23.04.2015 Views

Cemi fanjrebidan

Cemi fanjrebidan

Cemi fanjrebidan

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli gazeTi<br />

#102<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

mariam wiklauri<br />

RvTissaxelav<br />

rogor ginda,<br />

momiaro, damasveno, amomasunTqo.<br />

modixar xolme uxmaurod,<br />

fexakrefiT eSvebi mTidan<br />

da gamWvirvale nabijebiT miaxlovdebi...<br />

haeriviT mivseb daRlil Zvel samosaxlos,<br />

niaviviT macocxlebel Cqerebs moapob<br />

arafrobidan amosuli,<br />

mklavebs ise daikapiweb, arca mkiTxav,<br />

sad fqvilia, sad xmeli fiCxi,<br />

rodis unda Caakra puri,<br />

rodis kvali gaitano Cems yanaSi,<br />

arca mkiTxav, wyaros wyalzec ise Cadixar,<br />

me jer kidev Zilis fiWa midgas TvalebSi...<br />

rodis unda dajde, daRlilma<br />

rodisRa unda daasveno Senive Tavi,<br />

RvTissaxelav – Cemo kviradRev...<br />

IV-V<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />

fragmentebi<br />

* * *<br />

saflavze or dReSi erTxel mainc<br />

gavdivar. iseTi gagulisebiT vglej<br />

amosul balaxebsa da sarevelebs,<br />

TiTqos amaTi brali iyos yvelaferi.<br />

TiTqos rames gaawyobde adamiani miwis<br />

gulidan amoxeTqil am sicocxlesTan,<br />

romelic Seni mSoblebis<br />

mkerdidan izrdeba da mzisaken miiwevs.<br />

xandaxan vfiqrob, iqneb es deda-<br />

<strong>Cemi</strong>s TiTebia, romlebic ase mebRau-<br />

Webian da cdiloben, raRac gamagebinon<br />

maradisobaze.<br />

yvela balaxisa da yvavilis saxelic<br />

swored dedisgan vici. mTeli<br />

soflis mindvrebi erTad gvaqvs davlili<br />

da yovelTvis mikvirda, rogor<br />

arCevda amden mcenares, saidan icoda<br />

da axsovda TiTqmis yvela yvavilis<br />

saxeli.<br />

erTxel, gazafxulze sagangebod<br />

wamiyvana baRSi, rom eCvenebina,<br />

rogor iZineben gvirilebi. mze nelnela<br />

Cadioda da gvirilebic mzesTan<br />

erTad xuWavdnen Tvalebs. me<br />

da deda<strong>Cemi</strong> ki videqiT da am saocar<br />

sanaxaobas SevcqerodiT. maSin<br />

ratomRac Zalian damasevdiana am ambavma.<br />

saxlSi rom movediT, oTaxSi<br />

CemTvis Sevikete da tirili daviwye.<br />

saerTod, ucnauria bavSvobis,<br />

bavSvis simartove, me mgoni, yvela<br />

asakis simartoveze ufro gausaZlisi<br />

da autaneli, rakiRa rasac grZnob,<br />

sworad ver gamogiTqvams da gulSi<br />

ibruneb dards, romelic Sens arsebaSi<br />

yvela Camaval mzes, TiTqmis yovel<br />

daiss Semohyveba.<br />

deda<strong>Cemi</strong> Sinaganad Zalian gul-<br />

Cvili adamiani iyo, magram ver itanda<br />

dardis xmamaRal gamomJRavnebas<br />

verc qalisgan da, mamakacisagan xom<br />

aseTi ram, saerTod, dauSveblad miaCnda.<br />

iSviaTad maxsovs wyobidan gamosuli<br />

da wonasworobadakarguli.<br />

fizikur tkivilzec xmis amoReba<br />

arasdros sCveoda. bolosac, naRvlis<br />

buSti gauskda, magram Turme ise<br />

iTmenda am tkivilebs, rom sanam loginad<br />

ar Cavarda, ufro sworad, sanam<br />

ar waiqca, veravin, _amdeni Svilidan_<br />

vercerTma veraferi gavigeT...<br />

piriqiT, im dReebSi Cems das, irmas<br />

biWi eyola da deda aseTi<br />

tkivilebiT mainc Cavida rusTavSi<br />

Cvilis sanaxavad. Tan Tavisi Sekerili<br />

logini Cautana da iqidan mobrunebuli<br />

sixaruliT brdRvialebda.<br />

meore dRes gardaicvala.<br />

me maSinac sofelSi viyavi. Cems<br />

debs, mdgomareobis gauareseba<br />

rom dautyviaT, erTi Cveni naTesavi<br />

gamougzavniaT manqaniT, saswrafod<br />

giorgi moiyvaneT, egeba dedas<br />

cocxals mouswroso.<br />

me rom mivedi, deda ukve gonze<br />

aRar iyo. mamaCemsa da Cvens sxva<br />

gardacvlilebs elaparakeboda.<br />

wamiT Tu movidoda Cvenken, ukve ve-<br />

Rar gvcnobda. mxolod imas iZaxda:<br />

`RmerTo, ra sacodavad vtoveb<br />

giorgisa da Cems Svilebsao!”<br />

palatidan gareT gamomiSves.<br />

saavadmyofos derefanSi videqi da<br />

warmosaxvaSi gvirilebis uzarmazar<br />

mindors gavyurebdi...<br />

mze Cadioda da gvirilebi nelnela<br />

iZinebdnen...<br />

VI-VII


2 literaturuli gazeTi<br />

proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

araferi mipasuxia. aqamde megona, ninkas<br />

mxolod pirvelidan or saaTamde<br />

vaxsovdi, isic samuSao dReebSi.<br />

sofels ukve eRviZa. kostia mosuliyo.<br />

wlebis unaxavs xorblisfer TmaSi<br />

WaRara Sereoda. momisamZimra, madloba<br />

miTxra Tavikacad arCevisTvis da<br />

Cemebis ambebi gamomkiTxa wvrilad.<br />

doqidan wyali Camoisxa da momibrunda:<br />

_ eh, sikvdils sadaa aqvs Wkua,<br />

Torem sofelSi gazafxulsa da Semodgomaze<br />

kaci ar unda kvdebodes,<br />

mara yanebis mocdena jobia micvalebulis<br />

upativcemulobas. Sen nu geSinia,<br />

yvela dagidgeba gverdiT. visac aq<br />

xedav, suls gawiraven iasonisTvis. asea<br />

madli! Sen dasapatiJebeli xalxis sia<br />

damiwere saRamomde.<br />

_ Sen da miSa unda momexmaroT, _<br />

verafers vabamdi Tavs dauxmareblad.<br />

_ aq ara varT?! ho, elza iqneba<br />

Taviqali, cecxli gasdis xelidan,<br />

nametani pativs scemen qalebi. me sad<br />

vdio axla yvelas saTiTaod.<br />

_ ki batono, _ usityvod davTanmxdi.<br />

_ mopatiJe lela iqneba. araa sefa-<br />

Si gamosamwyvdevi gogo, Sesaxedadac<br />

kargia da laparakic ar eSleba. sufraze<br />

is miipatiJebs gasvenebaSi mosul<br />

stumrebs. gasaTxovari gogoa da axla<br />

unda magas xalxSi gamoCena. xom gaxsovs<br />

anetas SviliSvili?<br />

Cems pasuxs ar daeloda, qalebTan<br />

erTad mofusfuse lelas gasZaxa. veRar<br />

vicani, SeferTxiliyo da gafermk-<br />

Talebuliyo. jerac ar damviwyebia,<br />

rogor gamomapanRura bebiamisma anetam<br />

<strong>Cemi</strong> badmintonis Cognebianad: „iasons<br />

ramdeni yavs SenisTana Wkviani?<br />

jer erTi mag dakvarCxuls burTs eZaxi,<br />

mere magis daWeras Sextoma unda,<br />

wadi da biWebs eTamaSe!~. magis mere iyo,<br />

quCaze gauTavebeli avla-Cavla da<br />

lelas WiSkarTan iasonis velosipedis<br />

gafuWeba rom daviwye. bolos bebiamisma<br />

Robeze qanCebi gadmokida, romelic<br />

dagWirdes, is aiRe, Cems SviliSvils<br />

magisTvis nuRar Seawuxebo. lela momiaxlovda,<br />

viziareb mwuxarebas iason<br />

babuas gardacvalebis gamoo, sxapasxupiT<br />

momisamZimra da xeli CamomarTva.<br />

imdenad mesiamovna misi danaxva, pasuxad<br />

gavuRime da madlobis niSnad<br />

Tavi davuqnie.<br />

_ gadasaxuravis amkrefad valikos<br />

davsvam. Sen valiko ar dauZaxo, zuriko<br />

hqvia. sul vali aqvs mag ubedurs da<br />

imitom veZaxiT valikos, daTvla ki<br />

icis kai, _ saqmeze laparaki ganagrZo<br />

Tavikacma.<br />

_ ras ambob, kostia? fulis Sekreba<br />

ar gamagonoT!<br />

_ babuaSens imdeni gavaleba aqvs,<br />

rad unda, biWo, Seni fuli! pativi eci<br />

mis kacobas.<br />

_ sandoa valiko? _ morCilad da<br />

sxvaTaSoris vikiTxe.<br />

_ sando rom ar iyos, vali ki ar<br />

eqneboda, biZiko. SoTas biWi ar damitovoT,<br />

_ gasZaxa ezoSi Sekrebil bi-<br />

Webs, _ gasvenebis dRes etlianad gadmoiyvaneT,<br />

daujdeba valikos gverdiT<br />

da miexmareba. marto arc is indobs<br />

fulis daTvlas!<br />

kostia Cqarobda xalxis Sekrebas,<br />

rom saqmes droulad Sesdgomoda. yvela<br />

SeTavazebaze usityvod vTanxmdebodi,<br />

magram mainc gulmodgined mixsnida,<br />

ratom eimedeboda valiko an riTi<br />

ajobebda elza sxva qalebs. zedmiwevniT<br />

kargad icoda, sofelSi vin risi<br />

gamkeTebeli iyo da ratom iqneboda<br />

moxaruli Cveni ojaxis msaxurebiT.<br />

_ sami axali komlia sofelSi, ici?<br />

_ ara, saidan.<br />

_ mTaSi cxovrobdnen da mewyers<br />

wauRia imaTi saxlebi. weliwadi araa,<br />

rac dagvimezobldnen. hoda, imaT vTxov<br />

ezos dalagebaSi mogvexmaron, ar<br />

dagvzardebian. Cven Tu ar vagrZnobineT,<br />

rom am sofelSi erTis Wiri da lxini<br />

yvelasia, sul ase calke iqnebian.<br />

saRamos vaxSami ezoSi gavSaleT da<br />

yvelam erTad mosapatiJebeli stumrebis<br />

sia SevadgineT. mzareulic Semogveswro<br />

da sadilis meniu SegviTanxrusudan<br />

ruxaZe<br />

„Sen darCi!~ _ velodi, rom xangr-<br />

Zlivi TaTbiris Semdeg irakli CemTan<br />

calke moisurvebda saubars. ninkam<br />

tuCebi mopruwa: Se sabraloo _ peplebiani<br />

bloknoti mkerdze miikra da<br />

pirvelma datova Sexvedris oTaxi.<br />

rogorc ki dacarielebuli yavis WiqebiT<br />

samzareulosken gaikrifa yvela,<br />

Taviseburad daiwyo:<br />

_ maoceb, arCil! ase Tu gagrZelda,<br />

iZulebuls gamxdi, ganyofileba<br />

sxvas Cavabaro. ho naxe, ra gamovida<br />

auditis SedegebiT? kadrebis SerCeva-<br />

Sia mTavari Secdoma daSvebuli!<br />

_ mesmis, magram samsaxurSi miRebis<br />

procedurebi am kompaniaSi <strong>Cemi</strong> mogonili<br />

ar aris, _ warumateblad vcade<br />

Tavis daZvrena.<br />

_ arCil, Cemo kargo! Tu ramea<br />

Sesacvleli, amaze iniciativasac Sengan<br />

veli. meti unda vifiqroT Tanam-<br />

Sromlebis motivaciaze, zogisTvis<br />

SeiZleba sulac magidis fanjrisken<br />

mibruneba aRmoCndes sakmarisi. ar vici,<br />

ar vici...<br />

ufro vrceli Sexvedra xvalindeli<br />

dRisTvis gadavdeT, xasiaTi dilidanve<br />

wamixda, sxvebis waxalisebaze ki<br />

ara, jer sakuTarze unda mezruna. aivanze<br />

gavedi mosawevad. „rao, rao?~ _<br />

amekida ninka. „araferi~, _ civad movuWeri<br />

da sam nafazSi Cavaqre sigareti.<br />

amjerad xelSi murakamis „norvegiuli<br />

tye~ eWira. sul wignebis gacvla-<br />

TxovebaSia. sam-oTx dReSi Seuxseneblad<br />

abrunebs. „wavikiTxe,~ _ daadgeba<br />

xolme wignis patrons anakondas gamometyvelebiT,<br />

daqucmacebis gareSe<br />

rom hyavs gamomwyvdeuli msxverpli<br />

mis sxeulSi. arasodes gamouTqvams<br />

azri wakiTxulze da arc mis wablisfer<br />

Tvalebs datyobia odesme daRla,<br />

casaviT mokrialebuli aqvs sklerebi.<br />

kabinetSi mivbrundi. isev auditis<br />

angariSi gadavfurcle. guSinac ver<br />

davude guli da amitomac iyo, rom<br />

TaTbirze wesierad Tavi ver davicavi.<br />

halstuxi Sevixseni da telefons<br />

davxede. gamotovebul zarebs Cavyevi.<br />

aqedan sami miSasi iyo, sofelSi Cven<br />

ezoebs trifoliatis Robe yofs alagalag.<br />

cudi araferi mifiqria, magram<br />

kargadac ar meniSna. davureke da arc<br />

momsalmebia, pirdapir momaxala:<br />

_ aRaraa, biWo, babuaSeni... _<br />

qalebis xmauri ereoda miSas xmas.<br />

_ ras ambob, miSa?! _ savarZlidan<br />

wamovxti.<br />

_ ho... mamaSens ar vagebineb, sanam<br />

eg dunias Semoufrens da Camova, ormocis<br />

dro mouva cxonebuls.<br />

_ rodis gardaicvala? _ isev<br />

CaveSvi savarZelSi.<br />

_ ase, ori saaTis ambavia...<br />

Tavikaci<br />

_ axlave gamovdivar! _ saaTs<br />

davxede.<br />

_ gelodebiT, aba! _ Tavisi saTqmeli<br />

daasrula da telefoni gaTiSa.<br />

ramdenime wuTSi isev dareka.<br />

„frTxilad iare, biZiko, aRarsadaa<br />

gamqcevi babuaSeni~, _ mTlad momiRo<br />

bolo. telefoni magidaze davagde,<br />

xelebi Tavze Semoviwye da didxans<br />

vijeqi TvalebdaxuWuli. „raRa dRes?!~<br />

_ meti araferi momdioda TavSi da<br />

mivxvdi, babua<strong>Cemi</strong>s sikvdils fiqriTac<br />

ver mivwvdebodi manam, sanam buxris<br />

oTaxSi ar vnaxavdi dasvenebuls. auditis<br />

angariSi CanTaSi Cavde, pijaki mxarze<br />

gadavikide da ninkas magidas mivuaxlovdi.<br />

cali xeliT savarZlis sazurges<br />

daveyrdeni, Tavi misken davxare<br />

da Cumad vuTxari:<br />

_ nin, mismine, babua gardamecvala<br />

da sofelSi mivdivar.<br />

_ vaime, babuaa? _ xmamaRla Seicxada.<br />

_ ho! _ xeliT vaniSne, cota Cumad<br />

elaparaka.<br />

_ sofelSi? _ xmas daudabla da<br />

Tvalebi kidev ufro gaufarTovda.<br />

_ ho, ar maqvs iraklisTan dalaparakebis<br />

Tavi. uTxari, es kvira ar iqneba-<br />

Tqo.<br />

_ gagiJdii? gagiJdeba!<br />

_ hoda, salaTisferi amSvidebs.<br />

_ idioto! _ gabrazeba ar iyo er-<br />

TaderTi, risi imitaciac ninkas SeeZlo.<br />

ori kviris win Cems kabinetSi momiwyo<br />

striptizi. xelmosaweri dokumentebi<br />

magidaze daawyo, perangi Caixsna,<br />

cera TiTiT salaTisferi lifis breteli<br />

gamowia da ucodveli saxiT mkiTxa:<br />

„raRac iseTi feria, amSvidebs, ara?~<br />

mas mere yovel Sesvenebaze erTmaneTis<br />

dasamSvideblad vtovebT ofiss. ukandabrunebuli<br />

ki talRebaSlil perangs<br />

Sekruli pijakis qveS vmalav saguldagulod.<br />

***<br />

saxlSi Seviare. sportul CanTaSi<br />

tansacmeli swrafad Cavyare, gzad<br />

bankomatidan fuli gamovitane da soflis<br />

gzas gavuyevi. trasa carieli iyo,<br />

mSvidad vmgzavrobdi. gazafxuls ukve<br />

Tavisi gaetana da Tovlis naTeli gaSlili<br />

kvirtebis siTeTriT Seecvala.<br />

pirvelive xidis gadavlam amiSala<br />

fiqrebi. gamaxsenda, mama<strong>Cemi</strong>s manqanidan<br />

rogor Sevyurebdi xolme<br />

mdinareSi muxlebamde Camdgar, sarafanaaweul<br />

gogoebs da me mgoni, axlac<br />

amis warmodgena ufro maRelvebda,<br />

vidre ninkas salaTisferi lifi.<br />

sofelSi dabindebisas Cavedi.<br />

WiSkari Ria damxvda. manqana komSis xis<br />

qveS davayene da saerTo salami vuTxari<br />

ezoSi Sekrebil mezoblebs. uxmod<br />

gaiyvnen orad da saxlisken gza gami-<br />

Tavisufles. babua buxris oTaxSi<br />

taxtze zustad ise esvena, SuadRes mkvdar<br />

saaTs rom gamoacxadebda da gulaRma<br />

miscemda Zils Tavs. ramdenjer<br />

mimiyuradebia mZinaresTvis, netav, Tu<br />

sunTqavs-meTqi. axla ki misi usicocxlo<br />

sxeuli motyuebuli TvaliT CaTvlemils<br />

damgvaneboda. saTiTaod Semovidnen<br />

mezoblebi da samZimari<br />

miTxres. Tavi uxerxulad vigrZeni da<br />

sigarets movukide. buxris Tavze dadebuli<br />

patara spilenZis Tasi xelSi<br />

aviRe da ise davuwye Tvaliereba da<br />

dakvirveba, TiTqos pirvelad vxedavdi.<br />

araferi merCivna imis cqeras,<br />

rogor iparsavda babua wvers. samzareulos<br />

win skamze aayudebda sarkes,<br />

wyliT savse fialas, qafiT savse<br />

spilenZis Tass, funjs da saparss koxtad<br />

daalagebda da TviTon samfexaze<br />

Camojdeboda. me xan babuas vuyurebdi,<br />

xan ki mis aqafebul anarekls sarkeSi.<br />

saparss erTi-orjer mec Camomasmevinebda<br />

daRarul saxeze da Tavs kacad<br />

magrZnobinebda.<br />

miSa gverdiT amomidga. magidaze<br />

gaSlil nardze mimiTiTa, or kars Sua<br />

mokluli qva ido. „SuadRes gadmovakiTxe,<br />

Sua nardis TamaSis dros, glaxad<br />

varo. taxtze wamovawvine. sanam Widan<br />

wyali mivawode, mTlad gaTeTrebuliyo<br />

sawyali. mivaZaxe, magram saaqaos<br />

aRar iyo, sadRac iyureboda, iqeT...<br />

raxan Sen moxvedi, veriCka, raRa momklavso<br />

da ki dalia suli!~ _ xeli<br />

xels Semokra miSam.<br />

_ Tavikaci unda avirCioT, _ Sesvenebis<br />

gareSe gadavida saqmeze.<br />

_ ra Tavikaci, me TviTon mivxedav<br />

yvelafers. nuravis SevawuxebT, _<br />

uadgilod Sevicxade.<br />

_ ra Sewuxeba, Se kaco, pativia! _<br />

xelebi gaSala miSam.<br />

_ ki, magram rogor unda avirCioT?<br />

_ me axla Cemsas getyvi, kostia xom<br />

gaxsovs? gare biZaSvilia Tqveni.<br />

_ kostia rogor ar maxsovs!<br />

_ hoda, sando, patiosani da Taviani<br />

kaci egaa. pativs ar daaklebs<br />

babuaSens!<br />

yovelgvari ganxilvis gareSe<br />

davTanxmdi. sxva kandidatura me ar<br />

myavda. saRamos rig-rigobiT daiwyes<br />

biWebma darekva. yvelas vTxove, ar<br />

Camosuliyvnen. imaTi maspinZlobis da<br />

nabaxusevidan gamoyvanis Tavi namdvilad<br />

ar mqonda.<br />

***<br />

meore diliT uTenia avdeqi. ninkas<br />

mesiji damxvda: „soflik, momenatre~.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

