Cemi fanjrebidan
Cemi fanjrebidan
Cemi fanjrebidan
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
literaturuli gazeTi<br />
#102<br />
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
mariam wiklauri<br />
RvTissaxelav<br />
rogor ginda,<br />
momiaro, damasveno, amomasunTqo.<br />
modixar xolme uxmaurod,<br />
fexakrefiT eSvebi mTidan<br />
da gamWvirvale nabijebiT miaxlovdebi...<br />
haeriviT mivseb daRlil Zvel samosaxlos,<br />
niaviviT macocxlebel Cqerebs moapob<br />
arafrobidan amosuli,<br />
mklavebs ise daikapiweb, arca mkiTxav,<br />
sad fqvilia, sad xmeli fiCxi,<br />
rodis unda Caakra puri,<br />
rodis kvali gaitano Cems yanaSi,<br />
arca mkiTxav, wyaros wyalzec ise Cadixar,<br />
me jer kidev Zilis fiWa midgas TvalebSi...<br />
rodis unda dajde, daRlilma<br />
rodisRa unda daasveno Senive Tavi,<br />
RvTissaxelav – Cemo kviradRev...<br />
IV-V<br />
giorgi lobJaniZe<br />
<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />
fragmentebi<br />
* * *<br />
saflavze or dReSi erTxel mainc<br />
gavdivar. iseTi gagulisebiT vglej<br />
amosul balaxebsa da sarevelebs,<br />
TiTqos amaTi brali iyos yvelaferi.<br />
TiTqos rames gaawyobde adamiani miwis<br />
gulidan amoxeTqil am sicocxlesTan,<br />
romelic Seni mSoblebis<br />
mkerdidan izrdeba da mzisaken miiwevs.<br />
xandaxan vfiqrob, iqneb es deda-<br />
<strong>Cemi</strong>s TiTebia, romlebic ase mebRau-<br />
Webian da cdiloben, raRac gamagebinon<br />
maradisobaze.<br />
yvela balaxisa da yvavilis saxelic<br />
swored dedisgan vici. mTeli<br />
soflis mindvrebi erTad gvaqvs davlili<br />
da yovelTvis mikvirda, rogor<br />
arCevda amden mcenares, saidan icoda<br />
da axsovda TiTqmis yvela yvavilis<br />
saxeli.<br />
erTxel, gazafxulze sagangebod<br />
wamiyvana baRSi, rom eCvenebina,<br />
rogor iZineben gvirilebi. mze nelnela<br />
Cadioda da gvirilebic mzesTan<br />
erTad xuWavdnen Tvalebs. me<br />
da deda<strong>Cemi</strong> ki videqiT da am saocar<br />
sanaxaobas SevcqerodiT. maSin<br />
ratomRac Zalian damasevdiana am ambavma.<br />
saxlSi rom movediT, oTaxSi<br />
CemTvis Sevikete da tirili daviwye.<br />
saerTod, ucnauria bavSvobis,<br />
bavSvis simartove, me mgoni, yvela<br />
asakis simartoveze ufro gausaZlisi<br />
da autaneli, rakiRa rasac grZnob,<br />
sworad ver gamogiTqvams da gulSi<br />
ibruneb dards, romelic Sens arsebaSi<br />
yvela Camaval mzes, TiTqmis yovel<br />
daiss Semohyveba.<br />
deda<strong>Cemi</strong> Sinaganad Zalian gul-<br />
Cvili adamiani iyo, magram ver itanda<br />
dardis xmamaRal gamomJRavnebas<br />
verc qalisgan da, mamakacisagan xom<br />
aseTi ram, saerTod, dauSveblad miaCnda.<br />
iSviaTad maxsovs wyobidan gamosuli<br />
da wonasworobadakarguli.<br />
fizikur tkivilzec xmis amoReba<br />
arasdros sCveoda. bolosac, naRvlis<br />
buSti gauskda, magram Turme ise<br />
iTmenda am tkivilebs, rom sanam loginad<br />
ar Cavarda, ufro sworad, sanam<br />
ar waiqca, veravin, _amdeni Svilidan_<br />
vercerTma veraferi gavigeT...<br />
piriqiT, im dReebSi Cems das, irmas<br />
biWi eyola da deda aseTi<br />
tkivilebiT mainc Cavida rusTavSi<br />
Cvilis sanaxavad. Tan Tavisi Sekerili<br />
logini Cautana da iqidan mobrunebuli<br />
sixaruliT brdRvialebda.<br />
meore dRes gardaicvala.<br />
me maSinac sofelSi viyavi. Cems<br />
debs, mdgomareobis gauareseba<br />
rom dautyviaT, erTi Cveni naTesavi<br />
gamougzavniaT manqaniT, saswrafod<br />
giorgi moiyvaneT, egeba dedas<br />
cocxals mouswroso.<br />
me rom mivedi, deda ukve gonze<br />
aRar iyo. mamaCemsa da Cvens sxva<br />
gardacvlilebs elaparakeboda.<br />
wamiT Tu movidoda Cvenken, ukve ve-<br />
Rar gvcnobda. mxolod imas iZaxda:<br />
`RmerTo, ra sacodavad vtoveb<br />
giorgisa da Cems Svilebsao!”<br />
palatidan gareT gamomiSves.<br />
saavadmyofos derefanSi videqi da<br />
warmosaxvaSi gvirilebis uzarmazar<br />
mindors gavyurebdi...<br />
mze Cadioda da gvirilebi nelnela<br />
iZinebdnen...<br />
VI-VII
2 literaturuli gazeTi<br />
proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
araferi mipasuxia. aqamde megona, ninkas<br />
mxolod pirvelidan or saaTamde<br />
vaxsovdi, isic samuSao dReebSi.<br />
sofels ukve eRviZa. kostia mosuliyo.<br />
wlebis unaxavs xorblisfer TmaSi<br />
WaRara Sereoda. momisamZimra, madloba<br />
miTxra Tavikacad arCevisTvis da<br />
Cemebis ambebi gamomkiTxa wvrilad.<br />
doqidan wyali Camoisxa da momibrunda:<br />
_ eh, sikvdils sadaa aqvs Wkua,<br />
Torem sofelSi gazafxulsa da Semodgomaze<br />
kaci ar unda kvdebodes,<br />
mara yanebis mocdena jobia micvalebulis<br />
upativcemulobas. Sen nu geSinia,<br />
yvela dagidgeba gverdiT. visac aq<br />
xedav, suls gawiraven iasonisTvis. asea<br />
madli! Sen dasapatiJebeli xalxis sia<br />
damiwere saRamomde.<br />
_ Sen da miSa unda momexmaroT, _<br />
verafers vabamdi Tavs dauxmareblad.<br />
_ aq ara varT?! ho, elza iqneba<br />
Taviqali, cecxli gasdis xelidan,<br />
nametani pativs scemen qalebi. me sad<br />
vdio axla yvelas saTiTaod.<br />
_ ki batono, _ usityvod davTanmxdi.<br />
_ mopatiJe lela iqneba. araa sefa-<br />
Si gamosamwyvdevi gogo, Sesaxedadac<br />
kargia da laparakic ar eSleba. sufraze<br />
is miipatiJebs gasvenebaSi mosul<br />
stumrebs. gasaTxovari gogoa da axla<br />
unda magas xalxSi gamoCena. xom gaxsovs<br />
anetas SviliSvili?<br />
Cems pasuxs ar daeloda, qalebTan<br />
erTad mofusfuse lelas gasZaxa. veRar<br />
vicani, SeferTxiliyo da gafermk-<br />
Talebuliyo. jerac ar damviwyebia,<br />
rogor gamomapanRura bebiamisma anetam<br />
<strong>Cemi</strong> badmintonis Cognebianad: „iasons<br />
ramdeni yavs SenisTana Wkviani?<br />
jer erTi mag dakvarCxuls burTs eZaxi,<br />
mere magis daWeras Sextoma unda,<br />
wadi da biWebs eTamaSe!~. magis mere iyo,<br />
quCaze gauTavebeli avla-Cavla da<br />
lelas WiSkarTan iasonis velosipedis<br />
gafuWeba rom daviwye. bolos bebiamisma<br />
Robeze qanCebi gadmokida, romelic<br />
dagWirdes, is aiRe, Cems SviliSvils<br />
magisTvis nuRar Seawuxebo. lela momiaxlovda,<br />
viziareb mwuxarebas iason<br />
babuas gardacvalebis gamoo, sxapasxupiT<br />
momisamZimra da xeli CamomarTva.<br />
imdenad mesiamovna misi danaxva, pasuxad<br />
gavuRime da madlobis niSnad<br />
Tavi davuqnie.<br />
_ gadasaxuravis amkrefad valikos<br />
davsvam. Sen valiko ar dauZaxo, zuriko<br />
hqvia. sul vali aqvs mag ubedurs da<br />
imitom veZaxiT valikos, daTvla ki<br />
icis kai, _ saqmeze laparaki ganagrZo<br />
Tavikacma.<br />
_ ras ambob, kostia? fulis Sekreba<br />
ar gamagonoT!<br />
_ babuaSens imdeni gavaleba aqvs,<br />
rad unda, biWo, Seni fuli! pativi eci<br />
mis kacobas.<br />
_ sandoa valiko? _ morCilad da<br />
sxvaTaSoris vikiTxe.<br />
_ sando rom ar iyos, vali ki ar<br />
eqneboda, biZiko. SoTas biWi ar damitovoT,<br />
_ gasZaxa ezoSi Sekrebil bi-<br />
Webs, _ gasvenebis dRes etlianad gadmoiyvaneT,<br />
daujdeba valikos gverdiT<br />
da miexmareba. marto arc is indobs<br />
fulis daTvlas!<br />
kostia Cqarobda xalxis Sekrebas,<br />
rom saqmes droulad Sesdgomoda. yvela<br />
SeTavazebaze usityvod vTanxmdebodi,<br />
magram mainc gulmodgined mixsnida,<br />
ratom eimedeboda valiko an riTi<br />
ajobebda elza sxva qalebs. zedmiwevniT<br />
kargad icoda, sofelSi vin risi<br />
gamkeTebeli iyo da ratom iqneboda<br />
moxaruli Cveni ojaxis msaxurebiT.<br />
_ sami axali komlia sofelSi, ici?<br />
_ ara, saidan.<br />
_ mTaSi cxovrobdnen da mewyers<br />
wauRia imaTi saxlebi. weliwadi araa,<br />
rac dagvimezobldnen. hoda, imaT vTxov<br />
ezos dalagebaSi mogvexmaron, ar<br />
dagvzardebian. Cven Tu ar vagrZnobineT,<br />
rom am sofelSi erTis Wiri da lxini<br />
yvelasia, sul ase calke iqnebian.<br />
saRamos vaxSami ezoSi gavSaleT da<br />
yvelam erTad mosapatiJebeli stumrebis<br />
sia SevadgineT. mzareulic Semogveswro<br />
da sadilis meniu SegviTanxrusudan<br />
ruxaZe<br />
„Sen darCi!~ _ velodi, rom xangr-<br />
Zlivi TaTbiris Semdeg irakli CemTan<br />
calke moisurvebda saubars. ninkam<br />
tuCebi mopruwa: Se sabraloo _ peplebiani<br />
bloknoti mkerdze miikra da<br />
pirvelma datova Sexvedris oTaxi.<br />
rogorc ki dacarielebuli yavis WiqebiT<br />
samzareulosken gaikrifa yvela,<br />
Taviseburad daiwyo:<br />
_ maoceb, arCil! ase Tu gagrZelda,<br />
iZulebuls gamxdi, ganyofileba<br />
sxvas Cavabaro. ho naxe, ra gamovida<br />
auditis SedegebiT? kadrebis SerCeva-<br />
Sia mTavari Secdoma daSvebuli!<br />
_ mesmis, magram samsaxurSi miRebis<br />
procedurebi am kompaniaSi <strong>Cemi</strong> mogonili<br />
ar aris, _ warumateblad vcade<br />
Tavis daZvrena.<br />
_ arCil, Cemo kargo! Tu ramea<br />
Sesacvleli, amaze iniciativasac Sengan<br />
veli. meti unda vifiqroT Tanam-<br />
Sromlebis motivaciaze, zogisTvis<br />
SeiZleba sulac magidis fanjrisken<br />
mibruneba aRmoCndes sakmarisi. ar vici,<br />
ar vici...<br />
ufro vrceli Sexvedra xvalindeli<br />
dRisTvis gadavdeT, xasiaTi dilidanve<br />
wamixda, sxvebis waxalisebaze ki<br />
ara, jer sakuTarze unda mezruna. aivanze<br />
gavedi mosawevad. „rao, rao?~ _<br />
amekida ninka. „araferi~, _ civad movuWeri<br />
da sam nafazSi Cavaqre sigareti.<br />
amjerad xelSi murakamis „norvegiuli<br />
tye~ eWira. sul wignebis gacvla-<br />
TxovebaSia. sam-oTx dReSi Seuxseneblad<br />
abrunebs. „wavikiTxe,~ _ daadgeba<br />
xolme wignis patrons anakondas gamometyvelebiT,<br />
daqucmacebis gareSe<br />
rom hyavs gamomwyvdeuli msxverpli<br />
mis sxeulSi. arasodes gamouTqvams<br />
azri wakiTxulze da arc mis wablisfer<br />
Tvalebs datyobia odesme daRla,<br />
casaviT mokrialebuli aqvs sklerebi.<br />
kabinetSi mivbrundi. isev auditis<br />
angariSi gadavfurcle. guSinac ver<br />
davude guli da amitomac iyo, rom<br />
TaTbirze wesierad Tavi ver davicavi.<br />
halstuxi Sevixseni da telefons<br />
davxede. gamotovebul zarebs Cavyevi.<br />
aqedan sami miSasi iyo, sofelSi Cven<br />
ezoebs trifoliatis Robe yofs alagalag.<br />
cudi araferi mifiqria, magram<br />
kargadac ar meniSna. davureke da arc<br />
momsalmebia, pirdapir momaxala:<br />
_ aRaraa, biWo, babuaSeni... _<br />
qalebis xmauri ereoda miSas xmas.<br />
_ ras ambob, miSa?! _ savarZlidan<br />
wamovxti.<br />
_ ho... mamaSens ar vagebineb, sanam<br />
eg dunias Semoufrens da Camova, ormocis<br />
dro mouva cxonebuls.<br />
_ rodis gardaicvala? _ isev<br />
CaveSvi savarZelSi.<br />
_ ase, ori saaTis ambavia...<br />
Tavikaci<br />
_ axlave gamovdivar! _ saaTs<br />
davxede.<br />
_ gelodebiT, aba! _ Tavisi saTqmeli<br />
daasrula da telefoni gaTiSa.<br />
ramdenime wuTSi isev dareka.<br />
„frTxilad iare, biZiko, aRarsadaa<br />
gamqcevi babuaSeni~, _ mTlad momiRo<br />
bolo. telefoni magidaze davagde,<br />
xelebi Tavze Semoviwye da didxans<br />
vijeqi TvalebdaxuWuli. „raRa dRes?!~<br />
_ meti araferi momdioda TavSi da<br />
mivxvdi, babua<strong>Cemi</strong>s sikvdils fiqriTac<br />
ver mivwvdebodi manam, sanam buxris<br />
oTaxSi ar vnaxavdi dasvenebuls. auditis<br />
angariSi CanTaSi Cavde, pijaki mxarze<br />
gadavikide da ninkas magidas mivuaxlovdi.<br />
cali xeliT savarZlis sazurges<br />
daveyrdeni, Tavi misken davxare<br />
da Cumad vuTxari:<br />
_ nin, mismine, babua gardamecvala<br />
da sofelSi mivdivar.<br />
_ vaime, babuaa? _ xmamaRla Seicxada.<br />
_ ho! _ xeliT vaniSne, cota Cumad<br />
elaparaka.<br />
_ sofelSi? _ xmas daudabla da<br />
Tvalebi kidev ufro gaufarTovda.<br />
_ ho, ar maqvs iraklisTan dalaparakebis<br />
Tavi. uTxari, es kvira ar iqneba-<br />
Tqo.<br />
_ gagiJdii? gagiJdeba!<br />
_ hoda, salaTisferi amSvidebs.<br />
_ idioto! _ gabrazeba ar iyo er-<br />
TaderTi, risi imitaciac ninkas SeeZlo.<br />
ori kviris win Cems kabinetSi momiwyo<br />
striptizi. xelmosaweri dokumentebi<br />
magidaze daawyo, perangi Caixsna,<br />
cera TiTiT salaTisferi lifis breteli<br />
gamowia da ucodveli saxiT mkiTxa:<br />
„raRac iseTi feria, amSvidebs, ara?~<br />
mas mere yovel Sesvenebaze erTmaneTis<br />
dasamSvideblad vtovebT ofiss. ukandabrunebuli<br />
ki talRebaSlil perangs<br />
Sekruli pijakis qveS vmalav saguldagulod.<br />
***<br />
saxlSi Seviare. sportul CanTaSi<br />
tansacmeli swrafad Cavyare, gzad<br />
bankomatidan fuli gamovitane da soflis<br />
gzas gavuyevi. trasa carieli iyo,<br />
mSvidad vmgzavrobdi. gazafxuls ukve<br />
Tavisi gaetana da Tovlis naTeli gaSlili<br />
kvirtebis siTeTriT Seecvala.<br />
pirvelive xidis gadavlam amiSala<br />
fiqrebi. gamaxsenda, mama<strong>Cemi</strong>s manqanidan<br />
rogor Sevyurebdi xolme<br />
mdinareSi muxlebamde Camdgar, sarafanaaweul<br />
gogoebs da me mgoni, axlac<br />
amis warmodgena ufro maRelvebda,<br />
vidre ninkas salaTisferi lifi.<br />
sofelSi dabindebisas Cavedi.<br />
WiSkari Ria damxvda. manqana komSis xis<br />
qveS davayene da saerTo salami vuTxari<br />
ezoSi Sekrebil mezoblebs. uxmod<br />
gaiyvnen orad da saxlisken gza gami-<br />
Tavisufles. babua buxris oTaxSi<br />
taxtze zustad ise esvena, SuadRes mkvdar<br />
saaTs rom gamoacxadebda da gulaRma<br />
miscemda Zils Tavs. ramdenjer<br />
mimiyuradebia mZinaresTvis, netav, Tu<br />
sunTqavs-meTqi. axla ki misi usicocxlo<br />
sxeuli motyuebuli TvaliT CaTvlemils<br />
damgvaneboda. saTiTaod Semovidnen<br />
mezoblebi da samZimari<br />
miTxres. Tavi uxerxulad vigrZeni da<br />
sigarets movukide. buxris Tavze dadebuli<br />
patara spilenZis Tasi xelSi<br />
aviRe da ise davuwye Tvaliereba da<br />
dakvirveba, TiTqos pirvelad vxedavdi.<br />
araferi merCivna imis cqeras,<br />
rogor iparsavda babua wvers. samzareulos<br />
win skamze aayudebda sarkes,<br />
wyliT savse fialas, qafiT savse<br />
spilenZis Tass, funjs da saparss koxtad<br />
daalagebda da TviTon samfexaze<br />
Camojdeboda. me xan babuas vuyurebdi,<br />
xan ki mis aqafebul anarekls sarkeSi.<br />
saparss erTi-orjer mec Camomasmevinebda<br />
daRarul saxeze da Tavs kacad<br />
magrZnobinebda.<br />
miSa gverdiT amomidga. magidaze<br />
gaSlil nardze mimiTiTa, or kars Sua<br />
mokluli qva ido. „SuadRes gadmovakiTxe,<br />
Sua nardis TamaSis dros, glaxad<br />
varo. taxtze wamovawvine. sanam Widan<br />
wyali mivawode, mTlad gaTeTrebuliyo<br />
sawyali. mivaZaxe, magram saaqaos<br />
aRar iyo, sadRac iyureboda, iqeT...<br />
raxan Sen moxvedi, veriCka, raRa momklavso<br />
da ki dalia suli!~ _ xeli<br />
xels Semokra miSam.<br />
_ Tavikaci unda avirCioT, _ Sesvenebis<br />
gareSe gadavida saqmeze.<br />
_ ra Tavikaci, me TviTon mivxedav<br />
yvelafers. nuravis SevawuxebT, _<br />
uadgilod Sevicxade.<br />
_ ra Sewuxeba, Se kaco, pativia! _<br />
xelebi gaSala miSam.<br />
_ ki, magram rogor unda avirCioT?<br />
_ me axla Cemsas getyvi, kostia xom<br />
gaxsovs? gare biZaSvilia Tqveni.<br />
_ kostia rogor ar maxsovs!<br />
_ hoda, sando, patiosani da Taviani<br />
kaci egaa. pativs ar daaklebs<br />
babuaSens!<br />
yovelgvari ganxilvis gareSe<br />
davTanxmdi. sxva kandidatura me ar<br />
myavda. saRamos rig-rigobiT daiwyes<br />
biWebma darekva. yvelas vTxove, ar<br />
Camosuliyvnen. imaTi maspinZlobis da<br />
nabaxusevidan gamoyvanis Tavi namdvilad<br />
ar mqonda.<br />
***<br />
meore diliT uTenia avdeqi. ninkas<br />
mesiji damxvda: „soflik, momenatre~.
