21.04.2015 Views

ﺳﺎزي و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن ﺷﺒﻴﻪ

ﺳﺎزي و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن ﺷﺒﻴﻪ

ﺳﺎزي و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن ﺷﺒﻴﻪ

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

مقاله مر<strong>و</strong>ري<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

5،1<br />

1<br />

4،3<br />

2<br />

1<br />

1<br />

بنفشه حيدري ، سارا برجيان بر<strong>و</strong>جني ، محم<strong>و</strong>د جدي تهراني ، امير حسن زرناني ، محمدمهدي آخ<strong>و</strong>ندي ، اب<strong>و</strong>الفضل شيرازي *<br />

1- پژ<strong>و</strong>هشكده بي<strong>و</strong>تكن<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژي ت<strong>و</strong>ليد مثل،‏ پژ<strong>و</strong>هشگاه فنآ<strong>و</strong>ري<br />

يها<br />

ن<strong>و</strong>ين عل<strong>و</strong>م زي<br />

يست<br />

جهاددانشگاهي ابنسينا،‏ تهران،‏ ايران<br />

2- پژ<strong>و</strong>هشكده <strong>آن</strong>تي بادي م<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كل<strong>و</strong>نال،‏ پژ<strong>و</strong>هشگاه فنآ<strong>و</strong>ريهاي ن<strong>و</strong>ين عل<strong>و</strong>م زيستي جهاددانشگاهي ابن سينا،‏ تهران،‏ ايران<br />

3- پژ<strong>و</strong>هشكده نان<strong>و</strong>بي<strong>و</strong>تكن<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژي،‏ پژ<strong>و</strong>هشگاه فنآ<strong>و</strong>ريهاي ن<strong>و</strong>ين عل<strong>و</strong>م زيستي جهاددانشگاهي ابن سينا،‏ تهران،‏ ايران<br />

4- مركز تحقيقات ايم<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژي،‏ دانشگاه عل<strong>و</strong>م پزشكي <strong>و</strong> خدمات بهداشتي درماني تهران،‏ تهران،‏ ايران<br />

5- گر<strong>و</strong>ه شبيه سازي <strong>و</strong> سل<strong>و</strong>ل<br />

يها<br />

بنيادي،‏ پژ<strong>و</strong>هشكده فنا<strong>و</strong>ري جنين دام،‏ دانشگاه شهركرد،‏ شهركرد،‏ ايران<br />

چكيده<br />

زمينه <strong>و</strong> هدف:‏ <strong>و</strong>اژه ،Cloning به معناي شبيهسازي،‏ برگرفته از كلمةي<strong>و</strong>ناني "Klon" است <strong>و</strong> به معني شاخه ك<strong>و</strong>چكي كه<br />

ميت<strong>و</strong>اند خ<strong>و</strong>د را تكثير نم<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> تبديل به يك درخت بار<strong>و</strong>ر گردد،‏ ميباشد.‏ شبيهسازي در حقيقت ت<strong>و</strong>ليد مثل غيرجنسي <strong>و</strong> يا<br />

تكثير كپي يا كپيهاي متعدد از يك ارگانيسم است كه غالباً‏ از طريق انتقال DNA سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك به تخمك MII فاقد<br />

هسته تحقق مييابد.‏ عليرغم مزايا <strong>و</strong> كاربردهاي گسترده اين فنا<strong>و</strong>ري ليكن بازده نامناسب <strong>آن</strong> به <strong>و</strong>يژه در ت<strong>و</strong>ليد نتاج با<br />

قابليت حيات قابل قب<strong>و</strong>ل،‏ كاربرد <strong>آن</strong>را همچنان با چالشي جدي م<strong>و</strong>اجه نم<strong>و</strong>ده است.‏ هدف از اين گردآ<strong>و</strong>ري،‏ طرح ع<strong>و</strong>امل<br />

تاثيرگذار بر كارايي ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي با تاكيد بر تغييرات اپيژنتيك ميباشد.‏<br />

ر<strong>و</strong>ش بررسي:‏ منابع اين ن<strong>و</strong>شتار با جستج<strong>و</strong> در پايگاههاي اطلاع رساني الكتر<strong>و</strong>نيك،‏ شامل<br />

Scopus, PubMed,<br />

* مسئ<strong>و</strong>ل مكاتبه:‏ اب<strong>و</strong>الفضل<br />

شيرازي،‏ پژ<strong>و</strong>هشگاه فنا<strong>و</strong>ريهاي<br />

ن<strong>و</strong>ين عل<strong>و</strong>م زيستي جهاد<br />

دانشگاهي ابنسينا،‏ دانشگاه<br />

شهيد بهشتي،‏ صند<strong>و</strong>ق پستي:‏<br />

ScienceDirect جمعآ<strong>و</strong>ري گرديد.‏ در فرايند جستج<strong>و</strong> هيچ دامنه زماني در نظر گرفته نشد <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند بر<strong>و</strong>ز رساني تا زمان<br />

ارسال مقاله پيگيري شد.‏<br />

نتايج:‏ با ت<strong>و</strong>جه به تعدد ع<strong>و</strong>امل تاثيرگذار بر ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي،‏ افزايش كارايي اين فنا<strong>و</strong>ري مستلزم ارتقا دانش تئ<strong>و</strong>ريك <strong>و</strong><br />

مهارتهاي فني<br />

پيرام<strong>و</strong>ن مراحل انجام كار ميباشد.‏ انجام اين مهم از طريق بهب<strong>و</strong>د شرايط كيفي بل<strong>و</strong>غ تخمك ‏(به <strong>و</strong>يژه بل<strong>و</strong>غ<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم)،‏ همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>ل دهنده هسته باسيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك ،MII اعمال حداقل آسيب فيزيكي به ساختار<br />

سايت<strong>و</strong>اسكلتال<br />

تخمك در ر<strong>و</strong>ند خارج سازي هسته تخمك <strong>و</strong> انتقال هسته دهنده،‏ بهب<strong>و</strong>د شرايط كشت <strong>و</strong> الحاق سل<strong>و</strong>لي،‏ <strong>و</strong> در<br />

نهايت كاربرد ر<strong>و</strong>شهاي م<strong>و</strong>ثر در جهت القاي تغييرات اپيژنتيك به منظ<strong>و</strong>ر اعطاي <strong>و</strong>ضعيت همه ت<strong>و</strong>اني در هسته سل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده جهت بهب<strong>و</strong>د شرايط برنامهريزي مجدد،‏ امكانپذير ميباشد.‏ با ت<strong>و</strong>جه به اهميت <strong>و</strong> نقش ترانس كريپتها <strong>و</strong> پر<strong>و</strong>تئينهاي<br />

با منشا مادري م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د در سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك مرحله MII در حمايت از تقسيمات جنيني تا مرحله فعال شدن ژن<strong>و</strong>م جنيني<br />

EGA) (Embryionic genomic activation; <strong>و</strong> نيز قابليت سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك مرحله MII در القاي برنامه ريزي مجدد هسته<br />

سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك (reprogramming) <strong>و</strong> همزماني EGA <strong>و</strong> كاهش مشخص ترانس كريپتهاي با منشا مادري،‏<br />

reprogramming هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك مبتني بر تغييرات اپيژنتيك ميبايست همزمان با EGA تكميل شده باشد.‏ معهذا<br />

از <strong>آن</strong>جائيكه الگ<strong>و</strong>ي تغييرات اپي ژنتيك در طي ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين در مراحل قبل از لانهگزيني از <strong>و</strong>ضعيت ديناميكي<br />

برخ<strong>و</strong>ردار ب<strong>و</strong>ده،‏ اتخاذ ر<strong>و</strong>شهاي درماني در القاي برنامهريزي مجدد هسته ميبايست از الگ<strong>و</strong>ي اين تغييرات در جنينهاي<br />

طبيعي تبعيت نمايد.‏<br />

نتيجه گيري:‏ عليرغم تمامي پيشرفتهاي حاصله در ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي با استفاده از ر<strong>و</strong>شهاي كارآمد،‏ ليكن هر گ<strong>و</strong>نه<br />

انحراف از الگ<strong>و</strong>ي طبيعي بيان ژنها ناشي از تغييرات اپي ژنتيك ايجاد شده ب<strong>و</strong>اسطه مداخلات شيميايي در جنين مرحله قبل<br />

از لانهگزيني،‏ ميت<strong>و</strong>اند نتايج نامطل<strong>و</strong>بي را در مراحل تكاملي فت<strong>و</strong>سي <strong>و</strong> حتي مراحل بعدي بدنبال داشته باشد.‏ معال<strong>و</strong>صف<br />

فهم دقيق ر<strong>و</strong>ند <strong>و</strong>قايع م<strong>و</strong>لك<strong>و</strong>لي طبيعي مرتبط با تغييرات اپي ژنتيك <strong>و</strong> مشخص نم<strong>و</strong>دن ع<strong>و</strong>امل اختصاصي ضر<strong>و</strong>ري م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د<br />

در سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك با تغييرات اپي ژنتيك،‏ امكان درك بهتر مكانيزمهاي درگير در <strong>و</strong>قايع مذك<strong>و</strong>ر را فراهم نم<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> بدين<br />

ترتيب امكان بهب<strong>و</strong>د بازده شبيه سازي <strong>و</strong> فنا<strong>و</strong>ريهاي مرتبط را ميسر مينمايد.‏<br />

19615، 1177- تهران،‏ ايران<br />

رايا نامه:‏<br />

shiraziabbas@yahoo.com<br />

a.shirazi@avicenna.ac.ir<br />

دريافت:‏ 89/7/8<br />

پذيرش:‏ 89/10/1<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

كليد <strong>و</strong>اژگان:‏ برنامه ريزي مجدد هسته،‏ تغييرات اپي ژنتيك،‏ خارج سازي هسته،‏ شبيه سازي.‏<br />

نح<strong>و</strong>ه استناد به اين مقاله:‏ حيدري بنفشه،‏ برجيان بر<strong>و</strong>جني سارا،‏ جدي تهراني محم<strong>و</strong>د،‏ زرناني امير حسن،‏ آخ<strong>و</strong>ندي محمدمهدي،‏<br />

شيرازي اب<strong>و</strong>الفضل.‏ شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong>.‏ سال (1390)، 12 شماره 2، صفحات:‏ 47-72.<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري،‏ د<strong>و</strong>ره 12، شماره 1، بهار 13890، صفحات:‏ 47-72


JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

زمينه <strong>و</strong> هدف<br />

پس از ت<strong>و</strong>لد خارقالعاده د<strong>و</strong> گ<strong>و</strong>سفند به نامهاي<br />

Moran<br />

Megan<br />

ت<strong>و</strong> به دنبال تحقيقات<br />

Campbell <strong>و</strong> Wilmute<br />

Wilmute ،1995<br />

<strong>و</strong> همكاران در ج<strong>و</strong>لاي<br />

1996<br />

<strong>و</strong><br />

در سال<br />

م<strong>و</strong>فق به ت<strong>و</strong>لد<br />

دالي،‏ ا<strong>و</strong>لين گ<strong>و</strong>سفند شبيهسازي شده با استفاده از سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك كاملاً‏ بالغ <strong>و</strong> تمايز يافته،‏ شدند كه م<strong>و</strong>جب تحسين <strong>و</strong><br />

تعجب ساير محققين گرديد<br />

.(1،2)<br />

...<br />

طي 15 سال اخير تغييرات شگرف <strong>و</strong> پيشرفتهاي قابل<br />

1<br />

ت<strong>و</strong>جهي در ر<strong>و</strong>ند شبيهسازي تحقق يافته <strong>و</strong> محققين به منبع<br />

<strong>و</strong>سيعي از سل<strong>و</strong>لهاي دهنده هسته دست يافته <strong>و</strong> شبيه سازي<br />

در بسياري از گ<strong>و</strong>نهها نظير م<strong>و</strong>ش،‏ خرگ<strong>و</strong>ش،‏ خ<strong>و</strong>ك،‏ اسب،‏<br />

قاطر،‏ م<strong>و</strong>ش صحرايي،‏ ميم<strong>و</strong>ن،‏ گربه،‏ سگ،‏ گا<strong>و</strong>،‏ گ<strong>و</strong>سفند،‏ بز <strong>و</strong><br />

با م<strong>و</strong>فقيت به انجام رسيده است<br />

.(3)<br />

عليرغم پتانسيل بالا <strong>و</strong> گستره <strong>و</strong>سيع كاربرد شبيه سازي در<br />

ح<strong>و</strong>زههاي مختلف،‏ معايب عديده پيرام<strong>و</strong>ن اين فنا<strong>و</strong>ري <strong>و</strong><br />

پيĤمدهاي منفي حاصل از <strong>آن</strong>،‏ كاربرد <strong>آن</strong> را از بعد كارايي به<br />

چالش كشانده است.‏ در خص<strong>و</strong>ص كاربرد،‏ مزايا <strong>و</strong> معايب شبيه<br />

سازي ميت<strong>و</strong>ان به ط<strong>و</strong>ر اجمال به م<strong>و</strong>ارد ذيل اشاره نم<strong>و</strong>د.‏<br />

مزاياي شبيهسازي<br />

-2<br />

1- حفظ گ<strong>و</strong>نههاي جان<strong>و</strong>ري در معرض خطر انقراض:‏ از<br />

2<br />

جمله گا<strong>و</strong> <strong>و</strong>حشي هندي (4)، گا<strong>و</strong> نژاد (5)، Han Woo<br />

5<br />

4<br />

3<br />

گا<strong>و</strong>ميش (6)، گا<strong>و</strong> ك<strong>و</strong>هاندار (7) ق<strong>و</strong>چ ك<strong>و</strong>هي مفل<strong>و</strong>ن (8) <strong>و</strong><br />

6<br />

گربه <strong>و</strong>حشي آفريقايي (9).<br />

احيا گ<strong>و</strong>نههاي جان<strong>و</strong>ري منقرض شده:‏ با ت<strong>و</strong>سعه تكنيك<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> دست يابي به دانش شبيه سازي بين گ<strong>و</strong>نهاي،‏<br />

محققين م<strong>و</strong>فق به ت<strong>و</strong>ليد مجدد برخي گ<strong>و</strong>نههاي منقرض شده از<br />

9<br />

8<br />

7<br />

جمله گرگ قرمز ، گرگ سياه حبشي <strong>و</strong> گرگ خاكستري<br />

شدهاند<br />

.(10،11)<br />

ايده ت<strong>و</strong>ليد جنين شبيه سازي بين گ<strong>و</strong>نهاي از<br />

گ<strong>و</strong>نههاي منقرض شده با ت<strong>و</strong>لد م<strong>و</strong>فق گرگ خاكستري با<br />

استفاده از تخمك سگ <strong>و</strong> سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك گرگ مرده ‏(چند<br />

ساعت پس از مرگ)‏ در ذهن محققين ق<strong>و</strong>ت گرفت<br />

.(5)<br />

...<br />

به ط<strong>و</strong>ريكه امر<strong>و</strong>زه تفكر احياي گ<strong>و</strong>نههاي منقرض شده از جمله<br />

برخي از حي<strong>و</strong>انات منقرض شده مانند مام<strong>و</strong>تها،‏ دايناس<strong>و</strong>رها <strong>و</strong><br />

با استفاده از اين تكنيك در برخي محافل علمي م<strong>و</strong>رد ت<strong>و</strong>جه<br />

قرار گرفته است<br />

.(8)<br />

-3<br />

ت<strong>و</strong>ليد يك گ<strong>و</strong>نه جديد جان<strong>و</strong>ري:‏ از طريق دستكاريهاي<br />

ژن<strong>و</strong>م،‏ ژندرماني،‏ حذف خص<strong>و</strong>صيات نامطل<strong>و</strong>ب <strong>و</strong> يا اضافه<br />

نم<strong>و</strong>دن برخي خص<strong>و</strong>صيات <strong>و</strong>يژه به ژن<strong>و</strong>م<br />

.(1،2)<br />

-4<br />

ژنتيكي<br />

افزايش سرعت تكثير ژنهاي برتر،‏ تسريع ر<strong>و</strong>ند تغييرات<br />

(12،13)<br />

مقا<strong>و</strong>م به برخي از بيماريها<br />

<strong>و</strong>در نهايت ت<strong>و</strong>ليد <strong>و</strong> تكثير سريع نژادهاي<br />

.(1)<br />

-5<br />

.(14،15)<br />

-6<br />

.(14،16)<br />

-7<br />

ت<strong>و</strong>ليد انب<strong>و</strong>ه حي<strong>و</strong>انات ممتاز ژنتيكي با مقاصد اقتصادي<br />

انتخاب جنسيت حي<strong>و</strong>ان از طريق انتخاب ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل دهنده<br />

10<br />

درك بهتر تعاملات پايهاي سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك با هسته<br />

سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> بررسي مكانيسمهاي كنترل كننده ر<strong>و</strong>ند<br />

تكاملي جنين <strong>و</strong> چگ<strong>و</strong>نگي شكل گيري بيماريهاي ژنتيكي.‏<br />

-8<br />

پيشگ<strong>و</strong>يي سريعتر،‏ ارزانتر <strong>و</strong> بهتر <strong>و</strong>ضعيت سل<strong>و</strong>لي-‏<br />

بي<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژيكي م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د زنده ب<strong>و</strong>اسطه ت<strong>و</strong>ليد كپيهاي ژنتيكي تقريباً‏<br />

مشابه از <strong>آن</strong><br />

.(1،2)<br />

-9<br />

ت<strong>و</strong>سعه تكنيكهاي درماني جديد ‏(شبيه سازي درماني)‏ <strong>و</strong><br />

ايجاد مدلهاي سل<strong>و</strong>لي جديد از بيماريهاي انساني با ت<strong>و</strong>ليد<br />

انب<strong>و</strong>ه جنين ‏(قبل از لانه گزيني)‏ <strong>و</strong> تهيه منابع كافي <strong>و</strong> مناسب از<br />

11<br />

سل<strong>و</strong>لهاي بنيادي جنيني (17).<br />

-10<br />

كمك به درك صحيح ديناميسم سل<strong>و</strong>لي در سرطانها <strong>و</strong><br />

آشكار شدن پتانسيلهاي سل<strong>و</strong>لهاي بنيادي جنيني<br />

.(13)<br />

-11<br />

تسهيل ت<strong>و</strong>ليد حي<strong>و</strong>انات تراريخته به منظ<strong>و</strong>ر ت<strong>و</strong>ليد<br />

پر<strong>و</strong>تئينهاي دار<strong>و</strong>يي:‏ به دليل قابليت <strong>و</strong> سرعت تكثير بسيار<br />

بالاي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده ميت<strong>و</strong>ان تعداد نامحد<strong>و</strong>دي از سل<strong>و</strong>لهاي<br />

12<br />

حامل ژن الحاقي را ت<strong>و</strong>ليد <strong>و</strong> همچنين جنسيت حي<strong>و</strong>ان<br />

10- Ooplasm<br />

11- Embryonic stem cells<br />

12- Transfected cells<br />

1- Cloning<br />

2- Gaur (B. gaurus)<br />

3- Yak (B. grunniens)<br />

4- Zebu (B. indicus)<br />

5- Muflon (O. orientalis musimon)<br />

6- African wild cat (F.silvestris)<br />

7- Canis rufus<br />

8- Canis simensis<br />

9- Canis lupus<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

48


JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

تراريخته را نيز مشخص نم<strong>و</strong>د<br />

.(15,16)<br />

در ر<strong>و</strong>ش شبيه سازي<br />

مشكلات مطرح در خص<strong>و</strong>ص احتمال م<strong>و</strong>زائيسم <strong>و</strong> نقص در<br />

م<strong>و</strong>قعيت استقرار كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها كه در ر<strong>و</strong>ش تزريق DNA به<br />

داخل پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س تخمك لقاح يافته بسيار شايع است،‏ منتفي<br />

(17). ميگردد<br />

-12<br />

انجام مطالعات <strong>و</strong>سيع در زمينه برنامه ريزي مجدد<br />

2<br />

1<br />

ژن<strong>و</strong>م ، نقش پذيري ژني ، بررسي عملكرد ژنها <strong>و</strong> ژن درماني<br />

.(15)<br />

معايب شبيهسازي<br />

-1<br />

ايجاد درجات مختلفي از اختلالات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي از<br />

3<br />

<strong>آن</strong>پل<strong>و</strong>ئيدي تا تغييرات ساختاري شديد كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي(‏‎9‎‏):‏ اين<br />

قبيل اختلالات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي به دليل عدم همزماني سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده <strong>و</strong> تخمك به خص<strong>و</strong>ص در گ<strong>و</strong>نههايي<br />

كه ا<strong>و</strong>لين چرخهسل<strong>و</strong>لي در <strong>آن</strong>ها ك<strong>و</strong>تاه ميباشد،‏ رخ ميدهد<br />

مانند د<strong>و</strong>زيستان<br />

<strong>و</strong><br />

Xenopus, Rana)<br />

به ترتيب با ط<strong>و</strong>ل چرخه<br />

1<br />

3 ساعت)‏<br />

<strong>و</strong> برخي از پستانداران نظير م<strong>و</strong>ش.‏ فرا<strong>و</strong>اني اين<br />

اختلالات در پستانداران بسيار كمتر از د<strong>و</strong>زيستان<br />

(19)<br />

به ط<strong>و</strong>ريكه اين ميزان در گا<strong>و</strong>،‏ گ<strong>و</strong>سفند <strong>و</strong> م<strong>و</strong>ش به ترتيب<br />

است<br />

،64<br />

93 <strong>و</strong> 40<br />

درصد گزارش شده است<br />

.(18)<br />

-2<br />

عدم بيان <strong>و</strong> يا بيان ناقص ژنها:‏ بر<strong>و</strong>ز اين مشكل را<br />

ميت<strong>و</strong>ان در پستانداران از طريق مجا<strong>و</strong>رت سل<strong>و</strong>لهاي دهنده با<br />

تركيبات القاء كننده مناسب در محيط كشت قبل از انتقال<br />

مرتفع نم<strong>و</strong>د<br />

.(20)<br />

اختلالات مشاهده شده در فن<strong>و</strong>تيپ حي<strong>و</strong>انات<br />

شبيهسازي شده،‏ از الگ<strong>و</strong>ي بيان ژنها نشأت گرفته <strong>و</strong> اين تن<strong>و</strong>ع<br />

4<br />

حتي قبل از لانهگزيني بسته به ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل دهنده متفا<strong>و</strong>ت است<br />

.(21)<br />

-3<br />

كاهش ميزان آبستني:‏ درصد آبستني <strong>و</strong> بقاء <strong>آن</strong> بسته به<br />

ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل دهنده متفا<strong>و</strong>ت ميباشد.‏ به عن<strong>و</strong>ان مثال آبستني <strong>و</strong><br />

زايمان م<strong>و</strong>فق جنينهاي شبيهسازي شده با استفاده از<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س،‏ سل<strong>و</strong>لهاي گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زاي جداري بالغ <strong>و</strong><br />

سل<strong>و</strong>لهاي اپيتليال ا<strong>و</strong>يداكت بالا <strong>و</strong> ميزان سقط جنين بسيار<br />

پايين گزارش شده است.‏ در حالي كه درصد آبستني با<br />

جنينهاي حاصل از سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست بسيار پايين است<br />

<strong>و</strong> اكثر جنينها در نيمها<strong>و</strong>ل آبستني سقط ميگردند<br />

،22-24)<br />

.(15،18<br />

معال<strong>و</strong>صف درصد آبستني جنينهاي شبيه سازي<br />

5<br />

شده در مقايسه با جنينهاي حاصل از IVF بسيار پايينتر<br />

ميباشد<br />

.(23،25)<br />

-4<br />

كاهش ت<strong>و</strong>لد نتاج زنده:‏ احتمال زنده ماندن جنينهاي<br />

شبيهسازي شده بد<strong>و</strong>ن ت<strong>و</strong>جه به گ<strong>و</strong>نه،‏ بسيار پايين <strong>و</strong> بين<br />

%1-10<br />

<strong>و</strong> حتي در م<strong>و</strong>رد برخي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده كمتر از<br />

گزارش شده است<br />

%1<br />

.(2،16،19،24،26)<br />

-5<br />

ت<strong>و</strong>لد جنين با نقايص تكاملي:‏ عدم بازسازي تل<strong>و</strong>مرهاي<br />

كر<strong>و</strong>ماتين سل<strong>و</strong>ل دهنده،‏ بيان نادرست ژنهاي اختصاصي در<br />

مراحل ابتدايي تكامل جنين <strong>و</strong> زمان تشكيل جفت يا جنين،‏<br />

الگ<strong>و</strong>ي نادرست تغييرات اپي ژنتيك ‏(متيله شدن ،DNA<br />

تغييرات پر<strong>و</strong>تئين هيست<strong>و</strong>ن از قبيل استيله شدن،‏ فسف<strong>و</strong>ريله<br />

شدن <strong>و</strong>...)،‏ كاربرد محيطهاي كشت مختلف،‏ ر<strong>و</strong>شهاي مختلف<br />

7 6<br />

خارج سازي هسته ، الحاق <strong>و</strong> كشت جنين زمينه ساز بر<strong>و</strong>ز<br />

نقايص تكاملي در جنين ميباشند.‏ بيشترين احتمال بر<strong>و</strong>ز اين<br />

اختلالات در مراحل ابتدايي رشد <strong>و</strong> تكامل جنين<br />

بلاست<strong>و</strong>سيت)‏ ميباشد<br />

.(5،25)<br />

-6<br />

8<br />

‏(م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong><br />

افزايش ميزان سقط جنين:‏ در گ<strong>و</strong>سفند،‏ قسمت اعظم<br />

آبستنيها در نيمه ا<strong>و</strong>ل،‏ بين ر<strong>و</strong>زهاي<br />

(26،29) 35-60<br />

21-35<br />

<strong>و</strong> يا<br />

(29) خاتمه مييابند.‏ در حاليكه در گا<strong>و</strong>،‏ بيشترين<br />

ميزان سقط بين ر<strong>و</strong>زهاي<br />

30-60<br />

30-40<br />

آبستني<br />

(26،30)<br />

<strong>و</strong> يا پس از ر<strong>و</strong>ز<br />

آبستني به خص<strong>و</strong>ص ر<strong>و</strong>ز<br />

آبستني 90<br />

(23،27)<br />

رخ ميدهد.‏ شايعترين علل سقط،‏ اختلالات <strong>و</strong> نارساييهاي<br />

جفت به <strong>و</strong>يژه ادم،‏ <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د پلاسنت<strong>و</strong>مهاي بزرگ <strong>و</strong> محد<strong>و</strong>د<br />

9<br />

(31،32)، هيدر<strong>و</strong>آلانت<strong>و</strong>ئيس (16،26)، خ<strong>و</strong>نريزي كارنك<strong>و</strong>لي (30)<br />

<strong>و</strong> كاهش تعداد <strong>و</strong> اندازه ك<strong>و</strong>تيلد<strong>و</strong>نها<br />

(30،33)<br />

عن<strong>و</strong>ان شده است.‏<br />

از ديگر علل سقط در جنينهاي شبيه سازي شده ميت<strong>و</strong>ان به<br />

نارساييهاي تنفسي <strong>و</strong> ري<strong>و</strong>ي (16,26)، اختلالات متاب<strong>و</strong>ليكي<br />

نظير ديابت مليت<strong>و</strong>س (24،26)، اختلالات ادراري تناسلي،‏<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

5- In Vitro Fertilization<br />

6- Enucleation<br />

7- Fusion<br />

8- Morula<br />

9- Hydroallantosis<br />

1- Genomic reprograming<br />

2- Genomic imprinting<br />

3- Aneuploidy<br />

4- Implantation<br />

49<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


يها<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

نارساييهاي كلي<strong>و</strong>ي به خص<strong>و</strong>ص در برهها<br />

نارساييهاي كبدي<br />

(31)<br />

(24)<br />

اشاره نم<strong>و</strong>د.‏<br />

<strong>و</strong><br />

عليرغم مزايا <strong>و</strong> كاربردهاي گسترده شبيه سازي <strong>و</strong> درصد<br />