ma. mokled, saqme yvelam dainawila. sa-<br />

RamoobiT samZimari rom moTavdeboda,<br />

Seikribebodnen kaloSebSi gamowyobili<br />

Tavwakruli qalebi da rezinis<br />

Ceqmebiani kacebi da meore dRis saqmes<br />

dagegmavdnen. mere erTad Semousxdebodnen<br />

mezoblebis mier rig-rigobiT<br />

momzadebul Wirisuflis mosakiTx<br />

sadils da kidev erTxel ityodnen<br />

babuas Sesandobars. yovel diliT kostia<br />

pirveli Semoabijebda ezoSi, axla<br />

me Tu damiwyo lodini am xalxma, SuadRemde<br />

ver movabamT Tavs dagegmvaso.<br />

vinme Tu movidoda CemTan, Tavikaci<br />

gverdiT gaixmobda, me miTxari, arCils<br />

sadaa aqvs amaze fiqris Tavi, magan<br />

micvalebuls Taviseburad unda sces<br />

pativio. erTi sityviT, kostia iyo <strong>Cemi</strong><br />

Wiris ufali.<br />

***<br />

dakrZalvis wina dilas babuas<br />

cxedris gampatiosneblebi unda damesaxelebina.<br />

Tavikacisgan ukve vicodi,<br />

rom bevri eloda am pativs Cveni ojaxisgan.<br />

kostias gareSe axlac veraferi<br />

gadavwyvite. „me Tu mkiTxav, erTi angelina<br />

unda iyos, es ori moxuci iyo am<br />

quCaze darCenili erTmaneTis imedad.<br />

angelinaze axlobeli babuaSens aravin<br />

hyavda. genadis biWi miexmareba, avadaa<br />

nametani, iqneb Seewios ufali da gamojanmrTeldes.<br />

micvalebulis sxeulis<br />

gapatiosnebaze didi madli araferia,<br />

icode,~_ mgoni, eloda kidec, rom<br />

azrs aucileblad davekiTxebodi.<br />

SevTanxmdiT, saRamos angelina da genadi<br />

gamoawyobdnen babuas. joxze<br />

Camoyrdnobil genadis iqve gavande<br />

gadawyvetileba. daujerebeli megona,<br />

rom aseT SeTavazebas SeiZleba adamiani<br />

gaebednierebina.<br />

angelinas saxlSi veaxle. WiSkridan<br />

ar damiZaxia, ise Sevedi ezoSi. fanjarasTan<br />

damjdariyo, wiwilebi kal-<br />

TaSi Caesxa da damWknari xelebiT purs<br />

ufSvnida. magidaze mibmuli kruxi<br />

haerSi gaWimuli cali fexiT iwevda<br />

moxucisken. „angelina bebia!~ _ mivuaxlovdi<br />

da Cumad davuZaxe.<br />

_ romeli xar? _ Tavi ar moubrunebia<br />

Cemsken, ise mkiTxa.<br />

_ arCili var, iasonis.<br />

_ aCia, Sen xar, bebo? gicani, Tvals<br />

damaklda, Torem sacnobari ki ar damikargavs.<br />

kargi babua gyavda, kargi! _<br />

momatira da Camowelili Tvalis gugebi<br />

cremliT gaevso, _ gaxsovs uJmuris<br />

gamosalocad rom davdiodi TqvenTan?<br />

_ magas ra damaviwyebs. zepirad<br />

vici _ „uJmuro dediano, uJmuro mamiano,<br />

Seni deda tiris, Seni mama tiris...~<br />

_ uSecdomod amotivtivda mexsierebis<br />

zedapirze.<br />

_ Savgule douklavT, ulufaSi<br />

SounaxavT, adre mixval ki gaWmeven, gvian<br />

mixval ar gaWmeven, _ gamxiarulda<br />

angelina.<br />

_ fui, ase gaaqare, fui, ase gaaqare!<br />

_ erTxmad SevZaxeT da orives gulianad<br />

gagvecina.<br />

_ is uJmuri isedac ki gagivlida,<br />

bebia, magram me rom gamogilocavdi, im<br />

Rames mSvidad eZina veriCkas, _ wiwilebianad<br />

gadmoiferTxa kalTa angelinam<br />

da magidisken mimiTiTa, _ xalva<br />

unda idos TefSze, aiRe, pirs gamogikeTebs!<br />

_ angelina bebia, Sen unda gaapatiosno<br />

iasoni, _ gadawyvetileba gavacani.<br />

_ magaze getyvi, bebia, uars?!<br />

ZmasaviT myavda eg ubeduri, erTi Semcxadebeli<br />

ar hyavs ojaxSi, Tore magis<br />

sikvdili miwaze adre cas unda gaego,<br />

cas! _ Tvalebi zemoT aRapyro.<br />

sanam gampatiosneblebi movidodnen,<br />

babuas karada gamovaRe. misi sxeulisa<br />

da nestis surneli erTmaneTSi<br />

ireoda. tansacmels didxans vurCevdi,<br />

mamas gamogzavnili perangebidan SedarebiT<br />

axali amovarCie da skamze gadavkide.<br />

„dagvtove axla marto,~ _<br />

angelinas xma Semomesma zurgsukan. „wesia<br />

aseTi,~ _ momibodiSa genadim. aivanze<br />

gavedi da sigarets movukide,<br />

karga xans mesmoda, rogor eRuRuneboda<br />

angelina babua<strong>Cemi</strong>s mkvdar sxeuls.<br />

„iason, gauyare xeli, ar gatken, ram<br />

SegaSina, Se kaco! <strong>Cemi</strong> gercxvineba? da<br />

var me Seni! nu gajiutdi axla, Sexede<br />

amas!~ _ gauwyreboda kidec xandaxan.<br />

„veriCkamde ki migyveba <strong>Cemi</strong> xelis siTbo,<br />

iason, ar geama natken gulze rom<br />

dagisvi? Sen guls venacvale! jer kaci<br />

unda wavides da mere qali, codvaa<br />

colis cremli ar miyvebodes da misi<br />

xeli ar eferebodes Sens damWknar sxeuls!~<br />

_ uqalod sikvdilis kidev<br />

erTxel SemeSinda da hamakSi moqanave<br />

lelas gavxede.<br />

***<br />

diliT gadmowvima. sisvelem meti<br />

simkveTre SesZina xeebis norC simwvanes,<br />

lelas oqrosferqamrian lurj kabas<br />

da lamazad Cawnil qera Tmas. oTaxidan<br />

kargad ver vxedavdi ezos, magram<br />

fexis xmiT vxvdebodi mis moaxlovebas<br />

da siSores, samZimarze mosulebs jer<br />

saxlisken gamouZRveboda, Semdeg ki<br />

sadilze miipatiJebda. SuadRisTvis<br />

ezoebSi dakrefili SroSanebiTa da<br />

yoCivardebiT mTlad daifara babuas<br />

sxeuli.<br />

mRvdelsa da mgaloblebs SeTvlac<br />

ar dasWirvebiaT, ise movidnen dakrZalvis<br />

dRes wesis asagebad. „ara ars kaci,<br />

romelic cxondes da ara scodooos,~<br />

_ meti araferi gaugia Cems yurebs.<br />

babuas TavTan dadebul Sav-TeTr fotos<br />

mivSterebodi da Cems bednier bavSvobaze<br />

vfiqrobdi. fotoze bebias koplebiani<br />

kaba ecva da skamze odnav win<br />

wamoweuli da welSi gamarTuli ijda,<br />

samxedro formaSi gamowyobil babuas<br />

ki erTi xeli bebias mxarze Camoedo,<br />

meoreTi ki Cibuxi daeWira ganze. fsalmunebis<br />

fonze Cvens uqalod darCenil<br />

ojaxze vfiqrobdi. bebias gardacvalebisa<br />

da deda<strong>Cemi</strong>s gaTxovebis<br />

Semdeg davifanteT kacebi. babua arafriT<br />

gamogvyva qalaqSi, mama afrikaSi<br />

wavida samuSaod, me rac wamovizarde,<br />

aTasSi erTxel Tu Cavdiodi sofelSi.<br />

uqalebod gavcivdiT, aRarc vsayvedurobdiT<br />

erTmaneTs uyuradRebobis<br />

gamo. TiTqos erTmaneTs vabralebdiT<br />

maT gaqrobas Cveni cxovrebidan.<br />

mRvdelma rom dagvtova, kostia<br />

Cumad amomidga gverdiT, saflavi<br />

gamzadebulia, yvelaferi wesrigSiao,<br />

Cumad miTxra da sadRac gaqra. nelnela<br />

mosamZimreTa rigi SeTxelda,<br />

jguf-jgufad moeyaraT Tavi ezoSi da<br />

babuas gasvenebamde laparakiT iqcevdnen<br />

Tavs.<br />

„droa, sadaa Tavikaci?~ _ gadavCurCule<br />

miSas. xeliT maniSna, nu Relavo.<br />

karebisken gadavinacvle da ezoSi<br />

Sekrebilebis gadavavle Tvali. uceb<br />

literaturuli gazeTi<br />

siCume Camovarda da yvela WiSkrisken<br />

mibrunda. kargad Semonaxul Zvelsa da<br />

naTxovar tansacmelSi gamowyobil iasonis<br />

msaxurebs Tavikaci mouZRodaT.<br />

kostias eklis xis toti daeWira, mezoblebs<br />

zed sanTlebi daenToT da<br />

TeTri WinWebi SeebaT. CamorCenilebs<br />

daeloda da ezoSi Semoabija. saxlSi<br />

SemosvlisTanave eklis xe babuas TavTan<br />

dadga da yvelas magivrad warmoTqva,<br />

Tu rame gawyenineT, Segvinde da dalocvilebi<br />

dagvtoveo. gars Semoertynen<br />

micvalebuls, gulamoskvniT<br />

tirodnen qalian-kacianad, zogi iasons,<br />

zogic Tavis mkvdarsa da ubedo<br />

cxovrebas da saTiTaod emSvidobebodnen<br />

babuas.<br />

„droa!~ _ Tavikacma mxarze xeli<br />

damado, dagvtoveo, maniSna da biWebs<br />

gaxeda. yanamocdenilebma mxarze<br />

gaides babua da soflis sasaflaomde<br />

fexiT atares. iasoni veriCkas gverdiT<br />

davkrZaleT, miwaSi Caflul eklis xes<br />

<strong>Cemi</strong> cxvirsaxoci Sevabi da yvela gamotovebuli<br />

dabadebis dRis da usityvod<br />

gagzavnili fulis gamo patieba vTxove.<br />

diliT adre avdeqi. qalebs WurWeli<br />

ukve daerecxaT, iTvlidnen da<br />

yuTebSi alagebdnen, zRvidan moberil<br />

qars ayvavebuli tyemlebis surneli<br />

ereoda. didi jamebi saxlis gareTa<br />

kedelze miekidaT gasaSrobad. iqve<br />

<strong>Cemi</strong> bavSvobisdroindeli badmintonis<br />

Cognebi da babuas Toxis pirebi ekida<br />

mwkrivad, miwidan ayolil nests rom ar<br />

daeJanga.<br />

_ aba, xalxo, male Camoval, _ maT-<br />

Tvis saTqmel madlobas sxvagvarad<br />

mainc ver vityodi.<br />

saTiTaod davemSvidobe yvelas da<br />

qalebis gamzadebuli sagzali sabargulSi<br />

Cavde. kostiam TeTri saqaRalde<br />

gadmomca da gadamexvia:<br />

_ iasonis sabuTebia, SenTan iyos.<br />

misi xarjebi ki gaistumra babuaSenma.<br />

satiralis rveulic aq Cavde. sikeTeSi<br />

gadagexados, aCia, am xalxisTvis!<br />

_ Tqvens vals ra gadamaxdevinebs,<br />

kostia, Sen rom ar damdgomodi gverdiT!<br />

_ im wuTas masze axlobeli aravin<br />

myavda.<br />

_ babuaSenis aryis saxdelia CemTan,<br />

gadmovitan am dReebSi da sardafSi Seginaxav,<br />

_ kostiasac babua<strong>Cemi</strong>viT gas-<br />

Cenoda imedi, rom odesme sofels davubrundebodi,<br />

_ nu geSinia, biZiko,<br />

saqmes mixede, ormocamde ar gamovketavT<br />

am saxls, sanam babuaSenis suli aq<br />

trialebs da mere, aba, Sen ici, rogor<br />

ar gaacieb keras, am ojaxis Tavi Sen xar<br />

awi!<br />

TbilisSi SuaRamisas davbrundi.<br />

proza 3<br />

sanam soflidan wamoRebul davTrebs<br />

da sabuTebs saweri magidis ujraSi mivuCendi<br />

adgils, gadavarCie, davaxarisxe,<br />

Zveli qviTrebi davWmuWne da<br />

Zirs davyare. erT gacrecil rveuls<br />

babuas xeliT ewera „<strong>Cemi</strong> veriCkas satirali~.<br />

gadavfurcle, vrceli sia iyo<br />

gverdiT miwerili fuliTa da sursaTsanovagiT.<br />

boloSi gamougzavneli werili<br />

vipove: „rafer xar, aCia? babu, esaa<br />

saSobaod Camovalo? rad minda me Tqveni<br />

gamogzavnili fuli, glaxaki ki ar<br />

var. <strong>Cemi</strong> samyofi saWmeli sul maqvs.<br />

mamaSenma mTlad momayara miwa. dedaSens<br />

gadaeci, <strong>Cemi</strong> nu moerideba, CamobrZandes,<br />

roca enebos. erTi saTxovari<br />

maqvs, babu, gulma Semomitia am bolo<br />

dros, eqimi ar gamagono! rame sagule<br />

ecodineba provizors, girCevs rames.<br />

iasoni.~<br />

***<br />

„Sen darCi!~ _ velodi, rom irakli<br />

TaTbiris Semdeg CemTan calke moisurvebda<br />

saubars. ninkam tuCebi mopruwa,<br />

axla raRas gerCiso. peplebiani<br />

bloknoti mkerdze miikra da pirvelma<br />

datova Sexvedris oTaxi. rogorc ki<br />

dacarielebuli yavis WiqebiT samzareulosken<br />

gaikrifa yvela, momibrunda<br />

da Taviseburad daiwyo:<br />

_ maoceb, arCil! naxe axali gamokiTxvis<br />

Sedegebi? arc erTi gaSvebuli<br />

adamiani da amdeni bednieri Tanam-<br />

Sromeli sul oTx TveSi! ra dagibara,<br />

biWo, babuaSenma? _ RimiliT mkiTxa.<br />

_ ZaRli Sin ar vargoda da sanadirod<br />

garbodao, _ gavuRime da Tavi<br />

davxare, _ irakli, vtoveb kompanias,<br />

_ mainc gamiWirda kargad mofiqrebuli<br />

gadawyvetilebis gamxela.<br />

_ mexumrebi, kaco? sad midixar? _<br />

brazi Seeria xmaSi.<br />

_ ara, ara, sxva samsaxuris ambavi<br />

ar aris. sofelSi mivdivar, _ axla<br />

ufro Tamamad Sevxede.<br />

_ kargi ra, arCil, kargi ra! kargad<br />

moifiqre, gadaRlili xar, bevri<br />

iSrome es Tveebi. kuTvnili Svebuleba<br />

gamoiyene da mere davilaparakoT, _<br />

xeli CamomarTva da oTaxidan gavida.<br />

kabinetSi mivbrundi da <strong>Cemi</strong> nivTebi<br />

patara yuTSi Cavalage, saSvis da<br />

ofisis gasaRebis Casabareblad misaRebSi<br />

SevCerdi. ninka fanjrisken mibrunebuli<br />

magidis kideze Camomjdariyo<br />

da telefonze laparakobda.<br />

yavis Wiqa Seni iyos-meTqi, vaniSne da<br />

Sublze vakoce. verafers mixvda,<br />

laparaki ar Seuwyvetia, ise damawia<br />

gzaSi haerovani kocna. im Rames ar<br />

dameZina, tansacmeli da wignebi pirdapir<br />

sabargulSi Cavyare da gaTenebamde<br />

davtove qalaqi...


4 literaturuli gazeTi<br />

poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

yanisguls erTi yayaCo<br />

eTeros<br />

yanisguls erTi yayaCo<br />

wiTs. wiTlis qebad anTia.<br />

marto lamazi ar eTqmis,<br />

mimgvanebula ganTiads.<br />

mzis Citia Tu yvavili,<br />

frTed rom eSleba furceli?<br />

Jamiers moilaJvardebs<br />

gulisCqamiviT ucebi...<br />

wiTs. wiTs da imis sinaTle<br />

yanisguls adevs samanad.<br />

numc dalevia wyaloba<br />

naqars da namzekabanars.<br />

me dgnalis xe var<br />

Sebusvili JruanteliT da<br />

molodiniT<br />

me dgnalis xe var _<br />

gazafxulis bude _ baia...<br />

miverekebi zamTris qarebs yviTeli RinRliT,<br />

da gadaiars<br />

es surnelic wnoris SoltebiT<br />

napob haeris...<br />

zorba zroSi aurzauriT<br />

ros zamTars dazravs<br />

naziarebi sizmris cxeleba _<br />

tyis niskartSi Cateuli sixarulis<br />

yviTeli fTila.<br />

me dgnalis xe var,<br />

me gaxarebT didebiT mosvlas<br />

imisas, visac<br />

sul gazafxuli<br />

hqvia saxelad<br />

da WukebiviT migverekeba<br />

gulis mwvane guburebisken.<br />

Sen roca waxval<br />

mariam wiklauri<br />

ra Tqma unda, Sen roca waxval,<br />

aRaraferi ar darCeba Cemgan xsenebad.<br />

mxolod Senze isaubreben,<br />

Sen dagbraldeba yvelaferi,<br />

rac Tavs gadamxda.<br />

Sens moimeded iqneba yvela,<br />

Seni Zalis moimeded, rom<br />

bolomde mierTguleb, mipatroneb,<br />

ar daanebeb Cems Tavs eSmaks, qajsa da macils,<br />

Sen roca waxval,<br />

isev Seni madlieri iqneba yvela<br />

da erTi kacic ar ityvis qveynad,<br />

ra Zneli iyo Seni ase tareba Cemgan...<br />

bednierebis saxeliT rom sulsa mxdidi,<br />

sunTqvas mikravdi, lukmas maclidi,<br />

guls mikumSavdi...<br />

tanjvis samkauls Cems Txel majaze ise madebdi,<br />

ra iyo xundi an imasTan, an borkili, an eSafoti..<br />

aravin daTvlis metaniebs,<br />

arc cvris wveTebs daiTvlian, arc cremlis wveTebs,<br />

SenTvis gaRebuls...<br />

da roca waxval, isev Seni gza ikurTxeba..<br />

me gza vin momca,<br />

me bilikic ar meqneba gasavleli,<br />

radgan igi var,<br />

visac totiviT Camosajdomad irCeven mxolod.<br />

an arc irCeven...<br />

ise, ubralod,<br />

daRlilobas Camosdeben Zveli sulebi<br />

maT viwro mxrebze,<br />

an TvalebSi usaxldebian..<br />

saTovliebi<br />

tye savsea saTovliebiT.<br />

siCumis fexqveS iSmuSneba<br />

Jangisferi, nanisli neSo...<br />

Tovli ki ar Cans.<br />

arc mova, veWvob.<br />

mec ramdenjer gavsusulvar<br />

gulSi gaSlili saTovliis iisfer Suqze,<br />

mec ramdenjer davlodebivar siTeTris zeims.<br />

mec ramdenjer damicdia siyvarulisTvis.<br />

micqeria maRla da zeviT.<br />

gadafrenilan zamTrispirulze weroebis gundebi da<br />

CauvliaT xmaurian marekebs tyispirs...<br />

dro mova<br />

Tqveni nacvariT ganakver<br />

mTis ferxTiT CamogijdebiT.<br />

giocebT, cqera ara mRlis.<br />

daxvalT samyaros sizmrebi.<br />

miwa ar gibamT fesvebiT,<br />

ra giSavT, dixarT, nislebo.<br />

nagiSral Rames gahyvebiT<br />

Tu dilis frTebad iSlebiT.<br />

egeb, agxsnaT da migixvdeT,<br />

egeb vivargo misanad.<br />

Tqven ki zevidan damZaxiT:<br />

CveniT nasveli miwa xar.<br />

nu Sinaurob, arc egre<br />

saiole varT saTqmelad.<br />

mivdi-movdivarT xilulis<br />

uxilavs gadasadgmelad.<br />

Cvenc bevri ara viciT ra,<br />

xan wvimas vdivarT sakmevlad,<br />

xan vdgavarT elvis karvebad,<br />

xan daRlili cis sageblad.<br />

xanac vTamamobT, vaSinebT<br />

mTas saidumlos gamxeliT.<br />

xan eqo dagvdis qariSxlis,<br />

rogorc devebis namReri.<br />

nu ginda Cveni Zieba,<br />

CvenTvis saxelis darqmeva,<br />

dro mova, Cvenad iqcevi,<br />

Senc am mTis wverebs daqelav...<br />

xaxvis furclebi<br />

zRapris karidan gamosagnebad<br />

xaxvis furclebs yridnen bilikze.<br />

devTadedasac poulobdnen,<br />

Tavs aRwevdnen urCxulebis sabrZanebels<br />

mamis saxlidan dakargulebi.<br />

gamoqvabulis av sulebTan datyvevebulni<br />

Zmas sikvdilidan amoyavda<br />

xaxvisfurclis abjris amara...<br />

an qari rogor ar fantavda im xaxvis furcels,<br />

an niblia Cits ar mihqonda gazafxulispirs<br />

budeebis amosagebad?<br />

mec ramdenjer mivyolivar xaxvis furcels,<br />

mec ramdenjer miZebnia <strong>Cemi</strong>ve Tavi zRapris bilikze...<br />

fexi niavze damcdenia,<br />

gadavyolilvar haeris ufskruls<br />

angelozebis manaTobeli frTis CqerebSi,<br />

xan tyeebis fesvebis CrdilSi davkargulvar,<br />

tbebis mxareSic movxvedrilvar da lelqaSebSic.<br />

Tvals vacecebdi, arsad Canda niSani mcirec.<br />

an am qariSxlebs ra furceli gauZlebda,<br />

vin SeZlebda maT mikemsvas Cvens savalze,<br />

an vin gvyavda Cven amxela dardis mowile?<br />

an simarTle ra gvinaxavs, sad Segvxvedria?!<br />

RmerTiviTaa Cveni simarTlec...<br />

xaxvis furclebi...<br />

sisxlis wveTebi...<br />

arc wvima Slis da arc qaria imis wamRebi,<br />

verc Citi kenkavs, lodic ar iwovs.<br />

ra bWeni unda daemsxvria,<br />

suli unda daeRwia, unda evlo<br />

da daewyo ukuRmidan waRma piri<br />

sicocxlis da siyvarulisa...<br />

xaxvis furceli, aba, amas ras eyofoda?!<br />

enTo cecxli keraze da dedaboZi totebs Slida,<br />

samoTxemde Ceros mainc rom mieRwia,<br />

da sizmari jvris tans xedavda imis TvalebSi,<br />

vinc cecxlidan gamoRwevas cdilobda CvenTvis,<br />

sakuTari sisxlis vardebiT,<br />

is zRapari sinanulisa rom arasodes dagvviwyeboda.<br />

romeli ufro meti iyo, ufro marTali?<br />

romeli ufro mZime iyo, ufro sagmiro?<br />

siyvarulis Tu SiSis zRapari?<br />

xaxvis furcelSi gviRebavda mkvriv cremlebs da<br />

axal mTvareze RameebSi dagvatarebda<br />

cecxlis mwyemsebs<br />

erTi sxivis saZebnelad ukuniTi ukunisamde...


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

5<br />

gazafxuls rom ar egonos...<br />

nu gegoneba aRar geli,<br />

veRar gamCnev,<br />

aRar maRelveb.<br />

veRarc ki vgrZnob, fexakrebiT rom Semodixar,<br />

rom Camojdebi, iq, sadac Tavi geguleboda.<br />

sadRaa <strong>Cemi</strong> Jruantelis safrTxobelebi...<br />

aRarsad dganan mSier Citebis dasafeTeblad.<br />

xedav, atmebmac lamisaa amoiyvavaon ubeebi,<br />

yvavian msxlebic, alublebic, vaSlic ayvavda.<br />

me jibriT totic ar Semomaqvs saxlSi wyalobad.<br />

Wermis yvavilebs ra xania qarebs vatan<br />

galavnebis amosakirad.<br />

albaT verc xvdebi, rom CvevaSi gadamezarde,<br />

mixarixar, mixarixar da baRis nacvlad<br />

bazrisaken miveSurebi,<br />

rom WinWari da satacuri movzido saxlSi.<br />

larnakis nacvlad qvabebs varCev,<br />

davapuro unda jalabi.<br />

eh, gazafxulo,<br />

rom ar gegonos aRar geli, aRar miyvarxar,<br />

Cems fanjaraSi nacarqaTamas surnels rom igrZnob,<br />

modi axlos da Seneburad waiRiRine,<br />

iqneb rogorme gamityuo amwvanebuli Tvalebidan.<br />

iqneb, zamTarsac<br />

yvavilovan xaraCoebs rom Semoavleb,<br />

mec maiZulo, wagikra xeli,<br />

erTi dRe mainc mivaSeno siyvarulisa...<br />

ra mdidrebi varT<br />

ra mdidrebi varT,<br />

ramdenia saTenebeli,<br />

samrTelebeli,<br />

ramdenia sayvarebeli,<br />

sabralebeli,<br />

dammarTebeli,<br />

amanTebeli,<br />

saocebelic ramdenia,<br />

saocnebelic,<br />

ra mdidrebi varT.<br />

an sxvis TvalSi Ratakebad raRato vCanvarT?!<br />

marto sevdaze imdeni maqvs Tia-nuJrebi,<br />

marto gulze imdeni maqvs tkivilis koJri,<br />

da sinidisis mSobliuri landSafti xom<br />

savse aris eroziiT,<br />

nasaxlariT,<br />

nasaflavariT...<br />

Rirsic ki var, martoobaSi Camivardes Tvali,<br />

CamerRves...<br />

Rirsic ki var,<br />

Cem saxelze Rrublis fTilac<br />

ara wvimdes asamwvaneblad<br />

sulgaCexil xatis tyeebSi.<br />

arada. marTla ra mdidrebi varT,<br />

ramdeni gvaqvs sakeTebeli,<br />

saRmerTebeli,<br />

ramdeni gvaqvs saeWvebeli...<br />

vin davajero, rom sayidelic araferia<br />

ra ar viyide...<br />

sul pirvelad batibutis wiTeli burTi,<br />

yvelaze tkbili.<br />

veeberTela tomaraSi Cayrili da<br />

Cvens quCaze atarebul-Catarebuli.<br />

ra ar viyide...<br />

meored joxze Seskupuli tkbili mamalo,<br />

egec Cvens lamaz qvafenilze<br />

atarebul-Catarebuli.<br />

es quCa savse iyo TeTri akaciebiT.<br />

batibutis da mamalos yidva Tu ar SemeZlo,<br />

yvavilebis sitkboc kmaroda imisaTvis,<br />

rom gazafxuls Tavi marto ar egrZno da<br />

amyoloda sixarulSi, romlis yidvac<br />

arasodes damWirvebia.<br />

ra nayini, ra sawepi, ra plastmasis Tojinebi,<br />

ra qvabebi, ra fanqrebi, ra maqmanebi,<br />

ra mZivebi, ra broSebi, finikis xurma,<br />

ingiruli rveulebi,<br />

Saqris bambis tkbili aguri _ iaRllibuRli...<br />

ra ar viyide,<br />

ra mzesumzira, ra donaldo,<br />

Ria baraTebs Tvla ar hqonda,<br />

werilebis lamaz konvertebs.<br />

gadavdiodi ocnebidan ocnebaSi, rom erTxelac<br />

gavizrdebodi, sadido filmebs vnaxavdi da<br />

Seyvarebuls vakocebdi,<br />

arc obobebi SemaSinebdnen<br />

da viyiddi namdvil manqanas, namdvil jinsebs,<br />

namdvili fuliT namdvil beWeds viyiddi da<br />

SvilTaSvilebs samaxsovrd davutovebdi...<br />

ra ar viyide imis mere,<br />

ra fuli ar meWira xelSi,<br />

sxvadasxva gerbiT, saxeliT da feriT Semkuli,<br />

ra ar viyide,<br />

xuTi tona kartofili, stafilo, fqvili,<br />

Svidi tona mwvanili da balax-bulaxi,<br />

tona lobio, tona rZe da tona zeTi, tonac muxudo,<br />

Spalieri, jinsi, qurTuki, ra ar viyide,<br />

didi qvabi, didi baliSi, Taro, karada,<br />

Jurnal-gazeTi,<br />

viRas axsovs qafenilze atarebul-Catarebuli<br />

mamaloebi...<br />

Warxali, xaxvi, cximi, fxvnili, tomati, vaSli...<br />

kidev kargi rom am drosaviT ar ileva xeli saqmeSi.<br />

ai, beWedi ki, ver viyide...<br />

SvilTaSvilebs ra davutovo,<br />

riT Sevimko carieli, damWknari xeli,<br />

pirjvrisweras rom ver audis...<br />

vin davajero,<br />

rom sayidelic araferia...<br />

an is TeTri akaciebi sadRa vnaxo,<br />

totebze tkbili mamaloebiT<br />

batibutis mrgval planetaze amozrdilebi...<br />

mapatieT<br />

patiebas gTxovT yvelafrisaTvis,<br />

Cemo SimSilo,<br />

siRatakev,<br />

uZlurebav,<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom verasodes gagamzeureT<br />

RvTis sinaTleze.<br />

ver SevZeli Tqveni tareba<br />

sulis mWvirvale samkauliviT.<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom jibeSi veZebdi xurdas,<br />

jamSi lukmas,<br />

saxlSi siTbos,<br />

karadaSi lamaz samosels.<br />

gTxovT, mapatioT,<br />

rom xelebSi veZebdi Zalas,<br />

horizontze mziuri koSkis qongurs veZebdi,<br />

saxls valagebdi ganuwyvetliv stumris lodinSi,<br />

da roca viRac mikakunebda,<br />

verasodes migamsgavse, Cemo ufalo...<br />

Senc momiteve, siyvarulo,<br />

rogor gtanje, rogor gawvale,<br />

erTxelac ver giSinaure,<br />

sul gazafxulze rom gelodi,<br />

Sen ki zamTris TeTri sizmari iyavi Turme...<br />

gTxovT, mapatioT, rom dagtanjeT, ocnebebo,<br />

Zvel tkivilebis erTgulebiT,<br />

sevdiT, SiSiT da sixarbiT,<br />

rom sicocxle imaze meti msurda yovelTvis,<br />

vidre Tavad viyav cocxali.<br />

gTxovT, mapatioT, Tqvenc, dReebo, ganucdelebo,<br />

sulo, simSvidis artaxebSi nananavebo,<br />

gTxovT mapatioT,<br />

rom ver gagkvebeT <strong>Cemi</strong> sicocxlis xmela yuaTi,<br />

cremlic ver gasviT.<br />

gulis budidan gadmovardnilo<br />

amaoebis moSiSaro wamis bJitebo.<br />

wuTadac rom ver gaqcieT,<br />

aramc Tu drod, aramc Tu Jamad!<br />

dafarva<br />

Tovs.<br />

faravs miwas, cas, mdinares,<br />

ezoebis mozaikiT naxat samSoblos,<br />

faravs saflavebs _<br />

am samSoblos saojaxo albomebis<br />

qvaze nakveT saniSnebis uTvalav wyebas,<br />

faravs dafleTil sicarieliT dakemsil tyeebs,<br />

faravs sipebs da nasoflarebs,<br />

faravs firniSebs, banerebs da<br />

plakatebis uazro zuzuns,<br />

faravs sixSires sivrceebSi mimofantulebs,<br />

faravs budeebs – gazafxulis nawer werilebs,<br />

faravs Savidan gamouxsnel<br />

siferades Cveni samosis,<br />

faravs rux-rux bazrobebSi<br />

narinjisfris gaugebrobas,<br />

da uxaria, uxaria Tavisi Tavi,<br />

rogorc pirveli kbilis daWera _<br />

pirveli Zala da dasturi dedis jobnisa.<br />

aseTia axla es Tovli.<br />

TiTqos elis, rodis vikivlebT<br />

sixaruls da tkivils Tanabrad,<br />

rodis mivuSvebT gasazrdelad da<br />

yvavilebad rodis iqceva,<br />

rom siTeTreSi Cayursul ferebs isev daerqvas<br />

Tavis daRweva siCvilidan da sikvdilidan,<br />

sanam isev davifarebiT...<br />

babuawveras samyaro<br />

dilidanve<br />

suls vuberav irgvliv yvelafers.<br />

sulisberviT daiwyo RmerTmac:<br />

jer grZel Rames ubera suli da<br />

sibnele gaacala.<br />

mere dilasac uberes suli,<br />

mdumareba gaacala<br />

da gamoCndnen Citebi...<br />

da sulismbervelic gabevrda.<br />

gazafxuls uberes suli da<br />

simwvane gaacales.<br />

zafxulsac uberes suli da<br />

mwife Tavelebi gaacales.<br />

Semodgomasac uberes suli,<br />

nayofi gaacales.<br />

tyeebs uberes suli,<br />

foTlebi gaacales.<br />

mec miberes suli,<br />

sityvebi gamacales,<br />

wlebi gamacales,<br />

Tmis bululic ki...<br />

Cems dros wamebi gaacales,<br />

Cems sivrces frTebi...<br />

ramdeni rame gagvacales,<br />

ramdeni vinme.<br />

aRar CamovTvli,<br />

ramdeni rame gaacales Cems samSoblosac<br />

sulis berviT, sulis amoxdiT...<br />

babuawvera, maswavle, aba,<br />

ase ganZarculs, ase SiSvels<br />

ar Semrcxves RmerTis?<br />

da meubneba babuawverac:<br />

ukanve moxval mag sulis berviT,<br />

nu geSinia...