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
ma. mokled, saqme yvelam dainawila. sa-<br />
RamoobiT samZimari rom moTavdeboda,<br />
Seikribebodnen kaloSebSi gamowyobili<br />
Tavwakruli qalebi da rezinis<br />
Ceqmebiani kacebi da meore dRis saqmes<br />
dagegmavdnen. mere erTad Semousxdebodnen<br />
mezoblebis mier rig-rigobiT<br />
momzadebul Wirisuflis mosakiTx<br />
sadils da kidev erTxel ityodnen<br />
babuas Sesandobars. yovel diliT kostia<br />
pirveli Semoabijebda ezoSi, axla<br />
me Tu damiwyo lodini am xalxma, SuadRemde<br />
ver movabamT Tavs dagegmvaso.<br />
vinme Tu movidoda CemTan, Tavikaci<br />
gverdiT gaixmobda, me miTxari, arCils<br />
sadaa aqvs amaze fiqris Tavi, magan<br />
micvalebuls Taviseburad unda sces<br />
pativio. erTi sityviT, kostia iyo <strong>Cemi</strong><br />
Wiris ufali.<br />
***<br />
dakrZalvis wina dilas babuas<br />
cxedris gampatiosneblebi unda damesaxelebina.<br />
Tavikacisgan ukve vicodi,<br />
rom bevri eloda am pativs Cveni ojaxisgan.<br />
kostias gareSe axlac veraferi<br />
gadavwyvite. „me Tu mkiTxav, erTi angelina<br />
unda iyos, es ori moxuci iyo am<br />
quCaze darCenili erTmaneTis imedad.<br />
angelinaze axlobeli babuaSens aravin<br />
hyavda. genadis biWi miexmareba, avadaa<br />
nametani, iqneb Seewios ufali da gamojanmrTeldes.<br />
micvalebulis sxeulis<br />
gapatiosnebaze didi madli araferia,<br />
icode,~_ mgoni, eloda kidec, rom<br />
azrs aucileblad davekiTxebodi.<br />
SevTanxmdiT, saRamos angelina da genadi<br />
gamoawyobdnen babuas. joxze<br />
Camoyrdnobil genadis iqve gavande<br />
gadawyvetileba. daujerebeli megona,<br />
rom aseT SeTavazebas SeiZleba adamiani<br />
gaebednierebina.<br />
angelinas saxlSi veaxle. WiSkridan<br />
ar damiZaxia, ise Sevedi ezoSi. fanjarasTan<br />
damjdariyo, wiwilebi kal-<br />
TaSi Caesxa da damWknari xelebiT purs<br />
ufSvnida. magidaze mibmuli kruxi<br />
haerSi gaWimuli cali fexiT iwevda<br />
moxucisken. „angelina bebia!~ _ mivuaxlovdi<br />
da Cumad davuZaxe.<br />
_ romeli xar? _ Tavi ar moubrunebia<br />
Cemsken, ise mkiTxa.<br />
_ arCili var, iasonis.<br />
_ aCia, Sen xar, bebo? gicani, Tvals<br />
damaklda, Torem sacnobari ki ar damikargavs.<br />
kargi babua gyavda, kargi! _<br />
momatira da Camowelili Tvalis gugebi<br />
cremliT gaevso, _ gaxsovs uJmuris<br />
gamosalocad rom davdiodi TqvenTan?<br />
_ magas ra damaviwyebs. zepirad<br />
vici _ „uJmuro dediano, uJmuro mamiano,<br />
Seni deda tiris, Seni mama tiris...~<br />
_ uSecdomod amotivtivda mexsierebis<br />
zedapirze.<br />
_ Savgule douklavT, ulufaSi<br />
SounaxavT, adre mixval ki gaWmeven, gvian<br />
mixval ar gaWmeven, _ gamxiarulda<br />
angelina.<br />
_ fui, ase gaaqare, fui, ase gaaqare!<br />
_ erTxmad SevZaxeT da orives gulianad<br />
gagvecina.<br />
_ is uJmuri isedac ki gagivlida,<br />
bebia, magram me rom gamogilocavdi, im<br />
Rames mSvidad eZina veriCkas, _ wiwilebianad<br />
gadmoiferTxa kalTa angelinam<br />
da magidisken mimiTiTa, _ xalva<br />
unda idos TefSze, aiRe, pirs gamogikeTebs!<br />
_ angelina bebia, Sen unda gaapatiosno<br />
iasoni, _ gadawyvetileba gavacani.<br />
_ magaze getyvi, bebia, uars?!<br />
ZmasaviT myavda eg ubeduri, erTi Semcxadebeli<br />
ar hyavs ojaxSi, Tore magis<br />
sikvdili miwaze adre cas unda gaego,<br />
cas! _ Tvalebi zemoT aRapyro.<br />
sanam gampatiosneblebi movidodnen,<br />
babuas karada gamovaRe. misi sxeulisa<br />
da nestis surneli erTmaneTSi<br />
ireoda. tansacmels didxans vurCevdi,<br />
mamas gamogzavnili perangebidan SedarebiT<br />
axali amovarCie da skamze gadavkide.<br />
„dagvtove axla marto,~ _<br />
angelinas xma Semomesma zurgsukan. „wesia<br />
aseTi,~ _ momibodiSa genadim. aivanze<br />
gavedi da sigarets movukide,<br />
karga xans mesmoda, rogor eRuRuneboda<br />
angelina babua<strong>Cemi</strong>s mkvdar sxeuls.<br />
„iason, gauyare xeli, ar gatken, ram<br />
SegaSina, Se kaco! <strong>Cemi</strong> gercxvineba? da<br />
var me Seni! nu gajiutdi axla, Sexede<br />
amas!~ _ gauwyreboda kidec xandaxan.<br />
„veriCkamde ki migyveba <strong>Cemi</strong> xelis siTbo,<br />
iason, ar geama natken gulze rom<br />
dagisvi? Sen guls venacvale! jer kaci<br />
unda wavides da mere qali, codvaa<br />
colis cremli ar miyvebodes da misi<br />
xeli ar eferebodes Sens damWknar sxeuls!~<br />
_ uqalod sikvdilis kidev<br />
erTxel SemeSinda da hamakSi moqanave<br />
lelas gavxede.<br />
***<br />
diliT gadmowvima. sisvelem meti<br />
simkveTre SesZina xeebis norC simwvanes,<br />
lelas oqrosferqamrian lurj kabas<br />
da lamazad Cawnil qera Tmas. oTaxidan<br />
kargad ver vxedavdi ezos, magram<br />
fexis xmiT vxvdebodi mis moaxlovebas<br />
da siSores, samZimarze mosulebs jer<br />
saxlisken gamouZRveboda, Semdeg ki<br />
sadilze miipatiJebda. SuadRisTvis<br />
ezoebSi dakrefili SroSanebiTa da<br />
yoCivardebiT mTlad daifara babuas<br />
sxeuli.<br />
mRvdelsa da mgaloblebs SeTvlac<br />
ar dasWirvebiaT, ise movidnen dakrZalvis<br />
dRes wesis asagebad. „ara ars kaci,<br />
romelic cxondes da ara scodooos,~<br />
_ meti araferi gaugia Cems yurebs.<br />
babuas TavTan dadebul Sav-TeTr fotos<br />
mivSterebodi da Cems bednier bavSvobaze<br />
vfiqrobdi. fotoze bebias koplebiani<br />
kaba ecva da skamze odnav win<br />
wamoweuli da welSi gamarTuli ijda,<br />
samxedro formaSi gamowyobil babuas<br />
ki erTi xeli bebias mxarze Camoedo,<br />
meoreTi ki Cibuxi daeWira ganze. fsalmunebis<br />
fonze Cvens uqalod darCenil<br />
ojaxze vfiqrobdi. bebias gardacvalebisa<br />
da deda<strong>Cemi</strong>s gaTxovebis<br />
Semdeg davifanteT kacebi. babua arafriT<br />
gamogvyva qalaqSi, mama afrikaSi<br />
wavida samuSaod, me rac wamovizarde,<br />
aTasSi erTxel Tu Cavdiodi sofelSi.<br />
uqalebod gavcivdiT, aRarc vsayvedurobdiT<br />
erTmaneTs uyuradRebobis<br />
gamo. TiTqos erTmaneTs vabralebdiT<br />
maT gaqrobas Cveni cxovrebidan.<br />
mRvdelma rom dagvtova, kostia<br />
Cumad amomidga gverdiT, saflavi<br />
gamzadebulia, yvelaferi wesrigSiao,<br />
Cumad miTxra da sadRac gaqra. nelnela<br />
mosamZimreTa rigi SeTxelda,<br />
jguf-jgufad moeyaraT Tavi ezoSi da<br />
babuas gasvenebamde laparakiT iqcevdnen<br />
Tavs.<br />
„droa, sadaa Tavikaci?~ _ gadavCurCule<br />
miSas. xeliT maniSna, nu Relavo.<br />
karebisken gadavinacvle da ezoSi<br />
Sekrebilebis gadavavle Tvali. uceb<br />
literaturuli gazeTi<br />
siCume Camovarda da yvela WiSkrisken<br />
mibrunda. kargad Semonaxul Zvelsa da<br />
naTxovar tansacmelSi gamowyobil iasonis<br />
msaxurebs Tavikaci mouZRodaT.<br />
kostias eklis xis toti daeWira, mezoblebs<br />
zed sanTlebi daenToT da<br />
TeTri WinWebi SeebaT. CamorCenilebs<br />
daeloda da ezoSi Semoabija. saxlSi<br />
SemosvlisTanave eklis xe babuas TavTan<br />
dadga da yvelas magivrad warmoTqva,<br />
Tu rame gawyenineT, Segvinde da dalocvilebi<br />
dagvtoveo. gars Semoertynen<br />
micvalebuls, gulamoskvniT<br />
tirodnen qalian-kacianad, zogi iasons,<br />
zogic Tavis mkvdarsa da ubedo<br />
cxovrebas da saTiTaod emSvidobebodnen<br />
babuas.<br />
„droa!~ _ Tavikacma mxarze xeli<br />
damado, dagvtoveo, maniSna da biWebs<br />
gaxeda. yanamocdenilebma mxarze<br />
gaides babua da soflis sasaflaomde<br />
fexiT atares. iasoni veriCkas gverdiT<br />
davkrZaleT, miwaSi Caflul eklis xes<br />
<strong>Cemi</strong> cxvirsaxoci Sevabi da yvela gamotovebuli<br />
dabadebis dRis da usityvod<br />
gagzavnili fulis gamo patieba vTxove.<br />
diliT adre avdeqi. qalebs WurWeli<br />
ukve daerecxaT, iTvlidnen da<br />
yuTebSi alagebdnen, zRvidan moberil<br />
qars ayvavebuli tyemlebis surneli<br />
ereoda. didi jamebi saxlis gareTa<br />
kedelze miekidaT gasaSrobad. iqve<br />
<strong>Cemi</strong> bavSvobisdroindeli badmintonis<br />
Cognebi da babuas Toxis pirebi ekida<br />
mwkrivad, miwidan ayolil nests rom ar<br />
daeJanga.<br />
_ aba, xalxo, male Camoval, _ maT-<br />
Tvis saTqmel madlobas sxvagvarad<br />
mainc ver vityodi.<br />
saTiTaod davemSvidobe yvelas da<br />
qalebis gamzadebuli sagzali sabargulSi<br />
Cavde. kostiam TeTri saqaRalde<br />
gadmomca da gadamexvia:<br />
_ iasonis sabuTebia, SenTan iyos.<br />
misi xarjebi ki gaistumra babuaSenma.<br />
satiralis rveulic aq Cavde. sikeTeSi<br />
gadagexados, aCia, am xalxisTvis!<br />
_ Tqvens vals ra gadamaxdevinebs,<br />
kostia, Sen rom ar damdgomodi gverdiT!<br />
_ im wuTas masze axlobeli aravin<br />
myavda.<br />
_ babuaSenis aryis saxdelia CemTan,<br />
gadmovitan am dReebSi da sardafSi Seginaxav,<br />
_ kostiasac babua<strong>Cemi</strong>viT gas-<br />
Cenoda imedi, rom odesme sofels davubrundebodi,<br />
_ nu geSinia, biZiko,<br />
saqmes mixede, ormocamde ar gamovketavT<br />
am saxls, sanam babuaSenis suli aq<br />
trialebs da mere, aba, Sen ici, rogor<br />
ar gaacieb keras, am ojaxis Tavi Sen xar<br />
awi!<br />
TbilisSi SuaRamisas davbrundi.<br />
proza 3<br />
sanam soflidan wamoRebul davTrebs<br />
da sabuTebs saweri magidis ujraSi mivuCendi<br />
adgils, gadavarCie, davaxarisxe,<br />
Zveli qviTrebi davWmuWne da<br />
Zirs davyare. erT gacrecil rveuls<br />
babuas xeliT ewera „<strong>Cemi</strong> veriCkas satirali~.<br />
gadavfurcle, vrceli sia iyo<br />
gverdiT miwerili fuliTa da sursaTsanovagiT.<br />
boloSi gamougzavneli werili<br />
vipove: „rafer xar, aCia? babu, esaa<br />
saSobaod Camovalo? rad minda me Tqveni<br />
gamogzavnili fuli, glaxaki ki ar<br />
var. <strong>Cemi</strong> samyofi saWmeli sul maqvs.<br />
mamaSenma mTlad momayara miwa. dedaSens<br />
gadaeci, <strong>Cemi</strong> nu moerideba, CamobrZandes,<br />
roca enebos. erTi saTxovari<br />
maqvs, babu, gulma Semomitia am bolo<br />
dros, eqimi ar gamagono! rame sagule<br />
ecodineba provizors, girCevs rames.<br />
iasoni.~<br />
***<br />
„Sen darCi!~ _ velodi, rom irakli<br />
TaTbiris Semdeg CemTan calke moisurvebda<br />
saubars. ninkam tuCebi mopruwa,<br />
axla raRas gerCiso. peplebiani<br />
bloknoti mkerdze miikra da pirvelma<br />
datova Sexvedris oTaxi. rogorc ki<br />
dacarielebuli yavis WiqebiT samzareulosken<br />
gaikrifa yvela, momibrunda<br />
da Taviseburad daiwyo:<br />
_ maoceb, arCil! naxe axali gamokiTxvis<br />
Sedegebi? arc erTi gaSvebuli<br />
adamiani da amdeni bednieri Tanam-<br />
Sromeli sul oTx TveSi! ra dagibara,<br />
biWo, babuaSenma? _ RimiliT mkiTxa.<br />
_ ZaRli Sin ar vargoda da sanadirod<br />
garbodao, _ gavuRime da Tavi<br />
davxare, _ irakli, vtoveb kompanias,<br />
_ mainc gamiWirda kargad mofiqrebuli<br />
gadawyvetilebis gamxela.<br />
_ mexumrebi, kaco? sad midixar? _<br />
brazi Seeria xmaSi.<br />
_ ara, ara, sxva samsaxuris ambavi<br />
ar aris. sofelSi mivdivar, _ axla<br />
ufro Tamamad Sevxede.<br />
_ kargi ra, arCil, kargi ra! kargad<br />
moifiqre, gadaRlili xar, bevri<br />
iSrome es Tveebi. kuTvnili Svebuleba<br />
gamoiyene da mere davilaparakoT, _<br />
xeli CamomarTva da oTaxidan gavida.<br />
kabinetSi mivbrundi da <strong>Cemi</strong> nivTebi<br />
patara yuTSi Cavalage, saSvis da<br />
ofisis gasaRebis Casabareblad misaRebSi<br />
SevCerdi. ninka fanjrisken mibrunebuli<br />
magidis kideze Camomjdariyo<br />
da telefonze laparakobda.<br />
yavis Wiqa Seni iyos-meTqi, vaniSne da<br />
Sublze vakoce. verafers mixvda,<br />
laparaki ar Seuwyvetia, ise damawia<br />
gzaSi haerovani kocna. im Rames ar<br />
dameZina, tansacmeli da wignebi pirdapir<br />
sabargulSi Cavyare da gaTenebamde<br />
davtove qalaqi...
4 literaturuli gazeTi<br />
poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
yanisguls erTi yayaCo<br />
eTeros<br />
yanisguls erTi yayaCo<br />
wiTs. wiTlis qebad anTia.<br />
marto lamazi ar eTqmis,<br />
mimgvanebula ganTiads.<br />
mzis Citia Tu yvavili,<br />
frTed rom eSleba furceli?<br />
Jamiers moilaJvardebs<br />
gulisCqamiviT ucebi...<br />
wiTs. wiTs da imis sinaTle<br />
yanisguls adevs samanad.<br />
numc dalevia wyaloba<br />
naqars da namzekabanars.<br />
me dgnalis xe var<br />
Sebusvili JruanteliT da<br />
molodiniT<br />
me dgnalis xe var _<br />
gazafxulis bude _ baia...<br />
miverekebi zamTris qarebs yviTeli RinRliT,<br />
da gadaiars<br />
es surnelic wnoris SoltebiT<br />
napob haeris...<br />
zorba zroSi aurzauriT<br />
ros zamTars dazravs<br />
naziarebi sizmris cxeleba _<br />
tyis niskartSi Cateuli sixarulis<br />
yviTeli fTila.<br />
me dgnalis xe var,<br />
me gaxarebT didebiT mosvlas<br />
imisas, visac<br />
sul gazafxuli<br />
hqvia saxelad<br />
da WukebiviT migverekeba<br />
gulis mwvane guburebisken.<br />
Sen roca waxval<br />
mariam wiklauri<br />
ra Tqma unda, Sen roca waxval,<br />
aRaraferi ar darCeba Cemgan xsenebad.<br />
mxolod Senze isaubreben,<br />
Sen dagbraldeba yvelaferi,<br />
rac Tavs gadamxda.<br />
Sens moimeded iqneba yvela,<br />
Seni Zalis moimeded, rom<br />
bolomde mierTguleb, mipatroneb,<br />
ar daanebeb Cems Tavs eSmaks, qajsa da macils,<br />
Sen roca waxval,<br />
isev Seni madlieri iqneba yvela<br />
da erTi kacic ar ityvis qveynad,<br />
ra Zneli iyo Seni ase tareba Cemgan...<br />
bednierebis saxeliT rom sulsa mxdidi,<br />
sunTqvas mikravdi, lukmas maclidi,<br />
guls mikumSavdi...<br />
tanjvis samkauls Cems Txel majaze ise madebdi,<br />
ra iyo xundi an imasTan, an borkili, an eSafoti..<br />
aravin daTvlis metaniebs,<br />
arc cvris wveTebs daiTvlian, arc cremlis wveTebs,<br />
SenTvis gaRebuls...<br />
da roca waxval, isev Seni gza ikurTxeba..<br />
me gza vin momca,<br />
me bilikic ar meqneba gasavleli,<br />
radgan igi var,<br />
visac totiviT Camosajdomad irCeven mxolod.<br />
an arc irCeven...<br />
ise, ubralod,<br />
daRlilobas Camosdeben Zveli sulebi<br />
maT viwro mxrebze,<br />
an TvalebSi usaxldebian..<br />
saTovliebi<br />
tye savsea saTovliebiT.<br />
siCumis fexqveS iSmuSneba<br />
Jangisferi, nanisli neSo...<br />
Tovli ki ar Cans.<br />
arc mova, veWvob.<br />
mec ramdenjer gavsusulvar<br />
gulSi gaSlili saTovliis iisfer Suqze,<br />
mec ramdenjer davlodebivar siTeTris zeims.<br />
mec ramdenjer damicdia siyvarulisTvis.<br />
micqeria maRla da zeviT.<br />
gadafrenilan zamTrispirulze weroebis gundebi da<br />
CauvliaT xmaurian marekebs tyispirs...<br />
dro mova<br />
Tqveni nacvariT ganakver<br />
mTis ferxTiT CamogijdebiT.<br />
giocebT, cqera ara mRlis.<br />
daxvalT samyaros sizmrebi.<br />
miwa ar gibamT fesvebiT,<br />
ra giSavT, dixarT, nislebo.<br />
nagiSral Rames gahyvebiT<br />
Tu dilis frTebad iSlebiT.<br />
egeb, agxsnaT da migixvdeT,<br />
egeb vivargo misanad.<br />
Tqven ki zevidan damZaxiT:<br />
CveniT nasveli miwa xar.<br />
nu Sinaurob, arc egre<br />
saiole varT saTqmelad.<br />
mivdi-movdivarT xilulis<br />
uxilavs gadasadgmelad.<br />
Cvenc bevri ara viciT ra,<br />
xan wvimas vdivarT sakmevlad,<br />
xan vdgavarT elvis karvebad,<br />
xan daRlili cis sageblad.<br />
xanac vTamamobT, vaSinebT<br />
mTas saidumlos gamxeliT.<br />
xan eqo dagvdis qariSxlis,<br />
rogorc devebis namReri.<br />
nu ginda Cveni Zieba,<br />
CvenTvis saxelis darqmeva,<br />
dro mova, Cvenad iqcevi,<br />
Senc am mTis wverebs daqelav...<br />
xaxvis furclebi<br />
zRapris karidan gamosagnebad<br />
xaxvis furclebs yridnen bilikze.<br />
devTadedasac poulobdnen,<br />
Tavs aRwevdnen urCxulebis sabrZanebels<br />
mamis saxlidan dakargulebi.<br />
gamoqvabulis av sulebTan datyvevebulni<br />
Zmas sikvdilidan amoyavda<br />
xaxvisfurclis abjris amara...<br />
an qari rogor ar fantavda im xaxvis furcels,<br />
an niblia Cits ar mihqonda gazafxulispirs<br />
budeebis amosagebad?<br />
mec ramdenjer mivyolivar xaxvis furcels,<br />
mec ramdenjer miZebnia <strong>Cemi</strong>ve Tavi zRapris bilikze...<br />
fexi niavze damcdenia,<br />
gadavyolilvar haeris ufskruls<br />
angelozebis manaTobeli frTis CqerebSi,<br />
xan tyeebis fesvebis CrdilSi davkargulvar,<br />
tbebis mxareSic movxvedrilvar da lelqaSebSic.<br />
Tvals vacecebdi, arsad Canda niSani mcirec.<br />
an am qariSxlebs ra furceli gauZlebda,<br />
vin SeZlebda maT mikemsvas Cvens savalze,<br />
an vin gvyavda Cven amxela dardis mowile?<br />
an simarTle ra gvinaxavs, sad Segvxvedria?!<br />
RmerTiviTaa Cveni simarTlec...<br />
xaxvis furclebi...<br />
sisxlis wveTebi...<br />
arc wvima Slis da arc qaria imis wamRebi,<br />
verc Citi kenkavs, lodic ar iwovs.<br />
ra bWeni unda daemsxvria,<br />
suli unda daeRwia, unda evlo<br />
da daewyo ukuRmidan waRma piri<br />
sicocxlis da siyvarulisa...<br />
xaxvis furceli, aba, amas ras eyofoda?!<br />
enTo cecxli keraze da dedaboZi totebs Slida,<br />
samoTxemde Ceros mainc rom mieRwia,<br />
da sizmari jvris tans xedavda imis TvalebSi,<br />
vinc cecxlidan gamoRwevas cdilobda CvenTvis,<br />
sakuTari sisxlis vardebiT,<br />
is zRapari sinanulisa rom arasodes dagvviwyeboda.<br />
romeli ufro meti iyo, ufro marTali?<br />
romeli ufro mZime iyo, ufro sagmiro?<br />
siyvarulis Tu SiSis zRapari?<br />
xaxvis furcelSi gviRebavda mkvriv cremlebs da<br />
axal mTvareze RameebSi dagvatarebda<br />
cecxlis mwyemsebs<br />
erTi sxivis saZebnelad ukuniTi ukunisamde...
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
literaturuli gazeTi<br />
poezia<br />
5<br />
gazafxuls rom ar egonos...<br />
nu gegoneba aRar geli,<br />
veRar gamCnev,<br />
aRar maRelveb.<br />
veRarc ki vgrZnob, fexakrebiT rom Semodixar,<br />
rom Camojdebi, iq, sadac Tavi geguleboda.<br />
sadRaa <strong>Cemi</strong> Jruantelis safrTxobelebi...<br />
aRarsad dganan mSier Citebis dasafeTeblad.<br />
xedav, atmebmac lamisaa amoiyvavaon ubeebi,<br />
yvavian msxlebic, alublebic, vaSlic ayvavda.<br />
me jibriT totic ar Semomaqvs saxlSi wyalobad.<br />
Wermis yvavilebs ra xania qarebs vatan<br />
galavnebis amosakirad.<br />
albaT verc xvdebi, rom CvevaSi gadamezarde,<br />
mixarixar, mixarixar da baRis nacvlad<br />
bazrisaken miveSurebi,<br />
rom WinWari da satacuri movzido saxlSi.<br />
larnakis nacvlad qvabebs varCev,<br />
davapuro unda jalabi.<br />
eh, gazafxulo,<br />
rom ar gegonos aRar geli, aRar miyvarxar,<br />
Cems fanjaraSi nacarqaTamas surnels rom igrZnob,<br />
modi axlos da Seneburad waiRiRine,<br />
iqneb rogorme gamityuo amwvanebuli Tvalebidan.<br />
iqneb, zamTarsac<br />
yvavilovan xaraCoebs rom Semoavleb,<br />
mec maiZulo, wagikra xeli,<br />
erTi dRe mainc mivaSeno siyvarulisa...<br />
ra mdidrebi varT<br />
ra mdidrebi varT,<br />
ramdenia saTenebeli,<br />
samrTelebeli,<br />
ramdenia sayvarebeli,<br />
sabralebeli,<br />
dammarTebeli,<br />
amanTebeli,<br />
saocebelic ramdenia,<br />
saocnebelic,<br />
ra mdidrebi varT.<br />
an sxvis TvalSi Ratakebad raRato vCanvarT?!<br />
marto sevdaze imdeni maqvs Tia-nuJrebi,<br />
marto gulze imdeni maqvs tkivilis koJri,<br />
da sinidisis mSobliuri landSafti xom<br />
savse aris eroziiT,<br />
nasaxlariT,<br />
nasaflavariT...<br />
Rirsic ki var, martoobaSi Camivardes Tvali,<br />
CamerRves...<br />
Rirsic ki var,<br />
Cem saxelze Rrublis fTilac<br />
ara wvimdes asamwvaneblad<br />
sulgaCexil xatis tyeebSi.<br />
arada. marTla ra mdidrebi varT,<br />
ramdeni gvaqvs sakeTebeli,<br />
saRmerTebeli,<br />
ramdeni gvaqvs saeWvebeli...<br />
vin davajero, rom sayidelic araferia<br />
ra ar viyide...<br />
sul pirvelad batibutis wiTeli burTi,<br />
yvelaze tkbili.<br />
veeberTela tomaraSi Cayrili da<br />
Cvens quCaze atarebul-Catarebuli.<br />
ra ar viyide...<br />
meored joxze Seskupuli tkbili mamalo,<br />
egec Cvens lamaz qvafenilze<br />
atarebul-Catarebuli.<br />
es quCa savse iyo TeTri akaciebiT.<br />
batibutis da mamalos yidva Tu ar SemeZlo,<br />
yvavilebis sitkboc kmaroda imisaTvis,<br />
rom gazafxuls Tavi marto ar egrZno da<br />
amyoloda sixarulSi, romlis yidvac<br />
arasodes damWirvebia.<br />
ra nayini, ra sawepi, ra plastmasis Tojinebi,<br />
ra qvabebi, ra fanqrebi, ra maqmanebi,<br />
ra mZivebi, ra broSebi, finikis xurma,<br />
ingiruli rveulebi,<br />
Saqris bambis tkbili aguri _ iaRllibuRli...<br />
ra ar viyide,<br />
ra mzesumzira, ra donaldo,<br />
Ria baraTebs Tvla ar hqonda,<br />
werilebis lamaz konvertebs.<br />
gadavdiodi ocnebidan ocnebaSi, rom erTxelac<br />
gavizrdebodi, sadido filmebs vnaxavdi da<br />
Seyvarebuls vakocebdi,<br />
arc obobebi SemaSinebdnen<br />
da viyiddi namdvil manqanas, namdvil jinsebs,<br />
namdvili fuliT namdvil beWeds viyiddi da<br />
SvilTaSvilebs samaxsovrd davutovebdi...<br />
ra ar viyide imis mere,<br />
ra fuli ar meWira xelSi,<br />
sxvadasxva gerbiT, saxeliT da feriT Semkuli,<br />
ra ar viyide,<br />
xuTi tona kartofili, stafilo, fqvili,<br />
Svidi tona mwvanili da balax-bulaxi,<br />
tona lobio, tona rZe da tona zeTi, tonac muxudo,<br />
Spalieri, jinsi, qurTuki, ra ar viyide,<br />
didi qvabi, didi baliSi, Taro, karada,<br />
Jurnal-gazeTi,<br />
viRas axsovs qafenilze atarebul-Catarebuli<br />
mamaloebi...<br />
Warxali, xaxvi, cximi, fxvnili, tomati, vaSli...<br />
kidev kargi rom am drosaviT ar ileva xeli saqmeSi.<br />
ai, beWedi ki, ver viyide...<br />
SvilTaSvilebs ra davutovo,<br />
riT Sevimko carieli, damWknari xeli,<br />
pirjvrisweras rom ver audis...<br />
vin davajero,<br />
rom sayidelic araferia...<br />
an is TeTri akaciebi sadRa vnaxo,<br />
totebze tkbili mamaloebiT<br />
batibutis mrgval planetaze amozrdilebi...<br />
mapatieT<br />
patiebas gTxovT yvelafrisaTvis,<br />
Cemo SimSilo,<br />
siRatakev,<br />
uZlurebav,<br />
gTxovT mapatioT,<br />
rom verasodes gagamzeureT<br />
RvTis sinaTleze.<br />
ver SevZeli Tqveni tareba<br />
sulis mWvirvale samkauliviT.<br />
gTxovT mapatioT,<br />
rom jibeSi veZebdi xurdas,<br />
jamSi lukmas,<br />
saxlSi siTbos,<br />
karadaSi lamaz samosels.<br />
gTxovT, mapatioT,<br />
rom xelebSi veZebdi Zalas,<br />
horizontze mziuri koSkis qongurs veZebdi,<br />
saxls valagebdi ganuwyvetliv stumris lodinSi,<br />
da roca viRac mikakunebda,<br />
verasodes migamsgavse, Cemo ufalo...<br />
Senc momiteve, siyvarulo,<br />
rogor gtanje, rogor gawvale,<br />
erTxelac ver giSinaure,<br />
sul gazafxulze rom gelodi,<br />
Sen ki zamTris TeTri sizmari iyavi Turme...<br />
gTxovT, mapatioT, rom dagtanjeT, ocnebebo,<br />
Zvel tkivilebis erTgulebiT,<br />
sevdiT, SiSiT da sixarbiT,<br />
rom sicocxle imaze meti msurda yovelTvis,<br />
vidre Tavad viyav cocxali.<br />
gTxovT, mapatioT, Tqvenc, dReebo, ganucdelebo,<br />
sulo, simSvidis artaxebSi nananavebo,<br />
gTxovT mapatioT,<br />
rom ver gagkvebeT <strong>Cemi</strong> sicocxlis xmela yuaTi,<br />
cremlic ver gasviT.<br />
gulis budidan gadmovardnilo<br />
amaoebis moSiSaro wamis bJitebo.<br />
wuTadac rom ver gaqcieT,<br />
aramc Tu drod, aramc Tu Jamad!<br />
dafarva<br />
Tovs.<br />
faravs miwas, cas, mdinares,<br />
ezoebis mozaikiT naxat samSoblos,<br />
faravs saflavebs _<br />
am samSoblos saojaxo albomebis<br />
qvaze nakveT saniSnebis uTvalav wyebas,<br />
faravs dafleTil sicarieliT dakemsil tyeebs,<br />
faravs sipebs da nasoflarebs,<br />
faravs firniSebs, banerebs da<br />
plakatebis uazro zuzuns,<br />
faravs sixSires sivrceebSi mimofantulebs,<br />
faravs budeebs – gazafxulis nawer werilebs,<br />
faravs Savidan gamouxsnel<br />
siferades Cveni samosis,<br />
faravs rux-rux bazrobebSi<br />
narinjisfris gaugebrobas,<br />
da uxaria, uxaria Tavisi Tavi,<br />
rogorc pirveli kbilis daWera _<br />
pirveli Zala da dasturi dedis jobnisa.<br />
aseTia axla es Tovli.<br />
TiTqos elis, rodis vikivlebT<br />
sixaruls da tkivils Tanabrad,<br />
rodis mivuSvebT gasazrdelad da<br />
yvavilebad rodis iqceva,<br />
rom siTeTreSi Cayursul ferebs isev daerqvas<br />
Tavis daRweva siCvilidan da sikvdilidan,<br />
sanam isev davifarebiT...<br />
babuawveras samyaro<br />
dilidanve<br />
suls vuberav irgvliv yvelafers.<br />
sulisberviT daiwyo RmerTmac:<br />
jer grZel Rames ubera suli da<br />
sibnele gaacala.<br />
mere dilasac uberes suli,<br />
mdumareba gaacala<br />
da gamoCndnen Citebi...<br />
da sulismbervelic gabevrda.<br />
gazafxuls uberes suli da<br />
simwvane gaacales.<br />
zafxulsac uberes suli da<br />
mwife Tavelebi gaacales.<br />
Semodgomasac uberes suli,<br />
nayofi gaacales.<br />
tyeebs uberes suli,<br />
foTlebi gaacales.<br />
mec miberes suli,<br />
sityvebi gamacales,<br />
wlebi gamacales,<br />
Tmis bululic ki...<br />
Cems dros wamebi gaacales,<br />
Cems sivrces frTebi...<br />
ramdeni rame gagvacales,<br />
ramdeni vinme.<br />
aRar CamovTvli,<br />
ramdeni rame gaacales Cems samSoblosac<br />
sulis berviT, sulis amoxdiT...<br />
babuawvera, maswavle, aba,<br />
ase ganZarculs, ase SiSvels<br />
ar Semrcxves RmerTis?<br />
da meubneba babuawverac:<br />
ukanve moxval mag sulis berviT,<br />
nu geSinia...
