soxumis saxelmwifo universiteti

soxumis saxelmwifo universiteti soxumis saxelmwifo universiteti

11.07.2015 Views

teqstebSi `tradiciulad~ ar aRiniSneboda, rac Zlier ar-Tulebda am teqstebis gagebas. amis dasadastureblad moviyvanTsityva و و و و -s, romelic Sedgeba 4 arabuli aso V-`vav~-isagan. am sityvaSi or `v~-s pirvel da mesames (SevaxsenebTmkiTxvels, rom arabuli anbaniT dawerili teqstebiikiTxeba marjvnidan marcxniv) aqvs Tavisi sawyisi mniSvneloba,anu es aris Cveulebrivi Tanxmovani bgera `v~. racSeexeba darCenil or `v~-s, isini gadmoscemen xmovnebs. ker-Zod rigiT meore aris U (u), xolo meoTxe – O (o). essityva unda yofiliyo wakiTxuli rogorc VUVO (vuvo),anu teqstis wamkiTxvels unda scodnoda, rom saubariamdinare VUVO-ze (cimbiris erT-erT regionSi), sxvagvaradigi verasdros mixvdeboda, rom ras gamoxatavda es grafikuladerTnairi `vavi~. XIX saukunis osmaleTSi ramdenimejeryofila warmodgenili anbanis reformirebis proeqti,Tumca yoveli maTgani uaryofil iqna im motiviT, rom esiyo pirdapiri Tavdasxma islamze. muslimebisaTvis arabulianbani ar aris mxolod damwerlobis saSualeba. mistikuriswavlebis Tanaxmad, arabuli anbani, romelic, ganasaxierebsalahis- adamianis saxes, aris misi enac, gadmocemuli 28aso-niSniT. am niSnebSi moqceulia alahis-adamianis da maradisobisyvela saidumlo. amdenad marTlmorwmune muslimebisaTvisyuranis teqsti, ena da Srifti, romliTac gadmocemuliamisi teqsti, maradiulia da urRvevi. swored amitomdauSvebelia yuranis Targmani, misi kiTxva sxva enaze dagadmocema sxva anbaniT.Turquli enis reforma respublikur TurqeTSi sworedanbanis SecvliT daiwyo (mas cota xniT win uswrebdaarabuli cifrebis Secvla evropuliT). axal anbans undahqonoda SesaZlebloba zustad gadmoeca salaparako enisyvela bgera. igi ar unda yofiliyo osmaluri damwerlobismartivi transkrifcia. axali orTografia unda yofiliyofonetikuri, anu yvela sityva unda yofiliyo daweriliise, rogorc gamoiTqmeboda. 1928 wlis 1 noembers didmaerovnulma krebam daamtkica axali Turquli anbani, rome-503