ت<strong>و</strong>ليد قابل قب<strong>و</strong>ل بلاست<strong>و</strong>سيستهاي حاصل از<br />

Sematic cell<br />

ليكن بازده اين ر<strong>و</strong>ش از نظر<br />

ت<strong>و</strong>ليد نتاج زنده <strong>و</strong> پايدار همچنان كمتر از حد انتظار ميباشد.‏<br />

،Nuclear Transfer (SCNT)<br />

با ت<strong>و</strong>جه به معايب <strong>و</strong> مشكلات عديده مذك<strong>و</strong>ر،‏ هدف از پژ<strong>و</strong>هش<br />

حاضر تشريح ع<strong>و</strong>امل تاثيرگذار بر ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي،‏ معرفي<br />

تغييرات اپيژنتيك <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>شهاي دستكاري اين تغييرات با تاكيد<br />

بر اهميت <strong>و</strong> لز<strong>و</strong>م شناخت شاخصهاي اپيژنتيك دخيل در<br />

رشد <strong>و</strong> تكامل جنينهاي شبيه سازي شده،‏ ميباشد.‏<br />

ر<strong>و</strong>ش بررسي<br />

منابع اين ن<strong>و</strong>شتار با جستج<strong>و</strong> در پايگاههاي اطلاع رساني<br />

الكتر<strong>و</strong>نيك،‏ شامل<br />

Scopus, PubMed, ScienceDirect<br />

جمعآ<strong>و</strong>ري گرديد.‏ در فرايند جستج<strong>و</strong>ي اينترنتي از كليد<br />

<strong>و</strong>اژههاي 215) epigenetic modification and SCNT<br />

299) Nuclear reprogramming and SCNT<br />

232) Reconstructed oocyte and SCNT<br />

مقاله)،‏<br />

مقاله)‏ <strong>و</strong><br />

مقاله)‏ بهره گرفته<br />

شد.‏ براي آغاز جستج<strong>و</strong> هيچ دامنه زماني در نظر گرفته نشد <strong>و</strong><br />

ر<strong>و</strong>ند بر<strong>و</strong>ز رساني تا زمان ارسال مقاله پيگيري شد.‏<br />

بحث<br />

تاكن<strong>و</strong>ن علل متعددي براي پايين ب<strong>و</strong>دن درصد ت<strong>و</strong>ليد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست <strong>و</strong> <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع بالاي اختلالات عملكردي سيستمهاي<br />

حياتي در جنينهاي شبيه سازي شده،‏ عن<strong>و</strong>ان شده است كه از<br />

مهمترين <strong>آن</strong>ها ميت<strong>و</strong>ان به ناهمگ<strong>و</strong>ني <strong>و</strong> ناسازگاري پر<strong>و</strong>تئينهاي<br />

تخمك با پر<strong>و</strong>تئينهاي سل<strong>و</strong>ل دهنده،‏ هتر<strong>و</strong>پلاسمي<br />

ميت<strong>و</strong>كندريايي،‏ عدم برنامه ريزي كامل <strong>و</strong> مناسب ژن<strong>و</strong>م هسته<br />

انتقال داده شده،‏ الگ<strong>و</strong>ي نامناسب تغييرات اپي ژنتيكي سل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده ‏(به <strong>و</strong>يژه متيلاسي<strong>و</strong>ن ژن<strong>و</strong>م <strong>و</strong> متيلاسي<strong>و</strong>ن <strong>و</strong> استيلاسي<strong>و</strong>ن<br />

غيرطبيعي هيست<strong>و</strong>ن)،‏ بيان نامناسب ‏(عدم بيان <strong>و</strong> يا بيان<br />

ناقص)‏ ژنهاي جنيني <strong>و</strong> نقص در ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شتبرداري<br />

ژنهاي imprinting<br />

در سل<strong>و</strong>لهاي جفتي اشاره نم<strong>و</strong>د.‏<br />

ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر در ر<strong>و</strong>ند شبيهسازي<br />

ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر در كسب م<strong>و</strong>فقيت در ر<strong>و</strong>ند شبيهسازي را<br />

1<br />

ميت<strong>و</strong>ان به ع<strong>و</strong>امل مرتبط با سل<strong>و</strong>ل دهنده ، سل<strong>و</strong>ل تخمك،‏<br />

همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>ل دهنده <strong>و</strong> تخمك،‏ ر<strong>و</strong>ش خارج<br />

سازي هسته،‏ ر<strong>و</strong>ش فعالسازي تخمك پس از انتقال هسته،‏<br />

تغييرات اپي ژنتيك هسته سل<strong>و</strong>ل دهنده <strong>و</strong> هتر<strong>و</strong>پلاسمي<br />

ميت<strong>و</strong>كندريايي طبقه بندي نم<strong>و</strong>د.‏<br />

1- ع<strong>و</strong>امل مرب<strong>و</strong>ط به سل<strong>و</strong>ل دهنده<br />

1- 1- ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك:‏ انتخاب ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل دهنده يكي از<br />

2<br />

ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر <strong>و</strong> تعيين كننده درصد م<strong>و</strong>فقيت در ر<strong>و</strong>ند SCNT<br />

ميباشد.‏ تاكن<strong>و</strong>ن از سل<strong>و</strong>لهاي مختلفي به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل دهنده<br />

در استفاده شده كه به ترتيب اهميت شامل:‏<br />

ر<strong>و</strong>ند SCNT<br />

سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست جنيني،‏ فيبر<strong>و</strong>بلاست بالغ ‏(جدا شده از<br />

3<br />

پ<strong>و</strong>ست،‏ عضله،‏ رحم،‏ ا<strong>و</strong>يداكت <strong>و</strong> ريه)،‏ ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س ، گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زي<br />

4<br />

جداري ، بلاست<strong>و</strong>مر،‏ سل<strong>و</strong>لهاي بنيادي جنيني،‏ سل<strong>و</strong>لهاي ستيغ<br />

6<br />

5<br />

تناسبلي ، سل<strong>و</strong>لهاي ژرمينال جنيني ، سل<strong>و</strong>لهاي ژرمينال<br />

7<br />

ا<strong>و</strong>ليه ، سل<strong>و</strong>لهاي اپيتليال غدد پستاني،‏ سرت<strong>و</strong>لي نابالغ،‏<br />

لك<strong>و</strong>سيت بالغ T<strong>و</strong> B، ماكر<strong>و</strong>فاژ،‏ لنف<strong>و</strong>سيت،‏ م<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>بلاست،‏<br />

سل<strong>و</strong>لهاي عضلاني،‏ كبدي،‏ تير<strong>و</strong>ئيدي <strong>و</strong> طحال ميباشند.‏<br />

1-1-1- سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست جنيني:‏ پس از ت<strong>و</strong>لد دالي،‏<br />

قسمت عمدهتحقيقات ص<strong>و</strong>رت گرفته در زمينه شبيهسازي به<br />

خص<strong>و</strong>ص در نشخ<strong>و</strong>ار كنندگان معط<strong>و</strong>ف به استفاده از اين<br />

سل<strong>و</strong>لها بعن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل دهنده شده است.‏ علت اصلي اين انتخاب،‏<br />

سرعت رشد <strong>و</strong> تكثير بالاي اين سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> پتانسيل بالاي <strong>آن</strong>ها<br />

در انجام تقسيمات مت<strong>و</strong>الي تا رسيدن به مرحله پيري <strong>و</strong> مرگ<br />

ميباشد<br />

.(14،22،34،35)<br />

نسبتاً‏ ك<strong>و</strong>چك <strong>آن</strong>ها<br />

مهمترين عيب اين سل<strong>و</strong>لها،‏ اندازه<br />

(12-20µm)<br />

است.‏ هر چه اندازهسل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده ك<strong>و</strong>چكتر باشد احتمال تماس م<strong>و</strong>ٔثر سل<strong>و</strong>لها ‏(دهنده <strong>و</strong><br />

گيرنده)‏ كمتر <strong>و</strong> بالطبع درصد الحاق سل<strong>و</strong>لها كمتر خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د.‏<br />

از طرف ديگر برداشتن حجمي از سيت<strong>و</strong>پلاسم،‏ هر چند ك<strong>و</strong>چك،‏<br />

1- Donor cell<br />

2- Somatic Cell Nuclear Transfer<br />

3- Cumulus cell<br />

4- Moral granulosa cell<br />

5- Genital ridge cell<br />

6- Embryonic germ cell<br />

7- Primordial germ cell<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

50


يها<br />

JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

در زمان خارج سازي هسته،‏ سبب افزايش فضاي بين<br />

١<br />

ز<strong>و</strong>ناپل<strong>و</strong>سيدا <strong>و</strong> غشاء پلاسمايي تخمك شده بنابراين در<br />

ص<strong>و</strong>رت استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>چك به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل دهنده،‏<br />

درصد الحاق بمراتب كمتر خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ اين معضل به <strong>و</strong>يژه در<br />

2<br />

ر<strong>و</strong>ش معم<strong>و</strong>ل شبيهسازي جلب ت<strong>و</strong>جه مينمايد (10،34،35).<br />

1-1-2- سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست بالغ:‏ اغلب اين سل<strong>و</strong>لها از<br />

پ<strong>و</strong>ست <strong>و</strong> عضله اخذ ميگردند.‏ از معايب اصلي اين سل<strong>و</strong>لها<br />

نسبت به سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong> بلاست جنيني،‏ نيمه عمر ك<strong>و</strong>تاه <strong>و</strong><br />

پير شدن سريعتر <strong>آن</strong>ها در محيط كشت<br />

تكثير پايينتر <strong>آن</strong>ها<br />

نسبت به سل<strong>و</strong>ل<br />

يا<br />

(16،35)<br />

(35،36)<br />

<strong>و</strong> سرعت<br />

است.‏ تنها مزيت قابل ت<strong>و</strong>جه <strong>آن</strong>ها<br />

ر<strong>و</strong>ياني،‏ ط<strong>و</strong>لانيتر ب<strong>و</strong>دن بارز مرحله<br />

G 0<br />

G 1<br />

<strong>و</strong><br />

در<strong>آن</strong>هاست.‏ با پير شدن سل<strong>و</strong>لسرعت سيكل سل<strong>و</strong>لي كمتر<br />

شده <strong>و</strong> ط<strong>و</strong>ل سيكل <strong>و</strong> نيز ط<strong>و</strong>ل فازهاي<br />

مييابد<br />

<strong>و</strong> يا G 1 G 0<br />

.(35،37)<br />

افزايش<br />

1-1-3- سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س:‏ اين سل<strong>و</strong>لها جمعيت سل<strong>و</strong>لي<br />

اختصاصي <strong>و</strong> تمايز يافتهتري نسبت به سل<strong>و</strong>لهاي گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زا<br />

ب<strong>و</strong>ده كه به دنبال افزايش ناگهاني ه<strong>و</strong>رم<strong>و</strong>ن LH در ا<strong>و</strong>اسط<br />

سيكل،‏ تمايز نهايي خ<strong>و</strong>د را بدست ميآ<strong>و</strong>رند<br />

مزاياي (38).<br />

اصلي اين سل<strong>و</strong>لها شامل استحصال سريع <strong>و</strong> آسان <strong>آن</strong>ها بد<strong>و</strong>ن<br />

<strong>و</strong>ارد آمدن هرگ<strong>و</strong>نه آسيب به دام،‏ مجا<strong>و</strong>رت طبيعي اين سل<strong>و</strong>لها<br />

با تخمك <strong>و</strong> احتمالاً‏ <strong>و</strong>اكنش متقابل سيت<strong>و</strong>پلاسمي بين <strong>آن</strong>ها،‏<br />

سازگاري بهتر با سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك،‏ درصد بالاي الحاق اين<br />

سل<strong>و</strong>لها با ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم،‏ درصد بالاي ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست،‏<br />

آبستني <strong>و</strong> زايمان م<strong>و</strong>فق<br />

سل<strong>و</strong>لي <strong>آن</strong>ها در مرحله<br />

(38-41)<br />

<strong>و</strong> يا G 0<br />

<strong>و</strong> نيز ت<strong>و</strong>قف طبيعي سيكل<br />

(22،27،35)<br />

G 1<br />

ميباشد.‏ از<br />

معايب اصلي <strong>آن</strong>ها ميت<strong>و</strong>ان قابليت محد<strong>و</strong>د اين سل<strong>و</strong>لها جهت<br />

رشد <strong>و</strong> تكثير در آزمايشگاه،‏ مت<strong>و</strong>قف شدن ر<strong>و</strong>ند تقسيمات<br />

جنيني در مراحل ابتدايي تكامل <strong>و</strong> عدم ت<strong>و</strong>انايي شبيه سازي<br />

م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د نر اشاره نم<strong>و</strong>د<br />

.(35،40،42)<br />

گزارشهايي مبني بر ت<strong>و</strong>لد<br />

نتاج زنده شبيه سازي شده به دنبال استفاده از اين ر<strong>و</strong>ش در<br />

گا<strong>و</strong><br />

،(41) خ<strong>و</strong>ك ،(43) م<strong>و</strong>ش (44،45)<br />

(46) <strong>و</strong> بز<br />

<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارد.‏<br />

1-1-4- سل<strong>و</strong>لهاي گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زي جداري:‏ اين سل<strong>و</strong>لها داراي<br />

3<br />

خاصيت پرت<strong>و</strong>اني هستند <strong>و</strong> ميانگين مدت زمان د<strong>و</strong> برابر شدن<br />

4<br />

جمعيت (PD) اين سل<strong>و</strong>لها در محيط كشت 42±1/1 ساعت<br />

(47). است<br />

مزيت اصلي اين سل<strong>و</strong>لها،‏ دسترسي آسان <strong>و</strong><br />

جمع آ<strong>و</strong>ري سريع اين سل<strong>و</strong>لها به <strong>و</strong>سيلهآسپيراسي<strong>و</strong>ن تخمك<br />

ت<strong>و</strong>سط دستگاه لاپاراسك<strong>و</strong>پي <strong>و</strong> يا س<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>گرافي <strong>و</strong> نيز مت<strong>و</strong>قف<br />

ب<strong>و</strong>دن سيكل سل<strong>و</strong>لي <strong>آن</strong>ها در مرحله G 0 <strong>و</strong> G 1 <strong>و</strong> تنها عيب <strong>آن</strong>ها،‏<br />

همانند سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س،‏ امكان شبيهسازي انحصاري<br />

حي<strong>و</strong>انات ماده است<br />

.(48)<br />

1-1-5- بلاست<strong>و</strong>مرها:‏ شبيهسازي با استفاده از بلاست<strong>و</strong>مر را<br />

5<br />

شبيه سازي ر<strong>و</strong>ياني (EC) مينامند (32). اين سل<strong>و</strong>لها داراي<br />

6<br />

خاصيت همه ت<strong>و</strong>اني (1) <strong>و</strong> يا پرت<strong>و</strong>اني (30) هستند.‏ تحقيقات<br />

ا<strong>و</strong>ليه در خص<strong>و</strong>ص شبيهسازي،‏ اساساً‏ معط<strong>و</strong>ف به استفاده از<br />

بلاست<strong>و</strong>مرهاي جنيني به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل دهنده ب<strong>و</strong>ده است.‏ با<br />

ت<strong>و</strong>جه به اينكه اين سل<strong>و</strong>لها نسبت به ساير سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك<br />

تمايز نيافتهتر ميباشند،‏ پس از انتقال نياز به حداقل مدت<br />

7<br />

زمان لازم براي برنامهريزي مجدد دارند (10،28،34،49).<br />

اخيراً‏ گزارشي مبني بر عدم نياز اين سل<strong>و</strong>لها براي سازماندهي<br />

مجدد پس از انتقال <strong>و</strong> برنامه ريزي خ<strong>و</strong>دبخ<strong>و</strong>دي <strong>آن</strong>ها <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د<br />

(49). دارد از معايب اصلي استفاده از اين سل<strong>و</strong>لها محد<strong>و</strong>د<br />

ب<strong>و</strong>دن تعداد <strong>آن</strong>ها <strong>و</strong> طبعاً‏ تعداد جنينهاي شبيهسازي شده،‏<br />

نامشخص ب<strong>و</strong>دن پتانسيل ژنتيكي جنينهاي حاصله،‏ ك<strong>و</strong>تاه<br />

ب<strong>و</strong>دن بارز ط<strong>و</strong>ل مرحله<br />

G1<br />

(%15 ط<strong>و</strong>ل سيكل سل<strong>و</strong>لي)،‏ م<strong>و</strong>ثر<br />

نب<strong>و</strong>دن ر<strong>و</strong>ش همزماني كشت <strong>آن</strong>ها در محيط حا<strong>و</strong>ي مقادير پايين<br />

8<br />

سرم (%0/1-0/5) <strong>و</strong> عدم ت<strong>و</strong>انمندي جنينهاي شبيه سازي با<br />

استفاده از اين سل<strong>و</strong>لها در عب<strong>و</strong>ر از مرحله بل<strong>و</strong>كه شدن سل<strong>و</strong>لي<br />

اشاره نم<strong>و</strong>د<br />

.(16،28،34،36،49)<br />

1-1-6- سل<strong>و</strong>لهاي بنيادي جنيني:‏ اين سل<strong>و</strong>لها پرت<strong>و</strong>ان <strong>و</strong> كاملاً‏<br />

تمايز نيافته <strong>و</strong> از لحاظ م<strong>و</strong>رف<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژي داراي غشايي نسبتاً‏<br />

شفاف،‏ هسته كاملاً‏ بزرگ <strong>و</strong>شفاف با هستكهاي كاملاً‏<br />

مشخص <strong>و</strong> برجسته <strong>و</strong> نسبت بالاي هسته به سيت<strong>و</strong>پلاسم<br />

هستند.‏ در سيت<strong>و</strong>پلاسم اين سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong>زيك<strong>و</strong>لهاي چربي فرا<strong>و</strong>ان<br />

3- Pluripotency<br />

4- Population doubling<br />

5- Embryonic cloning<br />

6- Totipotency<br />

7- Reprogramming or remodeling<br />

8- Serum starvation<br />

1- Periviteline<br />

2- Zona intact cloning<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

51<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


يها<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

مشاهده ميگردد.‏ اين سل<strong>و</strong>لها در پاساژهاي متعدد ‏(در گا<strong>و</strong><br />

12 پاساژ يا 50 پس از<br />

ماه كشت در آزمايشگاه)‏ كاري<strong>و</strong>تيپ<br />

طبيعي خ<strong>و</strong>د را حفظ ميكنند <strong>و</strong> قادر به تشكيل اجسام شبه<br />

1<br />

جنيني هستند.‏ ظاهر اين اجسام،‏ مشابه جنين مرحله<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست است <strong>و</strong> ميت<strong>و</strong>انند به ان<strong>و</strong>اع<br />

مختلف سل<strong>و</strong>لها تمايز<br />

يابند.‏ معايب اصلي اين سل<strong>و</strong>لها مشكل ب<strong>و</strong>دن استخراج <strong>و</strong><br />

تخليص <strong>آن</strong>ها،‏ سرعت رشد <strong>و</strong> تكثير پايين در شرايط<br />

آزمايشگاهي،‏ درصد آبستني بسيار پايين،‏ خاتمه يافتن<br />

آبستني <strong>و</strong> سقط،‏ به خص<strong>و</strong>ص در نيمه ا<strong>و</strong>ل آبستني كه غالباً‏ به<br />

دليل عدم <strong>و</strong> يا نقص در تشكيل ك<strong>و</strong>تيلد<strong>و</strong>نها <strong>و</strong> يا خ<strong>و</strong>نريزي<br />

كارنك<strong>و</strong>لي است،‏ مي باشد.‏ ميانگين د<strong>و</strong> برابر شدن جمعيت اين<br />

سل<strong>و</strong>لها در گ<strong>و</strong>نههاي مختلف معم<strong>و</strong>لاً‏ 24 ساعت است<br />

.(30،34)<br />

1-2- اندازه سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك:‏ انتخاب سل<strong>و</strong>ل دهنده با قطر <strong>و</strong><br />

<strong>و</strong>يژگيهاي مناسب،‏ درصد الحاق سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين<br />

را تحت تأثير قرار ميدهد.‏ در ص<strong>و</strong>رت انتخاب سل<strong>و</strong>لي با قطر<br />

بسيار ك<strong>و</strong>چك،‏ به دليل عدم تماس م<strong>و</strong>ٔثر <strong>آن</strong>با غشاءپلاسمايي<br />

تخمك،‏ درصد الحاق سل<strong>و</strong>لي كاهش يافته <strong>و</strong> حال <strong>آن</strong>كه با انتخاب<br />

سل<strong>و</strong>لي با قطر بسيار بزرگ،‏ عليرغم درصد الحاق بالا،‏ ليكن<br />

اختلالات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي ‏(از <strong>آن</strong>پل<strong>و</strong>ئيدي تا پلي پل<strong>و</strong>ئيدي)‏ در<br />

جنينهاي حاصله افزايش <strong>و</strong> درصد ت<strong>و</strong>ليد م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong><br />

بلاست<strong>و</strong>سيست به ط<strong>و</strong>ر مشخص كاهش مييابد<br />

.(12،14،26،31،33)<br />

1-3- جنسيت حي<strong>و</strong>ان دهنده سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك:‏ تلاشهاي ا<strong>و</strong>ليه<br />

در زمينه ،SCNT اساساً‏ معط<strong>و</strong>ف به استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي<br />

حي<strong>و</strong>ان ماده ‏(سل<strong>و</strong>لهاي اپيتليال پستان،‏ اپيتليال ا<strong>و</strong>يداكت،‏<br />

ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س <strong>و</strong> گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زا)‏ به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل دهنده ب<strong>و</strong>ده است.‏<br />

گزارشات ضد <strong>و</strong>نقيضي در خص<strong>و</strong>ص تاثير جنس حي<strong>و</strong>ان دهنده<br />

سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك بر ر<strong>و</strong>ي كارايي <strong>و</strong> درصد م<strong>و</strong>فقيت SCNT به<br />

چشم ميخ<strong>و</strong>رد.‏<br />

Hosseini<br />

<strong>و</strong> همكاران با بررسي <strong>و</strong> مقايسه سل<strong>و</strong>لهاي<br />

ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س،‏ فيبر<strong>و</strong>بلاست ق<strong>و</strong>چ <strong>و</strong> فيبر<strong>و</strong>بلاست ميش،‏ تاثير<br />

جنسيت حي<strong>و</strong>ان دهنده سل<strong>و</strong>ل را ر<strong>و</strong>ي ميزان آسيب سل<strong>و</strong>لي پس<br />

از انتقال به فضاي ،Perivitelline ميزان برنامه ريزي مجدد<br />

هسته<br />

3<br />

2<br />

(NR) ، درصد تسهيم ، درصد جنينهاي 8-16 سل<strong>و</strong>لي،‏<br />

م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong> بلاست<strong>و</strong>سيست را منتفي دانسته <strong>و</strong> تنها تاثير جنسيت<br />

را ر<strong>و</strong>ي درصد جنينهاي 5-8 سل<strong>و</strong>لي گزارش نم<strong>و</strong>دهاند.‏ اين<br />

محققين درصد جنينهاي 5-8 سل<strong>و</strong>لي شبيه سازي شده با<br />

استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي نر را به ط<strong>و</strong>ر معنيدار بيشتر از<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ماده گزارش نم<strong>و</strong>دهاند<br />

مقايسه سل<strong>و</strong>ل<br />

Kato .(38)<br />

<strong>و</strong> همكاران نيز با<br />

اخذ شده از گا<strong>و</strong>هاي نر نابالغ <strong>و</strong> جنينهاي<br />

نر با گا<strong>و</strong>هاي ماده بالغ <strong>و</strong> جنينهاي ماده،‏ <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د هرگ<strong>و</strong>نه<br />

ارتباط معنيدار بين جنسيت حي<strong>و</strong>ان دهنده <strong>و</strong> درصد ت<strong>و</strong>ليد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست را منتفي دانستهاند<br />

گزارش<br />

.(50)<br />

Stice<br />

<strong>و</strong> همكاران <strong>و</strong> نيز<br />

Wakayama<br />

اين در حالي است كه<br />

<strong>و</strong> همكاران حاكي<br />

از <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د ارتباط معنيدار بين جنسيت حي<strong>و</strong>ان دهنده <strong>و</strong> درصد<br />

ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست ميباشد.‏ به نح<strong>و</strong>ي كه انتخاب سل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده از حي<strong>و</strong>ان نر،‏ درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست را به ط<strong>و</strong>ر<br />

معنيدار كاهش داده است<br />

.(30،45)<br />

ليكن انتقال اين جنين به<br />

رحم حي<strong>و</strong>ان،‏ درصد آبستني بالاتري را به دنبال داشته است<br />

.(30)<br />

1-4- سن حي<strong>و</strong>ان دهنده سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك:‏ عليرغم عدم <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د<br />

ارتباط معنيدار بين سن حي<strong>و</strong>ان دهنده سل<strong>و</strong>ل <strong>و</strong> ط<strong>و</strong>ل سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي،‏ ليكن با افزايش سن حي<strong>و</strong>ان دهندهسل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك،‏<br />

درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست به ط<strong>و</strong>ر معنيدار كاهش مييابد<br />

Tian .(51)<br />

<strong>و</strong> همكاران با مقايسه <strong>و</strong> بررسي سل<strong>و</strong>لهاي اخذ<br />

شده از گا<strong>و</strong>هاي بالغ<br />

(2 ساله،‏<br />

10-12 ساله <strong>و</strong><br />

گ<strong>و</strong>سالههاي تازه مت<strong>و</strong>لد شده <strong>و</strong> جنين هاي<br />

16 ساله)،‏<br />

57<br />

ر<strong>و</strong>زه،‏ هيچ<br />

تفا<strong>و</strong>ت معنيداري در درصد تسهيم جنينهاي شبيهسازي شده<br />

با استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي بالغ <strong>و</strong> جنيني مشاهده ننم<strong>و</strong>دهاند؛ ليكن<br />

اغلب جنينهاي حاصل از سل<strong>و</strong>لهاي بالغ در مراحل<br />

پيشرفتهآبستني سقط شده <strong>و</strong> يا در ص<strong>و</strong>رت زنده ماندن طيف<br />

<strong>و</strong>سيعي از اختلالات را نشان دادند<br />

.(15)<br />

1-5: همزمان نم<strong>و</strong>دن سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده:‏<br />

1-5-1- سيكل سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> طريقه كنترل <strong>آن</strong>:‏ سيكل سل<strong>و</strong>لي در<br />

4<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ي<strong>و</strong>كاري<strong>و</strong>ت شامل سه مرحله اينترفاز ‏(مرحله رشد)،‏<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

2- Nuclear reprogramming<br />

3- Cleavage rate<br />

4- Interphase<br />

1- Embryoeid body<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

52


؛‎2‎<br />

JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

2<br />

1<br />

ميت<strong>و</strong>ز يا كاري<strong>و</strong>كينز ‏(مرحله تقسيم هسته)‏ <strong>و</strong> سايت<strong>و</strong>كينز<br />

‏(مرحله تقسيم سيت<strong>و</strong>پلاسم <strong>و</strong> ارگانلهاي <strong>آن</strong>)‏ ميباشد.‏ اينترفاز<br />

خ<strong>و</strong>د شامل سه مرحله<br />

5 4 3<br />

S ، G1 <strong>و</strong> G2 ب<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> G1 مهمترين <strong>و</strong><br />

ط<strong>و</strong>لانيترين مرحله اينترفاز ميباشد.‏ برخي سل<strong>و</strong>لها از مرحله<br />

