23.04.2015 Views

Cemi fanjrebidan

Cemi fanjrebidan

Cemi fanjrebidan

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

literaturuli gazeTi<br />

#102<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

mariam wiklauri<br />

RvTissaxelav<br />

rogor ginda,<br />

momiaro, damasveno, amomasunTqo.<br />

modixar xolme uxmaurod,<br />

fexakrefiT eSvebi mTidan<br />

da gamWvirvale nabijebiT miaxlovdebi...<br />

haeriviT mivseb daRlil Zvel samosaxlos,<br />

niaviviT macocxlebel Cqerebs moapob<br />

arafrobidan amosuli,<br />

mklavebs ise daikapiweb, arca mkiTxav,<br />

sad fqvilia, sad xmeli fiCxi,<br />

rodis unda Caakra puri,<br />

rodis kvali gaitano Cems yanaSi,<br />

arca mkiTxav, wyaros wyalzec ise Cadixar,<br />

me jer kidev Zilis fiWa midgas TvalebSi...<br />

rodis unda dajde, daRlilma<br />

rodisRa unda daasveno Senive Tavi,<br />

RvTissaxelav – Cemo kviradRev...<br />

IV-V<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />

fragmentebi<br />

* * *<br />

saflavze or dReSi erTxel mainc<br />

gavdivar. iseTi gagulisebiT vglej<br />

amosul balaxebsa da sarevelebs,<br />

TiTqos amaTi brali iyos yvelaferi.<br />

TiTqos rames gaawyobde adamiani miwis<br />

gulidan amoxeTqil am sicocxlesTan,<br />

romelic Seni mSoblebis<br />

mkerdidan izrdeba da mzisaken miiwevs.<br />

xandaxan vfiqrob, iqneb es deda-<br />

<strong>Cemi</strong>s TiTebia, romlebic ase mebRau-<br />

Webian da cdiloben, raRac gamagebinon<br />

maradisobaze.<br />

yvela balaxisa da yvavilis saxelic<br />

swored dedisgan vici. mTeli<br />

soflis mindvrebi erTad gvaqvs davlili<br />

da yovelTvis mikvirda, rogor<br />

arCevda amden mcenares, saidan icoda<br />

da axsovda TiTqmis yvela yvavilis<br />

saxeli.<br />

erTxel, gazafxulze sagangebod<br />

wamiyvana baRSi, rom eCvenebina,<br />

rogor iZineben gvirilebi. mze nelnela<br />

Cadioda da gvirilebic mzesTan<br />

erTad xuWavdnen Tvalebs. me<br />

da deda<strong>Cemi</strong> ki videqiT da am saocar<br />

sanaxaobas SevcqerodiT. maSin<br />

ratomRac Zalian damasevdiana am ambavma.<br />

saxlSi rom movediT, oTaxSi<br />

CemTvis Sevikete da tirili daviwye.<br />

saerTod, ucnauria bavSvobis,<br />

bavSvis simartove, me mgoni, yvela<br />

asakis simartoveze ufro gausaZlisi<br />

da autaneli, rakiRa rasac grZnob,<br />

sworad ver gamogiTqvams da gulSi<br />

ibruneb dards, romelic Sens arsebaSi<br />

yvela Camaval mzes, TiTqmis yovel<br />

daiss Semohyveba.<br />

deda<strong>Cemi</strong> Sinaganad Zalian gul-<br />

Cvili adamiani iyo, magram ver itanda<br />

dardis xmamaRal gamomJRavnebas<br />

verc qalisgan da, mamakacisagan xom<br />

aseTi ram, saerTod, dauSveblad miaCnda.<br />

iSviaTad maxsovs wyobidan gamosuli<br />

da wonasworobadakarguli.<br />

fizikur tkivilzec xmis amoReba<br />

arasdros sCveoda. bolosac, naRvlis<br />

buSti gauskda, magram Turme ise<br />

iTmenda am tkivilebs, rom sanam loginad<br />

ar Cavarda, ufro sworad, sanam<br />

ar waiqca, veravin, _amdeni Svilidan_<br />

vercerTma veraferi gavigeT...<br />

piriqiT, im dReebSi Cems das, irmas<br />

biWi eyola da deda aseTi<br />

tkivilebiT mainc Cavida rusTavSi<br />

Cvilis sanaxavad. Tan Tavisi Sekerili<br />

logini Cautana da iqidan mobrunebuli<br />

sixaruliT brdRvialebda.<br />

meore dRes gardaicvala.<br />

me maSinac sofelSi viyavi. Cems<br />

debs, mdgomareobis gauareseba<br />

rom dautyviaT, erTi Cveni naTesavi<br />

gamougzavniaT manqaniT, saswrafod<br />

giorgi moiyvaneT, egeba dedas<br />

cocxals mouswroso.<br />

me rom mivedi, deda ukve gonze<br />

aRar iyo. mamaCemsa da Cvens sxva<br />

gardacvlilebs elaparakeboda.<br />

wamiT Tu movidoda Cvenken, ukve ve-<br />

Rar gvcnobda. mxolod imas iZaxda:<br />

`RmerTo, ra sacodavad vtoveb<br />

giorgisa da Cems Svilebsao!”<br />

palatidan gareT gamomiSves.<br />

saavadmyofos derefanSi videqi da<br />

warmosaxvaSi gvirilebis uzarmazar<br />

mindors gavyurebdi...<br />

mze Cadioda da gvirilebi nelnela<br />

iZinebdnen...<br />

VI-VII


2 literaturuli gazeTi<br />

proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

araferi mipasuxia. aqamde megona, ninkas<br />

mxolod pirvelidan or saaTamde<br />

vaxsovdi, isic samuSao dReebSi.<br />

sofels ukve eRviZa. kostia mosuliyo.<br />

wlebis unaxavs xorblisfer TmaSi<br />

WaRara Sereoda. momisamZimra, madloba<br />

miTxra Tavikacad arCevisTvis da<br />

Cemebis ambebi gamomkiTxa wvrilad.<br />

doqidan wyali Camoisxa da momibrunda:<br />

_ eh, sikvdils sadaa aqvs Wkua,<br />

Torem sofelSi gazafxulsa da Semodgomaze<br />

kaci ar unda kvdebodes,<br />

mara yanebis mocdena jobia micvalebulis<br />

upativcemulobas. Sen nu geSinia,<br />

yvela dagidgeba gverdiT. visac aq<br />

xedav, suls gawiraven iasonisTvis. asea<br />

madli! Sen dasapatiJebeli xalxis sia<br />

damiwere saRamomde.<br />

_ Sen da miSa unda momexmaroT, _<br />

verafers vabamdi Tavs dauxmareblad.<br />

_ aq ara varT?! ho, elza iqneba<br />

Taviqali, cecxli gasdis xelidan,<br />

nametani pativs scemen qalebi. me sad<br />

vdio axla yvelas saTiTaod.<br />

_ ki batono, _ usityvod davTanmxdi.<br />

_ mopatiJe lela iqneba. araa sefa-<br />

Si gamosamwyvdevi gogo, Sesaxedadac<br />

kargia da laparakic ar eSleba. sufraze<br />

is miipatiJebs gasvenebaSi mosul<br />

stumrebs. gasaTxovari gogoa da axla<br />

unda magas xalxSi gamoCena. xom gaxsovs<br />

anetas SviliSvili?<br />

Cems pasuxs ar daeloda, qalebTan<br />

erTad mofusfuse lelas gasZaxa. veRar<br />

vicani, SeferTxiliyo da gafermk-<br />

Talebuliyo. jerac ar damviwyebia,<br />

rogor gamomapanRura bebiamisma anetam<br />

<strong>Cemi</strong> badmintonis Cognebianad: „iasons<br />

ramdeni yavs SenisTana Wkviani?<br />

jer erTi mag dakvarCxuls burTs eZaxi,<br />

mere magis daWeras Sextoma unda,<br />

wadi da biWebs eTamaSe!~. magis mere iyo,<br />

quCaze gauTavebeli avla-Cavla da<br />

lelas WiSkarTan iasonis velosipedis<br />

gafuWeba rom daviwye. bolos bebiamisma<br />

Robeze qanCebi gadmokida, romelic<br />

dagWirdes, is aiRe, Cems SviliSvils<br />

magisTvis nuRar Seawuxebo. lela momiaxlovda,<br />

viziareb mwuxarebas iason<br />

babuas gardacvalebis gamoo, sxapasxupiT<br />

momisamZimra da xeli CamomarTva.<br />

imdenad mesiamovna misi danaxva, pasuxad<br />

gavuRime da madlobis niSnad<br />

Tavi davuqnie.<br />

_ gadasaxuravis amkrefad valikos<br />

davsvam. Sen valiko ar dauZaxo, zuriko<br />

hqvia. sul vali aqvs mag ubedurs da<br />

imitom veZaxiT valikos, daTvla ki<br />

icis kai, _ saqmeze laparaki ganagrZo<br />

Tavikacma.<br />

_ ras ambob, kostia? fulis Sekreba<br />

ar gamagonoT!<br />

_ babuaSens imdeni gavaleba aqvs,<br />

rad unda, biWo, Seni fuli! pativi eci<br />

mis kacobas.<br />

_ sandoa valiko? _ morCilad da<br />

sxvaTaSoris vikiTxe.<br />

_ sando rom ar iyos, vali ki ar<br />

eqneboda, biZiko. SoTas biWi ar damitovoT,<br />

_ gasZaxa ezoSi Sekrebil bi-<br />

Webs, _ gasvenebis dRes etlianad gadmoiyvaneT,<br />

daujdeba valikos gverdiT<br />

da miexmareba. marto arc is indobs<br />

fulis daTvlas!<br />

kostia Cqarobda xalxis Sekrebas,<br />

rom saqmes droulad Sesdgomoda. yvela<br />

SeTavazebaze usityvod vTanxmdebodi,<br />

magram mainc gulmodgined mixsnida,<br />

ratom eimedeboda valiko an riTi<br />

ajobebda elza sxva qalebs. zedmiwevniT<br />

kargad icoda, sofelSi vin risi<br />

gamkeTebeli iyo da ratom iqneboda<br />

moxaruli Cveni ojaxis msaxurebiT.<br />

_ sami axali komlia sofelSi, ici?<br />

_ ara, saidan.<br />

_ mTaSi cxovrobdnen da mewyers<br />

wauRia imaTi saxlebi. weliwadi araa,<br />

rac dagvimezobldnen. hoda, imaT vTxov<br />

ezos dalagebaSi mogvexmaron, ar<br />

dagvzardebian. Cven Tu ar vagrZnobineT,<br />

rom am sofelSi erTis Wiri da lxini<br />

yvelasia, sul ase calke iqnebian.<br />

saRamos vaxSami ezoSi gavSaleT da<br />

yvelam erTad mosapatiJebeli stumrebis<br />

sia SevadgineT. mzareulic Semogveswro<br />

da sadilis meniu SegviTanxrusudan<br />

ruxaZe<br />

„Sen darCi!~ _ velodi, rom xangr-<br />

Zlivi TaTbiris Semdeg irakli CemTan<br />

calke moisurvebda saubars. ninkam<br />

tuCebi mopruwa: Se sabraloo _ peplebiani<br />

bloknoti mkerdze miikra da<br />

pirvelma datova Sexvedris oTaxi.<br />

rogorc ki dacarielebuli yavis WiqebiT<br />

samzareulosken gaikrifa yvela,<br />

Taviseburad daiwyo:<br />

_ maoceb, arCil! ase Tu gagrZelda,<br />

iZulebuls gamxdi, ganyofileba<br />

sxvas Cavabaro. ho naxe, ra gamovida<br />

auditis SedegebiT? kadrebis SerCeva-<br />

Sia mTavari Secdoma daSvebuli!<br />

_ mesmis, magram samsaxurSi miRebis<br />

procedurebi am kompaniaSi <strong>Cemi</strong> mogonili<br />

ar aris, _ warumateblad vcade<br />

Tavis daZvrena.<br />

_ arCil, Cemo kargo! Tu ramea<br />

Sesacvleli, amaze iniciativasac Sengan<br />

veli. meti unda vifiqroT Tanam-<br />

Sromlebis motivaciaze, zogisTvis<br />

SeiZleba sulac magidis fanjrisken<br />

mibruneba aRmoCndes sakmarisi. ar vici,<br />

ar vici...<br />

ufro vrceli Sexvedra xvalindeli<br />

dRisTvis gadavdeT, xasiaTi dilidanve<br />

wamixda, sxvebis waxalisebaze ki<br />

ara, jer sakuTarze unda mezruna. aivanze<br />

gavedi mosawevad. „rao, rao?~ _<br />

amekida ninka. „araferi~, _ civad movuWeri<br />

da sam nafazSi Cavaqre sigareti.<br />

amjerad xelSi murakamis „norvegiuli<br />

tye~ eWira. sul wignebis gacvla-<br />

TxovebaSia. sam-oTx dReSi Seuxseneblad<br />

abrunebs. „wavikiTxe,~ _ daadgeba<br />

xolme wignis patrons anakondas gamometyvelebiT,<br />

daqucmacebis gareSe<br />

rom hyavs gamomwyvdeuli msxverpli<br />

mis sxeulSi. arasodes gamouTqvams<br />

azri wakiTxulze da arc mis wablisfer<br />

Tvalebs datyobia odesme daRla,<br />

casaviT mokrialebuli aqvs sklerebi.<br />

kabinetSi mivbrundi. isev auditis<br />

angariSi gadavfurcle. guSinac ver<br />

davude guli da amitomac iyo, rom<br />

TaTbirze wesierad Tavi ver davicavi.<br />

halstuxi Sevixseni da telefons<br />

davxede. gamotovebul zarebs Cavyevi.<br />

aqedan sami miSasi iyo, sofelSi Cven<br />

ezoebs trifoliatis Robe yofs alagalag.<br />

cudi araferi mifiqria, magram<br />

kargadac ar meniSna. davureke da arc<br />

momsalmebia, pirdapir momaxala:<br />

_ aRaraa, biWo, babuaSeni... _<br />

qalebis xmauri ereoda miSas xmas.<br />

_ ras ambob, miSa?! _ savarZlidan<br />

wamovxti.<br />

_ ho... mamaSens ar vagebineb, sanam<br />

eg dunias Semoufrens da Camova, ormocis<br />

dro mouva cxonebuls.<br />

_ rodis gardaicvala? _ isev<br />

CaveSvi savarZelSi.<br />

_ ase, ori saaTis ambavia...<br />

Tavikaci<br />

_ axlave gamovdivar! _ saaTs<br />

davxede.<br />

_ gelodebiT, aba! _ Tavisi saTqmeli<br />

daasrula da telefoni gaTiSa.<br />

ramdenime wuTSi isev dareka.<br />

„frTxilad iare, biZiko, aRarsadaa<br />

gamqcevi babuaSeni~, _ mTlad momiRo<br />

bolo. telefoni magidaze davagde,<br />

xelebi Tavze Semoviwye da didxans<br />

vijeqi TvalebdaxuWuli. „raRa dRes?!~<br />

_ meti araferi momdioda TavSi da<br />

mivxvdi, babua<strong>Cemi</strong>s sikvdils fiqriTac<br />

ver mivwvdebodi manam, sanam buxris<br />

oTaxSi ar vnaxavdi dasvenebuls. auditis<br />

angariSi CanTaSi Cavde, pijaki mxarze<br />

gadavikide da ninkas magidas mivuaxlovdi.<br />

cali xeliT savarZlis sazurges<br />

daveyrdeni, Tavi misken davxare<br />

da Cumad vuTxari:<br />

_ nin, mismine, babua gardamecvala<br />

da sofelSi mivdivar.<br />

_ vaime, babuaa? _ xmamaRla Seicxada.<br />

_ ho! _ xeliT vaniSne, cota Cumad<br />

elaparaka.<br />

_ sofelSi? _ xmas daudabla da<br />

Tvalebi kidev ufro gaufarTovda.<br />

_ ho, ar maqvs iraklisTan dalaparakebis<br />

Tavi. uTxari, es kvira ar iqneba-<br />

Tqo.<br />

_ gagiJdii? gagiJdeba!<br />

_ hoda, salaTisferi amSvidebs.<br />

_ idioto! _ gabrazeba ar iyo er-<br />

TaderTi, risi imitaciac ninkas SeeZlo.<br />

ori kviris win Cems kabinetSi momiwyo<br />

striptizi. xelmosaweri dokumentebi<br />

magidaze daawyo, perangi Caixsna,<br />

cera TiTiT salaTisferi lifis breteli<br />

gamowia da ucodveli saxiT mkiTxa:<br />

„raRac iseTi feria, amSvidebs, ara?~<br />

mas mere yovel Sesvenebaze erTmaneTis<br />

dasamSvideblad vtovebT ofiss. ukandabrunebuli<br />

ki talRebaSlil perangs<br />

Sekruli pijakis qveS vmalav saguldagulod.<br />

***<br />

saxlSi Seviare. sportul CanTaSi<br />

tansacmeli swrafad Cavyare, gzad<br />

bankomatidan fuli gamovitane da soflis<br />

gzas gavuyevi. trasa carieli iyo,<br />

mSvidad vmgzavrobdi. gazafxuls ukve<br />

Tavisi gaetana da Tovlis naTeli gaSlili<br />

kvirtebis siTeTriT Seecvala.<br />

pirvelive xidis gadavlam amiSala<br />

fiqrebi. gamaxsenda, mama<strong>Cemi</strong>s manqanidan<br />

rogor Sevyurebdi xolme<br />

mdinareSi muxlebamde Camdgar, sarafanaaweul<br />

gogoebs da me mgoni, axlac<br />

amis warmodgena ufro maRelvebda,<br />

vidre ninkas salaTisferi lifi.<br />

sofelSi dabindebisas Cavedi.<br />

WiSkari Ria damxvda. manqana komSis xis<br />

qveS davayene da saerTo salami vuTxari<br />

ezoSi Sekrebil mezoblebs. uxmod<br />

gaiyvnen orad da saxlisken gza gami-<br />

Tavisufles. babua buxris oTaxSi<br />

taxtze zustad ise esvena, SuadRes mkvdar<br />

saaTs rom gamoacxadebda da gulaRma<br />

miscemda Zils Tavs. ramdenjer<br />

mimiyuradebia mZinaresTvis, netav, Tu<br />

sunTqavs-meTqi. axla ki misi usicocxlo<br />

sxeuli motyuebuli TvaliT CaTvlemils<br />

damgvaneboda. saTiTaod Semovidnen<br />

mezoblebi da samZimari<br />

miTxres. Tavi uxerxulad vigrZeni da<br />

sigarets movukide. buxris Tavze dadebuli<br />

patara spilenZis Tasi xelSi<br />

aviRe da ise davuwye Tvaliereba da<br />

dakvirveba, TiTqos pirvelad vxedavdi.<br />

araferi merCivna imis cqeras,<br />

rogor iparsavda babua wvers. samzareulos<br />

win skamze aayudebda sarkes,<br />

wyliT savse fialas, qafiT savse<br />

spilenZis Tass, funjs da saparss koxtad<br />

daalagebda da TviTon samfexaze<br />

Camojdeboda. me xan babuas vuyurebdi,<br />

xan ki mis aqafebul anarekls sarkeSi.<br />

saparss erTi-orjer mec Camomasmevinebda<br />

daRarul saxeze da Tavs kacad<br />

magrZnobinebda.<br />

miSa gverdiT amomidga. magidaze<br />

gaSlil nardze mimiTiTa, or kars Sua<br />

mokluli qva ido. „SuadRes gadmovakiTxe,<br />

Sua nardis TamaSis dros, glaxad<br />

varo. taxtze wamovawvine. sanam Widan<br />

wyali mivawode, mTlad gaTeTrebuliyo<br />

sawyali. mivaZaxe, magram saaqaos<br />

aRar iyo, sadRac iyureboda, iqeT...<br />

raxan Sen moxvedi, veriCka, raRa momklavso<br />

da ki dalia suli!~ _ xeli<br />

xels Semokra miSam.<br />

_ Tavikaci unda avirCioT, _ Sesvenebis<br />

gareSe gadavida saqmeze.<br />

_ ra Tavikaci, me TviTon mivxedav<br />

yvelafers. nuravis SevawuxebT, _<br />

uadgilod Sevicxade.<br />

_ ra Sewuxeba, Se kaco, pativia! _<br />

xelebi gaSala miSam.<br />

_ ki, magram rogor unda avirCioT?<br />

_ me axla Cemsas getyvi, kostia xom<br />

gaxsovs? gare biZaSvilia Tqveni.<br />

_ kostia rogor ar maxsovs!<br />

_ hoda, sando, patiosani da Taviani<br />

kaci egaa. pativs ar daaklebs<br />

babuaSens!<br />

yovelgvari ganxilvis gareSe<br />

davTanxmdi. sxva kandidatura me ar<br />

myavda. saRamos rig-rigobiT daiwyes<br />

biWebma darekva. yvelas vTxove, ar<br />

Camosuliyvnen. imaTi maspinZlobis da<br />

nabaxusevidan gamoyvanis Tavi namdvilad<br />

ar mqonda.<br />

***<br />

meore diliT uTenia avdeqi. ninkas<br />

mesiji damxvda: „soflik, momenatre~.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