lic laTinuri anbanis bazaze Seiqmna. axali anbani gamoqveynda3 noembers, xolo 1929 wlis 1 ianvridan TurqeTSiaikrZala arabuli anbanis gamoyeneba. 1931 wlis 23 dekembersqveynis kerZo da saxelmwifo skolebSi aikrZala arabulienis swavleba. amieridan arabuli iswavleboda mxolodstambolis universitetis literaturuli fakultetisTeologiis ganyofilebaze. 1 swored am faqultetma,romlis saTaveSi idga cnobili Turqi mecnieri Mehmet FuadKöprülü 1928 wlis ivnisSi gamoaqveyna RvTismsaxurebisprocesis Turqul enaze Sesrulebis proeqti. 2reformatorebis azriT axali anbani uTuod gaaadvilebdamosaxleobis swavlebas. am droisaTvis mosaxleobis mxolod10% kiTxulobda da werda arabulad. dawyebuli modernizaciisTeoriul safuZvlad arCeul iqna cnobilimwerlis da sazogado moRvawis Ziya Gök Alp-is Sromebi, romelTaavtori sazogadoebis reformirebis umniSvnelovanesetapad miiCnevda religiis `nacionalizacias~ 3 . misi azriTyvela religiuri wigni unda yofiliyo Targmnili Turqulenaze. Turquladve unda Sesrulebuliyo huTba (qadageba,romelic sruldeboda paraskevis didi locvis, msxverplSewirvisdResaswaulis da sxva gansakuTrebuli SemTxvevebisdros), radgan aravis Seswevs unari Cawvdes sakuTari religiisarsSi, mis siRrmeSi Tu ver waikiTxavs religiur teqstebsda ver moismens qadagebas mSobliur enaze. 4arabul anbanze uaris Tqma ar iyo mxolod enis `daqvemdebareba~axal fonetikur normebs. es aqti SeiZleba Sefasdesrogorc erT-erTi mniSvnelovani nabiji, gadadgmulixelisuflebis mier axali Turquli erovnebis Camoyalibebisgzaze da axal kulturul cnobierebaze gadasvla, racefuZneboda mustafa qemalis sityvebs: `kavSiri, romelic1 E. Rossi. Lariforma linguistica in Turchia. Oriente Moderno, 1935, XV, N 1.2 g. anTelava. Turquli saenaTmecniero sazogadoeba da Turqulisaliteraturo enis zogierTi sakiTxi. – macne, enisa da literaturisseria, 1975, N 4, gv. 103-109.3 g. anTelava. Turquli saenaTmecniero sazogadoeba da.., gv. 103-109.4 Agah Sırrı Levend. Türk Dilinde gelişme ve sadeleşme savhaları, gv. 334.504

teqstebSi `tradiciulad~ ar aRiniSneboda, rac Zlier ar-Tulebda am teqstebis gagebas. amis dasadastureblad moviyvanTsityva و و و و -s, romelic Sedgeba 4 arabuli aso V-`vav~-isagan. am sityvaSi or `v~-s pirvel da mesames (SevaxsenebTmkiTxvels, rom arabuli anbaniT dawerili teqstebiikiTxeba marjvnidan marcxniv) aqvs Tavisi sawyisi mniSvneloba,anu es aris Cveulebrivi Tanxmovani bgera `v~. racSeexeba darCenil or `v~-s, isini gadmoscemen xmovnebs. ker-Zod rigiT meore aris U (u), xolo meoTxe – O (o). essityva unda yofiliyo wakiTxuli rogorc VUVO (vuvo),anu teqstis wamkiTxvels unda scodnoda, rom saubariamdinare VUVO-ze (cimbiris erT-erT regionSi), sxvagvaradigi verasdros mixvdeboda, rom ras gamoxatavda es grafikuladerTnairi `vavi~. XIX saukunis osmaleTSi ramdenimejeryofila warmodgenili anbanis reformirebis proeqti,Tumca yoveli maTgani uaryofil iqna im motiviT, rom esiyo pirdapiri Tavdasxma islamze. muslimebisaTvis arabulianbani ar aris mxolod damwerlobis saSualeba. mistikuriswavlebis Tanaxmad, arabuli anbani, romelic, ganasaxierebsalahis- adamianis saxes, aris misi enac, gadmocemuli 28aso-niSniT. am niSnebSi moqceulia alahis-adamianis da maradisobisyvela saidumlo. amdenad marTlmorwmune muslimebisaTvisyuranis teqsti, ena da Srifti, romliTac gadmocemuliamisi teqsti, maradiulia da urRvevi. swored amitomdauSvebelia yuranis Targmani, misi kiTxva sxva enaze dagadmocema sxva anbaniT.Turquli enis reforma respublikur TurqeTSi sworedanbanis SecvliT daiwyo (mas cota xniT win uswrebdaarabuli cifrebis Secvla evropuliT). axal anbans undahqonoda SesaZlebloba zustad gadmoeca salaparako enisyvela bgera. igi ar unda yofiliyo osmaluri damwerlobismartivi transkrifcia. axali orTografia unda yofiliyofonetikuri, anu yvela sityva unda yofiliyo daweriliise, rogorc gamoiTqmeboda. 1928 wlis 1 noembers didmaerovnulma krebam daamtkica axali Turquli anbani, rome-503

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!