G1 خارج <strong>و</strong> <strong>و</strong>ارد مرحله<br />

G0<br />

‏(مرحله سك<strong>و</strong>ن)‏ ميگردند.‏<br />

سل<strong>و</strong>لهاي اين مرحله با حفظ فعاليت اختصاصي خ<strong>و</strong>د،‏ در<br />

<strong>و</strong>ضعيت غيرفعال ‏(كم<strong>و</strong>ن)‏ باقي ميمانند.‏ مراحل مختلف سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي ب<strong>و</strong>سيله پر<strong>و</strong>تينهاي مختلف سيت<strong>و</strong>پلاسمي كنترل <strong>و</strong><br />

7<br />

6<br />

تنظيم ميگردد.‏ سايكلينها ، سايكلين كينازها (Cdks) <strong>و</strong><br />

9 8<br />

سايكل<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها (APC) مهمترين كنترل كنندگان سيكل سل<strong>و</strong>لي<br />

ب<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> فعاليت <strong>آن</strong>ها ت<strong>و</strong>سط مكانيسمهاي مختلف داخل <strong>و</strong> خارج<br />

سل<strong>و</strong>لي كنترل <strong>و</strong> تنظيم ميگردد.‏<br />

از بين سايكلينهاي تنظيم كننده ر<strong>و</strong>ند سيكل سل<strong>و</strong>لي،‏<br />

سايكلينهاي گر<strong>و</strong>ه B<br />

10<br />

‏(فاكت<strong>و</strong>رهاي پيشبرنده مراحلG2‎ <strong>و</strong><br />

12<br />

11<br />

M)، <strong>و</strong> S پيشبرنده مراحل ‏(فاكت<strong>و</strong>رهاي A سايكلين )، M<br />

سايكلينهاي D<br />

<strong>و</strong>E ‏(فاكت<strong>و</strong>رهاي پيشبرنده مرحله<br />

13<br />

( G1 <strong>و</strong><br />

سايكلين K<br />

‏(فاكت<strong>و</strong>رهاي پيشبرنده مرحله<br />

(S<br />

<strong>و</strong> نقش مهمي را<br />

ايفا ميكنند.‏ مقادير اين سايكلينها در سل<strong>و</strong>ل با پيشرفت سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي تغيير مينمايد.‏<br />

خان<strong>و</strong>اده سايكلين كينازها در كنترل ر<strong>و</strong>ند پيشرفت تقسيمات<br />

سل<strong>و</strong>لي ب<strong>و</strong>يژه تبديل مرحله G 1<br />

به S<br />

، تكثير سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> بقاء<br />

م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د زنده دخالت مينمايند.‏ در پستانداران سايكلين كيناز<br />

Cdk2<br />

G1<br />

با اتصال به سايكلينهاي D <strong>و</strong> E سبب كنترل مرحله<br />

<strong>و</strong> با اتصال به سايكلين A سبب كنترل مرحله<br />

S<br />

Cdk1<br />

ميگردد.‏<br />

با اتصال به سايكلينهاي A <strong>و</strong> B سبب كنترل مرحله<br />

<strong>و</strong> با اتصال به سايكلين B سبب كنترل مراحل<br />

ميگردد.‏ سايكلين كينازهاي‎4‎‏،‏<br />

S<br />

M <strong>و</strong> G2<br />

<strong>و</strong>‎6‎ 5<br />

(CdK4, 5, 6)<br />

نيز با<br />

اتصال به سايكلين D سبب كنترل مرحله G1 سيكل سل<strong>و</strong>لي<br />

ميگردند.‏ سطح اين سايكلين كينازها در سل<strong>و</strong>ل نسبتاً‏ ثابت<br />

ب<strong>و</strong>ده؛ ليكن با ت<strong>و</strong>جه به اينكه فعال شدن <strong>آن</strong>ها اساساً‏ <strong>و</strong>ابسته به<br />

اتصال <strong>آن</strong>ها به گر<strong>و</strong>ه فسفات سايكلين مرب<strong>و</strong>ط به خ<strong>و</strong>د ب<strong>و</strong>ده <strong>و</strong><br />

سطح سايكلينها در سل<strong>و</strong>ل بسيار متغير ميباشد،‏ بنابراين<br />

ت<strong>و</strong>جه به ميزان فعاليت سايكلين كينازها بسيار مهمتر از ميزان<br />

كمي <strong>آن</strong>ها در سل<strong>و</strong>ل است.‏<br />

فاكت<strong>و</strong>رهاي پيشبرنده مرحله M به <strong>و</strong>يژه سايكلين A با<br />

اتصال به<br />

Cdk2<br />

<strong>و</strong>ارد هسته شده <strong>و</strong> سل<strong>و</strong>ل را براي ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت<br />

برداري از DNA آماده مينمايد.‏ با ادامه ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري از<br />

E سطح سايكلين ،DNA<br />

به شدت كاهش <strong>و</strong> سطح سايكلين B<br />

شر<strong>و</strong>ع به افزايش مينمايد.‏ در اين مرحله سل<strong>و</strong>ل <strong>و</strong>ارد مرحله<br />

G 2 ميگردد.‏<br />

با اتصال به B<br />

فاكت<strong>و</strong>رهاي پيشبرنده مرحله M به <strong>و</strong>يژه سايكلين<br />

Cdk1<br />

م<strong>و</strong>جب شكل گيري د<strong>و</strong>ك تقسيم،‏ ،NEBD<br />

ت<strong>و</strong>قف تمامي ژنهاي ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري <strong>و</strong> متراكم شدن<br />

كر<strong>و</strong>ماتين ميگردند.‏ اين سايكلين با فعال نم<strong>و</strong>دن سايكل<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها<br />

(APC) سل<strong>و</strong>ل را به سمت مرحله متافاز پيش ميبرد.‏<br />

سايكل<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها،‏ كمپلكس پيشبرنده مرحله <strong>آن</strong>افاز<br />

نيز (APC)<br />

ناميده ميش<strong>و</strong>ند.‏ اين مجم<strong>و</strong>عه محرك <strong>و</strong>قايعي هستند كه منجر<br />

به كاهش ميزان سايكلينهاي B در سل<strong>و</strong>ل،‏ از بين رفتن<br />

چسبندگي كر<strong>و</strong>ماتيدهاي دختر <strong>و</strong> تسهيل جدا شدن <strong>آن</strong>ها از<br />

يكديگر ميگردد.‏ به دنبال فعال شدن ،APC سطح سايكلينB<br />

بسيار كاهش،‏ سنتز سايكلينD به ط<strong>و</strong>ر معنيدار افزايش <strong>و</strong><br />

كر<strong>و</strong>ماتيدهاي دختر ر<strong>و</strong>ي صفحه متافازي از يكديگر جدا <strong>و</strong> به<br />

ج<strong>و</strong>انب كشيده خ<strong>و</strong>اهند شد<br />

نقش به سزايي در كاهش<br />

پر<strong>و</strong>تئين هستهاي متشكل از<br />

تقريباً‏<br />

.(52)<br />

Geminin<br />

از طرف ديگر سايكل<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها<br />

دارند.‏<br />

Geminin (Gmnn)<br />

200<br />

25 KDa<br />

<strong>و</strong> عض<strong>و</strong>ي از سيستم<br />

اسيد آمينه،‏ <strong>و</strong>زن ملك<strong>و</strong>لي<br />

APC-ubiguitin<br />

ب<strong>و</strong>ده <strong>و</strong><br />

نقش به سزايي در كنترل سيكل سل<strong>و</strong>لي دارد.‏ سل<strong>و</strong>لهاي مرحله<br />

G1<br />

فاقد اين پر<strong>و</strong>تئين ب<strong>و</strong>ده به تدريج با شر<strong>و</strong>ع مرحله<br />

در S<br />

سل<strong>و</strong>ل تظاهر يافته <strong>و</strong>تا مرحله M به حداكثر ميزان خ<strong>و</strong>د<br />

ميرسد.‏ در انتهاي مرحله M بدنبال فعاليت زياد كمپلكس<br />

APC<br />

<strong>و</strong> سايكلين كينازها ميزان <strong>آن</strong> به شدت كاهش مييابد.‏<br />

اين پر<strong>و</strong>تئين داراي نقش به سزايي در مهار ل<strong>و</strong>د شدن كمپلكس<br />

MCM<br />

‏(كمپلكس ضر<strong>و</strong>ري جهت آغاز ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري<br />

1- Kariokinase<br />

2- Cytokinase<br />

3- Gap1<br />

4- Synthesis<br />

5- Gap2<br />

6- Cyclins<br />

7- Cyclin-dependent kinases (Cdks)<br />

8- Cyclosomes<br />

9- Anaphase-promoting copmplex (APC)<br />

10- G2- phase promoting factor (G2PF)<br />

11- M- phase promoting factor (MPF)<br />

12- S- phase promoting factor (SPF)<br />

13- G1- phase promoting factor (G1PF)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

53<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


(22،27،47)<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

ژنهاي ي<strong>و</strong>كاري<strong>و</strong>ت)،‏ مهار عملكرد فاكت<strong>و</strong>رهاي پر<strong>و</strong>تئيني<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري از جمله Brg1, Scmh1, SW1/SNF ب<strong>و</strong>يژه<br />

cdt1<br />

‏(جل<strong>و</strong>گيري از ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري DNA به بيش از<br />

در هر سيكل)،‏ مهار ر<strong>و</strong>ند ي<strong>و</strong>بيك<strong>و</strong>يتيناسي<strong>و</strong>ن<br />

1<br />

cdt1<br />

راند<br />

‏(مهمترين<br />

فاكت<strong>و</strong>ر ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري)‏ <strong>و</strong> پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>ليز ‏(غيرفعال شدن)‏ <strong>آن</strong>،‏<br />

خاتمه ميت<strong>و</strong>ز ‏(جل<strong>و</strong>گيري از ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مجدد DNA تازه<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري شده مرحله S)، كنترل ر<strong>و</strong>ند تقسيم <strong>و</strong> تمايز<br />

سل<strong>و</strong>لي ‏(ب<strong>و</strong>يژه در سيستم اعصاب مركزي،‏ اسكلتي <strong>و</strong> چشم)‏ <strong>و</strong><br />

هماهنگ كننده تقسيمات سل<strong>و</strong>لي در راستاي تمايز سل<strong>و</strong>لها<br />

ميباشد.‏ ميزان اين پر<strong>و</strong>تئين بستگي تام به نح<strong>و</strong>ه بيان ژن<br />

Gmnn<br />

ubiquitin<br />

دارد.‏ ليكن با تمهيداتي نظير كنترل ر<strong>و</strong>ند پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>ليز<br />

در زمان تقسيم ميت<strong>و</strong>ز ‏(مهار ر<strong>و</strong>ند مذك<strong>و</strong>ر سبب<br />

كاهش مشخص ميزان<br />

Geminin<br />

برداري DNA<br />

ميزان <strong>آن</strong>را تنظيم نم<strong>و</strong>د.‏<br />

ميگردد)‏ <strong>و</strong> نيز<br />

<strong>و</strong> شر<strong>و</strong>ع د<strong>و</strong>ر جديد ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت<br />

RNAi<br />

RNAi<br />

RNA<br />

ميت<strong>و</strong>ان تا حد<strong>و</strong>دي<br />

فرايند خام<strong>و</strong>شي ژنها <strong>و</strong>ابسته به<br />

ميباشد كه بنامهاي سرك<strong>و</strong>ب كننده،‏ خام<strong>و</strong>ش كننده ژنها<br />

پس از ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري <strong>و</strong> يا ساپرس كنندگان همزمان نيز<br />

ناميده ميش<strong>و</strong>ند.‏ اين فرايند نقش بسزايي در تنظيم عملكرد<br />

سل<strong>و</strong>لهاي دفاعي بدن در مقابل ژنهاي مهاجم به سل<strong>و</strong>ل<br />

‏(ژنهاي <strong>و</strong>ير<strong>و</strong>سي،‏ انگلي،‏ ترانسپ<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>نها <strong>و</strong> ...)، كنترل عملكرد<br />

ژنهاي فعال مرتبط با ر<strong>و</strong>ند تكثير <strong>و</strong> تمايز سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> همچنين<br />

در تنظيم نح<strong>و</strong>ه بيان <strong>آن</strong>ها دارد.‏ مهار<br />

Geminin<br />

ب<strong>و</strong>اسطه<br />

RNAi<br />

سبب ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مجدد قطعهاي از ژن<strong>و</strong>م <strong>و</strong> متعاقب <strong>آن</strong><br />

<strong>آن</strong>پل<strong>و</strong>ييدي ميگردد.‏ اين م<strong>و</strong>ض<strong>و</strong>ع در درمان سرطان <strong>و</strong> تخريب<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ت<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ري اهميت فرا<strong>و</strong>اني دارد چرا كه بدنبال مهار<br />

اين پر<strong>و</strong>تئين به سرعت ‏(در عرض چند ر<strong>و</strong>ز)‏ رشد <strong>و</strong> تكثير<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ت<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ري كاهش <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند آپپت<strong>و</strong>زيس آغاز ميگردد.‏<br />

البته اين نكته حائز اهميت است كه هن<strong>و</strong>ز سل<strong>و</strong>لهاي ت<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ري<br />

ا<strong>و</strong>ليه <strong>و</strong> پيش ساز به اين استراتژي پاسخ مناسبي نشان<br />

(53). ندادهاند<br />

1-5-2- انتخاب سل<strong>و</strong>ل مناسب جهت انتقال:‏ با ت<strong>و</strong>جه به استفاده<br />

از تخمكهاي<br />

MII<br />

به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل گيرنده در ر<strong>و</strong>ند ،SCNT<br />

شناخت <strong>و</strong> انتخاب سل<strong>و</strong>ل دهنده در مرحله مناسب از سيكل<br />

(G0 سل<strong>و</strong>لي<br />

<strong>و</strong> ياG1‎‏)‏ امري اجتناب ناپذير است.‏ در اين بين<br />

برخي از سل<strong>و</strong>لها مانند سل<strong>و</strong>لهاي سرت<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> عصبي<br />

%90 <strong>و</strong><br />

از سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س<br />

(22،27)<br />

طبيعي <strong>و</strong> بد<strong>و</strong>ن اعمال هيچگ<strong>و</strong>نه برنامه همزماني در فاز<br />

به ط<strong>و</strong>ر<br />

G 0<br />

G 1<br />

<strong>و</strong> يا<br />

مت<strong>و</strong>قف ميباشند.‏ در همين خص<strong>و</strong>ص برخي از محققين<br />

سل<strong>و</strong>لهاي گران<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>زا،‏ ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س <strong>و</strong> فيبر<strong>و</strong>بلاست جنيني را به<br />

دليل اينكه اغلب در فاز<br />

<strong>و</strong> يا G 0 G 1<br />

از سيكل سل<strong>و</strong>لي به سر<br />

ميبرند،‏ سل<strong>و</strong>لهاي مناسب جهت انتقال معرفي نم<strong>و</strong>دهاند<br />

.(26)<br />

G 1<br />

Tomii<br />

G 0 <strong>و</strong><br />

<strong>و</strong> همكاران با مقايسه سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست گا<strong>و</strong>ي فاز<br />

گزارش نم<strong>و</strong>دند انتقال سل<strong>و</strong>لهاي فاز<br />

سل<strong>و</strong>لهايي كه در ا<strong>و</strong>ايل <strong>و</strong> يا ا<strong>و</strong>اخر فاز<br />

G 0<br />

G 1<br />

G 1<br />

نسبت به<br />

همزمان شدهاند<br />

م<strong>و</strong>جب افزايش معنيدار در ت<strong>و</strong>لد نتاج زنده ميش<strong>و</strong>ند <strong>و</strong> اين در<br />

حالي است كه انتقال سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست ترانسژنيك فاز<br />

G 0 نسبت به<br />

افزايش مشخص در درصد آبستني،‏ ت<strong>و</strong>لد نتاج<br />

زنده <strong>و</strong> قابليت ماندگاري جنين پس از ت<strong>و</strong>لد را به دنبال داشته<br />

(54). است<br />

در ص<strong>و</strong>رت انتقال سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك مراحل<br />

به ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم مرحله<br />

<strong>و</strong> G1 ،S<br />

،MII گسيختگي غشاء هسته؛<br />

G2<br />

2<br />

1<br />

، (PCC) متراكم شدن ز<strong>و</strong>درس كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها؛ ، (NEBD)<br />

شكل گيري مجدد غشاء هسته <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري از DNA<br />

حتمي خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د.‏ <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع <strong>و</strong> شدت اين تح<strong>و</strong>لات بسته به گ<strong>و</strong>نه،‏<br />

ر<strong>و</strong>ش انتقال هسته،‏ سن تخمك،‏ ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك،‏ سطح <strong>و</strong><br />

ميزان فعاليت فاكت<strong>و</strong>ر پيشبرنده بل<strong>و</strong>غ<br />

زمان م<strong>و</strong>اجهه سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك با فعاليت بالاي<br />

3<br />

(MPF) ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم <strong>و</strong> مدت<br />

MPF<br />

ميباشد.‏ در ص<strong>و</strong>رت انتقال سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك فاز<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم مرحله<br />

متفا<strong>و</strong>ت<br />

G2<br />

PCC <strong>و</strong> NEBD سريعاً‏ ،MII<br />

به<br />

اتفاق افتاده،‏<br />

كر<strong>و</strong>ماتين متراكم گرديده <strong>و</strong> كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مهاي ط<strong>و</strong>يل با د<strong>و</strong><br />

كر<strong>و</strong>ماتيد تشكيل خ<strong>و</strong>اهند شد.‏ سپس به دنبال شكل گيري<br />

مجدد غشاء هسته ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مجدد از DNA ص<strong>و</strong>رت<br />

گرفته <strong>و</strong> جنين حاصله دچار ناهنجايهاي <strong>و</strong>سيع كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي<br />

خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ در ص<strong>و</strong>رت استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي فاز<br />

S، سرعت<br />

PCC<br />

كندتر خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د.‏ پس از شكل گيري مجدد غشاء هسته،‏<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مجدد به ط<strong>و</strong>ر كامل يا جزئي ص<strong>و</strong>رت خ<strong>و</strong>اهد<br />

گرفت <strong>و</strong> مجدداً‏ جنين دچار ناهنجاريهاي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي خ<strong>و</strong>اهد<br />

شد.‏ تنها در ص<strong>و</strong>رت انتقال سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك فاز<br />

G1<br />

1- Nuclear Envelop Breake Down<br />

2- Premature Chromatin Condensation<br />

3- Maturation Promoting Factor<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

54


يها<br />

JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

به ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم مرحله<br />

PCC <strong>و</strong> NEBD ر<strong>و</strong>ند طبيعي ،MII<br />

<strong>و</strong> به<br />

دنبال <strong>آن</strong> ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري طبيعي از DNA اتفاق خ<strong>و</strong>اهد افتاد.‏<br />

در ص<strong>و</strong>رت انتقال سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك مرحله<br />

G2<br />

به ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم<br />

مرحله S، ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مجدد از DNA اتفاق نميافتد.‏ مگر<br />

زماني كه از دترجنتها به منظ<strong>و</strong>ر افزايش نف<strong>و</strong>ذپذيري غشاء<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسمي هسته استفاده گردد.‏ در اين ص<strong>و</strong>رت ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت<br />

برداري مجدد از DNA ص<strong>و</strong>رت گرفته <strong>و</strong> جنين حاصله دچار<br />

ناهنجاريهاي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

.(55)<br />

1-5-3- ر<strong>و</strong>شهاي همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي:‏ به منظ<strong>و</strong>ر همزمان<br />

سازي سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده در مراحل <strong>و</strong> ياG1‎<br />

از تركيبات <strong>و</strong> يا ر<strong>و</strong>ش مختلفي ميت<strong>و</strong>ان استفاده نم<strong>و</strong>د.‏<br />

G0<br />

1- استفاده از تركيبات دار<strong>و</strong>يي <strong>و</strong> شيميايي:‏ تركيبات شيميايي<br />

كه تاكن<strong>و</strong>ن مرد استفاده قرار گرفته عبارتند از:‏<br />

‏(دپلاريزهكنندهميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها)،‏<br />

‏(مهاركننده ميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها)،‏<br />

Democolcine<br />

Colcemid ،Nocodazole<br />

Aphidicoline<br />

برگشت <strong>و</strong> م<strong>و</strong>ثر DNA پليمراز پستانداران)‏ <strong>و</strong><br />

‏(مهاركنندهMPF <strong>و</strong><br />

‏(مهار كننده قابل<br />

Roscovitine<br />

Cdk2<br />

اختصاصي)‏<br />

.(10،51،56،57)<br />

سه تركييب نخست سبب ت<strong>و</strong>قف سيكل سل<strong>و</strong>لي در مرحلهM<br />

ميش<strong>و</strong>د.‏ به دنبال قطع اين تركيبات،‏ سل<strong>و</strong>لها از مرحلهM عب<strong>و</strong>ر<br />

مينمايند <strong>و</strong> <strong>و</strong>ارد فاز<br />

G 1<br />

Aphidicoline<br />

ميگردند.‏<br />

كه معم<strong>و</strong>لاً‏ همراه با دار<strong>و</strong>هاي مهار<br />

كنندهميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها به كار برده ميش<strong>و</strong>د سبب ت<strong>و</strong>قف سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي در مرحلهي S<br />

/ 1 G ميگردد .(51،56)<br />

Roscovitine<br />

مهار كننده سايكلين كيناز<br />

1<br />

MPF <strong>و</strong> (Cdk2)<br />

2<br />

است <strong>و</strong> م<strong>و</strong>جب همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي،‏ افزايش <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع احتمال<br />

برنامه ريزي <strong>و</strong> سازماندهي مجدد هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك پس<br />

از انتقال؛<br />

.(11،57،58)<br />

2<br />

(SCNR) <strong>و</strong> نيز افزايش درصد آبستني خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

اين دار<strong>و</strong> معم<strong>و</strong>لاً‏ همراه با دار<strong>و</strong>هاي مهار<br />

كنندهميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها به كار برده ميش<strong>و</strong>د <strong>و</strong> سبب همزماني<br />

سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك در فاز<br />

،G 1 افزايش<br />

معنيدار احتمال SCNR <strong>و</strong> بهب<strong>و</strong>د درصد آبستني <strong>و</strong> زايمان<br />

م<strong>و</strong>فق خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

تركيبات شيميايي ديگري نيز <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارند كه<br />

به <strong>و</strong>اسطه تداخل در ع<strong>و</strong>امل تنظيم كنندههاي پر<strong>و</strong>تئين كينازها<br />

سبب ت<strong>و</strong>قف تقسيمات سل<strong>و</strong>لي در مرحله G 1 ميگردند.‏<br />

3<br />

2- استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي دهنده با درجه تراكم بالا<br />

(%80-90) در محيط كشت:‏ كشتهاي متراكم حا<strong>و</strong>ي سل<strong>و</strong>لهايي<br />

با سيكل سل<strong>و</strong>لي ط<strong>و</strong>لانيتر هستند زيرا تماس نزديك سل<strong>و</strong>لها با<br />

يكديگر سبب مت<strong>و</strong>قف شدن تقسيمات سل<strong>و</strong>لي<br />

بالطبع ط<strong>و</strong>لانيتر شدن فاز<br />

فاز<br />

ميگردد G 1<br />

4<br />

‏(مهار تماسي)‏ <strong>و</strong><br />

.(10،49،51)<br />

G 1<br />

3- ر<strong>و</strong>ش :Shake-off اين ر<strong>و</strong>ش سبب جداسازي سل<strong>و</strong>لهاي<br />

ميگردد.‏ برخي از محققين دقت اين ر<strong>و</strong>ش در<br />

جداسازي سل<strong>و</strong>لهاي فاز<br />

%100 را G1<br />

عن<strong>و</strong>ان مينمايند <strong>و</strong> با<br />

مقايسه اين ر<strong>و</strong>ش با ر<strong>و</strong>ش قبل نشان دادهاند در ص<strong>و</strong>رتي كه از<br />

سل<strong>و</strong>لهاي فاز<br />

G1<br />

همزمان شده با ر<strong>و</strong>ش<br />

shake-off<br />

استفاده<br />

گردد،‏ درصد آبستني <strong>و</strong> زايمان م<strong>و</strong>فق به ط<strong>و</strong>ر معني دار بيشتر<br />

از م<strong>و</strong>اردي است كه از سل<strong>و</strong>لهاي همزمان شده با ر<strong>و</strong>ش قبل<br />

استفاده گردد<br />

.(59)<br />

در اين ر<strong>و</strong>ش سل<strong>و</strong>لهاي تازه تقسيم<br />

شدهاي كه ت<strong>و</strong>سط ارتباطات سيت<strong>و</strong>پلاسمي به يكديگر متصل<br />

شدهاند به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>لهاي فاز<br />

G1<br />

قلمداد ميگردند<br />

.(51)<br />

4- افزايش تعداد دفعات پاساژ:‏ اين كار سبب افزايش درصد<br />

سل<strong>و</strong>لهاي فازهاي<br />

G 0<br />

<strong>و</strong> G 1 ميگردد؛ زيرا افزايش تعداد<br />

دفعات پاساژ،‏ سبب پيرتر شدن سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> افزايش ط<strong>و</strong>ل سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي به خص<strong>و</strong>ص فاز<br />

.(28) ميگردد G 1<br />

5<br />

5- كشت سل<strong>و</strong>لها در محيطهاي حا<strong>و</strong>ي مقادير پائين سرم<br />

(%0/1-0/5): كشت سل<strong>و</strong>لها در اين شرايط نه تنها سبب كاهش<br />

فعاليت ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري <strong>و</strong> تغيير ساختار هسته<br />

<strong>و</strong> كر<strong>و</strong>ماتين<br />

سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك ميگردد؛ بلكه سبب ت<strong>و</strong>قف سيكل سل<strong>و</strong>لي<br />

در فاز<br />

(15،33،60،61)<br />

G 1<br />

<strong>و</strong> يا<br />

(2،22،62)<br />

G 0<br />

SCNR<br />

.(10،22،31،49)<br />

<strong>و</strong> نيز تسريع<br />

پس از م<strong>و</strong>اجهه با فاكت<strong>و</strong>رهاي سيت<strong>و</strong>پلاسمي مي گردد<br />

در ص<strong>و</strong>رت استفاده از بلاست<strong>و</strong>مر به عن<strong>و</strong>ان<br />

سل<strong>و</strong>ل دهنده،‏ استفاده از اين ر<strong>و</strong>ش همزماني م<strong>و</strong>ثر نخ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د؛<br />

چرا كه ر<strong>و</strong>ند پيشرفت <strong>و</strong> كنترل سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي<br />

بلاست<strong>و</strong>مر با ساير سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك متفا<strong>و</strong>ت است<br />

.(49،63)<br />

.(10،11)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

3- Confluency<br />

4- Contact inhibition<br />

5- Serum starvation<br />

1- Specific Cyclin-dependent kinase 2 (Cdk2)<br />

2- Somatic cell nuclear reprograming<br />

55<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

بررسيهاي اخير نشان داده است استفاده از اين ر<strong>و</strong>ش<br />

همزمان سازي سبب افزايش <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع آپپت<strong>و</strong>زيس سل<strong>و</strong>لهاي<br />

س<strong>و</strong>ماتيك،‏ كاهش معنيدار درصد بلاست<strong>و</strong>سيست،‏ آبستني <strong>و</strong><br />

زايمان م<strong>و</strong>فق ميگردد<br />

مقايسه سه ر<strong>و</strong>ش<br />

.(64)<br />

،Shake-off<br />

كشت با تراكم بالا ‏(مهار<br />

تماسي)‏ <strong>و</strong> كشت در محيطهاي حا<strong>و</strong>ي سرم پايين نشان داده<br />

است،‏ كشت سل<strong>و</strong>لهاي دهنده تا در درجات تراكم بالا ‏(ر<strong>و</strong>ش<br />