ma. mokled, saqme yvelam dainawila. sa-<br />

RamoobiT samZimari rom moTavdeboda,<br />

Seikribebodnen kaloSebSi gamowyobili<br />

Tavwakruli qalebi da rezinis<br />

Ceqmebiani kacebi da meore dRis saqmes<br />

dagegmavdnen. mere erTad Semousxdebodnen<br />

mezoblebis mier rig-rigobiT<br />

momzadebul Wirisuflis mosakiTx<br />

sadils da kidev erTxel ityodnen<br />

babuas Sesandobars. yovel diliT kostia<br />

pirveli Semoabijebda ezoSi, axla<br />

me Tu damiwyo lodini am xalxma, SuadRemde<br />

ver movabamT Tavs dagegmvaso.<br />

vinme Tu movidoda CemTan, Tavikaci<br />

gverdiT gaixmobda, me miTxari, arCils<br />

sadaa aqvs amaze fiqris Tavi, magan<br />

micvalebuls Taviseburad unda sces<br />

pativio. erTi sityviT, kostia iyo <strong>Cemi</strong><br />

Wiris ufali.<br />

***<br />

dakrZalvis wina dilas babuas<br />

cxedris gampatiosneblebi unda damesaxelebina.<br />

Tavikacisgan ukve vicodi,<br />

rom bevri eloda am pativs Cveni ojaxisgan.<br />

kostias gareSe axlac veraferi<br />

gadavwyvite. „me Tu mkiTxav, erTi angelina<br />

unda iyos, es ori moxuci iyo am<br />

quCaze darCenili erTmaneTis imedad.<br />

angelinaze axlobeli babuaSens aravin<br />

hyavda. genadis biWi miexmareba, avadaa<br />

nametani, iqneb Seewios ufali da gamojanmrTeldes.<br />

micvalebulis sxeulis<br />

gapatiosnebaze didi madli araferia,<br />

icode,~_ mgoni, eloda kidec, rom<br />

azrs aucileblad davekiTxebodi.<br />

SevTanxmdiT, saRamos angelina da genadi<br />

gamoawyobdnen babuas. joxze<br />

Camoyrdnobil genadis iqve gavande<br />

gadawyvetileba. daujerebeli megona,<br />

rom aseT SeTavazebas SeiZleba adamiani<br />

gaebednierebina.<br />

angelinas saxlSi veaxle. WiSkridan<br />

ar damiZaxia, ise Sevedi ezoSi. fanjarasTan<br />

damjdariyo, wiwilebi kal-<br />

TaSi Caesxa da damWknari xelebiT purs<br />

ufSvnida. magidaze mibmuli kruxi<br />

haerSi gaWimuli cali fexiT iwevda<br />

moxucisken. „angelina bebia!~ _ mivuaxlovdi<br />

da Cumad davuZaxe.<br />

_ romeli xar? _ Tavi ar moubrunebia<br />

Cemsken, ise mkiTxa.<br />

_ arCili var, iasonis.<br />

_ aCia, Sen xar, bebo? gicani, Tvals<br />

damaklda, Torem sacnobari ki ar damikargavs.<br />

kargi babua gyavda, kargi! _<br />

momatira da Camowelili Tvalis gugebi<br />

cremliT gaevso, _ gaxsovs uJmuris<br />

gamosalocad rom davdiodi TqvenTan?<br />

_ magas ra damaviwyebs. zepirad<br />

vici _ „uJmuro dediano, uJmuro mamiano,<br />

Seni deda tiris, Seni mama tiris...~<br />

_ uSecdomod amotivtivda mexsierebis<br />

zedapirze.<br />

_ Savgule douklavT, ulufaSi<br />

SounaxavT, adre mixval ki gaWmeven, gvian<br />

mixval ar gaWmeven, _ gamxiarulda<br />

angelina.<br />

_ fui, ase gaaqare, fui, ase gaaqare!<br />

_ erTxmad SevZaxeT da orives gulianad<br />

gagvecina.<br />

_ is uJmuri isedac ki gagivlida,<br />

bebia, magram me rom gamogilocavdi, im<br />

Rames mSvidad eZina veriCkas, _ wiwilebianad<br />

gadmoiferTxa kalTa angelinam<br />

da magidisken mimiTiTa, _ xalva<br />

unda idos TefSze, aiRe, pirs gamogikeTebs!<br />

_ angelina bebia, Sen unda gaapatiosno<br />

iasoni, _ gadawyvetileba gavacani.<br />

_ magaze getyvi, bebia, uars?!<br />

ZmasaviT myavda eg ubeduri, erTi Semcxadebeli<br />

ar hyavs ojaxSi, Tore magis<br />

sikvdili miwaze adre cas unda gaego,<br />

cas! _ Tvalebi zemoT aRapyro.<br />

sanam gampatiosneblebi movidodnen,<br />

babuas karada gamovaRe. misi sxeulisa<br />

da nestis surneli erTmaneTSi<br />

ireoda. tansacmels didxans vurCevdi,<br />

mamas gamogzavnili perangebidan SedarebiT<br />

axali amovarCie da skamze gadavkide.<br />

„dagvtove axla marto,~ _<br />

angelinas xma Semomesma zurgsukan. „wesia<br />

aseTi,~ _ momibodiSa genadim. aivanze<br />

gavedi da sigarets movukide,<br />

karga xans mesmoda, rogor eRuRuneboda<br />

angelina babua<strong>Cemi</strong>s mkvdar sxeuls.<br />

„iason, gauyare xeli, ar gatken, ram<br />

SegaSina, Se kaco! <strong>Cemi</strong> gercxvineba? da<br />

var me Seni! nu gajiutdi axla, Sexede<br />

amas!~ _ gauwyreboda kidec xandaxan.<br />

„veriCkamde ki migyveba <strong>Cemi</strong> xelis siTbo,<br />

iason, ar geama natken gulze rom<br />

dagisvi? Sen guls venacvale! jer kaci<br />

unda wavides da mere qali, codvaa<br />

colis cremli ar miyvebodes da misi<br />

xeli ar eferebodes Sens damWknar sxeuls!~<br />

_ uqalod sikvdilis kidev<br />

erTxel SemeSinda da hamakSi moqanave<br />

lelas gavxede.<br />

***<br />

diliT gadmowvima. sisvelem meti<br />

simkveTre SesZina xeebis norC simwvanes,<br />

lelas oqrosferqamrian lurj kabas<br />

da lamazad Cawnil qera Tmas. oTaxidan<br />

kargad ver vxedavdi ezos, magram<br />

fexis xmiT vxvdebodi mis moaxlovebas<br />

da siSores, samZimarze mosulebs jer<br />

saxlisken gamouZRveboda, Semdeg ki<br />

sadilze miipatiJebda. SuadRisTvis<br />

ezoebSi dakrefili SroSanebiTa da<br />

yoCivardebiT mTlad daifara babuas<br />

sxeuli.<br />

mRvdelsa da mgaloblebs SeTvlac<br />

ar dasWirvebiaT, ise movidnen dakrZalvis<br />

dRes wesis asagebad. „ara ars kaci,<br />

romelic cxondes da ara scodooos,~<br />

_ meti araferi gaugia Cems yurebs.<br />

babuas TavTan dadebul Sav-TeTr fotos<br />

mivSterebodi da Cems bednier bavSvobaze<br />

vfiqrobdi. fotoze bebias koplebiani<br />

kaba ecva da skamze odnav win<br />

wamoweuli da welSi gamarTuli ijda,<br />

samxedro formaSi gamowyobil babuas<br />

ki erTi xeli bebias mxarze Camoedo,<br />

meoreTi ki Cibuxi daeWira ganze. fsalmunebis<br />

fonze Cvens uqalod darCenil<br />

ojaxze vfiqrobdi. bebias gardacvalebisa<br />

da deda<strong>Cemi</strong>s gaTxovebis<br />

Semdeg davifanteT kacebi. babua arafriT<br />

gamogvyva qalaqSi, mama afrikaSi<br />

wavida samuSaod, me rac wamovizarde,<br />

aTasSi erTxel Tu Cavdiodi sofelSi.<br />

uqalebod gavcivdiT, aRarc vsayvedurobdiT<br />

erTmaneTs uyuradRebobis<br />

gamo. TiTqos erTmaneTs vabralebdiT<br />

maT gaqrobas Cveni cxovrebidan.<br />

mRvdelma rom dagvtova, kostia<br />

Cumad amomidga gverdiT, saflavi<br />

gamzadebulia, yvelaferi wesrigSiao,<br />

Cumad miTxra da sadRac gaqra. nelnela<br />

mosamZimreTa rigi SeTxelda,<br />

jguf-jgufad moeyaraT Tavi ezoSi da<br />

babuas gasvenebamde laparakiT iqcevdnen<br />

Tavs.<br />

„droa, sadaa Tavikaci?~ _ gadavCurCule<br />

miSas. xeliT maniSna, nu Relavo.<br />

karebisken gadavinacvle da ezoSi<br />

Sekrebilebis gadavavle Tvali. uceb<br />

literaturuli gazeTi<br />

siCume Camovarda da yvela WiSkrisken<br />

mibrunda. kargad Semonaxul Zvelsa da<br />

naTxovar tansacmelSi gamowyobil iasonis<br />

msaxurebs Tavikaci mouZRodaT.<br />

kostias eklis xis toti daeWira, mezoblebs<br />

zed sanTlebi daenToT da<br />

TeTri WinWebi SeebaT. CamorCenilebs<br />

daeloda da ezoSi Semoabija. saxlSi<br />

SemosvlisTanave eklis xe babuas TavTan<br />

dadga da yvelas magivrad warmoTqva,<br />

Tu rame gawyenineT, Segvinde da dalocvilebi<br />

dagvtoveo. gars Semoertynen<br />

micvalebuls, gulamoskvniT<br />

tirodnen qalian-kacianad, zogi iasons,<br />

zogic Tavis mkvdarsa da ubedo<br />

cxovrebas da saTiTaod emSvidobebodnen<br />

babuas.<br />

„droa!~ _ Tavikacma mxarze xeli<br />

damado, dagvtoveo, maniSna da biWebs<br />

gaxeda. yanamocdenilebma mxarze<br />

gaides babua da soflis sasaflaomde<br />

fexiT atares. iasoni veriCkas gverdiT<br />

davkrZaleT, miwaSi Caflul eklis xes<br />

<strong>Cemi</strong> cxvirsaxoci Sevabi da yvela gamotovebuli<br />

dabadebis dRis da usityvod<br />

gagzavnili fulis gamo patieba vTxove.<br />

diliT adre avdeqi. qalebs WurWeli<br />

ukve daerecxaT, iTvlidnen da<br />

yuTebSi alagebdnen, zRvidan moberil<br />

qars ayvavebuli tyemlebis surneli<br />

ereoda. didi jamebi saxlis gareTa<br />

kedelze miekidaT gasaSrobad. iqve<br />

<strong>Cemi</strong> bavSvobisdroindeli badmintonis<br />

Cognebi da babuas Toxis pirebi ekida<br />

mwkrivad, miwidan ayolil nests rom ar<br />

daeJanga.<br />

_ aba, xalxo, male Camoval, _ maT-<br />

Tvis saTqmel madlobas sxvagvarad<br />

mainc ver vityodi.<br />

saTiTaod davemSvidobe yvelas da<br />

qalebis gamzadebuli sagzali sabargulSi<br />

Cavde. kostiam TeTri saqaRalde<br />

gadmomca da gadamexvia:<br />

_ iasonis sabuTebia, SenTan iyos.<br />

misi xarjebi ki gaistumra babuaSenma.<br />

satiralis rveulic aq Cavde. sikeTeSi<br />

gadagexados, aCia, am xalxisTvis!<br />

_ Tqvens vals ra gadamaxdevinebs,<br />

kostia, Sen rom ar damdgomodi gverdiT!<br />

_ im wuTas masze axlobeli aravin<br />

myavda.<br />

_ babuaSenis aryis saxdelia CemTan,<br />

gadmovitan am dReebSi da sardafSi Seginaxav,<br />

_ kostiasac babua<strong>Cemi</strong>viT gas-<br />

Cenoda imedi, rom odesme sofels davubrundebodi,<br />

_ nu geSinia, biZiko,<br />

saqmes mixede, ormocamde ar gamovketavT<br />

am saxls, sanam babuaSenis suli aq<br />

trialebs da mere, aba, Sen ici, rogor<br />

ar gaacieb keras, am ojaxis Tavi Sen xar<br />

awi!<br />

TbilisSi SuaRamisas davbrundi.<br />

proza 3<br />

sanam soflidan wamoRebul davTrebs<br />

da sabuTebs saweri magidis ujraSi mivuCendi<br />

adgils, gadavarCie, davaxarisxe,<br />

Zveli qviTrebi davWmuWne da<br />

Zirs davyare. erT gacrecil rveuls<br />

babuas xeliT ewera „<strong>Cemi</strong> veriCkas satirali~.<br />

gadavfurcle, vrceli sia iyo<br />

gverdiT miwerili fuliTa da sursaTsanovagiT.<br />

boloSi gamougzavneli werili<br />

vipove: „rafer xar, aCia? babu, esaa<br />

saSobaod Camovalo? rad minda me Tqveni<br />

gamogzavnili fuli, glaxaki ki ar<br />

var. <strong>Cemi</strong> samyofi saWmeli sul maqvs.<br />

mamaSenma mTlad momayara miwa. dedaSens<br />

gadaeci, <strong>Cemi</strong> nu moerideba, CamobrZandes,<br />

roca enebos. erTi saTxovari<br />

maqvs, babu, gulma Semomitia am bolo<br />

dros, eqimi ar gamagono! rame sagule<br />

ecodineba provizors, girCevs rames.<br />

iasoni.~<br />

***<br />

„Sen darCi!~ _ velodi, rom irakli<br />

TaTbiris Semdeg CemTan calke moisurvebda<br />

saubars. ninkam tuCebi mopruwa,<br />

axla raRas gerCiso. peplebiani<br />

bloknoti mkerdze miikra da pirvelma<br />

datova Sexvedris oTaxi. rogorc ki<br />

dacarielebuli yavis WiqebiT samzareulosken<br />

gaikrifa yvela, momibrunda<br />

da Taviseburad daiwyo:<br />

_ maoceb, arCil! naxe axali gamokiTxvis<br />

Sedegebi? arc erTi gaSvebuli<br />

adamiani da amdeni bednieri Tanam-<br />

Sromeli sul oTx TveSi! ra dagibara,<br />

biWo, babuaSenma? _ RimiliT mkiTxa.<br />

_ ZaRli Sin ar vargoda da sanadirod<br />

garbodao, _ gavuRime da Tavi<br />

davxare, _ irakli, vtoveb kompanias,<br />

_ mainc gamiWirda kargad mofiqrebuli<br />

gadawyvetilebis gamxela.<br />

_ mexumrebi, kaco? sad midixar? _<br />

brazi Seeria xmaSi.<br />

_ ara, ara, sxva samsaxuris ambavi<br />

ar aris. sofelSi mivdivar, _ axla<br />

ufro Tamamad Sevxede.<br />

_ kargi ra, arCil, kargi ra! kargad<br />

moifiqre, gadaRlili xar, bevri<br />

iSrome es Tveebi. kuTvnili Svebuleba<br />

gamoiyene da mere davilaparakoT, _<br />

xeli CamomarTva da oTaxidan gavida.<br />

kabinetSi mivbrundi da <strong>Cemi</strong> nivTebi<br />

patara yuTSi Cavalage, saSvis da<br />

ofisis gasaRebis Casabareblad misaRebSi<br />

SevCerdi. ninka fanjrisken mibrunebuli<br />

magidis kideze Camomjdariyo<br />

da telefonze laparakobda.<br />

yavis Wiqa Seni iyos-meTqi, vaniSne da<br />

Sublze vakoce. verafers mixvda,<br />

laparaki ar Seuwyvetia, ise damawia<br />

gzaSi haerovani kocna. im Rames ar<br />

dameZina, tansacmeli da wignebi pirdapir<br />

sabargulSi Cavyare da gaTenebamde<br />

davtove qalaqi...


4 literaturuli gazeTi<br />

poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

yanisguls erTi yayaCo<br />

eTeros<br />

yanisguls erTi yayaCo<br />

wiTs. wiTlis qebad anTia.<br />

marto lamazi ar eTqmis,<br />

mimgvanebula ganTiads.<br />

mzis Citia Tu yvavili,<br />

frTed rom eSleba furceli?<br />

Jamiers moilaJvardebs<br />

gulisCqamiviT ucebi...<br />

wiTs. wiTs da imis sinaTle<br />

yanisguls adevs samanad.<br />

numc dalevia wyaloba<br />

naqars da namzekabanars.<br />

me dgnalis xe var<br />

Sebusvili JruanteliT da<br />

molodiniT<br />

me dgnalis xe var _<br />

gazafxulis bude _ baia...<br />

miverekebi zamTris qarebs yviTeli RinRliT,<br />

da gadaiars<br />

es surnelic wnoris SoltebiT<br />

napob haeris...<br />

zorba zroSi aurzauriT<br />

ros zamTars dazravs<br />

naziarebi sizmris cxeleba _<br />

tyis niskartSi Cateuli sixarulis<br />

yviTeli fTila.<br />

me dgnalis xe var,<br />

me gaxarebT didebiT mosvlas<br />

imisas, visac<br />

sul gazafxuli<br />

hqvia saxelad<br />

da WukebiviT migverekeba<br />

gulis mwvane guburebisken.<br />

Sen roca waxval<br />

mariam wiklauri<br />

ra Tqma unda, Sen roca waxval,<br />

aRaraferi ar darCeba Cemgan xsenebad.<br />

mxolod Senze isaubreben,<br />

Sen dagbraldeba yvelaferi,<br />

rac Tavs gadamxda.<br />

Sens moimeded iqneba yvela,<br />

Seni Zalis moimeded, rom<br />

bolomde mierTguleb, mipatroneb,<br />

ar daanebeb Cems Tavs eSmaks, qajsa da macils,<br />

Sen roca waxval,<br />

isev Seni madlieri iqneba yvela<br />

da erTi kacic ar ityvis qveynad,<br />

ra Zneli iyo Seni ase tareba Cemgan...<br />

bednierebis saxeliT rom sulsa mxdidi,<br />

sunTqvas mikravdi, lukmas maclidi,<br />

guls mikumSavdi...<br />

tanjvis samkauls Cems Txel majaze ise madebdi,<br />

ra iyo xundi an imasTan, an borkili, an eSafoti..<br />

aravin daTvlis metaniebs,<br />

arc cvris wveTebs daiTvlian, arc cremlis wveTebs,<br />

SenTvis gaRebuls...<br />

da roca waxval, isev Seni gza ikurTxeba..<br />

me gza vin momca,<br />

me bilikic ar meqneba gasavleli,<br />

radgan igi var,<br />

visac totiviT Camosajdomad irCeven mxolod.<br />

an arc irCeven...<br />

ise, ubralod,<br />

daRlilobas Camosdeben Zveli sulebi<br />

maT viwro mxrebze,<br />

an TvalebSi usaxldebian..<br />

saTovliebi<br />

tye savsea saTovliebiT.<br />

siCumis fexqveS iSmuSneba<br />

Jangisferi, nanisli neSo...<br />

Tovli ki ar Cans.<br />

arc mova, veWvob.<br />

mec ramdenjer gavsusulvar<br />

gulSi gaSlili saTovliis iisfer Suqze,<br />

mec ramdenjer davlodebivar siTeTris zeims.<br />

mec ramdenjer damicdia siyvarulisTvis.<br />

micqeria maRla da zeviT.<br />

gadafrenilan zamTrispirulze weroebis gundebi da<br />

CauvliaT xmaurian marekebs tyispirs...<br />

dro mova<br />

Tqveni nacvariT ganakver<br />

mTis ferxTiT CamogijdebiT.<br />

giocebT, cqera ara mRlis.<br />

daxvalT samyaros sizmrebi.<br />

miwa ar gibamT fesvebiT,<br />

ra giSavT, dixarT, nislebo.<br />

nagiSral Rames gahyvebiT<br />

Tu dilis frTebad iSlebiT.<br />

egeb, agxsnaT da migixvdeT,<br />

egeb vivargo misanad.<br />

Tqven ki zevidan damZaxiT:<br />

CveniT nasveli miwa xar.<br />

nu Sinaurob, arc egre<br />

saiole varT saTqmelad.<br />

mivdi-movdivarT xilulis<br />

uxilavs gadasadgmelad.<br />

Cvenc bevri ara viciT ra,<br />

xan wvimas vdivarT sakmevlad,<br />

xan vdgavarT elvis karvebad,<br />

xan daRlili cis sageblad.<br />

xanac vTamamobT, vaSinebT<br />

mTas saidumlos gamxeliT.<br />

xan eqo dagvdis qariSxlis,<br />

rogorc devebis namReri.<br />

nu ginda Cveni Zieba,<br />

CvenTvis saxelis darqmeva,<br />

dro mova, Cvenad iqcevi,<br />

Senc am mTis wverebs daqelav...<br />

xaxvis furclebi<br />

zRapris karidan gamosagnebad<br />

xaxvis furclebs yridnen bilikze.<br />

devTadedasac poulobdnen,<br />

Tavs aRwevdnen urCxulebis sabrZanebels<br />

mamis saxlidan dakargulebi.<br />

gamoqvabulis av sulebTan datyvevebulni<br />

Zmas sikvdilidan amoyavda<br />

xaxvisfurclis abjris amara...<br />

an qari rogor ar fantavda im xaxvis furcels,<br />

an niblia Cits ar mihqonda gazafxulispirs<br />

budeebis amosagebad?<br />

mec ramdenjer mivyolivar xaxvis furcels,<br />

mec ramdenjer miZebnia <strong>Cemi</strong>ve Tavi zRapris bilikze...<br />

fexi niavze damcdenia,<br />

gadavyolilvar haeris ufskruls<br />

angelozebis manaTobeli frTis CqerebSi,<br />

xan tyeebis fesvebis CrdilSi davkargulvar,<br />

tbebis mxareSic movxvedrilvar da lelqaSebSic.<br />

Tvals vacecebdi, arsad Canda niSani mcirec.<br />

an am qariSxlebs ra furceli gauZlebda,<br />

vin SeZlebda maT mikemsvas Cvens savalze,<br />

an vin gvyavda Cven amxela dardis mowile?<br />

an simarTle ra gvinaxavs, sad Segvxvedria?!<br />

RmerTiviTaa Cveni simarTlec...<br />

xaxvis furclebi...<br />

sisxlis wveTebi...<br />

arc wvima Slis da arc qaria imis wamRebi,<br />

verc Citi kenkavs, lodic ar iwovs.<br />

ra bWeni unda daemsxvria,<br />

suli unda daeRwia, unda evlo<br />

da daewyo ukuRmidan waRma piri<br />

sicocxlis da siyvarulisa...<br />

xaxvis furceli, aba, amas ras eyofoda?!<br />

enTo cecxli keraze da dedaboZi totebs Slida,<br />

samoTxemde Ceros mainc rom mieRwia,<br />

da sizmari jvris tans xedavda imis TvalebSi,<br />

vinc cecxlidan gamoRwevas cdilobda CvenTvis,<br />

sakuTari sisxlis vardebiT,<br />

is zRapari sinanulisa rom arasodes dagvviwyeboda.<br />

romeli ufro meti iyo, ufro marTali?<br />

romeli ufro mZime iyo, ufro sagmiro?<br />

siyvarulis Tu SiSis zRapari?<br />

xaxvis furcelSi gviRebavda mkvriv cremlebs da<br />

axal mTvareze RameebSi dagvatarebda<br />

cecxlis mwyemsebs<br />

erTi sxivis saZebnelad ukuniTi ukunisamde...


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

5<br />

gazafxuls rom ar egonos...<br />

nu gegoneba aRar geli,<br />

veRar gamCnev,<br />

aRar maRelveb.<br />

veRarc ki vgrZnob, fexakrebiT rom Semodixar,<br />

rom Camojdebi, iq, sadac Tavi geguleboda.<br />

sadRaa <strong>Cemi</strong> Jruantelis safrTxobelebi...<br />

aRarsad dganan mSier Citebis dasafeTeblad.<br />

xedav, atmebmac lamisaa amoiyvavaon ubeebi,<br />

yvavian msxlebic, alublebic, vaSlic ayvavda.<br />

me jibriT totic ar Semomaqvs saxlSi wyalobad.<br />

Wermis yvavilebs ra xania qarebs vatan<br />

galavnebis amosakirad.<br />

albaT verc xvdebi, rom CvevaSi gadamezarde,<br />

mixarixar, mixarixar da baRis nacvlad<br />

bazrisaken miveSurebi,<br />

rom WinWari da satacuri movzido saxlSi.<br />

larnakis nacvlad qvabebs varCev,<br />

davapuro unda jalabi.<br />

eh, gazafxulo,<br />

rom ar gegonos aRar geli, aRar miyvarxar,<br />

Cems fanjaraSi nacarqaTamas surnels rom igrZnob,<br />

modi axlos da Seneburad waiRiRine,<br />

iqneb rogorme gamityuo amwvanebuli Tvalebidan.<br />

iqneb, zamTarsac<br />

yvavilovan xaraCoebs rom Semoavleb,<br />

mec maiZulo, wagikra xeli,<br />

erTi dRe mainc mivaSeno siyvarulisa...<br />

ra mdidrebi varT<br />

ra mdidrebi varT,<br />

ramdenia saTenebeli,<br />

samrTelebeli,<br />

ramdenia sayvarebeli,<br />

sabralebeli,<br />

dammarTebeli,<br />

amanTebeli,<br />

saocebelic ramdenia,<br />

saocnebelic,<br />

ra mdidrebi varT.<br />

an sxvis TvalSi Ratakebad raRato vCanvarT?!<br />

marto sevdaze imdeni maqvs Tia-nuJrebi,<br />

marto gulze imdeni maqvs tkivilis koJri,<br />

da sinidisis mSobliuri landSafti xom<br />

savse aris eroziiT,<br />

nasaxlariT,<br />

nasaflavariT...<br />

Rirsic ki var, martoobaSi Camivardes Tvali,<br />

CamerRves...<br />

Rirsic ki var,<br />

Cem saxelze Rrublis fTilac<br />

ara wvimdes asamwvaneblad<br />

sulgaCexil xatis tyeebSi.<br />

arada. marTla ra mdidrebi varT,<br />

ramdeni gvaqvs sakeTebeli,<br />

saRmerTebeli,<br />

ramdeni gvaqvs saeWvebeli...<br />

vin davajero, rom sayidelic araferia<br />

ra ar viyide...<br />

sul pirvelad batibutis wiTeli burTi,<br />

yvelaze tkbili.<br />

veeberTela tomaraSi Cayrili da<br />

Cvens quCaze atarebul-Catarebuli.<br />

ra ar viyide...<br />

meored joxze Seskupuli tkbili mamalo,<br />

egec Cvens lamaz qvafenilze<br />

atarebul-Catarebuli.<br />

es quCa savse iyo TeTri akaciebiT.<br />

batibutis da mamalos yidva Tu ar SemeZlo,<br />

yvavilebis sitkboc kmaroda imisaTvis,<br />

rom gazafxuls Tavi marto ar egrZno da<br />

amyoloda sixarulSi, romlis yidvac<br />

arasodes damWirvebia.<br />

ra nayini, ra sawepi, ra plastmasis Tojinebi,<br />

ra qvabebi, ra fanqrebi, ra maqmanebi,<br />

ra mZivebi, ra broSebi, finikis xurma,<br />

ingiruli rveulebi,<br />

Saqris bambis tkbili aguri _ iaRllibuRli...<br />

ra ar viyide,<br />

ra mzesumzira, ra donaldo,<br />

Ria baraTebs Tvla ar hqonda,<br />

werilebis lamaz konvertebs.<br />

gadavdiodi ocnebidan ocnebaSi, rom erTxelac<br />

gavizrdebodi, sadido filmebs vnaxavdi da<br />

Seyvarebuls vakocebdi,<br />

arc obobebi SemaSinebdnen<br />

da viyiddi namdvil manqanas, namdvil jinsebs,<br />

namdvili fuliT namdvil beWeds viyiddi da<br />

SvilTaSvilebs samaxsovrd davutovebdi...<br />

ra ar viyide imis mere,<br />

ra fuli ar meWira xelSi,<br />

sxvadasxva gerbiT, saxeliT da feriT Semkuli,<br />

ra ar viyide,<br />

xuTi tona kartofili, stafilo, fqvili,<br />

Svidi tona mwvanili da balax-bulaxi,<br />

tona lobio, tona rZe da tona zeTi, tonac muxudo,<br />

Spalieri, jinsi, qurTuki, ra ar viyide,<br />

didi qvabi, didi baliSi, Taro, karada,<br />

Jurnal-gazeTi,<br />

viRas axsovs qafenilze atarebul-Catarebuli<br />

mamaloebi...<br />

Warxali, xaxvi, cximi, fxvnili, tomati, vaSli...<br />

kidev kargi rom am drosaviT ar ileva xeli saqmeSi.<br />

ai, beWedi ki, ver viyide...<br />

SvilTaSvilebs ra davutovo,<br />

riT Sevimko carieli, damWknari xeli,<br />

pirjvrisweras rom ver audis...<br />

vin davajero,<br />

rom sayidelic araferia...<br />

an is TeTri akaciebi sadRa vnaxo,<br />

totebze tkbili mamaloebiT<br />

batibutis mrgval planetaze amozrdilebi...<br />

mapatieT<br />

patiebas gTxovT yvelafrisaTvis,<br />

Cemo SimSilo,<br />

siRatakev,<br />

uZlurebav,<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom verasodes gagamzeureT<br />

RvTis sinaTleze.<br />

ver SevZeli Tqveni tareba<br />

sulis mWvirvale samkauliviT.<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom jibeSi veZebdi xurdas,<br />

jamSi lukmas,<br />

saxlSi siTbos,<br />

karadaSi lamaz samosels.<br />

gTxovT, mapatioT,<br />

rom xelebSi veZebdi Zalas,<br />

horizontze mziuri koSkis qongurs veZebdi,<br />

saxls valagebdi ganuwyvetliv stumris lodinSi,<br />

da roca viRac mikakunebda,<br />

verasodes migamsgavse, Cemo ufalo...<br />

Senc momiteve, siyvarulo,<br />

rogor gtanje, rogor gawvale,<br />

erTxelac ver giSinaure,<br />

sul gazafxulze rom gelodi,<br />

Sen ki zamTris TeTri sizmari iyavi Turme...<br />

gTxovT, mapatioT, rom dagtanjeT, ocnebebo,<br />

Zvel tkivilebis erTgulebiT,<br />

sevdiT, SiSiT da sixarbiT,<br />

rom sicocxle imaze meti msurda yovelTvis,<br />

vidre Tavad viyav cocxali.<br />

gTxovT, mapatioT, Tqvenc, dReebo, ganucdelebo,<br />

sulo, simSvidis artaxebSi nananavebo,<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom ver gagkvebeT <strong>Cemi</strong> sicocxlis xmela yuaTi,<br />

cremlic ver gasviT.<br />

gulis budidan gadmovardnilo<br />

amaoebis moSiSaro wamis bJitebo.<br />

wuTadac rom ver gaqcieT,<br />

aramc Tu drod, aramc Tu Jamad!<br />

dafarva<br />

Tovs.<br />

faravs miwas, cas, mdinares,<br />

ezoebis mozaikiT naxat samSoblos,<br />

faravs saflavebs _<br />

am samSoblos saojaxo albomebis<br />

qvaze nakveT saniSnebis uTvalav wyebas,<br />

faravs dafleTil sicarieliT dakemsil tyeebs,<br />

faravs sipebs da nasoflarebs,<br />

faravs firniSebs, banerebs da<br />

plakatebis uazro zuzuns,<br />

faravs sixSires sivrceebSi mimofantulebs,<br />

faravs budeebs – gazafxulis nawer werilebs,<br />

faravs Savidan gamouxsnel<br />

siferades Cveni samosis,<br />

faravs rux-rux bazrobebSi<br />

narinjisfris gaugebrobas,<br />

da uxaria, uxaria Tavisi Tavi,<br />

rogorc pirveli kbilis daWera _<br />

pirveli Zala da dasturi dedis jobnisa.<br />

aseTia axla es Tovli.<br />

TiTqos elis, rodis vikivlebT<br />

sixaruls da tkivils Tanabrad,<br />

rodis mivuSvebT gasazrdelad da<br />

yvavilebad rodis iqceva,<br />

rom siTeTreSi Cayursul ferebs isev daerqvas<br />

Tavis daRweva siCvilidan da sikvdilidan,<br />

sanam isev davifarebiT...<br />

babuawveras samyaro<br />

dilidanve<br />

suls vuberav irgvliv yvelafers.<br />

sulisberviT daiwyo RmerTmac:<br />

jer grZel Rames ubera suli da<br />

sibnele gaacala.<br />

mere dilasac uberes suli,<br />

mdumareba gaacala<br />

da gamoCndnen Citebi...<br />

da sulismbervelic gabevrda.<br />

gazafxuls uberes suli da<br />

simwvane gaacales.<br />

zafxulsac uberes suli da<br />

mwife Tavelebi gaacales.<br />

Semodgomasac uberes suli,<br />

nayofi gaacales.<br />

tyeebs uberes suli,<br />

foTlebi gaacales.<br />

mec miberes suli,<br />

sityvebi gamacales,<br />

wlebi gamacales,<br />

Tmis bululic ki...<br />

Cems dros wamebi gaacales,<br />

Cems sivrces frTebi...<br />

ramdeni rame gagvacales,<br />

ramdeni vinme.<br />

aRar CamovTvli,<br />

ramdeni rame gaacales Cems samSoblosac<br />

sulis berviT, sulis amoxdiT...<br />

babuawvera, maswavle, aba,<br />

ase ganZarculs, ase SiSvels<br />

ar Semrcxves RmerTis?<br />

da meubneba babuawverac:<br />

ukanve moxval mag sulis berviT,<br />

nu geSinia...


