è ‘na malatìa che le galìne le se ciàpa quando iè becà da le ave.<br />
FELICE<br />
Savìo sa ve digo? Che i ghe ciàma aviaria, ovaria o viaria, a mi no me interessa un bel<br />
gnénte.<br />
RITA<br />
E gnanca a mi! Teresina, dame ‘na s-ciànta de scotess che me vien zó ónto dapartùto.<br />
TERESINA<br />
No ghe n’è più.<br />
RITA<br />
E parché no l’èto mia crompà? Sa fago mi adesso?<br />
TERESINA<br />
Te sì stà ti a dirme de no crompàrlo più parché el costa massa. Te m’è dito anca che ‘na<br />
òlta el scotess no ‘l gh’éra mia e che le frìtole le se faséa istésso.<br />
ERNESTINA<br />
‘Na òlta no gh’éra gnanca la carta igienica, ma al cesso ghe andàino tuti! Da domàn, guai<br />
a ci crómpa la carta igienica! Se dròpa el giornàl e così se sparàgna.<br />
TERESINA<br />
‘Na òlta no gh’éra mia i giornài e se campàa istésso.<br />
ERNESTINA<br />
Da domàn, basta giornàl!<br />
RITA<br />
Me vien zó ónto dapartùto! ‘Na roba compagna no la m’è mai sucèssa.<br />
ERNESTINA<br />
No te l’è mai proà l’òio cinese!<br />
13
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Ma stémo deventàndo mati tuti? Teresina, ciàpa sti schèi e va de corsa dai cinesi a<br />
crompàr el scotess e, za che te ghe sì, anca la carta igienica. No ghe sémo gnancóra a la<br />
fame, diàolo can!<br />
TERESINA<br />
Nòno, te crómpo anca el giornàl de domàn?<br />
FELICE<br />
Ià fato ben a bociàrte, àsena!<br />
TERESINA<br />
Sa avénti dito de sbalià?<br />
RITA<br />
Va dai cinesi e fà presto! Un minuto te dago.<br />
Teresina si precipita fuori.<br />
SCENA NONA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE, TRANNE TERESA<br />
FELICE<br />
M’avì proprio stufà. Vago a far ‘na partìa a carte…(Rivolto a Ernestina) E guai a ti se te<br />
tóchi el giornàl, èto capìo?<br />
Felice esce sbattendo la porta.<br />
SCENA DECIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE TRANNE FELICE.<br />
ERNESTINA (riferendosi a Felice)<br />
Ma ‘na òlta no l’éra mia così! L’è cambià come dal giorno a la nòte. S’el fosse stà sempre<br />
così rabióso, no me lo saréa sposà gnanca par sogno! El m’à inganà.<br />
RITA<br />
Ma éla èla sicura de èssar ancora la stessa de quando la g’avéa vint’àni?<br />
ERNESTINA<br />
Ma che discorsi fèto? Lo sò che són deventà ‘na bruta vècia piena de ràpole, no ocór che<br />
te me lo ricordi!<br />
RITA<br />
La varda che mi parlàa del caràtere, nò del corpo.<br />
ERNESTINA<br />
Me són ‘na s-ciànta smorsà, ma gnanca tanto.<br />
RITA<br />
Volaréssela dirme che se Felice….<br />
Suonano al campanello.<br />
Silènsio! Questa l’è la Pina. No ghe vèrzo gnanca se là fóra pióe suche.<br />
Ernestina si soffia il naso.<br />
14
RITA<br />
Sssssst! Quéla la vien solo par scomaràr e par copiàr el me stampo.<br />
ERNESTINA<br />
Che stampo?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Quel de le frìtole, nò? Che stampo vórla ch’el sia? Maria che ontamento! Me volarà tri<br />
giorni par netàr la cusìna…..E la Teresina no la riva gnancóra, sta cagna da l’òstrega!<br />
Suonano ancora.<br />
La de sarà descreansà, èra?! Ma sa bisogna far parché la capìssa de star a casa sua?<br />
TERESINA (dalla strada)<br />
Mama!.....Mama!....Vèrseme, són mi!<br />
RITA<br />
Ci gh’è la fóra che ciàma mama?<br />
ERNESTINA<br />
Me sbaliarò, ma la me pàr la voce de la Teresina.<br />
RITA<br />
Maria de oro! L’è éla! La ghe vèrza, par piasér, che mi són tuta ónta.<br />
Ernestina va ad aprire sforzandosi di fare il più in fretta possibile.<br />
SCENA UNDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE TERESINA.<br />
Teresa appare sulla porta tutta coperta di schiuma.<br />
ERNESTINA<br />
Sito la Teresina?<br />
TERESINA (con voce di pianto)<br />
Sì. Questo l’è el scotess e questa la carta igienica.<br />
Rita si gira e vede la figlia.<br />
RITA<br />
Névega?<br />
TERESINA<br />
Nò. L’è s-ciùma de carnevàl… Che bruto odor che gh’è!<br />
RITA<br />
Mi no sento gnénte! Sèntela spussa éla?<br />
ERNESTINA<br />
I odori de cusìna i le sente quei che vien da fóra.<br />
RITA<br />
No se sente mia odor de frìtole?<br />
TERESINA<br />
Mi sento solo ‘na gran spussa.<br />
15
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Vuto védar che i óvi i éra sbarlòti! Da la Cina fin qua, i ghe n’à fato de strada! La saréa<br />
deventà sbarlòta anca ‘n’anguria.<br />
TERESINA<br />
Spùssele anca le angurie quando le devènta sbarlòte?<br />
RITA<br />
Ma sa vuto che sàpia mi? Domàndeghe a to nòna!<br />
Rita annusa dappertutto.<br />
Se i fósse stà sbarlòti, me ne saréa inacòrta! M’è capità ancora de trovàrghene. Me<br />
vegnéa parfìn i sfòrsi de gòmito...E i era óvi italiani!…<br />
TERESINA<br />
La pàr spussa de pésse smarso.<br />
RITA<br />
Vèrsi le finestre e spiànsa dapartùto col deodorante. Possibile che i cinesi i arléa le galìne<br />
con mangimi fati col pésse?<br />
ERNESTINA<br />
E parché no dovarésseli farlo? Parché a la Teresina no ghe piàse mia l’odor?<br />
TERESINA<br />
No l’è mia odor, l’è spussa.<br />
RITA<br />
Sa fago mi adesso?<br />
ERNESTINA<br />
Eh, par le madòne! No móre nessùni par ‘na s-ciànta de spussa!....Almànco…..spero che<br />
la sia così…L’è mèio che te buti via tuto!<br />
RITA<br />
Cosa? So fiól el m’à iscrìta al concorso de “La Frìtola de Oro”.<br />
ERNESTINA<br />
Maria de argento! Méteghe sóra ‘na s-ciànta de àqua de Colonia. Ghe n’èto?<br />
RITA<br />
Sì, ma l’è cinese. Me la són data ‘na òlta sola sóto le leséne….e m’è cascà tuti i peli.<br />
ERNESTINA<br />
Par carità, pensémo a qualcos’àltro!…Sito sicura ch’ el premio l’è ‘na frìtola de oro?<br />
RITA<br />
L’ò vista, l’è proprio de oro e l’è grossa come ‘na nósa.<br />
ERNESTINA<br />
Bisogna strolicàr qualcosa.<br />
16
RITA<br />
Mi, intanto, scomìssio a far le sòssole.<br />
ERNESTINA<br />
Vuto far ‘n’altro tipo de spussa? No te bàstela mia questa?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Arturo el ghe ià promesse al so capufìcio….El vien qua con so moiér stasera.<br />
Ernestina annusa tutti gli ingredienti.<br />
Sèntela spussa?<br />
ERNESTINA<br />
Iè odori difarènti dai nostri, ma no se trata de spussa.<br />
RITA<br />
Teresina, sèntito ancora spussa de pésse smarso?<br />
TERESINA<br />
Adesso nò. Se vede che le spussa fin che iè calde.<br />
ERNESTINA<br />
A le spusse se se abitua in prèssia e, dopo ‘n póco, no le se sente più. Che liquór gh’èto<br />
messo ne le frìtole?<br />
RITA<br />
Quel lì. L’unica roba che capìsso l’è ch’el fà setànta gradi.<br />
ERNESTINA<br />
Setànta gradi? Co’ ‘na frìtola de queste se imbriagaréa anca ‘n bó.<br />
RITA<br />
Coséndolo, l’alcol el va tuto in vapór.<br />
ERNESTINA<br />
Teresina, suga i véri de le finestre che no ne se imbriàga el gato.<br />
Suonano il campanello.<br />
RITA<br />
Ci gh’è adesso?<br />
ERNESTINA<br />
L’è la Pina, làssela fóra!<br />
RITA<br />
Anca prima pensàino che ghe fósse la Pina e invésse….<br />
TERESINA<br />
E invésse ero mi, tuta bianca te s-ciùma. Me s’à desfà la messa in piega e staséra vien el<br />
me Gigi.<br />
ERNESTINA<br />
Va là che no te lo perdi mia el to Gigi, gnanca s’el te vedésse pelà.<br />
17
RITA<br />
Saréa bèla anca pelà?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Questo no lo sò mia, cara. No t’ò mai vista pelà…. (tra sé) Ma ò visto lu coi cavéi.<br />
RITA<br />
L’è bèlo anca el me Gigi, èra?<br />
ERNESTINA<br />
Assè, cara! Assè!......<br />
tra sé<br />
Maria santissima, l’amor l’è proprio orbo!<br />
Suonano ancora.<br />
La insiste quéla descreansà!<br />
RITA<br />
Sémo sicure che l’è éla?<br />
SUOR REDENTA (da fuori)<br />
Ernestina!.....Ernestina!...<br />
ERNESTINA<br />
L’è Suor Redenta, me sorèla! Va a vèrzarghe subito, Teresina. Cissà cosa l’avarà pensà,<br />
poaréta. L’émo lassà là fóra in strada par tuto sto tempo.<br />
SCENA DODICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE SUOR REDENTA.<br />
Entra suor Redenta tutta sorridente. In testa ha dei coriandoli e un po’ di schiuma.<br />
SUOR REDENTA<br />
Ciao a tute, care. Ma che bèla giornàda e quanta alegrìa! A mi la me piàse tanto l’alegrìa!<br />
RITA<br />
Riverìsso, Sorèla.<br />
SUOR REDENTA<br />
Són mi che riverìsso éla, cara….e dame del ti, sa èle tute ste cerimonie?<br />
RITA<br />
No són mia bòna de darghe del ti. El so abito el me méte sogessión.<br />
SUOR REDENTA<br />
E alóra fa quel che te te senti de far. Mi no vói sforsàr nissùni. Dime, però, sa g’ò da far<br />
che te giùto.<br />
ERNESTINA<br />
Ma te te spórchi tuta de farina! Te dovéi métarte l’abito bianco!<br />
SUOR REDENTA<br />
Me ne són portà via solo du de neri. Ma la farina no la lassa mia mace! ‘Na scurlàda e va<br />
via tuto! Ma càveme ‘na curiosità, cara, ài inluamà i campi?<br />
18
RITA<br />
Parché?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SUOR REDENTA<br />
L’è tuta la matìna che són in òlta. Són stà in césa, a l’ospedàl, al convento de “Le Sante<br />
Sorèle<br />
Spaìse” e, dapartùto, se sente ‘n odor da spussa che no ò mai sentìo ‘na roba compagna<br />
gnanca ne la foresta, quando ai elefanti ghe vien, co’ rispèto parlando, el mal de corpo.<br />
ERNESTINA<br />
La sèntito anca qua la spussa?<br />
SUOR REDENTA<br />
G’ò ancora nel naso quéla de la strada.<br />
Rita comincia a ridere, poi cominciano a ridere anche Ernestina, Teresina e Suor Redenta.<br />
Come me gòdo!<br />
RITA (ridendo, rivolta a Suor Redenta)<br />
Dopo ghe spiego.<br />
ERNESTINA (ridendo)<br />
Adesso ò capìo parché te ridi!<br />
TERESINA (ridendo)<br />
Anca mi!<br />
RITA (ridendo)<br />
Ti no t’è mai capìo gnénte….Iè andà tuti a far spesa (risate), a far spesa (risate)….<br />
ERNESTINA (ridendo)<br />
Dai cinesi..(risate)<br />
SUOR REDENTA<br />
Gh’è ‘na spussa da morir dapartùto. (risate)<br />
ERNESTINA (ridendo)<br />
I elefanti….<br />
Ridono ancora di più.<br />
SCENA TREDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE FELICE.<br />
Entra Felice con della schiuma sulle spalle e in testa. Ernestina lo vede e lo indica alle altre.<br />
ERNESTINA<br />
L’è andà a farse el trapianto<br />
risate…<br />
Gh’è cressù i cavéi<br />
risate…<br />
Che bèlo che te sì!<br />
risate<br />
Felice ha lasciato la porta aperta.<br />
19
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SCENA QUATTORDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE PINA<br />
Entra Pina. In un <strong>primo</strong> momento rimane stupita, poi si lascia contagiare dalle risate. Ridono tutte.<br />
Felice, serio, si pulisce la giacca. Teresina vede Pina e si fa seria. Si avvicina alla mamma e la<br />
spinge col gomito. La mamma crede che sia un gioco e cominciano tutte a darsi dei colpi con i<br />
gomiti. Ernestina va a dare una gomitata anche a Felice che però rimane serio. Finalmente Rita<br />
vede Pina e smette improvvisamente di ridere. Una ad una smettono anche le altre. Pina è l’ultima a<br />
smettere.<br />
RITA (rivolta a Pina)<br />
Sa gh’è da rìdar?<br />
PINA<br />
No stò mia ridendo!<br />
RITA<br />
Ma se la g’à ancora le làgrime ai òci.<br />
PINA<br />
Ò ridùo prima!<br />
RITA<br />
E parché? Érino noàltre a farla rìdar?<br />
PINA<br />
Sì…..nò….Booo!…<br />
SUOR REDENTA<br />
No stà rabiàrte, Rita. Te te sassìni la giornàda. L’è el carnevàl più bèlo de la me vita… No<br />
ò mai ridù così tanto.<br />
ERNESTINA<br />
G’ala bisogno de qualcosa?<br />
Pina annusa in giro.<br />
Èla la stessa spussa che gh’è a casa sua?<br />
PINA<br />
Ma sa dìsela? Mi sento parfùmo de…..de…<br />
RITA<br />
De viole màmole.<br />
PINA<br />
Èco, sì….de viòle màmole.<br />
ERNESTINA<br />
No la m’à gnancóra dito sa la vól.<br />
PINA (sbirciando sul tavolo dove ci sono gli ingredienti)<br />
Són vegnùa a védar se g’avì la corénte. Ero drio a stirar quando, tuto de ‘n colpo, è andà<br />
via la luce.<br />
20
ERNESTINA<br />
Gh’è vegnù fóra i galàni ransignà?<br />
PINA<br />
Ma sa dìsela? Ela la g’à sempre óia de schersàr!<br />
SUOR REDENTA<br />
Sémo de rassa maturlàna. Ne piàse l’alegrìa.<br />
PINA<br />