مهار تماسي)‏ سبب همزماني بهتر <strong>و</strong> دقيقتر سل<strong>و</strong>لهاي دهنده<br />

در فاز<br />

(59)<br />

(51) <strong>و</strong> يا G 1<br />

G 0<br />

ميگردد.‏<br />

1-6- نح<strong>و</strong>ه <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د سل<strong>و</strong>لهاي دهنده:‏ سل<strong>و</strong>لهاي دهنده را<br />

ميت<strong>و</strong>ان از د<strong>و</strong> طريق با ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم تلفيق نم<strong>و</strong>د:‏<br />

1<br />

- الحاق سل<strong>و</strong>لها با اعمال پالس الكتريكي ‏(ر<strong>و</strong>ش راسلين)‏ : ت<strong>و</strong>لد<br />

دالي به عن<strong>و</strong>ان مهمترين رخداد در تاريخ علم شبيه سازي با<br />

استفاده از اين ر<strong>و</strong>ش ص<strong>و</strong>رت گرفته است.‏ در اين ر<strong>و</strong>ش<br />

همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>ل دهنده <strong>و</strong> تخمك از اهميت بسيار<br />

زيادي برخ<strong>و</strong>ردار است.‏ در اين ر<strong>و</strong>ش پس از اخذ سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك از دام بالغ <strong>و</strong> همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي <strong>آن</strong>ها در مراحل<br />

G0<br />

<strong>و</strong> ياG1‎ ‏(اغلب با استفاده از ر<strong>و</strong>ش كشت در محيطهاي<br />

حا<strong>و</strong>ي مقادير پايين سرم)،‏ سل<strong>و</strong>ل دهنده <strong>و</strong> تخمك در كنار<br />

يكديگر قرار داده ميش<strong>و</strong>ند <strong>و</strong> پالس الكتريكي اعمال مي گردد.‏<br />

پالس الكتريكي نه تنها سبب الحاق سل<strong>و</strong>لها ميش<strong>و</strong>د؛ بلكه<br />

م<strong>و</strong>جب فعال سازي جنين جهت القاي ر<strong>و</strong>ند تكاملي تقسيمات<br />

جنيني نيز ميگردد<br />

.(1،2،23)<br />

2<br />

- ر<strong>و</strong>ش تزريق مستقيم سل<strong>و</strong>ل به داخل ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم : اين ر<strong>و</strong>ش<br />

براي ا<strong>و</strong>لين بار ت<strong>و</strong>سط<br />

<strong>و</strong> Wakayama<br />

Yanagimachi<br />

در<br />

دانشگاه ها<strong>و</strong>ايي ر<strong>و</strong>ي م<strong>و</strong>ش انجام شد.‏ اين محققين در سال<br />

1998<br />

با استفاده از سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س،‏ سرت<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> عصبي<br />

م<strong>و</strong>فق به ت<strong>و</strong>ليد<br />

5<br />

بچه م<strong>و</strong>ش از سه س<strong>و</strong>يه مختلف شدند<br />

.(45)<br />

مزيت مشخص اين تكنيك نسبت به ر<strong>و</strong>ش قبل،‏ درصد بالاتر<br />

ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست <strong>و</strong> م<strong>و</strong>فقيت بيشتر ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي است<br />

.(1،2،23)<br />

2- فاكت<strong>و</strong>رهاي مرب<strong>و</strong>ط به تخمك گيرنده<br />

در ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي،‏ غالبا از تخمك بعن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل گيرنده<br />

استفاده ميگردد.‏ علل اين انتخاب را ميت<strong>و</strong>ان به دليل دسترسي<br />

<strong>و</strong> استحصال آسان <strong>آن</strong>ها،‏ قابليت اين سل<strong>و</strong>لها در حمايت از<br />

ادامهر<strong>و</strong>ند تكاملي تقسيمات جنيني <strong>و</strong> قابليت الحاق اين سل<strong>و</strong>لها<br />

دانست<br />

.(64،65)<br />

البته به جاي تخمكهاي متافازII‏،‏ ميت<strong>و</strong>ان از<br />

زيگ<strong>و</strong>ت <strong>و</strong> يا جنين د<strong>و</strong>سل<strong>و</strong>لي فاقد هسته نيز استفاده نم<strong>و</strong>د.‏ اين<br />

جايگزيني در م<strong>و</strong>ش برخلاف پستانداران كاربرد <strong>و</strong>سيعي دارد.‏<br />

مزيت اصلي زيگ<strong>و</strong>تاين است كه در <strong>آن</strong> لقاح به ط<strong>و</strong>ر طبيعي<br />

سبب فعالسازي سيت<strong>و</strong>پلاسم ميگردد؛ لذا به نظر ميرسد<br />

برنامهريزي مجدد هستهسل<strong>و</strong>لهاي دهنده پس از انتقال در<br />

م<strong>و</strong>رد <strong>آن</strong>ها تسهيل ش<strong>و</strong>د<br />

.(67،68)<br />

2-1- سن حي<strong>و</strong>ان دهنده تخمك:‏ عليرغم اينكه تخمكهاي اخذ<br />

شده از حي<strong>و</strong>انات مسنتر نسبت به تخمكهاي گ<strong>و</strong>نههاي ج<strong>و</strong>انتر<br />

سريعتر <strong>و</strong> راحتتر فعال ميگردند <strong>و</strong> به نظر ميرسد ر<strong>و</strong>ند<br />

فعال سازي بعدي جنين تجديد ساختار شده بسيار ساده تر <strong>و</strong><br />

سريعتر باشد<br />

.(69،70،71)<br />

ليكن با افزايش سن حي<strong>و</strong>ان دهنده،‏<br />

تخمك به دليل تضعيف ساختار سايت<strong>و</strong>اسكلتال،‏ سريعتر در<br />

ر<strong>و</strong>ند خارج سازي هسته دچار آسيب شديد سل<strong>و</strong>لي ميگردد <strong>و</strong><br />

احتمال آپپت<strong>و</strong>زيس در جنين حاصله به ط<strong>و</strong>ر قابل ت<strong>و</strong>جه افزايش<br />

مييابد.‏ از <strong>آن</strong>جائيكه د<strong>و</strong>ك تقسيم ت<strong>و</strong>سط ارگانلهاي ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم<br />

شكلميگيرد با افزايش سن ارگانلهاي سيت<strong>و</strong>پلاسم،‏ قابليت<br />

د<strong>و</strong>ك در جدا نم<strong>و</strong>دن كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مهاي ه<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>گ كاهش <strong>و</strong><br />

احتمال هر گ<strong>و</strong>نه اختلال در جدا شدن كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها ‏(به <strong>و</strong>يژه<br />

<strong>آن</strong>پل<strong>و</strong>ئيدي)‏ به ط<strong>و</strong>ر مشخص افزايش مييابد<br />

.(66،71)<br />

مقايسه تخمكهاي اخذ شده از گا<strong>و</strong>هاي سنين مختلف نشان<br />

داده است با افزايش سن حي<strong>و</strong>ان دهنده تخمك نه تنها درصد<br />

تسهيم،‏ م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لاي متراكم <strong>و</strong> بلاست<strong>و</strong>سيست به ط<strong>و</strong>ر معنيدار<br />

كاهش مييابد؛ بلكه پس از انتقال جنينهاي شبيه سازي شده<br />

درصد آبستني،‏ زايمان م<strong>و</strong>فق <strong>و</strong> نيز قابليت زنده ماندن<br />

گ<strong>و</strong>سالههاي مت<strong>و</strong>لد شده نيز به ط<strong>و</strong>ر مشخص كاهش يافته است<br />

.(70)<br />

علل احتمالي اين رخداد ميت<strong>و</strong>اند قابليت بالاتر تخمكهاي<br />

ج<strong>و</strong>انتر در طي نم<strong>و</strong>دن ر<strong>و</strong>ند تكاملي،‏ كيفيت بالاتر جنينهاي<br />

حاصله <strong>و</strong> سطح بالاي پر<strong>و</strong>تئينها،‏ پر<strong>و</strong>تئين كينازها <strong>و</strong><br />

ترانسكريپتهاي مرتبط با ر<strong>و</strong>ند SCNR در ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم<br />

تخمكهاي ج<strong>و</strong>ان است<br />

.(71،72)<br />

1- Roslin technique<br />

2- Honolulu technique<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

56


يم<br />

يم<br />

ييم<br />

تي<br />

يها<br />

يها<br />

يها<br />

يها<br />

JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

(51،66)<br />

،B1<br />

.(29)<br />

كينازها،‏ NEBD<br />

<strong>و</strong> MPF<br />

.(49)<br />

.(67)<br />

.(68)<br />

فعاليت MAPK ،MPF<br />

II خارج،‏<br />

MPF<br />

H 1<br />

G1،G2،S<br />

.(73)<br />

II<br />

كيناز،‏ MPF<br />

30<br />

Mermillod .(72)<br />

جمله MPF<br />

H 1<br />

) زا<br />

<strong>و</strong> همكاران نيز با مقايسه تخمكهاي گ<strong>و</strong>سالههاي زير<br />

ماه با گا<strong>و</strong>هاي بالاي 4 سال نشان دادهاند عليرغم يكسان<br />

ب<strong>و</strong>دن تعداد تخمكهاي جمع آ<strong>و</strong>ري شده از تخمدانهاي هر د<strong>و</strong><br />

گر<strong>و</strong>ه،‏ درصد م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong> بلاست<strong>و</strong>سيست بدست آمده از<br />

گ<strong>و</strong>سالههاي زير ماه به ط<strong>و</strong>ر معنيدار بيشتر از گر<strong>و</strong>ه د<strong>و</strong>م<br />

<strong>و</strong> همكاران نيز درصد م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong><br />

ب<strong>و</strong>ده است<br />

بلاست<strong>و</strong>سيت حاصل از تخمكهاي جمع آ<strong>و</strong>ري شده از گا<strong>و</strong>هاي<br />

1-3 سال را مشابه يكديگر <strong>و</strong> به ط<strong>و</strong>ر معنيدار بيشتر از<br />

گا<strong>و</strong>هاي بالاي 3 سال گزارش نم<strong>و</strong>دهاند<br />

2-2- <strong>و</strong>ضعيت تخمك گيرنده:‏<br />

2-2-1- تخمكهاي فعال نشده فاقد هسته:‏ تغييرات سل<strong>و</strong>لهاي<br />

دهنده پس از انتقال ت<strong>و</strong>سط پر<strong>و</strong>تئين كينازهاي مختلف<br />

1<br />

<strong>و</strong> (MAPK كنترل <strong>و</strong> تنظيم<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم<br />

ميگردند.‏ اين پر<strong>و</strong>تئين كينازها سبب متراكم شدن كر<strong>و</strong>ماتين <strong>و</strong><br />

منظم شدن كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها در مركز د<strong>و</strong>ك تقسيم ش<strong>و</strong>ند.‏<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم اين تخمكها در مرحله متافاز داراي سطح بالاي<br />

<strong>و</strong> MAPK هستند.‏<br />

فعاليت هيست<strong>و</strong>ن<br />

به دنبال انتقال سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> م<strong>و</strong>اجهه هسته با سطح بالاي<br />

اين پر<strong>و</strong>تئين كينازها يك سري تغييرات ساختاري خاصي در<br />

سل<strong>و</strong>ل دهنده رخ ميدهد كه شامل NEBD <strong>و</strong> به دنبال <strong>آن</strong><br />

منظم شدن كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها در مركز د<strong>و</strong>ك تقسيم،‏ ناپديد<br />

شدن هسته،‏ تشكيل مجدد غشاء هسته <strong>و</strong> مت<strong>و</strong>رم شدن <strong>آن</strong> است<br />

Rizos<br />

30<br />

،PCC<br />

.(34،51،66،74،75)<br />

شدت <strong>و</strong> ميزان<br />

<strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع PCC <strong>و</strong> NEBD<br />

بسته به ميزان فعال<br />

پر<strong>و</strong>تئين كينازهاي مذك<strong>و</strong>ر به ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم،‏ مدت زمان<br />

مجا<strong>و</strong>رت هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك با <strong>آن</strong>ها،‏ ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك<br />

<strong>و</strong>يژه MPF<br />

منتقل شده،‏ سن تخمك <strong>و</strong> گ<strong>و</strong>نه،‏ متفا<strong>و</strong>ت است.‏ در م<strong>و</strong>ش ميزان<br />

در هسته تخمك <strong>و</strong> در<br />

<strong>و</strong> فعاليت بالايي<br />

مجا<strong>و</strong>رت د<strong>و</strong>ك تقسيم <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارد كه به دنبال خارج سازي<br />

از MPF <strong>و</strong> MAPK<br />

هسته،‏ حجم بالايي از اين كينازها از تخمك خارج ميگردد.‏ در<br />

حالي كه در خ<strong>و</strong>ك اغلب اين كينازها <strong>و</strong> عملكرد اصلي <strong>آن</strong>ها در<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم متمركز است <strong>و</strong> خارج سازي هسته تفا<strong>و</strong>ت چنداني<br />

در ميزان <strong>و</strong> فعاليت كينازها ايجاد نمينمايد.‏<br />

بررسيها در گ<strong>و</strong>سفند نشان داده است تخمكهاي داراي<br />

هسته نسبت به تخمكهايي كه هسته <strong>آن</strong>ها خارج گرديدهاند<br />

بسيار مستعدتر <strong>و</strong> داراي سطح بالاتري از پر<strong>و</strong>تئين كيناز<br />

ميباشند،‏ با اين حال خارج سازي حجمي از سيت<strong>و</strong>پلاسم<br />

متعاقب خارج سازي هسته <strong>و</strong> حذف مقاديري از MAPK <strong>و</strong><br />

منجر به كاهش قابل ت<strong>و</strong>جهي در ميزان SCNR <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>قف<br />

ر<strong>و</strong>ند تكامل جنين نميگردد<br />

<strong>و</strong> فعاليت <strong>آن</strong>ها<br />

به منظ<strong>و</strong>ر افزايش سطح MAPK ميت<strong>و</strong>ان از كافئين كه يك عامل مهاركننده پر<strong>و</strong>تئين فسفاتاز <strong>و</strong><br />

نيز مهاركننده پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>م است،‏ استفاده نم<strong>و</strong>د.‏ استفاده از<br />

كافئين سبب افزايش SCNR <strong>و</strong> افزايش درصد تسهيم<br />

جنينهاي شبيه سازي شده ميگردد<br />

2-2-2- تخمكهاي فعال شده فاقد هسته:‏ به فعال سازي<br />

ش<strong>و</strong>د <strong>و</strong><br />

2<br />

تخمك قبل از انتقال هسته،‏ پيش فعال سازي گفته<br />

بيشتر زماني به كار مير<strong>و</strong>د كه از بلاست<strong>و</strong>مرها به عن<strong>و</strong>ان<br />

به دنبال لقاح <strong>و</strong> يا فعال<br />

سل<strong>و</strong>لهاي دهنده استفاده گردد <strong>و</strong> <strong>آن</strong>زيم هيست<strong>و</strong>ن<br />

سازي جنين،‏ ميزان <strong>و</strong><br />

ت<strong>و</strong>سط<br />

كيناز بدليل ن<strong>و</strong>سانات كلسيم <strong>و</strong> تخريب سايكلين ابد.‏ اين شرايط سبب<br />

دستجات پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي،‏ كاهش پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س تشكيل<br />

ميگردد تخمك از مرحلهمتافاز تحت اين<br />

<strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند تكاملي تقسيمات سل<strong>و</strong>ل ادامه يابد شرايط سيت<strong>و</strong>پلاسم اين تخمكها در مرحله اينترفاز<br />

دهنده با مراحل مختلف سيكل<br />

گيرنده مناسبي براي سل<strong>و</strong>ل سل<strong>و</strong>لي است.‏ به ط<strong>و</strong>ريكه پس از انتقال سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك مراحل<br />

<strong>و</strong>G0‎‏،‏ به دليل سطح پايين پر<strong>و</strong>تئين<br />

بسته<br />

<strong>و</strong>PCC اتفاق نخ<strong>و</strong>اهد افتاد <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري به مرحله سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>ل دهنده مشاهده خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ در<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري<br />

<strong>و</strong> مراحل ص<strong>و</strong>رت انتقال سل<strong>و</strong>ل از DNA<br />

،G1<br />

G0<br />

از DNA<br />

انتقال سل<strong>و</strong>ل<br />

آغاز <strong>و</strong> به ط<strong>و</strong>ر طبيعي پيش خ<strong>و</strong>اهد رفت.‏ در ص<strong>و</strong>رت<br />

مرحله S،<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري<br />

از DNA<br />

ادامه<br />

يافته <strong>و</strong> به ط<strong>و</strong>ر طبيعي خاتمه خ<strong>و</strong>اهد يافت <strong>و</strong> در ص<strong>و</strong>رت انتقال<br />

سل<strong>و</strong>ل مرحله ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري ادامه خ<strong>و</strong>اهد<br />

از DNA<br />

،G2<br />

يافت <strong>و</strong> قطعاتي كه قبلاً‏ ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري شده،‏<br />

مجدداً‏ ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري نخ<strong>و</strong>اهد شد.‏ در تمامي م<strong>و</strong>ارد جنين<br />

از DNA<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

2- Preactivation<br />

1- Mitogen Activated Protein Kinase<br />

57<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


يها<br />

يها<br />

يع<br />

يها<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

<strong>و</strong> فاقد هر گ<strong>و</strong>نه<br />

حاصله از لحاظ كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي كاملاً‏ طبي البته گزارشهايي مبني<br />

ناهنجاري ميباشند<br />

آسيب كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي متعاقب<br />

مرحله بر انتقال سل<strong>و</strong>ل با كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها غير متعارف <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د<br />

<strong>و</strong> ايجاد جنين دارد<br />

(49،51،67،68،75)<br />

G 2 <strong>و</strong><br />

.(51،67)<br />

PCC<br />

2-3- ت<strong>و</strong>انايي ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم در برنامهريزي مجدد هستهسل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده:‏ اصطلاح برنامه ريزي مجدد هسته (NR) براي ا<strong>و</strong>لين<br />

بار در ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي د<strong>و</strong>زيستان به كار گرفته شد <strong>و</strong> به<br />

معناي تغييرات م<strong>و</strong>رف<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژيك <strong>و</strong> م<strong>و</strong>لك<strong>و</strong>لي هسته سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك پس از م<strong>و</strong>اجهه با ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم است<br />

.(76)<br />

بعدها اين<br />

تعريف،‏ تغييرات كر<strong>و</strong>ماتين <strong>و</strong> نح<strong>و</strong>ه بيان ژن را نيز شامل شد.‏<br />

<strong>و</strong>قايعي كه در ر<strong>و</strong>ند NR در هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك رخ ميدهد<br />

اساساً‏ مشابه تغييرات DNA اسپرم <strong>و</strong> تخمك در ر<strong>و</strong>ند لقاح<br />

طبيعي است؛ ليكن تفا<strong>و</strong>تهايي در اين بين <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارد كه به<br />

<strong>آن</strong>ها پرداخته خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ SCNR اساساً‏ <strong>و</strong>ابسته به فاكت<strong>و</strong>رهاي<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسمي تخمك ميباشد.‏ اين ع<strong>و</strong>امل خاص،‏ منحصراً‏ در<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم تخمكهاي بالغ ‏(مرحله<br />

(MII<br />

بار<strong>و</strong>ر نشده ‏(يا به<br />

عبارتي فعال نشده)‏ <strong>و</strong> فقط به مدت ك<strong>و</strong>تاهي پس از فعال شدن<br />

تخمك <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارند <strong>و</strong> لازم است كر<strong>و</strong>ماتين سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك<br />

مستقيماً‏ با اين فاكت<strong>و</strong>رها م<strong>و</strong>اجه گردد<br />

،SCNR فعاليت بالاي<br />

.(33)<br />

MPF<br />

محرك اصلي ر<strong>و</strong>ند<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم ميباشد.‏ MPF از د<strong>و</strong><br />

1<br />

زير <strong>و</strong>احد به نام زير <strong>و</strong>احد كاتاليتيك CDC2 كه مشابه<br />

پر<strong>و</strong>تئين كيناز<br />

cdc2<br />

CyclinB<br />

3<br />

2<br />

مخمر ميباشد <strong>و</strong> زير <strong>و</strong>احد تنظيم كننده<br />

تشكيل شده است.‏ به دنبال <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك<br />

به داخل ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم،‏ فعاليت بالاي MPF سبب شر<strong>و</strong>ع <strong>و</strong>قايعي<br />

نظير PCC ،NEBD<br />

<strong>و</strong> يكسري تغييرات اپيژنتيكي در<br />

كر<strong>و</strong>ماتين سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك ميگردد.‏ در ص<strong>و</strong>رتيكه اين تغييرات<br />

اپيژنتيك به ط<strong>و</strong>ر منظم در ر<strong>و</strong>ند طبيعي خ<strong>و</strong>د پيش نر<strong>و</strong>ند،‏ دامنه<br />

<strong>و</strong>سيعي از ان<strong>و</strong>اع ناهنجاريهاي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي در جنين ايجاد<br />

ميگردد.‏ از جمله مهمترين <strong>آن</strong>ها،‏ تغييرات اپيژنتيكي مسئ<strong>و</strong>ل<br />

،NR<br />

استيله <strong>و</strong>متيله شدن هيست<strong>و</strong>ن <strong>و</strong> متيله شدن DNA ميباشند.‏<br />

2-4- زمان خارج سازي محت<strong>و</strong>يات ژن<strong>و</strong>مي تخمك:‏ مناسب ترين<br />

زمان براي خارج سازي جسم قطبي<br />

متافازي تخمك در گ<strong>و</strong>سفند<br />

4<br />

(pb) <strong>و</strong> صفحه<br />

22-24 h<br />

24-26 h<br />

<strong>و</strong><br />

<strong>و</strong> در گا<strong>و</strong><br />

پس از شر<strong>و</strong>ع IVM ب<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>صيه شده<br />

تخمكهايي كه در گ<strong>و</strong>سفند <strong>و</strong> گا<strong>و</strong> به ترتيب ظرف مدت<br />

24<br />

26 ساعت<br />

مطالعه حذف گردند<br />

پس از شر<strong>و</strong>ع كشت،‏<br />

pb<br />

.(35)<br />

مشخصي ندارند از<br />

2-5- كيفيت <strong>و</strong> كميت ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم:‏ كيفيت ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم تخمكهايي<br />

كه در شرايط<br />

in vitro<br />

تخمكهايي است كه در<br />

بالغ شدهاند بسيار پايين تر از<br />

in vivo<br />

بالغ شدهاند.‏ ليكن به دليل<br />

دسترسي آسان <strong>و</strong> فرا<strong>و</strong>اني تخمكهاي كشت داده شده در<br />

شرايط آزمايشگاهي معم<strong>و</strong>لاً‏ از اين تخمكها به عن<strong>و</strong>ان سل<strong>و</strong>ل<br />

گيرنده استفاده ميگردد.‏ در ص<strong>و</strong>رت استفاده از تخمكهاي<br />

بل<strong>و</strong>غ يافته در آزمايشگاه ت<strong>و</strong>جه به نكاتي از جمله انتخاب<br />

ف<strong>و</strong>ليك<strong>و</strong>ل جهت آسپيره كردن،‏ مدت زمان <strong>و</strong> شرايط محيط<br />

كشت تخمكها،‏ شرايط اتمسفر حاكم بر انك<strong>و</strong>بات<strong>و</strong>ر <strong>و</strong> انتخاب<br />

تخمكهاي مناسب جهت خارج سازي هسته<br />

II<br />

.(35)<br />

بالاي MPF<br />

ضر<strong>و</strong>ري است<br />

3- همزماني سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده <strong>و</strong> گيرنده<br />

به منظ<strong>و</strong>ر اجتناب از اختلالات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي جنينهاي شبيه<br />

سازي شده،‏ بايستي سيكل سل<strong>و</strong>لي سل<strong>و</strong>لهاي دهنده با ميزان<br />

تخمك متافاز هماهنگي <strong>و</strong> همخ<strong>و</strong>اني داشته باشد.‏<br />

به همين دليل تنها سل<strong>و</strong>لهاي دهندهاي كهDNA ديپل<strong>و</strong>ئيد داشته<br />

<strong>و</strong> در فاز <strong>و</strong> يا هستند براي اين كار مناسباند<br />

G0<br />

G1<br />

.(22،34،47،68،78)<br />

4- ر<strong>و</strong>ش خارجسازي هسته<br />

خارج سازي دقيق تمام محت<strong>و</strong>يات هسته در ر<strong>و</strong>ند شبيه<br />

سازي،‏ كاري <strong>و</strong>قت گير <strong>و</strong> خسته كننده <strong>و</strong> در عين حال بسيار<br />

حساس <strong>و</strong> كليدي است.‏ انتخاب ر<strong>و</strong>شي سريع،‏ ساده،‏ كارامد <strong>و</strong><br />

با حداقل آسيب <strong>و</strong>ارده به تخمك سبب افزايش مشخص<br />

راندمان شبيه سازي خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ تاكن<strong>و</strong>ن از ر<strong>و</strong>ش مختلفي<br />

به منظ<strong>و</strong>ر خارج سازي محت<strong>و</strong>يات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي تخمك استفاده<br />

شده كه مرس<strong>و</strong>مترين <strong>آن</strong>ها عبارتند از:‏<br />

4- Polar body<br />

1- Catalytic subunit; CDC2<br />

2- Yeast cdc2 protein kinase<br />

3- Regulatory subunit; Cyclin B<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

58


JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

4-1- خارج سازي هسته به ر<strong>و</strong>ش فيزيكي:‏ در اين ر<strong>و</strong>ش محل<br />

استقرار صفحه متافازي <strong>و</strong> كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها از ر<strong>و</strong>ي م<strong>و</strong>قعيت<br />

جسم قطبي تخمين زده شده ليكن در اغلب م<strong>و</strong>ارد ‏(بيش از<br />

از محل ا<strong>و</strong>ليهخ<strong>و</strong>د حركت مينمايد <strong>و</strong> معم<strong>و</strong>لاً‏ نزديك<br />

به صفحهمتافازي قرار ندارد.‏ در اين ر<strong>و</strong>ش با <strong>و</strong>ارد كردن سر<br />

س<strong>و</strong>زن به داخل سيت<strong>و</strong>پلاسم،‏ <strong>و</strong> حجمي از سيت<strong>و</strong>پلاسم<br />

%10) خارج ميگردد؛ ليكن در اين ر<strong>و</strong>ش<br />

هيچ تضمين قطعي براي خارجسازي <strong>و</strong>اقعي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مها<br />

<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د ندارد از طرف ديگر خارج سازي حجم بالاي<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم سبب كاهش قابليت برنامه ريزي مجدد اپي<br />

1<br />

ژنتيكي هسته سل<strong>و</strong>ل دهنده ت<strong>و</strong>سط تخمك خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

در اين ر<strong>و</strong>ش به منظ<strong>و</strong>ر افزايش اطمينان از خارج<br />

2<br />

سازي صفحه متافازي از رنگ ه<strong>و</strong>خس استفاده <strong>و</strong> پس از<br />

مجا<strong>و</strong>رت تخمك با UV ‏(كمتر از ثانيه)‏ <strong>و</strong> مشخص شدن<br />

جايگاه هسته،‏ محت<strong>و</strong>يات ژنتيكي خارج ميش<strong>و</strong>د.‏<br />

4-2- خارج سازي هسته به ر<strong>و</strong>ش شيميايي:‏ در اين ر<strong>و</strong>ش پس<br />

از مجا<strong>و</strong>رت تخمك با تركيبات شيميايي مختلف،‏ ر<strong>و</strong>ند<br />