6 Canawerebi<br />

literaturuli gazeTi<br />

* * *<br />

...<strong>Cemi</strong> da Cemze erTi wliT ufrosi<br />

disSvilis, Sorenas saziaro sixaruli<br />

xaSuris pionerTa saxlis mxatvruli<br />

kiTxvis wrea, Tiniko koSkaZesTan, sadac<br />

erTad davdivarT da Tiniko maswavlebeli<br />

aTasnar leqss gvaswavlis<br />

gamoTqmiT. marTali rom vTqva, me<br />

xmamaRla leqsebis kiTxva ar miyvars,<br />

Sorenas ki SeuZlia, mTeli stumarmaspinZeli<br />

situaciurad, rolebSi waikiTxos.<br />

me ki ufro liana maswavlebelTan,<br />

liana tatiSvilTan misvla mixaria<br />

xolme, musikaze. Tavis droze deda<strong>Cemi</strong>s<br />

daJinebuli moTxovniT daviwye xa-<br />

SurSi fortepianoze siaruli da<br />

paralelurad movxvdi liana tatiSvilis<br />

sabavSvo ansamblSi, romelsac<br />

CemTvis ucnauri saxeli `diskanti~<br />

hqvia da romelsac me Cemeburad `niskartad~<br />

`vTargmni~, Tumca vici, rom<br />

`diskanti~ sinamdvileSi biWunas yvelaze<br />

maRal, wkriala xmas niSnavs.<br />

gansakuTrebiT xuTSabaTi miyvars,<br />

radgan am dros liana maswavlebelTan<br />

Sin mivdivar solfejiosa da musliteraturis<br />

gakveTilze. am dros mTeli<br />

samyaro ixsneba CemTvis _ namdvili<br />

musikiT tkboba da sxva aTasgvari codna,<br />

romelsac lianas meti veravin gaswavlis.<br />

TviTon namdvili qariSxalia<br />

liana _ uniWieresi musikosi, romelic<br />

mxolod profesiuli uiRblobis<br />

gamo aRmoCnda xaSurSi da axla Tavs<br />

aq ise grZnobs, rogorc Wiqa wyalSi.<br />

is aris yvelaze araordinaruli<br />

adamiani, vinc aqamde minaxavs. arafrad<br />

agdebs `xaSuris kanonebs~ da mxolod<br />

musikis udides suls emorCileba.<br />

magram jadosnur samyaroSi SesaRwevad<br />

yovelTvis unda gadaixado raRaca<br />

safasuri da lianasTan xuTSaba-<br />

TobiT misuls ori dabrkolebis gadalaxva<br />

miwevs _ erTi misi yovlad saZageli<br />

finiaa, romelic mudmivad fexebSi<br />

metaneba da erTic kidev `aucilebeli~<br />

maTlafa wvniani.<br />

saqme isaa, rom ramdenime wlis win<br />

dedam daiCivla liana maswavlebelTan:<br />

Zalian uWmelia es biWi, ra ar viRone<br />

da pirs arafers akarebso da imis Semdeg<br />

liana wlebis ganmavlobaSi masTan<br />

misuls maiZulebs cremlebTan erTad<br />

vylapo misi gakeTebuli ugemrielesi,<br />

magram CemTvis mainc sazizRari supi.<br />

kidev erTi ram, razedac liana<br />

gamudmebiT miCiCinebs, <strong>Cemi</strong> siarulis<br />

ucnauri maneraa, romlis gamosasworebladac<br />

zogjer metad originaluradac<br />

irjeba: magaliTad, quCaSi<br />

Soridan momkravs Tvals, damiZaxebs,<br />

giorgio da Cemken zustad Cemnairad,<br />

ClaxuniT wamova.<br />

SemTxvevas ras uzam? _ qariSxali<br />

uceb SeiZleba yvelas daatdes Tavs,<br />

magram masTan vcdilob, Tavi vakontrolo...<br />

swored lianasTan movismine pirvelad<br />

edit piafis Zalian kargi Canaweri<br />

da mivxvdi, Tavisi ganumeoreblobis<br />

miuxedavad, vis hgavda yvelaze<br />

metad es ucnaurad sayvareli qalbatoni:<br />

is aris namdvili piafi _ xaSur-<br />

Si, beRura _ yinvis saSinel marwuxeb-<br />

Si...<br />

lianas mezoblad murad mTvareliZe<br />

cxovrobs. mas da mis meuRles,<br />

araCveulebriv eqims nana kakiaSvils<br />

ori Svili hyavT: patara TaTia da<br />

masze umcrosi mindia. es bavSvebi gansakuTrebulad<br />

miyvars da, ra Tqma<br />

unda, muradis deda qalbatoni evgenia,<br />

romelic gvarad lobJaniZea, gvenaTesaveba<br />

da amis gamo me `Jenia mamidas~<br />

veZaxi. marTalia, murads amaze ironiulad<br />

eRimeba, magram `Jenia mamida~<br />

namdvil mamidebze metad Tu ara, naklebad<br />

ar miyvars. muradi xom saerTod,<br />

<strong>Cemi</strong> idealia: araCveulebrivi poeti,<br />

mecnieri, xaSuris rkinigzis mesame sa-<br />

Sualo skolis direqtori, romelic<br />

jer kidev <strong>Cemi</strong> mSoblebis sicocxleSi<br />

gavicani, roca <strong>Cemi</strong> ori leqsi pirvelad<br />

daibeWda xaSuris raionul gazeT<br />

`gamarjvebis gzaSi~.<br />

am leqsebis dabeWdva saerTod<br />

Zalian sasacilo ambavi iyo.<br />

muzam Zalze adreul asakSi Semawuxa<br />

gamomcemloba `inteleqti” cota xanSi `Canawerebis~ seriiT gamoscems<br />

poetisa guram da mTargmnelis doCanaSvili giorgi lobJaniZis wigns `<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong>~. manamde<br />

mkiTxvels vTavazobT ramdenime Canawers am wignidan.<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />

Tali giTxraT, me araferi maxsovs, magram<br />

rogorc axla TviTon gogi ixsenebs,<br />

rom ukiTxavs, aba axla ras kiTxulobo:<br />

miTqvams, gogebaSvilis mesame<br />

toms-meTqi. imas hgonebia, vityuebodi<br />

da CamZiebia, aba, ra weria mag mesame<br />

tomSio da me TiTqmis zepirad momiyolia<br />

gogebaSvilis pedagogiuri werilebi.<br />

kidev erTi fraza, romelic maSin<br />

sruliad paTetikurad wamomisvria da<br />

razec gogi dRemde damcinis, iyo is,<br />

rom SekiTxvaze, aq es da es saxe ase ratom<br />

giweriao, mimigia: `ici, ra, Cven,<br />

poetebi, sul sxvanairad vxedavT samyaros-meTqi~.<br />

imis Semdeg gogi, ramdeni Semxvdeba,<br />

sul amas gaiZaxis `Cven, poetebio~,<br />

magram marTali giTxraT, me eWvi mepareba,<br />

rom es fraza mekuTvnodes, radgan<br />

imdenad moridebuli bavSvi gaxldiT,<br />

amis Tqmas ucxo adamians verasdros<br />

Sevbedavdi. xolo Tu vTqvi, es<br />

imas adasturebs, rom im wuTas Zalian<br />

stresul mdgomareobaSi viyavi.<br />

ase iyo Tu ise, daitova gogim es<br />

<strong>Cemi</strong> dasta da iqidan ori leqsi aar-<br />

Cies, romelic 1986 wlis 11 ivliss<br />

gazeT `gamarjvebis gzaSi~ daibeWda.<br />

imave saRamos, soflis fostalionma,<br />

Jenia Zalom, sul frial-frialiT<br />

mogvirbenina gazeTi, romelmac moiara<br />

ojaxis yvela wevri da sabolood<br />

samudamod daido bina deda<strong>Cemi</strong>s winsafris<br />

jibeSi.<br />

dedas ufro is uxaroda, rom giJi<br />

ki ara, poeti aRmovCndi... mama<strong>Cemi</strong>sTvis<br />

poetobac didi veraferi SeRavaTi<br />

iyo, magram mainc welSi gaimarTa, radgan<br />

amiT Cems ucnaurobas ase Tu ise<br />

raRac patara gamarTleba mainc moe-<br />

Zebna...<br />

ufro didi sixaruli ki meore dRes<br />

meloda Turme, roca imave Jenia Zalom<br />

axla ukve depeSa mogvitana, maSindeli<br />

sruli wesis dacviT, kirilicaTi<br />

akrefili qarTuli sityvebi: äèäè<br />

ñèõàðóëèò öàâèêèòõå òêâåíè ëåêñåáè,<br />

àóñèëåáëàä ãíàõàâò. Ìóðàä Ìòâàðåëèäçå.<br />

`Cven yovelives vxedavT ara imgvars, rogoric aris,<br />

aramed iseTs, rogorebic Tavad varT...~<br />

Talmudi<br />

nazia anu maSindeli pirveli saSualo<br />

skola yvelafers merCivna. saocrad<br />

miyvarda <strong>Cemi</strong> klaselebi da maTTan da-<br />

Sorebas verafriT avitandi. soflis<br />

skolidan gadmosuli, Tavis droze, am<br />

klasma Zalian kargad mimiRo da axla<br />

<strong>Cemi</strong> gogo-biWebis Tavs araferi merCivna.<br />

Tan morigi Seyvarebulic klasSive<br />

myavda da aba, imas muradSi rogor gadavcvlidi?!<br />

siyvarulebze cota ufro merec<br />

SeiZleba laparaki, magram mTavari<br />

mainc is iyo, rom saukeTeso maswavleblebi<br />

myavda. Cveni klasis damrigebeli<br />

Tamar gagniZe istorias gvaswavlida.<br />

skolis direqtori lia ebanoiZe<br />

germanuls, neli fcqialaZe _ fizikas,<br />

ciala beriZe _ rusuls, lili cxovrebaSvili<br />

_ maTematikas, meri xarabaZe<br />

_ biologias. <strong>Cemi</strong> gamokveTili<br />

interesebis gamo ki yvelaze kargad,<br />

cxadia, qarTulis maswavleblebs vewyobodi:<br />

mexuTe-meeqvse klasSi _ marina<br />

cicqiSvils, romelic meSvide<br />

klasidan meTerTmetes CaTvliT<br />

CemTvis sruliad gansakuTrebulma adamianma<br />

fati kurtaniZem Secvala.<br />

fatis maswavleblobamdec kargad<br />

vicnobdi. jer kidev meoTxeklaselis<br />

leqsebis Casawerad radiodan xaSurSi<br />

Camovida misi kurseli qeTevan (saqine)<br />

onikaSvili _ fereidneli gurji,<br />

romelic fereidnelebis pirveli Camosaxlebuli<br />

talRis Svili iyo, 14 wlidan<br />

saqarTveloSi gazrdili da Cveni<br />

universitetis filologiuri fakultetis<br />

kursdamTavrebuli. maSin Cven-<br />

Tan qeTinos fati kurtaniZec mohyva<br />

Tavisi 4 wlis giorgi kereseliZiT da<br />

mas Semdeg fati kurtaniZe da misi<br />

ojaxi <strong>Cemi</strong> meore ojaxic gaxda.<br />

ufro sworad, es Zia giorgi kurtaniZisa<br />

da maro deidas _ mariam konstantinovis<br />

didi ojaxi iyo: fatiT,<br />

darejaniT, giorgiT, murmaniT, mere ki<br />

tuxoTi da TevdoreTi...<br />

ojaxSi, ra Tqma unda, mTavari giorgi<br />

Zia iyo _ saocrad keTili, magram<br />

sityvaZunwi kaci, romelic mxolod<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

da ufro metad Seawuxa <strong>Cemi</strong> mSoblebi<br />

da debi, romelTac ver gaegoT, ra memarTeboda.<br />

ratom maZlevda sicxes<br />

Zalian xSirad da mere dro da dro<br />

ratom viketebodi da vjRabnidi raRacebs.<br />

mokled, sakmarisad rom vjRabne<br />

da leqsebis karga gvariani dasta damigrovda,<br />

<strong>Cemi</strong> debidan yvelaze moxerxebulma<br />

da yoCaRma gadawyvita, rom am<br />

ganZis mxolod ojaxis sakuTrebad datoveba<br />

aRar SeiZleboda da xaSuris<br />

raionuli gazeTis redaqciaSi gadamiZRva.<br />

raionuli gazeTis redaqtorma<br />

gagvacno Tavisi TanaSromeli gogi<br />

gogolaZe da gviTxra: ai, es kaci dagakvalianebTo.<br />

mec damsva `Zia gogim~<br />

(rogorc maSin da merec karga xans<br />

veZaxdi) da didi moTminebiTa da siyvaruliT<br />

gamomkiTxa yvelaferi. mares<br />

nabaxtevis masStabebisaTvis ukve<br />

msoflio aRiareba iyo.<br />

`aRiarebaze~ mTavari ki is aris, rom<br />

muradi amis Semdeg CemTvis namdvil<br />

maswavleblad iqca. <strong>Cemi</strong> _ pirveli<br />

skolidan_ gamosuli misi _ rkinigzis<br />

mesame_ skolisaken miviCqarodi da<br />

Tan axal-axali leqsebi mimqonda. murads<br />

SeeZlo udidesi sixaruliT<br />

ekiTxa es <strong>Cemi</strong> umwifari nawerebi da saa-<br />

TobiT esaubra CemTan poeziasa da literaturaze.<br />

axla mikvirs, rogor SeeZlo<br />

isedac uamravi movaleobiT gada-<br />

Rlil adamians ase moTminebiT, sixaruliT<br />

edevnebina Tvali <strong>Cemi</strong> nabijebisaTvis,<br />

ase yvelafriT dainteresebuliyo<br />

da CarTuliyo Cems bedisweraSi.<br />

mogvianebiT, erTxel SemomTavaza<br />

kidec, iqneb Cems skolaSi gadmoxvide<br />

saswavleblado, magram me kategoriuli<br />

uari vuTxari, radgan xaSuris gimmzeriT<br />

mogefereboda. aseTi mofereba<br />

marto Zia giorgis SeeZlo. arasodes<br />

dauwyia imisi mtkiceba, rogor vuyvardi.<br />

arada, yovelTvis vgrZnobdi da<br />

sul mindoda meyurebina, ras saqmianobda<br />

ezoSi. es mTeli siamovneba iyo:<br />

saqmeSi Cafluli Zalian keTili adamiani,<br />

romelic garSemo sinaTles asxivebda.<br />

Zia giorgis stalini uyvars da Cveni<br />

anu axalgazrdebis didi protestis<br />

miuxedavad, mainc personalurad svams<br />

xolme mis sadRegrZelos.<br />

qveyanaSi ki erovnuli moZraoba da<br />

zviad gamsaxurdias ideebi mZvinvareben<br />

da Cven Zia giorgis tuCsac ki<br />

vubzuebT: ra dros stalinia, magan<br />

dagvaqcia! `Cven unda vsdioT axla sxva<br />

varskvlavs, Cven unda Cveni vSvaT myoofadio...~<br />

ilia WavWavaZes viSveliebT<br />

da sxvisa ar vici, magram me piradad im<br />

skolis periodSi namdvilad ara maqvs<br />

ilia WavWavaZe kargad wakiTxuli.<br />

giorgi Zias Seupovrobis miuxedavad,<br />

kamaTi ar sCvevia da gviTmobs. Cumdeba,<br />

Tumca ise gviyurebs, am mzeraSi yvelaferi<br />

igulisxmeba...<br />

maro deida ufro aqtiuri sikeTe<br />

gaxlavT. Tu gindaT gaigoT, ras niSnavs,<br />

qarTuli sityva `javari~, amdeni<br />

xnis merec maro deida unda naxoT da<br />

zustad mixvdebiT, ra igulisxmeba ama-<br />

Si.<br />

xmauriani,mSfoTvare da daudgromelia.<br />

<strong>Cemi</strong> stumrobisas, xom aRar<br />

icis, rogor masiamovnos. sul raRacas<br />

akeTebs, misi TaTarberakisnairi Ta-<br />

Tarberaki ki, SeiZleba iTqvas, arsad<br />

miWamia!<br />

fatim pirveli Sexvedrisas rabindranaT<br />

Tagoris wigni maCuqa, SigniT<br />

raWuli yoCivardebiT Caxvavebuli.<br />

raWaSi Turme yoCivardas `kawarkuwuros~<br />

eZaxian da mas Semdeg fatmansac<br />

SerCa Cemgan es saxeli. yvelaze sayvareli<br />

kawarkuwuroa am qveynad! Tagoris<br />

ydaze ki aseTi warweraa:<br />

`sicocxle niWad gveniWeba~ _ es<br />

sityvebi am wignSi Segxvdeba, ai esec:<br />

`Cven SecdomiT wavikiTxavT xolme<br />

cxovrebis wigns, vambobT kia, rom igi<br />

gvatyuebs. me mjera, ise icxovreb, sicocxles<br />

siyvaruliT aavseb da gaamSveniereb...~<br />

raWuli kawarkuwuroebi gaxma, magram<br />

yavli ar gasvlia am rCevas: vcdilobdi<br />

mivyolodi... ar vici ki, ramdenad<br />

movaxerxe...<br />

* * *<br />

kurtaniZeebis garda, xaSurSi<br />

kidev erTi ojaxi da sami Tu oTxi kulturuli<br />

dawesebuleba maqvs, sadac<br />

xSirad vtrialeb. erTi mayvala xaCiZis<br />

saxlia. iq mayvala da misi vaJi giga cxovroben.<br />

giga Cemze oTxi wliT ufrosia<br />

da Turme eWvianobs, dedas eubneba,<br />

giorgi ufro metad giyvars, vidre meo.<br />

mayvala raionuli gazeTis redaqtoris<br />

moadgilea da uamravi saqme aqvs,<br />

magram iSviaTad naxavT masze ufro<br />

xalisian da mudmivi ZiebebiT Sepyrobil<br />

adamians. araCveulebrivad esmis<br />

poezia da TviTonac wers patar-patara<br />

marginaliebs, romelsac TiTqmis<br />

aravis uCvenebs. ise, mSvenieri Canawerebia.<br />

mayvalas uyvars yvela, gansakuTrebiT<br />

ki ori adamiani _ zura<br />

kiknaZe da tariel xarxelauri. zura<br />

misi Zvirfasi leqtori iyo, tarieli<br />

_ misi studentobis droindeli<br />

Zmadnafici. tarielis leqsebi swored<br />

mayvalasgan da gogisgan vici zepirad.<br />

mayvala ki dapirebulia, rom gazafxulze<br />

tarielTan simonianTxevSi wamiyvans<br />

da Cems sayvarel poets piradad<br />

gamacnobs.<br />

mayvalam Zalian artistuli Txoba<br />

icis. Txrobisas misi Cveuli frazaa _<br />

`ar vaWarbeb!~ _ magram Cveulebrivi,<br />

merkantiluri adamianisaTvis, ra Tqma<br />

unda, es monaTxrobi bevri ramiT hgavs<br />

gadaWarbebuls... marto me da mayvalam<br />

viciT, rom rasac axla da am wuTas<br />

miyveba, SeTxzuli ki ara, sruli simarTlea...<br />

is aseTia da samyarosa da, rac mTavaria,<br />

xaSurs aiZulebs, aseTi miiRon.<br />

diax, nu gagikvirdebaT: xSirad sam-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