Beate voàltre? Cuor contento el Cél l’aiuta.<br />
SUOR REDENTA<br />
Sacrosante parole!<br />
PINA<br />
Sio drio a far le frìtole?<br />
RITA<br />
Nò. Stémo faséndo le paparèle.<br />
PINA<br />
Col late e col buro?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
L’è ‘na ricèta nóva de la Clerici. Vien fóra de quéle paparèle che iè ‘na canonà.<br />
PINA<br />
Sónti vilàna se ghe domando la ricèta?<br />
ERNESTINA (dopo aver provato ad accendere la luce)<br />
Sì. La varda che la corènte la gh’è. Se l’à lassà el fèro da stiro tacà, ghe se brusa i galàni.<br />
PINA<br />
Beh, alóra mi vago. Ve salùdo tuti!<br />
Felice l’accompagna alla porta.<br />
FELICE<br />
La saludémo anca noàltri.<br />
Pina esce.<br />
SCENA QUINDICESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE, TRANNE PINA.<br />
RITA (porgendo a Suor Redenta un grembiule)<br />
La se méta almànco sta grembiàla!<br />
SUOR REDENTA<br />
Ma nò! La spórco!<br />
RITA<br />
Ma la varda che le grembiàle le se méte par sporcarle!<br />
21
SUOR REDENTA<br />
Se te lo disi ti!<br />
Suor Redenta si sporca il grembiule volontariamente.<br />
Va ben cosìta?<br />
RITA (tra sé)<br />
Maria santissima, sa àla capìo?<br />
A voce alta<br />
Sì, Sorèla, vedo che l’à capìo.<br />
Suor Redenta aiuta Rita.<br />
ERNESTINA<br />
In Africa, se usa far le frìtole?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SUOR REDENTA<br />
I me moréti i usa far altre robe! No i sà gnanca sa iè le frìtole, poaréti! Quei no i podaréa<br />
crompàr gnanca la roba cinese. Ne la missión più vissìna a la mia, gh’è dei missionari<br />
veneti e són vegnùa a savér, dal nostro dotór, che i se fà sempre mandar la roba da<br />
magnàr da l’Italia. ‘Na òlta me són dita: ”Pòri i me moréti! Me piasaréa farghe tastar<br />
qualcosa de bòn”, e me vegnù inaménte le frìtole. Ò ciapà carta e matìta e ò fato ‘na lista<br />
de quel che me ocoréa, con sóto i rigrassiamenti e la me firma. Ò ciamà el me moréto<br />
piassè brao, g’ò dato el foliéto e g’ò dito de portàrghelo a Padre Santino.<br />
RITA<br />
Ghe l’alo portà?<br />
S. REDENTA (mettendosi a ridere)<br />
Me vien da rìdar a pensàrghe (risate)….El s’à ficà in bóca el biliéto e dopo ch’el l’à mandà<br />
zó l’à dito (risate)….Scusème, ma no rièsso gnancóra a far de manco de rìdar. L’à<br />
dito:”Bòna frìtola italiana!”<br />
Si mettono a ridere tutti.<br />
ERNESTINA (ridendo)<br />
E sa èto fato, alóra?<br />
SUOR REDENTA<br />
Són andà ne la foresta a pissacàni…Qualcosa i dovéa pur magnàr, poaréti!<br />
ERNESTINA<br />
Gh’èi anca là i pissacàni?<br />
SUOR REDENTA<br />
I pissacàni i gh’è dapartùto e là, ne la staión che pióe tanto, i fà dei fiori che iè grandi come<br />
i nostri girassói.<br />
ERNESTINA<br />
Ghe ciàmeli pissacàni anca là?<br />
SUOR REDENTA<br />
Nò, i ghe ciàma “pissasimiòti”.<br />
TERESINA<br />
Ma ti, sia, là zó in Africa, no gh’èto mia paura dei leoni?<br />
22
S. REDENTA<br />
A mi i leoni no i me fà gnénte. Ansi, quando i me vede i scapa via.<br />
TERESINA<br />
E parché?<br />
SUOR REDENTA<br />
I ciàpa paura parché no i crede mia che sia ‘na dòna.<br />
ERNESTINA<br />
E parché ?<br />
SUOR REDENTA<br />
Parché són l’unica vestìa.<br />
ERNESTINA<br />
Maria svèrgola! Ma là, vai via tuti sènsa gnénte?<br />
SUOR REDENTA<br />
Là, i usa così.<br />
ERNESTINA<br />
No èto mia proà a vestirli?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SUOR REDENTA<br />
E con cosa? Là no gh’è gnanca i figàri!<br />
Rita sta girando la manovella della macchinetta per la pasta, Suor Redenta, con l’arnese<br />
apposito, sta tagliando la pasta. Ernestina mette le “sossole” crude sui vassoi e Teresina,<br />
che intanto si è fatta la messa in piega, si sta asciugando i capelli col fon.<br />
RITA<br />
Teresina, buta via l’òio za frito. Ùdeghene ne la padèla de l’altro e taca el fornèl. Qua émo<br />
quasi finìo….. No ghe ne posso più de paràr atórno sto mànego. Èle còte le patate? Méti<br />
su anca ‘na ramìna granda de àqua.<br />
TERESINA<br />
E i cavéi?<br />
RITA<br />
I se suga da par lóri soli. Móete!<br />
TERESINA<br />
Calma! Rivo!<br />
S. REDENTA<br />
Sa ghe ne fèto de le patate?<br />
RITA<br />
Fasso i gnòchi! Vórla che la lassa tornar in Africa sènsa magnàr i me gnòchi?!<br />
23
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
S. REDENTA<br />
Che regàl che te me fè! L’è ‘na vita che no i magno! Ma se seitè a farme magnàr robe<br />
cosìta bòne, come fago a tornar là zó e abituàrme a magnàr de nóvo formìghe e cavaléte?<br />
ERNESTINA<br />
Maria de oro! Quéle robe lì te magni?<br />
SUOR REDENTA<br />
Quéla roba lì la magnémo quando l’è festa granda, i altri giorni…<br />
ERNESTINA<br />
Par carità! No stà dirme più gnénte. Me se rebàlta el stómego!<br />
FELICE<br />
Suor Redenta, ma là la situassión èla restà ancora quéla de quarant’àni fa?<br />
SUOR REDENTA<br />
Identica. Ma, a mi, la me va ben anca così.<br />
RITA<br />
Me despiàse a far laoràr anca éla!<br />
SUOR REDENTA<br />
Ma schèrsito? No me són mai godùa così tanto! Dai, Teresina, pòrteme qua le patate che<br />
le pelo.<br />
TERESINA<br />
Ma le scòta ancora!<br />
SUOR REDENTA<br />
Dàmele qua! Ne le mane, a fòrsa de laoràr, g’ò dei cali alti tri centimetri. No riussiréa a<br />
brusàrme gnanca Satana, vuto che ghe rièssa ‘na patata? Ernestina, dame ‘na man.<br />
ERNESTINA<br />
Oh, mancomàl che ‘n’ànema bòna la s’à inacòrto che esisto anca mi…. e che la pensa<br />
che són ancora bòna de far qualcosa.<br />
RITA<br />
La varda che, se la vól, che le lasso frìsar a éla le sòssole!<br />
ERNESTINA<br />
Nò, preferìsso le patate. Ste qua iò crompà mi da quel che vien con el camion. Iè patate<br />
de montagna, roba nostrana!<br />
SUOR REDENTA<br />
Sta atènta a no scotàrte!<br />
ERNESTINA<br />
Se no te te scòti ti, no me scòto gnanca mi. La pèle vècia l’è dura come el coràme.<br />
24
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SUOR REDENTA<br />
E alóra scomissiémo, che no vedo l’ora de magnàrme ‘n bel piàto de gnochi.<br />
Ernestina e Suor Redenta cominciano a sbucciare le patate. Rita comincia a friggere le “sòssole”<br />
RITA<br />
Teresina, alsa quel bel culéto coi penòti e dame ‘na man.<br />
Teresina si avvicina svogliatamente.<br />
TERESINA<br />
Sa g’ò da far?<br />
RITA<br />
Animo, cara, che sta roba el le magna anca el to Gigi.<br />
TERESINA<br />
No sò gnanca se la ghe piàse.<br />
RITA<br />
Da quel che ò visto, me pàr ch’el sia uno che no ‘l ghe òlta man a gnénte. El g’à dó<br />
ganàsse ch’el magnaréa anca so sàntola. El se ciuciarà anca i dièi el to Gigi, te lo digo mi!<br />
TERESINA<br />
Varda che no l’è mia ‘na roba bèla vardàr nel piàto dei altri.<br />
RITA<br />
Se vardo nel piàto del to Gigi, l’è par dàrghene ancora, cagna da l’òstrega! El ghe l’à<br />
sempre udo! Fago fadìga a starghe drio!<br />
TERESINA<br />
Me lo stèto rinfaciàndo?<br />
RITA<br />
Ma te sì deventà così sospetósa e permalosa che no se pól più dirte gnénte. Te me pari<br />
‘na zitèla!<br />
TERESINA<br />
E sa me manca par èssarlo?<br />
RITA<br />
Te manca l’età e te gh’è ‘n moroso che te vansa.<br />
TERESINA<br />
L’è come avérghe davanti ‘n piàto de frìtole e no podér magnàrle.<br />
RITA<br />
Varda che de frìtole te pól magnàrghene fin a s-ciopàr.<br />
TERESINA<br />
No stà far finta de no capir!<br />
RITA<br />
To mama la capìsse tuto, cara mia. A ti t’à ciapà la maridaróla…. Tien drito quel piàto che<br />
te me rebalti le sòssole par tèra.<br />
25
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Ma che spussa! L’è la stéssa che ò sentìo par la strada quando són andà a zugàr a carte.<br />
S. REDENTA<br />
L’ò sentìa anca mi. Ò credùo che i avésse inluamà i campi.<br />
FELICE<br />
Nò, sto qua no l’è mia luàme, l’è qualcosa de pèso. Rita, gh’è la bombola che spande?<br />
RITA<br />
Se la spandésse, avaréa za ciapà fógo anca la casa o saréssino za morti asfissià tuti<br />
quanti. E po’, no la basta mia ‘na bombola sola par impenìr de spussa tuto el paese.<br />
FELICE<br />
Senti, la spussa la gh’è, no me lo stò mia sognando!<br />
TERESINA<br />
Ma nei sogni se sente anca i odori?<br />
ERNESTINA<br />
A to nòno ghe sucéde anca questo…..e quando el se svéia, el me dà la colpa a mi.<br />
FELICE<br />
Ernestina, no stà tiràrme a çiménto. Podaréa pèrdar la passiènsa. Sentì, mi qua drénto me<br />
sento sofegàr, vago a ciapàr ‘na s-ciànta de aria.<br />
ERNESTINA<br />
Èco, brao, va a farte ‘n altro trapianto.<br />
Felice esce sbattendo la porta, ma la riapre subito mettendo dentro la testa.<br />
FELICE<br />
Vardè che la porta l’ò sbatùa par me moiér, nò par voàltre. E adesso la sbato ‘n’altra òlta.<br />
Felice esce sbattendo la porta.<br />
SCENA SEDICESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE TRANNE FELICE.<br />
ERNESTINA<br />
El g’avéa paura che no l’avéssimo capìo!<br />
S. REDENTA<br />
A mi ste robe le me fà rìdar. Ernestina, te ricòrdito i nostri pòri nòni? (guardando il soffitto)<br />
Che bòni che i era! Dù santi!<br />
ERNESTINA<br />
Me li ricordo sì!<br />
SUOR REDENTA<br />
I seitàva a becàrse anca par gnénte, ma i se voléa un ben che quando è morto uno, l’altro<br />
el gh’è andà subito drio.<br />
ERNESTINA<br />
Varda che mi no g’ò intensión de córarghe drio a nissùni.<br />
26
RITA<br />
E se la morésse prima éla?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Senti, bèla. Varda che te pól morir anca ti, sèto?! Par far sto passo no gh’è età.<br />
RITA<br />
La pensa a le patate, valà, che l’è mèio!<br />
ERNESTINA<br />
No ghe n’è più da pelar. Émo finìo. Teresina, dane el schissa-patate.<br />
TERESINA<br />
Quante robe volìo che fassa? G’ò da tegnér el piàto de le sòssole!<br />
ERNESTINA<br />
E no pòssito mia métarlo zó ‘n àtimo?<br />
RITA<br />
Spetè ‘n momento che émo quasi finìo.<br />
ERNESTINA<br />
Va ben, ò capìo, vago a tórlo mi.<br />
S. REDENTA<br />
Pòri i me morèti! Se penso che iè là che i magna pissasimiòti…<br />
ERNESTINA<br />
Andóe te sì ti no gh’èi mia i cinesi?<br />
S. REDENTA<br />
Sa dovarésseli vegnér a far là i cinesi?<br />
ERNESTINA<br />
A vèndar sporcarìe che spussa a tri brassi un franco.<br />
RITA<br />
Ma sa dìsela?!<br />
ERNESTINA<br />
Dighe la verità! Dighe sa l’è sta spussa che impesta tuto el paese.<br />
RITA<br />
No i vende mia el velén! Sémo noàltri che volémo dropàr la so roba ne la maniera sbalià.<br />
Nei ristoranti cinesi i dròpa sta roba qua, ma se magna ben e no gh’è nessuna spussa! L’è<br />
come se voléssino far el recioto coi bròcoli e la graspa coi naóni!<br />
SUOR REDENTA<br />
No ò capìo gnénte!<br />
27
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
La vól che ghe diga che la roba che gh’è su la tòla l’è tuta roba cinese. E l’è vera, parché<br />
la costa póco. Però no l’è mia questa la roba che ghe vól, parché in Cina no i le fà mia le<br />
frìtole. Rita si toglie il grembiule e lo sbatte per terra.<br />
Questa l’è farina de soia, sto qua l’è late de sòia, dopo gh’è el buro de sòia, i liquori de so<br />
sàntola imbriàga e i pómi de ci l’à cunà.<br />
S. REDENTA (tirando fuori il rosario e guardando il soffitto)<br />
Misericordia!<br />
ERNESTINA<br />
Maria de oro, no l’ò mai vista così incassà!<br />
TERESINA<br />
Se dise rabià, nòna.<br />
ERNESTINA<br />
No l’è mia rabià, l’è proprio incassà.<br />
S. REDENTA<br />
Adesso ghe la tàio mi la testa al toro!<br />
ERNESTINA<br />
Par carità! No stà ciapàr in man cortèi che te pól farte mal!<br />
S. REDENTA<br />
Rita, dame ‘na frìtola e ‘na sòssola.<br />
Rita fa quello che le chiede la sorella. Suor Redenta annusa i dolci.<br />
Spussàele prima?<br />
TERESINA<br />
Le stenegàa.<br />
S. REDENTA<br />
Adesso, no le sà mia da frìtole, ma gnanca le spussa. No le sà da gnénte. Che spussa<br />
savéele?<br />
TERESINA<br />
Quéla che t’è sentìo par la strada.<br />
S. REDENTA<br />
Volìo dirme che gh’è tuto el paese che fà frìtole co’ la roba cinese?<br />
RITA<br />