6 Canawerebi<br />
literaturuli gazeTi<br />
* * *<br />
...<strong>Cemi</strong> da Cemze erTi wliT ufrosi<br />
disSvilis, Sorenas saziaro sixaruli<br />
xaSuris pionerTa saxlis mxatvruli<br />
kiTxvis wrea, Tiniko koSkaZesTan, sadac<br />
erTad davdivarT da Tiniko maswavlebeli<br />
aTasnar leqss gvaswavlis<br />
gamoTqmiT. marTali rom vTqva, me<br />
xmamaRla leqsebis kiTxva ar miyvars,<br />
Sorenas ki SeuZlia, mTeli stumarmaspinZeli<br />
situaciurad, rolebSi waikiTxos.<br />
me ki ufro liana maswavlebelTan,<br />
liana tatiSvilTan misvla mixaria<br />
xolme, musikaze. Tavis droze deda<strong>Cemi</strong>s<br />
daJinebuli moTxovniT daviwye xa-<br />
SurSi fortepianoze siaruli da<br />
paralelurad movxvdi liana tatiSvilis<br />
sabavSvo ansamblSi, romelsac<br />
CemTvis ucnauri saxeli `diskanti~<br />
hqvia da romelsac me Cemeburad `niskartad~<br />
`vTargmni~, Tumca vici, rom<br />
`diskanti~ sinamdvileSi biWunas yvelaze<br />
maRal, wkriala xmas niSnavs.<br />
gansakuTrebiT xuTSabaTi miyvars,<br />
radgan am dros liana maswavlebelTan<br />
Sin mivdivar solfejiosa da musliteraturis<br />
gakveTilze. am dros mTeli<br />
samyaro ixsneba CemTvis _ namdvili<br />
musikiT tkboba da sxva aTasgvari codna,<br />
romelsac lianas meti veravin gaswavlis.<br />
TviTon namdvili qariSxalia<br />
liana _ uniWieresi musikosi, romelic<br />
mxolod profesiuli uiRblobis<br />
gamo aRmoCnda xaSurSi da axla Tavs<br />
aq ise grZnobs, rogorc Wiqa wyalSi.<br />
is aris yvelaze araordinaruli<br />
adamiani, vinc aqamde minaxavs. arafrad<br />
agdebs `xaSuris kanonebs~ da mxolod<br />
musikis udides suls emorCileba.<br />
magram jadosnur samyaroSi SesaRwevad<br />
yovelTvis unda gadaixado raRaca<br />
safasuri da lianasTan xuTSaba-<br />
TobiT misuls ori dabrkolebis gadalaxva<br />
miwevs _ erTi misi yovlad saZageli<br />
finiaa, romelic mudmivad fexebSi<br />
metaneba da erTic kidev `aucilebeli~<br />
maTlafa wvniani.<br />
saqme isaa, rom ramdenime wlis win<br />
dedam daiCivla liana maswavlebelTan:<br />
Zalian uWmelia es biWi, ra ar viRone<br />
da pirs arafers akarebso da imis Semdeg<br />
liana wlebis ganmavlobaSi masTan<br />
misuls maiZulebs cremlebTan erTad<br />
vylapo misi gakeTebuli ugemrielesi,<br />
magram CemTvis mainc sazizRari supi.<br />
kidev erTi ram, razedac liana<br />
gamudmebiT miCiCinebs, <strong>Cemi</strong> siarulis<br />
ucnauri maneraa, romlis gamosasworebladac<br />
zogjer metad originaluradac<br />
irjeba: magaliTad, quCaSi<br />
Soridan momkravs Tvals, damiZaxebs,<br />
giorgio da Cemken zustad Cemnairad,<br />
ClaxuniT wamova.<br />
SemTxvevas ras uzam? _ qariSxali<br />
uceb SeiZleba yvelas daatdes Tavs,<br />
magram masTan vcdilob, Tavi vakontrolo...<br />
swored lianasTan movismine pirvelad<br />
edit piafis Zalian kargi Canaweri<br />
da mivxvdi, Tavisi ganumeoreblobis<br />
miuxedavad, vis hgavda yvelaze<br />
metad es ucnaurad sayvareli qalbatoni:<br />
is aris namdvili piafi _ xaSur-<br />
Si, beRura _ yinvis saSinel marwuxeb-<br />
Si...<br />
lianas mezoblad murad mTvareliZe<br />
cxovrobs. mas da mis meuRles,<br />
araCveulebriv eqims nana kakiaSvils<br />
ori Svili hyavT: patara TaTia da<br />
masze umcrosi mindia. es bavSvebi gansakuTrebulad<br />
miyvars da, ra Tqma<br />
unda, muradis deda qalbatoni evgenia,<br />
romelic gvarad lobJaniZea, gvenaTesaveba<br />
da amis gamo me `Jenia mamidas~<br />
veZaxi. marTalia, murads amaze ironiulad<br />
eRimeba, magram `Jenia mamida~<br />
namdvil mamidebze metad Tu ara, naklebad<br />
ar miyvars. muradi xom saerTod,<br />
<strong>Cemi</strong> idealia: araCveulebrivi poeti,<br />
mecnieri, xaSuris rkinigzis mesame sa-<br />
Sualo skolis direqtori, romelic<br />
jer kidev <strong>Cemi</strong> mSoblebis sicocxleSi<br />
gavicani, roca <strong>Cemi</strong> ori leqsi pirvelad<br />
daibeWda xaSuris raionul gazeT<br />
`gamarjvebis gzaSi~.<br />
am leqsebis dabeWdva saerTod<br />
Zalian sasacilo ambavi iyo.<br />
muzam Zalze adreul asakSi Semawuxa<br />
gamomcemloba `inteleqti” cota xanSi `Canawerebis~ seriiT gamoscems<br />
poetisa guram da mTargmnelis doCanaSvili giorgi lobJaniZis wigns `<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong>~. manamde<br />
mkiTxvels vTavazobT ramdenime Canawers am wignidan.<br />
giorgi lobJaniZe<br />
<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />
Tali giTxraT, me araferi maxsovs, magram<br />
rogorc axla TviTon gogi ixsenebs,<br />
rom ukiTxavs, aba axla ras kiTxulobo:<br />
miTqvams, gogebaSvilis mesame<br />
toms-meTqi. imas hgonebia, vityuebodi<br />
da CamZiebia, aba, ra weria mag mesame<br />
tomSio da me TiTqmis zepirad momiyolia<br />
gogebaSvilis pedagogiuri werilebi.<br />
kidev erTi fraza, romelic maSin<br />
sruliad paTetikurad wamomisvria da<br />
razec gogi dRemde damcinis, iyo is,<br />
rom SekiTxvaze, aq es da es saxe ase ratom<br />
giweriao, mimigia: `ici, ra, Cven,<br />
poetebi, sul sxvanairad vxedavT samyaros-meTqi~.<br />
imis Semdeg gogi, ramdeni Semxvdeba,<br />
sul amas gaiZaxis `Cven, poetebio~,<br />
magram marTali giTxraT, me eWvi mepareba,<br />
rom es fraza mekuTvnodes, radgan<br />
imdenad moridebuli bavSvi gaxldiT,<br />
amis Tqmas ucxo adamians verasdros<br />
Sevbedavdi. xolo Tu vTqvi, es<br />
imas adasturebs, rom im wuTas Zalian<br />
stresul mdgomareobaSi viyavi.<br />
ase iyo Tu ise, daitova gogim es<br />
<strong>Cemi</strong> dasta da iqidan ori leqsi aar-<br />
Cies, romelic 1986 wlis 11 ivliss<br />
gazeT `gamarjvebis gzaSi~ daibeWda.<br />
imave saRamos, soflis fostalionma,<br />
Jenia Zalom, sul frial-frialiT<br />
mogvirbenina gazeTi, romelmac moiara<br />
ojaxis yvela wevri da sabolood<br />
samudamod daido bina deda<strong>Cemi</strong>s winsafris<br />
jibeSi.<br />
dedas ufro is uxaroda, rom giJi<br />
ki ara, poeti aRmovCndi... mama<strong>Cemi</strong>sTvis<br />
poetobac didi veraferi SeRavaTi<br />
iyo, magram mainc welSi gaimarTa, radgan<br />
amiT Cems ucnaurobas ase Tu ise<br />
raRac patara gamarTleba mainc moe-<br />
Zebna...<br />
ufro didi sixaruli ki meore dRes<br />
meloda Turme, roca imave Jenia Zalom<br />
axla ukve depeSa mogvitana, maSindeli<br />
sruli wesis dacviT, kirilicaTi<br />
akrefili qarTuli sityvebi: äèäè<br />
ñèõàðóëèò öàâèêèòõå òêâåíè ëåêñåáè,<br />
àóñèëåáëàä ãíàõàâò. Ìóðàä Ìòâàðåëèäçå.<br />
`Cven yovelives vxedavT ara imgvars, rogoric aris,<br />
aramed iseTs, rogorebic Tavad varT...~<br />
Talmudi<br />
nazia anu maSindeli pirveli saSualo<br />
skola yvelafers merCivna. saocrad<br />
miyvarda <strong>Cemi</strong> klaselebi da maTTan da-<br />
Sorebas verafriT avitandi. soflis<br />
skolidan gadmosuli, Tavis droze, am<br />
klasma Zalian kargad mimiRo da axla<br />
<strong>Cemi</strong> gogo-biWebis Tavs araferi merCivna.<br />
Tan morigi Seyvarebulic klasSive<br />
myavda da aba, imas muradSi rogor gadavcvlidi?!<br />
siyvarulebze cota ufro merec<br />
SeiZleba laparaki, magram mTavari<br />
mainc is iyo, rom saukeTeso maswavleblebi<br />
myavda. Cveni klasis damrigebeli<br />
Tamar gagniZe istorias gvaswavlida.<br />
skolis direqtori lia ebanoiZe<br />
germanuls, neli fcqialaZe _ fizikas,<br />
ciala beriZe _ rusuls, lili cxovrebaSvili<br />
_ maTematikas, meri xarabaZe<br />
_ biologias. <strong>Cemi</strong> gamokveTili<br />
interesebis gamo ki yvelaze kargad,<br />
cxadia, qarTulis maswavleblebs vewyobodi:<br />
mexuTe-meeqvse klasSi _ marina<br />
cicqiSvils, romelic meSvide<br />
klasidan meTerTmetes CaTvliT<br />
CemTvis sruliad gansakuTrebulma adamianma<br />
fati kurtaniZem Secvala.<br />
fatis maswavleblobamdec kargad<br />
vicnobdi. jer kidev meoTxeklaselis<br />
leqsebis Casawerad radiodan xaSurSi<br />
Camovida misi kurseli qeTevan (saqine)<br />
onikaSvili _ fereidneli gurji,<br />
romelic fereidnelebis pirveli Camosaxlebuli<br />
talRis Svili iyo, 14 wlidan<br />
saqarTveloSi gazrdili da Cveni<br />
universitetis filologiuri fakultetis<br />
kursdamTavrebuli. maSin Cven-<br />
Tan qeTinos fati kurtaniZec mohyva<br />
Tavisi 4 wlis giorgi kereseliZiT da<br />
mas Semdeg fati kurtaniZe da misi<br />
ojaxi <strong>Cemi</strong> meore ojaxic gaxda.<br />
ufro sworad, es Zia giorgi kurtaniZisa<br />
da maro deidas _ mariam konstantinovis<br />
didi ojaxi iyo: fatiT,<br />
darejaniT, giorgiT, murmaniT, mere ki<br />
tuxoTi da TevdoreTi...<br />
ojaxSi, ra Tqma unda, mTavari giorgi<br />
Zia iyo _ saocrad keTili, magram<br />
sityvaZunwi kaci, romelic mxolod<br />
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
da ufro metad Seawuxa <strong>Cemi</strong> mSoblebi<br />
da debi, romelTac ver gaegoT, ra memarTeboda.<br />
ratom maZlevda sicxes<br />
Zalian xSirad da mere dro da dro<br />
ratom viketebodi da vjRabnidi raRacebs.<br />
mokled, sakmarisad rom vjRabne<br />
da leqsebis karga gvariani dasta damigrovda,<br />
<strong>Cemi</strong> debidan yvelaze moxerxebulma<br />
da yoCaRma gadawyvita, rom am<br />
ganZis mxolod ojaxis sakuTrebad datoveba<br />
aRar SeiZleboda da xaSuris<br />
raionuli gazeTis redaqciaSi gadamiZRva.<br />
raionuli gazeTis redaqtorma<br />
gagvacno Tavisi TanaSromeli gogi<br />
gogolaZe da gviTxra: ai, es kaci dagakvalianebTo.<br />
mec damsva `Zia gogim~<br />
(rogorc maSin da merec karga xans<br />
veZaxdi) da didi moTminebiTa da siyvaruliT<br />
gamomkiTxa yvelaferi. mares<br />
nabaxtevis masStabebisaTvis ukve<br />
msoflio aRiareba iyo.<br />
`aRiarebaze~ mTavari ki is aris, rom<br />
muradi amis Semdeg CemTvis namdvil<br />
maswavleblad iqca. <strong>Cemi</strong> _ pirveli<br />
skolidan_ gamosuli misi _ rkinigzis<br />
mesame_ skolisaken miviCqarodi da<br />
Tan axal-axali leqsebi mimqonda. murads<br />
SeeZlo udidesi sixaruliT<br />
ekiTxa es <strong>Cemi</strong> umwifari nawerebi da saa-<br />
TobiT esaubra CemTan poeziasa da literaturaze.<br />
axla mikvirs, rogor SeeZlo<br />
isedac uamravi movaleobiT gada-<br />
Rlil adamians ase moTminebiT, sixaruliT<br />
edevnebina Tvali <strong>Cemi</strong> nabijebisaTvis,<br />
ase yvelafriT dainteresebuliyo<br />
da CarTuliyo Cems bedisweraSi.<br />
mogvianebiT, erTxel SemomTavaza<br />
kidec, iqneb Cems skolaSi gadmoxvide<br />
saswavleblado, magram me kategoriuli<br />
uari vuTxari, radgan xaSuris gimmzeriT<br />
mogefereboda. aseTi mofereba<br />
marto Zia giorgis SeeZlo. arasodes<br />
dauwyia imisi mtkiceba, rogor vuyvardi.<br />
arada, yovelTvis vgrZnobdi da<br />
sul mindoda meyurebina, ras saqmianobda<br />
ezoSi. es mTeli siamovneba iyo:<br />
saqmeSi Cafluli Zalian keTili adamiani,<br />
romelic garSemo sinaTles asxivebda.<br />
Zia giorgis stalini uyvars da Cveni<br />
anu axalgazrdebis didi protestis<br />
miuxedavad, mainc personalurad svams<br />
xolme mis sadRegrZelos.<br />
qveyanaSi ki erovnuli moZraoba da<br />
zviad gamsaxurdias ideebi mZvinvareben<br />
da Cven Zia giorgis tuCsac ki<br />
vubzuebT: ra dros stalinia, magan<br />
dagvaqcia! `Cven unda vsdioT axla sxva<br />
varskvlavs, Cven unda Cveni vSvaT myoofadio...~<br />
ilia WavWavaZes viSveliebT<br />
da sxvisa ar vici, magram me piradad im<br />
skolis periodSi namdvilad ara maqvs<br />
ilia WavWavaZe kargad wakiTxuli.<br />
giorgi Zias Seupovrobis miuxedavad,<br />
kamaTi ar sCvevia da gviTmobs. Cumdeba,<br />
Tumca ise gviyurebs, am mzeraSi yvelaferi<br />
igulisxmeba...<br />
maro deida ufro aqtiuri sikeTe<br />
gaxlavT. Tu gindaT gaigoT, ras niSnavs,<br />
qarTuli sityva `javari~, amdeni<br />
xnis merec maro deida unda naxoT da<br />
zustad mixvdebiT, ra igulisxmeba ama-<br />
Si.<br />
xmauriani,mSfoTvare da daudgromelia.<br />
<strong>Cemi</strong> stumrobisas, xom aRar<br />
icis, rogor masiamovnos. sul raRacas<br />
akeTebs, misi TaTarberakisnairi Ta-<br />
Tarberaki ki, SeiZleba iTqvas, arsad<br />
miWamia!<br />
fatim pirveli Sexvedrisas rabindranaT<br />
Tagoris wigni maCuqa, SigniT<br />
raWuli yoCivardebiT Caxvavebuli.<br />
raWaSi Turme yoCivardas `kawarkuwuros~<br />
eZaxian da mas Semdeg fatmansac<br />
SerCa Cemgan es saxeli. yvelaze sayvareli<br />
kawarkuwuroa am qveynad! Tagoris<br />
ydaze ki aseTi warweraa:<br />
`sicocxle niWad gveniWeba~ _ es<br />
sityvebi am wignSi Segxvdeba, ai esec:<br />
`Cven SecdomiT wavikiTxavT xolme<br />
cxovrebis wigns, vambobT kia, rom igi<br />
gvatyuebs. me mjera, ise icxovreb, sicocxles<br />
siyvaruliT aavseb da gaamSveniereb...~<br />
raWuli kawarkuwuroebi gaxma, magram<br />
yavli ar gasvlia am rCevas: vcdilobdi<br />
mivyolodi... ar vici ki, ramdenad<br />
movaxerxe...<br />
* * *<br />
kurtaniZeebis garda, xaSurSi<br />
kidev erTi ojaxi da sami Tu oTxi kulturuli<br />
dawesebuleba maqvs, sadac<br />
xSirad vtrialeb. erTi mayvala xaCiZis<br />
saxlia. iq mayvala da misi vaJi giga cxovroben.<br />
giga Cemze oTxi wliT ufrosia<br />
da Turme eWvianobs, dedas eubneba,<br />
giorgi ufro metad giyvars, vidre meo.<br />
mayvala raionuli gazeTis redaqtoris<br />
moadgilea da uamravi saqme aqvs,<br />
magram iSviaTad naxavT masze ufro<br />
xalisian da mudmivi ZiebebiT Sepyrobil<br />
adamians. araCveulebrivad esmis<br />
poezia da TviTonac wers patar-patara<br />
marginaliebs, romelsac TiTqmis<br />
aravis uCvenebs. ise, mSvenieri Canawerebia.<br />
mayvalas uyvars yvela, gansakuTrebiT<br />
ki ori adamiani _ zura<br />
kiknaZe da tariel xarxelauri. zura<br />
misi Zvirfasi leqtori iyo, tarieli<br />
_ misi studentobis droindeli<br />
Zmadnafici. tarielis leqsebi swored<br />
mayvalasgan da gogisgan vici zepirad.<br />
mayvala ki dapirebulia, rom gazafxulze<br />
tarielTan simonianTxevSi wamiyvans<br />
da Cems sayvarel poets piradad<br />
gamacnobs.<br />
mayvalam Zalian artistuli Txoba<br />
icis. Txrobisas misi Cveuli frazaa _<br />
`ar vaWarbeb!~ _ magram Cveulebrivi,<br />
merkantiluri adamianisaTvis, ra Tqma<br />
unda, es monaTxrobi bevri ramiT hgavs<br />
gadaWarbebuls... marto me da mayvalam<br />
viciT, rom rasac axla da am wuTas<br />
miyveba, SeTxzuli ki ara, sruli simarTlea...<br />
is aseTia da samyarosa da, rac mTavaria,<br />
xaSurs aiZulebs, aseTi miiRon.<br />
diax, nu gagikvirdebaT: xSirad sam-
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
yaros moTviniereba ufro iolia, vidre<br />
xaSurisa da mayvalam SeZlo, am patara,<br />
yru da pirquS qalaqSi Tavisi<br />
wili poezia aeyvavebina...<br />
mayvalas patara binaSi TiTqmis mTeli<br />
xaSuris inteligencia ikribeba.<br />
aravis ulxins, iseTi droa, magram adamianebs<br />
erTmaneTis naxva da erTmaneT-<br />
Tan yofna jer kidev uxariaT. mayvalasTan<br />
TiTqmis ganuyrelad aris mzia<br />
maRaldaZe _ xaSureli poeti da mxatvari.<br />
ar vici, romlis ideaa, me mgoni,<br />
ufro mzia maRaldaZisa, magram erTxans<br />
es jgufi spiritualizmma `gaitaca~:<br />
TefSs atrialeben da arian erT ambavSi...<br />
mec, <strong>Cemi</strong> meocnebe naturis gamo,<br />
msgavsi ambebi Zalian mainteresebs da<br />
arcerT `TefSis trials~ ar vakldebi,<br />
Tan gulwrfelad rom giTxraT, am<br />
yvelafrisa Zalian meSinia. magram<br />
rogor ginda cdunebas gauZlo, roca<br />
mzia maRaldaZe Cabnelebul oTaxSi, ar<br />
meti arc naklebi, ilia WavWavaZis suls<br />
gamoiZaxebs da idumali xmiT hkiTxavs:<br />
rodis gaTavisufldeba Cveni tanjuli<br />
qveyana dampyroblebis marwuxebisagan?<br />
uceb tortmaniT daiZvreba sanTliT<br />
gaxurebuli lambaqi, jer m-sTan miva,<br />
mere a-sTan, mere l-sTan da bolos e-<br />
sac rom miadgeba, mTeli es spiritualuri<br />
sazogadoeba SvebiT amoisunTqavs:<br />
`male!~<br />
marTalia, yvelas erTmaneTze<br />
epareba eWvi, rom TefSs swored is, sxva<br />
atrialebs, magram saboloo sixaruli<br />
imdenad didia, rom yovelgvar eWvs<br />
aqarwylebs: Cven didi ilias suli<br />
dagvelaparaka da gviTxra, rom male<br />
gavTavisufldebiT.<br />
xolo iq myofTagan me mainc imiTi<br />
ganvsxvavdebi, rom sxvebis garda, Cems<br />
TavSi ufro mepareba eWvi. dResac ara<br />
var darwmunebuli: iqneba imdenad<br />
viyavi monusxuli ideiT, rom lambaqs<br />
im wuTas saWiro asoebisaken swored me<br />
veweodi...<br />
faqti is aris, rom mec maTTan er-<br />
Tad gaxldiT CarTuli am yovlad mistikur<br />
saqmianobaSi, romelsac agdebiTa<br />
da iumoriT mxolod gogi gogolaZe<br />
da Tamaz lacabiZe uyurebdnen.<br />
gogi am yvelafers, saerTod, komentaris<br />
Rirsadac ar miiCnevs, Tamaz lacabiZe<br />
_ xaSuris mxareTcodneobis<br />
direqtori _ ki ironiulad gvekiTxeba<br />
saqmis detalebze. raio, mere ilia<br />
maRaldaZem? _ ikiTxavs da eSmakurad<br />
apaWunebs Tvalebs...<br />
erTxel, TefSma, roca saqarTvelos<br />
bedisweris gamo amjerad sulxansabas<br />
suli SevawuxeT, CvenTvis yvelasaTvis<br />
gaurkveveli sityva `mToema~<br />
dagviwera. vkiTxeT, es ras niSnavso da<br />
sulxan sabasave leqsikonis stiliT agvixsna:<br />
`ese ars ocnebai sanukveli, male<br />
axdenili~....<br />
mokled, Cvens sixaruls sazRvari<br />
ar hqonda da me, eTer tabataZe da daTo<br />
wiqariSvili erTmaneTs gadavexvieT...<br />
xolo `mToema~ Cveni koduri sityva<br />
gaxda mamulis TavisuflebisaTvis imperiul<br />
elementebTan uTanasworo<br />
brZolaSi...<br />
Tamazi ki isev icinoda: raio,raio,<br />
sulxan saba maRaldaZem?<br />
Tamaz lacabiZe, marTalia, spiritualizmisagan<br />
Sors dgas da amdenad,<br />
CemTvis iseTi saintereso ar aris,<br />
rogorc vTqvaT, mzia maRaldaZe an<br />
eTeri tabataZe, magram cudi adamiani<br />
namdvilad ar eTqmis. Cven Soris yvelaze<br />
myarada dgas miwaze, magram Tef-<br />
Sis trialisa ar iyos, TiTo axireba<br />
yvelasa aqvs da misi gataceba imxanad<br />
momravlebuli Jurnal-gazeTebis Segroveba<br />
da akinZvaa.<br />
paralelurad, didi rudunebiT<br />
ikvlevs xaSuris raionis istorias da<br />
dimitri yifianis cxovrebasa da moRvaweobas.<br />
`spiritualistebs~ albaT<br />
yvelas sulis gamoZaxebas gvapatiebs,<br />
dimitri yifianis sulis Sewuxebis garda.<br />
ucoloa da xaSureli lamazmanebi<br />
misTvis dnebian, is ki xaSuris istoriul<br />
warsulzea Seyvarebuli da axlandelic<br />
mxolod imitom ainteresebs,<br />
rom aris perseqtiva _ momavalSi isic<br />
literaturuli gazeTi<br />
warsulad iqces...<br />
Cems das xandaxan TbilisSi sabuRaltro<br />
angariSebi aqvs Casatani da amitom,<br />
Cems Tavs, rogorc yvelaze sando<br />
adamians, swored Tamaz lacabiZes<br />
abarebs: cud asakSia, mainc yuradRebiT<br />
iyaviT, araferi daaSavoso.<br />
Tamazic, Sesvenebaze gamoiqceva da<br />
mamowmebs, skolaSi var Tu ara da iseTs<br />
xom arafers vafuWeb, _ magaliTad, sigarets<br />
xom ar vewevi.<br />
amis Semowmebis metad originaluri<br />
meTodi aqvs. skolis ukan gamixmobs da<br />
mkiTxavs: raRac, papirozi ver viyide<br />
da Sen xo ara gaqvs, erTi Reri rom momawevino!<br />
hoda, mec aba, Tamazs sigaretiT<br />
gamaspinZlebaze uars xom ar<br />
vetyvi....<br />
xandaxan, gakveTilebis Semdeg<br />
muzeumSi avyavar da iq erTad vsadilobT.<br />
* * *<br />
biZa<strong>Cemi</strong> meZaxis, givi Zia, sinamdvileSi<br />
mamas biZaSvilia, magram rakiRa<br />
erTmaneTTan axlos cxovrobdnen, amaT<br />
ufro uyvardaT, mgoni, ZmebiviT erTmaneTi.<br />
axlac <strong>Cemi</strong> mSoblebis sikvdilis<br />
Semdeg sul givi Zia da naTela Zalo<br />
irjebian. dRe erTia da aTjer meZaxian.<br />
xan naTela Semova da Semoitans Tavis<br />
gamomcxvar ugemrieles nazuqebsa da<br />
SoTis purebs, xan givi Zia Semoabotebs,<br />
rogora xaro, damxedavs. sul mamaCemze<br />
melaparakeba. aTjer mainca maqvs mosmenili,<br />
rogor gaabriyva ori kaci `vi-<br />
Rac cignis qalma~.<br />
sofelSi boSebi mosulan. mama<strong>Cemi</strong>saTvis<br />
oqros beWdebi SeuZleviaT iafad.<br />
iafobazec fuli saxlSi ar aRmosCenia,<br />
dauZaxia givi ZiasaTvis: `patiosani qali<br />
Cans, Turme uWirs da iafad unda gayidos<br />
amisTana oqrouli. modi, xelidan<br />
nu gauSvebo... givisac gamoutania sami<br />
Tvis danazogi samasi maneTi, CauTvlia<br />
`cignis qalisaTvis~ yalb oqroSi da venaxidan<br />
Sin mobrunebuli naTela ZalosaTvis<br />
uxarebia: naxe, inguSam ra pativi<br />
mca, ra iafad mayidina amdeni ganZio!~<br />
naTela gagiJebula: `is cignis qali<br />
gzaze Semxvda da gana ara! _ gamikvirda,<br />
ras garbis aseTi farTxafurTxiT,<br />
Tan ukan-ukan ras ixedeba-meTqi da,<br />
Turme <strong>Cemi</strong> ojaxi ar dauqcevia! movides<br />
aqa lili, mag inguSas aCvenebs seirsao!~<br />
inguSa mama<strong>Cemi</strong>a. sinamdvileSi ilo<br />
hqvia, magram raWveli papis, erastias,<br />
Serqmeuli saalerso saxeli mTeli cxovreba<br />
SerCa. is ki ara, <strong>Cemi</strong> debidan<br />
zogi dabadebis mowmobaSic ki inguSas<br />
asulad weria...<br />
mama vis ar uyvars, magram marTla<br />
iSviaTad SegxvdebodaT aseTi keTilSobili<br />
adamiani. saerTod, ar maxsovs misi<br />
xmamaRali sityva. ijda TavisTvis, saqmianobda<br />
da uxaroda da uyvarda yvela<br />
da yvelaferi...<br />
`ra moxda mere, kaco!~ _ Cailaparakebda<br />
xolme TavisTvis, roca viRacaze<br />
gagulisebulebi rames mouyvebodnen.<br />
Zalian maRali iyo da Sinisaken momavals,<br />
saxlidan rom gavxedavdi, Soridanve<br />
davinaxavdi xolme.<br />
deda<strong>Cemi</strong>, lili, ki misi sruli antipodia:<br />
tanmorCili, mkvircxli, sixalisiTa<br />
da sicocxlis siyvaruliT<br />
savse.<br />
inguSas flegmaturi bunebis fonze<br />
is namdvili mexia da vai imas, visac Tavs<br />
daatydeba. qarTuli enis TiTqmis dam-<br />
Srali nakadulebi lilis bageebidan<br />
uSreti CqefiT moedinebian. is namdvili<br />
sityvis ostatia da am ostatobas moferebisasac<br />
da brazisasac Sesabamisad<br />
iyenebs.<br />
axlac tyuilad ki ara daimuqra<br />
naTela Zalom, movides jera lilio!<br />
marTalia, mamaCemTan, ZiriTadad,<br />
siyvaruliT ganiaraRebulia xolme, magram<br />