سايت<strong>و</strong>كاينز <strong>و</strong> كاري<strong>و</strong>كاينز سل<strong>و</strong>ل دچار تغيير ميگردد.‏ در<br />

<strong>و</strong> ‏(مهار<br />

گذشته بدين منظ<strong>و</strong>ر از<br />

استفاده مي گرديد.‏ بعدها با<br />

پيشرفتهاي حاصله مشخص گرديد كه تخمكهايي كه با<br />

<strong>و</strong> <strong>و</strong> يا تركيبي از <strong>آن</strong>ها فعال<br />

ميش<strong>و</strong>ند در انتهاي ر<strong>و</strong>ند خارج سازي هسته فاقد <strong>آن</strong>زيم<br />

فعال هستند <strong>و</strong> درصد تسهيم <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيت در<br />

<strong>آن</strong>ها به ط<strong>و</strong>ر معنيدار كمتر از ساير ر<strong>و</strong>شها است.‏ بنابراين<br />

MPF<br />

Etoposide<br />

pb<br />

5<br />

Cyclohexamide<br />

Pb (%50<br />

(%10-30، ترجيحاً‏<br />

.(35،42)<br />

.(35،44،68)<br />

كنندهII (topoisomerase<br />

Etoposide<br />

Cyclohexamide<br />

kinase<br />

Democolcine (DEM)<br />

<strong>و</strong><br />

Nocodazole (NOC)<br />

به عن<strong>و</strong>ان<br />

جايگزين مناسبي براي د<strong>و</strong> دار<strong>و</strong>ي ف<strong>و</strong>ق مطرح گرديد.‏ DEM<br />

با<br />

اتصال به دايمر ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لين از پليمريزه شدن ميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها<br />

جل<strong>و</strong>گيري <strong>و</strong> دانسيته<strong>آن</strong>ها را كاهش داده <strong>و</strong> همچنين سبب بير<strong>و</strong>ن<br />

زدگي ت<strong>و</strong>ده كاملاً‏ متراكم كر<strong>و</strong>ماتين از سطح غشاء<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسمي تخمك ميگردد.‏ استفاده از اين تركيب سبب<br />

تحريك ر<strong>و</strong>ند تكاملي تقسيمات جنيني <strong>و</strong> افزايش درصد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيت ميگردد.‏ اين تركيب معم<strong>و</strong>لاً‏ همراه با اتان<strong>و</strong>ل<br />

استفاده گرديده <strong>و</strong> كاربرد <strong>و</strong>سيعي در شبيه سازي م<strong>و</strong>ش،‏ بز،‏<br />

خرگ<strong>و</strong>ش <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>ك دارد<br />

NOC .(44،54،64)<br />

مشابه DEM<br />

نيز داراي تاثيري<br />

ب<strong>و</strong>ده با اين تفا<strong>و</strong>ت كه درصد خارج سازي م<strong>و</strong>ثر<br />

تمامي محت<strong>و</strong>يات ژن<strong>و</strong>مي با استفاده از اين تركيب در مقايسه با<br />

DEM<br />

پايينتر ميباشد.‏ اخيراً‏ مشخص شده استفاده از DEM<br />

<strong>و</strong> NOC سبب بير<strong>و</strong>ن زدگي كامل <strong>و</strong>لي م<strong>و</strong>قت محت<strong>و</strong>يات<br />

كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي تخمك گرديده <strong>و</strong> در ص<strong>و</strong>رت عدم خارج سازي<br />

هسته به ص<strong>و</strong>رت فيزيكي،‏ ت<strong>و</strong>ده كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي مجدداً‏ جذب<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك ميگردد<br />

.(79)<br />

لذا به نظر ميرسد<br />

خارج سازي هسته به ر<strong>و</strong>ش شيميايي به تنهايي نميت<strong>و</strong>اند<br />

اطمينان كافي از بد<strong>و</strong>ن هسته شدن تخمك را فراهم نمايد <strong>و</strong> تنها<br />

سبب سه<strong>و</strong>لت در خارج سازي محت<strong>و</strong>يات كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي تخمك<br />

ميگردد.‏<br />

4-3- خارج سازي هسته به كمك سانترفي<strong>و</strong>ژ:‏ برخي از محققين<br />

تمهيداتي نظير سانتريفي<strong>و</strong>ژ تخمك قبل از خارج سازي هسته را<br />

به كار برده <strong>و</strong> گزارش نم<strong>و</strong>دهاند سانتريفي<strong>و</strong>ژ تخمك بد<strong>و</strong>ن هيچ<br />

تاثير مضر ر<strong>و</strong>ي تخمك <strong>و</strong> جنين حاصله،‏ سبب كاهش زا<strong>و</strong>يه<br />

استقرار جسم قطبي نسبت به صفحه متافازي <strong>و</strong> افزايش<br />

درصد خارج سازي م<strong>و</strong>فق هسته خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

.(44،77،80)<br />

(pb)<br />

Hua<br />

تخمكهاي گا<strong>و</strong><br />

<strong>و</strong> همكاران با مقايسه سرعتهاي مختلف سانتريفي<strong>و</strong>ژ<br />

2000 ،3000 RPM)<br />

دقيقه 20 به مدت 1000) <strong>و</strong><br />

<strong>و</strong> بررسي تاثير <strong>آن</strong> بر ر<strong>و</strong>ي درصد خارج سازي م<strong>و</strong>فق هسته،‏<br />

درصد جنينهاي<br />

2 سل<strong>و</strong>لي<br />

8-16 سل<strong>و</strong>لي،‏ درصد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست <strong>و</strong> نيز تعداد بلاست<strong>و</strong>مرهاي ر<strong>و</strong>ز<br />

نم<strong>و</strong>دند كه سانتريفي<strong>و</strong>ژ تخمك در د<strong>و</strong>رهاي<br />

نسبت به د<strong>و</strong>ر<br />

8، مشخص<br />

3000 <strong>و</strong> 2000<br />

1000<br />

<strong>و</strong> گر<strong>و</strong>ه كنترل سبب افزايش معنيدار<br />

درصد خارج سازي م<strong>و</strong>فق هسته خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ اين محققين زا<strong>و</strong>يه<br />

نسبي استقرار جسم قطبي نسبت به صفحه متافازي را با كمك<br />

رنگ آميزي ه<strong>و</strong>خس،‏ به سه گر<strong>و</strong>ه زا<strong>و</strong>يه ك<strong>و</strong>چك ‏(كمتر از<br />

درجه)،‏ مت<strong>و</strong>سط<br />

20<br />

20-30)<br />

درجه)‏ <strong>و</strong> بزرگ<br />

(30-180)<br />

گزارش نم<strong>و</strong>دند پس از سانتريفي<strong>و</strong>ژ با سرعتهاي بالا<br />

تقسيم <strong>و</strong><br />

2000)<br />

(3000<br />

زا<strong>و</strong>يه مذك<strong>و</strong>ر در اغلب م<strong>و</strong>ارد<br />

20 (%80-90)<br />

20-30<br />

1000<br />

<strong>و</strong> ز<strong>و</strong>اياي<br />

<strong>و</strong><br />

درجه <strong>و</strong><br />

درجه خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د <strong>و</strong> اين در حالي است كه در سرعت<br />

زا<strong>و</strong>يه استقرار تفا<strong>و</strong>ت معنيداري با گر<strong>و</strong>ه كنترل نداشته<br />

20-180<br />

درجه را نشان داده است<br />

.(77)<br />

در مجم<strong>و</strong>ع<br />

1- Epigenetic reprograming<br />

2- Hoechst 33342<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

59<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


يپل<br />

يها<br />

يدا<br />

كي<br />

يها<br />

يها<br />

3<br />

(PLC)<br />

ت<strong>و</strong>ليد COIP <strong>و</strong> PLC<br />

mRNA<br />

%20<br />

،PLC -Zeta<br />

كاهش mRNA<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

بررسيها نشان داده است سانتريفي<strong>و</strong>ژ تخمك قبل از انتقال<br />

هسته هيچ تاثير مضري بر ر<strong>و</strong>ي درصد لقاح <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند تكاملي<br />

جنين ندارد<br />

.(43،77)<br />

خارج سازي هسته با استفاده از س<strong>و</strong>كر<strong>و</strong>ز %3: س<strong>و</strong>كر<strong>و</strong>ز به<br />

<strong>و</strong>اسطه ايجاد يك ظاهر نيمه شفاف <strong>و</strong> مات در د<strong>و</strong>ك ميت<strong>و</strong>زي<br />

تشخيص د<strong>و</strong>ك تقسيم را زير ميكر<strong>و</strong>سك<strong>و</strong>پ ن<strong>و</strong>ري بسيار<br />

راحتتر مينمايد.‏ استفاده از اين تركيب در م<strong>و</strong>ش كاربرد<br />

بسيار <strong>و</strong>سيعي يافته است؛ در حالي كه در ساير گ<strong>و</strong>نهها به<br />

دليل ايجاد برآمدگيهاي متعدد،‏ تشخيص صفحه متافازي<br />

مشكلتر خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د<br />

.(44)<br />

اخيراً‏ ر<strong>و</strong>شهاي ديگري نيز به منظ<strong>و</strong>ر خارج سازي هسته<br />

مطرح شده است؛ از جمله استفاده از ميكر<strong>و</strong>سك<strong>و</strong>پ<br />

Cambridge Research & Instrumentation; ) POL-Scope<br />

Clone<br />

(Cri<br />

به منظ<strong>و</strong>ر مشاهده بهتر <strong>و</strong> دقيقتر د<strong>و</strong>ك تقسيم،‏<br />

XY Laser System<br />

به منظ<strong>و</strong>ر ايجاد شكاف در لايه ز<strong>و</strong>نا<br />

پل<strong>و</strong>سيدا قبل ازخارج سازي هسته <strong>و</strong> استفاده از پالسهاي<br />

Laser متعدد<br />

به منظ<strong>و</strong>ر خرد نم<strong>و</strong>دن كامل كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>م<br />

5- فعال سازي جنين پس از انتقال هسته<br />

.(44)<br />

در حالت طبيعي بلافاصله پس از لقاح،‏ مجم<strong>و</strong>عهاي از <strong>و</strong>قايع<br />

زنجيرهاي به <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع ميپي<strong>و</strong>ندد كه نتيجه <strong>آن</strong>ها جل<strong>و</strong>گيري از<br />

اسپرمي <strong>و</strong> به راه افتادن <strong>و</strong>قايع آبشاري است كه منجر به<br />

فعال شدن ژن<br />

ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري مرتبط با ر<strong>و</strong>ند تكاملي<br />

جنين ميگردد.‏ فعال شدن جنين ر<strong>و</strong>ند پيچيدهاي است كه خ<strong>و</strong>د<br />

شامل مكانيسمهاي متعددي ميباشد.‏ مهمترين مكانيسم<br />

مرتبط با فعال سازي جنين سيگنالينگ كلسيم است.‏ به دنبال<br />

لقاح يا <strong>و</strong>ارد نم<strong>و</strong>دن سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك به داخل ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم،‏ كلسيم<br />

1<br />

به <strong>و</strong>اسطه گيرنده تري فسفات از منابع داخل سل<strong>و</strong>لي<br />

1-4 -5<br />

‏(عمدتاً‏ شبكه اند<strong>و</strong>پلاسمي)‏ آزاد <strong>و</strong> م<strong>و</strong>جي ناگهاني از كلسيم در<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم شكل ميگيرد.‏ شكل گيري ا<strong>و</strong>ل اين م<strong>و</strong>ج از محل<br />

<strong>و</strong>ارد شدن سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك است <strong>و</strong> سپس اين م<strong>و</strong>ج در<br />

سرتاسر جنين پخش ميگردد.‏ در اسپرم عاملي به نام<br />

پر<strong>و</strong>تئين القاء كننده آبشار كلسيم؛<br />

2<br />

(COIP) <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارد كه اين<br />

پر<strong>و</strong>تئين مسئ<strong>و</strong>ل فعال سازي تخمك است <strong>و</strong> كاندي<br />

اصلي<br />

اين پر<strong>و</strong>تئين،‏ اعضاي خان<strong>و</strong>اده فسف<strong>و</strong>ليپاز C؛ ميباشند.‏<br />

در ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي بسياري از اعضاي اين خان<strong>و</strong>اده،‏ غير<br />

فعال هستند <strong>و</strong> قادر به راه اندازي آبشار كلسيم نميباشند؛<br />

ليكن در ص<strong>و</strong>رت تزريق اعضاء اين خان<strong>و</strong>اده به<br />

<strong>و</strong>يژه در زمان انتقال هسته به داخل تخمك،‏<br />

ر<strong>و</strong>ندي مشابه در جنين به راه ميافتد.‏ بنابراين در ر<strong>و</strong>ند فعال<br />

سازي جنين شبيه سازي شده تحر<br />

ضر<strong>و</strong>ري به نظر ميرسد.‏ از طرف ديگر منبع <strong>و</strong> نح<strong>و</strong>ه<br />

آزادسازي كلسيم <strong>و</strong> الگ<strong>و</strong>ي چگ<strong>و</strong>نگي شكل گيري م<strong>و</strong>ج كلسيم<br />

تاثير به سزايي در نح<strong>و</strong>ه بيان ژنها به خص<strong>و</strong>ص ژن مرتبط<br />

با ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين دارد؛ چرا كه شكل گيري م<strong>و</strong>ج ضعيف<br />

كلسيم داخل سل<strong>و</strong>لي بيان حداقل از ژن مسئ<strong>و</strong>ل ر<strong>و</strong>ند<br />

تكاملي جنين را كاهش ميدهد <strong>و</strong> به دنبال كاهش بيان ژن <strong>و</strong><br />

مرب<strong>و</strong>طه،‏ جنين از قابليت مناسبي در طي<br />

نم<strong>و</strong>دن <strong>و</strong> اتمام ر<strong>و</strong>ند تكاملي خ<strong>و</strong>د برخ<strong>و</strong>ردار نخ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د.‏ شكل<br />

گيري م<strong>و</strong>ج بسيار ق<strong>و</strong>ي كلسيم نيز ميت<strong>و</strong>اند تا حد<strong>و</strong>دي الگ<strong>و</strong>ي<br />

بيان ژنها <strong>و</strong> رشد بعدي جنين را تحت تاثير قرار دهد بط<strong>و</strong>ريكه<br />

كه مشخص شده م<strong>و</strong>ج ق<strong>و</strong>ي كلسيم ميت<strong>و</strong>اند<br />

سبب تنظيم عملكرد اعضاء پر<strong>و</strong>تئيني خان<strong>و</strong>اده <strong>و</strong><br />

Bcl-2<br />

افزايش بيان ژنهاي مرتبط با ر<strong>و</strong>ند آپپت<strong>و</strong>زيس در اين<br />

بلاست<strong>و</strong>مرهاي شبيه سازي شده گردد؛ ليكن اثر مضر <strong>آن</strong><br />

بسيار كمتر از م<strong>و</strong>ج ضعيف است.‏ بنابراين ت<strong>و</strong>جه به نح<strong>و</strong>ه فعال<br />

سازي جنين <strong>و</strong> استقرار الگ<strong>و</strong>ي مناسب <strong>و</strong> مختص گ<strong>و</strong>نه نه تنها<br />

ميت<strong>و</strong>اند سبب افزايش كيفيت <strong>و</strong> كميت جنينهاي شبيه سازي<br />

شده گردد؛ بلكه ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين را تا ت<strong>و</strong>لد نتاج زنده بهب<strong>و</strong>د<br />

خ<strong>و</strong>اهد بخشيد بررسيها نشان داده است بلافاصله<br />

پس از فعال سازي جنين،‏ فعاليتMPF شر<strong>و</strong>ع به كاهش مي كند<br />

.(81،82)<br />

به ط<strong>و</strong>ريكه ظرف مدت يك ساعت به ميزان<br />

%63/2<br />

%34/8<br />

<strong>و</strong> در عرض<br />

د<strong>و</strong> ساعت به ميرسد <strong>و</strong> NEBD حاكثر هفت ساعت پس<br />

از فعال سازي جنين كامل ميگردد<br />

.(83-85)<br />

5-1- ر<strong>و</strong>شهاي فعال سازي جنين:‏ انتخاب ر<strong>و</strong>شي مناسب جهت<br />

فعال سازي جنين تاثير بسزايي در ر<strong>و</strong>ند SCNR <strong>و</strong> افزايش<br />

كيفي <strong>و</strong> كمي جنينهاي شبيه سازي شده دارد.‏ تاكن<strong>و</strong>ن از<br />

تركيبات <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>شهاي مختلف به منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين<br />

3- Phospholipase C<br />

1- 1,4,5- triphosphate receptor<br />

2- Ca2 oscillation-inducing protein<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

60


JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

استفاده شده <strong>و</strong> انتخاب ر<strong>و</strong>ش فعالسازي مناسب بسته به<br />

گ<strong>و</strong>نهحي<strong>و</strong>اني <strong>و</strong> شرايط خاص مطالعه متفا<strong>و</strong>ت است.‏ اكثر<br />

محققين ت<strong>و</strong>صيه نم<strong>و</strong>دهاند به منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين از<br />

تركيبات مختلف به ص<strong>و</strong>رت ت<strong>و</strong>ام استفاده گردد.‏ ر<strong>و</strong>شهاي<br />

فعال سازي جنين شامل تحريكات شيميايي،‏ تحريكات<br />

الكتريكي <strong>و</strong> تحريكات مكانيكي ميباشد.‏<br />

5-1-1- اعمال تحريكات شيميايي:‏ درصد م<strong>و</strong>فقيت در فعال<br />

سازي جنين با اين ر<strong>و</strong>ش بستگي به ن<strong>و</strong>ع <strong>و</strong> غلظت تركيبات<br />

شيميايي استفاده شده <strong>و</strong> نيز فاصله زماني بين الحاق سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong><br />

شر<strong>و</strong>ع ر<strong>و</strong>ند فعال سازي جنين دارد.‏ محققين استفاده از اين<br />

ر<strong>و</strong>ش را به منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين تمامي گ<strong>و</strong>نهها ‏(به <strong>و</strong>يژه<br />

دامهاي اهلي)‏ ت<strong>و</strong>صيه نم<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> نشان دادهاند اين ر<strong>و</strong>ش نسبت<br />

به تحريكات الكتريكي سبب افزايش معنيدار درصد الحاق <strong>و</strong><br />

تشكيل پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س ميگردد.‏ محركهاي شيميايي مرس<strong>و</strong>م به<br />

ترتيب اهميت <strong>و</strong> كاربرد عبارتند از:‏<br />

2<br />

1<br />

5-1-2- ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين يا ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر كلسيم (A23187): 23187<br />

يك تركيب <strong>آن</strong>تيبي<strong>و</strong>تيكي است <strong>و</strong> از <strong>آن</strong>جائيكه<br />

قادر به تشكيل<br />

كمپلكس با كاتي<strong>و</strong>نهاي د<strong>و</strong> ظرفيتي ‏(مثل كلسيم)‏ ميباشد به نام<br />

ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر كلسيم ناميده ميش<strong>و</strong>د.‏ اين تركيب مرس<strong>و</strong>مترين<br />

تركيب شيميايي استفاده شده به منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين<br />

است <strong>و</strong> م<strong>و</strong>جب تسريع ر<strong>و</strong>ند تخريب سايكلين B، آزاد سازي<br />

كلسيم از ذخاير در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>لي،‏ تسريع <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د كلسيم به داخل<br />

جنين از منابع خارج سل<strong>و</strong>لي،‏ كاهش فعاليت<br />

از سرگيري تقسيمات مي<strong>و</strong>ز ميگردد<br />

MAPK<br />

<strong>و</strong>MPF <strong>و</strong><br />

.(71،15،32)<br />

در<br />

تخمكهاي ج<strong>و</strong>ان،‏ استفاده از ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر به تنهايي به منظ<strong>و</strong>ر<br />

فعال سازي جنين ت<strong>و</strong>صيه نميگردد؛ چرا كه در اين تخمكها به<br />

دنبال استفاده از اين تركيب،‏ فعاليت MAPK تغييري نمييابد<br />

<strong>و</strong> تنها كاهش م<strong>و</strong>قت در فعاليتH1‎ كيناز مشاهده ميگردد.‏<br />

در حالي كه در تخمكهاي مسن فعاليت هر د<strong>و</strong> كيناز مشخصاً‏<br />

كاهش مييابد<br />

.(71)<br />

عليرغم اينكه ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين نسبت به<br />

ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر كليسم از قابليت بيشتري در جابجايي <strong>و</strong> انتقال كلسيم<br />

برخ<strong>و</strong>ردار است،‏ ليكن به دليل تكرارپذير نب<strong>و</strong>دن م<strong>و</strong>ج كلسيم<br />

ايجاد شده ت<strong>و</strong>سط ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين <strong>و</strong> ايجاد م<strong>و</strong>ج كلسيم از منابع<br />

داخل سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> نيز عدم <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د تفا<strong>و</strong>ت معنيدار در افزايش<br />

ناگهاني <strong>و</strong> سريع كلسيم در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>لي،‏ كارايي اين د<strong>و</strong> دار<strong>و</strong><br />

معادل يكديگر قلمداد ميگردد<br />

.(44،78،86،87)<br />

اين تركيبات در بسياري از گ<strong>و</strong>نهها به <strong>و</strong>يژه گا<strong>و</strong><br />

به مدت<br />

5µM)<br />

4<br />

(88)، بز <strong>و</strong> گ<strong>و</strong>سفند<br />

دقيقه)‏ (34،47،50)، خ<strong>و</strong>ك<br />

5µM)<br />

5µM)<br />

1-5 به مدت<br />

5µM)<br />

<strong>و</strong> سگ<br />

به مدت<br />

يافته است.‏<br />

4<br />

دقيقه)‏ (90)، الاغ<br />

5µM)<br />

به مدت‎20‎ دقيقه<br />

دقيقه)‏ (89)، اسب<br />

به مدت<br />

5 دقيقه)‏ (91)<br />

10µM)<br />

به مدت<br />

4 دقيقه)‏ (92)<br />

كاربرد <strong>و</strong>سيعي<br />

در اكثر م<strong>و</strong>ارد ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر كلسيم به همراه يك مهار<br />

كنندهپر<strong>و</strong>تئين كينازهاي دفسف<strong>و</strong>ريله كننده ‏(‏‎6‎‏-دمتيل<br />

آمين<strong>و</strong>پ<strong>و</strong>رين<br />

4<br />

3<br />

)) CHX) <strong>و</strong> يا سيكل<strong>و</strong>هگزاميد (6-DMAP)<br />

(84،88)<br />

5<br />

<strong>و</strong> يا اتان<strong>و</strong>ل (22) استفاده ميش<strong>و</strong>د.‏ البته تفا<strong>و</strong>تهاي<br />

گ<strong>و</strong>نهاي نيز در اين بين <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د دارد؛ به ط<strong>و</strong>ريكه مشخص شده<br />

است در گا<strong>و</strong> <strong>و</strong> گ<strong>و</strong>سفند استفاده از تركيب ت<strong>و</strong>ام ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين <strong>و</strong><br />

6-DMAP<br />

عليرغم افزايش معنيدار درصد الحاق <strong>و</strong> تشكيل<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست،‏ م<strong>و</strong>جب افزايش احتمال <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع ناهنجاري<br />

كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي در جنين ميگردد.‏ بنابراين در اين گ<strong>و</strong>نهها تركيب<br />

ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ف<strong>و</strong>ر كلسيم با<br />

سيكل<strong>و</strong>هگزاميد ت<strong>و</strong>صيه ميگردد<br />

.(20،87)<br />

5-1-3- مهاركنندههاي پر<strong>و</strong>تئين كينازهاي دفسف<strong>و</strong>ريله كننده<br />

پر<strong>و</strong>تئينها:‏ استفاده از اين تركيبات م<strong>و</strong>جب تحريك فعالسازي<br />

تخمك <strong>و</strong> از سرگيري مي<strong>و</strong>ز ميگردد.‏ زمانيكه<br />

پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>گليكانهاي در برگيرنده غشاء هسته،‏ دفسف<strong>و</strong>ريله<br />

ميش<strong>و</strong>ند غشاء هسته،‏ شكل گرفته <strong>و</strong> زماني كه فسف<strong>و</strong>ريله<br />

ميگردند غشاء هسته گسسته ميگردد.‏ از طرف ديگر<br />

دفسف<strong>و</strong>ريله شدن پر<strong>و</strong>تئينها م<strong>و</strong>جب فعال شدن MPF <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>قف<br />

ط<strong>و</strong>لانيتر تقسيمات مي<strong>و</strong>زي ميگردد.‏ لذا ميت<strong>و</strong>ان با<br />

مهار نم<strong>و</strong>دن اين پر<strong>و</strong>تئين كينازها<br />

MPF)<br />

مي<strong>و</strong>زين،‏ MLC<br />

...) كيناز <strong>و</strong><br />

كيناز،‏ كينازهاي<br />

م<strong>و</strong>جبات فعال شدن تخمك <strong>و</strong> از<br />

سرگيري مجدد تقسيم مي<strong>و</strong>ز را فراهم نم<strong>و</strong>د.‏ از جمله اين<br />

مهاركنندهها ميت<strong>و</strong>ان به<br />

-6<br />

سيكل<strong>و</strong>هگزاميد اشاره نم<strong>و</strong>د.‏<br />

دمتيل آمين<strong>و</strong> پ<strong>و</strong>رين<br />

<strong>و</strong> (6DMAP)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

3- 6-dimethylaminopurine<br />

4- Cyclohexamide<br />

5- Ethanol<br />

1- Ionomycine<br />

2- Calcium ionophore (A23187)<br />

61<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


Chen<br />

JRI<br />

6-DMAP<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

مهار كننده <strong>و</strong>سيعالطيف سرين پر<strong>و</strong>تئاز است كه<br />

با مهار ر<strong>و</strong>ند فسف<strong>و</strong>ريله كردن پر<strong>و</strong>تئين <strong>و</strong> جل<strong>و</strong>گيري از<br />

دفسف<strong>و</strong>ريله شدن MPF سبب غيرفعال شدنMPF <strong>و</strong> عب<strong>و</strong>ر<br />

سل<strong>و</strong>ل از مرحله ايست مي<strong>و</strong>زي ميگردد.‏ در بسياري از گ<strong>و</strong>نهها<br />

6-DMAP<br />

از خر<strong>و</strong>ج د<strong>و</strong>مين جسم قطبي ممانعت <strong>و</strong> بدين ترتيب<br />

به دنبال القاي افزايش كلسيم در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>لي از <strong>آن</strong> ميت<strong>و</strong>ان در<br />

فعال سازي تخمك بعد از انتقال هسته استفاده نم<strong>و</strong>د<br />

.(32،35،71،87)<br />

از اين تركيبات ميت<strong>و</strong>ان به منظ<strong>و</strong>ر فعال نم<strong>و</strong>ن تخمكهاي<br />

ج<strong>و</strong>ان استفاده نم<strong>و</strong>د.‏ تخمكهاي ج<strong>و</strong>ان با اينكه كيفيت بسيار<br />

خ<strong>و</strong>بي دارند؛ ليكن بهدليل فعاليت بالا <strong>و</strong> مستمر MPF<br />

به سختي فعال ميش<strong>و</strong>ند.‏ در نتيجه ميت<strong>و</strong>ان به منظ<strong>و</strong>ر فعال<br />

سازي <strong>آن</strong>ها،‏ از تركيب ت<strong>و</strong>ام ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>ماسي<strong>و</strong>ن <strong>و</strong> 6-DMAP<br />

استفاده نم<strong>و</strong>د (10،32).<br />

سيكل<strong>و</strong>هگزاميد نيز مهاركننده ق<strong>و</strong>ي پر<strong>و</strong>تئين كينازها است.‏<br />

در تمامي گ<strong>و</strong>نهها ‏(به جز گا<strong>و</strong> <strong>و</strong> گ<strong>و</strong>سفند)‏<br />