Questo l’è sicuro, anca se nissùno el lo ametarà mai.<br />
S. REDENTA<br />
Adesso, vien la prova del fógo.<br />
ERNESTINA<br />
Stà atènta! Col fógo no se schèrsa mia!<br />
28
S. REDENTA<br />
Tranqui, vècia!<br />
ERNESTINA<br />
Pàrlito come la Teresina!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
S. REDENTA<br />
Silènsio che g’ò da concentràrme.<br />
La monaca comincia a mangiare la frittella con le mele con espressione concentrata. Poi mangia la<br />
sòssola. Le altre pendono dalle sue labbra. La monaca finisce anche la sòssola e guarda Rita.<br />
S. REDENTA<br />
Me ne dèto ancora?<br />
RITA<br />
Ma mi ghe le dago anca tute! Ma èle bòne sul serio o èla una de quéle persone che<br />
magnaréa anca ‘n can coi dolori?<br />
S. REDENTA<br />
No ò mai magnà ‘na roba cosìta bòna.<br />
ERNESTINA<br />
Ma dìsito sul serio?<br />
S. REDENTA<br />
Varda che són ‘na mónega e le móneghe no le dise mai busìe.<br />
ERNESTINA<br />
Rita, me ne dèto da tastar anca a mi?<br />
RITA<br />
Tastè fin che volì. Ghe n’ò fato ‘na scamionà.<br />
Assaggiano tutte.<br />
Alóra, sa dìsela, Ernestina?<br />
ERNESTINA<br />
Se g’ò da dir la verità…..no le sà né da frìtole e gnanca da sòssole….Ma iè piassè bòne!<br />
TERESINA<br />
L’è vera, iè proprio bòne! Mama, te lo vinsi ti el premio!<br />
RITA<br />
Figùrete! Ià dropà tuti la stessa roba!<br />
ERNESTINA<br />
Spèta, spèta, spèta.<br />
TERESINA<br />
Nòna, stèto mal?<br />
ERNESTINA<br />
No són mai stà cosìta ben! Rita, ghe n’èto ancora de quéle fialéte che te metéi ne le torte?<br />
29
S. REDENTA<br />
Èle quéle che dropàva anca la mama?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Stesse, identiche e, nel calto de la credènsa, dovaréa èssarghene ‘n sachéto pien.<br />
Rita prende il sacchetto di fialette.<br />
ERNESTINA<br />
I èto catà?<br />
RITA<br />
Ècole!<br />
ERNESTINA<br />
Mancomàl che le gh’è ancora. G’avéa paura che Felice el se le fosse beùe.<br />
Ernestina stappa le fialette una alla volta.<br />
Senti, Redenta, che parfùmi!<br />
S. REDENTA (annusando con voluttà ogni fialetta)<br />
Questo l’è rum……Questo limón….Sto qua anice….Sta qua l’è vanìlia…..Són drio nar in<br />
estasi come santa Rita. Iè i parfùmi de la me infànsia….<br />
RITA<br />
Àla scominsià a béar cosìta presto?<br />
ERNESTINA<br />
Ma sa dìsito? I era i parfùmi de le torte de la nostra mama!<br />
S. REDENTA (commuovendosi)<br />
Questi iè i parfùmi de me pòra mama. (Guardando il soffitto) Adesso l’è in Paradiso.<br />
TERESINA<br />
Ma se fasì così, a mi me vien da piànsar!<br />
Si commuovono anche Rita e Ernestina.<br />
RITA<br />
Ma volìo farme piànsar anca mi che no l’ò mai conossùa?<br />
Si mette a piangere anche Rita.<br />
S. REDENTA<br />
Basta. L’è carnevàl e bisogna star alégri. Continuarémo a piànsar in Quaresima.<br />
Rita e Teresina smettono di piangere e si asciugano gli occhi, ma Ernestina continua a piangere.<br />
Come se fà a fermar me sorèla?<br />
RITA<br />
Se la andàsse a pile, bastaréa tiràrghele via…..ma no la g’à né pile e gnanca susta…..Mi<br />
no sò mia come fermarla! Ghe volaréa Felice.<br />
Ernestina è inconsolabile.<br />
RITA<br />
No la credéa mia così sensibile! L’è proprio vera che ‘na persona no se finisse mai de<br />
conóssarla. L’è la prima òlta che la me fà de pecà. Pòra vecéta!<br />
TERESINA<br />
Dai, nòna, basta!<br />
30
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Ho za finìo de piànzar par me mama…..Adesso stò pensando a quando ti te piansarè par<br />
mi!<br />
RITA (tra sé)<br />
Avéa za finìo da ‘n bel pèsso de conóssarla.<br />
TERESINA<br />
Nòna, te prométo che quando te morirè ti, no farò gnanca ‘na làgrima. No piansarò gnanca<br />
al funeràl.<br />
Enestina smette immediatamente di piangere.<br />
ERNESTINA<br />
Cosa? E che figura ghe fasso mi? La gente la pensarà che no te interèssa gnénte de la<br />
me morte, che són stà ‘na nòna catìa, ‘na bestia rabiósa…No te g’avarè mia el coràio de<br />
farme ‘n’assión compagna, èra?<br />
TERESINA<br />
Ma nòna, voléa solo che te lasàssi lì de piànsar!Sarò desperà al to funeràl!<br />
ERNESTINA<br />
Pàrlito sul serio?<br />
TERESINA<br />
Sì, nòna, te devi crédarme.<br />
ERNESTINA<br />
Te credo. Ma m’à ciapà la piansiròla! Spèta che me tiro su co’ ‘na fialéta de rum.<br />
RITA<br />
Guai a éla se la le tóca. Ste qua le serve par le frìtole.<br />
ERNESTINA<br />
Figurève se la me nuora la pianzarà par mi! Par èla, són manco importante de ‘na frìtola.<br />
Rita, varda che l’idea de le fialéte l’è stà mia. Se te vinsi, se fà a metà col premio.<br />
S. REDENTA<br />
Gh’è da nar avanti coi gnòchi! Bóiela l’acqua?<br />
TERESINA<br />
L’è ‘n pèsso che la bóie! L’è assè che no la sàpia consumà tutà.<br />
RITA (rimettendosi il grembiule)<br />
Sbassa el fornèl! Sa fasso mi co’ ste fialéte?<br />
ERNESTINA<br />
No l’èto gnancóra capìo? Ma bisogna dirte proprio tuto! Te dividi le frìtole in tanti piàti<br />
quanti iè i parfùmi che te gh’è e in ogni piàto te ghe méti ‘na fialéta difarènte.<br />
Rita vuota le fialette sulle frittelle.<br />
Su le sòssole, méteghe l’anice.<br />
RITA<br />
Ma le sòssole no iè mia in concorso!<br />
31
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Ma te fè bèla figura col capufìcio de to marì e, de sti tempi, quei che comanda l’è mèio<br />
tegnérseli in bòna. Sémo in ritardo coi gnòchi, Redenta?<br />
S. REDENTA<br />
Ma no me ciàmito più Maria? L’éra quel el me nome. Tra ‘n minuto iè pronti. Tira, tàia,<br />
buta zó e magna. Teresina, vien qua.<br />
Teresina si avvicina.<br />
To nòna la tàia i tòchi de pasta e la fà el bigolòto, mi lo tàio a tochéti. To mama….Rita…<br />
èto finìo co’ le sòssole?<br />
RITA<br />
Sì, vègno!<br />
S. REDENTA<br />
Ti, Rita, te i passi sul roèrso de la gratasóla par farghe i brùfoli e la Teresina la li méte su<br />
la tovàia ben in fila.<br />
ERNESTINA<br />
Ma vardè che sènsa brùfoli iè bòni istésso savìo?<br />
S. REDENTA<br />
Lo sò, ma a mi me piàse farli come l’ultima òlta che iò visti.<br />
ERNESTINA<br />
E alóra i fémo coi brùfoli!<br />
RITA<br />
Che ora èlo?<br />
TERESINA<br />
Iè le dódese e mèsa!<br />
RITA<br />
Tra ‘na mez’óra riva l’Arturo.<br />
ERNESTINA<br />
E da ‘n momento a l’altro riva anca el me Felice.<br />
TERESINA<br />
E stasera riva el me Gigi.<br />
ERNESTINA<br />
Teresina, ghe penso mi a métar i gnòchi su la tovàia, ti scomìnsia a sistemar la cusìna.<br />
Méti via quel che no serve più e spassa par tèra.<br />
TERESINA (tra sé)<br />
Te paréa?! La m’éra andà massa ben!.....Prima che scomìssia a spassàr, scurlève zó tuta<br />
la farina che g’avì indòsso.<br />
Le tre donne si danno una scrollata ai vestiti.<br />
32
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
Co’ la farina che g’avéi sui vestiti se podéa far ‘n’altra spiatà de frìtole. Mancomàl che gh’è<br />
da far economia!<br />
RITA<br />
Varda che quéla farina lì no t’ò mia dito de butàrla ne la sgauiàra! Càtela su, métela in un<br />
sachéto, che, prima de sera, fasso ‘na spiatà de frìtole par el to Gigi.<br />
TERESINA<br />
Cosa? Ma te rèndito conto de quel che te disi? No l’è mia ‘na discarica el me Gigi! Lo só<br />
che no ‘l te piàse mia, crédito che no me ne sia mia incorta? Quando el vien qua, te vien<br />
parfìn l’orticaria: te sèiti a gratàrte dapartùto come se te g’avéssi la rogna. Par no parlar<br />
del nòno ch’el vede me moroso solo quando el riva. Dopo el se sèra al cesso e no ’l se<br />
vede più.<br />
S. REDENTA<br />
Èla verità?<br />
TERESINA<br />
Crosìn crosón, che móra qua séca incenerìa se no l’è vera. Domàndeghe a quéle dó<br />
mùmie lì se conto bale ò sa l’è la verità.<br />
Suor Redenta si gira verso Rita e Ernestina, ma quando le vede con le facce tutte infarinate, viene<br />
presa da un convulso di risate.<br />
TERESINA<br />
Parché rìdito? Te falo rìdar el me moroso? No te piàselo gnanca a ti?<br />
Suor Redenta continua a ridere e, con una mano, fa segno di nò. Le altre due hanno un’espressione<br />
da interdette.<br />
S. REDENTA (parlando a fatica tra le risate)<br />
Ma èto visto ste dó qua come iè combinàde? Le pàr du magnaróni pronti par èssar friti!<br />
TERESINA<br />
Le pàr dó mùmie! Mi, a la sera, iò sempre viste così. Prima de nar in lèto le se dà la crema<br />
par le rughe.<br />
S. REDENTA<br />
Anca to nòna?<br />
TERESINA<br />
Vuto che la sia de manco de la so nuora? No sarà mai!<br />
Le due donne si guardano e si ridono in faccia. Non si rendono conto che entrambe sono nelle<br />
stesse condizioni.<br />
ERNESTINA<br />
L’è vera che te pari ‘na mùmia! Che bruta che te sì!<br />
RITA (smettendo subito di ridere)<br />
La sarà bèla éla! Anca se, se g’ò da dir la verità, no l’è che la sia tanto difarénte dal solito.<br />
S. REDENTA (tirando fuori il rosario e guardando il soffitto)<br />
Misericordia!<br />
Suonano il campanello. Ammutoliscono tutte e guardano verso la porta.<br />
RITA<br />
Mi la cópo.<br />
33
S. REDENTA<br />
De nóvo “misericordia”!<br />
ERNESTINA (per fare un dispetto a Rita)<br />
E mi ghe vèrzo.<br />
SCENA DICIASSETTESIMA<br />
PERSONAGGI: Quelli della scena precedente ai quali si aggiunge Pina.<br />
Ernestina apre il portone.<br />
ERNESTINA<br />
Pina! Qual bòn vento! (Rivolgendosi a Rita) Cara, varda ci gh’è!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Ma che sorpresa! La vègna avanti e la se comoda. Teresina, sbati zó la farina da quéla<br />
caréga e fà sentàr la sióra Pina.<br />
Pina, vedendo il comportamento insolito delle due dònne, prende spavento e indietreggia verso<br />
l’uscita.<br />
Sa fala, no se còmodela mia? Sa è sucèsso? La me pàr spaentà!<br />
PINA<br />
M’è vegnù inaménte che ò lassà el rubinéto de l’àqua vèrto….G’ò da scapàr via subito.<br />
Pina esce di corsa lasciando la porta aperta.<br />
SCENA DICIOTTESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE TRANNE PINA.<br />
RITA<br />
Ma l’è proprio ‘na bèla descreansà L’è andà via sènsa saludàr e sènsa gnanca seràr la<br />
porta. Sucéde ste robe anca da éla?<br />
S. REDENTA<br />
Mai. Là no ghe n’è mia porte!…..L’avéa desmentegà el rubinéto vèrto, poaréta! L’era<br />
preocupà, la s’à trovà in confusión! L’è par quel che la s’à desmentegà le bòne maniere!<br />
RITA<br />
Éla no la le conósse mia quéla là!<br />
TERESINA<br />
Vardè che gh’è i gnochi drio a squaiàrse.<br />
RITA (a voce alta mettendosi le mani nei capelli)<br />
I gnòchi!<br />
Si precipitano tutte a guardare gli gnocchi.<br />
RITA (rivolta a Teresina)<br />
Ciàpa i vassòi de cartón, infarìneli, mételi uno a la òlta su quéla caréga lì, e fin che la nòna<br />
l’è drio a impenìrli, tira fóra la roba par pareciàr la tóla. Pòrteme el minestro sbuso, quel<br />
grando par i gnòchi. Ma prima dame ‘n Ansiolìn con un bicér de àqua parché g’ò el cór che<br />
me salta fóra.<br />
Teresina corre per la cucina per fare ciò che le ha detto la madre. Ernestina comincia a mettere gli<br />
gnocchi nel vassoio. Parte della pasta le rimane attaccata alle dita. Rita, ai fornelli, aspetta gli<br />
gnocchi per buttarli nell’acqua bollente.<br />
Rivolta a Ernestina<br />
La li méta destachè, senò i se taca tuti!<br />
34
ERNESTINA<br />
Se rièsso a destacàrmeli dai dièi, li méto come te vól ti!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Maria santissima, se no tègno la bóca serà, el cór el me casca ne la padèla. Teresina,<br />
pòrteme l’Ansiolìn.<br />
Teresina si precipita a prendere l’Ansiolìn e lo porta alla madre<br />
E l’àqua? Vuto che lo smàstega?<br />
Teresina va a prendere ‘n bicchiere d’acqua, ma, correndo, lo rovescia. Torna a prenderne un altro.<br />
La madre prende il farmaco.<br />
Mi ghe ne tógo ‘n altro e che se ciàva anca la salute. Basta che staga ben!<br />
Teresina si dirige verso la credenza per deporre l’Ansiolitico.<br />
Apéna to nòna l’à finìsse de métar i gnòchi sul vassòio, ti méti su la tòla la tovàia nóva,<br />
quéla coi papàvari. Ciàpela in man e tiènte pronta.<br />
ERNESTINA (tra sé)<br />