yaros moTviniereba ufro iolia, vidre<br />

xaSurisa da mayvalam SeZlo, am patara,<br />

yru da pirquS qalaqSi Tavisi<br />

wili poezia aeyvavebina...<br />

mayvalas patara binaSi TiTqmis mTeli<br />

xaSuris inteligencia ikribeba.<br />

aravis ulxins, iseTi droa, magram adamianebs<br />

erTmaneTis naxva da erTmaneT-<br />

Tan yofna jer kidev uxariaT. mayvalasTan<br />

TiTqmis ganuyrelad aris mzia<br />

maRaldaZe _ xaSureli poeti da mxatvari.<br />

ar vici, romlis ideaa, me mgoni,<br />

ufro mzia maRaldaZisa, magram erTxans<br />

es jgufi spiritualizmma `gaitaca~:<br />

TefSs atrialeben da arian erT ambavSi...<br />

mec, <strong>Cemi</strong> meocnebe naturis gamo,<br />

msgavsi ambebi Zalian mainteresebs da<br />

arcerT `TefSis trials~ ar vakldebi,<br />

Tan gulwrfelad rom giTxraT, am<br />

yvelafrisa Zalian meSinia. magram<br />

rogor ginda cdunebas gauZlo, roca<br />

mzia maRaldaZe Cabnelebul oTaxSi, ar<br />

meti arc naklebi, ilia WavWavaZis suls<br />

gamoiZaxebs da idumali xmiT hkiTxavs:<br />

rodis gaTavisufldeba Cveni tanjuli<br />

qveyana dampyroblebis marwuxebisagan?<br />

uceb tortmaniT daiZvreba sanTliT<br />

gaxurebuli lambaqi, jer m-sTan miva,<br />

mere a-sTan, mere l-sTan da bolos e-<br />

sac rom miadgeba, mTeli es spiritualuri<br />

sazogadoeba SvebiT amoisunTqavs:<br />

`male!~<br />

marTalia, yvelas erTmaneTze<br />

epareba eWvi, rom TefSs swored is, sxva<br />

atrialebs, magram saboloo sixaruli<br />

imdenad didia, rom yovelgvar eWvs<br />

aqarwylebs: Cven didi ilias suli<br />

dagvelaparaka da gviTxra, rom male<br />

gavTavisufldebiT.<br />

xolo iq myofTagan me mainc imiTi<br />

ganvsxvavdebi, rom sxvebis garda, Cems<br />

TavSi ufro mepareba eWvi. dResac ara<br />

var darwmunebuli: iqneba imdenad<br />

viyavi monusxuli ideiT, rom lambaqs<br />

im wuTas saWiro asoebisaken swored me<br />

veweodi...<br />

faqti is aris, rom mec maTTan er-<br />

Tad gaxldiT CarTuli am yovlad mistikur<br />

saqmianobaSi, romelsac agdebiTa<br />

da iumoriT mxolod gogi gogolaZe<br />

da Tamaz lacabiZe uyurebdnen.<br />

gogi am yvelafers, saerTod, komentaris<br />

Rirsadac ar miiCnevs, Tamaz lacabiZe<br />

_ xaSuris mxareTcodneobis<br />

direqtori _ ki ironiulad gvekiTxeba<br />

saqmis detalebze. raio, mere ilia<br />

maRaldaZem? _ ikiTxavs da eSmakurad<br />

apaWunebs Tvalebs...<br />

erTxel, TefSma, roca saqarTvelos<br />

bedisweris gamo amjerad sulxansabas<br />

suli SevawuxeT, CvenTvis yvelasaTvis<br />

gaurkveveli sityva `mToema~<br />

dagviwera. vkiTxeT, es ras niSnavso da<br />

sulxan sabasave leqsikonis stiliT agvixsna:<br />

`ese ars ocnebai sanukveli, male<br />

axdenili~....<br />

mokled, Cvens sixaruls sazRvari<br />

ar hqonda da me, eTer tabataZe da daTo<br />

wiqariSvili erTmaneTs gadavexvieT...<br />

xolo `mToema~ Cveni koduri sityva<br />

gaxda mamulis TavisuflebisaTvis imperiul<br />

elementebTan uTanasworo<br />

brZolaSi...<br />

Tamazi ki isev icinoda: raio,raio,<br />

sulxan saba maRaldaZem?<br />

Tamaz lacabiZe, marTalia, spiritualizmisagan<br />

Sors dgas da amdenad,<br />

CemTvis iseTi saintereso ar aris,<br />

rogorc vTqvaT, mzia maRaldaZe an<br />

eTeri tabataZe, magram cudi adamiani<br />

namdvilad ar eTqmis. Cven Soris yvelaze<br />

myarada dgas miwaze, magram Tef-<br />

Sis trialisa ar iyos, TiTo axireba<br />

yvelasa aqvs da misi gataceba imxanad<br />

momravlebuli Jurnal-gazeTebis Segroveba<br />

da akinZvaa.<br />

paralelurad, didi rudunebiT<br />

ikvlevs xaSuris raionis istorias da<br />

dimitri yifianis cxovrebasa da moRvaweobas.<br />

`spiritualistebs~ albaT<br />

yvelas sulis gamoZaxebas gvapatiebs,<br />

dimitri yifianis sulis Sewuxebis garda.<br />

ucoloa da xaSureli lamazmanebi<br />

misTvis dnebian, is ki xaSuris istoriul<br />

warsulzea Seyvarebuli da axlandelic<br />

mxolod imitom ainteresebs,<br />

rom aris perseqtiva _ momavalSi isic<br />

literaturuli gazeTi<br />

warsulad iqces...<br />

Cems das xandaxan TbilisSi sabuRaltro<br />

angariSebi aqvs Casatani da amitom,<br />

Cems Tavs, rogorc yvelaze sando<br />

adamians, swored Tamaz lacabiZes<br />

abarebs: cud asakSia, mainc yuradRebiT<br />

iyaviT, araferi daaSavoso.<br />

Tamazic, Sesvenebaze gamoiqceva da<br />

mamowmebs, skolaSi var Tu ara da iseTs<br />

xom arafers vafuWeb, _ magaliTad, sigarets<br />

xom ar vewevi.<br />

amis Semowmebis metad originaluri<br />

meTodi aqvs. skolis ukan gamixmobs da<br />

mkiTxavs: raRac, papirozi ver viyide<br />

da Sen xo ara gaqvs, erTi Reri rom momawevino!<br />

hoda, mec aba, Tamazs sigaretiT<br />

gamaspinZlebaze uars xom ar<br />

vetyvi....<br />

xandaxan, gakveTilebis Semdeg<br />

muzeumSi avyavar da iq erTad vsadilobT.<br />

* * *<br />

biZa<strong>Cemi</strong> meZaxis, givi Zia, sinamdvileSi<br />

mamas biZaSvilia, magram rakiRa<br />

erTmaneTTan axlos cxovrobdnen, amaT<br />

ufro uyvardaT, mgoni, ZmebiviT erTmaneTi.<br />

axlac <strong>Cemi</strong> mSoblebis sikvdilis<br />

Semdeg sul givi Zia da naTela Zalo<br />

irjebian. dRe erTia da aTjer meZaxian.<br />

xan naTela Semova da Semoitans Tavis<br />

gamomcxvar ugemrieles nazuqebsa da<br />

SoTis purebs, xan givi Zia Semoabotebs,<br />

rogora xaro, damxedavs. sul mamaCemze<br />

melaparakeba. aTjer mainca maqvs mosmenili,<br />

rogor gaabriyva ori kaci `vi-<br />

Rac cignis qalma~.<br />

sofelSi boSebi mosulan. mama<strong>Cemi</strong>saTvis<br />

oqros beWdebi SeuZleviaT iafad.<br />

iafobazec fuli saxlSi ar aRmosCenia,<br />

dauZaxia givi ZiasaTvis: `patiosani qali<br />

Cans, Turme uWirs da iafad unda gayidos<br />

amisTana oqrouli. modi, xelidan<br />

nu gauSvebo... givisac gamoutania sami<br />

Tvis danazogi samasi maneTi, CauTvlia<br />

`cignis qalisaTvis~ yalb oqroSi da venaxidan<br />

Sin mobrunebuli naTela ZalosaTvis<br />

uxarebia: naxe, inguSam ra pativi<br />

mca, ra iafad mayidina amdeni ganZio!~<br />

naTela gagiJebula: `is cignis qali<br />

gzaze Semxvda da gana ara! _ gamikvirda,<br />

ras garbis aseTi farTxafurTxiT,<br />

Tan ukan-ukan ras ixedeba-meTqi da,<br />

Turme <strong>Cemi</strong> ojaxi ar dauqcevia! movides<br />

aqa lili, mag inguSas aCvenebs seirsao!~<br />

inguSa mama<strong>Cemi</strong>a. sinamdvileSi ilo<br />

hqvia, magram raWveli papis, erastias,<br />

Serqmeuli saalerso saxeli mTeli cxovreba<br />

SerCa. is ki ara, <strong>Cemi</strong> debidan<br />

zogi dabadebis mowmobaSic ki inguSas<br />

asulad weria...<br />

mama vis ar uyvars, magram marTla<br />

iSviaTad SegxvdebodaT aseTi keTilSobili<br />

adamiani. saerTod, ar maxsovs misi<br />

xmamaRali sityva. ijda TavisTvis, saqmianobda<br />

da uxaroda da uyvarda yvela<br />

da yvelaferi...<br />

`ra moxda mere, kaco!~ _ Cailaparakebda<br />

xolme TavisTvis, roca viRacaze<br />

gagulisebulebi rames mouyvebodnen.<br />

Zalian maRali iyo da Sinisaken momavals,<br />

saxlidan rom gavxedavdi, Soridanve<br />

davinaxavdi xolme.<br />

deda<strong>Cemi</strong>, lili, ki misi sruli antipodia:<br />

tanmorCili, mkvircxli, sixalisiTa<br />

da sicocxlis siyvaruliT<br />

savse.<br />

inguSas flegmaturi bunebis fonze<br />

is namdvili mexia da vai imas, visac Tavs<br />

daatydeba. qarTuli enis TiTqmis dam-<br />

Srali nakadulebi lilis bageebidan<br />

uSreti CqefiT moedinebian. is namdvili<br />

sityvis ostatia da am ostatobas moferebisasac<br />

da brazisasac Sesabamisad<br />

iyenebs.<br />

axlac tyuilad ki ara daimuqra<br />

naTela Zalom, movides jera lilio!<br />

marTalia, mamaCemTan, ZiriTadad,<br />

siyvaruliT ganiaraRebulia xolme, magram<br />

aseT SemTxvevaSi sityvas mainc<br />

gadauSxivlebs.<br />

hoda, naTela ixsenebda: `movida<br />

meurneobidana lili, movuyevi es ambavi,<br />

ai, ase damaqcia Senma qmarma-meTqi da<br />

imana kideva, gana <strong>Cemi</strong> oqroebi iwuxa, ase<br />

miTxra: ra vuyo, qalo, marto inguSas<br />

SeiZleba egonos cignis qali patiosanio!~<br />

aba, maSin ki gaigiJa lilim Tavi, givim<br />

da inguSam Tqveni sabZeli rom gadawveso.<br />

eg rogor iyo-meTqi.<br />

me ar maxsovs eg ambavi da naTela<br />

Zalo sul keTili RimiliT mirakrakebs:<br />

`truba egdo aqa, Cven saxlTana.<br />

givisa virTxa Seumwyvdevia Siga. hoda,<br />

visTvis una daeZaxa. mouxmia inguSai.<br />

ra vqnaTo da ar vici, romelma<br />

moifiqra, magram uTqviaT: modi,<br />

virTxasa cecxli mivunToTo! gana patarebi<br />

arian _ daojaxebulebi arian,<br />

mara Wkua mainc arcerTs ara aq<br />

TavSi. hooda, amouglesiaT trubis<br />

cali piri, dausvelebiaT Cvari, miunTiaT<br />

cecxli da miukidebiaT<br />

virTxisTvina. imasaca uwivlia da ro<br />

ganwarebula, gaungrevia trubis<br />

amolesili piri, udurTia Tavi da Sevardnila<br />

pirdapir Tqven sabZelSi.<br />

agvistos Suaa da bze gvaq yvelas<br />

axali dabinavebuli. ro moedo am<br />

Tqven sabZelsa cecxli, veRaravin veraferi<br />

gaawyo. xuT wuTSi daiwva. sab-<br />

Zels viRa Cioda, guli gviskdeboda,<br />

saxlze ar gadavideso.<br />

lilic gamwarda, mara bzes da sab-<br />

Zels ki ar Cioda, mTeli sofeli imas<br />

iZaxda: giJia es qali, qmars eubneboda:<br />

virTxa ar SegecodaT, mxecebi xom<br />

ar iyaviT? cecxli rogor waukide-<br />

To?!<br />

ui, moispos amisi Tavio! _ gadaxedavs<br />

givi Zias, _ es ari, rac ari, Tore<br />

mamaSeni magas rogor gaakeTebdao...<br />

naTela da givi, ZiriTadad, sul<br />

erTad dadian. amitom mniSvneloba<br />

ara aqvs, romeli Semova pirvelad<br />

ezoSi, male iqve meorec gaCndeba,<br />

TiTqos gverdze sokosaviT amoezardao.<br />

givim icis yvelaze myrali gineba<br />

mTel sofelSi da Tavis codnas<br />

umTavresad naTelas uziarebs orSaurad,<br />

magram uerTmaneTod mainc ver<br />

Zleben da naTela Zalosac ise aqvs<br />

givis ginebaze yuri miCveuli, rom<br />

mgoni, Tavisi qmari daviT mefsalmune<br />

hgonia.<br />

me ki ra mogaxsenoT.. radgan Cvens<br />

ezoebs mxolod erTi orRobe _<br />

`vanos gza~ hyofs, givis gineba mesmis<br />

24 saaTi da ver getyviT, rom Zalian<br />

msiamovnebs...<br />

* * *<br />

xinca CvenSi, rogorc sofelSi amboben,<br />

yvelaze `eSmakia~, anu yvelaze<br />

gonieria da moxerxebuli, me saerTod<br />

gulubryvilo var da amitom, bavSvobaSi<br />

Zalian iolad mabriyvebdnen.<br />

wyali dRemde miyvars, maSin xom<br />

mdinareze vgiJdebodi da daTbeboda<br />

Tu ara, fronidan veRaravis amovyavdi.<br />

erTxel, swored am xincas waqezebiT,<br />

TebervalSi tansacmlianad vibanave<br />

mdinareSi. raRacnairad Tbili<br />

Tebervali ki idga, magram xaSuris<br />

pirobebSi xom warmogidgeniaT, mainc<br />

ra sicive iqneboda. ubralod mzem<br />

daaWiata erT dRes da Cvenc mdinareze<br />

Casulma meore Tu mesameklaselebma<br />

gadavwyviteT, barem aq varT da vibanavoT<br />

kidecao.<br />

sxvebma tanT gaixades, me ki, ar<br />

vici, Cavvardi Tu veRar moviTmine da<br />

wyalSi tansacmlianad gadaveSvi. karga<br />

xans viyurWave, magram etyoba wylis<br />

susxma momafxizla da napirze rom<br />

amovedi, pirveli is gavifiqre, saxl-<br />

Si momklaven-meTqi. tansacmeli gavixade,<br />

gavwure da askilis totebze<br />

mivafine. TviTon ki riyeze Camovjeqi<br />

da <strong>Cemi</strong> WkuiT, sveli svitrisa da Sarvlis<br />

gaSrobas velodi. bedad, romeli-<br />

Raca mezobels davenaxe, CvenTan<br />

asuliyo da <strong>Cemi</strong> debidan umcrosi dis-<br />

Tvis, irmasaTvis, romelic im wuTas Sin<br />

daxvedroda, eTqva: Seni Zma riyeze<br />

tintrikela gdia da tansacmels iSrobso.<br />

<strong>Cemi</strong> da maSinve gamoqceuliyo<br />

da Tvali Soridanve movkari, riyeze<br />

Camoqanebulma, rogor Seatexa iq amosul<br />

tirifebs wkeplis ramdenime<br />

toti.<br />

aba, wkepla egre ar undao, tansacmeli<br />

mivatove da soflis Saraze gavi-<br />

Canawerebi<br />

7<br />

Weri. win me mivrbivar da ukan <strong>Cemi</strong> da<br />

momdevs wkeplis qneviT. mTeli sofeli<br />

Semovarbenine, sanam sabolood qanci<br />

TviTonve ar gamiwyda da saxlSi ar<br />

Sevvardi.<br />

dRemde maxsovs, im bavSvuri sircxvilis<br />

grZnoba: rogor gavrbodi soflis<br />

gzaze sruliad SiSveli da ara Tu<br />

maxsovs, es ambavi zogjer axlac ki mesizmreba.<br />

saerTod, Zalze susti bavSvi viyavi<br />

da xSirad avadvmyofobdi, magram ma-<br />

Sin, Cemebs rom egonaT, filtvebis an-<br />

Tebas ver gadaurCebao, araferi dammarTnia.<br />

SeiZleba imis gamo, rom soflis<br />

gzaze sirbilma gamaxura da<br />

sircxvili ki vWame, magram snebas gadavurCi.<br />

bavSvobaSi <strong>Cemi</strong> debidan yvelaze<br />

siRrmiseuli Sinagani kavSiri, swored<br />

am mexuTe dasTan, irmasTan mqonda. ma-<br />

Sin Zalian didi meCveneboda, sinamdvileSi<br />

ki 7 wliT ufrosia Cemze da miuxedavad,<br />

zemoaRwerilis msgavsi, perioduli<br />

sadamsjelo operaciebisa,<br />

Cven mainc yvelaze kargad gvesmoda<br />

erTmaneTis.<br />

garda amisa, irma erTaderTi iyo<br />

<strong>Cemi</strong> debidan, vinc bavSvobaSi araCveulebriv<br />

leqsebs werda da etyoba,<br />

poeziis siyvarulic gvaerTianebda,<br />

romelsac maSin, rasakvirvelia, ver<br />

vacnobierebdi.<br />

amas garda, swored irmasgan vicodi<br />

bevri ram, rasac ufrosebi saguldagulod<br />

mimalavdnen. magaliTad,<br />

imas, rogor sruliad alalbedze<br />

viyavi gaCenili.<br />

saqme isaa, rom deda<strong>Cemi</strong> Cemze 41<br />

wlis asakSi dafexmZimda. es axlac da<br />

miTumetes maSin, sofelSi did sircxvilad<br />

iTvleboda. amitom didxans<br />

males es ambavi da bolos, dedam xaSurSi<br />

wasvla da muclis moSoreba gadawyvita.<br />

gamoewyo Turme erT dResac da<br />

is iyo Sinidan gasvlas apirebda, rom<br />

WiSkars zeda ubanSi mcxovrebi qali,<br />

olika qadagi mosdgomia.<br />

olika qadagi me ar maxsovs, amitom,<br />

ZiriTadad, irmas gadmocemiT vici,<br />

rogori iyo. jer albaT is unda iTqvas,<br />

ras niSnavs am konteqstSi `qadagi~.<br />

Cems bavSvobaSi sofelSi cxovrobda<br />

ramdenime qali, romlebic amtkicebdnen,<br />

rom wminda giorgim an romelime<br />

salocavma airCies msaxurebad da<br />

Tanasoflelebs am salocavTa nebasurvils<br />

amcnobdnen.<br />

es moxucebulic swored aseTi qadagi<br />

yofila, atocis wminda giorgis<br />

rCeuli da xeldasxmuli.<br />

irmasgan vicodi, rom ise Cveulebrivi<br />

arafriT gamorCeuli qali<br />

iyo, magram roca wminda giorgi alaparakebda,<br />

sul sxvanairi xdeboda: xma<br />

ecvleboda da saxe unaTdebodao.<br />

hoda, dauZaxia olikas WiSkris<br />

iqidan Tavisi xmiT, magram ezoSi Semosula<br />

Tu ara, qadagad davardnila da<br />

deda<strong>Cemi</strong>saTvis uTqvams: me wminda<br />

giorgi vlaparakob! axla orsulada<br />

xar, apireb, muceli moiSoro, magram<br />

eg ar qna, Torem daisjebi! biWi geyoleba<br />

da Cems saxels daarqmevo.<br />

dedas Zalian SeSinebia, radgan misi<br />

fexmZimobis ambavi mama<strong>Cemi</strong>s garda<br />

aravis scodnia, da olika qadagis sityvebi<br />

uzenaes WeSmaritebad miuRia.<br />

ukve gamowyobili, xaSurSi ki wasula,<br />

magram eqimis magivrad, mamidaCems<br />

midgomia da yvelaferi uambnia. Tamara<br />

mamidas uTqvams: aba, ra sisulele<br />

dagipirebia. gaaCine eg bavSvi da Tu<br />

kidev gogo geyoleba, me wamoviyvano!<br />

an gogos vin gamoatanda, magram<br />

deda ukan daimedebuli mobrunebula.<br />

es ambavi rom daijero, sakuTari<br />

gamorCeuloba unda irwmuno. aqedan<br />

fsiqiatriul saavadmyofomde ki erTi<br />

nabijia. amas axla vacnobiereb, magram<br />

kargi is iyo, rom gadmocemis mistikur<br />

mxares bavSvobidanve distancirebulad<br />

vuyurebdi da yvelaferi, Tu<br />

mTlianad irmas fantaziis nayofad<br />

ara, mis mier xatovani aRweriT gamkve-<br />

Trebulad mainc mimaCnda. SeiZleba imitom,<br />

rom olika qadagi Cems moCitvamde<br />

gardacvliliyo da aRar maxsovda.<br />

XV


8 portreti<br />

literaturuli gazeTi<br />

verasgziT ver viswavleT (es mxolod<br />

Cveni nakli ar gaxlavT, am mxriv<br />

emzar kvitaiSvili<br />

sxva erebic scodaven) Rirseul moRvaweTa<br />

sicocxleSi dafaseba. amaze jer<br />

kidev akaki wereTeli wuxda, leqsad da<br />

publicistur werilebSi gamoTqvamda<br />

Tavis sayvedurs. is ki ara, zogjer gardacvalebis<br />

merec ver mivagebT Sesaferis<br />

pativs gamoCenil, saamayo adamianebs.<br />

ase rom ar iyos, sami wlis win<br />

mTel saqarTvelos unda aReniSna didi<br />

swavlulisa da mwerlis, Cveni saukeTeso<br />

leqsmcodnisa da literaturis istorikosis<br />

akaki gawerelias dabadebis<br />

asi wlisTavi, magram ratomRac es<br />

Zalze mniSvnelovani TariRi uyuradRebod<br />

dagvrCa.<br />

akaki swored akaki wereTlis Tayvaniscemis<br />

gamo daarqves misma mSoblebma<br />

da isic bavSvobidanve cdilobda Tavisi<br />

genialuri sexniis saxeli gaemar-<br />

Tlebina. akakis igi yvelaze erovnul<br />

poetad, simRerebad qceuli melodiuri<br />

leqsebis mefed Tvlida da erTgan<br />

kidevac dawera _ axaldabadebul<br />

qarTvels samzeoze akakis `iavnanaTi~<br />

egebebian da bolos, roca gardaicvleba,<br />

samudamo gansasvenebelSi misive<br />

`Tao CemoTi~ miacilebeno.<br />

samsaxuridan dabrunebisa da dasvenebis<br />

Semdeg, akaki gawerelia sixaruliT<br />

egebeboda megobrebsa da axloblebs,<br />

visTanac sulier naTesaobas<br />

grZnobda. bevr vinmes Sevxvedrivar mis<br />

didebul ojaxSi. iq naxulobdnen<br />

simyudroves, nanatr garemos guram<br />

asaTiani, Tamaz Cxenkeli, nodar alania,<br />

merab mamardaSvili, roland beriZe,<br />

guram barnovi, givi lomiZe, manana<br />

gigineiSvili, rezo kveselava, anzor<br />

saluqvaZe, zurab kiknaZe, baCana<br />

bregvaZe, griver farulava, revaz siraZe,<br />

vaxtang rodonaia, guram benaSvili,<br />

Teimuraz doiaSvili, Temur qoriZe,<br />

Tamaz vasaZe, ioseb WumburiZe... sxvebi<br />

da sxvebi. gvian Ramemde grZeldeboda<br />

es serobebi, romlis SuagulSi mudam<br />

Cveni keTili maspinZeli imyofeboda.<br />

uaRresad farTo iyo niadag maZiebeli<br />

akaki gawerelias Tvalsawieri. igi<br />

Tanabari gatacebiTa da siZlieriT werda,<br />

rogorc versifikaciis urTules<br />

sakiTxebze, aseve calkeuli didi mwerlebis<br />

ganumeorebel mxatvrul ostatobaze.<br />

misma fuZemdeblurma monografiam<br />

`qarTuli klasikuri leqsi (VII_XVIII<br />

ss.)~ mTeli epoqa Seqmna qarTul leqsmcodneobaSi.<br />

am wignze mecnierTa<br />

araerTi Taoba aRizarda da dResac<br />

saxelmZRvanelod iTvleba.<br />

arasodes damaviwydeba masTan gatarebuli<br />

saRamoebi, cocxali saubrebi.<br />

maxsovs, rogori aRtacebiT laparakobda<br />

iuri tinianovis Teoriul naSromebze.<br />

misi `saleqso metyvelebis<br />

problemebi~ evropaSi `leqsmcodneobis<br />

saxarebad~ iTvlebao, miTxra. ostatobis<br />

magaliTad Tvlida tinianovis<br />

istoriul romanebs _ `kuxlias~,<br />

`vazir muxtaris sikvdils~, `puSkins~,<br />

ixsenebda masTan Sexvedrebs. sinanuls<br />

gamoTqvamda, aseTi uniWieresi literatori<br />

mourCenelma daavadebam, gafantulma<br />

sklerozma naadrevad imsxverplao.<br />

ocdaaTian wlebSi TbilisSi Camosuli<br />

tinianovi mixeil javaxiSvilsa da<br />

akaki gawerelias daupatiJniaT. batoni<br />

akaki momiyva, sazafxulo restornis<br />

baRSi rogor sulganabuli ugdebda<br />

igi yurs tinianovisa da javaxiSvilis<br />

msjelobas istoriuli Temisadmi<br />

midgomaze; isic aRniSna, ori didi mwerlis<br />

Tvalsazrisi, umetes SemTxveva-<br />

Si, erTmaneTs emTxveodao...<br />

mecnieris, Semoqmedisa da adamianis<br />

idealad akaki gawerelia Tavis dauviwyar<br />

maswavlebels, ocdaCvidmet wels<br />

jalaTebis mier sadisturad nawameb da<br />

daxvretil, antikuri literaturis<br />

udides mcodnesa da ubadlo mTargmnels<br />

grigol filimonis Ze wereTels<br />

Tvlida da sicocxlis bolomde mis<br />

saxels ficulobda.<br />

akaki gawerelias vumadli, rom mis<br />

ojaxSi 1980 wlis zafxulSi gavicani<br />

cnobili disidenti, Zalze saintereso<br />

azrovnebis rusi poeti, brwyinvale eseisti,<br />

pol valeris uRrmesi eseebisa<br />

da franguli poeziis mTargmneli<br />

vadim kozovoi. misma umaRlesi profesionalizmiT<br />

Sesrulebulma Targmanebma,<br />

viqtor hiugodan moyolebuli<br />

da anri miSoTi damTavrebuli,<br />

saucxoo anTologia Seadgina (2001),<br />

romelsac Zalze momTxovnma boris<br />

dubinma mowonebis gamomxatveli uaRresad<br />

faseuli winasityvaoba waumZRvara.<br />

vadim kozovoi boris pasternakis<br />

intimuri megobris, olga ivinskaias<br />

qaliSvilis, aseve saukeTeso literatoris<br />

irina emelianovas meuRle iyo.<br />

maT mordoviaSi, gadasaxlebis dros<br />

gaicnes erTmaneTi da male, gaTavisuflebis<br />

mere, daqorwindnen.<br />

bevri ram mouyolia CemTvis akaki<br />

gawerelias. qarTveli simbolistebidan<br />

yvelaze metad tician tabiZesTan<br />

iyo daaxloebuli. sinanuliT miTxra:<br />

ar meyo gambedaoba, arada, amis gakeTeba<br />

SemeZlo _ ticiani rogorme CeCneT-<br />

Si gadameyvana da iq saimedo xalxis,<br />

<strong>Cemi</strong> megobrebis xelSi dametovebina,<br />

daxvretas gadarCebodao. Znelia Tqma,<br />

emzar kvitaiSvili<br />

vigoneb, rogorc cocxals<br />

zogi ram akaki gawerelias pirovnebasa da Rvawlze<br />

ramdenad realuri iqneboda amis ganxorcieleba.<br />

akaki gawerelias mWidro, megobruli<br />

urTierToba hqonda ucxoel<br />

qarTvelologebTan. mis stumarTmoyvare<br />

ojaxSi gavicani saukeTeso belgieli<br />

mecnieri Zveli qarTuli mwerlobis<br />

safuZvliani mcodne miSel van esbroki<br />

(samwuxarod, naadrevad gardaicvala).<br />

batoni akaki aRtacebuli ambobda<br />

_ namdvili, yovelmxriv srulyofili<br />

evropeli ase warmomedginao. me<br />

mas ramdenime iSviaTi wigni vaCuqe,<br />

Zalian gaexarda. saucxood ukravda<br />

fortepianoze, didi siamovnebiT vusmendiT.<br />

sasuliero piri iyo.<br />

saqarTveloSi Camosvlisas baton<br />

akakis yovelTvis naxulobda Cveni<br />

uerTgulesi megobari, gamoCenili mecnieri,<br />

poeti da mTargmneli, veneciis<br />

universitetis profesori, araerTi<br />

qarTvelologis aRmzrdeli _ luiji<br />

magarato, vinc didi amagi dasdo<br />

qarTul literaturas da axlac nayofierad<br />

emsaxureba qarTuli mwerlobis,<br />

kulturis, xelovnebis Rirseulad<br />

warmoCenas.<br />

geronti qiqoZis darad, akaki gawerelia<br />

msoflio literaturis Cinebuli<br />

mcodne iyo da es mxolod aTeuli<br />

wlebis manZilze wakiTxul leqciebSi<br />

rodi aisaxeboda. mis werilebs stendalze,<br />

knut hamsunze, tolstoize,<br />

dostoevskize, Cexovze, andrei belize,<br />

tinianovze, hemingueize da sxvebze,<br />

romelic gnebavT qveynis gamoCenili<br />

literatori moawerda xels.<br />

ganuzomeli amagi dasdo qarTul<br />

mwerlobas. umniSvnelovanesi, azrovnebis<br />

sifarToviTa da siaxliT gamor-<br />

Ceuli gamokvlevebi Teimuraz pirvelis,<br />

sulxan_saba orbelianis, daviT<br />

guramiSvilis, besikis, grigol orbelianis,<br />

nikoloz baraTaSvilis, ilia<br />

WavWavaZis, vaJa-fSavelas, daviT kldiaSvilis,<br />

galaktion tabiZis da sxva-<br />

Ta Semoqmedebaze, samudamod darCeba<br />

mecnieruli keTilsindisierebisa da<br />

daxvewili gemovnebis magaliTebad.<br />

friad dasanania, rom akaki gawerelias<br />

saukeTeso werilebi da eseebi aqamde<br />

ar aris Targmnili rusul da evropul<br />

enebze. es uTuod aamaRlebda,<br />

Rirsebas Sematebda Cven kulturas,<br />

romelsac ucxoeTSi naklebad icnoben.<br />

ocdaxuTi weli Sealia akaki gawereliam<br />

umniSvnelovanesi monografiis<br />

weras netar avgustineze (calkeuli<br />

Tavi kidevac gamoqveynda), magram TviT<br />

es naSromi, romliTac amayobda avtori<br />

da Tavisi mecnieruli moRvaweobis<br />

gvirgvinad miaCnda, gaurkvevel vi-<br />

TarebaSi daikarga, rac metismetad<br />

dasanania.<br />

akaki gawereliam gasuli saukunis<br />

samocdaaTian wlebSi gamoaqveyna metnaklebi<br />

sididis fragmentebad warmodgenili<br />

Rrma, faseuli fiqrebi _<br />

`dakvirvebani da STabeWdilebani~ _<br />

misi umdidresi sulieri cxovrebis<br />

uSualo anarekli. igi, upiratesad,<br />

literaturisa da xelovnebis ukvdavi<br />

qmnilebidan momdinare biZgebiT aris<br />

nasazrdoebi, vinaidan am kacs wignis<br />

kiTxvisa da mSvenierebis Wvretis<br />

gareSe erTi dRec ar ucxovria.<br />

dauokebeli cnobiswadiliT Sepyrobili<br />

mwerali adamianis arsis<br />

yovelmxriv wvdomasac isaxavda miznad<br />

da aqac sakvirvel mixvedrilobas<br />

iCens. arasodes aviwydeba enis, Semoqmedis<br />

yvelaze mZlavri iaraRis fenomeni,<br />

gamosaxvis saSualebaTa efeqti da<br />

mravalferovneba, ris Seswavlasac man<br />

mTeli cxovreba moandoma.<br />

Tavisi intimuri, SeuniRbavi azrebis<br />

rveulebSi CaniSvna akaki gawerelias<br />

sicocxlis bolomde ar Seuwyvetia<br />

da gasul wels `inteleqtma~ seriaSi<br />

`Canawerebi~ gamosca am daxvewil STabeWdilebaTa<br />

iSviaTi nakrebi `<strong>Cemi</strong> solilokvio~<br />

(Semdgenlebi duda gawerelia<br />

da ioseb WumburiZe). rogorc<br />

erTgan Tavad avtori aRniSnavs: `solilokvio~<br />

netari avgustines erTerTi<br />

Txuzulebis saTauria da niSnavs<br />

` saubars sakuTar TavTan ganmartoebisas~.<br />

batoni akakic mTeli wignis man-<br />

Zilze Tavis Tavs esaubreba da Cven gve-<br />

Zleva bednieri SemTxveva, movisminoT<br />

brZenkacis mravalTagan gansxvavebuli<br />

naazrevi.<br />

akaki gawerelia yvelas kuTvnil pativs<br />

miagebs, magram misi upirvelesi<br />

siyvaruli da Tayvaniscema `vefxistyaosnis~<br />

avtors ekuTvnis:<br />

`genialuri strofi pirvelive<br />

taqtiT icnoba.<br />

rusTaveli iwyebs:<br />

bindis gvaria sofeli.<br />

da strofis bedi `caSia gadawyvetili~.<br />

roca raime movlenis gansazRvra,<br />

daxasiaTeba unda, akaki gawerelia yvelaze<br />

moqnil formas poulobs,<br />

saTqmels erT dawurul winadadebaSi<br />

aqcevs:<br />

`stili gabmul metyvelebaSi Ser-<br />

Ceuli saukeTeso elementebis<br />

sistemaa~.<br />

vaJa-fSavelas genialuri qmnilebis<br />

`aluda qeTelauris~ sakvanZo epizodis<br />

sidiade rom gvagvrZnobinos, igi<br />

marjved mignebuli erTaderTi frazis<br />

cxovelmyofelobazea dayrdnobili:<br />

`aluda ebrZvis mucals da graniti<br />

brialebs poemaSi~.<br />

`solilokvioSi~ alag-alag<br />

mozrdil nakveTebsac SexvdebiT; erTgan<br />

avtori sul oTxiode gverdSi<br />

aqcevs msoflio istoriasa da kulturas<br />

_ SumerebiT, Zveli saberZneTiTa<br />

da egviptiT dawyebuli, meoce saukunis<br />

genialur moazrovneTa eTikuri<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

idealebiT damTavrebuli. unapiro<br />

codnisa da gamaognebeli poeturi<br />

xilvebis damtevi es magiuri oTxi gverdi<br />

ase mTavrdeba:<br />

`irxeva ambebis, vnebebis, ideaTa da<br />

fantaziaTa grandiozuli kaleidoskopi,<br />

Tumca Cvens TxrobaSi Sinaarsis<br />

mxriv igi mikroskopuladaa dapataravebuli.~<br />

vin mosTvlis, poeziis raobis, misi<br />

Znelad mosaxelTebeli momxiblaobis<br />

axsna ramden vinmes ucdia, magram roca<br />

aseT amocanas miznad akaki gawereliasTana<br />

niWisa da ganswavlis leqsmcodne<br />

daisaxavs, yvelafers sxvanairi ieri da<br />

ganaTeba eZleva:<br />

`versifikacia poeziis konstruqciuli<br />

safuZvelia, magram poezia mTlianad<br />

emociis, mxatvruli azrisa da<br />

maTi materialuri garsis idealuri<br />

Tanxmobaa~.<br />

baton akakis Wiris dResaviT ejavreboda<br />

leqsis calmxrivi, lingvisturi<br />

analizi, gramatikuli terminebis<br />

daxvaveba, metyvelebis nawilTa svetebad<br />

Camowera, daTvla, rasac buRaltrul<br />

daangariSebas eZaxda; mkveTrad<br />

emijneboda poeturi qmnilebisadmi<br />

aseT meqanikur midgomas da misi es<br />

pozicia aSkarad Cans kidevac erT sxart<br />

CanawerSi:<br />

`enaTmecnieris azriT, leqsi<br />

lingvisturi fenomenia! literaturismcodnis<br />

azriT ki – sityviermusikaluri<br />

movlena~.<br />

dRevandel, saeWvod momravlebul,<br />

TvalebSi nacris Semyrel fsevdo-avangardistebs<br />

daundoblad amaTraxebs<br />

da Tavis adgils miuCens mkvlevaris<br />

mkacri, samarTliani ganaCeni:<br />

`modernizmiT gataceba klasikuri<br />

Zeglebis Rrma codnis gareSe _ usaSvelo<br />

CamorCenilobaa~.<br />

romelic gnebavT didi esTeti da<br />

moazrovne moiwonebda `sololokvio-<br />

Si~ moTavsebul aseT zust da xatovan<br />

gamonaTqvams:<br />

`karg stils liuciferisa da angelozis<br />

urTierTgadaZaxili warmoSobs.<br />

es ori metafizikuri arseba<br />

arasodes ajdeba mxrebze RmerTisgan<br />

dabadebiTve ganwiruls~.<br />

akaki gawerelias zneobriv sispetakesa<br />

da umaRles keTilSobilebaze<br />

metyvelebs Zalze damafiqrebeli<br />

Canaweri, risi mizezic gansxvavebuli<br />

eTnikuri warmomavlobis adamianTa<br />

Soris arsebuli yovlad gaumarTebeli<br />

undobloba da SuRlia:<br />

`sxva eris siZulvili, damcireba an<br />

gakilva _ sulieri da gonebrivi defeqtia.<br />

tolstoi urCevda Tavis eqims,<br />

antisemit duSan makovickis, bevri unda<br />

imuSaoT sakuTar Tavze, ebraelebisadmi<br />

siZulvilisagan rom ganTavisufldeTo.<br />

qriste ebraeli qalis saSodan iSva,<br />

qriste ki RmerTis Zea, TviTonac ufali~.<br />

winamdebare wignSi waikiTxavT mSvenier<br />

pasuxebs imis dasturad Tu<br />

rogori Zvirfasi iyo akaki gawereliasaTvis<br />

rusuli literaturis udidesi<br />

saxelebi _ puSkini, lermontovi,<br />

tiutCevi, tolstoi, dostoevski, gerceni,<br />

rozanovi, bunini, bloki, beli,<br />

axmatova, babeli, pasternaki, sxvebi da<br />

sxvebi, xolo Tavisi usayvarlesi Cexovis<br />

erT gulaxdil gamonaTqvams, sadac<br />

igi daufaravad acxadebda, rom nairnair<br />

partiebs ar ekuTvnoda, arc liberali<br />

iyo da arc konservatori, `solilokvios~<br />

avtori `meore saxarebad~<br />

miiCnevda. Cexovi im Tavis piruTvnel,<br />

Rrmad humanur Tvalsazriss ase<br />

amTavrebs: `firma da iarliyi me crurwmenad<br />

mimaCnia, CemTvis wmidaTawmidaa<br />

adamianis sxeuli, janmrTeloba,<br />

goneba, niWi, STagoneba, siyvaruli, ukiduresi<br />

Tavisufleba, Tavisufleba<br />

Zalisa da sicruisgan, raSiac es ori<br />

ar unda gamoixatebodes.~ msoflio<br />

literaturis gigantebs (homerosi,<br />

vergiliusi, diuma, rusTaveli, dante,<br />

Seqspiri, servantesi, rable, goeTe,<br />

stendali, balzaki, puSkini, tolstoi,<br />

ibseni, hamsuni... Znelia maTi CamoTvla)<br />

akaki gawerelia `intimur megobrebs~<br />

eZaxda da maT garemocvaSi mudam bed-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

