کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

hafezpazhoh.com
from hafezpazhoh.com More from this publisher
12.04.2015 Views

٣٨ انتشارات حافظ پژوه ماتريس پائين مثلثي:‏ ماتريس مربعي كه تمام عناصر بالا قطر اصلي آن صفر باشد ماتريس پائين مثلثي گويند.‏ aij=0 باشد.‏ i j يعني اگر است و ساير عناصر مي تواند عدد يا صفر باشد مانند ٣ ٠ ٠ ٢ ٠ ٠ ٣ ٠ ٠ ۴ ٠ ١ ٣ ٠ ١ ٠ ۵ ٢ ٧ ٠ ۴ ٠ نكته:‏ ماتريس هاي واحد،‏ قطري،‏ اسكالر،‏ صفر هم ماتريس بالا مثلثي و هم ماتريس پائين مثلثي هستند.‏ ماتريس متقارن:‏ فرض كنيد A يك ماتريس مربع از مرتبه n باشد در صورتيكه درايه هاي نسبت به قطر اصلي برابر باشد ماتريس را متقارن گويند به عبارتي اگر aij=aji باشد ماتريس A را متقارن گويند.‏ ماتريس شبه متقارن ‏(پادمتقارن):‏ فرض كنيد A يك ماتريس مربع مرتبه قطر اصلي صفر باشد.‏ و ساير عناصر نسبت به قطر قرينه باشد يعني اگر ۴ ٣ ۵ ٣ ١ ۶ ۵ ۶ ٧ n i=j باشد.‏ در صورتيكه كليه عناصر باشدaij=0‎ و اگر i j aij=-aji در اين صورت ماتريس A شبه متقارن است.‏ ضرب يك عدد در ماتريس:‏ فرض كنيد باشد ٠ ٢ ١ ٢ ١ ٠ ۴ ۴ ٠ k يك عدد اسكالر A (aij) m n kA (kaij) m n A ٣ , ١۴ مثال:‏ اگر , يعني كليه اعداد ماتريس در اسكالر ضرب مي شود.‏ باشد حاصل 3A را بدست آوريد.‏ يك ماتريس باشد دراين صورت , ١۴ , ٩, ٣ ١٢ ٣ A ٣ ٣ , تساوي دو ماتريس:‏ دو ماتريس BوA را مساوي گويند اگر و فقط اگر دو ماتريس هم مرتبه باشند و درايه هاي نظير به نظير آنها با هم برابر باشد ‏(يعني مثال:‏ ( aij=bij مقدار yوx را طوري تعيين كنيد كه دو ماتريس BوA با هم برابر باشند.‏ ٣x ۴ ۶ ۴ A B ٨ ۵ ٢y ۵ ٢x ۶ x ٢, ٢y ٨ y ۴ جمع دو ماتريس:‏ جمع دو ماتريس وقتي قابل تعريف است كه دو ماتريس هم مرتبه باشند كه در اين صورت درايه هاي نظير به نظير با هم جمع مي شوند و متبه ماتريس تغيير نمي كند به عنوان مثال اگر Bm n و Am n Cij ٣ ٢ , aij اگر C=A+B باشد bij ٣ ٢ ۵ A ١ ٠ ۶ مثال:‏ اگر ۴ B ۵ ٢ ۶ در اين صورت باشد حاصل جمع دو ماتريس را بدست آوريد.‏

ت(‏ ب(‏ پ(‏ ب(‏ ۴ ٢ C a b C ١ ٠ A ( aij) m n A B A ( B) ٣ ٢A ٣B ٢ ٢ ٠ A+B=B+A ۵ ۴ ۶ ۵ ٢ ۶ راهنما و سؤالات امتحاني رياضيات و كاربرد آن در مديريت‎39‎ ٣ ٨ ٠ ٨ ٢ ۴ ۶ ٨ قرينه ماتريس:‏ اگر ، A (aij) m n ماتريسA‏-‏ نشان مي دهيم بنابراين مثال:‏ فرض كنيد را قرينه ماتريس A مي ناميم و با ٢A ٣B را بدست آوريد.‏ ۴ ١ ١ ٣ ٣ ٢ ١ ٢ ۶ ۴ ۴ ۵ ٠ ١ ٢ B ٣ ۴ , ١ ۵ ٨ ٣ ۶ ٣ ٢ ٩ ١٢ ۵ ۴ ٣ ١۵ ٣ باشد حاصل و h,k ٣ A ٢ ٠ ٢ ١۴ ١١ ۴ ١ ٢ قضيه:‏ اگر C,B,A سه ماتريس m×n جمع دو ماتريس خاصيت جابجايي دارد خاصيت پخشي دارد.‏ دو عدد حقيقي باشند آنگاه:‏ فلا(‏ A+(B+C)=(A+B)+C k+(A+B)= kA+kB پ(‏ (k+h)A= kA+hA B (bij) p n A (aij) m p ضرب دو ماتريس:‏ دو ماتريس است كه با و را در نظر مي گيريم حاصل ضرب دو ماتريس B,A ماتريسي C A نشان مي دهيم كه داراي m سطر و n ستون است بنابر اين m n m pB pn مانند C براي ضرب دو ماتريس بايد تعداد ستون ماتريس اول برابر تعداد سطر ماتريس دوم باشد.‏ براي بدست آوردن c j i درايه با هم جمع كنيم كافي است سطر ام ماتريس A را در ستون ام ماتريس B ضرب كنيم و نظير به نظير Cij aikbkj a١٢ C AB ai١ a m١ a١٢ ai٢ a m٢ AIn A InA A(BC) (AB)C , k= 1 .... .... .... b١١ a١p b٢١ aip a mp bp١ b١٢ b٢٢ bp٢ AB BA b١j b٢j ...... b١n C b ١١ ٢n Ci١ C b m١ pn C١٢ Ci٢ Cm٢ ماتريس C ..... Cij ..... C ij C١n Cin Cmn نكته:‏ ضرب دو ماتريس در حالت كلي خاصيت جابجايي ندارد قضيه:‏ فلا(‏ C(A B) CA CB نكته:‏ در حالت كلي در صورتي كه AB=AC باشد نمي توان نتيجه گرفت B=C است.‏