I me pàr schiti de galìna con l’interìssia. E sì che iè fati con patate de le nostre<br />
montagne….Che le sia cinesi anca queste? Ghe penso mi con quel del camion.<br />
RITA (rivolta a Suor Redenta)<br />
Prima che me suocera la li méta nel vassoio, éla, par piasér, la ghe daga ‘na scrioltolàda<br />
ne la farina.<br />
Il lavoro è frenetico.<br />
RITA<br />
Teresina…… la terìna! Fa presto che i primi iè za drio a vegnér dessóra.<br />
Teresina si mette la tovaglia sulle spalle e va a prendere la terrina.<br />
RITA<br />
Nò quéla lì! Quéla piassè granda.<br />
Teresina rimette al suo posto la terrina e ne prende un’altra più grande.<br />
Nò! Ghe n’è ‘n’àltra piassè granda ancora!<br />
Teresina torna alla credenza, ma non trova la terrina più grande. Prende un secchio e le porta<br />
quello.<br />
Ma sto qua l’è ‘n sécio.<br />
TERESINA<br />
L’è par el seciàr de me moroso.<br />
S. REDENTA<br />
Mételi lì drénto, Rita! Così te sì sicura che i ghe stà tuti….Che bel fulàr che te gh’è,<br />
Teresina. El fà tanto primavera. El to Gigi, quando el te vedarà, el perdarà i sentimenti.<br />
Teresina si toglie subito la tovaglia dalle spalle.<br />
SCENA DIANNOVESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE FELICE.<br />
Entra Felice.<br />
FELICE<br />
G’ò idea che cambia el tempo. Vien su ‘n odor dai tombini che te se rebàlta el stómego.<br />
Felice vede le donne che lavorano freneticamente<br />
Sacraméscola! Ma sa sucéde qua? V’à becà la tarantola? (Rivolto a Teresina) E ti? Sa<br />
fèto lì con quel ninsól in man? Spètito ch’el se suga? Varda che te pól destèdarlo<br />
fóra….No pióe mia!<br />
35
TERESINA<br />
L’è la toàia nóva.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Alóra l’è mèio che te la tegni dentro. Se la ciàpa la spussa che gh’è fóra, come se fà a<br />
magnàrghe insìma?<br />
ERNESTINA<br />
Tasi e sèntete zó.<br />
FELICE<br />
No posso più gnanca parlar adesso?<br />
ERNESTINA<br />
Se no te tasi te tiro drio ‘na smanà de gnòchi, così se risparmiémo ‘na s-ciànta de laóro.<br />
S. REDENTA<br />
El me fassa ‘na carità, el se méta chièto che de nervosismo ghe n’è za bastànsa. No<br />
podémo distràrse!<br />
RITA<br />
Perdémo el ritmo!<br />
Teresina, pàsseme la téia col sugo!<br />
Teresina si rimette la tovaglia <strong>atto</strong>rno alle spalle e si affretta a passare il sugo alla mamma.<br />
Mancomàl che sto qua l’ò parecià ieri sera.<br />
Suor Redenta guarda Teresina.<br />
S. REDENTA<br />
L’è proprio un bel fulàr.<br />
Teresina si leva la tovaglia dalle spalle.<br />
Ernestina solleva uno gnocco e lo fa vedere a tutte.<br />
ERNESTINA<br />
Questo l’è l’ultimo!<br />
Teresina si tuffa sulla tavola con la tovaglia in mano.<br />
Sacramegnàtola! Da andóe sito cascà zó ti?<br />
Teresina non risponde. Distende bene la tovaglia, poi corre a prendere i piatti andando avanti e<br />
indietro fino a portarli tutti. Per portare i bicchieri tutti assieme se li mette nella gonna. Prende le<br />
posate, le dispone accanto ai piatti Prende una bottiglia di vino e una caraffa d’acqua e li mette in<br />
mezzo alla tavola. Si ricorda dei tovaglioli, torna indietro, li prende e li distribuisce. Improvvisamente<br />
si immobilizza.<br />
TERESINA<br />
Nòno, tìrete in là.<br />
Il nonno si sposta. Teresina, muovendosi come un robot, raggiunge la poltrona e si lascia cadere<br />
sopra addormentata.<br />
S. REDENTA<br />
Fòrsi gh’émo messo massa prèssia, poarìna!<br />
SCENA VENTESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE ARTURO.<br />
Entra Arturo tenendosi il fazzoletto sul naso.<br />
ARTURO<br />
Andóe èle le me dòne?<br />
RITA<br />
Gh’èto el rafredór?<br />
36
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
Nò. Me tègno el fassoléto sul naso e davanti a la bóca parché gh’è ‘na spussa fóra che me<br />
pàr de èssar vegnùo a casa nodàndo in quéla roba là.<br />
RITA<br />
Tìretelo via adesso! Qua no ghe n’è spusse!<br />
ARTURO<br />
Ah, sì… Te gh’è resón!<br />
RITA<br />
Sentève a tóla che i gnòchi iè pronti.<br />
ARTURO<br />
I gnòchi?! Métemeli nel piato, me lavo le mane e i fasso fóra subito.<br />
Teresina continua a dormire sulla poltrona. Ernestina non prende posto. Rimane ferma in piedi con<br />
la testa bassa.<br />
Bòn apetìto a tuti!<br />
Suor Redenta fa per portarsi uno gnocco alla bocca, ma guarda nella direzione di Ernestina e si<br />
ferma. Gli altri hanno già cominciato a mangiare con la testa sul pi<strong>atto</strong>.<br />
Mmmmm! Che bontà!<br />
S. REDENTA<br />
Ernestina, sa fèto lì in pié? Sèntete!....No gh’èto mia fame?....Sito rabià?....Ernestina!<br />
ARTURO<br />
….E la Teresina, come al solito, l’è in ritardo. Rita, coèrseghe el piàto se nò ghe vien tuto<br />
frédo.<br />
S. REDENTA<br />
Ernestina!....Varda che sti schèrsi no i me piàse mia!....Ernestina!.....Iè quarant’àni che no<br />
magno gnòchi, vuto sassinàrme tuto?....Rita, varda to suocera!<br />
RITA<br />
Sa gh’è, Sorèla?<br />
S. REDENTA<br />
To suocera l’è lì in pié che la pàr ‘na statua.<br />
Rita guarda la suocera.<br />
RITA<br />
La magna pure, Sorèla, la s’à solo incantà. Arturo, descànta to mama.<br />
Arturo si alza in piedi con la bocca piena e batte le mani vicino all’orecchio di Ernestina.<br />
Immediatamente Ernestina si rianima e riprende a fare i gesti di prima: prende uno alla volta gli<br />
gnocchi dal pi<strong>atto</strong> di Felice e li mette sul pi<strong>atto</strong> capovolto di Teresina.<br />
FELICE<br />
Ma sa fèto? Iè mei quei gnòchi lì!<br />
ERNESTINA<br />
Tasi! G’ò da métarli sul vassoio!<br />
S. REDENTA<br />
Ernestina!....No ghe n’è più gnòchi crui!<br />
37
FELICE<br />
Dame de ritorno i me gnòchi!<br />
Ernestina si ferma. Alza la testa e guarda gli altri.<br />
ERNESTINA<br />
Émo finìo?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Dame de ritorno i me gnòchi, cagna da la to òstrega! E dopo sèntete zó e magna.<br />
Ernestina fa ciò che le ha detto il marito.<br />
S. REDENTA<br />
Che bontà! Iè così bòni che me vien parfìn da piànsar.<br />
Arturo guarda l’orologio.<br />
ARTURO<br />
Ma no rìvela mia to fióla?<br />
RITA<br />
Varda che me fióla l’è lì che la dorme su la poltrona de to papà.<br />
ARTURO<br />
La dorme?!<br />
RITA<br />
Sì. L’à laorà massa.<br />
ARTURO<br />
Ala catà un laóro?<br />
RITA<br />
Sì, campa cavàl…. La m’à giutà! To fióla….pardòn! Nostra fióla la m’à giutà!<br />
S. REDENTA<br />
L’à laorà come ‘na mata, poaréta!...L’è straca morta!<br />
ARTURO<br />
Rita. Ghe n’è ancora gnòchi?<br />
RITA<br />
Ghe n’è par ‘na caserma.<br />
Rita riempie il pi<strong>atto</strong> di suo marito.<br />
S. REDENTA<br />
Anca mi ghe ne magnaréa ‘n altro piàto.<br />
RITA<br />
E sa spètela?<br />
SUOR REDENTA<br />
Nò posso. Me vegnù i sensi de colpa. Mi són qua co’ la pansa piena de gnòchi e i me<br />
moréti i sarà là che i magna formìghe.<br />
FELICE<br />
Eh, sacramégna, è i pèso dei cinesi?<br />
38
S. REDENTA<br />
Le formìghe iè una de le specialità del posto.<br />
ARTURO<br />
Ma le magnéo còte o crue?<br />
S. REDENTA<br />
Par carità! No magnémo mai la carne crua! Le fémo al spiedo?<br />
ARTURO<br />
Al spiedo?<br />
S. REDENTA<br />
Sì.<br />
ARTURO<br />
Le formìghe?!<br />
S. REDENTA<br />
Sì.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
Ma come fasìo a infilàrghe el spiedo?<br />
Suor Redenta ride divertita. Ride anche Arturo.<br />
Le formìghe al spiedo…..Te ghe n’è de fantasia!<br />
Ridono anche gli altri.<br />
S. REDENTA (sempre ridendo)<br />
No schèrso mia……De le òlte le fémo anca col ripién.<br />
Tutti ridono ancora più forte.<br />
ARTURO<br />
Le formìghe col ripién….Altro che i comici che se vede a la televisión…..Quei i fà piànsar.<br />
Te dovaréssi andàrghe ti in televisión.<br />
RITA<br />
La g’à le còtole massa lónghe!<br />
Risate.<br />
S. REDENTA (smettendo improvvisamente di ridere)<br />
Basta…Adesso basta….se nò va a finir che stémo mal. Bisogna darse ‘na misura anca ne<br />
l’alegrìa.<br />
ARTURO (ridendo)<br />
Te le spari cosìta grosse che….<br />
S. REDENTA<br />
Le pàr busìe, ma l’è la verità. Però, me són desmentegà de dirve che là le formìghe… iè<br />
grosse come polàstri.<br />
Risate.<br />
Suonano il campanello.<br />
Ammutoliscono tutti.<br />
RITA<br />
Par piasér, disìme che no l’è mia vera! Sa g’ò da far?<br />
39
S. REDENTA<br />
Se te sì ‘na bràa cristiana, te ghe vèrzi.<br />
ARTURO<br />
Ma sèto ci gh’è sènsa gnanca andar a védar?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Sì. Quando la sóna el campanèl, me vien come ‘n grópo qua che me pàr de sofegàrme.<br />
Ancora<br />
‘n àtimo e la sóna ‘n’altra òlta. Volìo védar?<br />
Sorèla, solo mi g’ò da èssar ‘na bràa cristiana? Quéla che gh’è la fóra èla dispensà da sto<br />
dover? Par piasér, la vaga a dirghe che rómparghe le scàtole a la gente a ogni ora del<br />
giono l’è ‘n pecàto mortàl….e la le manda a confessàrse!<br />
S. REDENTA<br />
L’è la vostra ànema che mi g’ò a cór.<br />
Suonano un’altra volta.<br />
RITA<br />
Cosa v’avéa dito? L’è proprio éla.<br />
ARTURO<br />
Adesso vago a vèrzarghe mi e ghe ne canto quàtro.<br />
FELICE<br />
Brao, Arturo! Faghe védar de che rassa te sì!<br />
RITA (tra sé, parlando di Arturo)<br />
Ma sa vórlo ch’el ghe fassa védar?!<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia! Parlè come se là fóra ghe fósse ‘n delinquente…e invésse gh’è solo ‘na póra<br />
dòna scomaróna. A mi la me fà de pecà. Ci scomàra ne le case dei altri l’è parché a casa<br />
sua no i g’à gnénte.<br />
RITA<br />
Ma se la parla così, va a finir che scomìssio a volérghe ben!<br />
Arturo va ad aprire.<br />
SCENA VENTUNESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE PINA<br />
ARTURO (a braccia aperte)<br />
La vègna avanti sióra Pina, l’è rivà giusta par el cafè.<br />
PINA<br />
No són mia vegnùa qua par el cafè. L’ò za beùo el cafè.<br />
ARTURO<br />
‘N bòn cafetìn, dopo ‘na bèla magnàda, el se bée proprio volentieri.<br />
PINA<br />
Mi tógo sempre el mèio…..el Slavàssa.<br />
40
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
La g’à el Slavàssa e no la m’à mai invidà a béar ‘n cafè a casa sua?! Ma alóra l’è ‘na<br />
birichìna!<br />
Ghe scométo che la g’à anca la graspa.<br />
PINA<br />
La piassè mèio….La “Paparèla”!<br />
ARTURO<br />
Vaca bòia, che bòna che l’è!<br />
PINA<br />
Gh’è scrito “made in Itali”. No l’è mia graspa cinese. Mi no crómpo gnénte de cinese.<br />
ARTURO<br />
Par carità! No la staga parlar de roba cinese…La me fà butàr su i gnòchi.<br />
PINA<br />
Mi i gnòchi i ò fati giòvedi. L’è al giòvedi che se magna i gnòchi.<br />
ARTURO<br />
Órco can! Sta òlta me moiér la s’à sbalià.<br />
PINA<br />
Ò dropà farina bianca de forménto. Quéla de sòia la fà schifo….e quando la frise la<br />
spussa.<br />
ERNESTINA<br />
Adesso la stà esagerando. Lassa che ghe diga qualcosa mi.<br />
S. REDENTA<br />
Te gh’è da pensàrghe ti. Mi l’ò za dito come la penso. Volarà dir che se fin adesso, par la<br />
vostra ànema, ò dito dó Avemarie, a scominsiàr da stasera, dirò un Rosario.<br />
ERNESTINA<br />
Ò capìo. No volaréa che te passàssi la nòte in bianco par pregar par noàltri.<br />
Ernestina si alza in piedi e apre le braccia.<br />
Sióra, Pina, ghe vói ‘n ben da morir. La vègna qua che ghe daga ‘n baso! E gh’è anca la<br />
me nuora che la le vól basàr!<br />
Pina rimane un attimo interdetta, Poi, camminando all’indietro, si avvicina alla porta.<br />
Improvvisamente si gira e scappa senza salutare e senza chiudere la porta.<br />
RITA<br />
La porta!<br />
Dopo un attimo si sente sbattere la porta.<br />
Teresina, per il colpo si sveglia. Tutti, tranne Suor Redenta, rivolti verso il pubblico<br />
TUTTI INSIEME<br />
Ma l’è proprio ‘na gran descreansà!<br />
41
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ATTO SECONDO<br />
SCENA PRIMA<br />
La stanza è tutta addobbata. Il tavolo è appoggiato alla parete ed è già imbandito.<br />
PERSONAGGI: RITA<br />