nierad grZnobda Tavs.<br />

baton akakis umaduroba adamianTa<br />

erT-erT usasizRres Tvisebad miaCnda<br />

da amitomac eTayvaneboda maT,<br />

romelTac mis sulier cxovrebaze<br />

waruSleli kvali datoves. am siyvarulsa<br />

da madlierebasac igi Taviseburad,<br />

poeturad gamoxatavda:<br />

`SesaniSnavi pirovnebis sikvdili<br />

marto sazogadoebas ki ara, zogjer<br />

peizaJsac aRaribebs.<br />

magaliTad: rusTavelis prospeqts<br />

aRar amSvenebs geronti qiqoZis dinji<br />

siaruli~.<br />

akaki gawerelia yovelTvis mokrZalebiT<br />

iyo gamsWvaluli ufrosi Taobis<br />

inteligentTa mimarT. ixsenebs,<br />

platon ioselianze dawerili narkvevis<br />

gamo rogor Seaqo igi giorgi leoniZis<br />

Zmam, didma mecnierma, biologma<br />

da leqsikografma levan leoniZem,<br />

visac zog rameze TviT ivane javaxiSvilic<br />

eTaTbireboda. giorgi leoniZem<br />

akaki gawerelia levan leoniZesTan da<br />

Wabua amirejibis mamasTan, gamoCenil<br />

iuristTan, irakli amirejibTan erTad,<br />

TbiliselTaTvis sayvarel `palasis~<br />

ezo-restoranSi waiyvana. uzomo siTboTi<br />

aris gacocxlebuli is Soreuli<br />

saRamo: `maT yvelaferi uxdebodaT:<br />

boxi xmiT saubari, Wiqebis xelSi Wera,<br />

laparaki literaturisa da mecnierebis<br />

sakiTxebze, saqarTvelos istoriis<br />

calkeuli epizodebis mogoneba.<br />

ase gulisxmierad epyroboda Zveli<br />

Taoba maSindel axalgazrdobas!~<br />

iqve naTqvamia, avadsaxsenebeli ocdaCvidmeti<br />

wlis sisxliani represiebis<br />

dros rogori wamebiT gaJlites Cveni<br />

inteligenciis uTvalsaCinoesi warmomadgenlebi<br />

da am or aRnagobiT<br />

gamorCeul raindsac aseTive jojoxe-<br />

Turi xvedri ergo. savsebiT marTalia<br />

`solilokvios~ avtori, roca sulis-<br />

SemZravi, umagaliTo sisastikis gamo<br />

wers:<br />

`me xSirad mifiqria, TiTqos es iyo<br />

xana qarTuli jiSis SesaniSnavi egzemplarebis<br />

Semusvrisa sulmdabalTa da<br />

ujiSoTa mxriv, marto politikuri<br />

mizezebiT ki ara, aramed Suris Sedegadac~.<br />

WeSmaritad _ is vinc ocdaoTxi<br />

wlis ganukiTxavi Jletis dros gadaurCaT,<br />

ocdaCvidmetSi imsxverples.<br />

mravali magaliTis moxmoba SeiZleboda<br />

imis dasturad Tu rogor aRmerTebda<br />

akaki gawerelia mwerlur ostatobas.<br />

mSobliuri martvilis mwignobrobiT<br />

ganTqmul ojaxSi<br />

aRzrdili (amayobda, rom winaprebi<br />

mRvdelmTavrebis, Wyondidelebis STamomavlebi<br />

iyvnen), literaturisadmi<br />

usazRvro siyvaruls igi siymawvilidanve<br />

amJRavnebda.<br />

Tormeti wlisas, TbilisSi naTesavebTan<br />

Camoyvanils, rusTavelis<br />

gamzirze, Jvanias fotoatelieSi ucnauri<br />

garegnobis saTvaliani,<br />

TvalebmoWutuli kaci unaxavs da samudamod<br />

damaxsovrebia. igi mTel qalaq-<br />

Si cnobil fotografs sxapasxupiT<br />

elaparakeboda da yvelafriT interesdeboda,<br />

eqscentriuli Jest-mimika<br />

hqonia. aqvea warmodgenili am<br />

pirovnebis `cocxali portreti~. erT<br />

winadadebaSia igi daxatuli: `TiTqos<br />

futkariviT yvela yvavilisagan erTbaSad<br />

iwovda sitkbos _ uZravT da<br />

moZravT TvalTa nestriT Cxvletda,<br />

magram mzeras erT saganze didxans ar<br />

aCerebda~.<br />

ramdenime wlis Semdeg, roca samoqalaqo<br />

omze dawerili gansacvifrebeli<br />

Zalis wigni `cxenarmia~ Cavardnia<br />

xelT da mwerlis suraTze dauxedavs,<br />

umalve mimxvdara, rom fotoatelieSi<br />

nanaxi saTvaliani dabali kaci isaak<br />

babeli yofila. mere isic amoikiTxa<br />

cnobarSi, rom babeli im dros (1923-<br />

1924 wlebi) `zaria vastokas~ reportiorad<br />

muSaobda. aman, cxadia, kidev<br />

ufro gauRviva interesi.<br />

akaki gawerelia yovelgvari yoymanis<br />

gareSe wers, rom am `sakvirveli mxatvris~<br />

yoveli moTxroba Sedevria da<br />

iqve ambobs: `Cems kalams Tafli ecxeba,<br />

roca misi moTxrobebidan frazebis<br />

amoweras viwyeb~. samiode gverdze<br />

gamoxatavs batoni akaki `odesuri<br />

moTxrobebis~ avtorisadmi Tavis aRtacebas<br />

da Cven vrwmundebiT, rogor xelewifeboda<br />

mas didi, WeSmariti talantebis<br />

Secnoba da dafaseba.<br />

bevrjer vyofilvar mowme (es<br />

`CanawerebSic~ aisaxa), uzado stilis<br />

gamo, raoden pativs miagebda akaki gawerelia<br />

vasili rozanovis genias, misi<br />

TiTqmis yvela, revoluciamde<br />

gamocemuli wigni sagangebo, Tvalisgan<br />

mofarebul adgilas hqonda Senaxuli<br />

da iSviaTad momxdara, vinmesTvis<br />

eTxovebinos. isic vici, umweo mdgomareobaSi<br />

Cavardnil, moxucebul qaliSvils<br />

rozanovisa, igi drodadro<br />

fuls ugzavnida, raTa misi gaWirveba<br />

Seemsumbuqebina.<br />

akaki gawerelias kalams ekuTvnis<br />

samagaliTo ostatobiT dawerili novelebi<br />

da ra gasakviria, rom mas beletristis<br />

maxvili Tvali hqonoda. gavixsenoT,<br />

leqsad Tu prozad, ramdenjer<br />

dauxatavT pepelas araamqveyniuri silamaze<br />

da haerovneba, magram man aqac<br />

Taviseburi kuTxe moZebna, yvelasagan<br />

gamorCeuli: `buneba didi xelovani da<br />

artistia.<br />

maisis dReebSi xatpepela anazdad<br />

Semofrindeba binaSi da lampionis irgvliv<br />

daiwyebs farfats.<br />

Semdeg romelime avejs daajdeba<br />

sulgatrunuli.<br />

da tkbebi misi frTebis moxatulobis<br />

ganumeorebeli simSvenieriT. ra<br />

saRebavebze ar uzrunia Semoqmeds misi<br />

movlinebisaTvis~.<br />

am kacis darad CvenSi aravin icoda<br />

kavkasiuri omebis istoria,<br />

daRestnis uSiSari imamis, Samilisa<br />

da misi garemocvis yofa-cxovreba, xifaTiani,<br />

sikvdilis zRvaramde misuli<br />

Tavgadasavlebi. aTeuli wlebis man-<br />

Zilze apirebda Samilze biografiuli<br />

romanis daweras, yvelaferi mzad hqonda<br />

saamisod, magram ormocian wlebSi<br />

am Temas xangrZlivi tabu daedo da<br />

mogvianebiT mxolod ramdenime uaRresad<br />

mniSvnelovani, amaRelvebeli<br />

novela gamoaqveyna (`boskos Segirdi~,<br />

`amzaTis sikvdili~, `Sexvedra gimris<br />

uReltexilze~), magram didi epiuri<br />

tilos Seqmna ocnebad darCa.<br />

akaki gawerelia adreuli siWabukidanve<br />

mogzaurobda CeCneTsa da<br />

daRestanSi. iqauroba fexiT hqonda<br />

movlili da uamravi megobari, damfasebeli<br />

SeiZina. `solilokvioSi~<br />

gamoqveynebulia oTxi mogzaurobis<br />

dRiurebi (1932; 1935; 1971; 1977). es dRiurebi<br />

alag-alag fragmentulia. etyoba<br />

misi ganvrcoba hqonda avtors ganzraxuli,<br />

magram rogorc sxva bevri<br />

rame, aRar dascalda.<br />

saWiroa zogi adgili amoviwero<br />

mogzaurobaTa dRiurebidan. Tu ramdenad<br />

did pativs scemda akaki gawerelia<br />

CeCneTisa da daRestnis erovnul<br />

gmirs, imiTac Cans, rom vedenos monaxulebisas<br />

Samilis nasaxlaridan didi,<br />

cecxlisagan garujuli qva wamouRia.<br />

iqedan 1935 wels Camotanili is qva mas-<br />

Tan inaxeboda. am, yvelaze saintereso<br />

da nayofier mogzaurobaSi Cveni didi<br />

mxatvari daviT kakabaZe da misi biZaSvili,<br />

ubrwyinvalesi qarTveli dramaturgi<br />

polikarpe kakabaZe axldnen.<br />

metad STambeWdavad aris aRwerili<br />

maTi moZraoba zemo yaranaize, gimris<br />

uReltexilTan, saidanac xeobis siRrmeSi<br />

Samilis mSobliuri auli gimri<br />

moCans.<br />

cicabo kldeze gamaval, karga xnis<br />

gauqmebul gzas mihyvebian gimrisaken.<br />

aq isea daxatuli mogzaurTa saxifaTo<br />

gadaadgileba, iolad warmoidgen,<br />

rogor auWreldebodaT SiSisagan<br />

Tvalebi. suraTs ostaturad mignebuli<br />

Sedarebac amZafrebs: ` Cven TiTqos<br />

ufskrulisaken mivemarTebiT cxenebiT.<br />

qedis kedelze sul viwro bilikia.<br />

cxenebi katebiviT winaswar floqvebiT<br />

fxaWnian ferdobs...~<br />

am mogzaurobis dros SeuZenia akaki<br />

gawerelias aSiltaSi (Samilis dis,<br />

fatimatis STamomavali, guliTadi<br />

maspinZeli Safi bazarganovi daxmarebia)<br />

muhamed tahir yaraxelis qronika:<br />

`Samilis xmlis elvareba brZolebSi~ -<br />

literaturuli gazeTi<br />

TviT imamis nakarnaxevi. es Zvirfasi<br />

ucnobi xelnaweri man gamoCenil semitologs<br />

akademikos giorgi wereTels<br />

gadasca, risi meSveobiTac igi msoflio<br />

arabistikaSi Sevida.<br />

mesame mogzaurobisas (1971) akaki<br />

gawerelia axsenebs gimris sasaflaoze<br />

mdebare, Samilis mamad cnobili din-<br />

Raus saflavs, romelze aRmarTul<br />

qvasac arabuli warwera hqonia. aq mamasTan<br />

kiTxvis niSania dasmuli, rac<br />

imaze metyvelebs, rom akaki gawerelia<br />

dinRaus ar Tvlida Samilis namdvil<br />

mamad da vgoneb iziarebda gavrcelebul<br />

xmebs, rom Samili aleqsandre batoniSvilis<br />

naSieri iyo.<br />

giorgi leoniZis SviliSvilis, Cveni<br />

saukeTeso istorikosis giorgi qavTaraZisagan<br />

gamigia _ roca giorgi<br />

leoniZesTan literaturis muzeumSi<br />

stumrad misulan daRestneli mwerlebi,<br />

maT aleqsandre batoniSvilis portretis<br />

Sexedvisas mRelvareba ver<br />

daumalavT, mowiwebis nacvlad xelebi<br />

maRla aRupyriaT da Tavebi dauxriaT,<br />

imdenad miamsgavses Samili<br />

saqarTvelodan gadaxvewili tragikuli<br />

bedis batoniSvils. amaze daskvnebis<br />

gamotana albaT anTropologebis<br />

saqme ufroa.<br />

mogzaurobaTa dros akaki gawerelias<br />

unaxavs ramdenime iseTi adgili,<br />

romelTa xilvisas adamians aRtacebisa<br />

da gaocebisagan SeiZleba sunTqva<br />

Seekras. aseTia yaradaRis (`Savi mTis~)<br />

xeobidan zRapruli Sesaxedaobis<br />

mwvervalisaken mimavali `daklaknili<br />

gza~, rusTavelis poemis landSafts<br />

rom acocxlebs da miudgomel qajeTis<br />

cixes gagaxsenebs. aqve vigebT Tu ra<br />

saocrebaa aRmarTuli daucxromeli<br />

mogzauris winaSe: `Runibi _ cilindruli<br />

kolosaluri TvalSeudgami<br />

mTa, pirdapir fantastikuri~.<br />

meore saxilveli aranakleb gamaognebeli<br />

silamazis mqonea _ vedenos<br />

Tavze, daRestnis mTebSua moqceuli,<br />

auwerelad momxiblavi tba ezenami.<br />

dRiurebis avtori am saocrebis<br />

zogad daxasiaTebas jerdeba, vinaidan<br />

aseTi mSvenierebis gadmocemas ena,<br />

kalami ver SeZlebda: `vfiqrobdiT –<br />

analogiuri ram msoflioSi ar moipoveba,<br />

Tavisi grandiozulobiT da mistikuri<br />

siCumiT es tba saerTod unikaluria~.<br />

aqve akaki gawerelia imowmebs emigraciaSi<br />

gardacvlili, metad Taviseburi<br />

xmis poetis Salva amirejibis<br />

leqss, `ezenami~ (1917), romelSic<br />

mTielTa janyiani suli boboqrobs<br />

(`...aq Samilis binadrobs landi...~) da<br />

naxsenebia musulmanTa saRvTo omi _<br />

`hazavati~. amave leqss, Salva amirejibisadmi<br />

miZRvnili gabeduli. miniSnebebiT<br />

aRsavse werilSi (1922) sagangebod<br />

exeba demna Sengelaia.<br />

bolo, meoTxe mogzaurobis win (1977<br />

wlis zafxuli) batonma akakim guliT<br />

mTxova wavyolodi CeCneTsa da daRestanSi,<br />

sadac bevr sainteresi rames<br />

manaxebda. imxanad meuRle axali gardacvlili<br />

myavda da aRarsad wasvla<br />

ar SemeZlo.<br />

dRiurSi aRniSnulia, rom am mogzaurobisas<br />

akaki gawereliam ormoci<br />

wlis ocneba aisrula _ naxa da daaTvaliera<br />

auli darRo, romlis unaxavadac<br />

mas kavkasiuri omebis mniSvnelovani<br />

epizodebis aRwera ar SeeZlo.<br />

didad guldasawyvetia, rom mTeli cxovrebis<br />

ganzraxva, Seeqmna monumenturi<br />

eposi `Samili~, sabolood ver<br />

ganaxorciela.<br />

`solilokvioSi~ imdeni momxibvleli,<br />

STagonebiT ganaTebuli Canaweria,<br />

yvelaferze Sexmianebas calke wigni<br />

dasWirdeba. zogierTi ramis aRniSvna<br />

mainc momiwevs. zedmeti ar iqneboda<br />

Tqma imisa, rom akaki gawerelia musikis<br />

Tavgadakluli motrfiale, namdvili<br />

melomani gaxldaT. saaTobiT SeeZlo<br />

STambeWdavad esaubra baxis, hendelis,<br />

Subertis da sxva genialur kompozitorTa<br />

RvTaebriv hangebze. es am CanawerebSic<br />

TvalnaTliv Cans.<br />

aseTsave ganuzomel pativs miagebda<br />

mxatvrobas da xelovnebaze azris<br />

portreti 9<br />

gamoTqmisas mudam erideboda trafaretebs,<br />

gacveTil gamoTqmebs,<br />

yovelTvis cdilobda axali kuTxiT<br />

eCvenebina esa Tu is movlena. vfiqrob,<br />

masaviT siRrmiseulad cota vinmes Tu<br />

daunaxavs Cveni erovnuli siamaye, yvela<br />

drois udidesi qarTveli mxatvari:<br />

`firosmanamde da mas Semdeg sxva<br />

firosmani ar dabadebula da arc daibadeba.<br />

arc is meezove daixateba, romlis<br />

Cavardnili loyebi da gaqvavebuli<br />

gakvirveba _ Seudarebelia.<br />

mxiaruli firosmani irmebs xatavda.<br />

mowyenili firosmani ki _ Zveli<br />

Tbilisis flegmatur meezoveebs~.<br />

yovelTvis mancvifrebda akaki gawerelias<br />

enciklopediuri codna, interesebis<br />

sifarTove da masStabi.<br />

ueWveli WeSmaritebaa misi gonivruli,<br />

keTili rCeva: `mxolod Sedevrebi unda<br />

vikiTxoT (mwerlobaSi, mecnierebaSi).~<br />

amitomac iyo, servantesisa da Seqspiris<br />

gverdiT xSirad rom axsenebda<br />

ainStainis, nils boris, Sredingeris,<br />

verner haizenbergis da sxvaTa saxelebs.<br />

maTi Sromebis kiTxvaSi bevri<br />

Rame dasTenebia.<br />

CvenTvis, vinc axlo vicnobdiT, Zneli<br />

iyo im damTrgunvel azrTan Segueba,<br />

rom es cecxlovani temperamentis,<br />

mudam sapaeqrod SemarTuli kaci<br />

(uzarmazari energia Sealia mecnierebaSi<br />

Tavis mowinaaRmdegeebTan polemikas),<br />

sicocxlis miwuruls metismetad<br />

dauZlurda, uimedobam, apaTiam Seipyro.<br />

misma uerTgulesma meuRlem qalbatonma<br />

lamara CiCuam gviTxra, aravis<br />

naxva aRar uxariao da Cven veridebodiT<br />

mZime wuTebs, igi momakvdavi gvenaxa.<br />

gulistkiviliT vigonebT dekembris<br />

susxian, gamToSav dRes, rodesac<br />

Cveni Zvirfasi maswavleblis cxedari<br />

didubis myudro savanes mivabareT.<br />

me mainc cocxlad warmomidgeba<br />

akaki gawerelia, gamaspinZlebis gareSe<br />

arafriT rom ar gamogiSvebda saxlidan;<br />

mcire trapezs mudam amSvenebda<br />

Zvirfasi Rvino. bevris daleva ar uyvarda,<br />

mxolod savaldebulo,<br />

sakralur sadRegrZeloebs ityoda,<br />

gagiziarebda Tavis azrs axalwakiTxul,<br />

Znelad saSovar wignze, xalisiTa<br />

da iumoriT aRsavse, SuaRamemde ar gamogiSvebda<br />

stumrad misuls.<br />

`solilokvios~ ydaze, kideSi dabe-<br />

Wdilia mwerlis siWarmagisdroindeli<br />

foto; sayelogaReRili TeTri xalaTi<br />

acvia. mowyenili, sayveduriani<br />

mzera aqvs, TiTqos ambobdes _ vinc<br />

miyvarda da visac amagi davde, aRaravis<br />

vaxsovaro. survili miCndeba, davamSvido,<br />

vupasuxo: ar aris ase, Zvirfaso<br />

adamiano da moZRvaro! Tqvens umcros,<br />

madlier megobrebs arasodes daviwyebixarT;<br />

roca ki Tavs moviyriT, mudam<br />

gixsenebT da gveamayeba, rom wlebis<br />

manZilze Tqvens brZnul saubrebs vismendiT,<br />

rogoradac SegveZlo,<br />

yovelTvis Tqvens gverdiT videqiT!


10 literaturuli gazeTi<br />

survili<br />

poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

Tengiz svaniZe<br />

mze icinoda caTa mindvridan, –<br />

xaogaSlili vardis kokori...<br />

gzidan striqoni wamomifrinda,<br />

rogorc yivili mamal xoxobis.<br />

frTebi Semasxa uCinmaCinis,<br />

rom Severkino zRva siborotes...<br />

siyvarulisTvis vinc gagaCina,<br />

is gipatronebs codvils bolomde!<br />

sicocxles – mindi,<br />

sikvdilsac – mindi,<br />

ra qnas, ar ZaluZs am guls meti ro...<br />

iseTi leqsi davwero minda,<br />

rom sxvaTa leqsebs ar gavetiro.<br />

suli <strong>Cemi</strong> tiris, tiris, tiris, tiris, –<br />

cad gafrenas ar daadga saSveli!<br />

guli, guli yinuliviT gaisarka,<br />

gzebs, gzebs Cemsas asdis cecxlis alebi...<br />

vitan, vitan cxovrebisgan Sxams, viT sarkazms, –<br />

sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />

waval, waval, varskvlaveTSi gaviRviZeb,<br />

yvela yvelas, yvelas dagvaviwydeba...<br />

vxmob sixaruls, Cvengan ZaliT ganaZiZevs,<br />

axla, roca sulis dagva iwyeba!<br />

dardo, gulze JaltamiviT amosulo,<br />

Cvens sarecels male ZaZiT morTaven...<br />

Cqara, Cqara, Cqara, Cqara amo, sulo,<br />

movisvenoT, movisvenoT orTavem!<br />

siberis leqsi<br />

sikvdilis locva<br />

tyupis cali var, var tyupis cali,<br />

Zmam, samwuxarod, adre damtova...<br />

Cangreuli maqvs gulis ficari,<br />

cxovreba kidev bevrjer damtoravs.<br />

magram Cems gamCens ar vsayvedurob,<br />

radgan tanjvaSic aris siame<br />

da bednieri da ubeduric,<br />

eklian vards vkref, xanac – ias me.<br />

...sikvdils yovelTvis rodi scalia,<br />

zogjer patiJsac iuarebso,<br />

da Tu sikvdilic tyupiscalia<br />

sicocxlis, rad ar mivualerso?!<br />

<strong>Cemi</strong> sofeli<br />

gamoveqeci agvistos buRs,<br />

mtversa da xmaurs<br />

da axla <strong>Cemi</strong> soflis mwvane<br />

terasebs vzverav.<br />

yelze mexveva sio satrfos<br />

nazi xelebiT<br />

da Reles miaqvs mogoneba<br />

puris yanebis.<br />

torola caSi mReris <strong>Cemi</strong><br />

sulis simReras!..<br />

gzad miWrialebs Cardaxian<br />

urmebis mwkrivi...<br />

. . . . . . . . . .<br />

gadauara urmis Tvalma<br />

zed gulze Cems Crdils,<br />

gamaJriala,<br />

tkivilamde gamaJriala,<br />

TiTqos borblis qveS<br />

momiqcia mware warsulma.<br />

* * *<br />

<strong>Cemi</strong> cremliani leqsi<br />

Sena xar, Sen!<br />

vin maswavla<br />

Senze fiqri, vin?!.<br />

Cvens Soris<br />

cecxlovani xidia gadebuli.<br />

Sen gadarbixar am xidze<br />

da verasodes gaigoneb<br />

im xariremis bRavils,<br />

romelmac Seni siyvaruli<br />

gulidan ver gamoasvena.<br />

wlebi... wlebi...<br />

wlebi... wlebi Sevalie lodins,<br />

gafantulan imedebi qarSi...<br />

ros sibere afTariviT modis,<br />

lamis Tavic dagaviwydes maSin!<br />

...Seatexa qarma bolo toti<br />

iasamans, – cxovrebaa mrume,<br />

ros sibere sasjeliviT modis,<br />

yvelas, yvelas aviwydebi Turme!<br />

sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />

davfarfateb, var yviTeli kaklis neSo,<br />

dardi unda davamSio, vaRoro...<br />

dReni <strong>Cemi</strong> imnairad xvneSis, xvneSis,<br />

lamis, lamis guli amoayolos.<br />

me mefe var _ yovlis SemZle, me var – mwiri,<br />

xels movikveT, samaTxovrod gaSverils...<br />

sul caSi qrolva gsurda,<br />

morCa dReebi qarvis...<br />

yvela migqonda gulTan,<br />

Sen ar axsovdi arvis!<br />

qari uberavs qvena,<br />

gangeb mivuSver saxes...<br />

vinc ibadeba brZenad,<br />

sulac ar eZebs saxels!<br />

Sen brZeni ar xar, magram<br />

daustambavi leqsi<br />

suls erTianad dagavs<br />

da es mxolod Sen gesmis.<br />

ealersebi farviT<br />

moyvass utyuar geSiT,<br />

ar miatoveb arvis,<br />

radgan RmerTia SenSi!<br />

uxsni sadinars wylulis<br />

grZnobebs – sulidan daZruls...<br />

bevrjer gatkines guli,<br />

mainc aravin ar gZuls!!!<br />

veravin aswrebs saTqmels, –<br />

xafad garbian wlebi...<br />

mieqanebi Tavqve<br />

da mzis cremlebSi Tbebi.<br />

tolT kvlav eZaxi `biWebs~,<br />

briyvo, Se marTla briyvo,<br />

da ise daabijeb,<br />

TiTqos ukvdavi iyo.<br />

* * *<br />

wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />

Sori nisliviT var xeluxlebi!<br />

mze Jangisferi,<br />

mze iZireba<br />

da meCveneba: oreuls Sensas<br />

Tvalebs vukocni ukanasknelad.<br />

wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />

sibere<br />

odesRac TmaaqoCrili,<br />

dRes mTvares vgavar melotsa...<br />

amqveynad daval morCili, –<br />

gzebi vin amimtverosa?!<br />

asi wlisanic dadian –<br />

asaks yoveli iferebs...<br />

Tu didxans yofna gwadia,<br />

augs nu hkadreb siberes!<br />

sul veli cremlis gaSrobas, –<br />

mermisi nislma Sebura:<br />

warsulSi darCa bavSvoba,<br />

sibere mobrZanebula.<br />

caTa samanebs zomavs Tvali<br />

qarma welSi gazniqa<br />

alva, – lamobs moTxras,<br />

foTolT panika<br />

mohgavs oxvras.<br />

mTvarem gaiyolia<br />

TvalTa CemTa sevda...<br />

fiqrSi borials<br />

Sxamic sdevda.<br />

mTebze nislis dolbandi,<br />

tyeTa mwvane tevri...<br />

win wuTs bombardirs<br />

udgas vervin!<br />

Rame wamomeweva,<br />

rogorc vefxvi – irems...<br />

sulis zeweva<br />

cremlebs irevs.<br />

dros vin iyo Seeba,<br />

guli ras ar itevs...<br />

qarni kldeebma<br />

aisxlites.<br />

evasagan Sobili<br />

Sena xar adami...<br />

fiqriT movlili<br />

ca – tatami.<br />

Jami yovels wargtacebs,<br />

iyavi ragind mxris...<br />

totebs warmtacebs<br />

Zewna xris, xris.<br />

vervis ver vamgvane<br />

me mze Camavali...<br />

caTa samanebs<br />

zomavs Tvali.<br />

xanZari soflad<br />

sofelSi mwvane imediviT<br />

moCanda saxli<br />

da mis kedlebSi<br />

mogonebad Tvlemda warsuli<br />

da momavali xmaurobda<br />

bavSvis guliviT,<br />

iRimeboda siyvaruli<br />

dedis TvalebiT...<br />

SeRamebisas gaismoda<br />

xboTa zmuili<br />

da ezo-WiSkars awydeboda<br />

zRva sixaruli<br />

gogo-biWebis<br />

da uTenia<br />

saToxnelad gasuli kacis.<br />

. . . . . . . . .<br />

da roca saxli,<br />

tkacatkuciT iwvoda saxli<br />

da casTan Sebmas<br />

cofiani lamobda ali,<br />

kivili qalis, saSineli<br />

ismoda qalis,<br />

tirili bavSvis, mgrZnobiare<br />

tirili bavSvis<br />

da sisxlgamSrali,<br />

Cacvenili Tvalebi kacis...<br />

sayvedurebi,<br />

RmerTisadmi sayvedurebi<br />

da SiSneulad gacemuli, –<br />

vedreba mainc...<br />

. . . . . .<br />

da abreSumis kaba roca<br />

Semoixia<br />

mzem soflis TavSi<br />

darWobil sarze, –<br />

viT Caferflili imedebi,<br />

moCanda saxli –<br />

TiTqosda<br />

viRac Caatares sasaflaosken...<br />

. . . . . . . . . .<br />

da im sofelSi ar ymuoda<br />

arcerTi ZaRli.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

11<br />

wvima da mercxlebi<br />

gia xomeriki<br />

natvra – ekspromti<br />

rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />

wamiT mainc gaocdes cxra qalRmerTis parnasi<br />

aki <strong>Cemi</strong> sulis keTil bzarSi<br />

jerac cocxalia sasoeba<br />

da Wreli dReebis Savi marSi<br />

beds miwers wiTeli asoebiT.<br />

rodesac modis wvima,roca qalaqSi wvims,<br />

<strong>Cemi</strong> uiRblo Tavis ufro naklebad mwyins.<br />

TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />

mjera, rom isev mova mercxali-gazafxuli.<br />

mjera, mercxlebis gundi kvlav Seiqms<br />

im gazafxuls,<br />

RvTis mier gametebuls, RvTis mier Semonaxuls.<br />

rom TeTr Rrubels Sevwvde da<br />

mTeli vnebiT vakoco<br />

daminaxos viRacam, caSi qudi atyorcnos<br />

amboben rom axloa aRsasruli samyaros<br />

me ki leqss vwer da minda sixaruli gaxaroT<br />

Tundac wamiT gagrZeldes silamaze yvavilTa<br />

isev feTqdes sicocxle vardiTac da yvaviTac<br />

yinuleTs gaalRobs amo Zala,<br />

romelic ar axsovs aRaravis,<br />

Zala, me rom momca amorZalma,<br />

Zala, rom aris da... CemTvis aris.<br />

amitom qaluri SeCveneba,<br />

risganac dResac ver movrCenilvar,<br />

nu momklavs; me zogjer meCveneba:<br />

ukve yvelaferi morCenila.<br />

jer ki aq frenen mercxlebi,uxariaT da frenen...<br />

vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs.<br />

gafrindebian isini, mzis qveynebisken wavlen,<br />

zamTaro, moxval, sizmradac<br />

Tbil mercxals gamoavlen;<br />

zamTarSic damesizmreba mercxlebis<br />

Tlili frena,<br />

im diliT albaT mova cremli da aRmafrena.<br />

momenatrebiT, mercxlebo, erTma iCqareT mainc;<br />

erTi mercxalic moiyvans gazafxulsa da maiss.<br />

exla wvims, Tbili wvimaa,modis, raRacas ambobs,<br />

zafxuli Cumad midis, gmadlob, wvimao, gmadlob,<br />

oRond gTxov, Cemo wvima, sul gexvewebi amas:<br />

iwvime, oRond nurvis, nuravis avneb rames.<br />

rodesac modis wvima,roca qalaqze wvims,<br />

<strong>Cemi</strong> aseTi Tavis ufro naklebad mwyins.<br />

TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />

mjera, rom isev mova mercxali _ gazafxuli.<br />

aki dafrenen mercxlebi, wkrialeben da frenen...<br />

vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs!<br />

mware sizmari<br />

bevri ram aris saSineli,<br />

magram adamianze saSineli araferia!<br />

Sophokles, Antigone, 332-333.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