6 Canawerebi<br />

literaturuli gazeTi<br />

* * *<br />

...<strong>Cemi</strong> da Cemze erTi wliT ufrosi<br />

disSvilis, Sorenas saziaro sixaruli<br />

xaSuris pionerTa saxlis mxatvruli<br />

kiTxvis wrea, Tiniko koSkaZesTan, sadac<br />

erTad davdivarT da Tiniko maswavlebeli<br />

aTasnar leqss gvaswavlis<br />

gamoTqmiT. marTali rom vTqva, me<br />

xmamaRla leqsebis kiTxva ar miyvars,<br />

Sorenas ki SeuZlia, mTeli stumarmaspinZeli<br />

situaciurad, rolebSi waikiTxos.<br />

me ki ufro liana maswavlebelTan,<br />

liana tatiSvilTan misvla mixaria<br />

xolme, musikaze. Tavis droze deda<strong>Cemi</strong>s<br />

daJinebuli moTxovniT daviwye xa-<br />

SurSi fortepianoze siaruli da<br />

paralelurad movxvdi liana tatiSvilis<br />

sabavSvo ansamblSi, romelsac<br />

CemTvis ucnauri saxeli `diskanti~<br />

hqvia da romelsac me Cemeburad `niskartad~<br />

`vTargmni~, Tumca vici, rom<br />

`diskanti~ sinamdvileSi biWunas yvelaze<br />

maRal, wkriala xmas niSnavs.<br />

gansakuTrebiT xuTSabaTi miyvars,<br />

radgan am dros liana maswavlebelTan<br />

Sin mivdivar solfejiosa da musliteraturis<br />

gakveTilze. am dros mTeli<br />

samyaro ixsneba CemTvis _ namdvili<br />

musikiT tkboba da sxva aTasgvari codna,<br />

romelsac lianas meti veravin gaswavlis.<br />

TviTon namdvili qariSxalia<br />

liana _ uniWieresi musikosi, romelic<br />

mxolod profesiuli uiRblobis<br />

gamo aRmoCnda xaSurSi da axla Tavs<br />

aq ise grZnobs, rogorc Wiqa wyalSi.<br />

is aris yvelaze araordinaruli<br />

adamiani, vinc aqamde minaxavs. arafrad<br />

agdebs `xaSuris kanonebs~ da mxolod<br />

musikis udides suls emorCileba.<br />

magram jadosnur samyaroSi SesaRwevad<br />

yovelTvis unda gadaixado raRaca<br />

safasuri da lianasTan xuTSaba-<br />

TobiT misuls ori dabrkolebis gadalaxva<br />

miwevs _ erTi misi yovlad saZageli<br />

finiaa, romelic mudmivad fexebSi<br />

metaneba da erTic kidev `aucilebeli~<br />

maTlafa wvniani.<br />

saqme isaa, rom ramdenime wlis win<br />

dedam daiCivla liana maswavlebelTan:<br />

Zalian uWmelia es biWi, ra ar viRone<br />

da pirs arafers akarebso da imis Semdeg<br />

liana wlebis ganmavlobaSi masTan<br />

misuls maiZulebs cremlebTan erTad<br />

vylapo misi gakeTebuli ugemrielesi,<br />

magram CemTvis mainc sazizRari supi.<br />

kidev erTi ram, razedac liana<br />

gamudmebiT miCiCinebs, <strong>Cemi</strong> siarulis<br />

ucnauri maneraa, romlis gamosasworebladac<br />

zogjer metad originaluradac<br />

irjeba: magaliTad, quCaSi<br />

Soridan momkravs Tvals, damiZaxebs,<br />

giorgio da Cemken zustad Cemnairad,<br />

ClaxuniT wamova.<br />

SemTxvevas ras uzam? _ qariSxali<br />

uceb SeiZleba yvelas daatdes Tavs,<br />

magram masTan vcdilob, Tavi vakontrolo...<br />

swored lianasTan movismine pirvelad<br />

edit piafis Zalian kargi Canaweri<br />

da mivxvdi, Tavisi ganumeoreblobis<br />

miuxedavad, vis hgavda yvelaze<br />

metad es ucnaurad sayvareli qalbatoni:<br />

is aris namdvili piafi _ xaSur-<br />

Si, beRura _ yinvis saSinel marwuxeb-<br />

Si...<br />

lianas mezoblad murad mTvareliZe<br />

cxovrobs. mas da mis meuRles,<br />

araCveulebriv eqims nana kakiaSvils<br />

ori Svili hyavT: patara TaTia da<br />

masze umcrosi mindia. es bavSvebi gansakuTrebulad<br />

miyvars da, ra Tqma<br />

unda, muradis deda qalbatoni evgenia,<br />

romelic gvarad lobJaniZea, gvenaTesaveba<br />

da amis gamo me `Jenia mamidas~<br />

veZaxi. marTalia, murads amaze ironiulad<br />

eRimeba, magram `Jenia mamida~<br />

namdvil mamidebze metad Tu ara, naklebad<br />

ar miyvars. muradi xom saerTod,<br />

<strong>Cemi</strong> idealia: araCveulebrivi poeti,<br />

mecnieri, xaSuris rkinigzis mesame sa-<br />

Sualo skolis direqtori, romelic<br />

jer kidev <strong>Cemi</strong> mSoblebis sicocxleSi<br />

gavicani, roca <strong>Cemi</strong> ori leqsi pirvelad<br />

daibeWda xaSuris raionul gazeT<br />

`gamarjvebis gzaSi~.<br />

am leqsebis dabeWdva saerTod<br />

Zalian sasacilo ambavi iyo.<br />

muzam Zalze adreul asakSi Semawuxa<br />

gamomcemloba `inteleqti” cota xanSi `Canawerebis~ seriiT gamoscems<br />

poetisa guram da mTargmnelis doCanaSvili giorgi lobJaniZis wigns `<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong>~. manamde<br />

mkiTxvels vTavazobT ramdenime Canawers am wignidan.<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong> <strong>fanjrebidan</strong><br />

Tali giTxraT, me araferi maxsovs, magram<br />

rogorc axla TviTon gogi ixsenebs,<br />

rom ukiTxavs, aba axla ras kiTxulobo:<br />

miTqvams, gogebaSvilis mesame<br />

toms-meTqi. imas hgonebia, vityuebodi<br />

da CamZiebia, aba, ra weria mag mesame<br />

tomSio da me TiTqmis zepirad momiyolia<br />

gogebaSvilis pedagogiuri werilebi.<br />

kidev erTi fraza, romelic maSin<br />

sruliad paTetikurad wamomisvria da<br />

razec gogi dRemde damcinis, iyo is,<br />

rom SekiTxvaze, aq es da es saxe ase ratom<br />

giweriao, mimigia: `ici, ra, Cven,<br />

poetebi, sul sxvanairad vxedavT samyaros-meTqi~.<br />

imis Semdeg gogi, ramdeni Semxvdeba,<br />

sul amas gaiZaxis `Cven, poetebio~,<br />

magram marTali giTxraT, me eWvi mepareba,<br />

rom es fraza mekuTvnodes, radgan<br />

imdenad moridebuli bavSvi gaxldiT,<br />

amis Tqmas ucxo adamians verasdros<br />

Sevbedavdi. xolo Tu vTqvi, es<br />

imas adasturebs, rom im wuTas Zalian<br />

stresul mdgomareobaSi viyavi.<br />

ase iyo Tu ise, daitova gogim es<br />

<strong>Cemi</strong> dasta da iqidan ori leqsi aar-<br />

Cies, romelic 1986 wlis 11 ivliss<br />

gazeT `gamarjvebis gzaSi~ daibeWda.<br />

imave saRamos, soflis fostalionma,<br />

Jenia Zalom, sul frial-frialiT<br />

mogvirbenina gazeTi, romelmac moiara<br />

ojaxis yvela wevri da sabolood<br />

samudamod daido bina deda<strong>Cemi</strong>s winsafris<br />

jibeSi.<br />

dedas ufro is uxaroda, rom giJi<br />

ki ara, poeti aRmovCndi... mama<strong>Cemi</strong>sTvis<br />

poetobac didi veraferi SeRavaTi<br />

iyo, magram mainc welSi gaimarTa, radgan<br />

amiT Cems ucnaurobas ase Tu ise<br />

raRac patara gamarTleba mainc moe-<br />

Zebna...<br />

ufro didi sixaruli ki meore dRes<br />

meloda Turme, roca imave Jenia Zalom<br />

axla ukve depeSa mogvitana, maSindeli<br />

sruli wesis dacviT, kirilicaTi<br />

akrefili qarTuli sityvebi: äèäè<br />

ñèõàðóëèò öàâèêèòõå òêâåíè ëåêñåáè,<br />

àóñèëåáëàä ãíàõàâò. Ìóðàä Ìòâàðåëèäçå.<br />

`Cven yovelives vxedavT ara imgvars, rogoric aris,<br />

aramed iseTs, rogorebic Tavad varT...~<br />

Talmudi<br />

nazia anu maSindeli pirveli saSualo<br />

skola yvelafers merCivna. saocrad<br />

miyvarda <strong>Cemi</strong> klaselebi da maTTan da-<br />

Sorebas verafriT avitandi. soflis<br />

skolidan gadmosuli, Tavis droze, am<br />

klasma Zalian kargad mimiRo da axla<br />

<strong>Cemi</strong> gogo-biWebis Tavs araferi merCivna.<br />

Tan morigi Seyvarebulic klasSive<br />

myavda da aba, imas muradSi rogor gadavcvlidi?!<br />

siyvarulebze cota ufro merec<br />

SeiZleba laparaki, magram mTavari<br />

mainc is iyo, rom saukeTeso maswavleblebi<br />

myavda. Cveni klasis damrigebeli<br />

Tamar gagniZe istorias gvaswavlida.<br />

skolis direqtori lia ebanoiZe<br />

germanuls, neli fcqialaZe _ fizikas,<br />

ciala beriZe _ rusuls, lili cxovrebaSvili<br />

_ maTematikas, meri xarabaZe<br />

_ biologias. <strong>Cemi</strong> gamokveTili<br />

interesebis gamo ki yvelaze kargad,<br />

cxadia, qarTulis maswavleblebs vewyobodi:<br />

mexuTe-meeqvse klasSi _ marina<br />

cicqiSvils, romelic meSvide<br />

klasidan meTerTmetes CaTvliT<br />

CemTvis sruliad gansakuTrebulma adamianma<br />

fati kurtaniZem Secvala.<br />

fatis maswavleblobamdec kargad<br />

vicnobdi. jer kidev meoTxeklaselis<br />

leqsebis Casawerad radiodan xaSurSi<br />

Camovida misi kurseli qeTevan (saqine)<br />

onikaSvili _ fereidneli gurji,<br />

romelic fereidnelebis pirveli Camosaxlebuli<br />

talRis Svili iyo, 14 wlidan<br />

saqarTveloSi gazrdili da Cveni<br />

universitetis filologiuri fakultetis<br />

kursdamTavrebuli. maSin Cven-<br />

Tan qeTinos fati kurtaniZec mohyva<br />

Tavisi 4 wlis giorgi kereseliZiT da<br />

mas Semdeg fati kurtaniZe da misi<br />

ojaxi <strong>Cemi</strong> meore ojaxic gaxda.<br />

ufro sworad, es Zia giorgi kurtaniZisa<br />

da maro deidas _ mariam konstantinovis<br />

didi ojaxi iyo: fatiT,<br />

darejaniT, giorgiT, murmaniT, mere ki<br />

tuxoTi da TevdoreTi...<br />

ojaxSi, ra Tqma unda, mTavari giorgi<br />

Zia iyo _ saocrad keTili, magram<br />

sityvaZunwi kaci, romelic mxolod<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

da ufro metad Seawuxa <strong>Cemi</strong> mSoblebi<br />

da debi, romelTac ver gaegoT, ra memarTeboda.<br />

ratom maZlevda sicxes<br />

Zalian xSirad da mere dro da dro<br />

ratom viketebodi da vjRabnidi raRacebs.<br />

mokled, sakmarisad rom vjRabne<br />

da leqsebis karga gvariani dasta damigrovda,<br />

<strong>Cemi</strong> debidan yvelaze moxerxebulma<br />

da yoCaRma gadawyvita, rom am<br />

ganZis mxolod ojaxis sakuTrebad datoveba<br />

aRar SeiZleboda da xaSuris<br />

raionuli gazeTis redaqciaSi gadamiZRva.<br />

raionuli gazeTis redaqtorma<br />

gagvacno Tavisi TanaSromeli gogi<br />

gogolaZe da gviTxra: ai, es kaci dagakvalianebTo.<br />

mec damsva `Zia gogim~<br />

(rogorc maSin da merec karga xans<br />

veZaxdi) da didi moTminebiTa da siyvaruliT<br />

gamomkiTxa yvelaferi. mares<br />

nabaxtevis masStabebisaTvis ukve<br />

msoflio aRiareba iyo.<br />

`aRiarebaze~ mTavari ki is aris, rom<br />

muradi amis Semdeg CemTvis namdvil<br />

maswavleblad iqca. <strong>Cemi</strong> _ pirveli<br />

skolidan_ gamosuli misi _ rkinigzis<br />

mesame_ skolisaken miviCqarodi da<br />

Tan axal-axali leqsebi mimqonda. murads<br />

SeeZlo udidesi sixaruliT<br />

ekiTxa es <strong>Cemi</strong> umwifari nawerebi da saa-<br />

TobiT esaubra CemTan poeziasa da literaturaze.<br />

axla mikvirs, rogor SeeZlo<br />

isedac uamravi movaleobiT gada-<br />

Rlil adamians ase moTminebiT, sixaruliT<br />

edevnebina Tvali <strong>Cemi</strong> nabijebisaTvis,<br />

ase yvelafriT dainteresebuliyo<br />

da CarTuliyo Cems bedisweraSi.<br />

mogvianebiT, erTxel SemomTavaza<br />

kidec, iqneb Cems skolaSi gadmoxvide<br />

saswavleblado, magram me kategoriuli<br />

uari vuTxari, radgan xaSuris gimmzeriT<br />

mogefereboda. aseTi mofereba<br />

marto Zia giorgis SeeZlo. arasodes<br />

dauwyia imisi mtkiceba, rogor vuyvardi.<br />

arada, yovelTvis vgrZnobdi da<br />

sul mindoda meyurebina, ras saqmianobda<br />

ezoSi. es mTeli siamovneba iyo:<br />

saqmeSi Cafluli Zalian keTili adamiani,<br />

romelic garSemo sinaTles asxivebda.<br />

Zia giorgis stalini uyvars da Cveni<br />

anu axalgazrdebis didi protestis<br />

miuxedavad, mainc personalurad svams<br />

xolme mis sadRegrZelos.<br />

qveyanaSi ki erovnuli moZraoba da<br />

zviad gamsaxurdias ideebi mZvinvareben<br />

da Cven Zia giorgis tuCsac ki<br />

vubzuebT: ra dros stalinia, magan<br />

dagvaqcia! `Cven unda vsdioT axla sxva<br />

varskvlavs, Cven unda Cveni vSvaT myoofadio...~<br />

ilia WavWavaZes viSveliebT<br />

da sxvisa ar vici, magram me piradad im<br />

skolis periodSi namdvilad ara maqvs<br />

ilia WavWavaZe kargad wakiTxuli.<br />

giorgi Zias Seupovrobis miuxedavad,<br />

kamaTi ar sCvevia da gviTmobs. Cumdeba,<br />

Tumca ise gviyurebs, am mzeraSi yvelaferi<br />

igulisxmeba...<br />

maro deida ufro aqtiuri sikeTe<br />

gaxlavT. Tu gindaT gaigoT, ras niSnavs,<br />

qarTuli sityva `javari~, amdeni<br />

xnis merec maro deida unda naxoT da<br />

zustad mixvdebiT, ra igulisxmeba ama-<br />

Si.<br />

xmauriani,mSfoTvare da daudgromelia.<br />

<strong>Cemi</strong> stumrobisas, xom aRar<br />

icis, rogor masiamovnos. sul raRacas<br />

akeTebs, misi TaTarberakisnairi Ta-<br />

Tarberaki ki, SeiZleba iTqvas, arsad<br />

miWamia!<br />

fatim pirveli Sexvedrisas rabindranaT<br />

Tagoris wigni maCuqa, SigniT<br />

raWuli yoCivardebiT Caxvavebuli.<br />

raWaSi Turme yoCivardas `kawarkuwuros~<br />

eZaxian da mas Semdeg fatmansac<br />

SerCa Cemgan es saxeli. yvelaze sayvareli<br />

kawarkuwuroa am qveynad! Tagoris<br />

ydaze ki aseTi warweraa:<br />

`sicocxle niWad gveniWeba~ _ es<br />

sityvebi am wignSi Segxvdeba, ai esec:<br />

`Cven SecdomiT wavikiTxavT xolme<br />

cxovrebis wigns, vambobT kia, rom igi<br />

gvatyuebs. me mjera, ise icxovreb, sicocxles<br />

siyvaruliT aavseb da gaamSveniereb...~<br />

raWuli kawarkuwuroebi gaxma, magram<br />

yavli ar gasvlia am rCevas: vcdilobdi<br />

mivyolodi... ar vici ki, ramdenad<br />

movaxerxe...<br />

* * *<br />

kurtaniZeebis garda, xaSurSi<br />

kidev erTi ojaxi da sami Tu oTxi kulturuli<br />

dawesebuleba maqvs, sadac<br />

xSirad vtrialeb. erTi mayvala xaCiZis<br />

saxlia. iq mayvala da misi vaJi giga cxovroben.<br />

giga Cemze oTxi wliT ufrosia<br />

da Turme eWvianobs, dedas eubneba,<br />

giorgi ufro metad giyvars, vidre meo.<br />

mayvala raionuli gazeTis redaqtoris<br />

moadgilea da uamravi saqme aqvs,<br />

magram iSviaTad naxavT masze ufro<br />

xalisian da mudmivi ZiebebiT Sepyrobil<br />

adamians. araCveulebrivad esmis<br />

poezia da TviTonac wers patar-patara<br />

marginaliebs, romelsac TiTqmis<br />

aravis uCvenebs. ise, mSvenieri Canawerebia.<br />

mayvalas uyvars yvela, gansakuTrebiT<br />

ki ori adamiani _ zura<br />

kiknaZe da tariel xarxelauri. zura<br />

misi Zvirfasi leqtori iyo, tarieli<br />

_ misi studentobis droindeli<br />

Zmadnafici. tarielis leqsebi swored<br />

mayvalasgan da gogisgan vici zepirad.<br />

mayvala ki dapirebulia, rom gazafxulze<br />

tarielTan simonianTxevSi wamiyvans<br />

da Cems sayvarel poets piradad<br />

gamacnobs.<br />

mayvalam Zalian artistuli Txoba<br />

icis. Txrobisas misi Cveuli frazaa _<br />

`ar vaWarbeb!~ _ magram Cveulebrivi,<br />

merkantiluri adamianisaTvis, ra Tqma<br />

unda, es monaTxrobi bevri ramiT hgavs<br />

gadaWarbebuls... marto me da mayvalam<br />

viciT, rom rasac axla da am wuTas<br />

miyveba, SeTxzuli ki ara, sruli simarTlea...<br />

is aseTia da samyarosa da, rac mTavaria,<br />

xaSurs aiZulebs, aseTi miiRon.<br />

diax, nu gagikvirdebaT: xSirad sam-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