Entra Rita con un vestino molto semplice, ma più elegante del solito. Ha i tacchi e fa fatica a<br />
camminare. Sulle spalle ha un pezzo di stoffa azzurra e in testa un cappello da fata, dello stesso<br />
colore.<br />
RITA (tra sé)<br />
Che agitassión! Mi no són mia abituà a la vita da mondana. Sperémo de far bèla figura!<br />
Gh’è de mèzo la cariéra de me marì. Spèta che me varda ‘n’altra òlta al spèio. Ghe<br />
mancàa solo che al capufìcio del me Arturo ghe vegnésse l’idea de far ‘na festa in<br />
màscara, come se in òlta no ghe fósse za bastànsa paiàssi….<br />
Rita si guarda allo specchio.<br />
I dirà che són vestìa con roba da pitòchi….Ma, de sti tempi, figurémosse se vago a<br />
spèndar schèi par mascaràrme! L’è za massa quel che ò speso par el capèl. Però sto<br />
color el me stà ben…. Sperémo che sta crema cinese che me són messa in fàcia no la me<br />
fassa qualche bruto schèrso. Me pàr de sentir za ‘na s-ciànta de spira…..La sarà<br />
sugestión….. Spero che se capìssa che són la fata Turchina….Ma che i le sàpia ci l’è la<br />
fata Turchina?...No me tocarà mia contàrghe tuta la storia de Pinòchio, èra?!...Ghe digo<br />
che i vaga a lésarsela!... Se no i capìsse, vól dir che iè ignoranti…..E se i è ignoranti, no<br />
me interèssa gnénte che no i capìssa…..Basta che, co’ sto mantèl, no i me scambia par<br />
Superman….Mi ghe tègno a la me feminilità…..Granfàti che i sia così inseminìi!.... Che i<br />
me creda quel che i vól….Questo ò catà e questo me tègno.<br />
Rita va a controllare il tavolo.Cammina sempre con fatica.<br />
Maledéti i tachi e ci li à inventè…E maledéte anca quéle che le porta i tachi alti quìndese<br />
centimetri come se le g’avésse indosso ‘n par de savàte… E le bala, anca!...Me pàr che<br />
no manca gnénte! Che parfùmo che le sà ste frìtole!<br />
Sta òlta me suocera la g’à avù proprio ‘na bèla idea!…. No me lo saréa mai spetà….<br />
Bisogna che ghe diga a tuti de lassàr star le frìtole, che i le magna dopo la premiassión!....<br />
I pól magnàr le sòssole, intanto!.... Bisogna anca che ghe tènda a quel sacranón del Gigi,<br />
se nò el me fà fóra tuto….Ma varda ti sa l’è andà a catàrse me fióla! No ghe n’ala visti<br />
altri? L’Arturo el g’à el difèto de èssar fiól de so mama ma, par el resto, no posso<br />
lamentàrme.<br />
SCENA SECONDA<br />
PERSONAGGI: RITA, TERESINA.<br />
Entra Teresina. È vestita con i pantaloni blu del pigiama. Ha tirato su i pantaloni fino al ginocchio e li<br />
ha legati con un fiocco giallo. Sopra porta una camicietta bianca trasparente. In testa ha un turbante<br />
f<strong>atto</strong> con una sciarpa viola. Ai piedi porta delle calze salva piedi. È molto truccata. Teresina vede<br />
sua madre. Senza parlare e senza farsi vedere, si porta in punta di piedi davanti allo specchio.<br />
TERESINA (tra sé)<br />
Ma varda ti se l’unico spèio decente, che te possi vardàrte da la testa ai pié, el g’à da<br />
èssar qua in cusìna……(Teresina si guarda bene, si controlla anche il trucco) Insóma…..<br />
sènsa spèndar gnanca ‘n schèo, piassè de così no podéa far. Che se veda che són<br />
‘n’odalisca?<br />
Teresina accenna a qualche mossa della danza del ventre.<br />
Rita si gira e vede la figlia.<br />
RITA<br />
Ma sa fèto? Parché te scùrlito tuta?<br />
Teresina si gira di sc<strong>atto</strong>.<br />
Ma come te sito consà? Sa te sito messa indòsso? Da cosa sito vestìa?<br />
42
TERESINA (intimidita)<br />
Da odalisca.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
E ci èla?<br />
Teresina fa per rispondere, ma Rita la interrompe. Rita si gratta ogni tanto la faccia.<br />
Va subito a lavàrte la fàcia, dessarvelà che no te sì altro! E, sóto a quéla velàda, métete<br />
subito ‘na maiéta! Tra poco vegnarà zó to sia mónega, dopo rivarà el curato e anca el<br />
capufìcio de to papà. Te pàrelo quel lì el modo de presentàrse? Èla quéla lì l’educassión<br />
che t’à dato to mama? E con tuta la roba che te gh’è in fàcia, crédito de èssar bèla?<br />
TERESINA<br />
No l’è che ti te ghe n’abi de manco!<br />
RITA<br />
Mi g’ò da coèrsarme le rughe, slenguassóna. Quéle che m’è vegnù a fòrsa de<br />
pensieri…..a fòrsa de laoràr! Ma ti, sa gh’èto da scóndar?<br />
TERESINA<br />
‘Na siéra da panà!....E g’ò da parér ‘n’odalisca! Se te scólto ti, paro una in pigiama e<br />
basta.<br />
RITA<br />
Combinà così, te lo digo mi sa te pari!<br />
TERESINA<br />
Ò za capìo quel che te vól dirme. L’è la stessa parola che te m’è dito quando me són<br />
scurtà la còtola parché tute le me amìghe le gavéa la mini. Mi mai che àbia podùo<br />
vestirme come le altre!<br />
Me són sempre sentìa ‘na diversa….Te m’è fato vegnér i complessi!<br />
RITA (grattandosi)<br />
Se le altre le va via col dedrìo descoèrto, gh’èto da farlo anca ti?<br />
TERESINA<br />
Le me amìghe no ià mai mostrà el dedrìo. Iè butèle serie. Se pól nar drio a la moda anca<br />
sènsa mostrar!<br />
RITA<br />
Ah, sì? E sa èlo, alóra, quel tortelìn lì, sóto a la camìza, che prima te scurlài?<br />
TERESINA<br />
Questa l’è ‘na màscara, te pàrelo un vestito a la moda?<br />
RITA<br />
Mi ò sempre sentìo che, par méterse in màscara, se se veste da qualcosa o da<br />
qualchedun, no ò mai sentìo che se se cava zó. Senti, sèmpia che no te sì altro, fin che te<br />
sì in sta casa, la moda e le màscare le decido mi!<br />
TERESINA<br />
Varda che g’ò vintissìnque ani. Dovaréa èssar za sposà.<br />
43
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Anca se te fóssi sposà, crédito fòrsi che mi te lassaréa vegnér in sta casa a quei passi lì?<br />
E varda che ‘na dòna spozà la g’à da èssar ancora più seria!... Se no altro, par rispèto<br />
verso el marì…(tra sé) Par mi, la pól cavàrse anca le sète pèli, che quel là gnanca el se<br />
n’inacòrze…La prima nòte, la dovarà méterghe in man ‘n stradario…E sperando ch’el le<br />
capìssa e che no ‘l le varda a la roèrsa! Pòri i me schèi mal spesi! Se fa de tuto par tirar su<br />
‘na fióla come se deve e dopo…Vardè andóe la va a ingambaràrse!<br />
TERESINA<br />
Quando sarò sposà, mi qua drénto no ghe metarò più pié.<br />
RITA (grattandosi)<br />
Ma tasi! Che se le robe le sèita a andar così, dovarémo indebitàrse noàltri par farte<br />
sposar! E ne tocarà anca tegnérve in casa tuti du…’N altro da servir!<br />
TERESINA<br />
El me Gigi l’è massa orgolióso par acetàr ‘na roba compagna!<br />
RITA<br />
E alóra l’è mèio che te te conservi sóto graspa, quéla cinese, parché me sà che i tempi i<br />
se fa lónghi.<br />
Guardando i piedi della figlia..<br />
Anca descàlsa te sì? Col pavimento ingiassà? Vuto ciapàrte ‘na malora?<br />
TERESINA<br />
No ghe n’ò mia scarpe che ghe soméia a quéle de ‘n’odalisca!<br />
RITA<br />
No me interessa gnénte. Va a métarte ‘n par de scarpe…e subito anca!...e varda che no te<br />
l’à ordinà nissùni de vestirte da….da….da quel che l’è.<br />
TERESINA<br />
Ogni roba che fasso mi no la va mai ben.<br />
Teresina esce piangendo.<br />
PERSONAGGI: RITA, ARTURO<br />
SCENA TERZA<br />
RITA<br />
Quéla fióla la me farà morir! Ò apéna tolto ‘n Ansiolìn e g’ò ‘n’ altra òlta el cór che me salta<br />
fóra. Entra Arturo vestito da fantasma. Agita un pezzo di catena e corre per la stanza con le braccia<br />
aperte. Rita si spaventa.<br />
Ci sito? Sa vuto?<br />
Il fantasma non si ferma.<br />
Làsseme star! Va via da qua! Se te sì l’Arturo, te straméncio!<br />
ARTURO<br />
Són proprio mi! No m’avèito mia riconossùo?<br />
44
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
No m’è mia vegnù inaménte d’aver sposà un sènsa sarvèl. Quando èlo che te créssi?<br />
Quando èlo che te metarè ‘na s-ciànta de giudìssio?<br />
ARTURO<br />
Se métar giudìssio vól dir deventàr ‘n musón, no cressarò mai.<br />
RITA<br />
G’avaréa giurà!...Tira zó le mane da le fritole!.....E anca da le sòssole! Sèntete là e stà<br />
fermo.<br />
ARTURO (scattando sull’attenti)<br />
Siór sì.<br />
Arturo si avvia verso la sedia.<br />
SCENA QUARTA<br />
PERSONAGGI: RITA, ARTURO, FELICE.<br />
Entra Felice vestito come al solito. Ma in testa ha un elmetto militare con le foglie <strong>atto</strong>rno e in<br />
cintura una borraccia. La faccia è sporca di fuliggine.<br />
FELICE<br />
No pensàa mia che me tocàsse profanar i me cimeli de guèra! Anca le feste in màscara<br />
gh’è vegnù inaménte! Sto qua l’è bontèmpo bèlo e bòn, diàolo maledéto! Ma se i se spèta<br />
che mi resta consà così par tuta la sera, i se sbàlia de grosso. L’è parché vien anca el<br />
capufìcio de me fiól, se nò, me portàa drio dó tre frìtole e me seràa nel cesso fin che la<br />
festa no l’éra finìa. Ma varda ti….<br />
ARTURO (scattando sull’attenti e facendo il saluto militare a suo padre)<br />
No t’ò mai visto vestìo da soldà….El pàr ghe te g’abi trent’àni de manco! Parché no te sito<br />
messo anca la tuta mimetica?<br />
FELICE<br />
Ma va a reméngo ti e tuti quei che fà par ti. E po’, la tuta mimetica, to mama la me l’à fata<br />
métar par darghe el verderame a le vigne. “Così, se te te sbròfi, no se vede mia le mace”<br />
l’à dito. La g’avéa resón, l’è deventà tinta unita, color verderame.<br />
ARTURO<br />
Ma andóe èi i scarponi! Te sì in savàte!<br />
FELICE<br />
E in savàte gh’è resto. De mal de pié ghe n’ò za patì bastànsa in guèra.<br />
ARTURO<br />
Ma quei che te vede….<br />
FELICE<br />
A quei che me vede, ghe digo che són un soldà a riposo.<br />
ARTURO<br />
Andóe i èto catà quéle fóie lì? Sémo in inverno!<br />
45
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Tasi! Iè fóie de la magnolia. Se la se ne inacòrse to mama, la me le fà ritacàr su una a la<br />
òlta col Tacatùto!<br />
Felice si siede vicino al figlio.<br />
Se savéa, me vestivo come ti… Così podéa far la fàcia da smonà fin che voléa…..E se me<br />
vegnéa sòno, podéa anca dormir. Quando to mama la m’à dito de métarme in màscara, ò<br />
proà a dirghe de nò….La m’à dato ‘n’ocià che me són sentìo strinàr quei quàtro peli che<br />
g’ò in testa. El me sergente el me fasèa manco paura.<br />
ARTURO<br />
Spèta che la mama la se inacòrsa che ò fato du busi su ‘n so ninsól, te vedarè che<br />
strinàda che me ciàpo mi!<br />
FELICE<br />
No podéito mia sassinàrghene uno de la dote de to moiér?<br />
ARTURO<br />
Preferìsso afrontàr la mama.<br />
FELICE<br />
Sémo proprio consà ben tuti du, èra? Mi són vècio e, de le gioie del matrimonio, ghe n’ò<br />
avùe parfìn massa. Le m’è vegnùe adiritùra a nausea, come quando te magni massa miél.<br />
ARTURO<br />
Sa vuto farghe? L’è el destìn de noàltri òmeni. Ma quanto érela granda la vostra luna?<br />
FELICE<br />
Quala luna?<br />
ARTURO<br />
Quéla de miél!<br />
FELICE<br />
Assè!<br />
SCENA QUINTA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE<br />
ERNESTINA.<br />
Esce Ernestina con mantello e cappello uguali a quelli di Rita. In mano regge un bastoncino storto<br />
con sopra un stella di carta enorme. Anche lei è in ciabatte.<br />
ARTURO<br />
Papà, òltete da l’altra parte.<br />
FELICE<br />
Parché?<br />
ARTURO<br />
Parché l’è mèio che no te vedi!<br />
46
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Ghe scométo che è rivà to mama. No stà avérghe paura, fiól; ormai l’ò vista in tute le<br />
maniere….Anca sènsa dentiera e tiranti. Roba da far vegnér le bróse. Te auguro che çèrte<br />
robe ti no te g’abi mai da védarle.<br />
ARTURO<br />
Sperémo de védarle, invésse. Se nò volaréa dir che, o són morto zóeno mi, o è morta<br />
prima del tempo me moiér.<br />
FELICE<br />
Ma sèto che da ‘n po’ de tempo in qua, digo de le gran sempiàde! Che la sia l’età?<br />
ARTURO<br />
Ma valà! L’è un pèsso che a mi la me sucéde!<br />
Ernestina va a specchiarsi per darsi l’ultimo tocco. Appare compiaciuta.<br />
FELICE (guardando la moglie)<br />
Par le madòne! No vói gnanca che i sàpia che l’è me moiér.<br />
ARTURO<br />
Fate coràio, papà, l’è ‘n zugo, l’è ‘n schèrso!<br />
FELICE<br />
Sì, ‘n schèrso da prete. Quel che me preòcupa piassè l’è che són convinto che éla la se<br />