kacTa modgma rom aris,<br />

hxmoben, locven da elian<br />

iziss... qristes... da aress...<br />

ramdeni aTas welia,<br />

dRiT nagebs Slian RamiT,<br />

casa da miwas wvelian,<br />

kuWs rom aamon ramiT.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

Savi xorxebiT ylapven<br />

varskvlavdafenil lelians,<br />

mzis mokamkame zRaprebs.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

cas Sehyureben kacni,<br />

hvedren da mere wyevlian<br />

yvelas – mxsnelsa... da macils.<br />

rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />

me xom mTeli cxovreba sul vocnebob amaze<br />

ra dros leqsis weraa meubneba viRaca<br />

magram Cem simamaces isev viRac milocavs<br />

silamaziT samyaro gagrZeldes da gadarCes<br />

maSin mec sxva droisTvis mogiyvebiT danarCens!<br />

orxestra<br />

n. t-s.<br />

axlobel wyvilTa rigi dgas<br />

Sori edemis or xesTan,<br />

oriv surs yvela oxers da...<br />

arc mondomeba mobezrdaT.<br />

me ra vqna? ra SemiZlia?..<br />

vinc maTgan dardi viwvnie,<br />

arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />

Seni lamazi sinaTle,<br />

Seni lamazi sinaTle,<br />

me rom Sav sizmrebs minaTebs,<br />

me ra vqna? ra SemiZlia?<br />

arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />

is wminda sakurTxeveli –<br />

saxeze sxivTa mTeveli;<br />

me ki riTmebic mombezrda...<br />

da TviT sicocxlec mombezrda...<br />

da ukravs Zveli orxestra,<br />

Sors ukravs Zveli orxestra,<br />

Zveli da sada orxestra...<br />

Syneidesis–orxestra...<br />

orxestras cecxli anaTebs,<br />

bakxosis bage mgonia,<br />

qari xvets trfobis baraTebs,<br />

cekvaven, suli hqoniaT...<br />

cekvaven, guli hqoniaT...<br />

uceb cecxlidan momesma:<br />

vina gyavs pirvel RmerTada?<br />

calke varT, mainc erTad varT;<br />

miwvev lamazi menada;<br />

Tirsosebs vazi moesxaT,<br />

SenTvis sicocxle mewada...<br />

erTad viqnebiT odesRac,<br />

erTad viqnebiT odesRac,<br />

radgan Cvenia orxestra,<br />

is Zveli, Zveli orxestra,<br />

Zveli da wminda orxestra,<br />

Zveli berZnebis orxestra!..<br />

Citebis afeTqda Jriamuli,<br />

eha, gazafxulic meavaza,<br />

da Zgers sevdiani siyvaruli –<br />

<strong>Cemi</strong> wuTisoflis silamaze.<br />

cxovrebis wesia: wyvili, wyvili,<br />

frinvelTa frena ki kenti ari,<br />

meyos me, rac qveynad visircxvile<br />

gvirila, Savi da eWviani.<br />

me maxsovs: sofeli rom gvabrunvebs<br />

da maxsovs dReebi karaleTis...<br />

da me gavakeTe Cemeburad!<br />

da me Cemeburad gavakeTe!<br />

wmida Rame<br />

rame <strong>Cemi</strong> leqsi minda,<br />

guls rom jer ar uweria,<br />

ise Cumi, ise wminda,<br />

win rom sufTa furcelia.<br />

ukve meramdene zamTars<br />

vufrTxi da meimedeba,<br />

Sobiswina dRes da avdars<br />

dabadeba mebedeba.<br />

isev minda qveynad yofna,<br />

magram ara ase martod,<br />

miyvars yofna mjobnis mjobnad<br />

leqsSi da ar ise farTod.<br />

am dekembris am aT ricxvSi<br />

ocdaoTx ricxvs SiSiT vfiqrob,<br />

myavs mtrebi da amaT ricxvSi<br />

sul pirveli me var TviTon.<br />

amitomac veli SiSiT<br />

varskvlaosan wmida Rames,<br />

mSvelis, magram kidec miSlis<br />

ricxvi – sakraluri rame.<br />

aris raRac Seucnobi<br />

eqvsjer aTi aTas welSi,<br />

CemTvis me var is ucnobi,<br />

rom ver varCev CemSi, sxvebSi.<br />

leqsi gamovida Cqari,<br />

vinZlo guli ucvlelia,<br />

magram qnari <strong>Cemi</strong> ari<br />

da win <strong>Cemi</strong> furcelia!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

Soben, klaven da Soben,<br />

sicocxle ara grZelia,<br />

hoda, usmenen Sopens.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

kacni Soben da klaven,<br />

sikeTis gamo scxveniaT,<br />

borots eltvian. Amen.<br />

simarTle<br />

yvelasTan Tavi vimarTle,<br />

yavarze yinCad sxedan,<br />

mivdivar, codvebs mivaTrev...<br />

me sxvis simarTles vxedav!<br />

mzias!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

yvela erTmaneTs aclis<br />

lukmas keTils ki elian;<br />

kacni arian, kacni.<br />

aRmosavleTiT da<br />

dasavleTiT<br />

erTi siyvarulis kanonia:<br />

l¡uteciaa Tu xataeTi,<br />

yvelgan: de grio da manonia!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

madlian dReTa jamebs<br />

Slian... fiqradac Znelia:<br />

kacni TavisTavs Wamen.<br />

keTil-borotia siyvaruli;<br />

yvela misTvis mkvdari cocxalia!<br />

da mze, cad rom uyvars siaruli,<br />

<strong>Cemi</strong> Sav-wiTeli mocxaria.<br />

yvela am aTas weliwads<br />

Jami ucqeris wynarad;<br />

Jami aRsasruls Seicavs<br />

wminda aRsavlis karad!<br />

miwad molaslase kacTa modgma<br />

sul imis cdaSia, rom ifrinos,<br />

me ki msurs: trfiali rom amovTqva<br />

da leqsma mtevnebi moiRvinos.


12 literaturuli gazeTi<br />

interviu 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

gamomcemeli<br />

_ `saunjem~ <strong>Cemi</strong> yuradReba bolo<br />

xanebSi miiqcia. Tbilisis wignis XV<br />

saerTaSoriso festivalze Tqveni gamomcemlobis<br />

kuTxes vutrialebdi,<br />

warmodgenili gamocemebis mravalferovnebiT<br />

davinteresdi, vfiqrobdi,<br />

Turme, ramdeni Tanamedrove qarTveli<br />

mweralia, romelic muSaobs, iRwvis,<br />

Tumca mis Semoqmedebas naklebad<br />

vicnob-meTqi. Semdeg saqarTvelos<br />

mweralTa saxlSi Tqveni gamomcemlobis<br />

mier organizebul prezentaciebs<br />

daveswari _ jarji fxovelis,<br />

cira yuraSvilis krebulebisa da<br />

qarTveli qali mwerlebis anTologiis<br />

wardgenas. gamomsvlelebi swored<br />

Tqveni sagamomcemlo prioritetis<br />

mniSvnelobaze saubrobdnen. ras gvetyviT<br />

`saunjis~ ZiriTad mimarTulebaze,<br />

ram ganapiroba Tqveni arCevani?<br />

_ wignTan urTierToba bavSvobidan<br />

momyveba. maxsovs, universitetis<br />

samecniero biblioTekaSi sxvadasxva<br />

ucxour gamocemas rom vnaxavdi, guli<br />

mwydeboda, gavifiqrebdi, Tuki sxva<br />

qveynebSi SesaZlebelia aseTi wignebis<br />

gamocema, aq ra gviSlis xels-meTqi. miuxedavad<br />

imisa, rom araerTi Cveni<br />

gamocema marTlac mSvenieri iyo,<br />

qarTuli wignis zogadi saxe, vgulisxmob<br />

garegnul da poligrafiul mxareebs,<br />

mainc ukeTesis xilvis survils<br />

gitovebda. erTi SexedviT, TiTqos<br />

rTulad gansaxorcielebeli idea ar<br />

aris, aki qarTuli literaturis saxiT<br />

fasdaudebeli saunjis patronebi<br />

varT, magram amave dros, am saganZuris<br />

patronobas, movlas didi Zalisxmeva<br />

sWirdeba. mogexsenebaT, Cveni niWiereba<br />

mxolod mwerlobaSi ar vlindeba,<br />

yvela sferoSi SeiZleba adamianma<br />

axal-axali margaliti aRmoaCinos,<br />

rac ufro Rrmad Cahyvebi, miT ufro<br />

TvalsaCino gaxdeba, Tu ra ganZis<br />

memkvidreni varT, magram amave dros<br />

xvdebi, rom Tu ar upatroneb, ar gamoamzeureb,<br />

sxvebs ar uCveneb, ise<br />

daikargeba, rogorc miwaSi dafluli<br />

bibliuri `talanti~.<br />

swored am mizniT, intensiurad<br />

vTanamSromlobT Tanamedrove qarTvel<br />

avtorebTan. maTi Semoqmedebis warmoCena<br />

prioritetad gavixadeT.<br />

_ marTlac saSuri saqmea, Tumca<br />

meore mxriv, gamomcemlis winaSe<br />

mudam dgas amocana SemoqmedebiTi<br />

procesi komerciul saqmianobasTan<br />

vaJa wowkolauri<br />

bolo dros gamomcemloba `saunje~ aqtiurad CaerTo literaturul procesebSi<br />

da mniSvnelovani adgili daimkvidra wignis bazarze. mas mkveTrad<br />

gansazRvruli mimarTuleba aqvs _ Tanamedrove qarTul literaturas gamoscems,<br />

albaT ukeTesi iqneba Tu vityviT, zrunavso, vinaidan Tanamedrove<br />

avtorebi SemoqmedebiTi winsvlisTvis, meti muSaobisTvis, sakuTari SesaZleblobebis<br />

srulad gamomJRavnebisa da mkiTxvelamde misvlisTvis kerZo Tu<br />

saxelmwifo instituciebis mxridan gansakuTrebul yuradRebas saWiroeben,<br />

am TvalsazrisiT `saunje~ namdvilad gamorCeulia. wignis bazarze swored<br />

man Seavso finansurad naklebadmomgebiani Tanamedrove qarTuli mwerlobis<br />

niSa, Zalze farTo speqtriT warmoadgina is, rac dRes iwereba da wignismoyvarul<br />