yaros moTviniereba ufro iolia, vidre<br />

xaSurisa da mayvalam SeZlo, am patara,<br />

yru da pirquS qalaqSi Tavisi<br />

wili poezia aeyvavebina...<br />

mayvalas patara binaSi TiTqmis mTeli<br />

xaSuris inteligencia ikribeba.<br />

aravis ulxins, iseTi droa, magram adamianebs<br />

erTmaneTis naxva da erTmaneT-<br />

Tan yofna jer kidev uxariaT. mayvalasTan<br />

TiTqmis ganuyrelad aris mzia<br />

maRaldaZe _ xaSureli poeti da mxatvari.<br />

ar vici, romlis ideaa, me mgoni,<br />

ufro mzia maRaldaZisa, magram erTxans<br />

es jgufi spiritualizmma `gaitaca~:<br />

TefSs atrialeben da arian erT ambavSi...<br />

mec, <strong>Cemi</strong> meocnebe naturis gamo,<br />

msgavsi ambebi Zalian mainteresebs da<br />

arcerT `TefSis trials~ ar vakldebi,<br />

Tan gulwrfelad rom giTxraT, am<br />

yvelafrisa Zalian meSinia. magram<br />

rogor ginda cdunebas gauZlo, roca<br />

mzia maRaldaZe Cabnelebul oTaxSi, ar<br />

meti arc naklebi, ilia WavWavaZis suls<br />

gamoiZaxebs da idumali xmiT hkiTxavs:<br />

rodis gaTavisufldeba Cveni tanjuli<br />

qveyana dampyroblebis marwuxebisagan?<br />

uceb tortmaniT daiZvreba sanTliT<br />

gaxurebuli lambaqi, jer m-sTan miva,<br />

mere a-sTan, mere l-sTan da bolos e-<br />

sac rom miadgeba, mTeli es spiritualuri<br />

sazogadoeba SvebiT amoisunTqavs:<br />

`male!~<br />

marTalia, yvelas erTmaneTze<br />

epareba eWvi, rom TefSs swored is, sxva<br />

atrialebs, magram saboloo sixaruli<br />

imdenad didia, rom yovelgvar eWvs<br />

aqarwylebs: Cven didi ilias suli<br />

dagvelaparaka da gviTxra, rom male<br />

gavTavisufldebiT.<br />

xolo iq myofTagan me mainc imiTi<br />

ganvsxvavdebi, rom sxvebis garda, Cems<br />

TavSi ufro mepareba eWvi. dResac ara<br />

var darwmunebuli: iqneba imdenad<br />

viyavi monusxuli ideiT, rom lambaqs<br />

im wuTas saWiro asoebisaken swored me<br />

veweodi...<br />

faqti is aris, rom mec maTTan er-<br />

Tad gaxldiT CarTuli am yovlad mistikur<br />

saqmianobaSi, romelsac agdebiTa<br />

da iumoriT mxolod gogi gogolaZe<br />

da Tamaz lacabiZe uyurebdnen.<br />

gogi am yvelafers, saerTod, komentaris<br />

Rirsadac ar miiCnevs, Tamaz lacabiZe<br />

_ xaSuris mxareTcodneobis<br />

direqtori _ ki ironiulad gvekiTxeba<br />

saqmis detalebze. raio, mere ilia<br />

maRaldaZem? _ ikiTxavs da eSmakurad<br />

apaWunebs Tvalebs...<br />

erTxel, TefSma, roca saqarTvelos<br />

bedisweris gamo amjerad sulxansabas<br />

suli SevawuxeT, CvenTvis yvelasaTvis<br />

gaurkveveli sityva `mToema~<br />

dagviwera. vkiTxeT, es ras niSnavso da<br />

sulxan sabasave leqsikonis stiliT agvixsna:<br />

`ese ars ocnebai sanukveli, male<br />

axdenili~....<br />

mokled, Cvens sixaruls sazRvari<br />

ar hqonda da me, eTer tabataZe da daTo<br />

wiqariSvili erTmaneTs gadavexvieT...<br />

xolo `mToema~ Cveni koduri sityva<br />

gaxda mamulis TavisuflebisaTvis imperiul<br />

elementebTan uTanasworo<br />

brZolaSi...<br />

Tamazi ki isev icinoda: raio,raio,<br />

sulxan saba maRaldaZem?<br />

Tamaz lacabiZe, marTalia, spiritualizmisagan<br />

Sors dgas da amdenad,<br />

CemTvis iseTi saintereso ar aris,<br />

rogorc vTqvaT, mzia maRaldaZe an<br />

eTeri tabataZe, magram cudi adamiani<br />

namdvilad ar eTqmis. Cven Soris yvelaze<br />

myarada dgas miwaze, magram Tef-<br />

Sis trialisa ar iyos, TiTo axireba<br />

yvelasa aqvs da misi gataceba imxanad<br />

momravlebuli Jurnal-gazeTebis Segroveba<br />

da akinZvaa.<br />

paralelurad, didi rudunebiT<br />

ikvlevs xaSuris raionis istorias da<br />

dimitri yifianis cxovrebasa da moRvaweobas.<br />

`spiritualistebs~ albaT<br />

yvelas sulis gamoZaxebas gvapatiebs,<br />

dimitri yifianis sulis Sewuxebis garda.<br />

ucoloa da xaSureli lamazmanebi<br />

misTvis dnebian, is ki xaSuris istoriul<br />

warsulzea Seyvarebuli da axlandelic<br />

mxolod imitom ainteresebs,<br />

rom aris perseqtiva _ momavalSi isic<br />

literaturuli gazeTi<br />

warsulad iqces...<br />

Cems das xandaxan TbilisSi sabuRaltro<br />

angariSebi aqvs Casatani da amitom,<br />

Cems Tavs, rogorc yvelaze sando<br />

adamians, swored Tamaz lacabiZes<br />

abarebs: cud asakSia, mainc yuradRebiT<br />

iyaviT, araferi daaSavoso.<br />

Tamazic, Sesvenebaze gamoiqceva da<br />

mamowmebs, skolaSi var Tu ara da iseTs<br />

xom arafers vafuWeb, _ magaliTad, sigarets<br />

xom ar vewevi.<br />

amis Semowmebis metad originaluri<br />

meTodi aqvs. skolis ukan gamixmobs da<br />

mkiTxavs: raRac, papirozi ver viyide<br />

da Sen xo ara gaqvs, erTi Reri rom momawevino!<br />

hoda, mec aba, Tamazs sigaretiT<br />

gamaspinZlebaze uars xom ar<br />

vetyvi....<br />

xandaxan, gakveTilebis Semdeg<br />

muzeumSi avyavar da iq erTad vsadilobT.<br />

* * *<br />

biZa<strong>Cemi</strong> meZaxis, givi Zia, sinamdvileSi<br />

mamas biZaSvilia, magram rakiRa<br />

erTmaneTTan axlos cxovrobdnen, amaT<br />

ufro uyvardaT, mgoni, ZmebiviT erTmaneTi.<br />

axlac <strong>Cemi</strong> mSoblebis sikvdilis<br />

Semdeg sul givi Zia da naTela Zalo<br />

irjebian. dRe erTia da aTjer meZaxian.<br />

xan naTela Semova da Semoitans Tavis<br />

gamomcxvar ugemrieles nazuqebsa da<br />

SoTis purebs, xan givi Zia Semoabotebs,<br />

rogora xaro, damxedavs. sul mamaCemze<br />

melaparakeba. aTjer mainca maqvs mosmenili,<br />

rogor gaabriyva ori kaci `vi-<br />

Rac cignis qalma~.<br />

sofelSi boSebi mosulan. mama<strong>Cemi</strong>saTvis<br />

oqros beWdebi SeuZleviaT iafad.<br />

iafobazec fuli saxlSi ar aRmosCenia,<br />

dauZaxia givi ZiasaTvis: `patiosani qali<br />

Cans, Turme uWirs da iafad unda gayidos<br />

amisTana oqrouli. modi, xelidan<br />

nu gauSvebo... givisac gamoutania sami<br />

Tvis danazogi samasi maneTi, CauTvlia<br />

`cignis qalisaTvis~ yalb oqroSi da venaxidan<br />

Sin mobrunebuli naTela ZalosaTvis<br />

uxarebia: naxe, inguSam ra pativi<br />

mca, ra iafad mayidina amdeni ganZio!~<br />

naTela gagiJebula: `is cignis qali<br />

gzaze Semxvda da gana ara! _ gamikvirda,<br />

ras garbis aseTi farTxafurTxiT,<br />

Tan ukan-ukan ras ixedeba-meTqi da,<br />

Turme <strong>Cemi</strong> ojaxi ar dauqcevia! movides<br />

aqa lili, mag inguSas aCvenebs seirsao!~<br />

inguSa mama<strong>Cemi</strong>a. sinamdvileSi ilo<br />

hqvia, magram raWveli papis, erastias,<br />

Serqmeuli saalerso saxeli mTeli cxovreba<br />

SerCa. is ki ara, <strong>Cemi</strong> debidan<br />

zogi dabadebis mowmobaSic ki inguSas<br />

asulad weria...<br />

mama vis ar uyvars, magram marTla<br />

iSviaTad SegxvdebodaT aseTi keTilSobili<br />

adamiani. saerTod, ar maxsovs misi<br />

xmamaRali sityva. ijda TavisTvis, saqmianobda<br />

da uxaroda da uyvarda yvela<br />

da yvelaferi...<br />

`ra moxda mere, kaco!~ _ Cailaparakebda<br />

xolme TavisTvis, roca viRacaze<br />

gagulisebulebi rames mouyvebodnen.<br />

Zalian maRali iyo da Sinisaken momavals,<br />

saxlidan rom gavxedavdi, Soridanve<br />

davinaxavdi xolme.<br />

deda<strong>Cemi</strong>, lili, ki misi sruli antipodia:<br />

tanmorCili, mkvircxli, sixalisiTa<br />

da sicocxlis siyvaruliT<br />

savse.<br />

inguSas flegmaturi bunebis fonze<br />

is namdvili mexia da vai imas, visac Tavs<br />

daatydeba. qarTuli enis TiTqmis dam-<br />

Srali nakadulebi lilis bageebidan<br />

uSreti CqefiT moedinebian. is namdvili<br />

sityvis ostatia da am ostatobas moferebisasac<br />

da brazisasac Sesabamisad<br />

iyenebs.<br />

axlac tyuilad ki ara daimuqra<br />

naTela Zalom, movides jera lilio!<br />

marTalia, mamaCemTan, ZiriTadad,<br />

siyvaruliT ganiaraRebulia xolme, magram<br />

aseT SemTxvevaSi sityvas mainc<br />

gadauSxivlebs.<br />

hoda, naTela ixsenebda: `movida<br />

meurneobidana lili, movuyevi es ambavi,<br />

ai, ase damaqcia Senma qmarma-meTqi da<br />

imana kideva, gana <strong>Cemi</strong> oqroebi iwuxa, ase<br />

miTxra: ra vuyo, qalo, marto inguSas<br />

SeiZleba egonos cignis qali patiosanio!~<br />

aba, maSin ki gaigiJa lilim Tavi, givim<br />

da inguSam Tqveni sabZeli rom gadawveso.<br />

eg rogor iyo-meTqi.<br />

me ar maxsovs eg ambavi da naTela<br />

Zalo sul keTili RimiliT mirakrakebs:<br />

`truba egdo aqa, Cven saxlTana.<br />

givisa virTxa Seumwyvdevia Siga. hoda,<br />

visTvis una daeZaxa. mouxmia inguSai.<br />

ra vqnaTo da ar vici, romelma<br />

moifiqra, magram uTqviaT: modi,<br />

virTxasa cecxli mivunToTo! gana patarebi<br />

arian _ daojaxebulebi arian,<br />

mara Wkua mainc arcerTs ara aq<br />

TavSi. hooda, amouglesiaT trubis<br />

cali piri, dausvelebiaT Cvari, miunTiaT<br />

cecxli da miukidebiaT<br />

virTxisTvina. imasaca uwivlia da ro<br />

ganwarebula, gaungrevia trubis<br />

amolesili piri, udurTia Tavi da Sevardnila<br />

pirdapir Tqven sabZelSi.<br />

agvistos Suaa da bze gvaq yvelas<br />

axali dabinavebuli. ro moedo am<br />

Tqven sabZelsa cecxli, veRaravin veraferi<br />

gaawyo. xuT wuTSi daiwva. sab-<br />

Zels viRa Cioda, guli gviskdeboda,<br />

saxlze ar gadavideso.<br />

lilic gamwarda, mara bzes da sab-<br />

Zels ki ar Cioda, mTeli sofeli imas<br />

iZaxda: giJia es qali, qmars eubneboda:<br />

virTxa ar SegecodaT, mxecebi xom<br />

ar iyaviT? cecxli rogor waukide-<br />

To?!<br />

ui, moispos amisi Tavio! _ gadaxedavs<br />

givi Zias, _ es ari, rac ari, Tore<br />

mamaSeni magas rogor gaakeTebdao...<br />

naTela da givi, ZiriTadad, sul<br />

erTad dadian. amitom mniSvneloba<br />

ara aqvs, romeli Semova pirvelad<br />

ezoSi, male iqve meorec gaCndeba,<br />

TiTqos gverdze sokosaviT amoezardao.<br />

givim icis yvelaze myrali gineba<br />

mTel sofelSi da Tavis codnas<br />

umTavresad naTelas uziarebs orSaurad,<br />

magram uerTmaneTod mainc ver<br />

Zleben da naTela Zalosac ise aqvs<br />

givis ginebaze yuri miCveuli, rom<br />

mgoni, Tavisi qmari daviT mefsalmune<br />

hgonia.<br />

me ki ra mogaxsenoT.. radgan Cvens<br />

ezoebs mxolod erTi orRobe _<br />

`vanos gza~ hyofs, givis gineba mesmis<br />

24 saaTi da ver getyviT, rom Zalian<br />

msiamovnebs...<br />

* * *<br />

xinca CvenSi, rogorc sofelSi amboben,<br />

yvelaze `eSmakia~, anu yvelaze<br />

gonieria da moxerxebuli, me saerTod<br />

gulubryvilo var da amitom, bavSvobaSi<br />

Zalian iolad mabriyvebdnen.<br />

wyali dRemde miyvars, maSin xom<br />

mdinareze vgiJdebodi da daTbeboda<br />

Tu ara, fronidan veRaravis amovyavdi.<br />

erTxel, swored am xincas waqezebiT,<br />

TebervalSi tansacmlianad vibanave<br />

mdinareSi. raRacnairad Tbili<br />

Tebervali ki idga, magram xaSuris<br />

pirobebSi xom warmogidgeniaT, mainc<br />

ra sicive iqneboda. ubralod mzem<br />

daaWiata erT dRes da Cvenc mdinareze<br />

Casulma meore Tu mesameklaselebma<br />

gadavwyviteT, barem aq varT da vibanavoT<br />

kidecao.<br />

sxvebma tanT gaixades, me ki, ar<br />

vici, Cavvardi Tu veRar moviTmine da<br />

wyalSi tansacmlianad gadaveSvi. karga<br />

xans viyurWave, magram etyoba wylis<br />

susxma momafxizla da napirze rom<br />

amovedi, pirveli is gavifiqre, saxl-<br />

Si momklaven-meTqi. tansacmeli gavixade,<br />

gavwure da askilis totebze<br />

mivafine. TviTon ki riyeze Camovjeqi<br />

da <strong>Cemi</strong> WkuiT, sveli svitrisa da Sarvlis<br />

gaSrobas velodi. bedad, romeli-<br />

Raca mezobels davenaxe, CvenTan<br />

asuliyo da <strong>Cemi</strong> debidan umcrosi dis-<br />

Tvis, irmasaTvis, romelic im wuTas Sin<br />

daxvedroda, eTqva: Seni Zma riyeze<br />

tintrikela gdia da tansacmels iSrobso.<br />

<strong>Cemi</strong> da maSinve gamoqceuliyo<br />

da Tvali Soridanve movkari, riyeze<br />

Camoqanebulma, rogor Seatexa iq amosul<br />

tirifebs wkeplis ramdenime<br />

toti.<br />

aba, wkepla egre ar undao, tansacmeli<br />

mivatove da soflis Saraze gavi-<br />

Canawerebi<br />

7<br />

Weri. win me mivrbivar da ukan <strong>Cemi</strong> da<br />

momdevs wkeplis qneviT. mTeli sofeli<br />

Semovarbenine, sanam sabolood qanci<br />

TviTonve ar gamiwyda da saxlSi ar<br />

Sevvardi.<br />

dRemde maxsovs, im bavSvuri sircxvilis<br />

grZnoba: rogor gavrbodi soflis<br />

gzaze sruliad SiSveli da ara Tu<br />

maxsovs, es ambavi zogjer axlac ki mesizmreba.<br />

saerTod, Zalze susti bavSvi viyavi<br />

da xSirad avadvmyofobdi, magram ma-<br />

Sin, Cemebs rom egonaT, filtvebis an-<br />

Tebas ver gadaurCebao, araferi dammarTnia.<br />

SeiZleba imis gamo, rom soflis<br />

gzaze sirbilma gamaxura da<br />

sircxvili ki vWame, magram snebas gadavurCi.<br />

bavSvobaSi <strong>Cemi</strong> debidan yvelaze<br />

siRrmiseuli Sinagani kavSiri, swored<br />

am mexuTe dasTan, irmasTan mqonda. ma-<br />

Sin Zalian didi meCveneboda, sinamdvileSi<br />

ki 7 wliT ufrosia Cemze da miuxedavad,<br />

zemoaRwerilis msgavsi, perioduli<br />

sadamsjelo operaciebisa,<br />

Cven mainc yvelaze kargad gvesmoda<br />

erTmaneTis.<br />

garda amisa, irma erTaderTi iyo<br />

<strong>Cemi</strong> debidan, vinc bavSvobaSi araCveulebriv<br />

leqsebs werda da etyoba,<br />

poeziis siyvarulic gvaerTianebda,<br />

romelsac maSin, rasakvirvelia, ver<br />

vacnobierebdi.<br />

amas garda, swored irmasgan vicodi<br />

bevri ram, rasac ufrosebi saguldagulod<br />

mimalavdnen. magaliTad,<br />

imas, rogor sruliad alalbedze<br />

viyavi gaCenili.<br />

saqme isaa, rom deda<strong>Cemi</strong> Cemze 41<br />

wlis asakSi dafexmZimda. es axlac da<br />

miTumetes maSin, sofelSi did sircxvilad<br />

iTvleboda. amitom didxans<br />

males es ambavi da bolos, dedam xaSurSi<br />

wasvla da muclis moSoreba gadawyvita.<br />

gamoewyo Turme erT dResac da<br />

is iyo Sinidan gasvlas apirebda, rom<br />

WiSkars zeda ubanSi mcxovrebi qali,<br />

olika qadagi mosdgomia.<br />

olika qadagi me ar maxsovs, amitom,<br />

ZiriTadad, irmas gadmocemiT vici,<br />

rogori iyo. jer albaT is unda iTqvas,<br />

ras niSnavs am konteqstSi `qadagi~.<br />

Cems bavSvobaSi sofelSi cxovrobda<br />

ramdenime qali, romlebic amtkicebdnen,<br />

rom wminda giorgim an romelime<br />

salocavma airCies msaxurebad da<br />

Tanasoflelebs am salocavTa nebasurvils<br />

amcnobdnen.<br />

es moxucebulic swored aseTi qadagi<br />

yofila, atocis wminda giorgis<br />

rCeuli da xeldasxmuli.<br />

irmasgan vicodi, rom ise Cveulebrivi<br />

arafriT gamorCeuli qali<br />

iyo, magram roca wminda giorgi alaparakebda,<br />

sul sxvanairi xdeboda: xma<br />

ecvleboda da saxe unaTdebodao.<br />

hoda, dauZaxia olikas WiSkris<br />

iqidan Tavisi xmiT, magram ezoSi Semosula<br />

Tu ara, qadagad davardnila da<br />

deda<strong>Cemi</strong>saTvis uTqvams: me wminda<br />

giorgi vlaparakob! axla orsulada<br />

xar, apireb, muceli moiSoro, magram<br />

eg ar qna, Torem daisjebi! biWi geyoleba<br />

da Cems saxels daarqmevo.<br />

dedas Zalian SeSinebia, radgan misi<br />

fexmZimobis ambavi mama<strong>Cemi</strong>s garda<br />

aravis scodnia, da olika qadagis sityvebi<br />

uzenaes WeSmaritebad miuRia.<br />

ukve gamowyobili, xaSurSi ki wasula,<br />

magram eqimis magivrad, mamidaCems<br />

midgomia da yvelaferi uambnia. Tamara<br />

mamidas uTqvams: aba, ra sisulele<br />

dagipirebia. gaaCine eg bavSvi da Tu<br />

kidev gogo geyoleba, me wamoviyvano!<br />

an gogos vin gamoatanda, magram<br />

deda ukan daimedebuli mobrunebula.<br />

es ambavi rom daijero, sakuTari<br />

gamorCeuloba unda irwmuno. aqedan<br />

fsiqiatriul saavadmyofomde ki erTi<br />

nabijia. amas axla vacnobiereb, magram<br />

kargi is iyo, rom gadmocemis mistikur<br />

mxares bavSvobidanve distancirebulad<br />

vuyurebdi da yvelaferi, Tu<br />

mTlianad irmas fantaziis nayofad<br />

ara, mis mier xatovani aRweriT gamkve-<br />

Trebulad mainc mimaCnda. SeiZleba imitom,<br />

rom olika qadagi Cems moCitvamde<br />

gardacvliliyo da aRar maxsovda.<br />

XV


8 portreti<br />

literaturuli gazeTi<br />

verasgziT ver viswavleT (es mxolod<br />

Cveni nakli ar gaxlavT, am mxriv<br />

emzar kvitaiSvili<br />

sxva erebic scodaven) Rirseul moRvaweTa<br />

sicocxleSi dafaseba. amaze jer<br />

kidev akaki wereTeli wuxda, leqsad da<br />

publicistur werilebSi gamoTqvamda<br />

Tavis sayvedurs. is ki ara, zogjer gardacvalebis<br />

merec ver mivagebT Sesaferis<br />

pativs gamoCenil, saamayo adamianebs.<br />

ase rom ar iyos, sami wlis win<br />

mTel saqarTvelos unda aReniSna didi<br />

swavlulisa da mwerlis, Cveni saukeTeso<br />

leqsmcodnisa da literaturis istorikosis<br />

akaki gawerelias dabadebis<br />

asi wlisTavi, magram ratomRac es<br />

Zalze mniSvnelovani TariRi uyuradRebod<br />

dagvrCa.<br />

akaki swored akaki wereTlis Tayvaniscemis<br />

gamo daarqves misma mSoblebma<br />

da isic bavSvobidanve cdilobda Tavisi<br />

genialuri sexniis saxeli gaemar-<br />

Tlebina. akakis igi yvelaze erovnul<br />

poetad, simRerebad qceuli melodiuri<br />

leqsebis mefed Tvlida da erTgan<br />

kidevac dawera _ axaldabadebul<br />

qarTvels samzeoze akakis `iavnanaTi~<br />

egebebian da bolos, roca gardaicvleba,<br />

samudamo gansasvenebelSi misive<br />

`Tao CemoTi~ miacilebeno.<br />

samsaxuridan dabrunebisa da dasvenebis<br />

Semdeg, akaki gawerelia sixaruliT<br />

egebeboda megobrebsa da axloblebs,<br />

visTanac sulier naTesaobas<br />

grZnobda. bevr vinmes Sevxvedrivar mis<br />

didebul ojaxSi. iq naxulobdnen<br />

simyudroves, nanatr garemos guram<br />

asaTiani, Tamaz Cxenkeli, nodar alania,<br />

merab mamardaSvili, roland beriZe,<br />

guram barnovi, givi lomiZe, manana<br />

gigineiSvili, rezo kveselava, anzor<br />

saluqvaZe, zurab kiknaZe, baCana<br />

bregvaZe, griver farulava, revaz siraZe,<br />

vaxtang rodonaia, guram benaSvili,<br />

Teimuraz doiaSvili, Temur qoriZe,<br />

Tamaz vasaZe, ioseb WumburiZe... sxvebi<br />

da sxvebi. gvian Ramemde grZeldeboda<br />

es serobebi, romlis SuagulSi mudam<br />

Cveni keTili maspinZeli imyofeboda.<br />

uaRresad farTo iyo niadag maZiebeli<br />

akaki gawerelias Tvalsawieri. igi<br />

Tanabari gatacebiTa da siZlieriT werda,<br />

rogorc versifikaciis urTules<br />

sakiTxebze, aseve calkeuli didi mwerlebis<br />

ganumeorebel mxatvrul ostatobaze.<br />

misma fuZemdeblurma monografiam<br />

`qarTuli klasikuri leqsi (VII_XVIII<br />

ss.)~ mTeli epoqa Seqmna qarTul leqsmcodneobaSi.<br />

am wignze mecnierTa<br />

araerTi Taoba aRizarda da dResac<br />

saxelmZRvanelod iTvleba.<br />

arasodes damaviwydeba masTan gatarebuli<br />

saRamoebi, cocxali saubrebi.<br />

maxsovs, rogori aRtacebiT laparakobda<br />

iuri tinianovis Teoriul naSromebze.<br />

misi `saleqso metyvelebis<br />

problemebi~ evropaSi `leqsmcodneobis<br />

saxarebad~ iTvlebao, miTxra. ostatobis<br />

magaliTad Tvlida tinianovis<br />

istoriul romanebs _ `kuxlias~,<br />

`vazir muxtaris sikvdils~, `puSkins~,<br />

ixsenebda masTan Sexvedrebs. sinanuls<br />

gamoTqvamda, aseTi uniWieresi literatori<br />

mourCenelma daavadebam, gafantulma<br />

sklerozma naadrevad imsxverplao.<br />

ocdaaTian wlebSi TbilisSi Camosuli<br />

tinianovi mixeil javaxiSvilsa da<br />

akaki gawerelias daupatiJniaT. batoni<br />

akaki momiyva, sazafxulo restornis<br />

baRSi rogor sulganabuli ugdebda<br />

igi yurs tinianovisa da javaxiSvilis<br />

msjelobas istoriuli Temisadmi<br />

midgomaze; isic aRniSna, ori didi mwerlis<br />

Tvalsazrisi, umetes SemTxveva-<br />

Si, erTmaneTs emTxveodao...<br />

mecnieris, Semoqmedisa da adamianis<br />

idealad akaki gawerelia Tavis dauviwyar<br />

maswavlebels, ocdaCvidmet wels<br />

jalaTebis mier sadisturad nawameb da<br />

daxvretil, antikuri literaturis<br />

udides mcodnesa da ubadlo mTargmnels<br />

grigol filimonis Ze wereTels<br />

Tvlida da sicocxlis bolomde mis<br />

saxels ficulobda.<br />

akaki gawerelias vumadli, rom mis<br />

ojaxSi 1980 wlis zafxulSi gavicani<br />

cnobili disidenti, Zalze saintereso<br />

azrovnebis rusi poeti, brwyinvale eseisti,<br />

pol valeris uRrmesi eseebisa<br />

da franguli poeziis mTargmneli<br />

vadim kozovoi. misma umaRlesi profesionalizmiT<br />

Sesrulebulma Targmanebma,<br />

viqtor hiugodan moyolebuli<br />

da anri miSoTi damTavrebuli,<br />

saucxoo anTologia Seadgina (2001),<br />

romelsac Zalze momTxovnma boris<br />

dubinma mowonebis gamomxatveli uaRresad<br />

faseuli winasityvaoba waumZRvara.<br />

vadim kozovoi boris pasternakis<br />

intimuri megobris, olga ivinskaias<br />

qaliSvilis, aseve saukeTeso literatoris<br />

irina emelianovas meuRle iyo.<br />

maT mordoviaSi, gadasaxlebis dros<br />

gaicnes erTmaneTi da male, gaTavisuflebis<br />

mere, daqorwindnen.<br />

bevri ram mouyolia CemTvis akaki<br />

gawerelias. qarTveli simbolistebidan<br />

yvelaze metad tician tabiZesTan<br />

iyo daaxloebuli. sinanuliT miTxra:<br />

ar meyo gambedaoba, arada, amis gakeTeba<br />

SemeZlo _ ticiani rogorme CeCneT-<br />

Si gadameyvana da iq saimedo xalxis,<br />

<strong>Cemi</strong> megobrebis xelSi dametovebina,<br />

daxvretas gadarCebodao. Znelia Tqma,<br />

emzar kvitaiSvili<br />

vigoneb, rogorc cocxals<br />

zogi ram akaki gawerelias pirovnebasa da Rvawlze<br />

ramdenad realuri iqneboda amis ganxorcieleba.<br />

akaki gawerelias mWidro, megobruli<br />

urTierToba hqonda ucxoel<br />

qarTvelologebTan. mis stumarTmoyvare<br />

ojaxSi gavicani saukeTeso belgieli<br />

mecnieri Zveli qarTuli mwerlobis<br />

safuZvliani mcodne miSel van esbroki<br />

(samwuxarod, naadrevad gardaicvala).<br />

batoni akaki aRtacebuli ambobda<br />

_ namdvili, yovelmxriv srulyofili<br />

evropeli ase warmomedginao. me<br />

mas ramdenime iSviaTi wigni vaCuqe,<br />

Zalian gaexarda. saucxood ukravda<br />

fortepianoze, didi siamovnebiT vusmendiT.<br />

sasuliero piri iyo.<br />

saqarTveloSi Camosvlisas baton<br />

akakis yovelTvis naxulobda Cveni<br />

uerTgulesi megobari, gamoCenili mecnieri,<br />

poeti da mTargmneli, veneciis<br />

universitetis profesori, araerTi<br />

qarTvelologis aRmzrdeli _ luiji<br />

magarato, vinc didi amagi dasdo<br />

qarTul literaturas da axlac nayofierad<br />

emsaxureba qarTuli mwerlobis,<br />

kulturis, xelovnebis Rirseulad<br />

warmoCenas.<br />

geronti qiqoZis darad, akaki gawerelia<br />

msoflio literaturis Cinebuli<br />

mcodne iyo da es mxolod aTeuli<br />

wlebis manZilze wakiTxul leqciebSi<br />

rodi aisaxeboda. mis werilebs stendalze,<br />

knut hamsunze, tolstoize,<br />

dostoevskize, Cexovze, andrei belize,<br />

tinianovze, hemingueize da sxvebze,<br />

romelic gnebavT qveynis gamoCenili<br />

literatori moawerda xels.<br />

ganuzomeli amagi dasdo qarTul<br />

mwerlobas. umniSvnelovanesi, azrovnebis<br />

sifarToviTa da siaxliT gamor-<br />

Ceuli gamokvlevebi Teimuraz pirvelis,<br />

sulxan_saba orbelianis, daviT<br />

guramiSvilis, besikis, grigol orbelianis,<br />

nikoloz baraTaSvilis, ilia<br />

WavWavaZis, vaJa-fSavelas, daviT kldiaSvilis,<br />

galaktion tabiZis da sxva-<br />

Ta Semoqmedebaze, samudamod darCeba<br />

mecnieruli keTilsindisierebisa da<br />

daxvewili gemovnebis magaliTebad.<br />

friad dasanania, rom akaki gawerelias<br />

saukeTeso werilebi da eseebi aqamde<br />

ar aris Targmnili rusul da evropul<br />

enebze. es uTuod aamaRlebda,<br />

Rirsebas Sematebda Cven kulturas,<br />

romelsac ucxoeTSi naklebad icnoben.<br />

ocdaxuTi weli Sealia akaki gawereliam<br />

umniSvnelovanesi monografiis<br />

weras netar avgustineze (calkeuli<br />

Tavi kidevac gamoqveynda), magram TviT<br />

es naSromi, romliTac amayobda avtori<br />

da Tavisi mecnieruli moRvaweobis<br />

gvirgvinad miaCnda, gaurkvevel vi-<br />

TarebaSi daikarga, rac metismetad<br />

dasanania.<br />

akaki gawereliam gasuli saukunis<br />

samocdaaTian wlebSi gamoaqveyna metnaklebi<br />

sididis fragmentebad warmodgenili<br />

Rrma, faseuli fiqrebi _<br />

`dakvirvebani da STabeWdilebani~ _<br />

misi umdidresi sulieri cxovrebis<br />

uSualo anarekli. igi, upiratesad,<br />

literaturisa da xelovnebis ukvdavi<br />

qmnilebidan momdinare biZgebiT aris<br />

nasazrdoebi, vinaidan am kacs wignis<br />

kiTxvisa da mSvenierebis Wvretis<br />

gareSe erTi dRec ar ucxovria.<br />

dauokebeli cnobiswadiliT Sepyrobili<br />

mwerali adamianis arsis<br />

yovelmxriv wvdomasac isaxavda miznad<br />

da aqac sakvirvel mixvedrilobas<br />

iCens. arasodes aviwydeba enis, Semoqmedis<br />

yvelaze mZlavri iaraRis fenomeni,<br />

gamosaxvis saSualebaTa efeqti da<br />

mravalferovneba, ris Seswavlasac man<br />

mTeli cxovreba moandoma.<br />

Tavisi intimuri, SeuniRbavi azrebis<br />

rveulebSi CaniSvna akaki gawerelias<br />

sicocxlis bolomde ar Seuwyvetia<br />

da gasul wels `inteleqtma~ seriaSi<br />

`Canawerebi~ gamosca am daxvewil STabeWdilebaTa<br />

iSviaTi nakrebi `<strong>Cemi</strong> solilokvio~<br />

(Semdgenlebi duda gawerelia<br />

da ioseb WumburiZe). rogorc<br />

erTgan Tavad avtori aRniSnavs: `solilokvio~<br />

netari avgustines erTerTi<br />

Txuzulebis saTauria da niSnavs<br />

` saubars sakuTar TavTan ganmartoebisas~.<br />

batoni akakic mTeli wignis man-<br />

Zilze Tavis Tavs esaubreba da Cven gve-<br />

Zleva bednieri SemTxveva, movisminoT<br />

brZenkacis mravalTagan gansxvavebuli<br />

naazrevi.<br />

akaki gawerelia yvelas kuTvnil pativs<br />

miagebs, magram misi upirvelesi<br />

siyvaruli da Tayvaniscema `vefxistyaosnis~<br />

avtors ekuTvnis:<br />

`genialuri strofi pirvelive<br />

taqtiT icnoba.<br />

rusTaveli iwyebs:<br />

bindis gvaria sofeli.<br />

da strofis bedi `caSia gadawyvetili~.<br />

roca raime movlenis gansazRvra,<br />

daxasiaTeba unda, akaki gawerelia yvelaze<br />

moqnil formas poulobs,<br />

saTqmels erT dawurul winadadebaSi<br />

aqcevs:<br />

`stili gabmul metyvelebaSi Ser-<br />

Ceuli saukeTeso elementebis<br />

sistemaa~.<br />

vaJa-fSavelas genialuri qmnilebis<br />

`aluda qeTelauris~ sakvanZo epizodis<br />

sidiade rom gvagvrZnobinos, igi<br />

marjved mignebuli erTaderTi frazis<br />

cxovelmyofelobazea dayrdnobili:<br />

`aluda ebrZvis mucals da graniti<br />

brialebs poemaSi~.<br />

`solilokvioSi~ alag-alag<br />

mozrdil nakveTebsac SexvdebiT; erTgan<br />

avtori sul oTxiode gverdSi<br />

aqcevs msoflio istoriasa da kulturas<br />

_ SumerebiT, Zveli saberZneTiTa<br />

da egviptiT dawyebuli, meoce saukunis<br />

genialur moazrovneTa eTikuri<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

idealebiT damTavrebuli. unapiro<br />

codnisa da gamaognebeli poeturi<br />

xilvebis damtevi es magiuri oTxi gverdi<br />

ase mTavrdeba:<br />

`irxeva ambebis, vnebebis, ideaTa da<br />

fantaziaTa grandiozuli kaleidoskopi,<br />

Tumca Cvens TxrobaSi Sinaarsis<br />

mxriv igi mikroskopuladaa dapataravebuli.~<br />

vin mosTvlis, poeziis raobis, misi<br />

Znelad mosaxelTebeli momxiblaobis<br />

axsna ramden vinmes ucdia, magram roca<br />

aseT amocanas miznad akaki gawereliasTana<br />

niWisa da ganswavlis leqsmcodne<br />

daisaxavs, yvelafers sxvanairi ieri da<br />

ganaTeba eZleva:<br />

`versifikacia poeziis konstruqciuli<br />

safuZvelia, magram poezia mTlianad<br />

emociis, mxatvruli azrisa da<br />

maTi materialuri garsis idealuri<br />

Tanxmobaa~.<br />

baton akakis Wiris dResaviT ejavreboda<br />

leqsis calmxrivi, lingvisturi<br />

analizi, gramatikuli terminebis<br />

daxvaveba, metyvelebis nawilTa svetebad<br />

Camowera, daTvla, rasac buRaltrul<br />

daangariSebas eZaxda; mkveTrad<br />

emijneboda poeturi qmnilebisadmi<br />

aseT meqanikur midgomas da misi es<br />

pozicia aSkarad Cans kidevac erT sxart<br />

CanawerSi:<br />

`enaTmecnieris azriT, leqsi<br />

lingvisturi fenomenia! literaturismcodnis<br />

azriT ki – sityviermusikaluri<br />

movlena~.<br />

dRevandel, saeWvod momravlebul,<br />

TvalebSi nacris Semyrel fsevdo-avangardistebs<br />

daundoblad amaTraxebs<br />

da Tavis adgils miuCens mkvlevaris<br />

mkacri, samarTliani ganaCeni:<br />

`modernizmiT gataceba klasikuri<br />

Zeglebis Rrma codnis gareSe _ usaSvelo<br />

CamorCenilobaa~.<br />

romelic gnebavT didi esTeti da<br />

moazrovne moiwonebda `sololokvio-<br />

Si~ moTavsebul aseT zust da xatovan<br />

gamonaTqvams:<br />

`karg stils liuciferisa da angelozis<br />

urTierTgadaZaxili warmoSobs.<br />

es ori metafizikuri arseba<br />

arasodes ajdeba mxrebze RmerTisgan<br />

dabadebiTve ganwiruls~.<br />

akaki gawerelias zneobriv sispetakesa<br />

da umaRles keTilSobilebaze<br />

metyvelebs Zalze damafiqrebeli<br />

Canaweri, risi mizezic gansxvavebuli<br />

eTnikuri warmomavlobis adamianTa<br />

Soris arsebuli yovlad gaumarTebeli<br />

undobloba da SuRlia:<br />

`sxva eris siZulvili, damcireba an<br />

gakilva _ sulieri da gonebrivi defeqtia.<br />

tolstoi urCevda Tavis eqims,<br />

antisemit duSan makovickis, bevri unda<br />

imuSaoT sakuTar Tavze, ebraelebisadmi<br />

siZulvilisagan rom ganTavisufldeTo.<br />

qriste ebraeli qalis saSodan iSva,<br />

qriste ki RmerTis Zea, TviTonac ufali~.<br />

winamdebare wignSi waikiTxavT mSvenier<br />

pasuxebs imis dasturad Tu<br />

rogori Zvirfasi iyo akaki gawereliasaTvis<br />

rusuli literaturis udidesi<br />

saxelebi _ puSkini, lermontovi,<br />

tiutCevi, tolstoi, dostoevski, gerceni,<br />

rozanovi, bunini, bloki, beli,<br />

axmatova, babeli, pasternaki, sxvebi da<br />

sxvebi, xolo Tavisi usayvarlesi Cexovis<br />

erT gulaxdil gamonaTqvams, sadac<br />

igi daufaravad acxadebda, rom nairnair<br />

partiebs ar ekuTvnoda, arc liberali<br />

iyo da arc konservatori, `solilokvios~<br />

avtori `meore saxarebad~<br />

miiCnevda. Cexovi im Tavis piruTvnel,<br />

Rrmad humanur Tvalsazriss ase<br />

amTavrebs: `firma da iarliyi me crurwmenad<br />

mimaCnia, CemTvis wmidaTawmidaa<br />

adamianis sxeuli, janmrTeloba,<br />

goneba, niWi, STagoneba, siyvaruli, ukiduresi<br />

Tavisufleba, Tavisufleba<br />

Zalisa da sicruisgan, raSiac es ori<br />

ar unda gamoixatebodes.~ msoflio<br />

literaturis gigantebs (homerosi,<br />

vergiliusi, diuma, rusTaveli, dante,<br />

Seqspiri, servantesi, rable, goeTe,<br />

stendali, balzaki, puSkini, tolstoi,<br />

ibseni, hamsuni... Znelia maTi CamoTvla)<br />

akaki gawerelia `intimur megobrebs~<br />

eZaxda da maT garemocvaSi mudam bed-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