crede bèla. Ma parché no s’ala messo el burca?!<br />
Varda, l’è apéna bòna de tegnèrse in pié e l’è lì che la g’à el coràio de menàr el dedrìo.<br />
Sperémo de no dover ciamàr l’ambulànsa….<br />
ARTURO<br />
Dai, papà, vuto portar sfiga?<br />
FELICE<br />
Che ciavàde che se ciàpa ne la vita! E pensar che quando me són catà la morosa, me<br />
credéa el piassè furbo de tuti.<br />
ARTURO<br />
A ci ghe lo dìsito?!<br />
FELICE<br />
Da ci saréssela vestìa?...Da desgràssia?<br />
ARTURO<br />
Da fata Turchina, credo, quéla de Pinòchio.<br />
FELICE<br />
Érela così bruta?<br />
ARTURO<br />
No credo. Pinòchio el saréa saltà fóra dal libro!<br />
I due uomini ridono scambiandosi affettuose manate sulla schiena.<br />
Coràio, papà! La vita bisogna ciapàrla così come la vien!<br />
47
FELICE<br />
Pènsito che la sia così par tuti?<br />
ARTURO<br />
Su par zó!...Gh’è anca quei che le moiér le ghe scapa via!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
E magari i g’à anca el coràio de lamentàrse.<br />
Rita vede la suocera.<br />
RITA (urlando)<br />
Eh nò. Questa no la mando mia zó! La s’à vestìo come mi!... ‘N’assión compagna no me la<br />
saréa mai spetà. La me n’à fate gran tante, ma questa l’è la pèso.<br />
FELICE<br />
È scominsià i fóghi d’artificio! Arturo, stà atènto che no te vègna le sginse in fàcia!<br />
ARTURO (ridendo)<br />
S’à scontrà le dó prime dòne!<br />
ERNESTINA (a Rita)<br />
Varda che te sì stà ti a copiàr, nò mi. Sémo rivà a spiar anca dal buso de la seradùra,<br />
adesso?<br />
RITA (grattandosi)<br />
Mi?... Dal buso de la seradura?... Ma sa stala diséndo? Se no l’ò gnanca vista! E po’, la se<br />
figura se me saréa vestìa come éla! No ò mai pensà ch’el celeste el podésse èssar ‘n<br />
color cosìta bruto! Odiarò quel color par tuta la vita.<br />
ARTURO<br />
Me tocarà portàrla fóra solo quando gh’è nuvolo! Pòra Rita! No te te meritài mia ‘na roba<br />
compagna!...Dito ti che, a le neodìne, la ghe conta ancora la storia de Pinòchio?! E<br />
pensar, poarìne, che l’éra quéla che ghe piaséa piassè.<br />
FELICE<br />
Apéna le vedarà la so bisnòna a quei passi lì, le sarà lóre a no voler più sentir quéla storia!<br />
Solo a nominàrghela, le se metarà a piànsar, pòre creature!<br />
L’è mèio che no la ghe conta più gnénte, se nò, st’ano che vien, ris-cémo de védarla<br />
vestìa da Biancaneve.<br />
Parlémo pian se nò la se inacòrse che la tolémo in giro! Alóra sì che stémo freschi!<br />
ARTURO<br />
Gnanca la n’à sentìo. L’è massa ciapà! Varda, adesso la vól védarse come la stà par<br />
dedrìo. Ghe vegnarà ‘n storsicòl da no móarse più. Se par andar incontro al còl la gira<br />
anca el dedrìo, ghe vien anca el storsicùl.<br />
FELICE<br />
Tasi! Mi són vècio e g’ò da vìvar tranquìlo!<br />
48
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA (tra sé, mettendosi le mani sugli occhi)<br />
Maria santissima! No sò gnanca mi sa la pàr. La fà parfìn scarésse. La dovéa métarse ‘na<br />
mascarìna sui òci e basta!....O anca gnénte, el saréa stà mèio. Nissùni g’à dito a éla de<br />
métarse in màscara!….Sperémo che so fiól el fassa qualcosa.<br />
ERNESTINA<br />
Vuto che i creda che te sì andà a far spese in te ‘na butic? Che te gh’è ‘n modèl da<br />
colessión?<br />
RITA<br />
Quando mai mi ò preteso la roba da boutique?<br />
ERNESTINA<br />
Anca se no te parli, mi capìsso sempre tuto!<br />
RITA<br />
Ma sa vórla capir éla! Ghe pàr fòrsi de èssar adàta a far la fata Turchina?<br />
ERNESTINA<br />
Parché? Stago mal vestìa così?<br />
RITA<br />
Solo le vèce mate le se cónsa così! La me pàr ‘na velona!<br />
ERNESTINA<br />
Arturo!<br />
ARTURO<br />
Sa gh’è, mama?<br />
ERNESTINA<br />
Divòrsia!<br />
ARTURO<br />
Sì, mama! Ma spèta domàn parché adesso no g’ò mia tempo.<br />
FELICE<br />
Ma sio sempre drio a tacàrve voàltre dó? Volìo farla finìa?! Ernestina, par ‘na òlta ne la to<br />
vita, scólta sa te digo: tìrete via quéla roba lì. Pitòsto toh, métete el me elméto e tièntelo<br />
ben fracà.<br />
Ernestina respinge l’elmetto che il marito le porge.<br />
ERNESTINA<br />
Figùrete se me vesto da soldà! Vuto che me fassa rìdar drio?<br />
FELICE<br />
Varda che a carnevàl, l’è mèio far rìdar che piànsar!<br />
ERNESTINA<br />
Vuto dir che vestìa cosi fasso piànsar?<br />
49
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Come ‘na çéola tacà ai òci. Se te vedésse quel che à scrito el libro de Pinòchio, el te<br />
denunciaréa par vilipèndio.<br />
Rita ride.<br />
ARTURO (rivolto a suo padre)<br />
S’el le vedésse tute dó, el sbregaréa el libro.<br />
Padre e figlio ridono.<br />
RITA<br />
Sa vuto dir?<br />
ARTURO<br />
Vói dir che l’è mèio che cambié storia o personàgio! Con Pinòchio gh’è anca el Gato e la<br />
Volpe, gh’è Mangiafuoco, la baléna…<br />
RITA<br />
Ma sa dìsito? Te pàr che g’àbia ‘n personàl adàto a quéle màscare lì? E po’, anca se<br />
volésse, andóe andaréa a tórli i schèi par quei costumi lì?<br />
ARTURO<br />
Mètete el gato su le spale!<br />
RITA<br />
Basta! No vói più sentir semàde! No te inacòrsito mia che te me stè ofendéndo? Mi me<br />
cato ben vestìa così e no me cambio gnanca par sogno.<br />
FELICE<br />
Ernestina, sa te costa cambiar màscara ti?<br />
ERNESTINA<br />
Tanto! Che la le cambia éla! L’è ‘na vita che sogno de far la fata Turchina!<br />
RITA<br />
Se la crede che me cambia mi, la sbàlia de grosso!<br />
ARTURO<br />
E alóra restè tute dó così, ma guai a voàltre se ve presentè davanti al me capufìcio o a so<br />
moiér a quei passi lì! Ghe ne za bastànsa de disocupàti! Scondìve da qualche parte!<br />
RITA (tra sé)<br />
Vardàndo quéla là, me pàr de far scarésse anca mi. No lo vói più sto costume qua.<br />
Rita si leva il cappello e si avvia verso l’uscita. Camminando sui tacchi alti, rischia di cadere.<br />
ERNESTINA<br />
Stà atènta a no pèrdar la scarpéta de véro!<br />
RITA<br />
Quéla l’è Cenerentola.<br />
Rita esce.<br />
SCENA SESTA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE TRANNE RITA<br />
50
FELICE<br />
Vuto tasér?! Te sì pèso de quéla del piòcio.<br />
ERNESTINA<br />
Lo savéa mi che te ghe davi resón a éla!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Mi no ghe dago resón a nissùni. Són stufo de tute dó!...Se fósse ancóra zóeno, partiréa,<br />
volontario, par la guèra.<br />
Felice si mette in testa l’elmetto.<br />
ARTURO<br />
Quàla guèra?<br />
FELICE<br />
Una o l’altra l’è istésso. A ste dóne qua, preferìsso le canonàde.<br />
ERNESTINA<br />
Divorsiémo!<br />
FELICE<br />
A sta età qua, i ne metaréa sul giornàl.<br />
ERNESTINA<br />
Co’ la fotografia?<br />
FELICE<br />
Sì….e se se fémo fotografar vestìi così, sèto che figurón?!<br />
SCENA SETTIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE RITA<br />
Entra Rita vestita come prima, ma in giallo.<br />
ERNESTINA<br />
Ma l’è vestìa ancora da fata!<br />
ARTURO<br />
Ma dai! L’è ‘n’altra fata! No te vedi che l’à cambià color? Ti te sì la fata Turchina e la Rita<br />
l’è la fata…..<br />
RITA<br />
Smemorina!<br />
ERNESTINA (tra sé)<br />
Che la séca le ore fin da la matìna.<br />
ARTURO (rivolto a Rita)<br />
Èco, bràa! Anca le fate quando iè ansianòte, le scomìnsia a perdar la memoria!<br />
RITA (allarmata)<br />
Érela vècia la fata Smemorina?<br />
51
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
Ma che importànsa g’à se l’éra vècia o zóena? Ma parché no ve sio ispirà a le storie de<br />
fantassiènsa?<br />
Tra sé<br />
Le avaréa podùo vestìrse da mostri!<br />
RITA<br />
Questa no l’ò mia capìa, ma ghe penso sóra….e se l’è ‘n’ofésa, te me la paghi cara.<br />
Una voce fuori scena.<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia!<br />
Il viso di Ernestina si illumina in un sorriso.<br />
ERNESTINA<br />
Ma questa l’è me sorèla! Cara da dio!<br />
SCENA OTTAVA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE<br />
SUOR REDENTA.<br />
Entra suor Redenta sorridente.<br />
S. REDENTA<br />
Ècome qua! Mi me són vestìa da mónega.<br />
ERNESTINA (battendo le mani)<br />
Ma che bèla mónega! (Sottovoce a suor Redenta) Ma varda che no te sì mia in màscara!<br />
SUOR REDENTA (sottovoce alla sorella)<br />
Come nò? Me són vestia da suor Verecondia.<br />
FELICE<br />
Iè andà tute demàl!<br />
S. REDENTA<br />
Se vede che són mi?<br />
ARTURO<br />
Me pàr e no me pàr. Secondo mi te sì la Teresina.<br />
S. REDENTA<br />
Àqua! Àqua! Te te néghi!<br />
ERNESTINA<br />
No la sarà mia la Pina, èra?<br />
S. REDENTA<br />
Àqua ancora!<br />
FELICE (tra sé)<br />
Quanto bòn tempo! Che dolsaménto! Passa par la mónega che l’è stà par quarant’àni in<br />
mèso a la foresta sènsa acòrsarse ch’el tempo el passava e che anca éla la cresséa, ma<br />
le altre dó….<br />
52
S. REDENTA<br />
Dovì indovinar voàltri ci són, mi no ve lo digo mia.<br />
ERNESTINA<br />
Ma andóe èla andà a finir me sorèla, no èla gnancóra rivà? L’avìo vista?<br />
FELICE<br />
Ma te sì proprio inseminìa! No védito mia che te ghe l’è lì davanti?!<br />
ERNESTINA (rivolta al marito con voce alterata)<br />
T’è sassinà tuto!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
FELICE<br />
Mancomàl! Te preferìsso così….come te sì sempre stà. Le novità ghe le lasso ai zóeni. E<br />
càvete quèla roba!.....No védito mia sa te pari? Te saréssi massa vècia anca par ‘na<br />
màscara da Befana!<br />
Felice allunga un braccio per toglierle il cappello.<br />
ERNESTINA<br />
Guai se te me tóchi! Te sito vardà ti?<br />
FELICE<br />
Fémo ‘na bèla roba: mi me cavo sta pergola e ti te fè sparir sta desgràssia de fata.<br />
ERNESTINA<br />
Gnanca morta!<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia!<br />
SCENA NONA<br />
PERSONAGGI: TUTTI I PERSONAGGI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI<br />
AGGIUNGE TERESINA.<br />
Entra Teresina camminando lentamente a testa bassa. Indossa il cappello e il mantello azzurri<br />
indossati prima dalla madre.<br />
S. REDENTA<br />
Che bèla fatìna!<br />
Teresina si mette in un angolo sempre a testa bassa. Ernestina la vede, resta un attimo perplessa,<br />
poi si toglie il cappello, il mantello e passa la bacchetta magica a Felice.<br />
FELICE<br />
Sa ghe ne fasso mi de questa?<br />
ERNESTINA<br />
L’è mèio che no te lo diga.<br />
FELICE<br />
L’è così che te me piàsi: brontolona e rùstega!<br />
ERNESTINA<br />
A mi, te me piaséi de più co’ la s-ciùma in testa.<br />
Suor Redenta comincia a ridere. Uno dopo l’altro ridono anche gli altri. Per ultima, scoppia a ridere<br />
anche Teresina.<br />
53
S. REDENTA<br />
Che carnevàl! Che carnevàl!<br />
Il campanello.<br />
ERNESTINA<br />
Questo l’è Mariano. Lo riconósso dal modo de sonàr. Vago a vèrzar mi.<br />
Ernestina si dirige verso la porta.<br />
SUOR REDENTA<br />
Eh, le nòne!<br />
Ernestina apre il portone e resta lì immobile senza parlare.<br />
Vardè, l’è là che la contempla so neódo!<br />
FELICE (alzandosi preoccupato)<br />
Ernestina!.....Ernestina!,,,,Rispódeme, sa fèto lì?<br />
Ernestina si gira lentamente.<br />
ERNESTINA<br />
Gh’è Mariano vestìo da Pina!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SCENA DECIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE PINA.<br />
Entra Pina<br />
PINA<br />
Stasì comodi che resto qua su la porta, no vegno mia drénto. Lo sò che l’è ‘n bruto<br />
momento, ma g’ò da dirghe ‘na roba a la Rita.<br />
Si fa avanti Rita.<br />
S’ala vestìa da fata cinese?<br />
RITA<br />
Parché? Sa g’avénti indòsso de cinese?<br />
PINA<br />
El color!<br />
FELICE<br />
O drénto o fóra. Vardè che no sémo mia in istà. Serè quel portón. Volìo farne ciapàr ‘na<br />
malora? Teresina va a chiudere il portone.<br />
PINA<br />
Vardè che mi no voléa mia vegnér drénto.<br />
RITA<br />
Sa g’ala da dirme?<br />
PINA (parla lentamente guardando la tavola imbandita)<br />
G’ò da domandàrghe…..<br />
RITA<br />
Cosa?<br />
PINA (avvicinandosi alla tavola per vedere meglio)<br />
G’ò da domandàrghe…..Ma che parfùmo g’ala messo su le frìtole?<br />
54
RITA<br />
Chanel nùmaro çìnque!<br />