مقايسه CHX<br />

6-DMAP<br />

<strong>و</strong><br />

هيچ تفا<strong>و</strong>ت معنيداري را در درصد ت<strong>و</strong>ليد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست،‏ تعداد كلي بلاست<strong>و</strong>مرها <strong>و</strong> ميزان <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع<br />

ناهنجاريهاي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي در جنينهاي حاصله<br />

نشان نميدهد<br />

.(10،44،93)<br />

5-1-4- اتان<strong>و</strong>ل:‏ اين تركيب سبب تحريك ساخت mRNA<br />

اين<strong>و</strong>زيت<strong>و</strong>ل<br />

– 5 ،4 ،1<br />

1<br />

تري فسفات ، افزايش <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د كلسيم از<br />

منابع خارج سل<strong>و</strong>لي،‏ آزادسازي كلسيم از منابع داخل سل<strong>و</strong>لي،‏<br />

تسريع ر<strong>و</strong>ند تشكيل پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س <strong>و</strong> فعالسازي م<strong>و</strong>ثر جنين ‏(به<br />

<strong>و</strong>يژه در م<strong>و</strong>ش،‏ گا<strong>و</strong> <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>ك)‏ ميگردد.‏ غلظت مرس<strong>و</strong>م اين<br />

%7-8 تركيب<br />

است <strong>و</strong> معم<strong>و</strong>لاً‏ همراه با مهار كنندههاي پر<strong>و</strong>تئين<br />

كينازهاي دفسف<strong>و</strong>ريله كننده استفاده ميگردد<br />

.(44،71،81،94)<br />

Gaynor<br />

<strong>و</strong> همكاران با مقايسهاتان<strong>و</strong>ل <strong>و</strong> ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين گزارش<br />

نم<strong>و</strong>دهاند هيچ تفا<strong>و</strong>ت معنيداري در درصد الحاق <strong>و</strong> تسهيم<br />

جنينهاي شبيهسازي شده <strong>و</strong> فعال شده با استفاده از اين د<strong>و</strong><br />

تركيب <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د ندارد.‏ اين محققان با مشاهده عدم تفا<strong>و</strong>ت<br />

معنيدار در درصد تشكيل م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست در<br />

د<strong>و</strong> گر<strong>و</strong>ه،‏ تركيبات ف<strong>و</strong>ق را داراي پتانسيل كافي <strong>و</strong> مشابه در<br />

ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي عن<strong>و</strong>ان نم<strong>و</strong>دهاند<br />

<strong>و</strong> همكاران با بررسي <strong>و</strong> مقايسه تاثير د<strong>و</strong> فعال كننده<br />

اتان<strong>و</strong>ل <strong>و</strong> ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين بر قابليت تكاملي جنينهاي ميم<strong>و</strong>ن<br />

گزارش نم<strong>و</strong>دهاند،‏ عليرغم عدم <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د تفا<strong>و</strong>ت معنيدار در<br />

درصد تشكيل پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>سهاي نر <strong>و</strong> ماده،‏ ليكن درصد<br />

جنينهاي<br />

2 سل<strong>و</strong>لي<br />

‏(درصد تسهيم)‏ در گر<strong>و</strong>هي كه از اتان<strong>و</strong>ل به<br />

منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين استفاده شده ب<strong>و</strong>د،‏ به ط<strong>و</strong>ر معنيدار<br />

بالاتر از گر<strong>و</strong>ه ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين ب<strong>و</strong>د.‏ البته در اين مطالعه تفا<strong>و</strong>ت<br />

معنيدار در درصد جنينهاي<br />

گزارش نگرديد<br />

4<br />

.(61)<br />

<strong>و</strong> 8 سل<strong>و</strong>لي بين د<strong>و</strong> گر<strong>و</strong>ه<br />

2<br />

5-1-5- كلريد استر<strong>و</strong>نتي<strong>و</strong>م : SrCl2 استر<strong>و</strong>نتي<strong>و</strong>م يك كاتي<strong>و</strong>ن<br />

د<strong>و</strong> ظرفيتي<br />

(Sr 2+ )<br />

ب<strong>و</strong>ده كه قادر به آزادسازي متنا<strong>و</strong>ب <strong>و</strong><br />

تدريجي كلسيم از ذخاير در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>لي به <strong>و</strong>يژه<br />

شبكهسارك<strong>و</strong>پلاسميك<br />

(71،95)<br />

خارج سل<strong>و</strong>لي بداخل سل<strong>و</strong>ل ميباشد<br />

<strong>و</strong> تسريع <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د كلسيم از منابع<br />

.(95)<br />

بررسي ن<strong>و</strong>سانات<br />

كلسيم در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>لي نشان داده است الگ<strong>و</strong>ي ن<strong>و</strong>سانات ايجاد<br />

شده ت<strong>و</strong>سط اين تركيب بسيار مشابه ن<strong>و</strong>سانات ايجاد شده به<br />

دنبال نف<strong>و</strong>د طبيعي اسپرم است.‏ به نظر ميرسد اين تركيب در<br />

غياب كلسيم خارج سل<strong>و</strong>لي م<strong>و</strong>ٔثرتر عمل نمايد.‏ استفاده از اين<br />

تركيب در م<strong>و</strong>ش <strong>و</strong> همستر كاربرد <strong>و</strong>سيعي در فعالسازي<br />

جنين تجديد ساختار داده شده داشته <strong>و</strong> معم<strong>و</strong>لاً‏ همراه با<br />

سايت<strong>و</strong>شالازين B<br />

استفاده ميگردد<br />

.(15،44،80،94،96،97،98)<br />

بررسيها نشان داده است در گا<strong>و</strong> استفاده ت<strong>و</strong>ام اين تركيب با<br />

اتان<strong>و</strong>ل سبب فعال سازي پارتن<strong>و</strong>ژنيك تخمك ميگردد؛<br />

در حالي كه همراه با ي<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>مايسين ميت<strong>و</strong>اند سبب فعال سازي<br />

جنينهاي تجديد ساختار داده شده <strong>و</strong> رسيدن به مرحله<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست گردد<br />

.(44،80،84،99)<br />

5-1-6- ester : Phorbol اين تركيب سبب فعال سازي<br />

پر<strong>و</strong>تئين كينازهاي <strong>و</strong>ابسته به كلسيم <strong>و</strong> فسف<strong>و</strong>ليپيد،‏ ايجاد م<strong>و</strong>ج<br />

كلسيم داخل سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> ترغيب تشكيل پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س ميگردد.‏<br />

اين تركيب در فعال سازي جنينهاي شبيه سازي شده م<strong>و</strong>ش<br />

كاربرد گستردهاي داشته ليكن به دليل پائينتر ب<strong>و</strong>دن درصد<br />

فعال سازي م<strong>و</strong>ثر جنينهاي م<strong>و</strong>ش با استفاده از اين تركيب در<br />

مقايسه با تركيبات كاربرديتر،‏ استفاده از <strong>آن</strong> در ساير<br />

پستانداران ت<strong>و</strong>صيه نميگردد<br />

.(80)<br />

.(95)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

2- Strontium chloride (SrCL2)<br />

1- Inositol 1,4,5tri phosphate (Insp3)<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

62


يك<br />

يك<br />

يها<br />

JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

5-1-7- :Thimerosal يك تركيب اكسيده كننده گر<strong>و</strong>ه<br />

1<br />

س<strong>و</strong>لفيدريل است <strong>و</strong> سبب افزايش ممتد <strong>و</strong> پي<strong>و</strong>سته كلسيم داخل<br />

سل<strong>و</strong>لي ميگردد.‏ استفاده از اين تركيب در گا<strong>و</strong> كاربرد <strong>و</strong>سيع<br />

تري دارد؛ ليكن به دليل ك<strong>و</strong>تاه تر ب<strong>و</strong>دن مدت زمان م<strong>و</strong>ج كلسيم<br />

<strong>و</strong> حداكثر غلظت كلسيمي در<strong>و</strong>ن تخمك،‏ كاربرد <strong>آن</strong> محد<strong>و</strong>دتر<br />

از ساير تركيبات است<br />

.(80،100)<br />

5-1-8- اعمال تحريكات الكتريكي:‏ استفاده از تحريكات<br />

الكتريكي جايگزين مناسب تحريكات شيميايي <strong>و</strong> مرس<strong>و</strong>مترين<br />

ر<strong>و</strong>ش فعال سازي جنين در تمامي گ<strong>و</strong>نههاي حي<strong>و</strong>اني به <strong>و</strong>يژه<br />

خ<strong>و</strong>ك <strong>و</strong> گ<strong>و</strong>سفند است.‏ م<strong>و</strong>فقيت اين ر<strong>و</strong>ش <strong>و</strong>ابسته به اندازه <strong>و</strong><br />

ابعاد منافذ ايجاد شده در غشاء سل<strong>و</strong>ل به دنبال اعمال<br />

تحريكات الكتريكي <strong>و</strong> قدرت ي<strong>و</strong>ني محيط كشت ميباشد.‏ مدت<br />

زمان اصلاح منافذ ايجاد شده <strong>و</strong> ترميم يكپارچگي غشاء به<br />

درجه حرارت محيط فعال سازي جنين،‏ سياليت ليپيدها <strong>و</strong><br />

جابجايي پر<strong>و</strong>تئينهاي غشاء سل<strong>و</strong>لي بستگي دارد.‏ قدرت <strong>و</strong><br />

مدت زمان ا<strong>و</strong>لين م<strong>و</strong>ج ايجاد شده به دنبال اعمال ا<strong>و</strong>لين تحريك<br />

الكتريكي اساساً‏ <strong>و</strong>ابسته به غلظت ي<strong>و</strong>ن كلسيم خارج سل<strong>و</strong>لي<br />

است.‏ به دنبال اعمال پالسهاي الكتريكي بعدي،‏ ساخت<br />

اين<strong>و</strong>زيت<strong>و</strong>لتري فسفات در سل<strong>و</strong>ل به شدت تق<strong>و</strong>يت شده <strong>و</strong> بر<br />

قدرت <strong>و</strong> ط<strong>و</strong>ل ام<strong>و</strong>اج كلسيم در<strong>و</strong>ن سل<strong>و</strong>ل افز<strong>و</strong>ده ميش<strong>و</strong>د<br />

.(44،101)<br />

متعاقب اين تحريكات تغييراتي در الگ<strong>و</strong>ي استقرار<br />

ميت<strong>و</strong>كندريهاي در<strong>و</strong>ن ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم ايجاد ميگردد.‏ بدين ص<strong>و</strong>رت<br />

كه ابتدا ميت<strong>و</strong>كندريها در اطراف هسته <strong>و</strong> ن<strong>و</strong>احي جداري<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم تجمع يافته <strong>و</strong> تشكيل دستجات متعدد با اندازههاي<br />

مختلف را ميدهند.‏ سپس چندين مركز سازماندهي شده<br />

متشكل از ميكر<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>ب<strong>و</strong>لها؛<br />

2<br />

(MTOC) در ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم <strong>و</strong> معم<strong>و</strong>لاً‏ در<br />

يك سمت د<strong>و</strong>ك تقسيم شكل ميگيرد <strong>و</strong> در نهايت يك يا د<strong>و</strong><br />

پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س ماده تشكيل ميش<strong>و</strong>د.‏ شكل گيري اين<br />

پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>سها اساساً‏ مرتبط با ميت<strong>و</strong>كندريها است؛ به ط<strong>و</strong>ريكه<br />

ارتباط ساختارهاي شبه پر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>س <strong>و</strong> ميت<strong>و</strong>كندريها در<br />

جنينهاي تجديد ساختار شده ديده ميش<strong>و</strong>د<br />

%42<br />

.(101)<br />

بررسيها نشان داده است درصد فعال سازي جنين با<br />

استفاده از تحريكات الكتري به قدرت ميدان الكتري <strong>و</strong><br />

مدت زمان اعمال پالس بستگي دارد<br />

.(44،55،71،102)<br />

برخي محققين تاثير قدرت پالس جريان مستقيم<br />

بر (DC)<br />

بازده شبيه سازي را نسبت به تأثير تعداد دفعات پالس <strong>و</strong> ط<strong>و</strong>ل<br />

مدت پالس بالاتر دانستهاند<br />

.(44،103)<br />

De souse<br />

اين در حالي است كه<br />

تعداد دفعات پالس را م<strong>و</strong>ثرتر ميداند <strong>و</strong> گزارش<br />

نم<strong>و</strong>ده است استفاده از پالس<br />

متعدد با قدرت كمتر نسبت<br />

به اعمال يك پالس با قدرت بيشتر سبب افزايش معنيدار<br />

درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست ميگردد<br />

.(102)<br />

،Daniel با بررسي <strong>و</strong> مقايسه تاثير قدرت ميدان الكتريكي<br />

3 ،2-2/5 ،1-1/5kv/cm)<br />

<strong>و</strong> بالاتر)‏ بر درصد الحاق سل<strong>و</strong>لهاي<br />

ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س <strong>و</strong> فيبر<strong>و</strong>بلاست با تخمك،‏ بهترين <strong>و</strong>لتاژ را براي اين<br />

سل<strong>و</strong>لها،‏ 2-2/5kv/cm<br />

گزارش نم<strong>و</strong>ده است.‏ در اين مطالعه در<br />

تمامي <strong>و</strong>لتاژها الحاق سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س با تخمك به ط<strong>و</strong>ر<br />

معنيدار بيشتر از سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست گزارش شده است.‏<br />

علل درصد الحاق كمتر سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست نسبت به<br />

ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س را ابعاد ك<strong>و</strong>چكتر اين سل<strong>و</strong>لها،‏ <strong>و</strong>يژگيها <strong>و</strong><br />

خص<strong>و</strong>صيات خاص اين سل<strong>و</strong>ل از جمله <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د منافذ كمتر با<br />

قطر ك<strong>و</strong>چكتر در غشاء هسته،‏ ايجاد گرما <strong>و</strong> جريان آهسته<br />

ي<strong>و</strong>ني به دنبال اعمال پالس در اين سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> نيز قرابت بسيار<br />

كمتر غشاء سل<strong>و</strong>لهاي فيبر<strong>و</strong>بلاست با غشاء تخمك در مقايسه<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ك<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>س عن<strong>و</strong>ان نم<strong>و</strong>دهاند<br />

.(56)<br />

معم<strong>و</strong>لا به دنبال اعمال پالس،‏ استفاده از تركيبات شيميايي<br />

جهت فعال نم<strong>و</strong>دن جنينهاي تجديد ساختار داده شده<br />

ضر<strong>و</strong>ري به نظر رسيده <strong>و</strong> سبب بهب<strong>و</strong>د معنيدار درصد ت<strong>و</strong>ليد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست ميگردد.‏ بررسي <strong>و</strong> مقايسه تاثير ت<strong>و</strong>ام<br />

6-DMAP با thimerosal<br />

<strong>و</strong>CHX<br />

پس از تحريك الكتريكي<br />

ر<strong>و</strong>ي قابليت تكاملي جنين <strong>و</strong> ميزان <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع آپپت<strong>و</strong>زيس نشان<br />

ميدهد كه استفاده از تركيبات شيميايي ف<strong>و</strong>ق پس از اعمال<br />

پالس سبب افزايش معنيدار تعداد بلاست<strong>و</strong>مرها <strong>و</strong> در عين حال<br />

افزايش <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع آپپت<strong>و</strong>زيس در جنينهاي حاصله ميگردد.‏<br />

همچنين مقايسه زمانهاي مختلف م<strong>و</strong>اجهه جنين با اين<br />

تركيبات شيميايي ‏(قبل از اعمال پالس الكتريكي،‏ بلافاصله پس<br />

از اعمال پالس <strong>و</strong> م<strong>و</strong>اجهه پس از <strong>و</strong>قفه زماني چند ساعته)‏ نشان<br />

داده است ايجاد <strong>و</strong>قفه زماني سبب م<strong>و</strong>اجهه بيشتر <strong>و</strong> ط<strong>و</strong>لانيتر<br />

هسته سل<strong>و</strong>ل منتقل شده با سطح بالاي فعاليت<br />

در<strong>و</strong>ن MPF<br />

1- Sulfhydryl oxidizing<br />

2- Microtubule-organising centre<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

63<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


SCNT<br />

JRI<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك گرديده كه اين سبب افزايش معنيدار<br />

احتمال SCNR<br />

<strong>و</strong> تغيير در الگ<strong>و</strong>ي ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري ژنهاي<br />

مرتبط با ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين ‏(ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست)‏ از جمله<br />

زير <strong>و</strong>احد<br />

<strong>آن</strong>زيم α1<br />

Zonula ،E-cadherin، Na/K-ATPase<br />

،desmocollin II (Dc II) ،occludens protein-1(ZO-1)<br />

) (IF) Interferon<br />

،plakophilin (Plako)<br />

glucose <strong>و</strong><br />

transporter1,3,4<br />

ميگردد.‏ نتيجه اين تغييرات افزايش كيفي <strong>و</strong><br />

كمي ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست شبيه سازي شده است<br />

.(92،104،105،106)<br />

5-1-9- اعمال تحريكات مكانيكي:‏ يك ر<strong>و</strong>ش فعال سازي قديمي<br />

است <strong>و</strong> امر<strong>و</strong>زه كاربرد چنداني به منظ<strong>و</strong>ر فعال سازي جنين<br />

ندارد.‏ از جمله تحريكات مكانيكي ميت<strong>و</strong>ان به م<strong>و</strong>اجهه تخمك با<br />

درجه حرارت اتاق قبل از شر<strong>و</strong>ع NT اشاره نم<strong>و</strong>د<br />

6- تغييرات اپي ژنتيك<br />

.(81)<br />

پس از بررسي تغييرات اپي ژنتيكي ص<strong>و</strong>رت گرفته در ر<strong>و</strong>ند<br />

ت<strong>و</strong>ليد جنينهاي ‏(بلاست<strong>و</strong>سيست)‏ شبيه سازي شده <strong>و</strong> مقايسه<br />

<strong>آن</strong> با تح<strong>و</strong>لات ص<strong>و</strong>رت گرفته در هسته سل<strong>و</strong>ل اسپرم <strong>و</strong> تخمك<br />

پس از لقاح طبيعي،‏ مت<strong>و</strong>جه تشابه بسيار زياد اين تغييرات با<br />

يكديگر خ<strong>و</strong>اهيم شد.‏ از جمله مهمترين تغييرات اپي ژنتيكي<br />

ميت<strong>و</strong>ان به الگ<strong>و</strong>ي متيلاسي<strong>و</strong>ن DNA <strong>و</strong> تغييرات ايجاد شده در<br />

پر<strong>و</strong>تئين هيست<strong>و</strong>ن ‏(متيلاسي<strong>و</strong>ن،‏ استيلاسي<strong>و</strong>ن،‏ داستيلاسي<strong>و</strong>ن،‏<br />

فسف<strong>و</strong>ريلاسي<strong>و</strong>ن،‏ ي<strong>و</strong>بيك<strong>و</strong>يتيناسي<strong>و</strong>ن <strong>و</strong>...)‏ <strong>و</strong> نقش<br />

در ژن<strong>و</strong>م سل<strong>و</strong>ل دهنده،‏ اشاره نم<strong>و</strong>د.‏<br />

1<br />

microRNAs<br />

به دنبال لقاح <strong>و</strong> يا <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>د هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك<br />

2<br />

به داخل ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم،‏ گر<strong>و</strong>ه متيل باز آلي سيت<strong>و</strong>زين<br />

در ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>تيد CpG برداشته شده <strong>و</strong> سيت<strong>و</strong>زين غيرمتيله<br />

5- جايگزين<br />

-5<br />

3<br />

متيل سيت<strong>و</strong>زين ميگردد.‏ مجدداً‏ پس<br />

از رسيدن جنين به مرحله 8 سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> مراحل بعدي،‏<br />

متيلاسي<strong>و</strong>ن مجدد ژن<strong>و</strong>م ص<strong>و</strong>رت گرفته <strong>و</strong> مجدداً‏<br />

متيل سيت<strong>و</strong>زين تشكيل ميگردد.‏ اين الگ<strong>و</strong>ي متيله <strong>و</strong> دمتيله<br />

شدن ژن<strong>و</strong>م نقش بسيار مهمي در تعيين ت<strong>و</strong>انمندي جنين براي<br />

عب<strong>و</strong>ر از مرحله ت<strong>و</strong>قف سل<strong>و</strong>لي دارد.‏ تفا<strong>و</strong>ت اين الگ<strong>و</strong> در لقاح <strong>و</strong> يا<br />

در ميزان متيلاسي<strong>و</strong>ن ژن<strong>و</strong>م است.‏ به ط<strong>و</strong>ريكه در لقاح<br />

طبيعي ميزان متيله شدن هسته اسپرم <strong>و</strong> تخمك،‏ قبل از لقاح<br />

بسيار بيشتر از متيل شدن هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك پس از<br />

انتقال ميباشد<br />

(107)<br />

<strong>و</strong> همين م<strong>و</strong>ض<strong>و</strong>ع ميت<strong>و</strong>اند يكي از علل<br />

پايين ب<strong>و</strong>دن بازده ت<strong>و</strong>ليد جنين شبيه سازي شده نسبت به لقاح<br />

طبيعي باشد.‏<br />

از طرف ديگر ميزان متيلاسي<strong>و</strong>ن ليزين<br />

3 4 هيست<strong>و</strong>ن<br />

4<br />

H3K4) ( <strong>و</strong> نيز ليزينهاي 9 <strong>و</strong> 27 هيست<strong>و</strong>ن 3<br />

6<br />

5<br />

H3K9) ( H3K27 ، <strong>و</strong> همچنين استيله شدن <strong>آن</strong>ها در ر<strong>و</strong>ند<br />

SCNR<br />

بسيار تاثيرگذار ب<strong>و</strong>ده به ط<strong>و</strong>ريكه هايپ<strong>و</strong>متيله شدن <strong>و</strong> يا<br />

دمتيله شدن سيت<strong>و</strong>زين ن<strong>و</strong>كلئ<strong>و</strong>تيد CpG <strong>و</strong> ليزين پر<strong>و</strong>تئين<br />

هيست<strong>و</strong>ن سبب افزايش مشخص <strong>و</strong> معنيدار ظرفيت تكاملي<br />

جنين <strong>و</strong> افزايش درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست مي گردد.‏ استفاده<br />

از سل<strong>و</strong>لهايي كه اساساً‏ داراي ژن<strong>و</strong>م هايپ<strong>و</strong>متيله ميباشند نيز<br />

سبب افزايش مشخص بازده SCNT خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

.(68،107،108)<br />

از طرفي مشخص شده است كه استفاده از<br />

آللهاي هايپ<strong>و</strong>م<strong>و</strong>رفيك -DNA متيل ترانسفراز<br />

7<br />

، I بدليل<br />

هايپ<strong>و</strong>متيله ب<strong>و</strong>دن ژن<strong>و</strong>م سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك ‏(تمايز يافته)،‏ سبب<br />

افزايش مشخص ميزان ت<strong>و</strong>ليد م<strong>و</strong>ر<strong>و</strong>لا <strong>و</strong> بلاست<strong>و</strong>سيست شبيه<br />

سازي شده ميگردد<br />

.(68)<br />

از طرف ديگر افزايش ميزان استيله شدن هيست<strong>و</strong>ن به<br />

خص<strong>و</strong>ص هيست<strong>و</strong>ن<br />

3<br />

در انجام م<strong>و</strong>فقيت آميز ر<strong>و</strong>ند SCNR <strong>و</strong><br />

درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيستهاي شبيه سازي شده بسيار<br />

تاثيرگذار است.‏ به ط<strong>و</strong>ريكه مشخص شده است اضافه شدن<br />

گر<strong>و</strong>ه استيل به ليزين<br />

<strong>و</strong> ليزينهاي<br />

9<br />

هيست<strong>و</strong>ن<br />

3 هيست<strong>و</strong>ن<br />

8<br />

(AcH3K9) <strong>و</strong> نيز به<br />

به ط<strong>و</strong>ر همزمان<br />

AcH3K9-)<br />

3 14 9<br />

10<br />

9<br />

K14) <strong>و</strong> نيز به ليزين 5 هيست<strong>و</strong>ن (AcH3K5) 3 سبب<br />

تحريك ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين <strong>و</strong> رسيدن جنين به مرحله<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست ميگردد.‏ در حاليكه داستيله شدن <strong>و</strong> يا<br />

هايپ<strong>و</strong>استيله شدن <strong>آن</strong>ها منجر به ت<strong>و</strong>قف ر<strong>و</strong>ند تكاملي تقسيمات<br />

4- Histone H3 at lysines 4<br />

5- Histone H3 at lysines 9<br />

6- Histone H3 at lysines 27<br />

7- DNA methyltransferase I<br />

8- Acetylation on lysine 9 of histone 3 (AcH3K9)<br />

9- Acetylation on lysines 9 and 14 of histone 3(AcH3K9/K14)<br />

10- Acetylation on lysine 5 of histone 3 (AcH3K5)<br />

1- Nouncoding RNA<br />

2- Cytosine<br />

3- 5-methyl cytosine<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

64


JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

جنين در مرحله چند سل<strong>و</strong>لي ميگردد<br />

.(108)<br />

ميزان استيله <strong>و</strong><br />

متيله شدن بيشتر از <strong>آن</strong> كه تحت تاثير ن<strong>و</strong>ع سل<strong>و</strong>ل،‏ سيكل<br />

سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> تعداد پاساژهاي سل<strong>و</strong>ل دهنده باشد،‏ به كيفيت<br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم <strong>و</strong> يكپارچگي <strong>آن</strong> بستگي دارد<br />

.(16،106،107)<br />

تغييرات اپي ژنتيكي مذك<strong>و</strong>ر ‏(الگ<strong>و</strong>ي استيله شدن هيست<strong>و</strong>ن <strong>و</strong><br />

متيله شدن هسته سل<strong>و</strong>ل دهنده)‏ علا<strong>و</strong>ه بر <strong>و</strong>راثت پذير<br />

ب<strong>و</strong>دنشان،‏ به دليل نقش برجسته <strong>آن</strong>ها در تنظيم فعاليت ژنهاي<br />

سل<strong>و</strong>لهاي ي<strong>و</strong>كاري<strong>و</strong>تيك از اهميت به سزايي در كسب م<strong>و</strong>فقيت<br />

در SCNR<br />

برخ<strong>و</strong>ردار هستند.‏ به ط<strong>و</strong>ريكه محققين ميزان متيله<br />

شدن <strong>و</strong> يا استيله شدن هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك را به عن<strong>و</strong>ان<br />

شاخص اپي ژنتيكي ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي معرفي نم<strong>و</strong>ده <strong>و</strong> علل<br />

اصلي پايين ب<strong>و</strong>دن بازده SCNT ،SCNR <strong>و</strong> <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع بالاي<br />

ناهنجاريهاي كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي را در متعادل نب<strong>و</strong>دن تغييرات اپي<br />

ژنتيكي سل<strong>و</strong>ل دهنده <strong>و</strong> عدم برنامهريزي اپيژنتيكي مناسب<br />

ميدانند.‏ به عبارتي پس از انتقال سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك،‏<br />

شاخصهاي اپي ژنتيكي سل<strong>و</strong>ل دهنده به عن<strong>و</strong>ان يك سل<strong>و</strong>ل<br />

كاملاً‏ تمايز يافته بايد حذف <strong>و</strong> الگ<strong>و</strong>ي جديدي از شاخصهاي<br />

اپي ژنتيك در جنين تجديد ساختار داده شده،‏ با <strong>و</strong>يژگي<br />

پرت<strong>و</strong>اني،‏ شكل گيرد<br />

.(44،68)<br />

بنابراين شناخت دقيق اين<br />

شاخصها <strong>و</strong> درك صحيح ر<strong>و</strong>شهاي كنترلي <strong>و</strong> تنظيمي <strong>آن</strong>ها<br />