٣٨ انتشارات حافظ پژوه<br />

ماتريس پائين مثلثي:‏ ماتريس مربعي كه تمام عناصر بالا قطر اصلي آن صفر باشد ماتريس پائين مثلثي گويند.‏<br />

aij=0 باشد.‏ i j يعني اگر<br />

است و ساير عناصر مي تواند عدد يا صفر باشد مانند<br />

٣<br />

٠ ٠<br />

٢ ٠ ٠<br />

٣<br />

٠<br />

<br />

<br />

٠ ۴ ٠<br />

<br />

١ ٣ ٠<br />

<br />

١<br />

٠<br />

<br />

۵ ٢ ٧<br />

<br />

٠ ۴ ٠<br />

<br />

نكته:‏ ماتريس هاي واحد،‏ قطري،‏ اسكالر،‏ صفر هم ماتريس بالا مثلثي و هم ماتريس پائين مثلثي هستند.‏<br />

ماتريس متقارن:‏ فرض كنيد A يك ماتريس مربع از مرتبه n باشد در صورتيكه درايه هاي نسبت به قطر اصلي<br />

برابر باشد ماتريس را متقارن گويند به عبارتي اگر<br />

aij=aji<br />

باشد ماتريس A را متقارن گويند.‏<br />

ماتريس شبه متقارن ‏(پادمتقارن):‏ فرض كنيد A يك ماتريس مربع مرتبه<br />

قطر اصلي صفر باشد.‏ و ساير عناصر نسبت به قطر قرينه باشد يعني اگر<br />

۴<br />

٣ ۵<br />

<br />

<br />

٣ ١ ۶<br />

<br />

<br />

۵ ۶ ٧<br />

n<br />

i=j<br />

باشد.‏ در صورتيكه كليه عناصر<br />

باشدaij=0‎ و اگر<br />

i j<br />

aij=-aji<br />

در اين صورت ماتريس A شبه متقارن است.‏<br />

ضرب يك عدد در ماتريس:‏ فرض كنيد<br />

باشد<br />

٠<br />

<br />

<br />

٢<br />

<br />

١<br />

٢ ١<br />

٠ ۴<br />

<br />

<br />

۴ ٠<br />

k<br />

يك عدد اسكالر<br />

A (aij) m n<br />

kA (kaij) m n<br />

A ٣ , ١۴<br />

مثال:‏ اگر ,<br />

<br />

<br />

يعني كليه اعداد ماتريس در اسكالر ضرب مي شود.‏<br />

باشد حاصل 3A را بدست آوريد.‏<br />

يك ماتريس باشد دراين صورت<br />

, ١۴<br />

, <br />

٩,<br />

٣ ١٢<br />

٣ A ٣ ٣<br />

,<br />

تساوي دو ماتريس:‏ دو ماتريس BوA را مساوي گويند اگر و فقط اگر دو ماتريس هم مرتبه باشند و درايه هاي<br />

نظير به نظير آنها با هم برابر باشد ‏(يعني<br />

مثال:‏<br />

( aij=bij<br />

مقدار yوx<br />

را طوري تعيين كنيد كه دو ماتريس BوA با هم برابر باشند.‏<br />

٣x<br />

۴<br />

۶ ۴<br />

A B <br />

<br />

٨ ۵<br />

٢y<br />

۵<br />

٢x<br />

۶<br />

x ٢,<br />

٢y<br />

٨<br />

y ۴<br />

جمع دو ماتريس:‏<br />

جمع دو ماتريس وقتي قابل تعريف است كه دو ماتريس هم مرتبه باشند كه در اين صورت درايه هاي نظير به<br />

نظير با هم جمع مي شوند و متبه ماتريس تغيير نمي كند به عنوان مثال اگر<br />

Bm<br />

n و Am<br />

n<br />

Cij<br />

٣<br />

٢<br />

,<br />

<br />

aij<br />

اگر C=A+B باشد bij<br />

٣ ٢ ۵<br />

A <br />

<br />

١ ٠ ۶<br />

مثال:‏ اگر<br />

۴<br />

B <br />

۵<br />

٢<br />

۶<br />

در اين صورت<br />

باشد حاصل جمع دو ماتريس را بدست آوريد.‏

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!