PINA<br />
Ma el fà mal!<br />
RITA<br />
El sbrùsia e basta. Me dìsela sa la vól?<br />
PINA<br />
Le sala éla andóe l’è che i fà la premiassión?<br />
RITA<br />
Vórla dirme che no la le sà mia?<br />
PINA<br />
No són mia sicura. Èlo qua o a casa mia?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
No ghe pàr mia che sia ‘na s-ciànta tardi par vegnérmelo a domandar? No l’avarà mia<br />
preparà anca a casa sua, èra? La varda che, pitòsto che l’àbia laorà par gnénte, podémo<br />
vegnér tuti là.<br />
PINA (avviandosi verso la porta)<br />
Adesso che ghe penso, g’ò tanta de quéla gente, che no ghe staréssi gnanca.<br />
RITA<br />
Ma noàltri se strensémo!<br />
PINA (aprendo in fretta la porta)<br />
No ghe stasì mia!<br />
Pina esce in fretta.<br />
RITA<br />
La porta!<br />
Passa qualche istante e si sente sbattere la porta. Si mettono tutti a ridere tranne la monaca.<br />
SCENA UNDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE, TRANNE PINA<br />
S. REDENTA<br />
Sa volìo che ve diga? A mi la me fà de pecà, poaréta. Se po’ penso che adesso la sarà là<br />
che la spiànsa de parfùmo tute le so frìtole…….<br />
RITA<br />
Che parfùmo che metaràla?<br />
TERESINA<br />
El Chanel nùmaro çìnque gnanca par sogno. Al giorno de ancó, ci èlo che pól<br />
parmétarselo?<br />
55
RITA<br />
Mi no sò gnanca da cosa el sà. La ghe metarà el dopo barba de so marì.<br />
ARTURO<br />
Italiàn, francese o cinese?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Ma èle domande da far? Te dròpi el dopobarba cinese anca ti. E mi, par la crema cinese<br />
che me són data in fàcia, a fòrsa de gratàrme, me s’à slisà la pèle.<br />
ERNESTINA (grattandosi)<br />
Èla la crema cinese che fà spira?<br />
RITA<br />
Credo proprio de sì.<br />
ERNESTINA<br />
E mi che credéa de avérghe i sfóghi de la giovinéssa!<br />
FELICE<br />
Altro che sfóghi de la giovinéssa! Quéla spira lì iè le quàtro féte de codeghìn che t’è<br />
magnà ieri sera, cagna de la to òstrega!<br />
ERNESTINA<br />
L’è stà la crema cinese! La g’à spira anca la Rita!...E po’ volaréa savér parché par la Rita<br />
la saréa colpa de la crema e, par mi, del codeghìn.<br />
FELICE<br />
Parché éla no la ghe n’à mia magnà quàtro féte!<br />
ERNESTINA<br />
I era tre fetìne così sotìli che i era parfìn trasparenti… e un culéto. E varda che són stufa<br />
che te me vardi in bóca!<br />
FELICE<br />
E alóra magna co’ la bóca serà, òstrega! Quando te smàsteghi, se vede la luce da l’altra<br />
parte, come quando te vardi drénto a ‘na galarìa!<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia!<br />
Suonano il campanello.<br />
RITA<br />
O el so Gigi, o Mariano e la so faméia, o el Curato o el Capufìcio e so moiér. Fasì silènsio!<br />
Gh’émo da far ‘na bèla figura!<br />
FELICE<br />
Ernestina…<br />
ERNESTINA<br />
Sa gh’è?<br />
56
FELICE<br />
Sèra la bóca!<br />
ERNESTINA<br />
Vilàn! Descreansà!<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia!<br />
RITA<br />
Volìo tasér!<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
La gente importante la riva sempre in ritardo. O l’è Gigi o l’è Mariano. Sta òlta vago a<br />
vèrsar mi.<br />
Arturo apre il portone<br />
SCENA DODICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGONO<br />
MARIANO, NORMA E LE LORO FIGLIE<br />
Entrano prima le bambine, poi Norma e Mariano.<br />
ARTURO<br />
Ma che bèle mascàrine! Ma chi siete. Io non vi conosco! Mi dite come vi chiamàte?<br />
BAMBINA 1<br />
Nò.<br />
BAMBINA 2<br />
Nò.<br />
ARTURO<br />
Alora io piango.<br />
BAMBINA<br />
Perché?<br />
ARTURO<br />
Perché la mia mama mi ha messo in castigo.<br />
MARIANO<br />
Nòno, càvete da lì. Gh’è ‘n frédo can qua fóra.<br />
ARTURO<br />
Venite qua, bambine, che vengono dentro anche il papà e la mama.<br />
Il nonno si allontana velocemente<br />
Tra sé<br />
‘N póchi de parché a la òlta! De più no ghe la fasso mia.<br />
Ernestina si avvicina alle bambine.<br />
ERNESTINA<br />
Ma che bèle butìne!<br />
57
BAMBINA 2<br />
Mascherine.<br />
ERNESTINA<br />
Òrpo, mi sono sbaliàta. Ma che bèle mascarìne! Me dasìo ‘n baséto?<br />
BAMBINA 2<br />
Nò.<br />
BAMBINA 2<br />
Nò.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
E alóra no vi dago più i momòni. Li magno tuti io. E non vi parécio più le pape buone.<br />
FELICE<br />
La se le magna lei.<br />
Le bambine gettano una manciata di coriandoli in faccia alla bisnonna. Ernestina comincia a tossire.<br />
NORMA<br />
Ma cosa avete f<strong>atto</strong>?....Andate in quell’angolo e non muovetevi più.<br />
Norma si mette in piedi accanto alle bambine. Rita e Teresina soccorrono Ernestina.<br />
S. REDENTA (tirando fuori il rosario)<br />
Misericordia!<br />
BAMBINA 2<br />
Siamo in castigo?<br />
NORMA<br />
Sì. Vi siete comportate male. Avete f<strong>atto</strong> venire la tosse alla nonna.<br />
BAMBINA 1<br />
Noi abbiamo tre nonne. La Giulia ne ha solo due. Perché?<br />
NORMA<br />
Perché voi siete fortunate.<br />
BAMBINA 2<br />
Anche il papà è fortunato?<br />
NORMA<br />
Siamo tutti fortunati!<br />
BAMBINA 1<br />
Anche tu?<br />
NORMA<br />
Io sono fortunatissima.<br />
BAMBINA 2<br />
Mamma….Mamma, cos’è fortunatissima?<br />
58
NORMA<br />
…Vuol dire tante cose.<br />
BAMBINA 2<br />
Perché vuol dire tante cose?<br />
NORMA<br />
Perché ci sono tante cose belle.<br />
BAMBINA 1<br />
Perché ci sono tante cose belle?<br />
NORMA<br />
Perché siete fortunate.<br />
BAMBINA 2<br />
Cosa vuol dire fortunate?<br />
NORMA<br />
Adesso basta! Siete in castigo!<br />
BAMBINA 2<br />
Perché siamo in castigo?<br />
NORMA<br />
Teresina!....Teresina!<br />
TERESINA<br />
Cosa gh’è, Norma?<br />
NORMA<br />
Per piacere, rimani un po’ tu con le bambine. Sono sfinita.<br />
TERESINA<br />
Ghe penso mi. Ti va a sentàrte!<br />
NORMA<br />
Grazie, Teresina.<br />
BAMBINA 1<br />
Tu hai bambini?<br />
TERESINA<br />
Nò.<br />
BAMBINA 1<br />
Perché nò?<br />
TERESINA<br />
Perché non ho il marito.<br />
59<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO
BAMBINA 1<br />
Il marito è il papà?<br />
TERESINA<br />
Il papà è il marito della mamma.<br />
BAMBINA 2<br />
Perché è il marito della mamma?<br />
TERESINA<br />
Perché le vuole bene.<br />
BAMBINA 2<br />
Tu sei mio marito?<br />
TERESINA<br />
Nò, io sono la zia.<br />
BAMBINA 2<br />
Perché?<br />
TERESINA<br />
Papa!...Papà!<br />
Arturo si avvicina.<br />
ARTURO<br />
Sa gh’è?<br />
TERESINA<br />
Sapete chi c’è sotto a quel lenzuolo?<br />
BAMBINA 2<br />
Biancaneve.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
TERESINA<br />
Èco….Sèntete qua e cónteghe la storia de Biancaneve. Mi g’ò da far.<br />
Teresina si allontana velocemente.<br />
Tra sé<br />
No sò se l’è mèio star co’ la nòna o co’ le neóde.<br />
Ernestina tossisce ancora. Rita porta alla suocera un bicchiere d’acqua eTeresina le batte sulla<br />
schiena. Vedendo che la nonna non cessa di tossire, Teresina batte più forte.<br />
ERNESTINA<br />
‘Na roba a la òlta. Se me la cavo dai coriandoli che g’ò nel canalùsso, alóra te pól próar a<br />
copàrme de bòte. Ma nò dó robe in un colpo solo, sacranón!<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia!... Padreteno, se proprio l’è destìn che me sorèla la vegna da ti, làveghe<br />
l’ànema da tuti i pecàti che l’à fato!<br />
MARIANO<br />
Nòna, no stà far sène, par piasér! La Norma l’è incinta e se la se impressiona ghe pól<br />
sucédar qualcosa….. E gh’è anca le butìne….Le se spaènta!<br />
60
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Fiól de ‘n can! Vuto che móra sofegà? L’è mèio che a le fióle te ghe insegni‘na s-ciànta de<br />
creànsa….e che te la impari anca ti….. E se no la te l’à insegnà to mama, te la insegno mi.<br />
Èto capìo?<br />
RITA<br />
Sa èlo che mi no g’ò mia insegnà?<br />
ERNESTINA<br />
Domàndeghelo a lu.<br />
S. REDENTA<br />
Misericordia! Se te la lassi qua, fa che la devènta ‘na s-ciànta più molesìna!<br />
FELICE<br />
Mi no capìsso proprio da ci l’àbia ciapà quel butèl?! So nòna l’è tuta delicatéssa, so mama<br />
anca…<br />
RITA (tra sé)<br />
Se taso, l’è par quel póro inocènte che g’à ancora da nàssar e par le me butìne, ma méto<br />
tuto sul conto…(rivolta a Ernestina) E basta far sène che’ se par caso la móre, la ghe<br />
lassa a le butìne ‘n rimorso de quei che dura par tuta la vita!<br />
ERNESTINA<br />
Avénti capìo ben o m’è andà dei coriandoli nel çarvèl?<br />
FELICE<br />
Iè stà i coriandoli! I t’à stupà el tubo de l’aria! Se te tegnéi la bóca serà, no te sucedéa<br />
gnénte!<br />
ERNESTINA<br />
Sta òlta fasso ‘n…<br />
FELICE (tappandole la bocca con una frittella)<br />
Gnénte…No te fè proprio gnénte…Se nò me méto a sigàr anca mi…E sigo così forte che<br />
fasso córar qua tuto el paese!<br />
S. REDENTA<br />
Come prima, Padreterno!<br />
RITA<br />
Andóe èle le me butìne?<br />
Le bambine corrono ad abbracciare la nonna. Rita saluta anche la nuora e le accarezza il pancione.<br />
Bisogna che me tratègna, parché se penso che lì dentro gh’è el me butìn, te ciàpo in<br />
brasso e te scuno.<br />
NORMA (sorridendo)<br />
Guardi che peso tanto!<br />
61
RITA<br />
L’è istésso!<br />
Ernestina guarda la testa di Mariano<br />
Ma sa gh’èto in testa?<br />
MARIANO<br />
I corni.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Ma varda che coi corni lì e co’ la moiér incinta, no l’è che te fassi ‘na bèla figura!<br />
Norma si sente offesa.<br />
NORMA<br />
Bambine, Mariano, andiamo a casa.<br />
Le bambine si avvicinano alla mamma e le danno la mano.<br />
MARIANO<br />
Ma dai, Norma! Lassa che magna almànco dó fritole! No ò mia çenà mi stasera. G’ò ‘na<br />
sfinisión che òlto via!<br />
RITA (rivolta a Ernestina)<br />
Éla, el sènso de la misura, la crede ch’el sia un metro par sarte.<br />
ERNESTINA<br />
No ò mia capìo sa t’è dito, ma ò capìo che te sì incassà.<br />
MARIANO<br />
Gh’è le butìne!<br />
ERNESTINA<br />
No ò mia bastiemà!<br />
S. REDENTA (alzando gli occhi al cielo)<br />
Misericordia! Perdona anca questa!<br />
ERNESTINA (rivolta Mariano)<br />
Ma to moiér s’ala rabià?<br />
MARIANO<br />
Nòna, no te pàr mia de aver esagerà?<br />
ERNESTINA<br />
Ma mi ò solo schersà!<br />
MARIANO<br />
La Norma no l’è mia abituà a sti schèrsi e po’, l’è incinta e l’è piassè sensibile.<br />
ERNESTINA (tra sé)<br />
Te paréa che ghe ne fasésse una de giuste?<br />
Ernestina si avvicina a Norma.<br />
ERNESTINA<br />
Norma, no stà rabiàrte, se nò i se le ciàpa tuti con mi. Lo sò che ò dito ‘na….<br />
62
MARIANO<br />
Nòna, gh’è le butìne.<br />
ERNESTINA<br />
No avéa gnancóra dito gnénte.<br />
MARIANO<br />
Fasso prevensión.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ERNESTINA<br />
Lo sò che ò dito ‘na roba bruta che no l’à fato rìdar nissùni, ma la m’è scapà fóra! Te dago<br />
‘n baséto, dai, se no te fà massa schifo.<br />
MARIANO<br />
Nòna!... le butìne! L’è mèio che te vaghi da l’altra parte del locàl! Te sì pèso de ‘n film<br />
vietato ai minori.<br />
ERNESTINA<br />
Eh, che esagerato!<br />
BAMBINA 2<br />
Mamma, perché il papà parla così?<br />
.ERNESTINA<br />
Perché è un slòtaro come la so nòna! Avéte capìo?<br />
Rivolta a Mariano e alla moglie.<br />
Avete sentìo che són bòna de parlar italiàn anca io?<br />
FELICE (avvicinandosi alla moglie)<br />
Te lo parli cosìta ben che l’è mèio che te tasi.<br />
ERNESTINA<br />
Parla ti, alóra. Vedémo che brao che te sì!<br />
FELICE<br />
L’è mèio parlar el dialèto giusto che l’italiàn sbalià. E mi sèito a parlar in dialèto. Le butìne<br />
le me capisse istésso. E se no le me capisse, le me capirà.<br />
S. REDENTA<br />
Sa fago mi che parlo solo un dialèto italiàn e uno africàn?<br />
MARIANO<br />
Te tasi e te vien qua che te dago ‘n baso.<br />
SUOR REDENTA (avvicinandosi a Mariano)<br />
M’èto riconossùa?<br />
MARIANO<br />
Nò. L’è che me piàse le moneghéte!<br />
Mariano abbraccia e bacia la zia.<br />
S. REDENTA<br />
Che birbante che te sì.<br />
63
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
