MALTI KITBA YR 5 - Skola

house
EŻAMIJIET TA’ NOFS IS-SENA 2009
SKOLA PRIMARJA
KULLEĠĠ SAN TUMAS MORE
IL-ĦAMES SENA MALTI (KITBA) ĦIN: siegħa u kwart
Isem: ________________________________________
Klassi: _______________________________________
Total tal-Marki
AQRA SEWWA DAN LI ĠEJ:
o Imla ismek. TAQLIBX IL-PAĠNA QABEL JGĦIDULEK.
o Qabel tikteb it-tweġiba, ara li tkun fhimt sewwa l-mistoqsija.
o Jekk ma tkunx taf tagħti xi tweġiba, ħalliha vojta u kompli l-oħrajn;
imbagħad erġa’ ippuvaha fl-aħħar.
o Jekk tieħu żball, ingassah pulit u erġa’ ikteb.
o Meta tlesti, erġa’ ara l-karta kollha mill-bidu biex tirranġa xi żbalji li jista’
jkollok u timla dak li ħallejt barra.
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 1 minn 9

A. Imla l-vojt bl-artiklu.
Eżempju: Siegħa wara kitbet l-ittra.
(10 marki)
Nina riedet tieqaf tikteb, bejn għax _____sħana, bejn għax sar _____ ħin u kellha
_____nagħas. U issa ġejja dik _____ fitta. Tpoġġi fuq _____id tat-tifla.
Tgħaddi ħdejn _____ sieq tal-mejda, tmur fuq _____dahar tas-siġġu u
tieqaf ma’ ġenb _____tieqa. Nina qabdet _____ karta, immirat
sewwa u fl-aħħar _____dubbiena taret!
B. Ikteb din is-silta fil-passat. (5 marki)
Eżempju:
It-tfal (jirkbu) rikbu l-karozza tal-linja.
Huma (imorru)___________ flimkien u (jixtru)____________ ir-rigali. It-tfal
(jidħlu) __________ f’ħafna ħwienet imma ma (jaraw) ____________ xejn sabiħ.
Iżda wara ftit Shawn u Kevin (isibu) ____________ dak li riedu.
Ċ Aqleb il-verbi li użajt fl-imperattiv. (5 marki)
Eżempju: Tiftaħ il-kaxxa. Iftaħ il-kaxxa!
Imur il-Belt.
Jixtri r-rigal.
Jidħol fil-ħanut.
Jaraw it-tfal.
Isibu lil Kevin
________________ il-Belt!
________________ r-rigali!
________________ fil-ħanut!
________________ t-tfal!
________________ lil Kevin!
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 2 minn 9

D. Aqra dan il-paragrafu u aqleb għall-femminil il-kliem fil-parentesi.
L-ewwel waħda lesta.
(5 marki)
In-nies kienu ferħana. Fl-aħħar l-istatwa l-(ġdid) ġdida waslet
fil-pjazza tar-raħal. L-iskultur għamel forma
(kbir) ____________ ta’ (raġel) ____________ u
(qattus) ____________ b’wiċċhom ‘il fuq. Fil-pront in-nies ukoll
ħarsu ‘l fuq. Raw sħaba (iswed) ____________ tgħatti
kullimkien. F’daqqa waħda bdiet (nieżel) ___________ xita qliel u kulħadd telaq
jiġri lejn id-dar!
E. Aqleb għall-plural il-kliem fil-parentesi.
L-ewwel sentenza lesta.
(5 marki)
In-(nannu) nanniet iħobbu jirrakkontaw (storja) stejjer.
Jgħidu li meta l- (ġurnata) ____________ kienu (kiesħa) ____________ huma
kienu jilbsu (ġlekk) ____________ tax-xitwa u joqogħdu fid- (dar ) ___________
b’ (kutra) ___________ fuqhom.
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 3 minn 9

Aqra sew din is-silta u wara wiegeb il-mistoqsijiet.
Iz-Zija Laura
Iz-Zija Laura hija iz-zija tan-nannu Karm, mara kwieta ta’ xi tmenin sena. Iżda
aħna l-kuġini kollha ngħajtulha “Zija Laura”. Ħafna drabi waqt l-ikel in-nannu jħobb
jirrakkonta xi storja fuq zitu. Huwa jgħid li l-familja tiegħu kienet fqira ħafna u
għalhekk meta kellu sittax-il sena kellu jmur jaħdem il-Belt ġo ħanut tal-ħwejjeġ
tas-sur Farrugia. (para. 1)
In-nannu Karm kien xtaq kieku jkompli jistudja iżda dak
iż-żmien biex tistudja kellek bżonn ħafna flus, u kif għedna, ilfamilja
tiegħu kienet fqira. Iżda ġara li din iz-zija Laura kienet
ħajjata tajba u biex in-nannu Karm ma jħossx bard meta jkun
ix-xogħol, kienet għamlitlu ġlekk pulit minn drapp oħxon.
(para. 2)
Darba fost l-oħrajn, f’għodwa kiesħa silġ f’Jannar daħlet
fil-ħanut ta’ fejn kien jaħdem in-nannu, mara twila
ġġorr warajha tliet subien. Ġiet biex tixrilhom ġlekkijiet.
It-tfal bdew jippruvaw u jippruvaw ħafna ġlekkijiet, iżda
kollu għal xejn. Xejn ma għoġobha lil din il-klijenta.
F’daqqa waħda daret lejn sid il-ħanut u qaltlu: “ Isma’,
għalfejn lili ma urejtnix il-ġlekk li liebes dan il-ġuvni li jaħdem
hawn fil-ħanut? Jiena ġlekk bħal dak għandi bżonn għattfal.”
(para. 3)
Sid il-ħanut ma kienx jaf x’se jgħid. Beda jħares lejn in-nannu Karm donnu biex
igħidlu: “Ajma ħej, issa x’se nagħmel?” Iżda n-nannu ma ħabbilx rasu. Dar fuq dik
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 4 minn 9

