کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

hafezpazhoh.com
from hafezpazhoh.com More from this publisher
12.04.2015 Views

چون ٦٦ انتشارات حافظ پژوه ٠ ٢x ٢ lim limf (x, x ٢ ٠ x ٠ y ٠ x ٠ ٠ ٠ lim limf (x, ٠ ٢ y y) lim ٢ y) lim ٠ y ٠ x ٠ y ٠ ٢ ٠ مثال:‏ آيا تابع دو متغيره نيست بنابراين تابع حد ندارد و پيوسته نيست h(x, y) cos(x ٢ ٢y) x ٢ ٢y پيوسته است چون تابع يك چند جمله اي است و پيوسته است و تابع طبق قضيه قبل اين تابع پيوسته است پيوسته است و g(z) cosz نيز پيوسته است بنابراين . g.f=h بنابراين g(z) cosz f (x, y) x ٢ ٢y f ( g(a,b) ٠) ,f.g,f g g (a,b) gوf نكته : (a,b) در صورتي كه توابع نيز پيوسته در نقطه مشتقهاي جزئي اگر در تابع n متغيره f در نقطه پيوسته هستند.‏ پيوسته است.‏ پيوسته باشند در اين صورت توابع نيز پيوسته است تمام متغيرها به جز يكي از آنها را ثابت نگه داريم و مانند يك عقيقي در نظر بگيريم تابعي يك متغيره خواهيم و مشتق آن مانند توابع يك متغيره مي باشد.‏ كه مشتق اين تابع يك متغيره را يك مشتق جزئي تابع مشتق نسبت به x f مي ناميم و به صورت زير تعريف مي شود.‏ f f (x h, y) f (x, y) fx lim و y x h٠ h f f (x, y h) f (x, y) fy lim و x y h٠ h . f (x, y) x ٢ ۴y Y مشتق نسبت به y ها عدد ثابت فرض شود ها عدد ثابت فرض شود مثال:‏ مشتق هاي جزئي مرتبه اول تابع ها عدد ثابت فرض مي شود و نسبت به x مشتق مي گيريم xها عدد ثابت فرض مي شود و نسبت به y مشتق مي گيريم مشتقهاي جزئي مرتبه بالاتر : را بدست آوريد همانگونه در توابع يك متغيره از يك تابع مي توانستيم تا چند مرتبه مشتق بگيريم در توابع f f x ٢x x f f y ۴ y n توان در صورت امكان چندين مرحله مشتق جزئي محاسبه كرد.‏ كه به صورت زير تعريف مي شود.‏ يعني دو بار نسبت به x مشتق بگيريم.‏ يعني دو بار نسبت به y مشتق بگيريم.‏ متغير نيز مي ٢ f f f xx ( ) x ٢ x x ٢ f f f yy ( ) y ٢ y y

٢ f f yx xy ٢ f f xy yx f ( ) x y f ( ) y x f (x, y) راهنما و سؤالات امتحاني رياضيات و كاربرد آن در مديريت‎67‎ يعني ابتدا نسبت به y مشتق بگيريم سپس نسبت به x يعني ابتدا نسبت به x مشتق بگيريم سپس نسبت به y مشتقات مرتبه بالاتر نيز به همين ترتيب تعريف مي شوند.‏ x ٣ ٣x ٢ y y ٢ ۴y ٣ مشتقات جزئي مرتبه اول و دوم تابع را بدست آوريد.‏ f f x ٣x ٢ ۶xy x f f ٣x ٢ ٢y ١٢y ٢ y y ٢ f f xx ۶x ۶x vx ٢ ٢ f f yy ٢ ٢۴y y ٢ ٢ f f yx ( ٣x ٢ ٢y ١٢y ٢ ) ۶x xy x ٢ f f xy ( ٣x ٢ ۶xy) ۶x yx y (a,b) f yx f xy fyx fxy yوx قضيه:‏ اگر f تابعي با دو متغيره با متغيرهاي باشد و توابع در نقطه و پيوسته باشند آنگاه fxy (a,b) fyx(a,b) ديفرانسيل كل تابع:‏ در صورتي كه f مي شود.‏ تابعي دو متغيره و مشتقات مرتبه اول آن موجود باشد ديفرانسيل كل تابع به صورت زير تعريف f f df .dx .dy x x ديفرانسيل كل توابع بيش از دو متغير نيز به همين ترتيب تعريف مي شود مثلاً‏ اگر g تابعي چهار متغيره باشد g g g g dg .dx .dy dz .dt x y z t f f ٣x ٢ ۴y x y f (x, y) ديفرانسيل كل به صورت زير بدست مي آيد.‏ x ٣ ٢y ٢ مثال:‏ ديفرانسيل كل تابع را بدست آوريد.‏