ميت<strong>و</strong>اند معيار انتخابي بسيار دقيقي جهت انتخاب سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك مناسب جهت انتقال <strong>و</strong> هدايت اين سل<strong>و</strong>ل به سمت<br />

سازماندهي مجدد <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ليد جنيني با كيفيت بالا باشد<br />

.(44،49،68،108)<br />

با ت<strong>و</strong>جه به اهميت <strong>و</strong> نقش ترانس كريپتها <strong>و</strong> پر<strong>و</strong>تئينهاي<br />

م<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د در سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك مرحله<br />

MII<br />

در حمايت از<br />

تقسيمات جنيني تا مرحله فعال شدن ژن<strong>و</strong>م جنيني<br />

(Embryionic genomic activation; EGA)<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك مرحله<br />

هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك<br />

MII<br />

<strong>و</strong> نيز قابليت<br />

در القاي برنامه ريزي مجدد<br />

(reprogramming)<br />

<strong>و</strong> همزماني EGA <strong>و</strong><br />

كاهش مشخص ترانس كريپتهاي با منشا مادري،‏<br />

reprogramming<br />

هسته سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك مبتني بر تغييرات اپي<br />

ژنتيك مي بايست همزمان با شر<strong>و</strong>ع EGA تكميل شده باشد.‏<br />

معهذا از <strong>آن</strong>جائيكه الگ<strong>و</strong>ي تغييرات اپيژنتيك در طي ر<strong>و</strong>ند<br />

تكاملي جنين در مراحل قبل از لانه گزيني از <strong>و</strong>ضعيت<br />

ديناميكي برخ<strong>و</strong>ردار ب<strong>و</strong>ده،‏ اتخاذ ر<strong>و</strong>شهاي درماني در القاي<br />

برنامه ريزي مجدد هسته ميبايست از الگ<strong>و</strong>ي اين تغييرات در<br />

جنينهاي طبيعي تبعيت نمايد.‏<br />

6-1- ايجاد تغييرات اپيژنتيك در جهت حمايت از شاخصهاي<br />

اپي ژنتيك:‏ تركيبات مختلفي به منظ<strong>و</strong>ر تغيير در الگ<strong>و</strong>ي<br />

اپي ژنتيك سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك در جهت حمايت از تغييرات<br />

مناسب اپيژنتيك مطرح <strong>و</strong> م<strong>و</strong>رد استفاده قرار گرفتهاند.‏<br />

-6-1-1<br />

1<br />

تريك<strong>و</strong>ستاتين A؛ (TSA) TSA : يك عامل تغيير<br />

دهنده كر<strong>و</strong>ماتين است كه سبب هايپراستيله شدن هيست<strong>و</strong>ن <strong>و</strong><br />

دمتيله شدن DNA ميگردد.‏ به دنبال تغييرات ساختاري ايجاد<br />

شده در كر<strong>و</strong>ماتين متعاقب استفاده از اين تركيب،‏ <strong>و</strong>قايعي نظير<br />

بهب<strong>و</strong>د <strong>و</strong> تسريع ر<strong>و</strong>ند ،SCNR تق<strong>و</strong>يت بيان ترانسژن،‏ افزايش<br />

بيان ژنهاي <strong>آن</strong>د<strong>و</strong>ژن مرتبط با ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري <strong>و</strong> نيز ژنهاي<br />

جنيني به <strong>و</strong>يژه در مرحله قبل از مرحله لانه گزيني،‏<br />

رخ خ<strong>و</strong>اهد داد.‏<br />

بررسيها نشان داده است مجا<strong>و</strong>رت سل<strong>و</strong>لهاي دهنده با اين<br />

تركيب قبل از انتقال نه تنها سبب تسريع <strong>و</strong> تشديد ر<strong>و</strong>ند باز<br />

شدن كر<strong>و</strong>ماتين،‏ افزايش حجم هسته جنينهاي شبيه سازي<br />

شده <strong>و</strong>متعاقب <strong>آن</strong> افزايش معنيدار ميزان استيله شدن<br />

ليزينهاي‎27‎‏،‏<br />

9 ،4<br />

(H3K4, H3K9<br />

<strong>و</strong><br />

<strong>و</strong> ليزين<br />

هيست<strong>و</strong>ن 14<br />

H3K14, H3K27, ) 3<br />

5<br />

<strong>و</strong> ‎16‎هيست<strong>و</strong>ن<br />

(H4K16, H4K5) 4<br />

ميگردد،‏ بلكه م<strong>و</strong>جب مهار <strong>آن</strong>زيمهاي داستيله كننده هيست<strong>و</strong>ن<br />

2<br />

(HDACs) در سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك،‏ افزايش بيان ژنهاي<br />

مرتبط با ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين،‏ كاهش بيان ژنهاي مرتبط با<br />

متيلاسي<strong>و</strong>ن ،DNA افزايش بيان ژنهاي Nanog, OCT4,<br />

cMYC <strong>و</strong> SOX2<br />

در بلاست<strong>و</strong>سيست،‏ افزايش ميزان ت<strong>و</strong>ليد<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست،‏ افزايش مشخص تعداد بلاست<strong>و</strong>مرهاي<br />

جنينهاي شبيه سازي شده <strong>و</strong> افزايش درصد آبستني <strong>و</strong> زايمان<br />

م<strong>و</strong>فق خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ <strong>آن</strong>زيمهاي<br />

HDACs<br />

نقش بسيار مهمي در<br />

تغيير ساختار كر<strong>و</strong>ماتين،‏ كنترل مدت زمان بقاي سل<strong>و</strong>ل،‏ كنترل<br />

ر<strong>و</strong>ند سيكل سل<strong>و</strong>لي <strong>و</strong> ر<strong>و</strong>ند شكل گيري ت<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ر دارند<br />

1- Trichostatin A<br />

2- Histon deadetylase (HDACs)<br />

.(44،68،108،109،110،111،112،113)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

65<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


JRI<br />

بررسي<br />

شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

Shahper<br />

<strong>و</strong> همكاران با اشاره به نقش اين <strong>آن</strong>زيمها<br />

در اصلاح <strong>و</strong> ترميم ن<strong>و</strong>احي آسيب ديده زنجيره د<strong>و</strong>تايي ،DNA<br />

نشان داده است كه جنينهاي م<strong>و</strong>ش فاقد <strong>آن</strong>زيم<br />

قبل از ر<strong>و</strong>ز<br />

HDAC1<br />

10/5<br />

تا<br />

آبستني به علت نقايص تكاملي شديد <strong>و</strong> تاخير<br />

در رشد سقط ميگردند.‏ همچنين جنينهاي م<strong>و</strong>شهاي آبستن<br />

فاقد<br />

HDAC3<br />

نيز به علت عدم پيشرفت سيكل سل<strong>و</strong>لي از فاز<br />

<strong>و</strong> آسيبهاي شديد DNA تا قبل از ر<strong>و</strong>ز<br />

ميش<strong>و</strong>ند<br />

S<br />

9/5<br />

.(114)<br />

آبستني سقط<br />

به نظر استفاده از TSA به عن<strong>و</strong>ان يك تركيب مهاركننده<br />

HDACs<br />

به <strong>و</strong>اسطه تنظيم فعاليت <strong>آن</strong>زيمهاي دخيل در تغييرات<br />

اپي ژنتيكي سل<strong>و</strong>ل،‏ م<strong>و</strong>جب حذف شاخصهاي اپي ژنتيكي<br />

سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> تغيير <strong>آن</strong>ها به شاخصهاي اپي ژنتيكي<br />

م<strong>و</strong>ثر در ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين ميگردد <strong>و</strong> بدين ترتيب سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك قابليت سازماندهي مجدد <strong>و</strong> برگشت به <strong>و</strong>ضعيت<br />

پرت<strong>و</strong>اني خ<strong>و</strong>د را به دست ميآ<strong>و</strong>رد <strong>و</strong> قادر خ<strong>و</strong>اهد ب<strong>و</strong>د جنين<br />

شبيه سازي شدهاي با تمامي سل<strong>و</strong>لها <strong>و</strong> ارگانهاي طبيعي<br />

ت<strong>و</strong>ليد نمايد.‏ دستكاري شاخصهاي اپي ژنتيكي رمز م<strong>و</strong>فقيت<br />

در SCNT،SCNR<br />

1<br />

<strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ليد سل<strong>و</strong>لهاي iPS است (92).<br />

غلظت معم<strong>و</strong>ل TSA در نشخ<strong>و</strong>ار كنندگان اهلي 1/25μM<br />

ميباشد.‏ غلظتهاي بالاتر اين تركيب م<strong>و</strong>جب آسيب<br />

كر<strong>و</strong>م<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>مي ‏(شكسته شدن كر<strong>و</strong>ماتين)،‏ افزايش ت<strong>و</strong>قف سل<strong>و</strong>لي،‏<br />

مهار ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين <strong>و</strong> افزايش احتمال <strong>و</strong>ق<strong>و</strong>ع آپ<strong>و</strong>پت<strong>و</strong>زيس <strong>و</strong><br />

غلظتهاي پايينتر سبب تغيير ظاهر م<strong>و</strong>رف<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژيك سل<strong>و</strong>لهاي<br />

س<strong>و</strong>ماتيك خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

.(15)<br />

-6-1-2<br />

مهاركننده DNA<br />

2<br />

پنج آزا داكسي سيتيدين؛ 5-aza-dC : اين تركيب<br />

متيل ترانسفراز<br />

(DNAmt)<br />

است <strong>و</strong> مجا<strong>و</strong>رت<br />

سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك قبل از انتقال،‏ با اين تركيب م<strong>و</strong>جب دمتيله<br />

شدن <strong>و</strong> يا هايپ<strong>و</strong>متيله شدن DNA ميگردد.‏<br />

<strong>و</strong> Campbell<br />

همكاران معتقدند استفاده از اين تركيب سبب بهب<strong>و</strong>د بازده<br />

SCNT<br />

ميگردد؛ در حالي كه ساير محققين كاهش مشخص<br />

درصد ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيستهاي شبيه سازي شده را با<br />

استفاده از اين تركيب گزارش نم<strong>و</strong>دهاند<br />

.(15،44،49)<br />

استفاده<br />

ط<strong>و</strong>لاني مدت از اين تركيب حتي در د<strong>و</strong>زهاي پايين سبب<br />

هايپ<strong>و</strong>متيله شدن شديد <strong>و</strong> كاهش بيان ژنهاي اصلي ر<strong>و</strong>ند<br />

تكاملي جنين ميگردد.‏ غلظت معم<strong>و</strong>ل اين تركيب در<br />

نشخ<strong>و</strong>اركنندگان 1-5 µM<br />

سايت<strong>و</strong>ت<strong>و</strong>كسيك ميباشد<br />

.(15)<br />

است.‏ غلظتهاي بالاتر <strong>آن</strong><br />

6-1-3- افز<strong>و</strong>دن عصاره سيت<strong>و</strong>پلاسمي سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك:‏<br />

افز<strong>و</strong>دن عصاره برخي سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك به محيط كشت<br />

سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> جنين،‏ به <strong>و</strong>يژه در م<strong>و</strong>رد سل<strong>و</strong>لهايي كه<br />

ر<strong>و</strong>ند تقسيمات ميت<strong>و</strong>زي <strong>آن</strong>ها مت<strong>و</strong>قف گرديده ميت<strong>و</strong>اند منجر به<br />

تسريع PCC<br />

<strong>و</strong> بهب<strong>و</strong>د SCNR گردد<br />

.(49،68)<br />

6-1-4- افز<strong>و</strong>دن محت<strong>و</strong>يات سيت<strong>و</strong>پلاسمي تخمك:‏ اضافه نم<strong>و</strong>دن<br />

محت<strong>و</strong>يات سيت<strong>و</strong>پلاسمي تخمك د<strong>و</strong>زيستان به محيط كشت<br />

جنين شبيه سازي شده،‏ منجر به فعال <strong>و</strong> يا غير فعال شدن<br />

برخي ژنهاي سل<strong>و</strong>لهاي س<strong>و</strong>ماتيك پستانداران <strong>و</strong> سازماندهي<br />

<strong>و</strong> برنامه ريزي مجدد هسته اين سل<strong>و</strong>لها پس از انتقال ميگردد.‏<br />

Campbell<br />

<strong>و</strong> همكاران نشان دادهاند افز<strong>و</strong>دن عصاره اين<br />

تخمكها منجر به بيان ژن<br />

OCT4<br />

‏(فاكت<strong>و</strong>ر ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت برداري<br />

سل<strong>و</strong>لهاي پرت<strong>و</strong>ان مانند (ESC <strong>و</strong> افزايش mRNA مرب<strong>و</strong>ط به<br />

<strong>آن</strong> در جنين،‏ تسريع ر<strong>و</strong>ند ،SCNR تجزيه سريعتر هستكها،‏<br />

تغيير لاميناي هسته،‏ تغيير در الگ<strong>و</strong> <strong>و</strong> ميزان استيلاسي<strong>و</strong>ن<br />

DNA<br />

<strong>و</strong> افزايش استيله شدن هيست<strong>و</strong>ن<br />

ت<strong>و</strong>ليد بلاست<strong>و</strong>سيست ميگردد<br />

3<br />

.(44)<br />

<strong>و</strong> افزايش درصد<br />

همچنين افز<strong>و</strong>دن عصاره<br />

تخم Xenopus Laevis سبب تغيير در الگ<strong>و</strong>ي ر<strong>و</strong>ن<strong>و</strong>شت<br />

برداري ژنها <strong>و</strong> مهار سايكلين كيناز 2 شده <strong>و</strong> اين تغييرات<br />

منجر به افزايش قابليت SCNR <strong>و</strong> درصد بقاي جنينهاي شبيه<br />

سازي شده ميگردد<br />

.(35)<br />

MG132 6-1-5- <strong>و</strong> كافئين:‏ افز<strong>و</strong>دن اين تركيبات به محيط<br />

كشت جنين،‏ بد<strong>و</strong>ن داشتن هرگ<strong>و</strong>نه تاثير مضر بر ر<strong>و</strong>ند تكاملي<br />

جنين،‏ از فعال شدن خ<strong>و</strong>دبهخ<strong>و</strong>دي تقسيمات جنيني جل<strong>و</strong>گيري<br />

كرده <strong>و</strong> سبب افزايش كيفيت <strong>و</strong> كميت بلاست<strong>و</strong>سيست <strong>و</strong> افزايش<br />

ت<strong>و</strong>لد نتاج زنده خ<strong>و</strong>اهد شد.‏ كافئين يك مهار كننده<br />

غيراختصاصي فسفاتاز است <strong>و</strong> افز<strong>و</strong>دن اين تركيب به محيط<br />

كشت جنين نه تنها سبب افزايش معنيدار درصد تسهيم <strong>و</strong><br />

ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم ميگردد؛ بلكه از كاهش<br />

شديد اين پر<strong>و</strong>تئين كينازها پس از رسيدن تخمك به مرحله<br />

ميزان MPF <strong>و</strong> MAPK<br />

MII جل<strong>و</strong>گيري<br />

كرده <strong>و</strong> كاهش <strong>آن</strong>ها را به تع<strong>و</strong>يق مياندازد.‏<br />

1- Induced Pluripotent Stem Cell<br />

2- 5-aza-deoxy cytidine (5-aza-dC)<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

66


JRI حيدري <strong>و</strong> ...<br />

MG132<br />

نيز مهاركننده پر<strong>و</strong>تئ<strong>و</strong>ز<strong>و</strong>م است <strong>و</strong> افز<strong>و</strong>دن <strong>آن</strong> به<br />

محيط كشت سل<strong>و</strong>لهاي دهنده هسته <strong>و</strong> تخمك سبب بهب<strong>و</strong>د<br />

مشخص SCNR<br />

<strong>و</strong> جل<strong>و</strong>گيري از فعال شدن خ<strong>و</strong>د به خ<strong>و</strong>دي<br />

تخمك،‏ تسريع ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين،‏ افزايش كيفيت <strong>و</strong> كميت<br />

بلاست<strong>و</strong>سيست <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>لد نتاج زنده خ<strong>و</strong>اهد شد<br />

.(46،49،115،116)<br />

استفاده از اين تركيبات در ر<strong>و</strong>ند شبيهسازي م<strong>و</strong>ش،‏ خ<strong>و</strong>ك <strong>و</strong><br />

ميم<strong>و</strong>ن <strong>و</strong> رت به منظ<strong>و</strong>ر افزايش كاراييSCNT ت<strong>و</strong>صيه ميش<strong>و</strong>د<br />

.(49)<br />

1<br />

6-1-6- سديم ب<strong>و</strong>تيرات؛ (NaBu) : اين تركيب م<strong>و</strong>جب مهار<br />

داستيله شدن هيست<strong>و</strong>ن ميگردد <strong>و</strong> افز<strong>و</strong>دن اين تركيب به محيط<br />

كشت سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك سبب بهب<strong>و</strong>د ر<strong>و</strong>ند SCNR <strong>و</strong> افزايش<br />

مشخص كيفيت <strong>و</strong> كميت بلاست<strong>و</strong>سيستهاي شبيه سازي شده<br />

ميش<strong>و</strong>د<br />

.(104،108)<br />

تمامي تركيبات ف<strong>و</strong>ق با تغيير در الگ<strong>و</strong>ي تغييرات<br />

اپي ژنتيك سبب حذف شاخصهاي اپي ژنتيكي سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> تغيير در الگ<strong>و</strong>ي بيان ژنها گرديده به گ<strong>و</strong>نهاي كه<br />

سل<strong>و</strong>ل تا حد امكان <strong>و</strong>يژگي همه ت<strong>و</strong>اني خ<strong>و</strong>د را باز يافته <strong>و</strong> بدين<br />

ترتيب قابليت <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ان SCNR در ر<strong>و</strong>ند SCNT افزايش مييابد.‏<br />

7- هتر<strong>و</strong>پلاسمي ميت<strong>و</strong>كندريايي<br />

يكي از علل پايين ب<strong>و</strong>دن درصد م<strong>و</strong>فقيت <strong>و</strong> بازده ،SCNT<br />

هتر<strong>و</strong>پلاسمي ميت<strong>و</strong>كندريايي است.‏ برخلاف لقاح طبيعي كه در<br />

<strong>آن</strong> DNA<br />

ميت<strong>و</strong>كندريايي اساساً‏ منشأ مادري داشته <strong>و</strong><br />

ميت<strong>و</strong>كندريهاي اسپرم كاملاً‏ تخريب ميش<strong>و</strong>ند،‏ در ر<strong>و</strong>ند شبيه<br />

سازي ژنهاي ميت<strong>و</strong>كندريايي سل<strong>و</strong>ل دهنده با همان حجم بسيار<br />

پايين سيت<strong>و</strong>پلاسم <strong>و</strong>ارد ا<strong>و</strong><strong>و</strong>پلاسم شده،‏ غشاء پلاسمايي<br />

ميت<strong>و</strong>كندريها طي <strong>و</strong>قايع سيت<strong>و</strong>پلاسمي شكسته شده <strong>و</strong> DNA<br />

ميت<strong>و</strong>كندريايي سل<strong>و</strong>ل دهنده با DNA<br />

مخل<strong>و</strong>ط ميگردد<br />

.(116)<br />

ميت<strong>و</strong>كندريايي تخمك<br />

در نتيجه جنين شبيهسازي شده دچار<br />

هتر<strong>و</strong>پلاسمي ميت<strong>و</strong>كندريايي مي ش<strong>و</strong>د.‏ از اين ر<strong>و</strong> حي<strong>و</strong>ان<br />

شبيهسازي شده كاملاً‏ از نظر ژنتيكي مشابه حي<strong>و</strong>ان دهنده<br />

سل<strong>و</strong>ل س<strong>و</strong>ماتيك نميباشد.‏<br />

از <strong>آن</strong>جائيكه ميت<strong>و</strong>كندريها داراي نقش بسيار مهمي در تأمين<br />

انرژي سل<strong>و</strong>ل،‏ سيگنالينگ،‏ برنامه ريزي زمان آپپت<strong>و</strong>زيس سل<strong>و</strong>ل<br />

<strong>و</strong> كنترل ر<strong>و</strong>ند تكاملي جنين <strong>و</strong> فت<strong>و</strong>س ميباشند،‏ به نظر ميرسد<br />

هرگ<strong>و</strong>نه آشفتگي <strong>و</strong> ناهمگ<strong>و</strong>ني ميت<strong>و</strong>كندريايي سبب كاهش<br />

عملكرد ميت<strong>و</strong>كندريها،‏ متاب<strong>و</strong>ليسم ناقص <strong>آن</strong>ها <strong>و</strong> كاهش مشخص<br />

بازده SCNT<br />

ميگردد<br />

.(117)<br />

البته اين بدان معنا نيست كه<br />

هتر<strong>و</strong>پلاسمي ميت<strong>و</strong>كندريايي علت اصلي پايين ب<strong>و</strong>دن بازده شبيه<br />

سازي است،‏ چرا كه در گربة <strong>و</strong>حشي <strong>و</strong> اهلي آفريقايي كه به<br />

ط<strong>و</strong>ر طبيعي داراي هتر<strong>و</strong>پلاسمي ميت<strong>و</strong>كندريها ميباشند،‏ رشد <strong>و</strong><br />

ت<strong>و</strong>ليدمثل طبيعي <strong>و</strong> بار<strong>و</strong>ري م<strong>و</strong>فق ديده ميش<strong>و</strong>د<br />

نتيجه گيري<br />

.(108)<br />

در مجم<strong>و</strong>ع انتظار مير<strong>و</strong>د با ارتقاء دانش فني <strong>و</strong> تئ<strong>و</strong>ري در<br />

تمامي ابعاد شبيه سازي از جمله به حداقل رساندن آسيبهاي<br />

فيزيكي به ساختار سايت<strong>و</strong>اسكلتال تخمك در زمان خارج سازي<br />

هسته،‏ به حداكثر رسانيدن همزماني هسته سل<strong>و</strong>ل دهنده با<br />

سيت<strong>و</strong>پلاسم تخمك گيرنده،‏ <strong>و</strong> نيز القاي كمي <strong>و</strong> كيفي تغييرات<br />

اپي ژنتيك در جهت ايجاد شرايط همه ت<strong>و</strong>اني در هسته سل<strong>و</strong>ل<br />

دهنده از طريق حذف <strong>و</strong>ضعيت اپي ژنتيك قبلي سل<strong>و</strong>ل<br />

س<strong>و</strong>ماتيك <strong>و</strong> اعمال تغييرات اپي ژنتيك جديد <strong>و</strong> بهب<strong>و</strong>د شرايط<br />

،reprogramming بت<strong>و</strong>ان<br />

بازدهي ر<strong>و</strong>ند شبيه سازي را در جهت<br />

ت<strong>و</strong>ليد حي<strong>و</strong>انات با قابليت حياتي بالا <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>ليد مثل م<strong>و</strong>ثر به<br />

حداكثر رسانيد.‏ معال<strong>و</strong>صف هر گ<strong>و</strong>نه انحراف از الگ<strong>و</strong>ي طبيعي<br />

بيان ژنها ب<strong>و</strong>اسطه كاربرد تركيبات شيميايي در جنين مرحله<br />

قبل از لانه گزيني،‏ مي ت<strong>و</strong>اند نتايج نامطل<strong>و</strong>بي را در مراحل<br />

تكاملي جنيني <strong>و</strong> حتي مراحل پس از ت<strong>و</strong>لد بدنبال داشته باشد.‏<br />

بديهي است با ارتقا كيفي اين فنا<strong>و</strong>ري،‏ ساير عل<strong>و</strong>م <strong>و</strong><br />

فنا<strong>و</strong>ريهاي مرتبط از قبيل ت<strong>و</strong>ليد حي<strong>و</strong>انات تراريخته <strong>و</strong><br />

دسترسي به فرآ<strong>و</strong>ردههاي بي<strong>و</strong>ل<strong>و</strong>ژيك حاصله،‏ ابقاي گ<strong>و</strong>نههاي<br />

جان<strong>و</strong>ري در معرض خطر انقراض <strong>و</strong> بعضاً‏ امكان احياي<br />

گ<strong>و</strong>نههاي جان<strong>و</strong>ري منقرض شده <strong>و</strong> نهايتاً‏ امكان انجام شبيه<br />

سازي بين گ<strong>و</strong>نهاي با اهداف عديده به<strong>و</strong>يژه در راستاي شبيه<br />

سازي درماني در انسان،‏ به نح<strong>و</strong> شايستهاي متأثر خ<strong>و</strong>اهد شد.‏<br />

تشكر <strong>و</strong> قدرداني<br />

با تشكر از تمامي محققين عرصه زيست شناسي تك<strong>و</strong>يني <strong>و</strong><br />

شبيه سازي به دليل تلاشها <strong>و</strong> يافتههاي علمي ايشان <strong>و</strong><br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

1- Sodium Butyrate (NaC3H7COO)<br />

67<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


JRI شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

References<br />

1. Campbell K, McWhir J, Ritchie B, Wilmut I. Production<br />

of live lambs following nuclear transfer of cultured<br />

embryonic disc cells. Theriogenology. 1995;43<br />

(1):181.<br />

2. Wilmut I, Schnieke AE, McWhir J, Kind AJ, Campbell<br />

KH. Viable offspring derived from fetal and<br />

adult mammalian cells. Nature. 1997;385(6619):810-<br />

3.<br />

3. Beyhan Z, Iager AE, Cibelli JB. Interspecies nuclear<br />

transfer: implications for embryonic stem cell boilogy.<br />

Cell Stem Cell. 2007;1(5):502-12.<br />

4. Mastromonaco GF, Favetta LA, Smith LC, Filion F,<br />

King WA. The influence of nuclear content on developmental<br />

competence of gaur x cattle hybrid in vitro<br />

fertilized and somatic cell nuclear transfer embryos.<br />

Biol Reprod. 2007;76(3):514-23.<br />

5. Roh S, Yoon JT. Production of HanWoo (Bos taurus<br />

coreanae) fetuses following interbreed somatic cell<br />

nuclear transfer. J Vet Med Sci. 2001;63(9):945-8.<br />

6. Li Y, Dai Y, Du W, Zhao C, Wang L, Wang H, et al.<br />

In vitro development of yak (Bos grunniens) embryos<br />

generated by interspecies nuclear transfer. Anim<br />

Reprod Sci. 2007;101(1-2):45-59.<br />

7. Meirelles FV, Bordignon V, Watanabe Y, Watanabe<br />

M, Dayan A, Lôbo RB, et al. Complete replacement<br />

of the mitochondrial genotype in a Bos indicus calf<br />

reconstructed by nuclear transfer to a Bos taurus<br />

oocyte. Genetics. 2001;158(1):351-6.<br />

8. Loi P, Ptak G, Barboni B, Fulka J Jr, Cappai P, Clinton<br />

M. Genetic rescue of an endangered mammal by<br />

cross-species nuclear transfer using post-mortem<br />

somatic cells. Nat Biotechnol. 2001;19(10):962-4.<br />

9. Gómez MC, Pope CE, Giraldo A, Lyons LA, Harris<br />

RF, King AL, et al. Birth of African Wildcat cloned<br />

kittens born from domestic cats. Cloning Stem Cells.<br />

2004;6(3):247-58.<br />

10. Jang G, Kim MK, Lee BC. Current status and applications<br />

of somatic cell nuclear transfer in dogs.<br />

Theriogenology. 2010;74(8):1311-20.<br />

11. Oh HJ, Fibrianto YH, Kim MK, Jang G, Hossein<br />

MS, Kim HJ, et al. Effects of canine serum collected<br />

from dogs at different estrous cycle stages on in<br />

vitro nuclear maturation of canine oocytes. Zygote.<br />

2005;13(3):227-32.<br />

12. Bousquet D, Blondin P. Potential uses of cloning in<br />

breeding schemes: dairy cattle. Cloning Stem Cells.<br />

2004;6(2):190-7.<br />

قدرداني از زحمات تيم شبيه سازي پژ<strong>و</strong>هشكده فنا<strong>و</strong>ري جنين<br />

