ganaTleba

ganaTleba ganaTleba

10.07.2015 Views

paTosiT dawerili istoria, iv. javaxiSvilis TqmiT, raelurad ver asaxavswarsuls, da, Sesabamisad, yalbi debulebebis ganzogadebiT ki ar exmareba,aramed vnebs Tanamedroveobas, daTvur samsaxurs uwevs TviT erovnuligrZnobebis ganmtkicebasac. istorias kvlevis sakuTari sagani aqvsda momavali TaobebisaTvis gankuTvnil sasargeblo rCevaTa krebuls arwarmoadgenso, miuTiTebda iv. javaxiSvili.Cveni azriT, aseTi mkacri SeniSvnebis safuZvels naklebad iZleodai. gogebaSvilis midgoma istoriisadmi. iakobi ar amtkicebda sapirispiros,igi, ubralod, savsebiT sworad miuTiTebda, rom istorias, ra Tqmaunda, obieqturs, arsebuli viTarebis gamo, unda dakisreboda gansakuTrebulierovnul-aRmzrdelobiTi funqcia.istoriis mniSvneloba, iakobis azriT, imiTac gamoixateboda, romigi warmoadgens kavSirs Tanamedroveobasa da warsuls Soris, romlis gareSear iqmneboda TaobaTa SemoqmedebiTi memkvidreobiToba. es uwyvetikavSiri mas didmniSvnelovan faqtorad esaxeboda erovnuli TavisTavadobisSenarCunebisa da eris Semdgomi ganviTarebis perspeqtivebis TvalsazrisiT(gogebaSvili, 1954/III: gv. 246).istoriis mniSvnelobis ganmartebasTan erTad, iakobi sayuradReboTvalsazrisebs gamoTqvamda istoriis Teoriuli sakiTxebis mimar-Tac. is istorias movlenaTa kanonzomier msvlelobad ganixilavda. sakacobrioprogresi ki Sinagani kanonebiT ganpirobebul dinamiur procesadhqonda warmodgenili.TergdaleulTa SexedulebaTa sistemaSi vxdebiT mecnierul poziciebssazogadoebriv-istoriuli ganviTarebis ganmapirobebeli rigiobieqturi faqtorebis Sesaxeb. magaliTad, ilia WavWavaZe da iakob gogebaSviliaRiarebdnen geografiuli pirobebis gavlenas sazogadoebaze,Tumca, gadamwyvet mniSvnelobas aniWebdnen adamianis Sesabamis aqtivobas(ganaTlebas, Sromas, unar-midrekilebebs, siaxlisadmi bunebriv ltolvas).iakobs isic sworad esmoda, rom istoria ar aris ganviTarebis uwyvetiprocesi. metic, calkeuli epoqebi, konkretuli istoriuli individuumebi- qveynebi, xalxebi, kulturebi ganviTarebis magier ukusvlas ganicdian.magram Tu kacobriobis warsuls vrceli droiTi distanciiT ganvWretT,davinaxavT, rom CamorCena axasiaTebT istoriis subieqtebs daara maT erTobliobas, ara kacobriobas, romlis ganviTarebac droSi usasruloa.saerTo jamSi, miuTiTebda iakob gogebaSvili, istoriis msvlelobisasxdeba sazogadoebrivi organizaciis dabali formebis ufro dawinaurebuliTSecvla, raSiac vlindeba kidec progresis ara sworxazovani,magram Seuqcevadi da logikuri xasiaTi.saerTod, TergdaleulTa mxridan kacobriobis progresis Sinaarszesaubrisas yuradReba maxvildeba misi Sedegebis mimarTebaze adamianiszneobriv samyarosTan. Tergdaleulebi optimizmis niadagze dganan,102