aseT SemTxvevaSi sityvas mainc<br />
gadauSxivlebs.<br />
hoda, naTela ixsenebda: `movida<br />
meurneobidana lili, movuyevi es ambavi,<br />
ai, ase damaqcia Senma qmarma-meTqi da<br />
imana kideva, gana <strong>Cemi</strong> oqroebi iwuxa, ase<br />
miTxra: ra vuyo, qalo, marto inguSas<br />
SeiZleba egonos cignis qali patiosanio!~<br />
aba, maSin ki gaigiJa lilim Tavi, givim<br />
da inguSam Tqveni sabZeli rom gadawveso.<br />
eg rogor iyo-meTqi.<br />
me ar maxsovs eg ambavi da naTela<br />
Zalo sul keTili RimiliT mirakrakebs:<br />
`truba egdo aqa, Cven saxlTana.<br />
givisa virTxa Seumwyvdevia Siga. hoda,<br />
visTvis una daeZaxa. mouxmia inguSai.<br />
ra vqnaTo da ar vici, romelma<br />
moifiqra, magram uTqviaT: modi,<br />
virTxasa cecxli mivunToTo! gana patarebi<br />
arian _ daojaxebulebi arian,<br />
mara Wkua mainc arcerTs ara aq<br />
TavSi. hooda, amouglesiaT trubis<br />
cali piri, dausvelebiaT Cvari, miunTiaT<br />
cecxli da miukidebiaT<br />
virTxisTvina. imasaca uwivlia da ro<br />
ganwarebula, gaungrevia trubis<br />
amolesili piri, udurTia Tavi da Sevardnila<br />
pirdapir Tqven sabZelSi.<br />
agvistos Suaa da bze gvaq yvelas<br />
axali dabinavebuli. ro moedo am<br />
Tqven sabZelsa cecxli, veRaravin veraferi<br />
gaawyo. xuT wuTSi daiwva. sab-<br />
Zels viRa Cioda, guli gviskdeboda,<br />
saxlze ar gadavideso.<br />
lilic gamwarda, mara bzes da sab-<br />
Zels ki ar Cioda, mTeli sofeli imas<br />
iZaxda: giJia es qali, qmars eubneboda:<br />
virTxa ar SegecodaT, mxecebi xom<br />
ar iyaviT? cecxli rogor waukide-<br />
To?!<br />
ui, moispos amisi Tavio! _ gadaxedavs<br />
givi Zias, _ es ari, rac ari, Tore<br />
mamaSeni magas rogor gaakeTebdao...<br />
naTela da givi, ZiriTadad, sul<br />
erTad dadian. amitom mniSvneloba<br />
ara aqvs, romeli Semova pirvelad<br />
ezoSi, male iqve meorec gaCndeba,<br />
TiTqos gverdze sokosaviT amoezardao.<br />
givim icis yvelaze myrali gineba<br />
mTel sofelSi da Tavis codnas<br />
umTavresad naTelas uziarebs orSaurad,<br />
magram uerTmaneTod mainc ver<br />
Zleben da naTela Zalosac ise aqvs<br />
givis ginebaze yuri miCveuli, rom<br />
mgoni, Tavisi qmari daviT mefsalmune<br />
hgonia.<br />
me ki ra mogaxsenoT.. radgan Cvens<br />
ezoebs mxolod erTi orRobe _<br />
`vanos gza~ hyofs, givis gineba mesmis<br />
24 saaTi da ver getyviT, rom Zalian<br />
msiamovnebs...<br />
* * *<br />
xinca CvenSi, rogorc sofelSi amboben,<br />
yvelaze `eSmakia~, anu yvelaze<br />
gonieria da moxerxebuli, me saerTod<br />
gulubryvilo var da amitom, bavSvobaSi<br />
Zalian iolad mabriyvebdnen.<br />
wyali dRemde miyvars, maSin xom<br />
mdinareze vgiJdebodi da daTbeboda<br />
Tu ara, fronidan veRaravis amovyavdi.<br />
erTxel, swored am xincas waqezebiT,<br />
TebervalSi tansacmlianad vibanave<br />
mdinareSi. raRacnairad Tbili<br />
Tebervali ki idga, magram xaSuris<br />
pirobebSi xom warmogidgeniaT, mainc<br />
ra sicive iqneboda. ubralod mzem<br />
daaWiata erT dRes da Cvenc mdinareze<br />
Casulma meore Tu mesameklaselebma<br />
gadavwyviteT, barem aq varT da vibanavoT<br />
kidecao.<br />
sxvebma tanT gaixades, me ki, ar<br />
vici, Cavvardi Tu veRar moviTmine da<br />
wyalSi tansacmlianad gadaveSvi. karga<br />
xans viyurWave, magram etyoba wylis<br />
susxma momafxizla da napirze rom<br />
amovedi, pirveli is gavifiqre, saxl-<br />
Si momklaven-meTqi. tansacmeli gavixade,<br />
gavwure da askilis totebze<br />
mivafine. TviTon ki riyeze Camovjeqi<br />
da <strong>Cemi</strong> WkuiT, sveli svitrisa da Sarvlis<br />
gaSrobas velodi. bedad, romeli-<br />
Raca mezobels davenaxe, CvenTan<br />
asuliyo da <strong>Cemi</strong> debidan umcrosi dis-<br />
Tvis, irmasaTvis, romelic im wuTas Sin<br />
daxvedroda, eTqva: Seni Zma riyeze<br />
tintrikela gdia da tansacmels iSrobso.<br />
<strong>Cemi</strong> da maSinve gamoqceuliyo<br />
da Tvali Soridanve movkari, riyeze<br />
Camoqanebulma, rogor Seatexa iq amosul<br />
tirifebs wkeplis ramdenime<br />
toti.<br />
aba, wkepla egre ar undao, tansacmeli<br />
mivatove da soflis Saraze gavi-<br />
Canawerebi<br />
7<br />
Weri. win me mivrbivar da ukan <strong>Cemi</strong> da<br />
momdevs wkeplis qneviT. mTeli sofeli<br />
Semovarbenine, sanam sabolood qanci<br />
TviTonve ar gamiwyda da saxlSi ar<br />
Sevvardi.<br />
dRemde maxsovs, im bavSvuri sircxvilis<br />
grZnoba: rogor gavrbodi soflis<br />
gzaze sruliad SiSveli da ara Tu<br />
maxsovs, es ambavi zogjer axlac ki mesizmreba.<br />
saerTod, Zalze susti bavSvi viyavi<br />
da xSirad avadvmyofobdi, magram ma-<br />
Sin, Cemebs rom egonaT, filtvebis an-<br />
Tebas ver gadaurCebao, araferi dammarTnia.<br />
SeiZleba imis gamo, rom soflis<br />
gzaze sirbilma gamaxura da<br />
sircxvili ki vWame, magram snebas gadavurCi.<br />
bavSvobaSi <strong>Cemi</strong> debidan yvelaze<br />
siRrmiseuli Sinagani kavSiri, swored<br />
am mexuTe dasTan, irmasTan mqonda. ma-<br />
Sin Zalian didi meCveneboda, sinamdvileSi<br />
ki 7 wliT ufrosia Cemze da miuxedavad,<br />
zemoaRwerilis msgavsi, perioduli<br />
sadamsjelo operaciebisa,<br />
Cven mainc yvelaze kargad gvesmoda<br />
erTmaneTis.<br />
garda amisa, irma erTaderTi iyo<br />
<strong>Cemi</strong> debidan, vinc bavSvobaSi araCveulebriv<br />
leqsebs werda da etyoba,<br />
poeziis siyvarulic gvaerTianebda,<br />
romelsac maSin, rasakvirvelia, ver<br />
vacnobierebdi.<br />
amas garda, swored irmasgan vicodi<br />
bevri ram, rasac ufrosebi saguldagulod<br />
mimalavdnen. magaliTad,<br />
imas, rogor sruliad alalbedze<br />
viyavi gaCenili.<br />
saqme isaa, rom deda<strong>Cemi</strong> Cemze 41<br />
wlis asakSi dafexmZimda. es axlac da<br />
miTumetes maSin, sofelSi did sircxvilad<br />
iTvleboda. amitom didxans<br />
males es ambavi da bolos, dedam xaSurSi<br />
wasvla da muclis moSoreba gadawyvita.<br />
gamoewyo Turme erT dResac da<br />
is iyo Sinidan gasvlas apirebda, rom<br />
WiSkars zeda ubanSi mcxovrebi qali,<br />
olika qadagi mosdgomia.<br />
olika qadagi me ar maxsovs, amitom,<br />
ZiriTadad, irmas gadmocemiT vici,<br />
rogori iyo. jer albaT is unda iTqvas,<br />
ras niSnavs am konteqstSi `qadagi~.<br />
Cems bavSvobaSi sofelSi cxovrobda<br />
ramdenime qali, romlebic amtkicebdnen,<br />
rom wminda giorgim an romelime<br />
salocavma airCies msaxurebad da<br />
Tanasoflelebs am salocavTa nebasurvils<br />
amcnobdnen.<br />
es moxucebulic swored aseTi qadagi<br />
yofila, atocis wminda giorgis<br />
rCeuli da xeldasxmuli.<br />
irmasgan vicodi, rom ise Cveulebrivi<br />
arafriT gamorCeuli qali<br />
iyo, magram roca wminda giorgi alaparakebda,<br />
sul sxvanairi xdeboda: xma<br />
ecvleboda da saxe unaTdebodao.<br />
hoda, dauZaxia olikas WiSkris<br />
iqidan Tavisi xmiT, magram ezoSi Semosula<br />
Tu ara, qadagad davardnila da<br />
deda<strong>Cemi</strong>saTvis uTqvams: me wminda<br />
giorgi vlaparakob! axla orsulada<br />
xar, apireb, muceli moiSoro, magram<br />
eg ar qna, Torem daisjebi! biWi geyoleba<br />
da Cems saxels daarqmevo.<br />
dedas Zalian SeSinebia, radgan misi<br />
fexmZimobis ambavi mama<strong>Cemi</strong>s garda<br />
aravis scodnia, da olika qadagis sityvebi<br />
uzenaes WeSmaritebad miuRia.<br />
ukve gamowyobili, xaSurSi ki wasula,<br />
magram eqimis magivrad, mamidaCems<br />
midgomia da yvelaferi uambnia. Tamara<br />
mamidas uTqvams: aba, ra sisulele<br />
dagipirebia. gaaCine eg bavSvi da Tu<br />
kidev gogo geyoleba, me wamoviyvano!<br />
an gogos vin gamoatanda, magram<br />
deda ukan daimedebuli mobrunebula.<br />
es ambavi rom daijero, sakuTari<br />
gamorCeuloba unda irwmuno. aqedan<br />
fsiqiatriul saavadmyofomde ki erTi<br />
nabijia. amas axla vacnobiereb, magram<br />
kargi is iyo, rom gadmocemis mistikur<br />
mxares bavSvobidanve distancirebulad<br />
vuyurebdi da yvelaferi, Tu<br />
mTlianad irmas fantaziis nayofad<br />
ara, mis mier xatovani aRweriT gamkve-<br />
Trebulad mainc mimaCnda. SeiZleba imitom,<br />
rom olika qadagi Cems moCitvamde<br />
gardacvliliyo da aRar maxsovda.<br />
XV
8 portreti<br />
literaturuli gazeTi<br />
verasgziT ver viswavleT (es mxolod<br />
Cveni nakli ar gaxlavT, am mxriv<br />
emzar kvitaiSvili<br />
sxva erebic scodaven) Rirseul moRvaweTa<br />
sicocxleSi dafaseba. amaze jer<br />
kidev akaki wereTeli wuxda, leqsad da<br />
publicistur werilebSi gamoTqvamda<br />
Tavis sayvedurs. is ki ara, zogjer gardacvalebis<br />
merec ver mivagebT Sesaferis<br />
pativs gamoCenil, saamayo adamianebs.<br />
ase rom ar iyos, sami wlis win<br />
mTel saqarTvelos unda aReniSna didi<br />
swavlulisa da mwerlis, Cveni saukeTeso<br />
leqsmcodnisa da literaturis istorikosis<br />
akaki gawerelias dabadebis<br />
asi wlisTavi, magram ratomRac es<br />
Zalze mniSvnelovani TariRi uyuradRebod<br />
dagvrCa.<br />
akaki swored akaki wereTlis Tayvaniscemis<br />
gamo daarqves misma mSoblebma<br />
da isic bavSvobidanve cdilobda Tavisi<br />
genialuri sexniis saxeli gaemar-<br />
Tlebina. akakis igi yvelaze erovnul<br />
poetad, simRerebad qceuli melodiuri<br />
leqsebis mefed Tvlida da erTgan<br />
kidevac dawera _ axaldabadebul<br />
qarTvels samzeoze akakis `iavnanaTi~<br />
egebebian da bolos, roca gardaicvleba,<br />
samudamo gansasvenebelSi misive<br />
`Tao CemoTi~ miacilebeno.<br />
samsaxuridan dabrunebisa da dasvenebis<br />
Semdeg, akaki gawerelia sixaruliT<br />
egebeboda megobrebsa da axloblebs,<br />
visTanac sulier naTesaobas<br />
grZnobda. bevr vinmes Sevxvedrivar mis<br />
didebul ojaxSi. iq naxulobdnen<br />
simyudroves, nanatr garemos guram<br />
asaTiani, Tamaz Cxenkeli, nodar alania,<br />
merab mamardaSvili, roland beriZe,<br />
guram barnovi, givi lomiZe, manana<br />
gigineiSvili, rezo kveselava, anzor<br />
saluqvaZe, zurab kiknaZe, baCana<br />
bregvaZe, griver farulava, revaz siraZe,<br />
vaxtang rodonaia, guram benaSvili,<br />
Teimuraz doiaSvili, Temur qoriZe,<br />
Tamaz vasaZe, ioseb WumburiZe... sxvebi<br />
da sxvebi. gvian Ramemde grZeldeboda<br />
es serobebi, romlis SuagulSi mudam<br />
Cveni keTili maspinZeli imyofeboda.<br />
uaRresad farTo iyo niadag maZiebeli<br />
akaki gawerelias Tvalsawieri. igi<br />
Tanabari gatacebiTa da siZlieriT werda,<br />
rogorc versifikaciis urTules<br />
sakiTxebze, aseve calkeuli didi mwerlebis<br />
ganumeorebel mxatvrul ostatobaze.<br />
misma fuZemdeblurma monografiam<br />
`qarTuli klasikuri leqsi (VII_XVIII<br />
ss.)~ mTeli epoqa Seqmna qarTul leqsmcodneobaSi.<br />
am wignze mecnierTa<br />
araerTi Taoba aRizarda da dResac<br />
saxelmZRvanelod iTvleba.<br />
arasodes damaviwydeba masTan gatarebuli<br />
saRamoebi, cocxali saubrebi.<br />
maxsovs, rogori aRtacebiT laparakobda<br />
iuri tinianovis Teoriul naSromebze.<br />
misi `saleqso metyvelebis<br />
problemebi~ evropaSi `leqsmcodneobis<br />
saxarebad~ iTvlebao, miTxra. ostatobis<br />
magaliTad Tvlida tinianovis<br />
istoriul romanebs _ `kuxlias~,<br />
`vazir muxtaris sikvdils~, `puSkins~,<br />
ixsenebda masTan Sexvedrebs. sinanuls<br />
gamoTqvamda, aseTi uniWieresi literatori<br />
mourCenelma daavadebam, gafantulma<br />
sklerozma naadrevad imsxverplao.<br />
ocdaaTian wlebSi TbilisSi Camosuli<br />
tinianovi mixeil javaxiSvilsa da<br />
akaki gawerelias daupatiJniaT. batoni<br />
akaki momiyva, sazafxulo restornis<br />
baRSi rogor sulganabuli ugdebda<br />
igi yurs tinianovisa da javaxiSvilis<br />
msjelobas istoriuli Temisadmi<br />
midgomaze; isic aRniSna, ori didi mwerlis<br />
Tvalsazrisi, umetes SemTxveva-<br />
Si, erTmaneTs emTxveodao...<br />
mecnieris, Semoqmedisa da adamianis<br />
idealad akaki gawerelia Tavis dauviwyar<br />
maswavlebels, ocdaCvidmet wels<br />
jalaTebis mier sadisturad nawameb da<br />
daxvretil, antikuri literaturis<br />
udides mcodnesa da ubadlo mTargmnels<br />
grigol filimonis Ze wereTels<br />
Tvlida da sicocxlis bolomde mis<br />
saxels ficulobda.<br />
akaki gawerelias vumadli, rom mis<br />
ojaxSi 1980 wlis zafxulSi gavicani<br />
cnobili disidenti, Zalze saintereso<br />
azrovnebis rusi poeti, brwyinvale eseisti,<br />
pol valeris uRrmesi eseebisa<br />
da franguli poeziis mTargmneli<br />
vadim kozovoi. misma umaRlesi profesionalizmiT<br />
Sesrulebulma Targmanebma,<br />
viqtor hiugodan moyolebuli<br />
da anri miSoTi damTavrebuli,<br />
saucxoo anTologia Seadgina (2001),<br />
romelsac Zalze momTxovnma boris<br />
dubinma mowonebis gamomxatveli uaRresad<br />
faseuli winasityvaoba waumZRvara.<br />
vadim kozovoi boris pasternakis<br />
intimuri megobris, olga ivinskaias<br />
qaliSvilis, aseve saukeTeso literatoris<br />
irina emelianovas meuRle iyo.<br />
maT mordoviaSi, gadasaxlebis dros<br />
gaicnes erTmaneTi da male, gaTavisuflebis<br />
mere, daqorwindnen.<br />
bevri ram mouyolia CemTvis akaki<br />
gawerelias. qarTveli simbolistebidan<br />
yvelaze metad tician tabiZesTan<br />
iyo daaxloebuli. sinanuliT miTxra:<br />
ar meyo gambedaoba, arada, amis gakeTeba<br />
SemeZlo _ ticiani rogorme CeCneT-<br />
Si gadameyvana da iq saimedo xalxis,<br />
<strong>Cemi</strong> megobrebis xelSi dametovebina,<br />
daxvretas gadarCebodao. Znelia Tqma,<br />
emzar kvitaiSvili<br />
vigoneb, rogorc cocxals<br />
zogi ram akaki gawerelias pirovnebasa da Rvawlze<br />
ramdenad realuri iqneboda amis ganxorcieleba.<br />
akaki gawerelias mWidro, megobruli<br />
urTierToba hqonda ucxoel<br />
qarTvelologebTan. mis stumarTmoyvare<br />
ojaxSi gavicani saukeTeso belgieli<br />
mecnieri Zveli qarTuli mwerlobis<br />
safuZvliani mcodne miSel van esbroki<br />
(samwuxarod, naadrevad gardaicvala).<br />
batoni akaki aRtacebuli ambobda<br />
_ namdvili, yovelmxriv srulyofili<br />
evropeli ase warmomedginao. me<br />
mas ramdenime iSviaTi wigni vaCuqe,<br />
Zalian gaexarda. saucxood ukravda<br />
fortepianoze, didi siamovnebiT vusmendiT.<br />
sasuliero piri iyo.<br />
saqarTveloSi Camosvlisas baton<br />
akakis yovelTvis naxulobda Cveni<br />
uerTgulesi megobari, gamoCenili mecnieri,<br />
poeti da mTargmneli, veneciis<br />
universitetis profesori, araerTi<br />
qarTvelologis aRmzrdeli _ luiji<br />
magarato, vinc didi amagi dasdo<br />
qarTul literaturas da axlac nayofierad<br />
emsaxureba qarTuli mwerlobis,<br />
kulturis, xelovnebis Rirseulad<br />
warmoCenas.<br />
geronti qiqoZis darad, akaki gawerelia<br />
msoflio literaturis Cinebuli<br />
mcodne iyo da es mxolod aTeuli<br />
wlebis manZilze wakiTxul leqciebSi<br />
rodi aisaxeboda. mis werilebs stendalze,<br />
knut hamsunze, tolstoize,<br />
dostoevskize, Cexovze, andrei belize,<br />
tinianovze, hemingueize da sxvebze,<br />
romelic gnebavT qveynis gamoCenili<br />
literatori moawerda xels.<br />
ganuzomeli amagi dasdo qarTul<br />
mwerlobas. umniSvnelovanesi, azrovnebis<br />
sifarToviTa da siaxliT gamor-<br />
Ceuli gamokvlevebi Teimuraz pirvelis,<br />
sulxan_saba orbelianis, daviT<br />
guramiSvilis, besikis, grigol orbelianis,<br />
nikoloz baraTaSvilis, ilia<br />
WavWavaZis, vaJa-fSavelas, daviT kldiaSvilis,<br />
galaktion tabiZis da sxva-<br />
Ta Semoqmedebaze, samudamod darCeba<br />
mecnieruli keTilsindisierebisa da<br />
daxvewili gemovnebis magaliTebad.<br />
friad dasanania, rom akaki gawerelias<br />
saukeTeso werilebi da eseebi aqamde<br />
ar aris Targmnili rusul da evropul<br />
enebze. es uTuod aamaRlebda,<br />
Rirsebas Sematebda Cven kulturas,<br />
romelsac ucxoeTSi naklebad icnoben.<br />
ocdaxuTi weli Sealia akaki gawereliam<br />
umniSvnelovanesi monografiis<br />
weras netar avgustineze (calkeuli<br />
Tavi kidevac gamoqveynda), magram TviT<br />
es naSromi, romliTac amayobda avtori<br />
da Tavisi mecnieruli moRvaweobis<br />
gvirgvinad miaCnda, gaurkvevel vi-<br />
TarebaSi daikarga, rac metismetad<br />
dasanania.<br />
akaki gawereliam gasuli saukunis<br />
samocdaaTian wlebSi gamoaqveyna metnaklebi<br />
sididis fragmentebad warmodgenili<br />
Rrma, faseuli fiqrebi _<br />
`dakvirvebani da STabeWdilebani~ _<br />
misi umdidresi sulieri cxovrebis<br />
uSualo anarekli. igi, upiratesad,<br />
literaturisa da xelovnebis ukvdavi<br />
qmnilebidan momdinare biZgebiT aris<br />
nasazrdoebi, vinaidan am kacs wignis<br />
kiTxvisa da mSvenierebis Wvretis<br />
gareSe erTi dRec ar ucxovria.<br />
dauokebeli cnobiswadiliT Sepyrobili<br />
mwerali adamianis arsis<br />
yovelmxriv wvdomasac isaxavda miznad<br />
da aqac sakvirvel mixvedrilobas<br />
iCens. arasodes aviwydeba enis, Semoqmedis<br />
yvelaze mZlavri iaraRis fenomeni,<br />
gamosaxvis saSualebaTa efeqti da<br />
mravalferovneba, ris Seswavlasac man<br />
mTeli cxovreba moandoma.<br />
Tavisi intimuri, SeuniRbavi azrebis<br />
rveulebSi CaniSvna akaki gawerelias<br />
sicocxlis bolomde ar Seuwyvetia<br />
da gasul wels `inteleqtma~ seriaSi<br />
`Canawerebi~ gamosca am daxvewil STabeWdilebaTa<br />
iSviaTi nakrebi `<strong>Cemi</strong> solilokvio~<br />
(Semdgenlebi duda gawerelia<br />
da ioseb WumburiZe). rogorc<br />
erTgan Tavad avtori aRniSnavs: `solilokvio~<br />
netari avgustines erTerTi<br />
Txuzulebis saTauria da niSnavs<br />
` saubars sakuTar TavTan ganmartoebisas~.<br />
batoni akakic mTeli wignis man-<br />
Zilze Tavis Tavs esaubreba da Cven gve-<br />
Zleva bednieri SemTxveva, movisminoT<br />
brZenkacis mravalTagan gansxvavebuli<br />
naazrevi.<br />
akaki gawerelia yvelas kuTvnil pativs<br />
miagebs, magram misi upirvelesi<br />
siyvaruli da Tayvaniscema `vefxistyaosnis~<br />
avtors ekuTvnis:<br />
`genialuri strofi pirvelive<br />
taqtiT icnoba.<br />
rusTaveli iwyebs:<br />
bindis gvaria sofeli.<br />
da strofis bedi `caSia gadawyvetili~.<br />
roca raime movlenis gansazRvra,<br />
daxasiaTeba unda, akaki gawerelia yvelaze<br />
moqnil formas poulobs,<br />
saTqmels erT dawurul winadadebaSi<br />
aqcevs:<br />
`stili gabmul metyvelebaSi Ser-<br />
Ceuli saukeTeso elementebis<br />
sistemaa~.<br />
vaJa-fSavelas genialuri qmnilebis<br />
`aluda qeTelauris~ sakvanZo epizodis<br />
sidiade rom gvagvrZnobinos, igi<br />
marjved mignebuli erTaderTi frazis<br />
cxovelmyofelobazea dayrdnobili:<br />
`aluda ebrZvis mucals da graniti<br />
brialebs poemaSi~.<br />
`solilokvioSi~ alag-alag<br />
mozrdil nakveTebsac SexvdebiT; erTgan<br />
avtori sul oTxiode gverdSi<br />
aqcevs msoflio istoriasa da kulturas<br />
_ SumerebiT, Zveli saberZneTiTa<br />
da egviptiT dawyebuli, meoce saukunis<br />
genialur moazrovneTa eTikuri<br />
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
idealebiT damTavrebuli. unapiro<br />
codnisa da gamaognebeli poeturi<br />
xilvebis damtevi es magiuri oTxi gverdi<br />
ase mTavrdeba:<br />
`irxeva ambebis, vnebebis, ideaTa da<br />
fantaziaTa grandiozuli kaleidoskopi,<br />
Tumca Cvens TxrobaSi Sinaarsis<br />
mxriv igi mikroskopuladaa dapataravebuli.~<br />
vin mosTvlis, poeziis raobis, misi<br />
Znelad mosaxelTebeli momxiblaobis<br />
axsna ramden vinmes ucdia, magram roca<br />
aseT amocanas miznad akaki gawereliasTana<br />
niWisa da ganswavlis leqsmcodne<br />
daisaxavs, yvelafers sxvanairi ieri da<br />
ganaTeba eZleva:<br />
`versifikacia poeziis konstruqciuli<br />
safuZvelia, magram poezia mTlianad<br />
emociis, mxatvruli azrisa da<br />
maTi materialuri garsis idealuri<br />
Tanxmobaa~.<br />
baton akakis Wiris dResaviT ejavreboda<br />
leqsis calmxrivi, lingvisturi<br />
analizi, gramatikuli terminebis<br />
daxvaveba, metyvelebis nawilTa svetebad<br />
Camowera, daTvla, rasac buRaltrul<br />
daangariSebas eZaxda; mkveTrad<br />
emijneboda poeturi qmnilebisadmi<br />
aseT meqanikur midgomas da misi es<br />
pozicia aSkarad Cans kidevac erT sxart<br />
CanawerSi:<br />
`enaTmecnieris azriT, leqsi<br />
lingvisturi fenomenia! literaturismcodnis<br />
azriT ki – sityviermusikaluri<br />
movlena~.<br />
dRevandel, saeWvod momravlebul,<br />
TvalebSi nacris Semyrel fsevdo-avangardistebs<br />
daundoblad amaTraxebs<br />
da Tavis adgils miuCens mkvlevaris<br />
mkacri, samarTliani ganaCeni:<br />
`modernizmiT gataceba klasikuri<br />
Zeglebis Rrma codnis gareSe _ usaSvelo<br />
CamorCenilobaa~.<br />
romelic gnebavT didi esTeti da<br />
moazrovne moiwonebda `sololokvio-<br />
Si~ moTavsebul aseT zust da xatovan<br />
gamonaTqvams:<br />
`karg stils liuciferisa da angelozis<br />
urTierTgadaZaxili warmoSobs.<br />
es ori metafizikuri arseba<br />
arasodes ajdeba mxrebze RmerTisgan<br />
dabadebiTve ganwiruls~.<br />
akaki gawerelias zneobriv sispetakesa<br />
da umaRles keTilSobilebaze<br />
metyvelebs Zalze damafiqrebeli<br />
Canaweri, risi mizezic gansxvavebuli<br />
eTnikuri warmomavlobis adamianTa<br />
Soris arsebuli yovlad gaumarTebeli<br />
undobloba da SuRlia:<br />
`sxva eris siZulvili, damcireba an<br />
gakilva _ sulieri da gonebrivi defeqtia.<br />
tolstoi urCevda Tavis eqims,<br />
antisemit duSan makovickis, bevri unda<br />
imuSaoT sakuTar Tavze, ebraelebisadmi<br />
siZulvilisagan rom ganTavisufldeTo.<br />
qriste ebraeli qalis saSodan iSva,<br />
qriste ki RmerTis Zea, TviTonac ufali~.<br />
winamdebare wignSi waikiTxavT mSvenier<br />
pasuxebs imis dasturad Tu<br />
rogori Zvirfasi iyo akaki gawereliasaTvis<br />
rusuli literaturis udidesi<br />
saxelebi _ puSkini, lermontovi,<br />
tiutCevi, tolstoi, dostoevski, gerceni,<br />
rozanovi, bunini, bloki, beli,<br />
axmatova, babeli, pasternaki, sxvebi da<br />
sxvebi, xolo Tavisi usayvarlesi Cexovis<br />
erT gulaxdil gamonaTqvams, sadac<br />
igi daufaravad acxadebda, rom nairnair<br />
partiebs ar ekuTvnoda, arc liberali<br />
iyo da arc konservatori, `solilokvios~<br />
avtori `meore saxarebad~<br />
miiCnevda. Cexovi im Tavis piruTvnel,<br />
Rrmad humanur Tvalsazriss ase<br />
