کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه کتاب ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت - انتشارات حافظ پژوه

hafezpazhoh.com
from hafezpazhoh.com More from this publisher
12.04.2015 Views

٣٦ انتشارات حافظ پژوه m×n فصل سوم ماتريس و دترمينان تعريف:‏ هر آرايه اي از اعداد كه داراي m سطر و n ستون باشد يك ماتريس چنين ماتريسي به صورت زير است.‏ يا گويند.‏ كه نمايش عمومي a١١ a٢١ A a .a m١ a١٢........a١n a٢٢........a ٢n am٢......a mn j I A (aij) m n هر يك از اعداد aij مثال را يك عنصر يا درآيه ماتريس مي ناميم.‏ كه انديس سطر و يعني سطر دوم ستون سوم)‏ كه در اين صورت ماتريس A را به اختصار با نماد انديس ستون است ‏(به عنوان A aijm n ٣ ٢ ۴ A ۵ ٢ ٠ B ۶ ١ ۴ ٣٣ ١ ٠ ٢ ٣١ ۴ a ٢٣ نشان مي دهيم.‏ براي مثال:‏ ماتريسA داراي 3 سطر و ستون است و ماتريس B داراي يك سطر و چهار ستون است.‏ انواع ماتريسها:‏ الف)‏ ماتريس سطري:‏ ماتريسي كه فقط يك سطر داشته باشد را ماتريس سطري ‏(بردار سطري)‏ مي ناميم ١ ٠ ٢ ٣ ١ ۴ a a ........a n (aij) n B ١١ ١٢ ١ ١ n ١ m=1 A (aij) m n مانند ماتريس B كه فرم كلي آنها به صورت مي باشد به عبارتي در فرم به جاي قرار مي دهيم ب)‏ ماتريس ستوني:‏ ماتريسي كه فقط داراي يك ستون باشد ماتريس ستوني ‏(بردار ستوني)‏ مي ناميم كه در ٣ C ٢ , ۵ a١١ a٢١ (aij) m١ am١ m١ به جاي 1=n قرار مي دهيم.‏ A (aij) m n پ)ماتريس صفر:‏ ماتريسي كه تمام عناصر آن صفر باشد را ماتريس صفر مي ناميم و به صورت ٠ ٠ ٠ ٠ B ٠ ٠ ٠ ٠ D ٠ ٠ ٠ ٠ ٣٣ ٣١ A ٠m يا A ٠ صفر نمايش مي دهيم.‏ n

راهنما و سؤالات امتحاني رياضيات و كاربرد آن در مديريت‎37‎ ماتريس مربع:‏ ماتريسي كه درآن تعداد سطرها و ستونهاي آن با هم برابر باشد يك ماتريس مي ناميم به a١١ a٢١ A .a n١ A aijm عبارتي در فرم n يك ماتريس مربع است اگر و فقط اگر m=n باشد a١٢........a١n a٢٢........a ٢n an٢......a nn nn ۴ F ١ ۶ ۵ ٢ ٣ ٠ ٣ ۴ ٣٣ نكته:‏ ماتريس مربع n×n در ماتريس مربع را ماتريس مربع مرتبهn گويند.‏ به عنوان مثال ماتريس F ماتريس مربع مرتبه‎3‎ است قطري كه انديس سطر و ستون آن برابر باشد را قطر اصلي گويند مانند درايه A aijm n A aijm n a nn ......,a٣٣ ,a٢٢, هاي‎١١‎ a ماتريس واحد ‏(هماني):‏ ماتريس مربع با يك و ساير عناصر صفر باشد را هماني يا واحد گويند كه با است.‏ را در صورتي كه هر يك از عناصر روي قطر اصلي برابر I n نمايش مي دهيم كه n مرتبه ماتريس مربع ١ aij ٠ ١ I ٢ ٠ ٣ ٠ ٠ ١ ٠ ١ i j,i j ١ I ٣ ٠ ٠ ٠ ١ ٠ ٠ ٠ ١ ١ ٠ In ٠ ٠ ٠ ماتريس قطري:‏ ماتريسي كه تمام عناصر خارج قطر اصلي آن صفر باشد را ماتريس قطري گويند.‏ , ٢ ٠ ٠ ٠ ٣ ٠ ٠ ٠ ٠ ۵ ٠ ٠ ٠ ماتريس اسكالر:‏ ماتريس قطري كه تمام عناصر روي قطر اصلي آن برابر باشد را ماتريس اسكالر گويند.‏ و ۵ ٠ ٠ ٠ ۵ ٠ KI n ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ١ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ .... ..... ..... ..... ..... ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ١ مضربي از ماتريس واحد است يعني هر ماتريس به صورت باشد ماتريس اسكالر است.‏ ٠ ٢ ٠ ٠ ۵I٣ ٢I٢ ٠ ٢ ۵ ماتريس بالا مثلثي:‏ ماتريس مربعي كه تمام عناصر زير قطر آن صفر باشد ماتريس بالامثلثي گويند.‏ يعني اگر ٣ ٠ ٠ ۴ ١ ٠ ٢ ٢ ٧ ۴ ٠ ٠ ٠ ٢ ٠ ١ ٠ ٠ باشدaij=0‎ است و ساير عناصر مي تواند عدد يا صفر باشد.‏ مانند ١ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ۴ ٠ ٠ i j

