ganaTleba
ganaTleba ganaTleba
nebze. garda amisa, is xedavda, rom qarTveli inteligenciis erTi nawiliar iCenda saWiro Zalisxmevas afxazeTis dacarielebuli adgilebis qar-TvelebiT dasasaxleblad, rac, misi azriT, saSviliSvilo saqme iyo.XIXs. II naxevridan carizmi Riad Seudga rusifikatoruli politikisganxorcielebas. am mizniT daiwyo afxazuri damwerlobis rusul grafikazegadayvana, rasac politikuri misia ufro gaaCnda, vidre kulturulsaganmanaTleblo.`Абхазский язык, не имеющий письменности и литературы, —cinikurad acxadebda mefisnacvlis sabWos wevri e. veidenbaumi, — обречен,конечно, но изчезнование в более или менее близком будущем. Вопрос в том: кокойязык заменит его?... Очевидно, что роль проводника в население культурных идей ипонятий должен был бы играть не грузинский, а русский язык. Мне кажетсяпоэтому, что упреждение абхазской письменности должно быть не цельно самогопо себе, а только средством к ослаблению, путём церкви и школы, потребности вгрузинском языке и постепенной замене его языком государственным. Упустив этоиз виду, мы рискуем создать, сверх грузинской и прочих автономии, ещё и автономиюабхазскую~ (Инал-ипа, 1965: 163-164). rogorc vxedavT, mefis xelisuflebassaerTod ar ainteresebda afxazTa kulturuli dawinaureba. misi mizaniiyo maTi asimilacia da, rac mTavaria, afxazeTis saqarTvelodan Camocileba.afxazeTSi carizmis diskriminaciul enobriv politikas win aRudgai. gogebaSvili. misTvis naTeli iyo, rom mSobliuri enis gandevna, afxazurisnacvlad rusul enaze swavleba gamoiwvevda afxazTa deeTnizacias. amsafrTxis Tavidan asacileblad mas saWirod miaCnda afxazur enaze wignebisgamocema, maTi mSobliuri mwerlobis ganviTareba. `soxumSimoipovebian, — werda is, — rogorc qarTveli, ise afxazi pedagogebi. maTadvilad SeuZliaT ramdenisame Tvis ganmavlobaSi Seadginon SeerTebuliZaliT afxazuri `deda ena~ da dabeWdon igi. Tu adgilobriv verSesZleben am wignebis dabeWdvas, gamougzavnon TbilisSi `wera-kiTxvis sazogadoebas~da igi didi siamovnebiT gamoscems Tavisi xarjiT... piradadCven mzad varT yoveli daxmareba aRmouCinoT, SeZlebisdagvarad, tradiciulisZmobis da erTobis mociqulebs, metadre axalis mwignobrobisSeqmnasa da gamocemaSi~ (gogebaSvili, 1955: gv. 174-175).i. gogebaSvili ara marto qarTul enas icavda, aramed esarClebodaafxazur enasac, pativs miagebda mas. igi qarTvelTa movaleobad Tvlidamonawileoba mieRoT afxazuri anbanis SedgenaSi. gazeT `Закавказье~-Si gamoqveynebulwerilSi `afxazeTis Sesaxeb~ man daufaravad gilaSqra imaTwinaaRmdeg, vinc mtrulad ekideboda afxazur enaze saRvTismsaxurebowignebis Targmnas da am enaze RvTismsaxurebis Sesrulebas: `Cven, qarTvelebsmsurvelad gvsurs rogorc Cveni saRvTismsaxuro enis, ise Cveni mSobliuriliteraturis ganviTareba da gamdidreba, movaleni varT igive visurvoTsxva erovnebisaTvisac, maT Soris afxazebisaTvisac. ... usamRvde-18