maTTvis sazogadoebis zneobrivi ganwyoba ganviTarebis zogadi dialeqtikisnawilia da amdenad, zneobis progresirebis Tezissac aRiareben.maTi azriT, istoriuli ganviTarebis kvaldakval icvleba sazogadoebisbunebac, Cndeba axali midrekilebebi, ufro humanuri da jansaRi tendenciebi,srulyofas ganicdis socialuri garemo, materialuri mdgomareobisgaumjobesebas Tan sdevs xalxis cnobierebis zrda, adamianTa SorisurTierTobebis gajansaReba da piriqiT: sazogadoebis ganwyobileba, misizneobrivi samyaro sagrZnob gavlenas axdens istoriis msvlelobaze.aseTia TergdaleulTa istoriul-filosofiuri mrwamsi da es mrwamsierTnairi simkveTriTaa gamoxatuli ilias, akakis, niko nikolaZisa daiakob gogebaSvilis publicistur memkvidreobaSi.Tergdaleulebs seriozuli wvlili miuZRviT saqarTvelos istoriiswyaroebis moZiebasa da maT popularizebaSi. gansakuTrebul mniSvnelobasaniWebdnen isini zepirsityvieri masalebis Sekrebasa da Seswavlas.maT calkeul gamonaTqvamebSi, istoriulTan erTad, xalxur gadmocemaTazneobriv datvirTvazecaa yuradReba gamaxvilebuli. gasaTvaliswinebeliaiakob gogebaSvilis azric: `xalxis sityvierebis nawarmoebi arisdidi saunje sazogadod mwerlobisa da sakuTrad pedagogiisaTvis. yoveliganaTlebuli sazogadoeba cdilobs Sehkribos yovelgvari sityvierinawarmoebi xalxisa da sayovelTao sakuTrebad aqcios~ (fondi -1944/2”11).iakobis swori miTiTebiT Zveli gadmocemebi pirvandeli saxiT mestvireebis,mefandureebis, cnobil saxalxo mTqmelTa - moSaireTa maxsovrobasufro SemorCenodnen. `CamwerT~ xandazmul qalTa mogonebebisTvisacunda mieqciaT yuradReba _ radgan `isini ariangamoTxovilni sxvadasxva kuTxidan, ician sxvadasxva leqsebi da zRaprebida mdidars salaros xalxuri poeziisas warmoadgenen~ (gogebaSvili,1940/II: gv. 441-492).iakobi zepirsityvierebis SemkrebT im moTxovnasac uyenebda, rommaT ucvlelad, sityva-sityviT unda CaeweraT saxalxo Tqmulebani. `damwermaTavis Tavs neba ar unda misces mcireodenis cvlilebebis moxdenisaca.adgilobrivi gamoTqma, sityvebi, sityvebis dalageba frazebSi,frazebis erTmaneTTan damokidebuleba, -yvelaferi sastikad unda daicvas damwerma; is adgilic ki ar undaSescvalos, romelic uazrobad eCveneba~.saintereso mosazrebebi aqvs gamoTqmuli i. gogebaSvils saqarTvelosistoriis rig (maT Soris dRemde problematur) sakiTxebzec. igi urartuelTaistorias Cveni uZvelesi warsulis konteqstSi ganixilavda davanis tbis piras aRmoCenili Zeglebi adreuli qarTuli kulturis naSTebadwarmoedgina: `uaratuelTa winaproba metad did pativsa sdebs qarTvelersa... istoriul WeSmaritebad iTvleba warCinebul istorikosebisa-103

paTosiT dawerili istoria, iv. javaxiSvilis TqmiT, raelurad ver asaxavswarsuls, da, Sesabamisad, yalbi debulebebis ganzogadebiT ki ar exmareba,aramed vnebs Tanamedroveobas, daTvur samsaxurs uwevs TviT erovnuligrZnobebis ganmtkicebasac. istorias kvlevis sakuTari sagani aqvsda momavali TaobebisaTvis gankuTvnil sasargeblo rCevaTa krebuls arwarmoadgenso, miuTiTebda iv. javaxiSvili.Cveni azriT, aseTi mkacri SeniSvnebis safuZvels naklebad iZleodai. gogebaSvilis midgoma istoriisadmi. iakobi ar amtkicebda sapirispiros,igi, ubralod, savsebiT sworad miuTiTebda, rom istorias, ra Tqmaunda, obieqturs, arsebuli viTarebis gamo, unda dakisreboda gansakuTrebulierovnul-aRmzrdelobiTi funqcia.istoriis mniSvneloba, iakobis azriT, imiTac gamoixateboda, romigi warmoadgens kavSirs Tanamedroveobasa da warsuls Soris, romlis gareSear iqmneboda TaobaTa SemoqmedebiTi memkvidreobiToba. es uwyvetikavSiri mas didmniSvnelovan faqtorad esaxeboda erovnuli TavisTavadobisSenarCunebisa da eris Semdgomi ganviTarebis perspeqtivebis TvalsazrisiT(gogebaSvili, 1954/III: gv. 246).istoriis mniSvnelobis ganmartebasTan erTad, iakobi sayuradReboTvalsazrisebs gamoTqvamda istoriis Teoriuli sakiTxebis mimar-Tac. is istorias movlenaTa kanonzomier msvlelobad ganixilavda. sakacobrioprogresi ki Sinagani kanonebiT ganpirobebul dinamiur procesadhqonda warmodgenili.TergdaleulTa SexedulebaTa sistemaSi vxdebiT mecnierul poziciebssazogadoebriv-istoriuli ganviTarebis ganmapirobebeli rigiobieqturi faqtorebis Sesaxeb. magaliTad, ilia WavWavaZe da iakob gogebaSviliaRiarebdnen geografiuli pirobebis gavlenas sazogadoebaze,Tumca, gadamwyvet mniSvnelobas aniWebdnen adamianis Sesabamis aqtivobas(<strong>ganaTleba</strong>s, Sromas, unar-midrekilebebs, siaxlisadmi bunebriv ltolvas).iakobs isic sworad esmoda, rom istoria ar aris ganviTarebis uwyvetiprocesi. metic, calkeuli epoqebi, konkretuli istoriuli individuumebi- qveynebi, xalxebi, kulturebi ganviTarebis magier ukusvlas ganicdian.magram Tu kacobriobis warsuls vrceli droiTi distanciiT ganvWretT,davinaxavT, rom CamorCena axasiaTebT istoriis subieqtebs daara maT erTobliobas, ara kacobriobas, romlis ganviTarebac droSi usasruloa.saerTo jamSi, miuTiTebda iakob gogebaSvili, istoriis msvlelobisasxdeba sazogadoebrivi organizaciis dabali formebis ufro dawinaurebuliTSecvla, raSiac vlindeba kidec progresis ara sworxazovani,magram Seuqcevadi da logikuri xasiaTi.saerTod, TergdaleulTa mxridan kacobriobis progresis Sinaarszesaubrisas yuradReba maxvildeba misi Sedegebis mimarTebaze adamianiszneobriv samyarosTan. Tergdaleulebi optimizmis niadagze dganan,102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!