ganaTleba

mravali xalxis kulturasac ekuTvnoda da, agreTve, lokalur-eTnikurZeglebsac, romlebic mxolod qarTuli eTnikuri kulturis monapovariada msoflio saganZurSia Setanili, xolo qristianobis oficialurreligiad gamocxadebidan moyolebuli iwyeba axali qarTuli kulturis— qristianuli kulturis Seqmna da ganviTareba (jafariZe, 2009; alasania,2003).axal religias da qristianobasTan dakavSirebul kulturas, adgilobrivididi qarTuli eTnikuri kulturis tradiciebi xvdeba da jerkidev uZveles qarTul (kolxur) kulturaze damyarebuli elinisturixanis tradiciebi bunebrivad erwymis axali- qristianuli romaul-bizantiuri,siriuli-kulturis elementebs. ris Sedegadac iqmneba originaluriqarTuli qristianuli kultura, romelic bunebrivia, gansxvavebuliawinareqristianuli qarTuli kulturisagan, misi ganviTarebis axalda droSi metad gamZle da myar saxeobas warmoadgens. am droidan Tvisobrivadicvleba yofisa da kulturis yoveli elementi da maTi gadaazrebada ganviTareba xdeba axali religiis Sesabamisad (biWvinTis IV-Vsaukuneebis qristianuli taZris mozaika, qristianuli dakrZalvis wesi —magaliTad, samTavros samarovani, samarxTa umravlesoba webeldidan dasxv. IV-VI saukuneebSi Cndeba politikuri da samxedro-startegiuli mni-Svnelobis axali qalaqebi: artanuji, ujarma, Tbilisi, Weremi... sagulisxmoa,rom Tuki V-VI saukuneebSi gvxvdeba eklesiis mxolod bazilikuritipi, VI saukunidan ukve imarjvebs qarTuli - gvirgvinian-darbazuli —mSeneblobis tradiciidan momdinare centrul-gumbaTovani saeklesiomSenebloba da sxv,). IV saukunidan ki mogvepoveba qarTuli damwerlobisZeglebi, rac ufro mravalferovans xdis qarTuli kulturisa da qristianulireligiis urTierTganmapirobebulobis elementebis aRdgenisada gamovlenis SesaZleblobas.istoriuli masaliT dasturdeba adreuli Sua saukuneebis qarTulikulturis kidev erTi maxasiaTebeli - qarTvel ers, cxadia, ZvelTaganvegaaCnda eTnikuri/erovnuli erTianobis da sxva eTnosTagan kulturuligansxvavebulobisa da Taviseburebebis SegrZneba, magram mxolod biologiurerTian warmomavlobaze saqarTveloSi arasodes maxvildeboda yuradReba- qarTvelad da qarTuli kulturis Semqmnelad moiazrebodayvela, vinc Tavs am kulturis wevrad da qarTuli saxelmwifos SviladTvlida, miuxedavad misi eTnikuri warmomavlobisa (alasania, 2001; Tof-CiSvili, 2008; beraZe 2008). amave dros, qarTvel ers yovelTvis axasiaTebdatolerantoba. misTvis ucxo iyo sxva eTnosebisa Tu konfesiebisadmiSeuwynarebeli damokidebuleba (alasania, 2001: gv. 18-27) da amgvari mentalurieTnikuri maxasiaTeblis mudmivad arseboba qarTvel erSi,uTuod, marTlmadidebeli qristinuli swavlebis Sedegad da amvdrouladeris erovnul markerad warmogvidgeba.qarTuli yofis mravali elementi, romelic TviT adreul ganaTxar132