چون<br />

٦٦ انتشارات حافظ پژوه<br />

٠<br />

٢x<br />

٢<br />

lim limf (x,<br />

x<br />

٢<br />

٠<br />

x ٠ y ٠ x ٠<br />

٠<br />

٠<br />

lim limf (x,<br />

٠<br />

٢ <br />

y<br />

y) <br />

lim ٢<br />

y) <br />

lim ٠<br />

y ٠ x ٠ y ٠<br />

٢ ٠<br />

مثال:‏ آيا تابع دو متغيره<br />

نيست بنابراين تابع حد ندارد و پيوسته نيست<br />

h(x,<br />

y) cos(x<br />

٢ ٢y)<br />

x<br />

٢ ٢y<br />

پيوسته است<br />

چون تابع يك چند جمله اي است و پيوسته است و تابع<br />

طبق قضيه قبل اين تابع پيوسته است<br />

پيوسته است و<br />

g(z)<br />

cosz<br />

نيز پيوسته است بنابراين<br />

. g.f=h بنابراين g(z)<br />

cosz<br />

f (x, y) x<br />

٢ ٢y<br />

f<br />

( g(a,b) ٠)<br />

,f.g,f g<br />

g<br />

(a,b) gوf<br />

نكته :<br />

(a,b)<br />

در صورتي كه توابع<br />

نيز پيوسته در نقطه<br />

مشتقهاي جزئي<br />

اگر در تابع n متغيره<br />

f<br />

در نقطه<br />

پيوسته هستند.‏<br />

پيوسته است.‏<br />

پيوسته باشند در اين صورت توابع<br />

نيز پيوسته است<br />

تمام متغيرها به جز يكي از آنها را ثابت نگه داريم و مانند يك عقيقي در نظر بگيريم<br />

تابعي يك متغيره خواهيم و مشتق آن مانند توابع يك متغيره مي باشد.‏ كه مشتق اين تابع يك متغيره را يك<br />

مشتق جزئي تابع<br />

مشتق نسبت به x<br />

f<br />

مي ناميم و به صورت زير تعريف مي شود.‏<br />

f<br />

f (x h, y) f (x, y)<br />

fx<br />

lim<br />

و y<br />

x<br />

h٠<br />

h<br />

f<br />

f (x, y h) f (x, y)<br />

fy<br />

lim<br />

و x<br />

y<br />

h٠<br />

h<br />

. f (x, y) x<br />

٢ ۴y<br />

Y<br />

مشتق نسبت به y<br />

ها عدد ثابت فرض شود<br />

ها عدد ثابت فرض شود<br />

مثال:‏ مشتق هاي جزئي مرتبه اول تابع<br />

ها عدد ثابت فرض مي شود و نسبت به x مشتق مي گيريم<br />

xها عدد ثابت فرض مي شود و نسبت به y مشتق مي گيريم<br />

مشتقهاي جزئي مرتبه بالاتر :<br />

را بدست آوريد<br />

همانگونه در توابع يك متغيره از يك تابع مي توانستيم تا چند مرتبه مشتق بگيريم در توابع<br />

f<br />

f x ٢x<br />

x<br />

f<br />

f y ۴<br />

y<br />

n<br />

توان در صورت امكان چندين مرحله مشتق جزئي محاسبه كرد.‏ كه به صورت زير تعريف مي شود.‏<br />

يعني دو بار نسبت به x مشتق بگيريم.‏<br />

يعني دو بار نسبت به y مشتق بگيريم.‏<br />

متغير نيز مي<br />

<br />

٢<br />

f f<br />

f xx ( )<br />

x<br />

٢ x<br />

x<br />

<br />

٢<br />

f f<br />

f yy ( )<br />

y<br />

٢ y<br />

y

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!