amTavrebs: `firma da iarliyi me crurwmenad<br />
mimaCnia, CemTvis wmidaTawmidaa<br />
adamianis sxeuli, janmrTeloba,<br />
goneba, niWi, STagoneba, siyvaruli, ukiduresi<br />
Tavisufleba, Tavisufleba<br />
Zalisa da sicruisgan, raSiac es ori<br />
ar unda gamoixatebodes.~ msoflio<br />
literaturis gigantebs (homerosi,<br />
vergiliusi, diuma, rusTaveli, dante,<br />
Seqspiri, servantesi, rable, goeTe,<br />
stendali, balzaki, puSkini, tolstoi,<br />
ibseni, hamsuni... Znelia maTi CamoTvla)<br />
akaki gawerelia `intimur megobrebs~<br />
eZaxda da maT garemocvaSi mudam bed-
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
nierad grZnobda Tavs.<br />
baton akakis umaduroba adamianTa<br />
erT-erT usasizRres Tvisebad miaCnda<br />
da amitomac eTayvaneboda maT,<br />
romelTac mis sulier cxovrebaze<br />
waruSleli kvali datoves. am siyvarulsa<br />
da madlierebasac igi Taviseburad,<br />
poeturad gamoxatavda:<br />
`SesaniSnavi pirovnebis sikvdili<br />
marto sazogadoebas ki ara, zogjer<br />
peizaJsac aRaribebs.<br />
magaliTad: rusTavelis prospeqts<br />
aRar amSvenebs geronti qiqoZis dinji<br />
siaruli~.<br />
akaki gawerelia yovelTvis mokrZalebiT<br />
iyo gamsWvaluli ufrosi Taobis<br />
inteligentTa mimarT. ixsenebs,<br />
platon ioselianze dawerili narkvevis<br />
gamo rogor Seaqo igi giorgi leoniZis<br />
Zmam, didma mecnierma, biologma<br />
da leqsikografma levan leoniZem,<br />
visac zog rameze TviT ivane javaxiSvilic<br />
eTaTbireboda. giorgi leoniZem<br />
akaki gawerelia levan leoniZesTan da<br />
Wabua amirejibis mamasTan, gamoCenil<br />
iuristTan, irakli amirejibTan erTad,<br />
TbiliselTaTvis sayvarel `palasis~<br />
ezo-restoranSi waiyvana. uzomo siTboTi<br />
aris gacocxlebuli is Soreuli<br />
saRamo: `maT yvelaferi uxdebodaT:<br />
boxi xmiT saubari, Wiqebis xelSi Wera,<br />
laparaki literaturisa da mecnierebis<br />
sakiTxebze, saqarTvelos istoriis<br />
calkeuli epizodebis mogoneba.<br />
ase gulisxmierad epyroboda Zveli<br />
Taoba maSindel axalgazrdobas!~<br />
iqve naTqvamia, avadsaxsenebeli ocdaCvidmeti<br />
wlis sisxliani represiebis<br />
dros rogori wamebiT gaJlites Cveni<br />
inteligenciis uTvalsaCinoesi warmomadgenlebi<br />
da am or aRnagobiT<br />
gamorCeul raindsac aseTive jojoxe-<br />
Turi xvedri ergo. savsebiT marTalia<br />
`solilokvios~ avtori, roca sulis-<br />
SemZravi, umagaliTo sisastikis gamo<br />
wers:<br />
`me xSirad mifiqria, TiTqos es iyo<br />
xana qarTuli jiSis SesaniSnavi egzemplarebis<br />
Semusvrisa sulmdabalTa da<br />
ujiSoTa mxriv, marto politikuri<br />
mizezebiT ki ara, aramed Suris Sedegadac~.<br />
WeSmaritad _ is vinc ocdaoTxi<br />
wlis ganukiTxavi Jletis dros gadaurCaT,<br />
ocdaCvidmetSi imsxverples.<br />
mravali magaliTis moxmoba SeiZleboda<br />
imis dasturad Tu rogor aRmerTebda<br />
akaki gawerelia mwerlur ostatobas.<br />
mSobliuri martvilis mwignobrobiT<br />
ganTqmul ojaxSi<br />
aRzrdili (amayobda, rom winaprebi<br />
mRvdelmTavrebis, Wyondidelebis STamomavlebi<br />
iyvnen), literaturisadmi<br />
usazRvro siyvaruls igi siymawvilidanve<br />
amJRavnebda.<br />
Tormeti wlisas, TbilisSi naTesavebTan<br />
Camoyvanils, rusTavelis<br />
gamzirze, Jvanias fotoatelieSi ucnauri<br />
garegnobis saTvaliani,<br />
TvalebmoWutuli kaci unaxavs da samudamod<br />
damaxsovrebia. igi mTel qalaq-<br />
Si cnobil fotografs sxapasxupiT<br />
elaparakeboda da yvelafriT interesdeboda,<br />
eqscentriuli Jest-mimika<br />
hqonia. aqvea warmodgenili am<br />
pirovnebis `cocxali portreti~. erT<br />
winadadebaSia igi daxatuli: `TiTqos<br />
futkariviT yvela yvavilisagan erTbaSad<br />
iwovda sitkbos _ uZravT da<br />
moZravT TvalTa nestriT Cxvletda,<br />
magram mzeras erT saganze didxans ar<br />
aCerebda~.<br />
ramdenime wlis Semdeg, roca samoqalaqo<br />
omze dawerili gansacvifrebeli<br />
Zalis wigni `cxenarmia~ Cavardnia<br />
xelT da mwerlis suraTze dauxedavs,<br />
umalve mimxvdara, rom fotoatelieSi<br />
nanaxi saTvaliani dabali kaci isaak<br />
babeli yofila. mere isic amoikiTxa<br />
cnobarSi, rom babeli im dros (1923-<br />
1924 wlebi) `zaria vastokas~ reportiorad<br />
muSaobda. aman, cxadia, kidev<br />
ufro gauRviva interesi.<br />
akaki gawerelia yovelgvari yoymanis<br />
gareSe wers, rom am `sakvirveli mxatvris~<br />
yoveli moTxroba Sedevria da<br />
iqve ambobs: `Cems kalams Tafli ecxeba,<br />
roca misi moTxrobebidan frazebis<br />
amoweras viwyeb~. samiode gverdze<br />
gamoxatavs batoni akaki `odesuri<br />
moTxrobebis~ avtorisadmi Tavis aRtacebas<br />
da Cven vrwmundebiT, rogor xelewifeboda<br />
mas didi, WeSmariti talantebis<br />
Secnoba da dafaseba.<br />
bevrjer vyofilvar mowme (es<br />
`CanawerebSic~ aisaxa), uzado stilis<br />
gamo, raoden pativs miagebda akaki gawerelia<br />
vasili rozanovis genias, misi<br />
TiTqmis yvela, revoluciamde<br />
gamocemuli wigni sagangebo, Tvalisgan<br />
mofarebul adgilas hqonda Senaxuli<br />
da iSviaTad momxdara, vinmesTvis<br />
eTxovebinos. isic vici, umweo mdgomareobaSi<br />
Cavardnil, moxucebul qaliSvils<br />
rozanovisa, igi drodadro<br />
fuls ugzavnida, raTa misi gaWirveba<br />
Seemsumbuqebina.<br />
akaki gawerelias kalams ekuTvnis<br />
samagaliTo ostatobiT dawerili novelebi<br />
da ra gasakviria, rom mas beletristis<br />
maxvili Tvali hqonoda. gavixsenoT,<br />
leqsad Tu prozad, ramdenjer<br />
dauxatavT pepelas araamqveyniuri silamaze<br />
da haerovneba, magram man aqac<br />
Taviseburi kuTxe moZebna, yvelasagan<br />
gamorCeuli: `buneba didi xelovani da<br />
artistia.<br />
maisis dReebSi xatpepela anazdad<br />
Semofrindeba binaSi da lampionis irgvliv<br />
daiwyebs farfats.<br />
Semdeg romelime avejs daajdeba<br />
sulgatrunuli.<br />
da tkbebi misi frTebis moxatulobis<br />
ganumeorebeli simSvenieriT. ra<br />
saRebavebze ar uzrunia Semoqmeds misi<br />
movlinebisaTvis~.<br />
am kacis darad CvenSi aravin icoda<br />
kavkasiuri omebis istoria,<br />
daRestnis uSiSari imamis, Samilisa<br />
da misi garemocvis yofa-cxovreba, xifaTiani,<br />
sikvdilis zRvaramde misuli<br />
Tavgadasavlebi. aTeuli wlebis man-<br />
Zilze apirebda Samilze biografiuli<br />
romanis daweras, yvelaferi mzad hqonda<br />
saamisod, magram ormocian wlebSi<br />
am Temas xangrZlivi tabu daedo da<br />
mogvianebiT mxolod ramdenime uaRresad<br />
mniSvnelovani, amaRelvebeli<br />
novela gamoaqveyna (`boskos Segirdi~,<br />
`amzaTis sikvdili~, `Sexvedra gimris<br />
uReltexilze~), magram didi epiuri<br />
tilos Seqmna ocnebad darCa.<br />
akaki gawerelia adreuli siWabukidanve<br />
mogzaurobda CeCneTsa da<br />
daRestanSi. iqauroba fexiT hqonda<br />
movlili da uamravi megobari, damfasebeli<br />
SeiZina. `solilokvioSi~<br />
gamoqveynebulia oTxi mogzaurobis<br />
dRiurebi (1932; 1935; 1971; 1977). es dRiurebi<br />
alag-alag fragmentulia. etyoba<br />
misi ganvrcoba hqonda avtors ganzraxuli,<br />
magram rogorc sxva bevri<br />
rame, aRar dascalda.<br />
saWiroa zogi adgili amoviwero<br />
mogzaurobaTa dRiurebidan. Tu ramdenad<br />
did pativs scemda akaki gawerelia<br />
CeCneTisa da daRestnis erovnul<br />
gmirs, imiTac Cans, rom vedenos monaxulebisas<br />
Samilis nasaxlaridan didi,<br />
cecxlisagan garujuli qva wamouRia.<br />
iqedan 1935 wels Camotanili is qva mas-<br />
Tan inaxeboda. am, yvelaze saintereso<br />
da nayofier mogzaurobaSi Cveni didi<br />
mxatvari daviT kakabaZe da misi biZaSvili,<br />
ubrwyinvalesi qarTveli dramaturgi<br />
polikarpe kakabaZe axldnen.<br />
metad STambeWdavad aris aRwerili<br />
maTi moZraoba zemo yaranaize, gimris<br />
uReltexilTan, saidanac xeobis siRrmeSi<br />
Samilis mSobliuri auli gimri<br />
moCans.<br />
cicabo kldeze gamaval, karga xnis<br />
gauqmebul gzas mihyvebian gimrisaken.<br />
aq isea daxatuli mogzaurTa saxifaTo<br />
gadaadgileba, iolad warmoidgen,<br />
rogor auWreldebodaT SiSisagan<br />
Tvalebi. suraTs ostaturad mignebuli<br />
Sedarebac amZafrebs: ` Cven TiTqos<br />
ufskrulisaken mivemarTebiT cxenebiT.<br />
qedis kedelze sul viwro bilikia.<br />
cxenebi katebiviT winaswar floqvebiT<br />
fxaWnian ferdobs...~<br />
am mogzaurobis dros SeuZenia akaki<br />
gawerelias aSiltaSi (Samilis dis,<br />
fatimatis STamomavali, guliTadi<br />
maspinZeli Safi bazarganovi daxmarebia)<br />
muhamed tahir yaraxelis qronika:<br />
`Samilis xmlis elvareba brZolebSi~ -<br />
literaturuli gazeTi<br />
TviT imamis nakarnaxevi. es Zvirfasi<br />
ucnobi xelnaweri man gamoCenil semitologs<br />
akademikos giorgi wereTels<br />
gadasca, risi meSveobiTac igi msoflio<br />
arabistikaSi Sevida.<br />
mesame mogzaurobisas (1971) akaki<br />
gawerelia axsenebs gimris sasaflaoze<br />
mdebare, Samilis mamad cnobili din-<br />
Raus saflavs, romelze aRmarTul<br />
qvasac arabuli warwera hqonia. aq mamasTan<br />
kiTxvis niSania dasmuli, rac<br />
imaze metyvelebs, rom akaki gawerelia<br />
dinRaus ar Tvlida Samilis namdvil<br />
mamad da vgoneb iziarebda gavrcelebul<br />
xmebs, rom Samili aleqsandre batoniSvilis<br />
naSieri iyo.<br />
giorgi leoniZis SviliSvilis, Cveni<br />
saukeTeso istorikosis giorgi qavTaraZisagan<br />
gamigia _ roca giorgi<br />
leoniZesTan literaturis muzeumSi<br />
stumrad misulan daRestneli mwerlebi,<br />
maT aleqsandre batoniSvilis portretis<br />
Sexedvisas mRelvareba ver<br />
daumalavT, mowiwebis nacvlad xelebi<br />
maRla aRupyriaT da Tavebi dauxriaT,<br />
imdenad miamsgavses Samili<br />
saqarTvelodan gadaxvewili tragikuli<br />
bedis batoniSvils. amaze daskvnebis<br />
gamotana albaT anTropologebis<br />
saqme ufroa.<br />
mogzaurobaTa dros akaki gawerelias<br />
unaxavs ramdenime iseTi adgili,<br />
romelTa xilvisas adamians aRtacebisa<br />
da gaocebisagan SeiZleba sunTqva<br />
Seekras. aseTia yaradaRis (`Savi mTis~)<br />
xeobidan zRapruli Sesaxedaobis<br />
mwvervalisaken mimavali `daklaknili<br />
gza~, rusTavelis poemis landSafts<br />
rom acocxlebs da miudgomel qajeTis<br />
cixes gagaxsenebs. aqve vigebT Tu ra<br />
saocrebaa aRmarTuli daucxromeli<br />
mogzauris winaSe: `Runibi _ cilindruli<br />
kolosaluri TvalSeudgami<br />
mTa, pirdapir fantastikuri~.<br />
meore saxilveli aranakleb gamaognebeli<br />
silamazis mqonea _ vedenos<br />
Tavze, daRestnis mTebSua moqceuli,<br />
auwerelad momxiblavi tba ezenami.<br />
dRiurebis avtori am saocrebis<br />
zogad daxasiaTebas jerdeba, vinaidan<br />
aseTi mSvenierebis gadmocemas ena,<br />
kalami ver SeZlebda: `vfiqrobdiT –<br />
analogiuri ram msoflioSi ar moipoveba,<br />
Tavisi grandiozulobiT da mistikuri<br />
siCumiT es tba saerTod unikaluria~.<br />
aqve akaki gawerelia imowmebs emigraciaSi<br />
gardacvlili, metad Taviseburi<br />
xmis poetis Salva amirejibis<br />
leqss, `ezenami~ (1917), romelSic<br />
mTielTa janyiani suli boboqrobs<br />
(`...aq Samilis binadrobs landi...~) da<br />
naxsenebia musulmanTa saRvTo omi _<br />
`hazavati~. amave leqss, Salva amirejibisadmi<br />
miZRvnili gabeduli. miniSnebebiT<br />
aRsavse werilSi (1922) sagangebod<br />
exeba demna Sengelaia.<br />
bolo, meoTxe mogzaurobis win (1977<br />
wlis zafxuli) batonma akakim guliT<br />
mTxova wavyolodi CeCneTsa da daRestanSi,<br />
sadac bevr sainteresi rames<br />
manaxebda. imxanad meuRle axali gardacvlili<br />
myavda da aRarsad wasvla<br />
ar SemeZlo.<br />
dRiurSi aRniSnulia, rom am mogzaurobisas<br />
akaki gawereliam ormoci<br />
wlis ocneba aisrula _ naxa da daaTvaliera<br />
auli darRo, romlis unaxavadac<br />
mas kavkasiuri omebis mniSvnelovani<br />
epizodebis aRwera ar SeeZlo.<br />
didad guldasawyvetia, rom mTeli cxovrebis<br />
ganzraxva, Seeqmna monumenturi<br />
eposi `Samili~, sabolood ver<br />
ganaxorciela.<br />
`solilokvioSi~ imdeni momxibvleli,<br />
STagonebiT ganaTebuli Canaweria,<br />
yvelaferze Sexmianebas calke wigni<br />
dasWirdeba. zogierTi ramis aRniSvna<br />
mainc momiwevs. zedmeti ar iqneboda<br />
Tqma imisa, rom akaki gawerelia musikis<br />
Tavgadakluli motrfiale, namdvili<br />
melomani gaxldaT. saaTobiT SeeZlo<br />
STambeWdavad esaubra baxis, hendelis,<br />
Subertis da sxva genialur kompozitorTa<br />
RvTaebriv hangebze. es am CanawerebSic<br />
TvalnaTliv Cans.<br />
aseTsave ganuzomel pativs miagebda<br />
mxatvrobas da xelovnebaze azris<br />
portreti 9<br />
gamoTqmisas mudam erideboda trafaretebs,<br />
gacveTil gamoTqmebs,<br />
yovelTvis cdilobda axali kuTxiT<br />
eCvenebina esa Tu is movlena. vfiqrob,<br />
masaviT siRrmiseulad cota vinmes Tu<br />
daunaxavs Cveni erovnuli siamaye, yvela<br />
drois udidesi qarTveli mxatvari:<br />
`firosmanamde da mas Semdeg sxva<br />
firosmani ar dabadebula da arc daibadeba.<br />
arc is meezove daixateba, romlis<br />
Cavardnili loyebi da gaqvavebuli<br />
gakvirveba _ Seudarebelia.<br />
mxiaruli firosmani irmebs xatavda.<br />
mowyenili firosmani ki _ Zveli<br />
Tbilisis flegmatur meezoveebs~.<br />
yovelTvis mancvifrebda akaki gawerelias<br />
enciklopediuri codna, interesebis<br />
sifarTove da masStabi.<br />
ueWveli WeSmaritebaa misi gonivruli,<br />
keTili rCeva: `mxolod Sedevrebi unda<br />
vikiTxoT (mwerlobaSi, mecnierebaSi).~<br />
amitomac iyo, servantesisa da Seqspiris<br />
gverdiT xSirad rom axsenebda<br />
ainStainis, nils boris, Sredingeris,<br />
verner haizenbergis da sxvaTa saxelebs.<br />
maTi Sromebis kiTxvaSi bevri<br />
Rame dasTenebia.<br />
CvenTvis, vinc axlo vicnobdiT, Zneli<br />
iyo im damTrgunvel azrTan Segueba,<br />
rom es cecxlovani temperamentis,<br />
mudam sapaeqrod SemarTuli kaci<br />
(uzarmazari energia Sealia mecnierebaSi<br />
Tavis mowinaaRmdegeebTan polemikas),<br />
sicocxlis miwuruls metismetad<br />
dauZlurda, uimedobam, apaTiam Seipyro.<br />
misma uerTgulesma meuRlem qalbatonma<br />
lamara CiCuam gviTxra, aravis<br />
naxva aRar uxariao da Cven veridebodiT<br />
mZime wuTebs, igi momakvdavi gvenaxa.<br />
gulistkiviliT vigonebT dekembris<br />
susxian, gamToSav dRes, rodesac<br />
Cveni Zvirfasi maswavleblis cxedari<br />
didubis myudro savanes mivabareT.<br />
me mainc cocxlad warmomidgeba<br />
akaki gawerelia, gamaspinZlebis gareSe<br />
arafriT rom ar gamogiSvebda saxlidan;<br />
mcire trapezs mudam amSvenebda<br />
Zvirfasi Rvino. bevris daleva ar uyvarda,<br />
mxolod savaldebulo,<br />
sakralur sadRegrZeloebs ityoda,<br />
gagiziarebda Tavis azrs axalwakiTxul,<br />
Znelad saSovar wignze, xalisiTa<br />
da iumoriT aRsavse, SuaRamemde ar gamogiSvebda<br />
stumrad misuls.<br />
`solilokvios~ ydaze, kideSi dabe-<br />
Wdilia mwerlis siWarmagisdroindeli<br />
foto; sayelogaReRili TeTri xalaTi<br />
acvia. mowyenili, sayveduriani<br />
mzera aqvs, TiTqos ambobdes _ vinc<br />
miyvarda da visac amagi davde, aRaravis<br />
vaxsovaro. survili miCndeba, davamSvido,<br />
vupasuxo: ar aris ase, Zvirfaso<br />
adamiano da moZRvaro! Tqvens umcros,<br />
madlier megobrebs arasodes daviwyebixarT;<br />
roca ki Tavs moviyriT, mudam<br />
gixsenebT da gveamayeba, rom wlebis<br />
manZilze Tqvens brZnul saubrebs vismendiT,<br />
rogoradac SegveZlo,<br />
yovelTvis Tqvens gverdiT videqiT!
10 literaturuli gazeTi<br />
survili<br />
poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
Tengiz svaniZe<br />
mze icinoda caTa mindvridan, –<br />
xaogaSlili vardis kokori...<br />
gzidan striqoni wamomifrinda,<br />
rogorc yivili mamal xoxobis.<br />
frTebi Semasxa uCinmaCinis,<br />
rom Severkino zRva siborotes...<br />
siyvarulisTvis vinc gagaCina,<br />
is gipatronebs codvils bolomde!<br />
sicocxles – mindi,<br />
sikvdilsac – mindi,<br />
ra qnas, ar ZaluZs am guls meti ro...<br />
iseTi leqsi davwero minda,<br />
rom sxvaTa leqsebs ar gavetiro.<br />
suli <strong>Cemi</strong> tiris, tiris, tiris, tiris, –<br />
cad gafrenas ar daadga saSveli!<br />
guli, guli yinuliviT gaisarka,<br />
gzebs, gzebs Cemsas asdis cecxlis alebi...<br />
vitan, vitan cxovrebisgan Sxams, viT sarkazms, –<br />
sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />
waval, waval, varskvlaveTSi gaviRviZeb,<br />
yvela yvelas, yvelas dagvaviwydeba...<br />
vxmob sixaruls, Cvengan ZaliT ganaZiZevs,<br />
axla, roca sulis dagva iwyeba!<br />
dardo, gulze JaltamiviT amosulo,<br />
Cvens sarecels male ZaZiT morTaven...<br />
Cqara, Cqara, Cqara, Cqara amo, sulo,<br />
movisvenoT, movisvenoT orTavem!<br />
siberis leqsi<br />
sikvdilis locva<br />
tyupis cali var, var tyupis cali,<br />
Zmam, samwuxarod, adre damtova...<br />
Cangreuli maqvs gulis ficari,<br />
cxovreba kidev bevrjer damtoravs.<br />
magram Cems gamCens ar vsayvedurob,<br />
radgan tanjvaSic aris siame<br />
da bednieri da ubeduric,<br />
eklian vards vkref, xanac – ias me.<br />
...sikvdils yovelTvis rodi scalia,<br />
zogjer patiJsac iuarebso,<br />
da Tu sikvdilic tyupiscalia<br />
sicocxlis, rad ar mivualerso?!<br />
<strong>Cemi</strong> sofeli<br />
gamoveqeci agvistos buRs,<br />
mtversa da xmaurs<br />
da axla <strong>Cemi</strong> soflis mwvane<br />
terasebs vzverav.<br />
yelze mexveva sio satrfos<br />
nazi xelebiT<br />
da Reles miaqvs mogoneba<br />
puris yanebis.<br />
torola caSi mReris <strong>Cemi</strong><br />
sulis simReras!..<br />
gzad miWrialebs Cardaxian<br />
urmebis mwkrivi...<br />
. . . . . . . . . .<br />
gadauara urmis Tvalma<br />
zed gulze Cems Crdils,<br />
gamaJriala,<br />
tkivilamde gamaJriala,<br />
TiTqos borblis qveS<br />
momiqcia mware warsulma.<br />
* * *<br />
<strong>Cemi</strong> cremliani leqsi<br />
Sena xar, Sen!<br />
vin maswavla<br />
Senze fiqri, vin?!.<br />
Cvens Soris<br />
cecxlovani xidia gadebuli.<br />
Sen gadarbixar am xidze<br />
da verasodes gaigoneb<br />
im xariremis bRavils,<br />
romelmac Seni siyvaruli<br />
gulidan ver gamoasvena.<br />
wlebi... wlebi...<br />
wlebi... wlebi Sevalie lodins,<br />
gafantulan imedebi qarSi...<br />
ros sibere afTariviT modis,<br />
lamis Tavic dagaviwydes maSin!<br />
...Seatexa qarma bolo toti<br />
iasamans, – cxovrebaa mrume,<br />
ros sibere sasjeliviT modis,<br />
yvelas, yvelas aviwydebi Turme!<br />
sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />
davfarfateb, var yviTeli kaklis neSo,<br />
dardi unda davamSio, vaRoro...<br />
dReni <strong>Cemi</strong> imnairad xvneSis, xvneSis,<br />
lamis, lamis guli amoayolos.<br />
me mefe var _ yovlis SemZle, me var – mwiri,<br />
xels movikveT, samaTxovrod gaSverils...<br />
sul caSi qrolva gsurda,<br />
morCa dReebi qarvis...<br />
yvela migqonda gulTan,<br />
Sen ar axsovdi arvis!<br />
qari uberavs qvena,<br />
gangeb mivuSver saxes...<br />
vinc ibadeba brZenad,<br />
sulac ar eZebs saxels!<br />
Sen brZeni ar xar, magram<br />
daustambavi leqsi<br />
suls erTianad dagavs<br />
da es mxolod Sen gesmis.<br />
ealersebi farviT<br />
moyvass utyuar geSiT,<br />
ar miatoveb arvis,<br />
radgan RmerTia SenSi!<br />
uxsni sadinars wylulis<br />
grZnobebs – sulidan daZruls...<br />
bevrjer gatkines guli,<br />
mainc aravin ar gZuls!!!<br />
veravin aswrebs saTqmels, –<br />
xafad garbian wlebi...<br />
mieqanebi Tavqve<br />
da mzis cremlebSi Tbebi.<br />
tolT kvlav eZaxi `biWebs~,<br />
briyvo, Se marTla briyvo,<br />
da ise daabijeb,<br />
TiTqos ukvdavi iyo.<br />
* * *<br />
wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />
Sori nisliviT var xeluxlebi!<br />
mze Jangisferi,<br />
mze iZireba<br />
da meCveneba: oreuls Sensas<br />
Tvalebs vukocni ukanasknelad.<br />
wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />
sibere<br />
odesRac TmaaqoCrili,<br />
dRes mTvares vgavar melotsa...<br />
amqveynad daval morCili, –<br />
gzebi vin amimtverosa?!<br />
asi wlisanic dadian –<br />
asaks yoveli iferebs...<br />
Tu didxans yofna gwadia,<br />
augs nu hkadreb siberes!<br />
sul veli cremlis gaSrobas, –<br />
mermisi nislma Sebura:<br />
warsulSi darCa bavSvoba,<br />
sibere mobrZanebula.<br />
caTa samanebs zomavs Tvali<br />
qarma welSi gazniqa<br />
alva, – lamobs moTxras,<br />
foTolT panika<br />
mohgavs oxvras.<br />
mTvarem gaiyolia<br />
TvalTa CemTa sevda...<br />
fiqrSi borials<br />
Sxamic sdevda.<br />
mTebze nislis dolbandi,<br />
tyeTa mwvane tevri...<br />
win wuTs bombardirs<br />
udgas vervin!<br />
Rame wamomeweva,<br />
rogorc vefxvi – irems...<br />
sulis zeweva<br />
cremlebs irevs.<br />
dros vin iyo Seeba,<br />
guli ras ar itevs...<br />
qarni kldeebma<br />
aisxlites.<br />
evasagan Sobili<br />
Sena xar adami...<br />
fiqriT movlili<br />
ca – tatami.<br />
Jami yovels wargtacebs,<br />
iyavi ragind mxris...<br />
totebs warmtacebs<br />
Zewna xris, xris.<br />
vervis ver vamgvane<br />
me mze Camavali...<br />
caTa samanebs<br />
zomavs Tvali.<br />
xanZari soflad<br />
sofelSi mwvane imediviT<br />
moCanda saxli<br />
da mis kedlebSi<br />
mogonebad Tvlemda warsuli<br />
da momavali xmaurobda<br />
bavSvis guliviT,<br />
iRimeboda siyvaruli<br />
dedis TvalebiT...<br />
SeRamebisas gaismoda<br />
xboTa zmuili<br />
da ezo-WiSkars awydeboda<br />
zRva sixaruli<br />
gogo-biWebis<br />
da uTenia<br />
saToxnelad gasuli kacis.<br />
. . . . . . . . .<br />
da roca saxli,<br />
tkacatkuciT iwvoda saxli<br />
da casTan Sebmas<br />
cofiani lamobda ali,<br />
kivili qalis, saSineli<br />
ismoda qalis,<br />
tirili bavSvis, mgrZnobiare<br />
tirili bavSvis<br />
da sisxlgamSrali,<br />
Cacvenili Tvalebi kacis...<br />
sayvedurebi,<br />
RmerTisadmi sayvedurebi<br />
da SiSneulad gacemuli, –<br />
vedreba mainc...<br />
. . . . . .<br />
da abreSumis kaba roca<br />
Semoixia<br />
mzem soflis TavSi<br />
darWobil sarze, –<br />
viT Caferflili imedebi,<br />
moCanda saxli –<br />
TiTqosda<br />
viRac Caatares sasaflaosken...<br />
. . . . . . . . . .<br />
da im sofelSi ar ymuoda<br />
arcerTi ZaRli.