sazogadoebas didi arCevani SesTavaza.<br />

`literaturuli gazeTis~ Jurnalisti `saunjis~ direqtors, vaJa<br />

wowklaurs Sexvda da sagamomcemlo processa da samomavalo gegmebze esaubra.<br />

warmatebiT SeaTavsos. Tanamedrove<br />

qarTuli literaturis gamocema ki _<br />

cxadia, ar vgulisxmob ramdenime ukve<br />

aRiarebul, cnobil avtorebs _ finansurad<br />

momgebiani arCevani naklebad<br />

aris. Tqven xom bevri iseTi mwerlis<br />

wignebsac beWdavT, dRes rom naklebad<br />

icnoben.<br />

_ arian avtorebi, romlebsac sazogadoeba<br />

jer ar icnobs. mkiTxvelamde<br />

maT miyvanas, maTi wignebis damkvidrebas<br />

arc ki vici, ra dro SeiZleba<br />

dasWirdes. cxadia, bevri nawarmoebis<br />

gamocema `komerciuli TvalsazrisiT<br />

momgebiani srulebiT ar aris, magram<br />

TiToeuli<br />

wigni<br />

SviliviTaa<br />

~<br />

Tuki Txzulebas mxatvruli Rirebuleba<br />

namdvilad gaaCnia, mis dabeWdvaze<br />

uars ver vityvi. gasagebia, rom axalsa<br />

da ucxos arafers vambob, sagamomcemlo<br />

saqmeSi aseTi praqtika arsebobs da<br />

yvela gamomcemeli cdilobs axali saxelebi<br />

aRmoaCinos, garkveul riskze<br />

wavides, Tumca kolegebisgan Cven albaT<br />

is gangvasxvavebs, rom aq erTeul<br />

SemTxvevebze ki ar aris saubari, aramed<br />

zogadad _ midgomaze.<br />

SesaZloa Cvenma ama Tu im avtorma<br />

dRes sensacia ver moaxdinos, magram mas<br />

daxmareba sWirdeba, rom ar gaCerdes,<br />

axali wignis samzadisi, ukeTesis Seqmnis<br />

survili, stimuli hqondes. es<br />

wignebi qarTulia, <strong>Cemi</strong>a da ukan amitomac<br />

ar davixev. sinamdvileSi<br />

mamoZravebs survili, rom Tanamedrove<br />

qarTuli mwerloba xelaRebiT aravin<br />

gaakritikos, skeptikosebs ar aeWvebdeT<br />

misi mxatvruli xarisxi da zemodan<br />

ar uyurebdnen mxolod imitom,<br />

rom qarTulia. mxolod me ar vfiqrob<br />

ase, Cvens gamomcemlobaSi prioritetze<br />

yvela vTanxmdebiT, arCevani<br />

yvelas gacnobierebuli gvaqvs. Tumca<br />

gavimeoreb, rom yvela wigns, romelsac<br />

gamovcemT, Tavisi literaturuli<br />

Rirebuleba gaaCnia, ar ifiqroT, teqsts<br />

mxolod imitom vbeWdavdeT, rom<br />

is qarTulia.<br />

amave dros, Zalian mniSvnelovnad<br />

mimaCnia zrunva enis sisufTaveze.<br />

mogexsenebaT, qarTuli ena misTvis arabunebrivi,<br />

ucxo formebiT dRes<br />

Zalian aris dabinZurebuli. xarisxiani<br />

mxatvruli literaturis gamocema, am<br />

problebis winaaRmdeg brZoladac Sei-<br />

Zleba CaTvaloT.<br />

getyviT, rom xSir SemTxvevaSi enTuziamzec<br />

vmuSaobT, mogexsenebaT, yvelaferi<br />

TanxebTanaa dakavSirebuli,<br />

amitom xan gviWirs, xanac zRvarze varT<br />

xolme. SeiZleba viRac Semomedavos,<br />

miTxras, Tu wigns mogeba ar moaqvs, ratom<br />

beWdavo, magram qarTul literaturis<br />

mimarT amgvari damokidebuleba<br />

arasworad mimaCnia. vfiqrob, Tanamedrove<br />

mwerlobis ganviTareba saxelmwifo<br />

politikis nawili unda iyos,<br />

aqtiuri TanamSromloba gamomcemlobasa<br />

da saxelmwifos Soris am mimarTulebiT<br />

Zalze waadgeboda qarTul<br />

saqmes.<br />

_ `saunjis~ produqcia gamoirCeva<br />

SedarebiT dabali fasiT. es Zalian<br />

mniSvnelovania momxmareblisTvis.<br />

_ vcdilobT wignis TviTRirebuleba<br />

maqsimalurad dabali iyos, raTa ma-<br />

Raziis procentuli danamatis miuxedavad<br />

misi fasi misaRebi darCes myidvelisTvis.<br />

xalxs, romelsac literatura<br />

uyvars, xSirad sasurveli gamocemis<br />

SeZenis saSualeba ar aqvs, amitom<br />

TiTo TeTrs viTvliT, rom wigni<br />

maqsimalurad dabali fasiT mivides<br />

mkiTxvelamde. zogjer adamiani mosula<br />

CvenTan da uTqvams, maRaziaSi esa da<br />

es gamocema vnaxe da minda, Tu SesaZlebelia,<br />

TqvenTan SeviZinoo. aq rom adamiani<br />

wignisTvis mova, dameTanxmebiT,<br />

aseT mkiTxvels wigni unda aCuqo. xSirad<br />

asec viqceviT, Tumca gasagebi mizezebis<br />

gamo, amas xSirad ver vakeTebT.<br />

_ sainteresoa Tqveni TanamSromloba<br />

avtorebTan. rogor poulobT<br />

maT? ramdenadac vici, garkveul literaturul<br />

mimarTulebas mariam<br />

wiklauri xelmZRvanelobs, mas<br />

araerTi SesaniSnavi kalmosani mouyvania<br />

Tqvenamde.<br />

_ bevri adamiania, romelic Cven-<br />

Tan TanamSromlobs da avtorebTan<br />

komunikaciaSi gvexmareba. magaliTad,<br />

mariam wiklaurs, kato javaxiSvils,<br />

SoTa iaTaSvils TavianTi literaturuli<br />

mimarTulebebi, TavianTi xedva<br />

aqvT, isini maTTvis saintereso avtorebs,<br />

Temebs gvTavazoben, Semdeg<br />

procesSi uSualod verTvebi da saboloo<br />

gadawyvetilebas viReb. mogexsenebaT,<br />

iseTi avtorebic arian,<br />

saukeTeso rom hgoniaT Tavi, Tumca<br />

realoba sul sxvagvaria. aseTebs gamocemis<br />

momzadebaSi, mis dabeWdvaSi vexmarebiT,<br />

oRond momsaxurebis safasuri<br />

Tavad unda gadaixadon. amgvari<br />

Semosavlebi rom ara, Zalian gagvi-<br />

Wirdeboda im avtorTa nawarmoebebis<br />

dabeWdva, vinc namdvilad Rirebulia.<br />

ase vcdilobT Cveni sagamomcemlo<br />

saqmianoba davabalansoT, garkveuli<br />

Semosavlebi gamomcemels aucileblad<br />

unda hqondes sxva, naklebadkomerciuli,<br />

Tumca faseuli literaturis dabeWdva<br />

rom SeeZlos.<br />

_ ramdenad zrunavT imaze, rom<br />

Tqveni avtorebis Semoqmedeba ucxoel<br />

gamomcemlebamde Tu mkiTxvelamde<br />

miitanoT? am mimarTulebiT<br />

kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />

saintereso proeqtebs axorcielebs,<br />

ewyoba forum-dialogebi,<br />

Sexvedrebi ucxoel gamomcemlebTan,<br />

saqarTvelos stendi wignis saerTa-<br />

Soriso bazrobebze yovelwliuradaa<br />

warmodgenili. Tqven ramdenad xarT<br />

CarTulebi am literaturul procesebSi?<br />

_ rom giTxraT am mxriv kargi<br />

mdgomareoba gvaqvs-Tqo, ar viqnebi<br />

marTali. imedia momavalSi gamoswordeba<br />

saqme. maqsimalurad vcdilobT,<br />

yvelas gavacnoT, mivawodoT<br />

Cveni avtorebis teqstebi, Tumca wignis<br />

Targmnas da ucxour bazarze mis gatanas<br />

finansebi sWirdeba. imedi gvaqvs,<br />

es problema samomavlod mogvardeba,<br />

kulturis saministrosTan TanamSromloba<br />

intensiur xasiaTs SeiZens. axla<br />

situacia aseTia _ uamravi ram gvaqvs<br />

saTargmni, ucxoeli kolegebisTvis<br />

SesaTavazebeli, magram jerjerobiT<br />

finansuri mxare gvabrkolebs. meore<br />

mxriv, Tuki am mimarTulebiT garkveul<br />

nabijebs ar gadavdgamT, maSin araferi<br />

Seicvleba, isev Cven qvabSi movixarSebiT,<br />

SevaqebT qarTul mwerlobas, magram<br />

msofliosTvis is ucnobi darCeba.<br />

_ `saunjis~ avtorebidan Tu gegulebaT<br />

iseTebi, visi teqstebic ucxoel<br />

gamomcemlebs daainteresebs?<br />

_ ra Tqma unda, Targmnasa da qveynis<br />

gareT gatanas araerTi mxatvruli<br />

teqsti imsaxurebs. saerTaSoriso literaturul<br />

procesebSi CarTva TviT mwerlebisTvisac<br />

Zalian mniSvnelovania.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

es saukeTeso motivaciaa meti SromisTvis,<br />

SemoqmedebiTi muSaobisTvis.<br />

CemTvis TiToeuli avtori gasafrTxilebelia,<br />

yvelas Tavisi mimarTuleba,<br />

sivrce, xelwera gaaCnia.<br />

konkretulad veravis davasaxeleb, imitom<br />

ki ara, rom viRacas guli etkineba,<br />

ubralod SeuZlebelia ama Tu im mweralze<br />

an wignze Tqva, rom is yvelas<br />

jobs. TiToeuls Tavisi Rirebuleba<br />

aqvs.<br />

_ Tqven sabavSvo mwerlebTanac<br />

aqtiurad TanamSromlobT. proeqti<br />

`biba~ amis dasturia.<br />

_ Cven originalur sabavSvo literaturas<br />

yvela asakobrivi kategoriisTvis<br />

gamovcemT. am mimarTulebiT<br />

marTlac Zalian bevrs vmuSaobT. xSirad<br />

msmenia sabavSvo mwerlisTvis rom<br />

ukiTxavT, seriozuls arafers wero?<br />

sabavSvo wigns naklebseriozul literaturad<br />

aRiqvamen. arada urTulesi<br />

samuSaoa.<br />

CvenTan bevri kargi wigni iwereba,<br />

amitom Sors ar mivdivarT, ucxoenovan<br />

literaturas ar vTargmniT. cxadia<br />

bavSvebisTvis ucxoeli avtorebis<br />

TxzulebaTa gacnobac aucilebeli da<br />

sasargebloa, magram amaze sxva gamomcemlobebi<br />

SesaniSnavad zrunaven. me ki<br />

minda Cvens Svilebs, qarTveli avtorebis<br />

dawerili saukeTeso Tanamedrove<br />

qarTuli sabavSvo zRaprebi,<br />

moTxrobebi, leqsebi mivawodo, axalaxali<br />

gmirebi gavacno, minda Cven<br />

saunjes vaziaro isini.<br />

_ `saunjis~ wigni Zalian STambe-<br />

Wdavi, gemovnebiT Sesrulebuli mxatvrobiTa<br />

da dizainiT aris gamor-<br />

Ceuli. vgulisxmob, rogorc sabavSvo,<br />

ase ufrosebisTvis gankuTvnil<br />

gamocemebs.<br />

_ wignebis garegnul mxareze, dizainze<br />

ori axalgazda, nika xvedeliZe da<br />

Tea akobia zrunaven. aseve vTanamSromlobT<br />

araerT qarTvel mxatvarTan,<br />

Tumca sabolood me virCev, romeli<br />

garekani, romeli ilustracia jobs. am<br />

mxriv sakmaod pretenziuli adamiani<br />

var da minda, raki vakeTebT, uzadod<br />

SevasruloT Cveni samuSao. sxvagvari<br />

damokidebuleba verc meqneba, radgan<br />

TiToeuli wigni SviliviTaa.<br />

_ Tqveni, rogorc gamomcemlis<br />

yuradRebis arealSi literaturuli<br />

kritikac moeqca. mxedvelobaSi maqvs<br />

jarji fxoveli<br />

rogorc calke gamocemebi, ise Jurnali<br />

`axali saunje~, romlis ZiriTadi<br />

mimarTuleba mgoni swored kritikuli<br />

werilebisa da recenziebis<br />

gamoqveynebaa.<br />

_ aqac yvelaferi finansebTan aris<br />

dakavSirebuli. saqme isaa, rom erTi<br />

wignis garda, nona kupreiSvilis `sityvis<br />

degustacias~ vgulisxmob, sxva<br />

araerTi naSromi minda gamovce. bevri<br />

saintereso literatori, kritikosi<br />

gvyavs. am dargis ganviTareba xom Tvi-<br />

Ton mwerlobisTvisaa aucilebeli.<br />

rac Seexeba `axal saunjes~, ukve sami<br />

nomeri gamoveciT, imedi gvaqvs kulturis<br />

saministros mxardaWeriT procesi<br />

ar Seferxdeba da CvenTan Tanam-<br />

Sromloba avtorebs Semdgomi muSaobisTvis<br />

garkveul stimuls, motivacias<br />

miscems. gvinda areali gavafarTovoT<br />

da xelovnebis TiTqmis yvela dargi<br />

movicvaT. rogorc iciT, Jurnalis<br />

redaqtori SoTa iaTaSvilia. sakiTxs<br />

erTnairad vuyurebT, survili gvaqvs<br />

mkiTxvels mxolod is ki ar mivawodoT,<br />

rasac miCveulia da sxva uamrav periodul<br />

gamocemaSi isedac miagnebs,<br />

aramed _ raRac axali sakiTxavi<br />

SevTavazoT, iseTi, romelsac gaiziarebs,<br />

an uaryofs, magram Rirebuli<br />

iqneba Tavisi teqstebiTa da konteqstebiT.<br />

_ wignis gamocemis procesi<br />

TqvenTan, rogorc vici, srulad xorcieldeba.<br />

_ diax, `saunje~ wignis mxolod<br />

kompiuteruli versiis momzadebas<br />

rodi gulisxmobs. xSir SemTxvevaSi<br />

teqstebis akrefiT viwyebT, gavivliT<br />

yvela sagamomcemlo etaps da wigns<br />

Cvensave stambaSi vbeWdavT. amis Semdeg<br />

saqmeSi gavrcelebis samsaxuri erTveba.<br />

marTalia Sesabamis saagentoebTan<br />

vTanamSromlobT, magram ZiriTadad,<br />

tiraJs Cven TviTon varigebT maRaziebSi.<br />

kviraSi orjer ki gamomcemlobis<br />

TanamSromeli daivlis maRaziebs, naxavs,<br />

sad ra gamocema aklia da Seavsebs<br />

mas axali egzemplarebiT. ase rom, mudmivad<br />

saqmis kurSi varT, Tu ra xdeba<br />

wignis samyaroSi. visurvebdi da gisurvebdiT,<br />

Tanamedrove qarTul literaturas<br />

sul ufro meti mkiTxveli da<br />

damfasebeli hyavdes.<br />

literaturuli gazeTi<br />

esaubra Tamar Juruli<br />

1. ras niSnavs<br />

TqvenTvis maCablis 13?<br />

2. rogor<br />

warmogidgeniaT<br />

mweralTa saxlis<br />

momavali?<br />

1. 80-ian wlebSi mwerlTa kavSirTan<br />

arsebul mTavar saredaqcio kolegia-<br />

Si vmuSaobdi. es dawesebuleba dadianis<br />

quCaze, gancalkevebiT mdebareobda.<br />

miuxedavad iq muSaobisa, mweralTa kav-<br />

Siris xSiri stumari arasdros vyofilvar.<br />

axla rom vfiqrob, es, cota<br />

ar iyos, ucnaurad meCveneba. Tumca<br />

raRac axsna amasac aqvs.<br />

mweralTa sasaxles Tavisi interieriT,<br />

verasdros aRviqvamdi Cveulebriv<br />

dawesebulebad. kargad vicodi,<br />

rom mwerlebi aq ara marto sadiskusiod,<br />

aramed TavianTi piradi<br />

sazrunavis gamoc dadiodnen, magram es<br />

faqtori seriozulad arasdros<br />

aRmiqvams. mweralTa sasaxle galaktionis<br />

da `cisferyanwelebis~ navsayudeli<br />

iyo, amitomac CemTvis yovelgvari<br />

utilitarizmis miRma idga, ganridebas<br />

krZalva maiZulebda. vicodi,<br />

es iyo sulierebis taZari, sadac 1937<br />

wels sisxliani drama gaTamaSda – paolo<br />

iaSvilma sanadiro TofiT moikla<br />

Tavi. gasrola mweralTa sasaxlis meore<br />

sarTulze maSin moxda, roca<br />

pirvelze morigi damTrgunveli sxdoma<br />

imarTeboda. taZris mdumarebaSi<br />

damangrevelma protestis xmam iWeqa. am<br />

gasrolam mTeli epoqa SeZra da sul<br />

mcire xniT gamoiyvana mwyobridan Zaladobrivi<br />

damsjeli meqanizmi.<br />

babua<strong>Cemi</strong>, sasoflo-sameurneo institutis<br />

reqtori andro buaCiZe iqve,<br />

maCablis 7-Si cxovrobda. is ocdaTvramet<br />

wels daapatimres (Tvi-<br />

Tonac ocdaTvrameti wlis profesori<br />

iyo). mcire xnis Semdeg daiWires misi<br />

meuRlec da ufrosi vaJiSvilic (14<br />

wlis ymawvili), mama<strong>Cemi</strong>s Zma. Cems warmodgenaSi<br />

es faqti – erTi ojaxis ganadgureba<br />

– mweralTa kavSirSi gaTamaSebul<br />

dramas da saerTod, mweral-<br />

Ta represiebs SeukavSirda, rac<br />

srulebiTac ar aris gasakviri.<br />

roca tician tabiZis leqsebs vkiTxulobdi,<br />

misi sicocxlis mZafr siyvarulTan<br />

Serwymuli tragizmi Cemze<br />

waruSlel STabeWdilebas tovebda.<br />

mweralTa kavSirs pirvelad studentobis<br />

wlebSi vewvie. im wlebidan<br />

erTi saRamo SemorCa Cems maxsovrobas.<br />

es iyo ganxilva oTar WilaZis romanisa<br />

`yovelman Cemman mpovnelman~. mTavari<br />

momxsenebeli guram asaTiani gaxldaT<br />

da man STagonebis iseTi cecxli<br />

daanTo, rom xalxmravali darbazi<br />

garinduli usmenda. es iyo boboqari,<br />

Rrma pirovnulobis niSniT aRbeWdili,<br />

uaRresad Tavisufali saubari ara marto<br />

konkretul nawarmoebze, aramed<br />

saerTod literaturaze. maxsovs, ma-<br />

Sin otia paWkoriam Tqva, oci welia mweralTa<br />

kavSirSi davdivar da aseTi<br />

amomwuravi moxseneba iSviaTad momismeniao.<br />

SeiZleba saxsenebladac ar Rirs,<br />

magram ukve oTxmocian wlebSi ramden-<br />

pozicia 13<br />

andro buaCiZe<br />

`literaturuli gazeTis~ anketa<br />

jerme mec momiwia mweralTa kavSirSi<br />

gamosvla. axlac xSirad vixseneb Cems<br />

dauviwyar megobar Tengiz pataraias.<br />

man germanulidan SesaniSnavad Targmna<br />

robert muzilis moTxrobebis wigni<br />

`sami qali~. am wignis ganxilva sasaxle-<br />

Si moewyo. Targmans Zalian TavSekavebulad<br />

aqebdnen, aqcenti ufro SeniSvnebze<br />

gakeTda. es albaT asec unda yofiliyo,<br />

magram SeniSvnebi maindamainc<br />

marTebuli ar momeCvena da oponentebs<br />

SevekamaTe. Tengizi Tavis TargmanSi<br />

qarTul dialeqtur leqsikas iyenebda,<br />

ramac misi oponentebis gaRizianeba<br />

gamoiwvia. dRemde vfiqrob, rom es dialeqturi<br />

sityvebi muzilis qarTul<br />

variantSi zedmiwevniT kargad aris<br />

morgebuli konteqsts da maSinac es<br />

ganvacxade...<br />

magondeba aseve erTi araCveulebrivi<br />

saRamo. guram ramiSvilis<br />

TaosnobiT, misi winasityvaobiT da komentarebiT<br />

moskovSi gamomcemloba<br />

`progresma~ vilhelm fon humboldtis<br />

Txzulebebis krebuli gamosca. es, ra<br />

Tqma unda, qarTveli mecnieris didi<br />

warmateba iyo. enis filosofiis darg-<br />

Si is sabWoTa kavSirSi Seudarebeli<br />

mkvlevari gaxldaT, sxvagvarad ruse-<br />

Ti gzas ar miscemda. mweralTa sasaxleSi<br />

am wignis ganxilvas uaRresad respeqtabeluri<br />

sazogadoeba daeswro.<br />

sityvebi warmoTqves filosofosebma<br />

niko WavWavaZem da Tamaz buaCiZem,<br />

isaubra TviTon guram ramiSvilmac da<br />

aSkara iyo erTi ram: mweralTa sasaxlis<br />

atmosferoSi filosofosebis<br />

saubars mZafri STagoneba axlda (albaT<br />

auditoria ganawyobda saamisod)<br />

da es Tavisufali baasi gamWvirvaled<br />

aCenda maTi miRwevebis dones. saRamo<br />

metad STambeWdavi gamodga, rac yvelam<br />

erTxmad aRiara...<br />

yovelive amas imitom vixseneb, rom<br />

aTiani da ociani wlebis mwerlebis da<br />

moazrovneebis garda (romelTac me<br />

ver moveswari) mweralTa sasaxles<br />

samocianelebic sZendnen Rrma mniSvnelobas.<br />

dRes yovelive es mxolod<br />

sanatrelia.<br />

2. rogorc vici, mweralTa saxlSi<br />

mravlad imarTeba literaturuli<br />

RonisZiebebi, rac Zalze kargia, magram<br />

<strong>Cemi</strong> azriT, mTavari mxolod organizeba<br />

ar aris. yvelaferi TviTon literatorTa<br />

momzadebis donem unda gansazRvros.<br />

mweralTa saxlma dResac da<br />

momavalSic nebismieri asakis yvela ni-<br />

Wier mweralsa da moazrovnes unda<br />

gauRos kari. aqcenti unda gakeTdes<br />

keTilmosurne kritikaze. mxolod seriozuli,<br />

miukerZoebeli kritika aRmofxvris<br />

im xarvezebs, ase rom SeimCneva<br />

Cven Tanamedrove literaturaSi.<br />

imedia, mweralTa saxli da misi sameurveo<br />

sabWo yovelive amas gaiTvaliswinebs.<br />

Znelia aq raime Tqva, yvelafers<br />

dro gvaCvenebs...


14 literaturuli gazeTi<br />

proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

orsarTuliani saxli iyo. Cveulebrivi<br />

orsarTuliani saxli, romelsac<br />

moajirebi ar hqonda. Zveli xis<br />

kari WrialiT iReboda da Cabnelebul<br />

derefanSi da oTaxebSi Sediodi. oTaxebi<br />

erTmaneTSi gadioda. Ria fanjreb-<br />

Si TeTri, WuWyisgan Camuqebuli fardebi<br />

frialebda. ferebi mxolod axsovda<br />

im droidan, rodesac jer kidev xedavda.<br />

bevri feri daaviwyda, magram<br />

TeTri, Savi da mkveTri ferebi axsovda.<br />

rodesac ixsenebda an esizmreboda,<br />

am ferebs TiTqos Signidan vinme anaTebda.<br />

saxlSi xan visTan erTad iyo xan _<br />

visTan, zogjer Tavis ZmakacebTan er-<br />

Tad aRmoCndeboda iq, zogjer biZaSvilTan,<br />

zogjer Tavis SeyvarebulTan,<br />

xan viRac, sruliad ucxo tipebTan.<br />

erTxel kamilo senfuegosmac Semoiara<br />

kubidan Tu saiqiodan. Savi beretidan<br />

Tma CamoSloda, grZeli wveri<br />

hqonda da xelSi `Tompsonis~ avtomati<br />

eWira. jeims braunTan erTad movida.<br />

jeims brauni icinoda, icinoda, kvdeboda<br />

siciliT. Sav saxeze TeTri kbilebi<br />

ukrialebda. rodesac jeims brauni<br />

icinoda, misi simRera ‘It‘s a man‘s world~<br />

irTveboda. magrad uberavda. kamilo<br />

senfuegosi ar icinoda. magari naRvliani<br />

iyo. etyoba TviTmfrinavSi rom<br />

daiwva, imitom. erTi eg iyo, drodadro<br />

avtomats gadaidebda xolme mxarze da<br />

sevdianad iyureboda beretis qveSidan.<br />

iaraRi ki mainc xoSianad eWira, Cveneburad,<br />

gamarTulad da mariaJulad,<br />

rogorc samxreTel biWs da laTinoss<br />

Seefereba da ekadreba, magram sevda da<br />

naRveli mainc didi edga TvalebSi.<br />

Cveulebrivi saxli iyo, Cveulebrivi<br />

orsarTuliani saxli. TiTqos<br />

xo araferi, magram raRac mainc ver iyo<br />

rigze am saxlis garSemo. yovelTvis<br />

bneloda. yovelTvis, raRacnairi murtali,<br />

mrume bindi iyo Camowolili da<br />

gamudmebuli siCume. araferi, CamiCumic<br />

ki ar ismoda. TeTri WuWyiani<br />

fardebic ki sruliad uxmaurod frialebdnen<br />

Sav, ukun sibneleSi. imis miuxedavad,<br />

rom ganuwyvetliv frialebdnen,<br />

erTxelac ar gatylaSunebulan.<br />

Srialic ki ar ismoda.<br />

ara, arc satana, luciferi da belzebeli<br />

gamoCenila. arc erTxel. ukuneTis<br />

Tavads, qvesknelis meufes da<br />

dacemul angelozs vin Civis, azazelosac<br />

ki ar Semouvlia, koWlobiT<br />

ar amoClaxunebula kibeze da wiTuri<br />

Tavi ar Semouyvia karSi, rom saxlis<br />

binadarTaTvis Tavisi ganTqmuli<br />

yviTeli Roji eCvenebina. arc iaraRis<br />

xmarebis masterklasi Cautarebia, baliSis<br />

ukan amodebuli aguris SvidianiT.<br />

ara, arc erTxel. fui eSmaks da aruli<br />

kudianebs, magram xom ar mougoneb, magas<br />

raRa dabraleba unda, Tavisi hyofnis.<br />

ara, magram raRacnairi mZime saxli<br />

iyo. ramdenjerac daesizmra, imdenjerve<br />

iseTi SegrZneba hqonda, rom aq<br />

cxadSic namyofi iyo. rom iRviZebda,<br />

mere ixsenebda, marTla yofila Tu ara<br />

iq. xan romel saxls amsgavsebda, xan<br />

romels. Cveulebrivi saxli ki iyo, magram<br />

arc erTs hgavda. verc emsgavseboda,<br />

imitom, rom ararsebuli saxli<br />

iyo. yovel SemTxvevaSi, aq ar arsebobda.<br />

iq ki, sadac iyo, namdvilad idga<br />

Tavisi umoajiro qvis kibiT, SiferiT<br />

gadaxuruli, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebiT da afrialebuli TeTri, Wu-<br />

Wyiani fardebiT _ ukun, mrume, cud<br />

sibneleSi rom Srialebda.<br />

iRviZebda da mere didxans fiqrobda<br />

– ratom esizmreboda maincdamainc<br />

es saxli. erTi da igive adgili, situacia<br />

da adamianebi xSirad dasizmrebia,<br />

magram isini absoluturad realuri,<br />

cxadSic arsebuli adgilebi da adamianebi<br />

iyvnen. ixsenebda, sad SeiZleboda<br />

enaxa, rodis SeiZleba moxvedriliyo am<br />

saxlSi. wamis measedSi TiTqos afiqsirebda<br />

kidevac: `ai aq, am dros, ai es~...<br />

magram im wamsve qreboda yvelaferi,<br />

saxli Tavis adgilas brundeboda da<br />

kvlav damcinavi sicariele rCeboda.<br />

ixsenebda, wrialebda, itanjeboda.<br />

gamwarebuli cdilobda, zustad da<br />

detalurad aRedgina yvelaferi. cdilobda,<br />

miswvdenoda im dros, rodesac<br />

ukeTesad xedavda da jer kidev ar<br />

hqonda TvalebSi Camdgari es mtanjveli<br />

da mouSorebeli sibnele. lamis<br />

fizikurad miswvdenoda, orive xeliT<br />

epotineboda, magram vera, es SeuZlebeli<br />

iyo. imisTvis, rom Wkuaze ar Semcdariyo<br />

da ar gagiJebuliyo, erTaderTi<br />

gamosavali rCeboda, unda daejerebina,<br />

sabolood unda daerwmunebina<br />

Tavi, rom es saxli aq, dedamiwaze,<br />

ar idga. arsad arsebobda da mxolod<br />

iq iyo, sadac mas xedavda. iq, erTaderT<br />

adgilas, sadac mas kvlav SeeZlo,<br />

Tvalxiluli yofiliyo da daenaxa yvelaferi,<br />

TviT umciresi detalic ki,<br />

rasac aq verasdros axerxebda. maSinac<br />

beqa qurxuli<br />

galaquli, Savad gaprialebuli kubo<br />

TeTri, gaqaTqaTebuli, kargad, guldasmiT<br />

da sindisierad gauToebuli<br />

sudariT da marmaSebiani da furfuSelebiani,<br />

patara, TiTqos saTamaSo<br />

aseve TeTri baliSiT? kargi vardisferi<br />

iyos ha. . . ras gadaekidnen am saxls?<br />

Tu saxli gadaekida? Tu Tavad<br />

gadaekida im saxls? ra iyo es _<br />

gafrTxileba, muqara, Tu iqneb nugeSi<br />

iyo...<br />

ra <strong>Cemi</strong> fexebi unda gaigo kacma?!<br />

sizmari ganuwyvetliv brundeboda,<br />

TiTqos raRac periodulobiTac ki,<br />

rasac, ra Tqma unda, ver imaxsovrebda.<br />

SeiZleba raRac kanonzomierebac iyo<br />

amaSi, Tu drois da periodulobis ara,<br />

maSin sxva gacilebiT ufro idumali<br />

ramis. meordeboda da brundeboda,<br />

rogorc dedamiwa iwebebs drodadro<br />

ucxo kosmiur sxeuls, axlos mouSvebs,<br />

mere Sors gastyorcnis erTi 39 wliT,<br />

mere isev uaxlovdeba, mere 74 wliT<br />

moisvris, mere isev mere 150 wliT gahkravs<br />

sadRac, magram sabolood mainc<br />

ver iSorebs, ver icilebs, rogorc avstralieli<br />

aborigeni Tavis bumerangs,<br />

vidre bolos am beber dedamiwas sulel<br />

gograSi ar gaadens xolme eg raRac<br />

kosmiuri sxeulis rakvans, rom kinkrixodan<br />

karga did simaRleze bdRviri<br />

aadinos da magiTi mTavrdeba.<br />

an mTavrdeba, an _ ara. amboben, ege-<br />

Ti ram ukve momxdarao meqsikis yure-<br />

Si. iukatanis naxevarkunZulze. sxvaganac.<br />

mecnierebi amboben.<br />

ar sjeroda mecnierebis. kidev<br />

ufro metad ar sjeroda warsulis.<br />

iukatani ki ara, imasac ki veRar<br />

ijerebda, rom odesme xedavda. sinamdvileSi<br />

mxolod dRevandeli dRe arsesizmrad<br />

vnaxe<br />

vebze, yovelTvis sibnelis – rogorc<br />

yvelaze mtkice da saimedo safarvelis<br />

_ miRma rCeboda.<br />

ratom es saxli?.. Cveulebrivi<br />

SiferiT gadaxuruli orsarTuliani<br />

saxli, qvis umoajiro kibiT da erTmaneTSi<br />

gamavali, gaficxebuli oTaxebiT,<br />

TeTri WuWyiani afrialebuli<br />

fardebiT... da ratom iyo es saxli ase-<br />

Ti saSiSi? sad iyo Casafrebuli safrTxe?<br />

da Tu saSiSis da saxifaTos<br />

warmoCena undoda Tu undodaT, ratom<br />

saxli? yovelTvis saxli da ara sasaflao,<br />

mkvdrebi, morgi, mitovebuli<br />

eklesia, jojoxeTi, vulkani, miwisZvra,<br />

tornado, Stormi, meteori, kometa,<br />

asteroidi, an Tundac yvelaze<br />

Semzaravi, daxuruli sivrce, an kargi,<br />

bobda. awmyo. dRes. dRes ki ver xedavda.<br />

odnavadac, sinaTlis namcecsac ki.<br />

mxolod sizmarSi. amitom sizmris<br />

sjeroda da awmyosi. dRevandeli dRis.<br />

ufro sworad, dRevandeli Ramis, radgan<br />

sibneleSi dRec Ramea.<br />

absolutur sibneleSi dro Cerdeba<br />

da aRar iZvris. amitom sityvebi –<br />

warsuli, momavali _ ukve didi xania,<br />

mxolod gaurkveveli, lamazi, poeturi<br />

metafora da filosofiuri cneba<br />

iyo misTvis da meti araferi. mxolod<br />

dRevandel dRes, am diliT SeiZleba,<br />

axalgaRviZebuli xelebis cecebiT wamodge<br />

nela, frTxilad da nabij-nabij<br />

gaikvlio tualetisken gza.<br />

drodadro sruli SegrZneba hqonda,<br />

rom mokvda. mokvda da jojoxeTSi<br />

moxvda. saqme ki gacilebiT ufro uaresad<br />

iyo. nebismieri yofiTi ram _ sawolidan<br />

wamodgoma, kbilebis gaxexva,<br />

saWmlis Wama, wylis daleva _ warmoudgenel<br />

tanjvas ayenebda. fizikurad<br />

imdenad ara _ Tavisi saxlis<br />

yoveli kunWuli zepirad iswavla, xelis<br />

Sevlebac ki aRar sWirdeboda. yvela<br />

SegrZneba da refleqsi aTmagad<br />

hqonda gamZafrebuli. ara marto smena<br />

da ynosva, aramed kanis mgrZnobelobac<br />

ki. xumrobda kidec – mgoni, Tvalebi<br />

TiTebze gamomividao. nebismieri<br />

moZraoba da mdgomareoba awuxebda _<br />

sawolSi wola, saxlSi yofna, xmauri,<br />

siCume, quCaSi gasvla, adamianebi, martooba.<br />

sulieri tkivili fizikur<br />

tkivilSi gadadioda. cdilobda,<br />

raRac wesebi da reJimi SeemuSavebina,<br />

rom formaSi yofiliyo, garkveuli<br />

saqmeebiT da movaleobebiT mainc daecva<br />

Tavi sakuTari Tavisgan. cdilobda,<br />

raRacebi gaxareboda, Tundac is, rom<br />

diliT swrafad dgeboda sawolidan,<br />

akeTebda imas, rasac yoveli adamiani<br />

akeTebs, hqonda yofiTi sazrunavi, interesdeboda<br />

garemoTi, garSemomyofebiT,<br />

imiT, rac garSemo xdeboda. misi<br />

yoveli, didi Tu patara, saqme,<br />

sazrunavi Tu problema, yvela is<br />

Tviseba da Cveva, romelic am wlebSi<br />

gamoimuSava, arsebobisTvis brZola<br />

iyo. amas yvelaze ukeTesad Tavadve<br />

grZnobda. grZnobda, rom cnobierad<br />

Tu qvecnobierad am barikadebs Tavis<br />

saSvelad agebda da rom es yvelaferi,<br />

saboloo jamSi, mainc xelovnuri iyo<br />

Tundac imitom, rom bunebrivi barikadebi<br />

ar arsebobs. da uceb es yvelaferi<br />

saSinlad bezrdeboda da<br />

sikvdilamde ezareboda _ rom unda<br />

adge, Caicva, xel-piri daibano, Tavi<br />

moiwesrigo, isauzmo, gaiseirno. iyo am<br />

naZaladev yoveldRiurobaSi raRac<br />

saSinlad Seuracxmyofeli. gamwarebuli<br />

fiqrobda: `ara, aRar minda. davi-<br />

Rale, morCa, aRar minda es Tavis gadarCena<br />

da amisTvis raRacebis mogoneba,<br />

raRac idioturi Zalisxmeva, nebisyofa<br />

da egeTi sityvebis braxuni imisTvis,<br />

rom kidev ori dRe visunTqo. rodemde<br />

unda vebRauWo _ danis piriviT alesili<br />

cxovrebis kedelze TiTebis da<br />

frCxilebis dasisxlianebamde? aRar<br />

minda, morCa. mere iwyeboda `sulieri<br />

Zliereba~ _ `Zlieri~, `susti~... aTasi<br />

erTmaneTze ufro uazro da suleluri<br />

magaliTis moyvana. `ee, wadi Tqveni bi-<br />

Turi dedac!.. aRar minda! davamTavre!<br />

wavage! morCa!..~<br />

da iwva mere mTeli dRe gaunZrevlad<br />

da am dros uCndeboda yvelaze<br />

saSineli, murtali kiTxva: `ras niSnavs<br />

es gadarCena? ratom ibrZvis kacobrioba,<br />

adam da evadan moyolebuli, yvela<br />

_ usinaTlo, Tvalxiluli, munji,<br />

ybedi, Wkviani, suleli, loginad Cavardnili<br />

Tu fexmardi _ Tavis gadasar-<br />

Cenad da ratom unda gadairCino Tavi?<br />

ratom unda ibrZolo, ifiqro, iomo,<br />

izruno, idardo, aSeno, aCino, akeTo,<br />

angrio, waago, Seqmna amisTvis da ra?..<br />

da iqneb swored amisTvis Seqmna da iwama<br />

adamianma RmerTi, iseve, rogorc<br />

RmerTma adamiani, Tavis gadasarCenad?~<br />

iwva mere, aRar dgeboda. camde marki,<br />

rodesac jer kidev xedavda.<br />

oTaxebs, romlebic erTmaneTSi gadioda,<br />

xis ficruli iataki hqonda. is<br />

odesRac wiTlad SeeRebaT da axla yavisferi<br />

dasdeboda. kedlebi ucnaurad<br />

gamomSrali, xmeli, TiTqos cxeli da<br />

mxurvalec ki iyo. amis miuxedavad,<br />

WerTan, oTxive kuTxeSi, nestis nakvalevi,<br />

didi, ucnauri formis, mixveulmoxveuli<br />

laqebi Canda, romlebic,<br />

kedlebis da Weris simxurvalisgan gamomxmari<br />

da alag-alag daxsnili,<br />

dabzaruli iyo.<br />

bnel ezoSi Savi xeebi ilandebodnen.<br />

mezoblad mdgari saxlebic Candnen,<br />

magram saxlebi xSirad icvlidnen<br />

adgils. xan sad idgnen, xan _ sad. metic,<br />

drodadro saerTod qrebodnen da<br />

mere isev Cndebodnen, rogorc moeprianebodaT,<br />

an imas rogorc moundeboda,<br />

vinc aqaurobas ganagebda. saxlebi,<br />

TviTon es saxli, mxurvale kedlebi,<br />

ukuni sibnele, umoajiro kibe, fanjaraSi<br />

gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />

fardebi, kuTxeebSi dalaqavebuli,<br />

laqebiT ucnaurad moxazuli, rukebiT<br />

moxatuli Weri, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebi an Tavis nebaze iyvnen da Tvi-<br />

Ton rasac undodaT, imas akeTebdnen,<br />

imas maspinZlobdnen, imaT aCendnen da<br />

aqrobdnen an aqaurobas sxva marTavda<br />

an sxvebi marTavdnen, an, an...<br />

sinamdvileSi ra xdeboda _ vin?<br />

erTi Tu ramdenime? Tu arcerTi? Tu<br />

aravin? _ am kiTxvebze pasuxi, imis miuxedavad,<br />

rom sizmari yovelTvis<br />

jiutad meordeboda, Tavisi saxliT da<br />

misi droebiT binadrebiT, gamqrali da<br />

isev saidanRac aRmocenebuli samezoblo<br />

kar-midamoebiT, sibneliT, Savi,<br />

Savtotebiani xeebiT da saSiSi idumalebiT,<br />

arasodes Canda. pasuxi kiTx-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