loesi kirioni didad TanaugrZnobda afxazuri damwerlobisa da literatrisSeqmnas man moiTxova kidec monawileoba mimeRo afxazuri enis nacionalurisaxelmZRvanelos SedgenaSi. am mimarTulebiT unda imoqmedonsoxumelma qarTvelebma da yovelnairad daexmaron afxazebs am kulturulwamowyebaSi... afxazTa gamofxizlebisa da kulturulobis gzaze ma-Ti dadgomis wyalobiT uwindeli garegnuli erTianoba qarTvelebTanSeicvleba Sinagani solidarobiT da intensiuri ZmobiT, rasac Zlier Seuwyobsxels is garemoeba, rom mxolod qarTvelTa Soris aris afxazurienis savsebiT dauflebul pirTa mniSvnelovani kontingenti~ (gogebaSvili, 1989/III: gv. 134-135).ra Tqma unda, afxazuri enis mcodneTa am kontingentSi i. gogebaSvilimegrelebs gulisxmobda, romlebic saukuneebis ganmavlobaSi afxazeb-Tan mezoblur-naTesaur urTierTobaSi cxovrobdnen da afxazur metyvelebasacsakmaod flobdnen. es garemoeba mkvidr niadags qmnida am mcxovrebTaSoris kavSirisaTvis da `garegnuli megobrobis~ nacvlad maT Soris`Sinagani solidarobis~ ganmtkicebisaTvis.i. gogebaSvili ebrZoda erovnul skolebSi rusuli enis ZaliT danergvas,rac adgilobrivi mosaxleobis garusebas iwvevda da moiTxovdadawyebiT klasebSi mSobliur enaze swavlebis SemoRebas. exeba ra samurzayano-afxazeTSiafxazuri enis swavlebaSi arsebul savalalo mdgomareobasis werda: `mosaxleobaSi skolis gavlenaze laparaki zedmetia. Seugneblad,meqanikurad dazepirebul kanti-kuntad cnobebs bavSvebi naTesavTnacnobTver uziareben maTTvis gasagebi eniT, radgan dedaena maTTvis aruswavlebiaT da arc ician misi moxmareba. ...Cven viciT, Tu ra cudi TvaliT,rogori undoblobiT uyureben bavSvebi skolas... gasuli wlis Semodgomaze,erT mSvenier dilas pansionidan gaipara erT-erTi saukeTesoafxazuri skolis yvela moswavle. yovelive amis Semdeg raRa gasakviria,rom skolebi uaRresad aradamakmayofilebel Sedegebs iZlevian? gasakviri,piriqiT, is iqneboda, rom afxazuri skolis moswavleebi, magaliTad,oTxi wlis ganmavlobaSi swavlebis aseTi veluri sistemiT ganawamebni dadamaxinjebulni, — yvelani uklebliv ar gamosuliyvnen am oTxklasiani saswavleblidanim zomamde gonebadaClungebulni da gamoTayvanebulni...kidev ufro gasakviri is iqneboda, rom aseTi Sedegebis momswre mosaxleobasar aeTvaliswunebia es skolebi da mtrulad ganwyobilic ki ar yofiliyomaT mimarT~ (gogebaSvili, 1955: gv. 143-147).1896 wels ruseTSi gamovida vinme popovis mier Sedgenili rusulienis saxelmZRvanelo wigni, romelic rusi bavSvebisaTvis iyo gankuTvnili.am wingis Taobaze cnobili sazogado moRvawe Tedo saxokia werda:`es wigni soxumis saeparqio mTavrobam afxazeTisa da samurzayanos afxazurda megrul skolebSi saxelmZRvanelod SemoiRo, riTac darRveuliiyo saRi pedagogikis yovelgvari elementaruli moTxovnileba, — codnis19
- Page 2 and 3: UDC (uak) 37g-20mTavari redaqtori:l
- Page 4: nana maisuraZe ....................
- Page 7 and 8: iakob gogebaSvili - 170 = Iakob Gog
- Page 9 and 10: iul tradiciebs. qarTvelebi yvela sa
- Page 11 and 12: iakob gogebaSvili - 170 = Iakob Gog
- Page 13 and 14: 1989: gv. 366).imave werilSi i. gog
- Page 15 and 16: n. vedenskis am srulad usafuZvlo mo
- Page 17: vam momca SeZleba adgilobriv Semesw
- Page 21 and 22: anurda. qalaqis Tavi, cnobili sazog
- Page 23 and 24: venaxi... Sinauri cxovelic yvelas s
- Page 25 and 26: afxazeTi mravali saukunis manZilze
- Page 27 and 28: gogebaSvili, 1955 - i. gogebaSvili.