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
literaturuli gazeTi<br />
poezia<br />
11<br />
wvima da mercxlebi<br />
gia xomeriki<br />
natvra – ekspromti<br />
rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />
wamiT mainc gaocdes cxra qalRmerTis parnasi<br />
aki <strong>Cemi</strong> sulis keTil bzarSi<br />
jerac cocxalia sasoeba<br />
da Wreli dReebis Savi marSi<br />
beds miwers wiTeli asoebiT.<br />
rodesac modis wvima,roca qalaqSi wvims,<br />
<strong>Cemi</strong> uiRblo Tavis ufro naklebad mwyins.<br />
TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />
mjera, rom isev mova mercxali-gazafxuli.<br />
mjera, mercxlebis gundi kvlav Seiqms<br />
im gazafxuls,<br />
RvTis mier gametebuls, RvTis mier Semonaxuls.<br />
rom TeTr Rrubels Sevwvde da<br />
mTeli vnebiT vakoco<br />
daminaxos viRacam, caSi qudi atyorcnos<br />
amboben rom axloa aRsasruli samyaros<br />
me ki leqss vwer da minda sixaruli gaxaroT<br />
Tundac wamiT gagrZeldes silamaze yvavilTa<br />
isev feTqdes sicocxle vardiTac da yvaviTac<br />
yinuleTs gaalRobs amo Zala,<br />
romelic ar axsovs aRaravis,<br />
Zala, me rom momca amorZalma,<br />
Zala, rom aris da... CemTvis aris.<br />
amitom qaluri SeCveneba,<br />
risganac dResac ver movrCenilvar,<br />
nu momklavs; me zogjer meCveneba:<br />
ukve yvelaferi morCenila.<br />
jer ki aq frenen mercxlebi,uxariaT da frenen...<br />
vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs.<br />
gafrindebian isini, mzis qveynebisken wavlen,<br />
zamTaro, moxval, sizmradac<br />
Tbil mercxals gamoavlen;<br />
zamTarSic damesizmreba mercxlebis<br />
Tlili frena,<br />
im diliT albaT mova cremli da aRmafrena.<br />
momenatrebiT, mercxlebo, erTma iCqareT mainc;<br />
erTi mercxalic moiyvans gazafxulsa da maiss.<br />
exla wvims, Tbili wvimaa,modis, raRacas ambobs,<br />
zafxuli Cumad midis, gmadlob, wvimao, gmadlob,<br />
oRond gTxov, Cemo wvima, sul gexvewebi amas:<br />
iwvime, oRond nurvis, nuravis avneb rames.<br />
rodesac modis wvima,roca qalaqze wvims,<br />
<strong>Cemi</strong> aseTi Tavis ufro naklebad mwyins.<br />
TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />
mjera, rom isev mova mercxali _ gazafxuli.<br />
aki dafrenen mercxlebi, wkrialeben da frenen...<br />
vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs!<br />
mware sizmari<br />
bevri ram aris saSineli,<br />
magram adamianze saSineli araferia!<br />
Sophokles, Antigone, 332-333.<br />
ramdeni aTas welia,<br />
kacTa modgma rom aris,<br />
hxmoben, locven da elian<br />
iziss... qristes... da aress...<br />
ramdeni aTas welia,<br />
dRiT nagebs Slian RamiT,<br />
casa da miwas wvelian,<br />
kuWs rom aamon ramiT.<br />
ramdeni aTas welia,<br />
Savi xorxebiT ylapven<br />
varskvlavdafenil lelians,<br />
mzis mokamkame zRaprebs.<br />
ramdeni aTas welia,<br />
cas Sehyureben kacni,<br />
hvedren da mere wyevlian<br />
yvelas – mxsnelsa... da macils.<br />
rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />
me xom mTeli cxovreba sul vocnebob amaze<br />
ra dros leqsis weraa meubneba viRaca<br />
magram Cem simamaces isev viRac milocavs<br />
silamaziT samyaro gagrZeldes da gadarCes<br />
maSin mec sxva droisTvis mogiyvebiT danarCens!<br />
orxestra<br />
n. t-s.<br />
axlobel wyvilTa rigi dgas<br />
Sori edemis or xesTan,<br />
oriv surs yvela oxers da...<br />
arc mondomeba mobezrdaT.<br />
me ra vqna? ra SemiZlia?..<br />
vinc maTgan dardi viwvnie,<br />
arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />
Seni lamazi sinaTle,<br />
Seni lamazi sinaTle,<br />
me rom Sav sizmrebs minaTebs,<br />
me ra vqna? ra SemiZlia?<br />
arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />
is wminda sakurTxeveli –<br />
saxeze sxivTa mTeveli;<br />
me ki riTmebic mombezrda...<br />
da TviT sicocxlec mombezrda...<br />
da ukravs Zveli orxestra,<br />
Sors ukravs Zveli orxestra,<br />
Zveli da sada orxestra...<br />
Syneidesis–orxestra...<br />
orxestras cecxli anaTebs,<br />
bakxosis bage mgonia,<br />
qari xvets trfobis baraTebs,<br />
cekvaven, suli hqoniaT...<br />
cekvaven, guli hqoniaT...<br />
uceb cecxlidan momesma:<br />
vina gyavs pirvel RmerTada?<br />
calke varT, mainc erTad varT;<br />
miwvev lamazi menada;<br />
Tirsosebs vazi moesxaT,<br />
SenTvis sicocxle mewada...<br />
erTad viqnebiT odesRac,<br />
erTad viqnebiT odesRac,<br />
radgan Cvenia orxestra,<br />
is Zveli, Zveli orxestra,<br />
Zveli da wminda orxestra,<br />
Zveli berZnebis orxestra!..<br />
Citebis afeTqda Jriamuli,<br />
eha, gazafxulic meavaza,<br />
da Zgers sevdiani siyvaruli –<br />
<strong>Cemi</strong> wuTisoflis silamaze.<br />
cxovrebis wesia: wyvili, wyvili,<br />
frinvelTa frena ki kenti ari,<br />
meyos me, rac qveynad visircxvile<br />
gvirila, Savi da eWviani.<br />
me maxsovs: sofeli rom gvabrunvebs<br />
da maxsovs dReebi karaleTis...<br />
da me gavakeTe Cemeburad!<br />
da me Cemeburad gavakeTe!<br />
wmida Rame<br />
rame <strong>Cemi</strong> leqsi minda,<br />
guls rom jer ar uweria,<br />
ise Cumi, ise wminda,<br />
win rom sufTa furcelia.<br />
ukve meramdene zamTars<br />
vufrTxi da meimedeba,<br />
Sobiswina dRes da avdars<br />
dabadeba mebedeba.<br />
isev minda qveynad yofna,<br />
magram ara ase martod,<br />
miyvars yofna mjobnis mjobnad<br />
leqsSi da ar ise farTod.<br />
am dekembris am aT ricxvSi<br />
ocdaoTx ricxvs SiSiT vfiqrob,<br />
myavs mtrebi da amaT ricxvSi<br />
sul pirveli me var TviTon.<br />
amitomac veli SiSiT<br />
varskvlaosan wmida Rames,<br />
mSvelis, magram kidec miSlis<br />
ricxvi – sakraluri rame.<br />
aris raRac Seucnobi<br />
eqvsjer aTi aTas welSi,<br />
CemTvis me var is ucnobi,<br />
rom ver varCev CemSi, sxvebSi.<br />
leqsi gamovida Cqari,<br />
vinZlo guli ucvlelia,<br />
magram qnari <strong>Cemi</strong> ari<br />
da win <strong>Cemi</strong> furcelia!<br />
ramdeni aTas welia,<br />
Soben, klaven da Soben,<br />
sicocxle ara grZelia,<br />
hoda, usmenen Sopens.<br />
ramdeni aTas welia,<br />
kacni Soben da klaven,<br />
sikeTis gamo scxveniaT,<br />
borots eltvian. Amen.<br />
simarTle<br />
yvelasTan Tavi vimarTle,<br />
yavarze yinCad sxedan,<br />
mivdivar, codvebs mivaTrev...<br />
me sxvis simarTles vxedav!<br />
mzias!<br />
ramdeni aTas welia,<br />
yvela erTmaneTs aclis<br />
lukmas keTils ki elian;<br />
kacni arian, kacni.<br />
aRmosavleTiT da<br />
dasavleTiT<br />
erTi siyvarulis kanonia:<br />
l¡uteciaa Tu xataeTi,<br />
yvelgan: de grio da manonia!<br />
ramdeni aTas welia,<br />
madlian dReTa jamebs<br />
Slian... fiqradac Znelia:<br />
kacni TavisTavs Wamen.<br />
keTil-borotia siyvaruli;<br />
yvela misTvis mkvdari cocxalia!<br />
da mze, cad rom uyvars siaruli,<br />
<strong>Cemi</strong> Sav-wiTeli mocxaria.<br />
yvela am aTas weliwads<br />
Jami ucqeris wynarad;<br />
Jami aRsasruls Seicavs<br />
wminda aRsavlis karad!<br />
miwad molaslase kacTa modgma<br />
sul imis cdaSia, rom ifrinos,<br />
me ki msurs: trfiali rom amovTqva<br />
da leqsma mtevnebi moiRvinos.
12 literaturuli gazeTi<br />
interviu 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
gamomcemeli<br />
_ `saunjem~ <strong>Cemi</strong> yuradReba bolo<br />
xanebSi miiqcia. Tbilisis wignis XV<br />
saerTaSoriso festivalze Tqveni gamomcemlobis<br />
kuTxes vutrialebdi,<br />
warmodgenili gamocemebis mravalferovnebiT<br />
davinteresdi, vfiqrobdi,<br />
Turme, ramdeni Tanamedrove qarTveli<br />
mweralia, romelic muSaobs, iRwvis,<br />
Tumca mis Semoqmedebas naklebad<br />
vicnob-meTqi. Semdeg saqarTvelos<br />
mweralTa saxlSi Tqveni gamomcemlobis<br />
mier organizebul prezentaciebs<br />
daveswari _ jarji fxovelis,<br />
cira yuraSvilis krebulebisa da<br />
qarTveli qali mwerlebis anTologiis<br />
wardgenas. gamomsvlelebi swored<br />
Tqveni sagamomcemlo prioritetis<br />
mniSvnelobaze saubrobdnen. ras gvetyviT<br />
`saunjis~ ZiriTad mimarTulebaze,<br />
ram ganapiroba Tqveni arCevani?<br />
_ wignTan urTierToba bavSvobidan<br />
momyveba. maxsovs, universitetis<br />
samecniero biblioTekaSi sxvadasxva<br />
ucxour gamocemas rom vnaxavdi, guli<br />
mwydeboda, gavifiqrebdi, Tuki sxva<br />
qveynebSi SesaZlebelia aseTi wignebis<br />
gamocema, aq ra gviSlis xels-meTqi. miuxedavad<br />
imisa, rom araerTi Cveni<br />
gamocema marTlac mSvenieri iyo,<br />
qarTuli wignis zogadi saxe, vgulisxmob<br />
garegnul da poligrafiul mxareebs,<br />
mainc ukeTesis xilvis survils<br />
gitovebda. erTi SexedviT, TiTqos<br />
rTulad gansaxorcielebeli idea ar<br />
aris, aki qarTuli literaturis saxiT<br />
fasdaudebeli saunjis patronebi<br />
varT, magram amave dros, am saganZuris<br />
patronobas, movlas didi Zalisxmeva<br />
sWirdeba. mogexsenebaT, Cveni niWiereba<br />
mxolod mwerlobaSi ar vlindeba,<br />
yvela sferoSi SeiZleba adamianma<br />
axal-axali margaliti aRmoaCinos,<br />
rac ufro Rrmad Cahyvebi, miT ufro<br />
TvalsaCino gaxdeba, Tu ra ganZis<br />
memkvidreni varT, magram amave dros<br />
xvdebi, rom Tu ar upatroneb, ar gamoamzeureb,<br />
sxvebs ar uCveneb, ise<br />
daikargeba, rogorc miwaSi dafluli<br />
bibliuri `talanti~.<br />
swored am mizniT, intensiurad<br />
vTanamSromlobT Tanamedrove qarTvel<br />
avtorebTan. maTi Semoqmedebis warmoCena<br />
prioritetad gavixadeT.<br />
_ marTlac saSuri saqmea, Tumca<br />
meore mxriv, gamomcemlis winaSe<br />
mudam dgas amocana SemoqmedebiTi<br />
procesi komerciul saqmianobasTan<br />
vaJa wowkolauri<br />
bolo dros gamomcemloba `saunje~ aqtiurad CaerTo literaturul procesebSi<br />
da mniSvnelovani adgili daimkvidra wignis bazarze. mas mkveTrad<br />
gansazRvruli mimarTuleba aqvs _ Tanamedrove qarTul literaturas gamoscems,<br />
albaT ukeTesi iqneba Tu vityviT, zrunavso, vinaidan Tanamedrove<br />
avtorebi SemoqmedebiTi winsvlisTvis, meti muSaobisTvis, sakuTari SesaZleblobebis<br />
srulad gamomJRavnebisa da mkiTxvelamde misvlisTvis kerZo Tu<br />
saxelmwifo instituciebis mxridan gansakuTrebul yuradRebas saWiroeben,<br />
am TvalsazrisiT `saunje~ namdvilad gamorCeulia. wignis bazarze swored<br />
man Seavso finansurad naklebadmomgebiani Tanamedrove qarTuli mwerlobis<br />
niSa, Zalze farTo speqtriT warmoadgina is, rac dRes iwereba da wignismoyvarul<br />
sazogadoebas didi arCevani SesTavaza.<br />
`literaturuli gazeTis~ Jurnalisti `saunjis~ direqtors, vaJa<br />
wowklaurs Sexvda da sagamomcemlo processa da samomavalo gegmebze esaubra.<br />
warmatebiT SeaTavsos. Tanamedrove<br />
qarTuli literaturis gamocema ki _<br />
cxadia, ar vgulisxmob ramdenime ukve<br />
aRiarebul, cnobil avtorebs _ finansurad<br />
momgebiani arCevani naklebad<br />
aris. Tqven xom bevri iseTi mwerlis<br />
wignebsac beWdavT, dRes rom naklebad<br />
icnoben.<br />
_ arian avtorebi, romlebsac sazogadoeba<br />
jer ar icnobs. mkiTxvelamde<br />
maT miyvanas, maTi wignebis damkvidrebas<br />
arc ki vici, ra dro SeiZleba<br />
dasWirdes. cxadia, bevri nawarmoebis<br />
gamocema `komerciuli TvalsazrisiT<br />
momgebiani srulebiT ar aris, magram<br />
TiToeuli<br />
wigni<br />
SviliviTaa<br />
~<br />
Tuki Txzulebas mxatvruli Rirebuleba<br />
namdvilad gaaCnia, mis dabeWdvaze<br />
uars ver vityvi. gasagebia, rom axalsa<br />
da ucxos arafers vambob, sagamomcemlo<br />
saqmeSi aseTi praqtika arsebobs da<br />
yvela gamomcemeli cdilobs axali saxelebi<br />
aRmoaCinos, garkveul riskze<br />
wavides, Tumca kolegebisgan Cven albaT<br />
is gangvasxvavebs, rom aq erTeul<br />
SemTxvevebze ki ar aris saubari, aramed<br />
zogadad _ midgomaze.<br />
SesaZloa Cvenma ama Tu im avtorma<br />
dRes sensacia ver moaxdinos, magram mas<br />
daxmareba sWirdeba, rom ar gaCerdes,<br />
axali wignis samzadisi, ukeTesis Seqmnis<br />
survili, stimuli hqondes. es<br />
wignebi qarTulia, <strong>Cemi</strong>a da ukan amitomac<br />
ar davixev. sinamdvileSi<br />
mamoZravebs survili, rom Tanamedrove<br />
qarTuli mwerloba xelaRebiT aravin<br />
gaakritikos, skeptikosebs ar aeWvebdeT<br />
misi mxatvruli xarisxi da zemodan<br />
ar uyurebdnen mxolod imitom,<br />
rom qarTulia. mxolod me ar vfiqrob<br />
ase, Cvens gamomcemlobaSi prioritetze<br />
yvela vTanxmdebiT, arCevani<br />
yvelas gacnobierebuli gvaqvs. Tumca<br />
gavimeoreb, rom yvela wigns, romelsac<br />
gamovcemT, Tavisi literaturuli<br />
Rirebuleba gaaCnia, ar ifiqroT, teqsts<br />
mxolod imitom vbeWdavdeT, rom<br />
is qarTulia.<br />
amave dros, Zalian mniSvnelovnad<br />
mimaCnia zrunva enis sisufTaveze.<br />
mogexsenebaT, qarTuli ena misTvis arabunebrivi,<br />
ucxo formebiT dRes<br />
Zalian aris dabinZurebuli. xarisxiani<br />
mxatvruli literaturis gamocema, am<br />
problebis winaaRmdeg brZoladac Sei-<br />
Zleba CaTvaloT.<br />
getyviT, rom xSir SemTxvevaSi enTuziamzec<br />
vmuSaobT, mogexsenebaT, yvelaferi<br />
TanxebTanaa dakavSirebuli,<br />
amitom xan gviWirs, xanac zRvarze varT<br />
xolme. SeiZleba viRac Semomedavos,<br />
miTxras, Tu wigns mogeba ar moaqvs, ratom<br />
beWdavo, magram qarTul literaturis<br />
mimarT amgvari damokidebuleba<br />
arasworad mimaCnia. vfiqrob, Tanamedrove<br />
mwerlobis ganviTareba saxelmwifo<br />
politikis nawili unda iyos,<br />
aqtiuri TanamSromloba gamomcemlobasa<br />
da saxelmwifos Soris am mimarTulebiT<br />
Zalze waadgeboda qarTul<br />
saqmes.<br />
_ `saunjis~ produqcia gamoirCeva<br />
SedarebiT dabali fasiT. es Zalian<br />
mniSvnelovania momxmareblisTvis.<br />
_ vcdilobT wignis TviTRirebuleba<br />
maqsimalurad dabali iyos, raTa ma-<br />
Raziis procentuli danamatis miuxedavad<br />
misi fasi misaRebi darCes myidvelisTvis.<br />
xalxs, romelsac literatura<br />
uyvars, xSirad sasurveli gamocemis<br />
SeZenis saSualeba ar aqvs, amitom<br />
TiTo TeTrs viTvliT, rom wigni<br />
maqsimalurad dabali fasiT mivides<br />
mkiTxvelamde. zogjer adamiani mosula<br />
CvenTan da uTqvams, maRaziaSi esa da<br />
es gamocema vnaxe da minda, Tu SesaZlebelia,<br />
TqvenTan SeviZinoo. aq rom adamiani<br />
wignisTvis mova, dameTanxmebiT,<br />
aseT mkiTxvels wigni unda aCuqo. xSirad<br />
asec viqceviT, Tumca gasagebi mizezebis<br />
gamo, amas xSirad ver vakeTebT.<br />
_ sainteresoa Tqveni TanamSromloba<br />
avtorebTan. rogor poulobT<br />
maT? ramdenadac vici, garkveul literaturul<br />
mimarTulebas mariam<br />
wiklauri xelmZRvanelobs, mas<br />
araerTi SesaniSnavi kalmosani mouyvania<br />
Tqvenamde.<br />
_ bevri adamiania, romelic Cven-<br />
Tan TanamSromlobs da avtorebTan<br />
komunikaciaSi gvexmareba. magaliTad,<br />
mariam wiklaurs, kato javaxiSvils,<br />
SoTa iaTaSvils TavianTi literaturuli<br />
mimarTulebebi, TavianTi xedva<br />
aqvT, isini maTTvis saintereso avtorebs,<br />
Temebs gvTavazoben, Semdeg<br />
procesSi uSualod verTvebi da saboloo<br />
gadawyvetilebas viReb. mogexsenebaT,<br />
iseTi avtorebic arian,<br />
saukeTeso rom hgoniaT Tavi, Tumca<br />
realoba sul sxvagvaria. aseTebs gamocemis<br />
momzadebaSi, mis dabeWdvaSi vexmarebiT,<br />
oRond momsaxurebis safasuri<br />
Tavad unda gadaixadon. amgvari<br />
Semosavlebi rom ara, Zalian gagvi-<br />
Wirdeboda im avtorTa nawarmoebebis<br />
dabeWdva, vinc namdvilad Rirebulia.<br />
ase vcdilobT Cveni sagamomcemlo<br />
saqmianoba davabalansoT, garkveuli<br />
Semosavlebi gamomcemels aucileblad<br />
unda hqondes sxva, naklebadkomerciuli,<br />
Tumca faseuli literaturis dabeWdva<br />
rom SeeZlos.<br />
_ ramdenad zrunavT imaze, rom<br />
Tqveni avtorebis Semoqmedeba ucxoel<br />
gamomcemlebamde Tu mkiTxvelamde<br />
miitanoT? am mimarTulebiT<br />
kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />
saintereso proeqtebs axorcielebs,<br />
ewyoba forum-dialogebi,<br />
Sexvedrebi ucxoel gamomcemlebTan,<br />
saqarTvelos stendi wignis saerTa-<br />
Soriso bazrobebze yovelwliuradaa<br />
warmodgenili. Tqven ramdenad xarT<br />
CarTulebi am literaturul procesebSi?<br />
_ rom giTxraT am mxriv kargi<br />
mdgomareoba gvaqvs-Tqo, ar viqnebi<br />
marTali. imedia momavalSi gamoswordeba<br />
saqme. maqsimalurad vcdilobT,<br />
yvelas gavacnoT, mivawodoT<br />
Cveni avtorebis teqstebi, Tumca wignis<br />
Targmnas da ucxour bazarze mis gatanas<br />
finansebi sWirdeba. imedi gvaqvs,<br />
es problema samomavlod mogvardeba,<br />
kulturis saministrosTan TanamSromloba<br />
intensiur xasiaTs SeiZens. axla<br />
situacia aseTia _ uamravi ram gvaqvs<br />
saTargmni, ucxoeli kolegebisTvis<br />
SesaTavazebeli, magram jerjerobiT<br />
finansuri mxare gvabrkolebs. meore<br />
mxriv, Tuki am mimarTulebiT garkveul<br />
nabijebs ar gadavdgamT, maSin araferi<br />
Seicvleba, isev Cven qvabSi movixarSebiT,<br />
SevaqebT qarTul mwerlobas, magram<br />
msofliosTvis is ucnobi darCeba.<br />
_ `saunjis~ avtorebidan Tu gegulebaT<br />
iseTebi, visi teqstebic ucxoel<br />
gamomcemlebs daainteresebs?<br />
_ ra Tqma unda, Targmnasa da qveynis<br />
gareT gatanas araerTi mxatvruli<br />
teqsti imsaxurebs. saerTaSoriso literaturul<br />
procesebSi CarTva TviT mwerlebisTvisac<br />
Zalian mniSvnelovania.