دام دانشگاه شهركرد.‏<br />

13. Ng SC, Chen N, Yip WY, Liow SL, Tong GQ, Martelli<br />

B, et al. The first cell cycle after transfer of<br />

somatic cell nuclei in a non-human primate. Development.<br />

2004;131(10):2475-84.<br />

14. Cho J, Bhuiyan MM, Shin S, Park E, Jang G, Kang<br />

S, et al. Development potential of transgenic somatic<br />

cell nuclear transfer embryos according to various<br />

factors of donor cell. J Vet Med Sci. 2004;66<br />

(12):1567-73.<br />

15. Tian XC, Kubota C, Enright B, Yang X. Cloning<br />

animals by somatic cell nuclear transfer--biological<br />

factors. Reprod Biol Endocrinol. 2003;1:98.<br />

16. Hodges CA, Stice SL. Generation of bovine transgenics<br />

using somatic cell nuclear transfer. Reprod<br />

Biol Endocrinol. 2003;1:81.<br />

17. Kim TM, Park TS, Shin SS, Han JY, Moon SY,<br />

Lim JM. An interclass nuclear transfer between<br />

fowl and mammal: in vitro development of chickento-cattle<br />

interclass embryos and the detection of<br />

chicken genetic complements. Fertil Steril. 2004;82<br />

(4):957-9.<br />

18. Verma PJ, Trounson AO. Nuclear Transfer Protocols,<br />

Cell Reprogramming and Transgenesis. Totowa:<br />

Humana Press; 2006. p. 169.<br />

19. Booth PJ, Viuff D, Tan S, Holm P, Greve T, Callesen<br />

H. Numerical chromosome errors in day 7<br />

somatic nuclear transfer bovine blastocysts. Biol<br />

Reprod. 2003;68(3):922-8.<br />

20. Spemann H. Embryonic development and induction.<br />

New York: Yale University Press; 1938. p. 401.<br />

21. Gao S, Chung YG, Williams JW, Riley J, Moley K,<br />

Latham KE. Somatic cell-like features of cloned<br />

mouse embryos prepared with cultured myoblast<br />

nuclei. Biol Reprod. 2003;69(1):48-56.<br />

22. Kühholzer B, Tao T, Machaty Z, Hawley RJ, Greenstein<br />

JL, Day BN, et al. Production of transgenic<br />

porcine blastocysts by nuclear transfer. Mol Reprod<br />

Dev. 2000;56(2):145-8.<br />

23. Kubota C, Yamakuchi H, Todoroki J, Mizoshita K,<br />

Tabara N, Barber M, et al. Six cloned calves produced<br />

from adult fibroblast cells after long-term<br />

culture. Proc Natl Acad Sci U S A. 2000;97(3):990-<br />

5.<br />

24. Reggio BC, James AN, Green HL, Gavin WG, Behboodi<br />

E, Echelard Y, et al. Cloned transgenic offspring<br />

resulting from somatic cell nuclear transfer in<br />

the goat: oocytes derived from both follicle-stimu-<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

68


JRI<br />

حيدري <strong>و</strong> ...<br />

lating hormone-stimulated and nonstimulated abattoir-derived<br />

ovaries. Biol Reprod. 2001;65(5):1528-<br />

33.<br />

25. Koo DB, Kang YK, Choi YH, Park JS, Kim HN,<br />

Oh KB, et al. Aberrant allocations of inner cell mass<br />

and trophectoderm cells in bovine nuclear transfer<br />

blastocysts. Biol Reprod. 2002;67(2):487-92.<br />

26. Hill JR, Winger QA, Long CR, Looney CR, Thompson<br />

JA, Westhusin ME. Development rates of male<br />

bovine nuclear transfer embryos derived from adult<br />

and fetal cells. Biol Reprod. 2000;62(5):1135-40.<br />

27. Mullins LJ, Wilmut I, Mullins JJ. Nuclear transfer<br />

in rodents. J Physiol. 2004;554(Pt 1):4-12.<br />

28. Mello MR, Caetano HV, Marques MG, Padilha MS,<br />

Garcia JF, Milazzotto MP, et al. Production of a<br />

cloned calf from a fetal fibroblast cell line. Braz J<br />

Med Biol Res. 2003;36(11):1485-9.<br />

29. Wells DN, Laible G, Tucker FC, Miller AL, Oliver<br />

JE, Xiang T, et al. Coordination between donor cell<br />

type and cell cycle stage improves nuclear cloning<br />

efficiency in cattle. Theriogenology. 2003;59(1):45-<br />

59.<br />

30. Stice SL, Strelchenko NS, Keefer CL, Matthews L.<br />

Pluripotent bovine embryonic cell lines direct embryonic<br />

development following nuclear transfer.<br />

Biol Reprod. 1996;54(1):100-10.<br />

31. Wells DN, Misica PM, Day TA, Tervit HR. Production<br />

of cloned lambs from an established embryonic<br />

cell line: a comparison between in vivo- and in vitro<br />

matured cytoplasts. Biol Reprod. 1997;57(2):385-<br />

93.<br />

32. Reggio BC. Production of transgenic goats by somatic<br />

cell nuclear transfer [dissertation]. [Louisiana]:<br />

The Louisiana State University and Agricultural<br />

and Mechanical College; 2002. 153 p.<br />

33. Smith LC, Wilmut I. Influence of nuclear and cytoplasmic<br />

activity on the development in vivo of<br />

sheep embryos after nuclear transplantation. Biol<br />

Reprod. 1989;40(5):1027-35.<br />

34. Cibelli JB, Stice SL, Golueke PJ, Kane JJ, Jerry J,<br />

Blackwell C, et al. Cloned transgenic calves produced<br />

from nonquiescent fetal fibroblasts. Science.<br />

1998;280(5367):1256-8.<br />

35. Heidari B, Shirazi A, Tajic P, Ahmadi E, Nazari H,<br />

Shams-Esfandabadi N, et al. Effect of donor cell<br />

age on development of ovine nuclear transfer embryos<br />

in vitro. Zygote. 2010;18(4):331-8.<br />

36. McCreath KJ, Howcroft J, Campbell KH, Colman<br />

A, Schnieke AE, Kind AJ. Production of gene-targeted<br />

sheep by nuclear transfer from cultured somatic<br />

cells. Nature. 2000;405(6790):1066-9.<br />

37. Zalokar M. Transplantation of nuclei into the polar<br />

plasm of Drosophila eggs. Dev Biol. 1973;32(1):<br />

189-93.<br />

38. Hosseini SM, Moulavi F, Foruzanfar M, Hajian M,<br />

Abedi P, Rezazade-Valojerdi M, et al. Effect of<br />

donor cell type and gender on the efficiency of in<br />

vitro sheep somatic cell cloning. Small Rumin Res.<br />

2008;78(1-3):162-8.<br />

39. Forsberg EJ, Strelchenko NS, Augenstein ML, Betthauser<br />

JM, Childs LA, Eilertsen KJ, et al. Production<br />

of cloned cattle from in vitro systems. Biol<br />

Reprod. 2002;67(1):327-33.<br />

40. Willadsen SM. The viability of early cleavage<br />

stages containing half the normal number of blastomeres<br />

in the sheep. J Reprod Fertil. 1980;59(2):357-<br />

62.<br />

41. Kato Y, Tani T, Sotomaru Y, Kurokawa K, Kato J,<br />

Doguchi H, et al. Eight calves cloned from somatic<br />

cells of a single adult. Science. 1998;282(5396):<br />

2095-8.<br />

42. Liu JL, Sung LY, Barber M, Yang X. Hypertonic<br />

medium treatment for localization of nuclear material<br />

in bovine metaphase II oocytes. Biol Reprod.<br />

2002;66(5):1342-9.<br />

43. Cheong HT, Ikeda K, Martinez Diaz MA, Katagiri<br />

S, Takahashi Y. Development of reconstituted pig<br />

embryos by nuclear transfer of cultured cumulus<br />

cells. Reprod Fertil Dev. 2000;12(1-2):15-20.<br />

44. Campbell KH, Fisher P, Chen WC, Choi I, Kelly<br />

RD, Lee JH, et al. Somatic cell nuclear transfer:<br />

Past, present and future perspectives. Theriogenology.<br />

2007;68 Suppl 1:S214-31.<br />

45. Wakayama T, Perry AC, Zuccotti M, Johnson KR,<br />

Yanagimachi R. Full-term development of mice<br />

from enucleated oocytes injected with cumulus cell<br />

nuclei. Nature. 1998;394(6691):369-74.<br />

46. Zhou Q, Jouneau A, Brochard V, Adenot P, Renard<br />

JP. Developmental potential of mouse embryos reconstructed<br />

from metaphase embryonic stem cell<br />

nuclei. Biol Reprod. 2001;65(2):412-9.<br />

47. Wells DN, Misica PM, Tervit HR. Production of<br />

cloned calves following nuclear transfer with cultured<br />

adult mural granulosa cells. Biol Reprod.<br />

1999;60(4):996-1005.<br />

48. Keefer CL, Keyston R, Lazaris A, Bhatia B, Begin<br />

I, Bilodeau AS, et al. Production of cloned goats<br />

after nuclear transfer using adult somatic cells. Biol<br />

Reprod. 2002;66(1):199-203.<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

69<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


JRI شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

49. Mitalipov SM, Zhou Q, Byrne JA, Ji WZ, Norgren<br />

RB, Wolf DP. Reprogramming following somatic<br />

cell nuclear transfer in primates is dependent upon<br />

nuclear remodeling. Hum Reprod. 2007;22(8):2232-<br />

42.<br />

50. Kato Y, Tani T, Tsunoda Y. Cloning of calves from<br />

various somatic cell types of male and female adult,<br />

newborn and fetal cows. J Reprod Fertil. 2000;120<br />

(2):231-7.<br />

51. Kasinathan P, Knott JG, Wang Z, Jerry DJ, Robl<br />

JM. Production of calves from G1 fibroblasts. Nat<br />

Biotechnol. 2001;19(12):1176-8.<br />

52. Ekholm SV, Reed SI. Regulation of G(1) cyclin-dependent<br />

kinases in the mammalian cell cycle. Curr<br />

Opin Cell Biol. 2000;12(6):676-84.<br />

53. Nishitani H, Lygerou Z. Control of DNA replication<br />

licensing in a cell cycle. Genes Cells. 2002;7(6):<br />

523-34.<br />

54. Tomii R, Kurome M, Wako N, Ochiai T, Matsunari<br />

H, Kano K, et al. Production of cloned pigs by<br />

nuclear transfer of preadipocytes following cell<br />

cycle synchronization by differentiation induction.<br />

J Reprod Dev. 2009;55(2):121-7.<br />

55. Campbell KH. Nuclear equivalence, nuclear transfer,<br />

and the cell cycle. Cloning. 1999;1(1):3-15.<br />

56. Daniel SM, Raipuria P, Sarkhel BC. Efficiency of<br />

cloned embryo production using different types of<br />

cell donor and electric fusion strengths in goats.<br />

Small Rumin Res. 2008;77(1):45-50.<br />

57. Gibbons J, Arat S, Rzucidlo J, Miyoshi K, Waltenburg<br />

R, Respess D, et al. Enhanced survivability of<br />

cloned calves derived from roscovitine-treated adult<br />

somatic cells. Biol Reprod. 2002;66(4):895-900.<br />

58. Yang X, Cheng T, Sung LY, Gao S, Shen H, Yu H,<br />

et al. Reply to “On the cloning of animals from terminally<br />

differentiated cells”. Nat. Genet. 2007;39<br />

(2):137-138.<br />

59. Kasinathan P, Knott JG, Wang Z, Jerry DJ, Robl<br />

JM. Production of calves from G1 fibroblasts. Nat<br />

Biotechnol. 2001;19(12):1176-8.<br />

60. Tatham BG, Dowsing AT, Trounson AO. Enucleation<br />

by centrifugation of in vitro-matured bovine<br />

oocytes for use in nuclear transfer. Biol Reprod.<br />

1995;53(5):1088-94.<br />

61. Markert CL, Petters RM. Manufactured hexaparental<br />

mice show that adults are derived from three<br />

embyronic cells. Science. 1978;202(4363):56-8.<br />

62. Chen N, Liow SL, Yip WY, Tan LG, Tong GQ, Ng<br />

SC. Early development of reconstructed embryos<br />

after somatic cell nuclear transfer in a non-human<br />

primate. Theriogenology. 2006;66(5):1300-6.<br />

63. Fluckiger AC, Marcy G, Marchand M, Négre D,<br />

Cosset FL, Mitalipov S, et al. Cell cycle features of<br />

primate embryonic stem cells. Stem Cells. 2006;24<br />

(3):547-56.<br />

64. Miranda Mdos S, Bressan FF, Zecchin KG, Vercesi<br />

AE, Mesquita LG, Merighe GK, et al. Serumstarved<br />

apoptotic fibroblasts reduce blastocyst production<br />

but enable development to term after SCNT<br />

in cattle. Cloning Stem Cells. 2009;11(4):565-73.<br />

65. Takeuchi T, Ergün B, Huang TH, Rosenwaks Z, Palermo<br />

GD. A reliable technique of nuclear transplantation<br />

for immature mammalian oocytes. Hum<br />

Reprod. 1999;14(5):1312-7.<br />

66. Shirazi A, Shams-Esfandabadi N, Ahmadi E, Heidari<br />

B. Effects of growth hormone on nuclear maturation<br />

of ovine oocytes and subsequent embryo development.<br />

Reprod Domest Anim. 2010;45(3):530-<br />

6.<br />

67. Willadsen SM. A method for culture of micromanipulated<br />

sheep embryos and its use to produce<br />

monozygotic twins. Nature. 1979;277(5694):298-<br />

300.<br />

68. Campbell KH, Alberio R. Reprogramming the<br />

genome: role of the cell cycle. Reprod Suppl. 2003;<br />

61:477-94.<br />

69. Ware CB, Barnes FL, Maiki-Laurila M, First NL.<br />

Age dependence of bovine oocyte activation. Gamete<br />

Res. 1989;22(3):265-75.<br />

70. Karja NW, Otoi T, Wongsrikeao P, Shimizu R, Murakami<br />

M, Agung B, et al. Effects of electric field<br />

strengths on fusion and in vitro development of domestic<br />

cat embryos derived by somatic cell nuclear<br />

transfer. Theriogenology. 2006;66(5):1237-42.<br />

71. Shirazi A, Bahiraee A, Ahmadi E, Nazari H, Heidari<br />

B, Borjian S. The effect of the duration of In<br />

Vitro Maturation (IVM) on parthenogenetic development<br />

of ovine oocytes. Avicenna J Med Biotechnol.<br />

2009;1(3):113-8.<br />

72. Rizos D, Burke L, Duffy P, Wade M, Mee JF, O'Farrell<br />

KJ, et al. Comparisons between nulliparous<br />

heifers and cows as oocyte donors for embryo production<br />

in vitro. Theriogenology. 2005;63(3):939-<br />

49.<br />

73. Mermillod P, Le Bourhis D, Lonergan P, Khatir H,<br />

Heyman Y. Assessment of cytoplasmic competence<br />

of prepubertal calf oocytes by use of nuclear transfer.<br />

Theriogenology. 1998;49(1):187.<br />

74. Dominko T, Mitalipova M, Haley B, Beyhan Z,<br />

Memili E, McKusick B, et al. Bovine oocyte cytoplasm<br />

supports development of embryos produced<br />

by nuclear transfer of somatic cell nuclei from vari-<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

70


JRI<br />

حيدري <strong>و</strong> ...<br />

ous mammalian species. Biol Reprod. 1999;60(6):<br />

1496-502.<br />

75. Tani T, Kato Y, Tsunoda Y. Direct exposure of<br />

chromosomes to nonactivated ovum cytoplasm is<br />

effective for bovine somatic cell nucleus reprogramming.<br />

Biol Reprod. 2001;64(1):324-30.<br />

76. Gurdon JB. Genetic reprogramming following nuclear<br />

transplantation in Amphibia. Semin Cell Dev<br />

Biol. 1999;10(3):239-43.<br />

77. Campbell KH, Loi P, Otaegui PJ, Wilmut I. Cell<br />

cycle co-ordination in embryo cloning by nuclear<br />

transfer. Rev Reprod. 1996;1(1):40-6.<br />

78. Hua S, Zhang Z, Zhang C, Zhang Y. An improved<br />

enucleation method of bovine somatic cell nuclear<br />

transfer. J Genet Genomics. 2007;34(6):491-6.<br />

79. Costa-Borges N, Paramio MT, Santaló J, Ibáñez E.<br />

Demecolcine- and nocodazole-induced enucleation<br />

in mouse and goat oocytes for the preparation of<br />

recipient cytoplasts in somatic cell nuclear transfer<br />

procedures. Theriogenology. 2011;75(3):527-41.<br />

80. George A, Shah RA, Sharma R, Palta P, Singla SK,<br />

Manik RS, et al. Activation of zona-free buffalo<br />

(Bubalus bubalis) oocytes by chemical or electrical<br />

stimulation, and subsequent parthenogenetic embryo<br />

development. Reprod Domest Anim. 2010. [Epub<br />

ahead of print]<br />

81. Mtango NR, Potireddy S, Latham KE. Oocyte quality<br />

and maternal control of development. Int Rev<br />

Cell Mol Biol. 2008;268:223-90.<br />

82. Samiec M. The Bcl-2 family proteins and calcium<br />

signaling in mammalian embryos generated by<br />

somatic cell cloning. Biotechnologia. 2010;1:66-81.<br />

83. Yong Z, Yuqiang L. Nuclear-cytoplasmic interacttion<br />

and development of goat embryos reconstructed<br />

by nuclear transplantation: production of goats<br />

by serially cloning embryos. Biol Reprod. 1998;58<br />

(1):266-9.<br />

84. Vignon X, Lebourhis D, Chesne P, Marchal J, Heyman<br />

Y, Renard JP. Development of bovine nuclear<br />

transfer embryos reconstituted with quiescent and<br />

proliferative skin fibroblasts. Theriogenology. 1999;<br />

51(1):216.<br />

85. Samiec M. Calcium signal transduction in reconstructed<br />

oocytes and somatic cell nuclear transfer<br />

embryos of mammals in the conditions of artificial<br />

activation. Biotechnologia. 2010;1:46-65.<br />

86. Schnieke AE, Kind AJ, Ritchie WA, Mycock K,<br />

Scott AR, Ritchie M, et al. Human factor IX transgenic<br />

sheep produced by transfer of nuclei from<br />

transfected fetal fibroblasts. Science. 1997;278<br />

(5346):2130-3.<br />

87. Shirazi A, Ostad-Hosseini S, Ahmadi E, Heidari B,<br />

Shams-Esfandabadi N. In vitro developmental competence<br />

of ICSI-derived activated ovine embryos.<br />

Theriogenology. 2009;71(2):342-8.<br />

88. Betthauser J, Forsberg E, Augenstein M, Childs L,<br />

Eilertsen K, Enos J, et al. Production of cloned pigs<br />

from in vitro systems. Nat Biotechnol. 2000;18(10):<br />

1055-9.<br />

89. Lan GC, Chang ZL, Luo MJ, Jiang YL, Han D, Wu<br />

YG, et al. Production of cloned goats by nuclear<br />

transfer of cumulus cells and long-term cultured<br />

fetal fibroblast cells into abattoir-derived oocytes.<br />

Mol Reprod Dev. 2006;73(7):834-40.<br />

90. Galli C, Lagutina I, Crotti G, Colleoni S, Turini P,<br />

Ponderato N, et al. Pregnancy: a cloned horse born<br />

to its dam twin. Nature. 2003;424(6949):635.<br />

91. Woods GL, White KL, Vanderwall DK, Li GP, Aston<br />

KI, Bunch TD, et al. A mule cloned from fetal<br />

cells by nuclear transfer. Science. 2003;301(5636):<br />

1063.<br />

92. Lee BC, Kim MK, Jang G, Oh HJ, Yuda F, Kim HJ,<br />

et al. Dogs cloned from adult somatic cells. Nature.<br />

2005;436(7051):641.<br />

93. Bhak JS, Lee SL, Ock SA, Mohana Kumar B, Choe<br />

SY, Rho GJ. Developmental rate and ploidy of embryos<br />

produced by nuclear transfer with different<br />

activation treatments in cattle. Anim Reprod Sci.<br />

2006;92(1-2):37-49.<br />

94. Malcuit C, Fissore RA. Activation of somatic cell<br />

nuclear transfer embryos. In: Sutovsky P, editor.<br />

Somatic cell nuclear transfer. USA: Landes Bioscience<br />

and Springer Science+Business Media, ILC;<br />

2007. p. 123.<br />

95. Gaynor P, Wells DN, Oback B. Couplet alignment<br />

and improved electrofusion by dielectrophoresis for<br />

a zona-free high-throughput cloned embryo production<br />

system. Med Biol Eng Comput. 2005;43(1):<br />

150-4.<br />

96. Tsunoda Y, Yasui T, Shioda Y, Nakamura K, Uchida<br />

T, Sugie T. Full-term development of mouse<br />

blastomere nuclei transplanted into enucleated twocell<br />

embryos. J Exp Zool. 1987;242(2):147-51.<br />

97. Gao S, McGarry M, Ferrier T, Pallante B, Priddle<br />

H, Gasparrini B, et al. Effect of cell confluence on<br />

production of cloned mice using an inbred embryonic<br />

stem cell line. Biol Reprod. 2003;68(2):595-<br />

603.<br />

98. Gao S, Czirr E, Chung YG, Han Z, Latham KE.<br />

Genetic variation in oocyte phenotype revealed<br />

through parthenogenesis and cloning: correlation<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

71<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390


JRI شبيه سازي <strong>و</strong> ع<strong>و</strong>امل م<strong>و</strong>ثر بر <strong>آن</strong><br />

with differences in pronuclear epigenetic modification.<br />

Biol Reprod. 2004;70(4):1162-70.<br />

99. Vignon X, Chesné P, LeBourhis D, Heyman Y,<br />

Renard JP. Developmental potential of bovine embryos<br />

reconstructed with somatic nuclei from cultured<br />

skin and muscle fetal cells. Theriogenology.1998;41(1):392-5.<br />

100. Cuthbertson KS, Whittingham DG, Cobbold PH.<br />

Free Ca2+ increases in exponential phases during<br />

mouse oocyte activation. Nature. 1981;294(5843):<br />

754-7.<br />

101. Katayama M, Zhong Z, Lai L, Sutovsky P, Prather<br />

RS, Schatten H. Mitochondrial distribution and<br />

microtubule organization in fertilized and cloned<br />

porcine embryos: implications for developmental<br />

potential. Dev Biol. 2006;299(1):206-20.<br />

102. De Sousa PA, Dobrinsky JR, Zhu J, Archibald<br />

AL, Ainslie A, Bosma W, et al. Somatic cell nuclear<br />

transfer in the pig: control of pronuclear formation<br />

and integration with improved methods for<br />

activation and maintenance of pregnancy. Biol<br />

Reprod. 2002;66(3):642-50.<br />

103. Heidari B, Shirazi A, Ahmadi E, Nazari H, Shams<br />

Esfandabadi. The effect of strength of DC pulse<br />

on fusion and development of reconstructed ovine<br />

oocytes. In: Sirivaidyapong S, Wongtavatchai J,<br />

editors. Proceedings of the 13th Associations of<br />

Institutions for Tropical Veterinary Medicine (AIT<br />

VM) conference 2010; 2010 Aug 23-26; Bangkok.<br />

Thailand: Chulalongkorn University; 2010. p. 139.<br />

104. Im GS, Seo JS, Hwang IS, Kim DH, Kim SW,<br />

Yang BC, et al. Development and apoptosis of<br />

pre-implantation porcine nuclear transfer embryos<br />

activated with different combination of chemicals.<br />

Mol Reprod Dev. 2006;73(9):1094-101.<br />

105. Wells DN, Misica PM, Tervit HR, Vivanco WH.<br />

Adult somatic cell nuclear transfer is used to<br />

preserve the last surviving cow of the Enderby<br />

Island cattle breed. Reprod Fertil Dev. 1998;10(4):<br />

369-78.<br />

106. Peura TT, Kleemann DO, Rudiger SR, Nattrass<br />

GS, McLaughlan CJ, Walker SK. Effect of nutriation<br />

of oocyte donor on the outcomes of somatic<br />

cell nuclear transfer in the sheep. Biol Reprod.<br />

2003;68(1):45-50.<br />

107. Aston KI, Li GP, Hicks BA, Sessions BR, Pate BJ,<br />

Hammon D, et al. Effect of the time interval between<br />

fusion and activation on nuclear state and<br />

development in vitro and in vivo of bovine somatic<br />

cell nuclear transfer embryos. Reproduction.<br />

2006;131(1):45-51.<br />

108. Lee HS, Yu XF, Bang JI, Cho SJ, Deb GK, Kim<br />

BW, et al. Enhanced histone acetylation in somatic<br />

cells induced by a histone deacetylase inhibitor<br />

improved inter-generic cloned leopard cat blastocysts.<br />

Theriogenology. 2010;74(8):1439-49.<br />

109. Wrenzycki C, Wells D, Herrmann D, Miller A,<br />

Oliver J, Tervit R, et al. Nuclear transfer protocol<br />

affects messenger RNA expression patterns in<br />

cloned bovine blastocysts. Biol Reprod. 2001;65<br />

(1):309-17.<br />

110. Yan ZH, Zhou YY, Fu J, Jiao F, Zhao LW, Guan<br />

PF, et al. Donor-host mitochondrial compatibility<br />

improves efficiency of bovine somatic cell nuclear<br />

transfer. BMC Dev Biol. 2010;10:31.<br />

111. Li X, Kato Y, Tsuji Y, Tsunoda Y. The effects of<br />

trichostatin A on mRNA expression of chromatin<br />

structure-, DNA methylation-, and developmentrelated<br />

genes in cloned mouse blastocysts. Cloning<br />

Stem Cells. 2008;10(1):133-42.<br />

112. Wang F, Kou Z, Zhang Y, Gao S. Dynamic reprogramming<br />

of histone acetylation and methylation<br />

in the first cell cycle of cloned mouse embryos.<br />

Biol Reprod. 2007;77(6):1007-16.<br />

113. Bui HT, Wakayama S, Kishigami S, Park KK,<br />

Kim JH, Thuan NV, et al. Effect of trichostatin A<br />

on chromatin remodeling, histone modifications,<br />

DNA replication, and transcriptional activity in<br />

cloned mouse embryos. Biol Reprod. 2010;83(3):<br />

454-63.<br />

114. Khan SN, Khan AU. Role of histone acetylation in<br />

cell physiology and diseases: An update. Clin<br />

Chim Acta. 2010;411(19-20):1401-11.<br />

115. Gao S, Han Z, Kihara M, Adashi E, Latham KE.<br />

Protease inhibitor MG132 in cloning: no end to<br />

the nightmare. Trends Biotechnol. 2005;23(2):66-<br />

8.<br />

116. Do JT, Lee JW, Lee BY, Kim SB, Ryoo ZY, Lee<br />

HT, et al. Fate of donor mitochondrial DNA in<br />

cloned bovine embryos produced by microinjecttion<br />

of cumulus cells. Biol Reprod. 2002;67(2):<br />

555-60.<br />

117. Hiendleder S, Zakhartchenko V, Wolf E. Mitochondria<br />

and the success of somatic cell nuclear<br />

transfer cloning: from nuclear-mitochondrial interactions<br />

to mitochondrial complementation and<br />

mitochondrial DNA recombination. Reprod Fertil<br />

Dev. 2005;17(1-2):69-83.<br />

Downloaded from http://www.jri.ir<br />

فصلنامه بار<strong>و</strong>ري <strong>و</strong> نابار<strong>و</strong>ري/‏ بهار 1390<br />

72

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!