Suor Redenta va a salutare anche Norma e le bambine.<br />
Che bèlo che l’è èssar in faméia! G’ò paura de abituàrme massa ben e de no èssar più<br />
bòna de tornar dai me moréti. Ma ghe vói ‘n ben da mati anca a lóri.<br />
Il campanello.<br />
RITA<br />
Tri colpi, l’è don Tarcisio. Sorèla, vórla vèrzarghe éla?<br />
S. REDENTA<br />
Ma crédito che a mi me piàsa passar l’ultimo de Carnevàl con un prete? L’è massa serio!<br />
A mi me piàse rìdar! E se a l’Ernestina, ogni tanto, ghe càpita de dir qualcosa che no va<br />
ben, mi són so sorèla e prego par éla. Certe parole no me ricordo gnanca più sa le vól dir.<br />
Podaréa vegnérme fóra qualche sproposito anca a mi.<br />
MARIANO<br />
E alóra, l’è mèio che te vaghi da l’altra parte del locàl anca ti.<br />
RITA<br />
Vago mi a vèrzarghe, se nò, con el frédo che gh’è fóra, va a finir che al Reverendo ghe<br />
vien le bugànse.<br />
Rita apre il portone, gli altri si alzano tutti in piedi. Rita volta le spalle alla porta e torna subito sui suoi<br />
passi.<br />
RITA (camminando)<br />
L’è Gigi.<br />
FELICE<br />
Podì rómpar le righe.<br />
SCENA TREDICI<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE A QUALI SI AGGIUNGE GIGI.<br />
Entra in scena Gigi. Indossa una tuta da lavori blu, in testa porta una cuffia azzurra da doccia di sua<br />
madre. Sul berretto ha attaccato una penna di pavone. Teresina gli corre incontro.<br />
TERESINA<br />
Caro, caro el me Gigi!<br />
ERNESTINA<br />
Gnénte stomeghéssi stasera, se nò, ve buto ‘n sécio de àqua ingiassà adòsso.<br />
TERESINA<br />
Ma nòna!<br />
ERNESTINA<br />
Ma come te sito combinà, Gigi?<br />
RITA (tra sé)<br />
Sta òlta la lasso parlar.<br />
GIGI<br />
Bonaséra! Me són vestìo da Principe Azùro.<br />
ARTURO<br />
Mama, ma come èto fato a no capirlo? Mi g’ò indovinà subito.<br />
64
ERNESTINA<br />
Da cosa?<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
ARTURO<br />
Dal cavàl.<br />
Gigi si guarda il cavallo dei pantaloni.<br />
GIGI<br />
La tuta l’è de me papà e l’è de dó nùmari piassè granda de la mia. L’è par quel che g’ò el<br />
cavàl ‘na s-ciànta basso!<br />
TERESINA<br />
Ma te sì bèlo istésso. Andóe l’èto catà la pena del paón?<br />
GIGI<br />
Sul dedrìo del paón che gh’è nel parco de la vila del me parón.<br />
TERESINA<br />
Mama, mia! S’el t’à visto el te licènsia!<br />
Gigi si gira e fa vedere uno strappo sulla tutta all’altezza del sedere.<br />
GIGI<br />
M’à visto solo el can.<br />
TERESINA (preoccupata)<br />
T’alo fato mal?<br />
GIGI<br />
Gnanca ‘na s-ciànta. Sóto g’ò le mudànde anti-infurtunistiche.<br />
TERESINA<br />
Némo a sentàrse in quel canton là, così podémo star ‘na s-ciànta piassè in pace, sènsa<br />
che i sèita a vardàrne tuti.<br />
GIGI<br />
Sì, amore. Che bèla che te si!<br />
ERNESTINA<br />
Mi lo credèa un idraulico!<br />
FELICE<br />
E la scùfia?<br />
ERNESTINA<br />
Par le perdite de àqua!<br />
I due fidanzati vanno a sedersi in un angolo.<br />
Il campanello<br />
RITA<br />
Ci gh’è? No la riconósso mia la sonàda. Ch’el sia el capufìcio?<br />
ARTURO<br />
Métete chièta che quel el riva par ultimo.<br />
65
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SCENA QUATTORDICI<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGE LA<br />
LATTAIA.<br />
Rita apre il portone. Entra la lattaia con un vestito bianco a macchie nere.<br />
LATTAIA<br />
Bonaséra. Són la Muca Carolina. Són vegnùa a tór le frìtole par portàrle a la Giuria.<br />
Rita consegna le frittelle alla lattaia<br />
RITA<br />
La staga atènta a no rebaltàrle e la le tègna coèrte. Le frìtole no bisogna mia che le ciàpa<br />
el frédo.<br />
La lattaia annusa le frittelle.<br />
LATTAIA<br />
Staséra gh’è le frìtole tute improfumé. Se vedémo.<br />
La lattaia esce.<br />
SCENA QUINDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLLI DELLA SCENA PRECEDENTE, TRANNE LA LATTAIA<br />
MARIANO<br />
Mama, són sicuro ch’el <strong>primo</strong> premio te lo vinsi ti.<br />
RITA<br />
Magàri!<br />
S. REDENTA<br />
Viva la Rita!<br />
TUTTI<br />
Evìva!<br />
ERNESTINA<br />
Vardè che mi ghe iò improfumà! Mi són stà la mente e éla el brasso.<br />
TUTTI<br />
Evìva la nòna!<br />
FELICE (tra sé)<br />
Ve paréa che no la reclamàsse la so parte de gloria?!<br />
RITA (tra sé)<br />
L’è mèio che taza se nò va sassinà la festa.<br />
Il campanello.<br />
RITA<br />
Tre sonàde. Sta òlta l’è proprio don Tarcisio. Vago a vèrzar.<br />
Tutti si alzano in piedi. Rita apre il portone.<br />
El se còmoda, Reverendo! Bonaséra!<br />
Entra il Reverendo.<br />
DON TARCISO<br />
Ve benedìsso, beate creature!<br />
TUTTI<br />
Bonaséra, Reverendo!<br />
66
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
DON TARCISIO<br />
Sa fasìo tuti in pié? Comodi! Comodi. No l’è mia ‘na sera da cerimonie sta qua! Stasera se<br />
ride, se schèrsa e se magna le frìtole.<br />
ERNESTINA (sottovoce a Felice)<br />
El ghe ciama frìtole anca lu!<br />
FELICE<br />
E sa vuto ch’el ghe ciàma. Se iè frìtole, le se ciàma frìtole. Come te spetàito ch’el le<br />
ciamàsse?<br />
ERNESTINA<br />
Dolséti ónti.<br />
FELICE<br />
Ma fame ‘na carità! No ghe n’èto altre?<br />
DON TARCISIO<br />
Sentì, cristiani, i me l’avéa dito che la saréa stà ‘na festa in màscara, ma no me la són<br />
mia sentìa de fornìrghe a le betòneghe ‘n argomento par métar in fonsión le léngoe. Ò<br />
pensà che l’èra mèio evitar de farghe far ‘n pecàto in più: le ghe ne fà za bastànsa. Ma ò<br />
portà questa.<br />
Il sacerdore tira fuori dalla tasca una trombetta di carnevale e la suona.<br />
Risata generale.<br />
ERNESTINA<br />
L’à fato ben, Reverendo!<br />
DON TARCISIO<br />
A far cosa?<br />
ERNESTINA<br />
A no métarse in màscara! Gh’è de quéle bóche in òlta!...Sens’altro le g’avaréa scrito al<br />
Vescovo e Lu el saréa finìo in un paesìn de montagna, sóto la neve e col Cristo in spala.<br />
Gh’è capità la stessa roba a don Camìlo, poaréto!<br />
DON TARCISIO<br />
La me scusa, in quàla paròchia èlo don Camìlo?<br />
ERNESTINA<br />
De preciso no lo sò mia, ma credo ch’el sia ne le Basse.<br />
FELICE<br />
El me scusa Reverendo, me moiér la varda massa la televisión. G’alo presente don<br />
Camìlo e Pepóne?<br />
DON TARCISIO<br />
Nò. Mi, par no sbaliàr, vardo sempre e solo Telepace. No se sà mai sa i pól farte védar sui<br />
altri canài. ‘Na òlta m’è sbrissià el déo sul telecomando, e no ghe digo sa ò visto!<br />
FELICE<br />
Posso imaginàrmelo.<br />
67
DON TARCISIO<br />
No ‘l staga imaginàr gnénte, se nò el fa pecàto.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
MARIANO<br />
E alóra?Scominçiémo a magnàr? Són qua che òlto via da la fame e da la óia. G’ò le<br />
scarpe tute bagnà par l’aquolìna che me vien zó da la bóca.<br />
RITA<br />
Scusème, ma bisogna spetàr che riva el capofìcio de me marì insieme a la moiér.<br />
DON TARCISIO<br />
Gh’è anca le autorità?<br />
ARTURO<br />
L’è solo ‘n capofìcio, ma el pól farme promóvar o no farme licensiàr. Bisogna che me lo<br />
tègna in bòna.<br />
DON TARCISIO<br />
No èlo gnancóra ora de pensión?<br />
ARTURO<br />
Sì, campa cavàl!<br />
GIGI (alzandosi in piedi e mostrando il cavallo dei pantaloni)<br />
G’ò el cavàl basso parché l’è la tuta de me papà!<br />
FELICE<br />
Ma crédito de avérghelo solo ti el cavàl?<br />
TERESINA<br />
Così basso, sì. E lassa star el me Gigi!<br />
DON TARCISIO<br />
Sa èlo ch’el me stava diséndo, Arturo?<br />
ARTURO<br />
Ghe stavo diséndo che ogni giorno vien fóra qualche novità! Se la va avanti così, ne<br />
tocarà andar a laoràr co’ la badante. G’avarémo tuti el panolón e la góssa al naso.<br />
Risate<br />
L’è mèio rìdarghe sóra, se nò ghe saréa da desperàrse da la matìna a la sera.<br />
Un colpo di campanello.<br />
ARTURO<br />
Iè lóri. Par piasér, Norma, te la sèntito de andar a vèrsar ti? Te sì de la faméia e te sì<br />
l’unica che pól farme far ‘na bèla figura almànco par qualche secondo: el tempo che i<br />
vègna drénto.<br />
ERNESTINA<br />
Te ringràssio a nome de tuti i slòtari par el complimento.<br />
NORMA<br />
Non ho nessun problema.<br />
Norma si avvia verso l’entrata e apre il portone.<br />
68
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
SCENA SEDICESIMA<br />
PERSONAGGI: QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI AGGIUNGONO IL<br />
CAPUFFICIO E LA MOGLIE. LUI è VESTITO DA FANTASMA COME ARTURO E LEI<br />
INDOSSA UN COSTUME CINESE.<br />
NORMA<br />
Buonasera, signori, accomodatevi.<br />
Arturo, appena vede il capufficio mascherato allo stesso modo, si toglie immediatamente il suo<br />
lenzuolo e lo nasconde. Prende l’elmetto di suo padre e se lo mette in testa.<br />
CAPUFFICIO<br />
Bonasera .<br />
Baciamano<br />
Che bella signora! Con chi ho il piacere di parlare?<br />
NORMA<br />
Sono la nuora del signor Arturo e della signora Rita.<br />
Arturo va verso il suo capo camminando come John Wain.<br />
ARTURO<br />
Bonaséra.<br />
Bacio rumoroso sulla mano della signora. Lei ritira la mano<br />
ERNESTINA (tra sé)<br />
Par le madòne! Se no ‘l g’à magnà la man, ghe mancàa póco.<br />
ARTURO<br />
Che bei costumi! Mi són John Waine nel film de guèra intitolà “La spórca dosìna”.<br />
Si inchinano tutti.<br />
CAPUFFICIO<br />
Comodi, comodi!<br />
ERNESTINA (sottovoce a Rita)<br />
Quéla là l’è andà fin in Cina a crompàrse quel vestito. Me pàr che st’àno vaga tanto el<br />
cinese.<br />
ARTURO<br />
Questa l’è la me faméia al completo e gh’è ‘n mas-céto in arìvo.<br />
CAPUFFICO<br />
Complimenti. El g’à proprio ‘na bèla faméia.<br />
ARTURO<br />
Fòrsi la so Signora la volarà métarse co’ le dòne. Ghe piasarà anca a éla far quàtro<br />
ciàcole.<br />
CAPUFFICIO<br />
Me moièr no l’à gnancora imparà l’italiàn.<br />
ARTURO<br />
Francese?…Tedesca?...Olandese?<br />
CAPUFFICIO<br />
Nò… Cinese!<br />
Stupore<br />
69
La signora fa un inchino e tutti gli altri lo ricambiano..<br />
ERNESTINA (sottovoce)<br />
Le frìtole podéino lassàrle come i éra.<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO<br />
RITA<br />
Signori, se gradì qualche sòssola podì comodàrve. Tra póco riva le frìtole.<br />
Cominciano tutti a mangiare mostrando di gradire. La signora cinese mangia con i bastoncini.<br />
Il campanello.<br />
ARTURO<br />
Èco le frìtole con la Giuria.<br />
RITA<br />
Va a vèrzar ti, Arturo, mi són agità.<br />
ARTURO<br />
Valà, l’è tua la frìtola de oro.<br />
Arturo va ad aprire.<br />
Avanti el corteo!<br />
SCENA DICIASSETTESIMA<br />
PERSONAGGI: TUTTI QUELLI DELLA SCENA PRECEDENTE AI QUALI SI<br />
AGGIUNGE LA LATTAIA<br />
Entra la lattaia con le frittelle. Ha la faccia seria. Si alzano tutti in piedi.<br />
LATTAIA<br />
Gnénte frìtola de oro, gnénte Giuria, gnénte de gnénte. Èco qua le vostre frìtole. La Rita la<br />
dovaréa savérlo se podì mangnàrle o nò.<br />
ARTURO<br />
Ma sa èla sta storia?<br />
LATTAIA<br />
Quei de la Giurìa i s’à mèsi invelenà. A la tèrsa frìtola gh’è vegnù a tuti el mal de<br />
corpo….‘Na roba mai vista. Iè tuti a l’ospedàl che i ghe fà la lavanda gastrica. I dotóri ià<br />
dito che no iè mia gravi. La signora Rita no la g’à mia colpa parché le so frìtole no i l’avéa<br />
gnancóra tastà. I s’à intossicà con ogni sorta de batarìa che ià messo su le frìtole par<br />
profumarle.<br />
Suor Redenta tira fuori il Rosario.<br />
S. REDENTA<br />
Ave (segue un brusio)…<br />
TUTTI<br />
Ame.<br />
RITA (sottovoce a suor Redenta)<br />
L’è stà la Pina.<br />
Rivolta alla lattaia.<br />
La resta qua, e la magna anca éla. Sta qua l’è roba sicura. El parfùmo l’è quel de le fialéte<br />
che la dropàa me mama par le torte.<br />
S. REDENTA<br />
Ma adesso, gh’è tuto el paese sènsa frìtole!<br />
70
RITA<br />
Spalanchè el portón che i vègna drénto tuti e via co’ la musica!<br />
Suor Redenta si rimette in tasca il Rosario.<br />
S. REDENTA<br />
Sto gesto el val de più de ‘n Rosario! Che bel Carnevàl! Che bel carnevàl!<br />
Ballo.<br />
fine<br />
71<br />
CARNEVÀL IN GIÀLO