Tali iyo. iwva, cdilobda, daeZina,<br />

ZilSic ki eSinoda gaRviZebis. naxulobda<br />

sizmrebs, eloda orsarTulian,<br />

SiferiT gadaxurul saxls, magram saxli<br />

yovelTvis moulodnelad modioda,<br />

rodesac Tavad miiCnevda saWirod<br />

maSin. an sulac SemTxveviT. misi neba<br />

iyo.<br />

iwva da itanjeboda. da is, rom camde<br />

marTali iyo, odnavac ver exmareboda.<br />

ratomRac umoqmedoba mainc<br />

gacilebiT ufro mtanjveli iyo, vidre<br />

is naZaladevi, mtkivneuli da uazro,<br />

yoveldRiuri, yofiTi sazarunavi. bolosdabolos,<br />

rodesac urCxuli<br />

mogdevs, nebismier SemTxvevaSi, sjobs,<br />

gaiqce, sadamdec gaeqcevi, vidre ase<br />

uZravad daxvde, felamuSis naWeriviT.<br />

cota xans kidev eloda saxls. icoda,<br />

rom tyuilad eloda, magram iwva<br />

da eloda. am bolo dros ukve ise eloda<br />

sizmris saxlSi wasvlas, rogorc<br />

saxelmwifo samsaxuriT gadaRlili<br />

moqalaqe eSureba xolme zafxulSi Svebulebis<br />

aRebas da agarakze asvlas<br />

dasasveneblad da sulis mosaTqmelad.<br />

da ara mxolod imitom, rom iq Tvali<br />

exileboda da yvelafers xedavda,<br />

arc imitom, rom cudi saxli iyo, saSi-<br />

Si da yovel wams SeiZleboda, rame momxdariyo.<br />

roca rame xdeba, Tundac<br />

saSiSi da saSineli, TviT amis molodinic<br />

ki gacilebiT ukeTesia, vidre<br />

rodesac araferi xdeba da am afTariviT<br />

pirdaRebuli araraobis winaSe<br />

dgaxar, xelebCamoyrili da ganiaraRebuli.<br />

mTavari is iyo, rom grZnobda,<br />

im saxlSi raRac xdeboda, raRac<br />

Zalian saintereso da erT mSvenier da<br />

saSinel Rames yvelaferi gacxaddeboda,<br />

an mTavari maspinZlebi daxvdebodnen,<br />

an piriqiT _ stumrad movidodnen<br />

an Tavad saxli etyoda da aCvenebda<br />

rames... rame iseTs _ mTavars!<br />

aba, ase tyuilad saxlebi sizmrebSi<br />

ar daiarebian. eg zustad icoda. SemTxveviT<br />

SeiZleba erTxel Semoxetebuliyo,<br />

orjer... mere ukve Saria. da<br />

swored es Sari iyo, rasac eloda da<br />

rac aZlebinebda. xvdeboda, rom iq<br />

raRac iseTi xdeboda, mniSvnelovani.<br />

an iqneb samudamod dasaxlebuliyo<br />

kidec am saxlSi. vin icis, sinamdvile-<br />

Si sad aris sizmari? aq Tu iq? vin daadgens?<br />

cxadi mainc iq aris, sadac xedav...<br />

mainc Zalian uWirda. adgoma yvelaze<br />

ufro metad, mere nel-nela, nel-nela<br />

imarTeboda, magram pirveli nabiji<br />

mainc saSineleba iyo. yvelaze mtanjveli<br />

da mtkivneuli, rogorc alesil<br />

samarTebelze gaiaro fexSiSvelma.<br />

sakuTari gamocdilebiT icoda,<br />

rom sjobda, wamomdgariyo, rogorme<br />

gaeZlo da Tu saxlidan gaRwevis Zalac<br />

eyofoda, mTlad ukeTesi, imitom, rom<br />

Tu sawolSi darCeboda, dRis bolomde<br />

garekavda da mere, mborgavi, ofl-<br />

Si gaxviTquli da nervebdawyvetili<br />

erTaderT nugeSad Zils, rogorc<br />

sikvdils, ise daelodeboda...<br />

wyali gadaivlo da SedarebiT ukeT<br />

igrZno Tavi, misTvis winaswar gamzadebuli<br />

TeTreuli da tansacmeli naxa<br />

da Caicva. verasodes itanda usufTaod<br />

da ugemovnod Cacmul adamianebs. Cacma<br />

magrad uyvarda, gansakuTrebiT fexsacmelebis.<br />

axlac ki xelis TiTebiT<br />

amowmebda fexsacmels da TiTqmis arasdros<br />

cdeboda. Savi saTvale gaikeTa.<br />

xeljoxi aiRo da saxlSive gaSala.<br />

Zalian kargi xeljoxi iyo, lamazi, mokle<br />

da Zalian kargi. rom gaSlidi, or<br />

metrze iSleboda, rac gamocdili da<br />

usinaTlobas miCveuli adamianisTvis<br />

sruliad sakmarisi iyo. erTaderTi,<br />

rasac ver Seegua, xeljoxis monotonuri<br />

da gulisgamawvrilebeli kakuni<br />

iyo. iseTi SegrZneba hqonda, TiTqos<br />

pirdapir mis nervebze ukravdnen da<br />

Tavidan lamis Rriali daiwyo. mere<br />

TandaTan mieCvia. isic daamxeca, rom<br />

joxi trotuaridan, asfaltidan an miwidan<br />

odnav maRla daeWira da mxolod<br />

drodadro moesinja win sivrce...<br />

es xeljoxi da kakuni bavSvobisas<br />

wakiTxul `ganZis kunZuls~ axsenebda,<br />

beberi brma mekobre piu, dametkil baraTs<br />

rom miutans Tavis kapitan bili<br />

bonss da is kidev daRunuli mezRvauruli<br />

kortikiT gamouxteba, magram<br />

moqnevis dros sastumros abras wamosdebs<br />

da beberi oxeri piu gadarCeba,<br />

gaaswrebs.<br />

eRimeboda, magram es mogoneba mainc<br />

didxans ver mihyveboda, ver arTobda.<br />

‘ras vifiqrebdi, rom bavSvobaSi mec<br />

beberi mekobre piusaviT vivlidi, Tan<br />

ise, rom dametkil baraTsac aravin gamatanda<br />

bili bonsTan – Seni kapitnoba<br />

damTavrdao. aravin icis, win ra elodeba<br />

da verc verasdros gaigebs, sicocxlec<br />

xom swored magiT mTavrdeba,<br />

SeucnobelSi wasvliT, saidanac jer<br />

ambavi aravis moutania da arc Sen ici,<br />

win ra gelis – gansawmendeli, sazvereebi,<br />

angelozebi, eSmakebi, kupris<br />

mdinare, sadac mxolod erTi bewvis<br />

xidia, Tu kargad moiqcevi da bevr<br />

sikeTes Caiden, Seni suli gamsubuqdeba<br />

da gaxval kupris mdinareze, Tu<br />

codvebiT xar damZimebuli, Cavardebi.<br />

saSineli, aduRebuli, kupris mdinare,<br />

romelic Tavis Sav-wiTeli cecxlisgan<br />

daxeTqil talRebs moagorebs da ubedur<br />

codvilebs abrunebs Tavis almodebuli<br />

zvirTebiT. kupris mdinaris<br />

mTeli kalapoti codvilebis moTqmagodebiT<br />

aris azrilebuli...<br />

kupris mdinare da zed bewvis xidi.<br />

ra sikeTe unda gqondes egeTi Cadenili,<br />

bewvis xidma rom gagiZlos? an kidev<br />

kupris mdinareze da bewvis xidze gacilebiT<br />

uaresi. araferi rom dagxvdes.<br />

sicariele. Savi, bneli sicariele, zustad<br />

iseTive, saidanac moxvedi... xo<br />

egreve mogenatreba bewvis xidi...<br />

`aravin icis, win ra elodeba~...<br />

amaze yovelTvis Tavisi Svilis<br />

naTqvami axsendeboda, romelic axla<br />

stokholmSi swavlobs da Zalian didi<br />

xania, ar unaxavs.<br />

maSin ki Svidi wlis gamxdari, awowili<br />

biWi iyo. raRac magari saTamaSo<br />

moutana. biWma Zalian gaixara, magram<br />

mere moiwyina da Tqva: `kacs roca raime<br />

sasixarulo SeemTxva, unda gauxardes,<br />

Torem vin icis, win ra saxifaTo ambebi<br />

moelodebao~...<br />

saxlidan gasvlisas kars arasdros<br />

ketavda. saSineleba iyo xelis cecebiT<br />

gasaRebis saketSi mortyma. axlac<br />

ubralod gamoixura rkinis TeTri<br />

kari da kibeze daeSva. aq ki uwevda xeljoxis<br />

kakuni. misi saxlis kibe iyo, zepirad<br />

icoda, magram mainc didi sifrTxile<br />

sWirdeboda. erTi-orjer mainc<br />

wamohkravda xolme fexs, an Caucdeboda<br />

veragulad Catexil safexurze. yvelaze<br />

metad am dros mezoblebTan Sexvedras<br />

ver itanda, gamoqandebodnen,<br />

amosdebdnen idayvSi xels da dafacurdebodnen.<br />

sikeTiT mosdiodaT, aba, ra,<br />

magram mainc Zalian Zneli iyo.<br />

Sua gazafxuli idga, aprili.<br />

rogorc iqna, daTba. ezos bavSvebis<br />

yiJina iklebda: `dedaa, xuTTeTriani<br />

Camomigde, dedaaa!.. pasi, ei, pasi Zmurad,<br />

au, Sen vina xar raaa!.. mama, ar<br />

literaturuli gazeTi<br />

hqondaaaaT!.. gool!.. SeiZleba, kidev<br />

viyido nayiniii! ar iyo goliii... araa!<br />

yeli gagicivdebaa! mTeli zamTari iweqi!<br />

ra ar iyo biWooo!.. dedaaa!..<br />

uceb Tavbru daexva. xmebi, gazafxulis<br />

suni, mze, romelsac mTeli sxeuliT<br />

grZnobda da isrutavda. igrZno,<br />

mTvraliviT rogor aeria fexi. saukune<br />

iyo, aRar daulevia, ukve didi xnis<br />

daviwyebuli hqonda simTvralis SegrZneba<br />

da axla yvelaferi datrialda.<br />

welSi gaimarTa, Tavi aswia da odnav<br />

fexareuli sakaifo rweva-rweviT wavida,<br />

rogorc adre Tavis biWobaSi dadioda,<br />

RviniT mTvrali...<br />

manqanis muxruWis Wriali gaisma!<br />

_ gadadi ra droze, to!<br />

_ wadi erTi, Seni dedac!..<br />

_ raa?..<br />

_ ver gaige? gagimeoro? _ Savi<br />

saTvale Seabruna iqiT, saidanac xma<br />

modioda.<br />

mZRolma mxolod axlaRa SeamCnia<br />

da xmis amouReblad daZra manqana.<br />

midioda welSi gamarTuli, Tavaweuli<br />

da fexareuli _ Savi saTvaliT da<br />

xelSi TeTri, lamazi xeljoxiT. eklesiis<br />

WiSkari mowyalebis saTxovnelad<br />

gamosuli adamianebis xmiT<br />

icno, mixvda, rom movida. pirjvari gadaiwera.<br />

jibidan specialurad maT-<br />

Tvis Senaxuli blomad TeTri fuli amoiRo<br />

da gaSlili xelisguliT gauwoda.<br />

_ Tqven TiTon aiReT, visac ramdeni<br />

gindaT da gWirdebaT.<br />

da rodesac igrZno, rom ukanaskneli<br />

xurdac aiRes misi xelisgulidan,<br />

xmebs, romlebic madlobas uxdidnen da<br />

locavdnen, calybad, keTilad gauRima<br />

da TeTri xeljoxis kakuniT ganagr-<br />

Zo gza.<br />

beberi mekobre piusaviT...<br />

orsarTuliani Cveulebrivi saxli<br />

ki iq idga, sadac idga _ qvis kibiT,<br />

umoajirod, SiferiT gadaxuruli, xis<br />

wiTlad SeRebili da axla gayavisferebuli<br />

iatakiT, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebiT, gamSrali, gaxurebuli<br />

kedlebiT da <strong>fanjrebidan</strong> Sav, murtal<br />

sibneleSi gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />

fardebiT.<br />

fanjarasTan ki TviTon idga jibeSi<br />

xelebCawyobili da uyurebda manqanebis<br />

zrialSi, erTmaneTSi areul, gamwarebul<br />

da gadareul xalxSi, gamonabolqvis<br />

suniT da buRiT amomxrCval<br />

quCaSi mimaval sakuTar Tavs. rogor<br />

miirweoda welgamarTuli da Tavaweuli,<br />

Savi saTvaliT da xelSi TeTri xeljoxiT.<br />

rogor miikvlevda amden ucnob<br />

da ucnaur xalxSi gzas ise, rom veravis<br />

da verafers xedavda.<br />

fanjarasTan idga, jibeSi xelebCawyobili,<br />

uyurebda da eloda.<br />

e, marTla, netavi mag orsarTuliani<br />

saxlis pirvel sarTulze ra xdeba? jer<br />

iq aravin Casula. arc erTxel. da arc<br />

TviTon gamoCenila...<br />

Canawerebi 15<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong><br />

<strong>fanjrebidan</strong><br />

dasasruli<br />

erTi kia, muclidanve raRac saswauliT<br />

gadavrCenilvar da amasTanave amcdenia<br />

ori uxerxuli saxeli _ serafioni,<br />

deda<strong>Cemi</strong>s mamisa, da ufro ki,<br />

erasti, mama<strong>Cemi</strong>s mamisa, romlis darqmevasac,<br />

rom ara wminda giorgis neba,<br />

Turme seriozulad mipirebdnen.<br />

irmas ki Cems mexsierebaSi ukavSirdeba<br />

kidev erTi mistikuri ambavi,<br />

romelic rakiRa olika qadagis ambebisagan<br />

gansxvavebiT, SesaniSnavad maxsovs,<br />

Cemze dRemde pirvandeli sicxadiT<br />

moqmedebs.<br />

raxan maSin me skolaSi jer ar davdiodi,<br />

ese igi, irma iyo daaxloebiT<br />

meSvide klasSi, ucnauri xilvebi rom<br />

daewyo. jer Tavidan mSoblebs ar umxelda,<br />

mere ki, roca Tavsdatexilma<br />

ucnaurobam Zalian Seawuxa, ra Tqma<br />

unda, dedas uTxra, rom saRamoobiT an<br />

gamTeniisas, viRac SavebSi Cacmuli<br />

kaci ecxadeboda da davalebebs aZlevda.<br />

deda<strong>Cemi</strong> morwmune iyo, magram<br />

Tavidan, etyoba, es yvelaferi irmas<br />

fantazias miawera. droTa ganmavloba-<br />

Si ki Cems das seriozuli SiSi rom Seni-<br />

Sna, daujeres, dasves da yvelaferi<br />

moayoles.<br />

irmam Tqva, rom maRali, wamosasxam-<br />

Si gaxveuli ucnobi kaci yvelasagan<br />

uCumrad modis da aSinebs.<br />

atyda erTi aliaqoTi. jer egonaT,<br />

viRac Cveni sofleli avazaki aSinebda.<br />

daudarajdnen, magram veraferi rom<br />

ver gaawyves, daiwyes eqimbaSebsa da<br />

mkiTxavebSi, ufro sworad, mlocvelebSi<br />

siaruli.<br />

Sors wasvla ar dasWirvebiaT. maSin<br />

jer kidev cocxali iyo mama<strong>Cemi</strong>s deda,<br />

olika babo, romelmac uebari Selocva<br />

icoda.<br />

hoda, daawvines es irma da olika<br />

babom koWobi gadmoabruna.<br />

vinc ar icis, ra aris koWobis gadmobruneba,<br />

imisTvis albaT saintereso<br />

iqneba am ritualis sagangebo aRwera:<br />

Sepyrobils an SeSinebuls mlocveli<br />

taxtze daawvens, gulze an TavTan<br />

wyliT savse xis varcls daadebs da<br />

gareSemo Semovlas iwyebs. Tan WinWars<br />

scems wyals da ferad-ferad magiur<br />

Selocvas butbutebs.<br />

ar vici, WinWris cemiT Tu ar vici,<br />

Selocvis ZaliT, civi wyali TandaTan<br />

xurdeba, duRils iwyebs da haerSi<br />

orTqlad ifanteba. <strong>Cemi</strong> TvaliT rom<br />

ar mqondes nanaxi, ver davijerebdi,<br />

magram swored ase moxda maSin da am ambavma<br />

Cemze Semaryevlad imoqmeda. mTeli<br />

varcli wyali erT saaTSi aorTqlda.<br />

babos saxlidan wamosulebs eWvi<br />

aRar gvepareboda, rom irma srulebiT<br />

ganikurna da is `stumaric~ marTla<br />

kargaxans ar gamoCenila, sanam erT<br />

dResac diliT samzareulodan irmas<br />

ganwiruli Rriali ar Semogvesma.<br />

samzareulo ezoSi gvedga. saxlidan<br />

saswrafod CavcvivdiT qvemoT da<br />

samzareuloSi irma davinaxeT, romelic<br />

idga da dafeTebuli Tvalebs atrialebda,<br />

xelSi ki raRac Savi naWeri<br />

eWira. mere hyveboda: isev movida is<br />

kaci, me Tavidan Zalian SemeSinda, magram<br />

Zala movikrife da saxidan naWeri<br />

Camovglije, rom damenaxa. is ki uecrad<br />

gaqra da xelSi es Savi naWeri Semomr-<br />

Cao.<br />

is naWeri babo<strong>Cemi</strong>s rCeviTa da<br />

locviT dawves da Cems das imis mere<br />

frCxilic aRar wamostkenia. xalisiani,<br />

CaxCaxa, cxovrebisa da siyvarulis<br />

ndobiT aRsavse adamiani dadga, romelmac<br />

swored am ndobisa da siyvarulis<br />

gamo imdeni ram gadaitana xorcSesxmuli<br />

adamianebisagan mere, rom albaT<br />

ymawvilobis droindeli xilvebi imas-<br />

Tan SedarebiT axla aRarafrad eCveneba.


16 proza<br />

literaturuli gazeTi<br />

erTi patara qalaqis erTi patara<br />

ubnis erT patara quCaze erTi patara<br />

skola idga. es skola sxvebisgan<br />

TiTqos arafriT gamoirCeoda, magram<br />

mainc raRaciT gansxvavdeboda da am<br />

gansxvavebulobas is qmnida, rom didi<br />

da Zalian lamazi iyo. ho, kidev erTi<br />

da, iqneb, mTavari ram – am saswavlo<br />

dawesebulebas hyavda metad saintereso,<br />

Tavisufali da kreatiuli<br />

direqtori, romelic mudam cdilobda,<br />

yoveli dRe gaeferadebina moswavleebisaTvis<br />

da arcerTi hgvaneboda<br />

meores, sZulda Stampebi da dogmebi da<br />

arasodes yofila spartanuli da avtoritaruli<br />

aRzrdis meTodebis momxre.<br />

amitomac, yvelas gansakuTrebulad<br />

uyvarda, aravis eSinoda misi, Tumca,<br />

yvela mowiwebiTa da pativiscemiT<br />

epyroboda.<br />

erTxel, bavSvebis daJinebuli TxovniT,<br />

batonma m.n-m gadawyvita, Ti-<br />

Toeuli maswavleblisTvis gansakuTrebuli<br />

davaleba mieca. maT sakuTar<br />

saganSi morigi gakveTilis axsnis<br />

magivrad, unda gaecaT pasuxi kiTxvaze:<br />

ra aris siyvaruli, da saerTod,<br />

arsebobs Tu ara igi?<br />

gakveTilebi, bunebrivia, maRal<br />

klasebSi Catarda. pirveli, visac am<br />

dilemis gadawyveta xvda wilad,<br />

geografiis maswavlebeli iyo.<br />

_ guliko masw, Tqveni azriT, arsebobs<br />

siyvaruli, romelic mTeli cxovreba<br />

Zlebs? – SeekiTxa klasis yvelaze<br />

gabeduli da aqtiuri moswavle.<br />

_ namdvilad, Cemo kargo. siyvaruli<br />

es iseTi ram aris, romelsac arc<br />

grZedi gaaCnia da arc ganedi, arc temperaturas<br />

eqvemdebareba, arc havas da<br />

arc nacionalobas. mokled, sxvaa siyvarulis<br />

geografia da mas sazRvrebi<br />

ar gaaCnia. mas ki, rasac sivrce ar zRudavs,<br />

verc dro Semofarglavs da mudam<br />

iarsebebs, ise, rogorc Tavad dedamiwa<br />

da samyaro. miuxedavad imisa, rom<br />

cxovrebaSi bevri dabrkolebaa, me<br />

mjera, rom namdvili siyvaruli wlebs<br />

gauZlebs da mainc gadarCeba. manam, sanam<br />

es ori adamiani, rogorc erTi mTeli,<br />

am qveyanaze daiareba, dae, Tqvenc<br />

gepovoT is Tqveni meore polusi!<br />

Semdegi bavSvebTan fizikis pedagogi<br />

Sevida.<br />

_ Tamriko masw, mainc ra aris siyvaruli?<br />

– ikiTxa giom didi interesiT.<br />

_ am amocanas mTeli msoflios<br />

mecnierebi eWidebian, Cemo Zvirfasebo,<br />

da mainc ver amoxsnes. es, albaT, ufro<br />

metafizikaa, vidre fizika, ufro zustad<br />

rom vTqvaT, raRac aramaterialuri,<br />

sulieri da amaRlebuli. amitomacaa,<br />

rom siyvaruls ver xedaven,<br />

aramed ganicdian.<br />

_ da Tqven bednieri xarT? gangicdiaT<br />

aseTi ram?<br />

_ bedniereba fardobiTia, magram<br />

vfiqrob, siyvaruli Tu namdvilia, yvelasTan<br />

erTnairad modis. iq ukve aRar<br />

ismeba kiTxva – miyvars Tu ara? siyvaruls<br />

ar axasiaTebs eWvebi, ici, rom<br />

is erTaderTia da mxolod masTan ginda<br />

icxovro da sxvasTan aravisTan.<br />

albaT, SemekamaTebiT – aki ar ariso<br />

konkretuli? ucnauria, ara? magram es<br />

metafizikuri gancdebi erT konkretul<br />

fizikasTan mimarTebaSi gveufleba<br />

da albaT, amitomac aris, rom mxolod<br />

im adamianTan gvsurs, gaviziaroT<br />

es RvTaebrivi grZnoba da ara sxva<br />

romelimesTan.<br />

axla jeri qimiis maswavlebelze<br />

midga.<br />

_ rogorc vici, axla unda damisvaT<br />

kiTxva, arsebobs Tu ara siyvaruli.<br />

me mecnieri var da Tu amas wminda<br />

pragmatuli kuTxiT mivudgebiT, ar<br />

arsebobs, vinaidan Cven yvelafers<br />

cdisa da dakvirvebis Sedegad vadgenT<br />

da ase ki aSkaraa, rom iseTi saxis niv-<br />

Tiereba, rogoricaa siyvaruli,<br />

bunebaSi ar moipoveba. magram, raoden<br />

ubadruki, Raribi da sworxazovani<br />

iqneboda adamiani, mas rom mxolod xiluli<br />

swamdes. marTalia, is mendeleevis<br />

tabulaze ar moiZeveba, magram mere<br />

ra? Tqven ggoniaT, me CarCoSi Casmuli<br />

mecnieri var? ara, dRes unda davar-<br />

Rvio Tqveni stereotipi. rogor, es sabWoTa<br />

dro rodia, roca nebismieri<br />

rwmena codva iyo. diaxac, arsebobs samyaro,<br />

romelsac TvaliT ver aRviqvamT,<br />

magram SevigrZnobT. aba, komunistebisTvis<br />

rom dagejerebinaT, arc RmerTi<br />

iyo da arc sicocxle sikvdilis mere.<br />

mTavari iyo, `mogeWama~ es cxovreba,<br />

mogeswro da ukacravad da SegeTqvlifa.<br />

kacs yvelafris ufleba hqonda, qr-<br />

Tami Cveulebrivi ram iyo, erTi sityviT,<br />

uRmerToba sufevda. diax, bavSvebo,<br />

arsebobs siyvaruli da mas xSirad,<br />

gagecinebaT da, qimiasac ki<br />

adareben – erTmaneTis mimarT qimia<br />

gauCndaTo. es aris is nivTiereba,<br />

literaturuli gazeTi<br />

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />

saqarTvelos mweralTa saxli<br />

maka lomaZe<br />

arc ise zRapruli ambavi<br />

iwereba da amitomac, aravis aqvs aravis<br />

gakicxvis ufleba. siyvarulis saxeliT<br />

yvelaferi gamarTlebulia. es grZnoba<br />

kacobriobis istoriis asakisaa, arqaulia,<br />

ar eqvemdebareba arc modas,<br />

arc epoqas da arc qveyanas – is marad<br />

iyo da iqneba, ukvdavia, rogorc Tavad<br />

RmerTi.<br />

mere biologiis rigi dadga.<br />

_ cico masw, ra aris siyvaruli?<br />

_ raki aseTi poeturi Tema gvaqvs<br />

dRes, mec poetur xasiaTze davdeqi.<br />

siyvaruli maraduWknobi yvavilia. mas<br />

ar sWirdeba gansakuTrebuli niadagi<br />

da wyali, is mainc aRmocendeba xolme.<br />

da es imitom, rom siyvaruli gulebSi<br />

aRmocendeba, msgavsi guli msgavss<br />

mieltvis, monaTesave sulebi arian da<br />

amitom. dabadebis mere ki gafrTxileba<br />

namdvilad unda, rom msaxvralma<br />

qarma ar waiRos.<br />

Semedeg jeri maTematikaze midga.<br />

_mainc, ra aris, leila masw, siyvaruli?<br />

an arsebobs ki is?<br />

_ namdvilad arsebobs, Cemo kargeromelic<br />

aRmoCenili ar aris, magram<br />

romelsac vercerTi oqro da spilenZi<br />

ver Seedreba – is yvela Zvirfas qvasa<br />

da metalze uZvirfasesia, metic – Seufasebeli.<br />

bavSvebi kmayofilni darCnen am axsniT.<br />

bevri kiTxva gauCndaT, Tumca<br />

araferi ukiTxavT. gansakuTrebiT<br />

gogonebs moewonaT es `Seufasebeli~,<br />

romantizmma erTi-orad ielva da saamod<br />

aucimcimdaT loyebi, SeefaklaT<br />

atmis yvavilisferi Rawvebi Tavad<br />

yvavilebs.<br />

axla istoriis maswavleblis jeri<br />

mosuliyo.<br />

_ dRes, albaT iciT, Zalian saintereso<br />

Temaze vsaubrobT da es yvela<br />

bavSvs gansakuTrebiT gvaxarebs. Tqven<br />

ras gvetyviT, miSa masw? – veRar moiTmina<br />

Tikom, romelsac es sagani gansakuTrebulad<br />

uyvarda.<br />

_ siyvaruls imdeni istoria aqvs,<br />

ramdenic wyvilia da ramdenic adamiania.<br />

siyvarulis istoria RvTis mier<br />

eZRvneba yvela abiturients<br />

bo. Cven, marTalia, logikuri xalxi<br />

varT da maTematika zusti mecnierebaa,<br />

magram ara mgonia, es siyvarulSi gviSlides<br />

xels. mTavaria, Tqveni cifrebisadmi<br />

siyvaruli merkantilur sixarbed<br />

ar iqces da fuli ar gaxdes<br />

TqvenTvis mTavari cxovrebaSi. siyvaruli<br />

naklebad emorCileba<br />

logikaso, albaT, gikvirT es ara?<br />

roca Semiyvarda, kargad mivxvdi amas<br />

mec ki – maTematikosi qali. Tumc, me<br />

mainc mogiwodebT, ar iCqaroT, radgan<br />

bolomde gonisgan daclili siyvaruli<br />

didxans ar Zlebs. Tu naz grZnobas<br />

gonierebac erTvis, is gacilebiT xangrZlivad<br />

icocxlebs. siyvaruli ise-<br />

Ti ramaa, rasac ver Seexebi da yvelaferi<br />

xelSeuxebeli ki RmerTis Tanaziaria.<br />

namdvil siyvaruls gisurvebT,<br />

Cemo patara megobrebo.<br />

astromoniis jeric movida.<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalisti Tamar Juruli<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

_ o, es marTlac astronomiuli<br />

grZnobaa, yvelaze didi grZnoba, rac<br />

arsebobs. siyvarulis formulebiT<br />

gamoxatva mxolod erT genialur<br />

qarTul filmSi moxerxda da am ideis<br />

avtorebic `Serekilebad~ monaTles.<br />

siyvarulis astronomia ki isaa, rom is<br />

vertikaluria da Tanac, brunvadi. ise,<br />

Tavad dedamiwas siyvarulis planetas<br />

uwodeben, radganac Cveni mTavari arsi<br />

siyvarulia. es farTo gagebiT, ise ki<br />

marTla am RerZis garSemo brunavs Cveni<br />

kacobrioba da mravali omisa da<br />

stiqiuri ubedurebis miuxedavad, is<br />

mainc brunavs. dae, ibrunos, dae, gviyvardes<br />

mudam. Seyvarebul adamianebs ki<br />

ciuri mnaTobebi gamsakuTrebulad<br />

izidavs da aTrobs, mTvare xom mudam<br />

iyo mijnurTa mTavari mesaidumle.<br />

bolos qarTulis maswavlebels<br />

hkiTxes azri.<br />

_ `siyvaruli agvamaRlebs – viT<br />

eJvanni, amas JReren!~ brZana didma<br />

SoTam. `usiyvarulod mze ar sufevs<br />

cis kamaraze~ – gaepasuxa galaktioni.<br />

araCveulebrivi naTqvamia: `siyvarulo,<br />

Zalsa Sensa, vin ars, rome ar<br />

hmonebdes?~ radgan misi monoba sasiamovnoc<br />

kia, Tumc, zogni calxmrivad<br />

itanjebian da es didi tkivilia, magram<br />

mainc didi sixaruli. rom ara misi<br />

udidebulesoba, ar iqneboda arc esoden<br />

SesaniSnavi poezia da literatura,<br />

arc unatifesi xelovneba. arc silamazes<br />

eqneboda fasi. aki, ase gviTxra<br />

poeziis mefem: `usiyvarulod ar arsebobs<br />

arc silamazeo~. sruliad ulamazo<br />

adamianic ki SeiZleba daamSvenos<br />

am diadma grZnobam, radgan silamaze<br />

mainc sulis mdgomareoba ufroa, vidre<br />

sxeulisa. gisurvebT, marad Seyvarebulebi<br />

yofiliyaviT, radgan es is<br />

SarbaTia, romelsac erTxel rom dalev,<br />

misi gemo arasodes dagaviwydeba.<br />

bednier siyvaruls gisurvebT, axalgazrdebo,<br />

rom xem jansaRi nayofi<br />

moisxas da galaRdes eri, damSvendes<br />

saqarTvelo Tqveni silamaziT.<br />

ai, ase Caiara TiTqos erTma Cveulebrivma<br />

dRem, magram es dRe dauviwyari<br />

aRmoCnda bavSvebisaTvis. maTma<br />

STabeWdilebebma asaxva hpova bevri<br />

maTganis dRiurSi, zogma ki suraTebic<br />

gadaiRo. Tavi namdvil Jurnalistebad<br />

igrZnes. maT pirvelad SeZles, yvela<br />

maswavleblisgan CaeweraT interviu<br />

yvelaze zogadsakacobrio Temaze. vin<br />

icis, iqneb, romelime momavali Jurnalistic<br />

iyo? bevri Seyvarebulic<br />

eria maT Soris, romlebsac sxvebze<br />

ukeT esmoda am sityvebis mniSvneloba,<br />

ramdenimem ki mtkiced gadawyvita, damamTavrebel<br />

banketze aucileblad aexsna<br />

siyvaruli Tanaklaseli gogonasaTvis<br />

da aRar ganegrZo am didi<br />

grZnobis malulad gulSi tareba. Ti-<br />

Tqos, kidev ufro Tbilebi, keTilSobilebi<br />

da lamazebi gaxdnen am dRis<br />

mere, Tumc, isedac male iwyeboda maTi<br />

cxovrebis gazafxuli – sul male<br />

bolo zari dairekeboda da studentobis<br />

lamaz bilikebs gauyvebodnen...<br />

gazeTis Semdegi nomeri gamova 6 seqtembers.<br />

mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!