nierad grZnobda Tavs.<br />

baton akakis umaduroba adamianTa<br />

erT-erT usasizRres Tvisebad miaCnda<br />

da amitomac eTayvaneboda maT,<br />

romelTac mis sulier cxovrebaze<br />

waruSleli kvali datoves. am siyvarulsa<br />

da madlierebasac igi Taviseburad,<br />

poeturad gamoxatavda:<br />

`SesaniSnavi pirovnebis sikvdili<br />

marto sazogadoebas ki ara, zogjer<br />

peizaJsac aRaribebs.<br />

magaliTad: rusTavelis prospeqts<br />

aRar amSvenebs geronti qiqoZis dinji<br />

siaruli~.<br />

akaki gawerelia yovelTvis mokrZalebiT<br />

iyo gamsWvaluli ufrosi Taobis<br />

inteligentTa mimarT. ixsenebs,<br />

platon ioselianze dawerili narkvevis<br />

gamo rogor Seaqo igi giorgi leoniZis<br />

Zmam, didma mecnierma, biologma<br />

da leqsikografma levan leoniZem,<br />

visac zog rameze TviT ivane javaxiSvilic<br />

eTaTbireboda. giorgi leoniZem<br />

akaki gawerelia levan leoniZesTan da<br />

Wabua amirejibis mamasTan, gamoCenil<br />

iuristTan, irakli amirejibTan erTad,<br />

TbiliselTaTvis sayvarel `palasis~<br />

ezo-restoranSi waiyvana. uzomo siTboTi<br />

aris gacocxlebuli is Soreuli<br />

saRamo: `maT yvelaferi uxdebodaT:<br />

boxi xmiT saubari, Wiqebis xelSi Wera,<br />

laparaki literaturisa da mecnierebis<br />

sakiTxebze, saqarTvelos istoriis<br />

calkeuli epizodebis mogoneba.<br />

ase gulisxmierad epyroboda Zveli<br />

Taoba maSindel axalgazrdobas!~<br />

iqve naTqvamia, avadsaxsenebeli ocdaCvidmeti<br />

wlis sisxliani represiebis<br />

dros rogori wamebiT gaJlites Cveni<br />

inteligenciis uTvalsaCinoesi warmomadgenlebi<br />

da am or aRnagobiT<br />

gamorCeul raindsac aseTive jojoxe-<br />

Turi xvedri ergo. savsebiT marTalia<br />

`solilokvios~ avtori, roca sulis-<br />

SemZravi, umagaliTo sisastikis gamo<br />

wers:<br />

`me xSirad mifiqria, TiTqos es iyo<br />

xana qarTuli jiSis SesaniSnavi egzemplarebis<br />

Semusvrisa sulmdabalTa da<br />

ujiSoTa mxriv, marto politikuri<br />

mizezebiT ki ara, aramed Suris Sedegadac~.<br />

WeSmaritad _ is vinc ocdaoTxi<br />

wlis ganukiTxavi Jletis dros gadaurCaT,<br />

ocdaCvidmetSi imsxverples.<br />

mravali magaliTis moxmoba SeiZleboda<br />

imis dasturad Tu rogor aRmerTebda<br />

akaki gawerelia mwerlur ostatobas.<br />

mSobliuri martvilis mwignobrobiT<br />

ganTqmul ojaxSi<br />

aRzrdili (amayobda, rom winaprebi<br />

mRvdelmTavrebis, Wyondidelebis STamomavlebi<br />

iyvnen), literaturisadmi<br />

usazRvro siyvaruls igi siymawvilidanve<br />

amJRavnebda.<br />

Tormeti wlisas, TbilisSi naTesavebTan<br />

Camoyvanils, rusTavelis<br />

gamzirze, Jvanias fotoatelieSi ucnauri<br />

garegnobis saTvaliani,<br />

TvalebmoWutuli kaci unaxavs da samudamod<br />

damaxsovrebia. igi mTel qalaq-<br />

Si cnobil fotografs sxapasxupiT<br />

elaparakeboda da yvelafriT interesdeboda,<br />

eqscentriuli Jest-mimika<br />

hqonia. aqvea warmodgenili am<br />

pirovnebis `cocxali portreti~. erT<br />

winadadebaSia igi daxatuli: `TiTqos<br />

futkariviT yvela yvavilisagan erTbaSad<br />

iwovda sitkbos _ uZravT da<br />

moZravT TvalTa nestriT Cxvletda,<br />

magram mzeras erT saganze didxans ar<br />

aCerebda~.<br />

ramdenime wlis Semdeg, roca samoqalaqo<br />

omze dawerili gansacvifrebeli<br />

Zalis wigni `cxenarmia~ Cavardnia<br />

xelT da mwerlis suraTze dauxedavs,<br />

umalve mimxvdara, rom fotoatelieSi<br />

nanaxi saTvaliani dabali kaci isaak<br />

babeli yofila. mere isic amoikiTxa<br />

cnobarSi, rom babeli im dros (1923-<br />

1924 wlebi) `zaria vastokas~ reportiorad<br />

muSaobda. aman, cxadia, kidev<br />

ufro gauRviva interesi.<br />

akaki gawerelia yovelgvari yoymanis<br />

gareSe wers, rom am `sakvirveli mxatvris~<br />

yoveli moTxroba Sedevria da<br />

iqve ambobs: `Cems kalams Tafli ecxeba,<br />

roca misi moTxrobebidan frazebis<br />

amoweras viwyeb~. samiode gverdze<br />

gamoxatavs batoni akaki `odesuri<br />

moTxrobebis~ avtorisadmi Tavis aRtacebas<br />

da Cven vrwmundebiT, rogor xelewifeboda<br />

mas didi, WeSmariti talantebis<br />

Secnoba da dafaseba.<br />

bevrjer vyofilvar mowme (es<br />

`CanawerebSic~ aisaxa), uzado stilis<br />

gamo, raoden pativs miagebda akaki gawerelia<br />

vasili rozanovis genias, misi<br />

TiTqmis yvela, revoluciamde<br />

gamocemuli wigni sagangebo, Tvalisgan<br />

mofarebul adgilas hqonda Senaxuli<br />

da iSviaTad momxdara, vinmesTvis<br />

eTxovebinos. isic vici, umweo mdgomareobaSi<br />

Cavardnil, moxucebul qaliSvils<br />

rozanovisa, igi drodadro<br />

fuls ugzavnida, raTa misi gaWirveba<br />

Seemsumbuqebina.<br />

akaki gawerelias kalams ekuTvnis<br />

samagaliTo ostatobiT dawerili novelebi<br />

da ra gasakviria, rom mas beletristis<br />

maxvili Tvali hqonoda. gavixsenoT,<br />

leqsad Tu prozad, ramdenjer<br />

dauxatavT pepelas araamqveyniuri silamaze<br />

da haerovneba, magram man aqac<br />

Taviseburi kuTxe moZebna, yvelasagan<br />

gamorCeuli: `buneba didi xelovani da<br />

artistia.<br />

maisis dReebSi xatpepela anazdad<br />

Semofrindeba binaSi da lampionis irgvliv<br />

daiwyebs farfats.<br />

Semdeg romelime avejs daajdeba<br />

sulgatrunuli.<br />

da tkbebi misi frTebis moxatulobis<br />

ganumeorebeli simSvenieriT. ra<br />

saRebavebze ar uzrunia Semoqmeds misi<br />

movlinebisaTvis~.<br />

am kacis darad CvenSi aravin icoda<br />

kavkasiuri omebis istoria,<br />

daRestnis uSiSari imamis, Samilisa<br />

da misi garemocvis yofa-cxovreba, xifaTiani,<br />

sikvdilis zRvaramde misuli<br />

Tavgadasavlebi. aTeuli wlebis man-<br />

Zilze apirebda Samilze biografiuli<br />

romanis daweras, yvelaferi mzad hqonda<br />

saamisod, magram ormocian wlebSi<br />

am Temas xangrZlivi tabu daedo da<br />

mogvianebiT mxolod ramdenime uaRresad<br />

mniSvnelovani, amaRelvebeli<br />

novela gamoaqveyna (`boskos Segirdi~,<br />

`amzaTis sikvdili~, `Sexvedra gimris<br />

uReltexilze~), magram didi epiuri<br />

tilos Seqmna ocnebad darCa.<br />

akaki gawerelia adreuli siWabukidanve<br />

mogzaurobda CeCneTsa da<br />

daRestanSi. iqauroba fexiT hqonda<br />

movlili da uamravi megobari, damfasebeli<br />

SeiZina. `solilokvioSi~<br />

gamoqveynebulia oTxi mogzaurobis<br />

dRiurebi (1932; 1935; 1971; 1977). es dRiurebi<br />

alag-alag fragmentulia. etyoba<br />

misi ganvrcoba hqonda avtors ganzraxuli,<br />

magram rogorc sxva bevri<br />

rame, aRar dascalda.<br />

saWiroa zogi adgili amoviwero<br />

mogzaurobaTa dRiurebidan. Tu ramdenad<br />

did pativs scemda akaki gawerelia<br />

CeCneTisa da daRestnis erovnul<br />

gmirs, imiTac Cans, rom vedenos monaxulebisas<br />

Samilis nasaxlaridan didi,<br />

cecxlisagan garujuli qva wamouRia.<br />

iqedan 1935 wels Camotanili is qva mas-<br />

Tan inaxeboda. am, yvelaze saintereso<br />

da nayofier mogzaurobaSi Cveni didi<br />

mxatvari daviT kakabaZe da misi biZaSvili,<br />

ubrwyinvalesi qarTveli dramaturgi<br />

polikarpe kakabaZe axldnen.<br />

metad STambeWdavad aris aRwerili<br />

maTi moZraoba zemo yaranaize, gimris<br />

uReltexilTan, saidanac xeobis siRrmeSi<br />

Samilis mSobliuri auli gimri<br />

moCans.<br />

cicabo kldeze gamaval, karga xnis<br />

gauqmebul gzas mihyvebian gimrisaken.<br />

aq isea daxatuli mogzaurTa saxifaTo<br />

gadaadgileba, iolad warmoidgen,<br />

rogor auWreldebodaT SiSisagan<br />

Tvalebi. suraTs ostaturad mignebuli<br />

Sedarebac amZafrebs: ` Cven TiTqos<br />

ufskrulisaken mivemarTebiT cxenebiT.<br />

qedis kedelze sul viwro bilikia.<br />

cxenebi katebiviT winaswar floqvebiT<br />

fxaWnian ferdobs...~<br />

am mogzaurobis dros SeuZenia akaki<br />

gawerelias aSiltaSi (Samilis dis,<br />

fatimatis STamomavali, guliTadi<br />

maspinZeli Safi bazarganovi daxmarebia)<br />

muhamed tahir yaraxelis qronika:<br />

`Samilis xmlis elvareba brZolebSi~ -<br />

literaturuli gazeTi<br />

TviT imamis nakarnaxevi. es Zvirfasi<br />

ucnobi xelnaweri man gamoCenil semitologs<br />

akademikos giorgi wereTels<br />

gadasca, risi meSveobiTac igi msoflio<br />

arabistikaSi Sevida.<br />

mesame mogzaurobisas (1971) akaki<br />

gawerelia axsenebs gimris sasaflaoze<br />

mdebare, Samilis mamad cnobili din-<br />

Raus saflavs, romelze aRmarTul<br />

qvasac arabuli warwera hqonia. aq mamasTan<br />

kiTxvis niSania dasmuli, rac<br />

imaze metyvelebs, rom akaki gawerelia<br />

dinRaus ar Tvlida Samilis namdvil<br />

mamad da vgoneb iziarebda gavrcelebul<br />

xmebs, rom Samili aleqsandre batoniSvilis<br />

naSieri iyo.<br />

giorgi leoniZis SviliSvilis, Cveni<br />

saukeTeso istorikosis giorgi qavTaraZisagan<br />

gamigia _ roca giorgi<br />

leoniZesTan literaturis muzeumSi<br />

stumrad misulan daRestneli mwerlebi,<br />

maT aleqsandre batoniSvilis portretis<br />

Sexedvisas mRelvareba ver<br />

daumalavT, mowiwebis nacvlad xelebi<br />

maRla aRupyriaT da Tavebi dauxriaT,<br />

imdenad miamsgavses Samili<br />

saqarTvelodan gadaxvewili tragikuli<br />

bedis batoniSvils. amaze daskvnebis<br />

gamotana albaT anTropologebis<br />

saqme ufroa.<br />

mogzaurobaTa dros akaki gawerelias<br />

unaxavs ramdenime iseTi adgili,<br />

romelTa xilvisas adamians aRtacebisa<br />

da gaocebisagan SeiZleba sunTqva<br />

Seekras. aseTia yaradaRis (`Savi mTis~)<br />

xeobidan zRapruli Sesaxedaobis<br />

mwvervalisaken mimavali `daklaknili<br />

gza~, rusTavelis poemis landSafts<br />

rom acocxlebs da miudgomel qajeTis<br />

cixes gagaxsenebs. aqve vigebT Tu ra<br />

saocrebaa aRmarTuli daucxromeli<br />

mogzauris winaSe: `Runibi _ cilindruli<br />

kolosaluri TvalSeudgami<br />

mTa, pirdapir fantastikuri~.<br />

meore saxilveli aranakleb gamaognebeli<br />

silamazis mqonea _ vedenos<br />

Tavze, daRestnis mTebSua moqceuli,<br />

auwerelad momxiblavi tba ezenami.<br />

dRiurebis avtori am saocrebis<br />

zogad daxasiaTebas jerdeba, vinaidan<br />

aseTi mSvenierebis gadmocemas ena,<br />

kalami ver SeZlebda: `vfiqrobdiT –<br />

analogiuri ram msoflioSi ar moipoveba,<br />

Tavisi grandiozulobiT da mistikuri<br />

siCumiT es tba saerTod unikaluria~.<br />

aqve akaki gawerelia imowmebs emigraciaSi<br />

gardacvlili, metad Taviseburi<br />

xmis poetis Salva amirejibis<br />

leqss, `ezenami~ (1917), romelSic<br />

mTielTa janyiani suli boboqrobs<br />

(`...aq Samilis binadrobs landi...~) da<br />

naxsenebia musulmanTa saRvTo omi _<br />

`hazavati~. amave leqss, Salva amirejibisadmi<br />

miZRvnili gabeduli. miniSnebebiT<br />

aRsavse werilSi (1922) sagangebod<br />

exeba demna Sengelaia.<br />

bolo, meoTxe mogzaurobis win (1977<br />

wlis zafxuli) batonma akakim guliT<br />

mTxova wavyolodi CeCneTsa da daRestanSi,<br />

sadac bevr sainteresi rames<br />

manaxebda. imxanad meuRle axali gardacvlili<br />

myavda da aRarsad wasvla<br />

ar SemeZlo.<br />

dRiurSi aRniSnulia, rom am mogzaurobisas<br />

akaki gawereliam ormoci<br />

wlis ocneba aisrula _ naxa da daaTvaliera<br />

auli darRo, romlis unaxavadac<br />

mas kavkasiuri omebis mniSvnelovani<br />

epizodebis aRwera ar SeeZlo.<br />

didad guldasawyvetia, rom mTeli cxovrebis<br />

ganzraxva, Seeqmna monumenturi<br />

eposi `Samili~, sabolood ver<br />

ganaxorciela.<br />

`solilokvioSi~ imdeni momxibvleli,<br />

STagonebiT ganaTebuli Canaweria,<br />

yvelaferze Sexmianebas calke wigni<br />

dasWirdeba. zogierTi ramis aRniSvna<br />

mainc momiwevs. zedmeti ar iqneboda<br />

Tqma imisa, rom akaki gawerelia musikis<br />

Tavgadakluli motrfiale, namdvili<br />

melomani gaxldaT. saaTobiT SeeZlo<br />

STambeWdavad esaubra baxis, hendelis,<br />

Subertis da sxva genialur kompozitorTa<br />

RvTaebriv hangebze. es am CanawerebSic<br />

TvalnaTliv Cans.<br />

aseTsave ganuzomel pativs miagebda<br />

mxatvrobas da xelovnebaze azris<br />

portreti 9<br />

gamoTqmisas mudam erideboda trafaretebs,<br />

gacveTil gamoTqmebs,<br />

yovelTvis cdilobda axali kuTxiT<br />

eCvenebina esa Tu is movlena. vfiqrob,<br />

masaviT siRrmiseulad cota vinmes Tu<br />

daunaxavs Cveni erovnuli siamaye, yvela<br />

drois udidesi qarTveli mxatvari:<br />

`firosmanamde da mas Semdeg sxva<br />

firosmani ar dabadebula da arc daibadeba.<br />

arc is meezove daixateba, romlis<br />

Cavardnili loyebi da gaqvavebuli<br />

gakvirveba _ Seudarebelia.<br />

mxiaruli firosmani irmebs xatavda.<br />

mowyenili firosmani ki _ Zveli<br />

Tbilisis flegmatur meezoveebs~.<br />

yovelTvis mancvifrebda akaki gawerelias<br />

enciklopediuri codna, interesebis<br />

sifarTove da masStabi.<br />

ueWveli WeSmaritebaa misi gonivruli,<br />

keTili rCeva: `mxolod Sedevrebi unda<br />

vikiTxoT (mwerlobaSi, mecnierebaSi).~<br />

amitomac iyo, servantesisa da Seqspiris<br />

gverdiT xSirad rom axsenebda<br />

ainStainis, nils boris, Sredingeris,<br />

verner haizenbergis da sxvaTa saxelebs.<br />

maTi Sromebis kiTxvaSi bevri<br />

Rame dasTenebia.<br />

CvenTvis, vinc axlo vicnobdiT, Zneli<br />

iyo im damTrgunvel azrTan Segueba,<br />

rom es cecxlovani temperamentis,<br />

mudam sapaeqrod SemarTuli kaci<br />

(uzarmazari energia Sealia mecnierebaSi<br />

Tavis mowinaaRmdegeebTan polemikas),<br />

sicocxlis miwuruls metismetad<br />

dauZlurda, uimedobam, apaTiam Seipyro.<br />

misma uerTgulesma meuRlem qalbatonma<br />

lamara CiCuam gviTxra, aravis<br />

naxva aRar uxariao da Cven veridebodiT<br />

mZime wuTebs, igi momakvdavi gvenaxa.<br />

gulistkiviliT vigonebT dekembris<br />

susxian, gamToSav dRes, rodesac<br />

Cveni Zvirfasi maswavleblis cxedari<br />

didubis myudro savanes mivabareT.<br />

me mainc cocxlad warmomidgeba<br />

akaki gawerelia, gamaspinZlebis gareSe<br />

arafriT rom ar gamogiSvebda saxlidan;<br />

mcire trapezs mudam amSvenebda<br />

Zvirfasi Rvino. bevris daleva ar uyvarda,<br />

mxolod savaldebulo,<br />

sakralur sadRegrZeloebs ityoda,<br />

gagiziarebda Tavis azrs axalwakiTxul,<br />

Znelad saSovar wignze, xalisiTa<br />

da iumoriT aRsavse, SuaRamemde ar gamogiSvebda<br />

stumrad misuls.<br />

`solilokvios~ ydaze, kideSi dabe-<br />

Wdilia mwerlis siWarmagisdroindeli<br />

foto; sayelogaReRili TeTri xalaTi<br />

acvia. mowyenili, sayveduriani<br />

mzera aqvs, TiTqos ambobdes _ vinc<br />

miyvarda da visac amagi davde, aRaravis<br />

vaxsovaro. survili miCndeba, davamSvido,<br />

vupasuxo: ar aris ase, Zvirfaso<br />

adamiano da moZRvaro! Tqvens umcros,<br />

madlier megobrebs arasodes daviwyebixarT;<br />

roca ki Tavs moviyriT, mudam<br />

gixsenebT da gveamayeba, rom wlebis<br />

manZilze Tqvens brZnul saubrebs vismendiT,<br />

rogoradac SegveZlo,<br />

yovelTvis Tqvens gverdiT videqiT!


10 literaturuli gazeTi<br />

survili<br />

poezia 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

Tengiz svaniZe<br />

mze icinoda caTa mindvridan, –<br />

xaogaSlili vardis kokori...<br />

gzidan striqoni wamomifrinda,<br />

rogorc yivili mamal xoxobis.<br />

frTebi Semasxa uCinmaCinis,<br />

rom Severkino zRva siborotes...<br />

siyvarulisTvis vinc gagaCina,<br />

is gipatronebs codvils bolomde!<br />

sicocxles – mindi,<br />

sikvdilsac – mindi,<br />

ra qnas, ar ZaluZs am guls meti ro...<br />

iseTi leqsi davwero minda,<br />

rom sxvaTa leqsebs ar gavetiro.<br />

suli <strong>Cemi</strong> tiris, tiris, tiris, tiris, –<br />

cad gafrenas ar daadga saSveli!<br />

guli, guli yinuliviT gaisarka,<br />

gzebs, gzebs Cemsas asdis cecxlis alebi...<br />

vitan, vitan cxovrebisgan Sxams, viT sarkazms, –<br />

sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />

waval, waval, varskvlaveTSi gaviRviZeb,<br />

yvela yvelas, yvelas dagvaviwydeba...<br />

vxmob sixaruls, Cvengan ZaliT ganaZiZevs,<br />

axla, roca sulis dagva iwyeba!<br />

dardo, gulze JaltamiviT amosulo,<br />

Cvens sarecels male ZaZiT morTaven...<br />

Cqara, Cqara, Cqara, Cqara amo, sulo,<br />

movisvenoT, movisvenoT orTavem!<br />

siberis leqsi<br />

sikvdilis locva<br />

tyupis cali var, var tyupis cali,<br />

Zmam, samwuxarod, adre damtova...<br />

Cangreuli maqvs gulis ficari,<br />

cxovreba kidev bevrjer damtoravs.<br />

magram Cems gamCens ar vsayvedurob,<br />

radgan tanjvaSic aris siame<br />

da bednieri da ubeduric,<br />

eklian vards vkref, xanac – ias me.<br />

...sikvdils yovelTvis rodi scalia,<br />

zogjer patiJsac iuarebso,<br />

da Tu sikvdilic tyupiscalia<br />

sicocxlis, rad ar mivualerso?!<br />

<strong>Cemi</strong> sofeli<br />

gamoveqeci agvistos buRs,<br />

mtversa da xmaurs<br />

da axla <strong>Cemi</strong> soflis mwvane<br />

terasebs vzverav.<br />

yelze mexveva sio satrfos<br />

nazi xelebiT<br />

da Reles miaqvs mogoneba<br />

puris yanebis.<br />

torola caSi mReris <strong>Cemi</strong><br />

sulis simReras!..<br />

gzad miWrialebs Cardaxian<br />

urmebis mwkrivi...<br />

. . . . . . . . . .<br />

gadauara urmis Tvalma<br />

zed gulze Cems Crdils,<br />

gamaJriala,<br />

tkivilamde gamaJriala,<br />

TiTqos borblis qveS<br />

momiqcia mware warsulma.<br />

* * *<br />

<strong>Cemi</strong> cremliani leqsi<br />

Sena xar, Sen!<br />

vin maswavla<br />

Senze fiqri, vin?!.<br />

Cvens Soris<br />

cecxlovani xidia gadebuli.<br />

Sen gadarbixar am xidze<br />

da verasodes gaigoneb<br />

im xariremis bRavils,<br />

romelmac Seni siyvaruli<br />

gulidan ver gamoasvena.<br />

wlebi... wlebi...<br />

wlebi... wlebi Sevalie lodins,<br />

gafantulan imedebi qarSi...<br />

ros sibere afTariviT modis,<br />

lamis Tavic dagaviwydes maSin!<br />

...Seatexa qarma bolo toti<br />

iasamans, – cxovrebaa mrume,<br />

ros sibere sasjeliviT modis,<br />

yvelas, yvelas aviwydebi Turme!<br />

sikvdili var, sicocxliT nawvalebi!<br />

davfarfateb, var yviTeli kaklis neSo,<br />

dardi unda davamSio, vaRoro...<br />

dReni <strong>Cemi</strong> imnairad xvneSis, xvneSis,<br />

lamis, lamis guli amoayolos.<br />

me mefe var _ yovlis SemZle, me var – mwiri,<br />

xels movikveT, samaTxovrod gaSverils...<br />

sul caSi qrolva gsurda,<br />

morCa dReebi qarvis...<br />

yvela migqonda gulTan,<br />

Sen ar axsovdi arvis!<br />

qari uberavs qvena,<br />

gangeb mivuSver saxes...<br />

vinc ibadeba brZenad,<br />

sulac ar eZebs saxels!<br />

Sen brZeni ar xar, magram<br />

daustambavi leqsi<br />

suls erTianad dagavs<br />

da es mxolod Sen gesmis.<br />

ealersebi farviT<br />

moyvass utyuar geSiT,<br />

ar miatoveb arvis,<br />

radgan RmerTia SenSi!<br />

uxsni sadinars wylulis<br />

grZnobebs – sulidan daZruls...<br />

bevrjer gatkines guli,<br />

mainc aravin ar gZuls!!!<br />

veravin aswrebs saTqmels, –<br />

xafad garbian wlebi...<br />

mieqanebi Tavqve<br />

da mzis cremlebSi Tbebi.<br />

tolT kvlav eZaxi `biWebs~,<br />

briyvo, Se marTla briyvo,<br />

da ise daabijeb,<br />

TiTqos ukvdavi iyo.<br />

* * *<br />

wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />

Sori nisliviT var xeluxlebi!<br />

mze Jangisferi,<br />

mze iZireba<br />

da meCveneba: oreuls Sensas<br />

Tvalebs vukocni ukanasknelad.<br />

wlebSi lodini gaWaRaravda!<br />

sibere<br />

odesRac TmaaqoCrili,<br />

dRes mTvares vgavar melotsa...<br />

amqveynad daval morCili, –<br />

gzebi vin amimtverosa?!<br />

asi wlisanic dadian –<br />

asaks yoveli iferebs...<br />

Tu didxans yofna gwadia,<br />

augs nu hkadreb siberes!<br />

sul veli cremlis gaSrobas, –<br />

mermisi nislma Sebura:<br />

warsulSi darCa bavSvoba,<br />

sibere mobrZanebula.<br />

caTa samanebs zomavs Tvali<br />

qarma welSi gazniqa<br />

alva, – lamobs moTxras,<br />

foTolT panika<br />

mohgavs oxvras.<br />

mTvarem gaiyolia<br />

TvalTa CemTa sevda...<br />

fiqrSi borials<br />

Sxamic sdevda.<br />

mTebze nislis dolbandi,<br />

tyeTa mwvane tevri...<br />

win wuTs bombardirs<br />

udgas vervin!<br />

Rame wamomeweva,<br />

rogorc vefxvi – irems...<br />

sulis zeweva<br />

cremlebs irevs.<br />

dros vin iyo Seeba,<br />

guli ras ar itevs...<br />

qarni kldeebma<br />

aisxlites.<br />

evasagan Sobili<br />

Sena xar adami...<br />

fiqriT movlili<br />

ca – tatami.<br />

Jami yovels wargtacebs,<br />

iyavi ragind mxris...<br />

totebs warmtacebs<br />

Zewna xris, xris.<br />

vervis ver vamgvane<br />

me mze Camavali...<br />

caTa samanebs<br />

zomavs Tvali.<br />

xanZari soflad<br />

sofelSi mwvane imediviT<br />

moCanda saxli<br />

da mis kedlebSi<br />

mogonebad Tvlemda warsuli<br />

da momavali xmaurobda<br />

bavSvis guliviT,<br />

iRimeboda siyvaruli<br />

dedis TvalebiT...<br />

SeRamebisas gaismoda<br />

xboTa zmuili<br />

da ezo-WiSkars awydeboda<br />

zRva sixaruli<br />

gogo-biWebis<br />

da uTenia<br />

saToxnelad gasuli kacis.<br />

. . . . . . . . .<br />

da roca saxli,<br />

tkacatkuciT iwvoda saxli<br />

da casTan Sebmas<br />

cofiani lamobda ali,<br />

kivili qalis, saSineli<br />

ismoda qalis,<br />

tirili bavSvis, mgrZnobiare<br />

tirili bavSvis<br />

da sisxlgamSrali,<br />

Cacvenili Tvalebi kacis...<br />

sayvedurebi,<br />

RmerTisadmi sayvedurebi<br />

da SiSneulad gacemuli, –<br />

vedreba mainc...<br />

. . . . . .<br />

da abreSumis kaba roca<br />

Semoixia<br />

mzem soflis TavSi<br />

darWobil sarze, –<br />

viT Caferflili imedebi,<br />

moCanda saxli –<br />

TiTqosda<br />

viRac Caatares sasaflaosken...<br />

. . . . . . . . . .<br />

da im sofelSi ar ymuoda<br />

arcerTi ZaRli.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

11<br />

wvima da mercxlebi<br />

gia xomeriki<br />

natvra – ekspromti<br />

rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />

wamiT mainc gaocdes cxra qalRmerTis parnasi<br />

aki <strong>Cemi</strong> sulis keTil bzarSi<br />

jerac cocxalia sasoeba<br />

da Wreli dReebis Savi marSi<br />

beds miwers wiTeli asoebiT.<br />

rodesac modis wvima,roca qalaqSi wvims,<br />

<strong>Cemi</strong> uiRblo Tavis ufro naklebad mwyins.<br />

TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />

mjera, rom isev mova mercxali-gazafxuli.<br />

mjera, mercxlebis gundi kvlav Seiqms<br />

im gazafxuls,<br />

RvTis mier gametebuls, RvTis mier Semonaxuls.<br />

rom TeTr Rrubels Sevwvde da<br />

mTeli vnebiT vakoco<br />

daminaxos viRacam, caSi qudi atyorcnos<br />

amboben rom axloa aRsasruli samyaros<br />

me ki leqss vwer da minda sixaruli gaxaroT<br />

Tundac wamiT gagrZeldes silamaze yvavilTa<br />

isev feTqdes sicocxle vardiTac da yvaviTac<br />

yinuleTs gaalRobs amo Zala,<br />

romelic ar axsovs aRaravis,<br />

Zala, me rom momca amorZalma,<br />

Zala, rom aris da... CemTvis aris.<br />

amitom qaluri SeCveneba,<br />

risganac dResac ver movrCenilvar,<br />

nu momklavs; me zogjer meCveneba:<br />

ukve yvelaferi morCenila.<br />

jer ki aq frenen mercxlebi,uxariaT da frenen...<br />

vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs.<br />

gafrindebian isini, mzis qveynebisken wavlen,<br />

zamTaro, moxval, sizmradac<br />

Tbil mercxals gamoavlen;<br />

zamTarSic damesizmreba mercxlebis<br />

Tlili frena,<br />

im diliT albaT mova cremli da aRmafrena.<br />

momenatrebiT, mercxlebo, erTma iCqareT mainc;<br />

erTi mercxalic moiyvans gazafxulsa da maiss.<br />

exla wvims, Tbili wvimaa,modis, raRacas ambobs,<br />

zafxuli Cumad midis, gmadlob, wvimao, gmadlob,<br />

oRond gTxov, Cemo wvima, sul gexvewebi amas:<br />

iwvime, oRond nurvis, nuravis avneb rames.<br />

rodesac modis wvima,roca qalaqze wvims,<br />

<strong>Cemi</strong> aseTi Tavis ufro naklebad mwyins.<br />

TiTqo imediT ivseba es gul-natkeni guli,<br />

mjera, rom isev mova mercxali _ gazafxuli.<br />

aki dafrenen mercxlebi, wkrialeben da frenen...<br />

vucqer da vucqer lamazebs, <strong>Cemi</strong>anebs da Cemebs!<br />

mware sizmari<br />

bevri ram aris saSineli,<br />

magram adamianze saSineli araferia!<br />

Sophokles, Antigone, 332-333.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