il-mara u qallha biex ma tinkwieta xejn. Qallha li biex ikollha ġlekkijiet bħal tiegħu
kien ikollha tistenna ħmistax-il ġurnata. “Ma jimpurtax!” Qaltlu fil-pront il-mara.
“Nistennew. L-aqwa li jkunu bħal tiegħek.” In-nannu ħa l-qies tat-tlitt itfal u l-mara
telqet ‘il barra kuntenta. Meta mar lura d-dar in-nannu kellem liz-zija Laura.
(para.4)
Iz-zija qablet li tagħmel il-ġlekkijiet. Meta lestiethom tal-ħanut ħallasha tajjeb, u
qallha biex tagħmillu oħrajn u oħrajn. U l-ordnijiet bdew deħlin. Bil-flus li qalgħet
iz-zija Laura setgħet tħallas l-iskola tan-nannu. Iva, in-nannu Karm ma baqax
jaħdem fil-ħanut tal-ħwejjeg. Kompla jistudja, mar l-universita’ u sar perit. (para.5)
F. Issa aqra l-mistoqsijiet, ifhem u wara wieġeb b’sentenzi sħaħ.
Tagħmilx żbalji fil-kitba.
1. Minn para. 1 semmi żewġ (2) affarijiet li nsiru nafu fuq iz-zija Laura.
a. ________________________ (1)
b. ________________________ (1)
2. Għalfejn in-nannu Karm kellu jmur jaħdem ta’ sittax-il sena? (para. 1) (2)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 5 minn 9

3. X’kienet taf tagħmel tajjeb ħafna z-zija Laura? (para. 2) (2)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
4. Min daħal fil-ħanut għodwa waħda f’Jannar? (para. 3) (2)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
5. Għalfejn kellhom bżonn il-ġlekkijiet it-tfal tal-mara? (2)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
6. F’para. 3 sib u ikteb il-kliem li l-awtur juża biex jurina li l-mara ma (2)
xtrat xejn dak in-nhar. _________________________________________
_________________________________________________________________
7. Għalfejn taħseb li l-mara kienet kuntenta meta telqet mill-ħanut? (2)
(para. 4)
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
8. Kif irnexxielha taqla’ l-flus iz-zija Laura? (para. 5) (2)
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 6 minn 9

Ġ. Wara li qrajt l-istorja tista’ tkompli din is-sentenza bi kliem li jagħmel sens.
L-ewwel waħda lesta.
(9 marki)
1. Meta n-nannu Karm kien żgħir u fqir kellu jmur jaħdem ġo ____________
tal-ħwejjeġ. Iżda meta z-zija Laura tatu l-____________ seta’ jmur jistudja
l- ____________. Wara li studja ħafna sar ____________.
2. Il-mara daħlet ġol-ħanut mat-____________ tagħha. Kienet ix-
____________ u l-ġurnata kienet ____________ ħafna. Il-mara riedet
____________ l-ġlekkijiet. Iżda tal-____________ ma kellux.
G. Sib mis-silta eżempju ta’:
1. 2 nomi komuni u 2 nomi proprji:
nomi komuni ____________ ____________ (2)
nomi proprji ____________ ____________ (2)
2. 2 verbi fin-Negattiv ____________ ____________ (2)
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 7 minn 9

3. 4 Aġġettivi ____________ _____________
____________ ______________ (4)
GĦ. Ikteb madwar 120 kelma fuq wieħed minn dawn: (20 marka)
a. Il-Ħadd li għadda bdiet nieżla x-xita u ma stajtx toħroġ. Għid kif qattajt
il-ġurnata ġewwa darek.
b. F’nofs ta’ lejl tfaċċa quddiemek saħħar. Għid x’ġara f’dak il-lejl
misterjuż.
ċ. Għaliex l-ilma huwa importanti għalina l-bnedmin?
d. Il-kamra tiegħi. (Għid fi kliemek kif inhi l-kamra tiegħek, x’fiha u
x’jogħġbok jew x’ma jogħġbokx fiha).
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 8 minn 9

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Tmiem il-Karta
Malti – Kitba – Il-Ħames Sena – Frar 2009 – Paġna 9 minn 9