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
es saukeTeso motivaciaa meti SromisTvis,<br />
SemoqmedebiTi muSaobisTvis.<br />
CemTvis TiToeuli avtori gasafrTxilebelia,<br />
yvelas Tavisi mimarTuleba,<br />
sivrce, xelwera gaaCnia.<br />
konkretulad veravis davasaxeleb, imitom<br />
ki ara, rom viRacas guli etkineba,<br />
ubralod SeuZlebelia ama Tu im mweralze<br />
an wignze Tqva, rom is yvelas<br />
jobs. TiToeuls Tavisi Rirebuleba<br />
aqvs.<br />
_ Tqven sabavSvo mwerlebTanac<br />
aqtiurad TanamSromlobT. proeqti<br />
`biba~ amis dasturia.<br />
_ Cven originalur sabavSvo literaturas<br />
yvela asakobrivi kategoriisTvis<br />
gamovcemT. am mimarTulebiT<br />
marTlac Zalian bevrs vmuSaobT. xSirad<br />
msmenia sabavSvo mwerlisTvis rom<br />
ukiTxavT, seriozuls arafers wero?<br />
sabavSvo wigns naklebseriozul literaturad<br />
aRiqvamen. arada urTulesi<br />
samuSaoa.<br />
CvenTan bevri kargi wigni iwereba,<br />
amitom Sors ar mivdivarT, ucxoenovan<br />
literaturas ar vTargmniT. cxadia<br />
bavSvebisTvis ucxoeli avtorebis<br />
TxzulebaTa gacnobac aucilebeli da<br />
sasargebloa, magram amaze sxva gamomcemlobebi<br />
SesaniSnavad zrunaven. me ki<br />
minda Cvens Svilebs, qarTveli avtorebis<br />
dawerili saukeTeso Tanamedrove<br />
qarTuli sabavSvo zRaprebi,<br />
moTxrobebi, leqsebi mivawodo, axalaxali<br />
gmirebi gavacno, minda Cven<br />
saunjes vaziaro isini.<br />
_ `saunjis~ wigni Zalian STambe-<br />
Wdavi, gemovnebiT Sesrulebuli mxatvrobiTa<br />
da dizainiT aris gamor-<br />
Ceuli. vgulisxmob, rogorc sabavSvo,<br />
ase ufrosebisTvis gankuTvnil<br />
gamocemebs.<br />
_ wignebis garegnul mxareze, dizainze<br />
ori axalgazda, nika xvedeliZe da<br />
Tea akobia zrunaven. aseve vTanamSromlobT<br />
araerT qarTvel mxatvarTan,<br />
Tumca sabolood me virCev, romeli<br />
garekani, romeli ilustracia jobs. am<br />
mxriv sakmaod pretenziuli adamiani<br />
var da minda, raki vakeTebT, uzadod<br />
SevasruloT Cveni samuSao. sxvagvari<br />
damokidebuleba verc meqneba, radgan<br />
TiToeuli wigni SviliviTaa.<br />
_ Tqveni, rogorc gamomcemlis<br />
yuradRebis arealSi literaturuli<br />
kritikac moeqca. mxedvelobaSi maqvs<br />
jarji fxoveli<br />
rogorc calke gamocemebi, ise Jurnali<br />
`axali saunje~, romlis ZiriTadi<br />
mimarTuleba mgoni swored kritikuli<br />
werilebisa da recenziebis<br />
gamoqveynebaa.<br />
_ aqac yvelaferi finansebTan aris<br />
dakavSirebuli. saqme isaa, rom erTi<br />
wignis garda, nona kupreiSvilis `sityvis<br />
degustacias~ vgulisxmob, sxva<br />
araerTi naSromi minda gamovce. bevri<br />
saintereso literatori, kritikosi<br />
gvyavs. am dargis ganviTareba xom Tvi-<br />
Ton mwerlobisTvisaa aucilebeli.<br />
rac Seexeba `axal saunjes~, ukve sami<br />
nomeri gamoveciT, imedi gvaqvs kulturis<br />
saministros mxardaWeriT procesi<br />
ar Seferxdeba da CvenTan Tanam-<br />
Sromloba avtorebs Semdgomi muSaobisTvis<br />
garkveul stimuls, motivacias<br />
miscems. gvinda areali gavafarTovoT<br />
da xelovnebis TiTqmis yvela dargi<br />
movicvaT. rogorc iciT, Jurnalis<br />
redaqtori SoTa iaTaSvilia. sakiTxs<br />
erTnairad vuyurebT, survili gvaqvs<br />
mkiTxvels mxolod is ki ar mivawodoT,<br />
rasac miCveulia da sxva uamrav periodul<br />
gamocemaSi isedac miagnebs,<br />
aramed _ raRac axali sakiTxavi<br />
SevTavazoT, iseTi, romelsac gaiziarebs,<br />
an uaryofs, magram Rirebuli<br />
iqneba Tavisi teqstebiTa da konteqstebiT.<br />
_ wignis gamocemis procesi<br />
TqvenTan, rogorc vici, srulad xorcieldeba.<br />
_ diax, `saunje~ wignis mxolod<br />
kompiuteruli versiis momzadebas<br />
rodi gulisxmobs. xSir SemTxvevaSi<br />
teqstebis akrefiT viwyebT, gavivliT<br />
yvela sagamomcemlo etaps da wigns<br />
Cvensave stambaSi vbeWdavT. amis Semdeg<br />
saqmeSi gavrcelebis samsaxuri erTveba.<br />
marTalia Sesabamis saagentoebTan<br />
vTanamSromlobT, magram ZiriTadad,<br />
tiraJs Cven TviTon varigebT maRaziebSi.<br />
kviraSi orjer ki gamomcemlobis<br />
TanamSromeli daivlis maRaziebs, naxavs,<br />
sad ra gamocema aklia da Seavsebs<br />
mas axali egzemplarebiT. ase rom, mudmivad<br />
saqmis kurSi varT, Tu ra xdeba<br />
wignis samyaroSi. visurvebdi da gisurvebdiT,<br />
Tanamedrove qarTul literaturas<br />
sul ufro meti mkiTxveli da<br />
damfasebeli hyavdes.<br />
literaturuli gazeTi<br />
esaubra Tamar Juruli<br />
1. ras niSnavs<br />
TqvenTvis maCablis 13?<br />
2. rogor<br />
warmogidgeniaT<br />
mweralTa saxlis<br />
momavali?<br />
1. 80-ian wlebSi mwerlTa kavSirTan<br />
arsebul mTavar saredaqcio kolegia-<br />
Si vmuSaobdi. es dawesebuleba dadianis<br />
quCaze, gancalkevebiT mdebareobda.<br />
miuxedavad iq muSaobisa, mweralTa kav-<br />
Siris xSiri stumari arasdros vyofilvar.<br />
axla rom vfiqrob, es, cota<br />
ar iyos, ucnaurad meCveneba. Tumca<br />
raRac axsna amasac aqvs.<br />
mweralTa sasaxles Tavisi interieriT,<br />
verasdros aRviqvamdi Cveulebriv<br />
dawesebulebad. kargad vicodi,<br />
rom mwerlebi aq ara marto sadiskusiod,<br />
aramed TavianTi piradi<br />
sazrunavis gamoc dadiodnen, magram es<br />
faqtori seriozulad arasdros<br />
aRmiqvams. mweralTa sasaxle galaktionis<br />
da `cisferyanwelebis~ navsayudeli<br />
iyo, amitomac CemTvis yovelgvari<br />
utilitarizmis miRma idga, ganridebas<br />
krZalva maiZulebda. vicodi,<br />
es iyo sulierebis taZari, sadac 1937<br />
wels sisxliani drama gaTamaSda – paolo<br />
iaSvilma sanadiro TofiT moikla<br />
Tavi. gasrola mweralTa sasaxlis meore<br />
sarTulze maSin moxda, roca<br />
pirvelze morigi damTrgunveli sxdoma<br />
imarTeboda. taZris mdumarebaSi<br />
damangrevelma protestis xmam iWeqa. am<br />
gasrolam mTeli epoqa SeZra da sul<br />
mcire xniT gamoiyvana mwyobridan Zaladobrivi<br />
damsjeli meqanizmi.<br />
babua<strong>Cemi</strong>, sasoflo-sameurneo institutis<br />
reqtori andro buaCiZe iqve,<br />
maCablis 7-Si cxovrobda. is ocdaTvramet<br />
wels daapatimres (Tvi-<br />
Tonac ocdaTvrameti wlis profesori<br />
iyo). mcire xnis Semdeg daiWires misi<br />
meuRlec da ufrosi vaJiSvilic (14<br />
wlis ymawvili), mama<strong>Cemi</strong>s Zma. Cems warmodgenaSi<br />
es faqti – erTi ojaxis ganadgureba<br />
– mweralTa kavSirSi gaTamaSebul<br />
dramas da saerTod, mweral-<br />
Ta represiebs SeukavSirda, rac<br />
srulebiTac ar aris gasakviri.<br />
roca tician tabiZis leqsebs vkiTxulobdi,<br />
misi sicocxlis mZafr siyvarulTan<br />
Serwymuli tragizmi Cemze<br />
waruSlel STabeWdilebas tovebda.<br />
mweralTa kavSirs pirvelad studentobis<br />
wlebSi vewvie. im wlebidan<br />
erTi saRamo SemorCa Cems maxsovrobas.<br />
es iyo ganxilva oTar WilaZis romanisa<br />
`yovelman Cemman mpovnelman~. mTavari<br />
momxsenebeli guram asaTiani gaxldaT<br />
da man STagonebis iseTi cecxli<br />
daanTo, rom xalxmravali darbazi<br />
garinduli usmenda. es iyo boboqari,<br />
Rrma pirovnulobis niSniT aRbeWdili,<br />
uaRresad Tavisufali saubari ara marto<br />
konkretul nawarmoebze, aramed<br />
saerTod literaturaze. maxsovs, ma-<br />
Sin otia paWkoriam Tqva, oci welia mweralTa<br />
kavSirSi davdivar da aseTi<br />
amomwuravi moxseneba iSviaTad momismeniao.<br />
SeiZleba saxsenebladac ar Rirs,<br />
magram ukve oTxmocian wlebSi ramden-<br />
pozicia 13<br />
andro buaCiZe<br />
`literaturuli gazeTis~ anketa<br />
jerme mec momiwia mweralTa kavSirSi<br />
gamosvla. axlac xSirad vixseneb Cems<br />
dauviwyar megobar Tengiz pataraias.<br />
man germanulidan SesaniSnavad Targmna<br />
robert muzilis moTxrobebis wigni<br />
`sami qali~. am wignis ganxilva sasaxle-<br />
Si moewyo. Targmans Zalian TavSekavebulad<br />
aqebdnen, aqcenti ufro SeniSvnebze<br />
gakeTda. es albaT asec unda yofiliyo,<br />
magram SeniSvnebi maindamainc<br />
marTebuli ar momeCvena da oponentebs<br />
SevekamaTe. Tengizi Tavis TargmanSi<br />
qarTul dialeqtur leqsikas iyenebda,<br />
ramac misi oponentebis gaRizianeba<br />
gamoiwvia. dRemde vfiqrob, rom es dialeqturi<br />
sityvebi muzilis qarTul<br />
variantSi zedmiwevniT kargad aris<br />
morgebuli konteqsts da maSinac es<br />
ganvacxade...<br />
magondeba aseve erTi araCveulebrivi<br />
saRamo. guram ramiSvilis<br />
TaosnobiT, misi winasityvaobiT da komentarebiT<br />
moskovSi gamomcemloba<br />
`progresma~ vilhelm fon humboldtis<br />
Txzulebebis krebuli gamosca. es, ra<br />
Tqma unda, qarTveli mecnieris didi<br />
warmateba iyo. enis filosofiis darg-<br />
Si is sabWoTa kavSirSi Seudarebeli<br />
mkvlevari gaxldaT, sxvagvarad ruse-<br />
Ti gzas ar miscemda. mweralTa sasaxleSi<br />
am wignis ganxilvas uaRresad respeqtabeluri<br />
sazogadoeba daeswro.<br />
sityvebi warmoTqves filosofosebma<br />
niko WavWavaZem da Tamaz buaCiZem,<br />
isaubra TviTon guram ramiSvilmac da<br />
aSkara iyo erTi ram: mweralTa sasaxlis<br />
atmosferoSi filosofosebis<br />
saubars mZafri STagoneba axlda (albaT<br />
auditoria ganawyobda saamisod)<br />
da es Tavisufali baasi gamWvirvaled<br />
aCenda maTi miRwevebis dones. saRamo<br />
metad STambeWdavi gamodga, rac yvelam<br />
erTxmad aRiara...<br />
yovelive amas imitom vixseneb, rom<br />
aTiani da ociani wlebis mwerlebis da<br />
moazrovneebis garda (romelTac me<br />
ver moveswari) mweralTa sasaxles<br />
samocianelebic sZendnen Rrma mniSvnelobas.<br />
dRes yovelive es mxolod<br />
sanatrelia.<br />
2. rogorc vici, mweralTa saxlSi<br />
mravlad imarTeba literaturuli<br />
RonisZiebebi, rac Zalze kargia, magram<br />
<strong>Cemi</strong> azriT, mTavari mxolod organizeba<br />
ar aris. yvelaferi TviTon literatorTa<br />
momzadebis donem unda gansazRvros.<br />
mweralTa saxlma dResac da<br />
momavalSic nebismieri asakis yvela ni-<br />
Wier mweralsa da moazrovnes unda<br />
gauRos kari. aqcenti unda gakeTdes<br />
keTilmosurne kritikaze. mxolod seriozuli,<br />
miukerZoebeli kritika aRmofxvris<br />
im xarvezebs, ase rom SeimCneva<br />
Cven Tanamedrove literaturaSi.<br />
imedia, mweralTa saxli da misi sameurveo<br />
sabWo yovelive amas gaiTvaliswinebs.<br />
Znelia aq raime Tqva, yvelafers<br />
dro gvaCvenebs...
14 literaturuli gazeTi<br />
proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
orsarTuliani saxli iyo. Cveulebrivi<br />
orsarTuliani saxli, romelsac<br />
moajirebi ar hqonda. Zveli xis<br />
kari WrialiT iReboda da Cabnelebul<br />
derefanSi da oTaxebSi Sediodi. oTaxebi<br />
erTmaneTSi gadioda. Ria fanjreb-<br />
Si TeTri, WuWyisgan Camuqebuli fardebi<br />
frialebda. ferebi mxolod axsovda<br />
im droidan, rodesac jer kidev xedavda.<br />
bevri feri daaviwyda, magram<br />
TeTri, Savi da mkveTri ferebi axsovda.<br />
rodesac ixsenebda an esizmreboda,<br />
am ferebs TiTqos Signidan vinme anaTebda.<br />
saxlSi xan visTan erTad iyo xan _<br />
visTan, zogjer Tavis ZmakacebTan er-<br />
Tad aRmoCndeboda iq, zogjer biZaSvilTan,<br />
zogjer Tavis SeyvarebulTan,<br />
xan viRac, sruliad ucxo tipebTan.<br />
erTxel kamilo senfuegosmac Semoiara<br />
kubidan Tu saiqiodan. Savi beretidan<br />
Tma CamoSloda, grZeli wveri<br />
hqonda da xelSi `Tompsonis~ avtomati<br />
eWira. jeims braunTan erTad movida.<br />
jeims brauni icinoda, icinoda, kvdeboda<br />
siciliT. Sav saxeze TeTri kbilebi<br />
ukrialebda. rodesac jeims brauni<br />
icinoda, misi simRera ‘It‘s a man‘s world~<br />
irTveboda. magrad uberavda. kamilo<br />
senfuegosi ar icinoda. magari naRvliani<br />
iyo. etyoba TviTmfrinavSi rom<br />
daiwva, imitom. erTi eg iyo, drodadro<br />
avtomats gadaidebda xolme mxarze da<br />
sevdianad iyureboda beretis qveSidan.<br />
iaraRi ki mainc xoSianad eWira, Cveneburad,<br />
gamarTulad da mariaJulad,<br />
rogorc samxreTel biWs da laTinoss<br />
Seefereba da ekadreba, magram sevda da<br />
naRveli mainc didi edga TvalebSi.<br />
Cveulebrivi saxli iyo, Cveulebrivi<br />
orsarTuliani saxli. TiTqos<br />
xo araferi, magram raRac mainc ver iyo<br />
rigze am saxlis garSemo. yovelTvis<br />
bneloda. yovelTvis, raRacnairi murtali,<br />
mrume bindi iyo Camowolili da<br />
gamudmebuli siCume. araferi, CamiCumic<br />
ki ar ismoda. TeTri WuWyiani<br />
fardebic ki sruliad uxmaurod frialebdnen<br />
Sav, ukun sibneleSi. imis miuxedavad,<br />
rom ganuwyvetliv frialebdnen,<br />
erTxelac ar gatylaSunebulan.<br />
Srialic ki ar ismoda.<br />
ara, arc satana, luciferi da belzebeli<br />
gamoCenila. arc erTxel. ukuneTis<br />
Tavads, qvesknelis meufes da<br />
dacemul angelozs vin Civis, azazelosac<br />
ki ar Semouvlia, koWlobiT<br />
ar amoClaxunebula kibeze da wiTuri<br />
Tavi ar Semouyvia karSi, rom saxlis<br />
binadarTaTvis Tavisi ganTqmuli<br />
yviTeli Roji eCvenebina. arc iaraRis<br />
xmarebis masterklasi Cautarebia, baliSis<br />
ukan amodebuli aguris SvidianiT.<br />
ara, arc erTxel. fui eSmaks da aruli<br />
kudianebs, magram xom ar mougoneb, magas<br />
raRa dabraleba unda, Tavisi hyofnis.<br />
ara, magram raRacnairi mZime saxli<br />
iyo. ramdenjerac daesizmra, imdenjerve<br />
iseTi SegrZneba hqonda, rom aq<br />
cxadSic namyofi iyo. rom iRviZebda,<br />
mere ixsenebda, marTla yofila Tu ara<br />
iq. xan romel saxls amsgavsebda, xan<br />
romels. Cveulebrivi saxli ki iyo, magram<br />
arc erTs hgavda. verc emsgavseboda,<br />
imitom, rom ararsebuli saxli<br />
iyo. yovel SemTxvevaSi, aq ar arsebobda.<br />
iq ki, sadac iyo, namdvilad idga<br />
Tavisi umoajiro qvis kibiT, SiferiT<br />
gadaxuruli, erTmaneTSi gamavali<br />
oTaxebiT da afrialebuli TeTri, Wu-<br />
Wyiani fardebiT _ ukun, mrume, cud<br />
sibneleSi rom Srialebda.<br />
iRviZebda da mere didxans fiqrobda<br />
– ratom esizmreboda maincdamainc<br />
es saxli. erTi da igive adgili, situacia<br />
da adamianebi xSirad dasizmrebia,<br />
magram isini absoluturad realuri,<br />
cxadSic arsebuli adgilebi da adamianebi<br />
iyvnen. ixsenebda, sad SeiZleboda<br />
enaxa, rodis SeiZleba moxvedriliyo am<br />
saxlSi. wamis measedSi TiTqos afiqsirebda<br />
kidevac: `ai aq, am dros, ai es~...<br />
magram im wamsve qreboda yvelaferi,<br />
saxli Tavis adgilas brundeboda da<br />
kvlav damcinavi sicariele rCeboda.<br />
ixsenebda, wrialebda, itanjeboda.<br />
gamwarebuli cdilobda, zustad da<br />
detalurad aRedgina yvelaferi. cdilobda,<br />
miswvdenoda im dros, rodesac<br />
ukeTesad xedavda da jer kidev ar<br />
hqonda TvalebSi Camdgari es mtanjveli<br />
da mouSorebeli sibnele. lamis<br />
fizikurad miswvdenoda, orive xeliT<br />
epotineboda, magram vera, es SeuZlebeli<br />
iyo. imisTvis, rom Wkuaze ar Semcdariyo<br />
da ar gagiJebuliyo, erTaderTi<br />
gamosavali rCeboda, unda daejerebina,<br />
sabolood unda daerwmunebina<br />
Tavi, rom es saxli aq, dedamiwaze,<br />
ar idga. arsad arsebobda da mxolod<br />
iq iyo, sadac mas xedavda. iq, erTaderT<br />
adgilas, sadac mas kvlav SeeZlo,<br />
Tvalxiluli yofiliyo da daenaxa yvelaferi,<br />
TviT umciresi detalic ki,<br />
rasac aq verasdros axerxebda. maSinac<br />
beqa qurxuli<br />
galaquli, Savad gaprialebuli kubo<br />
TeTri, gaqaTqaTebuli, kargad, guldasmiT<br />
da sindisierad gauToebuli<br />
sudariT da marmaSebiani da furfuSelebiani,<br />
patara, TiTqos saTamaSo<br />
aseve TeTri baliSiT? kargi vardisferi<br />
iyos ha. . . ras gadaekidnen am saxls?<br />
Tu saxli gadaekida? Tu Tavad<br />
gadaekida im saxls? ra iyo es _<br />
gafrTxileba, muqara, Tu iqneb nugeSi<br />
iyo...<br />
ra <strong>Cemi</strong> fexebi unda gaigo kacma?!<br />
sizmari ganuwyvetliv brundeboda,<br />
TiTqos raRac periodulobiTac ki,<br />
rasac, ra Tqma unda, ver imaxsovrebda.<br />
SeiZleba raRac kanonzomierebac iyo<br />
amaSi, Tu drois da periodulobis ara,<br />
maSin sxva gacilebiT ufro idumali<br />
ramis. meordeboda da brundeboda,<br />
rogorc dedamiwa iwebebs drodadro<br />
ucxo kosmiur sxeuls, axlos mouSvebs,<br />
mere Sors gastyorcnis erTi 39 wliT,<br />
mere isev uaxlovdeba, mere 74 wliT<br />
moisvris, mere isev mere 150 wliT gahkravs<br />
sadRac, magram sabolood mainc<br />
ver iSorebs, ver icilebs, rogorc avstralieli<br />
aborigeni Tavis bumerangs,<br />
vidre bolos am beber dedamiwas sulel<br />
gograSi ar gaadens xolme eg raRac<br />
kosmiuri sxeulis rakvans, rom kinkrixodan<br />
karga did simaRleze bdRviri<br />
aadinos da magiTi mTavrdeba.<br />
an mTavrdeba, an _ ara. amboben, ege-<br />
Ti ram ukve momxdarao meqsikis yure-<br />
Si. iukatanis naxevarkunZulze. sxvaganac.<br />
mecnierebi amboben.<br />
ar sjeroda mecnierebis. kidev<br />
ufro metad ar sjeroda warsulis.<br />
iukatani ki ara, imasac ki veRar<br />
ijerebda, rom odesme xedavda. sinamdvileSi<br />
mxolod dRevandeli dRe arsesizmrad<br />
vnaxe<br />
vebze, yovelTvis sibnelis – rogorc<br />
yvelaze mtkice da saimedo safarvelis<br />
_ miRma rCeboda.<br />
ratom es saxli?.. Cveulebrivi<br />
SiferiT gadaxuruli orsarTuliani<br />
saxli, qvis umoajiro kibiT da erTmaneTSi<br />
gamavali, gaficxebuli oTaxebiT,<br />
TeTri WuWyiani afrialebuli<br />
fardebiT... da ratom iyo es saxli ase-<br />
Ti saSiSi? sad iyo Casafrebuli safrTxe?<br />
da Tu saSiSis da saxifaTos<br />
warmoCena undoda Tu undodaT, ratom<br />
saxli? yovelTvis saxli da ara sasaflao,<br />
mkvdrebi, morgi, mitovebuli<br />
eklesia, jojoxeTi, vulkani, miwisZvra,<br />
tornado, Stormi, meteori, kometa,<br />
asteroidi, an Tundac yvelaze<br />
Semzaravi, daxuruli sivrce, an kargi,<br />
bobda. awmyo. dRes. dRes ki ver xedavda.<br />
odnavadac, sinaTlis namcecsac ki.<br />
mxolod sizmarSi. amitom sizmris<br />
sjeroda da awmyosi. dRevandeli dRis.<br />
ufro sworad, dRevandeli Ramis, radgan<br />
sibneleSi dRec Ramea.<br />
absolutur sibneleSi dro Cerdeba<br />
da aRar iZvris. amitom sityvebi –<br />
warsuli, momavali _ ukve didi xania,<br />
mxolod gaurkveveli, lamazi, poeturi<br />
metafora da filosofiuri cneba<br />
iyo misTvis da meti araferi. mxolod<br />
dRevandel dRes, am diliT SeiZleba,<br />
axalgaRviZebuli xelebis cecebiT wamodge<br />
nela, frTxilad da nabij-nabij<br />
gaikvlio tualetisken gza.<br />
drodadro sruli SegrZneba hqonda,<br />
rom mokvda. mokvda da jojoxeTSi<br />
moxvda. saqme ki gacilebiT ufro uaresad<br />
iyo. nebismieri yofiTi ram _ sawolidan<br />
wamodgoma, kbilebis gaxexva,<br />
saWmlis Wama, wylis daleva _ warmoudgenel<br />
tanjvas ayenebda. fizikurad<br />
imdenad ara _ Tavisi saxlis<br />
yoveli kunWuli zepirad iswavla, xelis<br />
Sevlebac ki aRar sWirdeboda. yvela<br />
SegrZneba da refleqsi aTmagad<br />
hqonda gamZafrebuli. ara marto smena<br />
da ynosva, aramed kanis mgrZnobelobac<br />
ki. xumrobda kidec – mgoni, Tvalebi<br />
TiTebze gamomividao. nebismieri<br />
moZraoba da mdgomareoba awuxebda _<br />
sawolSi wola, saxlSi yofna, xmauri,<br />
siCume, quCaSi gasvla, adamianebi, martooba.<br />
sulieri tkivili fizikur<br />
tkivilSi gadadioda. cdilobda,<br />
raRac wesebi da reJimi SeemuSavebina,<br />
rom formaSi yofiliyo, garkveuli<br />
saqmeebiT da movaleobebiT mainc daecva<br />
Tavi sakuTari Tavisgan. cdilobda,<br />
raRacebi gaxareboda, Tundac is, rom<br />
diliT swrafad dgeboda sawolidan,<br />
akeTebda imas, rasac yoveli adamiani<br />
akeTebs, hqonda yofiTi sazrunavi, interesdeboda<br />
garemoTi, garSemomyofebiT,<br />
imiT, rac garSemo xdeboda. misi<br />
yoveli, didi Tu patara, saqme,<br />
sazrunavi Tu problema, yvela is<br />
Tviseba da Cveva, romelic am wlebSi<br />
gamoimuSava, arsebobisTvis brZola<br />
iyo. amas yvelaze ukeTesad Tavadve<br />
grZnobda. grZnobda, rom cnobierad<br />
Tu qvecnobierad am barikadebs Tavis<br />
saSvelad agebda da rom es yvelaferi,<br />
saboloo jamSi, mainc xelovnuri iyo<br />
Tundac imitom, rom bunebrivi barikadebi<br />
ar arsebobs. da uceb es yvelaferi<br />
saSinlad bezrdeboda da<br />
sikvdilamde ezareboda _ rom unda<br />
adge, Caicva, xel-piri daibano, Tavi<br />
moiwesrigo, isauzmo, gaiseirno. iyo am<br />
naZaladev yoveldRiurobaSi raRac<br />
saSinlad Seuracxmyofeli. gamwarebuli<br />
fiqrobda: `ara, aRar minda. davi-<br />
Rale, morCa, aRar minda es Tavis gadarCena<br />
da amisTvis raRacebis mogoneba,<br />
raRac idioturi Zalisxmeva, nebisyofa<br />
da egeTi sityvebis braxuni imisTvis,<br />
rom kidev ori dRe visunTqo. rodemde<br />
unda vebRauWo _ danis piriviT alesili<br />
cxovrebis kedelze TiTebis da<br />
frCxilebis dasisxlianebamde? aRar<br />
minda, morCa. mere iwyeboda `sulieri<br />
Zliereba~ _ `Zlieri~, `susti~... aTasi<br />
erTmaneTze ufro uazro da suleluri<br />
magaliTis moyvana. `ee, wadi Tqveni bi-<br />
Turi dedac!.. aRar minda! davamTavre!<br />
wavage! morCa!..~<br />
da iwva mere mTeli dRe gaunZrevlad<br />
da am dros uCndeboda yvelaze<br />
saSineli, murtali kiTxva: `ras niSnavs<br />
es gadarCena? ratom ibrZvis kacobrioba,<br />
adam da evadan moyolebuli, yvela<br />
_ usinaTlo, Tvalxiluli, munji,<br />
ybedi, Wkviani, suleli, loginad Cavardnili<br />
Tu fexmardi _ Tavis gadasar-<br />
Cenad da ratom unda gadairCino Tavi?<br />
ratom unda ibrZolo, ifiqro, iomo,<br />
izruno, idardo, aSeno, aCino, akeTo,<br />
angrio, waago, Seqmna amisTvis da ra?..<br />
da iqneb swored amisTvis Seqmna da iwama<br />
adamianma RmerTi, iseve, rogorc<br />
RmerTma adamiani, Tavis gadasarCenad?~<br />
iwva mere, aRar dgeboda. camde marki,<br />
rodesac jer kidev xedavda.<br />
oTaxebs, romlebic erTmaneTSi gadioda,<br />
xis ficruli iataki hqonda. is<br />
odesRac wiTlad SeeRebaT da axla yavisferi<br />
dasdeboda. kedlebi ucnaurad<br />
gamomSrali, xmeli, TiTqos cxeli da<br />
mxurvalec ki iyo. amis miuxedavad,<br />
WerTan, oTxive kuTxeSi, nestis nakvalevi,<br />
didi, ucnauri formis, mixveulmoxveuli<br />
laqebi Canda, romlebic,<br />
kedlebis da Weris simxurvalisgan gamomxmari<br />
da alag-alag daxsnili,<br />
dabzaruli iyo.<br />
bnel ezoSi Savi xeebi ilandebodnen.<br />
mezoblad mdgari saxlebic Candnen,<br />
magram saxlebi xSirad icvlidnen<br />
adgils. xan sad idgnen, xan _ sad. metic,<br />
drodadro saerTod qrebodnen da<br />
mere isev Cndebodnen, rogorc moeprianebodaT,<br />
an imas rogorc moundeboda,<br />
vinc aqaurobas ganagebda. saxlebi,<br />
TviTon es saxli, mxurvale kedlebi,<br />
ukuni sibnele, umoajiro kibe, fanjaraSi<br />
gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />
fardebi, kuTxeebSi dalaqavebuli,<br />
laqebiT ucnaurad moxazuli, rukebiT<br />
moxatuli Weri, erTmaneTSi gamavali<br />
oTaxebi an Tavis nebaze iyvnen da Tvi-<br />
Ton rasac undodaT, imas akeTebdnen,<br />
imas maspinZlobdnen, imaT aCendnen da<br />
aqrobdnen an aqaurobas sxva marTavda<br />
an sxvebi marTavdnen, an, an...<br />
sinamdvileSi ra xdeboda _ vin?<br />
erTi Tu ramdenime? Tu arcerTi? Tu<br />
aravin? _ am kiTxvebze pasuxi, imis miuxedavad,<br />
rom sizmari yovelTvis<br />
jiutad meordeboda, Tavisi saxliT da<br />
misi droebiT binadrebiT, gamqrali da<br />
isev saidanRac aRmocenebuli samezoblo<br />
kar-midamoebiT, sibneliT, Savi,<br />
Savtotebiani xeebiT da saSiSi idumalebiT,<br />
arasodes Canda. pasuxi kiTx-
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
Tali iyo. iwva, cdilobda, daeZina,<br />
ZilSic ki eSinoda gaRviZebis. naxulobda<br />
sizmrebs, eloda orsarTulian,<br />
SiferiT gadaxurul saxls, magram saxli<br />
yovelTvis moulodnelad modioda,<br />
rodesac Tavad miiCnevda saWirod<br />
maSin. an sulac SemTxveviT. misi neba<br />
iyo.<br />
iwva da itanjeboda. da is, rom camde<br />
marTali iyo, odnavac ver exmareboda.<br />
ratomRac umoqmedoba mainc<br />
gacilebiT ufro mtanjveli iyo, vidre<br />