kacTa modgma rom aris,<br />

hxmoben, locven da elian<br />

iziss... qristes... da aress...<br />

ramdeni aTas welia,<br />

dRiT nagebs Slian RamiT,<br />

casa da miwas wvelian,<br />

kuWs rom aamon ramiT.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

Savi xorxebiT ylapven<br />

varskvlavdafenil lelians,<br />

mzis mokamkame zRaprebs.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

cas Sehyureben kacni,<br />

hvedren da mere wyevlian<br />

yvelas – mxsnelsa... da macils.<br />

rogor minda davwero rame marTla lamazi<br />

me xom mTeli cxovreba sul vocnebob amaze<br />

ra dros leqsis weraa meubneba viRaca<br />

magram Cem simamaces isev viRac milocavs<br />

silamaziT samyaro gagrZeldes da gadarCes<br />

maSin mec sxva droisTvis mogiyvebiT danarCens!<br />

orxestra<br />

n. t-s.<br />

axlobel wyvilTa rigi dgas<br />

Sori edemis or xesTan,<br />

oriv surs yvela oxers da...<br />

arc mondomeba mobezrdaT.<br />

me ra vqna? ra SemiZlia?..<br />

vinc maTgan dardi viwvnie,<br />

arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />

Seni lamazi sinaTle,<br />

Seni lamazi sinaTle,<br />

me rom Sav sizmrebs minaTebs,<br />

me ra vqna? ra SemiZlia?<br />

arada, <strong>Cemi</strong> RviZlia<br />

is wminda sakurTxeveli –<br />

saxeze sxivTa mTeveli;<br />

me ki riTmebic mombezrda...<br />

da TviT sicocxlec mombezrda...<br />

da ukravs Zveli orxestra,<br />

Sors ukravs Zveli orxestra,<br />

Zveli da sada orxestra...<br />

Syneidesis–orxestra...<br />

orxestras cecxli anaTebs,<br />

bakxosis bage mgonia,<br />

qari xvets trfobis baraTebs,<br />

cekvaven, suli hqoniaT...<br />

cekvaven, guli hqoniaT...<br />

uceb cecxlidan momesma:<br />

vina gyavs pirvel RmerTada?<br />

calke varT, mainc erTad varT;<br />

miwvev lamazi menada;<br />

Tirsosebs vazi moesxaT,<br />

SenTvis sicocxle mewada...<br />

erTad viqnebiT odesRac,<br />

erTad viqnebiT odesRac,<br />

radgan Cvenia orxestra,<br />

is Zveli, Zveli orxestra,<br />

Zveli da wminda orxestra,<br />

Zveli berZnebis orxestra!..<br />

Citebis afeTqda Jriamuli,<br />

eha, gazafxulic meavaza,<br />

da Zgers sevdiani siyvaruli –<br />

<strong>Cemi</strong> wuTisoflis silamaze.<br />

cxovrebis wesia: wyvili, wyvili,<br />

frinvelTa frena ki kenti ari,<br />

meyos me, rac qveynad visircxvile<br />

gvirila, Savi da eWviani.<br />

me maxsovs: sofeli rom gvabrunvebs<br />

da maxsovs dReebi karaleTis...<br />

da me gavakeTe Cemeburad!<br />

da me Cemeburad gavakeTe!<br />

wmida Rame<br />

rame <strong>Cemi</strong> leqsi minda,<br />

guls rom jer ar uweria,<br />

ise Cumi, ise wminda,<br />

win rom sufTa furcelia.<br />

ukve meramdene zamTars<br />

vufrTxi da meimedeba,<br />

Sobiswina dRes da avdars<br />

dabadeba mebedeba.<br />

isev minda qveynad yofna,<br />

magram ara ase martod,<br />

miyvars yofna mjobnis mjobnad<br />

leqsSi da ar ise farTod.<br />

am dekembris am aT ricxvSi<br />

ocdaoTx ricxvs SiSiT vfiqrob,<br />

myavs mtrebi da amaT ricxvSi<br />

sul pirveli me var TviTon.<br />

amitomac veli SiSiT<br />

varskvlaosan wmida Rames,<br />

mSvelis, magram kidec miSlis<br />

ricxvi – sakraluri rame.<br />

aris raRac Seucnobi<br />

eqvsjer aTi aTas welSi,<br />

CemTvis me var is ucnobi,<br />

rom ver varCev CemSi, sxvebSi.<br />

leqsi gamovida Cqari,<br />

vinZlo guli ucvlelia,<br />

magram qnari <strong>Cemi</strong> ari<br />

da win <strong>Cemi</strong> furcelia!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

Soben, klaven da Soben,<br />

sicocxle ara grZelia,<br />

hoda, usmenen Sopens.<br />

ramdeni aTas welia,<br />

kacni Soben da klaven,<br />

sikeTis gamo scxveniaT,<br />

borots eltvian. Amen.<br />

simarTle<br />

yvelasTan Tavi vimarTle,<br />

yavarze yinCad sxedan,<br />

mivdivar, codvebs mivaTrev...<br />

me sxvis simarTles vxedav!<br />

mzias!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

yvela erTmaneTs aclis<br />

lukmas keTils ki elian;<br />

kacni arian, kacni.<br />

aRmosavleTiT da<br />

dasavleTiT<br />

erTi siyvarulis kanonia:<br />

l¡uteciaa Tu xataeTi,<br />

yvelgan: de grio da manonia!<br />

ramdeni aTas welia,<br />

madlian dReTa jamebs<br />

Slian... fiqradac Znelia:<br />

kacni TavisTavs Wamen.<br />

keTil-borotia siyvaruli;<br />

yvela misTvis mkvdari cocxalia!<br />

da mze, cad rom uyvars siaruli,<br />

<strong>Cemi</strong> Sav-wiTeli mocxaria.<br />

yvela am aTas weliwads<br />

Jami ucqeris wynarad;<br />

Jami aRsasruls Seicavs<br />

wminda aRsavlis karad!<br />

miwad molaslase kacTa modgma<br />

sul imis cdaSia, rom ifrinos,<br />

me ki msurs: trfiali rom amovTqva<br />

da leqsma mtevnebi moiRvinos.


12 literaturuli gazeTi<br />

interviu 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

gamomcemeli<br />

_ `saunjem~ <strong>Cemi</strong> yuradReba bolo<br />

xanebSi miiqcia. Tbilisis wignis XV<br />

saerTaSoriso festivalze Tqveni gamomcemlobis<br />

kuTxes vutrialebdi,<br />

warmodgenili gamocemebis mravalferovnebiT<br />

davinteresdi, vfiqrobdi,<br />

Turme, ramdeni Tanamedrove qarTveli<br />

mweralia, romelic muSaobs, iRwvis,<br />

Tumca mis Semoqmedebas naklebad<br />

vicnob-meTqi. Semdeg saqarTvelos<br />

mweralTa saxlSi Tqveni gamomcemlobis<br />

mier organizebul prezentaciebs<br />

daveswari _ jarji fxovelis,<br />

cira yuraSvilis krebulebisa da<br />

qarTveli qali mwerlebis anTologiis<br />

wardgenas. gamomsvlelebi swored<br />

Tqveni sagamomcemlo prioritetis<br />

mniSvnelobaze saubrobdnen. ras gvetyviT<br />

`saunjis~ ZiriTad mimarTulebaze,<br />

ram ganapiroba Tqveni arCevani?<br />

_ wignTan urTierToba bavSvobidan<br />

momyveba. maxsovs, universitetis<br />

samecniero biblioTekaSi sxvadasxva<br />

ucxour gamocemas rom vnaxavdi, guli<br />

mwydeboda, gavifiqrebdi, Tuki sxva<br />

qveynebSi SesaZlebelia aseTi wignebis<br />

gamocema, aq ra gviSlis xels-meTqi. miuxedavad<br />

imisa, rom araerTi Cveni<br />

gamocema marTlac mSvenieri iyo,<br />

qarTuli wignis zogadi saxe, vgulisxmob<br />

garegnul da poligrafiul mxareebs,<br />

mainc ukeTesis xilvis survils<br />

gitovebda. erTi SexedviT, TiTqos<br />

rTulad gansaxorcielebeli idea ar<br />

aris, aki qarTuli literaturis saxiT<br />

fasdaudebeli saunjis patronebi<br />

varT, magram amave dros, am saganZuris<br />

patronobas, movlas didi Zalisxmeva<br />

sWirdeba. mogexsenebaT, Cveni niWiereba<br />

mxolod mwerlobaSi ar vlindeba,<br />

yvela sferoSi SeiZleba adamianma<br />

axal-axali margaliti aRmoaCinos,<br />

rac ufro Rrmad Cahyvebi, miT ufro<br />

TvalsaCino gaxdeba, Tu ra ganZis<br />

memkvidreni varT, magram amave dros<br />

xvdebi, rom Tu ar upatroneb, ar gamoamzeureb,<br />

sxvebs ar uCveneb, ise<br />

daikargeba, rogorc miwaSi dafluli<br />

bibliuri `talanti~.<br />

swored am mizniT, intensiurad<br />

vTanamSromlobT Tanamedrove qarTvel<br />

avtorebTan. maTi Semoqmedebis warmoCena<br />

prioritetad gavixadeT.<br />

_ marTlac saSuri saqmea, Tumca<br />

meore mxriv, gamomcemlis winaSe<br />

mudam dgas amocana SemoqmedebiTi<br />

procesi komerciul saqmianobasTan<br />

vaJa wowkolauri<br />

bolo dros gamomcemloba `saunje~ aqtiurad CaerTo literaturul procesebSi<br />

da mniSvnelovani adgili daimkvidra wignis bazarze. mas mkveTrad<br />

gansazRvruli mimarTuleba aqvs _ Tanamedrove qarTul literaturas gamoscems,<br />

albaT ukeTesi iqneba Tu vityviT, zrunavso, vinaidan Tanamedrove<br />

avtorebi SemoqmedebiTi winsvlisTvis, meti muSaobisTvis, sakuTari SesaZleblobebis<br />

srulad gamomJRavnebisa da mkiTxvelamde misvlisTvis kerZo Tu<br />

saxelmwifo instituciebis mxridan gansakuTrebul yuradRebas saWiroeben,<br />

am TvalsazrisiT `saunje~ namdvilad gamorCeulia. wignis bazarze swored<br />

man Seavso finansurad naklebadmomgebiani Tanamedrove qarTuli mwerlobis<br />

niSa, Zalze farTo speqtriT warmoadgina is, rac dRes iwereba da wignismoyvarul<br />

sazogadoebas didi arCevani SesTavaza.<br />

`literaturuli gazeTis~ Jurnalisti `saunjis~ direqtors, vaJa<br />

wowklaurs Sexvda da sagamomcemlo processa da samomavalo gegmebze esaubra.<br />

warmatebiT SeaTavsos. Tanamedrove<br />

qarTuli literaturis gamocema ki _<br />

cxadia, ar vgulisxmob ramdenime ukve<br />

aRiarebul, cnobil avtorebs _ finansurad<br />

momgebiani arCevani naklebad<br />

aris. Tqven xom bevri iseTi mwerlis<br />

wignebsac beWdavT, dRes rom naklebad<br />

icnoben.<br />

_ arian avtorebi, romlebsac sazogadoeba<br />

jer ar icnobs. mkiTxvelamde<br />

maT miyvanas, maTi wignebis damkvidrebas<br />

arc ki vici, ra dro SeiZleba<br />

dasWirdes. cxadia, bevri nawarmoebis<br />

gamocema `komerciuli TvalsazrisiT<br />

momgebiani srulebiT ar aris, magram<br />

TiToeuli<br />

wigni<br />

SviliviTaa<br />

~<br />

Tuki Txzulebas mxatvruli Rirebuleba<br />

namdvilad gaaCnia, mis dabeWdvaze<br />

uars ver vityvi. gasagebia, rom axalsa<br />

da ucxos arafers vambob, sagamomcemlo<br />

saqmeSi aseTi praqtika arsebobs da<br />

yvela gamomcemeli cdilobs axali saxelebi<br />

aRmoaCinos, garkveul riskze<br />

wavides, Tumca kolegebisgan Cven albaT<br />

is gangvasxvavebs, rom aq erTeul<br />

SemTxvevebze ki ar aris saubari, aramed<br />

zogadad _ midgomaze.<br />

SesaZloa Cvenma ama Tu im avtorma<br />

dRes sensacia ver moaxdinos, magram mas<br />

daxmareba sWirdeba, rom ar gaCerdes,<br />

axali wignis samzadisi, ukeTesis Seqmnis<br />

survili, stimuli hqondes. es<br />

wignebi qarTulia, <strong>Cemi</strong>a da ukan amitomac<br />

ar davixev. sinamdvileSi<br />

mamoZravebs survili, rom Tanamedrove<br />

qarTuli mwerloba xelaRebiT aravin<br />

gaakritikos, skeptikosebs ar aeWvebdeT<br />

misi mxatvruli xarisxi da zemodan<br />

ar uyurebdnen mxolod imitom,<br />

rom qarTulia. mxolod me ar vfiqrob<br />

ase, Cvens gamomcemlobaSi prioritetze<br />

yvela vTanxmdebiT, arCevani<br />

yvelas gacnobierebuli gvaqvs. Tumca<br />

gavimeoreb, rom yvela wigns, romelsac<br />

gamovcemT, Tavisi literaturuli<br />

Rirebuleba gaaCnia, ar ifiqroT, teqsts<br />

mxolod imitom vbeWdavdeT, rom<br />

is qarTulia.<br />

amave dros, Zalian mniSvnelovnad<br />

mimaCnia zrunva enis sisufTaveze.<br />

mogexsenebaT, qarTuli ena misTvis arabunebrivi,<br />

ucxo formebiT dRes<br />

Zalian aris dabinZurebuli. xarisxiani<br />

mxatvruli literaturis gamocema, am<br />

problebis winaaRmdeg brZoladac Sei-<br />

Zleba CaTvaloT.<br />

getyviT, rom xSir SemTxvevaSi enTuziamzec<br />

vmuSaobT, mogexsenebaT, yvelaferi<br />

TanxebTanaa dakavSirebuli,<br />

amitom xan gviWirs, xanac zRvarze varT<br />

xolme. SeiZleba viRac Semomedavos,<br />

miTxras, Tu wigns mogeba ar moaqvs, ratom<br />

beWdavo, magram qarTul literaturis<br />

mimarT amgvari damokidebuleba<br />

arasworad mimaCnia. vfiqrob, Tanamedrove<br />

mwerlobis ganviTareba saxelmwifo<br />

politikis nawili unda iyos,<br />

aqtiuri TanamSromloba gamomcemlobasa<br />

da saxelmwifos Soris am mimarTulebiT<br />

Zalze waadgeboda qarTul<br />

saqmes.<br />

_ `saunjis~ produqcia gamoirCeva<br />

SedarebiT dabali fasiT. es Zalian<br />

mniSvnelovania momxmareblisTvis.<br />

_ vcdilobT wignis TviTRirebuleba<br />

maqsimalurad dabali iyos, raTa ma-<br />

Raziis procentuli danamatis miuxedavad<br />

misi fasi misaRebi darCes myidvelisTvis.<br />

xalxs, romelsac literatura<br />

uyvars, xSirad sasurveli gamocemis<br />

SeZenis saSualeba ar aqvs, amitom<br />

TiTo TeTrs viTvliT, rom wigni<br />

maqsimalurad dabali fasiT mivides<br />

mkiTxvelamde. zogjer adamiani mosula<br />

CvenTan da uTqvams, maRaziaSi esa da<br />

es gamocema vnaxe da minda, Tu SesaZlebelia,<br />

TqvenTan SeviZinoo. aq rom adamiani<br />

wignisTvis mova, dameTanxmebiT,<br />

aseT mkiTxvels wigni unda aCuqo. xSirad<br />

asec viqceviT, Tumca gasagebi mizezebis<br />

gamo, amas xSirad ver vakeTebT.<br />

_ sainteresoa Tqveni TanamSromloba<br />

avtorebTan. rogor poulobT<br />

maT? ramdenadac vici, garkveul literaturul<br />

mimarTulebas mariam<br />

wiklauri xelmZRvanelobs, mas<br />

araerTi SesaniSnavi kalmosani mouyvania<br />

Tqvenamde.<br />

_ bevri adamiania, romelic Cven-<br />

Tan TanamSromlobs da avtorebTan<br />

komunikaciaSi gvexmareba. magaliTad,<br />

mariam wiklaurs, kato javaxiSvils,<br />

SoTa iaTaSvils TavianTi literaturuli<br />

mimarTulebebi, TavianTi xedva<br />

aqvT, isini maTTvis saintereso avtorebs,<br />

Temebs gvTavazoben, Semdeg<br />

procesSi uSualod verTvebi da saboloo<br />

gadawyvetilebas viReb. mogexsenebaT,<br />

iseTi avtorebic arian,<br />

saukeTeso rom hgoniaT Tavi, Tumca<br />

realoba sul sxvagvaria. aseTebs gamocemis<br />

momzadebaSi, mis dabeWdvaSi vexmarebiT,<br />

oRond momsaxurebis safasuri<br />

Tavad unda gadaixadon. amgvari<br />

Semosavlebi rom ara, Zalian gagvi-<br />

Wirdeboda im avtorTa nawarmoebebis<br />

dabeWdva, vinc namdvilad Rirebulia.<br />

ase vcdilobT Cveni sagamomcemlo<br />

saqmianoba davabalansoT, garkveuli<br />

Semosavlebi gamomcemels aucileblad<br />

unda hqondes sxva, naklebadkomerciuli,<br />

Tumca faseuli literaturis dabeWdva<br />

rom SeeZlos.<br />

_ ramdenad zrunavT imaze, rom<br />

Tqveni avtorebis Semoqmedeba ucxoel<br />

gamomcemlebamde Tu mkiTxvelamde<br />

miitanoT? am mimarTulebiT<br />

kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />

saintereso proeqtebs axorcielebs,<br />

ewyoba forum-dialogebi,<br />

Sexvedrebi ucxoel gamomcemlebTan,<br />

saqarTvelos stendi wignis saerTa-<br />

Soriso bazrobebze yovelwliuradaa<br />

warmodgenili. Tqven ramdenad xarT<br />

CarTulebi am literaturul procesebSi?<br />

_ rom giTxraT am mxriv kargi<br />

mdgomareoba gvaqvs-Tqo, ar viqnebi<br />

marTali. imedia momavalSi gamoswordeba<br />

saqme. maqsimalurad vcdilobT,<br />

yvelas gavacnoT, mivawodoT<br />

Cveni avtorebis teqstebi, Tumca wignis<br />

Targmnas da ucxour bazarze mis gatanas<br />

finansebi sWirdeba. imedi gvaqvs,<br />

es problema samomavlod mogvardeba,<br />

kulturis saministrosTan TanamSromloba<br />

intensiur xasiaTs SeiZens. axla<br />

situacia aseTia _ uamravi ram gvaqvs<br />

saTargmni, ucxoeli kolegebisTvis<br />

SesaTavazebeli, magram jerjerobiT<br />

finansuri mxare gvabrkolebs. meore<br />

mxriv, Tuki am mimarTulebiT garkveul<br />

nabijebs ar gadavdgamT, maSin araferi<br />

Seicvleba, isev Cven qvabSi movixarSebiT,<br />

SevaqebT qarTul mwerlobas, magram<br />

msofliosTvis is ucnobi darCeba.<br />

_ `saunjis~ avtorebidan Tu gegulebaT<br />

iseTebi, visi teqstebic ucxoel<br />

gamomcemlebs daainteresebs?<br />

_ ra Tqma unda, Targmnasa da qveynis<br />

gareT gatanas araerTi mxatvruli<br />

teqsti imsaxurebs. saerTaSoriso literaturul<br />

procesebSi CarTva TviT mwerlebisTvisac<br />

Zalian mniSvnelovania.