- Page 29 and 30: = iakob gogebaSvili - 170 = Iakob G
- Page 31 and 32: unebis wyalobiT advilad aRwevs adam
- Page 33 and 34: procesi man pedagogiuri sistemis sa
- Page 35 and 36: iakob gogebaSvili - 170 = Iakob Gog
- Page 37 and 38: misi azriT, eri, romelic `spetaki z
- Page 39 and 40: axalgazrdebSi zneobrivi grZnobebis
- Page 41 and 42: amasTan, saswavlo saqmianobis difer
- Page 43 and 44: mesame jgufSi gaerTiandeba moswavle
- Page 45 and 46: elementebi. aseT SemTxvevaSi moswav
- Page 47 and 48: sT da iara 13 km saaTSi siCqariT, m
- Page 49 and 50: pedagogika, meTodika, ganaTlebis so
- Page 51 and 52: golebze. daadgnen Tu ara am gadawyv
- Page 53 and 54: Cven ganvixileT moTxroba blumis kog
- Page 55 and 56: grafiisadmi drodadro Tavs iCenda ni
- Page 57 and 58: erovnuli saswavlo gegmis mixedviT w
- Page 59 and 60: Rusudan PipiaSokhumi State Universi
- Page 61 and 62: ad ganaTlebis miznebisaTvis. zogada
- Page 63 and 64: Ti mdidaria da mravalferovani, rom
- Page 65 and 66: iul mowyobilobas( xelsawyo, aparati
- Page 67 and 68: pedagogika, meTodika, ganaTlebis so
nebze. garda amisa, is xedavda, rom qarTveli inteligenciis erTi nawiliar iCenda saWiro Zalisxmevas afxazeTis dacarielebuli adgilebis qar-TvelebiT dasasaxleblad, rac, misi azriT, saSviliSvilo saqme iyo.XIXs. II naxevridan carizmi Riad Seudga rusifikatoruli politikisganxorcielebas. am mizniT daiwyo afxazuri damwerlobis rusul grafikazegadayvana, rasac politikuri misia ufro gaaCnda, vidre kulturulsaganmanaTleblo.`Абхазский язык, не имеющий письменности и литературы, —cinikurad acxadebda mefisnacvlis sabWos wevri e. veidenbaumi, — обречен,конечно, но изчезнование в более или менее близком будущем. Вопрос в том: кокойязык заменит его?... Очевидно, что роль проводника в население культурных идей ипонятий должен был бы играть не грузинский, а русский язык. Мне кажетсяпоэтому, что упреждение абхазской письменности должно быть не цельно самогопо себе, а только средством к ослаблению, путём церкви и школы, потребности вгрузинском языке и постепенной замене его языком государственным. Упустив этоиз виду, мы рискуем создать, сверх грузинской и прочих автономии, ещё и автономиюабхазскую~ (Инал-ипа, 1965: 163-164). rogorc vxedavT, mefis xelisuflebassaerTod ar ainteresebda afxazTa kulturuli dawinaureba. misi mizaniiyo maTi asimilacia da, rac mTavaria, afxazeTis saqarTvelodan Camocileba.afxazeTSi carizmis diskriminaciul enobriv politikas win aRudgai. gogebaSvili. misTvis naTeli iyo, rom mSobliuri enis gandevna, afxazurisnacvlad rusul enaze swavleba gamoiwvevda afxazTa deeTnizacias. amsafrTxis Tavidan asacileblad mas saWirod miaCnda afxazur enaze wignebisgamocema, maTi mSobliuri mwerlobis ganviTareba. `soxumSimoipovebian, — werda is, — rogorc qarTveli, ise afxazi pedagogebi. maTadvilad SeuZliaT ramdenisame Tvis ganmavlobaSi Seadginon SeerTebuliZaliT afxazuri `deda ena~ da dabeWdon igi. Tu adgilobriv verSesZleben am wignebis dabeWdvas, gamougzavnon TbilisSi `wera-kiTxvis sazogadoebas~da igi didi siamovnebiT gamoscems Tavisi xarjiT... piradadCven mzad varT yoveli daxmareba aRmouCinoT, SeZlebisdagvarad, tradiciulisZmobis da erTobis mociqulebs, metadre axalis mwignobrobisSeqmnasa da gamocemaSi~ (gogebaSvili, 1955: gv. 174-175).i. gogebaSvili ara marto qarTul enas icavda, aramed esarClebodaafxazur enasac, pativs miagebda mas. igi qarTvelTa movaleobad Tvlidamonawileoba mieRoT afxazuri anbanis SedgenaSi. gazeT `Закавказье~-Si gamoqveynebulwerilSi `afxazeTis Sesaxeb~ man daufaravad gilaSqra imaTwinaaRmdeg, vinc mtrulad ekideboda afxazur enaze saRvTismsaxurebowignebis Targmnas da am enaze RvTismsaxurebis Sesrulebas: `Cven, qarTvelebsmsurvelad gvsurs rogorc Cveni saRvTismsaxuro enis, ise Cveni mSobliuriliteraturis ganviTareba da gamdidreba, movaleni varT igive visurvoTsxva erovnebisaTvisac, maT Soris afxazebisaTvisac. ... usamRvde-18