is naZaladevi, mtkivneuli da uazro,<br />
yoveldRiuri, yofiTi sazarunavi. bolosdabolos,<br />
rodesac urCxuli<br />
mogdevs, nebismier SemTxvevaSi, sjobs,<br />
gaiqce, sadamdec gaeqcevi, vidre ase<br />
uZravad daxvde, felamuSis naWeriviT.<br />
cota xans kidev eloda saxls. icoda,<br />
rom tyuilad eloda, magram iwva<br />
da eloda. am bolo dros ukve ise eloda<br />
sizmris saxlSi wasvlas, rogorc<br />
saxelmwifo samsaxuriT gadaRlili<br />
moqalaqe eSureba xolme zafxulSi Svebulebis<br />
aRebas da agarakze asvlas<br />
dasasveneblad da sulis mosaTqmelad.<br />
da ara mxolod imitom, rom iq Tvali<br />
exileboda da yvelafers xedavda,<br />
arc imitom, rom cudi saxli iyo, saSi-<br />
Si da yovel wams SeiZleboda, rame momxdariyo.<br />
roca rame xdeba, Tundac<br />
saSiSi da saSineli, TviT amis molodinic<br />
ki gacilebiT ukeTesia, vidre<br />
rodesac araferi xdeba da am afTariviT<br />
pirdaRebuli araraobis winaSe<br />
dgaxar, xelebCamoyrili da ganiaraRebuli.<br />
mTavari is iyo, rom grZnobda,<br />
im saxlSi raRac xdeboda, raRac<br />
Zalian saintereso da erT mSvenier da<br />
saSinel Rames yvelaferi gacxaddeboda,<br />
an mTavari maspinZlebi daxvdebodnen,<br />
an piriqiT _ stumrad movidodnen<br />
an Tavad saxli etyoda da aCvenebda<br />
rames... rame iseTs _ mTavars!<br />
aba, ase tyuilad saxlebi sizmrebSi<br />
ar daiarebian. eg zustad icoda. SemTxveviT<br />
SeiZleba erTxel Semoxetebuliyo,<br />
orjer... mere ukve Saria. da<br />
swored es Sari iyo, rasac eloda da<br />
rac aZlebinebda. xvdeboda, rom iq<br />
raRac iseTi xdeboda, mniSvnelovani.<br />
an iqneb samudamod dasaxlebuliyo<br />
kidec am saxlSi. vin icis, sinamdvile-<br />
Si sad aris sizmari? aq Tu iq? vin daadgens?<br />
cxadi mainc iq aris, sadac xedav...<br />
mainc Zalian uWirda. adgoma yvelaze<br />
ufro metad, mere nel-nela, nel-nela<br />
imarTeboda, magram pirveli nabiji<br />
mainc saSineleba iyo. yvelaze mtanjveli<br />
da mtkivneuli, rogorc alesil<br />
samarTebelze gaiaro fexSiSvelma.<br />
sakuTari gamocdilebiT icoda,<br />
rom sjobda, wamomdgariyo, rogorme<br />
gaeZlo da Tu saxlidan gaRwevis Zalac<br />
eyofoda, mTlad ukeTesi, imitom, rom<br />
Tu sawolSi darCeboda, dRis bolomde<br />
garekavda da mere, mborgavi, ofl-<br />
Si gaxviTquli da nervebdawyvetili<br />
erTaderT nugeSad Zils, rogorc<br />
sikvdils, ise daelodeboda...<br />
wyali gadaivlo da SedarebiT ukeT<br />
igrZno Tavi, misTvis winaswar gamzadebuli<br />
TeTreuli da tansacmeli naxa<br />
da Caicva. verasodes itanda usufTaod<br />
da ugemovnod Cacmul adamianebs. Cacma<br />
magrad uyvarda, gansakuTrebiT fexsacmelebis.<br />
axlac ki xelis TiTebiT<br />
amowmebda fexsacmels da TiTqmis arasdros<br />
cdeboda. Savi saTvale gaikeTa.<br />
xeljoxi aiRo da saxlSive gaSala.<br />
Zalian kargi xeljoxi iyo, lamazi, mokle<br />
da Zalian kargi. rom gaSlidi, or<br />
metrze iSleboda, rac gamocdili da<br />
usinaTlobas miCveuli adamianisTvis<br />
sruliad sakmarisi iyo. erTaderTi,<br />
rasac ver Seegua, xeljoxis monotonuri<br />
da gulisgamawvrilebeli kakuni<br />
iyo. iseTi SegrZneba hqonda, TiTqos<br />
pirdapir mis nervebze ukravdnen da<br />
Tavidan lamis Rriali daiwyo. mere<br />
TandaTan mieCvia. isic daamxeca, rom<br />
joxi trotuaridan, asfaltidan an miwidan<br />
odnav maRla daeWira da mxolod<br />
drodadro moesinja win sivrce...<br />
es xeljoxi da kakuni bavSvobisas<br />
wakiTxul `ganZis kunZuls~ axsenebda,<br />
beberi brma mekobre piu, dametkil baraTs<br />
rom miutans Tavis kapitan bili<br />
bonss da is kidev daRunuli mezRvauruli<br />
kortikiT gamouxteba, magram<br />
moqnevis dros sastumros abras wamosdebs<br />
da beberi oxeri piu gadarCeba,<br />
gaaswrebs.<br />
eRimeboda, magram es mogoneba mainc<br />
didxans ver mihyveboda, ver arTobda.<br />
‘ras vifiqrebdi, rom bavSvobaSi mec<br />
beberi mekobre piusaviT vivlidi, Tan<br />
ise, rom dametkil baraTsac aravin gamatanda<br />
bili bonsTan – Seni kapitnoba<br />
damTavrdao. aravin icis, win ra elodeba<br />
da verc verasdros gaigebs, sicocxlec<br />
xom swored magiT mTavrdeba,<br />
SeucnobelSi wasvliT, saidanac jer<br />
ambavi aravis moutania da arc Sen ici,<br />
win ra gelis – gansawmendeli, sazvereebi,<br />
angelozebi, eSmakebi, kupris<br />
mdinare, sadac mxolod erTi bewvis<br />
xidia, Tu kargad moiqcevi da bevr<br />
sikeTes Caiden, Seni suli gamsubuqdeba<br />
da gaxval kupris mdinareze, Tu<br />
codvebiT xar damZimebuli, Cavardebi.<br />
saSineli, aduRebuli, kupris mdinare,<br />
romelic Tavis Sav-wiTeli cecxlisgan<br />
daxeTqil talRebs moagorebs da ubedur<br />
codvilebs abrunebs Tavis almodebuli<br />
zvirTebiT. kupris mdinaris<br />
mTeli kalapoti codvilebis moTqmagodebiT<br />
aris azrilebuli...<br />
kupris mdinare da zed bewvis xidi.<br />
ra sikeTe unda gqondes egeTi Cadenili,<br />
bewvis xidma rom gagiZlos? an kidev<br />
kupris mdinareze da bewvis xidze gacilebiT<br />
uaresi. araferi rom dagxvdes.<br />
sicariele. Savi, bneli sicariele, zustad<br />
iseTive, saidanac moxvedi... xo<br />
egreve mogenatreba bewvis xidi...<br />
`aravin icis, win ra elodeba~...<br />
amaze yovelTvis Tavisi Svilis<br />
naTqvami axsendeboda, romelic axla<br />
stokholmSi swavlobs da Zalian didi<br />
xania, ar unaxavs.<br />
maSin ki Svidi wlis gamxdari, awowili<br />
biWi iyo. raRac magari saTamaSo<br />
moutana. biWma Zalian gaixara, magram<br />
mere moiwyina da Tqva: `kacs roca raime<br />
sasixarulo SeemTxva, unda gauxardes,<br />
Torem vin icis, win ra saxifaTo ambebi<br />
moelodebao~...<br />
saxlidan gasvlisas kars arasdros<br />
ketavda. saSineleba iyo xelis cecebiT<br />
gasaRebis saketSi mortyma. axlac<br />
ubralod gamoixura rkinis TeTri<br />
kari da kibeze daeSva. aq ki uwevda xeljoxis<br />
kakuni. misi saxlis kibe iyo, zepirad<br />
icoda, magram mainc didi sifrTxile<br />
sWirdeboda. erTi-orjer mainc<br />
wamohkravda xolme fexs, an Caucdeboda<br />
veragulad Catexil safexurze. yvelaze<br />
metad am dros mezoblebTan Sexvedras<br />
ver itanda, gamoqandebodnen,<br />
amosdebdnen idayvSi xels da dafacurdebodnen.<br />
sikeTiT mosdiodaT, aba, ra,<br />
magram mainc Zalian Zneli iyo.<br />
Sua gazafxuli idga, aprili.<br />
rogorc iqna, daTba. ezos bavSvebis<br />
yiJina iklebda: `dedaa, xuTTeTriani<br />
Camomigde, dedaaa!.. pasi, ei, pasi Zmurad,<br />
au, Sen vina xar raaa!.. mama, ar<br />
literaturuli gazeTi<br />
hqondaaaaT!.. gool!.. SeiZleba, kidev<br />
viyido nayiniii! ar iyo goliii... araa!<br />
yeli gagicivdebaa! mTeli zamTari iweqi!<br />
ra ar iyo biWooo!.. dedaaa!..<br />
uceb Tavbru daexva. xmebi, gazafxulis<br />
suni, mze, romelsac mTeli sxeuliT<br />
grZnobda da isrutavda. igrZno,<br />
mTvraliviT rogor aeria fexi. saukune<br />
iyo, aRar daulevia, ukve didi xnis<br />
daviwyebuli hqonda simTvralis SegrZneba<br />
da axla yvelaferi datrialda.<br />
welSi gaimarTa, Tavi aswia da odnav<br />
fexareuli sakaifo rweva-rweviT wavida,<br />
rogorc adre Tavis biWobaSi dadioda,<br />
RviniT mTvrali...<br />
manqanis muxruWis Wriali gaisma!<br />
_ gadadi ra droze, to!<br />
_ wadi erTi, Seni dedac!..<br />
_ raa?..<br />
_ ver gaige? gagimeoro? _ Savi<br />
saTvale Seabruna iqiT, saidanac xma<br />
modioda.<br />
mZRolma mxolod axlaRa SeamCnia<br />
da xmis amouReblad daZra manqana.<br />
midioda welSi gamarTuli, Tavaweuli<br />
da fexareuli _ Savi saTvaliT da<br />
xelSi TeTri, lamazi xeljoxiT. eklesiis<br />
WiSkari mowyalebis saTxovnelad<br />
gamosuli adamianebis xmiT<br />
icno, mixvda, rom movida. pirjvari gadaiwera.<br />
jibidan specialurad maT-<br />
Tvis Senaxuli blomad TeTri fuli amoiRo<br />
da gaSlili xelisguliT gauwoda.<br />
_ Tqven TiTon aiReT, visac ramdeni<br />
gindaT da gWirdebaT.<br />
da rodesac igrZno, rom ukanaskneli<br />
xurdac aiRes misi xelisgulidan,<br />
xmebs, romlebic madlobas uxdidnen da<br />
locavdnen, calybad, keTilad gauRima<br />
da TeTri xeljoxis kakuniT ganagr-<br />
Zo gza.<br />
beberi mekobre piusaviT...<br />
orsarTuliani Cveulebrivi saxli<br />
ki iq idga, sadac idga _ qvis kibiT,<br />
umoajirod, SiferiT gadaxuruli, xis<br />
wiTlad SeRebili da axla gayavisferebuli<br />
iatakiT, erTmaneTSi gamavali<br />
oTaxebiT, gamSrali, gaxurebuli<br />
kedlebiT da <strong>fanjrebidan</strong> Sav, murtal<br />
sibneleSi gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />
fardebiT.<br />
fanjarasTan ki TviTon idga jibeSi<br />
xelebCawyobili da uyurebda manqanebis<br />
zrialSi, erTmaneTSi areul, gamwarebul<br />
da gadareul xalxSi, gamonabolqvis<br />
suniT da buRiT amomxrCval<br />
quCaSi mimaval sakuTar Tavs. rogor<br />
miirweoda welgamarTuli da Tavaweuli,<br />
Savi saTvaliT da xelSi TeTri xeljoxiT.<br />
rogor miikvlevda amden ucnob<br />
da ucnaur xalxSi gzas ise, rom veravis<br />
da verafers xedavda.<br />
fanjarasTan idga, jibeSi xelebCawyobili,<br />
uyurebda da eloda.<br />
e, marTla, netavi mag orsarTuliani<br />
saxlis pirvel sarTulze ra xdeba? jer<br />
iq aravin Casula. arc erTxel. da arc<br />
TviTon gamoCenila...<br />
Canawerebi 15<br />
giorgi lobJaniZe<br />
<strong>Cemi</strong><br />
<strong>fanjrebidan</strong><br />
dasasruli<br />
erTi kia, muclidanve raRac saswauliT<br />
gadavrCenilvar da amasTanave amcdenia<br />
ori uxerxuli saxeli _ serafioni,<br />
deda<strong>Cemi</strong>s mamisa, da ufro ki,<br />
erasti, mama<strong>Cemi</strong>s mamisa, romlis darqmevasac,<br />
rom ara wminda giorgis neba,<br />
Turme seriozulad mipirebdnen.<br />
irmas ki Cems mexsierebaSi ukavSirdeba<br />
kidev erTi mistikuri ambavi,<br />
romelic rakiRa olika qadagis ambebisagan<br />
gansxvavebiT, SesaniSnavad maxsovs,<br />
Cemze dRemde pirvandeli sicxadiT<br />
moqmedebs.<br />
raxan maSin me skolaSi jer ar davdiodi,<br />
ese igi, irma iyo daaxloebiT<br />
meSvide klasSi, ucnauri xilvebi rom<br />
daewyo. jer Tavidan mSoblebs ar umxelda,<br />
mere ki, roca Tavsdatexilma<br />
ucnaurobam Zalian Seawuxa, ra Tqma<br />
unda, dedas uTxra, rom saRamoobiT an<br />
gamTeniisas, viRac SavebSi Cacmuli<br />
kaci ecxadeboda da davalebebs aZlevda.<br />
deda<strong>Cemi</strong> morwmune iyo, magram<br />
Tavidan, etyoba, es yvelaferi irmas<br />
fantazias miawera. droTa ganmavloba-<br />
Si ki Cems das seriozuli SiSi rom Seni-<br />
Sna, daujeres, dasves da yvelaferi<br />
moayoles.<br />
irmam Tqva, rom maRali, wamosasxam-<br />
Si gaxveuli ucnobi kaci yvelasagan<br />
uCumrad modis da aSinebs.<br />
atyda erTi aliaqoTi. jer egonaT,<br />
viRac Cveni sofleli avazaki aSinebda.<br />
daudarajdnen, magram veraferi rom<br />
ver gaawyves, daiwyes eqimbaSebsa da<br />
mkiTxavebSi, ufro sworad, mlocvelebSi<br />
siaruli.<br />
Sors wasvla ar dasWirvebiaT. maSin<br />
jer kidev cocxali iyo mama<strong>Cemi</strong>s deda,<br />
olika babo, romelmac uebari Selocva<br />
icoda.<br />
hoda, daawvines es irma da olika<br />
babom koWobi gadmoabruna.<br />
vinc ar icis, ra aris koWobis gadmobruneba,<br />
imisTvis albaT saintereso<br />
iqneba am ritualis sagangebo aRwera:<br />
Sepyrobils an SeSinebuls mlocveli<br />
taxtze daawvens, gulze an TavTan<br />
wyliT savse xis varcls daadebs da<br />
gareSemo Semovlas iwyebs. Tan WinWars<br />
scems wyals da ferad-ferad magiur<br />
Selocvas butbutebs.<br />
ar vici, WinWris cemiT Tu ar vici,<br />
Selocvis ZaliT, civi wyali TandaTan<br />
xurdeba, duRils iwyebs da haerSi<br />
orTqlad ifanteba. <strong>Cemi</strong> TvaliT rom<br />
ar mqondes nanaxi, ver davijerebdi,<br />
magram swored ase moxda maSin da am ambavma<br />
Cemze Semaryevlad imoqmeda. mTeli<br />
varcli wyali erT saaTSi aorTqlda.<br />
babos saxlidan wamosulebs eWvi<br />
aRar gvepareboda, rom irma srulebiT<br />
ganikurna da is `stumaric~ marTla<br />
kargaxans ar gamoCenila, sanam erT<br />
dResac diliT samzareulodan irmas<br />
ganwiruli Rriali ar Semogvesma.<br />
samzareulo ezoSi gvedga. saxlidan<br />
saswrafod CavcvivdiT qvemoT da<br />
samzareuloSi irma davinaxeT, romelic<br />
idga da dafeTebuli Tvalebs atrialebda,<br />
xelSi ki raRac Savi naWeri<br />
eWira. mere hyveboda: isev movida is<br />
kaci, me Tavidan Zalian SemeSinda, magram<br />
Zala movikrife da saxidan naWeri<br />
Camovglije, rom damenaxa. is ki uecrad<br />
gaqra da xelSi es Savi naWeri Semomr-<br />
Cao.<br />
is naWeri babo<strong>Cemi</strong>s rCeviTa da<br />
locviT dawves da Cems das imis mere<br />
frCxilic aRar wamostkenia. xalisiani,<br />
CaxCaxa, cxovrebisa da siyvarulis<br />
ndobiT aRsavse adamiani dadga, romelmac<br />
swored am ndobisa da siyvarulis<br />
gamo imdeni ram gadaitana xorcSesxmuli<br />
adamianebisagan mere, rom albaT<br />
ymawvilobis droindeli xilvebi imas-<br />
Tan SedarebiT axla aRarafrad eCveneba.
16 proza<br />
literaturuli gazeTi<br />
erTi patara qalaqis erTi patara<br />
ubnis erT patara quCaze erTi patara<br />
skola idga. es skola sxvebisgan<br />
TiTqos arafriT gamoirCeoda, magram<br />
mainc raRaciT gansxvavdeboda da am<br />
gansxvavebulobas is qmnida, rom didi<br />
da Zalian lamazi iyo. ho, kidev erTi<br />
da, iqneb, mTavari ram – am saswavlo<br />
dawesebulebas hyavda metad saintereso,<br />
Tavisufali da kreatiuli<br />
direqtori, romelic mudam cdilobda,<br />
yoveli dRe gaeferadebina moswavleebisaTvis<br />
da arcerTi hgvaneboda<br />
meores, sZulda Stampebi da dogmebi da<br />
arasodes yofila spartanuli da avtoritaruli<br />
aRzrdis meTodebis momxre.<br />
amitomac, yvelas gansakuTrebulad<br />
uyvarda, aravis eSinoda misi, Tumca,<br />
yvela mowiwebiTa da pativiscemiT<br />
epyroboda.<br />
erTxel, bavSvebis daJinebuli TxovniT,<br />
batonma m.n-m gadawyvita, Ti-<br />
Toeuli maswavleblisTvis gansakuTrebuli<br />
davaleba mieca. maT sakuTar<br />
saganSi morigi gakveTilis axsnis<br />
magivrad, unda gaecaT pasuxi kiTxvaze:<br />
ra aris siyvaruli, da saerTod,<br />
arsebobs Tu ara igi?<br />
gakveTilebi, bunebrivia, maRal<br />
klasebSi Catarda. pirveli, visac am<br />
dilemis gadawyveta xvda wilad,<br />
geografiis maswavlebeli iyo.<br />
_ guliko masw, Tqveni azriT, arsebobs<br />
siyvaruli, romelic mTeli cxovreba<br />
Zlebs? – SeekiTxa klasis yvelaze<br />
gabeduli da aqtiuri moswavle.<br />
_ namdvilad, Cemo kargo. siyvaruli<br />
es iseTi ram aris, romelsac arc<br />
grZedi gaaCnia da arc ganedi, arc temperaturas<br />
eqvemdebareba, arc havas da<br />
arc nacionalobas. mokled, sxvaa siyvarulis<br />
geografia da mas sazRvrebi<br />
ar gaaCnia. mas ki, rasac sivrce ar zRudavs,<br />
verc dro Semofarglavs da mudam<br />
iarsebebs, ise, rogorc Tavad dedamiwa<br />
da samyaro. miuxedavad imisa, rom<br />
cxovrebaSi bevri dabrkolebaa, me<br />
mjera, rom namdvili siyvaruli wlebs<br />
gauZlebs da mainc gadarCeba. manam, sanam<br />
es ori adamiani, rogorc erTi mTeli,<br />
am qveyanaze daiareba, dae, Tqvenc<br />
gepovoT is Tqveni meore polusi!<br />
Semdegi bavSvebTan fizikis pedagogi<br />
Sevida.<br />
_ Tamriko masw, mainc ra aris siyvaruli?<br />
– ikiTxa giom didi interesiT.<br />
_ am amocanas mTeli msoflios<br />
mecnierebi eWidebian, Cemo Zvirfasebo,<br />
da mainc ver amoxsnes. es, albaT, ufro<br />
metafizikaa, vidre fizika, ufro zustad<br />
rom vTqvaT, raRac aramaterialuri,<br />
sulieri da amaRlebuli. amitomacaa,<br />
rom siyvaruls ver xedaven,<br />
aramed ganicdian.<br />
_ da Tqven bednieri xarT? gangicdiaT<br />
aseTi ram?<br />
_ bedniereba fardobiTia, magram<br />
vfiqrob, siyvaruli Tu namdvilia, yvelasTan<br />
erTnairad modis. iq ukve aRar<br />
ismeba kiTxva – miyvars Tu ara? siyvaruls<br />
ar axasiaTebs eWvebi, ici, rom<br />
is erTaderTia da mxolod masTan ginda<br />
icxovro da sxvasTan aravisTan.<br />
albaT, SemekamaTebiT – aki ar ariso<br />
konkretuli? ucnauria, ara? magram es<br />
metafizikuri gancdebi erT konkretul<br />
fizikasTan mimarTebaSi gveufleba<br />
da albaT, amitomac aris, rom mxolod<br />
im adamianTan gvsurs, gaviziaroT<br />
es RvTaebrivi grZnoba da ara sxva<br />
romelimesTan.<br />
axla jeri qimiis maswavlebelze<br />
midga.<br />
_ rogorc vici, axla unda damisvaT<br />
kiTxva, arsebobs Tu ara siyvaruli.<br />
me mecnieri var da Tu amas wminda<br />
pragmatuli kuTxiT mivudgebiT, ar<br />
arsebobs, vinaidan Cven yvelafers<br />
cdisa da dakvirvebis Sedegad vadgenT<br />
da ase ki aSkaraa, rom iseTi saxis niv-<br />
Tiereba, rogoricaa siyvaruli,<br />
bunebaSi ar moipoveba. magram, raoden<br />
ubadruki, Raribi da sworxazovani<br />
iqneboda adamiani, mas rom mxolod xiluli<br />
swamdes. marTalia, is mendeleevis<br />
tabulaze ar moiZeveba, magram mere<br />
ra? Tqven ggoniaT, me CarCoSi Casmuli<br />
mecnieri var? ara, dRes unda davar-<br />
Rvio Tqveni stereotipi. rogor, es sabWoTa<br />
dro rodia, roca nebismieri<br />
rwmena codva iyo. diaxac, arsebobs samyaro,<br />
romelsac TvaliT ver aRviqvamT,<br />
magram SevigrZnobT. aba, komunistebisTvis<br />
rom dagejerebinaT, arc RmerTi<br />
iyo da arc sicocxle sikvdilis mere.<br />
mTavari iyo, `mogeWama~ es cxovreba,<br />
mogeswro da ukacravad da SegeTqvlifa.<br />
kacs yvelafris ufleba hqonda, qr-<br />
Tami Cveulebrivi ram iyo, erTi sityviT,<br />
uRmerToba sufevda. diax, bavSvebo,<br />
arsebobs siyvaruli da mas xSirad,<br />
gagecinebaT da, qimiasac ki<br />
adareben – erTmaneTis mimarT qimia<br />
gauCndaTo. es aris is nivTiereba,<br />
literaturuli gazeTi<br />
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />
saqarTvelos mweralTa saxli<br />
maka lomaZe<br />
arc ise zRapruli ambavi<br />
iwereba da amitomac, aravis aqvs aravis<br />
gakicxvis ufleba. siyvarulis saxeliT<br />
yvelaferi gamarTlebulia. es grZnoba<br />
kacobriobis istoriis asakisaa, arqaulia,<br />
ar eqvemdebareba arc modas,<br />
arc epoqas da arc qveyanas – is marad<br />
iyo da iqneba, ukvdavia, rogorc Tavad<br />
RmerTi.<br />
mere biologiis rigi dadga.<br />
_ cico masw, ra aris siyvaruli?<br />
_ raki aseTi poeturi Tema gvaqvs<br />
dRes, mec poetur xasiaTze davdeqi.<br />
siyvaruli maraduWknobi yvavilia. mas<br />
ar sWirdeba gansakuTrebuli niadagi<br />
da wyali, is mainc aRmocendeba xolme.<br />
da es imitom, rom siyvaruli gulebSi<br />
aRmocendeba, msgavsi guli msgavss<br />
mieltvis, monaTesave sulebi arian da<br />
amitom. dabadebis mere ki gafrTxileba<br />
namdvilad unda, rom msaxvralma<br />
qarma ar waiRos.<br />
Semedeg jeri maTematikaze midga.<br />
_mainc, ra aris, leila masw, siyvaruli?<br />
an arsebobs ki is?<br />
_ namdvilad arsebobs, Cemo kargeromelic<br />
aRmoCenili ar aris, magram<br />
romelsac vercerTi oqro da spilenZi<br />
ver Seedreba – is yvela Zvirfas qvasa<br />
da metalze uZvirfasesia, metic – Seufasebeli.<br />
bavSvebi kmayofilni darCnen am axsniT.<br />
bevri kiTxva gauCndaT, Tumca<br />
araferi ukiTxavT. gansakuTrebiT<br />
gogonebs moewonaT es `Seufasebeli~,<br />
romantizmma erTi-orad ielva da saamod<br />
aucimcimdaT loyebi, SeefaklaT<br />
atmis yvavilisferi Rawvebi Tavad<br />
yvavilebs.<br />
axla istoriis maswavleblis jeri<br />
mosuliyo.<br />
_ dRes, albaT iciT, Zalian saintereso<br />
Temaze vsaubrobT da es yvela<br />
bavSvs gansakuTrebiT gvaxarebs. Tqven<br />
ras gvetyviT, miSa masw? – veRar moiTmina<br />
Tikom, romelsac es sagani gansakuTrebulad<br />
uyvarda.<br />
_ siyvaruls imdeni istoria aqvs,<br />
ramdenic wyvilia da ramdenic adamiania.<br />
siyvarulis istoria RvTis mier<br />
eZRvneba yvela abiturients<br />
bo. Cven, marTalia, logikuri xalxi<br />
varT da maTematika zusti mecnierebaa,<br />
magram ara mgonia, es siyvarulSi gviSlides<br />
xels. mTavaria, Tqveni cifrebisadmi<br />
siyvaruli merkantilur sixarbed<br />
ar iqces da fuli ar gaxdes<br />
TqvenTvis mTavari cxovrebaSi. siyvaruli<br />
naklebad emorCileba<br />
logikaso, albaT, gikvirT es ara?<br />
roca Semiyvarda, kargad mivxvdi amas<br />
mec ki – maTematikosi qali. Tumc, me<br />
mainc mogiwodebT, ar iCqaroT, radgan<br />
bolomde gonisgan daclili siyvaruli<br />
didxans ar Zlebs. Tu naz grZnobas<br />
gonierebac erTvis, is gacilebiT xangrZlivad<br />
icocxlebs. siyvaruli ise-<br />
Ti ramaa, rasac ver Seexebi da yvelaferi<br />
xelSeuxebeli ki RmerTis Tanaziaria.<br />
namdvil siyvaruls gisurvebT,<br />
Cemo patara megobrebo.<br />
astromoniis jeric movida.<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalisti Tamar Juruli<br />
2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />
_ o, es marTlac astronomiuli<br />
grZnobaa, yvelaze didi grZnoba, rac<br />
arsebobs. siyvarulis formulebiT<br />
gamoxatva mxolod erT genialur<br />
qarTul filmSi moxerxda da am ideis<br />
avtorebic `Serekilebad~ monaTles.<br />
siyvarulis astronomia ki isaa, rom is<br />
vertikaluria da Tanac, brunvadi. ise,<br />
Tavad dedamiwas siyvarulis planetas<br />
uwodeben, radganac Cveni mTavari arsi<br />
siyvarulia. es farTo gagebiT, ise ki<br />
marTla am RerZis garSemo brunavs Cveni<br />
kacobrioba da mravali omisa da<br />
stiqiuri ubedurebis miuxedavad, is<br />
mainc brunavs. dae, ibrunos, dae, gviyvardes<br />
mudam. Seyvarebul adamianebs ki<br />
ciuri mnaTobebi gamsakuTrebulad<br />
izidavs da aTrobs, mTvare xom mudam<br />
iyo mijnurTa mTavari mesaidumle.<br />
bolos qarTulis maswavlebels<br />
hkiTxes azri.<br />
_ `siyvaruli agvamaRlebs – viT<br />
eJvanni, amas JReren!~ brZana didma<br />
SoTam. `usiyvarulod mze ar sufevs<br />
cis kamaraze~ – gaepasuxa galaktioni.<br />
araCveulebrivi naTqvamia: `siyvarulo,<br />
Zalsa Sensa, vin ars, rome ar<br />
hmonebdes?~ radgan misi monoba sasiamovnoc<br />
kia, Tumc, zogni calxmrivad<br />
itanjebian da es didi tkivilia, magram<br />
mainc didi sixaruli. rom ara misi<br />
udidebulesoba, ar iqneboda arc esoden<br />
SesaniSnavi poezia da literatura,<br />
arc unatifesi xelovneba. arc silamazes<br />
eqneboda fasi. aki, ase gviTxra<br />
poeziis mefem: `usiyvarulod ar arsebobs<br />
arc silamazeo~. sruliad ulamazo<br />
adamianic ki SeiZleba daamSvenos<br />
am diadma grZnobam, radgan silamaze<br />
mainc sulis mdgomareoba ufroa, vidre<br />
sxeulisa. gisurvebT, marad Seyvarebulebi<br />
yofiliyaviT, radgan es is<br />
SarbaTia, romelsac erTxel rom dalev,<br />
misi gemo arasodes dagaviwydeba.<br />
bednier siyvaruls gisurvebT, axalgazrdebo,<br />
rom xem jansaRi nayofi<br />
moisxas da galaRdes eri, damSvendes<br />
saqarTvelo Tqveni silamaziT.<br />
ai, ase Caiara TiTqos erTma Cveulebrivma<br />
dRem, magram es dRe dauviwyari<br />
aRmoCnda bavSvebisaTvis. maTma<br />
STabeWdilebebma asaxva hpova bevri<br />
maTganis dRiurSi, zogma ki suraTebic<br />
gadaiRo. Tavi namdvil Jurnalistebad<br />
igrZnes. maT pirvelad SeZles, yvela<br />
maswavleblisgan CaeweraT interviu<br />
yvelaze zogadsakacobrio Temaze. vin<br />
icis, iqneb, romelime momavali Jurnalistic<br />
iyo? bevri Seyvarebulic<br />
eria maT Soris, romlebsac sxvebze<br />
ukeT esmoda am sityvebis mniSvneloba,<br />
ramdenimem ki mtkiced gadawyvita, damamTavrebel<br />
banketze aucileblad aexsna<br />
siyvaruli Tanaklaseli gogonasaTvis<br />
da aRar ganegrZo am didi<br />
grZnobis malulad gulSi tareba. Ti-<br />
Tqos, kidev ufro Tbilebi, keTilSobilebi<br />
da lamazebi gaxdnen am dRis<br />
mere, Tumc, isedac male iwyeboda maTi<br />
cxovrebis gazafxuli – sul male<br />
bolo zari dairekeboda da studentobis<br />
lamaz bilikebs gauyvebodnen...<br />
gazeTis Semdegi nomeri gamova 6 seqtembers.<br />
mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com