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

es saukeTeso motivaciaa meti SromisTvis,<br />

SemoqmedebiTi muSaobisTvis.<br />

CemTvis TiToeuli avtori gasafrTxilebelia,<br />

yvelas Tavisi mimarTuleba,<br />

sivrce, xelwera gaaCnia.<br />

konkretulad veravis davasaxeleb, imitom<br />

ki ara, rom viRacas guli etkineba,<br />

ubralod SeuZlebelia ama Tu im mweralze<br />

an wignze Tqva, rom is yvelas<br />

jobs. TiToeuls Tavisi Rirebuleba<br />

aqvs.<br />

_ Tqven sabavSvo mwerlebTanac<br />

aqtiurad TanamSromlobT. proeqti<br />

`biba~ amis dasturia.<br />

_ Cven originalur sabavSvo literaturas<br />

yvela asakobrivi kategoriisTvis<br />

gamovcemT. am mimarTulebiT<br />

marTlac Zalian bevrs vmuSaobT. xSirad<br />

msmenia sabavSvo mwerlisTvis rom<br />

ukiTxavT, seriozuls arafers wero?<br />

sabavSvo wigns naklebseriozul literaturad<br />

aRiqvamen. arada urTulesi<br />

samuSaoa.<br />

CvenTan bevri kargi wigni iwereba,<br />

amitom Sors ar mivdivarT, ucxoenovan<br />

literaturas ar vTargmniT. cxadia<br />

bavSvebisTvis ucxoeli avtorebis<br />

TxzulebaTa gacnobac aucilebeli da<br />

sasargebloa, magram amaze sxva gamomcemlobebi<br />

SesaniSnavad zrunaven. me ki<br />

minda Cvens Svilebs, qarTveli avtorebis<br />

dawerili saukeTeso Tanamedrove<br />

qarTuli sabavSvo zRaprebi,<br />

moTxrobebi, leqsebi mivawodo, axalaxali<br />

gmirebi gavacno, minda Cven<br />

saunjes vaziaro isini.<br />

_ `saunjis~ wigni Zalian STambe-<br />

Wdavi, gemovnebiT Sesrulebuli mxatvrobiTa<br />

da dizainiT aris gamor-<br />

Ceuli. vgulisxmob, rogorc sabavSvo,<br />

ase ufrosebisTvis gankuTvnil<br />

gamocemebs.<br />

_ wignebis garegnul mxareze, dizainze<br />

ori axalgazda, nika xvedeliZe da<br />

Tea akobia zrunaven. aseve vTanamSromlobT<br />

araerT qarTvel mxatvarTan,<br />

Tumca sabolood me virCev, romeli<br />

garekani, romeli ilustracia jobs. am<br />

mxriv sakmaod pretenziuli adamiani<br />

var da minda, raki vakeTebT, uzadod<br />

SevasruloT Cveni samuSao. sxvagvari<br />

damokidebuleba verc meqneba, radgan<br />

TiToeuli wigni SviliviTaa.<br />

_ Tqveni, rogorc gamomcemlis<br />

yuradRebis arealSi literaturuli<br />

kritikac moeqca. mxedvelobaSi maqvs<br />

jarji fxoveli<br />

rogorc calke gamocemebi, ise Jurnali<br />

`axali saunje~, romlis ZiriTadi<br />

mimarTuleba mgoni swored kritikuli<br />

werilebisa da recenziebis<br />

gamoqveynebaa.<br />

_ aqac yvelaferi finansebTan aris<br />

dakavSirebuli. saqme isaa, rom erTi<br />

wignis garda, nona kupreiSvilis `sityvis<br />

degustacias~ vgulisxmob, sxva<br />

araerTi naSromi minda gamovce. bevri<br />

saintereso literatori, kritikosi<br />

gvyavs. am dargis ganviTareba xom Tvi-<br />

Ton mwerlobisTvisaa aucilebeli.<br />

rac Seexeba `axal saunjes~, ukve sami<br />

nomeri gamoveciT, imedi gvaqvs kulturis<br />

saministros mxardaWeriT procesi<br />

ar Seferxdeba da CvenTan Tanam-<br />

Sromloba avtorebs Semdgomi muSaobisTvis<br />

garkveul stimuls, motivacias<br />

miscems. gvinda areali gavafarTovoT<br />

da xelovnebis TiTqmis yvela dargi<br />

movicvaT. rogorc iciT, Jurnalis<br />

redaqtori SoTa iaTaSvilia. sakiTxs<br />

erTnairad vuyurebT, survili gvaqvs<br />

mkiTxvels mxolod is ki ar mivawodoT,<br />

rasac miCveulia da sxva uamrav periodul<br />

gamocemaSi isedac miagnebs,<br />

aramed _ raRac axali sakiTxavi<br />

SevTavazoT, iseTi, romelsac gaiziarebs,<br />

an uaryofs, magram Rirebuli<br />

iqneba Tavisi teqstebiTa da konteqstebiT.<br />

_ wignis gamocemis procesi<br />

TqvenTan, rogorc vici, srulad xorcieldeba.<br />

_ diax, `saunje~ wignis mxolod<br />

kompiuteruli versiis momzadebas<br />

rodi gulisxmobs. xSir SemTxvevaSi<br />

teqstebis akrefiT viwyebT, gavivliT<br />

yvela sagamomcemlo etaps da wigns<br />

Cvensave stambaSi vbeWdavT. amis Semdeg<br />

saqmeSi gavrcelebis samsaxuri erTveba.<br />

marTalia Sesabamis saagentoebTan<br />

vTanamSromlobT, magram ZiriTadad,<br />

tiraJs Cven TviTon varigebT maRaziebSi.<br />

kviraSi orjer ki gamomcemlobis<br />

TanamSromeli daivlis maRaziebs, naxavs,<br />

sad ra gamocema aklia da Seavsebs<br />

mas axali egzemplarebiT. ase rom, mudmivad<br />

saqmis kurSi varT, Tu ra xdeba<br />

wignis samyaroSi. visurvebdi da gisurvebdiT,<br />

Tanamedrove qarTul literaturas<br />

sul ufro meti mkiTxveli da<br />

damfasebeli hyavdes.<br />

literaturuli gazeTi<br />

esaubra Tamar Juruli<br />

1. ras niSnavs<br />

TqvenTvis maCablis 13?<br />

2. rogor<br />

warmogidgeniaT<br />

mweralTa saxlis<br />

momavali?<br />

1. 80-ian wlebSi mwerlTa kavSirTan<br />

arsebul mTavar saredaqcio kolegia-<br />

Si vmuSaobdi. es dawesebuleba dadianis<br />

quCaze, gancalkevebiT mdebareobda.<br />

miuxedavad iq muSaobisa, mweralTa kav-<br />

Siris xSiri stumari arasdros vyofilvar.<br />

axla rom vfiqrob, es, cota<br />

ar iyos, ucnaurad meCveneba. Tumca<br />

raRac axsna amasac aqvs.<br />

mweralTa sasaxles Tavisi interieriT,<br />

verasdros aRviqvamdi Cveulebriv<br />

dawesebulebad. kargad vicodi,<br />

rom mwerlebi aq ara marto sadiskusiod,<br />

aramed TavianTi piradi<br />

sazrunavis gamoc dadiodnen, magram es<br />

faqtori seriozulad arasdros<br />

aRmiqvams. mweralTa sasaxle galaktionis<br />

da `cisferyanwelebis~ navsayudeli<br />

iyo, amitomac CemTvis yovelgvari<br />

utilitarizmis miRma idga, ganridebas<br />

krZalva maiZulebda. vicodi,<br />

es iyo sulierebis taZari, sadac 1937<br />

wels sisxliani drama gaTamaSda – paolo<br />

iaSvilma sanadiro TofiT moikla<br />

Tavi. gasrola mweralTa sasaxlis meore<br />

sarTulze maSin moxda, roca<br />

pirvelze morigi damTrgunveli sxdoma<br />

imarTeboda. taZris mdumarebaSi<br />

damangrevelma protestis xmam iWeqa. am<br />

gasrolam mTeli epoqa SeZra da sul<br />

mcire xniT gamoiyvana mwyobridan Zaladobrivi<br />

damsjeli meqanizmi.<br />

babua<strong>Cemi</strong>, sasoflo-sameurneo institutis<br />

reqtori andro buaCiZe iqve,<br />

maCablis 7-Si cxovrobda. is ocdaTvramet<br />

wels daapatimres (Tvi-<br />

Tonac ocdaTvrameti wlis profesori<br />

iyo). mcire xnis Semdeg daiWires misi<br />

meuRlec da ufrosi vaJiSvilic (14<br />

wlis ymawvili), mama<strong>Cemi</strong>s Zma. Cems warmodgenaSi<br />

es faqti – erTi ojaxis ganadgureba<br />

– mweralTa kavSirSi gaTamaSebul<br />

dramas da saerTod, mweral-<br />

Ta represiebs SeukavSirda, rac<br />

srulebiTac ar aris gasakviri.<br />

roca tician tabiZis leqsebs vkiTxulobdi,<br />

misi sicocxlis mZafr siyvarulTan<br />

Serwymuli tragizmi Cemze<br />

waruSlel STabeWdilebas tovebda.<br />

mweralTa kavSirs pirvelad studentobis<br />

wlebSi vewvie. im wlebidan<br />

erTi saRamo SemorCa Cems maxsovrobas.<br />

es iyo ganxilva oTar WilaZis romanisa<br />

`yovelman Cemman mpovnelman~. mTavari<br />

momxsenebeli guram asaTiani gaxldaT<br />

da man STagonebis iseTi cecxli<br />

daanTo, rom xalxmravali darbazi<br />

garinduli usmenda. es iyo boboqari,<br />

Rrma pirovnulobis niSniT aRbeWdili,<br />

uaRresad Tavisufali saubari ara marto<br />

konkretul nawarmoebze, aramed<br />

saerTod literaturaze. maxsovs, ma-<br />

Sin otia paWkoriam Tqva, oci welia mweralTa<br />

kavSirSi davdivar da aseTi<br />

amomwuravi moxseneba iSviaTad momismeniao.<br />

SeiZleba saxsenebladac ar Rirs,<br />

magram ukve oTxmocian wlebSi ramden-<br />

pozicia 13<br />

andro buaCiZe<br />

`literaturuli gazeTis~ anketa<br />

jerme mec momiwia mweralTa kavSirSi<br />

gamosvla. axlac xSirad vixseneb Cems<br />

dauviwyar megobar Tengiz pataraias.<br />

man germanulidan SesaniSnavad Targmna<br />

robert muzilis moTxrobebis wigni<br />

`sami qali~. am wignis ganxilva sasaxle-<br />

Si moewyo. Targmans Zalian TavSekavebulad<br />

aqebdnen, aqcenti ufro SeniSvnebze<br />

gakeTda. es albaT asec unda yofiliyo,<br />

magram SeniSvnebi maindamainc<br />

marTebuli ar momeCvena da oponentebs<br />

SevekamaTe. Tengizi Tavis TargmanSi<br />

qarTul dialeqtur leqsikas iyenebda,<br />

ramac misi oponentebis gaRizianeba<br />

gamoiwvia. dRemde vfiqrob, rom es dialeqturi<br />

sityvebi muzilis qarTul<br />

variantSi zedmiwevniT kargad aris<br />

morgebuli konteqsts da maSinac es<br />

ganvacxade...<br />

magondeba aseve erTi araCveulebrivi<br />

saRamo. guram ramiSvilis<br />

TaosnobiT, misi winasityvaobiT da komentarebiT<br />

moskovSi gamomcemloba<br />

`progresma~ vilhelm fon humboldtis<br />

Txzulebebis krebuli gamosca. es, ra<br />

Tqma unda, qarTveli mecnieris didi<br />

warmateba iyo. enis filosofiis darg-<br />

Si is sabWoTa kavSirSi Seudarebeli<br />

mkvlevari gaxldaT, sxvagvarad ruse-<br />

Ti gzas ar miscemda. mweralTa sasaxleSi<br />

am wignis ganxilvas uaRresad respeqtabeluri<br />

sazogadoeba daeswro.<br />

sityvebi warmoTqves filosofosebma<br />

niko WavWavaZem da Tamaz buaCiZem,<br />

isaubra TviTon guram ramiSvilmac da<br />

aSkara iyo erTi ram: mweralTa sasaxlis<br />

atmosferoSi filosofosebis<br />

saubars mZafri STagoneba axlda (albaT<br />

auditoria ganawyobda saamisod)<br />

da es Tavisufali baasi gamWvirvaled<br />

aCenda maTi miRwevebis dones. saRamo<br />

metad STambeWdavi gamodga, rac yvelam<br />

erTxmad aRiara...<br />

yovelive amas imitom vixseneb, rom<br />

aTiani da ociani wlebis mwerlebis da<br />

moazrovneebis garda (romelTac me<br />

ver moveswari) mweralTa sasaxles<br />

samocianelebic sZendnen Rrma mniSvnelobas.<br />

dRes yovelive es mxolod<br />

sanatrelia.<br />

2. rogorc vici, mweralTa saxlSi<br />

mravlad imarTeba literaturuli<br />

RonisZiebebi, rac Zalze kargia, magram<br />

<strong>Cemi</strong> azriT, mTavari mxolod organizeba<br />

ar aris. yvelaferi TviTon literatorTa<br />

momzadebis donem unda gansazRvros.<br />

mweralTa saxlma dResac da<br />

momavalSic nebismieri asakis yvela ni-<br />

Wier mweralsa da moazrovnes unda<br />

gauRos kari. aqcenti unda gakeTdes<br />

keTilmosurne kritikaze. mxolod seriozuli,<br />

miukerZoebeli kritika aRmofxvris<br />

im xarvezebs, ase rom SeimCneva<br />

Cven Tanamedrove literaturaSi.<br />

imedia, mweralTa saxli da misi sameurveo<br />

sabWo yovelive amas gaiTvaliswinebs.<br />

Znelia aq raime Tqva, yvelafers<br />

dro gvaCvenebs...


14 literaturuli gazeTi<br />

proza 2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

orsarTuliani saxli iyo. Cveulebrivi<br />

orsarTuliani saxli, romelsac<br />

moajirebi ar hqonda. Zveli xis<br />

kari WrialiT iReboda da Cabnelebul<br />

derefanSi da oTaxebSi Sediodi. oTaxebi<br />

erTmaneTSi gadioda. Ria fanjreb-<br />

Si TeTri, WuWyisgan Camuqebuli fardebi<br />

frialebda. ferebi mxolod axsovda<br />

im droidan, rodesac jer kidev xedavda.<br />

bevri feri daaviwyda, magram<br />

TeTri, Savi da mkveTri ferebi axsovda.<br />

rodesac ixsenebda an esizmreboda,<br />

am ferebs TiTqos Signidan vinme anaTebda.<br />

saxlSi xan visTan erTad iyo xan _<br />

visTan, zogjer Tavis ZmakacebTan er-<br />

Tad aRmoCndeboda iq, zogjer biZaSvilTan,<br />

zogjer Tavis SeyvarebulTan,<br />

xan viRac, sruliad ucxo tipebTan.<br />

erTxel kamilo senfuegosmac Semoiara<br />

kubidan Tu saiqiodan. Savi beretidan<br />

Tma CamoSloda, grZeli wveri<br />

hqonda da xelSi `Tompsonis~ avtomati<br />

eWira. jeims braunTan erTad movida.<br />

jeims brauni icinoda, icinoda, kvdeboda<br />

siciliT. Sav saxeze TeTri kbilebi<br />

ukrialebda. rodesac jeims brauni<br />

icinoda, misi simRera ‘It‘s a man‘s world~<br />

irTveboda. magrad uberavda. kamilo<br />

senfuegosi ar icinoda. magari naRvliani<br />

iyo. etyoba TviTmfrinavSi rom<br />

daiwva, imitom. erTi eg iyo, drodadro<br />

avtomats gadaidebda xolme mxarze da<br />

sevdianad iyureboda beretis qveSidan.<br />

iaraRi ki mainc xoSianad eWira, Cveneburad,<br />

gamarTulad da mariaJulad,<br />

rogorc samxreTel biWs da laTinoss<br />

Seefereba da ekadreba, magram sevda da<br />

naRveli mainc didi edga TvalebSi.<br />

Cveulebrivi saxli iyo, Cveulebrivi<br />

orsarTuliani saxli. TiTqos<br />

xo araferi, magram raRac mainc ver iyo<br />

rigze am saxlis garSemo. yovelTvis<br />

bneloda. yovelTvis, raRacnairi murtali,<br />

mrume bindi iyo Camowolili da<br />

gamudmebuli siCume. araferi, CamiCumic<br />

ki ar ismoda. TeTri WuWyiani<br />

fardebic ki sruliad uxmaurod frialebdnen<br />

Sav, ukun sibneleSi. imis miuxedavad,<br />

rom ganuwyvetliv frialebdnen,<br />

erTxelac ar gatylaSunebulan.<br />

Srialic ki ar ismoda.<br />

ara, arc satana, luciferi da belzebeli<br />

gamoCenila. arc erTxel. ukuneTis<br />

Tavads, qvesknelis meufes da<br />

dacemul angelozs vin Civis, azazelosac<br />

ki ar Semouvlia, koWlobiT<br />

ar amoClaxunebula kibeze da wiTuri<br />

Tavi ar Semouyvia karSi, rom saxlis<br />

binadarTaTvis Tavisi ganTqmuli<br />

yviTeli Roji eCvenebina. arc iaraRis<br />

xmarebis masterklasi Cautarebia, baliSis<br />

ukan amodebuli aguris SvidianiT.<br />

ara, arc erTxel. fui eSmaks da aruli<br />

kudianebs, magram xom ar mougoneb, magas<br />

raRa dabraleba unda, Tavisi hyofnis.<br />

ara, magram raRacnairi mZime saxli<br />

iyo. ramdenjerac daesizmra, imdenjerve<br />

iseTi SegrZneba hqonda, rom aq<br />

cxadSic namyofi iyo. rom iRviZebda,<br />

mere ixsenebda, marTla yofila Tu ara<br />

iq. xan romel saxls amsgavsebda, xan<br />

romels. Cveulebrivi saxli ki iyo, magram<br />

arc erTs hgavda. verc emsgavseboda,<br />

imitom, rom ararsebuli saxli<br />

iyo. yovel SemTxvevaSi, aq ar arsebobda.<br />

iq ki, sadac iyo, namdvilad idga<br />

Tavisi umoajiro qvis kibiT, SiferiT<br />

gadaxuruli, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebiT da afrialebuli TeTri, Wu-<br />

Wyiani fardebiT _ ukun, mrume, cud<br />

sibneleSi rom Srialebda.<br />

iRviZebda da mere didxans fiqrobda<br />

– ratom esizmreboda maincdamainc<br />

es saxli. erTi da igive adgili, situacia<br />

da adamianebi xSirad dasizmrebia,<br />

magram isini absoluturad realuri,<br />

cxadSic arsebuli adgilebi da adamianebi<br />

iyvnen. ixsenebda, sad SeiZleboda<br />

enaxa, rodis SeiZleba moxvedriliyo am<br />

saxlSi. wamis measedSi TiTqos afiqsirebda<br />

kidevac: `ai aq, am dros, ai es~...<br />

magram im wamsve qreboda yvelaferi,<br />

saxli Tavis adgilas brundeboda da<br />

kvlav damcinavi sicariele rCeboda.<br />

ixsenebda, wrialebda, itanjeboda.<br />

gamwarebuli cdilobda, zustad da<br />

detalurad aRedgina yvelaferi. cdilobda,<br />

miswvdenoda im dros, rodesac<br />

ukeTesad xedavda da jer kidev ar<br />

hqonda TvalebSi Camdgari es mtanjveli<br />

da mouSorebeli sibnele. lamis<br />

fizikurad miswvdenoda, orive xeliT<br />

epotineboda, magram vera, es SeuZlebeli<br />

iyo. imisTvis, rom Wkuaze ar Semcdariyo<br />

da ar gagiJebuliyo, erTaderTi<br />

gamosavali rCeboda, unda daejerebina,<br />

sabolood unda daerwmunebina<br />

Tavi, rom es saxli aq, dedamiwaze,<br />

ar idga. arsad arsebobda da mxolod<br />

iq iyo, sadac mas xedavda. iq, erTaderT<br />

adgilas, sadac mas kvlav SeeZlo,<br />

Tvalxiluli yofiliyo da daenaxa yvelaferi,<br />

TviT umciresi detalic ki,<br />

rasac aq verasdros axerxebda. maSinac<br />

beqa qurxuli<br />

galaquli, Savad gaprialebuli kubo<br />

TeTri, gaqaTqaTebuli, kargad, guldasmiT<br />

da sindisierad gauToebuli<br />

sudariT da marmaSebiani da furfuSelebiani,<br />

patara, TiTqos saTamaSo<br />

aseve TeTri baliSiT? kargi vardisferi<br />

iyos ha. . . ras gadaekidnen am saxls?<br />

Tu saxli gadaekida? Tu Tavad<br />

gadaekida im saxls? ra iyo es _<br />

gafrTxileba, muqara, Tu iqneb nugeSi<br />

iyo...<br />

ra <strong>Cemi</strong> fexebi unda gaigo kacma?!<br />

sizmari ganuwyvetliv brundeboda,<br />

TiTqos raRac periodulobiTac ki,<br />

rasac, ra Tqma unda, ver imaxsovrebda.<br />

SeiZleba raRac kanonzomierebac iyo<br />

amaSi, Tu drois da periodulobis ara,<br />

maSin sxva gacilebiT ufro idumali<br />

ramis. meordeboda da brundeboda,<br />

rogorc dedamiwa iwebebs drodadro<br />

ucxo kosmiur sxeuls, axlos mouSvebs,<br />

mere Sors gastyorcnis erTi 39 wliT,<br />

mere isev uaxlovdeba, mere 74 wliT<br />

moisvris, mere isev mere 150 wliT gahkravs<br />

sadRac, magram sabolood mainc<br />

ver iSorebs, ver icilebs, rogorc avstralieli<br />

aborigeni Tavis bumerangs,<br />

vidre bolos am beber dedamiwas sulel<br />

gograSi ar gaadens xolme eg raRac<br />

kosmiuri sxeulis rakvans, rom kinkrixodan<br />

karga did simaRleze bdRviri<br />

aadinos da magiTi mTavrdeba.<br />

an mTavrdeba, an _ ara. amboben, ege-<br />

Ti ram ukve momxdarao meqsikis yure-<br />

Si. iukatanis naxevarkunZulze. sxvaganac.<br />

mecnierebi amboben.<br />

ar sjeroda mecnierebis. kidev<br />

ufro metad ar sjeroda warsulis.<br />

iukatani ki ara, imasac ki veRar<br />

ijerebda, rom odesme xedavda. sinamdvileSi<br />

mxolod dRevandeli dRe arsesizmrad<br />

vnaxe<br />

vebze, yovelTvis sibnelis – rogorc<br />

yvelaze mtkice da saimedo safarvelis<br />

_ miRma rCeboda.<br />

ratom es saxli?.. Cveulebrivi<br />

SiferiT gadaxuruli orsarTuliani<br />

saxli, qvis umoajiro kibiT da erTmaneTSi<br />

gamavali, gaficxebuli oTaxebiT,<br />

TeTri WuWyiani afrialebuli<br />

fardebiT... da ratom iyo es saxli ase-<br />

Ti saSiSi? sad iyo Casafrebuli safrTxe?<br />

da Tu saSiSis da saxifaTos<br />

warmoCena undoda Tu undodaT, ratom<br />

saxli? yovelTvis saxli da ara sasaflao,<br />

mkvdrebi, morgi, mitovebuli<br />

eklesia, jojoxeTi, vulkani, miwisZvra,<br />

tornado, Stormi, meteori, kometa,<br />

asteroidi, an Tundac yvelaze<br />

Semzaravi, daxuruli sivrce, an kargi,<br />

bobda. awmyo. dRes. dRes ki ver xedavda.<br />

odnavadac, sinaTlis namcecsac ki.<br />

mxolod sizmarSi. amitom sizmris<br />

sjeroda da awmyosi. dRevandeli dRis.<br />

ufro sworad, dRevandeli Ramis, radgan<br />

sibneleSi dRec Ramea.<br />

absolutur sibneleSi dro Cerdeba<br />

da aRar iZvris. amitom sityvebi –<br />

warsuli, momavali _ ukve didi xania,<br />

mxolod gaurkveveli, lamazi, poeturi<br />

metafora da filosofiuri cneba<br />

iyo misTvis da meti araferi. mxolod<br />

dRevandel dRes, am diliT SeiZleba,<br />

axalgaRviZebuli xelebis cecebiT wamodge<br />

nela, frTxilad da nabij-nabij<br />

gaikvlio tualetisken gza.<br />

drodadro sruli SegrZneba hqonda,<br />

rom mokvda. mokvda da jojoxeTSi<br />

moxvda. saqme ki gacilebiT ufro uaresad<br />

iyo. nebismieri yofiTi ram _ sawolidan<br />

wamodgoma, kbilebis gaxexva,<br />

saWmlis Wama, wylis daleva _ warmoudgenel<br />

tanjvas ayenebda. fizikurad<br />

imdenad ara _ Tavisi saxlis<br />

yoveli kunWuli zepirad iswavla, xelis<br />

Sevlebac ki aRar sWirdeboda. yvela<br />

SegrZneba da refleqsi aTmagad<br />

hqonda gamZafrebuli. ara marto smena<br />

da ynosva, aramed kanis mgrZnobelobac<br />

ki. xumrobda kidec – mgoni, Tvalebi<br />

TiTebze gamomividao. nebismieri<br />

moZraoba da mdgomareoba awuxebda _<br />

sawolSi wola, saxlSi yofna, xmauri,<br />

siCume, quCaSi gasvla, adamianebi, martooba.<br />

sulieri tkivili fizikur<br />

tkivilSi gadadioda. cdilobda,<br />

raRac wesebi da reJimi SeemuSavebina,<br />

rom formaSi yofiliyo, garkveuli<br />

saqmeebiT da movaleobebiT mainc daecva<br />

Tavi sakuTari Tavisgan. cdilobda,<br />

raRacebi gaxareboda, Tundac is, rom<br />

diliT swrafad dgeboda sawolidan,<br />

akeTebda imas, rasac yoveli adamiani<br />

akeTebs, hqonda yofiTi sazrunavi, interesdeboda<br />

garemoTi, garSemomyofebiT,<br />

imiT, rac garSemo xdeboda. misi<br />

yoveli, didi Tu patara, saqme,<br />

sazrunavi Tu problema, yvela is<br />

Tviseba da Cveva, romelic am wlebSi<br />

gamoimuSava, arsebobisTvis brZola<br />

iyo. amas yvelaze ukeTesad Tavadve<br />

grZnobda. grZnobda, rom cnobierad<br />

Tu qvecnobierad am barikadebs Tavis<br />

saSvelad agebda da rom es yvelaferi,<br />

saboloo jamSi, mainc xelovnuri iyo<br />

Tundac imitom, rom bunebrivi barikadebi<br />

ar arsebobs. da uceb es yvelaferi<br />

saSinlad bezrdeboda da<br />

sikvdilamde ezareboda _ rom unda<br />

adge, Caicva, xel-piri daibano, Tavi<br />

moiwesrigo, isauzmo, gaiseirno. iyo am<br />

naZaladev yoveldRiurobaSi raRac<br />

saSinlad Seuracxmyofeli. gamwarebuli<br />

fiqrobda: `ara, aRar minda. davi-<br />

Rale, morCa, aRar minda es Tavis gadarCena<br />

da amisTvis raRacebis mogoneba,<br />

raRac idioturi Zalisxmeva, nebisyofa<br />

da egeTi sityvebis braxuni imisTvis,<br />

rom kidev ori dRe visunTqo. rodemde<br />

unda vebRauWo _ danis piriviT alesili<br />

cxovrebis kedelze TiTebis da<br />

frCxilebis dasisxlianebamde? aRar<br />

minda, morCa. mere iwyeboda `sulieri<br />

Zliereba~ _ `Zlieri~, `susti~... aTasi<br />

erTmaneTze ufro uazro da suleluri<br />

magaliTis moyvana. `ee, wadi Tqveni bi-<br />

Turi dedac!.. aRar minda! davamTavre!<br />

wavage! morCa!..~<br />

da iwva mere mTeli dRe gaunZrevlad<br />

da am dros uCndeboda yvelaze<br />

saSineli, murtali kiTxva: `ras niSnavs<br />

es gadarCena? ratom ibrZvis kacobrioba,<br />

adam da evadan moyolebuli, yvela<br />

_ usinaTlo, Tvalxiluli, munji,<br />

ybedi, Wkviani, suleli, loginad Cavardnili<br />

Tu fexmardi _ Tavis gadasar-<br />

Cenad da ratom unda gadairCino Tavi?<br />

ratom unda ibrZolo, ifiqro, iomo,<br />

izruno, idardo, aSeno, aCino, akeTo,<br />

angrio, waago, Seqmna amisTvis da ra?..<br />

da iqneb swored amisTvis Seqmna da iwama<br />

adamianma RmerTi, iseve, rogorc<br />

RmerTma adamiani, Tavis gadasarCenad?~<br />

iwva mere, aRar dgeboda. camde marki,<br />

rodesac jer kidev xedavda.<br />

oTaxebs, romlebic erTmaneTSi gadioda,<br />

xis ficruli iataki hqonda. is<br />

odesRac wiTlad SeeRebaT da axla yavisferi<br />

dasdeboda. kedlebi ucnaurad<br />

gamomSrali, xmeli, TiTqos cxeli da<br />

mxurvalec ki iyo. amis miuxedavad,<br />

WerTan, oTxive kuTxeSi, nestis nakvalevi,<br />

didi, ucnauri formis, mixveulmoxveuli<br />

laqebi Canda, romlebic,<br />

kedlebis da Weris simxurvalisgan gamomxmari<br />

da alag-alag daxsnili,<br />

dabzaruli iyo.<br />

bnel ezoSi Savi xeebi ilandebodnen.<br />

mezoblad mdgari saxlebic Candnen,<br />

magram saxlebi xSirad icvlidnen<br />

adgils. xan sad idgnen, xan _ sad. metic,<br />

drodadro saerTod qrebodnen da<br />

mere isev Cndebodnen, rogorc moeprianebodaT,<br />

an imas rogorc moundeboda,<br />

vinc aqaurobas ganagebda. saxlebi,<br />

TviTon es saxli, mxurvale kedlebi,<br />

ukuni sibnele, umoajiro kibe, fanjaraSi<br />

gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />

fardebi, kuTxeebSi dalaqavebuli,<br />

laqebiT ucnaurad moxazuli, rukebiT<br />

moxatuli Weri, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebi an Tavis nebaze iyvnen da Tvi-<br />