٣٦ انتشارات حافظ پژوه<br />

m×n<br />

فصل سوم<br />

ماتريس و دترمينان<br />

تعريف:‏ هر آرايه اي از اعداد كه داراي m سطر و n ستون باشد يك ماتريس<br />

چنين ماتريسي به صورت زير است.‏<br />

يا<br />

گويند.‏ كه نمايش عمومي<br />

a١١<br />

<br />

a٢١<br />

A <br />

<br />

<br />

a<br />

<br />

.a<br />

m١<br />

a١٢........a١n<br />

<br />

<br />

a٢٢........a<br />

٢n<br />

<br />

<br />

<br />

am٢......a<br />

mn <br />

<br />

j<br />

I<br />

A (aij) m n<br />

هر يك از اعداد aij<br />

مثال<br />

را يك عنصر يا درآيه ماتريس مي ناميم.‏ كه<br />

انديس سطر و<br />

يعني سطر دوم ستون سوم)‏ كه در اين صورت ماتريس A را به اختصار با نماد<br />

انديس ستون است ‏(به عنوان<br />

A <br />

aijm<br />

n<br />

٣ ٢ ۴<br />

A <br />

<br />

۵ ٢ ٠<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

B <br />

<br />

۶ ١ ۴<br />

٣٣<br />

<br />

١ ٠ ٢ ٣١<br />

۴<br />

a ٢٣<br />

نشان مي دهيم.‏<br />

براي مثال:‏<br />

ماتريسA داراي 3 سطر و ستون است و ماتريس B داراي يك سطر و چهار ستون است.‏<br />

انواع ماتريسها:‏<br />

الف)‏ ماتريس سطري:‏ ماتريسي كه فقط يك سطر داشته باشد را ماتريس سطري ‏(بردار سطري)‏ مي ناميم<br />

١ ٠ ٢ ٣ ١ ۴<br />

a a ........a n (aij)<br />

n<br />

B <br />

١١<br />

١٢<br />

١<br />

١ n ١<br />

m=1<br />

A (aij) m n<br />

مانند ماتريس B<br />

كه فرم كلي آنها به صورت<br />

مي باشد به عبارتي در<br />

فرم<br />

به جاي<br />

قرار مي دهيم<br />

ب)‏ ماتريس ستوني:‏ ماتريسي كه فقط داراي يك ستون باشد ماتريس ستوني ‏(بردار ستوني)‏ مي ناميم كه در<br />

٣<br />

C <br />

<br />

٢<br />

<br />

<br />

,<br />

<br />

۵<br />

a١١<br />

<br />

<br />

<br />

a٢١<br />

<br />

(aij) m١<br />

<br />

am١<br />

<br />

m١<br />

به جاي 1=n<br />

قرار مي دهيم.‏<br />

A (aij) m n<br />

پ)ماتريس صفر:‏ ماتريسي كه تمام عناصر آن صفر باشد را ماتريس صفر مي ناميم و به صورت<br />

٠<br />

٠ ٠<br />

٠<br />

B <br />

<br />

٠ ٠ ٠<br />

<br />

<br />

٠<br />

<br />

<br />

D <br />

<br />

<br />

٠ ٠ ٠<br />

<br />

٠<br />

٣٣<br />

٣١<br />

A ٠m يا A ٠ صفر نمايش مي دهيم.‏<br />

n

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!