Ton rasac undodaT, imas akeTebdnen,<br />

imas maspinZlobdnen, imaT aCendnen da<br />

aqrobdnen an aqaurobas sxva marTavda<br />

an sxvebi marTavdnen, an, an...<br />

sinamdvileSi ra xdeboda _ vin?<br />

erTi Tu ramdenime? Tu arcerTi? Tu<br />

aravin? _ am kiTxvebze pasuxi, imis miuxedavad,<br />

rom sizmari yovelTvis<br />

jiutad meordeboda, Tavisi saxliT da<br />

misi droebiT binadrebiT, gamqrali da<br />

isev saidanRac aRmocenebuli samezoblo<br />

kar-midamoebiT, sibneliT, Savi,<br />

Savtotebiani xeebiT da saSiSi idumalebiT,<br />

arasodes Canda. pasuxi kiTx-


2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

Tali iyo. iwva, cdilobda, daeZina,<br />

ZilSic ki eSinoda gaRviZebis. naxulobda<br />

sizmrebs, eloda orsarTulian,<br />

SiferiT gadaxurul saxls, magram saxli<br />

yovelTvis moulodnelad modioda,<br />

rodesac Tavad miiCnevda saWirod<br />

maSin. an sulac SemTxveviT. misi neba<br />

iyo.<br />

iwva da itanjeboda. da is, rom camde<br />

marTali iyo, odnavac ver exmareboda.<br />

ratomRac umoqmedoba mainc<br />

gacilebiT ufro mtanjveli iyo, vidre<br />

is naZaladevi, mtkivneuli da uazro,<br />

yoveldRiuri, yofiTi sazarunavi. bolosdabolos,<br />

rodesac urCxuli<br />

mogdevs, nebismier SemTxvevaSi, sjobs,<br />

gaiqce, sadamdec gaeqcevi, vidre ase<br />

uZravad daxvde, felamuSis naWeriviT.<br />

cota xans kidev eloda saxls. icoda,<br />

rom tyuilad eloda, magram iwva<br />

da eloda. am bolo dros ukve ise eloda<br />

sizmris saxlSi wasvlas, rogorc<br />

saxelmwifo samsaxuriT gadaRlili<br />

moqalaqe eSureba xolme zafxulSi Svebulebis<br />

aRebas da agarakze asvlas<br />

dasasveneblad da sulis mosaTqmelad.<br />

da ara mxolod imitom, rom iq Tvali<br />

exileboda da yvelafers xedavda,<br />

arc imitom, rom cudi saxli iyo, saSi-<br />

Si da yovel wams SeiZleboda, rame momxdariyo.<br />

roca rame xdeba, Tundac<br />

saSiSi da saSineli, TviT amis molodinic<br />

ki gacilebiT ukeTesia, vidre<br />

rodesac araferi xdeba da am afTariviT<br />

pirdaRebuli araraobis winaSe<br />

dgaxar, xelebCamoyrili da ganiaraRebuli.<br />

mTavari is iyo, rom grZnobda,<br />

im saxlSi raRac xdeboda, raRac<br />

Zalian saintereso da erT mSvenier da<br />

saSinel Rames yvelaferi gacxaddeboda,<br />

an mTavari maspinZlebi daxvdebodnen,<br />

an piriqiT _ stumrad movidodnen<br />

an Tavad saxli etyoda da aCvenebda<br />

rames... rame iseTs _ mTavars!<br />

aba, ase tyuilad saxlebi sizmrebSi<br />

ar daiarebian. eg zustad icoda. SemTxveviT<br />

SeiZleba erTxel Semoxetebuliyo,<br />

orjer... mere ukve Saria. da<br />

swored es Sari iyo, rasac eloda da<br />

rac aZlebinebda. xvdeboda, rom iq<br />

raRac iseTi xdeboda, mniSvnelovani.<br />

an iqneb samudamod dasaxlebuliyo<br />

kidec am saxlSi. vin icis, sinamdvile-<br />

Si sad aris sizmari? aq Tu iq? vin daadgens?<br />

cxadi mainc iq aris, sadac xedav...<br />

mainc Zalian uWirda. adgoma yvelaze<br />

ufro metad, mere nel-nela, nel-nela<br />

imarTeboda, magram pirveli nabiji<br />

mainc saSineleba iyo. yvelaze mtanjveli<br />

da mtkivneuli, rogorc alesil<br />

samarTebelze gaiaro fexSiSvelma.<br />

sakuTari gamocdilebiT icoda,<br />

rom sjobda, wamomdgariyo, rogorme<br />

gaeZlo da Tu saxlidan gaRwevis Zalac<br />

eyofoda, mTlad ukeTesi, imitom, rom<br />

Tu sawolSi darCeboda, dRis bolomde<br />

garekavda da mere, mborgavi, ofl-<br />

Si gaxviTquli da nervebdawyvetili<br />

erTaderT nugeSad Zils, rogorc<br />

sikvdils, ise daelodeboda...<br />

wyali gadaivlo da SedarebiT ukeT<br />

igrZno Tavi, misTvis winaswar gamzadebuli<br />

TeTreuli da tansacmeli naxa<br />

da Caicva. verasodes itanda usufTaod<br />

da ugemovnod Cacmul adamianebs. Cacma<br />

magrad uyvarda, gansakuTrebiT fexsacmelebis.<br />

axlac ki xelis TiTebiT<br />

amowmebda fexsacmels da TiTqmis arasdros<br />

cdeboda. Savi saTvale gaikeTa.<br />

xeljoxi aiRo da saxlSive gaSala.<br />

Zalian kargi xeljoxi iyo, lamazi, mokle<br />

da Zalian kargi. rom gaSlidi, or<br />

metrze iSleboda, rac gamocdili da<br />

usinaTlobas miCveuli adamianisTvis<br />

sruliad sakmarisi iyo. erTaderTi,<br />

rasac ver Seegua, xeljoxis monotonuri<br />

da gulisgamawvrilebeli kakuni<br />

iyo. iseTi SegrZneba hqonda, TiTqos<br />

pirdapir mis nervebze ukravdnen da<br />

Tavidan lamis Rriali daiwyo. mere<br />

TandaTan mieCvia. isic daamxeca, rom<br />

joxi trotuaridan, asfaltidan an miwidan<br />

odnav maRla daeWira da mxolod<br />

drodadro moesinja win sivrce...<br />

es xeljoxi da kakuni bavSvobisas<br />

wakiTxul `ganZis kunZuls~ axsenebda,<br />

beberi brma mekobre piu, dametkil baraTs<br />

rom miutans Tavis kapitan bili<br />

bonss da is kidev daRunuli mezRvauruli<br />

kortikiT gamouxteba, magram<br />

moqnevis dros sastumros abras wamosdebs<br />

da beberi oxeri piu gadarCeba,<br />

gaaswrebs.<br />

eRimeboda, magram es mogoneba mainc<br />

didxans ver mihyveboda, ver arTobda.<br />

‘ras vifiqrebdi, rom bavSvobaSi mec<br />

beberi mekobre piusaviT vivlidi, Tan<br />

ise, rom dametkil baraTsac aravin gamatanda<br />

bili bonsTan – Seni kapitnoba<br />

damTavrdao. aravin icis, win ra elodeba<br />

da verc verasdros gaigebs, sicocxlec<br />

xom swored magiT mTavrdeba,<br />

SeucnobelSi wasvliT, saidanac jer<br />

ambavi aravis moutania da arc Sen ici,<br />

win ra gelis – gansawmendeli, sazvereebi,<br />

angelozebi, eSmakebi, kupris<br />

mdinare, sadac mxolod erTi bewvis<br />

xidia, Tu kargad moiqcevi da bevr<br />

sikeTes Caiden, Seni suli gamsubuqdeba<br />

da gaxval kupris mdinareze, Tu<br />

codvebiT xar damZimebuli, Cavardebi.<br />

saSineli, aduRebuli, kupris mdinare,<br />

romelic Tavis Sav-wiTeli cecxlisgan<br />

daxeTqil talRebs moagorebs da ubedur<br />

codvilebs abrunebs Tavis almodebuli<br />

zvirTebiT. kupris mdinaris<br />

mTeli kalapoti codvilebis moTqmagodebiT<br />

aris azrilebuli...<br />

kupris mdinare da zed bewvis xidi.<br />

ra sikeTe unda gqondes egeTi Cadenili,<br />

bewvis xidma rom gagiZlos? an kidev<br />

kupris mdinareze da bewvis xidze gacilebiT<br />

uaresi. araferi rom dagxvdes.<br />

sicariele. Savi, bneli sicariele, zustad<br />

iseTive, saidanac moxvedi... xo<br />

egreve mogenatreba bewvis xidi...<br />

`aravin icis, win ra elodeba~...<br />

amaze yovelTvis Tavisi Svilis<br />

naTqvami axsendeboda, romelic axla<br />

stokholmSi swavlobs da Zalian didi<br />

xania, ar unaxavs.<br />

maSin ki Svidi wlis gamxdari, awowili<br />

biWi iyo. raRac magari saTamaSo<br />

moutana. biWma Zalian gaixara, magram<br />

mere moiwyina da Tqva: `kacs roca raime<br />

sasixarulo SeemTxva, unda gauxardes,<br />

Torem vin icis, win ra saxifaTo ambebi<br />

moelodebao~...<br />

saxlidan gasvlisas kars arasdros<br />

ketavda. saSineleba iyo xelis cecebiT<br />

gasaRebis saketSi mortyma. axlac<br />

ubralod gamoixura rkinis TeTri<br />

kari da kibeze daeSva. aq ki uwevda xeljoxis<br />

kakuni. misi saxlis kibe iyo, zepirad<br />

icoda, magram mainc didi sifrTxile<br />

sWirdeboda. erTi-orjer mainc<br />

wamohkravda xolme fexs, an Caucdeboda<br />

veragulad Catexil safexurze. yvelaze<br />

metad am dros mezoblebTan Sexvedras<br />

ver itanda, gamoqandebodnen,<br />

amosdebdnen idayvSi xels da dafacurdebodnen.<br />

sikeTiT mosdiodaT, aba, ra,<br />

magram mainc Zalian Zneli iyo.<br />

Sua gazafxuli idga, aprili.<br />

rogorc iqna, daTba. ezos bavSvebis<br />

yiJina iklebda: `dedaa, xuTTeTriani<br />

Camomigde, dedaaa!.. pasi, ei, pasi Zmurad,<br />

au, Sen vina xar raaa!.. mama, ar<br />

literaturuli gazeTi<br />

hqondaaaaT!.. gool!.. SeiZleba, kidev<br />

viyido nayiniii! ar iyo goliii... araa!<br />

yeli gagicivdebaa! mTeli zamTari iweqi!<br />

ra ar iyo biWooo!.. dedaaa!..<br />

uceb Tavbru daexva. xmebi, gazafxulis<br />

suni, mze, romelsac mTeli sxeuliT<br />

grZnobda da isrutavda. igrZno,<br />

mTvraliviT rogor aeria fexi. saukune<br />

iyo, aRar daulevia, ukve didi xnis<br />

daviwyebuli hqonda simTvralis SegrZneba<br />

da axla yvelaferi datrialda.<br />

welSi gaimarTa, Tavi aswia da odnav<br />

fexareuli sakaifo rweva-rweviT wavida,<br />

rogorc adre Tavis biWobaSi dadioda,<br />

RviniT mTvrali...<br />

manqanis muxruWis Wriali gaisma!<br />

_ gadadi ra droze, to!<br />

_ wadi erTi, Seni dedac!..<br />

_ raa?..<br />

_ ver gaige? gagimeoro? _ Savi<br />

saTvale Seabruna iqiT, saidanac xma<br />

modioda.<br />

mZRolma mxolod axlaRa SeamCnia<br />

da xmis amouReblad daZra manqana.<br />

midioda welSi gamarTuli, Tavaweuli<br />

da fexareuli _ Savi saTvaliT da<br />

xelSi TeTri, lamazi xeljoxiT. eklesiis<br />

WiSkari mowyalebis saTxovnelad<br />

gamosuli adamianebis xmiT<br />

icno, mixvda, rom movida. pirjvari gadaiwera.<br />

jibidan specialurad maT-<br />

Tvis Senaxuli blomad TeTri fuli amoiRo<br />

da gaSlili xelisguliT gauwoda.<br />

_ Tqven TiTon aiReT, visac ramdeni<br />

gindaT da gWirdebaT.<br />

da rodesac igrZno, rom ukanaskneli<br />

xurdac aiRes misi xelisgulidan,<br />

xmebs, romlebic madlobas uxdidnen da<br />

locavdnen, calybad, keTilad gauRima<br />

da TeTri xeljoxis kakuniT ganagr-<br />

Zo gza.<br />

beberi mekobre piusaviT...<br />

orsarTuliani Cveulebrivi saxli<br />

ki iq idga, sadac idga _ qvis kibiT,<br />

umoajirod, SiferiT gadaxuruli, xis<br />

wiTlad SeRebili da axla gayavisferebuli<br />

iatakiT, erTmaneTSi gamavali<br />

oTaxebiT, gamSrali, gaxurebuli<br />

kedlebiT da <strong>fanjrebidan</strong> Sav, murtal<br />

sibneleSi gafrialebuli TeTri, WuWyiani<br />

fardebiT.<br />

fanjarasTan ki TviTon idga jibeSi<br />

xelebCawyobili da uyurebda manqanebis<br />

zrialSi, erTmaneTSi areul, gamwarebul<br />

da gadareul xalxSi, gamonabolqvis<br />

suniT da buRiT amomxrCval<br />

quCaSi mimaval sakuTar Tavs. rogor<br />

miirweoda welgamarTuli da Tavaweuli,<br />

Savi saTvaliT da xelSi TeTri xeljoxiT.<br />

rogor miikvlevda amden ucnob<br />

da ucnaur xalxSi gzas ise, rom veravis<br />

da verafers xedavda.<br />

fanjarasTan idga, jibeSi xelebCawyobili,<br />

uyurebda da eloda.<br />

e, marTla, netavi mag orsarTuliani<br />

saxlis pirvel sarTulze ra xdeba? jer<br />

iq aravin Casula. arc erTxel. da arc<br />

TviTon gamoCenila...<br />

Canawerebi 15<br />

giorgi lobJaniZe<br />

<strong>Cemi</strong><br />

<strong>fanjrebidan</strong><br />

dasasruli<br />

erTi kia, muclidanve raRac saswauliT<br />

gadavrCenilvar da amasTanave amcdenia<br />

ori uxerxuli saxeli _ serafioni,<br />

deda<strong>Cemi</strong>s mamisa, da ufro ki,<br />

erasti, mama<strong>Cemi</strong>s mamisa, romlis darqmevasac,<br />

rom ara wminda giorgis neba,<br />

Turme seriozulad mipirebdnen.<br />

irmas ki Cems mexsierebaSi ukavSirdeba<br />

kidev erTi mistikuri ambavi,<br />

romelic rakiRa olika qadagis ambebisagan<br />

gansxvavebiT, SesaniSnavad maxsovs,<br />

Cemze dRemde pirvandeli sicxadiT<br />

moqmedebs.<br />

raxan maSin me skolaSi jer ar davdiodi,<br />

ese igi, irma iyo daaxloebiT<br />

meSvide klasSi, ucnauri xilvebi rom<br />

daewyo. jer Tavidan mSoblebs ar umxelda,<br />

mere ki, roca Tavsdatexilma<br />

ucnaurobam Zalian Seawuxa, ra Tqma<br />

unda, dedas uTxra, rom saRamoobiT an<br />

gamTeniisas, viRac SavebSi Cacmuli<br />

kaci ecxadeboda da davalebebs aZlevda.<br />

deda<strong>Cemi</strong> morwmune iyo, magram<br />

Tavidan, etyoba, es yvelaferi irmas<br />

fantazias miawera. droTa ganmavloba-<br />

Si ki Cems das seriozuli SiSi rom Seni-<br />

Sna, daujeres, dasves da yvelaferi<br />

moayoles.<br />

irmam Tqva, rom maRali, wamosasxam-<br />

Si gaxveuli ucnobi kaci yvelasagan<br />

uCumrad modis da aSinebs.<br />

atyda erTi aliaqoTi. jer egonaT,<br />

viRac Cveni sofleli avazaki aSinebda.<br />

daudarajdnen, magram veraferi rom<br />

ver gaawyves, daiwyes eqimbaSebsa da<br />

mkiTxavebSi, ufro sworad, mlocvelebSi<br />

siaruli.<br />

Sors wasvla ar dasWirvebiaT. maSin<br />

jer kidev cocxali iyo mama<strong>Cemi</strong>s deda,<br />

olika babo, romelmac uebari Selocva<br />

icoda.<br />

hoda, daawvines es irma da olika<br />

babom koWobi gadmoabruna.<br />

vinc ar icis, ra aris koWobis gadmobruneba,<br />

imisTvis albaT saintereso<br />

iqneba am ritualis sagangebo aRwera:<br />

Sepyrobils an SeSinebuls mlocveli<br />

taxtze daawvens, gulze an TavTan<br />

wyliT savse xis varcls daadebs da<br />

gareSemo Semovlas iwyebs. Tan WinWars<br />

scems wyals da ferad-ferad magiur<br />

Selocvas butbutebs.<br />

ar vici, WinWris cemiT Tu ar vici,<br />

Selocvis ZaliT, civi wyali TandaTan<br />

xurdeba, duRils iwyebs da haerSi<br />

orTqlad ifanteba. <strong>Cemi</strong> TvaliT rom<br />

ar mqondes nanaxi, ver davijerebdi,<br />

magram swored ase moxda maSin da am ambavma<br />

Cemze Semaryevlad imoqmeda. mTeli<br />

varcli wyali erT saaTSi aorTqlda.<br />

babos saxlidan wamosulebs eWvi<br />

aRar gvepareboda, rom irma srulebiT<br />

ganikurna da is `stumaric~ marTla<br />

kargaxans ar gamoCenila, sanam erT<br />

dResac diliT samzareulodan irmas<br />

ganwiruli Rriali ar Semogvesma.<br />

samzareulo ezoSi gvedga. saxlidan<br />

saswrafod CavcvivdiT qvemoT da<br />

samzareuloSi irma davinaxeT, romelic<br />

idga da dafeTebuli Tvalebs atrialebda,<br />

xelSi ki raRac Savi naWeri<br />

eWira. mere hyveboda: isev movida is<br />

kaci, me Tavidan Zalian SemeSinda, magram<br />

Zala movikrife da saxidan naWeri<br />

Camovglije, rom damenaxa. is ki uecrad<br />

gaqra da xelSi es Savi naWeri Semomr-<br />

Cao.<br />

is naWeri babo<strong>Cemi</strong>s rCeviTa da<br />

locviT dawves da Cems das imis mere<br />

frCxilic aRar wamostkenia. xalisiani,<br />

CaxCaxa, cxovrebisa da siyvarulis<br />

ndobiT aRsavse adamiani dadga, romelmac<br />

swored am ndobisa da siyvarulis<br />

gamo imdeni ram gadaitana xorcSesxmuli<br />

adamianebisagan mere, rom albaT<br />

ymawvilobis droindeli xilvebi imas-<br />

Tan SedarebiT axla aRarafrad eCveneba.


16 proza<br />

literaturuli gazeTi<br />

erTi patara qalaqis erTi patara<br />

ubnis erT patara quCaze erTi patara<br />

skola idga. es skola sxvebisgan<br />

TiTqos arafriT gamoirCeoda, magram<br />

mainc raRaciT gansxvavdeboda da am<br />

gansxvavebulobas is qmnida, rom didi<br />

da Zalian lamazi iyo. ho, kidev erTi<br />

da, iqneb, mTavari ram – am saswavlo<br />

dawesebulebas hyavda metad saintereso,<br />

Tavisufali da kreatiuli<br />

direqtori, romelic mudam cdilobda,<br />

yoveli dRe gaeferadebina moswavleebisaTvis<br />

da arcerTi hgvaneboda<br />

meores, sZulda Stampebi da dogmebi da<br />

arasodes yofila spartanuli da avtoritaruli<br />

aRzrdis meTodebis momxre.<br />

amitomac, yvelas gansakuTrebulad<br />

uyvarda, aravis eSinoda misi, Tumca,<br />

yvela mowiwebiTa da pativiscemiT<br />

epyroboda.<br />

erTxel, bavSvebis daJinebuli TxovniT,<br />

batonma m.n-m gadawyvita, Ti-<br />

Toeuli maswavleblisTvis gansakuTrebuli<br />

davaleba mieca. maT sakuTar<br />

saganSi morigi gakveTilis axsnis<br />

magivrad, unda gaecaT pasuxi kiTxvaze:<br />

ra aris siyvaruli, da saerTod,<br />

arsebobs Tu ara igi?<br />

gakveTilebi, bunebrivia, maRal<br />

klasebSi Catarda. pirveli, visac am<br />

dilemis gadawyveta xvda wilad,<br />

geografiis maswavlebeli iyo.<br />

_ guliko masw, Tqveni azriT, arsebobs<br />

siyvaruli, romelic mTeli cxovreba<br />

Zlebs? – SeekiTxa klasis yvelaze<br />

gabeduli da aqtiuri moswavle.<br />

_ namdvilad, Cemo kargo. siyvaruli<br />

es iseTi ram aris, romelsac arc<br />

grZedi gaaCnia da arc ganedi, arc temperaturas<br />

eqvemdebareba, arc havas da<br />

arc nacionalobas. mokled, sxvaa siyvarulis<br />

geografia da mas sazRvrebi<br />

ar gaaCnia. mas ki, rasac sivrce ar zRudavs,<br />

verc dro Semofarglavs da mudam<br />

iarsebebs, ise, rogorc Tavad dedamiwa<br />

da samyaro. miuxedavad imisa, rom<br />

cxovrebaSi bevri dabrkolebaa, me<br />

mjera, rom namdvili siyvaruli wlebs<br />

gauZlebs da mainc gadarCeba. manam, sanam<br />

es ori adamiani, rogorc erTi mTeli,<br />

am qveyanaze daiareba, dae, Tqvenc<br />

gepovoT is Tqveni meore polusi!<br />

Semdegi bavSvebTan fizikis pedagogi<br />

Sevida.<br />

_ Tamriko masw, mainc ra aris siyvaruli?<br />

– ikiTxa giom didi interesiT.<br />

_ am amocanas mTeli msoflios<br />

mecnierebi eWidebian, Cemo Zvirfasebo,<br />

da mainc ver amoxsnes. es, albaT, ufro<br />

metafizikaa, vidre fizika, ufro zustad<br />

rom vTqvaT, raRac aramaterialuri,<br />

sulieri da amaRlebuli. amitomacaa,<br />

rom siyvaruls ver xedaven,<br />

aramed ganicdian.<br />

_ da Tqven bednieri xarT? gangicdiaT<br />

aseTi ram?<br />

_ bedniereba fardobiTia, magram<br />

vfiqrob, siyvaruli Tu namdvilia, yvelasTan<br />

erTnairad modis. iq ukve aRar<br />

ismeba kiTxva – miyvars Tu ara? siyvaruls<br />

ar axasiaTebs eWvebi, ici, rom<br />

is erTaderTia da mxolod masTan ginda<br />

icxovro da sxvasTan aravisTan.<br />

albaT, SemekamaTebiT – aki ar ariso<br />

konkretuli? ucnauria, ara? magram es<br />

metafizikuri gancdebi erT konkretul<br />

fizikasTan mimarTebaSi gveufleba<br />

da albaT, amitomac aris, rom mxolod<br />

im adamianTan gvsurs, gaviziaroT<br />

es RvTaebrivi grZnoba da ara sxva<br />

romelimesTan.<br />

axla jeri qimiis maswavlebelze<br />

midga.<br />

_ rogorc vici, axla unda damisvaT<br />

kiTxva, arsebobs Tu ara siyvaruli.<br />

me mecnieri var da Tu amas wminda<br />

pragmatuli kuTxiT mivudgebiT, ar<br />

arsebobs, vinaidan Cven yvelafers<br />

cdisa da dakvirvebis Sedegad vadgenT<br />

da ase ki aSkaraa, rom iseTi saxis niv-<br />

Tiereba, rogoricaa siyvaruli,<br />

bunebaSi ar moipoveba. magram, raoden<br />

ubadruki, Raribi da sworxazovani<br />

iqneboda adamiani, mas rom mxolod xiluli<br />

swamdes. marTalia, is mendeleevis<br />

tabulaze ar moiZeveba, magram mere<br />

ra? Tqven ggoniaT, me CarCoSi Casmuli<br />

mecnieri var? ara, dRes unda davar-<br />

Rvio Tqveni stereotipi. rogor, es sabWoTa<br />

dro rodia, roca nebismieri<br />

rwmena codva iyo. diaxac, arsebobs samyaro,<br />

romelsac TvaliT ver aRviqvamT,<br />

magram SevigrZnobT. aba, komunistebisTvis<br />

rom dagejerebinaT, arc RmerTi<br />

iyo da arc sicocxle sikvdilis mere.<br />

mTavari iyo, `mogeWama~ es cxovreba,<br />

mogeswro da ukacravad da SegeTqvlifa.<br />

kacs yvelafris ufleba hqonda, qr-<br />

Tami Cveulebrivi ram iyo, erTi sityviT,<br />

uRmerToba sufevda. diax, bavSvebo,<br />

arsebobs siyvaruli da mas xSirad,<br />

gagecinebaT da, qimiasac ki<br />

adareben – erTmaneTis mimarT qimia<br />

gauCndaTo. es aris is nivTiereba,<br />

literaturuli gazeTi<br />

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro<br />

saqarTvelos mweralTa saxli<br />

maka lomaZe<br />

arc ise zRapruli ambavi<br />

iwereba da amitomac, aravis aqvs aravis<br />

gakicxvis ufleba. siyvarulis saxeliT<br />

yvelaferi gamarTlebulia. es grZnoba<br />

kacobriobis istoriis asakisaa, arqaulia,<br />

ar eqvemdebareba arc modas,<br />

arc epoqas da arc qveyanas – is marad<br />

iyo da iqneba, ukvdavia, rogorc Tavad<br />

RmerTi.<br />

mere biologiis rigi dadga.<br />

_ cico masw, ra aris siyvaruli?<br />

_ raki aseTi poeturi Tema gvaqvs<br />

dRes, mec poetur xasiaTze davdeqi.<br />

siyvaruli maraduWknobi yvavilia. mas<br />

ar sWirdeba gansakuTrebuli niadagi<br />

da wyali, is mainc aRmocendeba xolme.<br />

da es imitom, rom siyvaruli gulebSi<br />

aRmocendeba, msgavsi guli msgavss<br />

mieltvis, monaTesave sulebi arian da<br />

amitom. dabadebis mere ki gafrTxileba<br />

namdvilad unda, rom msaxvralma<br />

qarma ar waiRos.<br />

Semedeg jeri maTematikaze midga.<br />

_mainc, ra aris, leila masw, siyvaruli?<br />

an arsebobs ki is?<br />

_ namdvilad arsebobs, Cemo kargeromelic<br />

aRmoCenili ar aris, magram<br />

romelsac vercerTi oqro da spilenZi<br />

ver Seedreba – is yvela Zvirfas qvasa<br />

da metalze uZvirfasesia, metic – Seufasebeli.<br />

bavSvebi kmayofilni darCnen am axsniT.<br />

bevri kiTxva gauCndaT, Tumca<br />

araferi ukiTxavT. gansakuTrebiT<br />

gogonebs moewonaT es `Seufasebeli~,<br />

romantizmma erTi-orad ielva da saamod<br />

aucimcimdaT loyebi, SeefaklaT<br />

atmis yvavilisferi Rawvebi Tavad<br />

yvavilebs.<br />

axla istoriis maswavleblis jeri<br />

mosuliyo.<br />

_ dRes, albaT iciT, Zalian saintereso<br />

Temaze vsaubrobT da es yvela<br />

bavSvs gansakuTrebiT gvaxarebs. Tqven<br />

ras gvetyviT, miSa masw? – veRar moiTmina<br />

Tikom, romelsac es sagani gansakuTrebulad<br />

uyvarda.<br />

_ siyvaruls imdeni istoria aqvs,<br />

ramdenic wyvilia da ramdenic adamiania.<br />

siyvarulis istoria RvTis mier<br />

eZRvneba yvela abiturients<br />

bo. Cven, marTalia, logikuri xalxi<br />

varT da maTematika zusti mecnierebaa,<br />

magram ara mgonia, es siyvarulSi gviSlides<br />

xels. mTavaria, Tqveni cifrebisadmi<br />

siyvaruli merkantilur sixarbed<br />

ar iqces da fuli ar gaxdes<br />

TqvenTvis mTavari cxovrebaSi. siyvaruli<br />

naklebad emorCileba<br />

logikaso, albaT, gikvirT es ara?<br />

roca Semiyvarda, kargad mivxvdi amas<br />

mec ki – maTematikosi qali. Tumc, me<br />

mainc mogiwodebT, ar iCqaroT, radgan<br />

bolomde gonisgan daclili siyvaruli<br />

didxans ar Zlebs. Tu naz grZnobas<br />

gonierebac erTvis, is gacilebiT xangrZlivad<br />

icocxlebs. siyvaruli ise-<br />

Ti ramaa, rasac ver Seexebi da yvelaferi<br />

xelSeuxebeli ki RmerTis Tanaziaria.<br />

namdvil siyvaruls gisurvebT,<br />

Cemo patara megobrebo.<br />

astromoniis jeric movida.<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalisti Tamar Juruli<br />

2 agvisto - 5 seqtemberi 2013<br />

_ o, es marTlac astronomiuli<br />

grZnobaa, yvelaze didi grZnoba, rac<br />

arsebobs. siyvarulis formulebiT<br />

gamoxatva mxolod erT genialur<br />

qarTul filmSi moxerxda da am ideis<br />

avtorebic `Serekilebad~ monaTles.<br />

siyvarulis astronomia ki isaa, rom is<br />

vertikaluria da Tanac, brunvadi. ise,<br />

Tavad dedamiwas siyvarulis planetas<br />

uwodeben, radganac Cveni mTavari arsi<br />

siyvarulia. es farTo gagebiT, ise ki<br />

marTla am RerZis garSemo brunavs Cveni<br />

kacobrioba da mravali omisa da<br />

stiqiuri ubedurebis miuxedavad, is<br />

mainc brunavs. dae, ibrunos, dae, gviyvardes<br />

mudam. Seyvarebul adamianebs ki<br />

ciuri mnaTobebi gamsakuTrebulad<br />

izidavs da aTrobs, mTvare xom mudam<br />

iyo mijnurTa mTavari mesaidumle.<br />

bolos qarTulis maswavlebels<br />

hkiTxes azri.<br />

_ `siyvaruli agvamaRlebs – viT<br />

eJvanni, amas JReren!~ brZana didma<br />

SoTam. `usiyvarulod mze ar sufevs<br />

cis kamaraze~ – gaepasuxa galaktioni.<br />

araCveulebrivi naTqvamia: `siyvarulo,<br />

Zalsa Sensa, vin ars, rome ar<br />

hmonebdes?~ radgan misi monoba sasiamovnoc<br />

kia, Tumc, zogni calxmrivad<br />

itanjebian da es didi tkivilia, magram<br />

mainc didi sixaruli. rom ara misi<br />

udidebulesoba, ar iqneboda arc esoden<br />

SesaniSnavi poezia da literatura,<br />

arc unatifesi xelovneba. arc silamazes<br />

eqneboda fasi. aki, ase gviTxra<br />

poeziis mefem: `usiyvarulod ar arsebobs<br />

arc silamazeo~. sruliad ulamazo<br />

adamianic ki SeiZleba daamSvenos<br />

am diadma grZnobam, radgan silamaze<br />

mainc sulis mdgomareoba ufroa, vidre<br />

sxeulisa. gisurvebT, marad Seyvarebulebi<br />

yofiliyaviT, radgan es is<br />

SarbaTia, romelsac erTxel rom dalev,<br />

misi gemo arasodes dagaviwydeba.<br />

bednier siyvaruls gisurvebT, axalgazrdebo,<br />

rom xem jansaRi nayofi<br />

moisxas da galaRdes eri, damSvendes<br />

saqarTvelo Tqveni silamaziT.<br />

ai, ase Caiara TiTqos erTma Cveulebrivma<br />

dRem, magram es dRe dauviwyari<br />

aRmoCnda bavSvebisaTvis. maTma<br />

STabeWdilebebma asaxva hpova bevri<br />

maTganis dRiurSi, zogma ki suraTebic<br />

gadaiRo. Tavi namdvil Jurnalistebad<br />

igrZnes. maT pirvelad SeZles, yvela<br />

maswavleblisgan CaeweraT interviu<br />

yvelaze zogadsakacobrio Temaze. vin<br />

icis, iqneb, romelime momavali Jurnalistic<br />

iyo? bevri Seyvarebulic<br />

eria maT Soris, romlebsac sxvebze<br />

ukeT esmoda am sityvebis mniSvneloba,<br />

ramdenimem ki mtkiced gadawyvita, damamTavrebel<br />

banketze aucileblad aexsna<br />

siyvaruli Tanaklaseli gogonasaTvis<br />

da aRar ganegrZo am didi<br />

grZnobis malulad gulSi tareba. Ti-<br />

Tqos, kidev ufro Tbilebi, keTilSobilebi<br />

da lamazebi gaxdnen am dRis<br />

mere, Tumc, isedac male iwyeboda maTi<br />

cxovrebis gazafxuli – sul male<br />

bolo zari dairekeboda da studentobis<br />

lamaz bilikebs gauyvebodnen...<br />

gazeTis Semdegi nomeri gamova 6 seqtembers.<br />

mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!